Edukacja astronomiczna dzieci i młodzieży

Konferencja „Edukacja astronomiczna dzieci i młodzieży” Program:

17.00–17.10 Otwarcie konferencji, Urszula Pańka, dyrektorka ZCDN-u, Zdzisław Nowak, nauczyciel konsultant ds. edukacji ekologicznej i przyrodniczej 17.10–18.10 Działalność Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA). Bieżące i przyszłe inicjatywy POLSA w dziedzinie edukacji kosmicznej w Polsce, dr Przemysław Rudź, POLSA Gdańsk 18.10–19.00 Europejskie Obserwatorium Południowe – zasoby edukacyjne dostępne w sieci. „Urania” – rola czasopisma i portalu w edukacji astronomicznej i upowszechnianiu astronomii, dr Krzysztof Czart, ESO 19.00–19.15 Przerwa kawowa

Konferencja „Edukacja astronomiczna dzieci i młodzieży” Program cd. : 19.15–19.35 Aktywizujące metody nauczania o astronomii i astronautyce w szkole, Zdzisław Nowak, nauczyciel konsultant ds. edukacji ekologicznej i przyrodniczej, ZCDN Szczecin 19.35–19.50 Astronomiczne działania i oferta edukacyjna TOEE w Zalesiu, Gracjana Kalicka, TOEE Zalesie 19.50–20.10 ASTROLAB – Centrum Edukacji Astronomicznej w Szczecinie – projekt na obywatelski budżet. Działalność edukacyjna PTMA w Szczecinie, Paweł Szkaplewicz, Tadeusz Smela, PTMA Szczecin 20.10–20.50 Prezentacja wybranych działań w zakresie edukacji astronomicznej w szkołach: Elżbieta Tomaszczyk – SP w Żabnicy, Tomasz Skowron ZSO nr 7 w Szczecinie, Jolanta Olejniczak – I LO w Stargardzie 21.00–22.00 Sesja obserwacyjna w Obserwatorium Astronomicznym ZUT-u (warunek – odpowiednia pogoda), Tadeusz Smela, PTMA Szczecin

Konferencja

„Edukacja astronomiczna dzieci i młodzieży”

Aktywizujące metody nauczania astronomii

w szkole

Astronomia w podstawie programowej

Metody nauczania o astronomii i astronautyce

Środki dydaktyczne przydatne w edukacji astronomicznej

Programy kół astronomicznych

Astronomiczna gra w rodzinki

Treść wystąpienia

Wychowanie przedszkolne

13.Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną

7) Uczeń: zna stałe następstwo dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy w roku;

Edukacja wczesnoszkolna

6. Edukacja przyrodnicza. Uczeń:

1) obserwuje i prowadzi proste doświadczenia przyrodnicze, analizuje je i wiąże przyczynę ze skutkiem;

5) wyjaśnia zależność zjawisk przyrody od pór roku; wie, jak zachować się odpowiednio do warunków atmosferycznych;

7a) zna wpływ światła słonecznego na cykliczność życia na Ziemi.

Przyroda w szkole podstawowej

5 poniedziałek, 28 listopada 2016

Astronomia w podstawie programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego


Ziemia we Wszechświecie. Uczeń:

1) opisuje kształt Ziemi z wykorzystaniem jej modelu – globusa;

2) wymienia nazwy planet Układu Słonecznego i porządkuje je według odległości od Słońca;

3) wyjaśnia założenia teorii heliocentrycznej Mikołaja Kopernika;

4) bada doświadczalnie prostoliniowe rozchodzenie się światła i jego konsekwencje, np. camera obscura, cień;

5) bada zjawisko odbicia światła: od zwierciadeł, powierzchni rozpraszających, elementów odblaskowych; podaje przykłady stosowania elementów odblaskowych dla bezpieczeństwa;

6) prezentuje za pomocą modelu ruch obiegowy i obrotowy Ziemi;

7) odnajduje zależność między ruchem obrotowym Ziemi a zmianą dnia i nocy;

8) wykazuje zależność między ruchem obiegowym Ziemi a zmianami pór roku.



Geografia w gimnazjum

2. Kształt, ruchy Ziemi i ich następstwa. Uczeń:

• 1) podaje główne cechy kształtu i wymiarów Ziemi; odczytuje współrzędne geograficzne na globusie;

• 2) posługuje się ze zrozumieniem pojęciami: ruch obrotowy Ziemi, czas słoneczny, czas strefowy; podaje cechy ruchu obrotowego; wyjaśnia, dlaczego zostały wprowadzone strefy czasowe i granica zmiany daty; posługuje się mapą stref czasowych do określania różnicy czasu strefowego i słonecznego na Ziemi;

• 3) podaje cechy ruchu obiegowego Ziemi; przedstawia (wykorzystując również własne obserwacje) zmiany w oświetleniu Ziemi oraz w długości trwania dnia i nocy w różnych szerokościach geograficznych i porach roku;

• 4) podaje najważniejsze geograficzne następstwa ruchów Ziemi.

7


Geografia w szkole ponadgimnazjalnej

2. Ziemia we Wszechświecie. Uczeń:

1) wyjaśnia cechy budowy i określa położenie różnych ciał niebieskich we Wszechświecie;

2) charakteryzuje ciała niebieskie tworzące Układ Słoneczny;

3) wskazuje konsekwencje ruchów Ziemi;

4) oblicza wysokość górowania Słońca w dowolnym miejscu na Ziemi w dniach równonocy i przesileń;

5) oblicza szerokość geograficzną dowolnego punktu na powierzchni Ziemi na podstawie wysokości górowania Słońca w dniach równonocy i przesileń;

6) opisuje różnice między astronomicznymi, kalendarzowymi i klimatycznymi porami roku;

7) wyjaśnia przyczynę występowania: dni i nocy polarnych na obszarach podbiegunowych, zorzy polarnej, zaćmień Słońca i Księżyca;

8) wskazuje skutki występowania siły Coriolisa dla środowiska przyrodniczego.



Fizyka w szkole ponadgimnazjalnej – zakres podstawowy

1. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń:

1) opisuje ruch jednostajny po okręgu, posługując się pojęciem okresu i częstotliwości;

2) opisuje zależności między siłą dośrodkową a masą, prędkością liniową

i promieniem oraz wskazuje przykłady sił pełniących rolę siły dośrodkowej;

3) interpretuje zależności między wielkościami w prawie powszechnego ciążenia dla mas punktowych lub rozłącznych kul;

4) wyjaśnia, na czym polega stan nieważkości, i podaje warunki jego występowania;

5) wyjaśnia wpływ siły grawitacji Słońca na ruch planet i siły grawitacji planet na ruch ich księżyców, wskazuje siłę grawitacji jako przyczynę spadania ciał na powierzchnię Ziemi;



Fizyka w szkole ponadgimnazjalnej – zakres podstawowy cd.

6) posługuje się pojęciem pierwszej prędkości kosmicznej i satelity geostacjonarnego; opisuje ruch sztucznych satelitów wokół Ziemi (jakościowo), wskazuje siłę grawitacji jako siłę dośrodkową, wyznacza zależność okresu ruchu od promienia orbity (stosuje III prawo Keplera);

7) wyjaśnia, dlaczego planety widziane z Ziemi przesuwają się na tle gwiazd;

8) wyjaśnia przyczynę występowania faz i zaćmień Księżyca;

9) opisuje zasadę pomiaru odległości z Ziemi do Księżyca i planet opartą na paralaksie i zasadę pomiaru odległości od najbliższych gwiazd opartą na paralaksie rocznej, posługuje się pojęciem jednostki astronomicznej i roku

świetlnego;

10) opisuje zasadę określania orientacyjnego wieku Układu Słonecznego;

11) opisuje budowę Galaktyki i miejsce Układu Słonecznego w Galaktyce;

12) opisuje Wielki Wybuch jako początek znanego nam Wszechświata; zna przybliżony wiek Wszechświata, opisuje rozszerzanie się Wszechświata (ucieczkę galaktyk).



Fizyka w szkole ponadgimnazjalnej – zakres rozszerzony

4. Grawitacja. Uczeń:

1) wykorzystuje prawo powszechnego ciążenia do obliczenia siły oddziaływań

grawitacyjnych między masami punktowymi i sferycznie symetrycznymi;

2) rysuje linie pola grawitacyjnego, rozróżnia pole jednorodne od pola centralnego;

3) oblicza wartość i kierunek pola grawitacyjnego na zewnątrz ciała sferycznie symetrycznego;

4) wyprowadza związek między przyspieszeniem grawitacyjnym na powierzchni planety a jej masą i promieniem;

5) oblicza zmiany energii potencjalnej grawitacji i wiąże je z pracą lub zmianą

energii kinetycznej;

6) wyjaśnia pojęcie pierwszej i drugiej prędkości kosmicznej; oblicza ich wartości dla różnych ciał niebieskich;

7) oblicza okres ruchu satelitów (bez napędu) wokół Ziemi;

8) oblicza okresy obiegu planet i ich średnie odległości od gwiazdy, wykorzystując III prawo Keplera dla orbit kołowych;

9) oblicza masę ciała niebieskiego na podstawie obserwacji ruchu jego satelity.



Wychowanie przedszkolne

Cykl zajęć pt. „Rozmowa z astronomem” – Raabe

1. Pan astronom i kosmos.

2. Teleskopy.

3. Misje kosmiczne.

4. Słońce świeci i świeci.

5. Księżyc i jego tajemnice.

Metody:

Wiersze, szyfrogramy, wywiad z astronomem, zabawy ruchowe i badawcze, karty zadaniowe, obrazki do kolorowania, wypowiedzi dzieci, tworzenie opowiadania, ilustracji czy odznaki, odgrywanie ról itp.

Strona www.kidsastronomy.com

Wiedza, filmy, gry, ćwiczenia, piosenki



http://www.kidsastronomy.com/

Edukacja wczesnoszkolna

Fundacja Uniwersytet Dzieci – www.scenariuszelekcji.edu.pl

1. Czy gwiazdy naprawdę spadają?

2. Dlaczego Księżyc wygląda czasami jak rogalik?

Materiały:

Scenariusz, film, prezentacja, instrukcje doświadczeń, wiedza dla nauczyciela

Spis materiałów do zajęć: Dlaczego księżyc czasami wygląda jak rogalik?

I. Do prezentacji na zajęciach

Film z miniwykładem, prezentacja multimedialna

II. Do zgromadzenia

komputer, projektor, piłka tenisowa, piłka nożna, sznurek dł. ok. 7 m, piłeczki pingpong

(1 dla jednego dziecka; alternatywnie dzieci mogą zamiast piłeczki wykorzystać kulę

ulepioną z dwóch kolorów plasteliny, ważne, żeby był równy i wyraźny podział kuli na

kolory);



http://www.scenariuszelekcji.edu.pl/


Fundacja Uniwersytet Dzieci – www.scenariuszelekcji.edu.pl

Scenariusze o tematyce związanej z astronomią

1. Ile barw ma światło?

2. Jak zważyć Ziemię?



http://www.scenariuszelekcji.edu.pl/

Gimnazjum (fizyka, geografia)

Projekty edukacyjne o tematyce astronomicznej

np. Luneta Galileusza, astronomiczna, a może celownicza – ja też potrafię je zrobić (INTERBLOK, www.interblok.pl )

Program koła astronomicznego „ORION”

Dla uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych

Poziom – początkujący

Autor: Zdzisław Nowak

Astronomiczna gra w rodzinki

Konkurs astronomiczny dla uczniów gimnazjum

Edukacja w oparciu o filmy o tematyce astronomicznej

1. Grawitacja

2. Gra Endera + zeszyt edukacyjny

3. Marsjanin



http://www.interblok.pl/

Poradnik:

K. Gołębiowski, M. Kamiński, K. Rochowicz, B. Sobczuk, Jak zainteresować uczniów astronomią w szkole podstawowej, gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2012

Proponowane działania:

1. Nocne obserwacje nieba.

2. Astronomia w komputerze.

3. Zajęcia pozalekcyjne (koła zainteresowań, konkursy, kino).

4. Zajęcia pozaszkolne.

5. Literatura astronomiczna.



Do 6 lutego 2017 roku przesyłanie referatów do ZCDN-u.

Do 16 lutego ogłoszenie o zakwalifikowaniu referatów do prezentacji na Wojewódzkim Seminarium Astronomicznym.

1 lub 3 marca 2017 roku odbędzie się Wojewódzkie Seminarium Astronomiczne w ZCDN-ie.

W dniach 23–25 marca 2017 roku laureaci WSA zaprezentują swoje referaty na Ogólnopolskim Seminarium w Grudziądzu.


XXIV Wojewódzki Konkurs na Referat z Zakresu Astronomii i Astronautyki

Zapraszam do współpracy, życzę udanych zajęć astronomicznych w szkole

Zdzisław Nowak – nauczyciel konsultant ds. edukacji przyrodniczej i ekologicznej

[email protected]

tel. (91) 43 50 656

kom. 608 025 431

dyżur w czwartki g. 15.00–17.00

Mój ulubiony gwiazdozbiór

NASA - October 23, 2010

mailto:[email protected]

http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap101023.html

Documents

Edukacja astronomiczna dzieci i młodzieży