Embed Size (px)
Citation preview
Prijsvorming en strategisch inkopen op de energiemarkt
| 0
Erik Suichies – Manager Commercial Product ExpertiseNuon Sales Nederland
DACT – 6 oktober 2009
Inhoud
Introductie Nuon
Ontwikkelingen op de energiemarkt
| 1
Prijsvorming op de energiemarkt
Strategisch inkopen van energie
Inhoud
Introductie Nuon
Ontwikkelingen op de energiemarkt
| 2
Prijsvorming op de energiemarkt
Strategisch inkopen van energie
Eneco
25%
Nuon
34%
Delta
2%
Essent
29%Others
10%
Nuon in Nederland
Elektriciteitsproductie en GasopslagElektriciteitsproductie en GasopslagElektriciteitsproductie en GasopslagElektriciteitsproductie en Gasopslag
Zuidwending
Cluster VelsenCluster VelsenCluster VelsenCluster Velsen
950 MW
Cluster AmsterdamCluster AmsterdamCluster AmsterdamCluster Amsterdam
1,320 MW
+ trade floor
Cluster UtrechtCluster UtrechtCluster UtrechtCluster Utrecht
920 MWENECOENECOENECOENECONuonNuonNuonNuon
ESSENTESSENTESSENTESSENT
NuonNuonNuonNuon
NuonNuonNuonNuon
ENECOENECOENECOENECONuonNuonNuonNuon
ESSENTESSENTESSENTESSENT
NuonNuonNuonNuon
NuonNuonNuonNuon
Eneco
28%
Nuon
29%
Others
11%
Delta
3%
Essent
26%RWE
3%
KlantenbestandKlantenbestandKlantenbestandKlantenbestand
NL Elektriciteit (100% = 7 mln)NL Elektriciteit (100% = 7 mln)NL Elektriciteit (100% = 7 mln)NL Elektriciteit (100% = 7 mln) NL Gas (100% = 6.4 mln)NL Gas (100% = 6.4 mln)NL Gas (100% = 6.4 mln)NL Gas (100% = 6.4 mln)
| 3
Eneco
41%Nuon
39%
Essent
20%
Epe
Elektirciteits productie
Duurzame assets
920 MW
BuggenumBuggenumBuggenumBuggenum
250 MW
ESSENTESSENTESSENTESSENTDELTADELTADELTADELTA
ESSENTESSENTESSENTESSENTDELTADELTADELTADELTA
Eneco
18%
Others
18%
Essent
38%
Nuon
26%
NL groen stroom (100% = 2.4 mln)NL groen stroom (100% = 2.4 mln)NL groen stroom (100% = 2.4 mln)NL groen stroom (100% = 2.4 mln) NL Warmte (100% = 0.2 mln)NL Warmte (100% = 0.2 mln)NL Warmte (100% = 0.2 mln)NL Warmte (100% = 0.2 mln)
Ondergrondse gas opslag
(onder ontwikkeling)
Nuon verhandelt 3 portfolio’s
Productie:Productie:Productie:Productie:
Gas: Gas: Gas: Gas: 2 BCM2 BCM2 BCM2 BCM
Kolen:Kolen:Kolen:Kolen: 2,0 m Mt2,0 m Mt2,0 m Mt2,0 m Mt
Verkoop:Verkoop:Verkoop:Verkoop:
Gas: Gas: Gas: Gas: 7 BCM7 BCM7 BCM7 BCM
Elektriciteit: 24,5 TWhElektriciteit: 24,5 TWhElektriciteit: 24,5 TWhElektriciteit: 24,5 TWh
Trading:Trading:Trading:Trading:
Gas: Gas: Gas: Gas: 25 BCM25 BCM25 BCM25 BCM
Kolen: Kolen: Kolen: Kolen: 100 m Mt100 m Mt100 m Mt100 m Mt
Elektriciteit: 340 TWhElektriciteit: 340 TWhElektriciteit: 340 TWhElektriciteit: 340 TWh
Olie:Olie:Olie:Olie: 200 MB200 MB200 MB200 MB
Carbon:Carbon:Carbon:Carbon: 40 mt40 mt40 mt40 mt
| 4
Zweden
Finland
Zweden
Finland
Wind capaciteit –# 1 in off-shore wind
Warmte productie –# 1
Biomassa capaciteit –# 5
Trading – Top 3
Integratie van Nuon binnen Vattenfall Group
| 5
Zweden
GB
Duitsland
NL
BE
Polen
DK
Zweden
GB
Duitsland
NL
BE
Polen
DK
Elektriciteitsproductie # 5
Klanten – # 67,5 miljoen klanten
Technology develop-ment - Wereldleider Wind, biomassa, zon, getijde, CCS
Inhoud
Introductie Nuon
Ontwikkelingen op de energiemarkt
| 6
Prijsvorming op de energiemarkt
Strategisch inkopen van energie
Bewezen oliereserves
Resteert:Resteert:Resteert:Resteert:
40 jaar40 jaar40 jaar40 jaar
| 7
Bron: BP Statistical review of world energy 2005
Resteert:Resteert:Resteert:Resteert:
40 jaar40 jaar40 jaar40 jaar
Groei BNP wereldwijd
| 8
Bron: PIRA
Effect op de olievraag
| 9
Bron: PIRA
Substitutiekosten olie2009 vraag 84 MMB/dag
| 10
Bron: PIRA
Vraag naar kolen wereldwijd
Wereldproductie (2006):
• Steam coal: 6,0 btons
• Bruinkool: 900 mio tons
Wereld kolenafname 2006
USA
1053.6
18%
Russia
309.2
Indonesia
195
3%
Rest of the world
986
16%
| 11
Nog 200-250 jaar kolenreserves
309.2
5%
China
2380
41%
Australia
373.8
6%
3%
Japan
1.3
0%India
447.3
7%
South Africa
256.9
4%
Belangrijkste exporteurs van steam coal
400
500
600
mn
to
n
Australië Colombia Indonesië Rusland Zuid-Afrika
| 12
0
100
200
300
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008F
mn
to
n
Bron: The International Coal Trading Market
Gasstromen - verwachting EU
| 1313
Gasstromen vanuit Rusland
Nord stream
| 1414
South stream route
| 15
EU gasmarkten in ontwikkeling
Groen: liquide markten
| 16
Oranje:
markten in ontwikkeling
Gasrotonde in ontwikkeling
Ontwikkeling Oude/ Bunde
BBL
| 17
Bron: GTS, april 2007
Nederland wordt exporteur van elektriciteit
NorNed (vanaf 2008)Nederland ontwikkelt zich naar exporteur van elektriciteit:
2008: 0,2 GW import
2009: 1,7 GW export
2016: 15,9 GW export
���� Bij realisatie van
| 18
BritNed (verw. 2011)
���� Bij realisatie van geplande centrales
Inhoud
Introductie Nuon
Ontwikkelingen op de energiemarkt
| 19
Prijsvorming op de energiemarkt
Strategisch inkopen van energie
Ruwe olie
LSFO/Gasolie
Kolenmijnen
(Gas) CO2
Wat beïnvloedt de marktprijs?
TTF gas
| 20
Fabrieken
Elektriciteit
Weer
Sociaal economischeeffecten
Vraag en aanbod
Aanbod in binnen- en buitenland
Verschillende marktplaatsen
Termijnmarkt:•‘Over the counter’ prijzen voor levering volgende maanden, kwartalen, jaren•Dagelijkse prijsnotering voor perioden vooruit•Zie www.endex.nl
Dagmarkt:
| 21
Dagmarkt:•Prijzen voor levering morgen•Zie www.apx.nl
Onbalans:•Verschil tussen vooraf aangegeven afname (nominatie) en daadwerkelijke afname•Afwijking wordt afgerekend volgens onbalans prijsmethodiek•Wordt meestal afgekocht in het energiecontract
Brent Oil
60,00
70,00
80,00
90,00
Pri
ce
pe
r b
arr
el
Brent $ Spot
| 22
20,00
30,00
40,00
50,00
05-1
0-0
8
19-1
0-0
8
02-1
1-0
8
16-1
1-0
8
30-1
1-0
8
14-1
2-0
8
28-1
2-0
8
11-0
1-0
9
25-0
1-0
9
08-0
2-0
9
22-0
2-0
9
08-0
3-0
9
22-0
3-0
9
05-0
4-0
9
19-0
4-0
9
03-0
5-0
9
17-0
5-0
9
31-0
5-0
9
14-0
6-0
9
28-0
6-0
9
12-0
7-0
9
26-0
7-0
9
09-0
8-0
9
23-0
8-0
9
06-0
9-0
9
20-0
9-0
9
04-1
0-0
9
Pri
ce
pe
r b
arr
el
Brent euro Spot
Prijsontwikkelingen olie
• Olieprijsbewegingen met name bepaald door het sentiment op de aandelenmarkt en door de euro/dollar koers
• Dollar blijft zwak (1,45 – 1,48 EUR/USD)• OPEC is slechts 63% compliant, dus veel OPEC landen houden zich niet aan
productiebeperking• Wereldwijde voorraden zijn hoog, boven het 5 jaars gemiddelde
| 23
• Wereldwijde voorraden zijn hoog, boven het 5 jaars gemiddelde• Mild orkaan seizoen, weinig productie uitval
• Fundamenten nog steeds zwak, lage vraag, hoge voorraden.• Onze outlook is op korte termijn zijwaarts
TTF Gas
25
30
35
40
€ / M
Wh
Y 2010
Y 2011
Q1 2010
Gasprijzen 2010 met 60% gezakt in 12 maanden
| 24
10
15
20
25
05-1
0-0
8
19-1
0-0
8
02-1
1-0
8
16-1
1-0
8
30-1
1-0
8
14-1
2-0
8
28-1
2-0
8
11-0
1-0
9
25-0
1-0
9
08-0
2-0
9
22-0
2-0
9
08-0
3-0
9
22-0
3-0
9
05-0
4-0
9
19-0
4-0
9
03-0
5-0
9
17-0
5-0
9
31-0
5-0
9
14-0
6-0
9
28-0
6-0
9
12-0
7-0
9
26-0
7-0
9
09-0
8-0
9
23-0
8-0
9
06-0
9-0
9
20-0
9-0
9
04-1
0-0
9
€ / M
Wh
Q1 2010
Q2 2010
Q3 2010
Prijsontwikkelingen gas
Gas Spot• TTF spot prijzen handelen tussen €7.00 en €10.00• Voorraden in de UK 98% vol en voorraden op het continent lopen op• LNG blijft Europa binnen komen. Wij verwachten dat dit zal toenemen in
oktober, omdat de prijzen in Europa hoger zijn dan in de VS • Gasvelden/ verdeelstations zijn allemaal terug uit onderhoud
| 25
• Gasvelden/ verdeelstations zijn allemaal terug uit onderhoud
Gas Termijnmarkt• Cal 10: 15 €/MWh, Cal 11: 20 €/MWh• Dalende curve doordat producenten verkopen, waaronder GasTerra• Door voldoende aanbod is onze outlook dat de markt nog steeds ruimte heeft om
verder te dalen
Coal API 2 (including freight)
110
120
130
140
150
$/M
t
Y 2010
Y 2011
Q1 2010
| 26
60
70
80
90
100
05-1
0-0
8
19-1
0-0
8
02-1
1-0
8
16-1
1-0
8
30-1
1-0
8
14-1
2-0
8
28-1
2-0
8
11-0
1-0
9
25-0
1-0
9
08-0
2-0
9
22-0
2-0
9
08-0
3-0
9
22-0
3-0
9
05-0
4-0
9
19-0
4-0
9
03-0
5-0
9
17-0
5-0
9
31-0
5-0
9
14-0
6-0
9
28-0
6-0
9
12-0
7-0
9
26-0
7-0
9
09-0
8-0
9
23-0
8-0
9
06-0
9-0
9
20-0
9-0
9
04-1
0-0
9
$/M
t
Q1 2010
Q2 2010
Q3 2010
Prijsontwikkelingen kolen
Kolen• Prijzen vrij stabiel, gedreven door het sentiment op de oliemarkt • Voorraden zijn vol in ARA (Amsterdam-Rotterdam-Antwerpen), stabiel in India,
dalend in China• Er is genoeg aanbod uit Indonesië en Colombia• Kolengestookte centrales minder in gebruik door lage gasprijzen
| 27
• Kolengestookte centrales minder in gebruik door lage gasprijzen
Vracht• Vrachtkosten gestegen in eerste 5 maanden 2009 gestegen door toenemende vraag
uit China • Vrachtkosten dalend sinds juni, dalende vraag naar staal en ijzererts• Overschot aan schepen
Ruimte voor prijsdalingen door lagere vrachtkosten
CO2
16
18
20
22
24
26
€ / t
on
Y 2010
| 28
6
8
10
12
14
16
05-1
0-0
8
19-1
0-0
8
02-1
1-0
8
16-1
1-0
8
30-1
1-0
8
14-1
2-0
8
28-1
2-0
8
11-0
1-0
9
25-0
1-0
9
08-0
2-0
9
22-0
2-0
9
08-0
3-0
9
22-0
3-0
9
05-0
4-0
9
19-0
4-0
9
03-0
5-0
9
17-0
5-0
9
31-0
5-0
9
14-0
6-0
9
28-0
6-0
9
12-0
7-0
9
26-0
7-0
9
09-0
8-0
9
23-0
8-0
9
06-0
9-0
9
20-0
9-0
9
04-1
0-0
9
€ / t
on
Y 2011
Prijsontwikkelingen CO2
Emissieplafonds• Industrie heeft een overschot van 264 miljoen ton• Elektriciteitssector heeft een tekort van 200 miljoen ton
• Door minder gebruik van kolengestookte centrales, minder uitstoot• Wat gaat de industrie doen met haar overschot?
| 29
• Wat gaat de industrie doen met haar overschot?
• Groot gedeelte van de Europese industrie krijgen gratis rechten vanaf 2013 (ter voorkoming van Carbon leakage)
• Wij verwachten op korte termijn verder dalende prijzen
Endex Baseload
70
80
90
100
€ / M
Wh
Y 2010
Y 2011
Y 2012
Q1 2010
Elektriciteitsprijzen 2010 met 45% gezakt in 12 maanden
| 30
30
40
50
60
05-1
0-0
8
19-1
0-0
8
02-1
1-0
8
16-1
1-0
8
30-1
1-0
8
14-1
2-0
8
28-1
2-0
8
11-0
1-0
9
25-0
1-0
9
08-0
2-0
9
22-0
2-0
9
08-0
3-0
9
22-0
3-0
9
05-0
4-0
9
19-0
4-0
9
03-0
5-0
9
17-0
5-0
9
31-0
5-0
9
14-0
6-0
9
28-0
6-0
9
12-0
7-0
9
26-0
7-0
9
09-0
8-0
9
23-0
8-0
9
06-0
9-0
9
20-0
9-0
9
04-1
0-0
9
€ / M
Wh
Q1 2010
Q2 2010
Q3 2010
nov-09
Endex Peakload
90
100
110
120
130
€ / M
Wh
Y 2010
Y 2011
Y 2012
Q1 2010
| 31
40
50
60
70
80
05-1
0-0
8
19-1
0-0
8
02-1
1-0
8
16-1
1-0
8
30-1
1-0
8
14-1
2-0
8
28-1
2-0
8
11-0
1-0
9
25-0
1-0
9
08-0
2-0
9
22-0
2-0
9
08-0
3-0
9
22-0
3-0
9
05-0
4-0
9
19-0
4-0
9
03-0
5-0
9
17-0
5-0
9
31-0
5-0
9
14-0
6-0
9
28-0
6-0
9
12-0
7-0
9
26-0
7-0
9
09-0
8-0
9
23-0
8-0
9
06-0
9-0
9
20-0
9-0
9
04-1
0-0
9
€ / M
Wh
Q1 2010
Q2 2010
Q3 2010
nov-09
Prijsontwikkelingen elektriciteit
Centrales in Duitsland en Frankrijk komen niet uit onderhoud. Daardoor zijn de spotprijzen hoger dan de prijzen over een maandDus ondanks de lage gasprijzen stijgen de elektriciteitsprijzen op de SpotHoge spark spread (verschil tussen elektriciteitsprijzen en gasprijzen)
Op korte termijn verwachten we dalende prijzen door daling gas- en kolenprijzen
| 32
Op korte termijn verwachten we dalende prijzen door daling gas- en kolenprijzenPrijsontwikkelingen op lange termijn afhankelijk van onderliggende waarden en herstel van de economie
Inhoud
Introductie Nuon
Ontwikkelingen op de energiemarkt
| 33
Prijsvorming op de energiemarkt
Strategisch inkopen van energie
Hoe koopt uw organisatie energie in?
Budget Risico Aandacht Visie Ontwikkeling
Budget: Energiebudget? Restricties? Procedures?
| 34
Budget: Energiebudget? Restricties? Procedures?
Risico: Risicomijdend? Maximale risico? Tot wanneer onzekerheid?
Aandacht: Hoeveel tijd? Beschikbaarheid beslissingbevoegden?
Ontwikkeling: Verandering in verbruik? Organisatieveranderingen?
Visie: Korte-/ lange termijn visie?
Scenario model voor strategisch inkopen van energie
Wat zijn, op basis van historische volatiliteiten van de energieprijzen en verwachtingen over toekomstige prijstrends, de verwachte energiekosten voor komende perioden?
| 35
Hiervoor heeft Nuon een scenario model ontwikkeld. Dit geeft klanten inzicht in kansen op lage kosten en risico’s van hoge kosten
Input in het model
Vlakke markt, hoge volatiliteit (jaarlijkse drift: 0%,
jaarlijkse volatiliteit: 30%)
€120
€140
€160
| 36
€20
€40
€60
€80
€100
Historische volatiliteiten elektriciteit
Jaarlijkse histor ische volatiliteit
10,0%
15,0%
20,0%
25,0%
Vol200 5
Vol200 6
Vol200 7
Vol200 8
| 37
0,0%
5,0%
10,0%Vol200 8
Vol200 9
Vol2010
Vol2011
50 GWh elektriciteit, inkoop voor 2011
90% Bandbreedte
€3.360.000
€3.860.000
€4.360.000Onderkant 90% Bovenkant 90%
50% swing
62% swing
| 38
€1.860.000
€2.360.000
€2.860.000
Gem. prijs 1 Moment Willekeurige Collar Stop Loss
€500.000€1.430.000 €1.760.000 €1.530.000 €1.380.000
Dienstverlening Nuon bij strategisch inkopen van energie
Begeleiding en advies bij energie inkoop
Optimalisatie van uw energie inkoopportefeuille
Maatwerkoplossingen.
| 39
Markt info
Prijzen
Trading info
NuonPortfolioDesk
Hartelijk dank voor uw aandacht
Erik SuichiesManager Commercial Expertise
N.V. Nuon Energy/Sales Nederland
Spaklerweg 20, Amsterdam
| 40
Spaklerweg 20, AmsterdamLocatiecode 1AA6410Postbus 41920, 1009 DC AmsterdamMobiel +31 6 5240 0020Fax +31 20 562 76 60www.nuon.nl
