s. 10 Nowe prawo dla szkół wyższych

s. 5 Dobre rady dla nowego komisarza UE ds. edukacji

s. 1-3 EDUinspiracje, EDUinspirator

– znamy laureatów za rok 2014!

Europa dla Aktywnych

Nr 2/2014kwartalnik frse

Europa dla Aktywnych nr 2/2014

otwarcie

Europa dla Aktywnych 2/2014

„Europa...” w nowych dekoracjach

Inspirare po łacinie znaczy brać oddech – przypomina na sąsied-niej stronie Mateusz Grzesiak. Naszego gościa podczas gali konkur-su EDUinspiracje słuchałem z dużym zainteresowaniem, bo mó-wił o tym, w co w Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji wierzymy, i do czego zmierzamy. Wspierać, promować, inspirować – to nasze główne zadania. Tak jak tlen pozwala wyzwalać w nas energię, tak i wiedza, zdobyta dzięki aktywności i otwartości, pozwala nam odkrywać w sobie nowe pokłady możliwości i wytyczać nowe cele.

Mamy nadzieję, że nowa „Europa dla Aktywnych” – którą wła-śnie oddajemy w Państwa ręce – też będzie takim inspiratorem, dostarczycielem wiedzy działającej jak tlen. Chcemy, by pchnęła Państwa do przodu, albo pokazała przykłady, za którymi sami ze-chcecie podążyć. Jak widzicie – zmieniliśmy szatę graficzną. Jak za chwilę przeczytacie – poszerzyliśmy też grono autorów i przesu-nęliśmy nieco akcenty. Chcemy być pismem inspirującym, żywym, otwartym na różne poglądy, ale wciąż oddanym głównemu celowi: rozwojowi edukacji w Polsce.

Dlatego też w niniejszym numerze sporo miejsca poświęcamy stojącym przed systemem wyzwaniom: edukacji obywatelskiej (s. 6), nauczaniu przedsiębiorczości (s. 16) czy współpracy szkół z biznesem (s. 19). Zajmujemy się też zmianami najcięższego kalibru. Piórem byłej szefowej MEN Katarzyny Hall wyznaczamy oczekiwa-nia wobec nowego komisarza UE ds. edukacji (s. 4-5), a w rozmo-wie z dr. Andrzejem Kurkiewiczem z MNiSW analizujemy efekty zmian w ustawie o szkolnictwie wyższym (s. 10-11). Na naszych ła-mach z dumą gościmy też prof. Danutę Hübner, byłą komisarz UE ds. rozwoju regionalnego. Jej felieton znajdziecie na s. 3.

A na dokładkę – m.in. zaproszenie do internetu na nowe strony Eurodesku, Europassu i EPALE, a także opisy inspirujących projek-tów, zrealizowanych dzięki unijnym programom.

Drodzy Czytelnicy – oddychajmy Europą! To nam wszystkim wyjdzie na dobre.

Mirosław Marczewski

dyrektor generalny Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji,

przewodniczący Rady Programowej „Europy dla Aktywnych”

Europa dla Aktywnych kwartalnik Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji nr 2(15)/2014, PL ISSN 2082-2375, © Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, Warszawa 2014

Redaktor naczelna: Agnieszka Pietrzak | Zastępcy redaktor naczelnej: Wawrzyniec Pater, Jan Nicał | Redaktor prowadzący: Krzysztof Szwałek | Sekretarz redakcji: Małgorzata Piotrowska | Zespół: Edukacja szkolna: Gracjana Więckowska, Michał Sosnowski; Szkolnictwo wyższe: Małgorzata Członkowska-Naumiuk, Wojciech Kaczmarczyk; Młodzież: Magda-lena Paszkowska, Mikołaj Różycki; Kształcenie i szkolenie zawodowe: Anna Kowalczyk; Edukacja dorosłych: Karolina Milczarek; ELL: Anna Grabowska, Małgorzata Janaszek; Europass: Konrad Romaniuk, Dawid Wójcicki; Eurydice: Beata Płatos; Sport i Projekty Centralne: Tadeusz Wojciechowski; SALTO: Andriy Pavlovych; ZURiAP: Ewelina Miłoń | Korekta: Weroni-ka Walasek-Jordan, Agnieszka Pawłowiec | Stali współpracownicy: Michał Narojek, Marcin Malinowski | Projekt graficzny i skład: rzeczyobrazkowe.pl | Fotografie: zasoby FRSE i inne źródła, fotolia.pl oraz flickr.com, zdjęcie okładki (fotolia.com) | Rada Programowa: przewodniczący Mirosław Marczewski; członkowie: Tomasz Bratek, Marcin Rolnik, Aleksandra Dłu-gosz, Beata Skibińska, Katarzyna Aleksandrowicz, Zofia Ślęzakowska, Izabela Laskowska, Alina Respondek

Wydawca: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, ul. Mokotowska 43, 00-551 Warszawa. Kontakt z redakcją: Eurodesk Polska, eda@eurodesk.pl, tel. 22 46 31 454, www.europadlaaktywnych.plPrzedruk, kopiowanie i wykorzystanie tekstów (lub ich fragmentów) w innych mediach wymaga zgody autora. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w niej zawartość merytoryczną. Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej, Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Publikacja bezpłatna

1 Inspirare znaczy brać oddech – rozmowa z Mateuszem Grzesiakiem2 EDUinspiracje, EDUinspiratorzy 2014 – znamy zwycięzców!3 Cenne staże w instytucjach UE – felieton prof. Danuty Hübner 4 Komisarzowi UE pod rozwagę – rady Katarzyny Hall5 Nowa strona Eurodesk Polska

EDUKACJA SZKOLNA

6 Szkoła odpowiedzialnych wyborów 7 Chcesz lepszej szkoły? Weź udział w akcji 1 programu Erasmus+ 8 eTwinning krajowy, czyli projekty polsko-polskie 9 EDUinspiracja: Nowe sztuczki starego psa

SZKOLNICTWO WYŻSZE

10 Zmiany w pogoni za światem – rozmowa z dr. Andrzejem Kurkiewiczem z  MNiSW 12 ECTS: Koniec nagród dla prymusów? 13 EDUinspiracja: Lekarze rannych miast

MŁODZIEŻ

14 Edukacja międzykulturowa na uczelniach16 Przedsiębiorczość w szkołach – mission possible! 17 EDUinspiracja: Stocznia jest kobietą

KSZTAŁCENIE ZAWODOWE

18 Europass w nowej odsłonie 19 Szkoła zawodowa i przedsiębiorcy – rozmowa z Krzysztofem Świerkiem z ZST w Turku 20 Przygotuj się na kapitał – projekt GReaC21 EDUinspiracja: Pionierzy w branży

EDUKACJA DOROSŁYCH

22 EPALE już w sieci 24 Pierwsze koty za płoty – podsumowanie selekcji 2014 25 EDUinspiracja: W niebo wzięci

26 Konkurs ELL 2014: Dotyk – zapomniany sensor 27 Projekty centralne – po co i dla kogo? Nie przegap terminów

TEMAT NUMERU: INSPIRACJE W EDUKACJI 1

Inspirare znaczy brać oddech

Kim tak naprawdę jest EDUinspirator? Ja-kie cechy powinien posiadać, żeby zarów-no skutecznie edukować, jak i inspirować?Tytuł EDUinspirator to fascynująca kom-binacja. Łączy dwa, pozornie różne świa-ty. Pierwszy – świat edukacji – jest koja-rzony (przynajmniej przez moje pokolenie) z Wielką Nudą: koniecznością wpasowa-nia się w system szkolny, przymusowym zdobywaniem wiedzy, która wydawała się kompletnie bezużyteczna. Nauczono nas, jak nazywa się stolica Burkina Faso, po-znaliśmy budowę pantofelka, opanowali-śmy logarytmowanie, nie mając pojęcia, po co to robimy, zwykle przekonani, że jest to wiedza bezużyteczna.

Drugi świat – świat inspiracji – to miej-sce, w którym nauczyciel nie jest zwykłym przekaźnikiem wiedzy i  umiejętności. Ma autorytet, choć nie jest autorytarny. Ów nauczyciel, bez względu na to, czego i gdzie uczy, potrafi sprawić, że uczniowie mają zupełnie inne podejście do uczenia się, nawet, jeśli muszą opanować mate-riał obowiązkowy, niezbędny do jakiegoś zaliczenia.

Pan też uczył się po to, żeby zaliczyć?Kiedy studiowałem psychologię, otrzyma-łem zestaw narzędzi, które wówczas opa-nowałem głównie po to, żeby zdać egza-miny. Zupełnie niedawno przekonałem się, jak bardzo mogą być przydatne.

W Brazylii, dokąd pojechałem prowa-dzić zajęcia, zostałem porwany. Brzmi to dramatycznie, ale akurat tam to dość czę-sta „przygoda”, takich porwań jest w każ-dym mieście po 2-3 dziennie. Dzięki umie-jętnemu zastosowaniu narzędzi psycholo-gicznych wszystko skończyło się dla mnie całkiem niegroźnie. To był najważniejszy egzamin w moim życiu!

Jak Pan to zrobił?Po pierwsze, zachowałem spokój, a  na-wet rozśmieszyłem moich porywaczy. Po drugie – znalazłem podobieństwa między mną a nimi: okazało się, że jesteśmy ojca-mi córek. Po trzecie, wmówiłem im, że pol-skie karty kredytowe nie działają w brazy-lijskich bankomatach, a mój zegarek – cen-na pamiątka rodzinna – jest niewiele wart, skoro nie ma świecącej tarczy.

Żeby to się udało, trzeba nie tylko znać od-powiednie narzędzia, ale także umieć się porozumieć…Prowadzę międzynarodowe szkolenia w pięciu językach, w Europie i na rynku la-tynoskim. Języki są mi potrzebne do pracy, okazało się jednak, że ich biegła znajomość może uratować życie, a w każdym razie – zawartość konta bankowego.

Trudno o lepszą motywację, żeby uczyć się języków… Właśnie – motywację! Motus to po łaci-nie powód. EDUinspirator potrafi pokazać

uczniom powód, dla którego warto opano-wać pewne umiejętności. Jednym przyda się geografia, bo myślą o podróżach, innym biologia, żeby zrozumieć otaczający świat czy… samego siebie. Powodów jest tyle, ilu ludzi, a do każdego z nich trzeba umieć trafić z właściwą argumentacją, a najlepiej – wła-snym przykładem. Pokazać, jak ma dojść tam, gdzie chciałby dotrzeć, i towarzyszyć mu w tej drodze.

Towarzyszyć, nie prowadzić?EDUinspirator to ktoś, komu uczniowie szczególnie wierzą, mają do niego zaufa-nie. Ale to również ktoś, kto jest najszczę-śliwszy, gdy uczeń przerośnie mistrza.

Gdy uda się go naprawdę zainspirować?Inspirare to po łacinie brać oddech. In-spirator pomaga wziąć bardzo głęboki oddech.

Rozmawiała Anna Pawlak

ROZMOWA Z MATEUSZEM GRZESIAKIEMtrenerem rozwoju osobistego, psychologiem, coachem i autorem

Mateusz Grzesiak podczas Gali EDUinspiracje

fot. Krzysztof Kuczyk

Iwona Łoboda

Zespół Upowszechniania Rezultatów i Analiz Programowych FRSE

2 TEMAT NUMERU: INSPIRACJE W EDUKACJI

EDUinspiracje inspirator

Dwunastu laureatów konkursów EDUinspiracje oraz EDUinspirator odebrało wyróżnienia podczas gali wręczenia nagród edukacyjnych Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji. Uroczystość odbyła się 20 listopada w Warszawie

Podczas ceremonii zwycięzcy odebrali statuetki z rąk wiceminister edukacji na-rodowej Ewy Dudek, wiceprzewodniczącej Rady m.st. Warszawy Ewy Masny-Aska-nas, dyrektora generalnego FRSE Mirosła-wa Marczewskiego oraz zastępcy dyrektora generalnego FRSE Tomasza Bratka.

Wiceminister edukacji, która uczestni-czyła w pracach kapituły obu konkursów, w przemówieniu otwierającym galę przy-znała, że członkowie kapituły musieli do-konać bardzo trudnego wyboru. Wszyst-kie przedsięwzięcia ocenianie w konkursie EDUinspiracje były na bardzo wysokim po-ziomie, a osoby, które zrealizowały nomi-nowane projekty wykazały się olbrzymią kreatywnością. Tego samego zdania był dr Andrzej Kurkiewicz, zastępca dyrekto-ra w Departamencie Innowacji i Rozwoju w Ministerstwie Nauki, który stwierdził, że nagradzanie wzorowo zrealizowa-nych projektów edukacyjnych jest bardzo

ważne w kontekście promowania progra-mu Erasmus+ oraz zacieśniania współpra-cy międzynarodowej.

Po oficjalnym otwarciu gali uczestnicy wysłuchali wykładu inauguracyjnego. Wy-głosił go Mateusz Grzesiak, trener rozwoju osobistego i coach, uczący ludzi świadome-go myślenia oraz rozwiązywania proble-mów prywatnych i zawodowych. Podczas wystąpienia mówił, jak inspirować i zachę-cać innych do działania, uczyć się i rozwijać własne zainteresowania.

Rozdaniu nagród towarzyszyły olbrzy-mie emocje, ponieważ nazwiska laureatów w  konkursie EDUinspirator oraz nazwy organizacji, które zwyciężyły w konkursie EDUinspiracje, do samego końca były utrzy-mane w tajemnicy. – Nagroda w konkursie EDUinspirator to dla mnie duża niespo-dzianka. Takie wyróżnienie zachęca mnie do dalszego działania i  inspirowania in-nych – skomentowała Edyta Kowal-Wencel,

nauczycielka języka angielskiego w szkole podstawowej w Przeczycach, zwyciężczyni w kategorii Edukacja szkolna.

EDUinspiracje to inicjatywa podejmo-wana przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji od 2011 r. Każda edycja konkur-su odbywa się pod innym hasłem. – Cel konkursu jest jednak zawsze ten sam: wyłonienie najlepszych projektów dofi-nansowanych przez FRSE oraz promocja przedsięwzięć, które inspirują, edukują, po-dejmują ciekawe tematy oraz zostały wzo-rowo zrealizowane – podsumowała dyrek-tor promocji i komunikacji FRSE Agnieszka Pietrzak, która w trakcie gali przedstawiła historię konkursu.

Jego tegoroczna edycja odbyła się pod hasłem Jak podzieliliśmy się sukcesem z in-nymi. Oceniano przede wszystkim działa-nia związane z upowszechnianiem i wy-korzystywaniem rezultatów projektów. Nominacje przyznawała Fundacja Rozwoju

Laureaci konkursu EDUinspirator i EDUinspiracje

Fot. Krzysztof Kuczyk

ZnAmy ZwycIęZców!

GOść SPECJALNY EUROPY DLA AKTYWNYCH: PROf. DANUTA HÜbNER

3TEMAT NUMERU: INSPIRACJE W EDUKACJI

W YNIKI KONKURSU EDUINSPIRACJE 2014:

K ategoria eduK acja szKolnaXI Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół nr 3 w Zabrzu K ategoria szKolnict wo w yższePolitechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki K ategoria eduK acja zawodowaInstytut Zootechniki, Państwowy Instytut Badawczy w Krakowie K ategoria eduK acja dorosłychOlsztyńskie Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne K ategoria eduK acja pozaformalna młodzież yStowarzyszenie Arteria w Gdyni K ategoria polsKo-litewsK a prz yjaźńMłodzieżowe Centrum Edukacji i Readaptacji Społecznej w Goniądzu

W YNIKI KONKURSU EDUINSPIRATOR 2014: K ategoria eduK acja szKolnaEdyta Kowal-Wencel | Szkoła Podstawowa im. M. Konopnickiej w Przeczycach K ategoria szKolnict wo w yższeKatarzyna Chmielewska | Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz K ategoria eduK acja zawodowaJarosław Makal | Politechnika Białostocka K ategoria eduK acja dorosłychBartłomiej Głuszak | Federacja Organizacji Socjalnych Województwa Warmińsko- -Mazurskiego FOSa

K ategoria eduK acja pozaformalna młodzież yMateusz Piątkiewicz | Dom Kultury we Włoszczowie K ategoria polsKo-litewsK a prz yjaźńMarcin Głuszyk | Fundacja Akademia Podmiotowego Wspierania Młodzieży, Police

Staże w instytucjach europejskich to coraz bardziej powszechne doświadczenie poko-lenia Erasmusa.Muszę powiedzieć, że bardzo zazdroszczę czasami Wam, młodym ludziom, że cała Eu-ropa stoi przed Wami otworem. W moim po-koleniu Europa, Unia Europejska była przed-miotem aspiracji, marzeń, oczekiwania na historyczną zmianę, która umożliwi samore-alizację. Dla Was to rzeczywistość i oczywi-stość. A dla absolwentów wyższych uczelni to czas gromadzenia doświadczeń poprzez staże, które w  przyszłości zaprocentują na trudnym rynku pracy.

Zachęcam Was do starania się o taki staż w  instytucjach Unii Europejskiej. Otwiera

on zarówno horyzonty myślowe, jak i wiele drzwi w Polsce i w Europie. Pomaga młodym osobom, zainteresowanym Unią Europej-ską, poznać od środka kluczowe instytucje, takie jak Komisja Europejska, Parlament Eu-ropejski, Rada, ale też Komitet Regionów czy Komitet Społeczno-Ekonomiczny. Po ta-kim stażu, tzw. EU Bubble nie będzie mia-ła przed Wami tajemnic! Dowiecie się, jak tworzy się unijne prawo i  jak Unia działa na co dzień. Jeżeli będziecie odbywać staż w  PE, to będzie to świetna okazja, abyście skonfrontowali swoją wiedzę teoretyczną z praktyką poprzez udział w obradach komi-sji parlamentarnych oraz w  sesji plenarnej w Strasburgu.

Będzie to też dla Was szansa na networking – bo w Brukseli, wbrew niektórym opiniom, nie pracują szarzy i zmęczeni biurokraci przypatru-jący się zakrzywieniu banana, ale ciekawi świa-ta ludzie, z  ogromną wiedzą i kompetencja-mi. Będziecie się mogli wiele od nich nauczyć! Ale także, w czwartkowy wieczór, który trady-cyjnie już jest dniem spotkań stażystów i wielu eurokratów przy piwie na Place Lux, będziecie mieli okazję poznać wielu ludzi i zawrzeć przy-jaźnie być może na całe życie.

Bruksela to mikroświat różnych kultur – poznanie go to cenny kapitał na przyszłość. Te pięć miesięcy w  stolicy Europy może na-prawdę zmienić Wasze życie. Przyjeżdżajcie więc i korzystajcie jak najlepiej z tej szansy!

Prof. Danuta Hübner

posłanka do Parlamentu Europejskiego, w latach 2004-2009 komisarz UE

ds. rozwoju regionalnego

Systemu Edukacji, która wskazała 28 pro-jektów w sześciu kategoriach. Zwycięzców wyłoniła kapituła.

W  tym roku po raz pierwszy EDUin-spiracjom towarzyszył konkurs EDUin-spirator. FRSE nagrodziła w  nim osoby, które dzięki uczestnictwu w programach zarządzanych przez Fundację wpływa-ją na rozwój systemu edukacji w środowi-sku lokalnym. Pierwsza edycja odbyła się pod hasłem Jak motywuję innych do działa-nia. Chęć udziału w konkursie zgłosiło po-nad 100 osób. FRSE nominowała 23 osoby w sześciu kategoriach. Wyboru laureatów również dokonała kapituła.

Oba konkursy odbyły się pod honoro-wym patronatem ministra edukacji naro-dowej oraz ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Wydarzenie zostało również objęte patronatem medialnym przez „Per-spektywy” oraz portal www.ngo.pl.

Czytaj więcej na www.eduinspiracje.org.pl

Dlaczego warto odbyć staż w instytucjach UE?

Fot. archiwum

K. H

all

polityka młodzieżowa4

Europa dla Aktywnych 2/2014

Komisarzowi pod rozwagęByły minister spraw zagranicznych Węgier Tibor Navracsics jest nowym komisarzem UE ds. edukacji i kultury. O co powinien zadbać w trakcie swojej pięcioletniej kadencji? Oto rady Katarzyny Hall – minister edukacji narodowej w latach 2007-2011

Możliwość pełnego uczest-nictwa w  kulturze w  kraju, w  którym żyjemy, to bardzo ważny warunek naszego do-brego samopoczucia. Musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy systemy edukacji krajów UE faktycznie przygotowują do mobilności? Czy zmienia-jąc kraj zamieszkania, może-my korzystać w pełni z kultury danego kraju, a  jednocześnie podtrzymywać kontakt z kul-turą kraju pochodzenia?

Właśnie aby wspierać mo-bilność obywateli UE, pracu-jemy nad europejskimi rama-mi kwalifikacji, które mają zapewnić porównywalność poziomów wykształcenia i  kwalifikacji uzyskiwanych

w poszczególnych krajach. W Polsce przygotowywanie Podstaw programowych kształcenia ogólnego oraz Podstawy programowej kształcenia w zawodach następowało z uwzględnieniem potrzeby wpisania się jednocześnie w europejskie ramy kwalifikacji.

Warto zwrócić uwagę na polskie ramy programowe kształcenia uzupełniającego, które mogłyby stać się inspiracją dla rozwiązań przyjmowanych w innych krajach UE. Powstały one z myślą o pol-skich obywatelach migrujących, którzy chcą wychowywać swoje dzieci także w kulturze polskiej. Zawierają elementy polskiej Pod-stawy programowej, których nie ma w programach szkolnych in-nych krajów. To więcej niż tylko nauka języka polskiego – to wiedza o Polsce, polskiej kulturze, historii, geografii, zapewniająca moż-liwie płynny powrót dzieci i młodzieży do polskiego systemu edu-kacji lub na polski rynek pracy.

W Polsce, dzięki środkom unijnym, udało się również przy-gotować szereg dostępnych w internecie materiałów edukacyj-nych, zgodnych z tymi ramami, z których mogą korzystać pol-skie szkoły uzupełniające, a także rodzice chcący samodzielnie pomagać w nauce języka i kultury polskiej swoim dzieciom. Podobne działania są prowadzone także w innych krajach.

Jeśli serio traktować mobilność jako priorytet UE, warto i trzeba myśleć o pewnych wspólnych standardach dotyczą-cych kształcenia dzieci obywateli UE. Szkoły europejskie są bardzo kosztowne i z konieczności zaadresowane jedynie do dzieci wąskiej grupy urzędniczej. Jednocześnie, na ogół, nie sprzyjają uczestnictwu ich uczniów w kulturze kraju zamiesz-kania, doprowadzając raczej do alienacji klasy urzędniczej.

Warto byłoby pomyśleć o obecności w powszechnym wykształceniu drugiego, wy-branego języka europejskiego, uczonego szerzej niż obecnie uczy się języków obcych, mo-gącego zostać drugim językiem każdego ucznia – tak zwanym przysposobionym.

Nowemu komisarzowi UE ds. edukacji i kultury zapropo-nowałabym, w oparciu o zna-ne doświadczenia i obserwacje, następujące kolejne kroki do przedyskutowania i  przyjęcia na kolejne lata w krajach UE:

Katarzyna Hall

posłanka na Sejm RP, minister edukacji narodowej w latach 2007-2011

Węgierski eurokomisarz Tibor Navracsics wcześniej był szefem MSZ swego kraju

5INfORMACJA MŁODZIEŻOWA

1Opracowanie i udostępnienie przez każdy kraj człon-kowski ram programowych nauki własnego języka i kultury, dzięki którym możliwe byłoby pełne uczest-nictwo w kulturze danego kraju (takich jak polskie ramy kształcenia uzupełniającego) oraz opracowanie

i udostępnienie odpowiednich do nich materiałów edu-kacyjnych (jak polski projekt Włącz Polskę!). Wymaga to zrealizowania projektów takich jak Włącz Polskę! w kra-jach, gdzie to jeszcze nie zostało zrobione, i stałego ich rozwijania.

2Zapewnienie w publicznej szkole dzieciom migru-jących obywateli UE nie tylko dodatkowych lekcji nauki języka kraju zamieszkania, ale także nauki rodzimego języka i kultury – zgodnie z przygoto-wanymi przez dany kraj członkowski ramami. Po-

trzebne jest, szczególnie jeśli język nie występuje w szkole jako nauczany język obcy, zatrudnianie w tym celu na-uczycieli pochodzących z danych krajów, a w przypadku uczniów obecnych w szkole pojedynczo – realizowanie tej nauki przez internet. Wymaga to dodatkowych środków – można byłoby zaproponować europejski bon edukacyjny na edukację każdego dziecka-obywatela kraju UE, spełnia-jącego obowiązek szkolny w innym kraju UE.

3Możliwe otwarcie lekcji języka i kultury krajów uczniów-migrantów również dla pozostałych uczniów, zainteresowanych ewentualnym przy-sposobieniem danego języka, będącego językiem rodzimym ich szkolnych kolegów. W ten sposób

także rzadziej nauczane obecnie języki będą mogły stać się trochę powszechniej znane i to w sposób pogłębiony.

4Sprawienie, aby każdy uczeń znał przynajmniej jeden język obcy na poziomie przysposobio-nym (wraz z kulturą kraju, z którego dany język pochodzi).

Zarysowane zadanie wymaga wielu lat. Celem jest, aby w przyszłości każdy obywatel UE czuł się w pełni u sie-bie w przynajmniej dwóch różnych językowo i kulturowo krajach.

fELIETON EURODESK POLSKA

Wawrzyniec Pater

koordynator Eurodesk Polska

Nowa strona Eurodesk Polska. Prawda, że ładna?

Jest bardziej dynamiczna, ma więcej zdjęć i  kilka nowych funkcjonalności.

Jej wygląd zmienił się bardziej niż zawartość. Najważniejszą czę-ścią portalu pozostaje baza programów grantowych – od zawsze naj-popularniejsza podstrona eurodesk.pl. W dalszym ciągu będzie moż-na ją przeszukiwać tematycznie, alfabetycznie, według fundatorów i – ulubionych przez użytkowników – deadline’ów. Tyle że teraz nawi-gowanie po bazie powinno być znacznie łatwiejsze, bo wszystkie in-formacje są na jednej stronie – w tabeli.

Ułatwienia czekają też internautów szukających szkoleń, wktórych można wziąć udział, i projektów, do których można się przyłączyć. Na starej stronie oba te rodzaje informacji znajdowały się w dziale „Part-nerzy”. Teraz zostały rozbite na „Projekty” i „Szkolenia”. Z kolei to, co na starej stronie umieszczone było pod hasłem „Projekty”, na nowej znalazło się pod szyldem „Inspiracje” – wszak to opisy najlepszych projektów zrealizowanych w ramach znajdujących się na naszej stronie programów grantowych. Opisy te mają pokazać, jakie działania można dzięki tym programom przeprowadzić lub zainspirować.

Na nowej stronie jest też kilka nowości. „Eurokalendarz” to wykaz najważniejszych europejskich wydarzeń, dni, tygodni i kampanii – dla młodzieży i osób pracujących z młodzieżą. „Informacja młodzieżowa” traktuje o tym, czego… nie ma w Polsce, czyli o działających w całej niemal Europie systemach informacji i doradztwa dla młodzieży – ich celach i zasadach oraz przyczynach, dla których większość krajów ta-kie systemy finansuje. I nowość ostatnia, chyba najważniejsza – new-sletter „Eurokursor-Granty”: wykaz aktualnych programów w jednym e-mailu. Automatycznie otrzymują go wszyscy subskrybenci dotych-czasowych newsletterów.

Mamy nadzieję, że po oswojeniu się z nową nawigacją i zmieniony-mi nazwami niektórych podstron stali użytkownicy eurodesk.pl uznają stronę za bardziej poręczną od poprzedniej. I pozytywnie przyjmą ko-lejne funkcjonalności, które będą się na niej pojawiać. Bo choć strona znacznie różni się od poprzedniej, a prace nad nią trwały nie od wczo-raj, to jeszcze nie wszystkie pomysły udało się zrealizować.

Fot. Jan Van de V

el/European Parliament

Europa dla Aktywnych 2/2014

6 EDUKACJA SZKOLNA

Szkoła odpowiedzialnych wyborówTrwający maraton wyborczy stanowi poważne wyzwanie dla całego systemu edukacji. Stwarza jednak również wyjątkowe możliwości

Zadaniem szkoły jest przygotowanie mło-dych ludzi do świadomego funkcjonowania w społeczeństwie. Specjalną rolę odgrywa tu edukacja obywatelska, której szczegól-nym obszarem zainteresowania powinny być wybory. Jeśli młodzi ludzie przed uzy-skaniem pełnoletności mają zrozumieć, jak funkcjonuje państwo, muszą poznać ich znaczenie i specyfikę kampanii.

Wielu nauczycieli wkłada mnóstwo wy-siłku w wyjaśnianie tych zjawisk – oma-wiają jednak głównie kompetencje wybie-ranych organów i zachęcają do oddawania głosu. Brakuje natomiast form pracy umoż-liwiających młodym ludziom analizowanie kampanii wyborczej i podejmowanie inicja-tyw związanych z wyborami. Unikanie ta-kich działań w pracy z uczniami często wy-nika z obaw przed poruszaniem tematów kontrowersyjnych i posądzeniem o upra-wianie agitacji politycznej.

O tym, jak ważna jest skuteczna edu-kacja obywatelska w szkołach, świadczą wyniki badań (M. Cześnik, Partycypacja wyborcza Polaków, Instytut Spraw Pu-blicznych, 2009, s. 17). Wynika z  nich, że najmłodsi wyborcy (którzy niedawno opuścili szkołę) głosują rzadziej niż pozo-stali obywatele. Częściowo wyjaśniają tę sytuację wyniki sondażu, który pokazuje, że 72 proc. uczniów i uczennic ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych nie potra-fi nawet ocenić, czy ich poglądy politycz-ne są prawicowe, centrowe lub lewicowe (Młodzież 2013, Centrum Badania Opinii Społecznej, 2013, s. 59). A przecież szkoła powinna ułatwiać młodzieży określanie własnych poglądów na sprawy omawiane w debacie publicznej.

Wyborczy maraton, którego jesteśmy uczestnikami, daje szansę zaangażowania szkół w przeciwdziałanie tym negatywnym zjawiskom. Nauczyciele wspólnie z ucznia-mi powinni w szczególny sposób śledzić to, co dzieje się w polityce i społeczeństwie. Młodzi ludzie powinni mieć szansę dys-kutowania i wyrabiania poglądów w klu-czowych sprawach. Służyć temu mogą szkolne debaty oraz zajęcia poświęcone porównywaniu programów wyborczych różnych kandydatów. Warto też wykorzy-stać narzędzia umożliwiające analizę podo-bieństw i różnic w poglądach uczniów i de-klaracjach programowych partii (pomocne mogą być portale takie jak mamprawowie-dziec.pl lub latarnikwyborczy.pl).

Młodzież może również odegrać istotną rolę poprzez angażowanie się w działania zachęcające dorosłych do oddania głosu (kampanie profrekwencyjne). Doświad-czenie kilkuset szkół, które realizowały podobne przedsięwzięcia przed wyborami do Parlamentu Europejskiego, pokazuje, że przekonywanie innych do oddania głosu może mieć dużą wartość edukacyjną za-równo dla odbiorców tych działań (doro-słych), jak i  ich organizatorów (młodzie-ży). Zdaniem wielu badaczy głosowanie to nawyk, który należy wyrabiać. Istotną rolę w jego kształtowaniu może odgrywać organizowanie szkolnych wyborów ana-logicznych do tych powszechnych lub de-mokratycznych wyborów przedstawicieli samorządów uczniowskich. Nic nie zachę-ca do udziału w głosowaniu tak skutecz-nie, jak doświadczenie wyboru własnych przedstawicieli, którzy dobrze sprawowali swój mandat.

Jędrzej Witkowski

członek zarządu

Centrum Edukacji

Obywatelskiej

Fot.

Foto

lia.c

om

edukacja szkolna 7

chcesz lepszej szkoły? Ruszaj za granicę Czujesz, że placówka, w której pracujesz, potrzebuje zmian? Nic prostszego – zbierz chętnych, zaangażuj dyrektora i bazując na szkolnym planie rozwoju, stwórz koncepcję funkcjonowania szkoły XXI wieku

Jak to zrobić? Zacznij od lektury Prze-wodnika po programie Erasmus+. Wybierz akcję 1 w sektorze Edukacja szkolna, napisz i złóż wniosek do 4 marca 2015 r. do godz. 12.00. O czym musisz pamiętać?

1Wniosek należy złożyć w  imieniu szkoły (nie własnym). Zanim to zro-bisz, ustal w zespole, który będzie re-alizował projekt: jakie są potrzeby szkoły i w jaki sposób można popra-

wić jakość jej pracy w oparciu o wiedzę, którą zdobędziecie podczas wyjazdów za-granicznych będących elementem wasze-go projektu.

2Wyniki ustaleń opisz szczegóło-wo w Europejskim Planie Rozwoju Szkoły – dokumencie stanowiącym integralną część wniosku. Pamiętaj, by określić potrzeby szkoły w za-

kresie podniesienia jakości pracy placów-ki i zwiększenia zakresu współpracy mię-dzynarodowej. Zdefiniuj główne obszary wymagające poprawy, np. umiejętność zarządzania, umiejętności i  kwalifikacje pracowników, nowe narzędzia lub meto-dy nauczania, umiejętności językowe, no-woczesny program nauczania, organizacja nauczania i uczenia się.

3W planie uwzględnij też wyjazdy do zagranicznych instytucji, które dysponują wiedzą w interesującym was obszarze. W ten sposób połą-czysz przyjemne z pożytecznym –

twój zespół nie tylko zobaczy nowe miejsca i pozna nowych ludzi, ale także zdobędzie przydatną wiedzę i  znacząco podniesie kwalifikacje zawodowe, przez co poprawi się jakość pracy waszej placówki. Wszyst-ko to można osiągnąć w rok lub dwa – tyle bowiem może trwać wasz projekt. Zapra-szamy!

Projekt systemowy zakończony sukcesem Dobiega końca jeden z trzech projektów systemo-

wych zarządzanych przez FRSE w ramach Programu

Operacyjnego Kapitał Ludzki. Przedsięwzięcie pt.

Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej

w ramach projektów indywidualnych polegało na

dofinansowaniu ze środków Europejskiego Funduszu

Społecznego wniosków z listy rezerwowej akcji

Mobilność szkolnej kadry edukacyjnej Comeniusa

w roku 2012 i 2013. Ta innowacyjna na skalę euro-

pejską inicjatywa spotkała się z bardzo pozytywną

reakcją Komisji Europejskiej i innych narodowych

agencji.

W projekcie wzięły udział 1534 osoby. Uczestnicząc

w szkoleniach za granicą, nauczyciele poznali nowe

metody i techniki pracy oraz nabyli nowe kompetencje

zawodowe i osobiste, co wpłynęło na podniesienie ja-

kości edukacji w macierzystych szkołach. Prowadzone

przez nich zajęcia stały się bardziej urozmaicone, a za-

dania w większym stopniu odpowiadają potrzebom

i indywidualnym sposobom uczenia się uczniów.

Kontakty nawiązane przez polskich nauczycie-

li z pedagogami z innych krajów były bardzo często

początkiem współpracy między szkołami w ra-

mach międzynarodowych projektów edukacyjnych

Erasmus+ czy eTwinning.

Michał Sosnowski

koordynator projektu Zagraniczna mobilność

szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów

indywidualnych

Michał Waszczuk

koordynator akcji 1 Erasmus+ Edukacja szkolna

Fot.

Foto

lia.c

om

edukacja szkolna8

Europa dla Aktywnych 2/2014

eTwinning krajowy, czyli projekty polsko-polskiePolskie Biuro eTwinning uruchomiło pilotażowy program eTwinning krajowy. Nauczyciele, którzy nie są pewni swojej znajomości języka obcego, będą mogli tworzyć i realizować projekty z innymi polskimi szkołami

Program eTwinning już od 10 lat umoż-liwia nauczycielom realizację międzyna-rodowych projektów edukacyjnych z wy-korzystaniem nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych. Wielu na-uczycieli obawia się jednak przystąpienia do programu ze względu na niedostateczne kompetencje językowe. Pedagodzy rozwią-zywali ten problem, tworząc zespoły złożo-ne np. z nauczyciela języka obcego, nauczy-ciela przedmiotu (np. biologii) i nauczyciela

informatyki. Czasami nawiązywano też współpracę ze szkołami z Czech i Słowa-cji, ponieważ komunikowanie się w języ-kach słowiańskich wydawało się pedago-gom znacznie łatwiejsze.

W tym roku eTwinning rozszerzył ofer-tę o pilotażowy program pod nazwą eTwin-ning krajowy. W jego ramach możliwe jest zarejestrowanie projektu przez dwie pol-skie szkoły. Nowy program to propo-zycja przede wszystkim dla nauczycieli

Gracjana Więckowska

Krajowe Biuro Programu eTwinning

z  mniejszymi umiejętnościami w  zakre-sie języków obcych czy obawiających się o swoje kompetencje językowe.

Dodatkowo projekty krajowe mają tę za-letę, że nauczyciele mogą realizować te same tematy i zagadnienia z Podstawy programo-wej; mogą to robić w bardzo atrakcyjny spo-sób, motywujący uczniów do nauki, wyko-rzystując formę zabaw, gier i  quizów czy organizując współzawodnictwo pomiędzy klasami i szkołami z różnych regionów Polski.

Przy okazji realizacji przedsięwzięcia nauczyciele poznają metody współpracy ze szkołą partnerską, platformę eTwinning, narzędzia internetowe Desktop (czyli Pul-pit nauczyciela) i TwinSpace: platformę do realizacji projektu. Mogą brać udział w kur-sach internetowych czy warsztatach orga-nizowanych przez Krajowe Biuro, podczas których poznają darmowe aplikacje interne-towe przydatne w działaniach eTwinningo-wych, takie jak: Glogster, Audacity, Word- Press, Hot Potatoes, kodowanie, komiks, Prezi, e-Safety i wiele innych. Pozwala to na zdobywanie i doskonalenie kompetencji cyfrowych, a w przyszłości będzie ułatwie-niem w projektach międzynarodowych.

Biuro eTwinning ma nadzieję, że pilota-żowy program eTwinning krajowy pozwoli na skuteczne wsparcie merytoryczne i włą-czenie do aktywnego rozwoju kompeten-cji cyfrowych uczniów i nauczycieli w wie-lu szkołach.

Dodatkowe informacje można znaleźć na stronie www.etwinning.pl.

Warsztaty komputerowe dla nauczycieli

Fot. K. Kuczyk

9

TYTUŁ PROJEKTU: Nie można nauczyć starego psa nowych sztuczek, a może...?

ORGANIZATOR: XI Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół nr 3 w Zabrzu

CZAS REALIZACJI: 2011–2013 r.

nIEocZEkIwAnA ZmIAnA Ról

Wysyłanie SMS-ów, korzystanie z  porta-li społecznościowych czy wyszukiwanie informacji w  sieci to czynności, które dzi-siejsza młodzież wykonuje bez najmniej-szego trudu. Starsi jednak często boją się nawet włączyć komputer. Mając tego świa-domość, pracownicy oraz uczniowie z Za-brza postanowili zrealizować projekt Nie można nauczyć starego psa nowych sztu-czek, a może...?

W trakcie realizacji przedsiewzięcia role zostały odwrócone. Nauczycielami zosta-li uczniowie, a wiedzę przyswajały osoby starsze – głównie sąsiedzi, krewni oraz znajomi. Dorośli uczyli się obsługi kom-putera, korzystania z edytora tekstu, ko-munikatorów internetowych, bankowości elektronicznej oraz portali społecznościo-wych. Młodzież pokazywała również, jak wyszukiwać informacje w sieci i korzystać z telefonu komórkowego, uczyła też pod-stawowych zwrotów w językach obcych.

Wspólne spędzanie czasu ko-rzystnie wpłynęło zarówno na osoby starsze, jak i młodsze. Se-niorzy zdobyli nowe umiejęt-ności, a  uczniowie pogłębili wiedzę na temat procesu

nauczania. Praca z krewnymi i sąsiadami wpłynęła też na wzmocnienie więzi ro-dzinnych i  sąsiedzkich – zdaniem orga-nizatorów to szczególna wartość dodana projektu.

Dzięki przedsięwzięciu korzyści odnio-sła również sama placówka, która nawiąza-ła kontakty z lokalnymi instytucjami, m.in. bibliotekami i urzędami miast, a także lo-kalnymi mediami. Szkoła stała się bardziej rozpoznawalna w mieście, a jej uczniowie i pracownicy zaczęli być postrzegani w śro-dowisku lokalnym jako osoby aktywne i za-angażowane w życie społeczności.

Jednym z najważniejszych rezultatów projektów były zajęcia z obsługi komputera. Przygotowano również prezentacje na te-mat zrealizowanych działań, aby przedsta-wić jego efekty m.in. w trakcie Międzynaro-dowej Konferencji Naukowej Moje Miasto.

Działania prowadzone w ramach pro-jektu okazały się świetnym tematem dla

lokalnych mediów. Poczynania uczestni-ków przedstawiono w programie telewizyj-nym, a także podczas audycji radiowej. Pro-jekt stał się też przykładem dobrej praktyki i otrzymał najwyższe wyróżnienie Komisji Europejskiej Star Project.

LAUREACI KONKURSU EDUINSPIRACJE – KATEGORIA EDUKACJA SZKOLNA (COMENIUS)

OD KOORDYNATORA:

AGNIESZKA CZEMNYnauczycielka języka angielskiego,

XI LO w Zespole Szkół nr 3 w Zabrzu

Dla mnie projekt był sposobem na samodo-skonalenie. Już na etapie pisania wniosku uczyłam się współpracy z zagranicznymi koordynatorami oraz sztuki kompromisu. Podczas wyjazdów doskonaliłam umiejęt-ności organizacji, planowania i nadzoru. W trakcie przygotowywania warsztatów pokazywałam uczniom, jak wejść w rolę nauczycieli, i z radością obserwowałam, jaką im to sprawia przyjemność. Jestem bogatsza o wrażenia z podróży do trzech krajów i przyjaźnie ze współpracownikami z zagranicy. Utrzymujemy ze sobą kontakt, doradzamy sobie w kolejnych projektach, wymieniamy doświadczenia. Inaczej patrzą na mnie uczniowie i przełożeni. Nie jestem już zwykłą nauczycielką, lecz taką, dzięki której można nawiązać międzynarodowe przyjaźnie oraz uczyć się języka poza szkołą.

Projekt pozwolił zmniejszyć różnice międzypokoleniowe

szkolnictwo wyższe10

Europa dla Aktywnych 2/2014

Zmiany w pogoni za światemROZMOWA Z DR. ANDRZEJEM KURKIEWICZEM

1 października weszła w życie nowelizacja ustawy o szkolnictwie wyższym. Przygotowany i uchwalony w ekspresowym tempie dokument ma poprawić sytuację studentów, ale również usprawnić funkcjonowanie uczelni. O szczegółach zmian rozmawiamy z dr. Andrzejem Kurkiewiczem, zastępcą dyrektora Departamentu Innowacji i Rozwoju Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Fot. Martin Fisch/flickr.com

szkolnictwo wyższe 11

Które ze zmian w  ustawie są najbardziej istotne z punktu widzenia studentów?Myślę, że warto tu wskazać dwie kwestie. Z punktu widzenia formalnego istotną no-wością jest uporządkowanie kwestii umów ze studentami – w ustawie bardzo jasno opisano warunki, na jakich powinny być one zawierane. A druga sprawa – ważna dla losów studentów po studiach – to zwięk-szenie nacisku na edukację praktyczną. W  ustawie wydzielono podstawowe jed-nostki organizacyjne uczelni, które będą prowadzić kształcenie na profilu ogólno-akademickim oraz te, które będą prowadzić tę edukację na profilu praktycznym.

W  ramach profili praktycznych studenci mają odbywać obowiązkowe trzymiesięcz-ne praktyki. Jak to będzie zorganizowane?Wszystkie nowo tworzone kierunki o pro-filu praktycznym będą musiały oferować studentom co najmniej trzymiesięczną praktykę. Te programy, które już istnie-ją, będą dostosowane do tych wymogów do 2016  r. Dotyczy to zarówno studiów I stopnia, jak i II stopnia. Co ważne, to nie studenci będą szukać miejsca do odbywa-nia praktyk. Obowiązek ich organizacji

należy do uczelni – to one będą podpisy-wać stosowne umowy z jednym lub kilko-ma pracodawcami. Umowy te będą mu-siały dokładnie opisywać efekty, które ma przynieść praktyka.

Jakich skutków tych przepisów Pan się spodziewa?Z punktu widzenia absolwenta widzę same korzyści. Młodzi ludzie będą mogli już na studiach odbyć dość długą praktykę zawo-dową. Dziś brak takiego doświadczenia jest głównym problemem studentów, któ-rzy rozpoczynają pracę. Pracodawcy narze-kają, że dotychczas obowiązujące dwuty-godniowe praktyki były niewystarczające. Wydłużenie tego okresu da możliwość lep-szego zapoznania się ze stanowiskiem pra-cy i zwiększy szanse młodych ludzi na ryn-ku pracy.

Czy jakość praktyk będzie kontrolowana?Wymagana jakość praktyk zostanie zde-finiowana w kryteriach oceny programo-wej Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Przy okazji oceniania całego kierunku studiów Komisja będzie sprawdzać, czy zakładane efekty praktyk są osiągane.

Inną zmianą wprowadzoną przez ustawę jest szersza uznawalność doświadczeń za-wodowych zdobytych poza uczelniami. Jak to będzie wyglądać w praktyce?To jest oferta przede wszystkim skierowana do osób, które mają bardzo duże doświad-czenie zawodowe, ale z różnych względów nie skończyły studiów na danym kierun-ku, a potrzebują potwierdzić wykształce-nie i skrócić ścieżkę kariery akademickiej albo przekwalifikować się. Ustawa nakazu-je uczelniom stworzyć systemy weryfika-cji efektów kształcenia takich osób. Szczegółowe rozstrzygnięcia w ramach tego systemu pozostawiono w  gestii uczelni. W ustawie określono jedynie ogólne zasady i progi: za uznanie efektów kształcenia po-zaformalnego uczelnie mogą pobierać opła-ty, nie mogą natomiast w ramach tej proce-dury zaliczyć więcej niż 50 proc. punktów ECTS koniecznych do uzyskania na danym kierunku. Na każdym kierunku odsetek studentów, którzy rozpoczynając studia po-twierdzili efekty kształcenia pozaformalne-go, nie może przekraczać 20 proc.

Ta zmiana w ustawie to ukłon w stronę osób dorosłych, mających za sobą konkretne do-świadczenia zawodowe. A czy osoby młode, zaangażowane w wolontariat, też będą mo-gły skorzystać z nowych przepisów?Można sobie wyobrazić takie kierunki kształcenia, na których wolontariat będzie uznawany jako równoważny z doświadcze-niem zawodowym. Myślę, że uczelnie będą do tego tematu podchodzić indywidualnie, w zależności od kierunku studiów. Formal-ne wymogi przewidują jednak, że aby ubie-gać się o uznanie efektów kształcenia, oso-ba z wykształceniem średnim musi mieć pięć lat doświadczenia zawodowego, przy wykształceniu licencjackim – trzy, a magi-sterskim – dwa. Faktycznej weryfikacji do-konywać będą uczelnie, według ustalonych przez siebie systemów.

Rozmawiał Krzysztof Szwałek

Fot. Danuta M

atloch

szkolnictwo wyższe12

Europa dla Aktywnych 2/2014

koniec nagród dla prymusów?W 2014 r. Komisja Europejska zrezygnowała z przyznawania nagrody DS Label uczelniom, które we wzorcowy sposób realizują obowiązek wydawania suplementu do dyplomu. Podobna przyszłość może czekać ECTS Label

Nagroda DS Label (Diploma Supplement Label) przyznawana była w  latach 2009-2013. Komisja Europejska nagradzała nim uczelnie, które wydawały suplement do dy-plomu bezpłatnie, w jednym z powszechnie stosowanych w Europie języków oraz zgodnie ze wzorem opracowanym przez Radę Euro-py, UNESCO i Komisję Europejską. W Pol-sce wyróżnienia te otrzymały Politechnika Łódzka, Państwowa Wyższa Szkoła Zawo-dowa im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu i Wyższa Szkoła Filologiczna we Wrocławiu. Kolejnych szkół na tej liście już nie będzie – Komisja zdecydowała, że od 2014 r. nagroda DS Label nie będzie przyznawana. Urzędnicy uznali, że nie powinno się już rozdawać wy-różnień za stosowanie rozwiązań wymaga-nych przepisami prawa.

Podobna przyszłość może czekać bliź-niaczą nagrodę – ECTS Label. Historia tego wyróżnienia, jak również całego systemu ECTS, jest nieco dłuższa. Już w  1989  r., w dwa lata po starcie programu Erasmus, uznano, że wymiana studentów z krajów o różnych tradycjach akademickich i od-miennych regulacjach prawnych wymaga wprowadzenia systemu, który będzie uła-twiał instytucji z  jednego kraju uznawa-nie efektów kształcenia odbywającego się w innym kraju. Stworzono więc Europej-ski System Transferu Punktów (European Credit Transfer System – ECTS), z którego przez wiele lat korzystano jedynie w przy-padku międzynarodowego transferu osią-gnięć studenta. Później jednak uznano, że system ten nadaje się do zapisu osiągnięć wszystkich studentów, nie tylko tych, któ-rzy przekraczają granice. Tak powstał Eu-ropejski System Transferu i  Akumulacji

Punktów – bez zmiany powszechnie już rozpoznawalnego akronimu ECTS.

Kolejnym etapem rozwoju systemu ECTS było jego umocowanie w przepisach krajo-wych. W Polsce system akumulacji i prze-noszenia osiągnięć oparty o założenia ECTS wprowadzono w 2006 r.

W raporcie z roku 2012 na temat funk-cjonowania Europejskiego Obszaru Szkol-nictwa Wyższego stwierdza się, że ECTS jest dobrze funkcjonującym narzędziem procesu bolońskiego. W  osiągnięciu ta-kiego stanu z pewnością pomogło właśnie przyznawanie certyfikatu ECTS Label. Ini-cjatywa ta miała zmobilizować europejskie uczelnie do pracy nad właściwym stoso-waniem systemu ECTS. Pierwsze odzna-czenia wręczono w roku 2004. Wymaga-nia konkursowe w kolejnych latach rosły, w szczególności jeśli chodzi o sposób pre-zentowania oferty dydaktycznej w Katalo-gu przedmiotów ECTS. W ostatnich latach

w gronie placówek wyróżnionych certy-fikatem ECTS Label znalazły się cztery uczelnie polskie: Politechnika Gdańska (2011), Politechnika Łódzka (2009 i 2013), PWSZ im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzy-chu (2013) i Wyższa Szkoła Filologiczna we Wrocławiu (2012).

ECTS Label jest uznawany za prestiżowe wyróżnienie, a nagrodzone szkoły wyższe dostrzegają jego pozytywny wpływ na ja-kość organizacji dydaktyki oraz rozpozna-walność uczelni. Również zdaniem eksper-tów od mobilności i ECTS konkurs dobrze byłoby kontynuować, bo praca nad speł-nieniem warunków otrzymania certyfika-tu bardzo pomaga w uporządkowaniu we-wnętrznych regulacji i sprzyja polepszaniu jakości. Dlaczego zatem Komisja Europej-ska zastanawia się nad przyszłością ETCS Label? Odpowiedź jest taka sama, jak po-przednio: czy warto nagradzać za prze-strzeganie przepisów?

Beata Skibińska

zastępca dyrektora programu Erasmus+ Szkolnictwo wyższe

Otrzymanie nagrody ECTS Label oraz DS Label jest dużym wyróżnieniem dla uczelni

13LAUREACI KONKURSU EDUINSPIRACJE – KATEGORIA SZKOLNICTWO WYŻSZE (ERASMUS)

lEkARZE RAnnych mIAsT

W wielu europejskich miastach do dziś są wi-doczne konsekwencje II wojny światowej. To duże wyzwanie dla urbanistów, którzy przy projektowaniu muszą wykazać się nie tyl-ko znajomością historii, lecz także niezwy-kłą wrażliwością. Takie kompetencje miały wykształcić kursy intensywne, zrealizowane w Oświęcimiu, Rotterdamie i Dreźnie.

Celem kursów zatytułowanych Facing Im-pact of the Second World War: Urban De-sign in Contemporary European Cities było zwrócenie uwagi studentów architektury i projektowania urbanistycznego na potrze-bę poznania historii miejsc – szczególnie tych dotkniętych II wojną światową – przed zaprojektowaniem zabudowy. W trakcie za-jęć studenci omawiali uwarunkowania spo-łeczne, historię, tradycje, krajobraz oraz inne czynniki, konieczne do uwzględnienia przy projektowaniu. Uczestnikom kursów tłumaczono, jak ważne jest to, by do tema-tu podejść w sposób kompleksowy: nie tyl-ko zrozumieć potrzeby społeczności lokal-nej, jej poglądy i wyznawane wartości, lecz także zaangażować ją do współpracy przy projektowaniu. Przy okazji uświadamiano studentom, czym jest wspólne europejskie dziedzictwo kulturowe.

Celem pierwszej edycji kursu intensyw-nego (2009/2010 r.) była integracja urba-nistyczna Muzeum Auschwitz-Birkenau

i  innych pozostałości wojennych (m.in. dawnych zakładów IG Farben) z  mia-stem Oświęcim. W  trakcie drugiej edy-cji (2010/2011 r.) podjęto próbę integracji przestrzeni publicznych centrum Rotterda-mu (w zasięgu Brandlijn, czyli linii ognia), które zostało całkowicie zniszczone w wy-niku bombardowania na początku woj-ny. Przedmiotem studiów podczas trzeciej edycji kursu (2011/2012 r.) było śródmieście Drezna – miasta zbombardowanego w cza-sie wojny i częściowo odbudowanego w du-chu modernizmu, dla którego w  później-szych latach opracowano wiele koncepcji planistycznych. Większości z nich nie zre-alizowano lub nie dokończono.

Każda z  trzech edycji kursu umożli-wiła studentom uzyskanie wiedzy nie-zbędnej w  zarządzaniu środowiskiem zurbanizowanym. Uczestnicy pracowa-li w  międzynarodowych zespołach, a  do skomplikowanych analiz i syntez projekto-wych wykorzystywali nowoczesne narzę-dzia komputerowe. Techniki pracy próbo-wano dostosować do potrzeb, umiejętności i przyzwyczajeń studentów – korzystano więc z  mediów społecznościowych, two-rzono też wspólne bazy danych. W sumie w trzech edycjach przedsięwzięcia wzięło udział 102 studentów i 12 nauczycieli aka-demickich z czterech uczelni partnerskich.

Efekty przeszły oczekiwania organiza-torów. Na uczelniach i w wielu miastach odbyły się prezentacje projektów przygo-towanych przez studentów. Informacje o ich działaniach trafiły nie tylko na stro-nę internetową przedsięwzięcia, ale także na profesjonalne portale architektoniczne. Powstały też prace dyplomowe, w których

OD KOORDYNATORA:

KINGA RACOń-LEJAzastępca dyrektora Instytutu Projektowania

Urbanistycznego Wydziału Architektury

Politechniki Krakowskiej

Koordynacja tak dużego projektu wymagała

sporego wysiłku i zaangażowania – przedsię-

wzięcie trwało prawie pięć lat, stało się więc

częścią mojego życia. Pomimo ogromnej

pracy projekt wspominam bardzo pozytyw-

nie, przede wszystkim dlatego, że otworzył

mi ogromne możliwości współpracy mię-

dzynarodowej i bardzo wiele mnie nauczył.

Z doświadczeń tych korzystam na zajęciach

kursowych, a krótkie programy edukacyjne

stały się istotnym elementem mojej aktyw-

ności dydaktycznej. Projekt zmobilizował

mnie również do przygotowania pracy na-

ukowej, habilitacyjnej, która bardzo ściśle

wiąże się z tematem przedsięwzięcia.

rozwinięto temat projektu. Wypracowa-ne metody z zakresu analizy, syntezy i pu-blicznej prezentacji wykorzystywane są w  kolejnych projektach. Kursy zaprezen-towano również jako przykład najlepszej praktyki w trakcie międzynarodowej kon-ferencji dotyczącej programów intensyw-nych w Bonn w 2012 r.

Projekt uświadomił studentom, czym jest europejskie dziedzictwo kulturowe

TYTUŁ PROJEKTU: Facing Impact of the Second World War: Urban Design in Contemporary European Cities

ORGANIZATOR: Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki

CZAS REALIZACJI: 2009-2012 r.

młodzież14

Marta Brzezińska-Hubert

trenerka edukacji międzykulturowej i pozaformalnej,

zespół trenerski Narodowej Agencji Programu Erasmus+ Młodzież

Studenci i  studentki planujący pracę z dziećmi i młodzieżą potrzebują rozwija-nia kompetencji związanych z funkcjono-waniem w grupie różnorodnej kulturowo. Mają świadomość tego, że w klasach po-jawia się coraz więcej uczniów i uczennic pochodzących z  innych kręgów kulturo-wych lub wracających z emigracji. Poten-cjalni nauczyciele i  nauczycielki wiedzą także, że sama znajomość języków obcych często nie wystarcza do budowania pozy-tywnych relacji z  przedstawicielami in-nych krajów. Młodzi ludzie coraz częściej chcą też, by wiedza zdobywana przez nich na wykładach była uzupełniana przez roz-maite ćwiczenia, symulacje i debaty, aby

Warsztaty edukacji międzykulturowej na uczelniach Nowoczesna edukacja nie może już ograniczać się do przekazywania wiedzy w formie wykładów. Z tego założenia wyszli twórcy projektu Między Innymi

z  jednej strony szybciej i  skuteczniej się uczyć, a z drugiej – poznawać metody, któ-re będą mogli później wykorzystać we wła-snej praktyce.

Możliwość takiej właśnie nieszablono-wej edukacji daje projekt Między Innymi. Jest to pierwsza inicjatywa edukacyjna re-alizowana przez największe i najbardziej doświadczone w Polsce instytucje wspie-rające projekty międzykulturowe w kontek-ście edukacji – zarówno formalnej, jak i po-zaformalnej: Fundację Rozwoju Systemu Edukacji i Polsko-Niemiecką Współpracę Młodzieży. W realizowanych od 2011 r. in-nowacyjnych zajęciach – łączących edu-kację pozaformalną i  formalną – wzięło

Europa dla Aktywnych

dotychczas udział 476 studentek i studen-tów pedagogiki (oraz kierunków pokrew-nych). W  projekcie mają oni możliwość rozwijania kompetencji międzykulturo-wych oraz przygotowania się do roli mul-tiplikatorów wiedzy i postaw związanych z edukacją międzykulturową.

Struktura warsztatów Między Innymi ma charakter modułowy. Pozwala to uczel-niom na dowolne komponowanie i dostoso-wywanie programu warsztatów do potrzeb i  zainteresowań studentek i  studentów. Zajęcia prowadzone są w oparciu o formy i sposoby nieczęsto stosowane w uczelnia-nych murach: chodzi o uczenie się oparte na eksperymentowaniu, refleksji, dialogu i innych metodach stosowanych w edukacji pozaformalnej. Jako twórcy projektu wie-rzymy, że nowoczesna edukacja nie ogra-nicza się już tylko do przyswajania wiedzy przekazywanej przez nauczyciela w formal-nym środowisku uczenia się, lecz obejmu-je bardziej świadome uczestnictwo w tym procesie, w warunkach sprzyjających samo-rozwojowi i współpracy z innymi uczest-nikami sytuacji edukacyjnej. Jak wynika

z ankiet ewaluacyjnych, studenci docenia-ją te różnice. – Na studiach prowadzony był przedmiot interkulturowość, jednak tylko od strony teoretycznej. Na warsztatach po-znawaliśmy wszystko poprzez doświadcze-nie, które na pewno zapamiętam – przy-znaje jeden z uczestników projektu.

Uczenie się przez doświadczenie, które angażuje całą osobę, pozwala na bardziej efektywne i  długotrwałe przyswojenie wiedzy, rozwinięcie danych umiejętności i przyjrzenie się własnym postawom. Daje jednocześnie możliwość wypróbowania różnych narzędzi edukacyjnych i zyskania inspiracji do tworzenia własnych, aktyw-nych metod uczenia się.

Dzięki współpracy i  zaangażowaniu wszystkich stron promowane w  ramach projektu Między Innymi innowacyjne po-dejście do uczenia się oraz idea wzajemnego uzupełniania się i przenikania edukacji for-malnej i pozaformalnej wciąż się rozwijają. Zapraszamy zatem uczelnie, które chciały-by rozpocząć z nami współpracę, do odwie-dzenia strony: www.miedzyinnymi.org.pl i zapoznania się z naszą ofertą.

Studentki przygotowują się do pracy z dziećmi

Warsztaty edukacji międzykulturowej na uczelniach Nowoczesna edukacja nie może już ograniczać się do przekazywania wiedzy w formie wykładów. Z tego założenia wyszli twórcy projektu Między Innymi

Zajęcia oparte są na eksperymentowaniu, refleksji, dialogu i innych metodach stosowanych w edukacji pozaformalnej

Europa dla Aktywnych 2/2014

16 MŁODZIEŻ

Przedsiębiorczość w szkołach – mission possible!Przedmiot przedsiębiorczość wszedł do szkół już 12 lat temu. Najwyższy czas zapytać, czy ta zmiana wpłynęła na postawy młodych ludzi, czy tylko na ilość materiału, który muszą wkuć na pamięć

Adam Kułanowski

program Erasmus+ Młodzież

Inicjatorzy zmian argumentowali, że na-uka przedsiębiorczości w szkołach zapew-ni uczniom możliwość uzyskania wiedzy i  umiejętności oraz ukształtuje przedsię-biorcze postawy, od których zależy aktywne uczestnictwo w życiu gospodarczym. We-dług raportu Eurydice Nauczanie przedsię-biorczości w szkołach w Europie… nasz kraj jest jednym z niewielu państw UE, który wprowadził do szkół taki przedmiot. Szczy-cimy się tym faktem we wszystkich oficjal-nych dokumentach dotyczących edukacji. Czy jednak sam fakt nauki przekłada się na rozwój przedsiębiorczości wśród młodzie-ży? Czy nie jest tak, że jest to kolejny przed-miot, na którym uczniowie na pamięć uczą się teoretycznych podstaw ekonomii, a nie kształtują przedsiębiorcze postawy?

Program przedmiotu pod nazwą pod-stawy przedsiębiorczości określiło MEN. Ogólne wymagania dotyczą następujących zagadnień: komunikacji i  podejmowania decyzji, gospodarki i przedsiębiorstwa, pla-nowania i  kariery zawodowej oraz zasad etycznych. W założeniach jest więc miejsce

zarówno na wiedzę czysto teoretyczną, jak również na kwestie dotyczące postaw. A w praktyce? Przy dwóch godzinach zajęć w tygodniu i pracy z 30-osobową klasą moż-na zapomnieć o  kształtowaniu jakichkol-wiek postaw. Efektem tego jest sprowadzenie przedmiotu do nauki podstaw ekonomii, za-rządzania i psychologii. Świetnie, że po lek-cji z przedsiębiorczości młodzi ludzie będą wiedzieli, jakie są ich słabe i mocne strony oraz jakie formularze trzeba wypełnić, żeby założyć firmę. Ale czy ta wiedza jest w sta-nie przełożyć się na powstawanie świetnych biznesów? Śmiem twierdzić, że nie.

Kolejny ważny problem to sposób naucza-nia. Wielu nauczycieli z pewnością jest w stanie świetnie przekazać wiedzę teoretyczną, ale na palcach jednej ręki można policzyć tych, którzy mają wiedzę praktyczną – są przedsiębiorca-mi czy specjalistami od coachingu. W dodatku pedagodzy nie są chętni do nabywania nowej wiedzy. Z badań przeprowadzonych w jednym z  województw wynika, że nauczyciele chcą zdobywać dodatkowe certyfikaty, ale nie chcą uczestniczyć w kursach doskonalących.

Jak więc sprawić, by przedmiot dawał prak-tyczną i przydatną wiedzę? Trzeba zaan-gażować do współpracy przedstawicie-li świata biznesu. Dużo wiarygodniejsze będą zajęcia przeprowadzone przez lokal-nego przedsiębiorcę, który osiągnął sukces, niż przez teoretyzującego nauczyciela. Or-ganizacje przedsiębiorców są chętne do włączenia się w takie inicjatywy. Natural-nym partnerem wydają się też organizacje pozarządowe, z których wiele ma bardzo ciekawe programy dotyczące nauki przed-siębiorczości. Impuls powinien jednak wy-chodzić ze szkół.

Wprowadzenie przedmiotu przedsię-biorczość 12 lat temu na pewno było kro-kiem w dobrym kierunku. Teraz zadbajmy o to, żeby nie była to tylko nudna, czysto teoretyczna wiedza, ale poparta doświad-czeniami przygoda, ucząca jak skutecznie działać, przekuwać swoje pomysły w biz-nes i wynosić nauki z porażek. W innym przypadku przedmiot ten będzie słu-żył wyłącznie temu, by zbierać pochwały w międzynarodowych raportach.

Michał N

arojek

17 LAUREACI EDUINSPIRACJI – KATEGORIA EDUKACJA POZAfORMALNA MŁODZIEŻY („MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU”)

sTocZnIA jEsT kobIETą

Poznanie pasjonujących historii kobiet zwią-zanych ze Stocznią Gdańską było celem pro-jektu przeprowadzonego przez studentów z Pomorza. Na podstawie wielu godzin roz-mów powstał wyjątkowy audioprzewodnik, zabierający słuchaczy, w  godzinną podróż po kolebce „Solidarności”.

Projekt Stocznia jest kobietą stanowił część większego przedsięwzięcia poświęconego doświadczeniom kobiet związanych z Trój-miastem i Pomorzem, zatytułowanego Me-tropolitanka. Uczestniczyli w nim studenci i studentki, najczęściej kierunków huma-nistycznych i społecznych. Głównym ce-lem projektu było zwrócenie uwagi na za-pomnianą historię kobiet i opowiedzenie o stoczni z  ich perspektywy. W związku z tym ważne było wypracowanie stosow-nych metod oraz zdobycie wiedzy niezbęd-nej do przeprowadzenia wywiadów.

Uczestnicy projektu rozmawiali zarów-no z kobietami, jak i mężczyznami związa-nymi ze Stocznią Gdańską. Przedsięwzię-cie wzbudziło bardzo duże zainteresowanie i wywołało pozytywne reakcje odbiorców. Informacje o nim pojawiały się nie tylko na stronie internetowej organizatora – Stowa-rzyszenia Arteria – ale również na witry-nie Instytutu Kultury Miejskiej. Przedsię-wzięcie relacjonowali także autorzy blogu Metropolitanka. Dzięki pozyskaniu patro-natów, m.in. Pełnomocnika Rządu ds. Rów-nego Traktowania, informacje o kolejnych etapach projektu trafiały do mediów i po-jawiały się na kanałach informacyjnych patronów. Stowarzyszenie Arteria wzięło

też udział w Strefie NGO Open’er Festival 2013, gdzie uczestnicy projektu opowiada-li o przygotowywanym audioprzewodniku i zbierali adresy do newslettera.

W marcu 2013 r. w radiu wyemitowano audycję zawierającą wywiady z pracownika-mi stoczni. Rok później na terenie Stoczni Gdańskiej Lewis Wasilewski, student III roku produkcji filmowej i kinematografii w Bour--ne-mouth, kręcił ujęcia do swojego filmu, w którym znaleźć można fragmenty wywia-dów przeprowadzonych w ramach projektu.

Wypracowane materiały – w postaci au-dioprzewodnika i  mapy pozwalającej sa-modzielnie poruszać się po terenie stocz-ni – udostępniono na licencjach Creative Commons, dzięki czemu może z nich ko-rzystać szerokie grono odbiorców.

Projekt jako dobry przykład w zakresie edukowania o  prawach człowieka został laureatem konkursu organizowanego przez Ośrodek KARTA.

OD KOORDYNATORA:

ANNA MILERczłonek zarządu Stowarzyszenia Arteria

Projekt pomógł mi rozwinąć się oraz zdobyć

nowe doświadczenia w kontaktach z osoba-

mi starszymi. Zachwycałam się, słuchając

nagranych rozmów, widząc, że nasze działa-

nia mają sens, że nasi rozmówcy i rozmów-

czynie dzielą się z nami niezwykle cennymi

wspomnieniami i chcą uczestniczyć w dal-

szych działaniach. Sukces dał mi energię do

tego, aby dołożyć wszelkich starań, by pro-

jekt był kontynuowany i to się udało. Roz-

wijam się także dalej w kierunku związanym

m.in. z tworzeniem archiwów społecznych

oraz używaniem cyfrowych narzędzi do za-

chowania dziedzictwa kulturowego.

TYTUŁ PROJEKTU: Stocznia jest kobietą

ORGANIZATOR: Stowarzyszenie Arteria

CZAS REALIZACJI: 2013-2014 r.

Uczestnicy projektu podczas wizyty w Stoczni Gdańskiej

archiwum

projektu

kształcenie zawodowe18

Europass w nowej odsłonieChcesz zaprezentować swoje umiejętności zawodowe albo językowe? Planujesz szkolenie, staż lub pracę za granicą? A może zamierzasz zatrudnić pracowników? Skorzystaj z nowego serwisu Europass!

Europass to inicjatywa Komisji Europej-skiej wspierająca program Erasmus+. Jej celem jest zwiększenie przejrzystości kwa-lifikacji i  kompetencji zawodowych oraz wspieranie mobilności zawodowej przy pomocy dokumentów funkcjonujących w ujednoliconej formie.

Inicjatywa Europass promowana jest poprzez krajowe centra, które pełnią też rolę punktów kontaktowych dla wszyst-kich zainteresowanych informacją na temat poszczególnych dokumentów. W  Polsce Krajowe Centrum Europass funkcjonuje w strukturze Fundacji Roz-woju Systemu Edukacji.

– Nowa strona internetowa Krajowego Centrum Europass, działająca pod adresem europass.org.pl, to kolejny element naszych działań przybliżających unijne programy edukacyjne potencjalnym beneficjentom – mówi Konrad Romaniuk, p.o. koordyna-tora Krajowego Centrum Europass. – Pro-ponujemy funkcjonalne rozwiązanie zgod-ne z najnowszymi trendami w sieci, przy

jednoczesnym zachowaniu łatwego dostę-pu do informacji najczęściej wyszukiwa-nych przez naszych dotychczasowych od-biorców – dodaje.

W związku z tym, że większość inter-nautów do surfowania wykorzystuje już nie tylko komputer, ale również tablet czy smartfon, biuro Europass postanowiło pójść z duchem czasu. Nowa witryna jest responsywna dopasowuje się do wielko-ści ekranu urządzenia, z którego korzysta-my. Dodatkowo serwis wzbogacono o licz-ne zdjęcia i  elementy graficzne. Główne

menu zostało podzielone na moduły, dzię-ki którym nawigowanie na stronie jest ła-twiejsze. Twórcy witryny mają nadzieję, że nowy sposób prezentacji w sieci wpłynie na częstsze korzystanie z dokumentów i po-prawi realizację misji Centrum.

Co ciekawe, swoje narzędzia w interne-cie uatrakcyjnia również CEDEFOP – euro-pejska agencja ściśle współpracująca z Kra-jowymi Centrami Europass w  zakresie rozwoju kształcenia zawodowego. W ostat-nim czasie stworzyła ona nową wersję edy-tora Europejskiego Paszportu Umiejęt-ności. Aplikacja pozwala na opracowanie elektronicznego portfolio przedstawiające-go pełny obraz kwalifikacji i umiejętności. Twórcy edytora zadbali o bardziej przejrzy-sty układ i możliwość intuicyjnej obsługi. Aplikacja działa w 27 językach i pozwala na skuteczne poszukiwanie pracy przy wyko-rzystaniu dokumentów takich jak Europass CV czy Europass Paszport Językowy.

Więcej na stronie: europass.cedefop.eu-ropa.eu/editors.

celem Europassu jest zwiększenie

przejrzystości kwalifikacji i kompetencji zawodowych oraz wspieranie mobilności zawodowej

Dawid Wójcicki

Krajowe Centrum Europass

kształcenie zawodowe 19

Jakie są główne kierunki działań ZST w Tur-ku na rzecz współpracy z przemysłem?Jednym z pierwszych działań było utworze-nie akredytowanych centrów kształcenia, m.in.: pierwszego w polskiej szkole średniej Centrum Edukacji Technicznej Haas dla ob-rabiarek sterowanych numerycznie, certy-fikowanej pracowni spawalniczej, pracow-ni systemów alarmowych EduSatel czy też Akademii CISCO. Prowadzimy również cią-gły dialog z pracodawcami, którzy włączyli się w proces edukacji praktycznej uczniów oraz ufundowali dla nich stypendia. Wdra-żamy także najnowocześniejsze oprogramo-wania, w tym np. systemy CATIA, DELMIA, SAP. W ramach licznych projektów EFS uda-ło się też zakupić część wyposażenia pracow-ni. Dzięki realizowaniu w szkole Kwalifika-cyjnych Kursów Zawodowych pracodawcy mają możliwość kształcenia kadry. Nie bez znaczenia dla nich są również liczne projek-ty mobilnościowe.

Jakie działania może Pan polecić innym pla-cówkom, które chciałyby podjąć lub wzmoc-nić współpracę z zakładami pracy?Należy skupić się na potrzebach lokalne-go przemysłu, ustalić główny profil pro-dukcyjny zakładów, a także wzmocnić za-ufanie dzięki jakości usług szkoleniowych oraz budować markę przez poddawanie się audytom. Nie bez znaczenia dla koopera-cji jest tworzenie akredytowanych centrów edukacyjnych, a także stawianie na innowa-cyjność. Placówki powinny równie szybko

szkoła zawodowa i przedsiębiorcy. współpraca możliwa i wskazanaW jaki sposób kształcić wykwalifikowane kadry, które bez problemu odnajdą się na rynku pracy? O tym rozmawiamy z Krzysztofem Świerkiem, kierownikiem szkolenia praktycznego w Zespole Szkół Technicznych im. gen. prof. S. Kaliskiego w Turku. Ta placówka to jeden głównych ośrodków kształcenia technicznego w regionie wielkopolskim

reagować na zmiany na rynku pracy jak ma to miejsce w prywatnych przedsiębior-stwach. Musimy stać się elastyczni. To trud-ne zadanie, ale nie niemożliwe.

Jak system ECVET może podnieść jakość szkolnictwa zawodowego i poprawić współ-pracę edukacji z przemysłem?System ECVET umożliwia potwierdzenie kompetencji zdobytych zarówno w szkole, jak i nieformalnie (praca, praktyki, kursy).

Masz pomysł na projekt i chcesz go prze-dyskutować? Nie musisz jechać po pomoc do Warszawy! Skorzystaj z oferty regional-nych konsultantów programu Erasmus+.

Regionalni konsultanci to eksperci w dzie-dzinie realizacji projektów i  tworzenia wniosków. Reprezentują zwykle instytucje będące strategicznymi partnerami FRSE – m.in. kuratoria oświaty, organizacje mło-dzieżowe i  stowarzyszenia. Konsultanci regularnie organizują całodniowe spotka-nia informacyjne, poświęcone zadaniom poszczególnych sektorów programu Era-smus+, szczegółowym założeniom akcji oraz priorytetom i zasadom finansowania.

Informują też o zasadach obsługi systemów URF i ECAS oraz uzyskiwaniu numeru PIC.

Eksperci FRSE udzielają też konsultacji indywidualnych – można z nimi przedysku-tować swój pomysł na projekt, zasięgnąć po-rady dotyczącej prawidłowego wypełnienia wniosku o dofinansowanie, porozmawiać o realizacji już zaakceptowanego projektu lub o zasadach finansowania projektów.

Lista konsultantów znajduje się na stro-nie erasmusplus.org.pl. Po kliknięciu na konkretne województwo pojawiają dane teleadresowe i godziny konsultacji. Nato-miast w zakładce Akademia publikowane są ogłoszenia dotyczące regionalnych spot- kań i konferencji informacyjnych.

bliżej beneficjenta

KONSULTANCI REGIONALNI PROGRAMU ERASMUS+

Istotne jest, aby odpowiednio określić efekty uczenia się oraz zbudować z  nich jednostki, które zostaną poddane ocenie. Wskazane jest również, aby w ten proces zaangażować środowisko pracodawców, ponieważ to oni są w stanie określić swoje obecne i przyszłe potrzeby. Warunek jest tylko jeden, musimy wszyscy wdrożyć roz-wiązania wysokiej jakości.

Rozmawiała Aleksandra Bałchan-Wiśniewska

kształcenie zawodowe20

Europa dla Aktywnych 2/2014

Przygotuj się na kapitał!Początkujący przedsiębiorcy mogą mieć problem z pozyskaniem inwestorów, dopóki nie nauczą się prezentować biznesowych planów. Jak ich tego nauczyć? Tym problemem zajęła się Agencja Rozwoju Regionalnego z Bielska-Białej

Tomasz Świszcz

Agencja Rozwoju Regionalnego, Bielsko-Biała

kształcimy trenerów

przedsiębiorczości oraz osoby z pomysłem biznesowym, jak aktywnie i skutecznie pozyskiwać inwestorów kapitałowych

Organizatorzy projektu GReaC (Getting Ready for Capital) wyszli z założenia, że osoby z pomysłem na biznes oraz przed-siębiorcy mogą realnie myśleć o zdobyciu zewnętrznego inwestora tylko wówczas, gdy dobrze poznają zasady funkcjonowa-nia rynku private equity. Zasadą działania operujących na tym rynku funduszy in-westycyjnych jest wspieranie początkują-cych przedsięwzięć – i wychodzenie z nich z zyskiem, gdy osiągną odpowiedni poziom rozwoju. Problem polega na tym, że przed-siębiorcom zamierzającym pozyskać środ-ki inwestycyjne brakuje specjalistycznej pomocy, aby móc dokładnie określić swo-je oczekiwania i podjąć właściwe decyzje. Istotne jest więc zapewnienie takiej wiedzy przez jednostki otoczenia biznesu. Tego właśnie dotyczył międzynarodowy projekt Getting Ready for Capital, zrealizowany przy współudziale bielskiej ARR.

Celem przedsięwzięcia było określenie odpowiednich, skutecznych sposobów pra-cy z przedsiębiorcami. Bazą do tego były sprawdzone ścieżki szkoleniowe, opraco-wane przez włoskiego partnera projektu (META Group). Realizację działań rozpo-częto od weryfikacji potrzeb szkolenio-wych wśród trenerów przedsiębiorczości, firm, startupów i instytucji otoczenia biz-nesu. Na podstawie tych badań opracowa-no raporty regionalne, w których zawarto również wskazówki dotyczące wdrażania innowacyjnych rozwiązań szkoleniowych z Włoch. Następnie – we współpracy z po-zostałymi partnerami z  Belgii, Holandii i  Bułgarii – stworzono zestaw narzędzi szkoleniowych, tzw. toolkit. Sprecyzowano

w nim m.in.: jak powinien wyglądać kon-spekt szkoleń, grupy docelowe, jak ocenić efektywność działań i krytyczne czynniki sukcesu. Opisano też rolę trenerów przed-siębiorczości, metody nauczania, materia-ły i narzędzia.

Toolkit wykorzystano w kolejnym etapie realizacji projektu – regionalnych progra-mach Gotowości inwestycyjnej. Były to cy-kle szkoleń dla trenerów biznesu i przed-siębiorców, w trakcie których w praktyce

sprawdzano skuteczność wybranych me-tod. Podczas zajęć beneficjenci dowiedzieli się m.in. jak funkcjonują fundusze inwesty-cyjne, jak identyfikować słabości pomy-słów biznesowych i je likwidować, poznali też zasady skutecznej prezentacji pomy-słu na biznes przed inwestorem. Trenerzy biznesu oraz przedsiębiorcy zdobyli także wiedzę na temat tego, jak wybrać najbar-dziej adekwatne źródło kapitału dla swo-jego przedsięwzięcia. Podobne pilotażowe akcje Gotowości inwestycyjnej przeprowa-dzono w Belgii i Bułgarii.

Efektem pilotażu jest wypracowanie kompleksowego modelu szkoleniowego,

Pracownicy bielskiej ARR w trakcie szkoleń dostosowanego do potrzeb regionalnych systemów kształcenia. Model ten zapew-nia współpracę między podmiotami ryn-kowymi zaangażowanymi w  rozwój go-spodarki opartej na wiedzy, umożliwia wymianę wiedzy, najlepszych praktyk do-tyczących właściwej postawy i kultury biz-nesowej oraz umiejętności obsługi inwe-storów i wykorzystywania nowoczesnych źródeł finansowania.

Projekt GReaC sfinansowany został ze środków Komisji Europejskiej w  ramach programu „Uczenie się przez całe życie”.

ARR Bielsko-Biała

21

PIonIERZy w bRAnży

OD KOORDYNATORA:

MACIEJ DYMACZInstytut Zootechniki PIB

Projekt IMPROFARM był dla mnie dużym wyzwaniem. W ubiegłych latach byłem kil-ka razy uczestnikiem projektów, ale w cha-rakterze partnera. Szczególnie w pamięci zapadło mi pierwsze spotkanie partnerów – musiałem je prowadzić i zapanować nad całością. Brak doświadczenia skutkował tym, że niekiedy wykonywaliśmy znacznie więcej pracy, niż zaplanowaliśmy na po-czątku. Ostatecznie jednak przygotowali-śmy obszerny materiał edukacyjny, a nasze przedsięwzięcie zostało bardzo wysoko oce-nione. Dla mnie największą wartością było zdobycie doświadczenia w charakterze lide-ra projektu. Bardzo cenne było też nawią-zanie współpracy międzynarodowej, która będzie owocowała kolejnymi inicjatywami.

LAUREACI KONKURSU EDUINSPIRACJE – KSZTAŁCENIE ZAWODOWE (LEONARDO DA VINCI)

Uczestnicy projektu poznali innowacyjne metody pracy w rolnictwie

TYTUŁ PROJEKTU: IMPROFARM – Improvement of Production and Management Process in Agriculture Through Transfer of Innovations

ORGANIZATOR: Instytut Zootechniki Państwowego Instytutu Badawczego

CZAS REALIZACJI: 2011-2013 r.

archiwum

projektu

IMPROFARM był pierwszym w historii pro-jektem, w którym Instytut Zootechniki Pań-stwowego Instytutu Badawczego pełnił rolę lidera. Instytucja sprostała jednak zadaniu, a projekt okazał się strzałem w dziesiątkę. To ważne, bo inicjatyw służących rozwijaniu umiejętności osób zatrudnionych w rolnic-twie wciąż brakuje.

Projekt zrealizowało konsorcjum składające się z: uniwersytetów, instytutów naukowych, profesjonalnych rolników, organizacji szko-leniowych, naukowych i  konsultingowych z Polski, Bułgarii, Cypru, Słowacji i Włoch. IMPROFARM (Improvement of Produc-tion and Management Process in Agricul-ture Through Transfer of Innovations) kon-centrował się na rozwoju umiejętności i  kompetencji rolników oraz osób zatrud-nionych w sektorze rolnictwa, zajmujących się w  szczególności zarządzaniem gospo-darstwem, szkółkarstwem, rolnictwem eko-logicznym oraz innowacyjnością produkcji zwierzęcej.

Jak podkreślają organizatorzy, inicjaty-wa była bardzo wartościowa – liczba reali-zowanych w Europie projektów o podobnej tematyce jest bowiem bardzo niewielka. W ramach przedsięwzięcia przygotowano m.in. podręcznik hodowli pszczół, e-bo-oki ze szkoleniami w trybie offline oraz ra-porty. Wypracowane materiały – zarówno teoretyczne, jak i  studia przypadku oraz narzędzia do oceny zdobytej wiedzy – za-mieszczono na platformie e-learningowej. Są wykorzystywane do dziś – taka forma szkolenia nie tylko umożliwia mieszkańcom obszarów wiejskich zdobywanie wiedzy,

ale też zapobiega wykluczeniu cyfrowemu.W sumie konsorcjum zrealizowało aż 56 działań promocyjnych i upowszechniają-cych. Ich liczba i zakres znacznie przekro-czyły wstępnie deklarowany poziom. Dzia-łania pozwoliły dotrzeć do ogromnej liczby odbiorców: rolników, doradców rolniczych, nauczycieli zawodu i producentów rolnych. Najaktywniejszy pod tym względem okazał się PIB – jego pracownicy wzięli udział w 25 międzynarodowych, krajowych, regional-nych i  lokalnych wydarzeniach targowo- -wystawienniczych, skierowanych do sek-tora rolnego.

Poza udziałem w targach lider projektu opublikował liczne artykuły i  informacje na stronie internetowej oraz przygotował wiele materiałów promocyjnych. Zwień-czeniem działań upowszechniających były konferencje zorganizowane przez każdego z partnerów oraz międzynarodowa konfe-rencja podsumowująca przedsięwzięcie. Jak mówią przedstawiciele Instytutu Zootech-niki, nawiązane dzięki projektowi kontakty są nie do przecenienia i już skutkują kolej-nymi wspólnymi inicjatywami.

edukacja dorosłych22

Europa dla Aktywnych 2/2014

EPALE już w sieciW internecie ruszyła nowa, wielojęzyczna platforma na rzecz uczenia się dorosłych w Europie. Ma ułatwiać współpracę specjalistów w tej dziedzinie

Anna Pokrzywnicka, Alina Respondek

Krajowe Biuro EPALE

EPALE (Electronic Platform for Adult Learning in Europe) to oferta dla profesjo-nalistów związanych z uczeniem się doro-słych, m.in.: nauczycieli, szkoleniowców, wolontariuszy, decydentów i naukowców. Celem platformy – działającej pod adre-sem ec.europa.eu/epale – jest wspieranie współpracy dotyczącej edukacji dorosłych w Europie i tworzenie ogólnoeuropejskiej społeczności profesjonalistów, w ramach której tysiące użytkowników będzie mo-gło kontaktować się ze sobą, brać udział w  dyskusjach i  wymieniać się dobrymi praktykami. EPALE ma charakter otwarty (bezpłatny) i wielojęzyczny, zatem użyt-kownicy w państwach europejskich będą w stanie w pełni korzystać z  jej funkcji i obszernych zasobów.

Treści zamieszczane na platformie z pew-nością zainteresują profesjonalistów i orga-nizacje zajmujące się takimi kwestiami, jak: umiejętności podstawowe, w tym umiejęt-ność pisania i czytania, liczenia oraz TIK; przedsiębiorczość i języki obce; włączenie społeczne; edukacja drugiej szansy; porad-nictwo oraz doskonalenie zawodowe. Na stronę zaglądać powinni również specjali-ści pracujący z: osobami o niskich umiejęt-nościach, bezrobotnymi, migrantami, osa-dzonymi i byłymi osadzonymi, seniorami, osobami niepełnosprawnymi oraz szkole-niowcy osób dorosłych i wolontariusze.

Docelowo platforma będzie zawierać: • kalendarz wydarzeń – informacje

o kursach, warsztatach, seminariach, konferencjach itp. organizowanych

w Europie dla profesjonalistów w ob-szarze edukacji dorosłych;

• bibliotekę zawierającą materiały i opra-cowania na temat edukacji dorosłych;

• serwis informacyjny i newsletter; • narzędzie do poszukiwania partnerów

do projektów;• glosariusz terminów związanych

z edukacją dorosłych;• blog poświęcony ważnym trendom

w dziedzinie edukacji dorosłych i te-matyczne fora dyskusyjne.

Co ważne, zamieszczane na EPALE in-formacje o  wydarzeniach europejskich skierowanych do kadry edukacji doro-słych będzie można wykorzystać przy pi-saniu projektów składanych na konkurs w  ramach akcji 1 Mobilność edukacyj-na programu Erasmus+ (sektor Edukacja dorosłych). Inspirację i pomoc znajdą na platformie również osoby opracowujące projekty w akcji 2 Partnerstwa strategiczne – na EPALE nie zabraknie bowiem różno-rodnych opracowań dotyczących strategii

i wyzwań stojących przed sektorem eduka-cji dorosłych oraz informacji o potencjal-nych partnerach.

Powstanie witryny to element realizacji planu promowania wysokiej jakości ucze-nia się dorosłych. Przedsięwzięcie finansu-je Komisja Europejska z budżetu programu Erasmus+ Edukacja dorosłych. Zarządza-niem stroną zajmuje się Agencja Wyko-nawcza ds. Edukacji, Kultury i  Sektora Audiowizualnego, a za kwestie technicz-ne i administracyjne odpowiada Central-ne Biuro EPALE (Central Support Servi-ce – CSS) mieszczące się w  Ecorys UK. W  poszczególnych krajach UE powstały też Krajowe Biura EPALE – polskie działa w Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji peł-niącej rolę Narodowej Agencji Programu Erasmus+ (tel. 22 46 31 063, e-mail: epa-le@frse.org.pl). Pracownicy biura zachęca-ją wszystkich zainteresowanych tematyką edukacji dorosłych do bezpłatnego rejestro-wania się na platformie EPALE, zapisania się na newsletter i korzystania z zasobów platformy.

EPAlE ma charakter otwarty (bezpłatny) i wielojęzyczny, zatem użytkownicy w państwach europejskich będą w stanie w pełni korzystać z jej funkcji i obszernych zasobów

edukacja dorosłych24

Europa dla Aktywnych 2/2014

Pierwsze koty za płoty Z niecierpliwością oczekiwaliśmy wyników pierwszego konkursu wniosków w ramach programu Erasmus+ Edukacja dorosłych. Zastanawialiśmy się, ile wniosków otrzymamy, czego będą dotyczyły i jakie organizacje będą się ubiegały o wsparcie

W akcji 1 Mobilność edukacyjna otrzy-maliśmy więcej wniosków niż się spodzie-waliśmy, bo aż 114. Niestety, 19 z nich nie spełniło wymogów formalnych. Główną przyczyną odrzucenia wniosków było zło-żenie ich do niewłaściwego sektora – apli-kacje składały organizacje zajmujące się kształceniem zawodowym, a  nie nieza-wodową edukacją dorosłych. Na 95 wnio-sków zaakceptowanych w ocenie formalnej 44 uzyskały pozytywną ocenę jakościową i ostatecznie wszystkie zostały zatwierdzo-ne do realizacji. W ich przypadku suma dofinansowania wyniesie 925 548 euro.

międzysektorowy – uwzględniały również działania charakterystyczne dla innych sektorów edukacji.

Główną przyczyną odrzucenia wniosków była ich niska jakość. Wielu wnioskodawców złoży-ło projekty o niskiej zgodno-ści z celami i priorytetami programu i  akcji lub nie odnosiło się do wyzna-czonych przez Komisję Europejską priorytetów akcji oraz celów polityk europejskich w  zakresie edukacji dorosłych. Nie było natomiast problemów w ocenie formalnej, w trakcie której odrzucono tylko dwa wnioski złożo-ne po terminie. Narodowa Agencja zaakceptowała 18 projektów, w tym trzy międzysektorowe, na łączną kwotę prawie 2,7 mln euro.

Liczymy, że w kolejnym roku k o n k u r s o w y m o t r z y m a m y więcej wniosków dobrej jakości. Przyczynić się do tego może fakt, że Komisja Europejska w  tym roku wcześnie opublikowała Przewod-nik po programie Era-smus+ 2015, a  także doprecyzowała pewne zapisy, w tym definicję edukacji dorosłych. Ser-decznie zapraszamy do korzystania z oferty progra-mu i składania wniosków!

Karolina Milczarek, Michał Chodniewicz

program Erasmus+ Edukacja dorosłych

W  akcji 2 Partnerstwa strategiczne otrzymaliśmy 64 wnioski, co odzwier-ciedlało oczekiwania Narodowej Agencji. Wśród złożonych aplikacji 55 dotyczy-ło wyłącznie sektora edukacji dorosłych, natomiast dziewięć miało charakter

114 AŻ

WNIOSKÓWW AKCJI MOBILNOŚĆ eduKACyJNA

NArOdOWA AgeNCJA zAAKCeptOWAłA prOJeKty NA

łąCzNą KWOtę prAWIe

mln euro

25LAUREACI KONKURSU EDUINSPIRACJE – KATEGORIA EDUKACJA DOROSŁYCH (GRUNDTVIG)

w nIEbo wZIęcI

Warsztaty i pokazy astronomiczne oraz se-anse planetaryjne – takie atrakcje przy-gotowano dla seniorów w  ramach projek-tu Unlocking the Universe, zrealizowanego w  Olsztynie. Pogłębianie wiedzy z  zakre-su astronomii nie było jednak najważniej-szym celem przedsięwzięcia. Organizato-rzy wybrali tę dziedzinę, ponieważ uznali, że astronomia zainspiruje seniorów do dzia-łania. I nie pomylili się.

Słuchacze Koła Astronomicznego Uniwer-sytetu Trzeciego Wieku w Olsztynie oraz podopieczni miejscowego Ośrodka Miesz-kalno-Rehabilitacyjnego Polskiego Związ-ku Niewidomych zaangażowali się w pro-jekt z  radością. Dzięki niemu mogli nie tylko wziąć udział w pokazach i obserwa-cjach rzadkich i ciekawych zjawisk astro-nomicznych, ale także – przy wsparciu pracowników planetarium – przygotować wystawę popularyzującą postać i dokona-nia naukowe Mikołaja Kopernika.

Uczestnicy projektu opracowali rów-nież trasę turystyczną obejmującą miejsca działalności i  pobytu Kopernika, a  tak-że przeprowadzili cykl pięciu spotkań dla niewidomych i  niedowidzących o  Ukła-dzie Słonecznym, korzystając ze stworzo-nych przez siebie trójwymiarowych rysun-ków, makiet i modeli. Przygotowali także prezentacje wyników badań nad proble-mami objętymi tematyką projektu. Wyko-nane przez uczestników przedsięwzięcia pomoce dydaktyczne nadal są wykorzysty-wane na zajęciach dla osób niewidomych i niedowidzących.

Różnorodność działań umożliwiła benefi-cjentom wszechstronny rozwój. Seniorzy nie tylko pogłębili swoją wiedzę w zakresie astronomii i pionierskich odkryć w tej dzie-dzinie, ale również poczuli się współodpo-wiedzialni za podejmowane działania. Dziś są bardziej energiczni i zmotywowani. Nie tylko potrafią zachęcić do aktywności swoich rówieśników, ale także przekazywać wiedzę osobom niewidomym i niedowidzącym. Po-konując nieśmiałość i strach, wzmocnili rów-nież poczucie własnej wartości.

Projekt Unlocking the Universe był próbą odpowiedzi na wyzwania edukacyjne związa-ne ze starzeniem się populacji w Europie. Or-ganizatorzy zadbali więc o stworzenie pod-staw współpracy, obejmującej dzielenie się doświadczeniami i umiejętnościami w pra-cy z seniorami, z zagranicznymi partnera-mi projektu. Były nimi instytucje z Wielkiej Brytanii, Słowacji i Francji. W trakcie projek-tu przedstawiciele partnerskich organizacji przyglądali się temu, w jaki sposób w innych krajach prowadzone są działania edukacyjne, by następnie wdrażać wybrane rozwiązania w swoich placówkach.

OD KOORDYNATORA:

ELŻbIETA PLUCIńSKAOlsztyńskie Planetarium i Obserwatorium

Astronomiczne

Do realizacji projektu przystąpiliśmy

z konkretną wizją tego, co zamierzamy

osiągnąć. Mimo że współpraca z zagranicz-

nymi partnerami nie była dla nas nowością,

spotkania z nimi w czasie warsztatów okazały

się bardzo inspirujące. Każdy z partnerów,

prezentując swoje działania i osiągnięcia,

potrafił zaproponować coś oryginalnego.

Zachęciło nas to do poszukiwania jeszcze

lepszych rozwiązań. Była to dla mnie intere-

sująca intelektualna przygoda, a jednocześnie

okazja do poznania różnych kultur, regionów

Europy, miast, biografii wybitnych astrono-

mów, a przede wszystkim ludzi z różnych

zakątków naszego kontynentu.

TYTUŁ PROJEKTU: Unlocking the Universe

ORGANIZATOR: Olsztyńskie Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne

CZAS REALIZACJI: 2011-2013 r.

26

Europa dla Aktywnych 2/2014

KONKURS EUROPEAN LANGUAGE LAbEL

Dotyk – zapomniany sensor Zakończyła się 13. edycja konkursu na najbardziej innowacyjne projekty językowe – European Language Label. Nagrodzono 15 inicjatyw – unikatowych i inspirujących. Wśród nich było przedsięwzięcie pod nazwą Dotykanie świata

Projekt Dotykanie świata polegał na stwo-rzeniu narzędzia terapii psycholingwistycz-nej, wykorzystującego poszczególne etapy moich doświadczeń, poszukiwań, inspi-racji i wzruszeń, które były możliwe dzię-ki osobom niewidomym i niedowidzącym. To oni byli moim oknem na świat doznania haptycznego (dotykowego), jego możliwości i multisensoryczności w procesie nauczania- -uczenia się języka angielskiego.

Etap pierwszy. Pamiętam początek mo-jej pracy z osobami z dysfunkcją wzroku, jak odkrywałam dotyk – sensor zapomnia-ny albo wciąż jeszcze przeze mnie niezau-ważony. Próbując odczytać – zrozumieć dotyk, zakładałam na oczy czarną opaskę i  tak funkcjonowałam przez kilkanaście minut dziennie. To, co odkrywałam, było przerażające, bowiem uświadamiało mi, jak mało wiem o zapachu, dźwięku, i jak nie-wiele mój dotyk potrafi rozpoznać.

Etap drugi. Ucząc języka angielskiego osoby z  dysfunkcją wzroku, wciąż mia-łam poczucie niespełnienia – zdobywa-nie kompetencji językowych było głów-nym celem procesu nauczania-uczenia się języka angielskiego, nie stanowiło jednak narzędzia terapii mentalnej. Świadomość, że język jest narzędziem terapeutycznym o ogromnym potencjale, głęboko zakorze-nionym w  procesie odkrywania nas sa-mych, zmuszała do poszukiwań.

Stworzenie terapii, która bazowałaby na multisensorycznych technikach dydaktycz-no-relaksacyjnych, terapii, która byłaby war-tością psycholingwistyczną, łączącą aspekty językowe – nauczania-uczenia się języka an-gielskiego z domeną psychiczno-społeczną,

terapii, która wpływa na wyciszenie emo-cji poprzez przełamanie izolacji psychicz-no-społecznej osób niewidomych i niedowi-dzących – było moim wyzwaniem.

Etap trzeci. Zbudowaliśmy terapię psy-cholingwistyczną Dotykanie Świata, łączą-cą akwizycję języka z domeną psychiczną. Metoda direct, którą nazwałam Re-char-ged Direct Method, terapia wodą, piaskiem, nagrzewanie półkul mózgowych w proce-sie bioemanacji (BSM), kinestezja eduka-cyjna, wykorzystująca ruch jako motyw usprawniania kinestetycznego osób z dys-funkcją wzroku – to bloki towarzyszące rozwojowi językowo-mentalnemu słucha-czy. Wykorzystanie różnorodnych technik

dr Beata Wyszyńska

Instytut Anglistyki, Społeczna Akademia Nauk w Warszawie

Dokładne opisy wszystkich projektów nagrodzonych w ramach tegorocznej edycji konkursu European language label można znaleźć na stronie konkursu: ell.org.pl, a także w numerze 3/2014 czasopisma „języki obce w szkole” w artykule Anny Grabowskiej (www.jows.pl)

w  obszarze kompensacji zmysłowej było kluczowe w tworzeniu multisensorycznych technik poznania językowego. Zbudowanie bloku zwanego dotykową repetycją struk-tury, z wykorzystaniem piłek pingpongo-wych, sznurka o różnej fakturze i grubości oraz magnetycznych patyczków, stymu-lowało językowo-poznawczą efektywność studentów.

Etap czwarty. Połączenie wiedzy z za-kresu metodyki nauczania języka angiel-skiego, tyflopedagogiki i psychologii oka-zało się niezbędne w procesie budowania terapii. Po wprowadzeniu programu nastą-piła ogromna satysfakcja. Stanowi ona war-tość dodaną terapii i jest to byt nauczyciela spełnionego lub po prostu byt kreatywny.

Moje sugestie dotyczące odkrywania ję-zyka jako narzędzia terapii mentalno-języ-kowej wskazują na wielki potencjał ukryty w procesie nauczania-uczenia się języka an-gielskiego osób z dysfunkcją wzroku, który my nauczyciele możemy uaktywnić.

Dzięki dotykowi niewidomi poznają świat

archiwum

autora

projekty centralne 27

Projekty centralne – po co i dla kogo? Tworzenie sojuszy na rzecz wiedzy czy umiejętności sektorowych, organizacja ogólnoeuropejskich imprez sportowych oraz współpraca na rzecz budowania potencjału uczelni wyższych – to domena akcji centralnych programu Erasmus+

Tadeusz Wojciechowski

Zespół Upowszechniania Rezultatów i Analiz Programowych FRSE

Projekty w  akcjach centralnych to po-nadnarodowe działania odpowiadające na potrzeby całej Unii Europejskiej w ob-szarze edukacji i szkoleń. Te potrzeby, cele i  priorytety opisano w  oficjalnych doku-mentach Komisji Europejskiej, takich jak zalecenia i  rezolucje Rady Europejskiej, plany działań, deklaracje i strategia Euro-pa 2020. W przypadku akcji centralnych Erasmus+ jest bezpośrednim narzędziem prowadzącym do osiągania celów strate-gicznych UE. Składane wnioski muszą być adekwatne do polityki UE – to pierwsza istotna różnica między projektami zdecen-tralizowanymi i centralnymi.

Drugą różnicą jest miejsce składania wniosku. Akcje centralne są wdrażane i zarządzane przez Agencję Wykonawczą ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizu-alnego (EACEA) oraz bezpośrednio przez Komisję Europejską w Brukseli. Zaprosze-nia do składania wniosków oraz cała doku-mentacja dotycząca projektów centralnych znajduje się tylko na stronie internetowej EACEA. To do niej należy kierować wnio-ski, ona też jest odpowiedzialna za cały cykl życia projektu.

Trzecim wyróżnikiem jest sposób fi-nansowania. Budżet programu Era-smus+ w  okresie 2014–2020 to ponad 14,7 mld  euro. Większość środków prze-znaczona jest na realizację akcji zdecentra-lizowanych, zarządzanych przez narodo-we agencje. W akcjach centralnych mamy do dyspozycji tylko kilkadziesiąt milionów euro (w tym niewiele ponad 15 mln euro w akcji 2 – Sojusze na rzecz wiedzy i So-jusze na rzecz umiejętności sektorowych,

ponad 9 mln euro na budowanie poten-cjału w  dziedzinie młodzieży, prawie 12 mln euro w akcji Jean Monnet i niemal 17 mln w akcji Sport).

Czwartą różnicą jest inna rola Naro-dowej Agencji Programu Erasmus+. Ma ona za zadanie przede wszystkim wspie-rać informacyjnie polskich beneficjentów, organizując spotkania szkoleniowe i kon-sultacyjne. Dwa z nich odbyły się w paź-dzierniku. Pierwsze dotyczyło projek-tów realizowanych w  ramach programu Erasmus+ Sport. Przedstawiono wów-czas unijne priorytety w  zakresie spor-tu, takie jak: walka z dopingiem, równo-uprawnienie, rozwój dwutorowej kariery sportowców oraz promowanie zdrowe-go stylu życia. Drugie spotkanie – po-święcone wszystkim akcjom centralnym

– koncentrowało się na unijnej polityce, roli programów edukacyjnych oraz mię-dzynarodowym aspekcie projektów reali-zowanych w ramach programu Erasmus+. W obu wydarzeniach wzięło udział w su-mie ponad 160 osób.

Akcje centralne są realizowane od pierwszej edycji programów edukacyj-nych Unii Europejskiej. W  programie „Uczenie się przez całe życie” w  latach 2007–2012 polskie instytucje wzięły udział w 592 projektach, których budżet wyniósł 223,7 mln euro. Niestety tylko 29 naszych instytucji pełniło rolę liderów projektu. Pozostaje mieć nadzieję, że w perspekty-wie 2014–2020 projekty centralne staną się obiektem większego zainteresowania insty-tucji z Polski, które nie będą bały się brać na siebie roli inicjatorów i liderów.

Uczestnicy spotkania informacyjnego na temat projektów centralnych i sportu

archiwum

FRSE

28

Europa dla Aktywnych 2/2014

fUNDACJA ROZWOJU SYSTEMU EDUKACJI

Fundacja Rozwoju systemu Edukacji FRSE od ponad dwudziestu lat zmienia oblicze polskiej edukacji. Daje

możliwość zdobycia zarówno wiedzy podstawowej, jak i specjali-

stycznej, w sposób formalny i akademicki oraz pozaformalny i prak-

tyczny. Umożliwia rozwijanie pasji w odległych krajach i w lokalnych

społecznościach.

FRSE jest jedyną w Polsce instytucją z tak ogromnym doświadczeniem

w zarządzaniu kilkunastoma edukacyjnymi programami europejskimi. W la-

tach 2007-2013 koordynowała w Polsce programy „Uczenie się przez całe

życie” (Erasmus, Leonardo da Vinci, Comenius i Grundtvig) i „Młodzież

w działaniu”. Wiarygodność Fundacji przełożyła się na zaufanie, jakim obda-

rzono ją, powierzając jej funkcję Narodowej Agencji Programu Erasmus+ na

lata 2014-2020.

Równolegle FRSE realizuje europejskie inicjatywy informacyjno-eduka-

cyjne: European Language Label, eTwinning, Eurodesk Polska, Europass,

Eurydice i EPALE. Wspiera również współpracę z krajami Wschodu poprzez

Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży oraz Centrum Współpracy

SALTO z Krajami Europy Wschodniej i Kaukazu. Fundacja od kilku lat jest też

operatorem Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego działającego w ra-

mach Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Mechanizmu EOG oraz

Funduszu Stypendialnego Sciex-NMSch. Od 2012 r. FRSE realizuje trzy

projekty w ramach Priorytetu III: Wysoka jakość systemu oświaty POKL.

Program Erasmus+ www.erasmuspl us.org.pl

Krajowe Biuro Programu eTwinning www.etwinning.pl

European Language Label www.ell.org.pl

Krajowe Biuro Eurodesk Polska www.eurodesk.pl

Krajowe Centrum Europass www.europass.org.pl

Polskie Biuro Eurydice www.eurydice.org.pl

Krajowe Biuro EPALE wwww.ec.europa.eu/epale

SALTO – Centrum Współpracy

z Krajami Europy Wschodniej i Kaukazu www.salto-youth.net/eeca

Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży www.plf.org.pl

Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy www.fss.org.pl

Fundusz Stypendialny Sciex-NMSch www. sciex.pl

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet III:

Wysoka jakość systemu oświaty www.pokl.frse.org.pl

Konkurs EDUinspiracje www.eduinspiracje.org.pl

Czasopismo „Języki Obce w Szkole” www.jows.pl

Kwartalnik „Europa dla Aktywnych” www.europadlaaktywnych.pl

Programy, działania, inicjatywy zarządzanie przez Fundację Rozwoju systemu Edukacji

NIE PRZEGAP TERMINÓW

Programy zarządzanE PrzEz FrSE – tErminy Składania wnioSków

Program SEktor nazwa oPiS tErmin wiĘCEJ

Erasmus+ Akcja 1 MOBILNOŚĆ EDUKACYJNA

Szkolnictwo wyższe

Mobilność (wy-jazdy pracowników, w tym nauczycieli akademickich)

Wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych dla studentów zagranicznej uczelni oraz w celach szkoleniowych.

4.03.15, g. 12.00

erasmusplus.org.pl/szkolnictwo-wyzsze

Mobilność (wyjazdy studentów na studia i praktyki)

Wyjazdy w celu realizacji części studiów na uczelniach zagranicznych dla studentów I, II i III stopnia (studia licencjackie, magisterskie, doktoranckie).

4.03.15, g. 12.00

Mobilność (staże dla absolwentów szkół wyższych)

Staże dla absolwentów szkół wyższych pod warunkiem ich rekrutacji przez szkołę/uczelnię macierzystą na ostatnim roku nauki/studiów.

4.03.15, g. 12.00

Erasmus+ Akcja 1 MOBILNOŚĆ EDUKACYJNA

Kształcenie i szkolenia zawodowe

Mobilność uczniów (i absolwentów)

Wyjazdy na praktyki i staże dla uczniów szkół zawodowych oraz absolwentów do jednego roku po zakończeniu szkoły.

4.03.15, g. 12.00 erasmusplus.org.pl/ksztal-

cenie-i-szkolenia-zawodoweMobilność kadry Wyjazdy kadry zaangażowanej w proces kształcenia zawodowego. 4.03.15,

g. 12.00

Erasmus+ Akcja 1 MOBILNOŚĆ EDUKACYJNA

Edukacja szkolna Mobilność kadry

Wyjazdy pracowników szkół i przedszkoli na zagraniczne kursy i inne formy szkoleniowe oraz w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w zagranicznej szkole partnerskiej (teaching assignment) i obserwacji pracy zagranicznej szkoły partnerskiej lub innej organizacji działającej w obszarze edukacji szkolnej (job shadowing).

4.03.15, g. 12.00

erasmusplus.org.pl/edukacja-szkolna

Erasmus+ Akcja 1 MOBILNOŚĆ EDUKACYJNA

Edukacja dorosłych Mobilność kadry

Wyjazdy kadry edukacji dorosłych na zagraniczne kursy i innego typu formy szkoleniowe oraz w celu prowadzenia zajęć edukacyjnych/szkoleń w obszarze edukacji dorosłych w zagranicznej organizacji partnerskiej.

4.03.15, g. 12.00

erasmusplus.org.pl/edukacja-doroslych

Erasmus+ Akcja 1 MOBILNOŚĆ EDUKACYJNA

Młodzież

Mobilność młodzieży (wymiany młodzieżowe)

Dofinansowanie międzynarodowych wymian młodzieży.4.02.15 i 30.04.15, g. 12.00

erasmusplus.org.pl/mlodziez

Mobilność młodzieży (EVS)

Program dla młodych ludzi, kórzy chcą pracować społecznie za granicą oraz dla organizacji, które chcą przyjąć wolontariusza z zagranicy.

4.02.15 i 30.04.15, g. 12.00

Mobilność osób pracujących z młodzieżą

Dotacje na międzynarodowe szkolenia, seminaria, współpracę w sieci, wizyty studyjne i staże w organizacjach partnerskich.

4.02.15 i 30.04.15, g. 12.00

Erasmus+ Akcja 2 WSPÓŁPRACA NA RZECZ INNOWACJI I DOBRYCH PRAKTYK

Szkolnictwo wyższe

Partnerstwa strategiczne

Działania oraz projekty międzysektorowe wzmacniające współpracę organizacji uczestniczących w obszarze wymiany dobrych praktyk.

31.03.15, g. 12.00

erasmusplus.org.pl/szkolnictwo-wyzsze/

Erasmus+ Akcja 2 WSPÓŁPRACA NA RZECZ INNOWACJI I DOBRYCH PRAKTYK

Kształcenie i szkolenia zawodowe

Partnerstwa strategiczne

Projekty strategiczne realizowane w partnerstwach pomiędzy instytucjami działającymi w obszarze kształcenia i szkoleń zawodowych oraz ogólnego z krajów uczestniczących w programie. Możliwa jest również realizacja projektów międzysektorowych, polegających na współpracy instytucji zaangażowanych w kształcenie i szkolenia zawodowe, szkolnictwo wyższe, edukację dorosłych, kształcenie pozaformalne młodzieży oraz edukację szkolną.

31.03.15, g. 12.00

erasmusplus.org.pl/ksztalcenie-i-szkole-nia-zawodowe/

Erasmus+ Akcja 2 WSPÓŁPRACA NA RZECZ INNOWACJI I DOBRYCH PRAKTYK

Edukacja szkolna

Partnerstwa strate-giczne – współpraca szkół

Współpraca między szkołami prowadząca np. do rozwoju programów nauczania, wzmocnienia europejskiego wymiaru edukacji, nabywania podstawowych kompetencji.

31.03.15, g. 12.00

erasmusplus.org.pl/edukacja-szkolna

Partnerstwa strate-giczne – współpraca między regionami

Współpraca pomiędzy władzami lokalnymi/regionalnymi prowadząca do rozwoju szkół i placówek edukacyjnych oraz wzmocnienia europejskiego wymiaru edukacji.

31.03.15, g. 12.00

erasmusplus.org.pl/edukacja-szkolna

Partnerstwa strate-giczne – współpraca instytucji działających w obszarze edukacji

Współpraca na rzecz innowacji i wymiany dobrych praktyk (m.in. opracowywanie nowatorskich programów, metod, narzędzi i materiałów służących rozwojowi kompetencji nauczycieli, dzieci i młodzieży; tworzenie sieci współpracy i nawiązywanie współpracy).

31.03.15, g. 12.00

erasmusplus.org.pl/edukacja-szkolna

Erasmus+ Akcja 2 WSPÓŁPRACA NA RZECZ INNOWACJI I DOBRYCH PRAKTYK

Edukacja dorosłych

Partnerstwa strategiczne

Projekty umożliwiające wymianę doświadczeń, praktyk i rozszerzenie współpracy europejskiej pomiędzy organizacjami zajmującymi się edukacją dorosłych, a także projekty wspierające współpracę międzysektorową, z organizacjami działającymi w innych obszarach edukacji.

31.03.15, g. 12.00

erasmusplus.org.pl/edukacja-doroslych

Erasmus+ Akcja 2 WSPÓŁPRACA NA RZECZ INNOWACJI I DOBRYCH PRAKTYK

Młodzież Partnerstwa strategiczne

Współpraca na rzecz innowacji i wymiany dobrych praktyk (m.in. opracowywanie nowatorskich programów, metod, narzędzi i materiałów służących rozwojowi kompetencji młodzieży; tworzenie sieci współpracy i nawiązywanie współpracy z władzami publicznymi). Międzynarodowe inicjatywy młodzieżowe – projekty samodzielnie przygotowane przez młodych ludzi.

4.02.15 i 30.04.15, g. 12.00

erasmusplus.org.pl/mlodziez

Erasmus+ Akcja 3 WSPARCIE REFORM STRATEGICZNYCH

Młodzież Rozwój polityki młodzieżowej

Spotkanie młodych ludzi z osobami odpowiedzialnymi za wyznaczanie kierunków polityki w dziedzinach związanych z młodzieżą.

4.02.15 i 30.04.15, g. 12.00

erasmusplus.org.pl/mlodziez

European Language Label

Konkurs instytucjo-nalny

Europejski znak innowacyjności w dziedzinie nauczania i uczenia się języków obcych. Certyfikat jest wyróżnieniem za innowacyjne metody kształcenia i promuje osiągnię-cia dydaktyczne.

13.04.15 ell.org.pl

Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy

Mobilność Studentów i Pracowni-ków Uczelni

Wymiany studentów (studia I, II, III stopnia), wymiany pracowników uczelni. od 2.02.15 do 2.04.15 fss.org.pl

BąDź NA BIEŻąCOZdobądź więcej informacji! Przyłącz się do dyskusji w mediach społecznościowych FRSE!

UWaga: aktualne terminy składania wniosków w programie Erasmus+ dostępne są na stronie: www.erasmusplus.org.pl/terminy

Europa dla Aktywnych

portalmlodziezowy.eu