Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ENERJİ BÜLTENİEKİM 2016 - SAYI 33
Ekim 2016 - Sayı 33 syf.1
Değişim %
2013 -2014 8,34%
2015 -11,59%
2016 2,09%
1
3
4
6
Ekim ayında beklentiler 130-135 TL aralığındayken,ilk 20 günlük termik santral arızası ve pasif rüzgar, sistemin yüksek
seyirde gitmesini tetikledi.Ekim ayı değerlerinde 2015 ve 2016 arasındaki yıllık farkta ise yaklaşık 2,88 TL değerinde bir
artış oldu. Yıllar arası yüzdesel olarak artış ise 2,09 % oldu.
Piyasalar - Ekim 2016
Fiyattan Bağımsız Satış Teklifi miktarlarına baktığımızda ise günlük olarak en yüksek satış miktar toplamı 191.636 MWh ile 18.10.2016
Salı ,en yüksek fiyattan bağımsız alış miktar toplamı 278.935 MWh ile 18.10.2016 Salı günü gerçekleşti.Fiyattan Bağımsız satış
toplamının en yüksek miktarda olduğu gün ortalaması fiyatı 130 TL ,alış toplamında en yüksek miktarda olduğu gün ortalaması fiyatı
ise 130 TL oluştu.
Ekim ayında Gün Öncesi aylık fiyat ortalaması 140,51 TL olarak gerçekleşti. En yüksek çıkan aylık gün ortalaması fiyatı 173,27 TL ile
04.10.2016 Salı günü,en düşük çıkan gün ortalaması ise 118,98 TL ile 29.10.2016 Cumartesi gününde oluştu.Saatlik olarak
inceledeğimizde ise ;en yüksek oluşan saatlik piyasa takas fiyatı 220,01 TL ile 04.10.2016 saat 14:00 - 15:00 arası,en düşük ise 19,44 TL
ile 17.10.2016 saat 05:00 - 06:00 işlem gördü.Ekim ayında birinci 7 günlük dilimde ortalama fiyat 156,42 TL ,ikinci 7 günlük dilimde
143,25 TL ,üçüncü 7 günlük dilimde 138,94 TL ,dördüncü 10 günlük dilimde 128,53 TL oluştu.
* Ekim ayında SGÖF ortalaması 140,5 TL/MWh oldu.Piyasalar
137,63 ₺
140,51 ₺
* Hidroelektrik kaynaklı üretim 3.986.079 MWh oldu.
* Termik kaynaklı üretim 16.151.212 MWh oldu.
Gün Öncesi Piyasası
Ekim
ENERJİ BÜLTENİ
143,69 ₺
Yönetici Özeti- Ekim 2016
Termik Santrallerin Arızası ve İlk 10 günlük Düşük Rüzgar Ortalamayı Yükseltti !!!
Blok alışlara baktığımızda ise günlük olarak en yüksek blok alış miktar toplamı 10.457 MWh ile 28.10.2016 Cuma ,en düşük blok alış
miktar toplamı 2.880 MWh ile 23.10.2016 Pazar günü gerçekleşti.En yüksek toplam alış miktarındaki gün ortalaması fiyatı 127 TL ,en
düşük toplam alış miktarındaki gün ortalaması fiyatı ise 128 TL oluştu.
* Türkiye'de toplam elektrik tüketimi 21,85 TWh oldu.
* Gerçekleşen rüzgar üretimi 1.115.270 MWh oldu.
155,67 ₺
Kaynaklara Göre Elektrik Üretimi
Hava Durumu ve Rüzgar Tahmini
Elektrik Tüketimi ve Analizi
İlk on günlük dilimde Rüzgarın az olması ve Eren Enerjinin yeni santrallerinin, sisteme dahil olamamasından dolayı ilk 10
günlük sistem gün öncesi fiyatı ortalamasının 153 TL'den oluşmasını sağladı. Geriye kalan 21 gün ise 134 TL'den oluştu.
Bunun en büyük nedeni sıfırdan bağımsız satış miktarının yani Rüzgar üretiminin artması oldu. Eğer ilk 10 günlük küçük
çaplı kriz oluşmassaydı , ay sonunda oluşan fiyat ortalaması çok rahat bir şekilde 135 TL ortalamayı yakalayabilirdi.Ekim
ayı boyunca, bahar havası yaşandı bu yüzden yük beklentisindeki çekiş normal oluştu. Bu da fiyatların anlık sıçramasını
engelledi.Piyasadan aldığımız bilgiler doğrultusunda ve EPİAŞ verileri ile analizimiz sonucunda TETAŞ ikili anlaşma
miktarlarında fark olmadığını görmekteyiz aynı şekilde ciddi anlamda beklenen bakım bulunmamaktadır. Sıcaklık
değerlerine baktığımızda her ne kadar ilk 3 gün soğuk geçse de , GFS modellerinde Kasım ayıının ortasına kadar Kuzey
Afrika kaynaklı sıcak hava modelinin Türkiye üzerinde etkili olacağını görmekteyiz. Uzun vadeli NASA modelinde ise Kasım
ayıının Türkiye genelinde mevsim normallerinde ve Karadeniz'de ise mevsim normallerinin altında bekleniyor. AO
modeline baktığımızda ise Kasım ayının ilk 20 gününde nötr seviyeler mevcut yani Kasım ayı uzun vadeli modellerde de
mevsim normallerinde gözükmektedir. Kasım ayının ilk 7 gününde ciddi anlamda rüzgar üretimi oluşmayacaktır. 7-11
arasında kuvvetli lodos ve kıble oluşması mevcut ,bu tarih aralığı haftaiçi günlerine denk geliyor, fiyat bandının bu aralıkta
125-130 bandında gelişmesini sağlayacaktır.3500 MW rüzgar üretimlerini görebiliriz. Kasım ayının fiyatını aşağıya çeken
hafta dilimi de bu hafta olacaktır. Ekimin son haftasında ve Kasımın ilk 3 gününde oluşan kar miktarları , bu rüzgarlar ile
eriyip , kısa vadeli akarsu destek etkisi de yaratabilir. Bunu en iyi 9-10 Kasımda görebiliriz.Ek olarak, Rüzgar yönünün
güney kaynaklı olması ile bu zaman diliminde kombiler kısa süreli kapanacak ve Türkiye'nin ısınma yükü mevsim
normallerine dönecektir. Ekim ayında Türkiye UECM'si olarak 21,85 TWh tüketim oluştu, kasım ayı için çekiş beklentimizi
22 TWh kadar olacaktır. Çalışmalarımız neticesinde, eğer ciddi arıza ve bakım miktarları oluşmaz ise Kasım ayının
ortalamasını 135-140 TL arasında beklemekteyiz.
Ekim 2016 - Sayı 33 syf.2
- ₺
20,00 ₺
40,00 ₺
60,00 ₺
80,00 ₺
100,00 ₺
120,00 ₺
140,00 ₺
160,00 ₺
180,00 ₺
200,00 ₺
1.1
0.2
01
6
2.1
0.2
01
6
3.1
0.2
01
6
4.1
0.2
01
6
5.1
0.2
01
6
6.1
0.2
01
6
7.1
0.2
01
6
8.1
0.2
01
6
9.1
0.2
01
6
10
.10
.20
16
11
.10
.20
16
12
.10
.20
16
13
.10
.20
16
14
.10
.20
16
15
.10
.20
16
16
.10
.20
16
17
.10
.20
16
18
.10
.20
16
19
.10
.20
16
20
.10
.20
16
21
.10
.20
16
22
.10
.20
16
23
.10
.20
16
24
.10
.20
16
25
.10
.20
16
26
.10
.20
16
27
.10
.20
16
28
.10
.20
16
29
.10
.20
16
30
.10
.20
16
31
.10
.20
16
Ekim 2016 Döneminde SGÖF Günlük Fiyatları
- ₺
20,00 ₺
40,00 ₺
60,00 ₺
80,00 ₺
100,00 ₺
120,00 ₺
140,00 ₺
160,00 ₺
180,00 ₺
200,00 ₺
00
:00
- 0
1:0
0
01
:00
- 0
2:0
0
02
:00
- 0
3:0
0
03
:00
- 0
4:0
0
04
:00
- 0
5:0
0
05
:00
- 0
6:0
0
06
:00
- 0
7:0
0
07
:00
- 0
8:0
0
08
:00
- 0
9:0
0
09
:00
- 1
0:0
0
10
:00
- 1
1:0
0
11
:00
- 1
2:0
0
12
:00
- 1
3:0
0
13
:00
- 1
4:0
0
14
:00
- 1
5:0
0
15
:00
- 1
6:0
0
16
:00
- 1
7:0
0
17
:00
- 1
8:0
0
18
:00
- 1
9:0
0
19
:00
- 2
0:0
0
20
:00
- 2
1:0
0
21
:00
- 2
2:0
0
22
:00
- 2
3:0
0
23
:00
- 2
4:0
0
Ekim 2016 Döneminde Saatlik SGÖF Fiyatları
115,00 ₺
120,00 ₺
125,00 ₺
130,00 ₺
135,00 ₺
140,00 ₺
145,00 ₺
150,00 ₺
Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Pazar
Ekim 2016 Döneminde Gün Bazında SGÖF Fiyatları
Ekim 2016 - Sayı 33 syf.3
Elektrik Tüketimi - Ekim 2016
Ekim ayında Türkiye genelinde toplam 21,85 TWh elektrik tüketimi gerçekleşti.Tüketimin günlük ortalaması ise
704.799 MWh oldu. Ekim ayında Türkiye genelinde termik kaynaklardan 16,15 TWh, hidroelektrik kaynaklardan 3,99
TWh,rüzgar santrallerinden 1,12 TWh,jeotermal kaynaklardan ise 0,36 TWh üretim sağlandı.Toplam elektrik üretimi
21,61 TWh olurken,ithalat ile birllikte net elektrik arzı 22,04 TWh olarak belirlendi.Kaynaklar bazında üretime
bakıldığında Ekim ayında kömür santrallerinden elektrik üretimi toplamı 8.093.156 MWh oldu.Aynı rakam ise Eylül
ayında 7.916.607 MWh seviyesinde gerçekleşip,geçen ay ile oluşan fark 176.550 MWh artış olarak
gerçekleşti.Doğalgazdan elektrik üretimine baktığımızda bu ay 7.728.581 MWh elektrik üretimi gerçekleşti.Geçen aya
göre 905.384 MWh artış gözlemlendi.Rüzgar üretimine baktığımızda ise Eylül ayından Ekim ayına geçişte -198.613
MWh'lik bir düşüş hesaplanmıştır.Kuruluşlara göre elektrik üretimine baktığımızda EÜAŞ santrallerinden toplam
3.600.228 MWh,Serbest Üretim Santrallerinden toplam 13.706.036 MWh,Yap-İşlet Santrallerinden ise toplam
4.303.091 MWh üretim gerçekleşmiştir. Ekim ayı boyunca Türkiye genelinde toplam olarak birinci 7 günlük bölümde :
4,96 TWh,ikinci 7 günlük bölümde : 4,94 TWh,üçüncü 7 günlük bölümde : 4,94 TWh,dördüncü 10 günlük bölümde :
7,01 TWh çekiş oluşmuştur.Toplam tüketimlere baktığımızda Eylül 2016 dönemine oranla -%,51 azalış, Ekim 2015
dönemine göre yani geçen yıla oranla %,67 artış oluşmuştur.
Ekim ayında çekişlere baktığımızda, Maksimum Türkiye günlük toplam çekişi 743.913 MWh ile 27.10.2016 Perşembe
günü,minimum Türkiye günlük çekişi ise 615.817 MWh ile 16.10.2016 Pazar günü elde edilmiştir. Saatlik olarak
baktığımızda maksimum çekiş 35.267 MWh ile 31.10.2016 Pazartesi 11:00 - 12:00 arası olup, minimum çekişe
baktığımızda ise 21.782 MWh ile 30.10.2016 Pazar 07:00 - 08:00 arasında olduğunu görmekteyiz.Eylül ayında
maksimum saatlik çekiş 40.497 MWh, minimum çekiş de 17.797 MWh oluşmuştur.
2015 vs 2016
Aylar Çekiş Aylar Çekiş Değişim
Ocak 22.522,00 Ocak 23.210,00 3,05%
Şubat 20.305,00 Şubat 21.146,00 4,14%
Mart 21.553,00 Mart 22.157,00 2,80%
Nisan 20.489,00 Nisan 21.295,00 3,93%
Mayıs 21.142,00 Mayıs 21.891,41 3,54%
Haziran 20.868,00 Haziran 23.046,32 10,44%
Temmuz 23.590,00 Temmuz 24.369,54 3,30%
Ağustos 25.076,00 Ağustos 26.264,71 4,74%
Eylül 21.666,00 Eylül 21.233,35 -2,00%
Ekim 20.984,00 Ekim 21.848,78 4,12%
Kasım 21.262,00 Kasım
Aralık 23.955,00 Aralık
Toplam 218.195,00 Toplam 226.462,10 3,79%( Yıllar arasındaki Toplamlar. 2016 yılının en son ayına göre denklenmiştir.)
2015 2016
Aylar Arasında Türkiye Çekişleri ( GWh )
500.000,00
550.000,00
600.000,00
650.000,00
700.000,00
750.000,00
800.000,00
Ekim 2016 Dönemine ait Türkiye Çekişi
Ekim 2016 - Sayı 33 syf.4
Kaynaklara Göre Üretim - Ekim 2016
Hidroelektrik Santraller ile Üretim & Barajlara Gelen Su
Rüzgar Santralleri ile Elektrik Üretimi
Ekim ayında Rüzgar santralleri ile elektrik üretim
miktarı 1.115.270 MWh oldu.Eylül ayında bu
rakam, 1.313.883 MWh olarak
gerçekleşmişti.Geçtiğimiz aya göre miktarda -
198.613 MWh düşüş oluştu.Ortalama günlük
üretime baktığımızda 35.976 MWh oldu.Günlük
olarak en fazla üretim 82.362 MWh ile
18.10.2016 tarihinde,en düşük üretim ise 4.735
MWh ile 03.10.2016 tarihinde gerçekleşti. Saatlik
olarak baktığımızda maksimum üretim 4.048
MWh ile 17.10.2016 Pazartesi 21:00 - 22:00 arası
olup, minimum üretime baktığımızda ise 46 MWh
ile 07.10.2016 Cuma 10:00 - 11:00 arasında
olduğunu görmekteyiz.
Ekim ayında toplam barajlara gelen su miktarı
3.633.277 m3 oldu.Geçen sene bu miktar,
3.931.603 m3 olarak gerçekleşmişti.Geçtiğimiz
yıla göre -%7,59 altında oluştu.Ekim 2016 dönemi
için planlanan su miktarı 3.641.632 m3
kadardı.Gerçekleşen değer, planlanan su gelişinin
yaklaşık -%0,23 altında gerçekleşti.Hidrolik
santrallerden üretim miktarı ise 3.986.079 MWh
gerçekleşirken,ortalama günlük üretim ise
128.583 MWh oldu.Günlük olarak en fazla üretim
145.732 MWh ile 01.10.2016 tarihinde,en düşük
üretim ise 106.277 MWh ile 08.10.2016 tarihinde
gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda
maksimum üretim 8.385 MWh ile 03.10.2016
Pazartesi 14:00 - 15:00 arası olup, minimum
üretime baktığımızda ise 2.334 MWh ile
25.10.2016 Salı 04:00 - 05:00 arasında
oluşmuştur.
30.000
50.000
70.000
90.000
110.000
130.000
150.000
170.000
1.1
0.2
016
3.1
0.2
016
5.1
0.2
016
7.1
0.2
016
9.1
0.2
016
11
.10
.201
6
13
.10
.201
6
15
.10
.201
6
17
.10
.201
6
19
.10
.201
6
21
.10
.201
6
23
.10
.201
6
25
.10
.201
6
27
.10
.201
6
29
.10
.201
6
Ekim 2016 Gerçekleşen HES Üretimi
010.00020.00030.00040.00050.00060.00070.00080.00090.000
1.1
0.2
016
3.1
0.2
016
5.1
0.2
016
7.1
0.2
016
9.1
0.2
016
11
.10
.201
6
13
.10
.201
6
15
.10
.201
6
17
.10
.201
6
19
.10
.201
6
21
.10
.201
6
23
.10
.201
6
25
.10
.201
6
27
.10
.201
6
29
.10
.201
6
Ekim 2016 Gerçekleşen Rüzgar Üretimi
Ekim 2016 - Sayı 33 syf.5
Termik Santraller ile Üretim
Ekim ayında Termik santralleri ile elektrik üretim
miktarı 16.151.212 MWh oldu.Eylül ayında bu
rakam, 15.035.412 MWh olarak
gerçekleşmişti.Geçtiğimiz aya göre miktarda
1.115.800 MWh artış oluştu.Ortalama günlük
üretime baktığımızda 521.007 MWh oldu.Günlük
olarak en fazla üretim 570.560 MWh ile
07.10.2016 tarihinde,en düşük üretim ise
449.191 MWh ile 16.10.2016 tarihinde
gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda
maksimum üretim 26.324 MWh ile 26.10.2016
Çarşamba 18:00 - 19:00 arası olup, minimum
üretime baktığımızda ise 15.982 MWh ile
17.10.2016 Pazartesi 05:00 - 06:00 arasında
olduğunu görmekteyiz.
Kaynaklara Göre Elektrik Üretimi
Ekim ayında kaynaklara bakıldığında arz miktar ve dağılımları aşağıdaki gibi oluşmuştur.Arz kaynakları incelendiğinde
en fazla üretim Doğalgaz ve LNG santralleri ile olmuştur.
0
100.000
200.000
300.000
400.000
500.000
600.000
1.1
0.2
016
3.1
0.2
016
5.1
0.2
016
7.1
0.2
016
9.1
0.2
016
11
.10
.201
6
13
.10
.201
6
15
.10
.201
6
17
.10
.201
6
19
.10
.201
6
21
.10
.201
6
23
.10
.201
6
25
.10
.201
6
27
.10
.201
6
29
.10
.201
6
Ekim 2016 Gerçekleşen Termik Üretimi
ÜRETİM KAYNAKLARI BİRİM(MWh) Yüzdesel %Doğalgaz ve LNG 7.728.581 35,07%
İthal Kömür 4.292.663 19,48%
Hidroelektrik 3.986.079 18,09%
Taş Kömürü ve Linyit 3.626.254 16,45%
Rüzgar 1.115.270 5,06%
Dış Enerji Ticareti 429.980 1,95%
Jeotermal 356.505 1,62% Fuel-oil+Motorin+
Asfaltit+Lpg+Nafta 318.281 1,44%
Biogaz ve Diğerleri 185.434 0,84%
Toplam Üretim 22.039.046 100%
Doğalgaz ve LNG35%
İthal Kömür20%
Hidroelektrik18%
Taş Kömürü ve Linyit16%
Rüzgar5%
Dış Enerji Ticareti2%
Jeotermal2%
Fuel-oil+Motorin+ Asfaltit+Lpg+Nafta
1%Biogaz ve Diğerleri
1%
Ekim 2016 Üretim Grafiği
Ekim 2016 - Sayı 33 syf.6
Hava Durumu ve Rüzgar Tahmini - Ekim 2016
GFS modellerine baktığımızda Kasım ayının ilk yarısı ilk sayfadaki özetimizde de bahsettiğimiz gibi ilk
3 gün dışında , Kuzey Afrika kaynaklı ısınma söz konusu olacak. Halk arasında geçen pastırma
havalarını bu aralıkta göreceğiz. Sibirya ve Avrupa ise soğumaya devam ediyor. Eğer modeller
değişirse kasım ayının ilk 3 gününde giriş yapan soğuk havayı, 12-15 Kasım aralığında tekrar kısa
vadeli görebiliriz.Kasım ayının 20'sinden sonra AO tekrar kuvvetli eski yöne doğru kaymaya
başlıyor.Soğuklar Aralık ayında ve kasımın sonlarına doğru epey hissedilir olacaktır. NASA'nın yani
GFS 'in uzun vadeli tahminlerinde bu sene kışın Avrupa'dan yana olacağı, Amerika kıtasının ise tam
tersi mevsim normallerinin üzerinde kalacağını tahmin edilmektedir.10 Günlük yağış modeli aşağıdaki
gibidir.En fazla yağış Doğu Karadeniz ve Trakya bölümüne olacaktır.
Hava Durumu
Yandaki resimde
Kasım ayında, Dünya
üzerindeki aylık
sıcaklık ortalaması
gözükmektedir.
Modele göre Türkiye
ortalaması mevsim
normallerinde,kuzeyd
e ise 1 derece
ortalamanın altında
gözükmektedir.
Ekim 2016 - Sayı 33 syf.7
Rüzgar Tahmini
Aşağıda 17 Kasım'a kadar beklenen Rüzgar tahminleri Mevcuttur.7-11 Kasım arası saatlik 3500 MW
ve üzerinde üretim miktarları görebiliriz. Toplam üretim tahminine baktığımızda Kasım ayındaki üretim
miktarı , Ekim ayındakine benzer rakamlarda oluşacaktır.
ÇATALCA HAVZASI
BALIKESİR HAVZASI
Not : Diyagramlarda 20 adet model mevcuttur. Bu modellerin ağırlıklı ortalaması kırmızı
eksen ile gösterilmiştir.Ayrıca minimum ve maksimum olasılıklarda diyagramlarda
gösterilmiştir.
ÇANAKKALE HAVZASI
Ekim 2016 - Sayı 33 syf.8
ÇEŞME HAVZASI
SOMA HAVZASI