1

Engellilerin İş

Hayatına Katılımı

Prof. Dr. Zeynep Aycan Türk Psikologlar Derneği -

İstanbul Şube Başkanı

Eğitimin Başlıkları

2

I. Engelliler Neler Yapabilir?

√ Bildiğiniz ünlü engelliler kimler ?

II. Engelliler ve İstihdam

√ Kurumlar Engellileri neden işe almalı?

√ Kurumlar Engellileri işe almaktan

neden kaçınıyor?

√ Engelli istihdam kararını etkileyen

öncelikli nedenler?

3

III. İş Başvuru Sürecinde Bilinmesi Gerekenler

√ Özgeçmiş hazırlama

√ Önyazı hazırlama

√ İş görüşmelerine hazırlık

4

I. Engelliler Neler Yapabilir?

√ Bildiğiniz ünlü engelliler kimler ?

Ünlü ve Başarılı Engellilerden

Bazıları... Ludwig van Beethoven— Besteci, işitme engelli

David Paterson—New York valisi, görme engelli

Eşref Armağan—Ressam, görme engelli

5

Stephen Hawking—Biliminsanı, ALS hastası (sinir sistemi hastalığı)

John Forbes Nash— Nobel Ödüllü Ekonomist, Şizofren

6

Dilek Sabancı, spastik engelli

Richard Branson, disleksik

Aşık Veysel, ozan, saz sanatçısı,

görme engelli

7

Mehmet Ali Birand, ampüte

Fazıl Say, Besteci,

Piyanist, otistik

8

Ve daha adını bilmediklerimiz... Gülçin Erdiş: Tekerlekli sandalye bağımlısı anaokulu

müdür yardımcısı, dalgıç, planör eğitmeni, tenis şampiyonu, binici.

Ayse Işık: Ressam, Ampüte

Lokman Ayva: Milletvekili, Görmez

Engin Avcı: Dişçi, Pinpon şampiyonu, Motor Sürücüsü, Ampüte

9

10

II. Engelliler ve İstihdam

√ Kurumlar Engellileri neden işe almalı?

√ Kurumlar Engellileri işe almaktan

neden kaçınıyor?

√ Engelli istihdam kararını etkileyen

öncelikli nedenler?

Kurumlar engellileri neden işe almalı? Önem sırasına göre sıralayalım:

___ yardım amaçlı, insani nedenler

___ vergi avantajı

___ hukuki nedenler

___ iş başarısı ve motivasyonları yüksek olduğu için

___ dini ve vicdani nedenler

___ olumlu kurum imajı yaratma

___ sosyal sorumluluk

___ diğer: ....................................

11

Kurumlar Engellileri İşe Almaktan neden kaçınıyor?

Önem sırasına göre sıralayalım:

___ maliyetli olduğu için

___ iş güvenliği tehlikeye girer endişesi

___ olumsuz önyargılar

___ engelliler ve potansiyelleri hakkında bilgi eksikliği

___ engellilerin hangi işlerde çalışabilecekleri hakkında bilgi eksikliği

___ başarısız olacakları endişesi

___ kalifiye eleman bulma bulma zorluğu

___ engelliye uygun iş bulma zorluğu

___ engellileri koruma ve kollama isteği (örn. işe ulaşım zorluğu) ___ yaygın işsizlik sorununun parçası

___ diğer: ....................................

12

Engellileri İstihdam Kararını Etkileyen

Öncelikli Faktörler

A. Kanuni zorunluluk

B. Maliyet

C. Engelliler ve çalışabilecekleri işler hakkında bilgi

eksikliği

D. İşverenlerin olumsuz önyargıları

E. Eleman bulma zorluğu

13

A. Engelli İstihdamı ve Kanun 6 Nokta Körler Vakfı Görme Engelliler Bilgi ve İletişim Projesi, http://www.6nokta.org.tr/projeler.html

2003 yılında düzenlenen İş Kanunu'na göre 50 veya daha fazla işçi çalıştıran bütün

işverenlerin en az % 3 oranında özürlü çalıştırması, bu oranı işten çıkarım ve yeni

alımlar esnasında da koruması gereklidir. İstihdam edilmesi gereken özürlü sayısını

hesaplarken birden fazla işyeri veya fabrikası bulunan işverenler tüm çalışan sayılarını

göz önünde bulundurmalıdır.

Bu koşulları yerine getirmeyen işverenler İş Kanunu'nun 30. Maddesi gereği her ay

1.357 TL ceza öderler. Eskiden çalıştığı işyerinde tekrar çalışmayı talep eden engelli

işçiyi açık veya boşalan uygun kadroya yerleştirmeyen işveren ise işçiye altı aylık

ücret tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür. Bu kapsamda çalıştırılacak olan

özürlü belirli bir yaşamsal fonksiyonunun en az % 40'ını kaybetmiş olmalıdır.

Fonksiyon kaybı % 80 ve üzerine çıktığı zaman işçinin işveren payına düşen sigorta

priminin yarısı Hazine tarafından karşılanır.

Emekli Sandığı Kanunu'na göre göreve girişlerinde en az % 40 oranında

özürlü olduklarını sağlık kurulu raporu ile belgeleyen ve devlet memuru

olarak en az 15 yıl fiili hizmeti bulunan engelliler istekleri doğrultusunda

malullük kapsamında değerlendirilmektedirler. Bu kimseler kurumdan 15 yıl

hizmet sonrasında istifa etseler bile kendilerine emekli ikramiyesi verilir ve

emekli aylığı bağlanır

14

2010 yılı engelli maaşları

Yeni düzenlemelerle birlikte 18 yaşını doldurmuş ve özür derecesi

yüzde 40-69 arasında olan engellilerin maaşlarının miktarının aylık

185.34 TL, üç aylığın 556 TL olduğunu belirten Hasan Tahsin Yazıcı,

engellilerin 1 Mart'ta 3 aylık farkı da alacakları için yaklaşık 575-580

TL civarında maaş alacağını, 1 Haziran'da alacakları ücretin ise 556

TL olacağını söyledi.

18 yaşını doldurmuş ve özür derecesi yüzde 70-99 arasında olan

engellilerin maaşlarının miktarının aylık 278.02 TL, üç aylık 834 TL

olduğunu hatırlatan Yazıcı, bu engellilerin 1 Mart'ta 3 aylık fark

alacaklarının 855-860 TL civarında, 1 Haziran'da ise alacaklarının 834

TL olacağını vurguladı.

15

http://www.clubturk.net/bilim-

teknoloji/engelli-teknolojileri/1091-

goerme-engelliler-cin-ceitli-ueruenler.html

http://www.brailleteknik.com/urunler.html

16

B. Görme Engellileri için Ürünler ve

Maliyetleri

Ekran Okuma ve Büyütme Programı

JAWS for Windows PRO Edition Ekran Okuma Programı ve Türkçe

Sentezleyicisi ile birlikte ve diğer dillerde Ekran Okuma Programı

Hiç Görmeyenler için Türkçe AYLİN Sesli: 1375 $

Ekran büyütme programı: 620 $

www.brailleteknik.com

Bu işyerlerinde engellilerin çalışma ihtiyaçlarını karşılayacak özel araç

ve gereçler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Özürlüler

İdaresi tarafından çıkarılacak tebliğ ile yönetmeliğin yayınını takiben

altı ay içerisinde belirlenmesine karar verilmiştir . Ancak belirtilen

tebliği henüz yayınlanmamıştır ve bu sürecin 2009 yılında

tamamlanması beklenmektedir. 6 Nokta Körler Vakfı Görme Engelliler Bilgi ve İletişim Projesi, http://www.6nokta.org.tr/projeler.html

17

Gelir Vergisi Kanunu'na göre ölüm, sakatlık, işsizlik gibi durumlarda verilen

tazminat ve yapılan yardımlar gelir vergisinde muaftır. Aynı kanuna göre

çalışma gücünün en az % 80'ini kaybetmiş çalışanlar birinci, en az % 60'ını

kaybetmiş çalışanlar ikinci, en az % 40'ını kaybetmiş çalışanlar ise üçüncü

dereceden sakat olarak sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırmaya göre 19

Temmuz 2005 tarihi itibariyle bahsi geçen birinci derece sakatların

ödemekle yükümlü olduğu gelir vergisi tutarında 530, ikinci derece

sakatların ödemekle yükümlü olduğu gelir vergisi tutarında 265, üçüncü

derece sakatların ödemekle yükümlü olduğu gelir vergisi tutarında ise

133 Yeni Türk Lirası indirim yapılmasına karar verilmiştir.

6 Nokta Körler Vakfı Görme Engelliler Bilgi ve İletişim Projesi, http://www.6nokta.org.tr/projeler.html

18

Vergi Avantajı

Avrupa Ülkelerinde İşkolları

Telefon ve Bilgisayar Operatörlüğü / Programcılığı

İş Yönetimi Eğitimi

Parfüm Sanayii

Şarap Tadımı

Ticaret ve Pazarlama Teknikleri

Ofis görevleri:(Sekreterlik, Muhasebecilik, Müşteri İlişkileri)

Tele pazarlama

Resepsiyon Görevliliği

Halkla İlişkiler - Basın Yayın

Masörlük - Fizyoterapistlik– Ağrı Tedavisi

C. Engelliler ve çalışabilecekleri işler hakkında bilgi eksikliği

Anse, 2009

Avustralya’daki İşkolları

Kimyasal üreticisi

Çocuk bakıcısı

Bilgisayar danışmanı

Bilgisayar operatörü

Bilgisayar programcısı

Müşteri hizmetleri

İstihdam danışmanı

Mali danışman

Bahçıvan

Gazeteci

Yargıç

Avukat

Bakım mühendisi

Yönetim danışmanlığı

Pazarlama müdürü

Masör

Meteoroloji uzmanı

Mesleki terapist

Orkide yetiştiricisi

Piyano akortçusu

Psikolog

Bisiklet tamircisi

Araştırma analisti

Ses mühendisi

Konuşma patoloğu

Borsacı

Türkiye’de İşkolları

Telefon operatörlüğü

Bilgisayar operatörlüğü

Çağrı Merkezi operatörlüğü

Avukatlık

Öğretmenlik

Masörlük

Galoş üretimi

Kültür mantarı yetiştiriciliği

El Sanatları

Temel tesisat ve tamirat işleri

Türkiye’de İŞKUR tarafından tanımlanan Potansiyel İşkolları

İŞKUR tarafından az görenlerin çalışabileceği 67 iş kolu belirlenmiş, bunlar içinden görmezlerin çalışabileceği 34 işkolu seçilerek listelenmiştir.

Müellif (yazar)

Metin yazarı

Masör (spor)

Büro memuru (genel)

Yıkama ve ayıklama işçisi (konserve imali-elle)

Tad bakıcı (kahve ve çay)

Tad bakıcı (içki)

Metal mamuller montaj işçisi

Elektrik montörü (büro makineleri)

Elektronik montörü (genel)

D. Olumsuz Önyargılar

Önyargılar a. özürlü işçiler, sık sık mazeret izni

alırlar ve sürekli hastalanırlar.

b. verimli ve iyi çalışamazlar.

c. hissidirler. alıngan, kırılgan olurlar ve

çabuk kızarlar.

d. diğer çalışanları rahatsız

etmektedirler ve genel çalışma

temposunu düşürmektedirler.

e. daha çok iş kazalarına maruz

kalmaktadırlar.

f. halkla ilişkiler açısından olumsuz bir

manzara oluşturmaktadırlar.

g. işyerinde özel düzenlemelerin

yapılması masraflıdır.

h. işten atmak ve cezai müeyyide

uygulamak daha zordur.

i. emek piyasasında yeterince sağlam

işsiz bulunmaktadır.

Gerçekler a. iş bırakma ihtimalleri daha az

olmaktadır.

b. sorumlu ve kesintisiz olarak

çalışmaktadırlar.

c. daha az iş kazalarına sebep

olmaktadırlar.

d. işlerini daha çabuk kavramaktadırlar.

e. daha çok iş bilincine sahip

olmaktadırlar.

f. normal işçiler kadar verim

göstermektedirler.

g. işlerine zamanında gelmektedirler.

23

Antonak ve Livneh, 1999; Barrett,1964

24

IV. İş Başvuru Süreci

√ Özgeçmiş hazırlama Kaynak: http://www.engelsizkariyer.com/

√ Önyazı hazırlama Kaynak: http://www.engelsizkariyer.com/

√ İş arayanların ilan verdiği siteler

√ İş görüşmelerine hazırlık Kaynak: http://www.isgorusmesirehberi.com/

Özgeçmiş Hazırlarken Dikkat

Edilmesi Gerekenler

25

Özgeçmiş (CV) Nedir?

CV (Curriculum Vitae / Özgeçmiş), Latince karşılığı olarak hayat yarışı,

profesyonel hayat yarışında kişinin kendini kısaca anlatmasını

sağlayan araç anlamına geliyor.

Özgeçmiş ; kişinin eğitimi, deneyimleri, nitelikleri ve becerileri v.b. gibi

önemli bilgilerini içeren kısa tanıtım dokümanıdır.

Özgeçmiş Hazırlama Prensipleri

1- Kısa ve Öz

Güzel ve temiz görünmeli, sade ve kolay okunur olmalı. Yazım kuralları ve noktalama işaretlerine dikkat edilmeli yazım ve

noktalama işareti hataları, ufak detaylar olsa da "dikkatsiz" ve "özensiz" bir kişi imajı çizer.

Tüm bilgilerinizi bir sayfaya sığdırmaya çalışın. Kimse uzun özgeçmişleri okumaktan hoşlanmaz, özellikle ilgisiz detaylar

içerenleri.

2- Format

Özgeçmişinizdeki içeriğin kariyer seviyeniz ile uyumlu sırada olduğundan emin olun. Güçlü yönlerinizi öne çıkarın. Zarif

ve tutarlı fontlar kullanarak göze hoş gelen bir doküman yaratın. İlanda yer alan ve vurgulanan sözcükleri veya eş

anlamlılarını özgeçmişinizde kullanarak aranılan göreve yakın olduğunuzu gösterebilirsiniz. Ayrıca şirket hakkında

araştırma yaparak bu bilgileri ön mektupta kullanmak da yakınlık yaratır.

3- Kişisel Bilgiler

Kendinize zarar verecek detayları (dış görünüşünüz ve engelinizle ilgili duygu sömüren ve işten çıkarılma gibi)

özgeçmişinizde kesinlikle bahsetmeyin ve öne çıkarmayın. Geçmiş iş deneyimlerinizle ilgili olumsuzluklara fazla yer

vermeyin çünkü bunlar iş görüşmesinde yeri geldiği zaman karşılıklı konuşulacaktır. Her zaman size kolayca ulaşılabilecek

ulaşım bilgilerinizi verin.

4- Tutarlı Olun

Özgeçmişinize "Kariyer Hedefi" kısmını koyduysanız listelenen iş tecrübelerinin bu hedefi desteklediğinden emin olun.

Genel olarak, başvurulan pozisyona göre tecrübelerinizdeki ilgili kısımları öne çıkarın. Özgeçmiş bilgileriniz hakkında

dürüst olun.

26

ÖRNEK CV HAZIRLAMA BİLGİLERİ

Özgeçmiş (CV) hazırlarken aşağıdaki ana başlıklar ve alt başlıklardaki bilgilerin hepsini eksiksiz ve

güncel bilgilerinizle özenle hazırlamaya dikkat edin. Başarılı bir iş görüşmesi öncesi işverenleri

özgeçmiş değerlendirmelerinde sizden etkilenmesinin yolu, eksiksiz yer vermenizden geçer.

Özgeçmiş hazırlarken özellikle iletişim, eğitim, engel durumu, engel oranı, deneyim bilgilerinizin

yanına özenle seçilmiş gülümseyen bir resminizi de eklemeyi unutmayınız.

BİLGİLERİN SIRASINA DİKKAT!

Kişisel Bilgiler:

- İsim

- Adres

- Telefon numarası

- E-posta adresi

- Doğum Tarihi

- Doğum Yeri

- Uyruğu

- Medeni Hali

27

Eğitim Durumu:

(Sondan başa doğru yıllara göre yazarak alt alta sıralayınız)

Askerlik İle İlişiği

Yabancı Dil Bilgisi

Deneyimler

Staj:

Katıldığı Kurslar

Konferanslar/seminerler

Profesyonel sertifikalar

Bilgisayar Bilgisi:

Etkinlikler:

Ödüller:

İlgilenilen Alanlar/Hobiler:

Engel Durumunuz:

Sahip olduğunuz engelinizin kısaca tanımı

Engel Oranınız:

Hastaneden aldığınız sağlık kurulu raporunuzda yer alan engelinizin oranı

Referanslar:

Özgeçmiş ile attığınız ilk adımda her zaman başarılı olmanın yolu mülakattın olumlu geçmesi ile sağlanır. Daima unutmayın ki

mülakat öncesi karşılaşabileceğiniz ortam ve durumları her şekilde göz önünde bulundurmak ve söz konusu durumlarda

kendinizi daha rahat hissetmek amacıyla kısa bir ön hazırlık yapmanızın önemli fayda sağlayacaktır.

28

Özgeçmiş Hazırlarken Sık Yapılan En önemli 6

Hata!

1. Ciddiye alınmanızı engelleyen garip e-posta adresi:

İş başvurunuzda özgeçmişte yer alan tüm nitelikleriniz/yazılanlar firmanın aradığı

aday kriterlerine uyuyor gibi.. Ancak o da ne? Özgeçmişinizi iletişim bölümünde

yer alan şöyle bir eposta adresi: sirilsiklamasik@....com. Hiç düşünmediğiniz ve

nasıl olur diyebileceğiniz hakkınızda istemeyeceğiniz olumsuz geri dönüşümler

verecek garip e-posta adresleri vermeyin: anlikkiz@...com,

katmerliadam@...com, uykudayim@...com gibi. Eğer isminizin yer aldığı bir

eposta adresini özgeçmişinizde yer vermeniz, en doğrusu olduğunu ve çok

önemli bir detay olduğunu sakın unutmayın.

29

2. Aceleyle hazırlanmış karışık bir özgeçmiş:

Aceleyle temiz yada düz olmayan özensiz bir A4 kağıdına, zamanla yarışır gibi hızla,

ayak üstü yazılmış düzensiz, sayfa düzenine dikkat edilmeden karışık bilgiler

yumağı gibi görünen özgeçmişinizin işveren tarafından daha görür görmez şansı

ne yazık ki çok çok azdır. Unutmayın her zaman az önce saydığımız önemli

hususlara dikkat edilmediği için özgeçmişlerin çoğu ilk izlenimden dolayı

değerlendirilmeden elenir. Çünkü bir özgeçmişte ilk etki ve olumlu intiba,

düzenli mi?, temiz mi?, titizlikle özenilerek yazılmış mı? Şeklinde

değerlendirilerek bakılır. Ya da incelenmesi için ilk göz ucu ile yapılan ön

inceleme sonrası detaylı olarak değerlendirilmek üzere diğer başvuru yapan

adayların özgeçmişleri arasından seçilir.

30

3. Olmaz dedirten eğlencelik artistik fotoğraf:

İşte olmaması gerekn önemli bir konuda günlük anlarınızı ölümsüzleştirmek

için cep telefonunuzla kendinizi çektiğiniz resimler, her hangi bir mekanda

dostlarınızla ya da sadece kendinizi çektirdiğiniz ve sonradan kendinizin

olduğu bölümü kesip kaydettiğiniz fotoğraflar, güneş gözlüklü, özensiz

kıyafetli, bulanık görüntülü ve garip bakışlı pozlar... Lütfen bu resimleri iş

arayışı yaparken kayıt oldupunuz sitelerde ve asla özgeçmişleriniz

kullanmayın. Bunları sadece arkadaşlarınıza göndermeyi tercih edin, iş

başvurularınıza değil. Fotoğraflarınızda özellikle özel olarak hazırlanarak

düzgün ve özenli giyimli, gülümsediğiniz bir vesikalık fotoğrafınız tüm

artistik duruşlardan daha fazla puan toplamanızı ve olumlu sonuç almanızı

sağlar.

31

4. Eğitim aldığınız anaokulu ve ilkokul bilgisi:

Özgeçmişinizin en önemli yeri olan eğitim bölümünde

çocukluğunuzun ilk yıllarından başlayarak tüm okuduğunuz okulları

yazmanıza gerek yoktur. Örneğin ilkokul ve anaokulu nerede, hangi

okulda kaç yılında bitirdiğiniz işveren için önemli bilgiler değil. Ve

asla da bu bilgileri merak etmemekle beraber görüşme sırasında da

size sormayacaktır. Sadece önemle dikkat etmeniz gereken, lise

(hangi tip liseden (düz lise, meslek lisesi gibi) ve bölümden mezun

olduğunuzu) lisans ve varsa yüksek lisans-doktora yazmanızdır.

32

5. İş tecrübeleriniz hakkında yetersiz bilgi:

Özgeçmişlerde işverenlerin ilk bakış da göz gezdirdikleri iş

tecrübeleriniz en can alıcı ve de adayların en sık hata yapılan

bölümdür. İş tecrübelerinizin kısaca neler olduğunu yazmak asla tek

başına yeterli değildir. Özellikle hangi firmada ne yaptınız?

Sorumluluklarınız, görev aldığınız pozisyon nelerdi? Hangi

projelerde yer aldınız? Önemli olan her zaman yazacağınız ve

işverenin dikkat ettiği detaylardır. Örneğin; X Firması-Staj diye

yazdınız, iyi ancak ne stajı? Ya da B Firması-Eleman olarak yazdınız,

güzel ancak size verilen iş göreviniz içinde ne elemanı olduğunuzu

ve sorumluluklarınızı mutlaka yazmalısınız. Size ayrıcalık getirecek

önemli bir konuda ofis makinelerini kullanabildiğinizi yazmak bir

meziyet değil, önkoşuldur. Bildiğiniz, tecrübeli olduğunuz her

deneyiminizi yazmak sizi avantajlı konuma getireceğini de gözden

kaçırmayın.

33

6. Referans bilgisi:

İlk iş başvurunuzu yapacaksınız ve uygun referansınız hiç yok ise

katıldığınız kurs eğitmenlerinizi, akademik referanslarınızı kullanın.

Asla olmayan, yanlış isimleri, aile bireylerinizin ya da yakın aile

dostlarınızın isimlerine yer vermeyin. Örneğin: Firma başvurunuzu

kabul ederek sizi işe aldı. Özgeçmişinizde yer alan referansınızdaki

isim ya da isimlerle iletişim kurduğunda verdiğiniz isim ya da

iletişim bilgisinin doğru olmadığını ya da yakın aile dostunuz olduğu

ortaya çıktı. Bu durumda işveren sizin hakkınızda ne düşünür ve size

söylediğinde ne yaparsınız?

34

Referansın Önemi ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Eğitiminizi yeni tamamlamış ve hiçbir yerde staj yapmamış ya da hiç iş deneyiminiz yoksa

özgeçmişinizde önemli bir bilgi ve detay olan referanslar bölümünü boş bırakabilirsiniz. Ayrıca

referanslar bölümü boş bırakılacaksanız şu not ekleyebilirsiniz: 'Arzu edilirse belirtilecektir.'

Referanslar bölümü illa da doldurmam gerek diyerek sadece boş kalmasın düşüncesi ile yakın

arkadaşlarınızı ya da aile üyelerinizi referans bölümüne yazmayınız. Çünkü özgeçmişinizle iş

başvurusu yapacağınız firma yetkilileri, referans bölümünde yer alan bilgilerin sadece o alanı

doldurmak için yazılıp yazılmadığını, orada yer alan isimlerin gerçek olup olmadığını kolaylıkla

anlayabiliyorlar. Özellikle bu ve benzeri durumlarla o kadar sık karşılaşılıyor ki uzmanlar bu

konuda daha dikkatli olunması gerektiğinin altını çizerek iş arayanları uyarıyorlar. Referanslar

bölümüne doğru isimleri sıralanmaması iş arayışınızda size avantaj kazandırması gerektiği yer de

iş arayışınız ve kariyer planlarınızın olumsuz sonuçlanmasına neden olabilir.

Referanslar bölümünde isimleri sıralarken itici ve önyargı oluşturabilecek, siyasi kinlikleri olan

milletvekili, vali, bakan, belediye başkanı ve kamuda önemli birimlerde üst düzey isimlere

kesinlikle yer vermeyiniz. Çünkü uzmanlara göre bu isimler işe alımı gerçekleştirecek kişi ve

firmalar üzerinde olumsuz bir etki ve gözdağı vermek anlamına gelmektedir.

Oysa referans probleminizi çözmenin kolay yolları da var. Bunlar; lise, üniversite, meslek kurslarında

size eğitiminiz boyunca destek veren akademisyen ve eğitmenleri, sivil toplum örgütleri (dernek-

vakıf) yöneticilerini, katıldığınız gönüllü çalışmalarda size destek olan sevdiğiniz kişileri de

rahatlıkla referanslarınız bölümüne yazabilirsiniz. Referanslar bölümüne sıralayacağınız bu isimler

profesyonel referans olarak kabul edilerek size avantaj sağlayacaktır. Referans bölümüne

yazacağınız her doğru ismin iş başvurusu yaptığınız firmaların referans kontrolü yaparak

özgeçmişde yer alan isimlerin doğru olup olmadığı ve hakkınızda bilgi almak için iletişim

kurduklarını unutmayın. Doğru referans sizi her zaman kariyer dünyanızda daha başarılı

olmanızda önemli bir katkı sağlayacaktır.

35

36

BUSE TAŞKESEN

Adres Bilgileri Bahçelievler Sok. No:1 Bahçelievler / İSTANBUL

Ev Tel (212) 222 2 222

Cep Tel (532) 555 5 555

E-posta buse@busmail.com

Kişisel Bilgiler

Cinsiyet Bayan

Doğum Tarihi 01/01/1980

Medeni Durum Bekar

Uyruk T.C.

Sürücü Belgesi H

Engel Durumu Ortopedik Engelli

Engel Oranı %40

Kariyer Hedefi

İş hayatımda, eğitim ve kariyer geçmişime uygun bir kariyer fırsatı yakalamak.

Uzun vadede, çalıştığım firmaya değer katarak yöneticiliğe terfi etmek.

Eğitim Bilgileri

Yüksek Lisans Sabancı Üniversitesi – İstanbul

İşletme – 09/2002 – 06/2004

Üniversite Gaziantep Üniversitesi – Gaziantep

İktisat – 09/1998 – 06/2002

Lise Gaziantep Lisesi – Gaziantep

Matematik – 09/1991 – 06/1998

İş Deneyimi

10/2004 – Halen Çalışıyorum Bilge Finans Danışmanlığı – İstanbul

Departman : Finans

Pozisyon : Danışman – Tam zamanlı

İş tanımı : Kurumsal finans danışmanlığı.

Bilgisayar Bilgisi

Word, Excel, Powerpoint, Outlook: Çok iyi - Matlab: Çok iyi

Yabancı Dil Bilgisi

İngilizce Okuma: Çok iyi, Yazma:Çok iyi, Konuşma:Çok iyi

Fransızca Okuma: Çok iyi, Yazma:Çok iyi, Konuşma:Çok iyi

Hobiler

Kitap okumak, tenis, sinema, internet,seyahat etmek, trophy ve outdoor sporları

Referanslar

Mustafa Öz Sabancı Üniversitesi – Profesör – Tel no.: (212) 999 99 99

Feridun Bilge Bilge Finans Danışmanlığı – Genel Müdür – Tel no.: (212) 999 99 99

(Eğer Referanslar bölümü boş bırakılırsa şu not eklenebilir:“Arzu edilirse belirtilecektir.”)

Önyazı Hazırlama

Önyazı özgeçmişe ek olarak yazılan ve özgeçmişte belirtilmeyen

kariyer hedeflerinizin ve kariyeriniz açısından önem taşıyan

noktaların vurgulanmasına yardımcı olur. Kapak yazısı bilgi ve

becerilerinizi tümüyle anlatacağınız bir yazı değil, özgeçmişinize

destek olacak genel beklentilerinizi ortaya koyduğunuz bir metindir.

Önyazı size; kendinizi tanıtma, özgeçmişinizi kişiselleştirme, beceri ve

deneyimlerinizin işverenin ihtiyaçlarına uygunluğunu belirtme

fırsatını sunar. Önyazı işverenin iletişim becerilerinizi, detaya

verdiğiniz özeni ve yazılı iletişiminizin kalitesini analiz edebilmesini

sağlar.

37

38

Önyazı Yazmak İçin İpuçları • Kapak yazısı bir anlamda pazarlama yazısıdır.

• Kapak yazınızı pozisyonun gerekliliklerine ve işverenin ihtiyaçlarına göre hazırlayın.

• Neden pozisyona ilgi duyduğunuzu, motivasyonunuzu ve güçlü yanlarınızı belirtin.

• Pozisyonun sizin için ne kadar önemli olduğunu değil, işyerine getireceğiniz katma

değeri anlatın.

• Kapak yazınız kısa ve öz olmalıdır; bir sayfayı geçmemelidir. Hiçbir işveren hayat

hikayenizi okumak istemez.

• Tek ve standart bir kapak yazısı yazmak yerine kapak yazınızı başvurduğunuz pozisyona

ve şirkete göre kişiselleştirin.

• Kariyer hedeflerinizi ve amacınızı açıkça belirtin.

• Özgeçmişinizi tekrarlamayın.

• Kapak yazınızda becerilerinizi ve başarılarınızı anlatın.

• "Ben" ile başlayan çok fazla cümle kullanmayın ve aktif tanımlamalar yapın.

• Çelişkili cümleler kullanmayın.

• Kapak yazınızda kısa paragraflar kullanın ve kolay okunabilir olmasına özen gösterin.

Önyazı Örneği

Sayın Azra TURUNCU

İnsan Kaynakları Direktörü

Turuncu MEDYA

Çarşı Plaza Kat: 17/C

No:11 İstanbul

1 Ocak 2010

Sayın Azra TURUNCU,

29 Eylül son başvuru tarihli Engelsizkariyer.com’da yer alan “ Müşteri İlişkileri Direktörü” ilanınız ilgimi çekti. Söz konusu

pozisyonun benim deneyim, bilgi ve becerilerime oldukça uygun olduğunu düşünüyorum.

Dolunay şirketinde “ Müşteri İlişkileri Sorumlusu” olarak çalıştığım süre içerisinde yaptığım pazar analizleri ile yeni müşteriler

kazandırarak ve müşteri memnuniyetini hedeflenen orandan daha fazlasına çıkararak şirketimin karlılığını önemli ölçüde

arttırdım.

Bugüne kadar görev aldığım tüm şirketlerde araştırmacı, yenilikçi ve fırsat yaratan bir rol alarak, şirketlerimin daha etkin

bir yapıya kavuşmasını sağladım. Bahsettiğim araştırmacı kişiliğim, yenilikçi yapım ve bugüne kadar gösterdiğim performans

ve geniş tecrübem ile şirketiniz için de son derece yararlı olacağıma inanıyorum.

Ekim ayı içerisinde bir görüşme için uygun olabilirim. Pozisyonun gerekliliklerini ve benim bu pozisyonun gerekliliklerine

uygunluğumu görüşmek üzere sizden haber bekliyorum.

İlginiz için şimdiden teşekkür ederim.

Saygılarımla,

İMZA

Elif YILMAZLAR

39

İş arayanların ilan verdiği siteler

1. İlan verin ve ilan verilen sitelere bakın. http://www.engelsizkariyer.com/

http://www.engellilersitesi.com/haberler/40-ozel-sektor.html

http://www.yenibiris.com/IsIlanlari/Ilanlar.aspx?AdTitle=Engelli+Personel

http://www.kariyer.net/JobSearch/detayliarama.kariyer#AramaSonuclari

http://iskur.gov.tr/

40

İş Görüşmesi Yapan kişiler için

Sorulması uygun olan sorular:

◦ (Yetkinlikler, eğitim, beceriler ve iş deneyimiyle ilgili

tüm sorular sorulmalı.)

◦ Önerdiğimiz işteki performansınız engelinizden ne

oranda etkilenebilir ?

◦ Önerdiğimiz işin dışında daha fazla verimli

olabileceğinize inandığınız başka işler nelerdir?

◦ Engeliniz nedeniyle görevlerinizde herhangi bir

değişiklik yapmak gerekir mi?

◦ Önerdiğimiz işin yapılması için ne tür teknik ve diğer

destek sistemlerine ihtiyaç var?

◦ Başvurunuz kabul edilirse kurumumuzdan diğer özel

talep ve beklentileriniz neler olur? 41

İş Görüşmesinde

Sorulması uygun OLMAYAN sorular:

◦ Engelinizin niteliği ve oranı nedir ?

◦ Neden engelli oldunuz ?

◦ İşe gelmeden maaş almayı ister misiniz ?

◦ Başka bir geliriniz var mı ?

◦ Daha basit bir işte çalışmak ister misiniz ?

42

İş Görüşmelerinde Dikkat Edilecekler Geleceğiniz için bu iş görüşmesi sizin için önemli olacak. Tabii ki yepyeni bir dönüm

noktasındasınız. Az da olsa panik yapmadan biraz heyecan hissetmeniz çok güzel ve

olması gereken bir duygu. Ve heyecanınızı, yine azda olsa iş görüşmesine katılacak kişi ya

da kişilere hissettirmenizde bir sakınca yok ve sakın korkmayın.

Çünkü iş görüşmesi yapacağınız kişi de bir zamanlar, sizin gibi aynı duyguları hissederek aynı

süreci yaşamış, aynı adımları atmış biri ve şu anda da sahip olduğu iş sorumluluğu ve

görevi ile kendisine verilen bir görevi başarıyla bitirmek için çalışıyor.

Her şeyden önce ve daima söylediğimiz önce öz güveninizi sıkıca toplayın ve kendinize

güvenin. Sizi görüşmeye davet eden İnsan kaynakları yetkililerinin sizin engelinizin

farkında olduğunu ve bunun için özel bir çaba göstermenize gerek olmadığını unutmayın.

Önyargılardan kendinizi arındırın ve görüşmenin olumlu veya olumsuz olabileceği ile ilgili

lüzumsuz düşüncelere asla kapılmayın.

Dinç, istekli ve kararlı bir duruş sergileyin.

Size sorulacak sorulara kısa öz ve net cevaplar vermeye hazır olun.

Asla engelinizle ilgilini negatif bir düşünce oluşmasına izin vermemek için dikkatli olun. Ve

unutmayın ki engelli olabilirsiniz bu bir dezavantaj değil. Eğer dikkatli cümleler kurarak

ve davranışlarınıza da özen gösterirseniz bunun her zaman bir avantaj sağlayacağını

unutmayın.

Ve iş görüşmesinde özellikle size verilecek her işi yaparım gibisinden sizi basitleştirecek ve

olumsuz sonuçlanacak bir yaklaşım sergilemeyin.

Gerçekçi olun ve özellikle eğitim, deneyim ve potansiyelinize göre başarı ile yaptıklarınızı ve

yapabileceklerinizi özetleyerek ifade edin. 43

İş Görüşmeleri ile İlgili On Altın Kural

Cevaplarınızı kısa ve öz tutunuz. Daha fazla ayrıntı vermeniz istenmediği sürece, cevaplarınızı soru başına

iki veya üç dakika ile sınırlandırınız. İş görüşmesine gitmeden önce kendinizi kasetle kaydediniz ve bir

soruyu tam olarak cevaplamanızın ne kadar zaman aldığını görünüz.

Somut, ölçülebilir veri sununuz. İş görüşmesine girenler, genellemelerle konuşmaya meyillidir. Ne yazık ki,

genellemeler çoğunlukla görüşmeyi yapan kimseyi başvuru yapanın becerileri olduğuna ikna etmekte

başarısız kalmaktadır. Güçlü noktalarınızı konuşurken, ölçülebilir bilgiler veriniz ve belirli başarılar

hakkında ayrıntılar sununuz.

Anahtar güçlü noktalarınızı üç kez tekrarlayınız. Güçlü noktalarınızı rahat ve emin bir şekilde açık açık

belirtmeniz çok önemlidir. Güçlü noktalarınızın, şirketin veya bölümün hedefleri ile nasıl bağdaştığını ve

iş verene sağlayabileceğini düşündüğünüz muhtemel yararları açıklayınız. Güçlü noktalarınızı

tekrarlarsanız, sonradan hatırlanacaklardır – ölçülebilir başarılarla desteklenirlerse – kesinlikle daha

inandırıcı olacaklardır.

Beş veya daha fazla başarı hikâyesi hazırlayınız. Görüşmeye hazırlanırken, becerilerinizin ve anahtar

niteliklerinizin bir listesini yapınız. Sonra, geçmişte yaptığınız işleri iyice düşününüz ve becerilerinizi

başarıyla kullandığınız bir veya iki olay seçiniz.

Kendinizi onların takımına koyunuz. İş verenin ismini ve ürünlerini veya hizmetlerini kullanarak muhtemel

iş verenizle birliktelik oluşturunuz. Örneğin, “ ...... bir üyesi olarak, ... ve ... dikkatli bir şekilde analiz

ederdim.” Takımın bir üyesi gibi düşündüğünüzü ve mevcut ortama uyum sağlayacağınızı gösteriniz. Yine

de kırıcı veya olumsuz algılanabilecek bir şey söylememeye dikkat ediniz. Araştırmanız bu alanda size

yardım edecektir.

44

İzlenim, içerik kadar önemlidir. Nasıl göründüğünüz ve bir şeyi nasıl söylediğiniz, ne söylediğiniz kadar

önemlidir. Araştırmalar, verilen mesajın %65’inin sözlü olmadığını göstermiştir; jestler, fiziksel görünüm ve

kıyafet iş görüşmeleri sırasında oldukça etkilidir.

Sorular sorunuz. Sorduğunuz soru çeşitleri ve soru sorma şekliniz görüşmeyi yapan kimse üstünde

muazzam bir etki bırakabilmektedir. İyi sorular önceden hazırlık gerektirmektedir. Sadece görüşmeyi

yapanın sorularına nasıl cevap vereceğinizi planlamakla kalmayınız, sormak istediğiniz belirli soruları

önceden hazırlayınız.Görüşme esnasında hazırladığınız soruları sormak için sürekli fırsat kollayınız.

Yararları veya maaşı sormayınız. Görüşme süreci, uygun bir eşleşmenin olup olmadığını belirlemek için

sizin ve görüşmeyi yapanın birbirini değerlendirdiği iki yollu bir sokaktır.

Konuşmaya ait bir akış sürdürünüz. Bilinçli şekilde konuşmaya ait bir akış sürdürerek – bir monolog

yerine bir diyalog – daha olumlu şekilde anlaşılacaksınız. Yanıtlarınızın sonunda geri bildirim sorularını

kullanınız. Sizin ve görüşmeyi yapan kişinin arasında bir konuşma değiş tokuşu yaratmak için vücut dilini

ve ses tonlamasını kullanınız.

Şirketi, ürün hattını ve rakiplerini araştırınız. Yaptığınız araştırma,şirketle ilgilenip ilgilenmediğiniz

konusunda,size önemli puanlar kazandıracak ve görüşme süresince karşılaşabileceğiniz sorulara karar

vermenize yardımcı olacak bilgiyi sağlayacaktır.

Bir görüşme günlüğü tutunuz. En kısa sürede, neler olduğunun kısa özetini yazınız. Gerçekleştirmeniz

gereken herhangi bir takip eylemini not alınız ve takviminize koyunuz. Sunumunuzu gözden geçiriniz.

Duruşunuzun ve soruları yanıtlama biçiminizin bir günlüğünü tutunuz. İhtiyacınız olan bilgiyi edinmek için

sorular sorup sormadığınızı,bir sonraki sefere değişik olarak neler yapabileceğinizi kendinize

sorunuz.Kısa, özlü bir teşekkür mektubu hazırlayınız ve gönderiniz. Becerilerinizi tekrar belirtiniz ve

şirket için neler yapabileceğinizin altını çiziniz. Öneminden dolayı, her iş görüşmesi önceden hazırlığı

gerektirir. Sonucu olumlu olarak sadece siz etkileyebilirsiniz.Görüşmeden önce, istediğiniz iş çeşidini

düşündüğünüzden, neden işi istediğinizden ve nasıl yeterli olduğunuzdan emin olunuz. Ayrıca gerçekle

yüzleşmelisiniz: iş, elde etme şansınız nedir?

45

46

Görüşmelerde Karşılaşılan En Genel Sorular

1. Bana kendinizi anlatınız.

Görüşmelerde en sık sorulan soru. Aklınızda hazır bulunan kısa bir

açıklamanız olmalıdır. Önceden provası yapılmış şekilde bir etki

bırakmamasına dikkat ediniz. Aksi takdirde yönlendirilmediğiniz sürece,

konuşmanızı iş bağlantılı maddelerle sınırlandırınız. Yaptığınız şeyler ve

görüşmesini yaptığınız pozisyon ile ilgili yaptığınız işler hakkında

konuşunuz. En uzaktaki madde ile başlayınız ve şimdikine geliniz.

2. Son işinizden neden ayrıldınız?

Olayları umursamayarak olumlu kalınız. Yönetim ile ilgili büyük bir soruna

asla değinmeyiniz ve gözlemciler, iş arkadaşları veya kuruluş hakkında kötü

konuşmayınız. Konuşursanız, kötü gözüken siz olacaksınızdır.

Gülümsemenizi sürdürünüz ve özel bir şeyler yapmak için bir olanak, bir

şans veya diğer ileriye dönük nedenler gibi olumlu bir nedenden dolayı

ayrıldığınızı belirtiniz.

3. Bu alandaki ne çeşit deneyime sahipsiniz?

Başvurduğunuz pozisyona ilişkin özellikler hakkında konuşunuz. Belirli bir

deneyiminiz yoksa, yakınlaşabildiğiniz kadar yakınlaşınız.

4. Kendinizi başarılı olarak görür müsünüz?

Her zaman evet yanıtını vermelisiniz ve nedeni kısaca açıklamalısınız. İyi bir açıklama, kendinize

hedef koyduğunuzu, bazılarını başardığınızı ve diğerlerini de başarmak için doğru yolda

olduğunuzu belirtmenizdir.

5. İş arkadaşları sizin için ne söylemektedir?

Bir veya iki iş arkadaşından alıntıyla hazırlıklı olunuz. Ya belirli bir açıklama ya da bir yorumlama

işinize yarayacaktır.

6. Bu kuruluş hakkında neler biliyorsunuz?

Bu soru, görüşmeden önce kuruluş hakkında biraz araştırma yapmak için bir nedendir. Nerede

olduklarını ve nereye doğru gittiklerini öğreniniz. Mevcut konular nelerdir ve asıl önemli

kişiler kimlerdir?

7. Geçen yıl bilgilerinizi geliştirmek için neler yaptınız?

İşe ilişkin geliştirme aktivitelerini içermeye çalışınız. Geniş bir aktivite çeşitliliği olumlu bir

kişisel gelişim olarak nitelendirilebilmektedir. Değinmek için hazır olan birkaç iyi aktiviteniz

bulunsun.

8. Diğer işler için başvuruyor musunuz?

Dürüst olunuz, fakat bu konuda çok zaman harcamayınız. Bu iş ve bu kuruluş için neler

yapabileceğiniz üzerinde odağınızı sürdürünüz. Başka herhangi bir şey oyalanmak anlamına

gelmektedir.

9. Bu kuruluş için neden çalışmak istiyorsunuz?

Bu soru, biraz düşünmenize yol açabilmektedir. Cevabınız kesinlikle kuruluş hakkında yaptığınız

araştırmaya dayalı olmalıdır. Bu noktada samimiyet fazlasıyla önemlidir ve kolaylıkla fark

edilecektir. Uzun vadeli kariyer hedeflerinizle bağdaştırınız.

47

10. Bizim için çalışan başka birisini tanıyor musunuz?

Kuruluş için çalışan akrabalar üzerine ilkelerin bilincinde olunuz. Akrabaları değil, arkadaşları

sormalarına rağmen, bu yanıtınızı etkileyebilmektedir.

11. Ne çeşit maaşa ihtiyacınız vardır?

Yüklü bir soru. İlk cevaplayan siz olursanız, muhtemelen kaybedeceğiniz ufak kötü bir oyun. Bu yüzden,

cevap vermeyiniz. Onun yerine, “Zor bir soru.” gibisinden bir şey söyleyiniz. Bu pozisyon için aralığı

söyleyebilir misiniz? Çoğu durumda, savunması düşmüş görüşmeyi yapan kimse size söyleyecektir.

Söylemezse, işin ayrıntılarına göre değişebileceğini belirtiniz. Sonra, geniş bir aralık veriniz.

12. Bir takım oyuncusu musunuzdur?

Elbette bir takım oyuncususunuzdur. Hazır örneğinizin bulunduğundan emin olunuz. Kendinizden çok

genellikle takımın iyiliği için çalışmanızı gösteren özellikler sizin takım tutumunuzun iyi bir kanıtı

olacaktır. Böbürlenmeyiniz, sadece gerçekçi bir ses tonunda konuşunuz. Bu, bir anahtar noktadır.

13. İşe alınırsanız, ne kadar süre bizim için çalışmayı beklerdiniz?

Özellikler burada işe yaramayacaktır. Şuna benzer bir şey yararlı olacaktır: Uzun bir süre olmasını

isterdim veya her iki taraf da iyi bir iş çıkardığımı düşündüğü sürece burada çalışmak isterim gibi.

14. Hiç herhangi birisini kovmak zorunda kaldınız mı? Nasıl hissettiniz?

Bu ciddi bir konudur. Hafife almayınız ve bir şekilde insanları kovmayı seviyormuş gibi gözükmeyiniz.

Aynı zamanda, yapmanız gereken şey olduğunda bunu gerçekleştireceksinizdir. Konu kuruluşa karşı

zararlı bir durumu yaratan bireye geldiğinde, kuruluşu koruyacaksınızdır. Unutmayınız ki işten

kovmak, işten çıkarmak veya güçteki azalmayla aynı şey değildir.

15. İşe yönelik felsefeniz nedir?

Görüşmeyi yapan bu noktada uzun veya süslü bir tez beklememektedir. İşin yapıldığı konusunda güçlü

bir hisse sahip misiniz? Burada en fazla işe yarayan cevap çeşidi ‘evet’ dir. Bu cevapla kuruluşa bir

yarar sağlayacağınızı, kısa ve olumlu bir biçimde gösterebilirsiniz.

48

16. Şu anda emekli olmak için yeteri kadar paranız olsa, emekli olur muydunuz?

Emekli olacaksanız, evet diyerek yanıtlayınız. Ancak çalışmaya ihtiyacınız olduğundan, tercih ettiğiniz iş çeşidi budur.

Emekli olmayı kastetmiyorsanız, evet demeyiniz.

17. Bir pozisyonu bırakmanız hiç söylendi mi?

Söylenmediyse, hayır deyiniz. Söylendiyse, dürüst, kısa ve öz olunuz. Bahsi geçen kişiler veya kuruluş hakkında olumsuz

şeyler söylemekten kaçınınız.

18. Bu kuruluşa nasıl bir kazancınızın olacağınızı açıklayınız.

Bu soru için çok istekli olmalısınız. Görüşülen pozisyon ile ilgili olduğu için en iyi noktalarınızı ön plana çıkarmak için

size bir fırsat vermektedir. Bu ilişki için önceden biraz düşününüz.

19. Neden sizi işe almalıyız?

Niteliklerinizin kuruluşun ihtiyaçlarını nasıl karşıladığını belirtiniz. Bir kıyaslama yapmak için başka herhangi bir adaydan

söz etmeyiniz.

20. Yaptığınız bir öneriyi anlatınız.

İyi bir tanesini aklınızda bulundurunuz. Kesin olunuz ve kabul edilmiş ve sonradan başarılı bulunmuş bir öneri kullanınız.

Başvurulan iş çeşidine ilişkin bir öneri gerçek bir artıdır.

21. İş arkadaşları ile ilgili sizi neler rahatsız etmektedir?

Bu tuzak bir sorudur. Uzunca bir süre düşününüz, fakat sizi rahatsız eden herhangi bir şeyi bulmakta başarısız olunuz.

İnsanlarla iyi geçindiğinizi belirten kısa bir açıklama çok iyidir.

22. En büyük gücünüz nedir?

Birçok cevap iyidir, sadece olumlu kalınız. Birkaç iyi örnek: Öncelik vermedeki beceriniz, Sorun çözme becerileriniz,

Baskı altında çalışabilme beceriniz, Projeler üzerine odaklanma beceriniz, Mesleki uzmanlığınız, Liderlik

becerileriniz, Olumlu tutumunuz.

23. Hayalinizdeki işi anlatınız.

Belirli bir işten uzak durunuz. Kazanamazsınız. Uğruna çekiştiğiniz işin olduğunu söylerseniz, güvenilirliği kısıtlamış

olursunuz. Başka bir işin olduğunu söylerseniz, işe alındığınız takdirde bu pozisyondan hoşnutsuz olacağınız

kuşkusunu yerleştirirsiniz. En iyisi aslınıza göre kalmaktır ve şu tarz bir şey söyleyiniz: Çalışmayı sevdiğim, insanları

beğendiğim, katkı yapabileceğim ve çalışmak için can attığım bir iş.

49

24. Neden bu işte başarılı olacağınızı düşünüyorsunuz?

Birçok neden veriniz ve becerileri, deneyimi ve ilgiyi dâhil ediniz.

25. Bir işte neler ararsınız?

23 numaralı cevaba bakınız.

26. Nasıl birisiyle birlikte çalışmayı reddederdiniz?

Bayağı olmayınız. Uzlaşmanızı sağlayabilmek kuruluşa sadakatsizlik, şiddet veya kural

ihlaline mal olabilmektedir. Ufak itirazlar sizi mızmızcı olarak etiketleyecektir.

27. Hangisi sizin için daha önemlidir: para mı yoksa iş mi?

Para her zaman önemlidir, ancak iş en önemli olanıdır. Daha iyi bir cevap yoktur.

28. Önceki gözlemciniz en güçlü noktanızın ne olduğunu söylerdi?

Birçok iyi olasılık bulunmaktadır: Bağlılık, Enerji, Olumlu tavır, Liderlik, Takım

oyuncusu, Uzmanlık, Girişkenlik, Sabır, Çalışkanlık, Yaratıcılık, Sorun çözücü.

29. Bir gözlemciyle yaşadığınız bir sorunu anlatınız.

Hepsinin en büyük tuzağı. Bu, patronunuz hakkında kötü konuşup konuşmayacağınızın

bir testidir. Tuzağa düşerseniz ve bir önceki patronunuzla yaşadığınız bir sorunu

anlatırsanız, tam orada görüşmenin altında kendi çukurunuzu kazabilirsiniz. Olumlu

kalınız ve bir gözlemciyle yaşanan herhangi bir sorun konusunda zayıf bir hafıza

geliştiriniz.

50

30. Bir iş hakkında sizi ne hayal kırıklığına uğrattı?

Bayağı veya olumsuz olmayınız. Güvenli alanlar azdır ama şunları içerebilmektedir: Zorlamanın yeterli olmaması. İşinize bir

küçültmede son verildi. Şirket, size daha fazla sorumluluk verecek olan bir sözleşmeyi göze alamadı.

31. Baskı altında çalışabilme becerinizi anlatınız.

Belirli baskılar altında geliştiğinizi söyleyebilirsiniz. Başvurulan işe ilişkin bir örnek veriniz.

32. Becerileriniz bu iş ile mi yoksa diğer bir iş ile mi daha yakından uyuşmaktadır?

Muhtemelen bu işle. Başka bir işi bu işten daha fazla istediğinizi uyandıracak bir kuşkuyu ateşlemeyiniz.

33. İşte elinizden gelenin en iyisini yapmanız için sizi ne motive etmektedir?

Bu, sadece sizin söyleyebileceğiniz kişisel bir özelliktir, ama şunlar iyi örnektir: Meydan okuma, Başarı, Tanınma.

34. Fazla mesai yaparak çalışmak ister misiniz? Geceleri? Hafta sonları?

Bu size kalmıştır. Tamamıyla dürüst olunuz.

35. Bu işte başarılı olduğunuzu nasıl bilirdiniz?

Birçok yöntem iyi ölçüdür: Kendiniz için yüksek standartlar koyar ve bunları karşılarsınız. Sonuçlarınız bir başarıdır. Patronunuz

size başarılı olduğunuzu söylemektedir.

36. Gerektiğinde, taşınmak için istekli olur musunuz?

Olabilme ihtimalini düşünüyorsanız, görüşmeden önce ailenize birlikte bu konu üzerinde açık olmanız gerekmektedir. Gerçek

yanıt hayır ise, sadece işi elde etmek için evet demeyiniz. Bu, sonradan kariyerinizde birçok sorun yaratabilmektedir. Bu

noktada dürüst olunuz ve kendinizi gelecek kaygısından kurtarınız.

37. Şirketin çıkarlarını sizinkilerin önüne koymak için istekli misiniz?

Bu, doğrudan bağlılık ve adama sorusudur. Derin ahlaki ve felsefi imalar hakkında endişe etmeyiniz. Sadece evet deyiniz.

38. Yönetim çeşidinizi açıklayınız.

Etiketlerden kaçınınız. İlerleyici, satıcı veya uzlaşmacı gibi bazı yaygın etiketlerin dinlediğiniz yönetim uzmanına bağlı olarak birçok

anlamı veya tanımlaması olabilmektedir. Durumsal çeşit güvenlidir, çünkü her şeye uyan tek bir ölçü yerine, duruma göre

idarede bulunacağınızı belirtmektedir.

51

İş Görüşmesinde Nasıl Giyinilir

İş görüşmesine giderken,bugün işe başlıyormuşsunuz gibi giyinmeniz

gerekir. Aşağıda iş görüşmesinde nasıl giyinilmesi gerektiği hakkında

ipuçları bulacaksınız:

Bay ve Bayanlar için:

Bütün kıyafetleriniz temiz ve ütülenmiş olmalıdır.

Tercihen lacivert ya da gri,iki parçadan oluşan resmi bir takım elbise

giyilmesi uygun olur.

Giydiğiniz takım elbise resmi bir gömlek ya da bulüzle

tamamlanmalıdır.Renk olarak beyaz ya da pastel renkler tercih

edilmelidir.

Temiz,yeni boyanmış resmi ayakkabılar giyilmelidir.

Saçların bakımlı ve temiz olmasına özen gösterilmelidir.

Aynı şekilde tırnakların temiz olmasına özen gösterilmelidir.

Çok az parfüm veya kolonya kullanımı tercih edilebilir.

Ceplerinizde ses çıkarabilecek anahtar,bozuk para vs. gibi şeylerin

olmamasına dikkat edilmelidir.

Ağzınızda şeker,sakız veya sigara olmamalıdır. 52

İş Görüşmesinde Nasıl Giyinilir

Sadece Baylar için:

Taktığınız kravatın,kıyafetinizle uyumlu olmasına,dikkat çekici şekil ve renklerden

oluşmamasına dikkat edilmelidir.İpek kravat takılması görüşmeci üzerinde olumlu

izlenimler bırakabilir.

Siyah,bağcıklı ayakkabılar tercih edilmelidir.

Koyu renk çoraplar giyilmelidr.Siyah bu konuda en iyi tercihtir.

Kısa saç modelleri seçilmelidr.

Bıyık bir problem yaratmamakla birlikte,sakalsız olunmasına özen gösterilmelidir.

Küpe takılmamalıdır.

Rahatsızlık verecek şekilde ağır kokular kullanılmamalıdır.

Sadece Bayanlar için:

Her zaman bir ceketle tamamlanmış takım elbise ya da düz bir elbise giyilmelidir.

Yüksek topuklu ayakkabılar kesinlikle tercih edilmemelidir.

Ayakkabı seçimi yapılırken ucu açık ya da ipli ayakkabılar seçilmemelidir.

Eğer oje sürüyorsanız,temiz ve dikkat çekici olmamasına özen gösterilmelidir.

Bir çift küpe kullanılması idealdir.

Makyaj yapılmalı ama aşırı olmamasına dikkat edilmelidir.

Rahatsızlık verecek şekilde ağır kokular kullanılmamadır.

53