Upload
vodiep
View
233
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Epidemiologia
i klasyfikacja
urazów rdzenia kręgowego
prof. Marek Harat
Klinika Neurochirurgii
10 Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy
Polska Szkoła Neurochirurgii 2017
Rocznie na świecie 250 do 500 tysięcy ludzi doznaje urazu rdzenia kręgowego
większość z przyczyn to wypadki komunikacyjne, upadki z wysokości, pobicia
ludzie po urazie rdzenia kręgowego mają 2-5 razy wyższe ryzyko przedwczesnej śmierci
dwukrotnie więcej chorych jest płci męskiej niż żeńskiej
Częstość występowania urazów rdzenia
kręgowego (raport WHO)
Częstość występowania urazów rdzenia
kręgowego (raport WHO) kraj rok badania częstość na rok na
milion mieszkańców
Iran 2008 440
Finlandia 1999 280
Norwegia 2002 365
Islandia 2009 526
Kanada 2010 1298
Australia 1997 681
The global map for traumatic spinal cord injury epidemiology: update 2011, global incidence rate
B B Lee, R A Cripps, M Fitzharris and P C Wing
Epidemiologia
38,00%
30,00%
14,00%
9,00%
5,00% 4,00%
Przyczyny urazów rdzenia USA 2010- 2015
Wypadki komunikacyjne
Upadki
Przemoc
Sport
Medyczne
Inne
sci-info-pages.com
Epidemiologia
31,20%
28,20%
23,10%
17,50%
Stan neurologiczny po urazie rdzenia USA 2010- 2015
tetrapareza
paraplegia
parapareza
tetraplgia
sci-info-pages.com
Przeżywalność po urazie rdzenia
www.nscisc.uab.edu
Wiek chorego w dniu urazu
www.nscisc.uab.edu
Klasyfikacja urazów rdzenia
kręgowego
według poziomu uszkodzenia
według rodzaju objawów
według nasilenia objawów
Uraz rdzenia kręgowego- dermatomy
Uraz rdzenia kręgowego- dermatomy
Charakterystyczne objawy neurologiczne świadczące
o poziomie uszkodzenia rdzenia Badając funkcje ruchowe przyznaje się od „0” do „5” punktów oceniając zakres ruchu i siłę mięśni kluczowych dla każdego segmentu.
Poziom C5 - zginacze łokcia
Poziom C6 - prostowniki nadgarstka
Poziom C7 - prostowniki łokcia
Poziom C8 - zginacze palców ( test zginacza dystalnego paliczka palca środkowego)
Poziom Th1 - przywodziciele palców (test palca małego)
Poziom L2 - zginacze biodra
Poziom L3 - prostowniki kolana
Poziom L4 - zginacze grzbietowe stawu skokowego
Poziom L5 - prostowniki długie palców
Poziom S1 - zginacze podeszwowe stawu skokowego
Klasyfikacja urazu rdzenia
„0” punktów to całkowite porażenie, „1” – skurcz
odczuwalny lub widoczny, „2”-ruch czynny w
odciążeniu, „3”- ruch czynny, „4” – ruch czynny z
niewielkim oporem, „5” – ruch czynny z pełnym
oporem. Ocenie podlegają mięśnie zarówno
prawej, jak i lewej strony ciała. (skala Lovetta)
Badając czucie ocenia się wrażliwość
poszczególnych dermatomów na lekki dotyk oraz
ukłucie igłą, przyznając punkty od „0” do „2”. „0”
–oznacza całkowity brak czucia, „1”- czucie
zaburzone, „2”- brak zaburzeń.
Osobno oznacza się czucie i zdolność skurczu
zwieracza odbytu
Szczególne postacie uszkodzenia
rdzenia kręgowego
1. Zespół tętnicy rdzeniowej przedniej, zespół centralny, zespół przedni
2. Wstrząśnienie rdzenia kręgowego
3. Zespół Browna-Sequarda
4. Całkowite przerwanie rdzenia kręgowego
5. Zespół stożka
Szczególne postacie uszkodzenia
rdzenia kręgowego
Zespół tętnicy rdzeniowej przedniej – jest wynikiem uszkodzenia przedniej części rdzenia, wraz z uciśnięciem tętnicy rdzeniowej przedniej.
Występuje tu porażenie całkowite z zaburzeniami czucia bólu poniżej uszkodzenia. Częściowo pozostaje czucie ułożenia i wibracji.
Centralne uszkodzenie rdzenia kręgowego
Centralne uszkodzenie rdzenia kręgowego odnosi się bardziej do kończyn górnych niż dolnych. Charakteryzuje się niedowładem czterokończynowym znacznie większym w obrębie kończyn górnych niż dolnych, czemu towarzyszą zaburzenia czynności pęcherza moczowego i różnego stopnia zaburzenia czucia (zwłaszcza bólu i temperatury)
Obraz tego zespołu w głównej mierze zależny jest od zaburzeń krążenia w obrębie tętnicy rdzeniowej przedniej, zaopatrującej rogi przednie i centralną część rdzenia. Według Randa i Crandalla porażenie kończyn górnych jest następstwem bezpośredniego uszkodzenia motoneuronów w wyniku ucisku rogów przednich rdzenia, natomiast zaburzenia czynności pęcherza moczowego i niedowłady kończyn dolnych zależą od pourazowego obrzęku szlaków piramidowych.
Prawdopodobnie oba te czynniki — mechaniczny i naczyniowy — odgrywają, chociaż w różnym stopniu, rolę w kształtowaniu obrazu klinicznego tego zespołu.
Zespół przedni
Z kolei odwracalny zespół przedni rdzenia kręgowego charakteryzuje się jedynie niewielkim zaburzeniem czucia poniżej urazu przy prawidłowym zachowaniu czucia wibracji i ułożenia w stawach, związany jest najczęściej z wypadnięciem krążka międzykręgowego.
Szczególne postacie uszkodzenia rdzenia
kręgowego
Wstrząśnienie rdzenia kręgowego powoduje wystąpienie przejściowych objawów ustępujących najpóźniej po kilku godzinach. Objawia się porażeniem i utratą czucia poniżej miejsca uszkodzenia.
Całkowite przerwanie rdzenia kręgowego objawia się jakimkolwiek brakiem czucia i czynności ruchowych poniżej miejsca uszkodzenia.
Zespół stożka rdzeniowego
Zespół neurologiczny spowodowany patologią
końcowej części rdzenia kręgowego zwanej stożkiem
(conus medullaris; segmenty S3-S5).
Na obraz kliniczny zespołu składają się zaburzenia
czucia w obszarze skóry okolicy perianalnej,
perigenitalnej i wewnętrznej powierzchni ud,
zaburzenia mikcji i funkcji seksualnych, oraz ból
zajętej okolicy.
Zniesiony jest odruch odbytniczy. Nieobecne są
niedowłady.
Zespół Brown- Sequarda Polega na połowicznym uszkodzeniu rdzenia kręgowego, którego objawami są: utrata czucia bólu i temperatury po stronie przeciwnej oraz utrata czucia wibracji i położenia w stawach, porażenie po tej samej stronie ciała i poniżej uszkodzenia.
Podsumowanie
Główne przyczyny urazów rdzenia kręgowego to
wypadki komunikacyjne i upadki, czyli takie, którym
można zapobiegać.
Po urazie rdzenia pacjenci mają najczęściej tetraparezę
lub paraplegię.
Istnieje duża zmienność częstości urazów rdzenia w
populacji pomiędzy poszczególnymi krajami.
przeżycie pacjentów po urazie rdzenia uzależnione jest
od właściwej opieki długoterminowej, profilaktyki
odleżyn, infekcji dróg oddechowych i moczowych oraz
zapewnienie właściwej wentylacji.