Ethiek

Welkom!

Waarden & normen kritisch bekeken

Narratieve ethiek: Martha Nussbaum (1947)

1986 2001 2011

Wat is een goed leven?

- Deugdethiek als inspiratiebron

- Narratieve ethiek

- samenhang

- rationaliteit

- emoties

- Het belang van kunst

- Politiek

Niet: wat is een juist leven?

Maar: wat is een goed leven?

Socrates: Ken uzelf!

Plato: Het goede bestaat.

Aristoteles: een gelukt leven.

http://youtu.be/hRx7fdbxNPI

Terug naar de klassieken

Aristoteles- Het leven is niet volmaakt

- Niet alle het goede is verenigbaar

- Niet abstract maar concreet: in situatie

- Universele praktische kennis is onmogelijk

- Emoties, maar met mate

- Oncontroleerbare lot

- Broosheid = uniek en schoon

Deugdzaam

Juiste emotionele ontwikkeling

Mogelijkheid tot liefde

Gemoedstoestand en karakter

Geen definitieve oplossing

Narratieve ethiek

- samenhang

- rationaliteit

- emoties

Narratieve autonomie:

Je bent wat een verhaal dat je vertelt

• Vormen mens tot moreel persoon

• Verhalen: verhoogd begrip

• Grensverleggende moraal

• Verhalen geven eenheid

http://youtu.be/PCyFyjEcFB4?t=1m50s tot 4.56

Verhalen

Narratieve ethiek is niet fragmentarischEen handeling staat niet los van zijn betekenis:

het verhaal & de sociale rollen

Moraal:

Verbonden aan context

Een doorlopend verhaal

Ik vandaag

= ik over 20 jaar

Moraal is sociaal:

-Je verhaal wordt beoordeeld door anderen

-Begrijpen zij jou als rechtvaardig en goed?

Moraal is nooit af…

Broosheid van het goede

Niet tot elkaar reduceerbare unieke delen van geluk

Reflectie

Socrates:

‘een niet onderzocht leven is niet de moeite waard om geleefd te worden.’

Kritiek op onderwijs

Onderwijs in dienst van economie

In plaats van in dienst van democratie

Oplossing: Socratische pedagogiek

Plus: mededogen leren

Onderwijs: autonome mensen met mededogen

Is mijn leven wel onderzocht in relatie met het goede leven?

Kritisch en zelfstandig denken.

Boek kritisch lezen.

Verschillen zijn goed.

Rousseau 1712-1778

Mededogen i.t.t. walging

Projectie tegen eigen schaamte.

Angst voor besmetting.

Moderne ethiek is te rationeel

Emoties maken deel uit van oordeelsvermogen

- achter elke emotie zit een oordeel -

‘Dat mag jij niet doen!’

Verdriet vertelt je waar je om geeft

KUNST

Ethiek gaat om verstaan

grieks  epistánai  ’blijven staan om te bekijken’

-Beter inleven

Ook in de vreemdeling!

-Oorzaak en diepte leed

verbreding morele horizon

verkenning morele horizon

http://youtu.be/PCyFyjEcFB4?t=11m8s

Noodlot: Het goede is niet altijd te vangen.

Het goede?

Ruimte voor tragische dilemma’s!

Slecht Slecht

Wijzelf zijn ook tragisch

(Blind door emoties)

Politiek

Besef gemeenschappelijke risico’s en kwetsbaarheid

Politiek doel: kwetsbare mensen beschermen

Vooruitgang is niet meetbaar in BNP

BNP leidt niet automatisch tot verbetering levenskwaliteit

India

Mogelijkheden-benadering

capability approach

Armoede = verstoken zijn van mogelijkheden

Wat kan elke persoon

Doen

Zijn

???

Worden?

Mogelijkheden theorie

-Ieder mens geboren als kwetsbaar wezen met mogelijkheden.

-Anderen zijn van cruciaal belang in ontwikkeling.

-Samenleving schept randvoorwaarden.

10 essentiële mogelijkheden

- Leven

- Lichamelijke gezondheid

- Lichamelijke onschendbaarheid

-Verbeeldingskracht

- Gevoelens

- Praktische rede

- Sociale banden: mededoge + empathie

- Leven met andere soorten

- Lachen spelen

- Controle over omgeving

Huishoudelijke mededelingen

2 april Frans de Waal

9 april G.E. Moore

Essay

Dank voor het aanmelden!

Inleveren voor 30 april…

Ethiek

Waarden & normen kritisch bekeken

Tot ziens!