Етички кодексЗА ТЕСТИРАЊЕ

НА ЗНАЕЊАТА НА УЧЕНИЦИТЕ

...1...

Из­го­тву­ва­ње­то­ на­ овој­ ко­декс­ е­ фи­нан­си­ра­но­ од­ аме­ри­кан­ски­от­на­род­пре­ку­Аген­ци­ја­та­на­САД­за­ме­ѓу­на­ро­ден­раз­вој­(УСАИД)­во­рам­ки­те­на­Про­е­ктот­за­ос­нов­но­обра­зо­ва­ние,­ ком­по­нен­та­ Уна­пре­ду­ва­ње­ на­ оце­ну­ва­ње­то­ на­уче­ни­ци­те.­Ста­во­ви­те­изра­зе­ни­во­ко­де­ксот­се­на­од­го­вор­ност­на­Про­е­ктот­за­ос­нов­но­обра­зо­ва­ние­и­не­ги­изра­зу­ва­ат­ста­во­ви­те­на­УСАИД­или­на­Вла­да­та­на­Со­е­ди­не­ти­те­Аме­ри­кан­ски­Др­жа­ви.

Ко­де­ксот­го­под­го­тви:Го­ри­ца­Миц­ков­ска­во­со­ра­бо­тка­со­Ра­бот­на­та­гру­па­за­ком­по­нен­та­та­Уна­пре­ду­ва­ње­на­оце­ну­ва­ње­то­на­уче­ни­ци­теЛе­кту­ра:Су­за­на­Стој­ков­ска

Гра­фич­ко­уре­ду­ва­ње:Ко­ма­лаб.

...2...

...3...

ВОВЕДПроверката,­ односно­ оценувањето­ на­ знаењата­ на­ уче­

ниците­ со­ помош­ на­ тестови­ на­ знаења­ често­ се­ смета,­

само­по­себе,­за­веродостојно­и­објективно.­Tестовите­на­

знаења,­ особено­ објективните,­ имаат­ голем­ потенцијал­

добро­ да­ го­ измерат­ знаењето­ на­ учениците­ за­ потоа­

добиените­ податоци­ да­ се­ искористат­ во­ сумативни­ или­

формативни­ цели.­ Меѓутоа,­ во­ текот­ на­ процесот,­ од­

донесувањето­ одлука­ за­ спроведување­ на­ тестирањето­

па­ сè­ до­ интерпретацијата­ и­ користењето­ на­ резултатите­

од­тестот,­постојат­многу­критични­точки­што­можат­да­ги­

загрозат­предностите­што­вообичаено­им­се­припишуваат­

на­тестовите.­Дел­од­нив­може­да­се­должат­на­недоволната­

стручност­ на­ лицата­ што­ се­ вклучени­ во­ процесот­ на­

тестирањето,­но­исто­така­и­на­непочитувањето­на­етичките­

принципи­во­овој­процес.­

Овој­ кодекс­ се­ занимава­ со­ етичноста­ при­ тестирањето­

на­ знаењата­ на­ учениците­ и­ се­ однесува­ на­ сите­ видови­

тестирања,­како­на­тестовите­изготвени­и­спроведени­од­

страна­ на­ наставниците,­ така­ и­ на­ тестовите­ изготвени­ и­

спроведени­екстерно1.

1­­ Се­очекува­за­екстерните­тестирања,­покрај­основните­правила­во­овој­кодекс,­ да­ бидат­ изготвени­ и­ посебни­ упатства­ и­ други­ нормативни­акти.

Вовед

...4...

Целта на Кодексот е­да­ ја­подигне­ свеста­на­сите­вклучени­во­тестирањата­за­важноста­да­се­обез­беди­ професионално­ и­ етичко­ однесување­ во­ врска­ со­тестирањето­ на­ знаењата­ на­ учениците­ и­ да­ се­ сведе­ на­минимум­непрофесионалното­и­­неетичкото­однесување­при­тестирањето­на­знаењата.­Затоа­е­важно­правила­та­за­тестирање­на­знаењето­да­им­бидат­­познати­и­јасни­на­ сите­ вклучени­ во­ процесот­ и­ на­ сите­ заинтересирани­страни.­Дури­и­за­оние­кои­се­сметаат­за­личности­­склони­етички­да­се­однесуваат,­важи­дека­може­да­постапуваат­така­само­доколку­имаат­професионални­знаења­и­ги­знаат­конкретните­правила.­

Кодексот­е­опис­на­добра­пракса­на­тестирање­на­знаењата­кон­која­се­тежнее­и­во­него­посебно­се­нагласуваат­нее­тичките­однесувања­што­ги­нарушуваат­основните­прави­ла­за­фер­и­објективно­тестирање.

При­изготвувањето­на­овој­кодекс­­користени­се­слични­ко­декси­за­тестирања2.­Кодексот­е­во­согласност­со­Упатство­то­за­оценување­во­основните­училишта3,­со­Стандардите­и­процедурите­за­националните­оценувања4­и­со­Етичкиот­

кодекс­за­оценување­на­постигањата­на­учениците5.

2­ ­­­Code­of­Fair­Testing­Practices­in­Education­(2004),­Washington­D.C.:Joint­­Committee­on­Testing­­­Practices.

­ ­­ Standard­ Test­ Administration­ and­ Testing­ Ethics­ Policy­ for­ Utah­Educators,­Patty­Harrington,­Ed.D.,­Utah­State­Office­of­Education,­http://www.schools.utah.gov/arc/AAEthicsPolicy.pdf,­15.05.2011.

3­ ­­ Упатство­ за­ оценување­ во­ основните­ училишта­ донесено­ од­министерот­ за­ образование­ и­ наука­ со­ решение­ бр.­ 07158/1­ од­21.02.2008.

4­ Мицковска­Г.­(2005),­Национално­оценување­во­основното­образование­во­Република­Македонија,­Стандарди­и­процедури,­Биро­за­развој­на­образованието,­Одделение­за­оценување,­(интерен­документ).

5­ Етички­ кодекс­ за­ оценување­ на­ постигањата­ на­ учениците­ (2009),­­Работна­ група­ за­ компонентата­ „Унапредување­ на­ оценувањето“­ ,­Проект­на­УСАИД­за­основно­образование

...5...

За­тестирањето­на­знаењата­важат­слични­принципи­како­и­

за­секое­квалитетно­оценување­на­знаењата.­

Тестирањето­на­знаењата­треба­да­биде­фер.­Тоа­треба­да­биде­осмислено­и­спроведено­така­што­резултатите­на­тестот­да­

зависат­само­од­постигањата­што­се­мерат,­

а­не­и­од­други­особини­на­ученикот­(на­пр.,­

социјалното­потекло,­полот,­националноста...).

­Тестирањето­на­знаењата­треба­да­биде­валидно­и­релијабилно.­­Тестовите­треба­да­ги­мерат­оние­знаења­коишто­се­цел­

на­мерењето.­Оценувањето­на­тестовите­е­

конзистентно­од­еден­до­друг­оценувач.­

­Тестирањето­на­знаењата­треба­да­биде­транспарентно.­­Јасно­треба­да­се­знае­какви­знаења­мери­тестот­и­за­кои­цели­ќе­се­

користат­добиените­резултати.­Тестирањата­

треба­да­бидат­однапред­најавени.

ПРИНЦИПИПринципи

...6...

ЦЕЛ­НА­ТЕСТИРАЊЕТО

­

Резултатите­од­тестирањето­им­служат­на:

Учениците ­да­видат­во­која­мерка­ги­постигнале­целите­и­ очекуваните­ резултати­ предвидени­ со­ наставните­ про­

грами;

Родителите ­ да­ видат­ дали­ нивното­дете­ ги­ совладува­пропишаните­знаења­и­колку­е­успешно­во­тоа,­а­и­каде­се­

наоѓа­во­споредба­со­другите­ученици;­

Наставниците ­ да­ видат­ што­ постигнале­ нивните­ уче­ници­ и­ каде­ се­ слабостите­ во­ постигањата­ со­ цел­ да­ ја­

подобрат­наставата­и­да­им­помогнат­на­учениците­да­ги­

надминат­пропустите;

Цел на тестирањето на знаењата

Тестирањето­треба­да­им­овозможи­на­ученици­

те­да­ги­покажат­своите­знаења­и­компетенции­

во­областа/предметот­по­којшто­се­врши­тести­

рањето.

...7...

Училиштата ­да­видат­колку­биле­успешни­во­реализа­цијата­на­програмите­и­понатаму­да­се­подобруваат,­како­

и­ да­ ги­ користат­ добиените­ сознанија­ за­ формирање­ на­

групи­за­додатна­и­за­дополнителна­настава,­за­напреду­

вање­на­ученикот­во­наредните­години­и­при­селекцијата­

за­следните­степени­на­образованието;

Централната­ и­ локалните­ образовни­ власти ­да­видат­колку­се­успешни­во­постигнувањето­на­целите­на­

образованието,­да­ги­идентификуваат­слабите­подрачја­и­

да­ја­вреднуваат­работата­на­училиштата­со­цел­да­се­над­

минат­слабостите­и­да­се­подобрат­постигањата­на­учени­

ците.

Еден­тест­може­да­послужи­на­повеќе­корисници,­но­еден­

тест­не­може­успешно­да­се­користи­за­сите­цели.­Затоа­за­

различни­цели­се­изготвуваат­различни­тестови.

Тестирањето­ не­ смее­ да­ служи­ за­ заплашу­

вање­ и­ казнување­ на­ учениците­ и­ ­ настав­

ниците,­ како­ ни­ за­ стекнување­ неоправдани­

привилегии.­

Резултатите­ од­ тестирањето­ не­ смеат­ да­ се­

употребат­за­други­цели­освен­за­оние­за­кои­

се­ наменети:­ мерење­ на­ постигањата­ на­ уче­

ниците­ со­цел­да­ се­ вреднува­постигнатото­и­

да­се­подобрува­наставата­и­учењето.

ЦЕЛ­НА­ТЕСТИРАЊЕТО

...8...

Наставниците­треба:

   да­ обезбедат­ соодветно­ поучување­ и­ учење­ за­ сите­

содржини­ и­ компетенции­ што­ се­ дел­ од­ наставните­

програми­и­што­ќе­бидат­проверувани­со­тестови;

   да­знаат­кои­знаења­и­вештини­може­да­се­проверуваат­

со­различни­видови­тестови­(и­објективни­и­есејски)­и­

да­настојуваат­­да­ги­развиваат­во­текот­на­наставата;

   да­им­овозможат­на­учениците­во­текот­на­наставната­

година­ на­ различни­ начини­ да­ ги­ демонстрираат­

своите­постигања,­вклучувајќи­и­одговарање­на­такви­

видови­тестови­какви­што­ќе­бидат­користени;

   да­ ги­ оспособат­ учениците­ за­ внимателно­ читање­ и­

разбирање­на­инструкциите­и­задачите­во­тестовите­и­

за­рационално­користење­на­времето­при­одговарање­

на­тестовите;

   во­ текот­ на­ наставата­ заедно­ со­ учениците­ да­ ги­

анализираат­грешките­што­се­прават­при­одговарање­

на­ тестовите,­ со­ цел­ да­ се­ надминат­ грешките­ што­

ПОДГОТОВКИ­ЗА­ТЕСТИРАЊЕПодготовки за тестирање во текот на наставатаПроверката­ на­ знаењата­ со­ помош­ на­ тестови­ е­

составен­дел­на­наставата­и­учењето.­Етиката­во­

тестирањето­­е­дел­од­етиката­во­наставата­и­во­

оценувањето.­

...9......9...

настануваат­ од­ невнимание,­ од­ неразбирање­ на­

упатствата­ и­ од­ несоодветен­ приод­ во­ одговарањето­

на­прашањата­на­тестот,­како­и­со­цел­да­се­откријат­

причините­ за­ погрешните­ разбирања­ ­ заради­ нивно­

надминување;

   да­ го­ намалат­ стресот­ од­ проверката­ на­ знаењата­

по­ пат­ на­ тестови­ со­ вклучување­ на­ учениците­ во­

изготвувањето­ и­ прегледувањето­ на­ прашањата­ на­

тестот­што­се­користат­во­формативни­цели;

   да­ не­ ги­ подготвуваат­ учениците­ за­ одговарање­ на­

тестови­по­пат­на­меморирање­на­прашањата­­вклучени­

во­претходните­тестирања;

   да­ не­ ги­ подготвуваат­ учениците­ за­ одговарање­ на­

конкретни­ прашања­ за­ кои­ однапред­ знаат­ дека­ ќе­

бидат­дел­од­тестот;

   да­ги­информираат­учениците­и­родителите­за­видовите­

и­времето­­на­тестирањето­во­текот­на­учебната­година­

и­ за­ начинот­ на­ кој­ ќе­ се­ користат­ резултатите­ од­

тестирањата.

Тестовите­ и­ начинот­ на­ кој­ со­ нив­ се­ мерат­

знаењата­и­ компетенциите­не­ смеат­да­бидат­

изненадување­за­учениците.

ПОДГОТОВКИ­ЗА­ТЕСТИРАЊЕ

...10...

Изготвување и избор на тестовите

При­изготвувањето­и/или­изборот­на­тестовите­се­очекува:

ИЗГОТВУВАЊЕ­И­ИЗБОР­НА­ТЕСТОВИТЕ

Тестови­на­знаења­изготвуваат­специјализирани­

институции,­но­и­наставниците.­Тестовите­ги­ко­

ристат­ државните­ институции,­ но­ и­ настав­ни­

ците­ и­ учениците.­ Затоа­ понекогаш­ тие­ што­ ги­

изготвуваат­и­што­ги­користат­тестовите­се­исти­

лица/институции,­а­понекогаш­се­различни.­

...11...

1

6­­ Ова­ првенствено­ се­ очекува­ од­ тестовите­ наменети­ за­ екстерни­тестирања.

ИЗГОТВУВАЊЕ­И­ИЗБОР­НА­ТЕСТОВИТЕИзготвувачите на тестовите

1.­Да­обезбедат­тестот­да­биде­соодветен­на­целта­на­тестирањето­и­да­дадат­информации­и­докази­за­тоа­што­мери­тестот­и­за­која­популација­е­наменет,­како­и­да­дадат­информации­за­предностите­и­ограничувањата­на­тестот.

2.­­Да­дадат­информации­како­се­избрани­наставните­содржини­и­цели­што­се­тестираат­(спецификациска­шема­на­тестот)­и­како­е­изготвен­тестот.

3.­Да­обезбедат­информации­за­карактеристиките­на­тестот­(валидност,­релијабилност,­тежина)­и­да­ги­дадат­на­начин­што­е­разбирлив­за­корисниците6.

4.­Да­дадат­соодветни­стручни­насоки­за­користење­на­тестот­(задавање,­интерпретација).

5.­Да­изготват­соодветни­модификации­за­децата­со­посебни­потреби.

6.­Со­тестот­да­обезбедат­и­соодветно­упатство­за­задавање­и­за­оценување­на­тестот.

Корисниците на тестовите1.­Да­изберат­тест­соодветен­на­целта­на­тестирањето,­на­наставните­содржини­и­цели­што­ќе­се­тестираат­и­на­учениците­што­ќе­се­тестираат.

2.­Да­изберат­тест­кој­ги­проверува­­наставните­содржини­и­цели­што­ќе­се­тестираат.

3.­Да­изберат­тест­врз­основа­на­неговите­мерни­карактеристики,­доколку­се­тие­познати.­

4.­Да­обезбедат­лицето­што­ќе­го­користи­тестот­да­има­соодветни­стручни­знаења.

5.­За­децата­со­посебни­потреби­да­користат­адаптирани­верзии­на­тестот.

6.­Да­го­проучат­упатството­за­задавање­и­оценување­на­тестот­и­да­го­почитуваат.

...12...

ЗАДАВАЊЕ­НА­ТЕСТОТЗадавање на тестот

Со­ цел­ тестирањето­ да­ биде­ фер­ корисниците­ на­ тестот­

треба­да­обезбедат:

   ­чување­на­тестовите­на­сигурно­место­до­времето­на­

тестирање;­

   присуство­на­сите­ученици­кои­треба­да­го­одговараат­

тестот­(со­исклучок­на­оправданото­отсутните);

   пишани­упатства­и­посебна­обука­за­спроведување­на­

екстерните­ тестирања­и­на­ училишните­ тестирања­од­

чии­ резултати­ во­ голема­ мера­ зависи­ напредокот­ на­

ученикот;

   почитување­ на­ дадените­ упатства­ за­ спроведување,­­

еднакви­услови­за­сите­ученици­и­континуирано­над­

гледување­на­регуларноста­на­тестирањето­­од­страна­

на­лицата­­што­го­задаваат­тестот;

Колку­што­е­важно­да­се­обезбеди­квалитетен­

тест,­подеднакво­е­важно­тој­да­биде­зададен­

на­начин­што­ќе­обезбеди­фер­тестирање.­Не­

етичкото­ однесување­ е­ највидливо­ во­ проце­

сот­на­задавањето­на­тестот.

...13...

ЗАДАВАЊЕ­НА­ТЕСТОТ   соодветни­услови­за­непречено­спроведување­на­тес­

тот­ (услови­ за­ самостојна­и­ концентрирана­ работа­ на­

учениците);

   сите­ученици­добро­да­ ги­разберат­ упатствата­за­од­

говарање­на­прашањата­и­за­начинот­на­бележење­на­

одговорите.­

Притоа­не­се­дозволени­следните­активности:

   пред­тестирањето­­не­смеат­да­се­даваат­информации­

во­врска­со­конкретни­задачи­во­тестот­или­да­се­дава­

ат­примероци­од­тестот­на­увид­на­ученици,­на­родите­

ли­или­на­други­заинтересирани;

   не­смее­да­му­се­помага­на­ученикот­при­одговарањето­

(да­му­се­кажува­одговорот­или­да­се­упатува­на­од­

говорот­ преку­ дополнителни­ објаснувања­ или­ преку­

насоки­во­размислувањето);

   учениците­­не­смеат­да­користат­недозволени­средства­

што­ ќе­ им­ помогнат­ да­ одговараат­ на­ прашањата­ на­

тестот­(пр.,­договарање,­препишување,­дополнителни­

материјали,­мобилни­ телефони,­ излегување­ за­ време­

на­тестирањето­и­сл.);

   не­смее­да­се­продолжува­времето­за­тестирање­на­од­

делни­ученици­(освен­ако­не­се­работи­за­адаптирани­

тестови­за­ученици­со­посебни­потреби).

...14...

ПРЕГЛЕДУВАЊЕ­­И­ОЦЕНУВАЊЕПрегледување и оценување

на тестовите

По­завршувањето­­на­тестирањето­треба:

   сите­ тестови­да­ бидат­ собрани­ и­ да­ се­ чуваат­ на­ без­

бедно­место­до­почетокот­на­прегледувањето­и­оцену­

вањето;

   при­оценувањето­на­тестовите­доследно­да­се­почитува­

упатството­за­оценување­и­бодирање;­доколку­се­ра­

боти­ за­ тестови­ со­отворени­прашања,­ кои­имаат­ го­

лемо­влијание­за­напредувањето­на­учениците,­треба­

да­се­обезбеди­и­дополнителна­проверка/контрола­на­

усогласеноста­на­оценувањето­со­упатството­за­оцену­

вање;

   да­биде­објаснет­и­образложен­начинот­на­претворање­

на­резултатите/бодовите­од­тестот­во­оценки,­секогаш­

кога­тоа­се­прави;

   оценетите­тестови­да­се­чуваат­определено­време­за­да­

служат­како­доказ­во­случај­на­приговори­или­кога­има­

потреба­од­дополнителни­објаснувања.

Притоа­не­е­дозволено:

   на­ниту­еден­начин­да­се­интервенира­во­одговорените­

тестови­на­учениците.

Прегледувањето­и­оценувањето­на­ тестовите­ е­

фаза­во­процесот­на­тестирањето­во­која­може­

лесно­да­се­појави­непрофесионално­и­неетич­

ко­однесување.

...15...

ПРЕГЛЕДУВАЊЕ­­И­ОЦЕНУВАЊЕ

СООПШТУВАЊЕСоопштување и користење на резултатите

Во­врска­со­резултатите­треба­да­се­води­грижа­за­след­

ново:

   резултатите­­може­да­се­објавуваат­на­претходно­вос­

поставен­начин­при­што­треба­да­се­зачува­приватноста­

на­учениците;

   резултатите­од­тестирањето­треба­во­разумен­временс­

ки­период­и­на­соодветен­начин­да­им­бидат­соопште­

ни­и­објаснети­на­учениците­и­на­родителите;

   резултатите­од­тестирањата­треба­да­се­искористат­за­

подобрување­на­наставата­и­учењето;

   по­ обработката­ на­ резултатите­ училиштето­ треба­ да­­

направи­анализа­на­постигањата­по­одделни­предме­

ти/подрачја;

   ­пожелно­е­наставникот­да­направи­анализа­на­типич­

ните­ грешки­ што­ учениците­ ги­ направиле­ на­ тестот­

за­целата­паралелка­или­поединечно­за­секој­ученик,­

а­­добро­е­во­овој­процес­да­бидат­вклучени­и­самите­

ученици;­сознанијата­од­овие­анализи­може­да­се­спо­

делат­со­родителите;

За­ тестирањето­ да­ ја­ оствари­ целта­ за­ која­ е­

наменето­ важно­ е­ резултатите­ од­ него­ на­ со­

одветен­ начин­да­ им­бидат­ соопштени­ на­ ко­

рисниците.

...16...

   резултатите­од­тестовите­може­да­се­користат­за­оце­

нување­на­учениците­на­начин­што­е­предвиден­со­кри­

териумите­за­претворање­на­бодовите­во­оценки­кои­се­

однапред­воспоставени;­

   доколку­се­работи­за­стандардизирани­­тестови­тогаш­

заедно­со­резултатите­треба­да­бидат­дадени­инфор­

мациите­што­ќе­ја­олеснат­интерпретацијата­на­резул­

татите­ (норми­ или­ споредба­ меѓу­ подгрупи),­ ­ како­ и­

можностите­за­користење­и­ограничувања­вклучувајќи­

предупредување­дека­тестот­не­смее­да­се­користи­за­

цели­за­кои­не­е­наменет­и­не­смее­да­му­се­дава­пого­

лема­прецизност­од­онаа­што­е­утврдена.

Притоа­не­се­дозволени­следните­активности:­

   резултатите­ од­ тестовите­ не­ смеат­ да­ се­ користат­ за­

други­цели­освен­за­­целта­за­која­се­наменети;­­

   при­ донесување­ важни­ одлуки­ за­ ученикот­ (пр.,­ да­

вање­годишна­оценка,­упис­во­нареден­степен­на­об­

разование)­не­смеат­да­имаат­влијание­други­фактори­

освен­резултатите­од­тестовите­како­единствена­осно­

ва­за­донесување­на­одлуката;

   резултатите­од­тестовите­на­знаењата­на­учениците­не­

смеат­да­се­користат­за­вреднување­на­наставниците­и­

на­училиштата­доколку­не­се­статистички­поткрепени­

со­ валидни­ показатели­ за­ влијанијата­ на­ други­ фак­

тори­врз­резултатите­на­тестот­(пр.,­образовното­ниво­

на­ родителите,­ социјалното­ потекло­ на­ учениците,­

претходните­ знаења,­ претходните­ искуства­ со­ тести­

рање,­условите­во­училиштето­и­сл.).

ИНФОРМИРАЊЕ

...17...

Информирање на родителите и учениците

Во­врска­со­тоа:

   учениците­треба­однапред­да­бидат­информирани­кога­

ќе­им­биде­зададен­тестот,­која­е­целта­на­тестот­и­кои­

содржини­се­опфатени­со­него;­исто­така­треба­да­би­

дат­информирани­за­типовите­на­прашањата­во­тестот­

и­да­добијат­упатства­за­одговарање;­

   ако­ одговарањето­ на­ тестот­ не­ е­ задолжително,­ ро­

дителите­ и­ учениците­ треба­ да­ бидат­ информирани­

за­добрите­и­слабите­страни­од­одлуката­тестот­да­се­

одговара­или­не­и­дали­постои­алтернатива­ако­не­се­

одговара­на­тестот;­

   учениците­и­родителите­треба­однапред­да­бидат­ин­

формирани­за­евентуалните­права­за­увид­во­оценети­

от­тест;

   учениците­треба­да­бидат­информирани­за­правилата­

при­одговарање­на­тестот,­последиците­од­непочиту­

вањето­на­правилата­и­евентуалното­одземање­бодови­

за­давање­неточни­одговори;

ИНФОРМИРАЊЕ

Учениците­треба­да­имаат­соодветни­информа­

ции­ за­ целите­ на­ тестирањето,­ содржината­ на­

тестот,­ обврските­ за­ одговарање­ на­ тестот­ и­

правата­ што­ ги­ имаат,­ начините­ на­ користење­

на­резултатите­и­правото­на­приговори.

...18...

   родителите­и­учениците­треба­да­бидат­информирани­

за­правилата­во­врска­со­чувањето­и­објавувањето­на­

резултатите­од­тестирањето;

   учениците­и­родителите­треба­да­бидат­информирани­

за­правото­на­жалба­во­случај­на­несогласување­со­ре­

зултатите­од­тестот­или­пријава­заради­непочитување­

на­процедурите­за­спроведување­на­тестирањето;

   при­информирањето­на­учениците­и­родителите­за­ре­

зултатите­од­тестот­наставникот­треба­да­ги­соопштува­

само­­фактите,­а­не­да­­дава­лични­мислења­поврзани­

со­однесувањето­на­ученикот;­тој­може­да­дава­совети­

во­врска­со­натамошното­учење.

Притоа­не­е­дозволено:­

   споредување­на­учениците­и­нивно­рангирање­според­

постигнатите­ резултати­ на­ тестот­доколку­ тестот­ не­ е­

наменет­за­селекција.

ПРОВЕРКА

...19...

Брза проверка на етичноста при тестирањето

Најбрз­ начин­да­ се­ процени­дали­ некоја­ постапка­ на­ кој­

било­вклучен­во­процесот­на­ тестирање­е­етичка­е­да­се­

одговори­(одречно)­на­следниве­прашања:­

   Дали­таа­постапка­ќе­ги­искриви­резултатите­од­тести­

рањето­и­нема­да­се­добијат­податоци­на­кои­може­да­

им­се­верува?

   Дали­таа­постапка­на­некои­ученици­им­дава­предност­

во­однос­на­други,­а­тоа­не­се­должи­на­разликите­во­

нивните­знаења?

   Дали­таа­постапка­ќе­му­овозможи­на­ученикот­да­од­

говори­на­прашањата­во­тестот­што­инаку­не­би­ги­од­

говорил?

   Дали­ако­не­беше­направено­тоа,­одоговорот­на­учени­

кот­ќе­беше­поинаков?­

   Дали­таа­постапка­ќе­резултира­со­добивање­неточна­

слика­за­совладаноста­на­содржините­што­се­тестира­

ат?

ПРОВЕРКАВо­ интерес­ на­ сите­ е­ секој­ ученик­ на­ тестот­

да­ го­ добие­ оној­ резултат­ кој­ е­ веродостоен­ и­

објективен­и­ ги­одразува­ знаењата­што­ се­ме­

рат­со­него.­

...20...

   Дали­истата­постапка­би­била­преземена­и­тогаш­кога­

постојат­сознанија­дека­некој­го­набљудува­тоа­што­се­

прави?­

Етички кодексЗА ТЕСТИРАЊЕ

НА ЗНАЕЊАТА НА УЧЕНИЦИТЕ