8/19/2019 ethg33p22-24

1/3

Βασική πληροφόρηση

Τα  προγράμματα  Διδυμοποίησης (twinning projects) της Ευ-

ρωπαϊκής  Ένωσης (ΕΕ) είναι θεσμικά και αναπτυξιακά 

“εργαλεία” που χρησημοποιεί  η ΕΕ προκειμένου να ενσω-

ματώσει  το Κοινοτικό Κεκτημένο (acquis communautaire)

στις χώρες που πρόκειται να γίνουν ή έχουν γίνει πρόσφα-

 τα μέλη  της ΕΕ. Δεν είναι προγράμματα ερευνητικά αλλά 

προγράμματα αναπτυξιακού  τύπου με συνυπευθυνότητα 

 των Οργανισμών ή Επιστημονικών Φορέων που συνερ-

γάζονται.

Οι θεμελιώδεις  αρχές που διέπουν  τα προγράμματα αυτά είναι οι ακόλουθες:

 Έχουν σχεδιασθεί  για να προσφέρουν όχι μόνο επιστημο-•

νική γνώση ή άλλης μορφής  τεχνική βοήθεια. Είναι προ-

γράμματα που έχουν και ως στόχο  τη διοικητική και νομο-

θετική συνεργασία σε ένα συγκεκριμένο πεδίο που πρέπει 

να αποφέρει συγκεκριμένα αποτελέσματα (mandatory

results).

Δεν είναι μόνο προγράμματα μεταφοράς  τεχνικής βοήθει-•

ας από μία χώρα μέλος  της ΕΕ προς  τη χώρα  υλοποίησης 

(BC, beneficiary country). Είναι μία πολύ στενή συνεργα-

σία  των δύο χωρών στην οποία η BC έχει  τον κύριο ρόλο 

όσον αφορά  τις επιδιωκόμενες αλλαγές και στόχους  του προγράμματος.

Ο στόχος ενός προγράμματος διδυμοποίησης δεν είναι να •

αναπαραγάγει ένα διοικητικό σύστημα στη BC αλλά να 

εισαγάγει  τις καλύτερες πρακτικές  της ΕΕ σε ένα συγκε-

κριμένο πεδίο σε σχέση με  την κοινοτική νομοθεσία.

Τα  προγράμματα  είναι  ανταγωνιστικά δηλ. ακολουθείται η 

διαδικασία  της προκήρυξης, η  υποβολή και παρουσίαση 

 της πρότασης από  τους ενδιαφερόμενους φορείς που είναι 

εξουσιοδοτημένοι (mandated bodies) να  υποβάλουν προ-

 τάσεις και η αξιολόγησή  τους από  τη χώρα που θα εφαρ-

μοσθεί   το πρόγραμμα. Υπάρχει ενδιαφέρον από πολλές 

χώρες  της ΕΕ για συμμετοχή σε  τέτοια προγράμματα λόγω σημαντικών πλεονεκτημάτων  (πολιτικών, οικονομικών,

εμπορικών κ.λπ.) για  τη χώρα μέλος  της ΕΕ,  τον Οργανι-

σμό ή Οργανισμούς που  υλοποιούν  το πρόγραμμα ως και 

για  τους εμπειρογνώμονες που συμμετέχουν στο έργο.

 Η   υλοποίηση  των  εν  λόγω έργων ακολουθεί  αυστηρά  τους 

όρους και κανόνες που εμπεριέχονται σε ειδικό εγχειρίδιο 

(Manual) που έχει εκδοθεί  από  την ΕΕ και η χρηματοδό-

 τηση κατά 100% προέρχεται από αυτήν. Σύμφωνα με  το 

Manual ο καθορισμός  των πιο σημαντικών παραρτημάτων 

 του Συμβολαίου  του έργου (workplan, activities, schedule,

budget) αποφασίζεται και συμφωνείται από κοινού από 

 τους Project Leaders  των εμπλεκομένων χωρών, π.χ.  της 

χώρας μέλους ή  των χωρών μελών, όπως είναι στην πε-

ρίπτωση συνεργασιών (Consortium), με  τη χώρα εφαρ-

μογής  του προγράμματος (Beneficiary Country). Ο ρόλος 

 του Project Leader και  του εμπειρογνώμονα που θα μένει 

στη χώρα εφαρμογής  του προγράμματος (RTA, Resident

Twinning Adviser) είναι καθοριστικός στην επιτυχία  της 

 υλοποίησης  του έργου και μετά  την  υπογραφή  του συμβο-

λαίου οι όποιες αλλαγές κρίνονται απαραίτητες για  την 

 υλοποίηση  του έργου γίνονται με ευθύνη και πρωτοβου-

λία  του project leader. Ο Οργανισμός που αναλαμβάνει 

 την  υλοποίηση  του  έργου, εκτός  των άλλων πλεονεκτη-

μάτων, έχει και  το οικονομικό όφελος  της πίστωσής  του 

με  το project management cost, που χορηγείται για  την 

απρόσκοπτη  υλοποίηση  του προγράμματος. Σύμφωνα με 

 τις αρχές και  τους κανόνες που  υπάρχουν στο Manual  το project management cost (flat rate) χρησιμοποιείται για 

 την απρόσκοπτη  υλοποίηση  του προγράμματος με ευθύνη 

 του project leader.

Τα  προγράμματα  διδυμοποίησης (twinning projects) απο-

 τελούν σήμερα βασικό άξονα πολιτικής  του Υπουργείου 

Εξωτερικών  της  χώρας μας  και  διαδοχικές συσκέψεις 

έχουν διεξαχθεί  από  το αρμόδιο  τμήμα σε μια προσπάθεια 

ενεργοποίησης  των στελεχών  της Δημόσιας Διοίκησης  της 

χώρας μας για εμπλοκή  τους στα προγράμματα αυτά. Τα 

οφέλη που προκύπτουν για  τη χώρα μας και  τους εμπλεκό-

μενους φορείς είναι πολλαπλά. Πιο συγκεκριμένα:

Βελτιώνεται  το κύρος και η αξιοπιστία  της χώρας μας ως •

μέλος  της  ΕΕ με δυνατότητες να μεταφέρει γνώση και 

καινοτομία.

Η επιστημονική και  τεχνολογική διείσδυση σε μία χώρα •

Πρόγραμμα  Διδυμοποίησης (twinning project) με  την Πολωνία

  Δρ  Σπύρος  Βυζαντινόπουλος , Τακτικός  Ερευνητής 

 Ινστιτούτο  Προστασίας Φυτών Θεσσαλονίκης 

8/19/2019 ethg33p22-24

2/3

ΕΘ Ι Α Γ Ε    22 / 23

γίνεται και επιτυγχάνεται αποδοτικότερα με  τη μεταφορά γνώσης και  τεχνολογίας.

Για  τους Οργανισμούς που αναλαμβάνουν  τη διαχείριση •

 του έργου, το επιστημονικό, ερευνητικό αλλά και οικονο-

μικό όφελος είναι μεγάλο.

Με  την επαφή  των επιστημόνων από διάφορες χώρες ανα-•

πτύσσονται επιστημονικές και ερευνητικές συνεργασίες 

και δημιουργούνται στρατηγικές συμμαχίες σε ερευνητικό 

επίπεδο.

Θα   πρέπει   να  τονισθεί   ότι αυτά  τα προγράμματα για  το 

ΕΘΙΑΓΕ ξεκίνησαν από  το 1999, όταν  το  Ίδρυμα επίσημα 

έγινε αποδεκτό από  την Ευρωπαϊκή  Ένωση ως Mandate

Body σε μια προσπάθεια βελτίωσης  των οικονομικών  του 

εισροών, στήριξης  της πολιτικής  του Υπουργείου Εξωτερικών  της 

χώρας μας και γενικότερα διείσ-

δυσης  του  ΕΘΙΑΓΕ ως ερευνη-

 τικού,  τεχνολογικού και αναπτυ-

ξιακού φορέα στον ελληνικό και 

ευρωπαϊκό χώρο.

 Η   συμμετοχή  των   ερευνητών   του 

ΕΘΙΑΓΕ στα εν λόγω προγράμ-

ματα είναι σε εθελοντική βάση 

ενώ θα πρέπει ιδιαίτερα να επι-

σημανθεί  ότι στα προγράμματα διδυμοποίησης συμμετέχουν 

αποκλειστικά  μόνο Δημόσιες 

Υπηρεσίες  και Οργανισμοί . Η συμμετοχή στελεχών και εμπειρο-

γνωμόνων από  τον ιδιωτικό  τομέα 

απαγορεύεται.

 Διαδοχικά στάδια υλοποίησης  του προγράμ-

ματος διδυμοποίησης με  τίτλο “Evaluation of

existing active substances and registration

and surveillance of biocidal products-PL2005/ IB/EN/01”.

 Υποβολή 

πρότασης

  Η   υποβολή  της  πρότασης απαιτούσε  τη συνεργασία εμπει-

ρογνωμόνων όχι μόνο από  τη χώρα μας αλλά και από άλλες χώρες αφού  το αντικείμενο  της Κοινοτικής Οδηγίας 98/8/ 

EC που αφορά  την αξιολόγηση  των δραστικών ουσιών  των 

βιοκτόνων είναι σχετικά νέο και  τεχνογνωσία πάνω στα 

βιοκτόνα έχει αναπτυχθεί  κύρια από άλλες χώρες, π.χ. Ολ-

λανδία.Για παράδειγμα η πρόσφατη πολιτική  της ΕΕ πάνω 

στα βιοκτόνα και στις επικίνδυνες χημικές ουσίες (REACH

SYSTEM) στηρίχθηκε κύρια σε   τεχνογνωσία  Ολλανδών επιστημόνων που ανήκουν στον Ολλανδικό Ερευνητικό Οργανισμό (RIVM). Από  την άλλη πλευρά έπρεπε να κα-

 ταβληθεί  προσπάθεια  για πολιτικούς και οικονομικούς 

λόγους να χρησιμοποιηθούν όλα  τα στελέχη  της χώρας μας που έχουν αποδεδειγμένα  τη σχετική  τεχνογνωσία. Στο 

πλαίσιο αυτά έγιναν επαφές με επιστήμονες από  το ΥΠΑ - ΑΤ,ΕΟΦ,ΜΦΙ αλλά και επιστήμονες από άλλες χώρες  του 

εξωτερικού (Ολλανδία, Αυστρία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερ-

μανία) για μία κατ’αρχήν συναίνεσή  τους για  τη συμμετοχή 

 τους στο πρόγραμμα. Το αποτέλεσμα αυτής  της επίπονης 

προσπάθειας ήταν να  υποβληθεί  έγκαιρα η πρόταση για 

αξιολόγηση στην αρμόδια Υπηρεσία  της ΕΕ που εδρεύει 

στη Βαρσοβία  της Πολωνίας (Office of the Committee for

European Integration). Η πρόταση  υποβλήθηκε σε συνερ-γασία (Consortium) με  τον εξειδικευμένο ερευνητικό ορ-

γανισμό  της Ολλανδίας (RIVM), παρουσιάσθηκε σε ειδική 

ημερίδα στη Βαρσοβία και εγκρίθηκε από  την Ευρωπαϊκή  Ένωση. Ο συνολικός προϋπολο-

γισμός εκτέλεσης  του έργου ήταν 

1.300.000  € και ο αρχικός χρόνος 

 υλοποίησής  του ήταν 15 μήνες.

Στόχοι 

του 

προγράμματος 

Οι   βα σι κο ί   άξον ες - στόχοι   του 

προγράμματος συνοπτικά ήταν οι 

ακόλουθοι:

 Νομοθετικά  και  οργανωτικά ζη -•

τήματα- Ενημέρωση και εκπαίδευση  των 

Πολωνών επιστημόνων στις διατά-

ξεις  της οδηγίας 98/8/EC και  των 

αντίστοιχων κανονισμών  της σχε-

 τικά με  την έγκριση κυκλοφορίας 

 των βιοκτόνων στην ΕΕ.

-  Ανάπτυξη  και παραγωγή κατευθυντήριων  οδηγιών 

(guidelines) για  την αξιολόγηση  των δεδομένων που  υπάρ-

χουν στους φακέλους (dossiers)  των  υπό έγκριση δραστι-

κών ουσιών  των βιοκτόνων.

- Ανάπτυξη ενός επιχειρησιακού σχεδίου (Business Plan)

που με βάση  του εργαλείου  της swot analysis και  των κρι- τηρίων  της  αποτελεσματικότητας, ευελιξίας στη  διαδι-

κασία λήψης  των αποφάσεων και οικονομικού οφέλους 

(cost/benefit analysis) θα εκπονηθεί  νέο οργανόγραμμα 

και αναδιάρθρωση  της  υπηρεσίας που είναι  υπεύθυνη για 

 τη χορήγηση έγκρισης κυκλοφορίας  των βιοκτόνων στην 

Πολωνία.

 Εκπαιδευτικά  σεμινάρια  και  ενημερωτικές  επισκέψεις  για •

 επιστημονικά  και  ερευνητικά θέματα των  βιοκτόνων.

- Αξιολόγηση επικινδυνότητας  των δραστικών ουσιών  των 

βιοκτόνων σε σχέση με  τις φυσικές και χημικές  τους ιδιό-

 τητες, τη βιολογική  τους αποτελεσματικότητα, την  τύχη και 

συμπεριφορά  τους στο περιβάλλον, τις οικοτοξικολογικές  τους ιδιότητες, τα  τυχόν  υπολείμματά  τους στο περιβάλλον 

και  τις  τοξικολογικές  τους  επιπτώσεις για  τον άνθρωπο 

και  τα ζώα.

8/19/2019 ethg33p22-24

3/3

- Ενημερωτικές και εκπαιδευτικές επισκέψεις στην Ελλά-δα, Αυστρία και Ολλανδία σε θέματα διαδικασιών έγκρι-

σης κυκλοφορίας  των βιοκτόνων στις εν λόγω χώρες, σε 

θέματα μεταβολισμού  τους στα θηλαστικά και  την αξιο-

λόγηση επικινδυνότητας σε συνάρτηση με  τις φυσικές και 

χημικές  τους ιδιότητες.

- Ειδική εκπαίδευση σε θέματα που είναι συναφή με  την 

κατηγοριοποίηση, συσκευασία και καθορισμό  της ετικέ-

 τας για  τα βιοκτόνα.  Ανάλυση και εφαρμογή συστήματος 

πληροφόρησης σε περιπτώσεις δηλητηριάσεων από   τα 

βιοκτόνα.

 Ανάπτυξη τεχνικών  προδιαγραφών  για τη  δημιουργία  βάσης •

 δεδομένων  για τα  βιοκτόνα.- Εκπόνηση  τεχνικών προδιαγραφών και  των αντίστοιχων 

σχετικών απαιτούμενων  τεχνικών διατάξεων που θα ήταν 

 το αντικείμενο διεθνούς διαγωνισμού προκειμένου να εφαρμοσθεί  ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης για 

 τον έλεγχο, την αξιολόγηση και  τη διαδικασία έγκρισης  της 

κυκλοφορίας  των βιοκτόνων στην Πολωνία. Το σύστημα 

αυτό πρέπει να είναι συνδεδεμένο και να ενσωματώνει  τις 

απαραίτητες βάσεις δεδομένων (IUCLID, EUSES, QSAR)

για  ταχύτερη και αξιόπιστη αξιολόγηση  των δραστικών 

ουσιών  των βιοκτόνων.

Υλοποίηση του  προγράμματος•

Το πρόγραμμα  υλοποιήθηκε σε 18 μήνες. Στο  εν λόγω διάστημα πραγματοποιήθηκαν πάνω από  65 εβδομαδι-

αίες εκπαιδεύσεις στην Πολωνία και 6 εβδομαδιαίες επι-

σκέψεις Πολωνών εμπειρογνωμόνων στην Ελλάδα (3),

Ολλανδία (2) και  Αυστρία (1). Συμμετείχαν πάνω από 50

εμπειρογνώμονες από Ελλάδα (ΕΘΙΑΓΕ, ΜΦΙ,ΥΠΑΑΤ),

Ολλανδία (RIVM) και ad hoc ειδικοί  επιστήμονες και 

ερευνητές από  Αυστρία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο,

Ισπανία, Ολλανδία και  Ουγγαρία. Ο συντονισμός  του 

όλου προγράμματος έγινε από  τον Δρα Σ.Βυζαντινόπουλο 

(Project Leader) με  υπεύθυνη  υλοποίησης στην Πολωνία  τη 

Δρα Χ. Ρίζου (Resident Twinning Advisor).Επί  πλέον ανά 

 τρεις μήνες η ειδική ομάδα παρακολούθησης και ελέγχου 

 της πορείας  υλοποίησης  του έργου (Steering Committee)συνεδρίαζε και αξιολογούσε  την πορεία  των δραστηριο-

 τήτων  του προγράμματος.

 Παραδοτέα του  προγράμματος•

Τα παραδοτέα  του προγράμματος περιλαμβάνουν:

-  Όλες  τις εισηγήσεις και  τις διαφάνειες  των εισηγητών.

Το ογκώδες  υλικό που συλλέχθηκε είναι σε ηλεκτρονική 

μορφή και αποτελεί  σήμερα  το πιο σύγχρονο, επιστημονικό 

και  τεχνοκρατικό  υλικό για  το θέμα  των βιοκτόνων στην 

Ευρώπη.

- Το Επιχειρησιακό Σχέδιο (Business Plan) για  την αναδι-

άρθρωση  της  υπηρεσίας για  τη χορήγηση έγκριση κυκλο-

φορίας  των βιοκτόνων (επίσης σε ηλεκτρονική μορφή).- Τις  τεχνικές προδιαγραφές για  τη διενέργεια  του δια-

γωνισμού για  την παραγωγή  της βάσης δεδομένων για  τα 

βιοκτόνα( σε ηλεκτρονική μορφή).

Συμπεράσματα

Το  έργο   υλοποιήθηκε με απόλυτη  επιτυχία σύμφωνα με  τα 

ευμενή σχόλια  των αρμόδιων  υπηρεσιών  της Ευρωπαϊκής 

 Ένωσης (UKIE & CFCU). Το ΕΘΙΑΓΕ ανταποκρίθηκε 

θετικά στις διοικητικές και οικονομικές ενέργειες που 

απαιτούσε η διαχείριση  του προγράμματος ενώ οι εμπει-

ρογνώμονες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα από  το Μπε-

νάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, το Υπουργείο  Αγρο- τικής  Ανάπτυξης και Τροφίμων και  το ΕΘΙΑΓΕ ανταπο-

κρίθηκαν με απόλυτη επιτυχία στην αποστολή  τους.

 Πληροφορίες :

 Ινστιτούτο  Προστασίας Φυτών Θεσσαλονίκης

 57001Θέρμη Θεσσαλονίκης

 τηλ .: 2310 471477, e-mail: ppinth@nagref.gr