Çevre  ve Orman BakanlığıÇevre Yönetimi Genel MüdürlüğüAtık Yönetimi Dairesi Başkanlığı

ATIKLARIN YAKILMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK

6 EKİM 2010 TARİH 27721 SAYILIRESMİ GAZETE’DE YAYIMLANARAKYÜRÜRLÜGE GİRMİSTİR

13.06.2011 2

AMAÇ: Atıkların yakılmasıyla, çevre üzerine olabilecek olumsuz etkileri ve ortaya çıkabilecek riskleri uygulanabilir yöntemlerle önlemek ve sınırlandırmaktır.

tesisin kendi üretiminden kaynaklanan gıda sanayisikaynaklı, bitkisel atıkları geri kazanım amacıylayakıyorsa,lifli bitkisel veya organik atıkların yakılmasıyla ısıgeri kazanımının yapıldığı,Özellikle inşaat ve yıkım atıklarından çıkan halojenlitahta atıklar,Radyoaktif atıklarPetrol ve gaz kaynaklarının aranmasından veişletilmesinden kaynaklanan atıkların tesis içindeyakılması,

Yakma işlemini iyileştirmek amacı ile yapılan ve ARGEçalışmalarını da kapsayan ve yılda 50 tondan az atıkbertaraf eden pilot tesisler

KAPSAM

Bu yönetmeliğin kapsamı dışındadır.13.06.2011 4

Yakma veya beraber yakma işlemine tabi tutulmadan önce;

1. Atığın, tehlikeli atık olup olmadığı,2. Radyoaktif madde bulunup bulunmadığının,3. AYGEIY Ek-IV listesine göre atık kategorisi ve kodu,4.Tesisin kapasitesine göre atık besleme miktarı,5. Atığın en az ve en çok kütle akışı,6.Atığın alt ve ust kalorifik değeri,7.PCB, PCP, Cl, F, S ve ağır metal gibi kirleticilerin azami içeriğinin belirlenmesi,8.lisans almış kişi ve kuruluşlarca atığın

özelliğine uygun araçlarla ve taşıma esnasındaUATF,

Genel Kurallar9. Tesislerden kaynaklanan cüruf ve baca gazı partiküllerinin ayrı

ayrı toplanarak bertarafının lisans almış tesislerde yapılması zorunludur.

Bir yakma veya beraber yakma tesisi için;a) Tesis atıkların türüne ve kategorisine göre tasarlanması, veişletilmesi,

b) Yakma işlemi sırasında üretilen ısının, elektrik enerjisinedönüştürme, üretim sürecinde kullanma veya bölgesel ısıtma dakullanma gibi yöntemlerle en elverişli biçimde geri kazanılması,

c) Kalıntıların miktarı ve bunların çevreye verecekleri zararlarının asgariye indirilmesi ve uygun olan hallerde geri dönüşümününsağlanması,

d) Baca gazı emisyonları ölçüm teknikleri CEN,IPA DIN,ISOstandartlarına uygun olarak yapılması,gerekmektedir.

13.06.2011 6

Yakma ve Beraber Yakma Tesislerine İzin Verilmesi

Yakma tesisleri için yer seçimi izni verilmesi Atıkların Yakılmasınaİlişkin Yönetmeliğin MADDE 6’ sında belirtildiği üzere;

Yakma tesisi kurmak isteyen özel ve tüzel kişiler; yakmatesisi kurmakla ilgili yer seçimi için meri mevzuat çerçevesinde,Mahalli Çevre Kurulu kararı ve Bakanlığın uygun görüşü ile mahallinen büyük mülki idare amirinden izin almak ve imar planınaişletmek zorundadır.

13.06.2011 7

Atıkların Yakılmasına İlişkin YönetmeliğinMADDE 7 belirtildiği üzere Yakma veyaberaber yakma tesisleri Bakanlıktan lisansalmakla yükümlüdür.

Yakma veya beraber yakma tesisi kurmakveya işletmek isteyen gerçek ve tüzel kişiler,Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin veLisanslar Hakkında Yönetmelik hükümlerinegöre müracaat eder,

13.06.2011 9

•Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (31.12.2004ve 25687 RG)

•Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde NedenOlduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği(26.11.2005 ve 26005 RG)

•Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve NoktasalKaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik(08.06.2010 ve 27605 RG)

•Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin KontrolüYönetmeliği (03.07.2009 ve 27277 RG)Yukarıda belirtilen yönetmelik hükümlerini desağlamak zorundadır.

DENEME YAKMASIBir atık yakma tesisi;Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve LisanslarHakkında Yönetmelik tarafından düzenlenen geçici faaliyetbelgesi süresi dâhilinde deneme yakması yapar. Bu denemeyakması kapsamında;

işletmeci tesiste yakılacak atığı analizini yapmak,Atık besleme hızına bağlı olarak ortaya çıkacak baca gazi

emisyonları ve atık sularla ilgili standartları sağladığını ispatetmek amacıyla üç ay süreyle sürekli ölçüm yapmaklayükümlüdür.

13.06.2011 10

Deneme YakmasıFarklı özelliklerdeki atıkların bertarafının yapılacağıyakma tesisleri için deneme yakmasında, en yüksekklor içeriği ve kül bileşeni, en düşük yanma ısısı gibi enolumsuz koşullar esas alınarak ölçümlerin yapılmasızorunludur.Yapılan deneme yakması sonunda bir raporhazırlanarak onaylanmak üzere Bakanlığa gönderilir.

13.06.2011 11

EK YAKIT OLARAK DENEME YAKMASIBir beraber yakma tesisinde yakılması planlananatık için deneme yakması amacıyla  hazırlanan planıBakanlığa sunması zorunludur. Tesis işleticisi (Ek‐7) Tesisle ilgili olarakGenel tanıtımı,Tesisin yer seçimi ile ilgili dokümanları,Deneme yakması yapılacak ünite hakkında bilgiyi,Tesiste kullanılacak atık veya oluşturulacak atık 

menüsüne  ilişkin detaylı bilgi, Deneme yakmasında yapılacak ölçüm standartları, olası

kirleticiler, vb bilgilere yer vermek zorundadır. 

13.06.2011 12

EK YAKIT OLARAK DENEME YAKMASIAtık beslenmesi yapılmadan önce tesiste bacagazı emisyon ölçümü, atık beslemeye başlandıktan sonra baca gazı emisyon ölçümü ile atık beslemesi başladıktan iki tam gün sonra baca gazı emisyon ölçümü yapılması zorunludur.Lisans almış yakma veya beraber yakmatesislerinde kapasite artırılması veya izin alınanatıkların dışında atık yakılmak istenmesidurumunda yeni bir deneme yakma planıhazırlamakla yükümlüdür.

13.06.2011 13

Beraber Yakma Tesisiürün üreten tesislerin atığı ek yakıt olarakkullanmasındakiana amaç enerji geri kazanımı olmalıdır. Beraber yakmaişlemi ürün veya enerji üretimi değil de atık bertarafını

hedefliyorsa bu tip tesisler yakma tesisi olarak kabuledilir.

Bir Beraber Yakma Tesisi

13.06.2011 14

Ön İşlem

Atık Kabul ÜnitesiGeçici Depolama Birimi

Atık besleme ve hava  bağlantıYakma KazaniBaca Gazı arıtım birimleriKalıntıların  geçici depo sahasıAtıksu arıtım tesisiYakma sıcaklığını  kontrol etme sistemi 

Yakma koşullarını kaydetmek, izlemek için ölçüm cihazları

YAKMA TESİSİHer türlü atıkların yakarak veya termalParçalanma (gazlaştırma, piroliz vePlazma)yöntemleri ile bertaraf edilmesiSonucunda atıktan enerji veya ticarideğeri olan bazı kimyasal maddelerinkazanılmasıdır.

13.06.2011 15

YAKMA TESİSİ İŞLETME KOŞULLARI

Cüruf ve taban külündekiTOK içeriği %3’den az,

Tutuşma sırasında maddekayıbı kuru ağırlığının%5’inden az,

Gerektiği takdirde atıklara ön işlem uygulanması,

Yanma Odasında;•Sıcaklık, yakmaişleminden ortaya çıkangazların 8500C de,•Gazların içeriğinde;halojenli bileşiklerolmasında 11000C de enaz 2sn kalması,Fırın sıcaklığı 8500C veya11000C altına düşmesidurumunda yedek brülördevreye girecek şekildeatık yakma tesisisistemlerinin seçilmesigerekmektedir.

13.06.2011 16

Başlangıçta min 850 0C veya1000 0C’ye ulaşıncaya kadar

850 0C veya 1100 0C yeulaşılamadığı zaman

aşması durumunda

Arıtma cihazının arızayapması ve herhangi birkirletici parametreninemisyon limit değeriniaşması durumunda

Atık besleme sistemidevre dışı bırakılır

Tehlikeli ve tehlikesiz atıkların yakılması veya beraber yakılması sonucu oluşan emisyonlar için aynı limit değerleri uygulanır.

13.06.2011 17

Proses kalıntıları

kalıntısı o uşu

Halojen içerenatık yakılmışsatehlikeli özellikleresahip baca gazıkalıntısı oluşur

Miktarınıve zararıasgariyeindir

Kapalısistemdeyapılır Yanma gazı

arıtımından çıkankuru kalıntılar

Kazantozu

Baca gazı külü

taşınması

depolanması

uygun olmasıhalinde geridönüşümüyapılır

Fiziksel ve kimyasal özelliklerini belirlenir

Kirlenme potansiyeli

Ağır metalçözünürlüğünegöre belirlenir.

13.06.2011 18

Baca Gazı Emisyonları

Dioksin-furan0.1 ng/Nm3

EmisyonLimitlerininaşılması

Yarım saatlik toplamtoz emisyonu 150mg/Nm3

g ç

İşletme süresince budurum yılda 60 saatigeçemez

Atık beslemesinindurdurulması

Ek-2 Tehlikeli+Tıbbi atık beraber yakılıyorsa 10 mg/Nm3

Tehlikeli Atık 0.05 mg/Nm3

Belediye Atığı yakılması0.08 mg/Nm3

Ek‐4Ek-4

Sürekli Ölçüm Cihazları ile izleme

EK‐3

AIGD %40’ı

AIGD %40TOZ 

EMİSYONLARI

Yakma ve Beraber Yakma Tesisi baca yüksekliği Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğine göre belirlenir.

13.06.2011 19

Beraber yakma tesislerinde;

SO2 ve TOK emisyon konsantrasyonlarıbelirlenen limit değerleri aşıyor ise; bu durumatık yakmadan değil de kullanılan yakıttankaynaklandığı emisyon ölçümleri ile belgelenirise Bakanlığımızca tesis bazında muafiyetgetirilir.

Bu durumda, emisyonların karşılaştırılmasıamacıyla yakıt ve yakıt+atık besleme durumları içinayrı ayrı emisyon ölçümü yapılması gerekmektedir.

13.06.2011 20

Atık Sular

Baca gazı temizliği

atık suların alıcı ortamadeşarjda, Ek-4 debelirtilen limit değerlersağlanmalı

Baca gazı temizlik suları,diğer mevki suları ilearıtıldığında bu suyun analizettirilmesi gereklidir.

Tesis deşarj izni almaklayükümlüdür.

13.06.2011 21

Uygun ölçüm sistemi,Örnekleme veya ölçüm noktaları, akredite olmuş

ölçüm kuruluşlarınca deneme yakması aşamasında belirlenir.

Emisyon ve kirletici parametreler için sürekli izleme sistemi  (CO, NOx, TOK, HCL, HF, SO2) kurulur, Sistemin kalibrasyonu, TS EN 14181 Sabit 

Kaynak Emisyonları ‐Otomatik Ölçüm Sistemlerinin Kalite Güvencesi standardına göre yapılır, 

Denetim ve İzleme …..Yakma ve beraber yakma tesisi, baca gazı ve atık su emisyon değerlerinin, Bakanlık ve gerektiğinde kamuoyu tarafından izlenmesini teminen gerekli sistemi kurmakla yükümlüdür.

13.06.2011 23

Sürekli ölçümlerin kontrol ve teyidi icin, NOx, CO, toplam toz, TOK, HCl, HF, SO2’nin

ölçümü yılda en az 4 kez, Ağır metaller, poliaromatik hidrokarbonlar,

dioksin ve furanların ölçümü yılda en az 2 kez,

Dioksinlerin ve furanların ölçümü tesisin ilk işletmeye alınmasından itibaren 12 ay boyunca en az, her üç ayda bir olmak üzere yapılır.

ÖLÇÜM KOŞULLARIDeneme yakması, yüksek klor ve külbileşeni, en düşük yanma ısısı gibi optimumkoşullar esas alınarak ölçümlerin yapılmasızorunludur.

HCL için emisyon limit değerlerinaşılmadığını belgeleyen ve gaz arıtımünitelerinin mevcut olması durumunda,HF’nin sürekli ölçümüne muafiyet tanınabilir.Bu durumda, HF emisyonu öngörülenperiyodik ölçümlere tabi olur.

13.06.2011 25

Ağır metal konsantrasyonlarının periyodik ölçümleriher yıl iki kez yapılmak zorundadır.Ancak yakmadan veya beraber yakmadankaynaklanan emisyonların sırasıyla Ek‐2 veya Ek‐5’tebelirlenen emisyon limit değerlerinin %50 altında ise,bu sürenin iki yılda bir kez yapılması, ve dioksinler ilefuranlar için ise her yıl iki kere yapılan emisyonölçümlerinin yılda bir kere yapılması yeterlidir.

Baca gazındaki emisyonlar ve kütlesel debi tayiniiçin yapılan ölçümler bütünü temsil edecek veemisyon ölçüm sonuçlarının birbiri ilekarşılaştırılmasına olanak verecek şekilde en az üçardışık zamanda,

Dioksinler ve furanlar için numune alma veölçümler TS ISO 1948-1,2,3 de belirtilen yöntemle,dioksin ve furanlar da dahil olmak üzere tümkirleticilerin örnekleme ve analiz işlemleri ileotomatik ölçüm sistemlerini kalibre etmek içinkullanılan referans ölçme yöntemleri öncelikle CEN(Avrupa Birliği Standartları), bunun mümkünolmaması durumunda diğer uluslararası kabulgörmüş standartlar ya da ulusal standartlardoğrultusunda yapılır.

13.06.2011 27

Bu yönetmelik hükümlerine aykırı davranan işletmeler hakkında 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun ilgili hükümlerince işlem yapılır.