EUROPEAN STANDARD EN 858-2 NORME EUROPEacuteENNE EUROPAumlISCHE NORM Januar 2003

ICS 1306030

Engleska verzija (Prevod na bosanski jezik)

Sistemi Separatora za lahke tečnosti (npr naftu i benzin) ndash Dio 2 Izbor nominalne veličine instalacija rad i održavanje

Abscheideranlagen fuumlr Leichtfluumlssigkeiten (z B ndash OumlI und Benzin) ndash Teil 2 Wahl der Nenngroumlβe Einbau Betrieb und Wartung

Installations de seacuteparation de liquides leacutegers (par exemple hydrocarbures) ndash Partie 2 Choix des tailles nominales installation service et entretien

Ovaj evropski standard odobrio je CEN 29 septembra 2001 Članice CEN-a su obavezne povinovati se CENCENELEC internim propisima koji utvrđuju uslove za davanje ovom Evropskom standardu statusa nacionalnog standarda bez promjena Najnoviji spisak bibliografskih referenci koje se odnose na takve nacionalne standarde mogu da se dobiju na zahtjev upućen Menadžment centru ili bilo kojoj CEN članici Ovaj Evropski standard postoji u tri zvanične verzije (engleska francuska njemačka) Verzija na bilo kom drugom jeziku urađena u vidu prevoda uz odgovornost CEN članice na njen jezik i prijavljen Menadžment centru ima isti status kao i zvanične verzije CEN članice su nacionalna tijela za standardizaciju Austrije Belgije Češke Republike Danske Finske Francuske Njemačke Grčke Mađarske Islanda Irske Italije Luksemburga Malte Holandije Norveške Portugala Slovačke Španije Švedske Švicarske i Velike Britanije

CEN EVRPSKI KOMITET ZA STANDARDIZACIJU

EUROPEAN COMMITTEE FOR STANDARDIZATION COMITEacute EUROPEacuteENN DE NORMALISATION EUROPAumlISCHES KOMITEE FUumlR NORMUNG

Management Centre rue de Stassart 36 B-1050 Brussels

copy2003 CEN All rights of exploitation in any form and by any menas reserved Ref No EN 858-22003 E Worldwide for CEN national Members

EN 858‐2 2003 (E)

Sadržaj

Predgovor 3 1 Područje primjene 3 2 Normativne reference 3 3 Pojmovi i definicije 4 4 Određivanje tipa i veličine sistema separatora 4 41 Općenito 4 42 Komponente sistema separatora njihova kombinacija i primjena 4 421 Općenito 4 422 Zaobilazni ( bypass ) separatori 4 423 Klase separatora 5 43 Određivanje veličine separatora 5 431 Općenito 5 432 Faktori 5 433 Kombinovana drenaža za kišnicu i otpadnu vodu 6 434 Otpadna voda 6 435 Dotok kišnice 8 436 Gubici zbog rasipanja (prolijevanja) 8 437 Količina lahke tečnosti 8 438 Posebni slučajevi 9 44 Taložnici mulja 9 5 Instalacija 9 51 Ograničenja 9 52 Zadržavanje lahkih tekućina 10 53 Uređaji za automatsko upozorenje i električni uređaji 10 54 Drenaža do i od sistema separatora 10 55 Mjesto postavljanja 10 56 Zaštita od isticanja lahkih tekućina 10 57 Spajanje sa drenažnim sistemom 12 6 Rad kontrola i održavanje 12 Aneks A (Informativno) Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata14 Aneks B (Informativno) Konfiguracija i aplikacija sistema separatora 17 Bibiliografija 20

2

EN 858‐2 2003 (E)

Predgovor

Ovaj evropski standard (EN 858-22003) pripremio je tehnički komitet CENTC 165(bdquoTehnika otpadnih vodaldquo) čiji je sekretarijat kod DIN-a

Ovom Evropskom standardu mora se dat status nacionalnog standarda bilo da se objavi identičan tekst ili odobrenjem najkasnije do jula 2003 god i konfliktni standardi moraju biti povučeni najkasnije do jula 2003

Ovo je drugi dio dvodijelnog standarda za sisteme separatora za lahke tečnosti Dio 1 daje principe projektovanja performanse i ispitivanje označavanje i kontrolu kvaliteta separatora za lahke tečnosti

Kada kontrola zagađenja zahtijeva tretman drugih polutanata koji ne pripadaju lahkim tečnostima mogu biti potrebne dodatne mjere

Anexi A i B su informativni

Prema Internim propisima CENCENELEC-a nacionalne organizacije za standardizaciju sljedećih zemalja su dužne implementirati ovaj Evropski standard Austrija Belgija Češka Republika Danska Finska Francuska Njemačka Grčka Mađarska Island Irska Italija Luksemburg Malta Holandija Norveška Portugal Slovačka Španija Švedska Švicarska i Velika Britanije

1 Područje primjene

Ovaj Evropski standard se primjenjuje na sisteme separatora koji služe za izdvajanje ugljikovodonika mineralnog porijekla iz otpadne vode On se ne primjenjuje na masti i ulja biljnog i životinjskog porijekla niti za izdvajanje emulzija ili otopina

Ovaj Evropski standard daje smjernice za izbor nominalnih veličina kao i instalacionih radova i održavanja separatora lahkih tečnosti proizvedenih u skladu sa EN 858-1 On također daje uputu u pogledu pogodnosti sredstava za čišćenje ako se ispuste u separator

2 Normativne reference

Ovaj Evropski standard uključuje datirane ili nedatirane dokumente propise iz drugih publikacija Ovi normativni dokumenti su citirani na odgovarajućim mjestima u tekstu a publikacije su nadalje popisane Za datirane dokumente važida se naredni amandmani na iste ili revizije bilo koje od ovih publikacija primjenjuje na ovaj Evropski standard samo kad se uključe u njega putem amandmana ili revizije Za nedatirane referentne dokumente važi da se primjenjuje zadnje izdanje publikacije na koju se odnosi (uključujući amandmane)

EN 752-2 Sistemi drenaže i kanalizacije van građevina ndash Dio 2 Zahtjevi u pogledu performansi

EN 752-4 Sistemi drenaže i kanalizacije van građevina ndash Dio 4 Hidraulični projekat i okolinska pitanja

EN 858-12002 Sistemi separatora za lahke tečnosti (npr naftu i benzin) ndash Dio 1 Principi projektovanja performanse i ispitivanje označavanje i kontrola kvaliteta

3

EN 858‐2 2003 (E)

3 Pojmovi i definicije

U svrhu ovog Evropskog standarda primjenjuju se pojmovi i definicije date u EN 858 ndash kao i sljedeća definicija

31 sredstvo za čišćenje hemijska supstanca koja kad se kombinuje sa lahkim tekućinama u početku formira emulziju za vrijeme procesa čišćenja zatim brzo razgrađuje u separatoru

4 Određivanje tipa i veličine sistema separatora

41 Općenito

Sistemi separatora se koriste u širokom području raznih situacija kako bi ispuni dosta raznih zahtjeve Značajno je ustanoviti zašto sistem separatora treba i koju specifičnu funkciju očekivano treba da ispuni prije izbora odgovarajuće veličine i tipa instalacije

Općenito sistemi separatora se instaliraju iz jednog ili više sljedećih razloga

a) da obrade otpadnu vodu (preradu otpadnih voda) iz industrijskih procesa pranja vozila čišćenje dijelova od nafte ili drugih površina npr prostora benzinskih stanica

b) da obrade naftom zagađenu kišnicu (slijevanje) sa nepristupačnih površina npr parkirališta cesta fabričkih dvorišta

c) da zadrže bilo kakvo izlijevanje lakih tekućina i zaštitite okolnu površinu

Tamo gdje nema specifične metode za određivanje veličine koju zahtijeva zakonski organ mora se koristiti slijedeća smjernica za određivanje veličine sistema separatora

42 Komponente sistema separatora njihova kombinacija i primjena

421 Općenito

Sastavni dijelovi sistema separatora koji odgovaraju standardu EN 858-1 propisani su u tabeli 1

Tabela 1 ndash Komponente sistema separatora

Komponente Kodno slovo Taložnik mulja S Separator klase II II II b (za bypass separator) Separator klase I I I b (za bypass separator) Otvor za uzorkovanje P

Aneks B daje uputu za selekciju komponenata koje odgovaraju za određenu primjenu

422 Zaobilazni (bypass) separatori

Zaobilazni separatori uključuju uređaj koji omogućava protok u zaobilazni vod separatora u ekscesnim slučajevima kada se premaši maksimalni dozvoljeni protok vode

4

EN 858‐2 2003 (E)

Zaobilazni separatori nisu pogodni za kategoriju a) upotrebe (vidi 41) Oni se moraju koristiti samo na mjestima gdje je malo vjerovatno da će biti značajnijeg kontaminiranja ugljikovodonicima za vrijeme većih kiša

Sistemi separatora ne smiju opteretiti ili izazvati uzvodno opterećenje kad su izloženi maksimalnom projektovanom protoku

423 Klase separatora

Klase separatora (klasa I i II) definisane su u EN 858-12002 tačka 4

Klasa I separatora obezbjeđuje viši stepen separacije nego klasa II separatora (vidi tabelu B2 za primjenu)

43 Određivanje veličine separatora

431 Općenito

Određivanje veličine separatora za lahke tečnosti mora da se bazira na prirodi i protoku tečnosti koja treba da se pročisti i trebaće uzeti u račun i

minus maksimalni protok kišnice

minus maksimalni protok otpadne vode (slijevanje)

minus gustinu lahke tekućine

minus prisustvo materije koje mogu smetati separaciju (npr deterdžent)

Određivanje veličine ne uzima u obzir specijalne uslove rada (vidi 438)

Veličina separatora mora da se računa po sljedećoj formuli

NS = (Qr+fxQx)fd

gdje je

NS nominalna veličina separatora

Qr maksimalni protok kišnice u ls

Qs maksimalni protok otpadne vode u ls

fd faktor gustine relevantne lahke tečnosti

fs faktor smetnje koji zavisi od prirode pražnjenja

432 Faktori

4321 Faktor smetnji fx

Faktor smetnji fx uzima u obzir nepovoljne uslove separacije npr gdje su prisutni deterdženti u otpadnoj vodi Minimalni preporučeni faktori smetnji propisani su u Tabeli 2

5

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela 2 ndash Minimalni faktori smetnji fx

Tip pražnjenja u skladu sa 41 fx a) 2 b) nije relevantan jer Qs=0 (samo kišnica) c) 1

4322 Faktor gustine fd

Faktor gustine fd uzima u ubzor različite gustine lahkih tekućina kada se koriste razne kombinacije komponenata sistema Dodatne informacije su date u Aneksu A

Tabela 3 - Faktor gustine fd

Gustina gcm3 do 085 preko 085 do 090 preko 090 do 095

Kombinacija Faktor gustine fd S-II-P 1 2 3 S-I-P 1a 15a 2a S-II-I-P 1b 1b 1b a za klasu I separatora koji radi samo gravitacijski koristiti fd za klasu II separatora b za klasu I i klasu II separatora

4323 Sredstva za čišćenje

Proizvođači sredstava za čišćenje moraju podnijeti deklaraciju u kojoj stoji da proizvod ne sadrži organski kombinovana halogena jedinjenja ili BTX aromate Samo sredstva za čišćenje koja formiraju privremeno stabilne emulzije sa lahkim tekućinama a onda deemulziraju nakon procesa čišćenja treba koristiti Uputstva za upotrebu moraju također da budu obezbijeđena zajedno sa efektima miješanja sa drugim sredstvima za čišćenje naročito u pogledu procesa separacije

433 Kombinovana drenaža za kišnicu i otpadnu vodu

Ako separator prima kišnicu ili otpadnu vodu npr od pranja vozila i ne očekuju se istovremeno dva maksimalna toka onda separator može biti veličine za tok većeg protoka

434 Otpadna voda

Utok otpadne vode u skladu sa 41 tačka a) mora da se računa kao suma svih dotoka a po formuli

Qs=Qs1 + Qs2 + Qs3 +

gdje je

Qs1 dotok sa raznih strana ndashizvorišnih tačaka u ls

Qs2 dotok sa mjesta pranja vozila u ls

6

EN 858‐2 2003 (E)

Qs3 dotok sa uređaja za pranje pod pritiskom u ls

Mora se dodati svaki drugi dotok

4341 Izvorišne tačke dotoka

Ako nije moguće odrediti maksimalni dotok iz raznih tačaka odakle dolazi voda putem mjerenja može da se procijeni uz upotrebu tabele 4 Tabela 4 uzima u obzir vjerovatnoću mogućeg dotoka sa raznih tačaka bez obzira na veličinu koja se koristi u isto vrijeme Računica treba da se prvenstveno bazira na protoku iz najvećih izvorišta

Tabela 4 ndash Protoci iz mjesta isticanja

Mjesta isticanja Nominalni prečnik Dodaci iz raznih tačaka Qs1

a u ls 1 tačka 2 tačka 3 tačka 4 tačka 5 tačka i ostali

DN 15 05 05 035 025 01 DN 20 10 10 070 050 02 DN 25 17 17 120 085 03 a Vrijednosti date za pritisak dobave od cca 4 bar do 5 bar drugi pritisak dobave mogu izazvati različite QV-vrijednosti Primjeri za izračunavanje Qs1 za 1 DN 15 1 DN 20 i 2 DN 25 1 tačka DN 25 = 17 ls 2 tačka DN 25 = 17 ls 3 tačka DN 20 = 07 ls 4 tačka DN 15 = 025 lsQs1=435 ls

U slučaju dobavnog pritiska različitog od navedenog u fusnoti 1 Tabele 4 protok iz mjesta isticanja mora da se računa po sljedećoj formuli

gdje je

Qs1(xbar) protok iz mjesta isticanja pri dobavnom pritisku od x bar u ls

Qs1(4bar) protok iz mjesta isticanja pri dobavnom pritisku od 4 bar u ls

4342 Automatske praonice vozila (kotrljanjem provozom)

Otpadna voda iz praonica vozila sa niskim pritiskom (sa protupritiskom do 20 bar) gdje se peru samo karoserije i šasije obično ne sadrži značajnu količinu lahkih tekućina

Ako otpadna voda dolazi iz praonice sa visokim pritiskom (sa protupritiskom preko 20 bar) iili nekog dodatnog procesa pranja koji rezultira većim sadržajem lahkih tekućina u vodi onda svako mjesto za pranje vozila ili prolaz vozila kroz ili prolaz vozila kroz otpadnu vodu vrijednosti Qs2 od 2 ls plus vrijednost otpadne vode Qs3 za svaku jedinicu visokog pritiska u skladu sa 4343 mora da se uključi Ako se mjesto za pranje vozila koristi višestruko npr za održavanje kod postrojenja sa velikom količinom otpadne vode tj bez uređaja za mehaničko prečišćavanje aktuelna količina otpadne vode treba da se uzme u obzir DOVDE 810 u 18

7

EN 858‐2 2003 (E)

Smanjenje protoka otpadne vode Qs2 kod postrojenja sa recirkulacijom vode i prelivom u kanalizaciju nije prihvatljivo

4343 Jedinica visokog pritiska

Bez obzira na efektivnu upotrebu vode iz jedinica visokog pritiska količine otpadnih voda Qs3 od 2 ls moraju biti uzete u obzir Ako postoji više od jedne jedinice visokog pritiska dodatak od 1 ls mora da se uključi u svaku jedinicu

Ako se jedinice visokog pritiska koriste zajedno sa automatskim pranjem vozila kod ove jedinice količina otpadne vode Qs3 od 1 ls mora da se uključi

435 Dotok kišnice

Za kategoriju korisnika b) (vidi 41) veličina separatora će zavisiti od projekta intenziteta kiše i površine sa koje se dovodi kišnica u separator

Maksimalni dotok Qr u ls mora da se računa pomoću jednačine (4) u skladu sa EN 752-4

Qr = ΨiA

gdje su

i ndash intenziteti padanja kiše u ls

A ndash površina koja prihvata kišu mjerena horizontalno u ha

Ψ ndash bezdimenzionalni koeficijent oticanja

U većini slučajeva vrijednost koeficijenta oticanja može da se uzme kao Ψ=1

Intenzitet padanja kiše i većinom zavisi od analize lokalnih podataka o padanju kiše i mora da se primjeni u skladu sa lokalnim propisima

Za vrlo velike površine s kojih se sakuplja kišnica dotok kišnice može da se podijeli u vodorazgranične zone i odvodi u nekoliko separatora

NAPOMENA Natkrivene površine dobit će reduciranu količinu kišu Zatou jednačini (4) može da se smanji veličina A za ove površine

436 Gubici zbog rasipanja (prolijevanja)

Za kategoriju c) korisnika veličine sistema separatora moraju da se odrede tako da mogu prihvatiti sva prosipanja lahke tečnosti Pri tome može biti potreban veći kapacitet sakupljača lahkih tečnosti

437 Količina lahke tečnosti

Kada se u određenim slučajevima zahtijeva veći kapacitet sakupljača lahke tečnosti od onog koji je naveden u EN 858-1 npr kada se očekuje količina lahke tečnosti veća od uobičajene treba razmotriti sljedeće opcije

a) upotrebu veće nominalne mjere separatora od izračunate ili

b) izradu skupljača lahke tečnosti određenog kapaciteta van separatora ili

c) češće nego je uobičajeno pražnjenje separatora

8

EN 858‐2 2003 (E)

438 Posebni slučajevi

Separatori koji rade pod posebnim uslovima npr kod transformatorskih stanica kompresorskih stanica moraju biti kontrolisani prema uslovima u kojima rade

Separatori koji primaju otpadnu vodu iz zanatskih ili industrijskih proizvodnih procesa moraju biti određene veličine nakon ispitivanja sadržaja i osobina otpadne vode

44 Taložnici mulja

Taložnici mulja moraju biti punjeni samo preko projektovanih ulaza i ne smiju biti pozicionirani tako da se u njih vode slijevaju direktno sa površine

NAPOMENA ovo se na primjenjuje na drenažni kanal kojim se sakuplja mulj npr u praonicama vozila kanali za zadržavanje čvrstog taloga

Sistemi separatora moraju uključivati taložnik mulja bilo kao posebnu jedinicu ili kao integralni dio separatora Zapremina može da se odredi po Tabeli 5

Tabela 5 ndash Zapremina taložnika mulja

Predviđena količina mulja za npr Minimalna zapremina

taložnika mulja u l Nema mulja

-kondenzat Ne zahtijeva se

Mala količina

-procesiranje otpadne vode sa određenom malom zapreminom mulja -kišnica koja se skuplja sa svih površina na kojima je mala količina mulja od saobraćaja i sličnih pojava tj slivni bazeni na područjima rezervoara benzina i pokrivenih pumpnih stanica

a

Srednja količina

-pumpne stanice ručne praonice vozila pranje dijelova -mjesta za pranje autobusa -otpadne vode iz garaža s parkinga vozila -elektrane fabrike

b

9

Velika količina

-praonice vozila sa gradilišta mašina sa gradilišta poljoprivrednih mašina -mjesta za pranje kamiona

b

-automtske praonice vozila tj praonice sa stajanjem vozila i prolazom vozila

c

a Ne važi za separatore jednake ili manje od NS 10 izuzev za pokrivena parkirališta b Minimalna zapremina taložnika mulja 600 l c Minimalna zapremina taložnika mulja 5000 l

5 Instalacija

51 Ograničenja

Sistemi separatora moraju biti instalirani samo na drenažnim sistemima gdje se lahka tekućina treba izdvojiti iz vode i zadržati u separatoru Oni ne smiju biti instalirani na odvodne sisteme ili kanalizaciju koja sadrži otpadne vode iz domaćinstva

Vode sa drenažnih površina gdje se lahka tečnost vjerovatno neće pojaviti kao što su krovovi ili zelene površine ne treba da se vode preko separatora

EN 858‐2 2003 (E)

52 Zadržavanje lahkih tekućina

Sistemi separatora moraju biti instalirani sa automatskim uređajima za zatvaranje koji osiguravaju da sakupljena tekućina ne prođe na izlaz iz separatora

Uređaji za automatsko zatvaranje koji rade sa plovkom moraju biti podešeni i označeni za gustine od 085 gcm3 090 gcm3 ili 095 gcm3 u skladu sa očekivanom gustinom lahke tečnosti

53 Uređaji za automatsko upozorenje i električni uređaji

Električni uređaji za upozorenje na lahke tečnosti i drugi električni uređaji smješteni u separatoru moraju biti pogodni za rad u 0 zoni rizičnog područja (vidi direktivu 949EC)

54 Drenaža do i od sistema separatora

Sva drenaža do i od sistema separatora mora biti u skladu sa EN 752-2

Cijevi i spojevi do sistema separatora moraju biti otporni na lahke tekućine

55 Mjesto postavljanja

Sistemi separatora moraju biti postavljeni blizu izvora lahke tečnosti u dobro ventiliranom području i lahko pristupačni za čišćenje i održavanje

U slučaju specijalnog pogona za preradu npr pogona za razdvajanje emulzije separatori po ovom standardu moraju biti postavljeni na ulaznoj strani ovog pogona kako bi zadržao odvojive lahke tečnosti

Zavisno od mjesta postavljanja separatora nosači poklopaca moraju biti ojačani kako opterećenja na njih ne bi uzrokovalo prekomjerno opterećenja separatora

56 Zaštita od isticanja lahkih tekućina

Lahkim tekućinama se ne smije dozvoliti da ističu iz sistema separatora ili dodatnog šahta Sistemi separatora moraju biti instalirani na takav način da je nivo poklopca šahta (nivo terena) viši od nivoa vode na površini koja se drenira (vidi sliku 1 situacija a do c) Ovako će se spriječiti moguće isticanje lahke tečnosti iz sistema (vidi sliku 1 situacija e)

Najviši odgovarajući nivo će stvoriti kišnica kada se kišnica i otpadne vode dreniraju zajedno Kada se drenira samo otpadna voda gornja površina najniže postavljene drenažne cijevi bit će odgovarajući nivo Kod separatora do veličine NS 6 mora biti uzeto nadvišenje od 130 mm ako nije vršen proračun Kod sistema većih od NS 6 odgovarajuće nadvišenja mora da se proračuna za taložnike mulja i separatore Ako se ovo nadvišenje ne može obezbijediti uređaj za upozerenje na lahke tečnosti (vidi 53) mora biti instaliran Vidi također sliku 1 situaciju d

10

EN 858‐2 2003 (E)

Ključ a Sistem separatora u radu b Dostignut je maksimalan kapacitet sabirališta Uređaj za automatsko zatvaranje je zatvoren i zaustavlja dalje

isticanje c Dodatna otpadna voda podiže nivo tečnosti u sistemu dok se ne dostigne najniže postavljeni drenažni otvor

Nivo lahke tečnosti u dodatnom šahtu je viši od odgovarajućeg nivoa vode u drenažnom sistemu Za zaštitu od isticanja lahke tečnosti nivo poklopca (dodatnih šahtova) mora biti viši od relevantnog nivoa drenažnih otvora Ova dimenzija h mora da se izračuna

d Poklopac je ispod odgovarajućeg nivoa Prikazana je situacija instalacije za zaštitu pomoću uređaja za preventivno upozorenje

e Isključen uređaj za automatsko zatvaranje izaziva isticanje lahke tekućine iz dodatnih dijelova

1 Površina terena relevantan nivo vode 2 Poklopac 3 Dodatni šaht 4 Lahka tečnost 5 Uređaj za automatsko zatvaranje 6 Maksimalan kapacitet sabirališta lahke tekućine 7 Uređaj za upozorenje

Slika 1 ndash Zaštita od isticanja lahke tekućine

11

EN 858‐2 2003 (E)

57 Spajanje sa drenažnim sistemom

Spajanje sistema separatora sa drenažnim sistemom mora biti obavljeno u skladu sa lokalnim propisima

Pristup za uzorkovanje mora biti integralno ili posebno postavljen odmah nizvodno od separatora

Da se izbjegne turbulencija unutar separatora pumpna i slična postrojenja moraju biti postavljena nizvodno od separatora

Propisi o o taložnicima na drenažama zavise od lokalnih propisa Drenažni kanali kao i povezane cijevi moraju biti postavljeni tako da se padaju u sistem separatora

Ako se iz tehničkih razloga zahtijevaju duge cijevi za odvođenje vode sa velikog sabirnog područja npr područje oko rezervoara vojničkih kasarni rafinerija može se pokazati da je neophodan puni cjevovod u svrhu specijalne zaštite drenažne instalacije

6 Rad kontrola i održavanje

Svi dijelovi koji moraju biti redovno održavani moraju biti u svakom času dostupni Održavanje sistema mora da se vrši najmanje svakih šest mjeseci iskusno osoblje Održavanje mora da se vrši u skladu sa uputstvima proizvođača najmanje mora da uključuje sljedeće detalje

a) taložnik mulja

minus određivanje zapremine mulja

b) separator

minus mjerenje debljine lahkih tekućina

minus provjeru rada uređaja za automatsko zatvaranje

minus provjeru propustljivosti uređaja za koalesciranje da li nivoi vode ispred i iza uređaja za koalesciranje pokazuju značajnu razliku

minus provjeru funkcije upozoravajućeg uređaja

c) otvor za uzorkovanje

minus čišćenje drenažnog kanala

Lahka tečnost i mulj moraju biti uklonjeni Prije puštanja u upotrebu taložnik mulja i separator moraju biti ponovo napunjeni svježom vodom

NAPOMENA Pražnjenje se preporučuje kada se napuni jedna polovina zapremine taloga ili 80 kapaciteta sakupljača taloga separatora

U izuzetnim prilikama kada osoblje treba da uđe u separator isti mora biti ispražnjen i provjetren

Propisinaredbe za izbjegavanje nesretnih slučajeva i rukovanja sa opasnim materijama moraju da se poštuju

U intervalima od najviše pet godina sistem separatora mora da se isprazni i podvrgne generalnoj inspekciji koja obuhvata sljedeće detalje

minus nepropusnost sistema

minus stanje konstrukcije

12

EN 858‐2 2003 (E)

minus unutrašnje obloge ako postoje

minus stanje ugrađenih dijelova

minus stanje električnih uređaja i instalacija

minus provjeru podešenosti uređaja za automatsko zatvaranje npr plutajućih tijela

Zapisi o čišćenju i održavanje moraju se čuvati i držati dostupnim vlastima na njihov zahtjev i moraju da sadrže bilješke o specifičnim događajima (npr opravkama nezgodama)

13

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks A (Informativno)

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i tipove kombinacija komponenti daje se u tabeli A1

Tabela A1

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost

u vodi pod određenim uslovima

Drugo

Acetična-amilacetat kiselina

0876 Da 2 15 1 25 gl a

Acetična-etilester kiselina (Etilacetat)

09 Ograničena 3 2 1 860 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i vodi

Acetična metilocetatna kiselina

0930 do 0934 Ograničena 3 2 1 292 gl a Posebno u zatvorenim odjeljcima

Acetična-n-butelister kiselina

0876 Ograničena 2 15 1 7 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i etilalkoholu

Aceton 0791 Ne - - - Neograničena - Jantar ulje 08 Da 1 1 1 - - Amilalkohol 0815 Ograničena 1 1 1 27 gl Mješavina s

vodom opasna Benzen 087 Da 2 15 1 18 gl a

Butilalkohol 081 Ograničena 1 1 1 90 gl a

Katransko ulje 086 do 089 Da 2 15 1 02 gl - Krezolno ulje 103 Ne - - - 20 gl - Cikloheksanol 0968 Ne - - - 567 gl - Cikloheksan 0778 do 0779 Da 1 1 1 Skoro

nerastopiv a

Dekalin (dekahidro-naftalin)

0870 do 0896 Da 2 15 1 Skoro nerastopiv

-

Dizel gorivo dizel ulje

085 Da 1 1 1 Skoro nerastopiv

-

Dietiler 0714 Ograničena 1 1 1 75 gl Emisija dietiler gasova

Dioksin 010306 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncentracije

Etilalkohol 0789 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncent

14

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina od

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Etilbutirat (butrična-n-etileter kiselina)

0879 Ograničena 2 15 1 62 gl a

Etilmetilketon 0805 Ne - - - Dobro rastvorljivo - Mravlja etilester kiselina 0919 do 0921 Ograničena 3 2 1 110 gl a Mravlja metilester kiselina

0969 do 0971 Ograničena 3 2 1 3000 gl a

Lož ulje ekstra lahko lt 086 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Lož ulje lahko 087 Da 2 15 1 - - Lož ulje srednjo 092 Da 3 2 1 - - Lož ulje teško 094 do 099 Ograničena

doasymp096gcm3 3 2 1 Skoro

nerastvorljiv -

Teški benzin 070 do 075 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Heptan 0684 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Heksan 0659 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Izo-amilalkohol 0813 Ograničena 1 1 1 30 gl Izo-butilalkohol 0806 Ograničena 1 1 1 95 gl a U vruće

dane

Izo-propilalkohol 0785 Ne - - - Neograničena a

Kerozin (mlazni benzin) 08 Da 1 1 1 - a Kada je izložen suncu

Lahko uljerarr lož ulje lahko Lahki benzinrarrbenzinbenzin Lignit katransko uljerarrugljen- katransko ulje

Ulje za podmazivanje 089 do 09 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

-

Metil alkohol 0790 do 0791 Ne - - - Neograničena a

Metilciklohestanol 091 do 094 Da 3 2 1 - - Ulje od terpentina 086 do 087 Da 2 15 1 - a U slučaju

visoke temper

Parafinsko ulje 088 do 094 Da 3 2 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pentan 0625 do 0626 Da 1 1 1 036 gl a Benzin benzin mješavina marki

077 do 079 Da 1 1 1 - a

Benzin benzin markiran

068 do 075 Da 1 1 1 - a

Benzin trkači automobil 078 Daali provjeri formulu

1 1 1 - a

15

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

Sadržaj

Predgovor 3 1 Područje primjene 3 2 Normativne reference 3 3 Pojmovi i definicije 4 4 Određivanje tipa i veličine sistema separatora 4 41 Općenito 4 42 Komponente sistema separatora njihova kombinacija i primjena 4 421 Općenito 4 422 Zaobilazni ( bypass ) separatori 4 423 Klase separatora 5 43 Određivanje veličine separatora 5 431 Općenito 5 432 Faktori 5 433 Kombinovana drenaža za kišnicu i otpadnu vodu 6 434 Otpadna voda 6 435 Dotok kišnice 8 436 Gubici zbog rasipanja (prolijevanja) 8 437 Količina lahke tečnosti 8 438 Posebni slučajevi 9 44 Taložnici mulja 9 5 Instalacija 9 51 Ograničenja 9 52 Zadržavanje lahkih tekućina 10 53 Uređaji za automatsko upozorenje i električni uređaji 10 54 Drenaža do i od sistema separatora 10 55 Mjesto postavljanja 10 56 Zaštita od isticanja lahkih tekućina 10 57 Spajanje sa drenažnim sistemom 12 6 Rad kontrola i održavanje 12 Aneks A (Informativno) Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata14 Aneks B (Informativno) Konfiguracija i aplikacija sistema separatora 17 Bibiliografija 20

2

EN 858‐2 2003 (E)

Predgovor

Ovaj evropski standard (EN 858-22003) pripremio je tehnički komitet CENTC 165(bdquoTehnika otpadnih vodaldquo) čiji je sekretarijat kod DIN-a

Ovom Evropskom standardu mora se dat status nacionalnog standarda bilo da se objavi identičan tekst ili odobrenjem najkasnije do jula 2003 god i konfliktni standardi moraju biti povučeni najkasnije do jula 2003

Ovo je drugi dio dvodijelnog standarda za sisteme separatora za lahke tečnosti Dio 1 daje principe projektovanja performanse i ispitivanje označavanje i kontrolu kvaliteta separatora za lahke tečnosti

Kada kontrola zagađenja zahtijeva tretman drugih polutanata koji ne pripadaju lahkim tečnostima mogu biti potrebne dodatne mjere

Anexi A i B su informativni

Prema Internim propisima CENCENELEC-a nacionalne organizacije za standardizaciju sljedećih zemalja su dužne implementirati ovaj Evropski standard Austrija Belgija Češka Republika Danska Finska Francuska Njemačka Grčka Mađarska Island Irska Italija Luksemburg Malta Holandija Norveška Portugal Slovačka Španija Švedska Švicarska i Velika Britanije

1 Područje primjene

Ovaj Evropski standard se primjenjuje na sisteme separatora koji služe za izdvajanje ugljikovodonika mineralnog porijekla iz otpadne vode On se ne primjenjuje na masti i ulja biljnog i životinjskog porijekla niti za izdvajanje emulzija ili otopina

Ovaj Evropski standard daje smjernice za izbor nominalnih veličina kao i instalacionih radova i održavanja separatora lahkih tečnosti proizvedenih u skladu sa EN 858-1 On također daje uputu u pogledu pogodnosti sredstava za čišćenje ako se ispuste u separator

2 Normativne reference

Ovaj Evropski standard uključuje datirane ili nedatirane dokumente propise iz drugih publikacija Ovi normativni dokumenti su citirani na odgovarajućim mjestima u tekstu a publikacije su nadalje popisane Za datirane dokumente važida se naredni amandmani na iste ili revizije bilo koje od ovih publikacija primjenjuje na ovaj Evropski standard samo kad se uključe u njega putem amandmana ili revizije Za nedatirane referentne dokumente važi da se primjenjuje zadnje izdanje publikacije na koju se odnosi (uključujući amandmane)

EN 752-2 Sistemi drenaže i kanalizacije van građevina ndash Dio 2 Zahtjevi u pogledu performansi

EN 752-4 Sistemi drenaže i kanalizacije van građevina ndash Dio 4 Hidraulični projekat i okolinska pitanja

EN 858-12002 Sistemi separatora za lahke tečnosti (npr naftu i benzin) ndash Dio 1 Principi projektovanja performanse i ispitivanje označavanje i kontrola kvaliteta

3

EN 858‐2 2003 (E)

3 Pojmovi i definicije

U svrhu ovog Evropskog standarda primjenjuju se pojmovi i definicije date u EN 858 ndash kao i sljedeća definicija

31 sredstvo za čišćenje hemijska supstanca koja kad se kombinuje sa lahkim tekućinama u početku formira emulziju za vrijeme procesa čišćenja zatim brzo razgrađuje u separatoru

4 Određivanje tipa i veličine sistema separatora

41 Općenito

Sistemi separatora se koriste u širokom području raznih situacija kako bi ispuni dosta raznih zahtjeve Značajno je ustanoviti zašto sistem separatora treba i koju specifičnu funkciju očekivano treba da ispuni prije izbora odgovarajuće veličine i tipa instalacije

Općenito sistemi separatora se instaliraju iz jednog ili više sljedećih razloga

a) da obrade otpadnu vodu (preradu otpadnih voda) iz industrijskih procesa pranja vozila čišćenje dijelova od nafte ili drugih površina npr prostora benzinskih stanica

b) da obrade naftom zagađenu kišnicu (slijevanje) sa nepristupačnih površina npr parkirališta cesta fabričkih dvorišta

c) da zadrže bilo kakvo izlijevanje lakih tekućina i zaštitite okolnu površinu

Tamo gdje nema specifične metode za određivanje veličine koju zahtijeva zakonski organ mora se koristiti slijedeća smjernica za određivanje veličine sistema separatora

42 Komponente sistema separatora njihova kombinacija i primjena

421 Općenito

Sastavni dijelovi sistema separatora koji odgovaraju standardu EN 858-1 propisani su u tabeli 1

Tabela 1 ndash Komponente sistema separatora

Komponente Kodno slovo Taložnik mulja S Separator klase II II II b (za bypass separator) Separator klase I I I b (za bypass separator) Otvor za uzorkovanje P

Aneks B daje uputu za selekciju komponenata koje odgovaraju za određenu primjenu

422 Zaobilazni (bypass) separatori

Zaobilazni separatori uključuju uređaj koji omogućava protok u zaobilazni vod separatora u ekscesnim slučajevima kada se premaši maksimalni dozvoljeni protok vode

4

EN 858‐2 2003 (E)

Zaobilazni separatori nisu pogodni za kategoriju a) upotrebe (vidi 41) Oni se moraju koristiti samo na mjestima gdje je malo vjerovatno da će biti značajnijeg kontaminiranja ugljikovodonicima za vrijeme većih kiša

Sistemi separatora ne smiju opteretiti ili izazvati uzvodno opterećenje kad su izloženi maksimalnom projektovanom protoku

423 Klase separatora

Klase separatora (klasa I i II) definisane su u EN 858-12002 tačka 4

Klasa I separatora obezbjeđuje viši stepen separacije nego klasa II separatora (vidi tabelu B2 za primjenu)

43 Određivanje veličine separatora

431 Općenito

Određivanje veličine separatora za lahke tečnosti mora da se bazira na prirodi i protoku tečnosti koja treba da se pročisti i trebaće uzeti u račun i

minus maksimalni protok kišnice

minus maksimalni protok otpadne vode (slijevanje)

minus gustinu lahke tekućine

minus prisustvo materije koje mogu smetati separaciju (npr deterdžent)

Određivanje veličine ne uzima u obzir specijalne uslove rada (vidi 438)

Veličina separatora mora da se računa po sljedećoj formuli

NS = (Qr+fxQx)fd

gdje je

NS nominalna veličina separatora

Qr maksimalni protok kišnice u ls

Qs maksimalni protok otpadne vode u ls

fd faktor gustine relevantne lahke tečnosti

fs faktor smetnje koji zavisi od prirode pražnjenja

432 Faktori

4321 Faktor smetnji fx

Faktor smetnji fx uzima u obzir nepovoljne uslove separacije npr gdje su prisutni deterdženti u otpadnoj vodi Minimalni preporučeni faktori smetnji propisani su u Tabeli 2

5

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela 2 ndash Minimalni faktori smetnji fx

Tip pražnjenja u skladu sa 41 fx a) 2 b) nije relevantan jer Qs=0 (samo kišnica) c) 1

4322 Faktor gustine fd

Faktor gustine fd uzima u ubzor različite gustine lahkih tekućina kada se koriste razne kombinacije komponenata sistema Dodatne informacije su date u Aneksu A

Tabela 3 - Faktor gustine fd

Gustina gcm3 do 085 preko 085 do 090 preko 090 do 095

Kombinacija Faktor gustine fd S-II-P 1 2 3 S-I-P 1a 15a 2a S-II-I-P 1b 1b 1b a za klasu I separatora koji radi samo gravitacijski koristiti fd za klasu II separatora b za klasu I i klasu II separatora

4323 Sredstva za čišćenje

Proizvođači sredstava za čišćenje moraju podnijeti deklaraciju u kojoj stoji da proizvod ne sadrži organski kombinovana halogena jedinjenja ili BTX aromate Samo sredstva za čišćenje koja formiraju privremeno stabilne emulzije sa lahkim tekućinama a onda deemulziraju nakon procesa čišćenja treba koristiti Uputstva za upotrebu moraju također da budu obezbijeđena zajedno sa efektima miješanja sa drugim sredstvima za čišćenje naročito u pogledu procesa separacije

433 Kombinovana drenaža za kišnicu i otpadnu vodu

Ako separator prima kišnicu ili otpadnu vodu npr od pranja vozila i ne očekuju se istovremeno dva maksimalna toka onda separator može biti veličine za tok većeg protoka

434 Otpadna voda

Utok otpadne vode u skladu sa 41 tačka a) mora da se računa kao suma svih dotoka a po formuli

Qs=Qs1 + Qs2 + Qs3 +

gdje je

Qs1 dotok sa raznih strana ndashizvorišnih tačaka u ls

Qs2 dotok sa mjesta pranja vozila u ls

6

EN 858‐2 2003 (E)

Qs3 dotok sa uređaja za pranje pod pritiskom u ls

Mora se dodati svaki drugi dotok

4341 Izvorišne tačke dotoka

Ako nije moguće odrediti maksimalni dotok iz raznih tačaka odakle dolazi voda putem mjerenja može da se procijeni uz upotrebu tabele 4 Tabela 4 uzima u obzir vjerovatnoću mogućeg dotoka sa raznih tačaka bez obzira na veličinu koja se koristi u isto vrijeme Računica treba da se prvenstveno bazira na protoku iz najvećih izvorišta

Tabela 4 ndash Protoci iz mjesta isticanja

Mjesta isticanja Nominalni prečnik Dodaci iz raznih tačaka Qs1

a u ls 1 tačka 2 tačka 3 tačka 4 tačka 5 tačka i ostali

DN 15 05 05 035 025 01 DN 20 10 10 070 050 02 DN 25 17 17 120 085 03 a Vrijednosti date za pritisak dobave od cca 4 bar do 5 bar drugi pritisak dobave mogu izazvati različite QV-vrijednosti Primjeri za izračunavanje Qs1 za 1 DN 15 1 DN 20 i 2 DN 25 1 tačka DN 25 = 17 ls 2 tačka DN 25 = 17 ls 3 tačka DN 20 = 07 ls 4 tačka DN 15 = 025 lsQs1=435 ls

U slučaju dobavnog pritiska različitog od navedenog u fusnoti 1 Tabele 4 protok iz mjesta isticanja mora da se računa po sljedećoj formuli

gdje je

Qs1(xbar) protok iz mjesta isticanja pri dobavnom pritisku od x bar u ls

Qs1(4bar) protok iz mjesta isticanja pri dobavnom pritisku od 4 bar u ls

4342 Automatske praonice vozila (kotrljanjem provozom)

Otpadna voda iz praonica vozila sa niskim pritiskom (sa protupritiskom do 20 bar) gdje se peru samo karoserije i šasije obično ne sadrži značajnu količinu lahkih tekućina

Ako otpadna voda dolazi iz praonice sa visokim pritiskom (sa protupritiskom preko 20 bar) iili nekog dodatnog procesa pranja koji rezultira većim sadržajem lahkih tekućina u vodi onda svako mjesto za pranje vozila ili prolaz vozila kroz ili prolaz vozila kroz otpadnu vodu vrijednosti Qs2 od 2 ls plus vrijednost otpadne vode Qs3 za svaku jedinicu visokog pritiska u skladu sa 4343 mora da se uključi Ako se mjesto za pranje vozila koristi višestruko npr za održavanje kod postrojenja sa velikom količinom otpadne vode tj bez uređaja za mehaničko prečišćavanje aktuelna količina otpadne vode treba da se uzme u obzir DOVDE 810 u 18

7

EN 858‐2 2003 (E)

Smanjenje protoka otpadne vode Qs2 kod postrojenja sa recirkulacijom vode i prelivom u kanalizaciju nije prihvatljivo

4343 Jedinica visokog pritiska

Bez obzira na efektivnu upotrebu vode iz jedinica visokog pritiska količine otpadnih voda Qs3 od 2 ls moraju biti uzete u obzir Ako postoji više od jedne jedinice visokog pritiska dodatak od 1 ls mora da se uključi u svaku jedinicu

Ako se jedinice visokog pritiska koriste zajedno sa automatskim pranjem vozila kod ove jedinice količina otpadne vode Qs3 od 1 ls mora da se uključi

435 Dotok kišnice

Za kategoriju korisnika b) (vidi 41) veličina separatora će zavisiti od projekta intenziteta kiše i površine sa koje se dovodi kišnica u separator

Maksimalni dotok Qr u ls mora da se računa pomoću jednačine (4) u skladu sa EN 752-4

Qr = ΨiA

gdje su

i ndash intenziteti padanja kiše u ls

A ndash površina koja prihvata kišu mjerena horizontalno u ha

Ψ ndash bezdimenzionalni koeficijent oticanja

U većini slučajeva vrijednost koeficijenta oticanja može da se uzme kao Ψ=1

Intenzitet padanja kiše i većinom zavisi od analize lokalnih podataka o padanju kiše i mora da se primjeni u skladu sa lokalnim propisima

Za vrlo velike površine s kojih se sakuplja kišnica dotok kišnice može da se podijeli u vodorazgranične zone i odvodi u nekoliko separatora

NAPOMENA Natkrivene površine dobit će reduciranu količinu kišu Zatou jednačini (4) može da se smanji veličina A za ove površine

436 Gubici zbog rasipanja (prolijevanja)

Za kategoriju c) korisnika veličine sistema separatora moraju da se odrede tako da mogu prihvatiti sva prosipanja lahke tečnosti Pri tome može biti potreban veći kapacitet sakupljača lahkih tečnosti

437 Količina lahke tečnosti

Kada se u određenim slučajevima zahtijeva veći kapacitet sakupljača lahke tečnosti od onog koji je naveden u EN 858-1 npr kada se očekuje količina lahke tečnosti veća od uobičajene treba razmotriti sljedeće opcije

a) upotrebu veće nominalne mjere separatora od izračunate ili

b) izradu skupljača lahke tečnosti određenog kapaciteta van separatora ili

c) češće nego je uobičajeno pražnjenje separatora

8

EN 858‐2 2003 (E)

438 Posebni slučajevi

Separatori koji rade pod posebnim uslovima npr kod transformatorskih stanica kompresorskih stanica moraju biti kontrolisani prema uslovima u kojima rade

Separatori koji primaju otpadnu vodu iz zanatskih ili industrijskih proizvodnih procesa moraju biti određene veličine nakon ispitivanja sadržaja i osobina otpadne vode

44 Taložnici mulja

Taložnici mulja moraju biti punjeni samo preko projektovanih ulaza i ne smiju biti pozicionirani tako da se u njih vode slijevaju direktno sa površine

NAPOMENA ovo se na primjenjuje na drenažni kanal kojim se sakuplja mulj npr u praonicama vozila kanali za zadržavanje čvrstog taloga

Sistemi separatora moraju uključivati taložnik mulja bilo kao posebnu jedinicu ili kao integralni dio separatora Zapremina može da se odredi po Tabeli 5

Tabela 5 ndash Zapremina taložnika mulja

Predviđena količina mulja za npr Minimalna zapremina

taložnika mulja u l Nema mulja

-kondenzat Ne zahtijeva se

Mala količina

-procesiranje otpadne vode sa određenom malom zapreminom mulja -kišnica koja se skuplja sa svih površina na kojima je mala količina mulja od saobraćaja i sličnih pojava tj slivni bazeni na područjima rezervoara benzina i pokrivenih pumpnih stanica

a

Srednja količina

-pumpne stanice ručne praonice vozila pranje dijelova -mjesta za pranje autobusa -otpadne vode iz garaža s parkinga vozila -elektrane fabrike

b

9

Velika količina

-praonice vozila sa gradilišta mašina sa gradilišta poljoprivrednih mašina -mjesta za pranje kamiona

b

-automtske praonice vozila tj praonice sa stajanjem vozila i prolazom vozila

c

a Ne važi za separatore jednake ili manje od NS 10 izuzev za pokrivena parkirališta b Minimalna zapremina taložnika mulja 600 l c Minimalna zapremina taložnika mulja 5000 l

5 Instalacija

51 Ograničenja

Sistemi separatora moraju biti instalirani samo na drenažnim sistemima gdje se lahka tekućina treba izdvojiti iz vode i zadržati u separatoru Oni ne smiju biti instalirani na odvodne sisteme ili kanalizaciju koja sadrži otpadne vode iz domaćinstva

Vode sa drenažnih površina gdje se lahka tečnost vjerovatno neće pojaviti kao što su krovovi ili zelene površine ne treba da se vode preko separatora

EN 858‐2 2003 (E)

52 Zadržavanje lahkih tekućina

Sistemi separatora moraju biti instalirani sa automatskim uređajima za zatvaranje koji osiguravaju da sakupljena tekućina ne prođe na izlaz iz separatora

Uređaji za automatsko zatvaranje koji rade sa plovkom moraju biti podešeni i označeni za gustine od 085 gcm3 090 gcm3 ili 095 gcm3 u skladu sa očekivanom gustinom lahke tečnosti

53 Uređaji za automatsko upozorenje i električni uređaji

Električni uređaji za upozorenje na lahke tečnosti i drugi električni uređaji smješteni u separatoru moraju biti pogodni za rad u 0 zoni rizičnog područja (vidi direktivu 949EC)

54 Drenaža do i od sistema separatora

Sva drenaža do i od sistema separatora mora biti u skladu sa EN 752-2

Cijevi i spojevi do sistema separatora moraju biti otporni na lahke tekućine

55 Mjesto postavljanja

Sistemi separatora moraju biti postavljeni blizu izvora lahke tečnosti u dobro ventiliranom području i lahko pristupačni za čišćenje i održavanje

U slučaju specijalnog pogona za preradu npr pogona za razdvajanje emulzije separatori po ovom standardu moraju biti postavljeni na ulaznoj strani ovog pogona kako bi zadržao odvojive lahke tečnosti

Zavisno od mjesta postavljanja separatora nosači poklopaca moraju biti ojačani kako opterećenja na njih ne bi uzrokovalo prekomjerno opterećenja separatora

56 Zaštita od isticanja lahkih tekućina

Lahkim tekućinama se ne smije dozvoliti da ističu iz sistema separatora ili dodatnog šahta Sistemi separatora moraju biti instalirani na takav način da je nivo poklopca šahta (nivo terena) viši od nivoa vode na površini koja se drenira (vidi sliku 1 situacija a do c) Ovako će se spriječiti moguće isticanje lahke tečnosti iz sistema (vidi sliku 1 situacija e)

Najviši odgovarajući nivo će stvoriti kišnica kada se kišnica i otpadne vode dreniraju zajedno Kada se drenira samo otpadna voda gornja površina najniže postavljene drenažne cijevi bit će odgovarajući nivo Kod separatora do veličine NS 6 mora biti uzeto nadvišenje od 130 mm ako nije vršen proračun Kod sistema većih od NS 6 odgovarajuće nadvišenja mora da se proračuna za taložnike mulja i separatore Ako se ovo nadvišenje ne može obezbijediti uređaj za upozerenje na lahke tečnosti (vidi 53) mora biti instaliran Vidi također sliku 1 situaciju d

10

EN 858‐2 2003 (E)

Ključ a Sistem separatora u radu b Dostignut je maksimalan kapacitet sabirališta Uređaj za automatsko zatvaranje je zatvoren i zaustavlja dalje

isticanje c Dodatna otpadna voda podiže nivo tečnosti u sistemu dok se ne dostigne najniže postavljeni drenažni otvor

Nivo lahke tečnosti u dodatnom šahtu je viši od odgovarajućeg nivoa vode u drenažnom sistemu Za zaštitu od isticanja lahke tečnosti nivo poklopca (dodatnih šahtova) mora biti viši od relevantnog nivoa drenažnih otvora Ova dimenzija h mora da se izračuna

d Poklopac je ispod odgovarajućeg nivoa Prikazana je situacija instalacije za zaštitu pomoću uređaja za preventivno upozorenje

e Isključen uređaj za automatsko zatvaranje izaziva isticanje lahke tekućine iz dodatnih dijelova

1 Površina terena relevantan nivo vode 2 Poklopac 3 Dodatni šaht 4 Lahka tečnost 5 Uređaj za automatsko zatvaranje 6 Maksimalan kapacitet sabirališta lahke tekućine 7 Uređaj za upozorenje

Slika 1 ndash Zaštita od isticanja lahke tekućine

11

EN 858‐2 2003 (E)

57 Spajanje sa drenažnim sistemom

Spajanje sistema separatora sa drenažnim sistemom mora biti obavljeno u skladu sa lokalnim propisima

Pristup za uzorkovanje mora biti integralno ili posebno postavljen odmah nizvodno od separatora

Da se izbjegne turbulencija unutar separatora pumpna i slična postrojenja moraju biti postavljena nizvodno od separatora

Propisi o o taložnicima na drenažama zavise od lokalnih propisa Drenažni kanali kao i povezane cijevi moraju biti postavljeni tako da se padaju u sistem separatora

Ako se iz tehničkih razloga zahtijevaju duge cijevi za odvođenje vode sa velikog sabirnog područja npr područje oko rezervoara vojničkih kasarni rafinerija može se pokazati da je neophodan puni cjevovod u svrhu specijalne zaštite drenažne instalacije

6 Rad kontrola i održavanje

Svi dijelovi koji moraju biti redovno održavani moraju biti u svakom času dostupni Održavanje sistema mora da se vrši najmanje svakih šest mjeseci iskusno osoblje Održavanje mora da se vrši u skladu sa uputstvima proizvođača najmanje mora da uključuje sljedeće detalje

a) taložnik mulja

minus određivanje zapremine mulja

b) separator

minus mjerenje debljine lahkih tekućina

minus provjeru rada uređaja za automatsko zatvaranje

minus provjeru propustljivosti uređaja za koalesciranje da li nivoi vode ispred i iza uređaja za koalesciranje pokazuju značajnu razliku

minus provjeru funkcije upozoravajućeg uređaja

c) otvor za uzorkovanje

minus čišćenje drenažnog kanala

Lahka tečnost i mulj moraju biti uklonjeni Prije puštanja u upotrebu taložnik mulja i separator moraju biti ponovo napunjeni svježom vodom

NAPOMENA Pražnjenje se preporučuje kada se napuni jedna polovina zapremine taloga ili 80 kapaciteta sakupljača taloga separatora

U izuzetnim prilikama kada osoblje treba da uđe u separator isti mora biti ispražnjen i provjetren

Propisinaredbe za izbjegavanje nesretnih slučajeva i rukovanja sa opasnim materijama moraju da se poštuju

U intervalima od najviše pet godina sistem separatora mora da se isprazni i podvrgne generalnoj inspekciji koja obuhvata sljedeće detalje

minus nepropusnost sistema

minus stanje konstrukcije

12

EN 858‐2 2003 (E)

minus unutrašnje obloge ako postoje

minus stanje ugrađenih dijelova

minus stanje električnih uređaja i instalacija

minus provjeru podešenosti uređaja za automatsko zatvaranje npr plutajućih tijela

Zapisi o čišćenju i održavanje moraju se čuvati i držati dostupnim vlastima na njihov zahtjev i moraju da sadrže bilješke o specifičnim događajima (npr opravkama nezgodama)

13

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks A (Informativno)

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i tipove kombinacija komponenti daje se u tabeli A1

Tabela A1

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost

u vodi pod određenim uslovima

Drugo

Acetična-amilacetat kiselina

0876 Da 2 15 1 25 gl a

Acetična-etilester kiselina (Etilacetat)

09 Ograničena 3 2 1 860 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i vodi

Acetična metilocetatna kiselina

0930 do 0934 Ograničena 3 2 1 292 gl a Posebno u zatvorenim odjeljcima

Acetična-n-butelister kiselina

0876 Ograničena 2 15 1 7 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i etilalkoholu

Aceton 0791 Ne - - - Neograničena - Jantar ulje 08 Da 1 1 1 - - Amilalkohol 0815 Ograničena 1 1 1 27 gl Mješavina s

vodom opasna Benzen 087 Da 2 15 1 18 gl a

Butilalkohol 081 Ograničena 1 1 1 90 gl a

Katransko ulje 086 do 089 Da 2 15 1 02 gl - Krezolno ulje 103 Ne - - - 20 gl - Cikloheksanol 0968 Ne - - - 567 gl - Cikloheksan 0778 do 0779 Da 1 1 1 Skoro

nerastopiv a

Dekalin (dekahidro-naftalin)

0870 do 0896 Da 2 15 1 Skoro nerastopiv

-

Dizel gorivo dizel ulje

085 Da 1 1 1 Skoro nerastopiv

-

Dietiler 0714 Ograničena 1 1 1 75 gl Emisija dietiler gasova

Dioksin 010306 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncentracije

Etilalkohol 0789 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncent

14

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina od

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Etilbutirat (butrična-n-etileter kiselina)

0879 Ograničena 2 15 1 62 gl a

Etilmetilketon 0805 Ne - - - Dobro rastvorljivo - Mravlja etilester kiselina 0919 do 0921 Ograničena 3 2 1 110 gl a Mravlja metilester kiselina

0969 do 0971 Ograničena 3 2 1 3000 gl a

Lož ulje ekstra lahko lt 086 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Lož ulje lahko 087 Da 2 15 1 - - Lož ulje srednjo 092 Da 3 2 1 - - Lož ulje teško 094 do 099 Ograničena

doasymp096gcm3 3 2 1 Skoro

nerastvorljiv -

Teški benzin 070 do 075 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Heptan 0684 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Heksan 0659 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Izo-amilalkohol 0813 Ograničena 1 1 1 30 gl Izo-butilalkohol 0806 Ograničena 1 1 1 95 gl a U vruće

dane

Izo-propilalkohol 0785 Ne - - - Neograničena a

Kerozin (mlazni benzin) 08 Da 1 1 1 - a Kada je izložen suncu

Lahko uljerarr lož ulje lahko Lahki benzinrarrbenzinbenzin Lignit katransko uljerarrugljen- katransko ulje

Ulje za podmazivanje 089 do 09 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

-

Metil alkohol 0790 do 0791 Ne - - - Neograničena a

Metilciklohestanol 091 do 094 Da 3 2 1 - - Ulje od terpentina 086 do 087 Da 2 15 1 - a U slučaju

visoke temper

Parafinsko ulje 088 do 094 Da 3 2 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pentan 0625 do 0626 Da 1 1 1 036 gl a Benzin benzin mješavina marki

077 do 079 Da 1 1 1 - a

Benzin benzin markiran

068 do 075 Da 1 1 1 - a

Benzin trkači automobil 078 Daali provjeri formulu

1 1 1 - a

15

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

Predgovor

Ovaj evropski standard (EN 858-22003) pripremio je tehnički komitet CENTC 165(bdquoTehnika otpadnih vodaldquo) čiji je sekretarijat kod DIN-a

Ovom Evropskom standardu mora se dat status nacionalnog standarda bilo da se objavi identičan tekst ili odobrenjem najkasnije do jula 2003 god i konfliktni standardi moraju biti povučeni najkasnije do jula 2003

Ovo je drugi dio dvodijelnog standarda za sisteme separatora za lahke tečnosti Dio 1 daje principe projektovanja performanse i ispitivanje označavanje i kontrolu kvaliteta separatora za lahke tečnosti

Kada kontrola zagađenja zahtijeva tretman drugih polutanata koji ne pripadaju lahkim tečnostima mogu biti potrebne dodatne mjere

Anexi A i B su informativni

Prema Internim propisima CENCENELEC-a nacionalne organizacije za standardizaciju sljedećih zemalja su dužne implementirati ovaj Evropski standard Austrija Belgija Češka Republika Danska Finska Francuska Njemačka Grčka Mađarska Island Irska Italija Luksemburg Malta Holandija Norveška Portugal Slovačka Španija Švedska Švicarska i Velika Britanije

1 Područje primjene

Ovaj Evropski standard se primjenjuje na sisteme separatora koji služe za izdvajanje ugljikovodonika mineralnog porijekla iz otpadne vode On se ne primjenjuje na masti i ulja biljnog i životinjskog porijekla niti za izdvajanje emulzija ili otopina

Ovaj Evropski standard daje smjernice za izbor nominalnih veličina kao i instalacionih radova i održavanja separatora lahkih tečnosti proizvedenih u skladu sa EN 858-1 On također daje uputu u pogledu pogodnosti sredstava za čišćenje ako se ispuste u separator

2 Normativne reference

Ovaj Evropski standard uključuje datirane ili nedatirane dokumente propise iz drugih publikacija Ovi normativni dokumenti su citirani na odgovarajućim mjestima u tekstu a publikacije su nadalje popisane Za datirane dokumente važida se naredni amandmani na iste ili revizije bilo koje od ovih publikacija primjenjuje na ovaj Evropski standard samo kad se uključe u njega putem amandmana ili revizije Za nedatirane referentne dokumente važi da se primjenjuje zadnje izdanje publikacije na koju se odnosi (uključujući amandmane)

EN 752-2 Sistemi drenaže i kanalizacije van građevina ndash Dio 2 Zahtjevi u pogledu performansi

EN 752-4 Sistemi drenaže i kanalizacije van građevina ndash Dio 4 Hidraulični projekat i okolinska pitanja

EN 858-12002 Sistemi separatora za lahke tečnosti (npr naftu i benzin) ndash Dio 1 Principi projektovanja performanse i ispitivanje označavanje i kontrola kvaliteta

3

EN 858‐2 2003 (E)

3 Pojmovi i definicije

U svrhu ovog Evropskog standarda primjenjuju se pojmovi i definicije date u EN 858 ndash kao i sljedeća definicija

31 sredstvo za čišćenje hemijska supstanca koja kad se kombinuje sa lahkim tekućinama u početku formira emulziju za vrijeme procesa čišćenja zatim brzo razgrađuje u separatoru

4 Određivanje tipa i veličine sistema separatora

41 Općenito

Sistemi separatora se koriste u širokom području raznih situacija kako bi ispuni dosta raznih zahtjeve Značajno je ustanoviti zašto sistem separatora treba i koju specifičnu funkciju očekivano treba da ispuni prije izbora odgovarajuće veličine i tipa instalacije

Općenito sistemi separatora se instaliraju iz jednog ili više sljedećih razloga

a) da obrade otpadnu vodu (preradu otpadnih voda) iz industrijskih procesa pranja vozila čišćenje dijelova od nafte ili drugih površina npr prostora benzinskih stanica

b) da obrade naftom zagađenu kišnicu (slijevanje) sa nepristupačnih površina npr parkirališta cesta fabričkih dvorišta

c) da zadrže bilo kakvo izlijevanje lakih tekućina i zaštitite okolnu površinu

Tamo gdje nema specifične metode za određivanje veličine koju zahtijeva zakonski organ mora se koristiti slijedeća smjernica za određivanje veličine sistema separatora

42 Komponente sistema separatora njihova kombinacija i primjena

421 Općenito

Sastavni dijelovi sistema separatora koji odgovaraju standardu EN 858-1 propisani su u tabeli 1

Tabela 1 ndash Komponente sistema separatora

Komponente Kodno slovo Taložnik mulja S Separator klase II II II b (za bypass separator) Separator klase I I I b (za bypass separator) Otvor za uzorkovanje P

Aneks B daje uputu za selekciju komponenata koje odgovaraju za određenu primjenu

422 Zaobilazni (bypass) separatori

Zaobilazni separatori uključuju uređaj koji omogućava protok u zaobilazni vod separatora u ekscesnim slučajevima kada se premaši maksimalni dozvoljeni protok vode

4

EN 858‐2 2003 (E)

Zaobilazni separatori nisu pogodni za kategoriju a) upotrebe (vidi 41) Oni se moraju koristiti samo na mjestima gdje je malo vjerovatno da će biti značajnijeg kontaminiranja ugljikovodonicima za vrijeme većih kiša

Sistemi separatora ne smiju opteretiti ili izazvati uzvodno opterećenje kad su izloženi maksimalnom projektovanom protoku

423 Klase separatora

Klase separatora (klasa I i II) definisane su u EN 858-12002 tačka 4

Klasa I separatora obezbjeđuje viši stepen separacije nego klasa II separatora (vidi tabelu B2 za primjenu)

43 Određivanje veličine separatora

431 Općenito

Određivanje veličine separatora za lahke tečnosti mora da se bazira na prirodi i protoku tečnosti koja treba da se pročisti i trebaće uzeti u račun i

minus maksimalni protok kišnice

minus maksimalni protok otpadne vode (slijevanje)

minus gustinu lahke tekućine

minus prisustvo materije koje mogu smetati separaciju (npr deterdžent)

Određivanje veličine ne uzima u obzir specijalne uslove rada (vidi 438)

Veličina separatora mora da se računa po sljedećoj formuli

NS = (Qr+fxQx)fd

gdje je

NS nominalna veličina separatora

Qr maksimalni protok kišnice u ls

Qs maksimalni protok otpadne vode u ls

fd faktor gustine relevantne lahke tečnosti

fs faktor smetnje koji zavisi od prirode pražnjenja

432 Faktori

4321 Faktor smetnji fx

Faktor smetnji fx uzima u obzir nepovoljne uslove separacije npr gdje su prisutni deterdženti u otpadnoj vodi Minimalni preporučeni faktori smetnji propisani su u Tabeli 2

5

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela 2 ndash Minimalni faktori smetnji fx

Tip pražnjenja u skladu sa 41 fx a) 2 b) nije relevantan jer Qs=0 (samo kišnica) c) 1

4322 Faktor gustine fd

Faktor gustine fd uzima u ubzor različite gustine lahkih tekućina kada se koriste razne kombinacije komponenata sistema Dodatne informacije su date u Aneksu A

Tabela 3 - Faktor gustine fd

Gustina gcm3 do 085 preko 085 do 090 preko 090 do 095

Kombinacija Faktor gustine fd S-II-P 1 2 3 S-I-P 1a 15a 2a S-II-I-P 1b 1b 1b a za klasu I separatora koji radi samo gravitacijski koristiti fd za klasu II separatora b za klasu I i klasu II separatora

4323 Sredstva za čišćenje

Proizvođači sredstava za čišćenje moraju podnijeti deklaraciju u kojoj stoji da proizvod ne sadrži organski kombinovana halogena jedinjenja ili BTX aromate Samo sredstva za čišćenje koja formiraju privremeno stabilne emulzije sa lahkim tekućinama a onda deemulziraju nakon procesa čišćenja treba koristiti Uputstva za upotrebu moraju također da budu obezbijeđena zajedno sa efektima miješanja sa drugim sredstvima za čišćenje naročito u pogledu procesa separacije

433 Kombinovana drenaža za kišnicu i otpadnu vodu

Ako separator prima kišnicu ili otpadnu vodu npr od pranja vozila i ne očekuju se istovremeno dva maksimalna toka onda separator može biti veličine za tok većeg protoka

434 Otpadna voda

Utok otpadne vode u skladu sa 41 tačka a) mora da se računa kao suma svih dotoka a po formuli

Qs=Qs1 + Qs2 + Qs3 +

gdje je

Qs1 dotok sa raznih strana ndashizvorišnih tačaka u ls

Qs2 dotok sa mjesta pranja vozila u ls

6

EN 858‐2 2003 (E)

Qs3 dotok sa uređaja za pranje pod pritiskom u ls

Mora se dodati svaki drugi dotok

4341 Izvorišne tačke dotoka

Ako nije moguće odrediti maksimalni dotok iz raznih tačaka odakle dolazi voda putem mjerenja može da se procijeni uz upotrebu tabele 4 Tabela 4 uzima u obzir vjerovatnoću mogućeg dotoka sa raznih tačaka bez obzira na veličinu koja se koristi u isto vrijeme Računica treba da se prvenstveno bazira na protoku iz najvećih izvorišta

Tabela 4 ndash Protoci iz mjesta isticanja

Mjesta isticanja Nominalni prečnik Dodaci iz raznih tačaka Qs1

a u ls 1 tačka 2 tačka 3 tačka 4 tačka 5 tačka i ostali

DN 15 05 05 035 025 01 DN 20 10 10 070 050 02 DN 25 17 17 120 085 03 a Vrijednosti date za pritisak dobave od cca 4 bar do 5 bar drugi pritisak dobave mogu izazvati različite QV-vrijednosti Primjeri za izračunavanje Qs1 za 1 DN 15 1 DN 20 i 2 DN 25 1 tačka DN 25 = 17 ls 2 tačka DN 25 = 17 ls 3 tačka DN 20 = 07 ls 4 tačka DN 15 = 025 lsQs1=435 ls

U slučaju dobavnog pritiska različitog od navedenog u fusnoti 1 Tabele 4 protok iz mjesta isticanja mora da se računa po sljedećoj formuli

gdje je

Qs1(xbar) protok iz mjesta isticanja pri dobavnom pritisku od x bar u ls

Qs1(4bar) protok iz mjesta isticanja pri dobavnom pritisku od 4 bar u ls

4342 Automatske praonice vozila (kotrljanjem provozom)

Otpadna voda iz praonica vozila sa niskim pritiskom (sa protupritiskom do 20 bar) gdje se peru samo karoserije i šasije obično ne sadrži značajnu količinu lahkih tekućina

Ako otpadna voda dolazi iz praonice sa visokim pritiskom (sa protupritiskom preko 20 bar) iili nekog dodatnog procesa pranja koji rezultira većim sadržajem lahkih tekućina u vodi onda svako mjesto za pranje vozila ili prolaz vozila kroz ili prolaz vozila kroz otpadnu vodu vrijednosti Qs2 od 2 ls plus vrijednost otpadne vode Qs3 za svaku jedinicu visokog pritiska u skladu sa 4343 mora da se uključi Ako se mjesto za pranje vozila koristi višestruko npr za održavanje kod postrojenja sa velikom količinom otpadne vode tj bez uređaja za mehaničko prečišćavanje aktuelna količina otpadne vode treba da se uzme u obzir DOVDE 810 u 18

7

EN 858‐2 2003 (E)

Smanjenje protoka otpadne vode Qs2 kod postrojenja sa recirkulacijom vode i prelivom u kanalizaciju nije prihvatljivo

4343 Jedinica visokog pritiska

Bez obzira na efektivnu upotrebu vode iz jedinica visokog pritiska količine otpadnih voda Qs3 od 2 ls moraju biti uzete u obzir Ako postoji više od jedne jedinice visokog pritiska dodatak od 1 ls mora da se uključi u svaku jedinicu

Ako se jedinice visokog pritiska koriste zajedno sa automatskim pranjem vozila kod ove jedinice količina otpadne vode Qs3 od 1 ls mora da se uključi

435 Dotok kišnice

Za kategoriju korisnika b) (vidi 41) veličina separatora će zavisiti od projekta intenziteta kiše i površine sa koje se dovodi kišnica u separator

Maksimalni dotok Qr u ls mora da se računa pomoću jednačine (4) u skladu sa EN 752-4

Qr = ΨiA

gdje su

i ndash intenziteti padanja kiše u ls

A ndash površina koja prihvata kišu mjerena horizontalno u ha

Ψ ndash bezdimenzionalni koeficijent oticanja

U većini slučajeva vrijednost koeficijenta oticanja može da se uzme kao Ψ=1

Intenzitet padanja kiše i većinom zavisi od analize lokalnih podataka o padanju kiše i mora da se primjeni u skladu sa lokalnim propisima

Za vrlo velike površine s kojih se sakuplja kišnica dotok kišnice može da se podijeli u vodorazgranične zone i odvodi u nekoliko separatora

NAPOMENA Natkrivene površine dobit će reduciranu količinu kišu Zatou jednačini (4) može da se smanji veličina A za ove površine

436 Gubici zbog rasipanja (prolijevanja)

Za kategoriju c) korisnika veličine sistema separatora moraju da se odrede tako da mogu prihvatiti sva prosipanja lahke tečnosti Pri tome može biti potreban veći kapacitet sakupljača lahkih tečnosti

437 Količina lahke tečnosti

Kada se u određenim slučajevima zahtijeva veći kapacitet sakupljača lahke tečnosti od onog koji je naveden u EN 858-1 npr kada se očekuje količina lahke tečnosti veća od uobičajene treba razmotriti sljedeće opcije

a) upotrebu veće nominalne mjere separatora od izračunate ili

b) izradu skupljača lahke tečnosti određenog kapaciteta van separatora ili

c) češće nego je uobičajeno pražnjenje separatora

8

EN 858‐2 2003 (E)

438 Posebni slučajevi

Separatori koji rade pod posebnim uslovima npr kod transformatorskih stanica kompresorskih stanica moraju biti kontrolisani prema uslovima u kojima rade

Separatori koji primaju otpadnu vodu iz zanatskih ili industrijskih proizvodnih procesa moraju biti određene veličine nakon ispitivanja sadržaja i osobina otpadne vode

44 Taložnici mulja

Taložnici mulja moraju biti punjeni samo preko projektovanih ulaza i ne smiju biti pozicionirani tako da se u njih vode slijevaju direktno sa površine

NAPOMENA ovo se na primjenjuje na drenažni kanal kojim se sakuplja mulj npr u praonicama vozila kanali za zadržavanje čvrstog taloga

Sistemi separatora moraju uključivati taložnik mulja bilo kao posebnu jedinicu ili kao integralni dio separatora Zapremina može da se odredi po Tabeli 5

Tabela 5 ndash Zapremina taložnika mulja

Predviđena količina mulja za npr Minimalna zapremina

taložnika mulja u l Nema mulja

-kondenzat Ne zahtijeva se

Mala količina

-procesiranje otpadne vode sa određenom malom zapreminom mulja -kišnica koja se skuplja sa svih površina na kojima je mala količina mulja od saobraćaja i sličnih pojava tj slivni bazeni na područjima rezervoara benzina i pokrivenih pumpnih stanica

a

Srednja količina

-pumpne stanice ručne praonice vozila pranje dijelova -mjesta za pranje autobusa -otpadne vode iz garaža s parkinga vozila -elektrane fabrike

b

9

Velika količina

-praonice vozila sa gradilišta mašina sa gradilišta poljoprivrednih mašina -mjesta za pranje kamiona

b

-automtske praonice vozila tj praonice sa stajanjem vozila i prolazom vozila

c

a Ne važi za separatore jednake ili manje od NS 10 izuzev za pokrivena parkirališta b Minimalna zapremina taložnika mulja 600 l c Minimalna zapremina taložnika mulja 5000 l

5 Instalacija

51 Ograničenja

Sistemi separatora moraju biti instalirani samo na drenažnim sistemima gdje se lahka tekućina treba izdvojiti iz vode i zadržati u separatoru Oni ne smiju biti instalirani na odvodne sisteme ili kanalizaciju koja sadrži otpadne vode iz domaćinstva

Vode sa drenažnih površina gdje se lahka tečnost vjerovatno neće pojaviti kao što su krovovi ili zelene površine ne treba da se vode preko separatora

EN 858‐2 2003 (E)

52 Zadržavanje lahkih tekućina

Sistemi separatora moraju biti instalirani sa automatskim uređajima za zatvaranje koji osiguravaju da sakupljena tekućina ne prođe na izlaz iz separatora

Uređaji za automatsko zatvaranje koji rade sa plovkom moraju biti podešeni i označeni za gustine od 085 gcm3 090 gcm3 ili 095 gcm3 u skladu sa očekivanom gustinom lahke tečnosti

53 Uređaji za automatsko upozorenje i električni uređaji

Električni uređaji za upozorenje na lahke tečnosti i drugi električni uređaji smješteni u separatoru moraju biti pogodni za rad u 0 zoni rizičnog područja (vidi direktivu 949EC)

54 Drenaža do i od sistema separatora

Sva drenaža do i od sistema separatora mora biti u skladu sa EN 752-2

Cijevi i spojevi do sistema separatora moraju biti otporni na lahke tekućine

55 Mjesto postavljanja

Sistemi separatora moraju biti postavljeni blizu izvora lahke tečnosti u dobro ventiliranom području i lahko pristupačni za čišćenje i održavanje

U slučaju specijalnog pogona za preradu npr pogona za razdvajanje emulzije separatori po ovom standardu moraju biti postavljeni na ulaznoj strani ovog pogona kako bi zadržao odvojive lahke tečnosti

Zavisno od mjesta postavljanja separatora nosači poklopaca moraju biti ojačani kako opterećenja na njih ne bi uzrokovalo prekomjerno opterećenja separatora

56 Zaštita od isticanja lahkih tekućina

Lahkim tekućinama se ne smije dozvoliti da ističu iz sistema separatora ili dodatnog šahta Sistemi separatora moraju biti instalirani na takav način da je nivo poklopca šahta (nivo terena) viši od nivoa vode na površini koja se drenira (vidi sliku 1 situacija a do c) Ovako će se spriječiti moguće isticanje lahke tečnosti iz sistema (vidi sliku 1 situacija e)

Najviši odgovarajući nivo će stvoriti kišnica kada se kišnica i otpadne vode dreniraju zajedno Kada se drenira samo otpadna voda gornja površina najniže postavljene drenažne cijevi bit će odgovarajući nivo Kod separatora do veličine NS 6 mora biti uzeto nadvišenje od 130 mm ako nije vršen proračun Kod sistema većih od NS 6 odgovarajuće nadvišenja mora da se proračuna za taložnike mulja i separatore Ako se ovo nadvišenje ne može obezbijediti uređaj za upozerenje na lahke tečnosti (vidi 53) mora biti instaliran Vidi također sliku 1 situaciju d

10

EN 858‐2 2003 (E)

Ključ a Sistem separatora u radu b Dostignut je maksimalan kapacitet sabirališta Uređaj za automatsko zatvaranje je zatvoren i zaustavlja dalje

isticanje c Dodatna otpadna voda podiže nivo tečnosti u sistemu dok se ne dostigne najniže postavljeni drenažni otvor

Nivo lahke tečnosti u dodatnom šahtu je viši od odgovarajućeg nivoa vode u drenažnom sistemu Za zaštitu od isticanja lahke tečnosti nivo poklopca (dodatnih šahtova) mora biti viši od relevantnog nivoa drenažnih otvora Ova dimenzija h mora da se izračuna

d Poklopac je ispod odgovarajućeg nivoa Prikazana je situacija instalacije za zaštitu pomoću uređaja za preventivno upozorenje

e Isključen uređaj za automatsko zatvaranje izaziva isticanje lahke tekućine iz dodatnih dijelova

1 Površina terena relevantan nivo vode 2 Poklopac 3 Dodatni šaht 4 Lahka tečnost 5 Uređaj za automatsko zatvaranje 6 Maksimalan kapacitet sabirališta lahke tekućine 7 Uređaj za upozorenje

Slika 1 ndash Zaštita od isticanja lahke tekućine

11

EN 858‐2 2003 (E)

57 Spajanje sa drenažnim sistemom

Spajanje sistema separatora sa drenažnim sistemom mora biti obavljeno u skladu sa lokalnim propisima

Pristup za uzorkovanje mora biti integralno ili posebno postavljen odmah nizvodno od separatora

Da se izbjegne turbulencija unutar separatora pumpna i slična postrojenja moraju biti postavljena nizvodno od separatora

Propisi o o taložnicima na drenažama zavise od lokalnih propisa Drenažni kanali kao i povezane cijevi moraju biti postavljeni tako da se padaju u sistem separatora

Ako se iz tehničkih razloga zahtijevaju duge cijevi za odvođenje vode sa velikog sabirnog područja npr područje oko rezervoara vojničkih kasarni rafinerija može se pokazati da je neophodan puni cjevovod u svrhu specijalne zaštite drenažne instalacije

6 Rad kontrola i održavanje

Svi dijelovi koji moraju biti redovno održavani moraju biti u svakom času dostupni Održavanje sistema mora da se vrši najmanje svakih šest mjeseci iskusno osoblje Održavanje mora da se vrši u skladu sa uputstvima proizvođača najmanje mora da uključuje sljedeće detalje

a) taložnik mulja

minus određivanje zapremine mulja

b) separator

minus mjerenje debljine lahkih tekućina

minus provjeru rada uređaja za automatsko zatvaranje

minus provjeru propustljivosti uređaja za koalesciranje da li nivoi vode ispred i iza uređaja za koalesciranje pokazuju značajnu razliku

minus provjeru funkcije upozoravajućeg uređaja

c) otvor za uzorkovanje

minus čišćenje drenažnog kanala

Lahka tečnost i mulj moraju biti uklonjeni Prije puštanja u upotrebu taložnik mulja i separator moraju biti ponovo napunjeni svježom vodom

NAPOMENA Pražnjenje se preporučuje kada se napuni jedna polovina zapremine taloga ili 80 kapaciteta sakupljača taloga separatora

U izuzetnim prilikama kada osoblje treba da uđe u separator isti mora biti ispražnjen i provjetren

Propisinaredbe za izbjegavanje nesretnih slučajeva i rukovanja sa opasnim materijama moraju da se poštuju

U intervalima od najviše pet godina sistem separatora mora da se isprazni i podvrgne generalnoj inspekciji koja obuhvata sljedeće detalje

minus nepropusnost sistema

minus stanje konstrukcije

12

EN 858‐2 2003 (E)

minus unutrašnje obloge ako postoje

minus stanje ugrađenih dijelova

minus stanje električnih uređaja i instalacija

minus provjeru podešenosti uređaja za automatsko zatvaranje npr plutajućih tijela

Zapisi o čišćenju i održavanje moraju se čuvati i držati dostupnim vlastima na njihov zahtjev i moraju da sadrže bilješke o specifičnim događajima (npr opravkama nezgodama)

13

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks A (Informativno)

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i tipove kombinacija komponenti daje se u tabeli A1

Tabela A1

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost

u vodi pod određenim uslovima

Drugo

Acetična-amilacetat kiselina

0876 Da 2 15 1 25 gl a

Acetična-etilester kiselina (Etilacetat)

09 Ograničena 3 2 1 860 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i vodi

Acetična metilocetatna kiselina

0930 do 0934 Ograničena 3 2 1 292 gl a Posebno u zatvorenim odjeljcima

Acetična-n-butelister kiselina

0876 Ograničena 2 15 1 7 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i etilalkoholu

Aceton 0791 Ne - - - Neograničena - Jantar ulje 08 Da 1 1 1 - - Amilalkohol 0815 Ograničena 1 1 1 27 gl Mješavina s

vodom opasna Benzen 087 Da 2 15 1 18 gl a

Butilalkohol 081 Ograničena 1 1 1 90 gl a

Katransko ulje 086 do 089 Da 2 15 1 02 gl - Krezolno ulje 103 Ne - - - 20 gl - Cikloheksanol 0968 Ne - - - 567 gl - Cikloheksan 0778 do 0779 Da 1 1 1 Skoro

nerastopiv a

Dekalin (dekahidro-naftalin)

0870 do 0896 Da 2 15 1 Skoro nerastopiv

-

Dizel gorivo dizel ulje

085 Da 1 1 1 Skoro nerastopiv

-

Dietiler 0714 Ograničena 1 1 1 75 gl Emisija dietiler gasova

Dioksin 010306 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncentracije

Etilalkohol 0789 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncent

14

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina od

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Etilbutirat (butrična-n-etileter kiselina)

0879 Ograničena 2 15 1 62 gl a

Etilmetilketon 0805 Ne - - - Dobro rastvorljivo - Mravlja etilester kiselina 0919 do 0921 Ograničena 3 2 1 110 gl a Mravlja metilester kiselina

0969 do 0971 Ograničena 3 2 1 3000 gl a

Lož ulje ekstra lahko lt 086 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Lož ulje lahko 087 Da 2 15 1 - - Lož ulje srednjo 092 Da 3 2 1 - - Lož ulje teško 094 do 099 Ograničena

doasymp096gcm3 3 2 1 Skoro

nerastvorljiv -

Teški benzin 070 do 075 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Heptan 0684 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Heksan 0659 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Izo-amilalkohol 0813 Ograničena 1 1 1 30 gl Izo-butilalkohol 0806 Ograničena 1 1 1 95 gl a U vruće

dane

Izo-propilalkohol 0785 Ne - - - Neograničena a

Kerozin (mlazni benzin) 08 Da 1 1 1 - a Kada je izložen suncu

Lahko uljerarr lož ulje lahko Lahki benzinrarrbenzinbenzin Lignit katransko uljerarrugljen- katransko ulje

Ulje za podmazivanje 089 do 09 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

-

Metil alkohol 0790 do 0791 Ne - - - Neograničena a

Metilciklohestanol 091 do 094 Da 3 2 1 - - Ulje od terpentina 086 do 087 Da 2 15 1 - a U slučaju

visoke temper

Parafinsko ulje 088 do 094 Da 3 2 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pentan 0625 do 0626 Da 1 1 1 036 gl a Benzin benzin mješavina marki

077 do 079 Da 1 1 1 - a

Benzin benzin markiran

068 do 075 Da 1 1 1 - a

Benzin trkači automobil 078 Daali provjeri formulu

1 1 1 - a

15

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

3 Pojmovi i definicije

U svrhu ovog Evropskog standarda primjenjuju se pojmovi i definicije date u EN 858 ndash kao i sljedeća definicija

31 sredstvo za čišćenje hemijska supstanca koja kad se kombinuje sa lahkim tekućinama u početku formira emulziju za vrijeme procesa čišćenja zatim brzo razgrađuje u separatoru

4 Određivanje tipa i veličine sistema separatora

41 Općenito

Sistemi separatora se koriste u širokom području raznih situacija kako bi ispuni dosta raznih zahtjeve Značajno je ustanoviti zašto sistem separatora treba i koju specifičnu funkciju očekivano treba da ispuni prije izbora odgovarajuće veličine i tipa instalacije

Općenito sistemi separatora se instaliraju iz jednog ili više sljedećih razloga

a) da obrade otpadnu vodu (preradu otpadnih voda) iz industrijskih procesa pranja vozila čišćenje dijelova od nafte ili drugih površina npr prostora benzinskih stanica

b) da obrade naftom zagađenu kišnicu (slijevanje) sa nepristupačnih površina npr parkirališta cesta fabričkih dvorišta

c) da zadrže bilo kakvo izlijevanje lakih tekućina i zaštitite okolnu površinu

Tamo gdje nema specifične metode za određivanje veličine koju zahtijeva zakonski organ mora se koristiti slijedeća smjernica za određivanje veličine sistema separatora

42 Komponente sistema separatora njihova kombinacija i primjena

421 Općenito

Sastavni dijelovi sistema separatora koji odgovaraju standardu EN 858-1 propisani su u tabeli 1

Tabela 1 ndash Komponente sistema separatora

Komponente Kodno slovo Taložnik mulja S Separator klase II II II b (za bypass separator) Separator klase I I I b (za bypass separator) Otvor za uzorkovanje P

Aneks B daje uputu za selekciju komponenata koje odgovaraju za određenu primjenu

422 Zaobilazni (bypass) separatori

Zaobilazni separatori uključuju uređaj koji omogućava protok u zaobilazni vod separatora u ekscesnim slučajevima kada se premaši maksimalni dozvoljeni protok vode

4

EN 858‐2 2003 (E)

Zaobilazni separatori nisu pogodni za kategoriju a) upotrebe (vidi 41) Oni se moraju koristiti samo na mjestima gdje je malo vjerovatno da će biti značajnijeg kontaminiranja ugljikovodonicima za vrijeme većih kiša

Sistemi separatora ne smiju opteretiti ili izazvati uzvodno opterećenje kad su izloženi maksimalnom projektovanom protoku

423 Klase separatora

Klase separatora (klasa I i II) definisane su u EN 858-12002 tačka 4

Klasa I separatora obezbjeđuje viši stepen separacije nego klasa II separatora (vidi tabelu B2 za primjenu)

43 Određivanje veličine separatora

431 Općenito

Određivanje veličine separatora za lahke tečnosti mora da se bazira na prirodi i protoku tečnosti koja treba da se pročisti i trebaće uzeti u račun i

minus maksimalni protok kišnice

minus maksimalni protok otpadne vode (slijevanje)

minus gustinu lahke tekućine

minus prisustvo materije koje mogu smetati separaciju (npr deterdžent)

Određivanje veličine ne uzima u obzir specijalne uslove rada (vidi 438)

Veličina separatora mora da se računa po sljedećoj formuli

NS = (Qr+fxQx)fd

gdje je

NS nominalna veličina separatora

Qr maksimalni protok kišnice u ls

Qs maksimalni protok otpadne vode u ls

fd faktor gustine relevantne lahke tečnosti

fs faktor smetnje koji zavisi od prirode pražnjenja

432 Faktori

4321 Faktor smetnji fx

Faktor smetnji fx uzima u obzir nepovoljne uslove separacije npr gdje su prisutni deterdženti u otpadnoj vodi Minimalni preporučeni faktori smetnji propisani su u Tabeli 2

5

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela 2 ndash Minimalni faktori smetnji fx

Tip pražnjenja u skladu sa 41 fx a) 2 b) nije relevantan jer Qs=0 (samo kišnica) c) 1

4322 Faktor gustine fd

Faktor gustine fd uzima u ubzor različite gustine lahkih tekućina kada se koriste razne kombinacije komponenata sistema Dodatne informacije su date u Aneksu A

Tabela 3 - Faktor gustine fd

Gustina gcm3 do 085 preko 085 do 090 preko 090 do 095

Kombinacija Faktor gustine fd S-II-P 1 2 3 S-I-P 1a 15a 2a S-II-I-P 1b 1b 1b a za klasu I separatora koji radi samo gravitacijski koristiti fd za klasu II separatora b za klasu I i klasu II separatora

4323 Sredstva za čišćenje

Proizvođači sredstava za čišćenje moraju podnijeti deklaraciju u kojoj stoji da proizvod ne sadrži organski kombinovana halogena jedinjenja ili BTX aromate Samo sredstva za čišćenje koja formiraju privremeno stabilne emulzije sa lahkim tekućinama a onda deemulziraju nakon procesa čišćenja treba koristiti Uputstva za upotrebu moraju također da budu obezbijeđena zajedno sa efektima miješanja sa drugim sredstvima za čišćenje naročito u pogledu procesa separacije

433 Kombinovana drenaža za kišnicu i otpadnu vodu

Ako separator prima kišnicu ili otpadnu vodu npr od pranja vozila i ne očekuju se istovremeno dva maksimalna toka onda separator može biti veličine za tok većeg protoka

434 Otpadna voda

Utok otpadne vode u skladu sa 41 tačka a) mora da se računa kao suma svih dotoka a po formuli

Qs=Qs1 + Qs2 + Qs3 +

gdje je

Qs1 dotok sa raznih strana ndashizvorišnih tačaka u ls

Qs2 dotok sa mjesta pranja vozila u ls

6

EN 858‐2 2003 (E)

Qs3 dotok sa uređaja za pranje pod pritiskom u ls

Mora se dodati svaki drugi dotok

4341 Izvorišne tačke dotoka

Ako nije moguće odrediti maksimalni dotok iz raznih tačaka odakle dolazi voda putem mjerenja može da se procijeni uz upotrebu tabele 4 Tabela 4 uzima u obzir vjerovatnoću mogućeg dotoka sa raznih tačaka bez obzira na veličinu koja se koristi u isto vrijeme Računica treba da se prvenstveno bazira na protoku iz najvećih izvorišta

Tabela 4 ndash Protoci iz mjesta isticanja

Mjesta isticanja Nominalni prečnik Dodaci iz raznih tačaka Qs1

a u ls 1 tačka 2 tačka 3 tačka 4 tačka 5 tačka i ostali

DN 15 05 05 035 025 01 DN 20 10 10 070 050 02 DN 25 17 17 120 085 03 a Vrijednosti date za pritisak dobave od cca 4 bar do 5 bar drugi pritisak dobave mogu izazvati različite QV-vrijednosti Primjeri za izračunavanje Qs1 za 1 DN 15 1 DN 20 i 2 DN 25 1 tačka DN 25 = 17 ls 2 tačka DN 25 = 17 ls 3 tačka DN 20 = 07 ls 4 tačka DN 15 = 025 lsQs1=435 ls

U slučaju dobavnog pritiska različitog od navedenog u fusnoti 1 Tabele 4 protok iz mjesta isticanja mora da se računa po sljedećoj formuli

gdje je

Qs1(xbar) protok iz mjesta isticanja pri dobavnom pritisku od x bar u ls

Qs1(4bar) protok iz mjesta isticanja pri dobavnom pritisku od 4 bar u ls

4342 Automatske praonice vozila (kotrljanjem provozom)

Otpadna voda iz praonica vozila sa niskim pritiskom (sa protupritiskom do 20 bar) gdje se peru samo karoserije i šasije obično ne sadrži značajnu količinu lahkih tekućina

Ako otpadna voda dolazi iz praonice sa visokim pritiskom (sa protupritiskom preko 20 bar) iili nekog dodatnog procesa pranja koji rezultira većim sadržajem lahkih tekućina u vodi onda svako mjesto za pranje vozila ili prolaz vozila kroz ili prolaz vozila kroz otpadnu vodu vrijednosti Qs2 od 2 ls plus vrijednost otpadne vode Qs3 za svaku jedinicu visokog pritiska u skladu sa 4343 mora da se uključi Ako se mjesto za pranje vozila koristi višestruko npr za održavanje kod postrojenja sa velikom količinom otpadne vode tj bez uređaja za mehaničko prečišćavanje aktuelna količina otpadne vode treba da se uzme u obzir DOVDE 810 u 18

7

EN 858‐2 2003 (E)

Smanjenje protoka otpadne vode Qs2 kod postrojenja sa recirkulacijom vode i prelivom u kanalizaciju nije prihvatljivo

4343 Jedinica visokog pritiska

Bez obzira na efektivnu upotrebu vode iz jedinica visokog pritiska količine otpadnih voda Qs3 od 2 ls moraju biti uzete u obzir Ako postoji više od jedne jedinice visokog pritiska dodatak od 1 ls mora da se uključi u svaku jedinicu

Ako se jedinice visokog pritiska koriste zajedno sa automatskim pranjem vozila kod ove jedinice količina otpadne vode Qs3 od 1 ls mora da se uključi

435 Dotok kišnice

Za kategoriju korisnika b) (vidi 41) veličina separatora će zavisiti od projekta intenziteta kiše i površine sa koje se dovodi kišnica u separator

Maksimalni dotok Qr u ls mora da se računa pomoću jednačine (4) u skladu sa EN 752-4

Qr = ΨiA

gdje su

i ndash intenziteti padanja kiše u ls

A ndash površina koja prihvata kišu mjerena horizontalno u ha

Ψ ndash bezdimenzionalni koeficijent oticanja

U većini slučajeva vrijednost koeficijenta oticanja može da se uzme kao Ψ=1

Intenzitet padanja kiše i većinom zavisi od analize lokalnih podataka o padanju kiše i mora da se primjeni u skladu sa lokalnim propisima

Za vrlo velike površine s kojih se sakuplja kišnica dotok kišnice može da se podijeli u vodorazgranične zone i odvodi u nekoliko separatora

NAPOMENA Natkrivene površine dobit će reduciranu količinu kišu Zatou jednačini (4) može da se smanji veličina A za ove površine

436 Gubici zbog rasipanja (prolijevanja)

Za kategoriju c) korisnika veličine sistema separatora moraju da se odrede tako da mogu prihvatiti sva prosipanja lahke tečnosti Pri tome može biti potreban veći kapacitet sakupljača lahkih tečnosti

437 Količina lahke tečnosti

Kada se u određenim slučajevima zahtijeva veći kapacitet sakupljača lahke tečnosti od onog koji je naveden u EN 858-1 npr kada se očekuje količina lahke tečnosti veća od uobičajene treba razmotriti sljedeće opcije

a) upotrebu veće nominalne mjere separatora od izračunate ili

b) izradu skupljača lahke tečnosti određenog kapaciteta van separatora ili

c) češće nego je uobičajeno pražnjenje separatora

8

EN 858‐2 2003 (E)

438 Posebni slučajevi

Separatori koji rade pod posebnim uslovima npr kod transformatorskih stanica kompresorskih stanica moraju biti kontrolisani prema uslovima u kojima rade

Separatori koji primaju otpadnu vodu iz zanatskih ili industrijskih proizvodnih procesa moraju biti određene veličine nakon ispitivanja sadržaja i osobina otpadne vode

44 Taložnici mulja

Taložnici mulja moraju biti punjeni samo preko projektovanih ulaza i ne smiju biti pozicionirani tako da se u njih vode slijevaju direktno sa površine

NAPOMENA ovo se na primjenjuje na drenažni kanal kojim se sakuplja mulj npr u praonicama vozila kanali za zadržavanje čvrstog taloga

Sistemi separatora moraju uključivati taložnik mulja bilo kao posebnu jedinicu ili kao integralni dio separatora Zapremina može da se odredi po Tabeli 5

Tabela 5 ndash Zapremina taložnika mulja

Predviđena količina mulja za npr Minimalna zapremina

taložnika mulja u l Nema mulja

-kondenzat Ne zahtijeva se

Mala količina

-procesiranje otpadne vode sa određenom malom zapreminom mulja -kišnica koja se skuplja sa svih površina na kojima je mala količina mulja od saobraćaja i sličnih pojava tj slivni bazeni na područjima rezervoara benzina i pokrivenih pumpnih stanica

a

Srednja količina

-pumpne stanice ručne praonice vozila pranje dijelova -mjesta za pranje autobusa -otpadne vode iz garaža s parkinga vozila -elektrane fabrike

b

9

Velika količina

-praonice vozila sa gradilišta mašina sa gradilišta poljoprivrednih mašina -mjesta za pranje kamiona

b

-automtske praonice vozila tj praonice sa stajanjem vozila i prolazom vozila

c

a Ne važi za separatore jednake ili manje od NS 10 izuzev za pokrivena parkirališta b Minimalna zapremina taložnika mulja 600 l c Minimalna zapremina taložnika mulja 5000 l

5 Instalacija

51 Ograničenja

Sistemi separatora moraju biti instalirani samo na drenažnim sistemima gdje se lahka tekućina treba izdvojiti iz vode i zadržati u separatoru Oni ne smiju biti instalirani na odvodne sisteme ili kanalizaciju koja sadrži otpadne vode iz domaćinstva

Vode sa drenažnih površina gdje se lahka tečnost vjerovatno neće pojaviti kao što su krovovi ili zelene površine ne treba da se vode preko separatora

EN 858‐2 2003 (E)

52 Zadržavanje lahkih tekućina

Sistemi separatora moraju biti instalirani sa automatskim uređajima za zatvaranje koji osiguravaju da sakupljena tekućina ne prođe na izlaz iz separatora

Uređaji za automatsko zatvaranje koji rade sa plovkom moraju biti podešeni i označeni za gustine od 085 gcm3 090 gcm3 ili 095 gcm3 u skladu sa očekivanom gustinom lahke tečnosti

53 Uređaji za automatsko upozorenje i električni uređaji

Električni uređaji za upozorenje na lahke tečnosti i drugi električni uređaji smješteni u separatoru moraju biti pogodni za rad u 0 zoni rizičnog područja (vidi direktivu 949EC)

54 Drenaža do i od sistema separatora

Sva drenaža do i od sistema separatora mora biti u skladu sa EN 752-2

Cijevi i spojevi do sistema separatora moraju biti otporni na lahke tekućine

55 Mjesto postavljanja

Sistemi separatora moraju biti postavljeni blizu izvora lahke tečnosti u dobro ventiliranom području i lahko pristupačni za čišćenje i održavanje

U slučaju specijalnog pogona za preradu npr pogona za razdvajanje emulzije separatori po ovom standardu moraju biti postavljeni na ulaznoj strani ovog pogona kako bi zadržao odvojive lahke tečnosti

Zavisno od mjesta postavljanja separatora nosači poklopaca moraju biti ojačani kako opterećenja na njih ne bi uzrokovalo prekomjerno opterećenja separatora

56 Zaštita od isticanja lahkih tekućina

Lahkim tekućinama se ne smije dozvoliti da ističu iz sistema separatora ili dodatnog šahta Sistemi separatora moraju biti instalirani na takav način da je nivo poklopca šahta (nivo terena) viši od nivoa vode na površini koja se drenira (vidi sliku 1 situacija a do c) Ovako će se spriječiti moguće isticanje lahke tečnosti iz sistema (vidi sliku 1 situacija e)

Najviši odgovarajući nivo će stvoriti kišnica kada se kišnica i otpadne vode dreniraju zajedno Kada se drenira samo otpadna voda gornja površina najniže postavljene drenažne cijevi bit će odgovarajući nivo Kod separatora do veličine NS 6 mora biti uzeto nadvišenje od 130 mm ako nije vršen proračun Kod sistema većih od NS 6 odgovarajuće nadvišenja mora da se proračuna za taložnike mulja i separatore Ako se ovo nadvišenje ne može obezbijediti uređaj za upozerenje na lahke tečnosti (vidi 53) mora biti instaliran Vidi također sliku 1 situaciju d

10

EN 858‐2 2003 (E)

Ključ a Sistem separatora u radu b Dostignut je maksimalan kapacitet sabirališta Uređaj za automatsko zatvaranje je zatvoren i zaustavlja dalje

isticanje c Dodatna otpadna voda podiže nivo tečnosti u sistemu dok se ne dostigne najniže postavljeni drenažni otvor

Nivo lahke tečnosti u dodatnom šahtu je viši od odgovarajućeg nivoa vode u drenažnom sistemu Za zaštitu od isticanja lahke tečnosti nivo poklopca (dodatnih šahtova) mora biti viši od relevantnog nivoa drenažnih otvora Ova dimenzija h mora da se izračuna

d Poklopac je ispod odgovarajućeg nivoa Prikazana je situacija instalacije za zaštitu pomoću uređaja za preventivno upozorenje

e Isključen uređaj za automatsko zatvaranje izaziva isticanje lahke tekućine iz dodatnih dijelova

1 Površina terena relevantan nivo vode 2 Poklopac 3 Dodatni šaht 4 Lahka tečnost 5 Uređaj za automatsko zatvaranje 6 Maksimalan kapacitet sabirališta lahke tekućine 7 Uređaj za upozorenje

Slika 1 ndash Zaštita od isticanja lahke tekućine

11

EN 858‐2 2003 (E)

57 Spajanje sa drenažnim sistemom

Spajanje sistema separatora sa drenažnim sistemom mora biti obavljeno u skladu sa lokalnim propisima

Pristup za uzorkovanje mora biti integralno ili posebno postavljen odmah nizvodno od separatora

Da se izbjegne turbulencija unutar separatora pumpna i slična postrojenja moraju biti postavljena nizvodno od separatora

Propisi o o taložnicima na drenažama zavise od lokalnih propisa Drenažni kanali kao i povezane cijevi moraju biti postavljeni tako da se padaju u sistem separatora

Ako se iz tehničkih razloga zahtijevaju duge cijevi za odvođenje vode sa velikog sabirnog područja npr područje oko rezervoara vojničkih kasarni rafinerija može se pokazati da je neophodan puni cjevovod u svrhu specijalne zaštite drenažne instalacije

6 Rad kontrola i održavanje

Svi dijelovi koji moraju biti redovno održavani moraju biti u svakom času dostupni Održavanje sistema mora da se vrši najmanje svakih šest mjeseci iskusno osoblje Održavanje mora da se vrši u skladu sa uputstvima proizvođača najmanje mora da uključuje sljedeće detalje

a) taložnik mulja

minus određivanje zapremine mulja

b) separator

minus mjerenje debljine lahkih tekućina

minus provjeru rada uređaja za automatsko zatvaranje

minus provjeru propustljivosti uređaja za koalesciranje da li nivoi vode ispred i iza uređaja za koalesciranje pokazuju značajnu razliku

minus provjeru funkcije upozoravajućeg uređaja

c) otvor za uzorkovanje

minus čišćenje drenažnog kanala

Lahka tečnost i mulj moraju biti uklonjeni Prije puštanja u upotrebu taložnik mulja i separator moraju biti ponovo napunjeni svježom vodom

NAPOMENA Pražnjenje se preporučuje kada se napuni jedna polovina zapremine taloga ili 80 kapaciteta sakupljača taloga separatora

U izuzetnim prilikama kada osoblje treba da uđe u separator isti mora biti ispražnjen i provjetren

Propisinaredbe za izbjegavanje nesretnih slučajeva i rukovanja sa opasnim materijama moraju da se poštuju

U intervalima od najviše pet godina sistem separatora mora da se isprazni i podvrgne generalnoj inspekciji koja obuhvata sljedeće detalje

minus nepropusnost sistema

minus stanje konstrukcije

12

EN 858‐2 2003 (E)

minus unutrašnje obloge ako postoje

minus stanje ugrađenih dijelova

minus stanje električnih uređaja i instalacija

minus provjeru podešenosti uređaja za automatsko zatvaranje npr plutajućih tijela

Zapisi o čišćenju i održavanje moraju se čuvati i držati dostupnim vlastima na njihov zahtjev i moraju da sadrže bilješke o specifičnim događajima (npr opravkama nezgodama)

13

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks A (Informativno)

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i tipove kombinacija komponenti daje se u tabeli A1

Tabela A1

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost

u vodi pod određenim uslovima

Drugo

Acetična-amilacetat kiselina

0876 Da 2 15 1 25 gl a

Acetična-etilester kiselina (Etilacetat)

09 Ograničena 3 2 1 860 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i vodi

Acetična metilocetatna kiselina

0930 do 0934 Ograničena 3 2 1 292 gl a Posebno u zatvorenim odjeljcima

Acetična-n-butelister kiselina

0876 Ograničena 2 15 1 7 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i etilalkoholu

Aceton 0791 Ne - - - Neograničena - Jantar ulje 08 Da 1 1 1 - - Amilalkohol 0815 Ograničena 1 1 1 27 gl Mješavina s

vodom opasna Benzen 087 Da 2 15 1 18 gl a

Butilalkohol 081 Ograničena 1 1 1 90 gl a

Katransko ulje 086 do 089 Da 2 15 1 02 gl - Krezolno ulje 103 Ne - - - 20 gl - Cikloheksanol 0968 Ne - - - 567 gl - Cikloheksan 0778 do 0779 Da 1 1 1 Skoro

nerastopiv a

Dekalin (dekahidro-naftalin)

0870 do 0896 Da 2 15 1 Skoro nerastopiv

-

Dizel gorivo dizel ulje

085 Da 1 1 1 Skoro nerastopiv

-

Dietiler 0714 Ograničena 1 1 1 75 gl Emisija dietiler gasova

Dioksin 010306 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncentracije

Etilalkohol 0789 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncent

14

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina od

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Etilbutirat (butrična-n-etileter kiselina)

0879 Ograničena 2 15 1 62 gl a

Etilmetilketon 0805 Ne - - - Dobro rastvorljivo - Mravlja etilester kiselina 0919 do 0921 Ograničena 3 2 1 110 gl a Mravlja metilester kiselina

0969 do 0971 Ograničena 3 2 1 3000 gl a

Lož ulje ekstra lahko lt 086 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Lož ulje lahko 087 Da 2 15 1 - - Lož ulje srednjo 092 Da 3 2 1 - - Lož ulje teško 094 do 099 Ograničena

doasymp096gcm3 3 2 1 Skoro

nerastvorljiv -

Teški benzin 070 do 075 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Heptan 0684 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Heksan 0659 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Izo-amilalkohol 0813 Ograničena 1 1 1 30 gl Izo-butilalkohol 0806 Ograničena 1 1 1 95 gl a U vruće

dane

Izo-propilalkohol 0785 Ne - - - Neograničena a

Kerozin (mlazni benzin) 08 Da 1 1 1 - a Kada je izložen suncu

Lahko uljerarr lož ulje lahko Lahki benzinrarrbenzinbenzin Lignit katransko uljerarrugljen- katransko ulje

Ulje za podmazivanje 089 do 09 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

-

Metil alkohol 0790 do 0791 Ne - - - Neograničena a

Metilciklohestanol 091 do 094 Da 3 2 1 - - Ulje od terpentina 086 do 087 Da 2 15 1 - a U slučaju

visoke temper

Parafinsko ulje 088 do 094 Da 3 2 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pentan 0625 do 0626 Da 1 1 1 036 gl a Benzin benzin mješavina marki

077 do 079 Da 1 1 1 - a

Benzin benzin markiran

068 do 075 Da 1 1 1 - a

Benzin trkači automobil 078 Daali provjeri formulu

1 1 1 - a

15

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

Zaobilazni separatori nisu pogodni za kategoriju a) upotrebe (vidi 41) Oni se moraju koristiti samo na mjestima gdje je malo vjerovatno da će biti značajnijeg kontaminiranja ugljikovodonicima za vrijeme većih kiša

Sistemi separatora ne smiju opteretiti ili izazvati uzvodno opterećenje kad su izloženi maksimalnom projektovanom protoku

423 Klase separatora

Klase separatora (klasa I i II) definisane su u EN 858-12002 tačka 4

Klasa I separatora obezbjeđuje viši stepen separacije nego klasa II separatora (vidi tabelu B2 za primjenu)

43 Određivanje veličine separatora

431 Općenito

Određivanje veličine separatora za lahke tečnosti mora da se bazira na prirodi i protoku tečnosti koja treba da se pročisti i trebaće uzeti u račun i

minus maksimalni protok kišnice

minus maksimalni protok otpadne vode (slijevanje)

minus gustinu lahke tekućine

minus prisustvo materije koje mogu smetati separaciju (npr deterdžent)

Određivanje veličine ne uzima u obzir specijalne uslove rada (vidi 438)

Veličina separatora mora da se računa po sljedećoj formuli

NS = (Qr+fxQx)fd

gdje je

NS nominalna veličina separatora

Qr maksimalni protok kišnice u ls

Qs maksimalni protok otpadne vode u ls

fd faktor gustine relevantne lahke tečnosti

fs faktor smetnje koji zavisi od prirode pražnjenja

432 Faktori

4321 Faktor smetnji fx

Faktor smetnji fx uzima u obzir nepovoljne uslove separacije npr gdje su prisutni deterdženti u otpadnoj vodi Minimalni preporučeni faktori smetnji propisani su u Tabeli 2

5

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela 2 ndash Minimalni faktori smetnji fx

Tip pražnjenja u skladu sa 41 fx a) 2 b) nije relevantan jer Qs=0 (samo kišnica) c) 1

4322 Faktor gustine fd

Faktor gustine fd uzima u ubzor različite gustine lahkih tekućina kada se koriste razne kombinacije komponenata sistema Dodatne informacije su date u Aneksu A

Tabela 3 - Faktor gustine fd

Gustina gcm3 do 085 preko 085 do 090 preko 090 do 095

Kombinacija Faktor gustine fd S-II-P 1 2 3 S-I-P 1a 15a 2a S-II-I-P 1b 1b 1b a za klasu I separatora koji radi samo gravitacijski koristiti fd za klasu II separatora b za klasu I i klasu II separatora

4323 Sredstva za čišćenje

Proizvođači sredstava za čišćenje moraju podnijeti deklaraciju u kojoj stoji da proizvod ne sadrži organski kombinovana halogena jedinjenja ili BTX aromate Samo sredstva za čišćenje koja formiraju privremeno stabilne emulzije sa lahkim tekućinama a onda deemulziraju nakon procesa čišćenja treba koristiti Uputstva za upotrebu moraju također da budu obezbijeđena zajedno sa efektima miješanja sa drugim sredstvima za čišćenje naročito u pogledu procesa separacije

433 Kombinovana drenaža za kišnicu i otpadnu vodu

Ako separator prima kišnicu ili otpadnu vodu npr od pranja vozila i ne očekuju se istovremeno dva maksimalna toka onda separator može biti veličine za tok većeg protoka

434 Otpadna voda

Utok otpadne vode u skladu sa 41 tačka a) mora da se računa kao suma svih dotoka a po formuli

Qs=Qs1 + Qs2 + Qs3 +

gdje je

Qs1 dotok sa raznih strana ndashizvorišnih tačaka u ls

Qs2 dotok sa mjesta pranja vozila u ls

6

EN 858‐2 2003 (E)

Qs3 dotok sa uređaja za pranje pod pritiskom u ls

Mora se dodati svaki drugi dotok

4341 Izvorišne tačke dotoka

Ako nije moguće odrediti maksimalni dotok iz raznih tačaka odakle dolazi voda putem mjerenja može da se procijeni uz upotrebu tabele 4 Tabela 4 uzima u obzir vjerovatnoću mogućeg dotoka sa raznih tačaka bez obzira na veličinu koja se koristi u isto vrijeme Računica treba da se prvenstveno bazira na protoku iz najvećih izvorišta

Tabela 4 ndash Protoci iz mjesta isticanja

Mjesta isticanja Nominalni prečnik Dodaci iz raznih tačaka Qs1

a u ls 1 tačka 2 tačka 3 tačka 4 tačka 5 tačka i ostali

DN 15 05 05 035 025 01 DN 20 10 10 070 050 02 DN 25 17 17 120 085 03 a Vrijednosti date za pritisak dobave od cca 4 bar do 5 bar drugi pritisak dobave mogu izazvati različite QV-vrijednosti Primjeri za izračunavanje Qs1 za 1 DN 15 1 DN 20 i 2 DN 25 1 tačka DN 25 = 17 ls 2 tačka DN 25 = 17 ls 3 tačka DN 20 = 07 ls 4 tačka DN 15 = 025 lsQs1=435 ls

U slučaju dobavnog pritiska različitog od navedenog u fusnoti 1 Tabele 4 protok iz mjesta isticanja mora da se računa po sljedećoj formuli

gdje je

Qs1(xbar) protok iz mjesta isticanja pri dobavnom pritisku od x bar u ls

Qs1(4bar) protok iz mjesta isticanja pri dobavnom pritisku od 4 bar u ls

4342 Automatske praonice vozila (kotrljanjem provozom)

Otpadna voda iz praonica vozila sa niskim pritiskom (sa protupritiskom do 20 bar) gdje se peru samo karoserije i šasije obično ne sadrži značajnu količinu lahkih tekućina

Ako otpadna voda dolazi iz praonice sa visokim pritiskom (sa protupritiskom preko 20 bar) iili nekog dodatnog procesa pranja koji rezultira većim sadržajem lahkih tekućina u vodi onda svako mjesto za pranje vozila ili prolaz vozila kroz ili prolaz vozila kroz otpadnu vodu vrijednosti Qs2 od 2 ls plus vrijednost otpadne vode Qs3 za svaku jedinicu visokog pritiska u skladu sa 4343 mora da se uključi Ako se mjesto za pranje vozila koristi višestruko npr za održavanje kod postrojenja sa velikom količinom otpadne vode tj bez uređaja za mehaničko prečišćavanje aktuelna količina otpadne vode treba da se uzme u obzir DOVDE 810 u 18

7

EN 858‐2 2003 (E)

Smanjenje protoka otpadne vode Qs2 kod postrojenja sa recirkulacijom vode i prelivom u kanalizaciju nije prihvatljivo

4343 Jedinica visokog pritiska

Bez obzira na efektivnu upotrebu vode iz jedinica visokog pritiska količine otpadnih voda Qs3 od 2 ls moraju biti uzete u obzir Ako postoji više od jedne jedinice visokog pritiska dodatak od 1 ls mora da se uključi u svaku jedinicu

Ako se jedinice visokog pritiska koriste zajedno sa automatskim pranjem vozila kod ove jedinice količina otpadne vode Qs3 od 1 ls mora da se uključi

435 Dotok kišnice

Za kategoriju korisnika b) (vidi 41) veličina separatora će zavisiti od projekta intenziteta kiše i površine sa koje se dovodi kišnica u separator

Maksimalni dotok Qr u ls mora da se računa pomoću jednačine (4) u skladu sa EN 752-4

Qr = ΨiA

gdje su

i ndash intenziteti padanja kiše u ls

A ndash površina koja prihvata kišu mjerena horizontalno u ha

Ψ ndash bezdimenzionalni koeficijent oticanja

U većini slučajeva vrijednost koeficijenta oticanja može da se uzme kao Ψ=1

Intenzitet padanja kiše i većinom zavisi od analize lokalnih podataka o padanju kiše i mora da se primjeni u skladu sa lokalnim propisima

Za vrlo velike površine s kojih se sakuplja kišnica dotok kišnice može da se podijeli u vodorazgranične zone i odvodi u nekoliko separatora

NAPOMENA Natkrivene površine dobit će reduciranu količinu kišu Zatou jednačini (4) može da se smanji veličina A za ove površine

436 Gubici zbog rasipanja (prolijevanja)

Za kategoriju c) korisnika veličine sistema separatora moraju da se odrede tako da mogu prihvatiti sva prosipanja lahke tečnosti Pri tome može biti potreban veći kapacitet sakupljača lahkih tečnosti

437 Količina lahke tečnosti

Kada se u određenim slučajevima zahtijeva veći kapacitet sakupljača lahke tečnosti od onog koji je naveden u EN 858-1 npr kada se očekuje količina lahke tečnosti veća od uobičajene treba razmotriti sljedeće opcije

a) upotrebu veće nominalne mjere separatora od izračunate ili

b) izradu skupljača lahke tečnosti određenog kapaciteta van separatora ili

c) češće nego je uobičajeno pražnjenje separatora

8

EN 858‐2 2003 (E)

438 Posebni slučajevi

Separatori koji rade pod posebnim uslovima npr kod transformatorskih stanica kompresorskih stanica moraju biti kontrolisani prema uslovima u kojima rade

Separatori koji primaju otpadnu vodu iz zanatskih ili industrijskih proizvodnih procesa moraju biti određene veličine nakon ispitivanja sadržaja i osobina otpadne vode

44 Taložnici mulja

Taložnici mulja moraju biti punjeni samo preko projektovanih ulaza i ne smiju biti pozicionirani tako da se u njih vode slijevaju direktno sa površine

NAPOMENA ovo se na primjenjuje na drenažni kanal kojim se sakuplja mulj npr u praonicama vozila kanali za zadržavanje čvrstog taloga

Sistemi separatora moraju uključivati taložnik mulja bilo kao posebnu jedinicu ili kao integralni dio separatora Zapremina može da se odredi po Tabeli 5

Tabela 5 ndash Zapremina taložnika mulja

Predviđena količina mulja za npr Minimalna zapremina

taložnika mulja u l Nema mulja

-kondenzat Ne zahtijeva se

Mala količina

-procesiranje otpadne vode sa određenom malom zapreminom mulja -kišnica koja se skuplja sa svih površina na kojima je mala količina mulja od saobraćaja i sličnih pojava tj slivni bazeni na područjima rezervoara benzina i pokrivenih pumpnih stanica

a

Srednja količina

-pumpne stanice ručne praonice vozila pranje dijelova -mjesta za pranje autobusa -otpadne vode iz garaža s parkinga vozila -elektrane fabrike

b

9

Velika količina

-praonice vozila sa gradilišta mašina sa gradilišta poljoprivrednih mašina -mjesta za pranje kamiona

b

-automtske praonice vozila tj praonice sa stajanjem vozila i prolazom vozila

c

a Ne važi za separatore jednake ili manje od NS 10 izuzev za pokrivena parkirališta b Minimalna zapremina taložnika mulja 600 l c Minimalna zapremina taložnika mulja 5000 l

5 Instalacija

51 Ograničenja

Sistemi separatora moraju biti instalirani samo na drenažnim sistemima gdje se lahka tekućina treba izdvojiti iz vode i zadržati u separatoru Oni ne smiju biti instalirani na odvodne sisteme ili kanalizaciju koja sadrži otpadne vode iz domaćinstva

Vode sa drenažnih površina gdje se lahka tečnost vjerovatno neće pojaviti kao što su krovovi ili zelene površine ne treba da se vode preko separatora

EN 858‐2 2003 (E)

52 Zadržavanje lahkih tekućina

Sistemi separatora moraju biti instalirani sa automatskim uređajima za zatvaranje koji osiguravaju da sakupljena tekućina ne prođe na izlaz iz separatora

Uređaji za automatsko zatvaranje koji rade sa plovkom moraju biti podešeni i označeni za gustine od 085 gcm3 090 gcm3 ili 095 gcm3 u skladu sa očekivanom gustinom lahke tečnosti

53 Uređaji za automatsko upozorenje i električni uređaji

Električni uređaji za upozorenje na lahke tečnosti i drugi električni uređaji smješteni u separatoru moraju biti pogodni za rad u 0 zoni rizičnog područja (vidi direktivu 949EC)

54 Drenaža do i od sistema separatora

Sva drenaža do i od sistema separatora mora biti u skladu sa EN 752-2

Cijevi i spojevi do sistema separatora moraju biti otporni na lahke tekućine

55 Mjesto postavljanja

Sistemi separatora moraju biti postavljeni blizu izvora lahke tečnosti u dobro ventiliranom području i lahko pristupačni za čišćenje i održavanje

U slučaju specijalnog pogona za preradu npr pogona za razdvajanje emulzije separatori po ovom standardu moraju biti postavljeni na ulaznoj strani ovog pogona kako bi zadržao odvojive lahke tečnosti

Zavisno od mjesta postavljanja separatora nosači poklopaca moraju biti ojačani kako opterećenja na njih ne bi uzrokovalo prekomjerno opterećenja separatora

56 Zaštita od isticanja lahkih tekućina

Lahkim tekućinama se ne smije dozvoliti da ističu iz sistema separatora ili dodatnog šahta Sistemi separatora moraju biti instalirani na takav način da je nivo poklopca šahta (nivo terena) viši od nivoa vode na površini koja se drenira (vidi sliku 1 situacija a do c) Ovako će se spriječiti moguće isticanje lahke tečnosti iz sistema (vidi sliku 1 situacija e)

Najviši odgovarajući nivo će stvoriti kišnica kada se kišnica i otpadne vode dreniraju zajedno Kada se drenira samo otpadna voda gornja površina najniže postavljene drenažne cijevi bit će odgovarajući nivo Kod separatora do veličine NS 6 mora biti uzeto nadvišenje od 130 mm ako nije vršen proračun Kod sistema većih od NS 6 odgovarajuće nadvišenja mora da se proračuna za taložnike mulja i separatore Ako se ovo nadvišenje ne može obezbijediti uređaj za upozerenje na lahke tečnosti (vidi 53) mora biti instaliran Vidi također sliku 1 situaciju d

10

EN 858‐2 2003 (E)

Ključ a Sistem separatora u radu b Dostignut je maksimalan kapacitet sabirališta Uređaj za automatsko zatvaranje je zatvoren i zaustavlja dalje

isticanje c Dodatna otpadna voda podiže nivo tečnosti u sistemu dok se ne dostigne najniže postavljeni drenažni otvor

Nivo lahke tečnosti u dodatnom šahtu je viši od odgovarajućeg nivoa vode u drenažnom sistemu Za zaštitu od isticanja lahke tečnosti nivo poklopca (dodatnih šahtova) mora biti viši od relevantnog nivoa drenažnih otvora Ova dimenzija h mora da se izračuna

d Poklopac je ispod odgovarajućeg nivoa Prikazana je situacija instalacije za zaštitu pomoću uređaja za preventivno upozorenje

e Isključen uređaj za automatsko zatvaranje izaziva isticanje lahke tekućine iz dodatnih dijelova

1 Površina terena relevantan nivo vode 2 Poklopac 3 Dodatni šaht 4 Lahka tečnost 5 Uređaj za automatsko zatvaranje 6 Maksimalan kapacitet sabirališta lahke tekućine 7 Uređaj za upozorenje

Slika 1 ndash Zaštita od isticanja lahke tekućine

11

EN 858‐2 2003 (E)

57 Spajanje sa drenažnim sistemom

Spajanje sistema separatora sa drenažnim sistemom mora biti obavljeno u skladu sa lokalnim propisima

Pristup za uzorkovanje mora biti integralno ili posebno postavljen odmah nizvodno od separatora

Da se izbjegne turbulencija unutar separatora pumpna i slična postrojenja moraju biti postavljena nizvodno od separatora

Propisi o o taložnicima na drenažama zavise od lokalnih propisa Drenažni kanali kao i povezane cijevi moraju biti postavljeni tako da se padaju u sistem separatora

Ako se iz tehničkih razloga zahtijevaju duge cijevi za odvođenje vode sa velikog sabirnog područja npr područje oko rezervoara vojničkih kasarni rafinerija može se pokazati da je neophodan puni cjevovod u svrhu specijalne zaštite drenažne instalacije

6 Rad kontrola i održavanje

Svi dijelovi koji moraju biti redovno održavani moraju biti u svakom času dostupni Održavanje sistema mora da se vrši najmanje svakih šest mjeseci iskusno osoblje Održavanje mora da se vrši u skladu sa uputstvima proizvođača najmanje mora da uključuje sljedeće detalje

a) taložnik mulja

minus određivanje zapremine mulja

b) separator

minus mjerenje debljine lahkih tekućina

minus provjeru rada uređaja za automatsko zatvaranje

minus provjeru propustljivosti uređaja za koalesciranje da li nivoi vode ispred i iza uređaja za koalesciranje pokazuju značajnu razliku

minus provjeru funkcije upozoravajućeg uređaja

c) otvor za uzorkovanje

minus čišćenje drenažnog kanala

Lahka tečnost i mulj moraju biti uklonjeni Prije puštanja u upotrebu taložnik mulja i separator moraju biti ponovo napunjeni svježom vodom

NAPOMENA Pražnjenje se preporučuje kada se napuni jedna polovina zapremine taloga ili 80 kapaciteta sakupljača taloga separatora

U izuzetnim prilikama kada osoblje treba da uđe u separator isti mora biti ispražnjen i provjetren

Propisinaredbe za izbjegavanje nesretnih slučajeva i rukovanja sa opasnim materijama moraju da se poštuju

U intervalima od najviše pet godina sistem separatora mora da se isprazni i podvrgne generalnoj inspekciji koja obuhvata sljedeće detalje

minus nepropusnost sistema

minus stanje konstrukcije

12

EN 858‐2 2003 (E)

minus unutrašnje obloge ako postoje

minus stanje ugrađenih dijelova

minus stanje električnih uređaja i instalacija

minus provjeru podešenosti uređaja za automatsko zatvaranje npr plutajućih tijela

Zapisi o čišćenju i održavanje moraju se čuvati i držati dostupnim vlastima na njihov zahtjev i moraju da sadrže bilješke o specifičnim događajima (npr opravkama nezgodama)

13

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks A (Informativno)

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i tipove kombinacija komponenti daje se u tabeli A1

Tabela A1

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost

u vodi pod određenim uslovima

Drugo

Acetična-amilacetat kiselina

0876 Da 2 15 1 25 gl a

Acetična-etilester kiselina (Etilacetat)

09 Ograničena 3 2 1 860 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i vodi

Acetična metilocetatna kiselina

0930 do 0934 Ograničena 3 2 1 292 gl a Posebno u zatvorenim odjeljcima

Acetična-n-butelister kiselina

0876 Ograničena 2 15 1 7 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i etilalkoholu

Aceton 0791 Ne - - - Neograničena - Jantar ulje 08 Da 1 1 1 - - Amilalkohol 0815 Ograničena 1 1 1 27 gl Mješavina s

vodom opasna Benzen 087 Da 2 15 1 18 gl a

Butilalkohol 081 Ograničena 1 1 1 90 gl a

Katransko ulje 086 do 089 Da 2 15 1 02 gl - Krezolno ulje 103 Ne - - - 20 gl - Cikloheksanol 0968 Ne - - - 567 gl - Cikloheksan 0778 do 0779 Da 1 1 1 Skoro

nerastopiv a

Dekalin (dekahidro-naftalin)

0870 do 0896 Da 2 15 1 Skoro nerastopiv

-

Dizel gorivo dizel ulje

085 Da 1 1 1 Skoro nerastopiv

-

Dietiler 0714 Ograničena 1 1 1 75 gl Emisija dietiler gasova

Dioksin 010306 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncentracije

Etilalkohol 0789 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncent

14

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina od

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Etilbutirat (butrična-n-etileter kiselina)

0879 Ograničena 2 15 1 62 gl a

Etilmetilketon 0805 Ne - - - Dobro rastvorljivo - Mravlja etilester kiselina 0919 do 0921 Ograničena 3 2 1 110 gl a Mravlja metilester kiselina

0969 do 0971 Ograničena 3 2 1 3000 gl a

Lož ulje ekstra lahko lt 086 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Lož ulje lahko 087 Da 2 15 1 - - Lož ulje srednjo 092 Da 3 2 1 - - Lož ulje teško 094 do 099 Ograničena

doasymp096gcm3 3 2 1 Skoro

nerastvorljiv -

Teški benzin 070 do 075 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Heptan 0684 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Heksan 0659 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Izo-amilalkohol 0813 Ograničena 1 1 1 30 gl Izo-butilalkohol 0806 Ograničena 1 1 1 95 gl a U vruće

dane

Izo-propilalkohol 0785 Ne - - - Neograničena a

Kerozin (mlazni benzin) 08 Da 1 1 1 - a Kada je izložen suncu

Lahko uljerarr lož ulje lahko Lahki benzinrarrbenzinbenzin Lignit katransko uljerarrugljen- katransko ulje

Ulje za podmazivanje 089 do 09 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

-

Metil alkohol 0790 do 0791 Ne - - - Neograničena a

Metilciklohestanol 091 do 094 Da 3 2 1 - - Ulje od terpentina 086 do 087 Da 2 15 1 - a U slučaju

visoke temper

Parafinsko ulje 088 do 094 Da 3 2 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pentan 0625 do 0626 Da 1 1 1 036 gl a Benzin benzin mješavina marki

077 do 079 Da 1 1 1 - a

Benzin benzin markiran

068 do 075 Da 1 1 1 - a

Benzin trkači automobil 078 Daali provjeri formulu

1 1 1 - a

15

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela 2 ndash Minimalni faktori smetnji fx

Tip pražnjenja u skladu sa 41 fx a) 2 b) nije relevantan jer Qs=0 (samo kišnica) c) 1

4322 Faktor gustine fd

Faktor gustine fd uzima u ubzor različite gustine lahkih tekućina kada se koriste razne kombinacije komponenata sistema Dodatne informacije su date u Aneksu A

Tabela 3 - Faktor gustine fd

Gustina gcm3 do 085 preko 085 do 090 preko 090 do 095

Kombinacija Faktor gustine fd S-II-P 1 2 3 S-I-P 1a 15a 2a S-II-I-P 1b 1b 1b a za klasu I separatora koji radi samo gravitacijski koristiti fd za klasu II separatora b za klasu I i klasu II separatora

4323 Sredstva za čišćenje

Proizvođači sredstava za čišćenje moraju podnijeti deklaraciju u kojoj stoji da proizvod ne sadrži organski kombinovana halogena jedinjenja ili BTX aromate Samo sredstva za čišćenje koja formiraju privremeno stabilne emulzije sa lahkim tekućinama a onda deemulziraju nakon procesa čišćenja treba koristiti Uputstva za upotrebu moraju također da budu obezbijeđena zajedno sa efektima miješanja sa drugim sredstvima za čišćenje naročito u pogledu procesa separacije

433 Kombinovana drenaža za kišnicu i otpadnu vodu

Ako separator prima kišnicu ili otpadnu vodu npr od pranja vozila i ne očekuju se istovremeno dva maksimalna toka onda separator može biti veličine za tok većeg protoka

434 Otpadna voda

Utok otpadne vode u skladu sa 41 tačka a) mora da se računa kao suma svih dotoka a po formuli

Qs=Qs1 + Qs2 + Qs3 +

gdje je

Qs1 dotok sa raznih strana ndashizvorišnih tačaka u ls

Qs2 dotok sa mjesta pranja vozila u ls

6

EN 858‐2 2003 (E)

Qs3 dotok sa uređaja za pranje pod pritiskom u ls

Mora se dodati svaki drugi dotok

4341 Izvorišne tačke dotoka

Ako nije moguće odrediti maksimalni dotok iz raznih tačaka odakle dolazi voda putem mjerenja može da se procijeni uz upotrebu tabele 4 Tabela 4 uzima u obzir vjerovatnoću mogućeg dotoka sa raznih tačaka bez obzira na veličinu koja se koristi u isto vrijeme Računica treba da se prvenstveno bazira na protoku iz najvećih izvorišta

Tabela 4 ndash Protoci iz mjesta isticanja

Mjesta isticanja Nominalni prečnik Dodaci iz raznih tačaka Qs1

a u ls 1 tačka 2 tačka 3 tačka 4 tačka 5 tačka i ostali

DN 15 05 05 035 025 01 DN 20 10 10 070 050 02 DN 25 17 17 120 085 03 a Vrijednosti date za pritisak dobave od cca 4 bar do 5 bar drugi pritisak dobave mogu izazvati različite QV-vrijednosti Primjeri za izračunavanje Qs1 za 1 DN 15 1 DN 20 i 2 DN 25 1 tačka DN 25 = 17 ls 2 tačka DN 25 = 17 ls 3 tačka DN 20 = 07 ls 4 tačka DN 15 = 025 lsQs1=435 ls

U slučaju dobavnog pritiska različitog od navedenog u fusnoti 1 Tabele 4 protok iz mjesta isticanja mora da se računa po sljedećoj formuli

gdje je

Qs1(xbar) protok iz mjesta isticanja pri dobavnom pritisku od x bar u ls

Qs1(4bar) protok iz mjesta isticanja pri dobavnom pritisku od 4 bar u ls

4342 Automatske praonice vozila (kotrljanjem provozom)

Otpadna voda iz praonica vozila sa niskim pritiskom (sa protupritiskom do 20 bar) gdje se peru samo karoserije i šasije obično ne sadrži značajnu količinu lahkih tekućina

Ako otpadna voda dolazi iz praonice sa visokim pritiskom (sa protupritiskom preko 20 bar) iili nekog dodatnog procesa pranja koji rezultira većim sadržajem lahkih tekućina u vodi onda svako mjesto za pranje vozila ili prolaz vozila kroz ili prolaz vozila kroz otpadnu vodu vrijednosti Qs2 od 2 ls plus vrijednost otpadne vode Qs3 za svaku jedinicu visokog pritiska u skladu sa 4343 mora da se uključi Ako se mjesto za pranje vozila koristi višestruko npr za održavanje kod postrojenja sa velikom količinom otpadne vode tj bez uređaja za mehaničko prečišćavanje aktuelna količina otpadne vode treba da se uzme u obzir DOVDE 810 u 18

7

EN 858‐2 2003 (E)

Smanjenje protoka otpadne vode Qs2 kod postrojenja sa recirkulacijom vode i prelivom u kanalizaciju nije prihvatljivo

4343 Jedinica visokog pritiska

Bez obzira na efektivnu upotrebu vode iz jedinica visokog pritiska količine otpadnih voda Qs3 od 2 ls moraju biti uzete u obzir Ako postoji više od jedne jedinice visokog pritiska dodatak od 1 ls mora da se uključi u svaku jedinicu

Ako se jedinice visokog pritiska koriste zajedno sa automatskim pranjem vozila kod ove jedinice količina otpadne vode Qs3 od 1 ls mora da se uključi

435 Dotok kišnice

Za kategoriju korisnika b) (vidi 41) veličina separatora će zavisiti od projekta intenziteta kiše i površine sa koje se dovodi kišnica u separator

Maksimalni dotok Qr u ls mora da se računa pomoću jednačine (4) u skladu sa EN 752-4

Qr = ΨiA

gdje su

i ndash intenziteti padanja kiše u ls

A ndash površina koja prihvata kišu mjerena horizontalno u ha

Ψ ndash bezdimenzionalni koeficijent oticanja

U većini slučajeva vrijednost koeficijenta oticanja može da se uzme kao Ψ=1

Intenzitet padanja kiše i većinom zavisi od analize lokalnih podataka o padanju kiše i mora da se primjeni u skladu sa lokalnim propisima

Za vrlo velike površine s kojih se sakuplja kišnica dotok kišnice može da se podijeli u vodorazgranične zone i odvodi u nekoliko separatora

NAPOMENA Natkrivene površine dobit će reduciranu količinu kišu Zatou jednačini (4) može da se smanji veličina A za ove površine

436 Gubici zbog rasipanja (prolijevanja)

Za kategoriju c) korisnika veličine sistema separatora moraju da se odrede tako da mogu prihvatiti sva prosipanja lahke tečnosti Pri tome može biti potreban veći kapacitet sakupljača lahkih tečnosti

437 Količina lahke tečnosti

Kada se u određenim slučajevima zahtijeva veći kapacitet sakupljača lahke tečnosti od onog koji je naveden u EN 858-1 npr kada se očekuje količina lahke tečnosti veća od uobičajene treba razmotriti sljedeće opcije

a) upotrebu veće nominalne mjere separatora od izračunate ili

b) izradu skupljača lahke tečnosti određenog kapaciteta van separatora ili

c) češće nego je uobičajeno pražnjenje separatora

8

EN 858‐2 2003 (E)

438 Posebni slučajevi

Separatori koji rade pod posebnim uslovima npr kod transformatorskih stanica kompresorskih stanica moraju biti kontrolisani prema uslovima u kojima rade

Separatori koji primaju otpadnu vodu iz zanatskih ili industrijskih proizvodnih procesa moraju biti određene veličine nakon ispitivanja sadržaja i osobina otpadne vode

44 Taložnici mulja

Taložnici mulja moraju biti punjeni samo preko projektovanih ulaza i ne smiju biti pozicionirani tako da se u njih vode slijevaju direktno sa površine

NAPOMENA ovo se na primjenjuje na drenažni kanal kojim se sakuplja mulj npr u praonicama vozila kanali za zadržavanje čvrstog taloga

Sistemi separatora moraju uključivati taložnik mulja bilo kao posebnu jedinicu ili kao integralni dio separatora Zapremina može da se odredi po Tabeli 5

Tabela 5 ndash Zapremina taložnika mulja

Predviđena količina mulja za npr Minimalna zapremina

taložnika mulja u l Nema mulja

-kondenzat Ne zahtijeva se

Mala količina

-procesiranje otpadne vode sa određenom malom zapreminom mulja -kišnica koja se skuplja sa svih površina na kojima je mala količina mulja od saobraćaja i sličnih pojava tj slivni bazeni na područjima rezervoara benzina i pokrivenih pumpnih stanica

a

Srednja količina

-pumpne stanice ručne praonice vozila pranje dijelova -mjesta za pranje autobusa -otpadne vode iz garaža s parkinga vozila -elektrane fabrike

b

9

Velika količina

-praonice vozila sa gradilišta mašina sa gradilišta poljoprivrednih mašina -mjesta za pranje kamiona

b

-automtske praonice vozila tj praonice sa stajanjem vozila i prolazom vozila

c

a Ne važi za separatore jednake ili manje od NS 10 izuzev za pokrivena parkirališta b Minimalna zapremina taložnika mulja 600 l c Minimalna zapremina taložnika mulja 5000 l

5 Instalacija

51 Ograničenja

Sistemi separatora moraju biti instalirani samo na drenažnim sistemima gdje se lahka tekućina treba izdvojiti iz vode i zadržati u separatoru Oni ne smiju biti instalirani na odvodne sisteme ili kanalizaciju koja sadrži otpadne vode iz domaćinstva

Vode sa drenažnih površina gdje se lahka tečnost vjerovatno neće pojaviti kao što su krovovi ili zelene površine ne treba da se vode preko separatora

EN 858‐2 2003 (E)

52 Zadržavanje lahkih tekućina

Sistemi separatora moraju biti instalirani sa automatskim uređajima za zatvaranje koji osiguravaju da sakupljena tekućina ne prođe na izlaz iz separatora

Uređaji za automatsko zatvaranje koji rade sa plovkom moraju biti podešeni i označeni za gustine od 085 gcm3 090 gcm3 ili 095 gcm3 u skladu sa očekivanom gustinom lahke tečnosti

53 Uređaji za automatsko upozorenje i električni uređaji

Električni uređaji za upozorenje na lahke tečnosti i drugi električni uređaji smješteni u separatoru moraju biti pogodni za rad u 0 zoni rizičnog područja (vidi direktivu 949EC)

54 Drenaža do i od sistema separatora

Sva drenaža do i od sistema separatora mora biti u skladu sa EN 752-2

Cijevi i spojevi do sistema separatora moraju biti otporni na lahke tekućine

55 Mjesto postavljanja

Sistemi separatora moraju biti postavljeni blizu izvora lahke tečnosti u dobro ventiliranom području i lahko pristupačni za čišćenje i održavanje

U slučaju specijalnog pogona za preradu npr pogona za razdvajanje emulzije separatori po ovom standardu moraju biti postavljeni na ulaznoj strani ovog pogona kako bi zadržao odvojive lahke tečnosti

Zavisno od mjesta postavljanja separatora nosači poklopaca moraju biti ojačani kako opterećenja na njih ne bi uzrokovalo prekomjerno opterećenja separatora

56 Zaštita od isticanja lahkih tekućina

Lahkim tekućinama se ne smije dozvoliti da ističu iz sistema separatora ili dodatnog šahta Sistemi separatora moraju biti instalirani na takav način da je nivo poklopca šahta (nivo terena) viši od nivoa vode na površini koja se drenira (vidi sliku 1 situacija a do c) Ovako će se spriječiti moguće isticanje lahke tečnosti iz sistema (vidi sliku 1 situacija e)

Najviši odgovarajući nivo će stvoriti kišnica kada se kišnica i otpadne vode dreniraju zajedno Kada se drenira samo otpadna voda gornja površina najniže postavljene drenažne cijevi bit će odgovarajući nivo Kod separatora do veličine NS 6 mora biti uzeto nadvišenje od 130 mm ako nije vršen proračun Kod sistema većih od NS 6 odgovarajuće nadvišenja mora da se proračuna za taložnike mulja i separatore Ako se ovo nadvišenje ne može obezbijediti uređaj za upozerenje na lahke tečnosti (vidi 53) mora biti instaliran Vidi također sliku 1 situaciju d

10

EN 858‐2 2003 (E)

Ključ a Sistem separatora u radu b Dostignut je maksimalan kapacitet sabirališta Uređaj za automatsko zatvaranje je zatvoren i zaustavlja dalje

isticanje c Dodatna otpadna voda podiže nivo tečnosti u sistemu dok se ne dostigne najniže postavljeni drenažni otvor

Nivo lahke tečnosti u dodatnom šahtu je viši od odgovarajućeg nivoa vode u drenažnom sistemu Za zaštitu od isticanja lahke tečnosti nivo poklopca (dodatnih šahtova) mora biti viši od relevantnog nivoa drenažnih otvora Ova dimenzija h mora da se izračuna

d Poklopac je ispod odgovarajućeg nivoa Prikazana je situacija instalacije za zaštitu pomoću uređaja za preventivno upozorenje

e Isključen uređaj za automatsko zatvaranje izaziva isticanje lahke tekućine iz dodatnih dijelova

1 Površina terena relevantan nivo vode 2 Poklopac 3 Dodatni šaht 4 Lahka tečnost 5 Uređaj za automatsko zatvaranje 6 Maksimalan kapacitet sabirališta lahke tekućine 7 Uređaj za upozorenje

Slika 1 ndash Zaštita od isticanja lahke tekućine

11

EN 858‐2 2003 (E)

57 Spajanje sa drenažnim sistemom

Spajanje sistema separatora sa drenažnim sistemom mora biti obavljeno u skladu sa lokalnim propisima

Pristup za uzorkovanje mora biti integralno ili posebno postavljen odmah nizvodno od separatora

Da se izbjegne turbulencija unutar separatora pumpna i slična postrojenja moraju biti postavljena nizvodno od separatora

Propisi o o taložnicima na drenažama zavise od lokalnih propisa Drenažni kanali kao i povezane cijevi moraju biti postavljeni tako da se padaju u sistem separatora

Ako se iz tehničkih razloga zahtijevaju duge cijevi za odvođenje vode sa velikog sabirnog područja npr područje oko rezervoara vojničkih kasarni rafinerija može se pokazati da je neophodan puni cjevovod u svrhu specijalne zaštite drenažne instalacije

6 Rad kontrola i održavanje

Svi dijelovi koji moraju biti redovno održavani moraju biti u svakom času dostupni Održavanje sistema mora da se vrši najmanje svakih šest mjeseci iskusno osoblje Održavanje mora da se vrši u skladu sa uputstvima proizvođača najmanje mora da uključuje sljedeće detalje

a) taložnik mulja

minus određivanje zapremine mulja

b) separator

minus mjerenje debljine lahkih tekućina

minus provjeru rada uređaja za automatsko zatvaranje

minus provjeru propustljivosti uređaja za koalesciranje da li nivoi vode ispred i iza uređaja za koalesciranje pokazuju značajnu razliku

minus provjeru funkcije upozoravajućeg uređaja

c) otvor za uzorkovanje

minus čišćenje drenažnog kanala

Lahka tečnost i mulj moraju biti uklonjeni Prije puštanja u upotrebu taložnik mulja i separator moraju biti ponovo napunjeni svježom vodom

NAPOMENA Pražnjenje se preporučuje kada se napuni jedna polovina zapremine taloga ili 80 kapaciteta sakupljača taloga separatora

U izuzetnim prilikama kada osoblje treba da uđe u separator isti mora biti ispražnjen i provjetren

Propisinaredbe za izbjegavanje nesretnih slučajeva i rukovanja sa opasnim materijama moraju da se poštuju

U intervalima od najviše pet godina sistem separatora mora da se isprazni i podvrgne generalnoj inspekciji koja obuhvata sljedeće detalje

minus nepropusnost sistema

minus stanje konstrukcije

12

EN 858‐2 2003 (E)

minus unutrašnje obloge ako postoje

minus stanje ugrađenih dijelova

minus stanje električnih uređaja i instalacija

minus provjeru podešenosti uređaja za automatsko zatvaranje npr plutajućih tijela

Zapisi o čišćenju i održavanje moraju se čuvati i držati dostupnim vlastima na njihov zahtjev i moraju da sadrže bilješke o specifičnim događajima (npr opravkama nezgodama)

13

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks A (Informativno)

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i tipove kombinacija komponenti daje se u tabeli A1

Tabela A1

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost

u vodi pod određenim uslovima

Drugo

Acetična-amilacetat kiselina

0876 Da 2 15 1 25 gl a

Acetična-etilester kiselina (Etilacetat)

09 Ograničena 3 2 1 860 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i vodi

Acetična metilocetatna kiselina

0930 do 0934 Ograničena 3 2 1 292 gl a Posebno u zatvorenim odjeljcima

Acetična-n-butelister kiselina

0876 Ograničena 2 15 1 7 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i etilalkoholu

Aceton 0791 Ne - - - Neograničena - Jantar ulje 08 Da 1 1 1 - - Amilalkohol 0815 Ograničena 1 1 1 27 gl Mješavina s

vodom opasna Benzen 087 Da 2 15 1 18 gl a

Butilalkohol 081 Ograničena 1 1 1 90 gl a

Katransko ulje 086 do 089 Da 2 15 1 02 gl - Krezolno ulje 103 Ne - - - 20 gl - Cikloheksanol 0968 Ne - - - 567 gl - Cikloheksan 0778 do 0779 Da 1 1 1 Skoro

nerastopiv a

Dekalin (dekahidro-naftalin)

0870 do 0896 Da 2 15 1 Skoro nerastopiv

-

Dizel gorivo dizel ulje

085 Da 1 1 1 Skoro nerastopiv

-

Dietiler 0714 Ograničena 1 1 1 75 gl Emisija dietiler gasova

Dioksin 010306 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncentracije

Etilalkohol 0789 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncent

14

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina od

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Etilbutirat (butrična-n-etileter kiselina)

0879 Ograničena 2 15 1 62 gl a

Etilmetilketon 0805 Ne - - - Dobro rastvorljivo - Mravlja etilester kiselina 0919 do 0921 Ograničena 3 2 1 110 gl a Mravlja metilester kiselina

0969 do 0971 Ograničena 3 2 1 3000 gl a

Lož ulje ekstra lahko lt 086 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Lož ulje lahko 087 Da 2 15 1 - - Lož ulje srednjo 092 Da 3 2 1 - - Lož ulje teško 094 do 099 Ograničena

doasymp096gcm3 3 2 1 Skoro

nerastvorljiv -

Teški benzin 070 do 075 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Heptan 0684 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Heksan 0659 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Izo-amilalkohol 0813 Ograničena 1 1 1 30 gl Izo-butilalkohol 0806 Ograničena 1 1 1 95 gl a U vruće

dane

Izo-propilalkohol 0785 Ne - - - Neograničena a

Kerozin (mlazni benzin) 08 Da 1 1 1 - a Kada je izložen suncu

Lahko uljerarr lož ulje lahko Lahki benzinrarrbenzinbenzin Lignit katransko uljerarrugljen- katransko ulje

Ulje za podmazivanje 089 do 09 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

-

Metil alkohol 0790 do 0791 Ne - - - Neograničena a

Metilciklohestanol 091 do 094 Da 3 2 1 - - Ulje od terpentina 086 do 087 Da 2 15 1 - a U slučaju

visoke temper

Parafinsko ulje 088 do 094 Da 3 2 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pentan 0625 do 0626 Da 1 1 1 036 gl a Benzin benzin mješavina marki

077 do 079 Da 1 1 1 - a

Benzin benzin markiran

068 do 075 Da 1 1 1 - a

Benzin trkači automobil 078 Daali provjeri formulu

1 1 1 - a

15

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

Qs3 dotok sa uređaja za pranje pod pritiskom u ls

Mora se dodati svaki drugi dotok

4341 Izvorišne tačke dotoka

Ako nije moguće odrediti maksimalni dotok iz raznih tačaka odakle dolazi voda putem mjerenja može da se procijeni uz upotrebu tabele 4 Tabela 4 uzima u obzir vjerovatnoću mogućeg dotoka sa raznih tačaka bez obzira na veličinu koja se koristi u isto vrijeme Računica treba da se prvenstveno bazira na protoku iz najvećih izvorišta

Tabela 4 ndash Protoci iz mjesta isticanja

Mjesta isticanja Nominalni prečnik Dodaci iz raznih tačaka Qs1

a u ls 1 tačka 2 tačka 3 tačka 4 tačka 5 tačka i ostali

DN 15 05 05 035 025 01 DN 20 10 10 070 050 02 DN 25 17 17 120 085 03 a Vrijednosti date za pritisak dobave od cca 4 bar do 5 bar drugi pritisak dobave mogu izazvati različite QV-vrijednosti Primjeri za izračunavanje Qs1 za 1 DN 15 1 DN 20 i 2 DN 25 1 tačka DN 25 = 17 ls 2 tačka DN 25 = 17 ls 3 tačka DN 20 = 07 ls 4 tačka DN 15 = 025 lsQs1=435 ls

U slučaju dobavnog pritiska različitog od navedenog u fusnoti 1 Tabele 4 protok iz mjesta isticanja mora da se računa po sljedećoj formuli

gdje je

Qs1(xbar) protok iz mjesta isticanja pri dobavnom pritisku od x bar u ls

Qs1(4bar) protok iz mjesta isticanja pri dobavnom pritisku od 4 bar u ls

4342 Automatske praonice vozila (kotrljanjem provozom)

Otpadna voda iz praonica vozila sa niskim pritiskom (sa protupritiskom do 20 bar) gdje se peru samo karoserije i šasije obično ne sadrži značajnu količinu lahkih tekućina

Ako otpadna voda dolazi iz praonice sa visokim pritiskom (sa protupritiskom preko 20 bar) iili nekog dodatnog procesa pranja koji rezultira većim sadržajem lahkih tekućina u vodi onda svako mjesto za pranje vozila ili prolaz vozila kroz ili prolaz vozila kroz otpadnu vodu vrijednosti Qs2 od 2 ls plus vrijednost otpadne vode Qs3 za svaku jedinicu visokog pritiska u skladu sa 4343 mora da se uključi Ako se mjesto za pranje vozila koristi višestruko npr za održavanje kod postrojenja sa velikom količinom otpadne vode tj bez uređaja za mehaničko prečišćavanje aktuelna količina otpadne vode treba da se uzme u obzir DOVDE 810 u 18

7

EN 858‐2 2003 (E)

Smanjenje protoka otpadne vode Qs2 kod postrojenja sa recirkulacijom vode i prelivom u kanalizaciju nije prihvatljivo

4343 Jedinica visokog pritiska

Bez obzira na efektivnu upotrebu vode iz jedinica visokog pritiska količine otpadnih voda Qs3 od 2 ls moraju biti uzete u obzir Ako postoji više od jedne jedinice visokog pritiska dodatak od 1 ls mora da se uključi u svaku jedinicu

Ako se jedinice visokog pritiska koriste zajedno sa automatskim pranjem vozila kod ove jedinice količina otpadne vode Qs3 od 1 ls mora da se uključi

435 Dotok kišnice

Za kategoriju korisnika b) (vidi 41) veličina separatora će zavisiti od projekta intenziteta kiše i površine sa koje se dovodi kišnica u separator

Maksimalni dotok Qr u ls mora da se računa pomoću jednačine (4) u skladu sa EN 752-4

Qr = ΨiA

gdje su

i ndash intenziteti padanja kiše u ls

A ndash površina koja prihvata kišu mjerena horizontalno u ha

Ψ ndash bezdimenzionalni koeficijent oticanja

U većini slučajeva vrijednost koeficijenta oticanja može da se uzme kao Ψ=1

Intenzitet padanja kiše i većinom zavisi od analize lokalnih podataka o padanju kiše i mora da se primjeni u skladu sa lokalnim propisima

Za vrlo velike površine s kojih se sakuplja kišnica dotok kišnice može da se podijeli u vodorazgranične zone i odvodi u nekoliko separatora

NAPOMENA Natkrivene površine dobit će reduciranu količinu kišu Zatou jednačini (4) može da se smanji veličina A za ove površine

436 Gubici zbog rasipanja (prolijevanja)

Za kategoriju c) korisnika veličine sistema separatora moraju da se odrede tako da mogu prihvatiti sva prosipanja lahke tečnosti Pri tome može biti potreban veći kapacitet sakupljača lahkih tečnosti

437 Količina lahke tečnosti

Kada se u određenim slučajevima zahtijeva veći kapacitet sakupljača lahke tečnosti od onog koji je naveden u EN 858-1 npr kada se očekuje količina lahke tečnosti veća od uobičajene treba razmotriti sljedeće opcije

a) upotrebu veće nominalne mjere separatora od izračunate ili

b) izradu skupljača lahke tečnosti određenog kapaciteta van separatora ili

c) češće nego je uobičajeno pražnjenje separatora

8

EN 858‐2 2003 (E)

438 Posebni slučajevi

Separatori koji rade pod posebnim uslovima npr kod transformatorskih stanica kompresorskih stanica moraju biti kontrolisani prema uslovima u kojima rade

Separatori koji primaju otpadnu vodu iz zanatskih ili industrijskih proizvodnih procesa moraju biti određene veličine nakon ispitivanja sadržaja i osobina otpadne vode

44 Taložnici mulja

Taložnici mulja moraju biti punjeni samo preko projektovanih ulaza i ne smiju biti pozicionirani tako da se u njih vode slijevaju direktno sa površine

NAPOMENA ovo se na primjenjuje na drenažni kanal kojim se sakuplja mulj npr u praonicama vozila kanali za zadržavanje čvrstog taloga

Sistemi separatora moraju uključivati taložnik mulja bilo kao posebnu jedinicu ili kao integralni dio separatora Zapremina može da se odredi po Tabeli 5

Tabela 5 ndash Zapremina taložnika mulja

Predviđena količina mulja za npr Minimalna zapremina

taložnika mulja u l Nema mulja

-kondenzat Ne zahtijeva se

Mala količina

-procesiranje otpadne vode sa određenom malom zapreminom mulja -kišnica koja se skuplja sa svih površina na kojima je mala količina mulja od saobraćaja i sličnih pojava tj slivni bazeni na područjima rezervoara benzina i pokrivenih pumpnih stanica

a

Srednja količina

-pumpne stanice ručne praonice vozila pranje dijelova -mjesta za pranje autobusa -otpadne vode iz garaža s parkinga vozila -elektrane fabrike

b

9

Velika količina

-praonice vozila sa gradilišta mašina sa gradilišta poljoprivrednih mašina -mjesta za pranje kamiona

b

-automtske praonice vozila tj praonice sa stajanjem vozila i prolazom vozila

c

a Ne važi za separatore jednake ili manje od NS 10 izuzev za pokrivena parkirališta b Minimalna zapremina taložnika mulja 600 l c Minimalna zapremina taložnika mulja 5000 l

5 Instalacija

51 Ograničenja

Sistemi separatora moraju biti instalirani samo na drenažnim sistemima gdje se lahka tekućina treba izdvojiti iz vode i zadržati u separatoru Oni ne smiju biti instalirani na odvodne sisteme ili kanalizaciju koja sadrži otpadne vode iz domaćinstva

Vode sa drenažnih površina gdje se lahka tečnost vjerovatno neće pojaviti kao što su krovovi ili zelene površine ne treba da se vode preko separatora

EN 858‐2 2003 (E)

52 Zadržavanje lahkih tekućina

Sistemi separatora moraju biti instalirani sa automatskim uređajima za zatvaranje koji osiguravaju da sakupljena tekućina ne prođe na izlaz iz separatora

Uređaji za automatsko zatvaranje koji rade sa plovkom moraju biti podešeni i označeni za gustine od 085 gcm3 090 gcm3 ili 095 gcm3 u skladu sa očekivanom gustinom lahke tečnosti

53 Uređaji za automatsko upozorenje i električni uređaji

Električni uređaji za upozorenje na lahke tečnosti i drugi električni uređaji smješteni u separatoru moraju biti pogodni za rad u 0 zoni rizičnog područja (vidi direktivu 949EC)

54 Drenaža do i od sistema separatora

Sva drenaža do i od sistema separatora mora biti u skladu sa EN 752-2

Cijevi i spojevi do sistema separatora moraju biti otporni na lahke tekućine

55 Mjesto postavljanja

Sistemi separatora moraju biti postavljeni blizu izvora lahke tečnosti u dobro ventiliranom području i lahko pristupačni za čišćenje i održavanje

U slučaju specijalnog pogona za preradu npr pogona za razdvajanje emulzije separatori po ovom standardu moraju biti postavljeni na ulaznoj strani ovog pogona kako bi zadržao odvojive lahke tečnosti

Zavisno od mjesta postavljanja separatora nosači poklopaca moraju biti ojačani kako opterećenja na njih ne bi uzrokovalo prekomjerno opterećenja separatora

56 Zaštita od isticanja lahkih tekućina

Lahkim tekućinama se ne smije dozvoliti da ističu iz sistema separatora ili dodatnog šahta Sistemi separatora moraju biti instalirani na takav način da je nivo poklopca šahta (nivo terena) viši od nivoa vode na površini koja se drenira (vidi sliku 1 situacija a do c) Ovako će se spriječiti moguće isticanje lahke tečnosti iz sistema (vidi sliku 1 situacija e)

Najviši odgovarajući nivo će stvoriti kišnica kada se kišnica i otpadne vode dreniraju zajedno Kada se drenira samo otpadna voda gornja površina najniže postavljene drenažne cijevi bit će odgovarajući nivo Kod separatora do veličine NS 6 mora biti uzeto nadvišenje od 130 mm ako nije vršen proračun Kod sistema većih od NS 6 odgovarajuće nadvišenja mora da se proračuna za taložnike mulja i separatore Ako se ovo nadvišenje ne može obezbijediti uređaj za upozerenje na lahke tečnosti (vidi 53) mora biti instaliran Vidi također sliku 1 situaciju d

10

EN 858‐2 2003 (E)

Ključ a Sistem separatora u radu b Dostignut je maksimalan kapacitet sabirališta Uređaj za automatsko zatvaranje je zatvoren i zaustavlja dalje

isticanje c Dodatna otpadna voda podiže nivo tečnosti u sistemu dok se ne dostigne najniže postavljeni drenažni otvor

Nivo lahke tečnosti u dodatnom šahtu je viši od odgovarajućeg nivoa vode u drenažnom sistemu Za zaštitu od isticanja lahke tečnosti nivo poklopca (dodatnih šahtova) mora biti viši od relevantnog nivoa drenažnih otvora Ova dimenzija h mora da se izračuna

d Poklopac je ispod odgovarajućeg nivoa Prikazana je situacija instalacije za zaštitu pomoću uređaja za preventivno upozorenje

e Isključen uređaj za automatsko zatvaranje izaziva isticanje lahke tekućine iz dodatnih dijelova

1 Površina terena relevantan nivo vode 2 Poklopac 3 Dodatni šaht 4 Lahka tečnost 5 Uređaj za automatsko zatvaranje 6 Maksimalan kapacitet sabirališta lahke tekućine 7 Uređaj za upozorenje

Slika 1 ndash Zaštita od isticanja lahke tekućine

11

EN 858‐2 2003 (E)

57 Spajanje sa drenažnim sistemom

Spajanje sistema separatora sa drenažnim sistemom mora biti obavljeno u skladu sa lokalnim propisima

Pristup za uzorkovanje mora biti integralno ili posebno postavljen odmah nizvodno od separatora

Da se izbjegne turbulencija unutar separatora pumpna i slična postrojenja moraju biti postavljena nizvodno od separatora

Propisi o o taložnicima na drenažama zavise od lokalnih propisa Drenažni kanali kao i povezane cijevi moraju biti postavljeni tako da se padaju u sistem separatora

Ako se iz tehničkih razloga zahtijevaju duge cijevi za odvođenje vode sa velikog sabirnog područja npr područje oko rezervoara vojničkih kasarni rafinerija može se pokazati da je neophodan puni cjevovod u svrhu specijalne zaštite drenažne instalacije

6 Rad kontrola i održavanje

Svi dijelovi koji moraju biti redovno održavani moraju biti u svakom času dostupni Održavanje sistema mora da se vrši najmanje svakih šest mjeseci iskusno osoblje Održavanje mora da se vrši u skladu sa uputstvima proizvođača najmanje mora da uključuje sljedeće detalje

a) taložnik mulja

minus određivanje zapremine mulja

b) separator

minus mjerenje debljine lahkih tekućina

minus provjeru rada uređaja za automatsko zatvaranje

minus provjeru propustljivosti uređaja za koalesciranje da li nivoi vode ispred i iza uređaja za koalesciranje pokazuju značajnu razliku

minus provjeru funkcije upozoravajućeg uređaja

c) otvor za uzorkovanje

minus čišćenje drenažnog kanala

Lahka tečnost i mulj moraju biti uklonjeni Prije puštanja u upotrebu taložnik mulja i separator moraju biti ponovo napunjeni svježom vodom

NAPOMENA Pražnjenje se preporučuje kada se napuni jedna polovina zapremine taloga ili 80 kapaciteta sakupljača taloga separatora

U izuzetnim prilikama kada osoblje treba da uđe u separator isti mora biti ispražnjen i provjetren

Propisinaredbe za izbjegavanje nesretnih slučajeva i rukovanja sa opasnim materijama moraju da se poštuju

U intervalima od najviše pet godina sistem separatora mora da se isprazni i podvrgne generalnoj inspekciji koja obuhvata sljedeće detalje

minus nepropusnost sistema

minus stanje konstrukcije

12

EN 858‐2 2003 (E)

minus unutrašnje obloge ako postoje

minus stanje ugrađenih dijelova

minus stanje električnih uređaja i instalacija

minus provjeru podešenosti uređaja za automatsko zatvaranje npr plutajućih tijela

Zapisi o čišćenju i održavanje moraju se čuvati i držati dostupnim vlastima na njihov zahtjev i moraju da sadrže bilješke o specifičnim događajima (npr opravkama nezgodama)

13

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks A (Informativno)

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i tipove kombinacija komponenti daje se u tabeli A1

Tabela A1

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost

u vodi pod određenim uslovima

Drugo

Acetična-amilacetat kiselina

0876 Da 2 15 1 25 gl a

Acetična-etilester kiselina (Etilacetat)

09 Ograničena 3 2 1 860 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i vodi

Acetična metilocetatna kiselina

0930 do 0934 Ograničena 3 2 1 292 gl a Posebno u zatvorenim odjeljcima

Acetična-n-butelister kiselina

0876 Ograničena 2 15 1 7 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i etilalkoholu

Aceton 0791 Ne - - - Neograničena - Jantar ulje 08 Da 1 1 1 - - Amilalkohol 0815 Ograničena 1 1 1 27 gl Mješavina s

vodom opasna Benzen 087 Da 2 15 1 18 gl a

Butilalkohol 081 Ograničena 1 1 1 90 gl a

Katransko ulje 086 do 089 Da 2 15 1 02 gl - Krezolno ulje 103 Ne - - - 20 gl - Cikloheksanol 0968 Ne - - - 567 gl - Cikloheksan 0778 do 0779 Da 1 1 1 Skoro

nerastopiv a

Dekalin (dekahidro-naftalin)

0870 do 0896 Da 2 15 1 Skoro nerastopiv

-

Dizel gorivo dizel ulje

085 Da 1 1 1 Skoro nerastopiv

-

Dietiler 0714 Ograničena 1 1 1 75 gl Emisija dietiler gasova

Dioksin 010306 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncentracije

Etilalkohol 0789 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncent

14

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina od

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Etilbutirat (butrična-n-etileter kiselina)

0879 Ograničena 2 15 1 62 gl a

Etilmetilketon 0805 Ne - - - Dobro rastvorljivo - Mravlja etilester kiselina 0919 do 0921 Ograničena 3 2 1 110 gl a Mravlja metilester kiselina

0969 do 0971 Ograničena 3 2 1 3000 gl a

Lož ulje ekstra lahko lt 086 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Lož ulje lahko 087 Da 2 15 1 - - Lož ulje srednjo 092 Da 3 2 1 - - Lož ulje teško 094 do 099 Ograničena

doasymp096gcm3 3 2 1 Skoro

nerastvorljiv -

Teški benzin 070 do 075 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Heptan 0684 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Heksan 0659 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Izo-amilalkohol 0813 Ograničena 1 1 1 30 gl Izo-butilalkohol 0806 Ograničena 1 1 1 95 gl a U vruće

dane

Izo-propilalkohol 0785 Ne - - - Neograničena a

Kerozin (mlazni benzin) 08 Da 1 1 1 - a Kada je izložen suncu

Lahko uljerarr lož ulje lahko Lahki benzinrarrbenzinbenzin Lignit katransko uljerarrugljen- katransko ulje

Ulje za podmazivanje 089 do 09 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

-

Metil alkohol 0790 do 0791 Ne - - - Neograničena a

Metilciklohestanol 091 do 094 Da 3 2 1 - - Ulje od terpentina 086 do 087 Da 2 15 1 - a U slučaju

visoke temper

Parafinsko ulje 088 do 094 Da 3 2 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pentan 0625 do 0626 Da 1 1 1 036 gl a Benzin benzin mješavina marki

077 do 079 Da 1 1 1 - a

Benzin benzin markiran

068 do 075 Da 1 1 1 - a

Benzin trkači automobil 078 Daali provjeri formulu

1 1 1 - a

15

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

Smanjenje protoka otpadne vode Qs2 kod postrojenja sa recirkulacijom vode i prelivom u kanalizaciju nije prihvatljivo

4343 Jedinica visokog pritiska

Bez obzira na efektivnu upotrebu vode iz jedinica visokog pritiska količine otpadnih voda Qs3 od 2 ls moraju biti uzete u obzir Ako postoji više od jedne jedinice visokog pritiska dodatak od 1 ls mora da se uključi u svaku jedinicu

Ako se jedinice visokog pritiska koriste zajedno sa automatskim pranjem vozila kod ove jedinice količina otpadne vode Qs3 od 1 ls mora da se uključi

435 Dotok kišnice

Za kategoriju korisnika b) (vidi 41) veličina separatora će zavisiti od projekta intenziteta kiše i površine sa koje se dovodi kišnica u separator

Maksimalni dotok Qr u ls mora da se računa pomoću jednačine (4) u skladu sa EN 752-4

Qr = ΨiA

gdje su

i ndash intenziteti padanja kiše u ls

A ndash površina koja prihvata kišu mjerena horizontalno u ha

Ψ ndash bezdimenzionalni koeficijent oticanja

U većini slučajeva vrijednost koeficijenta oticanja može da se uzme kao Ψ=1

Intenzitet padanja kiše i većinom zavisi od analize lokalnih podataka o padanju kiše i mora da se primjeni u skladu sa lokalnim propisima

Za vrlo velike površine s kojih se sakuplja kišnica dotok kišnice može da se podijeli u vodorazgranične zone i odvodi u nekoliko separatora

NAPOMENA Natkrivene površine dobit će reduciranu količinu kišu Zatou jednačini (4) može da se smanji veličina A za ove površine

436 Gubici zbog rasipanja (prolijevanja)

Za kategoriju c) korisnika veličine sistema separatora moraju da se odrede tako da mogu prihvatiti sva prosipanja lahke tečnosti Pri tome može biti potreban veći kapacitet sakupljača lahkih tečnosti

437 Količina lahke tečnosti

Kada se u određenim slučajevima zahtijeva veći kapacitet sakupljača lahke tečnosti od onog koji je naveden u EN 858-1 npr kada se očekuje količina lahke tečnosti veća od uobičajene treba razmotriti sljedeće opcije

a) upotrebu veće nominalne mjere separatora od izračunate ili

b) izradu skupljača lahke tečnosti određenog kapaciteta van separatora ili

c) češće nego je uobičajeno pražnjenje separatora

8

EN 858‐2 2003 (E)

438 Posebni slučajevi

Separatori koji rade pod posebnim uslovima npr kod transformatorskih stanica kompresorskih stanica moraju biti kontrolisani prema uslovima u kojima rade

Separatori koji primaju otpadnu vodu iz zanatskih ili industrijskih proizvodnih procesa moraju biti određene veličine nakon ispitivanja sadržaja i osobina otpadne vode

44 Taložnici mulja

Taložnici mulja moraju biti punjeni samo preko projektovanih ulaza i ne smiju biti pozicionirani tako da se u njih vode slijevaju direktno sa površine

NAPOMENA ovo se na primjenjuje na drenažni kanal kojim se sakuplja mulj npr u praonicama vozila kanali za zadržavanje čvrstog taloga

Sistemi separatora moraju uključivati taložnik mulja bilo kao posebnu jedinicu ili kao integralni dio separatora Zapremina može da se odredi po Tabeli 5

Tabela 5 ndash Zapremina taložnika mulja

Predviđena količina mulja za npr Minimalna zapremina

taložnika mulja u l Nema mulja

-kondenzat Ne zahtijeva se

Mala količina

-procesiranje otpadne vode sa određenom malom zapreminom mulja -kišnica koja se skuplja sa svih površina na kojima je mala količina mulja od saobraćaja i sličnih pojava tj slivni bazeni na područjima rezervoara benzina i pokrivenih pumpnih stanica

a

Srednja količina

-pumpne stanice ručne praonice vozila pranje dijelova -mjesta za pranje autobusa -otpadne vode iz garaža s parkinga vozila -elektrane fabrike

b

9

Velika količina

-praonice vozila sa gradilišta mašina sa gradilišta poljoprivrednih mašina -mjesta za pranje kamiona

b

-automtske praonice vozila tj praonice sa stajanjem vozila i prolazom vozila

c

a Ne važi za separatore jednake ili manje od NS 10 izuzev za pokrivena parkirališta b Minimalna zapremina taložnika mulja 600 l c Minimalna zapremina taložnika mulja 5000 l

5 Instalacija

51 Ograničenja

Sistemi separatora moraju biti instalirani samo na drenažnim sistemima gdje se lahka tekućina treba izdvojiti iz vode i zadržati u separatoru Oni ne smiju biti instalirani na odvodne sisteme ili kanalizaciju koja sadrži otpadne vode iz domaćinstva

Vode sa drenažnih površina gdje se lahka tečnost vjerovatno neće pojaviti kao što su krovovi ili zelene površine ne treba da se vode preko separatora

EN 858‐2 2003 (E)

52 Zadržavanje lahkih tekućina

Sistemi separatora moraju biti instalirani sa automatskim uređajima za zatvaranje koji osiguravaju da sakupljena tekućina ne prođe na izlaz iz separatora

Uređaji za automatsko zatvaranje koji rade sa plovkom moraju biti podešeni i označeni za gustine od 085 gcm3 090 gcm3 ili 095 gcm3 u skladu sa očekivanom gustinom lahke tečnosti

53 Uređaji za automatsko upozorenje i električni uređaji

Električni uređaji za upozorenje na lahke tečnosti i drugi električni uređaji smješteni u separatoru moraju biti pogodni za rad u 0 zoni rizičnog područja (vidi direktivu 949EC)

54 Drenaža do i od sistema separatora

Sva drenaža do i od sistema separatora mora biti u skladu sa EN 752-2

Cijevi i spojevi do sistema separatora moraju biti otporni na lahke tekućine

55 Mjesto postavljanja

Sistemi separatora moraju biti postavljeni blizu izvora lahke tečnosti u dobro ventiliranom području i lahko pristupačni za čišćenje i održavanje

U slučaju specijalnog pogona za preradu npr pogona za razdvajanje emulzije separatori po ovom standardu moraju biti postavljeni na ulaznoj strani ovog pogona kako bi zadržao odvojive lahke tečnosti

Zavisno od mjesta postavljanja separatora nosači poklopaca moraju biti ojačani kako opterećenja na njih ne bi uzrokovalo prekomjerno opterećenja separatora

56 Zaštita od isticanja lahkih tekućina

Lahkim tekućinama se ne smije dozvoliti da ističu iz sistema separatora ili dodatnog šahta Sistemi separatora moraju biti instalirani na takav način da je nivo poklopca šahta (nivo terena) viši od nivoa vode na površini koja se drenira (vidi sliku 1 situacija a do c) Ovako će se spriječiti moguće isticanje lahke tečnosti iz sistema (vidi sliku 1 situacija e)

Najviši odgovarajući nivo će stvoriti kišnica kada se kišnica i otpadne vode dreniraju zajedno Kada se drenira samo otpadna voda gornja površina najniže postavljene drenažne cijevi bit će odgovarajući nivo Kod separatora do veličine NS 6 mora biti uzeto nadvišenje od 130 mm ako nije vršen proračun Kod sistema većih od NS 6 odgovarajuće nadvišenja mora da se proračuna za taložnike mulja i separatore Ako se ovo nadvišenje ne može obezbijediti uređaj za upozerenje na lahke tečnosti (vidi 53) mora biti instaliran Vidi također sliku 1 situaciju d

10

EN 858‐2 2003 (E)

Ključ a Sistem separatora u radu b Dostignut je maksimalan kapacitet sabirališta Uređaj za automatsko zatvaranje je zatvoren i zaustavlja dalje

isticanje c Dodatna otpadna voda podiže nivo tečnosti u sistemu dok se ne dostigne najniže postavljeni drenažni otvor

Nivo lahke tečnosti u dodatnom šahtu je viši od odgovarajućeg nivoa vode u drenažnom sistemu Za zaštitu od isticanja lahke tečnosti nivo poklopca (dodatnih šahtova) mora biti viši od relevantnog nivoa drenažnih otvora Ova dimenzija h mora da se izračuna

d Poklopac je ispod odgovarajućeg nivoa Prikazana je situacija instalacije za zaštitu pomoću uređaja za preventivno upozorenje

e Isključen uređaj za automatsko zatvaranje izaziva isticanje lahke tekućine iz dodatnih dijelova

1 Površina terena relevantan nivo vode 2 Poklopac 3 Dodatni šaht 4 Lahka tečnost 5 Uređaj za automatsko zatvaranje 6 Maksimalan kapacitet sabirališta lahke tekućine 7 Uređaj za upozorenje

Slika 1 ndash Zaštita od isticanja lahke tekućine

11

EN 858‐2 2003 (E)

57 Spajanje sa drenažnim sistemom

Spajanje sistema separatora sa drenažnim sistemom mora biti obavljeno u skladu sa lokalnim propisima

Pristup za uzorkovanje mora biti integralno ili posebno postavljen odmah nizvodno od separatora

Da se izbjegne turbulencija unutar separatora pumpna i slična postrojenja moraju biti postavljena nizvodno od separatora

Propisi o o taložnicima na drenažama zavise od lokalnih propisa Drenažni kanali kao i povezane cijevi moraju biti postavljeni tako da se padaju u sistem separatora

Ako se iz tehničkih razloga zahtijevaju duge cijevi za odvođenje vode sa velikog sabirnog područja npr područje oko rezervoara vojničkih kasarni rafinerija može se pokazati da je neophodan puni cjevovod u svrhu specijalne zaštite drenažne instalacije

6 Rad kontrola i održavanje

Svi dijelovi koji moraju biti redovno održavani moraju biti u svakom času dostupni Održavanje sistema mora da se vrši najmanje svakih šest mjeseci iskusno osoblje Održavanje mora da se vrši u skladu sa uputstvima proizvođača najmanje mora da uključuje sljedeće detalje

a) taložnik mulja

minus određivanje zapremine mulja

b) separator

minus mjerenje debljine lahkih tekućina

minus provjeru rada uređaja za automatsko zatvaranje

minus provjeru propustljivosti uređaja za koalesciranje da li nivoi vode ispred i iza uređaja za koalesciranje pokazuju značajnu razliku

minus provjeru funkcije upozoravajućeg uređaja

c) otvor za uzorkovanje

minus čišćenje drenažnog kanala

Lahka tečnost i mulj moraju biti uklonjeni Prije puštanja u upotrebu taložnik mulja i separator moraju biti ponovo napunjeni svježom vodom

NAPOMENA Pražnjenje se preporučuje kada se napuni jedna polovina zapremine taloga ili 80 kapaciteta sakupljača taloga separatora

U izuzetnim prilikama kada osoblje treba da uđe u separator isti mora biti ispražnjen i provjetren

Propisinaredbe za izbjegavanje nesretnih slučajeva i rukovanja sa opasnim materijama moraju da se poštuju

U intervalima od najviše pet godina sistem separatora mora da se isprazni i podvrgne generalnoj inspekciji koja obuhvata sljedeće detalje

minus nepropusnost sistema

minus stanje konstrukcije

12

EN 858‐2 2003 (E)

minus unutrašnje obloge ako postoje

minus stanje ugrađenih dijelova

minus stanje električnih uređaja i instalacija

minus provjeru podešenosti uređaja za automatsko zatvaranje npr plutajućih tijela

Zapisi o čišćenju i održavanje moraju se čuvati i držati dostupnim vlastima na njihov zahtjev i moraju da sadrže bilješke o specifičnim događajima (npr opravkama nezgodama)

13

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks A (Informativno)

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i tipove kombinacija komponenti daje se u tabeli A1

Tabela A1

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost

u vodi pod određenim uslovima

Drugo

Acetična-amilacetat kiselina

0876 Da 2 15 1 25 gl a

Acetična-etilester kiselina (Etilacetat)

09 Ograničena 3 2 1 860 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i vodi

Acetična metilocetatna kiselina

0930 do 0934 Ograničena 3 2 1 292 gl a Posebno u zatvorenim odjeljcima

Acetična-n-butelister kiselina

0876 Ograničena 2 15 1 7 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i etilalkoholu

Aceton 0791 Ne - - - Neograničena - Jantar ulje 08 Da 1 1 1 - - Amilalkohol 0815 Ograničena 1 1 1 27 gl Mješavina s

vodom opasna Benzen 087 Da 2 15 1 18 gl a

Butilalkohol 081 Ograničena 1 1 1 90 gl a

Katransko ulje 086 do 089 Da 2 15 1 02 gl - Krezolno ulje 103 Ne - - - 20 gl - Cikloheksanol 0968 Ne - - - 567 gl - Cikloheksan 0778 do 0779 Da 1 1 1 Skoro

nerastopiv a

Dekalin (dekahidro-naftalin)

0870 do 0896 Da 2 15 1 Skoro nerastopiv

-

Dizel gorivo dizel ulje

085 Da 1 1 1 Skoro nerastopiv

-

Dietiler 0714 Ograničena 1 1 1 75 gl Emisija dietiler gasova

Dioksin 010306 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncentracije

Etilalkohol 0789 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncent

14

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina od

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Etilbutirat (butrična-n-etileter kiselina)

0879 Ograničena 2 15 1 62 gl a

Etilmetilketon 0805 Ne - - - Dobro rastvorljivo - Mravlja etilester kiselina 0919 do 0921 Ograničena 3 2 1 110 gl a Mravlja metilester kiselina

0969 do 0971 Ograničena 3 2 1 3000 gl a

Lož ulje ekstra lahko lt 086 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Lož ulje lahko 087 Da 2 15 1 - - Lož ulje srednjo 092 Da 3 2 1 - - Lož ulje teško 094 do 099 Ograničena

doasymp096gcm3 3 2 1 Skoro

nerastvorljiv -

Teški benzin 070 do 075 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Heptan 0684 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Heksan 0659 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Izo-amilalkohol 0813 Ograničena 1 1 1 30 gl Izo-butilalkohol 0806 Ograničena 1 1 1 95 gl a U vruće

dane

Izo-propilalkohol 0785 Ne - - - Neograničena a

Kerozin (mlazni benzin) 08 Da 1 1 1 - a Kada je izložen suncu

Lahko uljerarr lož ulje lahko Lahki benzinrarrbenzinbenzin Lignit katransko uljerarrugljen- katransko ulje

Ulje za podmazivanje 089 do 09 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

-

Metil alkohol 0790 do 0791 Ne - - - Neograničena a

Metilciklohestanol 091 do 094 Da 3 2 1 - - Ulje od terpentina 086 do 087 Da 2 15 1 - a U slučaju

visoke temper

Parafinsko ulje 088 do 094 Da 3 2 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pentan 0625 do 0626 Da 1 1 1 036 gl a Benzin benzin mješavina marki

077 do 079 Da 1 1 1 - a

Benzin benzin markiran

068 do 075 Da 1 1 1 - a

Benzin trkači automobil 078 Daali provjeri formulu

1 1 1 - a

15

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

438 Posebni slučajevi

Separatori koji rade pod posebnim uslovima npr kod transformatorskih stanica kompresorskih stanica moraju biti kontrolisani prema uslovima u kojima rade

Separatori koji primaju otpadnu vodu iz zanatskih ili industrijskih proizvodnih procesa moraju biti određene veličine nakon ispitivanja sadržaja i osobina otpadne vode

44 Taložnici mulja

Taložnici mulja moraju biti punjeni samo preko projektovanih ulaza i ne smiju biti pozicionirani tako da se u njih vode slijevaju direktno sa površine

NAPOMENA ovo se na primjenjuje na drenažni kanal kojim se sakuplja mulj npr u praonicama vozila kanali za zadržavanje čvrstog taloga

Sistemi separatora moraju uključivati taložnik mulja bilo kao posebnu jedinicu ili kao integralni dio separatora Zapremina može da se odredi po Tabeli 5

Tabela 5 ndash Zapremina taložnika mulja

Predviđena količina mulja za npr Minimalna zapremina

taložnika mulja u l Nema mulja

-kondenzat Ne zahtijeva se

Mala količina

-procesiranje otpadne vode sa određenom malom zapreminom mulja -kišnica koja se skuplja sa svih površina na kojima je mala količina mulja od saobraćaja i sličnih pojava tj slivni bazeni na područjima rezervoara benzina i pokrivenih pumpnih stanica

a

Srednja količina

-pumpne stanice ručne praonice vozila pranje dijelova -mjesta za pranje autobusa -otpadne vode iz garaža s parkinga vozila -elektrane fabrike

b

9

Velika količina

-praonice vozila sa gradilišta mašina sa gradilišta poljoprivrednih mašina -mjesta za pranje kamiona

b

-automtske praonice vozila tj praonice sa stajanjem vozila i prolazom vozila

c

a Ne važi za separatore jednake ili manje od NS 10 izuzev za pokrivena parkirališta b Minimalna zapremina taložnika mulja 600 l c Minimalna zapremina taložnika mulja 5000 l

5 Instalacija

51 Ograničenja

Sistemi separatora moraju biti instalirani samo na drenažnim sistemima gdje se lahka tekućina treba izdvojiti iz vode i zadržati u separatoru Oni ne smiju biti instalirani na odvodne sisteme ili kanalizaciju koja sadrži otpadne vode iz domaćinstva

Vode sa drenažnih površina gdje se lahka tečnost vjerovatno neće pojaviti kao što su krovovi ili zelene površine ne treba da se vode preko separatora

EN 858‐2 2003 (E)

52 Zadržavanje lahkih tekućina

Sistemi separatora moraju biti instalirani sa automatskim uređajima za zatvaranje koji osiguravaju da sakupljena tekućina ne prođe na izlaz iz separatora

Uređaji za automatsko zatvaranje koji rade sa plovkom moraju biti podešeni i označeni za gustine od 085 gcm3 090 gcm3 ili 095 gcm3 u skladu sa očekivanom gustinom lahke tečnosti

53 Uređaji za automatsko upozorenje i električni uređaji

Električni uređaji za upozorenje na lahke tečnosti i drugi električni uređaji smješteni u separatoru moraju biti pogodni za rad u 0 zoni rizičnog područja (vidi direktivu 949EC)

54 Drenaža do i od sistema separatora

Sva drenaža do i od sistema separatora mora biti u skladu sa EN 752-2

Cijevi i spojevi do sistema separatora moraju biti otporni na lahke tekućine

55 Mjesto postavljanja

Sistemi separatora moraju biti postavljeni blizu izvora lahke tečnosti u dobro ventiliranom području i lahko pristupačni za čišćenje i održavanje

U slučaju specijalnog pogona za preradu npr pogona za razdvajanje emulzije separatori po ovom standardu moraju biti postavljeni na ulaznoj strani ovog pogona kako bi zadržao odvojive lahke tečnosti

Zavisno od mjesta postavljanja separatora nosači poklopaca moraju biti ojačani kako opterećenja na njih ne bi uzrokovalo prekomjerno opterećenja separatora

56 Zaštita od isticanja lahkih tekućina

Lahkim tekućinama se ne smije dozvoliti da ističu iz sistema separatora ili dodatnog šahta Sistemi separatora moraju biti instalirani na takav način da je nivo poklopca šahta (nivo terena) viši od nivoa vode na površini koja se drenira (vidi sliku 1 situacija a do c) Ovako će se spriječiti moguće isticanje lahke tečnosti iz sistema (vidi sliku 1 situacija e)

Najviši odgovarajući nivo će stvoriti kišnica kada se kišnica i otpadne vode dreniraju zajedno Kada se drenira samo otpadna voda gornja površina najniže postavljene drenažne cijevi bit će odgovarajući nivo Kod separatora do veličine NS 6 mora biti uzeto nadvišenje od 130 mm ako nije vršen proračun Kod sistema većih od NS 6 odgovarajuće nadvišenja mora da se proračuna za taložnike mulja i separatore Ako se ovo nadvišenje ne može obezbijediti uređaj za upozerenje na lahke tečnosti (vidi 53) mora biti instaliran Vidi također sliku 1 situaciju d

10

EN 858‐2 2003 (E)

Ključ a Sistem separatora u radu b Dostignut je maksimalan kapacitet sabirališta Uređaj za automatsko zatvaranje je zatvoren i zaustavlja dalje

isticanje c Dodatna otpadna voda podiže nivo tečnosti u sistemu dok se ne dostigne najniže postavljeni drenažni otvor

Nivo lahke tečnosti u dodatnom šahtu je viši od odgovarajućeg nivoa vode u drenažnom sistemu Za zaštitu od isticanja lahke tečnosti nivo poklopca (dodatnih šahtova) mora biti viši od relevantnog nivoa drenažnih otvora Ova dimenzija h mora da se izračuna

d Poklopac je ispod odgovarajućeg nivoa Prikazana je situacija instalacije za zaštitu pomoću uređaja za preventivno upozorenje

e Isključen uređaj za automatsko zatvaranje izaziva isticanje lahke tekućine iz dodatnih dijelova

1 Površina terena relevantan nivo vode 2 Poklopac 3 Dodatni šaht 4 Lahka tečnost 5 Uređaj za automatsko zatvaranje 6 Maksimalan kapacitet sabirališta lahke tekućine 7 Uređaj za upozorenje

Slika 1 ndash Zaštita od isticanja lahke tekućine

11

EN 858‐2 2003 (E)

57 Spajanje sa drenažnim sistemom

Spajanje sistema separatora sa drenažnim sistemom mora biti obavljeno u skladu sa lokalnim propisima

Pristup za uzorkovanje mora biti integralno ili posebno postavljen odmah nizvodno od separatora

Da se izbjegne turbulencija unutar separatora pumpna i slična postrojenja moraju biti postavljena nizvodno od separatora

Propisi o o taložnicima na drenažama zavise od lokalnih propisa Drenažni kanali kao i povezane cijevi moraju biti postavljeni tako da se padaju u sistem separatora

Ako se iz tehničkih razloga zahtijevaju duge cijevi za odvođenje vode sa velikog sabirnog područja npr područje oko rezervoara vojničkih kasarni rafinerija može se pokazati da je neophodan puni cjevovod u svrhu specijalne zaštite drenažne instalacije

6 Rad kontrola i održavanje

Svi dijelovi koji moraju biti redovno održavani moraju biti u svakom času dostupni Održavanje sistema mora da se vrši najmanje svakih šest mjeseci iskusno osoblje Održavanje mora da se vrši u skladu sa uputstvima proizvođača najmanje mora da uključuje sljedeće detalje

a) taložnik mulja

minus određivanje zapremine mulja

b) separator

minus mjerenje debljine lahkih tekućina

minus provjeru rada uređaja za automatsko zatvaranje

minus provjeru propustljivosti uređaja za koalesciranje da li nivoi vode ispred i iza uređaja za koalesciranje pokazuju značajnu razliku

minus provjeru funkcije upozoravajućeg uređaja

c) otvor za uzorkovanje

minus čišćenje drenažnog kanala

Lahka tečnost i mulj moraju biti uklonjeni Prije puštanja u upotrebu taložnik mulja i separator moraju biti ponovo napunjeni svježom vodom

NAPOMENA Pražnjenje se preporučuje kada se napuni jedna polovina zapremine taloga ili 80 kapaciteta sakupljača taloga separatora

U izuzetnim prilikama kada osoblje treba da uđe u separator isti mora biti ispražnjen i provjetren

Propisinaredbe za izbjegavanje nesretnih slučajeva i rukovanja sa opasnim materijama moraju da se poštuju

U intervalima od najviše pet godina sistem separatora mora da se isprazni i podvrgne generalnoj inspekciji koja obuhvata sljedeće detalje

minus nepropusnost sistema

minus stanje konstrukcije

12

EN 858‐2 2003 (E)

minus unutrašnje obloge ako postoje

minus stanje ugrađenih dijelova

minus stanje električnih uređaja i instalacija

minus provjeru podešenosti uređaja za automatsko zatvaranje npr plutajućih tijela

Zapisi o čišćenju i održavanje moraju se čuvati i držati dostupnim vlastima na njihov zahtjev i moraju da sadrže bilješke o specifičnim događajima (npr opravkama nezgodama)

13

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks A (Informativno)

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i tipove kombinacija komponenti daje se u tabeli A1

Tabela A1

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost

u vodi pod određenim uslovima

Drugo

Acetična-amilacetat kiselina

0876 Da 2 15 1 25 gl a

Acetična-etilester kiselina (Etilacetat)

09 Ograničena 3 2 1 860 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i vodi

Acetična metilocetatna kiselina

0930 do 0934 Ograničena 3 2 1 292 gl a Posebno u zatvorenim odjeljcima

Acetična-n-butelister kiselina

0876 Ograničena 2 15 1 7 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i etilalkoholu

Aceton 0791 Ne - - - Neograničena - Jantar ulje 08 Da 1 1 1 - - Amilalkohol 0815 Ograničena 1 1 1 27 gl Mješavina s

vodom opasna Benzen 087 Da 2 15 1 18 gl a

Butilalkohol 081 Ograničena 1 1 1 90 gl a

Katransko ulje 086 do 089 Da 2 15 1 02 gl - Krezolno ulje 103 Ne - - - 20 gl - Cikloheksanol 0968 Ne - - - 567 gl - Cikloheksan 0778 do 0779 Da 1 1 1 Skoro

nerastopiv a

Dekalin (dekahidro-naftalin)

0870 do 0896 Da 2 15 1 Skoro nerastopiv

-

Dizel gorivo dizel ulje

085 Da 1 1 1 Skoro nerastopiv

-

Dietiler 0714 Ograničena 1 1 1 75 gl Emisija dietiler gasova

Dioksin 010306 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncentracije

Etilalkohol 0789 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncent

14

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina od

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Etilbutirat (butrična-n-etileter kiselina)

0879 Ograničena 2 15 1 62 gl a

Etilmetilketon 0805 Ne - - - Dobro rastvorljivo - Mravlja etilester kiselina 0919 do 0921 Ograničena 3 2 1 110 gl a Mravlja metilester kiselina

0969 do 0971 Ograničena 3 2 1 3000 gl a

Lož ulje ekstra lahko lt 086 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Lož ulje lahko 087 Da 2 15 1 - - Lož ulje srednjo 092 Da 3 2 1 - - Lož ulje teško 094 do 099 Ograničena

doasymp096gcm3 3 2 1 Skoro

nerastvorljiv -

Teški benzin 070 do 075 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Heptan 0684 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Heksan 0659 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Izo-amilalkohol 0813 Ograničena 1 1 1 30 gl Izo-butilalkohol 0806 Ograničena 1 1 1 95 gl a U vruće

dane

Izo-propilalkohol 0785 Ne - - - Neograničena a

Kerozin (mlazni benzin) 08 Da 1 1 1 - a Kada je izložen suncu

Lahko uljerarr lož ulje lahko Lahki benzinrarrbenzinbenzin Lignit katransko uljerarrugljen- katransko ulje

Ulje za podmazivanje 089 do 09 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

-

Metil alkohol 0790 do 0791 Ne - - - Neograničena a

Metilciklohestanol 091 do 094 Da 3 2 1 - - Ulje od terpentina 086 do 087 Da 2 15 1 - a U slučaju

visoke temper

Parafinsko ulje 088 do 094 Da 3 2 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pentan 0625 do 0626 Da 1 1 1 036 gl a Benzin benzin mješavina marki

077 do 079 Da 1 1 1 - a

Benzin benzin markiran

068 do 075 Da 1 1 1 - a

Benzin trkači automobil 078 Daali provjeri formulu

1 1 1 - a

15

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

52 Zadržavanje lahkih tekućina

Sistemi separatora moraju biti instalirani sa automatskim uređajima za zatvaranje koji osiguravaju da sakupljena tekućina ne prođe na izlaz iz separatora

Uređaji za automatsko zatvaranje koji rade sa plovkom moraju biti podešeni i označeni za gustine od 085 gcm3 090 gcm3 ili 095 gcm3 u skladu sa očekivanom gustinom lahke tečnosti

53 Uređaji za automatsko upozorenje i električni uređaji

Električni uređaji za upozorenje na lahke tečnosti i drugi električni uređaji smješteni u separatoru moraju biti pogodni za rad u 0 zoni rizičnog područja (vidi direktivu 949EC)

54 Drenaža do i od sistema separatora

Sva drenaža do i od sistema separatora mora biti u skladu sa EN 752-2

Cijevi i spojevi do sistema separatora moraju biti otporni na lahke tekućine

55 Mjesto postavljanja

Sistemi separatora moraju biti postavljeni blizu izvora lahke tečnosti u dobro ventiliranom području i lahko pristupačni za čišćenje i održavanje

U slučaju specijalnog pogona za preradu npr pogona za razdvajanje emulzije separatori po ovom standardu moraju biti postavljeni na ulaznoj strani ovog pogona kako bi zadržao odvojive lahke tečnosti

Zavisno od mjesta postavljanja separatora nosači poklopaca moraju biti ojačani kako opterećenja na njih ne bi uzrokovalo prekomjerno opterećenja separatora

56 Zaštita od isticanja lahkih tekućina

Lahkim tekućinama se ne smije dozvoliti da ističu iz sistema separatora ili dodatnog šahta Sistemi separatora moraju biti instalirani na takav način da je nivo poklopca šahta (nivo terena) viši od nivoa vode na površini koja se drenira (vidi sliku 1 situacija a do c) Ovako će se spriječiti moguće isticanje lahke tečnosti iz sistema (vidi sliku 1 situacija e)

Najviši odgovarajući nivo će stvoriti kišnica kada se kišnica i otpadne vode dreniraju zajedno Kada se drenira samo otpadna voda gornja površina najniže postavljene drenažne cijevi bit će odgovarajući nivo Kod separatora do veličine NS 6 mora biti uzeto nadvišenje od 130 mm ako nije vršen proračun Kod sistema većih od NS 6 odgovarajuće nadvišenja mora da se proračuna za taložnike mulja i separatore Ako se ovo nadvišenje ne može obezbijediti uređaj za upozerenje na lahke tečnosti (vidi 53) mora biti instaliran Vidi također sliku 1 situaciju d

10

EN 858‐2 2003 (E)

Ključ a Sistem separatora u radu b Dostignut je maksimalan kapacitet sabirališta Uređaj za automatsko zatvaranje je zatvoren i zaustavlja dalje

isticanje c Dodatna otpadna voda podiže nivo tečnosti u sistemu dok se ne dostigne najniže postavljeni drenažni otvor

Nivo lahke tečnosti u dodatnom šahtu je viši od odgovarajućeg nivoa vode u drenažnom sistemu Za zaštitu od isticanja lahke tečnosti nivo poklopca (dodatnih šahtova) mora biti viši od relevantnog nivoa drenažnih otvora Ova dimenzija h mora da se izračuna

d Poklopac je ispod odgovarajućeg nivoa Prikazana je situacija instalacije za zaštitu pomoću uređaja za preventivno upozorenje

e Isključen uređaj za automatsko zatvaranje izaziva isticanje lahke tekućine iz dodatnih dijelova

1 Površina terena relevantan nivo vode 2 Poklopac 3 Dodatni šaht 4 Lahka tečnost 5 Uređaj za automatsko zatvaranje 6 Maksimalan kapacitet sabirališta lahke tekućine 7 Uređaj za upozorenje

Slika 1 ndash Zaštita od isticanja lahke tekućine

11

EN 858‐2 2003 (E)

57 Spajanje sa drenažnim sistemom

Spajanje sistema separatora sa drenažnim sistemom mora biti obavljeno u skladu sa lokalnim propisima

Pristup za uzorkovanje mora biti integralno ili posebno postavljen odmah nizvodno od separatora

Da se izbjegne turbulencija unutar separatora pumpna i slična postrojenja moraju biti postavljena nizvodno od separatora

Propisi o o taložnicima na drenažama zavise od lokalnih propisa Drenažni kanali kao i povezane cijevi moraju biti postavljeni tako da se padaju u sistem separatora

Ako se iz tehničkih razloga zahtijevaju duge cijevi za odvođenje vode sa velikog sabirnog područja npr područje oko rezervoara vojničkih kasarni rafinerija može se pokazati da je neophodan puni cjevovod u svrhu specijalne zaštite drenažne instalacije

6 Rad kontrola i održavanje

Svi dijelovi koji moraju biti redovno održavani moraju biti u svakom času dostupni Održavanje sistema mora da se vrši najmanje svakih šest mjeseci iskusno osoblje Održavanje mora da se vrši u skladu sa uputstvima proizvođača najmanje mora da uključuje sljedeće detalje

a) taložnik mulja

minus određivanje zapremine mulja

b) separator

minus mjerenje debljine lahkih tekućina

minus provjeru rada uređaja za automatsko zatvaranje

minus provjeru propustljivosti uređaja za koalesciranje da li nivoi vode ispred i iza uređaja za koalesciranje pokazuju značajnu razliku

minus provjeru funkcije upozoravajućeg uređaja

c) otvor za uzorkovanje

minus čišćenje drenažnog kanala

Lahka tečnost i mulj moraju biti uklonjeni Prije puštanja u upotrebu taložnik mulja i separator moraju biti ponovo napunjeni svježom vodom

NAPOMENA Pražnjenje se preporučuje kada se napuni jedna polovina zapremine taloga ili 80 kapaciteta sakupljača taloga separatora

U izuzetnim prilikama kada osoblje treba da uđe u separator isti mora biti ispražnjen i provjetren

Propisinaredbe za izbjegavanje nesretnih slučajeva i rukovanja sa opasnim materijama moraju da se poštuju

U intervalima od najviše pet godina sistem separatora mora da se isprazni i podvrgne generalnoj inspekciji koja obuhvata sljedeće detalje

minus nepropusnost sistema

minus stanje konstrukcije

12

EN 858‐2 2003 (E)

minus unutrašnje obloge ako postoje

minus stanje ugrađenih dijelova

minus stanje električnih uređaja i instalacija

minus provjeru podešenosti uređaja za automatsko zatvaranje npr plutajućih tijela

Zapisi o čišćenju i održavanje moraju se čuvati i držati dostupnim vlastima na njihov zahtjev i moraju da sadrže bilješke o specifičnim događajima (npr opravkama nezgodama)

13

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks A (Informativno)

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i tipove kombinacija komponenti daje se u tabeli A1

Tabela A1

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost

u vodi pod određenim uslovima

Drugo

Acetična-amilacetat kiselina

0876 Da 2 15 1 25 gl a

Acetična-etilester kiselina (Etilacetat)

09 Ograničena 3 2 1 860 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i vodi

Acetična metilocetatna kiselina

0930 do 0934 Ograničena 3 2 1 292 gl a Posebno u zatvorenim odjeljcima

Acetična-n-butelister kiselina

0876 Ograničena 2 15 1 7 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i etilalkoholu

Aceton 0791 Ne - - - Neograničena - Jantar ulje 08 Da 1 1 1 - - Amilalkohol 0815 Ograničena 1 1 1 27 gl Mješavina s

vodom opasna Benzen 087 Da 2 15 1 18 gl a

Butilalkohol 081 Ograničena 1 1 1 90 gl a

Katransko ulje 086 do 089 Da 2 15 1 02 gl - Krezolno ulje 103 Ne - - - 20 gl - Cikloheksanol 0968 Ne - - - 567 gl - Cikloheksan 0778 do 0779 Da 1 1 1 Skoro

nerastopiv a

Dekalin (dekahidro-naftalin)

0870 do 0896 Da 2 15 1 Skoro nerastopiv

-

Dizel gorivo dizel ulje

085 Da 1 1 1 Skoro nerastopiv

-

Dietiler 0714 Ograničena 1 1 1 75 gl Emisija dietiler gasova

Dioksin 010306 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncentracije

Etilalkohol 0789 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncent

14

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina od

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Etilbutirat (butrična-n-etileter kiselina)

0879 Ograničena 2 15 1 62 gl a

Etilmetilketon 0805 Ne - - - Dobro rastvorljivo - Mravlja etilester kiselina 0919 do 0921 Ograničena 3 2 1 110 gl a Mravlja metilester kiselina

0969 do 0971 Ograničena 3 2 1 3000 gl a

Lož ulje ekstra lahko lt 086 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Lož ulje lahko 087 Da 2 15 1 - - Lož ulje srednjo 092 Da 3 2 1 - - Lož ulje teško 094 do 099 Ograničena

doasymp096gcm3 3 2 1 Skoro

nerastvorljiv -

Teški benzin 070 do 075 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Heptan 0684 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Heksan 0659 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Izo-amilalkohol 0813 Ograničena 1 1 1 30 gl Izo-butilalkohol 0806 Ograničena 1 1 1 95 gl a U vruće

dane

Izo-propilalkohol 0785 Ne - - - Neograničena a

Kerozin (mlazni benzin) 08 Da 1 1 1 - a Kada je izložen suncu

Lahko uljerarr lož ulje lahko Lahki benzinrarrbenzinbenzin Lignit katransko uljerarrugljen- katransko ulje

Ulje za podmazivanje 089 do 09 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

-

Metil alkohol 0790 do 0791 Ne - - - Neograničena a

Metilciklohestanol 091 do 094 Da 3 2 1 - - Ulje od terpentina 086 do 087 Da 2 15 1 - a U slučaju

visoke temper

Parafinsko ulje 088 do 094 Da 3 2 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pentan 0625 do 0626 Da 1 1 1 036 gl a Benzin benzin mješavina marki

077 do 079 Da 1 1 1 - a

Benzin benzin markiran

068 do 075 Da 1 1 1 - a

Benzin trkači automobil 078 Daali provjeri formulu

1 1 1 - a

15

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

Ključ a Sistem separatora u radu b Dostignut je maksimalan kapacitet sabirališta Uređaj za automatsko zatvaranje je zatvoren i zaustavlja dalje

isticanje c Dodatna otpadna voda podiže nivo tečnosti u sistemu dok se ne dostigne najniže postavljeni drenažni otvor

Nivo lahke tečnosti u dodatnom šahtu je viši od odgovarajućeg nivoa vode u drenažnom sistemu Za zaštitu od isticanja lahke tečnosti nivo poklopca (dodatnih šahtova) mora biti viši od relevantnog nivoa drenažnih otvora Ova dimenzija h mora da se izračuna

d Poklopac je ispod odgovarajućeg nivoa Prikazana je situacija instalacije za zaštitu pomoću uređaja za preventivno upozorenje

e Isključen uređaj za automatsko zatvaranje izaziva isticanje lahke tekućine iz dodatnih dijelova

1 Površina terena relevantan nivo vode 2 Poklopac 3 Dodatni šaht 4 Lahka tečnost 5 Uređaj za automatsko zatvaranje 6 Maksimalan kapacitet sabirališta lahke tekućine 7 Uređaj za upozorenje

Slika 1 ndash Zaštita od isticanja lahke tekućine

11

EN 858‐2 2003 (E)

57 Spajanje sa drenažnim sistemom

Spajanje sistema separatora sa drenažnim sistemom mora biti obavljeno u skladu sa lokalnim propisima

Pristup za uzorkovanje mora biti integralno ili posebno postavljen odmah nizvodno od separatora

Da se izbjegne turbulencija unutar separatora pumpna i slična postrojenja moraju biti postavljena nizvodno od separatora

Propisi o o taložnicima na drenažama zavise od lokalnih propisa Drenažni kanali kao i povezane cijevi moraju biti postavljeni tako da se padaju u sistem separatora

Ako se iz tehničkih razloga zahtijevaju duge cijevi za odvođenje vode sa velikog sabirnog područja npr područje oko rezervoara vojničkih kasarni rafinerija može se pokazati da je neophodan puni cjevovod u svrhu specijalne zaštite drenažne instalacije

6 Rad kontrola i održavanje

Svi dijelovi koji moraju biti redovno održavani moraju biti u svakom času dostupni Održavanje sistema mora da se vrši najmanje svakih šest mjeseci iskusno osoblje Održavanje mora da se vrši u skladu sa uputstvima proizvođača najmanje mora da uključuje sljedeće detalje

a) taložnik mulja

minus određivanje zapremine mulja

b) separator

minus mjerenje debljine lahkih tekućina

minus provjeru rada uređaja za automatsko zatvaranje

minus provjeru propustljivosti uređaja za koalesciranje da li nivoi vode ispred i iza uređaja za koalesciranje pokazuju značajnu razliku

minus provjeru funkcije upozoravajućeg uređaja

c) otvor za uzorkovanje

minus čišćenje drenažnog kanala

Lahka tečnost i mulj moraju biti uklonjeni Prije puštanja u upotrebu taložnik mulja i separator moraju biti ponovo napunjeni svježom vodom

NAPOMENA Pražnjenje se preporučuje kada se napuni jedna polovina zapremine taloga ili 80 kapaciteta sakupljača taloga separatora

U izuzetnim prilikama kada osoblje treba da uđe u separator isti mora biti ispražnjen i provjetren

Propisinaredbe za izbjegavanje nesretnih slučajeva i rukovanja sa opasnim materijama moraju da se poštuju

U intervalima od najviše pet godina sistem separatora mora da se isprazni i podvrgne generalnoj inspekciji koja obuhvata sljedeće detalje

minus nepropusnost sistema

minus stanje konstrukcije

12

EN 858‐2 2003 (E)

minus unutrašnje obloge ako postoje

minus stanje ugrađenih dijelova

minus stanje električnih uređaja i instalacija

minus provjeru podešenosti uređaja za automatsko zatvaranje npr plutajućih tijela

Zapisi o čišćenju i održavanje moraju se čuvati i držati dostupnim vlastima na njihov zahtjev i moraju da sadrže bilješke o specifičnim događajima (npr opravkama nezgodama)

13

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks A (Informativno)

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i tipove kombinacija komponenti daje se u tabeli A1

Tabela A1

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost

u vodi pod određenim uslovima

Drugo

Acetična-amilacetat kiselina

0876 Da 2 15 1 25 gl a

Acetična-etilester kiselina (Etilacetat)

09 Ograničena 3 2 1 860 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i vodi

Acetična metilocetatna kiselina

0930 do 0934 Ograničena 3 2 1 292 gl a Posebno u zatvorenim odjeljcima

Acetična-n-butelister kiselina

0876 Ograničena 2 15 1 7 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i etilalkoholu

Aceton 0791 Ne - - - Neograničena - Jantar ulje 08 Da 1 1 1 - - Amilalkohol 0815 Ograničena 1 1 1 27 gl Mješavina s

vodom opasna Benzen 087 Da 2 15 1 18 gl a

Butilalkohol 081 Ograničena 1 1 1 90 gl a

Katransko ulje 086 do 089 Da 2 15 1 02 gl - Krezolno ulje 103 Ne - - - 20 gl - Cikloheksanol 0968 Ne - - - 567 gl - Cikloheksan 0778 do 0779 Da 1 1 1 Skoro

nerastopiv a

Dekalin (dekahidro-naftalin)

0870 do 0896 Da 2 15 1 Skoro nerastopiv

-

Dizel gorivo dizel ulje

085 Da 1 1 1 Skoro nerastopiv

-

Dietiler 0714 Ograničena 1 1 1 75 gl Emisija dietiler gasova

Dioksin 010306 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncentracije

Etilalkohol 0789 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncent

14

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina od

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Etilbutirat (butrična-n-etileter kiselina)

0879 Ograničena 2 15 1 62 gl a

Etilmetilketon 0805 Ne - - - Dobro rastvorljivo - Mravlja etilester kiselina 0919 do 0921 Ograničena 3 2 1 110 gl a Mravlja metilester kiselina

0969 do 0971 Ograničena 3 2 1 3000 gl a

Lož ulje ekstra lahko lt 086 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Lož ulje lahko 087 Da 2 15 1 - - Lož ulje srednjo 092 Da 3 2 1 - - Lož ulje teško 094 do 099 Ograničena

doasymp096gcm3 3 2 1 Skoro

nerastvorljiv -

Teški benzin 070 do 075 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Heptan 0684 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Heksan 0659 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Izo-amilalkohol 0813 Ograničena 1 1 1 30 gl Izo-butilalkohol 0806 Ograničena 1 1 1 95 gl a U vruće

dane

Izo-propilalkohol 0785 Ne - - - Neograničena a

Kerozin (mlazni benzin) 08 Da 1 1 1 - a Kada je izložen suncu

Lahko uljerarr lož ulje lahko Lahki benzinrarrbenzinbenzin Lignit katransko uljerarrugljen- katransko ulje

Ulje za podmazivanje 089 do 09 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

-

Metil alkohol 0790 do 0791 Ne - - - Neograničena a

Metilciklohestanol 091 do 094 Da 3 2 1 - - Ulje od terpentina 086 do 087 Da 2 15 1 - a U slučaju

visoke temper

Parafinsko ulje 088 do 094 Da 3 2 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pentan 0625 do 0626 Da 1 1 1 036 gl a Benzin benzin mješavina marki

077 do 079 Da 1 1 1 - a

Benzin benzin markiran

068 do 075 Da 1 1 1 - a

Benzin trkači automobil 078 Daali provjeri formulu

1 1 1 - a

15

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

57 Spajanje sa drenažnim sistemom

Spajanje sistema separatora sa drenažnim sistemom mora biti obavljeno u skladu sa lokalnim propisima

Pristup za uzorkovanje mora biti integralno ili posebno postavljen odmah nizvodno od separatora

Da se izbjegne turbulencija unutar separatora pumpna i slična postrojenja moraju biti postavljena nizvodno od separatora

Propisi o o taložnicima na drenažama zavise od lokalnih propisa Drenažni kanali kao i povezane cijevi moraju biti postavljeni tako da se padaju u sistem separatora

Ako se iz tehničkih razloga zahtijevaju duge cijevi za odvođenje vode sa velikog sabirnog područja npr područje oko rezervoara vojničkih kasarni rafinerija može se pokazati da je neophodan puni cjevovod u svrhu specijalne zaštite drenažne instalacije

6 Rad kontrola i održavanje

Svi dijelovi koji moraju biti redovno održavani moraju biti u svakom času dostupni Održavanje sistema mora da se vrši najmanje svakih šest mjeseci iskusno osoblje Održavanje mora da se vrši u skladu sa uputstvima proizvođača najmanje mora da uključuje sljedeće detalje

a) taložnik mulja

minus određivanje zapremine mulja

b) separator

minus mjerenje debljine lahkih tekućina

minus provjeru rada uređaja za automatsko zatvaranje

minus provjeru propustljivosti uređaja za koalesciranje da li nivoi vode ispred i iza uređaja za koalesciranje pokazuju značajnu razliku

minus provjeru funkcije upozoravajućeg uređaja

c) otvor za uzorkovanje

minus čišćenje drenažnog kanala

Lahka tečnost i mulj moraju biti uklonjeni Prije puštanja u upotrebu taložnik mulja i separator moraju biti ponovo napunjeni svježom vodom

NAPOMENA Pražnjenje se preporučuje kada se napuni jedna polovina zapremine taloga ili 80 kapaciteta sakupljača taloga separatora

U izuzetnim prilikama kada osoblje treba da uđe u separator isti mora biti ispražnjen i provjetren

Propisinaredbe za izbjegavanje nesretnih slučajeva i rukovanja sa opasnim materijama moraju da se poštuju

U intervalima od najviše pet godina sistem separatora mora da se isprazni i podvrgne generalnoj inspekciji koja obuhvata sljedeće detalje

minus nepropusnost sistema

minus stanje konstrukcije

12

EN 858‐2 2003 (E)

minus unutrašnje obloge ako postoje

minus stanje ugrađenih dijelova

minus stanje električnih uređaja i instalacija

minus provjeru podešenosti uređaja za automatsko zatvaranje npr plutajućih tijela

Zapisi o čišćenju i održavanje moraju se čuvati i držati dostupnim vlastima na njihov zahtjev i moraju da sadrže bilješke o specifičnim događajima (npr opravkama nezgodama)

13

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks A (Informativno)

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i tipove kombinacija komponenti daje se u tabeli A1

Tabela A1

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost

u vodi pod određenim uslovima

Drugo

Acetična-amilacetat kiselina

0876 Da 2 15 1 25 gl a

Acetična-etilester kiselina (Etilacetat)

09 Ograničena 3 2 1 860 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i vodi

Acetična metilocetatna kiselina

0930 do 0934 Ograničena 3 2 1 292 gl a Posebno u zatvorenim odjeljcima

Acetična-n-butelister kiselina

0876 Ograničena 2 15 1 7 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i etilalkoholu

Aceton 0791 Ne - - - Neograničena - Jantar ulje 08 Da 1 1 1 - - Amilalkohol 0815 Ograničena 1 1 1 27 gl Mješavina s

vodom opasna Benzen 087 Da 2 15 1 18 gl a

Butilalkohol 081 Ograničena 1 1 1 90 gl a

Katransko ulje 086 do 089 Da 2 15 1 02 gl - Krezolno ulje 103 Ne - - - 20 gl - Cikloheksanol 0968 Ne - - - 567 gl - Cikloheksan 0778 do 0779 Da 1 1 1 Skoro

nerastopiv a

Dekalin (dekahidro-naftalin)

0870 do 0896 Da 2 15 1 Skoro nerastopiv

-

Dizel gorivo dizel ulje

085 Da 1 1 1 Skoro nerastopiv

-

Dietiler 0714 Ograničena 1 1 1 75 gl Emisija dietiler gasova

Dioksin 010306 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncentracije

Etilalkohol 0789 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncent

14

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina od

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Etilbutirat (butrična-n-etileter kiselina)

0879 Ograničena 2 15 1 62 gl a

Etilmetilketon 0805 Ne - - - Dobro rastvorljivo - Mravlja etilester kiselina 0919 do 0921 Ograničena 3 2 1 110 gl a Mravlja metilester kiselina

0969 do 0971 Ograničena 3 2 1 3000 gl a

Lož ulje ekstra lahko lt 086 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Lož ulje lahko 087 Da 2 15 1 - - Lož ulje srednjo 092 Da 3 2 1 - - Lož ulje teško 094 do 099 Ograničena

doasymp096gcm3 3 2 1 Skoro

nerastvorljiv -

Teški benzin 070 do 075 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Heptan 0684 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Heksan 0659 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Izo-amilalkohol 0813 Ograničena 1 1 1 30 gl Izo-butilalkohol 0806 Ograničena 1 1 1 95 gl a U vruće

dane

Izo-propilalkohol 0785 Ne - - - Neograničena a

Kerozin (mlazni benzin) 08 Da 1 1 1 - a Kada je izložen suncu

Lahko uljerarr lož ulje lahko Lahki benzinrarrbenzinbenzin Lignit katransko uljerarrugljen- katransko ulje

Ulje za podmazivanje 089 do 09 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

-

Metil alkohol 0790 do 0791 Ne - - - Neograničena a

Metilciklohestanol 091 do 094 Da 3 2 1 - - Ulje od terpentina 086 do 087 Da 2 15 1 - a U slučaju

visoke temper

Parafinsko ulje 088 do 094 Da 3 2 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pentan 0625 do 0626 Da 1 1 1 036 gl a Benzin benzin mješavina marki

077 do 079 Da 1 1 1 - a

Benzin benzin markiran

068 do 075 Da 1 1 1 - a

Benzin trkači automobil 078 Daali provjeri formulu

1 1 1 - a

15

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

minus unutrašnje obloge ako postoje

minus stanje ugrađenih dijelova

minus stanje električnih uređaja i instalacija

minus provjeru podešenosti uređaja za automatsko zatvaranje npr plutajućih tijela

Zapisi o čišćenju i održavanje moraju se čuvati i držati dostupnim vlastima na njihov zahtjev i moraju da sadrže bilješke o specifičnim događajima (npr opravkama nezgodama)

13

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks A (Informativno)

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i tipove kombinacija komponenti daje se u tabeli A1

Tabela A1

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost

u vodi pod određenim uslovima

Drugo

Acetična-amilacetat kiselina

0876 Da 2 15 1 25 gl a

Acetična-etilester kiselina (Etilacetat)

09 Ograničena 3 2 1 860 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i vodi

Acetična metilocetatna kiselina

0930 do 0934 Ograničena 3 2 1 292 gl a Posebno u zatvorenim odjeljcima

Acetična-n-butelister kiselina

0876 Ograničena 2 15 1 7 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i etilalkoholu

Aceton 0791 Ne - - - Neograničena - Jantar ulje 08 Da 1 1 1 - - Amilalkohol 0815 Ograničena 1 1 1 27 gl Mješavina s

vodom opasna Benzen 087 Da 2 15 1 18 gl a

Butilalkohol 081 Ograničena 1 1 1 90 gl a

Katransko ulje 086 do 089 Da 2 15 1 02 gl - Krezolno ulje 103 Ne - - - 20 gl - Cikloheksanol 0968 Ne - - - 567 gl - Cikloheksan 0778 do 0779 Da 1 1 1 Skoro

nerastopiv a

Dekalin (dekahidro-naftalin)

0870 do 0896 Da 2 15 1 Skoro nerastopiv

-

Dizel gorivo dizel ulje

085 Da 1 1 1 Skoro nerastopiv

-

Dietiler 0714 Ograničena 1 1 1 75 gl Emisija dietiler gasova

Dioksin 010306 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncentracije

Etilalkohol 0789 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncent

14

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina od

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Etilbutirat (butrična-n-etileter kiselina)

0879 Ograničena 2 15 1 62 gl a

Etilmetilketon 0805 Ne - - - Dobro rastvorljivo - Mravlja etilester kiselina 0919 do 0921 Ograničena 3 2 1 110 gl a Mravlja metilester kiselina

0969 do 0971 Ograničena 3 2 1 3000 gl a

Lož ulje ekstra lahko lt 086 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Lož ulje lahko 087 Da 2 15 1 - - Lož ulje srednjo 092 Da 3 2 1 - - Lož ulje teško 094 do 099 Ograničena

doasymp096gcm3 3 2 1 Skoro

nerastvorljiv -

Teški benzin 070 do 075 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Heptan 0684 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Heksan 0659 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Izo-amilalkohol 0813 Ograničena 1 1 1 30 gl Izo-butilalkohol 0806 Ograničena 1 1 1 95 gl a U vruće

dane

Izo-propilalkohol 0785 Ne - - - Neograničena a

Kerozin (mlazni benzin) 08 Da 1 1 1 - a Kada je izložen suncu

Lahko uljerarr lož ulje lahko Lahki benzinrarrbenzinbenzin Lignit katransko uljerarrugljen- katransko ulje

Ulje za podmazivanje 089 do 09 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

-

Metil alkohol 0790 do 0791 Ne - - - Neograničena a

Metilciklohestanol 091 do 094 Da 3 2 1 - - Ulje od terpentina 086 do 087 Da 2 15 1 - a U slučaju

visoke temper

Parafinsko ulje 088 do 094 Da 3 2 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pentan 0625 do 0626 Da 1 1 1 036 gl a Benzin benzin mješavina marki

077 do 079 Da 1 1 1 - a

Benzin benzin markiran

068 do 075 Da 1 1 1 - a

Benzin trkači automobil 078 Daali provjeri formulu

1 1 1 - a

15

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks A (Informativno)

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i kombinaciju komponenata

Faktor gustine fd za određene lahke tečnosti i tipove kombinacija komponenti daje se u tabeli A1

Tabela A1

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost

u vodi pod određenim uslovima

Drugo

Acetična-amilacetat kiselina

0876 Da 2 15 1 25 gl a

Acetična-etilester kiselina (Etilacetat)

09 Ograničena 3 2 1 860 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i vodi

Acetična metilocetatna kiselina

0930 do 0934 Ograničena 3 2 1 292 gl a Posebno u zatvorenim odjeljcima

Acetična-n-butelister kiselina

0876 Ograničena 2 15 1 7 gl Nakon male dekompozicije u acetičnoj kiselini i etilalkoholu

Aceton 0791 Ne - - - Neograničena - Jantar ulje 08 Da 1 1 1 - - Amilalkohol 0815 Ograničena 1 1 1 27 gl Mješavina s

vodom opasna Benzen 087 Da 2 15 1 18 gl a

Butilalkohol 081 Ograničena 1 1 1 90 gl a

Katransko ulje 086 do 089 Da 2 15 1 02 gl - Krezolno ulje 103 Ne - - - 20 gl - Cikloheksanol 0968 Ne - - - 567 gl - Cikloheksan 0778 do 0779 Da 1 1 1 Skoro

nerastopiv a

Dekalin (dekahidro-naftalin)

0870 do 0896 Da 2 15 1 Skoro nerastopiv

-

Dizel gorivo dizel ulje

085 Da 1 1 1 Skoro nerastopiv

-

Dietiler 0714 Ograničena 1 1 1 75 gl Emisija dietiler gasova

Dioksin 010306 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncentracije

Etilalkohol 0789 Ne - - - Neograničena a U slučaju visoke koncent

14

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina od

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Etilbutirat (butrična-n-etileter kiselina)

0879 Ograničena 2 15 1 62 gl a

Etilmetilketon 0805 Ne - - - Dobro rastvorljivo - Mravlja etilester kiselina 0919 do 0921 Ograničena 3 2 1 110 gl a Mravlja metilester kiselina

0969 do 0971 Ograničena 3 2 1 3000 gl a

Lož ulje ekstra lahko lt 086 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Lož ulje lahko 087 Da 2 15 1 - - Lož ulje srednjo 092 Da 3 2 1 - - Lož ulje teško 094 do 099 Ograničena

doasymp096gcm3 3 2 1 Skoro

nerastvorljiv -

Teški benzin 070 do 075 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Heptan 0684 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Heksan 0659 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Izo-amilalkohol 0813 Ograničena 1 1 1 30 gl Izo-butilalkohol 0806 Ograničena 1 1 1 95 gl a U vruće

dane

Izo-propilalkohol 0785 Ne - - - Neograničena a

Kerozin (mlazni benzin) 08 Da 1 1 1 - a Kada je izložen suncu

Lahko uljerarr lož ulje lahko Lahki benzinrarrbenzinbenzin Lignit katransko uljerarrugljen- katransko ulje

Ulje za podmazivanje 089 do 09 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

-

Metil alkohol 0790 do 0791 Ne - - - Neograničena a

Metilciklohestanol 091 do 094 Da 3 2 1 - - Ulje od terpentina 086 do 087 Da 2 15 1 - a U slučaju

visoke temper

Parafinsko ulje 088 do 094 Da 3 2 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pentan 0625 do 0626 Da 1 1 1 036 gl a Benzin benzin mješavina marki

077 do 079 Da 1 1 1 - a

Benzin benzin markiran

068 do 075 Da 1 1 1 - a

Benzin trkači automobil 078 Daali provjeri formulu

1 1 1 - a

15

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina od

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Etilbutirat (butrična-n-etileter kiselina)

0879 Ograničena 2 15 1 62 gl a

Etilmetilketon 0805 Ne - - - Dobro rastvorljivo - Mravlja etilester kiselina 0919 do 0921 Ograničena 3 2 1 110 gl a Mravlja metilester kiselina

0969 do 0971 Ograničena 3 2 1 3000 gl a

Lož ulje ekstra lahko lt 086 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Lož ulje lahko 087 Da 2 15 1 - - Lož ulje srednjo 092 Da 3 2 1 - - Lož ulje teško 094 do 099 Ograničena

doasymp096gcm3 3 2 1 Skoro

nerastvorljiv -

Teški benzin 070 do 075 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Heptan 0684 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Heksan 0659 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

a

Izo-amilalkohol 0813 Ograničena 1 1 1 30 gl Izo-butilalkohol 0806 Ograničena 1 1 1 95 gl a U vruće

dane

Izo-propilalkohol 0785 Ne - - - Neograničena a

Kerozin (mlazni benzin) 08 Da 1 1 1 - a Kada je izložen suncu

Lahko uljerarr lož ulje lahko Lahki benzinrarrbenzinbenzin Lignit katransko uljerarrugljen- katransko ulje

Ulje za podmazivanje 089 do 09 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

-

Metil alkohol 0790 do 0791 Ne - - - Neograničena a

Metilciklohestanol 091 do 094 Da 3 2 1 - - Ulje od terpentina 086 do 087 Da 2 15 1 - a U slučaju

visoke temper

Parafinsko ulje 088 do 094 Da 3 2 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pentan 0625 do 0626 Da 1 1 1 036 gl a Benzin benzin mješavina marki

077 do 079 Da 1 1 1 - a

Benzin benzin markiran

068 do 075 Da 1 1 1 - a

Benzin trkači automobil 078 Daali provjeri formulu

1 1 1 - a

15

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

Nafta 08 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Pinem uljerarrulje od terpentina

Propionetilesten kiselina 0889 do 0891 Da 2 15 1 22 gl a

Tabela A1(nastavak)

Lahka tečnost Gustina na

15degC do 20degC (gcm3)

Mogućnost izdvajanja

fd Primjedbe

S-II-P S-I-P S-II-I-P

Maksimalna rastvorljivost u

vodi pod određenim uslovima

Drugo

Propilalkohol 0804 Ne - - - Neograničena - Propilbutirat 088 Da 2 15 1 = 03 gl -

Tetralin (tetrahidronaftalin)

0967 do 0969 Ograničena 3 2 1 - -

Ispitni benzin 0764 do 0794 Da 1 1 1 Skoro nerastvorljiv

-

Taluol 0866 do 0867 Da 2 15 1 Skoro nerastvorljiv

a

Gorivo za traktorerarrdizel gorivo i nafta

Transformatorsko ulje (izolaciono ulje) -ne sadrži PCB -sadrži PCB PCB=Polihlorinatirani bifenili

=082 Da Ne

1 -

1 -

1 -

- -

Ksilen 0862 do 0875 Da 2 15 1 02 gl a

a Moguće je formiranje eksplozivne atmosfere iznad nivoa vode

NAPOMENA Neke od ovih tekućina mogu da proizvedu hemijski udar na materijale površine taložnika mulja separatora i unutrašnjih komponenata Zato treba pažnju obratiti na specifikaciju materijala iili pripremu površine da podnesu djelovanje takvih tekućina

16

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

Aneks B (Informativno)

Konfiguracija i aplikacija sistema separatora

Smjernica za konfiguraciju sistema separatora data je u Tabelama B1 i B2 Tabela B1 daje minimum konfiguracije potrebne da zadovolji zahtjeve kvaliteta otpadnih voda i Tabela B2 daje preporuke za specifične aplikacije

Tabela B1 ndash Konfiguracija za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta otpadne vode

Pravac toka

Konfiguracija Kvalitet otpadne vode

rarr S-II-P Preporučen kao minimum kvaliteta otpadne vode za ulaz u sisteme drenažekanalizacije i sistem postrojenja za preradu otpadnih voda

rarr S-I-P Preporučen tamo gdje se može zahtijevati viši stepen izdvajanja rarr S-II-I-P Preporučen za isti kvalitet otpadne vode kao u kombinaciji S-I-P ali gdje

dotok može da sadrži veću količinu lahkih tečnosti rarr S-IIb-Pa Može da se koristi za hvatanje lahke tečnosti koja se rasipa rarr S-Ib-Pa Može da se koristi za čišćenje zagađenih voda u prvom krugu

a Vidi također 421

17

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

1 Kišnica za benzinske stanice Ne smije da sadrži detrdžent za pranje

S-II-P S-I-P Može da se zahtjeva dodatni kapacitet sabirališta za lahke tečnosti

2 Kišnica iz skladišta nafte i ulja za transformatore

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

3 Kišnica sa parkirališta i sl S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

4 Kišnica sa puteva i sl u sličnim slučajevima

Npr površine s kojih se sakuplja voda

S-II-P S-IIb-Pb

S-I-P

5 Čišćenje (curenje i propuštanje) podova ispitnih centara fabrika i sl 51 Sa upotrebom sredstava za čišćenje 52 Bez upotrebe sredstava za čišćenje

S-I-P S-II-P

Ispuštanje u površinsku vodu direktno iz separatora nije dozvoljeno U vrlo izuzetnim okolnostima uz saglasnost lokalnih vlasti ispuštanje u površinsku vodu sa dodatnim tretmanom poslije separatora može biti dozvoljeno

Upotreba apsorbenta Skupiti izlive i slivnike na suhi materijal

6 Autopraonica 61 Ručno pranje

62 Automatska praonica

63 Uz čistaće s visokim pritiskom 631 Čišćenje samo površine vozila nezagađenih naftom 632 Čišćenje površine vozila zagađenih naftom 64 Pranje podvoza 65 Motori 66 Samoposlužno čišćenje sa čistačima visokog pritiska

Čišćenje samo površine vozila bez hidrokarbonata u sredstvu za čišćenje

Pranje samo površine vozila uključujući podvozno pranje (nizak pritisak) sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

Sredstva za čišćenje bez hidrokarbonata

S-P

S-II-P

S-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

S-I-Pc S-II-ESB-P

7 Čišćenje (osim pranja vozila) 71 Sa čistačima visokog pritiska

72 Sa rotacionim čistačima

Čišćenje motora ili dijelova S-I-P S-II-ESB-P S-I-EBS-P

Preporučuje se ponovna upotreba tretirane otpadne vode

8 Skidanje parafinskog visoka i sl npr sa novih vozila uključujući tretmane protiv korozije

S-II-ESB-P

9 Otpatci sa radilišta S-II-P Sabrati izliv i slivnike na suhi materijal kako bi se izbjeglo zagađenje vode

10 Tretman terena S-II-P

18

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

Tabela B2 ndash Specifični slučajevi primjene (nastavak)

Primjena Primjedbe Tretman prije ispuštanja

Preventivne mjere PSa SWa

11 Tretman (postrojenje) za mulj i lahke tečnosti iz separatora

S-I-P

a Nakon tretmana otpadna voda se prazni u javnu kanalizaciju ili površinsku vodu Otpadna voda može da odvodi ako kvalitet odgovara standardu koji zahtjeva lokalna vlast (vidi i 56)

b Predmett za lokalne propise

c Uslovi -pritisak manji od 60 bar -temperatura manja od 60degC -pH-neutralan -Upotreba sredstava za pranje u skladu sa 4323 S I II IIb P EBS

Taložnik mulja Separator Klase I Separator Klase II Separator Klase II sa bypass-om Otvor za uzorkovanje Sistem za razbijanje emulzije ili dalji tretman

19

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama

EN 858‐2 2003 (E)

20

Bibiliografija

Direktiva 949EC Direktiva 949EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 23Marta 1994 o približavanju zakona država članica koji se bave opremom i sistemima zaštite namijenjenim za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama