Etika Dhe Ardhmeria e Inteligjences Artificiale

8/6/2019 Etika Dhe Ardhmeria e Inteligjences Artificiale

1/16

EtikaEtika dhedhe ardhmeriaardhmeria ee InteligjencesInteligjencesArtificialeArtificiale


2/16

kohkoh modernemoderne(post(post--Cartesian)Cartesian)

RobotRobot tt vegjlvegjl

Widespread viruses,Widespread viruses,

InteligjencaInteligjenca ArtificialeArtificiale eefuqishmefuqishme..

kompjuterkompjuter tt shumtshumt

dhedhe tt shpejtshpejt..


3/16

DisaDisa fjalfjal prpr paradigmatparadigmat

InteligjencaInteligjenca artificialeartificiale dodo titi imponojimponoj njnj pamjepamje dualistikedualistike jetsjets prprtt ndryshuarndryshuar ngaqngaq mjedisimjedisi dodo tt jetjet ii pandarpandar nganga kjokjo..NdryshimeNdryshime axiologjikeaxiologjike dodo tt ndodhinndodhin gjatgjat definimitdefinimit tt jetsjets dukeduke iidhndhn shkakshkak shoqrisshoqris prpr tt zgjeruarzgjeruar definimetdefinimet aktualeaktuale tete

jetsjets(p.sh.(p.sh. krkesatkrkesat prpr trupintrupin).). GjithashtuGjithashtu lidhjetlidhjet ee mjedisitmjedisit locallocalmeme inteligjenceninteligjencen artificialeartificiale dodo tt detyrojndetyrojn shkencnshkencn tt jetjet mmlarglarg nganga pamjapamja zvogluesezvogluese ee jetsjets ss rere nn njnj pamjepamje mmkompleksekomplekse tt mardhnievemardhnieve qq shkaktojnshkaktojn jetnjetn tt lartsohetlartsohet..

NgaNga anaana tjetrtjetr shumicashumica ee shkenctarveshkenctarve dodo tt jenjen tt gzuargzuar qq ttshohinshohin trurintrurin sisi mm tt gjrgjr porpor sisi njnj makinmakin kompleksekomplekse. Si. Si tt tilltillatoato tt mundenmunden tt kopjojnkopjojn trurintrurin krejtsishtkrejtsisht dukeduke prdorurprdorur

neuroneneurone artificialeartificiale.. KjoKjo mm sese shtsht brbr dukeduke prdorurprdorur insekteinsekte ttcilatcilat kankan vetmvetm disadisa mijramijra neuroneneurone nn trurintrurin ee tyretyre.. NN principprincipnuknuk shtsht ee domsdoshmedomsdoshme qq tt ketket njnj kuptimkuptim tt plotplot shkencorshkencorprpr atat sese sisi truritruri punonpunon.. NjNj mundmund tt ndrtojndrtoj vetmvetm njnj kopjekopje ttnjnj dukeduke prdorurprdorur materialmaterial dhedhe tt shohshoh sese sisi ajoajo silletsillet..


4/16

KonsiderimetKonsiderimet etikeetike

UtilitarizmiUtilitarizmi mbshtetmbshtet zhvilliminzhvillimin ee inteligjencsinteligjencs artificiale,porartificiale,por vetmvetm prshkakprshkakvleravevlerave fetarefetare qq dominojndominojn nn botbot.. InteligjencaInteligjenca artificialeartificiale premtonpremton qq dodott rritrrit kontrollinkontrollin ee jets,kshtujets,kshtu qq vuajtjavuajtja dodo tt zhduketzhduket.. NseNse inteligjencainteligjenca

artificialeartificiale shtsht zhvilluarzhvilluar porpor nuknuk shtsht praktikuarpraktikuar nn disadisa detyradetyra atheratherutilitarizmiutilitarizmi nuknuk dodo tt prfshihetprfshihet..

JetaJeta artificialeartificiale dodo tt vrehetvrehet mm ee gjrgjr sese sasa jetajeta njerzore,kshtunjerzore,kshtu qqinteligjencainteligjenca artificial doartificial do tt prdoretprdoret sisi njnj punpun ee thjeshtthjesht dhedhe ee lirlir oseosendoshtandoshta sisi robritrobrit qq dodo tt rrisinrrisin prfitimetprfitimet prpr ndrmarjetndrmarjet..

Ne doNe do tt duhetduhet tt marrimmarrim prgjegjsitprgjegjsit prpr krijimetkrijimet tona,kshtutona,kshtu qq nsense

rreziqetrreziqet gjatgjat krijimtkrijimt tt formaveformave tt inteligjencsinteligjencs janjan shumshum tt mdhamdhaatherather nene nuknuk dodo tt duhetduhet tt ndjekimndjekim ktkt zhviilimzhviilim..


5/16

RightsBased EthicsRightsBased Ethics

NseNse IAIA kaka mundsimundsi ttketket ndjenja,atherndjenja,ather a doa dotiutiu jepeshinjepeshin tt drejtadrejtakrijimevekrijimeve tt IA?IA?

DyDy anan tt argumentitargumentit:: 1) Jo1) Jo sepsesepse ndjeshmriandjeshmria

shtsht ee pamundurpamundur ttdefinohetdefinohet..

2) Po2) Po sepsesepse ndjeshmriandjeshmriamundmund tt vrtetohetvrtetohetpaspasnjnjdyshimidyshimi tt arsyeshmarsyeshm..


6/16

KonfucianizmiKonfucianizmi

KonfucianizmiKonfucianizmi shtsht nn faktfakt ii ngjashmngjashmmeme etiknetikn ee KantitKantit::mosmos jaja bnbn tt tjervetjerve

atat qq nuknuk jaja bnbn vetvetesvetvetes Y,joY,jo LL:veprimet:veprimet duhetduhet tt jenjen tt bazuarabazuara

nn drejtsi,detyrdrejtsi,detyr dhedhe moral,jomoral,jo nn prfitimprfitimdhedhe arritjearritje..

RnRn::mirdashje,humanizm,dashurimirdashje,humanizm,dashuri dhedhendernder


7/16

PorPor inteligjencainteligjenca artificialeartificiale shtsht gjithashtugjithashtu njnj prparsiprparsi

nn civilizim,bncivilizim,bn tt mundurmundur qq secilisecili tt jetojjetoj jetnjetn mm ttrehatshmerehatshme..

KshtuqKshtuq konfucianizmikonfucianizmi bnbn qq tata inkurajojinkurajoj zhvilliminzhvillimindhedhe aplikiminaplikimin ee IA,aqIA,aq gjatgjat derisaderisa nuknuk ii dmtondmton tt tjerttjert..

NseNse IAIA shtsht meme ndjeshmri,sidoqoftndjeshmri,sidoqoft ajoajo duhetduhet tttrajtohettrajtohet njerzishtnjerzisht papa keqprdorimkeqprdorim dhedhe nuknuk duhetduhet ttkrijohetkrijohet jashtjasht lakmivelakmive individualeindividuale dhedhe korporativekorporative..

KonfucanizmiKonfucanizmi mundmund tt shihetshihet sisi njnj religjionreligjion qq shtshtgjitashtugjitashtu njnj kodkod ii etks,eetks,e cilacila propozonpropozon qq IAIA mundmund tt

jetjet mm ee hapurhapur qq tt konsiderojkonsideroj atat tt jetjet ee gjallgjall dhedhett meritojmeritoj tt drejtadrejta sisi mitologjitmitologjit tjeratjera spiritualespirituale..


8/16

VetitVetit etikeetike

shtsht ee vshtirvshtir tt parashikohetparashikohetcfarcfar meritamerita duhetduhet titi japimjapim jetsjetsartificialeartificiale sepsesepse shtsht njnj

teknologjiteknologjishumshum kompleksekomplekse. E. Epamundurpamundur prpr tt parpar rezultatetrezultatet eektyrektyre vetivevetive sepsesepse mundmund tt jenjenproblemproblem pasipasikaka rreziqerreziqe qqprfshihenprfshihen nn fuqiziminfuqizimin ee plotplot tttt tjervetjerve..

CfarCfar vetiveti duhetduhet tt programohenprogramohenqq kompjuteratkompjuterat duhetduhet tt lejojnlejojnqq tt jenjen moralishtmoralisht nn tt drejtdrejt??MundMund qq ktokto vetiveti tt bjnbjn qq njnjentitetentitetIAIA tt silletsilletmoralishtmoralisht nnprgjithsiprgjithsi??

Mencuri,mshir,guxim,forc,bindjMencuri,mshir,guxim,forc,bindje,kujdese,kujdes??


9/16


10/16

PrparsitPrparsit e IAe IA

InteligjencaInteligjenca artificialeartificiale premtonpremton qq dodo titizavendsojzavendsoj puntpunt ee njeriut,liriminnjeriut,lirimin ee

njerzvenjerzve nganga prndjekjetprndjekjet tjeratjera dukedukeautomatizuarautomatizuar fabrikimetfabrikimet dhedhetransportimettransportimet..


11/16


12/16

MangsitMangsit PotencialePotenciale prpr programeprograme

tt dhuns,luftadhuns,lufta ee ftohtftohtnn mesmes dydyvendeve,prplasjevendeve,prplasje eepaparashikuarpaparashikuar sepsesepse

shtsht njnj teknologjiteknologjikomplekse,parashikimetkomplekse,parashikimetatmosferikeatmosferike dodo tt jenjenminimaleminimale..


13/16

VetVet--modifikimetmodifikimet kurkur kombinohenkombinohen me vetme vet--

kopjimetkopjimet mundmund tt drejtohendrejtohen nn rreziqerreziqe ttmdha,rezultatemdha,rezultate tt papritura,sipapritura,si njnj virusviruskompjuterikkompjuterik qq frekuencialishtfrekuencialisht vetkrijohetvetkrijohet dhedhevetvet--ndryshohetndryshohet..

AshtuAshtu sisi kompjuteratkompjuterat shtohenshtohen dhedhe bhenbhen mm ttshpejtshpejt ashtuashtu edheedhe krijimikrijimi ii IAIA bhetbhet edheedhe mmrealereale..

ZhvillimiZhvillimi mm ii prparuaraprparuara ii IA donIA don tt thotthot njnj

papunsimpapunsim mm masivmasiv structural.structural.


14/16

ArdhmriaArdhmria?? Idea e IA doIdea e IA do tt

zavendsohetzavendsohet meme jetjetartificiale,oseartificiale,ose gjithckagjithcka memeformform tt trupittrupit..

KonsenzusiKonsenzusi nn mesmesshkenctarveshkenctarve shtsht qqkrkesakrkesa prpr jetjet shtsht qq kakanjnj mishrimmishrim nn disadisa formaforma

fizike,porfizike,por kjokjo dodo ttndryshojndryshoj.. ProgrametProgramet nuknuk

janjan endeende tt aftaafta prpr ktoktokrkesakrkesa tt jetsjets..


15/16

AA duhetduhet tt fillojmfillojm tt brengosemibrengosemi

tanimtanim?? ShumShum ee sofistikuarsofistikuar--ndoshtandoshta endeende ee

ndjeshmendjeshme--IAIA nuknuk dodo tt jetjet larg;melarg;me fuqifuqi

tt mjaftueshmemjaftueshme kompjuterikekompjuterike shtsht eemundurmundur qq tt evulojevuloj IA pa IA pa mbshtetjembshtetje ttmadhemadhe programoreprogramore..


16/16

CkaCka duhetduhet tt ndodhndodh??

KurKur programetprogramet qq paraqitenparaqiten prpr tt demonstruardemonstruarndjeshmrindjeshmri((inteligjencinteligjenc dhedhe informacioninformacion),),shkenctartshkenctartduhetduhet tt mblidhenmblidhen prpr tt vendosurvendosur nsense aiai programprogram

shtsht ii ndjeshmndjeshm oseose jojo.. NseNse shtsht ii ndjeshmndjeshm atherather duhetduhet titi jepenjepen tt

drejta,kshtudrejta,kshtu qq nn prgjithsiprgjithsi kompanitkompanit duhetduhet ttmundohenmundohen titi menjanojnmenjanojn zhvillimitzhvillimit tt IAIA tt ndjeshmendjeshmederisaderisa tt jenjen tt aftaft titi prdorinprdorin atoato..

IAIA dhedhe robottrobott kankan potencialinpotencialin prpr titi brbr njnjrevolucionrevolucion ekonomisekonomis dukeduke zavendsuarzavendsuar punnpunn memekapitalin,dukekapitalin,duke lejuarlejuar produksionproduksion mm tt madhmadh--kjokjo meritonmeritonnjnj shprndarjeshprndarje tt fondevefondeve krkimorekrkimore..

Documents

Etika Dhe Ardhmeria e Inteligjences Artificiale