Elektrik Üretimi.pdf

7/30/2019 Elektrik retimi.pdf

1/30

PDF, ak kaynakl mwlib ara takm kullanlarak oluturuldu. Daha fazla bilgi iin http://code.pediapress.com/ adresini ziyaret edin.

PDF generated at: Wed, 27 Feb 2013 17:32:38 UTC

Elektrik retimi


2/30

indekiler

MaddelerTermik santraller 1

Hidroelektrik santrali 2

Nkleer santral 7

Rzgr trbini 10

Kojenerasyon 14

Jeotermik santraller 18

Gne enerjisi 18

KaynaklarMadde Kaynaklar ve Katkda Bulunanlar 25

Resim Kaynaklar, Lisanslar ve Katkda Bulunanlar 26

Madde LisanslarLisans 28


3/30

Termik santraller 1

Termik santraller

Bu madde veya blm Elektrik santrali maddesine ok benzemektedir ve bu iki maddenin tek balk altnda birletirilmesi

nerilmektedir. Birletirme ilemi yapldktan sonra sayfaya {{Gemi birletir}} ablonunu ekleyiniz.

Termik santral, enerji santrallerinin bir trdr. Termodinamik kanunlara gre bir dk veya yksek scaklk

kaynayla birlikte termik makinalar kullanarak g retimi yapan santrallerdir.

Yksek scaklk kaynaklar:

Buhar trbinleri

Pistonlu buhar makinalar

Termik santraller, kmr, akaryakt veya gaz gibi fosil yaktlarn yaklmas yoluyla elektrik retir. Su santrallerde,

ocan kazan blmnde dolanan su, ok scak buhar haline dnr ve bu buhar, elektrik akm reten alternatrlere

bal trbinleri altrr. lk byk petrol krizi sanayilemi Batl lkelerde bu tip termik santrallarn yapmn

yavalatt. Ancak gene de bu tip santrallar, birok lkede enerji an kapatmakta grev stlenmeye devam

etmektedir.

Termik santrallarn rettii snn bir blm evreye atlr. Soutma suyunun saland ky ve rmak sular birka

derece snr. Kmrn yanmasyla oluan kllerin bir blm bacalarn elektrostatik filtrelerinden dar szar. Ve

nihayet, btn fosil yaktlar azot ve kkrt ierir ve bu maddeler yanma sonrasnda oksitler halinde atmosfere karr.

evre uzmanlarna gre gaz atklar, ormanlar iin son derece zararl olan asit yamurlarnn en nemli nedenidir.

Termik Santraln alma Yntemi

Elektrik enerjisine dntrlecek olan termik enerjiyi retmek iin, yakt bir buhar kazannda yaklr. Buhar kazan,

bir ocak ile bir boru demetinden oluur; borularn iinde dolanan su, burada stlr ve buhar haline geldikten sonra

trbinlere gnderilir. Eer yakt olarak kmr kullanlyorsa, bu kmr nce tlp toz haline getirilir; sonra scak

havayla kartrlr ve brlrle buhar kazannn yanma odasna pskrtlr. Eer sv yakt kullanlyorsa, bu svyakt nce akkanlnn artmas iin stlr, sonra kullanlr.

Termik Santraldeki Enerji Dnmleri

Yakt kullanlarak elde edilen s enerjisi kazanda kinetik enerjiye evrilir.Buradan trbine iletilen enerji mekanik

enerjiye dnr. Son olarak Alternatre gelen mekanik enerji burada elektrik enerjisine dnr.

,
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Buhar_t%C3%BCrbinlerihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Termodinamikhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Enerji_santrallerihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Ge%C3%A7mi%C5%9F_birle%C5%9Ftirhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipedi:%C3%87ift_maddelerhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektrik_santralihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Merge-arrows.svg


4/30


Hidroelektrik santraliKoordinatlar: 304915N 1110008E30.82083N 111.00222E [1]

Bu maddenin veya maddenin bir blmnn geliebilmesi iin konuda uzman kiilere gereksinim duyulmaktadr.

Ayrntlar iin maddenin tartma sayfasna ltfen baknz.Konu hakknda uzman birini bulmaya yardmc olarak ya da maddeye gerekli bilgileri santrali ekleyerek

[2]Vikipedi'ye katkda

bulunabilirsiniz.

Hidroelektrik santrali, barajda biriken su Yerekimi Potansiyel Enerjisi iermektedir. Su, belli bir ykseklikten

derken, enerjinin dnm prensibine gre Yerekimi Potansiyel Enerjisi nce kinetik enerji (mekanik enerji) ye

daha sonra da Trbin arkna bal generatr motorunun dnmesi vastasyla Potansiyel elektrik Enerjisi ne dnr.

Fizik ten hatrlyalm, 1 kg lk bir ktle, 1 m ykseklikten dtnde ;

W (kg m/sn=N-m=joule)= m(kg)*g( m/sn)*h(m)= 9.8 N-m lik i yaplm olur.

Net ds 100 m olan bir barajda 1 ton suyun yapt i;

W= 1000*9.8*100= 980 000 N-m=980 000 joule(j) dr.Su d veya hidrolik d

Birbiri ile irtibat bulunan iki su seviyesi arasndaki kot farkna denir. Bir Hidroelektrik Santralda d ise st su

seviyesi ile k su seviyesi arasndaki ykseklik farkdr. Cebri borular ve dier yerlerdeki kayplar gz nne

alnmazsa bu mesafeye net hidrolik d diyebiliriz.

Yukardaki rnei devam ettirirsek; 1 kWh= 3.600.000 j olduundan, 1 ton suyun yapt i ;

980 000/3 600 000= 0.27 kWh olacaktr.

Tersten okursak;

1 kWh enerji iin, 3.600.000/980.000=3,67 m su harcamak gerekir.

1 kWh enerji iin harcanan su miktarna zgl Su Sarfiyat denir. Net d ile ilgilidir. Baraj su seviyesi dtkezgl Su Sarfiyat ykselir. Yani ayn enerji iin daha ok su harcanr.

zgl Su Sarfiyatnn hesab

= m*g*h = Q*1000*9.8*h/3600000 (kWh) olduuna gre;

olur.

Yenilenebilirenerji

Biyoyakt

Biyoktle

Jeotermal

Hidroelektrik

Gne enerjisi Gelgit enerjisi

Dalga gc
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dalga_g%C3%BCc%C3%BChttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gelgit_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hidroelektrikhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jeotermal_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Biyok%C3%BCtlehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Biyoyak%C4%B1thttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Wind-turbine-icon.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yenilenebilir_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yenilenebilir_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0%C5%9F_%28fizik%29http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Metrek%C3%BCphttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kilowatt_saathttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ton_%28birim%29http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joule_%28birim%29http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Metrehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=K%C3%BCtlehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Fizikhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektrik_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektrik_%C3%9Cretecihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=T%C3%BCrbinhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mekanik_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kinetik_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Potansiyel_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Potansiyel_enerjihttp://en.wikipedia.org/wiki/:Hidroelektrikhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tart%C4%B1%C5%9Fma:Hidroelektrik_santralihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Nuvola_search_person.pnghttp://toolserver.org/~geohack/geohack.php?pagename=Hidroelektrik_santrali&params=30_49_15_N_111_00_08_E_&title=Three+Gorges+Damhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Co%C4%9Frafi_koordinat_sistemi


5/30


Rzgar enerjisi

lkelere gre liste

Hidroelektrik santralinin gc

Yukardaki rnekte anlatlan ii 1 sn iinde yaptran 980 000 N-m/sn lik g tr. 1 N-m/sn = 1 watt olduundan,edeeri 980 kW'lk gtr.

Yaplan iin, ykseklik (net d) ve trbin arkndan geen suyun ktlesi ile, ktlenin de suyun debisi(Q m/sn)

ile doru orantl, ayrca G=i/zaman olduu bilindiine gre, srtnme kayplarn da gz nnde tutarak

formle edersek;

olarak bulunur.

Hidroelektrik santral eitleri

Hidroelektrik santrallar, kaynana gre, rezervuarl ve kanal tipi olarak tesis edilebilirler.

Rezervuarl santrallarda ncelikle bir baraj yaplacandan suyun kullanm enerji gereksinimine gre

ayarlanabileceinden verimleri yksektir.

Kanal tipi santrallar, rezervuarllara gre daha ucuza mal olmalarna karn su biriktirme olana olmadndan

gelen su debisine gre almak zorundadrlar.

Hidroelektrik santrallerinin ana blmleriBir hidroelektrik santral binlerce paradan meydana gelir. Ana blmleri unlardr:

1. Su tutma yaps

Rezervuarl santrallarda baraj, kanal tipi santrallerde tnel ya da ak kanal, nehir tipi santrallerde ise reglatr

eklinde olabilir.

2. Su alma yaps

letim hattna suyun giri yapt yapdr. Izgaralar, kapak ve kapak ama-kapama mekanizmalarndan oluur.

Rezervuarl santrallarda su girii, yzen cisimlerin borulara girmemesi iin baraj gvdesinin orta kotlarnda

yaplrlar.
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Rezervuarhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Do%C4%9Fru_orant%C4%B1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Debihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Watthttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%BC%C3%A7http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%9Clkelere_g%C3%B6re_yenilenebilir_enerji_konular%C4%B1n_listesihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C3%BCzgar_enerjisi


6/30


3. letim kanal

Hidroelektrik tesisin iletmede ngrlen debideki suyu iletmesinde kullanlr. Trapez, duvarl, kapal duvarl, tnel,

veya dorudan cebri borularla iletilebillir. Kanal sonu ykleme odasna balanr. Kanal boyunca sanat yaplar

mevcuttur.

4. Cebri (basnl) borularletim hatt ile santral arasnda , lleri debi ve d ye gre hesaplanan kaln etli byk apl elik ya da CTP

(Cam elyaf Takviyeli Plastik) borulardr. Santraln jeolojik yapsna gre gml olduklar gibi, grnr olanlarda

vardr. Trbin arkn eviren suyun geiine olanak salar. letim hatt bulunan HES lerde genellikle letim Hatt ile

Cebri boru arasnda reglatrn yapt su dengelemesi gibi grev alan Ykleme Havuzu yaps bulunur. letim

hattndan gelen ve burada bulunan su iletim hattnda oluabilecek su seviyesi dkl durumunda cebri boruda

basn eksiklii olumasn engellemek amacyla dengeleme ilevini yerine getirir.

Montaj yaplmakta olan bir salyangozun betona

gmlmeden nceki hali

5. Salyangoz

Cebri boru sonuna monte edilen, salyangoz biimindeki basnl suhaznesi, suyun arka evresel olarak ve her bir noktadan eit debide

girmesini salar. evresel olarak sabit kanatklar suya yn verir,

alp-kapanabilir kanatklar ise arka verilen suyun debisini ayarlar.

ou santralda, cebri boru ile salyangoz birleme noktasnda kelebek

ya da kresel tabir edilen, hidrolik basn ile alan, cebri boru apna

uygun vanalar bulunur. Baz santrallarda bu vana tesis edilmeyebilir.

6. Trbin

Trbin ark, trbin aft, trbin kapa, hz reglatr sistemi, basnl ya sistemi, trbin yata, soutma sistemi,

kumanda panosu ve yardmc tehizattan oluur. Trbin aft, suyun kanatlarna arparak dndrd trbin ark ile

generatr rotoru arasnda akuple olup generatr rotorunun dnmesini salar.

7. Jeneratr

Generatr rotoru, statoru, yata, ikaz(uyartm), soutma sistemi, koruma sistemi, kumanda ve iletim sistemi, doru

akm sistemi, kesici ve ayrclar ile yardmc organlardan oluur. Rotor, ok gl tesis edilmi yatak zerinde sabit

hzla dner. Dn says, frekans ve kutup says ile doru orantldr. Devir says, frekans ve kutup saysarasndaki balant aadaki gibidir; d/d=f*60/(kutup says)*2 Enerji stator sarglarndan alnr.
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Frekanshttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ay%C4%B1r%C4%B1c%C4%B1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kesicihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Do%C4%9Fru_ak%C4%B1mhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Do%C4%9Fru_ak%C4%B1mhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ikazhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Statorhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Rotorhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jenerat%C3%B6rhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=T%C3%BCrbin_%C5%9Faft%C4%B1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=So%C4%9Futmahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bas%C4%B1n%C3%A7http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Reg%C3%BClat%C3%B6rhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=T%C3%BCrbinhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3AFrancis_Turbine_inlet_scroll_Grand_Coulee_Dam.jpghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Debi


7/30


8. Transformatrler

Gerilimi ykseltme ya da alaltma ilevini stlenmilerdir. Tek fazl, fazl olabilirler. Her niteye bir

transformatr olabilecei gibi birden fazla niteye bir transformatrde olabilir. Ana gvde, soutma sistemi, yangn

sistemi, koruma sistemi blmlerinden oluur.

Emme borusu, salyangoz, trbin ark, kapa ve

aftnn birlikte kesit grnts

9. alt alanTransformatrlerden kan yksek gerilim enerjinin iletim hatlarna

balant noktasdr. Kesiciler, ayrclar, topraklama sistemi, koruma

sistemi, basn sistemi, l sistemi, iletim hatlar zerinden

haberleme sistemi ksmlar vardr.

10. Dier tehizat

Ana tehizatlardan ayr olarak; stma havalandrma sistemleri,

aydnlatma sistemleri, doru akm acil enerji, alternatif akm acil enerji

(dizel generatr) sistemleri, sznt toplama havuzlar, beslemepompalar, drenaj boaltma pompalar, haberleme sistemleri, kompresr ve tanklar gibi basl hava sistemleri,

yangn koruma ve sndrme sistemleri, bakm, onarm ve kk imalat atlyeleri, montaj demontaj sahalar, vinler,

krenler gibi tama, kaldrma sistemleri, artma sistemleri, ilk yardm blm, batardo kapaklar,labaratuarlar vb

blmlerdir.

Hidrolik Santrallar su deirmeni altrma ilkesine dayandndan Trbin arkna arpan su trbin aftn

dndrerek Mekanik enerji retir. Trbin aft direk veya bir dili sistemi ile jeneratr Rotoruna baldr. Jeneratr

Rotoru zerinde bulunan sarglarn dardan bir Doru akm G Kayna ile uyartlmas sonucu rotor evresinde

bir Manyetik alan doar. Dnen rotorun etrafnda oluan manyetik alann Stator sarglarnn zerinde ndklenmesi

ile stator sarglarnda gerilim oluarak elektrik enerjisi elde edilir.

Hidrolik santrallerinin artlar, eksileriBir barajn yapm ve ncesinde; uzun sreli ya, su, jeolojik almalar yaplmas, su altnda kalan arazi iin

denen istimlk bedelleri, baraj yapm maliyetinin yksek olmas ilk yatrm maliyetinin ok fazla kmasna neden

olur ki bu bir dezavantajdr. Ayrca vahi hayata ve doal kaynaklara zararlar, blgesel kltrler ve tarihi yerlerin

yok edilmesi (Zeugma, frtna vadisi vs.), su kalitesine etki sorunu dezavantajlardan bazlardr. Su kayna

bakmndan zengin fakat yksek debili akarsu bakmndan fakir olan Trkiye'de maliyeti dk ve evreye zarar

daha az olan Kanal Tipi Santralleri kurmak zordur. Kk bir kasabaya yetecek kadar enerji reten bir tesis iin bile

pek ok aa kesip yol amak zorunda kalnmas doaya geri dn olmayan zararlar vermektedir.

Dezavantajlarna karn; ilk yatrm yapldktan sonra, enerji retiminin ana kayna su olduundan retim maliyeti

ok ucuz olmaktadr. Yaktl santralleri gibi hava ve evre kirlilii yaratmazlar. Trbinler hakknda daha detayl bilgi

iin teklif hazrlama mhendislerine bavurulabilir.

Ayrca barajlarn, elektrik retiminin yan sra;

1.1. Yerleim yerlerinin suyunu karlama,

2.2. Sel ve taknlar nleme,

3.3. Tarm arazilerini sulama

4.4. Balklk

5. Aalandrmaya katk, erozyonu nleme

6. Turizmi gelitirme7.7. Ulam
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Turizmhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ula%C5%9F%C4%B1mhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ula%C5%9F%C4%B1mhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Turizmhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Erozyonhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bal%C4%B1k%C3%A7%C4%B1l%C4%B1khttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%87evrehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Fosil_yak%C4%B1tlarhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=T%C3%BCrkiyehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Zeugmahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Do%C4%9Fal_kaynaklarhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yer_bilimihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Suhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ya%C4%9F%C4%B1%C5%9Fhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektrik_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Statorhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0nd%C3%BCksiyon_%28Elektromanyetik_ind%C3%BCksiyon%29http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Statorhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Manyetik_alanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%BC%C3%A7_Kayna%C4%9F%C4%B1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Do%C4%9Fru_ak%C4%B1mhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Rotorhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jenerat%C3%B6rhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Rotorhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jenerat%C3%B6rhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mekanik_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Suhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=T%C3%BCrbinhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Su_de%C4%9Firmenihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Labaratuarhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ilk_yard%C4%B1mhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ar%C4%B1tmahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vin%C3%A7http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yang%C4%B1nhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bas%C4%B1%C3%A7l%C4%B1_havahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gaz_kompres%C3%B6r%C3%BChttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Haberle%C5%9Fmehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Drenajhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pompahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Alternatif_ak%C4%B1mhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Do%C4%9Fru_ak%C4%B1mhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ayd%C4%B1nlatmahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Havaland%C4%B1rmahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Is%C4%B1tmahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bas%C4%B1n%C3%A7http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ay%C4%B1r%C4%B1c%C4%B1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kesicihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektrik_iletim_hatt%C4%B1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Y%C3%BCksek_gerilimhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Transformat%C3%B6rhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3AM_vs_francis_schnitt_1_zoom.jpghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Transformat%C3%B6r


8/30


8. klimde yumuama gibi yararlar bulunur.

Hidrolik santralleri ile termik santrallerin karlatrlmasHidrolik Santrallarn yllk retimleri, kaynaa gelen su miktaryla doru orantl olduundan ve bir yl boyunca

gelen su insanolunun elinde olmayp tam kapasite altrmaya yetmeyebileceinden, genel olarak puant santral

olarak altrlrlar. Devreye aln ve karlar ok kolay ve hzl olduundan su rejimine bal olarak gnn,enerji gereksiniminin ok olduu- ki buna puant saati denir- saatlerinde altrlarak, enerjiye az gereksinim olduu

zamanlarda devre d braklrlar. Bir Hidrolik Santral nitesi tam kapasite ile altrlmayabilir. rnein 100 MW

gteki bir nite bir saat tam kapasite altnda 100 000 kWh enerji retebilir. Tam kapasite alma trbin

kanatlarnn nndeki su giri kapakklar tam aktr ve saniyede geen su miktar en st dzeydedir. Ancak,

sistemden ekilen enerji, kullanclarn devreye girme, kmalarna gre an be an deiir. Sisteme anlk olarak

istenilen enerjinin verilmesini retim nitesindeki reglasyon sistemi salar. Reglasyon sistemi, trbin kanatlarnn

nndeki su giri kapakklarna otomatik olarak hkmederek daha az su giriine paralel olarak daha az retim

yapar. Bu olaya sistemde frekans tutma denir. Tm elektrikli alclarn salkl ve verimli alabilmesi iin

frekansn, alclarda imalat srasnda belirlenen frekansa - Trkiye ve Avrupa lkelerinde 50 Hz -uygun olmas

gerekir.

Termik santrallerin devreye aln ve karlar ok kolay ve hzl deildirler. Buna karn yaktlarn istenilen

miktarda elde etmek insanolunun elindedir. Devreye aln ve karlar srasnda ok verim kaybna urarlar.

Kzgn buharn, enerji retimine hazr hale gelmesi iin kazanlarn uzun sre yaklmas gerekir. Btn bu

nedenlerden tr [termik santraller arza, revizyon, bakm vs. durumlar dnda 24 saat srekli altrlmak zere

plan ve dizayn edilmilerdir.

Stator sarglarnda elde edilen orta gerilim elektrik enerjisidir. Orta gerilim enerjinin ehirlere tanmas iin ok

byk kesitli iletkenler gerektii, bunun da olanaksz olmas nedeniyle oluan gerilim Transformatrler vastasyla

Yksek gerilim e karlr ve elektrik iletim hatlar ile ehirlere tanr. Yksek gerilim enerji kullanma

sunulamyacana gre, bu kez de yerleim yerlerindeki Transformatrler vastasyla kademeli olarak Alak gerilime drlerek kullanma sunulur.

Elektrik enerjisi depo edilemez ama su depo ederek elektrik dolayl olarak depo edilebilir.

Kaynaklar[1] http:/ /toolserver. org/~geohack/geohack. php?pagename=Hidroelektrik_santrali& params=30_49_15_N_111_00_08_E_& title=Three+

Gorges+ Dam

[2] http:/ /en. wikipedia. org/wiki/:Hidroelektrik
http://en.wikipedia.org/wiki/:Hidroelektrikhttp://toolserver.org/~geohack/geohack.php?pagename=Hidroelektrik_santrali&params=30_49_15_N_111_00_08_E_&title=Three+Gorges+Damhttp://toolserver.org/~geohack/geohack.php?pagename=Hidroelektrik_santrali&params=30_49_15_N_111_00_08_E_&title=Three+Gorges+Damhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gerilimhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Transformat%C3%B6rhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektrik_iletim_hatt%C4%B1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gerilimhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Transformat%C3%B6rhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Iletkenhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektrik_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gerilimhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Termik_santralhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hertz_%28birim%29http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Frekanshttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Reg%C3%BClasyonhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0klim


9/30

Nkleer santral 7

Nkleer santral

"Cattenom" Nkleer Santrali, Fransa

Nkleer santral, bir veya daha fazla sayda

nkleer reaktrn yakt olarak radyoaktif

maddeleri kullanarak elektrik enerjisinin

retildii tesistir. Radyoaktif maddeler

kullanlmasndan dolay dier santrallerden

farkl ve daha sk gvenlik nlemlerini,

teknolojileri ierisinde barndrr.

alma prensibi

Reaktrn kalbinde, elde edilen sl enerji

suya aktarlr, su alm olduu bu enerji sebebiyle faz deitirir ve kzgn buhar haline dnr. Elde edilen bu buhar

daha sonra elektrik jeneratrne bal olan buhar trbinine verilir. Su buhar, trbin mili zerinde bulunan trbin

kanatlar zerinden geerken daha nceden alm olduu sl enerjiyi kullanarak, trbin milini dndrr. Bu mekanik

dnme hareketi sonucunda alternatrlerde elektrik elde edilir. Jeneratrde oluan elektrik ise iletim hatlar denilen

iletken teller ile kullanlaca yere gnderilir. Trbinden kan, sl enerjisi yani sahip olduu basn ve scakl

dm olan buhar, tekrar kullanlmak zere youturucuda (kondenser) youturulup su haline dntrldkten

sonra, tekrar reaktrn kalbine gnderilir. Youturucu da su buharnn faz deiimini yapabilmek iin evrede

bulunan deniz, gl gibi su kaynaklarn soutucu olarak kullanr.

lkelerin nkleer enerjiye gre konumu

lkelerin nkleer enerjiye gre konumu: alan reaktr olan ve yenireaktrler ina eden lkeler alan reaktr olan ve yeni reaktrler inaetmeyi planlayan lkeler reaktr ina eden lkeler reaktrler inaetmeyi planlayan lkeler alan reaktr olan ve durumu deimeyen

lkeler alan reaktr olan ama aamal olarak kapatacak lkeler sivil nkleer enejinin yasal olmad lkeler reaktr olmayan

lkeler

Nkleer santrale sahip lkeler

Amerika Birleik Devletleri

Almanya

Arjantin

Belika

Birleik Krallk

Brezilya

Bulgaristan

ek Cumhuriyeti

in Ermenistan

Fransa

Finlandiya

Gney Afrika

Gney Kore

Hindistan

Hollanda

sve

svire spanya

Kanada
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Canada.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kanadahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kanadahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Canada.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0spanyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Spain.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0svi%C3%A7rehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Switzerland.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0sve%C3%A7http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Sweden.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hollandahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_the_Netherlands.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hindistanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_India.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%BCney_Korehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_South_Korea.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%BCney_Afrikahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_South_Africa.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Finlandiyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Finland.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Fransahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_France.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ermenistanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Armenia.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%87in_Halk_Cumhuriyetihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%87ek_Cumhuriyetihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_the_Czech_Republic.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bulgaristanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Bulgaria.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Brezilyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Brazil.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Birle%C5%9Fik_Krall%C4%B1khttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_the_United_Kingdom.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bel%C3%A7ikahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Belgium_%28civil%29.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Arjantinhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Argentina.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Almanyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Germany.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletlerihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_the_United_States.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3ANuclear_power_station.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%B6lhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Denizhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yo%C4%9Fu%C5%9Fturucuhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Alternat%C3%B6rhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Is%C4%B1l_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Buhar_t%C3%BCrbinihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektrik_jenerat%C3%B6r%C3%BChttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Buharhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=K%C4%B1zg%C4%B1n_buharhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektrikhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Radyoaktifhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=N%C3%BCkleer_reakt%C3%B6rhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3ANuclear_Power_Plant_Cattenom_a.png


10/30

Nkleer santral 8

Litvanya

Macaristan

Meksika

srail

Japonya

Romanya

Rusya

Slovakya

Slovenya

in Cumhuriyeti

Ukrayna

ran

Nkleer santral ina eden lkeler

Amerika Birleik Devletleri

Arjantin Beyaz Rusya

Brezilya

Bulgaristan

Fransa

Finlandiya

Gney Kore

Hindistan

ran

Japonya

Kuzey Kore Moolistan

Pakistan

Romanya

Rusya

Ukrayna

Birleik Krallk

lk kez veya yeni nkleer santral kurmay dnen lkeler

Azerbaycan

Birleik Arap Emirlikleri

Cezayir

ek Cumhuriyeti

Ermenistan

Fas

Gney Afrika

Endonezya

srail

sve

svire Kanada

Kazakistan
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazakistanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Kazakhstan.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kanadahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Canada.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0svi%C3%A7rehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Switzerland.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0sve%C3%A7http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Sweden.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0srailhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Israel.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Endonezyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Indonesia.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%BCney_Afrikahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_South_Africa.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Fashttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Morocco.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ermenistanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Armenia.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%87ek_Cumhuriyetihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_the_Czech_Republic.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Cezayirhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Algeria.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Birle%C5%9Fik_Arap_Emirliklerihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Azerbaycanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Azerbaijan.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Birle%C5%9Fik_Krall%C4%B1khttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_the_United_Kingdom.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ukraynahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Ukraine.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Rusyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Russia.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Romanyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Romania.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pakistanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Pakistan.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mo%C4%9Folistanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Mongolia.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kuzey_Korehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_North_Korea.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Japonyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Japan.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0ranhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Iran.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hindistanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_India.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%BCney_Korehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_South_Korea.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Finlandiyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Finland.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Fransahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_France.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bulgaristanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Bulgaria.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Brezilyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Brazil.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Beyaz_Rusyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Belarus.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Arjantinhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Argentina.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletlerihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_the_United_States.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0ranhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Iran.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ukraynahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Ukraine.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%87in_Cumhuriyetihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_the_Republic_of_China.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Slovenyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Slovenia.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Slovakyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Slovakia.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Rusyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Russia.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Romanyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Romania.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Japonyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Japan.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0srailhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Israel.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Meksikahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Mexico.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Macaristanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Hungary.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Litvanyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Lithuania.svg


11/30

Nkleer santral 9

Libya

Litvanya

Meksika

Msr

Polonya

Slovakya

Suudi Arabistan

ili

Trkiye

Umman

Vietnam

Daha nce nkleer santrali bulunmu fakat u an bu santralleri devre d olan lkeler

Avusturya

Danimarka

Filipinler talya

Kazakistan

Serbest nkleer blgesi

Yeni Zelanda

D balantlar Trkiyenin Bamsz Milli Enerji Kaynaklar [1]

Kaynaklar[1] http:/ /www.millienerji.org
http://www.millienerji.org/http://www.millienerji.org/http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yeni_Zelandahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_New_Zealand.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazakistanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Kazakhstan.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0talyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Italy.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Filipinlerhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_the_Philippines.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Danimarkahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Denmark.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Avusturyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Austria.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vietnamhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Vietnam.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ummanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Oman.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=T%C3%BCrkiyehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Turkey.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eilihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Chile.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Suudi_Arabistanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Saudi_Arabia.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Slovakyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Slovakia.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Polonyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Poland.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=M%C4%B1s%C4%B1rhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Egypt.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Meksikahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Mexico.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Litvanyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Lithuania.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Libyahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Libya.svg


12/30

Rzgr trbini 10

Rzgr trbini

Rzgr tarlas - Neuenkirchen, Dithmarschen (Almanya)

Kuzey Denizinin Belika aklarndaki rzgr trbini.

Rzgr trbini, rzgrdaki kinetik enerjiyi nce

mekanik enerjiye daha sonra da elektrik enerjisine

dntren sistemdir.

Bir rzgr trbini genel olarak kule, jeneratr, hz

dntrcleri (dili kutusu), elektrik-elektronik

elemanlar ve pervaneden oluur. Rzgrn kinetik

enerjisi rotorda mekanik enerjiye evrilir. Rotor

milinin devir hareketi hzlandrlarak gvdedeki

jeneratre aktarlr. Jeneratrden elde edilen

elektrik enerjisi akler vastasyla depolanarak

veya dorudan alclara ulatrlr.

Rzgr trbinlerinin nasl altn anlamak iin

iki nemli aerodinamik kuvvet iyi bilinmelidir.Bunlar srkleme ve kaldrma kuvvetleridir.

Srkleme kuvveti, cisim zerinde ak ynnde

meydana gelen bir kuvvettir. rnein dz bir

plaka zerinde meydana gelebilecek maksimum

srkleme kuvveti hava aknn cisim zerine

90o dik geldii durumda iken; minimum

srkleme kuvveti ise hava ak cismin yzeyine

paralel iken meydana gelir.

Kaldrma kuvveti ise, ak ynne dik olarakmeydana gelen bir kuvvettir. Uaklarn yerden

havalanmasna da bu kuvvet sebep olduu iin

kaldrma kuvveti olarak adlandrlmtr.

Srkleme kuvvetine en iyi rnek olarak parat

verilebilir. Bu kuvvet sayesinde paratn hz

kesilmektedir. Srkleme kuvvetinin etkilerini

minimuma indirebilmek iin yaplm zel

cisimlere ak hatl (streamlined) cisimler denir.

Bu cisimlere rnek olarak elips, balklar, zeplin

verilebilir.

Dz bir plaka zerine etkiyen kaldrma kuvveti,

hava ak plaka yzeyine 0o a ile geldiinde

grlr. Havann ak ynne gre meydana

gelen kk alarda ak iddetinin artmasyla

dk basnl blgeler meydana gelir. Bu

blgelere ak alt da denir. Dolaysyla, hava ak

hz ile basn arasnda bir iliki meydana gelmi olur. Yani hava ak hzlandka basn der,
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Para%C5%9F%C3%BCthttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kald%C4%B1rma_kuvvetihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=S%C3%BCr%C3%BCkleme_kuvvetihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Aerodinamikhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ak%C3%BChttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Rotorhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pervanehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jenerat%C3%B6rhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektrik_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mekanik_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kinetik_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C3%BCzg%C3%A2rhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3AWindmills_D1-D4_%28Thornton_Bank%29.jpghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bel%C3%A7ikahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kuzey_Denizihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3AWEAs_in_Neuenkirchen.JPGhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C3%BCzg%C3%A2r_tarlas%C4%B1


13/30

Rzgr trbini 11

Dnya prmiyeri: Temmuz 2010 ylnda 7.5 MW rzgar trbinleri Estinnes

Belika, iki paral rotor bakn

7.5 MW rzgar trbinleri Estinnes Belika, 10 Ekim 2010 tamamlanmas

hava ak yavaladka basn artar. Bu olaya

Bernoulli etkisi denir. Kaldrma kuvveti de cismin

zerinde emme veya ekme meydana getirir.

Snflandrma

Kullanmdaki rzgr trbinleri boyut ve tip olarak

ok eitlilik gsterse de genelde dnme eksenine

gre snflandrlr. Rzgr trbinleri dnme

eksenine gre "Yatay Eksenli Rzgr Trbinleri"

(YERT) ve "Dey Eksenli Rzgr Trbinleri

(DERT) olmak zere iki snfa ayrlr.

Yatay eksenli

Yatay eksenli bir rzgr trbini

Bu tip trbinlerde dnme ekseni rzgr ynne paraleldir.

Kanatlar ise rzgr ynyle dik a yaparlar. Ticari trbinler

genellikle yatay eksenlidir. Rotor, rzgr en iyi alacak ekilde,

dner bir tabla zerine yerletirilmitir.

Yatay eksenli trbinlerin ou, rzgr nden alacak ekilde

tasarlanr. Rzgr arkadan alan trbinlerin yaygn bir kullanm

yeri yoktur. Rzgr nden alan trbinlerin iyi taraf, kuleninoluturduu rzgr glgelenmesinden etkilenmemesidir. Kt

taraf ise, trbinin srekli rzgra bakmas iin dmen sisteminin

yaplmasdr.

Yatay eksenli trbinlere rnek olarak pervane tipi rzgr trbinleri

verilebilir. Bu tip trbinlerin kanatlar tek para olabilecei gibi iki

ve daha fazla paradan da oluabilir. Gnmzde en ok

kullanlan tip kanatl olanlardr. Bu trbinler elektrik retmek

iin kullanlr. Gemite ok kanatl trbinler tahl tmek, su

pompalamak ve aa kesmek iin kullanlmtr.
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3AVestas_Turbine.JPGhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=D%C3%BC%C5%9Fey_Eksenli_R%C3%BCzg%C3%A2r_T%C3%BCrbinlerihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yatay_Eksenli_R%C3%BCzg%C3%A2r_T%C3%BCrbinlerihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bernoullihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3A11_turbines_E-126_7%2C5MW_wind_farm_Estinnes_Belgium.jpghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3AWindpark_Estinnes_20juli2010_kort_voor_voltooiing.jpg


14/30

Rzgr trbini 12

Dey eksenli

Darrieus tipi bir rzgr trbini

Trbin mili deydir ve rzgrn geli ynne diktir. Savonius tipi,

Darrieus tipi gibi eitleri vardr. Daha ok deney amal

retilmitir. Ticari kullanm ok azdr.

Bu trbinlerin stnlkleri yle sralanabilir:

Jeneratr ve dili kutusu yere yerletirildii iin, trbini kule

zerine yerletirmek gerekmez, bylece kule masraf olmaz.

Trbini rzgr ynne evirmeye, dolaysyla dmen sistemine

ihtiya yoktur.

Trbin mili hari dier paralarn bakm ve onarm kolaydr.

Elde edilen g toprak seviyesinde ktndan, nakledilmesi

daha kolaydr.

Sakncalar ise yledir:

Yere yakn olduklar iin alt noktalardaki rzgr hzlar

dktr. Verimi dktr.

almaya balamas iin bir motor tarafndan ilk hareketin

verilmesi gerekir, bu yzden ilk hareket motoruna ihtiyac

vardr.

Ayakta durabilmesi iin tellerle yere sabitlenmesi gerekir, bu da pek pratik deildir.

Trbin mili yataklarnn deimesi gerektiinde, makinenin tamamnn yere yatrlmas gerekir.

Darrieus tipi

Dz tip bir Darrieus rzgr trbini

Darrieus tipi dey eksenli rzgr trbininde, dey ekilde

yerletirilmi iki tane kanat vardr. Kanatlar, yaklak olarak trbin

mili uzun eksenli olan bir elips oluturacak biimde

yerletirilmitir. Kanatlarn ibkey ve dbkey yzeyleri

arasndaki ekme kuvveti fark nedeniyle dnme hareketi oluur.

Yaps gerei Darrieus tipi rzgr trbinlerinde, devir bana iki

kere en yksek tork elde edilir. Rzgrn tek ynden estii

dnlrse; trbinin verdii g, sins eklinde bir eri

oluturur...

Savonius tipi

Savonius trbinleri, iki ya da adet kepeye benzer kesitin

birleimi eklindedir. En yaygn iki adet kepenin bulunduu

durumdur ve S eklini andran bir grnts vardr. Savonius

trbininde akkan ibkey kanat zerinde trblansl bir yol izler

ve burada dnel aklar meydana gelir. Bu dnel aklar Savonius

trbininin performansn drr, bu nedenle elektrik retiminde

pek fazla kullanlmazlar. Daha ok su pompalama amal ve

rzgr lmlerinde kullanlan anemometre olarak kullanlrlar.
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anemometrehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3AH-Darrieus-Rotor.png.jpghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Darrieushttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Savoniushttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3ADarrieus-windmill.jpg


15/30

Rzgr trbini 13

Rzgr gc hesabRzgr gc mmkn rzgr enerjisinin bir lmdr. Rzgr gc, rzgr hznn kbnn bir fonksiyonudur.

Eer rzgr hz iki misline karsa rzgrdaki enerji sekiz faktr ile artar (23). Bunun anlam udur; rzgr

hzndaki kk deiiklikler rzgr enerjisinde byk deiikliklere neden olurlar.

rnein, 12.6 m/s hzndaki bir rzgr ile retilebilecek enerji miktar, 10 m/s hzndaki bir rzgrdan retilebilecek

enerjinin 2 katdr. (10 = 1000, 12.63 = 2000).

Yer seimi veya lm hatalar ile yaplabilecek kk rzgr hz hatalar bir rzgr trbini yatrmnda byk

hatalara neden olabilmektedir. Bu nedenle, rzgr trbini satnalmadan nce, doru ve srekli bir rzgr almas

yaplmaldr. Ekonomik olarak uygulanabilir olmas iin, bir rzgr trbini kurulacak yerde yllk ortalama en az 5.4

m/s (12 mph) rzgr hz olmaldr.

Rzgrdaki Mmkn G Miktar

W = 0.5 r A v3 eitlii ile verilir.

W: g/enerji r: hava younluu A: kanat alan v: rzgr hz

Hava younluu ykseklikle, scaklkla ve hava cepheleri ile deiir. Rzgr gc hesaplamalarnda, hava

cephelerinin etkisi nemsenmeyecek kadar kktr, bylece hava younluu forml yledir:

P = 1.325 P/T T: Fahrenheit + 459.69 olarak scaklk P: Ykseklie gre dzeltilmi Mercury basnc (inch)

Tipik ortalama hava scakl (59 F) deniz seviyesine indirgenerek hava younluu iin bir standart deer

kullanlabilir. Bu durumda g eitlii basit olarak aadaki hale gelir:

Basitletirilmi G Eitlii

Metrik Birimler

W = 0.625 A v3 W: G (watt) V: Rzgr hz (m/s) A: Rzgr trbini kanatlar tarafndan sprlen alan (m2)

A = r2 r: Rotor yarap (m)

Basitletirilmi g eitlii denklemi, rzgr turbinenden elde edilecek gcn amprik olarak hesaplanabilmesi iintretilmitir. Bu denklemden anlalabilecei gibi, bir sistemden elde edilecek enerji, rzgr hznn kb ile doru

orantldr. Ayrca elde edilecek g , rzgr trbin kanatlarnn sprd alan dolaysyla rotor yarapnn karesi

ile orantldr.

D balantlar Gebze Yksek Teknoloji Enstits Rzgr Enerjisi Aratrma Merkezi [1]

Kaynaklar

[1] http:/

/

web.gyte.

edu.tr/

enerji/

ruzgarenerji/

s2.

html
http://web.gyte.edu.tr/enerji/ruzgarenerji/s2.htmlhttp://web.gyte.edu.tr/enerji/ruzgarenerji/s2.html


16/30

Kojenerasyon 14

Kojenerasyon

Srdrlebilir enerji

Yenilenebilir enerji

Anaerobik artma

Biyoktle

Jeotermal

Hidroelektrik Gne

Gelgit

Rzgar

Enerji tasarrufu

Kojenerasyon

Enerji verimlilii

Jeotermal

Yeil bina

Mikrojenerasyon

Pasif gne bina

Rankine evrimi

Srdrlebilir ulam

Karbon ntr yakt

Elektrikli ara

Yeil ara

Plug-in hibrid

Kojenarasyon, (CHP) tercihen s tketimi olan yerlerde kullanlan ve ayn zamanda blge stma an yararl syla

besleyebilen elektrik enerjisi ve s retebilen modler yapl bir sistemdir. Bu sistem Kombine s ve g sistemi

ilkesine dayanmaktadr.

Elektrik retgei iin hareketlendirici olarak yanmal motorlar, yani dizel veya gaz motorlar ve bunun yannda gaztribnleri kullanan bir sistemdir.

Geleneksel lokal stma sistemleri ve merkezi Enerji Santrallerine gre gsterdii yksek verimlilik derecesi

nedeniyle elektrik retiminden elde edilen atk s dorudan olutuu yerde kullanlr. Elektrik enerjisi verimlilii

tesis byklnden bamsz olarak %25 ile %50 arasnda deimektedir. Blgesel stma sistemde atk s

kullanmyla dahili birincil enerjinin %80'ninden %90'a kadar kullanlabilmektedir. Kojenarasyonlar %40 kadar

birincil enerjiyi tasarruf edebilmektedirler.

Geleneksel Kojenarasyon birimlerinin be kilowatt (kW) ile be megavat (MW) arasnda elektrik kapasiteleri

vardr.50 Kw altnda olanlarda Mini kombine s ve g birimlerinden sz edilirken, 15 Kw altnda olanlara Mikro

Kojenarasyon denir. Mini ve Mikro Kojenarasyonlar hanelerde, kk iletmelerde ve yerleim birimlerindekullanlmaktadr. Kombine s ve g birimleri ayn zamanda stma santrallerinde tipik olarak birka yz MW lk

enerji kapasiteli santrallerde kullanlmaktadr.
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Plug-in_hibridhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ye%C5%9Fil_ara%C3%A7http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektrikli_ara%C3%A7http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Karbon_n%C3%B6tr_yak%C4%B1thttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=S%C3%BCrd%C3%BCr%C3%BClebilir_ula%C5%9F%C4%B1mhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Organik_Rankine_%C3%A7evrimihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pasif_g%C3%BCne%C5%9F_bina_tasar%C4%B1m%C4%B1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mikrojenerasyonhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ye%C5%9Fil_binahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=GJeotermal_%C4%B1s%C4%B1_pompas%C4%B1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Enerji_verimlili%C4%9Fihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Enerji_tasarrufuhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C3%BCzgar_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gelgit_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hidroelektrikhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jeotermal_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Biyok%C3%BCtlehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anaerobik_ar%C4%B1tmahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yenilenebilir_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3AEl-v-01_ubt.jpeghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=S%C3%BCrd%C3%BCr%C3%BClebilir_enerji


17/30

Kojenerasyon 15

letme Trlerideal olarak referans ebeke kapl olup, fazla retimin elektrik ebekesini beslemesi salanr. Is stma ve scak su

hazrlamak iin kullanlr.

Eer Kojenarasyonun kapasite verimi blgesel snma ihtiyacn karlamaya ynelikse, stma ynelimli

kojenarasyondan bahsedilir. Modler yapl tesislerde Istma kapasitesindeki ayarlamalarla tek bir agregat ihtiyaca

gre alp kapatlr. Bir Agregatn yaplandrlmasyla g k uygun olarak ayarlanr. Bu gibi tesislerde retilen

elektrik mmkn mertebede tesis iinde kullanlrken, Artan enerji genel aa datlr ve uygun ekilde mahsup

edilir.

Elektrik retimi ynelimli Kojenarasyon sistemlerinde kapasite ktlar elektrik ihtiyacna gre ynlendirilir.

Elektrik retimi srasnda retilen s bir termal depoda sonraki kullanmlar iin saklanr veya bir soutma sistemi

zerinden verimlilii drmesine ramen atk s olarak evreye verilir.Bu tarz alma biimleri genellikle genel

adan bamsz olan elektrik alarnda kullanlr.te yandan yenilenebilir hammaddelerle iletilen Kojenarasyonlar

Trkiye'de genellikle elektrik enerjisi retimi ynelimli olarak kullanlr, nk yenilenebilir enerji kaynaklar

yasasna gre elektrik datm tarifesinden yksek karllk getirmektedir.retim srasnda ortaya kan s imdiye

kadar genellikle gz ard edilmi olup, istisnai durumlarda tamamn kullanmak mmkn olmaktadr.

Performans seviyesi bir merkezi santralden birok tesise paylatrlyorsa buna "A ynetimli Kojenarasyon" denir.

Merkez sistemler arasndaki Kojenarasyon nitelerinin planlamasn ekonomik ereve koullarna gre, rnein

ortak gaz ve elektrik szlemeleri gereince optimizasyonunu salanr. A Ynetimi sanal enerji santrali fikrinin

temel fikirlerinden biridir.

AklamaGenellikle kojenarasyon tesisleri tam g alma fonksiyonunda sadece bal kullanclarn maksimal s enerji

ihtiyacnn bir ksmn karlamak iin tasarlanmtr. Bu ekilde pahal elektrik retme tertibatnn en iyi ekilde

kullanm salanr ve yksek alma saatlerine ulamas (yllk 7900 saat alma hedeflenirken ounlukla 3000

saatten 4000 saate kadar gerekletirilebilir) salanabilir.

Elektrik beslemeli s tanklar yardmyla mini kojenarasyonlar hanelerde kazan ykn tepe deere getirmeksizin

alabilir. Byle bir kojenarasyon temel ykten sonra s enerjisi ihtiyacna gre ayarlamaz, tam aksine geleneksel

kalorifer sistemi gibi pik yke gre ayarlama yapar. Bu ayarlama yntemi ncelikle sz konusu mini kojenarasyonlar

da yaygnlk kazanmtr. Byle ayarlamalarda kojenarasyonun tekrarl olarak alp kapatlmas, makinenin mrn

ksaltr ve maliyet verimliliini drr. Bir mini kojenerasyona gei yaparken mevcut bir stma tesisat genellikle

kk deiiklikler ile yeniden kullanlabilir. Bu durum te yandan kojenarasyon tertibatnn byk depolama

imkan veren bir sistemde kullanlmas imkann da salar. K koullarnda kalorifer tertibatnn yeterli olmamas

durumunda, mevcut brlor ya da pit ykl kazanla stmaya eklemlenebilir. ok nadir ortaya kabilen ek stma

ihtiyalarnda basit bir yedek elektrikli stcnn kurulumuyla ekonomiklik salanabilir.Ayrca byk kojenarasyonlar da ilave stma depolaryla optimize edilebilir. Bu ekilde pit yk yedee stoklanr ve

bunun yardmyla kojenarasyondan elde edilemeyen ek stma gereksinimi azaltlr. Ayrca bu durum yksek elektrik

fiyatlarnn olduu dnemlerde geici bir elektrik retimi ynelimli sistem kurmaya olanak verir.

Ekoloji ve evre ynIstma ynelimli Tesislerin kurulmasndaki ekonomik ve ekolojik tabanl temel dnce retilen sy tamamyla ve

eer mmknse elektrii retim yerinde kullanmaya dayanmaktadr. Artan elektrik ise belirli bir fiyata mahsuben

genel elektrik ana datlmaktadr. nk bu ekilde daha az geleneksel enerji retim tesisi elektrik retimi iin

kullanlmakta ve yerine artan kojenarasyon tesisleri kullanmyla fosil yaktlar nedeniyle ortaya kan karbondioksit

yaylm azalmaktadr. Bu nedenle kojenarasyon tarz yenilenebilir enerji retim tesisleri Trkiye snrlarnda devlet

tarafndan da desteklenmektedir.


18/30

Kojenerasyon 16

Bir kojenarasyon tesisi klasik stma ve elektrik salayclarndan oluan santrallere gre ok daha yksek kullanm

verimlilii (Kullanlan elektrik enerjisi art kullanlan s enerjisi bl enerji girdisi) salamaktadr. Modern bir ta

kmr enerji santrali ancak %45 verimlilik dercesine ulaabilmektedir. Yani, yaklak olarak retilen enerjinin

yars atk s olarak dlmekte, bu atk snnsa merkezi byk santrallerde s retgeiyle s alcsnn genellikle

birbirinden uzak mesafelerde bulunmas ve atk snn uzak yerlere datmyla oluan yksek tesis maliyeti ve

%10-15 aras belirgin tama kaybna sebep olmaktadr. Ayrca elektrikteki voltaj deiiklikleri ve tama srasnda

da %2 ile 5 orannda enerji kayb olumaktadr. Kojenarasyon tesisleri %25 ile 50 arasnda (byklk ve trne

gre) verimlilie sahip olup, toplam verimlilii elektrik ve s retiminin kombine olarak dorudan kurulduu yerde

kullanmyla yaklak %90 lara ulamaktadr.

Fakat ilem sonras elde edilen snn yerinde kullanmnn bu avantaj uygun alcnn olduu varsaymna

dayanmaktadr. Konutlar mevsimlere gre eitli s dzeylerine ihtiya duymaktadrlar, rnein elde edilen snn

annda yerinde kullanm yaz dnemlerinde ksmen gerekletirilebilmektedir. Ayrca yksek toplam verimlilik

derecesi sadece ilem sonras elde edilen snn optimal kullanmyla, yani yukarda bahsedildii gibi s ynelimli

retim tesisi eklinde faaliyet gsterdiinde geerli olabilmektedir.

Ya deiimi, filtre takm ya da gaz motorlarnda buji deiimleri vs. gibi durumlarda oluan motor bekletmeleri ve

buna bal olarak servis personelinin geli gidi maliyetlerine yaplan harcamalar ekolojik bilanoyu olumsuz olaraketkilemektedir, nk kk ve merkezi olmayan tesislerde zellikle mikro kojenarasyonlar da bu durum kayda

deer bir maliyet ykselmesi demektir. Enerji bilnosuna pozitif olarak etkisi ancak retilen elektriin ksa nakil

hatlaryla mmkn olmaktadr. letim maliyetleri bu ekilde azaltlabilir.

TeknikOrijinal olarak kojenarasyon tesisleri yanmal motorlara dayanmaktadr, s egzozdan ve soutucu devridaiminde

kalorifer suyunu stmak iin kullanlr. Bunun yannda stirling motoru, buhar motoru ve biyo ktle gazlatrc

makine gibi sistemlerde elektrik retimi iin Kojenarasyon tesislerine entegre edilebilir. Kojenarasyon kullanm

iten yanmal motorun trne gre, sadece oda stmas hazrlamaktan ziyade su buhar, scak hava, scak ya veemme s pompas zerinden sre s retmeye hizmet etmektedir. Bu ekilde kojenarasyon tesisinin atk ssndan

souk hava de elde edilebilir. Yakt olarak fosil ya da yenilenebilir hidrokarbonlardan bitki ya (genelde hurma

ya), biyodizel (dizel motorlar iin), doal gaz, bal olarak biyogaz( otto motorlar, ift yaktl motorlar veya gaz

tribnleri iin biyogaz motorlar) kullanlr, bunun yannda tala ve ahap peletleri stirling motorlarda yaygn

kullanlan ham maddelerdendir.

Yanmal motor veya gaz tribn temelli kojenarasyon sistemlerinde atk s souk devir-daiminde ve egzoz

sisteminde ortaya kmaktadr. Atk s s eanjr zerinden konutun merkezi stma sistemine iletilir. Bu ekilde

motor kullanm ve motor etki derecesine bal olarak %95 dzeylerinde kullanm oranlarna ulaabilmektedir. Tam

kapasite motor kullanmnda safi elektrik etki derecesi motorun ve jeneratrn yakt kullanm, byklk ve imal

biimine (rnein turbolu/turbosuz) %20 (mini kojenarasayonlarda) ile %43 (1 MW zeri kapasiteli dizelmotorlarda) arasnda deimektedir.

Yaklak 1 ile 5 KW arasnda elektrik ve 3 -15 KW aras scaklk performansl Mikro Kojenarasyonlar tek ya da ok

haneli konutlarda stma sistemi olarak grev yapabilmektedir. Yzlerce KW performansl orta byklkteki

kojenarasyonlar genellikle kk yerleim blgeleri veya yzme havuzlarn stmak ve elde edilen elektrii yerinde

kullanmak iin kullanlmaktadr. Gemi dizel motoruna sahip 10000 KW zeri byk kojenarasyonlar byk yerleim

birimleri ya da fabrikalarn elektrik ve stma sistemlerinde kullanlr.


19/30

Kojenerasyon 17

EkonomiklikBir kojenarasyon sisteminin ekonomiklii iin en nemli unsur makinenin tam kapasitede yllk alma saatlerinin

bykldr (genellikle 4000 saat). Bu ekilde ekonomik adan elde edilen elektrik ve s dzeylerini mahsuben

tesise yaplan yatrmlar karlanabilir.

Is ynelimli Kojenarasyon sistemlerinde yl iinde gerekli olan s performans konut iin ylda ka saat ne kadar

kapasiteyle allarak elde edilecei tespit edilir ki yaklak olarak yllk 3000 saatlik alma saatine denk

gelmektedir. Genellikle pit s performansnn %25-30'u olan tepe s performans bu ekilde tespit edilir. Bu

ykseklikte bir performansa ulamak iin kojenarasyonlar birden ok motorla donatlmaktadr.

Yerleim yerlerinde stma enerjisi ihtiyac mevsim artlarna gre ok fazla deimektedir, zellikle yaz ortasnda

scak su ihtiyac minimuma dmektedir. Bu dnemlerde elde edilen sy buna bal olarak elektrie eviren

kojenarasyon modelleri kullanlr ve htiya dalgalanmalar eitlenebilir.

Kapsayc bir ekonomiklik incelemesi ile btn yatrmlar ve iletme maliyetleri (amortismanlar, yakt ve bekleme

maliyeti vs.) ve elektrik ve s enerjisinden elde edilen gelirler karlatrmal olarak tespit edilir. Ve giderleri

minimuma indirme yollar tespit edilir.

Yaz mevsiminde azalan s enerjisi ihtiyacnn yaratt maliyetleri drmek iin bu artk sdan yararlanan emmelisoutma makineleri kullanlarak ortam iklimlendirmesi iin kullanlr. Gelecek dnemlerde ise sanal santral

kurularak, merkezi olmayan birden ok tesisi merkezi bir sistemden kontrol etme olanana sahip olunarak ynetim

giderlerini drmek mmkndr. htiyaca gre enerji retmeyip, ayrca baz enerji veremeyen gne ve rzgar

enerjilerine gre kojenarasyon sistemleri ayarlanabilir s tamponlar ile ok daha verimli alabilmektedir. Blgesel

olarak gerekli olan elektrik enerjisi iletildikten sonra, elektrikle beslenen scak su tanklarnda gerekli s enerjisi

biriktirilir.

Tek haneli ya da ok haneli konutlara kojenarasyon sistemleri pazarlamann temel sorunlarndan biri tipik doalgazl

ya da fosil stmal sistemlere gre yksek maliyetleridir. Buna ramen amortismann abuk salanmas ve yksek

verimlilii nedeniyle dier tip yntemlere gre daha tercih edilebilir sistemler haline gelmektedir.

Kaynaka1. http://www.enerji.gov.tr/index.php?dil=tr&sf=webpages&b=mevzuat&bn=240&hn=240&id=400 2. http:/

/www.vz-nrw.de/UNIQ131824122430201/link801081A.html 3. http://de.wikipedia.org/wiki/BHKW
http://de.wikipedia.org/wiki/BHKWhttp://www.vz-nrw.de/UNIQ131824122430201/link801081A.htmlhttp://www.vz-nrw.de/UNIQ131824122430201/link801081A.htmlhttp://www.enerji.gov.tr/index.php?dil=tr&sf=webpages&b=mevzuat&bn=240&hn=240&id=400


20/30

Jeotermik santraller 18

Jeotermik santrallerJeotermik enerjinin kullanm amal deerlendirilmesi insanolunun doal yaam srecinin devamn salar.

Jeotermal kaynak ksaca yer ss olup, yerkabuunun eitli derinliklerinde birikmi snn oluturduu, kimyasallar

ieren scak su, buhar ve gazlardr. Jeotermal enerji ise jeotermal kaynaklardan dorudan veya dolayl her trl

faydalanmay kapsamaktadr. Jeotermal enerji yeni, yenilenebilir, srdrlebilir, tkenmeyen, ucuz, gvenilir, evredostu, yerli ve yeil bir enerji trdr. Jeotermal elektrik santrallerinde, bu enerji dntrlerek elektrik elde

edilir.Jeofizik mhendislerinin ders olarak zorunlu ekilde aldklar derstir.

Gne enerjisi

Srdrlebilir enerji

Yenilenebilir enerji

Anaerobik artma

Biyoktle

Jeotermal

Hidroelektrik Gne

Gelgit

Rzgar

Enerji tasarrufu

Kojenerasyon

Enerji verimlilii

Jeotermal

Yeil bina

Mikrojenerasyon

Pasif gne bina

Rankine evrimi

Srdrlebilir ulam

Karbon ntr yakt

Elektrikli ara

Yeil ara

Plug-in hibrid
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Plug-in_hibridhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ye%C5%9Fil_ara%C3%A7http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektrikli_ara%C3%A7http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Karbon_n%C3%B6tr_yak%C4%B1thttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=S%C3%BCrd%C3%BCr%C3%BClebilir_ula%C5%9F%C4%B1mhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Organik_Rankine_%C3%A7evrimihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pasif_g%C3%BCne%C5%9F_bina_tasar%C4%B1m%C4%B1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mikrojenerasyonhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ye%C5%9Fil_binahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=GJeotermal_%C4%B1s%C4%B1_pompas%C4%B1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Enerji_verimlili%C4%9Fihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Enerji_tasarrufuhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C3%BCzgar_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gelgit_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hidroelektrikhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jeotermal_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Biyok%C3%BCtlehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anaerobik_ar%C4%B1tmahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yenilenebilir_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3AEl-v-01_ubt.jpeghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=S%C3%BCrd%C3%BCr%C3%BClebilir_enerji


21/30

Gne enerjisi 19

Yenilenebilirenerji

Biyoyakt

Biyoktle

Jeotermal

Hidroelektrik

Gne enerjisi

Gelgit enerjisi

Dalga gc

Rzgar enerjisi

lkelere gre liste

Gne enerjisi ya da Gne erkesi, Gne ndan enerji elde edilmesine dayal bir teknolojidir. Gnein yayd

ve Dnya'mza da ulaan enerji, Gne'in ekirdeinde yer alan fzyon sreci ile aa kan nm enerjisidir.

Gneteki hidrojen gaznn helyuma dnmesi eklindeki fzyon srecinden kaynaklanr. Dnya atmosferinin

dnda Gne nmnn iddeti, aa yukar sabit ve 1370 W/m2 deerindedir; ancak yeryznde 0-1100 W/m2

deerleri arasnda deiim gsterir. Bu enerjinin Dnya'ya gelen kk bir blm dahi,insanln mevcut enerji

tketiminden kat kat fazladr. Gne enerjisinden yararlanma konusundaki almalar zellikle 1970'lerden sonra hz

kazanm, Gne enerjisi sistemleri teknolojik olarak ilerleme ve maliyet bakmndan dme gstermi, Gne

enerjisi evresel olarak temiz bir enerji kayna olarak kendini kabul ettirmitir.

Dnyann atmosferinin zerine ve Dnya yzeyine den teorik yllk ortalama

Gne miktar
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3AInsolation.pnghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%BCne%C5%9Fhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%9Clkelere_g%C3%B6re_yenilenebilir_enerji_konular%C4%B1n_listesihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C3%BCzgar_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dalga_g%C3%BCc%C3%BChttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gelgit_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hidroelektrikhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jeotermal_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Biyok%C3%BCtlehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Biyoyak%C4%B1thttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Wind-turbine-icon.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yenilenebilir_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yenilenebilir_enerji


22/30

Gne enerjisi 20

Yenilenebilirenerji

Biyoyakt

Biyoktle

Jeotermal

Hidroelektrik

Gne enerjisi

Gelgit enerjisi

Dalga gc

Rzgar enerjisi

lkelere gre liste

Gneten elde edilebilecek enerjiDnyann yrngesi zerinde, uzayda, birim alana ulaan Gne nlar, Gne'e dik bir yzey zerinde lldkleri

zaman 1,366 W/m2dir. Bu deer Gne enerjisi sabiti olarak da anlr.[1] gezegen Atmosfer bu enerjinin %6sn

yanstr, %16sn da snmler ve bylece deniz seviyesinde ulalabilen en yksek Gne enerjisi 1,020 W/m2dir.[2] [3] Bulutlar gelen may, yanstma suretiyle yaklak %20, snmleme suretiyle de yaklak %16 azaltrlar.

Sadaki resim 1991 ve 1993 yllar arasnda uydu verilerine dayanarak, elde edilebilen ortalama Gne enerjisinin

W/m2 cinsinden gsterimidir. rnein Kuzey Amerikaya ulaan Gne enerjisi 125 ile 375 W/m2 arasnda

deiirken, gnlk elde edilebilen enerji miktar, 3 ila 9 kWh/m2 arasnda deimektedir. [4]

Bu deer, elde edilebilecek mmkn en yksek deer olup, Gne enerjisi teknolojisinin salayaca en yksek

deer anlamna gelmez. rnein, fotovoltaik (Gne pili) panelleri, bugn iin yaklak %15 lik bir verime

sahiptirler. Bu nedenle, ayn blgede bir Gne paneli, 19 ile 56 W/m2 ya da gnlk 0.45-1.35 kWh/m2 enerji

salayacaktr. [5] Yandaki resimdeki koyu renkli alanlar, Gne paneli kaplanmas durumunda ayn blgede 2003

ylnda retilen toplam enerjiden biraz daha fazla enerji retebilecek rnek alanlar gstermektedir. [6] Bugnk %8

verime dayal teknoloji ile dahi, iaretli blgelere yerletirilecek Gne panelleri, bugn fosil yaktlar, hidroelektrik

vb kaynaklara dayal tm santrallerin rettii elektrik enerjisinden biraz daha fazlasn retebilecektir.

Hava kirliliinin neden olduu Kresel loluk ise daha az miktarda Gne nn yeryzne ulamasna neden olduu

iin, Gne enerjisinin gelecei ile ilgili az da olsa endie yaratmaktadr. 1961-90 yllar arasn kapsayan bir

aratrmada, ayn dnem ierisinde deniz seviyesine ulaan ortalama Gne n miktarnda %4 azalma olduugzlenmitir. [7]
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=K%C3%BCresel_lo%C5%9Flukhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%BCne%C5%9F_pilihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Fotovoltaikhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kilowatt_saathttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%BCne%C5%9F_enerjisi_sabitihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Watthttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%9Clkelere_g%C3%B6re_yenilenebilir_enerji_konular%C4%B1n_listesihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C3%BCzgar_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dalga_g%C3%BCc%C3%BChttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gelgit_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hidroelektrikhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jeotermal_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Biyok%C3%BCtlehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Biyoyak%C4%B1thttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Wind-turbine-icon.svghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yenilenebilir_enerjihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yenilenebilir_enerji


23/30

Gne enerjisi 21

Global Gne enerjisi kaynaklar. Haritadaki renkler, 1991-1993 yllar arasnda,

gerekleen ortalama yerel Gne enerji deerleri hakknda W/m

2

cinsinden bilgivermektedir.

Gne Dnya'nn yrnge eksenine 1,366 watt/metre

enerji iletir, fakat yer yzne ulaan enerji miktar biraz

daha azdr.

Trkiye Gne Inm Haritas

Gne enerjisi teknolojileri

Gne nlarndan yararlanmak iin pek ok

teknoloji gelitirilmitir. Bu teknolojilerin

bir ksm Gne enerjisini k ya da s

enerjisi eklinde direk olarak kullanrken,

dier teknolojiler Gne enerjisinden

elektrik elde etmek eklinde

kullanlmaktadr. Gne enerjili scak su

sistemleri, suyu stmak iin Gne

nlarndan yararlanr. Bu sistemler evsel

scak su ya da bir alan stmak iin

kullanlabildii gibi ounlukla bir havuzu

stmak iin kullanlr. Bu sistemler

ounlukla bir termal Gne paneli ile bir de

depodan oluur.[8] Gne enerjili su

stclar grupta toplanr.

Aktif sistemler, suyun ya da s transfer

svsnn evirimi iin pompa kullanrlar.

Pasif sistemler suyun ya da s transfer

svsnn devrini doal evirim ile

salarlar.

Ktle sistemleri su tanknn dorudan

Gne ile snmasn amalarlar.

Yaygn Gne enerjisi uygulamalar

unlardr

Dzlemsel Gne kollektrleri:

lkemizde de ok yaygn olarak

kullanlan, evlerde scak su elde etmede

kullanlan sistemlerdir.

Yek-odakl Gne enerjisi santralleri:

Bunlarda, dorusal, anak eklinde ya da

merkezi bir odaa ynlendirilmi dev

aynalar kullanlarak, odak noktasnda okyksek scaklkta s elde edilir.

Genellikle elektrik retiminde kullanlr.

Ancak henz bir yaygnlk

kazanamamlardr.

Vakum Tpl Gne Enerjisi Sistemleri:

Vakum tpl Gne enerjisi kolektrleri:

i ie gemi 2 adet silindirik cam tpn

s yolu ile birbirine balanmas ve bu

ilem srasnda arasndaki havann alnmas ile retilir. D silindirik tpn yzeyine den Gne nlar aradaki

havasz ortamdan geerek i ksmdaki silindirik tpn yzeyinde absorbe edilmesi ile alr. Arada madde

olmadndan dolay sadece ma ile snan sistem suyu d hava scaklndan bamszdr.
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vakum_T%C3%BCpl%C3%BC_G%C3%BCne%C5%9F_Enerjisi_Sistemlerihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yek-odakl%C4%B1_G%C3%BCne%C5%9F_enerjisi_santrallerihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=D%C3%BCzlemsel_G%C3%BCne%C5%9F_kollekt%C3%B6r%C3%BChttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Do%C4%9Fal_%C3%A7evirimhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Termal_G%C3%BCne%C5%9F_panelihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%BCne%C5%9F_enerjili_s%C4%B1cak_suhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3ASolarGIS-Solar-map-Turkey-tr.pnghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3ASun920607.jpghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Watthttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3ASolar_land_area.png


24/30

Gne enerjisi 22

Gne ocaklar: anak eklinde ya da kutu eklinde Gne ssn toplayan yaplardr. Gelimekte olan lkelerde

daha yaygn kullanlr.

Trombe duvar: Sandvi eklinde cam ve hava kanallar ile paketlenmi bir pasif Gne enerjisi sistemidir. Gne

nlar gn boyunca, duvarn altnda ve stnde yer alan hava gei boluklarn tahrik ederek, doal evirim ile

termal ktleyi strlar. Gece ise trombe duvar biriktirdii enerjiyi ma yolu ile yayar. [9]

Geili hava paneli: Aktif Gne enerjili stma ve havalandrma sistemidir. Termal Gne paneli gibi davranan,Gne'e bakan delikli (perfore) bir duvardan oluur. Panel, binann havalandrma sistemine n stma uygular.

Ucuz bir yntemdir. %70e kadar verime ulalabilir.[10]

Solar ki, younlatrlm Gne enerji kulesi (slGne enerjisine rnektir).

Aratrmaya konu olmu, ancak yaygnlaamam baz sl Gne

enerjisi teknolojieri

Gne Havuzlar: Havuza atlan tuzlarn yardm ile dip tarafta

scaklk elde edilir. Bunlar daha ok deneysel sistemler olarak

kalmlar, bir yaygnlk gsterememilerdir.

Gne Bacalar: Bir binann zemininde toplanan s, yksek ve

dar bir bacaya ynlendiinde, bacada kurulu trbini altrr.Bu da, deneysel aamada kalm Gne enerjisi trlerinden

biridir.

Su Artma Sistemleri: Bunlar da bir eit havuz sistemidir.

Havuzun stne eimli cam kapak yerletirilir, buharlaan su

tuzdan arnarak bu kapakta younlar.

rn kurutma sistemleri.

Gne pilleri

Bu yat zerindeki Gne pilleri 12 voltluk akleri, 9

Ampe kadar dorudan Gne yardmyla

doldurabilirler.

Gne pilleri ya da fotovoltaik piller diye anlan cihazlar,

yariletkenlerin fotovoltaik etki zelliini kullanarak, Gne

ndan elektrik enerjisi retirler. Gne pilleri, kurulan sisteme

bal olarak birka kW'dan birka MW'a kadar elektrik retebilir.

Yksek retim maliyetleri nedeniyle, yakn zamana kadar oldukaaz kullanlmtr. 1956'lerden bu yana uzayda uydularda, 1970'li

yllarda, elektrik hattndan uzak yerlerde, yol kenarlarndaki acil

telefon cihazlar ya da uzaktan alglama gibi uygulamalarn enerji

gereksiniminin karlanmasnda kullanlmtr. Son yllarda,

evlerde elektrik ebekesi ile birlikte alan sistemler de

yaygnlamtr.

2005 sonu itibar ile toplam 5,300 MW olduu zannedilen kurulu

Gne pili kapasitesinin, gelimi lkelerin, Gne pillerinin evsel

amal kullanmna verdii tevikler nedeniyle, 2006 ylnda da ciddi art gstermesi beklenmektedir. Gerek
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yar%C4%B1iletkenhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%BCne%C5%9F_pilihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3ASolar_panels_on_yacht_at_sea.jpghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya%3ASolar_Two_2003.jpghttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Enerji_kulesihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ge%C3%A7i%C5%9Fli_hava_panelihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Trombe_duvar%C4%B1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%BCne%C5%9F_ocaklar%C4%B1


25/30

Gne enerjisi 23

kullanmdaki art, gerekse teknolojik gelimeler nedeniyle Gne pillerinin retim maliyetinde her yl azal

grlmektedir. Bir Gne pili panelinin watt bana maliyeti 1990 ylnda yaklak 7,5 USD iken, 2005 yllnda bu

rakam yaklak 4 USD seviyesine inmitir. Gelimi lkelerin sunmu olduu tevikler, Gne pillerinin yatrm

maliyetinin 5 ile 10 yl arasnda geri dnebilmesini salamaktadr. Evsel amal kullanlan Gne pilleri bir inverter

aracl ile elektrik ebekesine balanmakta, bylece retilen elektriin aklerde depolanmasndan tasarruf

edilmektedir. 2003 yl ierisinde tm Dnya'da gerekleen Gne pili retiminde %32'lik bir art gzlenmitir. [11]

Gne pili kullanmndaki art o kadar byktr ki, yariletken retiminin talebi karlayamamas, Gne pili

retiminin artnda kstlamaya neden olmutur.[12] Bu sorunun 2006 ve 2007'de de devam edebilecei

sanlmaktadr.[13]

Trkiye ve Gne enerjisiTrkiye Dnya zerinde 36o-42o kuzey enlemleri ve 26o-45o dou boylamlar arasnda bulunmaktadr. Trkiye'nin

yllk ortalama Gne Inm 1303 kWh/m2yl, ortalama yllk gnelenme sresi ise 2623 saattir. Bu rakam gnlk

3,6 kWh/m2 gce, gnde yaklak 7,2 saat, toplamada ise 110 gnlk bir gnelenme sresine denk gelmektedir. 9,8

milyon TEP (ton edeer petrol) sl uygulamalara olmak zere yllk 26,2 milyon TEP enerji potansiyeli mevcuttur.

Yln 10 ay boyunca teknik ve ekonomik olarak lke yzlmnn %63'nde ve tm yl boyunca %17'sindenyaralanabilir.

Termal Gne enerjisi kullanm miktar 2007 verilerine gre Trkiye'de ki kurulu g 7.105 MWth

ve 10.150.000

m'dir.Bu sralama iinde Trkiye 10 milyon m kurulu Gne kollektrleri ile son derece iyi bir yerde

bulunmaktadr.

Fotovoltaik Gne enerjisi kullanm miktar 2009 verilerine gre 4MW deerine ulam bulunmaktadr.

Mimaride Gne enerjisiGne enerjisinden yararlanan tasarmlar, ok az daha ilave enerji kullanmak suretiyle, konfor scakl ve k

seviyesinin elde edilmesini hedefler. Bunlar pasif Gne enerjisinde olduu gibi souk ortamlarda daha fazla Gne

ile scak su elde edilmesi eklinde ya da aktif Gne enerjisinde olduu gibi, pompa ve fanlar kullanarak, scak

ve souk havann (ya da svnn) ynlendirilmesi eklinde de olabilir.

Seralar da bir eit Gne mimarisi rneidir.

Isl Gne enerjisinden elektrik reten enerji santralleriIsl Gne enerjisi sistemleri, yaygn olarak, bir s eanjrn yksek scaklklara kadar starak, elde edilen snn

elektrik enerjisine dntrlmesi eklinde kullanlrlar.

Enerji kuleleriEnerji kuleleri bir a eklinde yerletirilmi, ok sayda dz ve hareketli olurlar.

Younlatrcl kollektrler ve buhar motorlar

Bir younlatrcl kollektrde sya dntrlen Gne enerjisi, nkleer ya da kmrl elektrik santrallerinde

olduu gibi, suyun kaynatlarak buhara dntrlmesi ve elde edilen buharla da bir buhar motoru ya da bir buhar

trbininin tahrik edilmesi suretiyle elektrik enerjisi elde edilir.

Stirling motoru buharla alan motorlara benzer. Bu tr motorlarda buhar yerine gaz kullanlr. Bir stirling motoru

herhangi bir tr s kayna ile tahrik edilir. Stirling motoru, iinde belirli bir gaz bulunan ve kapal devre alan bir

s motorudur. Stirling motorunun alma sistemi scak ve soukluk farkna dayanr. Kapal devre bir sisteme sahipmotorun iine dardan bir yakt verilmez. Stirling motorunun almas iin gerekli enerji dardan s eklinde
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Stirling_motoruhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Buhar_t%C3%BCrbinihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Buhar_t%C3%BCrbinihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Buhar_motoruhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Enerji_kulesihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektrik_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Is%C4%B1_e%C5%9Fanj%C3%B6r%C3%BChttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Is%C4%B1l_G%C3%BCne%C5%9F_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Aktif_G%C3%BCne%C5%9F_enerjisihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pasif_G%C3%BCne%C5%9F_enerjisi


26/30

Gne enerjisi 24

verilir.

Gne enerjisinin elektrie dntrlmesinde stirling motorunun kullanm, %30'luk bir verim ile en yksek verime

sahip bir sistem olarak kabul edilir.

Kaynaka[1] Solar Spectra: Standard Air Mass Zero (http://rredc. nrel.gov/solar/spectra/am0/ASTM2000. html)

[2] Earth Radiation Budget (http://marine.rutgers. edu/mrs/education/class/yuri/erb.html)

[3] SRRL: An overview of the Solar Radiation Research Laboratory (http://www.nrel.gov/srrl/overview. html)

[4] NREL: Dynamic Maps, GIS Data, and Analysis Tools - Solar Maps (http://www.nrel. gov/gis/solar.html)

[5] title = us_pv_annual_may2004.jpg | accessdate = 2006-09-04 | publisher = National Renewable Energy Laboratory, US (http://www.nrel.

gov/gis/images/us_pv_annual_may2004. jpg)

[6] Uluslarars Enerji Ajans - Anasayfa (http://www.iea.org/)

[7] Observed Reductions in Surface Solar Radiation in the United States and Worldwide from 1961 to 1990 | accessdate = 2006-09-04 | author =

Liepert, B. G.| date = 2002-05-02 | publisher = GEOPHYSICAL RESEARCH LETTERS, VOL. 29, NO. 10, 1421 (http://www.ldeo.

columbia. edu/~liepert/pdf/2002GL014910. pdf)

[8] NREL - Gne enerjili scak su (http://www.nrel.gov/learning/re_solar_hot_water. html)

[9] EERE Dolayl kazan (Trombe Duvarlar) (http://www.eere.energy. gov/consumer/your_home/designing_remodeling/index. cfm/

mytopic=10300)[10] NREL - Geili hava panelleri (Havalandrma nstmas) (http://www.nrel.gov/docs/fy06osti/29913. pdf)

[11] World Sales of Solar Cells Jump 32 Percent (http://www.earth-policy. org/Indicators/2004/indicator12. htm)Viviana Jimnez, 2004

Earth Policy Institute. Retrieved 4 Eyll 2006.

[12] Silicon Shortage Stalls Solar (http://www.wired.com/news/planet/0,2782,67013,00. html) John Gartner, Wired News, 28 Mart 2005.

Retrieved 4 Eyll 2006.

[13] 2005 Solar Year-end Review & 2006 Solar Industry Forecast (http://www.renewableenergyaccess.com/rea/news/story?id=41508) Jesse

W. Pichel and Ming Yang, Research Analysts, Piper Jaffray, 11 Ocak 2006. Retrieved 4 Eyll 2006.

D balantlar Ege niversitesi Gne Enerjisi Enstits (http://eusolar.ege.edu.tr/)

'Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Gelitirme Merkezi' Projesi (http://v3.arkitera. com/h63704-uluslararasi-enerji-merkezi-onay-bekliyor.html)

ODT Gne Enerjisi Aratrma Merkezi (http://gunam.metu.edu.tr/)
http://gunam.metu.edu.tr/http://v3.arkitera.com/h63704-uluslararasi-enerji-merkezi-onay-bekliyor.htmlhttp://v3.arkitera.com/h63704-uluslararasi-enerji-merkezi-onay-bekliyor.htmlhttp://eusolar.ege.edu.tr/http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=4_Eyl%C3%BClhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=11_Ocakhttp://www.renewableenergyaccess.com/rea/news/story?id=41508http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=4_Eyl%C3%BClhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=28_Marthttp://www.wired.com/news/planet/0,2782,67013,00.htmlhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=4_Eyl%C3%BClhttp://www.earth-policy.org/Indicators/2004/indicator12.htmhttp://www.nrel.gov/docs/fy06osti/29913.pdfhttp://www.eere.energy.gov/consumer/your_home/designing_remodeling/index.cfm/mytopic=10300http://www.eere.energy.gov/consumer/your_home/designing_remodeling/index.cfm/mytopic=10300http://www.nrel.gov/learning/re_solar_hot_water.htmlhttp://www.ldeo.columbia.edu/~liepert/pdf/2002GL014910.pdfhttp://www.ldeo.columbia.edu/~liepert/pdf/2002GL014910.pdfhttp://www.iea.org/http://www.nrel.gov/gis/images/us_pv_annual_may2004.jpghttp://www.nrel.gov/gis/images/us_pv_annual_may2004.jpghttp://www.nrel.gov/gis/solar.htmlhttp://www.nrel.gov/srrl/overview.htmlhttp://marine.rutgers.edu/mrs/education/class/yuri/erb.htmlhttp://rredc.nrel.gov/solar/spectra/am0/ASTM2000.html


27/30

Madde Kaynaklar ve Katkda Bulunanlar 25

Madde Kaynaklar ve Katkda BulunanlarTermik santrallerKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?oldid=11179526 Katkda bulunanlar: Codecesim, Dnenadam, Erdinckeles, Hakan Paza rli, Katpatuka, Levent, Merube 89,Renegade, 22 anonim dzenlemeler

Hidroelektrik santraliKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?oldid=12749789 Katkda bulunanlar: Alemdar123, Alpaslanbalci, AndyMcKandless, Benevolent, Cat, CommonsDelinker,Dr.tolga, Dnya vatanda, Dnenadam, Eldarion, EmreDuran, Erdemsenol, Erdinckeles, Garbino, Gettybulent, Gkhan, Hakan Pazarli, Hseyin97, Jimqode, Kibele, Levent, MD,

MEOGLOBAL, Maderibeyza, Manco Capac, Milesbroke, Mimar77, Mtek, Myrat, Nedim Ardoa, Noctiluca, Noone, Nosferat, Ozyurekli, Pinar, Rapsar, Selim Baba, Strider, Tema, Vikiizer,

Vito Genovese, Yalhi, apasap, nfoCan, smayill, 125 anonim dzenlemelerNkleer santralKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?oldid=12806104 Katkda bulunanlar: Abdullah Krolu, Ahmetan, Beiktal48, Cat, Ceres3860, Demonsfall, Drgulcu, Dwalin,Dnya vatanda, Dnenadam, E force29, Eldarion, Enesdarq, Erdinckeles, Exocetus, Fagus, Feylesof eren, FoRSaKeN, Ftkurt, Garbino, Gkhan, Homonihilis, Kibele, Krkzn, Levent, LuCKY,

MEOGLOBAL, Maderibeyza, Nicomedia4141, Ollios, Onur Aslan, Perfinya, Rapsar, Sabri76, Sadrettin, Sayginer, Selkem, S trider, Stultiwikia, Superyetkin, Takabeg, Ugur Basak, Unal A,

Windows 2003, Yabanc, Yam, , 104 anonim dzenlemeler

Rzgr trbiniKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?oldid=12813437 Katkda bulunanlar: Abdullah Krolu, Benevolent, Denisutku, Dnenadam, Einsteintr, Erdinckeles,Fatalityonline, Hbb2000, Kibele, Mach, O-kahn, Pinar, Plenumchamber, Spectral1974, Vikiizer, Yabanc, 32 anonim dzenlemeler

KojenerasyonKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?oldid=12822660 Katkda bulunanlar: Abdullah Krolu, Arenellebannen, Cbalkan, Erdinckeles, Fuldennn, George Animal,Honacan, Levent, Pinar, ncelemeelemani, 3 anonim dzenlemeler

Jeotermik santrallerKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?oldid=12839361 Katkda bulunanlar: Dnya vatanda, Dnenadam, Elmacenderesi, Erdinckeles, Euthygenes, Jimqode,Kibele, Mach, Pinar, Tema, 14 anonim dzenlemeler

Gne enerjisiKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?oldid=12771489 Katkda bulunanlar: Aerensgaard, Arasb, Bee-adosh, Beeezy, Benevolent, Berksoylu, Bora, Cekli829, Citrat,Condmatstrel, Defita, Delamorena, Denisutku, Dnya vatanda, Dnenadam, Eldarion, Enerjiturk, Erdinckeles, Expertsdu, Firez, Garbino, Gettybulent, Gezginrocker, Hasanbay, Homonihilis,

Kemallar, Khutuck, Kibele, Krkzn, Kumul, Levent, Manco Capac, Math34, Melihsen, Merube 89, Metal Militia, Nofear125, Noumenon, Omerm, Pinar, Rapsar, Reality006, Rhn, Sae1962, Sid,

SolarSoft, Son kahraman, Superyetkin, Tarkovsky, Tema, Turuncueller, Ugur Basak, Utku Tanrivere, Vikiizer, Yabanc, Yalhi, Zohak, ncelemeelemani, 252 anonim dzenlemeler


28/30

Resim Kaynaklar, Lisanslar ve Katkda Bulunanlar 26

Resim Kaynaklar, Lisanslar ve KatkdaBulunanlarDosya:Merge-arrows.svgKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Merge-arrows.svg Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: User:Erin Silversmith, User:Lifeisunfair,User:Rei-artur

Dosya:Nuvola search person.pngKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Nuvola_search_person.png Lisans: GNU Lesser General Public License Katkda bulunanlar: Wind

dosya:Wind-turbine-icon.svgKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Wind-turbine-icon.svg Lisans: GNU Free Documentation License Katkda bulunanlar: LukipukDosya:Francis Turbine inlet scroll Grand Coulee Dam.jpgKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Francis_Turbine_inlet_scroll_Grand_Coulee_Dam.jpg Lisans: PublicDomain Katkda bulunanlar: Af3, D-Kuru, Infrogmation, Jmabel, Markus Schweiss, NeverDoING, Pulsar, Qurren, 1 anonim dzenlemeler

Dosya:M_vs_francis_schnitt_1_zoom.jpgKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:M_vs_francis_schnitt_1_zoom.jpg Lisans: GNU Free Documentation License Katkdabulunanlar: AndreasPraefcke, D-Kuru, Markus Schweiss, Mikhail Ryazanov, NeverDoING, Noclador, Tano4595, 2 anonim dzenlemeler

Dosya:Nuclear Power Plant Cattenom a.pngKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Nuclear_Power_Plant_Cattenom_a.png Lisans: Creative CommonsAttribution-ShareAlike 3.0 Unported Katkda bulunanlar: Gralo

Dosya:Nuclear power station.svgKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Nuclear_power_station.svg Lisans: Creative Commons Attribution 3.0 Katkda bulunanlar: IchabodPaleogene, Krzysztof Kori

Dosya:Flag of the United States.svgKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_the_United_States.svg Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: Dbenbenn,Zscout370, Jacobolus, Indolences, Technion.

Dosya:Flag of Germany.svgKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Germany.svg Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: User:Madden, User:SKopp

Dosya:Flag of Argentina.svgKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Argentina.svg Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: Government of Argentina (Vectorgraphics by Dbenbenn)

Dosya:Flag of Belgium (civil).svgKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Belgium_(civil).svg Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: Bean49, DavidDescamps, Dbenbenn, Denelson83, Evanc0912, Fry1989, Gabriel trzy, Howcome, IvanOS, Ms2ger, Nightstallion, Oreo Priest, Ricordisamoa, Rocket000, Rodejong, Sir Iain, ThomasPusch,

Warddr, Zscout370, 4 anonim dzenlemeler

Dosya:Flag of the United Kingdom.svgKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_the_United_Kingdom.svg Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: Original flagby James I of England/James VI of ScotlandSVG recreation by User:Zscout370

Dosya:Flag of Brazil.svgKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Brazil.svg Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: Brazilian Government

Dosya:Flag of Bulgaria.svgKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_Bulgaria.svg Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: SKopp

Dosya:Flag of the Czech Republic.svgKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_the_Czech_Republic.svg Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar: specialcommission (of code): SVG version by cs:-xfi-. Colors according to Appendix No. 3 of c zech legal Act 3/1993. cs:Zirland.

Dosya:Flag of the People's Republic of China.svgKaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Flag_of_the_People's_Republic_of_China.svg Lisans: Public Domain Katkdabulunanlar: Drawn by User:SKopp, redrawn by User:Denelson83 and User:Zscout370 Rec

Documents

Elektrik Üretimi.pdf