www.rolls-royce.com

Egzoz (Genleşme)YanmaSıkıştırmaEmmeYanma odasındaki sıcak gazlar bir dizi türbin kadememsinden geçirilir. Bunların her biri yel değirmenine benzer bir şekilde sabit gaz akışından enerji kazanır. Bu enerji, fan ve kompresör millerinin döndürülmesi için kullanılır. Kanatların erimemesi için sürekli olarak soğutulması gerekir. Genleşen sicak hava türbin kademelerinden geçerken soğur, ardından motorun sonundaki egzoz lülesinden dışarı atılır ve bu şekilde ek bir itme sağlar.

Bu sırada hava çekirdek motordan çıkarken soğuk dış akımla karışır; bu kombinasyon sayesinde günümüzdeki modern motorlar çok sessiz ve verimli çalışmaktadır.

Biliyor muydunuz?Türbin kanatları egzoz gazı akışını muazzam

bir enerjiye dönüştürür. Bu şekilde Trent 1000 motoruna ait 66 yüksek basınçlı türbin kanadının her biri Formula 1 aracı kadar güç üretir. Hızlandırılan hava egzoz lülesinde yaklaşık 1.500

km/saatlik bir hıza ulaşır.

Malzemeler: Yüksek ısıya dayanımlı tek kristalli nikel alaşımlar

Kompresör aşamaları tarafından aşırı derecede sıkıştırılan ve ısıtılan hava yanma odasına yönlendirilir, burada kerosen ile karıştırılır ve yakılır. Ortaya çıkan yanıcı gazlar aniden türbin yönünde genleşmeye başlar. En büyük motorların yanma odalarında 2.300ºC‘ye kadar sıcaklıklar ortaya çıkar, bu sıcaklıklar neredeyse güneş yüzeyindeki sıcaklıkların yarısına eşdeğerdir. Yanma odası çeperi sürekli olarak akıllı bir tasarımın ürünü olan lazerle delinmiş soğutma delikleri ile kompresörden geçirilen havayla soğutulmasaydı, erirdi. Bunların korunmasına yönelik olarak ayrıca seramikten üretilmiş, sadece iki kağıt yaprağı kalınlığında olan yalıtım katmanları bulunmaktadır. Bu sayede ısı yüklenmeleri 300ºC‘ye kadar düşürülebilmektedir.

Biliyor muydunuz? Havanın kompresörden çok hızlı geçmesi

nedeniyle yanmayı sağlamak için özel tekniklere başvurulmaktadır. Bunun yanında fırtınada kibrit yakmak çok daha basittir. .

Malzemeler: Seramik kaplı, yüksek ısıya dayanıklı nikel alaşımlar

Çekirdek motor içerisine yönlendirilen hava, hızlı dönen birçok kanatlı çark tarafından sürekli preslenir (sıkıştırılır), bu sırada hava ısınır ve aynı zamanda yavaşlar.

Birden çok kompresör kademesinin ardından hava yeni nesil büyük motorlarda normal hacminin 50’de biri oranında sıkıştırılır. Hava eğer telefon kabininden bir mikrodalga fırının içerisine preslenseydi benzer bir basınç oluşurdu.

Biliyor muydunuz?Şekilde gösterilen 700‘ün üzerinde kanata sahip

BR725 motorunun yüksek basınçlı kompresörü dakikada yaklaşık 15.000 kez dönmektedir. Kompresörün sonunda hava sıcaklığı yaklaşık 700ºC‘ye ulaşmaktadır.

Malzemeler: Titan, çelik veya nikel bazlı alaşımlar

Motorun ön tarafında belirgin bir şekilde görünen kanatlı çark, yani fan, büyük miktarda hava emer ve bu havaya ivme kazandırır. En büyük Rolls-Royce motorlarının fan çapı yaklaşık 3 metre olup saniyede 1,2 ton hava akışı sağlarlar. Bu havanın sadece az bir miktarı kompresör, yanma odası ve türbinden oluşan çekirdek motora yönlendirilir. Yaklaşık yüzde 75‘i çekirdek motorun dış tarafından aktarılır ve „dış akım“ olarak doğrudan egzoz lülesine ulaşır. Bu dışta kalan hava akımı motorun toplam tahrikinin yaklaşık dörtte üçünü oluşturur.

Biliyor muydunuz? Bir jet motoru bir saniyeden daha kısa bir süre

içerisinde müstakil bir evdeki havayı tamamen boşaltabilir. Büyük Rolls-Royce motorlarına ait fan kanatlarının içleri boştur; bu nedenle çok hafiftirler.

Malzemeler: Titan alaşımı veya fiber kompozitler

Bir jet motoru nasıl çalışır?

Motorun içerisinde sanal bir yolculuğa çıkın!

www.rolls-royce.com/wissen (Flash eklentisi gereklidir)