Facts about Korea 2009 (Vietnamese)

8/14/2019 Facts about Korea 2009 (Vietnamese)

1/129

Trung tm Qung b Vn ha hi ngoi Hn Quc

B vn ha, Th thao v Du lch


2/129

Hn Quc

t nc - Con ngi

Hn Quct nc - Con ngi

n bn 2009

Copyright 1973

Trung tm Qung b Vn ha hi ngoi Hn Quc

B Vn ha, Th thao v Du lch xut bn

15, Hyojaro, Jong-gu, Seoul, Hn Quc

T: 82-2-398-1914-20

Fax: 82-2-398-1882

Tt c cc quyn u c bo lu

In ti H Ni

ISBN 978-89-7375-109-9 03910

bit thm thng tin v Hn Quc,

hy truy cp:

www.korea.netTrung tm Qung b Vn ha hi ngoi Hn Quc

B Vn ha, Th thao v Du lch


3/129

Kinh t 84

Tng trng Kinh t / Ci tin Cng nghip /

Khoa hc-cng ngh / CNTT v Vin thng /

Cc Thch thc v Kinh t /u t Trc tip Nc ngoi (FDI) /

T do ha Th trng Vn / H thng H trnh hng Nh u t /

Trung tm Giao vn tm c Th gii / Trin vng Kinh t

X hi 112

Phc li X hi

Gio dc

Truyn thng

Vn ha v Ngh thut 142Di sn UNESCO ti Hn Quc /

M thut / Vn hc /

Hi ha / Ca ma nhc /

Sn khu v in nh / Bo tng v nh ht /

Cuc sng ca ngi Hn Quc 182

Nh ca / Trang phc /

m thc / L hi /

Tn gio

Th thao 208

Nhn li Th vn hi Seoul /

V tr Xp hng ti Th vn hi qua cc k /

Cp Bng Th gii ti Hn Quc v Nht Bn 2002 /Cci hi Th thao Ton quc / Cc mn th thao c a thch /

Cc mn th thao truyn thng

Du lch 224

T vn du lch / Giao thng vn ti / Chn /

Thm him Hn Quc / Mua sm

M c l c

S kin v Nhn vt 6

Thng tin chung /a l / Con ngi

Quc k / Quc ca (Aegukga)

Chnh ph / Kinh t

Di sn Th gii Hn Quc

Hn Quc - t nc v Con ngi 12

a l / Kh hu /

Dn s / Ngn ng

Lch s 24

Thi i Gojoseon / Tam quc v GayaSilla Thng nht v Balhae / Thi i Goryeo / Thi i Joseon /

Nht Bn chim ng v Phong tro c lp /

Thnh lp nci Hn Dn Quc

Hin php v Chnh ph 36

Hin php / C quan Hnh php /

C quan Lp php / C quan T php /

Cc t chc c lp / Chnh quyn a phng

Quan h lin Triu 54

Bi cnh lch s /

N lc tm kim gii php ha bnh cho vn ht nhn Bc Triu Tin /

Trao i v hp tc lin Triu

Hn Quc v Th gii 72

Quan h Quc t / Trao i Kinh t /

Ha bnh v Hp tc Quc t /

Hp tc Pht trin ca Hn Quc /

nh hng Chnh sch Tng lai


4/129

Thng tin chunga lCon ngi

Quc kQuc ca (Aegukga)Chnh phKinh tDi sn Th gii Hn Quc

1 SkinvNhnvt

SKIENVANHAN

VAT


5/129

98

Thng tin chung

Tn quc gia:i Hn Dn Quc(Hn Quc)Th: Seoul (Dn s 10 triu)Quc k: TaegeukgiQuc hoa: Mugunghwa (Hoa hng Sharon)Tin t: ng won (1la M = 1,257.5 won)(Tgi hi oi cui nm 2008)Ngn ng: Ting Hn Quc(Dng vit: Hangeul)

Con ngi

Dn s: 48,61 triu ngi (Hn Quc, 2008)

Cng dn ngoi quc: 1,1 triu ngi

Tui trung bnh ca dn s: 36,7 (2008)

Dn s tham gia vo hot ng kinh t:24,3 triu ngi (2008)

Tc gia tng dn s: 0,31% (2008)

Tui th trung bnh: Nam gii, 76,1; ngii 82,7 (2007)

Tn gio: Theo iu tra dn s nm 2005,mt na dn s c tn gio. Trong s c10.726.463 ngi theo o Pht, 8.616.438theo o Tin Lnh v 5.146.147 theo ThinCha gio. Hin php bo v quyn t dot tng, tn gio v tn ngng.

a l

V tr: Nm ti giao l chin lcng Bc , Hn Quc nm gia Nht Bn, vngVinng Nga v Trung Quc

Lnh th

-Bn o Triu Tin: 223.170 km2

-Hn Quc: 100.032 km2

Ni cao nht: Baekdusan (2744m),Hallasan (1950m)

Sng di nht: Amnokgang (790km),Nakdonggang (521,5km), Dumanggang(521km), Hangang (481,7km)

Cc thnh ph ln:

Seoul (10 triu ngi), Busan (3,5 triungi), Incheon (2,6 triu ngi), Daegu

(2,5 triu ngi), Dajeon (1,5 triungi), Gwangju (1,4 triu ngi), Ulsan(1,1 triu ngi)

Kh hu: n i vi bn matri t la nc

Quc k Quc k ca Hn Quc tn l Taegeukgi. Thit k ca l c tng trngcho thuyt m-dng trong trit hc chu . Vng trn ti trung tm c chia thnh

hai phn u nhau. Phn pha trn mu i din cho tnh chng ca Dng.

Phn mu xanh pha di i din cho tnh thng ca m. m-dng th hin s

vn ng lin tc, cn bng v ha hp vn l c tnh ca bu thi cc. Vng trn

c 4 qu Bt Qui, i din cho: tri, t, la v nc.

Quc hoa ca Hn Quc lMugunghwa (Hoa hng Sharon)

Quc ca (Aegukga)

Dong hae mul gwa Baek du sa ni Ma reugo dal to rok

Andante maestoso Ph nhc: Ahn Eak-tai

Dae - hansa ram Dae han - eu ro gi ri bojeonha se

Mu - gung hwa sam - cheol li hwa reo gang - san

Ha neu ni mi bo u-- ha sa u ri na raman se

S kin v Nhn vt


6/129

1110

Chnh ph

Kinh t

Di sn th gii Hn Quc

H thng chnh tr: Dn ch, tng thng cmt nhim k 5 nm, c dn bu trc tip.Tam quyn phn lp gia ngnh hnh php,lp php (Quc hi mt vin) v t php

Tng thng: Lee Myung-bak, t nm 2008

Quyn bu c: mi cng dn 19 tui tr ln

Cc cuc bu c:

Tng thng: 5 nm

Quc hi: 4 nm

Hi ng a phng: 4 nm

Cc ng chnh tr:ngi Dn tc,ng Dn ch Thng nht,ng Tn tinv Sng to,ng Dn ch Lao ng,ng Lin minh thn Park Geun-hye, ngHn Quc Sng to.

Vin tr: Trong nm 2008, Hn Quc vintr tng cng 797 triula M (s liu sb) H tr Pht trin Chnh thc (ODA) vc k hoch m rng vin tr ln ti 0,15%Tng thu nhp quc dn (GNI) vo nm2012 v 0,25% vo nm 2015.

Gn gi ha bnh: Hn Quc bt u tham

gia vo cc hot ng gn gi ha bnh caLin Hp Quc vi vic c mt tiu oncng binh ti Somali nm 1993. K t,Hn Quc tham gia cc hot ng gn giha bnh ti n, Pakistan, Liberia,Burundi, Sudan, Georgia,ng Timo, Li Bngv Afghanistan, ng thi cng c lc lngZaytun ti vng t tr ca ngi Kurd ti Iraq.

Tng sn phm quc ni (GDP): 928,7 tla M (s liu s b nm 2008)

Tng thu nhp quc dn bnh qun theou ngi: 19.231la M (s liu s bnm 2008)

Tc tng trng GDP: 2,2% (s liu sb nm 2008)

D tr ngoi t: 201,2 tla M (tnh ncui nm 2008)

Xut khu: 422 tla M (2008)

Nhp khu: 435,3 tla M (2008)

Cc sn phm cng nghip chnh: cht bndn, t, tu thy, in t gia dng, thit bvin thng cm tay, thp v ha cht:

Hip nh thng mi t do (FTA): HnQuc k hip nh thng mi t do viChile, Singapore, Hip hi Thng mi Tdo Chu u (EFTA), ASEAN, Hoa K v n - tng cng l 18 quc gia. Hin nay, HnQuc ang m phn vi Lin minh Chu u(EU), Canada, Mexico, Hi ng hp tcvng vnh, Peru, c, v New Zealand, ngthi ang c gng hon thnh cc cuc mphn FTA ny vo cui nm 2009.

Di sn th giiKho cha mc bni tng kinh HnQuc, cha Haeinsa (1995)Tng miu (1995)Pht Quc T v Thch Qut Am (1995)Qun th Cung Xngc (1997)Thy nguyn Hoa thnh (1997)M tin s Gochang, Hwasun vGanghwa (2000)C Gyeongju (2000)o ni la Jeju v cc ng dung nham(2007)Khu Lng m Hong gia Triu i Joseon(2009)

Di sn vn ha phi vt thNghi l Th cng T tin Hong gia tiTng Miu v nhc l (2001)Ngh thut Ht s thi Pansori (2003)L hi Gangneung Danoje (2005)

Danh sch Di sn K c th giiBn tho H thng m chun dy dnchng (Hunmin Jeongeum) (1997)Joseonwangjosillok, S lc Triu iJoseon (1997)Nht k Tng qun Seungjeongwon (2001)

Buljo Jikjisimcheyojeol, tp th hai trongHp tuyn Php thoi ca cc i Thins (2001)Mc bn in bi tng kinh Hn Qucv cc kinh sch Pht gio khc (2007)Uigwe Hong triuin l ca Triu iJoseon (2007)Donguibogam, cc nguyn tc thc hnhng y (2009)

S kin v Nhn vt

Hy gh thm korea.net, trang web chnh thc

ca Chnh ph Hn Quc bt c khi no bncn:

. Cp nht v nhng g ang din ra Hn Quc.

. Kin thc su rng v kinh t, lch s, ngh

thut v vn ha Hn Quc.. Thng tin mi nht v Chnh ph.. Mt danh sch rng cc trang web lin quan

ti Hn Quc.korea.net cung cp cho bn nhng thng tin

chnh xc nht, kp thi nht v Hn Quc.

http://www.korea.net


7/129


8/129

a l

Hn Quc nm trn bn o Triu Tin tri di 1100 cy s t

bc xung nam. Bn o Triu Tin nm trong vng ng Bc

chu , ni hi phn Hn Quc ni lin vi phn cc ty ca

Thi Bnh Dng. Bn o ny c ng bin gii pha bc

gip Trung Quc v Nga, pha ng l bin ng v Nht Bn,

pha ty l Hong Hi. Ngoi phn lc a ra, Hn Quc cn c3200 o nh.

Bn o Triu Tin c tng din tch t lin l 223.170 cy

s vung, tng ng vi Vng quc Anh hay Ghana. Hn

Quc chim 45% tng din tch, vo khong 100.032 cy s

vung. Ging nh Bo Nha, Hungary hay Ai Len, a hnh

i ni chim khong 2/3 tng din tch.

Dy ni Taebaeksan chy dc b bin pha ng, ni sng

nc bin ng qut vo, gt ct ra cc mm dc ng

cng cc o lm chm. Sn ni pha ty v pha nam dc

14

Bin gii lnh th Hn Quc

Cc bc Pungseo-ri (Yuwonjin), Tnh Hamgyeongbuk-do 43o00'42''N

Cc nam o Marado, Tnh t tr Jeju 33o06'43''N

Cc ng o Dokdo, Tnh Gyeongsangbuk-do 131o 52'22''E

Cc ty o Bidanseom, Tnh Pyeonganbuk-do 124o 10'51''E

im cc bin V tr Ta

Ngun: Hc vin Thng tina l Quc gia

Hn Quc t nc v Con ngi

Hn Quc -t nc v Con ngi


9/129

thy chnh. Sng Hangang chy qua Seoul, th ca Hn

Quc, v ng vai tr l tuyn huyt mch cho vng trung tm

tp trung dn s trong thi ci cng nh hin i.

Bin bao quanh bn o ba pha, c vai tr thit yu trong

cuc sng ngi dn Hn Quc t thi ci, v ng gpnhiu cho s pht trin sm ca ngnh ng tu v cc k

nng hng hi.

Kh hu

Hn Quc c bn ma ring bit. Ma thu v ma xun kh

ngn, ma h nng v m, v ma ng th lnh v kh vi

nhiu tuyt, c bit l cc vng ni, nhng khng phi b

bin pha nam.

C s khc bit ln v nhit gia cc vng ca Hn

Quc, nhit trung bnh t 10oC (50oF) n 16oC (61oF).

Vo u xun, gi t Siberia ch bi vng t cc sa mc

nng bng bc Trung Quc mang chng ti bn o Triu

Tin v ti Nht Bn. Nhng ti gia thng 4, kh hu tr nn

m du vi cc dy ni v cnh ng ngp trn sc mu cc

Ma xun trn o

Anmyeondo, ma h trn

o Baengnyeongdo, mathu trn ni Juwangsan v

ma ng trn niDeokyusan

thoai thoi, hnh thnh nn cc ng bng v nhiu hn o

ngoi khi xen ln vi cc vnh nh.

Bn o Triu Tin c nhiu dy ni v dng sng p ti

mc ngi Hn Quc thng v t nc mnh nh mt tmvi thu kim tuyn tuyt p.im cao nht l ngn Baekdusan

Bc Triu Tin, chy dc theo bin gii pha bc vi Trung

Quc. l ngn ni la tt cao 2744 mt so vi mc nc

bin, c mt ming ni la tn l Cheonji. Dy ni ny c

xem l mt biu tng quan trng ca tinh thn Hn Quc v

c nhc ti trong Quc ca Hn Quc.

Hn Quc c lng sng sui kh ln so vi din tch lnh

th. Nhng tuyn giao thng ng thy ny ng vai tr quan

trng trong vic hnh thnh li sng ca ngi Hn Quc v

trong qu trnh cng nghip ha t nc. Hai dng sng di

nht Bc Triu Tin l sng Amnokgang (p Lc, 790 cy s)

v sng Dumangang (Tumen, 521 cy s). Cc sng ny bt

ngun t ngn Baekdusan v ln lt chy ti pha ty v pha

ng. Hai con sng ny hnh thnh nn bin gi i pha bc ca

bn o Triu Tin.

phn pha nam ca bn o, sng Nakdonggang (521,5

cy s) v sng Hangang (481,7 cy s) l hai tuyn ng

o Ni (The Floating

Island) sc xy dng

trn phn sng Hangang

gn Banpo. Khi c hon

thnh vo thng 3 nm

2010, o Ni, bao gm

ba hn o nhn to, s c

cc trang thit b cho biu

din v trin lm, cng nh

cc hot ng l hi, th

thao v gii tr.


16 17


10/129

Vo nhng nm 1960, phn b dn c ca Hn Quc c

dng hnh kim t thp, vi tc gia tng dn s cao v tui

th trung bnh ngn. Tuy nhin, hin gi s phn b theo la

tui c hnh ging nh mt qu chung, do t l gia tng dn s

thp v tui th trung bnh tng. Nhng cng dn 15 tui tr

xung s chim mt phn gim dn ca tng dn s, trong khi

cc cng dn ln tui (65 hoc gi hn) s chim 15,6% tng

dn s vo nm 2020.

Dng nhn cng t ccquc gia khc v s lngngy cng tng hn nhnc yu t nc ngoi binHn Quc thnh mt xhi a chng tc v a vnha.

19

loi hoa di. Nng dn cng chun b nh lung gieo m

cho ma v la.

Ma thu, vi khng kh se se lnh v bu tri trong xanh, l

ma c nhiu ngi Hn Quc yu thch nht. Phong cnh

min qu trng p hn vi v s sc mu mc mc. Thu n

l bt u ma thu hoch, cng l ma ca nhiu l hi dn

gian bt ngun t truyn thng nng nghip.

Dn s

Tnh n cui nm 2008, dn s ca Hn Quc c tnh l

48.606.787 ng i, vi mt 498 ng i trn 1 cy s

vung. Dn s ca Bc Triu Tin c tnh vo khong

23.298.012 ngi.

Trong nhng nm 1960, tc tng dn s hng nm ca

Hn Quc l 3%, v gim xung 2% trong thp k tip theo.

Vo nm 2008, t l ny l 0,31% v c don s gim

xung cn 0,02% vo nm 2020.


18

Nhit v lng ma trung bnh hng thng Seoul C cu dn s

Ngun: Tng cc Thng k Hn QucNgun: Cc Kh tng Hn Quc

Nam N

2008

580,336

1,416,414

2,025,648

2,999,751

4,108,272

4,031,278

3,462,098

3,126,831

2,440,2762,652,467

3,515,185

3,719,366

4,251,732

4,251,758

1,803,676

956,093

246,561

(ngi)

3,019,045

Thng 1 Thng 2 Thng 3 Thng 4 Thng 5 Thng 6 Thng 7 Thng 8 Thng 9 Thng 10 Thng 11 Thng 12


11/129

Ngn ng

Mi cng dn Hn Quc s dng cng mt ngn ng, chnh

iu ny l nhn t quyt nh trong vic hnh thnh bn sc

dn tc mnh m ca nc ny. Ting Hn c vi phng ng

bn cnh ngn ng chun ti Seoul. Chduy c cch pht m

ca t nh Jeju-do l khc bit ti mc m nhng ngi khng

bit s thy kh hiu.

Cc nghin cu v ngn ng v dn tc hc xp ting Hn

vo h ngn ngAltaic, trong cn c ting Th NhK, Mng

C v Tungus-Mn Chu.

Vua Sejong pht minh bng ch ci Hn Quc Hangeul vo

th k 15. Trc khi bng ch ci ny ra i, chmt phn rt

nh dn s bit ch, v chc rt t ngi c th nm c cc

k t ting Hn m tng lp qu tc s dng v chng qu kh.

Trc khi pht minh ra h thng ch vit Hn Quc, vuaSejong nghin cu h thng ch vit ca mt vi ngn ng

khc cng thi by gi, nh h thng ch vit Uighur, Mng C

v h thng ch Hn c.

21


20

Chn dung Vua Sejong,

ngi c cng ln trong

vic pht minh ra H angeul

Cc kha hc ting Hn

Quc ang thu ht nhiu

sinh vin nc ngoi.

Hangeul gip Hn Quc t

c gn 100% t l bit

ch. Bng ch ci khoa hc

ny gip Hn Quc c mt

li th trong thi i cng

ngh thng tin.

Qu trnh cng nghip ha, hin i ha nhanh chng vo

nhng nm 1960 v 1970 dn ti s di dn lin tc t nng

thn vo thnh th, c th l Seoul, to nn vng th ng

c. Tuy nhin, trong nhng nm gn y, s lng cng dn

Seoul bt u di di ti sng cc vng ngoi li gia tng.

S lng ngi ngoi quc, bao gm c nhng ngi tmtr vng mt, ti Hn Quc t mc 1.158.866 vo nm 2008,

chim 2% dn s. X hi Hn Quc ngy cng tr nn a

dng hn v mt chng tc v vn ha, vi t l gia tng 8,7%

hng nm v lng ngi ngoi quc (1.066.273 ngi vo

nm 2007).

Khong 48,9% (566.116) ngi ngoi quc Hn Quc l

ngi lao ng, bao gm c thc tp sinh ngnh ngh, 10,6%

(122.552) l cc c nhn n Hn Quc thng qua hn nhn;

6,2% (71.531) l sinh vin.

V mt quc tch, ngi Trung Quc chim 57% (484.674

ngi, trong s 362.920 l ngi gc Hn Quc) trong s

854.007 ngi nc ngoi nh c di hn ti Hn Quc. Nhmngi ln th hai l Vit Nam (79.848 ngi, chim 9,4%), theo

sau l ngi Philipin (39.372 ngi, chim 4,6%), ngi Thi

(30.051, chim 3,5%) v ngi M (28.853, chim 3,4%). Phn

cn li ch yu n t Indonesia, i Loan v Mng C.


12/129

Ngy cng c nhiu sinh vin nc ngoi ng k theo hc

cc kha ting Hn Quc ti cc trng i hc Seoul, bao

gm c Seoul National, Yonsei, Korea v Ewha Womans.

23

H thng ch vit m cc hc gi thi Joseon a ra ch

yu da vo m v hc. Ha ra mt nguyn l phn chia mi

m tit thnh ba phn: m vu, m v gia v m v cui, i

lp vi s phn chia m tit thnh hai phn trong m v hc ca

ting Hn c.

Hangeul, bao gm 10 nguyn m v 14 ph m, c th

c kt hp to ra v vn cc nhm m tit. Bng ch ci

ny tht n gin, d hiu, c h thng, v c coi l mt

trong nhng h thng ch vit khoa hc nht trn th gii.

Hangeul rt d hc v d vit, v th ng gp rt ln vo t

l bit ch cao v mt nn cng nghip xut bn pht trin

Hn Quc.


22

Bng ch ci Hn Quc

Hangeul gm 10 nguyn m v 14 ph m. Cc cu ting Hn nn bit

Ty thuc vo nguyn m, cc m tit trong ting Hn Quc c thc vit t triqua phi () hoc t trn xung di () cng vi mt hoc hai ch ci pha di(, ).

V d


13/129

Thi i Gojoseon

Tam quc v Gaya

Silla thng nht v Balhae

Thi i Goryeo

Thi i Joseon

Nht Bn chim ng v Phong tro c lp

Thnh lp nci Hn Dn Quc

Lchs

LCHS

3


14/129

o v m gip

o gip ca cc chin binhGaya c lm t nhngtm thp di hnh ch nhtlin kt vi nhau bng inh.

2726

Dangun, quc t ca ngi Triu Tin, thng nht h li v

thnh lp nh nc Gojoseon vo nm 2333 TCN. y l du

mc minh chng cho lch s lu i ca nc Hn Quc ngy

nay, ng thi l di sn y t ho to nn sc mnh cho

ngi Hn Quc tn ti qua nhng thng trm ca thi gian.

Tam quc v Gaya

Cc thnh quc dn sp nhp thnh cc lin minh b lc vi c

cu chnh tr phc tp v cui cng pht trin thnh cc vng

quc. Trong s cc lin minh ny, Goguryeo (37 TCN-668) nm

dc trn vng trung lu sng Amnokgang (sng p Lc) l lin

minh u tin tr thnh mt vng quc.

Kt qu sau nhng cuc chinh pht ca Gwanggaetoi

(391-413) v Vua Jangsu (413-419), Goguryeo chim c

vng t rng ln gm Mn Chu v phn ln bn o Triu

Tin, hnh thnh nn c cu chnh tr gip cng c vng chc

cho ch ny.

Bch T (18 TCN-660) c hnh thnh t mt

thnh quc nm min nam sng Hn gn Seoul

ngy nay v cng l mt lin minh vng quc ging

Goguryeo. Di triu i Vua Geunchogo (346-375),

Bch T pht trin thnh mt quc gia tp quyn.

Silla (57 TCN-935) nm vng ng nam bn

o Triu Tin, ban u l mt trong ba vng quc

km pht trin nht. Tuy nhin, do khng b nh

hng t Trung Quc nh v tr a l nn vng

quc ny c nhng t tng v tp tc khc vi

ngi Trung Quc. X hi Silla c xy dng trnmt trt t Pht Gio tin b, hng v giai cp r

rt, trong c mt lc lng qun s l cc chin

binh qu tc tr gi l Hwarang.

Gaya (42-562) l mt kiu lin minh hnh thnh

trn c s mt s b tc sng lu vc sng

Nakdonggang.

Thi i Gojoseon

Con ngi bt u sinh sng trn khu vc Bn o Triu Tin

t khong 700.000 nm trc. Thi k mi bt u vo

khong 8000 nm trc y. Cc di tch thi c tm thy

trn khp Bn o Triu Tin, ch yu khu vc ven bin v

gn nhng con sng ln.

Thi k ng bt u cch y chng 1500 ti 2000 nm

TCN trn bn o ny v lnh th Mng C ngy nay. Khi nn

vn minh Triu Tin hnh thnh, rt nhiu b tc xut hin

quanh khu vc Liu Ninh ca Mn Chu L v ty bc Triu

Tin. Nhng b tc ny do cc th lnh ng u, trong Goguryeo

Pyongyang

Namgyeong

(Seoul) UsanDokdo

Tamna

Ungjin (Gongju)Sabi (Buyeo)

Hong Hi

Binng

BaekjeGaya

Silla

Geumseong(Gyeongju)

Tam quc v Gaya(Th k 5)

Thi kng

Thi gian: khong 700.000nm trc

Cng c: dng bng v xngHot ng kinh t: sn bn v hilm du c

Ni : hangng, luX hi: x hith tc, x hiqun bnh

Di vt:jumeokdokki(ru tay),geulggae(mnh tc)

Thi gian: khong 8000 nm TCNCng c: mi nhn, gmHot ng kinh t: nng nghip,chn nui nh cNi : hm tr nX hi: th tc

v qun bnhDi vt:bitsalmunui

togi(gm cha tit rnglc),pyeobaneul(kim lmbng xng)

Thi gian: khong 1000 nm TCN

Cng c:ng

Hot ng kinh t: ti sn c nhn

Ni : xy nh trn tbng

X hi: x hi c tnglp, ti sn c nhnc cng nhn

Di vt:minmunui togi(t nung khngtrang tr), bipahyeongdonggeom(dao gmhnh tri l).

Thi k mi

Thi k tin s trn bn o Triu Tin

Lch s

Lch s

Thi k c


15/129

Goryeo

Wang Geon, vin ty tng ca Gungye, mt hong thnni lon ca vng triu Silla, sng lp Triu i Goryeo(918-1392). ng chn Songak, qu hng ng (ngy nay

l Gaeseong thuc Bc Triu Tin) lm th v tuyn b

mc tiu ginh li lnh th Goguryeo mt ng bcTrung Quc.

Wang Geon t tn triu i ca mnh l Goryeo, ngun

gc tn gi Hn Quc ngy nay. Mc d Goryeo khng lyli c nhng vng t mt nhng Triu i ny xy dng nn mt nn vn ha tinh t, tiu biu l cheongja- gm men ngc bch v truyn thng Pht gio v cngpht trin. Mt pht minh khng km phn ngha l bn inch kim loi ri u tin trn th gii vo nm 1234, i

trc bn in Kinh thnh ca Gutenberg c hai th k.Cng khong thi gian ny, cc ngh nhn ti nng caTriu Tin hon thnh mt cng vic phi thng l khcton b kinh sch Pht gio ln cc mc bn ln.

Hn 80.000 mc bn khc kinh Pht ny c lm ravi mc ch mong cu s ph h ca c Pht y liqun xm lc Mng C. Nhng mc bn ny c gi li tng kinh Hn Quc (Tripitaka Koreana), v ngy nayc lu gi ti khu cha lch s Haeinsa.

Silla thng nht v Balhae

Vo gia th k th 6, Vng quc Silla thng nht c ton b cc thnhquc trong Lin minh Gaya. Do thitlp quan hng minh vi nh ng

(Trung Quc), Silla tin hnh chinh phcBch T vo nm 660 v Goguryeo vonm 668. Sau ny, khi Silla nh binh ng vo nm 676 th bn oTriu Tin chnh thc thng nht.

Silla tr thnh quc gia hng mnhv thnh vng nht vo gia th k 8v n lc xy dng mt quc gia Phtgio l tng. Cha Bulguksa (PhtQuc t) trng lc xy dng chnhvo thi k Silla Thng nht ny. Nm698, dn di tr t vng Goguryeo thnhlp nn vng quc Balhae vngtrung nam Mn Chu. Ngoi b phn

dn di tr t Goguryeo, b tc Mohecng chim phn ln dn s vngquc ny.

Balhae thit lp h thng chnhquyn m phng c cu hnh chnh caVng quc Goguryeo. Nn vn hatin b ca Vng quc ny cng btngun t Goguryeo.

Balhae pht trin rc r vo nau th k th 9, khi lnh th Vngquc tri di ln pha bc ti sngAmur v sang pha ty, ti tn Kaiyuan min trung nam Mn Chu. Quc giany cng thit lp quan h vi Th NhK v Nht Bn. Balhae tn ti ti nm926 khi b ngi Khit an lt . Rtnhiu ngi thuc tng lp qu tcca Balhae, phn ln l hu du ngiGoguryeo, di chuyn xung min namsinh sng ti Vng quc Goryeo mithnh lp.

Lch s

2928

Hong Hi

Binng

Balhae

Sanggyeong

Pyongyang

Namgyeong(Seoul)

Usan

Dokdo

Tamna

Silla

Silla Thng nht vBalhae (Th k 8)

Geumseong

(Gyeongju)

Ngi lp mi nh ctrang tr tinh t t thi SillaThng nht.

Binng

Triu i Goryeo(Th k 11)

Hong Hi

Seogyeong(Pyongyang)

Gaegyeong(Gaeseong)

Namgyeong(Seoul)

Donggyeong(Gyeongju)

Tamna

Usan

Dokdo

Geumsok hwalja cphc ch (bn in ch kimloi ri) t thi Goryeo.


16/129

Tu th k 17, Silhak mt phong tro ch trng hc

thut thc hnh pht trin mnh trong gii quan chc-hc gi c

t tng t do nh mt cng c xy dng quc gia hin i.

H mnh dn kin ngh ci thin nng nghip v cng

nghip, ng thi ci cch trit vic phn chia t ai. Tuy

nhin cc nh qu tc ca chnh quyn bo th khng sn sngng h cho nhng thay i mnh m ny.

Vo na cui thi k Joseon, gii cai tr chnh quyn v cc

tng lp qu tc c biu hin quay tr li t tng b phi.

chn chnh tnh hnh chnh tr khng mong mun ny, Vua

Yeongjo (1724-1776) cui cng ra mt chnh sch khng

thin v. ng cng c quyn lc Vng triu v n nh tnh

hnh chnh tr.

Vua Jeongjo (1776-1800) duy tr chnh sch khng thin v

v lp nn Th vin Hong gia (Gyujanggak) lu gi cc

chu bn, h s ca vng triu. ng cng xng cc cuc

ci cch chnh tr v vn ha khc. Thi k ny chng kin s

pht trin rc r ca phong tro Silhak. Mt s hc gi c tn

tui vit nhng cng trnh tin b xut ci cch nng nghip

v cng nghip. Tuy nhin, nhng tng ca h thng b

chnh quyn b ngoi tai.

Nht Bn chim ng v Phong tro c lp

Vo th k 19, Triu Tin vn cn l mt Quc gia n dt, kin

quyt c tuyt nhng i hi thc y quan h ngoi giao v

mu dch t phng Ty. Theo dng thi gian, mt s quc gia

Chu v Chu u c tham vng quc tranh ginh

nh hng ln nhau i vi bn o Triu Tin. Sau khi thng

Trung Quc v Nga trong chin tranh, Nht Bn thn tnh Triu

Tin, thit lp ch cai tr thc dn t nm 1910.

Ch cai tr thc dn ca Nht Bn lm khuy ng tinh

thn yu nc ca ngi dn Triu Tin. Gii tr thc Triu

Tin cm phn trc chnh sch ng ha ngang ngc ca

Nht Bn, thm ch cm c vic ging dy bng ting Hn trong

trng hc. Ngy 1 thng 3 nm 1919, biu tnh ha bnh n ra

trn khp c nc i c lp.

Joseon

Nm 1392, Tng Yi Seong-gye (L Thnh Qu) lp nn

mt triu i mi ly tn l Joseon. Tng lp cai tru tin

ca Triu i ny ly Khng gio lm trit l cho ca

Vng quc nhm chng li nh hng su rng ca Pht

gio thi k Goryeo.

Cc vua Triu Joseon cai tr vng quc bng mt h

thng chnh tr hi ha. H thng thi c c s tham gia ca

dn chng tr thnh c s tuyn chn tng lp quan li cho

nh nc. Thi cc xem l ct tr gip thng tin

trong x hi v cc hot ng tri thc trong thi k ny. Tuy

nhin, x hi sng o Khng ny ch ch trng vo hc

thut m xem nh thng mi v sn xut.

Di triu Vua Sejong (1418-1450), v vua th 4 ca

Triu i Joseon, vn ha ngh thut pht trin nhanh cha

tng thy. Di s cho ca Vua Sejong, cc hc gi

Hn Lm Vin sng to ra bng ch ci Hn Quc gi l

Hangeul. Khi , bng ch ci ny c g i lHunminjeongeum, ngha l h thng m v ph hp gio

ha dn chng.

Vua Sejong c bit quan tm ti lnh vc thin vn hc.

ng h mt tri, ng h nc, a cu v bn thin

vn u c lm ra theo yu cu ca ng.

Vi n lc thit lp c ch tr v Vng triu Joseon, Vua

Sejo (1455-1468) t nn mng cho mt h thng lut php

v khi xng vic bin son Gyeongguk daejeon (Quc

triu Hnh lut). Th ch tr v Vng triu Joseon chnh

thc c thit lp sau khi Gyeongguk daejeon c hon

thnh di triu Vua Seongjong (1469-1494).

Nm 1592, Nht Bn chim ng bn o Triu Tin dn ng chun b xm lc Trung Quc. Trn bin,

c Yi Sun-sin (1545-1598), mt trong nhng nhn vt ng

knh nht trong lch s Hn Quc, ch huy hng lot cc

cuc tp kch thy qun chng li qun Nht bng nhng

Geobukseon (thuyn ra), c coi l thuyn chin bc st

u tin trn th gii.

Lch s

3130

Triu i Joseon(Th k 15)

Bn v Geobukseon,ccho l thuyn chin bc stu tin trn th gii.

Hong Hi

Binng

Haeju

Wonju

Gongju

Jeonju Daegu

Ulleungdo

Dokdo

Gangwon-do

Gyeongsang-do

Jeolla-do

Jeju-do

Hamgil-do(Hamgyeong-do)

HamheungPyeongan-do

Pyongyang

Hwanghae-do

Gyeonggi-do

Chungcheong-do

Hanseong(Seoul)

Gyeongguk Daejeon(Quc triu Hnh lut)


17/129

Chnh quyn Nht Bn thng tay n p nhng ngi tham

gia v ng h cuc biu tnh, tn st hng nghn ngi.

Mc d tht bi, nhng Phong tro c lp ngy 1 thng 3

to ra mi lin kt bn chc gia bn sc dn tc v tinh

thn yu nc ca ngi dn Triu Tin. Phong tro ny dn

ti vic thnh lp Chnh ph lm thi ti Thng Hi, TrungQuc v cuc u tranh v trang c t chc chng li thc dn

Nht Bn ti Mn Chu L. Ngi dn Triu Tin vn k nim

Phong tro c lp ny vo dp mng 1 thng 3, v coi l

ngy quc l.

Trong sut thi k thc dn, Nht Bn khng ngng bc lt

Triu Tin v kinh t. Cuc sng ca ngi dn Triu Tin ngy

cng tr nn khn kh di ch thng tr ca thc dn Nht

cho ti cui Th chin th 2 nm 1945.

Thnh lp nc i Hn Dn Quc

Ngi dn Triu Tin n mng trc s tht bi ca Nht Bn

sau Th chin th 2. Tuy nhin, nim vui ca h ch ht sc

ngn ngi. Gii phng khng mang li ngay cho h nn c lp

m h phi chin u gian kh ginh ly. Thay vo ,

t nc b chia ct bi nhng khc bit v t tng do cuc

Chin tranh lnh. Nhng n lc thnh lp mt chnh phc

lp b tht bi do lc lng qun i M chim ng mt na

pha nam bn o trong khi qun i X-vit kim sot phn

pha bc.

Thng 11 nm 1947,i Hi ng Lin Hp Quc thng qua

ngh quyt ku gi tng tuyn c ti Triu Tin di s gim st

ca mt y ban Lin Hp Quc.

Tuy nhin, Lin X t chi thi hnh ngh quyt ny v ngn

y ban Lin Hp Quc tin vo na pha bc bn o TriuTin. i hi ng Lin Hp Quc sau thng qua mt Ngh

quyt khc ku gi bu c ti nhng khu vc y ban Lin Hp

Quc c thn c. Nhng cuc bu cu tin Hn

Quc c tin hnh vo ngy 10 thng 5 nm 1948 nhng

vng pha nam v tuyn 38. V tuyn ny tr thnh ng chia

ct bn o Triu Tin thnh hai min Nam v Bc.

L Tha Vn c bu lm Tng thng u tin ca i

Hn Dn Quc vo nm 1948. Trong khi pha bc vtuyn

38, ch cng sn c thnh lp di s lnh o ca Kim

Nht Thnh.

Ngy 25 thng 6 nm 1950, Bc Triu Tin m mt chin

dch ton din xung pha Nam, dn n cuc chin ko di 3nm, li ko cc nc M, Trung Quc v lc lng qun i

nc ngoi khc tham gia. Bn o Triu Tin b tn ph nng

n trong cuc chin. Thng 7 nm 1953, hip nh ngng bn

c k kt.

T nhng nm 1960, nn kinh t hng mnh vo tng

trng v xut khu ca Hn Quc t c nhiu thnh tu

to ln, c mnh danh l K tch Sng Hn vo nhng nm

1970. Tip , Seoul t chc thnh cng Th vn hi ln th 24

nm 1988 v ng ch nh vi Nht Bn t chc Cp Bng

Th gii FIFA 2002. Qua nhng s kin ny, Hn Quc gii

thiu vi th gii nn di sn vn ha phong ph ca mnh, cng

nh lng am m ngh thut v cng ngh hin i. Vo nhng

nm 1950, Hn Quc l mt trong cc quc gia ngho nht.

Ngy nay, kinh t nc ny nm trong s 13 quc gia pht trin

hng u th gii. Hn Quc quyt tm tr thnh u tu kinh

t ton cu khi bc vo thin nin kmi.

Hn Quc tng bc i theo con ng dn ch

pht trin v kinh t th trng. D nhng tn tch

ca c uc Chin tranh lnh vn phng pht y

trn bn o ny, Hn Quc ngy nay sn sng cho

mt s ct cnh v kinh t mi. Ngi dn Hn

Quc cng n lc ht mnh nhm xy dng mt th

ch ha bnh lu bn trn bn o ny, cng nh

pht trin thnh vng chung cho c min Bc v

Nam thng qua con ng ha bnh, ha gii v

hp tc.

Lch s

Kim Gu, Tng thng Chnhph Lm thi ca Hn Qucti Thng Hi.

L Tha Vn, Tng thngu tin ca Hn Quc

Cc quan chc cp caoChnh ph Lm thi HnQuc ti Thng Hi chpnh knim nm 1945.

Nghi lc bit mubui l thnh lp Chnhphi Hn Dn Qucngy 15 thng 8 nm 1948

32 33


18/129

35

Lch s

34

Thi k stBuyeo

Vn minh Hi LpXy dng Thnh Rome (735 TCN)

Chin tranh Punic ln th 1 (264 241 TCN)



Socrates (470 399 TCN)Alexanderi (356 323 TCN)

Julius Caesar(101 44 TCN) Cha Jesus

ra i

Ngi Anglo Saxon chnhthc c mt tiAnh (449)

Charlesi ln ngiMu quc La MThn thnh (800)

Thin cha gio tr thnh

tn gio chnh thng

ca ch La M (392)

ch La M b

chia ct lm i (395)

Mohammed(570-632)

Hegira (622) v mu knguyn Hi gio

Thi k Xun Thu(770 476 TCN)

Thi kng Chu Lit Quc(475 221 TCN)Nh Tn (221 206 TCN)Nh Ty Hn (206 TCN 25)

Thi k Tamquc (220 280)Nh Kim(265 420)Nh Thng

(1600 1046 TCN)

Nhng Hn(25 220)

Thi k Nam Bctriu (420-589)

Nhng(618 - 907)

Nh Ty(581-618)

Thi k Ngi(907 960)

Nh Chu (1046-256)

Vng quc Silla thng nht (676 935)

Vng qucBalhae(698 926)

Vng quc Gaya(42 562)

Lin minh Tam quc (Tam Hn)

Thi k Tam qucSilla (57 TCN-935)Baekje (18 TCN-660)Goguryeo (37 TCN-668)

Thi k cThi k mi

ch Daehan

Triu i Goryeo(918 1392)

GojoseonThi kng

Thi kng

Bc v m t cnh chin binh ci ngasn hu v h.Sn bn l hot ng quan trng nhmm bo thnh vng quc gia trong thik vng triu Goguryeo (37 TCN 668)

i tng kinh Hn Quc l b su tpton din nht cc kinh sch Pht giocn tn ti n ngy nay, c khctrn 81.258 mc bn di triu iGoryeo (918 1392).

Cnh sn bn trong M ngi nhy ma(bn sao)

Thch Qut Am

Lch s Hn QucLch s Hn Quc bt u t thi k Gojoseon (nm

2333 TCN). Tri qua 5000 nm lch s, Hn Quc

pht trin mt nn vn ha c sc giao thoa vi cc

quc gia ln trong khu vc.

Chin tranh haimin Nam Bc

(1950 53)

Cp Bng Th giinm 2002 ti

Hn Quc/ Nht Bn

Thnh lp nc iHn Dn Quc (1948)

Kho lu gi mc bn bi tngkinh Hn Quc

Th vn hi Olympicln th 24 ti Seoul

(1988)

Nh Nguyn(1271 1368)

Nh Minh(1368 1644)

Nh Thanh(1616 1911)

Thnh lp nc Cngha Trung Hoa (1912)

Thnh lp nc Cngha Nhn dn TrungHoa (1949)

Nh Tng(960 1279)

Cuc Thp t chinhu tin (1096 99)

Martin Luther khi xng cuc ci cch (1517)

Cch mng M (1776)Cch mng Php (1789 1793)

Cuc chin 30 nm (1618 48)

Ngh in Gutenberg (1455)Columbus khm ph Chu M (1492)

Marco Polo (1254 1324)Mangna Carta (1215)

Cuc chin100 nm(1344 1434)

Cuc ni chin M (1861 65)

Triu i Joseon (1392 1910)

gm menngc bch

Vng quc Ai cpthuc nn vn minhLng H ci

Th chin th 1 (1914 1918)Th chin th 2 (1939 1945)

Hunminjeongeuml cun sch dy chHangeul, h thng ch citing Hn do vua Sejong(1418 1450), v vua th4 ca Triu i Joseonsng to.

Hn Quc

Trung Quc

Phng Ty

TCN 5000 2000 1000 500 200 100 SCN 200 300 400 500 600 700 900 1000 1100 1200 1300 1400 1500 1800 1900 2000

S lc


19/129

Hin php

C quan Hnh php

C quan Lp php

C quan T php

Cc t chc c lp

Chnh quyn a phng

Hinphpv

Chnhph

HIENPHAPVACHNHP

HU

4


20/129

Hin php v Chnh ph

Cheongwadae

(Vn phng Tng thng)

39

Nhng nguyn tc c bn ca Hin php Hn Quc gm ch

quyn dn tc, phn chia quyn lc, theo ui mc tiu thng

nht 2 min Nam Bc trong dn ch v ha bnh, theo ui ha

bnh v hp tc quc t, Nh nc php quyn v trch nhim

ca Nh nc trong vic tng cng phc li x hi.

Sa i Hin php i hi quy trnh c bit khc vi nhng

cng tc lp php khc. Hoc l Tng thng hoc l a si

biu Quc hi mi c th trnh n sa i Hin php. Mi

sa i cn sng thun khng chca Quc hi m cn phi

t mt cuc trng cu dn trn phm vi ton quc. i vi

Quc hi, cn c t nht 2/3 i biu Quc hi ng h, trong khi

i vi ngi dn th phi cn hn 50% s phiu hp l trong

cuc trng cu dn trn c nc.

C quan Hnh php

Tng thng

Tng thng Hn Quc c bu di hnh thc b phiu kn,

trc tip v bnh ng trn phm vi c nc, l ngi ng u

c quan hnh php.

Mi Tng thng gi nhim k 5 nm v khng c ng c

trong nhim k tip theo. iu khon mt nhim k duy nht

nhm m bo khng cho bt k c nhn no nm quyn lc

Hin php

Ngy 17 thng 7 nm 1948, Hin php u tin ca Hn Quc

c thng qua. Tri qua nhiu bin ng ln v chnh tr trong

qu trnh theo ui mc tiu xy dng dn ch, Hin php Hn

Quc c sa i 9 ln, ln sa i cui cng vo ngy 29

thng 10 nm 1987.

Hin php hin nay tiu biu cho nhng tin b ln hng

ti mt nn dn ch ton din. Bn cnh qu trnh sa i Hin

php, cn c mt s thay i ng k v quyn hn nhim v,

gm vic hn ch quyn ca Tng thng, trao thm quyn lc

cho c quan lp php v b sung cc phng sch nhm bo

v nhn quyn. c bit, vic xy dng Ta n Hin php mi

v c lp ng vai tr ct yu trong vic a Hn Quc tr

thnh mt x hi dn ch v t do hn.

Hin php bao gm Li Mu, 130

iu, 6 Quy tc b sung v c chia

lm 10 Chng: iu khon chung,

Quyn v Ngha v ca Cng dn, Quchi, C quan Hnh php, Ta n, Ta n

Hin php, C quan Qun l Bu c,

Chnh quyn a phng, Kinh t, v

Sa i Hin php.

Bn tho Hin php HnQuc u tin

38

Hin php vChnh ph


21/129

Th ba, Tng thng l Tng t lnh cc lc lng v trang,

c quyn lc rng ri i vi cc chnh sch qun s, gm c

quyn tuyn b chin tranh.

Th t, Tng thng l nh ngoi giao ng u v l ngi

hoch nh chnh sch ngoi giao. Tng thng c quyn ch

nh v c cc c phi vin ngoi giao, k cc hip c vi

cc quc gia khc trn th gii.

Cui cng, Tng thng l ngi hoch nh chnh sch v

lm lut ch yu. Tng thng c th xut d tho lut ln

Quc hi hoc by t quan im vi C quan Lp php trc

tip hay bng vn bn. Tng thng khng th gii tn Quc hi

nhng Quc hi c th buc Tng thng chu trch nhim cui

cng trc Hin php trong trng hp b buc ti phn quc.

Ni cc

Theo ch Tng thng ca Hn Quc, Tng thng thc hin

cc chc nng hnh php qua Ni cc gm 15-30 thnh vin

do Tng thng ch tr v chu trch nhim quyt nh mi chnh

sch quan trng. Th tng do Tng thng chnh v c

Quc hi thng qua. L ngi tr l hnh php chnh cho Tng

thng, Th tng gim st cc B hnh chnh v qun l Vn

phng iu phi Chnh sch ca Chnh ph di s cho

41

chnh ph trong mt thi gian di. Trong trng hp Tng

thng qua i hoc tn tt, Th tng hay thnh vin Ni cc

s tm thi gi chc Tng thng theo quy nh ca lut php.

Theo h thng chnh tr hin hnh, Tng thng m nhim 5

vai tr ch yu. Th nht, Tng thng l ngi ng u quc

gia, tng trng v i din cho ton th dn tc trong h

thng chnh ph cng nh v mt ngoi giao. Tng thng tip

n cc nh ngoi giao nc ngoi, trao hun, huy chng v

cc danh hiu khc cng nh ban lnh n x. Tng thng c

ngha v bo v nn c lp, ton vn lnh th v tnh lin tc

ca quc gia cng nh duy tr Hin php, ngoi ra cn c

nhim vc bit l theo ui s nghip ti thng nht ha

bnh hai min Triu Tin.

Th hai, Tng thng l ngi ng u C quan Hnh

chnh v ban hnh cc b lut c C quan Lp php thngqua, ng thi ban b cc ch th v sc lnh thc thi lut

php. Tng thng c ton quyn cho Ni cc, cc c quan

c vn v C quan Hnh php khc. Tng thng c quyn ch

nh cc cng chc trong gm Th tng v ngi ng

u cc C quan Hnh php.

Tng thng Lee Myung-bak(bn phi) v nht phunhn Kim Yoon-ok (bn tri)

Hin php v Chnh ph

40

Ni cc


22/129

C quan Tnh bo Quc gia c quyn thu thp mi thng tin

tnh bo chin lc trong cng nh ngoi nc, thng tin v

cc hot ng lt chnh quyn v ti phm quc t. C quan

ny cng ln k hoch v iu phi cc hot ng tnh bo v

an ninh ca chnh ph.

y ban Vin thng Hn Quc gm 5 thnh vin thng trc

iu hnh trn c sng thun. y l c quan cp cao nht

qun l cc c quan truyn hnh, vin thng v truyn hnh

Internet hay IPTV.

Khu lin hp Chnh quynDaejeon

43

ca Tng thng. Th tng cng c quyn tho lun cc chnh

sch quc gia ln v tham d cc cuc hp ca Quc hi. Cc

thnh vin trong Ni cc do Tng thng b nhim theo tin c

ca Th tng. Nhng thnh vin ny c quyn lnh o v

gim st cc B hnh chnh, tho lun nhng vn quc gia

h trng, hnh x nhn danh Tng thng v c mt ti Quc

hi by t quan im ca mnh. Thnh vin Ni cc chchu

trch nhim c nhn v tp th trc Tng thng.

Ngoi Ni cc, Tng thng cn gim st trc tip mt s c

quan son tho v thc hin cc chnh sch quc gia: y ban

Kim ton v Thanh tra Hn Quc, C quan Tnh bo Quc gia,

y ban Thng tin Hn Quc. Nhng ngi ng u cc c

quan ny do Tng thng b nhim, ring Ch tch y ban Kim

ton v Thanh tra phi c Quc hi thng qua.

y ban Kim ton v Thanh tra c quyn kim tra cc hot

ng ti chnh ca cc c quan Chnh ph trung ng v a

phng, cc tp on Nh nc v cc t chc lin quan. y

ban ny cng c trao quyn thanh tra nhng v lm dng

cng quyn hay nhng hnh vi sai tri ca cc cng chc Nh

nc trong phm vi quyn hn ca h. Kt qu thanh tra c

bo co ln Tng thng v Quc hi, mc d y ban ny ch

chu trch nhim trc ngi ng u c quan hnh php.

Khu lin hp Chnh quynTrung ng ti Sejongno

Hin php v Chnh ph

42


23/129

C hai loi phin hp lp php gm phin thng k v

phin c bit. Phin hp thng kc t chc hng nm,

ko di t thng 9 n thng 12; phin hp c bit c th

c triu tp theo yu cu ca Tng thng hoc t nht s

i biu Quc hi. Thi gian din ra phin hp thng k ti a

l 100 ngy v vi phin hp c bit ti a l 30 ngy. Nu

Tng thng yu cu triu tp phin hp c bit th phi xc

nh r thi gian din ra phin hp v l do triu tp.

Tr nhng trng hp khc c quy nh trong Hin php

hay lut php, quyt nh ca Quc hi chtr thnh c hiu lc

khi c t nht trn si biu Quc hi n hp v trn s

d hp b phiu thun. Trong trng hp s phiu bng nhau,

th vn nu ra coi nh l b Quc hi bc b. Cc k hp

Quc hi c cng khai cho ngi dn bit nhng ngi ta

c th b qua quy nh ny nu hn mt na si biu c mt

chp thun, hoc khi Ch tch Quc hi thy rng cn thit phi

lm nh vy v li ch an ninh quc gia.

Hin php trao cho Quc hi mt s chc nng, trong

ch yu l lp php. Cc chc nng khc ca Quc hi bao

45

C quan Lp php

Quyn lp php c trao cho Quc hi C quan Lp php

ny chc mt vin. Quc hi gm 299 thnh vin vi nhim k

l 4 nm. Trong s 299 gh thnh vin Quc hi, 245 l do c

tri cc a phng bu ra, 54 gh cn li c bu t hthng i din theo t l phn b cho mi ng chnh tr ginh

c t nht 3% tng s phiu bu hp l hoc t nht 5 gh ti

cuc bu c ca nhn dn a phng. H thng ny nhm

phn nh ting ni ca ngi dn thuc mi tng lp x hi

ng thi nng cao tnh chuyn mn ca Quc hi.

tiu chun c bu c, ng c vin phi t nht l

25 tui. Mi ng c vin phi ginh c a s phiu bu t

mi khu vc bu c. i biu Quc hi khng phi ch u trch

nhim ngoi Quc hi v nhng kin pht biu hoc nhng l

phiu b trong c quan lp php. Trong thi gian din ra k hp

Quc hi, khng i biu Quc hi no b bt hoc giam gi

nu khng c sng ca Quc hi tr trng hp phm ti

r rng. Trong trng hp mt i biu Quc hi b bt hoc

giam gi trc khi bt u phin hp, th thnh vin phi

c tr t do trong sut k hp theo yu cu ca Quc hi.

Mi cng dn trn 19 tuiu c quyn bu c

Quc hi

Hin php v Chnh ph

44

Quc hi Kha 18


24/129

C quan T php

C quan T php Hn quc gm Ta n Ti cao, Ta Phc

thm, Ta n Cp Qun, Ta n v Quyn Sng ch, Ta n

Gia nh v cc Ta n Hnh chnh v Ta n a phng.

Ta n thc hin chc nng ca mnh trn cc lnh vc dn

s, hnh s, hnh chnh, bu c v cc lnh vc t php khc,

ng thi gim st mi cng vic lin quan ti ng k bt

ng sn, ng k hn nhn, chng khon ti chnh v quan

chc ta n.

Ta n Ti cao l ta n t php cp cao nht, xt x cc

v khng co do ta n cp di a ln. Chnh n Ta n Ti

cao do Tng thng chnh vi s thng qua ca Quc hi. Cc

thm phn khc do Tng thng chnh theo ngh ca Chnh

n Ta n ti cao. Nhim k cho Chnh n Ta n ti cao l 6

nm v khng c ng c nhim k tip theo. tui ngh

hu cho Chnh n Ta n ti cao l 70. Nhim k cho cc thm

phn khc l 6 nm. Mc d cc thm phn c thc b

nhim li theo quy nh lut php nhng tui nghhu l 65.

Ta Phc thm xt x cc v khng co v dn s, hnh

s v hnh chnh t cc Ta n Cp Qun, Ta n Hnh

chnh v Ta n Gia nh, ng thi xt x cc v n c bit

theo quy nh ca lut php. Ta n v Quyn Sng ch xem

xt cc quyt nh a ln t C quan Cp Bng Sng ch.

Ta n Ti cao l ta n cui cng i vi cc v tranh chp

v bng sng ch. Ta n Cp Qun c t Seoul v 13

thnh ph sau: Incheon, Uijeongbu, Suwon, Chuncheon,

Daejeon, Cheongju, Daegu, Busan, Changwon, Ulsan,

Gwangju, Jeonju v Jeju. Ta n Gia nh c quyn xt x

mi v n lin quan n cc vn hn nhn, v thnh nin v

ni b gia nh. Ta n Hnh chnh ch gii quyt cc v n

hnh chnh. Cc Ta n Cp Qun bn ngoi Seoul cng thchin cc chc nng ca Ta n Hnh chnh trong khu vc a

bn. Ngoi cc ta n trn, cn c cc Ta n Binh thc hin

chc nng xt x cc v n trong qun i v nhn vin dn

s lm vic trong lc lng v trang.

47

gm: ph chun ngn sch quc gia, nhng vn lin quan

n chnh sch ngoi giao, tuyn b chin tranh, vic n tr

ca qun i Hn Quc nc ngoi hay ca lc lng qun

s nc ngoi ti Hn Quc, thanh tra, iu tra cc vn

quc gia c th v vn lun ti quan chc cp cao.

Vic b phiu kin ngh lun ti i vi mt quan chc c

b nhim phi c t nht si biu Quc hi ng . Ni

dung lun ti sc thng qua nu c a si biu Quc

hi biu quyt tn thnh. Kin ngh lun ti Tng thng cn a

si biu Quc hi thng qua th mi c bt u. Kin ngh

ny chc thng qua nu c t nht si biu Quc hi

biu quyt tn thnh.

Quc hi bu ra mt Ch tch v 2 Ph Ch tch theo nhim

k 2 nm mt ln. Ch tch Quc hi ch tr cc phin hp ton

th v i din cho c quan lp php ny trong khi gim st

cng tc qun l c quan . Trong trng hp Ch tch vng

mt, th hai Ph Ch tch s lm vic thay mt Ch tch.

Ta n Ti cao

Hin php v Chnh ph

46

Tng n Thm phntrc Ta n Ti cao qun Seocho, Seoul


25/129

Qung trng Seoultrc Ta Th chnh

tng ng vi Quc hi, Chnh ph, ta n v Ta n Hin

php Hn Quc nhm mc ch gim st cng bng cc cuc

bu c v trng cu dn trn c nc. C quan ny cng x

l cc cng vic qun l lin quan n cc ng chnh tr v

ngun qu chnh tr.

Nhim k v v tr ca mi thnh vin trong y ban c

m bo nh quy nh trong Hin php. Cc thnh vin ny

c m bo thc hin cng bng cc nhim v m khng c

s can thip t bn ngoi.

y ban Quyn Con ngi Quc gia

y ban ny c thnh lp vo nm 2001 nh mt c quan

quc gia h tr cho vic bo v quyn con ngi. y ban cam

oan thc hin quyn con ngi theo ngha rng hn, bao gm

nhn phm, gi tr v t do ca mi con ngi nh nu r

trong cng c v hip c quc t v quyn con ngi mHn Quc tham gia k kt.

y ban gm 11 thnh vin trong c mt Ch tch, 3 Thnh

vin Thng trc v 7 Thnh vin Khng Thng trc. Trong

s 11 thnh vin, 4 ngi do Quc hi bu, 4 ngi do Tng

thng chnh, 3 ngi cn li do Chnh n Ta n ti cao ch

nh v c Tng thng thng qua.

Chnh quyn a phng

Hin php Hn Quc nu r ti iu 117 rng Chnh quyn a

phng x l cc cng vic gn lin vi cng tc phc li cho

ngi dn a phng, qun l ti sn v thc hin cc quy

nh lin quan n iu phi quyn t tr ti a phng trong

gii hn lut php cho php.

Lnh o chnh quyn a phng qun l v gim st cc

cng vic hnh chnh, tr trng hp khc m lut php c quy

49

Cc t chc c lp

Ta n Hin php

Ta n Hin php c thnh lp thng 9 nm 1988, l c

quan ch cht ca h thng hin ch. Hin php ca nn Cng

ha th 6 da trn kht vng dn ch su sc ca ngi dn

Hn Quc, p dng h thng t php mi Ta n Hin

php bo v Hin php v bo v cc quyn c bn ca con

ngi bng cch thit lp cc th tc c bit xt x nhng

vn hin ch.

Ta n ny c quyn gii thch Hin php v xem xt tnh

hp hin ca tt c cc o lut, a ra cc quyt nh t php

buc ti hay gii th mt ng chnh tr, ng thi a ra

phn quyt i vi cc tranh chp v thm quyn xt x v

khiu ni c tnh hin ch.

Ta n gm 9 Thm phn. Nhim k cho cc thm phn l 6

nm v c th gia hn. Tr s ta n l ta nh mi vm 5 tng Seoul, tng ginh Gii thng Kin trc Hn Quc.

y ban Bu c Quc gia

Cn c theo quy nh tiiu 114 trong Hin php, y ban Bu

c Quc gia c thnh lp nh mt c quan hin chc lp

Ta n Hin php

Hin php v Chnh ph

48


26/129

Chnh quyn a phng cp c s cung cp d ch v cho

ngi dn thng qua h thng khu vc hnh chnh (eup, myeon

v dong). Mi chnh quyn a phng cp c su c vi

khu vc hnh chnh vi t cch l tr s x l cc nhu cu ca

c dn sng trn a bn. Tr s eup, myeon v dong ch yu

thc hin cc chc nng gii quyt th tc hnh chnh v d chv x hi thng ngy.

51

nh. Cc chc nng hnh chnh a phng gm cc chc

nng c Chnh quyn Trung ng giao ph nh qun l ti

sn v cc c s cng cng, nh gi v thu thu cng nh

cc l ph dch v ti a phng.

Chnh quyn a phng cp cao v c bn ng vai tr

trung gian gia Chnh quyn Trung ng v chnh quyn a

phng cp c s.

Hin php v Chnh ph

50

Chnh quyn a phng

1

3

5

6

4

7

2

1

8

11

15

14

10

9

12

13

16

Th Seoul

Th Seoul

V tr tr s: Euljiro

Dn s: 10 triu

Din tch: 605 km2

http:///www.seoul.go.kr/

2 Thnh ph Busan

V tr tr s: Jungangro

Dn s: 3,5 triu

Din tch: 766 km2

http://www.busan.go.kr/

3 Thnh ph Incheon

Office Location: Guwol-dong

Population: 2.6 million

Area: 1,007 km2

http://www.incheon.go.kr/

4 Thnh ph Daegu

V tr tr s: GongpyeongroDn s: 2,5 triuDin tch: 884 km2

http://www.daegu.go.kr/

5 Thnh ph Daejeon

V tr tr s: HyangchongilDn s: 1,5 triuDin tch: 540 km2

http://www.daejeon.go.kr/

6 Thnh ph Gwangju

V tr tr s: Chipyung-dong

Dn s: 1,4 triu

Din tch: 501 km2

http://www.gwangju.go.kr/

7 Thnh ph Ulsan

V tr tr s: qun Shinjung 1

Dn s: 1,1 triu

Din tch: 1057 km2

http://www.ulsan.go.kr/

8 Tnh Gyeonggi

V tr tr s: Suwon

Dn s: 11,2 triu

Din tch: 10.184 km2

http://www.gg.go.kr/

11Tnh Chungcheongnam

V tr tr s: Daejeon

Dn s: 1,9 triu

Din tch: 8061 km2

http://www.chungnam.net/

15Tnh Chungcheongbuk

V tr tr s: Cheongju

Dn s: 1,5 triu

Din tch: 7432 km2

http://www.cb21.net/

13Tnh Jeollabuk

V tr tr s: Jeonju

Dn s: 1,7 triu

Din tch: 8063 km2

http://www.jeonbuk.go.kr/

12Tnh Jeollanam

V tr tr s: Muan

Dn s: 1,8 triu

Din tch: 12.121 km2

http://www.jeonnam.go.kr/

14Tnh Gangwon

V tr tr s: Chuncheon

Dn s: 1,5 triu

Din tch: 16.874 km2

http://www.provin.gangwon.kr/

10 Tnh Gyeongsangbuk

V tr tr s: Daegu

Dn s: 2,6 triu

Din tch: 119.026 km2

http://www.gyeongbuk.go.kr/

9 Tnh Gyeongsangnam

V tr tr s: Changwon

Dn s: 3,1 triu

Din tch: 10.524 km2

http://www.gsnd.net/

16c khu T tr Jeju

V tr tr s: Thnh ph Jeju

Dn s: 0,5 triu

Din tch: 1848 km2

http://www.jeju.go.kr/


27/129

Constitution and Government

52 5353

Hin php v Chnh ph S lc

52

L Tha Vn

Tng thng th1, 2, v 3

(1948 - 1960)

Yun Bo-seon

Tng thng th 4(1960 - 1962)

Park Chung-hee

Tng thng th 5, 6,7, 8, v 9

(1963 - 1979)

Choi Kyu-hah

Tng thng th 10(1979-1980)

Chun Doo-hwan

Tng thng th 11v 12

(1980 - 1988)

Roh Tae-woo

Tng thng th 13(1988 - 1993)

Roh Moo-hyun

Tng thng th 16(2003 - 2008)

Lee Myung-bak

Tng thng th 17(2008 - )

Kim Young-sam

Tng thng th 14(1993 - 1998)

Kim Dae-jung

Tng thng th 15(1998 - 2003)

B Chin lc vTi chnh

B Gio dc,Khoa hc vCng ngh

B Ngoi giao vThng mi

B Thng nht

B T php B Quc phngB Hnh chnh cng

v An ninh

B Vn ha,Th thao v Du lch

B Thc phm,

Nng, Lm,Ng nghip

B Kinh t Tri thc B Y t, Phc li vGia nh B Mi trng

B Lao ng B Bnh ng GiiBt ai, Giao

thng v Vn bin

Tng thng

Th tng

. y ban Kim ton v Thanh tra

. C quan Tnh bo Quc gia

. Vn phng B trng Cc Vncbit

. B Lp php Chnh ph

. B Ngi yu nc v Cuchin binh

. y ban Thng mi Bnh ng

. y ban Dch v Ti chnh

. y ban Chng Tham nhng vQuyn Con ngi

. y ban Vin thng Hn Quc

C cu Chnh ph

Tng thngi Hn Dn QucLp php Hnh php T php Ta nHin php


28/129

Bi cnh lch s

N lc tm kim gii php ha bnh cho vn ht nhn Bc Triu Tin


QuanhlinTriu

QUANHELIENTRIE

U

5


29/129

Binh lnh khu vc giituyn, trong Khu vc PhiQun s gn Cheorwon

57

Chin tranh Triu Tin leo thang thnh xung

t quc t trn din rng, vi vic 16 quc gia

thuc Lin Hp Quc st cnh chin u cng

qun i min Nam; trong khi Trung Quc v

Lin X tham gia cuc chin vi t cch ng

minh ca lc lng Bc Triu Tin. Cuc chin

kt thc vi tha thun ngng bn, to ra vnh

ai ngng bn di 155 dm phn chia bn o

Triu Tin.

Cuc i u trong Chin tranh Lnh trn

bn o Triu Tin tr nn cng thng hn sau

khi Hip nhnh chin c k kt. Theo Hip

nh ny, Chnh ph Hn Quc theo ui chnh

sch thng nht t nc bng cch y lui ch

ngha cng sn, cn chnh quyn Bc Triu Tin p dng chnh

sch cng rn xoay quanh n lc sao cho min Nam cng c

th ch cng sn.

Mc cng thng ca Chin tranh Lnh bt u du bt k t

u nhng nm 1970, khi cc nc t bn v cng sn chnggim bt cng thng. Trong bi cnh , ngy 4 thng 7 nm

1972, Seoul v Bnh Nhng cng ra Thng co Chung Nam -

Bc Triu Tin. Ngoi ra, hai bn cng tham gia mt s cuc hi

m v trao i hn ch thng qua hot ngi thoi gia Hi

Ch ThpHai min Nam - Bc Triu Tin v cc Cuc Gp g

ca y baniu phi Nam - Bc Triu Tin. Tuy nhin, kh c th

ha gii c nhng hn th v ng vc tch t li qua nhiu nm

gia hai min Nam - Bc, khin nhng n lc xy dng lng tin

tng ln nhau trn vi chnh tru tr nn v ch.

Nm 1979, mt ln na th gii li ng trc b vc thm

khi cuc i u trong Chin tranh Lnh li bng ln sau khi

Lin X tin vo Afghanistan. Kt qu l, quan h lin Triu tr

nn xu i. Khong gia nhng nm 1980, Lin X bt u

thc hin ci cch v m ca, khi ng qu trnh i mi

cc nc x hi ch ngha ti ng u. Quan h lin Triu

cng t c bc ngot quan trng nh c cu Chin tranh

Lnh bt u tan r.

Bi cnh lch s

Khi Chin tranh Th gii th II kt thc vi vic Nht Bn chnh

thc u hng, ngi dn Triu Tin cm thy v cng vui

sng v kht khao mong mun t nc c thng nht, c

lp. Tuy nhin, iu tht vng l h nhn thy mnh tr thnh

tm im ca cuc Chin tranh Lnh tip theo gia phng

ng v phng Ty, v phi ch u cnh t nc t ip tc b

chia ct. t nc b chia ct v s hnh thnh hai chnh quyn

ring bit pha Nam v pha Bc rt cuc dn n cuc ni

chin vn c bit n nh l cuc Chin tranh Triu Tin

(1950-1953). Trong khi cuc Chin tranh Triu Tin thc t l

mt h ly ca cc xung t h t tng ni ti, th nhiu ngi

xem l mt cuc chin tranh y nhim gia phng Ty v

khi cng sn.

i Tng nim Cu Chinbinh trong Chin tranh TriuTin Washington, D.C.

56

Quan h lin Triu

Quan h lin Triu


30/129

Qu Hp tc lin Triu. Nhiu bin php c th khc nh Hip

nh lin Triu C bn c thng nht thng qua i thoi

vi Bc Triu Tin. Nm 1991, hai min Triu Tin cng tham

gia t chc Lin Hp Quc. ng thi ny c nh gi nh

cch thc xy dng khun kh cho vic ha gii v hp tc

gia hai min.Tuy c rt nhiu n lc ni b ca hai min Triu Tin

nhm xy dng khun kh cho s pht trin quan h lin

Triu v trn thc t, hai min t c nhng tha

thun quan trng, quan h lin Triu vn khng th chuyn

sang bc pht trin tip theo l giai on ha gii. Vic

Bc Triu Tin sau rt khi Hip c Cm ph bin V

kh Ht nhn di mt go nc lnh vo mi quan h lin

Triu v y mi quan h li li th tin thoi lng nan

nh trc y.

Mc d c mt tha thun v nguyn tc s t chc cuc

hp thng nh lin Triu vo nm 1994, nhng tng ny

b gc li hon ton sau ci cht t ngt ca Kim Nht

59

Nm trong nhng n lc nhm tch cc thch ng vi tnh

hnh th gii ang thay i nhanh chng vo cui thp nin

1980, Hn Quc thc hin mt lot cc bin php, bao gm

vic cng b Tuyn bc bit ca Tng thng v T tn Dn

tc, Thng nht v Thnh vng vo ngy 7 thng 7 nm 1988,

thnh lp Th ch Thng nht Cng ng Dn tc Triu Tin,

thng quao lut Trao i v Hp tc lin Triu, v gy dng

Vng th nm ca Him cp cao nm 1991

Quan h lin Triu

58

Sn lng v s lng nhn cng ti Khu Lin hp Cng nghip Gaeseong

Ngun: B Thng nht Ngun: B Thng nht

Nhng cuc on t chnh thc ca cc gia nh ly tn

(ngi)

Gi tr sn phm (Triu -la M)

S lng nhn cng Bc Triu Tin (ngi)

2005.3 2005.6 2005.9 2005.12 2006.6 2006.12 2007.6 2007.12 2008.6 2008.12

0.5 0.72.81

10.89 17.38

46.90

77.31

107.27118.87

132.56

2,0003,657

4,728

7,6218,879

11,189

15,584

22,538

29,489

38,931


31/129

c t chc vo thng 10 nm 2007; mc d vy, cuc hp

ln ny khng xoa du c nhng lo lng ca d lun v vn

ht nhn ca Triu Tin.

Trong bi cnh , Chnh quyn ca Tng thng Lee Myung-

bak ln nm quyn v xut Chnh sch Tm nhn 3000, Phi

Ht nhn ha, Ci m. Chnh quyn Lee Myung-bak a rachnh sch cng tn ti v cng pht trin thnh vng vi Bc

Triu Tin, trn c s cc bin php ha gii v hp tc. Chnh

sch ny ch trng tm kim gii php cho cuc khng hong

ht nhn Bc Triu Tin v xy dng th ch ha bnh mi,

thit lp nn kinh t Bc Triu Tin v xy dng cng ng kinh

t lin Triu thng qua hp tc kinh t hng ti s phn thnh

chung, m bo hnh phc cho ngi dn Triu Tin trn c

hai min chia ct thng qua gii php cho cc vn nhn o.

Chnh quyn Lee Myung-bak n lc hin thc ha cc mc tiu

chnh sch ny bng cch thc thi chnh sch i vi Bc Triu

Tin theo hng tun th cc nguyn tc c bn nhng vn

mm do, linh hot.

N lc tm kim gii php ha bnh cho vn ht nhn Bc Triu Tin

Khng hong ht nhn Bc Triu Tin l vn gy quan ngi

cho c hai min Triu Tin v cng ng quc t. N e da

nghim trng ha bnh v n nh trn bn o Triu Tin cng

nh khu vc ng Bc . Hiu r bn cht vn ht nhn ca

Bc Triu Tin, Chnh ph Hn Quc c gng tm kim gii php

cho cuc khng hong thng qua m phn su bn, bao gm

hai min Triu Tin, Hoa K, Trung Quc, Nga v Nht Bn.

Tha thun chi tit u tin lin quan n gii php cho khng

hong ht nhn ca Bc Triu Tin v xy dng khu vc khng

c v kh ht nhn t c di hnh thc Tuyn b Chung

c cng b vo ngy 19 thng 9 nm 2005 ti vng m phn

th t ca m phn su bn (Tuyn b Chung 19 thng 9) t

chc ti Bc Kinh. Trong Tuyn b Chung, Bc Triu Tin cam

61

Thnh. Bn nm sau , Bc Triu Tin vn thc hin c

ch cm quyn m tt c mi quyt nh u tip tc da

trn nhng ng hng ca Kim Nht Thnh. V th,

quan h lin Triu mt ln na li bng cng.y cng

l lc nn kinh t Bc Triu Tin tri qua giai on cc k

kh khn. Trong khi , cc bn n lc gii quyt khnghong ht nhn ln th nht Bc Triu Tin bng cch

xy dng l phn ng nc nh kiu Triu Tin vi cng

sut 2 triu kilowatt Bc Triu Tin. Ci gi l m

phn bn bn c thc hin nh mt phn n lc thit

lp ha bnh n nh trn bn o Triu Tin.

Ngay sau khi Tng thng Kim Dae-jung nhm chc

nm 1998, Chnh ph Hn Quc, vi ch trng tch bit

vn kinh t vi vn chnh tr, cho php thc hin nhng

d n hp tc kinh t quy m ln, vi s tham gia ca c khu

vc kinh t t nhn. Thm vo , Chnh ph cng khi ng

D n Du lch Geumgangsan vo thng 11 nm 1998. Tt c

nhng ng thi tch cc ny dn ng cho nhng bct ph quan trng trong quan h lin Triu. Thng 6 nm 2000,

cuc hp thng nh u tin gia lnh o cao cp hai min

Triu Tin k t khi t nc b chia ct c t chc. Cuc

hp ny c ngha nhng lc thc y vic thc hin cu

tr lng thc cho Bc Triu Tin trn mt quy m ln, v mt

st on t cho nhng gia nh ly tn c t chc.

Ring trong lnh vc kinh t, hai min c gng thc hin vic

ni li tuyn xe la v ng b gia Gyeongui v Donghae

ni lin hai min. Khu Lin hp Cng nghip Gaeseong c

xy dng. Nhng d n t sau cuc hp thng nh lin Triu

gp phn quan trng lm ha du cng thng gia hai min,

ng thi thay i quan im ca Bc Triu Tin v Hn Quc.

Tuy vy, vic Bc Triu Tin tin hnh th v kh ht nhn

thng 10 nm 2006 gy ra mt ln sng bt bnh trong d lun

Triu Tin, v s ch trch Chnh sch nh dng ca Chnh

ph Hn Quc i vi Bc Triu Tin cng tr nn gay gt.

Trong bi cnh , cuc hp thng nh lin Triu ln th hai

Cuc hp thng nh lchs Nam Bc Triu Tin,nm 2000

Quan h lin Triu

60


32/129

bn khng t c thm tha thun no trong sut nhng

cuc hp ca cc v trng on m phn su bn, bt u

vo thng 12 nm 2008.

Qu trnh phi ht nhn ha bn o Triu Tin ang bc

vo mt giai on mong manh khi cc bn lin quan tm kim

bin php hon thnh giai on hai ca qu trnh v bcvo giai on ba. Trong khi giai on hai cha th hon tt do

nhng tht bi lin tip trong thm nh ni dung ca Tuyn b

Ht nhn, Chnh quyn Hn Quc cam kt thc hin hp tc

cht ch vi cc bn tham gia m phn su bn nhm xy

dng mt Bc Triu Tin khng c v kh ht nhn ng nh

ni dung ca Tuyn b Chung 19 thng 9.

Hn Quc tn dng v tr Ch tch Nhm Lm vic v Hp

tc Kinh t v Nng lng c t chc trn c s Tha thun

13 thng 2 nh l cng cm bo cho tin trnh phi ht nhn

ha sun s Bc Triu Tin. Hn th na, bt c khi no m

phn su bn gp phi cn t r, Hn Quc u chng p

dng bin php i thoi lin Triu v lin minh Hn M

a ra nhng gii php c th nhm gim bt tr ngi v

thuyt phc cc bn lin quan tr li bn m phn.

Gii php ha bnh cho vn ht nhn ca Bc Triu Tin

i hi nhng n lc phi hp ca cc nc lin quan v cng

63

kt t b tt c cc loi v kh ht nhn v nh my ht nhn

hin c; trong khi , cc bn lin quan cam kt sp li nhng

hnh ng ny ca pha Bc Triu Tin bng cc hot ng hp

tc kinh t, cung cp nng lng, v bnh thng ha quan h.

Nhng tha thun ny to nn mt khun kh c bn cho gii

php cn bn v vn ht nhn ca Bc Triu Tin.Mc d vic Bc Triu Tin phng th tn la v tin hnh

th ht nhn gy phn ng mnh trong d lun quc t vo

nm 2006, song cc bn tham gia m phn su bn vn

khng t b n lc v tip tc tm kim xy dng khu vc phi

ht nhn Bc Triu Tin. Nhng c gng ny sau cng cng

em li kt qu l, K hoch Hnh ng Ban u Thc hin

Tuyn b Chung (Tha thun 13 thng 2) t c vo ngy

13 thng 2 nm 2007, v K hoch Hnh ng Bc hai Thc

hin Tuyn b Chung (Tha thun 3 thng 10) t c vo

ngy 3 thng 10 nm 2007.

Theo cc tha thun ny, Bc Triu Tin bt u ng ca

v nim phong cc thit b my mc lin quan n ht nhn vo

ngy 14 thng 7 nm 2007. Bc Triu Tin cng bn giao ci

gi l Tuyn b ht nhn vo ngy 26 thng 6 nm 2008,

nhm xa b kh nng hot ng ca cc thit b my mc lin

quan n ht nhn. Trong khi cc tho lun lin quan ti vic

thm nh ni dung ca Tuyn b Ht nhn c tin hnh, cc

Phi vin t su quc giachp nh lu nim trongcuc hp gii tr ht nhnBc Triu Tin ti BcKinh, Trung Quc vo ngy30 thng 9 nm 2007

Thi u bng nam giaohu lin Triu

Quan h lin Triu

62


33/129

nc th ba. Vic pht trin khu Lin hp Cng nghip

Gaeseong v D n Du lch Geumgangsan lm gia tng s

lng ln ngi i thm thn nhn bn kia bn o. Khng

k nhng ngi i du lch ti Geumgangsan hay Gaeseong, k

t nm 2006, mi nm u c hn 100.000 ngi sang thm

Bc Triu Tin. S lng du khch tng t 8.000 ngi nm2000 ln 187.000 ngi nm 2008.

Tnh hnh thng mi v u t lin Triu

Trong giai on u, trao i thng mi lin Triu din ra di

hnh thc thng mi gin tip, ch yu thc hin thng qua

mi gii thng mi nc ngoi ti nhng a im nh Trung

Quc. Thng mi trc tip gia hai min Triu Tin bt u

ngay sau khi m ca hot ng Vn Phng Hp tc Kinh t lin

Triu Gaeseong thng 10 nm 2005. Thng mi lin Triu

m rng t khong 420 triu -la nm 2000 ln hn 1 t-la

nm 2005, khi khu Lin hp Cng nghip Gaeseong i vo hotng y . Thng mi lin Triu t tng gi tr khong 1,8

t-la nm 2008.

Thng mi lin Triu tip tc m rng dn khin s quan

tm ti vic u t vo Bc Triu Tin gia tng. Cn c vo Bin

php Kch hot Hp tc Kinh t lin Triu, Chnh ph Hn Quc

to c s th ch php l h tr cho u t vo Bc Triu Tin.

S lng cc d n hp tc kinh tc ph duyt tng t 2 d

n nm 2000 ln 62 d n nm 2008. Phm vi cc lnh vc trong

hp tc kinh t tr nn a dng hn, t khu vc sn xut sang

khu vc dch v lin quan n cng nghip nh hu cn.

Ni lin tuyn ng st v ng b v D n Du

lch Geumgangsan v Gaeseong

T thng 12 nm 2004, mt s tuyn ng b ni lin hai

min Triu Tin nh Quc l Gyeongui v Donghae c a

vo s dng, tu ha ch hng ha i vo hot ng thng

65

ng quc t.t c iu ny, Chnh quyn Hn Quc n

lc ht sc thuyt phc Bc Triu Tin t b v kh ht nhn

trong khun khi thoi lin Triu hoc trong cc cuc m

phn, hoc trong cc n lc phi hp vi cc bn tham gia m

phn su bn, bao gm Ha K, Nht Bn, Trung Quc v Nga.


Tuyn b ca Tng Thng v T tn Dn tc, Thng nht v

Thnh vng ngy 7 thng 7 nm 1988 nh du s khi u

chnh thc ca cc hot ng trao i v hp tc lin Triu.

Trong cuc hp Thng nh lin Triu t chc vo nm

2000, hai min Triu Tin nht tr xy dng khun kh cho

cc cuc hp nh k cp b trng lin Triu v hnh thnh

y ban Hp tc Kinh t lin Triu. Bn cnh , ba d n hp

tc kinh t, bao gm D n xy dng khu Lin hp Cng

nghip Gaeseong, D n xy dng ng b v ng st

lin Triu, v D n du lch Geumgangsan c trin khaiton din.

Hot ng trao i v hp tc lin Triu khng chgp phn

to ra li ch kinh t m cn lm ha du nhng cng thng

qun s trn bn o Triu Tin, cho thy s ph thuc ca

kinh t Bc Triu Tin vo Hn Quc, v mang li nhng bin

i t t min Bc Triu Tin. Chnh ph Hn Quc c gng

pht trin trao i v hp tc lin Triu nh mt trong nhng n

lc thc hin m ca v ci cch Bc Triu Tin. Hn

na, c s thc t cho vic thng nht hai min sc to

dng thng qua cng ng kinh t lin Triu.

Tnh hnh trao i nhn lc gia hai min Triu Tin

Ngi dn Nam v Bc Triu Tin giy, vi giy php do

chnh quyn hai bn cp, c th s dng mng li ng b,

ng bin hoc ng hng khng c xy dng i

thm b con bn kia bn o, hoc c thon t mt

Quan h lin Triu

64


34/129

on mt ca d n v vic bc thm chia l s dng c

hon thnh.

Khu Lin hp Cng nghip Gaeseong to c hi kt hp

vn u t v cng ngh ca Hn Quc vi nhn cng v t

ai ca Bc Triu Tin v li ch chung ca c hai bn. Khu Lin

hp ang dn bin mt khu vc i u cng thng thnh mtkhu vc ha gii v ha bnh. Hng ngy, Quc l Gyeongui

vn c s dng chuyn ch 700 loi xe c v 1.200 nhn

vin Hn Quc v cc ngun cung ng i ngang qua Khu vc

Phi Qun s, c gng p ng nhu cu ca cc doanh nghip

trong Khu Lin hp v gip chun b xy dng khu cng nghip

cho cc doanh nghip mi ti y. Tnh n cui thng 12 nm

2008, khi lng hng ha tr gi khong 251,42 triu -la

c sn xut ti Khu Lin hp, gn 36 triu -la gi tr hng

ha l t xut khu. Gi tr sn phm ly k ca Khu Lin hp

k t nm 2005 c tnh t 524.8 triu -la, nm 2008 chng

kin s tng trng vt bc v sn lng u ra trong Khu

Lin hp.

Da trn nhng tha c t c gia hai min Triu

Tin, Chnh quyn Hn Quc khng ngng c gng phi hp

cht ch vi nh chc trch Bc Triu Tin v cc doanh

nghip lin quan, cng nh gim st cc ng thi, to iu

67

xuyn t ngy 17 thng 12 nm 2007. Tuy nhin, quyt nh

n phng ca Bc Triu Tin cho dng hot ng chuyn

ch bng ng st khin tuyn ng ngng hot ng t

ngy 1 thng 12 nm 2008.

Mc d c hn 1,93 triu ng i n du lch ti

Geumgangsan theo chng trnh d n du lch bt u tthng 11 nm 1998; hot ng du lch ny b tm thi ngng li

do s c ngy 11 thng 7 nm 2008, khi c mt du khch b

bn cht trong khu ngh trn ni ny. c 110.000 ngi du

lch ti Gaeseong t thng 12 nm 2007 n thng 11 nm

2008, cho ti khi Bc Triu Tin n phng chm dt hot

ng du lch ny.

Khu Lin hp Cng nghip Gaeseong

Khu Lin hp Cng nghip Gaeseong l mt trong nhng d

n hp tc kinh tc c hai min Triu Tin theo ui v

pht trin, nm gn thnh ph bin gii Gaeseong thuc phabc tnh Hwanghae, Bc Triu Tin. Sau cuc hp hip thng

lin Triu v tha thun gia Hyundai Asan v Bc Triu Tin,

d n c khi cng ngy 22 thng 8 nm 2000. Khu lin hp

i vo hot ng vo cui thng 12 nm 2007, ngay khi giai

Quan h lin Triu

66

Nm 2007, hai min TriuTin bt u thc hin ccchuyn tu thng nhtch hng ha giaMunsan, Hn Quc vBongdong, Bc Triu Tin.

Cng nhn Bc Triu Tinlm vic ti khu Lin hpCng nghip Gaeseong


35/129

on t cc gia nh ly tn

Nh 16 vng t chc on t cc gia nh ly tn v 7 vng

on t qua video t chc t nm 2000, tng cng 19,960

ngi c gp li thnh vin ly tn ca gia nh mnh ln

u tin sau 50 nm. Nhng tht khng may, nhng tng

bng trong quan h lin Triu thi gian gn y khin khoch on t cc gia nh ly tn bnh li cp Chnh ph

t nm 2008. Tuy nhin, cc cuc on t vn c t chc

cp c nhn. Chnh ph Hn Quc dnh sa vn

on t cc gia nh ly tn ln v tr u tin trong chng trnh

ngh s khi cuc m phn lin Triu c ni li. Chnh ph

Hn Quc s c gng t chc cc cuc on t thng xuyn

bng cch xy dng mt trung tm thng tr cho cc gia

nh ly tn on t trn ni Geumgang, cho php thnh vin

cc gia nh ly tn c v thm qu hng, cng nh cho

php thnh vin gia nh ly tn c t do thc hin cc

chuyn thm ving ngi thn.

69

kin cc cng ty c th tip tc u t v hot ng kinh

doanh trong Khu Lin hp.

Tnh hnh hot ng giao lu vn ha x hi

lin Triu

Cc hot ng giao lu vn ha x hi lin Triu c trin

khai nhm ni lin khong cch gia hai min Triu Tin trong

nhng lnh vc nh ngn ng, gio dc, i sng vn ha, to

iu k in hnh thnh mt cng ng dn tc. Cc hot ng

giao lu v hp tc trong lnh vc x hi v vn ha lin tc

c m rng v pht trin k t nm 2000. S lng cc d

n giao lu v hp tc vn ha x hi c ph duyt tng

ln 143 d n nm 2008, v 47.611 ngi c dp sang thm

na kia ca t nc trong khun kh cc chng trnh ny.

N lc bo tn tnh thun nht dn tc c trin khai thng

qua cc d n hp tc trong lnh vc l ch s, gio dc v hc

thut, cng nh trong lnh vc vn ha ngh thut, th thaov tn gio. c bit, cc on vn ng vin chung c

c sang thi u ti Gii V ch Bng bn Th gii nm 1991

v Gii V ch Thanh nin Th gii FIFA 1991. Hai min Triu

Tin cng nhau diu hnh trong l khai mc Th vn hi

Sydney 2000.

Quan h lin Triu

68

Nhng ngi h hng b lytn gia hai min Nam vBc Triu Tin gp gtrong cuc on t gia nhchnh thc

Kim Soon-kwon

(Tin sNg cc)

L Gim c Qu Ng ccQuc t, Tin sKim gimst chng trnh nghincu pht trin ca siung cc, mt sn phm

ng cc c lai to chonng sut cao hn. Nm1998, ICF chuyn giao htging siu ng cc choBc Triu Tin v bt uhot ng nghin cunhm tm cch gip BcTriu Tin ngn chn tnhtrng thiu lng thc t nc ny.


36/129

71

Quan h lin Triu S lc

70

25 thng 6 nm 1950

Chin tranh Triu Tinbng n

13 15 thng 6 nm 2000

Cuc hp Thng nh linTriu ln th nht

15 thng 09 nm 2000

Hai min Triu Tin cng diu hnh trongl khai mc Th vn hi Sydney

30 thng 6 nm 2003

Lng th xy dng Khu Lin hp Cngnghip Gaeseong

19 thng 09 nm 2005

Vng th 4 cam phn Su bn ara Tuyn b Chung, ku gi thc hinphi ht nhn ha bn o Triu Tin

2-4 thng 10 nm 2007

Cuc hp Thng nhlin Triu ln th hai

5 thng 12 nm 2007

Khi ng cc chuyn dulch trn gi cho du khchHn Quc ti thm thnhph lch s Gaeseong

11 thng 12 nm 2007

M ca vn hnh tuyn ng stlin Triu Gyeongeui v Donghae

(Dch v vn chuyn hng ha giaMunsan v Bongdong)

27 thng 7 nm 1953

K hip nh ngng bn

4 thng 7 nm 1972

Cng b Thng co ChungNam Bc Triu Tin 4 thng 7

30 thng 11 nm 1972

y baniu phiNam Bc Triu Tin

20 23 thng 09 nm 1985

Cuc on tu tin ca ccgia nh Triu Tin b ly tn

18 thng 11

nm 1998

Khi ng ccchuyn du lchtrn gi ti niGeumgansan,Bc Triu Tindnh cho dukhch Hn Quc

Nhng thnh tu lntrong quan h lin Triu

Chin tranh Triu Tin n ra vo ngy 25 thng 6

nm 1950, khi qun Bc Triu Tin trn sang min

Nam. Mt hip nh nh chin c k kt vo nm1953. S pht trin kinh t thn k ca Hn Quc k

t nm 1960 nh hng ti quan h gia hai

min. Vi nn tng kinh t vng vng,

Hn Quc c th xut cc cuc i

thoi v trao i vi Bc Triu Tin.


37/129

Quan h Quc t

Trao i Kinh t

Ha bnh v Hp tc Quc t

Hp tc Pht trin ca Hn Quc


HANQUOCVATHEGII

HnQucvThgii6


38/129

Nam v Bc Triu Tinng thi gia nhp LinHp Quc vo thng 9nm 1991

Quan h Quc t

K t khi c thnh lp nm 1948, Hn Quc lun kin tr cam

kt theo ui cc gi tr ca nn dn ch v nn kinh t th

trng. Tuy nhin, quan hi ngoi ca Hn Quc tri qua

nhng thng trm ng k trong thi gian ny. Quan hi u

X-M ni ln hng u trong Chin tranh Lnh vn tri dy

nh l hu qu ca Chin tranh Th gii th 2 chia r phn lnth gii thnh hai khi i nghch nhau. Trc tnh th ny, Hn

Quc cng khai ng h v i theo nn dn ch ca phng Ty.

Khi Chin tranh Lnh tr nn cng thng hn, Hn Quc tp

trung vo vic m rng quan hi ngoi, thng qua y mnh

quan h vi cc ng minh truyn thng v xy dng quan h

hp tc vi cc nc thuc Th gii Th ba. K t thp k

1970, ngoi giao Hn Quc c mc tiu thc y vic thng

nht bn o Triu Tin mt cch c lp v ha bnh. Hn

Quc cn tht cht quan h vi cc nc ng minh v ng

mt vai tr tch cc trong cc t chc quc t.

Vi nn tng ngoi giao , trong sut nhng nm 1980

Hn Quc tip tc cng c quan hi tc hp tc vi nhiu

quc gia trong hng lot cc lnh vc. Vo cui thp nin 1980

v u thp nin 1990, Hn Quc phn ng nhanh nhy vi

nhng thay i l ch sng u v Lin X c nhng i

thay gp phn chm dt Chin tranh Lnh bng vic tch

cc theo ui mt nn "Ngoi giao hng Bc".

Vic Hn Quc tch cc theo ui chnh sch "Ngoi giao

hng Bc" ny dn ti vic thit lp quan h vi cc nc

thuc phe x hi ch ngha trc y m Hn Quc vn t lu

bt ng do h thng chnh tr v t tng khc nhau. Vic Hn

Quc bnh thng ha quan h vi hu ht cc quc gia ny,

k c Lin X v Trung Quc, khin quan h quc t ca Hn

Quc c m rng ra ton cu. Tuy nhin, thng li ca chnh

sch ny ch thc s ton vn vo thng 9 nm 1991 khi hai

min Nam-Bc Triu Tin ng thi gia nhp Lin Hp Quc.

Vic Nam-Bc Triu Tin k Hip nh v Ha gii, Khng

Xm lc,Trao i v Hp tc (Hip nh C bn gia Nam-Bc Triu Tin) v Tuyn b chung Phi Ht nhn Ha Bn o

Triu Tin vo thng 12 nm 1991, t nn mng cho s

chung sng ha bnh v thnh vng trn bn o. y l mt

bc quan trng u tin hng ti t hng nht dn tc mt

cch ha bnh, nhng vn kin lch s ny gieo nhng ht

ging ha bnh khng chtrn bn o Triu Tin, m cn trn

c vngng Bc .

Hn Quc v Th gii

7574

Gia nhp cc t chc quc t

Lin Hp Quc(1991)

IMF(1955)

WTO(1995)

OECD(1996)

APEC(1989)

www.imf.org www.apec.org www.un.org www.wto.org www.oecd.org

Hn Quc v Th gii


39/129

mi trng. Hn Quc sng gp ht sc mnh vo n lc

ton cu chng li bin i kh hu.

Vng m phn Uruguay ch yu tp trung vo gim thu

quan ton din, xa b cc ro cn thng mi phi thu quan,

t do ha dch v thng mi, bo v quyn s hu tr tu,

tng cng c ch gii quyt tranh chp, v thit lp T chcThng mi Th gii. Hn Quc chng m ca th trng,

h tr t do ha thng mi ton cu, v tch cc tham gia

vo cc vng m phn Chng trnh Ngh s Pht trin

Doha nm 2001.

Hn Quc k Hip nh T do Thng mi (FTA) vi 16

quc gia, bao gm Chile, Singapore, Hip hi Mu dch T do

Chu u (EFTA), M, v ASEAN (thng mi hng ha v dch

v). Khi Hn Quc kt thc m phn FTA vi n, m phn

ca Hn Quc vi EU cng gn nh hon tt. Hn Quc ang

c tin hnh m phn FTA vi Canada, Hi ng Hp tc

Vng Vnh (GCC), c, New Zealand, Peru, Mexico v ASEAN

(vu t). Hn Quc cng tp trung vo vic chun b cho cccuc m phn vi Nht Bn, Trung Quc, MERCOSUR, v

Nga. Bt c khi no xut hin cc v vic lin quan n hn

ch nhp khu khng lnh mnh, Hn Quc u tm cch gii

quyt vn thng qua cc knh song phng hoc bng cch

vn dng cc th tc gii quyt tranh chp ca T chc Thng

mi Quc t.

Trao i Kinh t

Chin tranh Lnh kt thc m ra mt xu hng mi khu vc

ha. Cc quc gia theo ui tng trng da vo xut khu

nh Hn Quc phi i mt vi mt mi trng kinh t quc

t c nhng khc bit ng k so vi mi trng cho

trc y.

Vic tng trng xut khu ca Hn Quc ph thuc phn

ln vo hot ng thng mi vi nhng nc pht trin nh

Hoa K, Nht Bn v Lin minh Chu u. Tnh trng ny d dn

n xch mch v thm ht thng mi. Tuy nhin, s ph thuc

thng mi ca Hn Quc vi cc nc pht trin gim dn,

khi thng mi vi cc nc ang pht trin tng ln.

Chng no nn kinh t v thng mi Hn Quc vn tip

tc tng trng, v c cu cng nghip tip tc hng vo cc

hot ng cng ngh, th thng mi ca Hn Quc vi cc

nc ang pht trin v cc quc giang u s dn m rng.

Khi hon thnh ti c cu cng nghip, Hn Quc c thy

nhanh hp tc i tc vi cc nc ang pht trin, v mi bn

u c li th so snh ca mnh. Nh vy, Hn Quc c th

ng gp nhiu hn vo s pht trin ca nn kinh t ton cu.

Chng no cc nc pht trin vn ng vai tr ch cht

trong thng mi v l i tc quan trng trong cc lnh vc khoa

hc v cng ngh cng nghip, th Hn Quc s vn n lc

nhm gim thiu bt ng, xch mch thng qua vic m ca

tng h cc lnh vc cng nghip, nng nghip, v dch v.

Nhng vn mi trng ton cu, nh bin i kh hu

v nn ph rng, ni ln nh nhng thch thc mi cho

cng dn ton th gii. i mt vi nhng thch thc , Tng

thng Lee Myung-bak cng b vo nm 2008 Chin dch "tcc-bon, tng trng xanh" nh tm nhn mi trong vic pht

trin quc gia ca Hn Quc. Hn Quc nhm mc tiu tr

thnh mt x hi t cc-bon thng qua tng trng xanh bng

cng ngh xanh v cc ngnh cng nghip xanh, iu ny lm

tng hiu qu sinh thi, ng thi gim thiu tc ng bt li v

Nm 2000, cu Tngthng Kim Dae-jung otGii Nobel Ha bnh

Hn Quc v Th gii

7776

Hip nh T do Thngmi Hn Quc-Lin minhchu u

B trng Thng miKim Jong-hoon bt tay Btrng Thng mi EUCatherine Ashton ti cuchp bo sau khi b mcHi ngh cc B trngThng mi Hn Quc vLin minh Chu u tiSeoul, thng Ging nm2009

Dy chuyn lp rp ti cmsn xut LCD ca LG tiBa Lan

H Q Th ii


40/129

Cc Quan chc Cp cao nm 2008, cng nh gp phn xy

dng khun kh cho Quan hi tc Dn ch Khu vc chu

-Thi Bnh Dng.

Hn Quc cn ng vai tr tch cc trong n lc ton cu

tng cng c ch gii tr qun b v cm ph bin v kh hy

dit hng lot. Hi ngh quc t hng nm c t chc t nm2002, ng ch tr bi Hn Quc v Vn phng Cng vic Gii

tr Qun b ca Lin Hp Quc c gi l "Quy trnh Jeju"

mang li mt din n c ngha cho vic thc y tho lun

v cc ch khc nhau trong lnh vc gii tr qun b v cm

ph bin v kh hy dit hng lot. Thm mt v d khc v vai

tr tch cc ca Hn Quc trong lnh vc ny l, trong phin

hp th 63 ca i hi ng Lin Hp Quc, Hn Quc, cng

vi c, xut thnh cng mt Ngh quyt mi v phng nga

v u tranh chng cc hot ng mi gii bt hp php.

Trong n lc tng cng tnh hu ngh song phng v

hiu bit ln nhau, cng nh gp phn vo ha gii v hp tc

cp ton cu, Hn Quc cam kt sn sng trao i vnha vi cc nc. Hn Quc cng n lc lm su sc thm v

nhn thc v hiu bit ngh thut truyn thng v vn ha Hn

Quc nc ngoi, v h tr cc chng trnh nghin cu v

Hn Quc nc ngoi cng nh v s cc hi tho hn lm

Ha bnh v Hp tc Quc t

K t khi gia nhp Lin Hp Quc vo nm 1991 n nay, Hn

Quc ng vai tr ngy cng tch cc trong n lc gii quyt mt

lot cc vn ton cu, gi vai tr va l mt nh thc y

trong khu vc va l mt quc gia c nh hng trn th gii.

Nm 1996-1997, Hn Quc gi v tr l thnh vin khng

thng trc ca Hi ng Bo an Lin Hp Quc. Trong thi

gian ny, Hn Quc ng vai tr quan trng trong vic thc y

vic bo v nhng dn thng v ti b bt gi trong cc cuc

xung t v trang. Hn Quc gi chc v Ch tch Phin hp

th 56 ca i hi ng Lin Hp Quc nm 2001, cu B

trng B Ngoi giao Hn Quc Ban Ki-moon c bu lm

Tng Th k th 8 ca Lin Hp Quc nm 2006.

Cc hot ng gn gi ha bnh tr thnh mt phng tin

quan trng v mnh m Lin Hp Quc gip cc quc gia

ang b chia r do xung t. Nhn thc c tm quan trng

ca ha bnh v an ninh quc t t nhng kinh nghim thc t

ca mnh v vic xy dng t nc thi hu chin, Hn Quc

tch cc tham gia vo mi bn hot ng gn gi ha bnh ca

Lin Hp Quc, bao gm ti Lebanon, Somalia v ng Timor,

cng nh gim st lnh ngng bn v n lc xy dng lng tin.

Hn Quc cng ng gp vo cc sng kin h tr n lc phc

hi ca cc cng ng a phng thng qua cung cp dch v

y t v h tr cc d n xy dng a phng.

L mt quc gia ng h mnh m cc quyn con ngi, Hn

Quc tham gia hu ht cc cng c quc t v quyn con

ngi. Vi t cch thnh vin sng lp ca Hi ng Nhn

quyn, Hn Quc phn u gp phn tng cng vai tr ca

Hi ng nh mt c quan cng bng, hiu qu v c kh nngphn ng li nhng vi phm nhn quyn mt cch kp thi v

hiu qu nht.

Hn na, Hn Quc cng cam kt trong vic thc y dn

ch. Hn Quc tch cc tham gia vo Cng ng Cc Nn dn

ch cp ton cu bng cch ch tr phin hp u tin ca

Hn Quc v Th gii

79

Tin sLee Jong-wook

Trc khi gi chc vTng gim c WHO (Tchc Y t Th gii), Tin sLee l mt nh lnh oth gii trong cuc chin

chng li hai thch thcln nht i vi sc khev s pht trin ton cu, l bnh lao v cc bnhtr em c th phng trnhbng vc-xin. Tin sLeeJong-wook qua i vosng ngy 22 thng 5 nm2006 v mt cn bo bnh.

Tng th k Lin Hp Quc, Ban Ki-moonTng th k th 8 ca Lin Hp Quc, Ban Ki-moon, ngiHn Quc, c thm nin 37 nm phc v trong chnh ph v

trn trng quc t. Vo thi im c bu lm Tng Th k,

ng l B trng Ngoi giao v Thng mi ca Hn Quc.

Tri tim ti ngp trn lng bit n hng vt nc ca tiv nhng ngi gi ti ti y lm vic.

Ti tri qua mt hnh trnh di t thi trai tr trong mt t

nc Hn Quc ngho nn v b chin tranh tn ph n

vi bc pht biu v nhng trch nhim tuyt vi ny. Ti cth gt hi c nhng thnh qu ngy hm nay bi v Lin

Hp Quc lun ng hnh vi nhn dn t nc ti trong

nhng ngy u m v ti t nht. H cho chng ti hy vng,

thc phm, an ninh v nhn phm.H cn cho chng ti thy mt con ng tt p hn. Chnh v vy m ngy hm nay ti cm thy nhang

trn chnh qu hng ca mnh, d rong rui qua bit bao nhiu dm ng v by nhiu nm thng. "

(Trch t li tuyn th nhn chc ca Tng th k Lin Hp Quc Ban Ki-moon)

78

Hn Quc v Th gii


41/129

thnh ti tr v cc khon vay u i. Ti tr, bao gm cc hc

bng v cc chng trnh hp tc kthut, do C quan Hp tc

Quc t Hn Quc (KOICA) thc hin ph hp vi cc nguyn

tc chnh sch do B Ngoi giao v Thng mi ra. Trong

khi KOICA c quyn thc hin cc chng trnh vin tr cu

tr, mt s chng trnh hp tc k thut do cc t chc v c

quan chnh ph khc thc hin. Qu Pht trin Hp tc Kinh t

(EDCF) qun l cc khon cho vay u i, vn c ln

chng trnh bi Ngn hng Xut nhp khu ca Hn Quc

(Hn Quc EXIM Bank) di s gim st ca B Chin lc v

Ti chnh.

Trc nhu cu v cu tr nhn o trn ton th gii ngy

cng gia tng do nhng thch thc tng hp t thay i kh

hu, khng hong lng thc ton cu, thm ha thin nhin

v xung t, Hn Quc tip tc m rng qui m cu tr nhn

o. t c mc tiu , Hn Quc tn dng li th ca

nhiu knh thng tin v phng php a dng ti cc cp

quc gia, khu vc, v ton cu, nhm h tr cho sng ph,

cu tr nhn o hiu qu v mang tnh phi hp hn. Ngi

ngho i v d b tn thng trn ton th gii phi gnh chu

nhiu nht t vic tng gi lng thc v cc thm ha lin

quan n thay i kh hu nm 2008. Trong bi cnh , Hn

v giao lu th dc th thao. Ra i nm 1991, Qu Hn Quc

chu trch nhim iu phi v h tr cc chng trnh giao lu

vn ha quc t.

Hp tc Pht trin ca Hn Quc

T nm 1945 cho n u nhng nm 1990, Hn Quc nhn

c nhiu hnh thc h tr pht trin chnh thc (ODA) khc

nhau t cng ng quc t. H tr ny l ngun lc gi tr xt

v hin tng pht trin kinh t ca Hn Quc. Giy, l mt

nn kinh t ln th 13 trn th gii, Hn Quc cam kt tr

thnh mt quc gia ti tr trong lnh vc pht trin quc t.c

bit, Hn Quc ang phn u t c cc Mc tiu Pht

trin Thin nin k do Lin Hp Quc ra, v t c

iu ny, Hn Quc ln k hoch tng bc m rng vn ODA.

Nm 2008, Hn Quc cung cp tng s vn ODA tr gi

797.000.000 -la (c tnh s b). Hin Hn Quc ang ln

k hoch m rng khon ti chnh ny ln 0,15% Tng Thu

nhp Quc gia vo nm 2012, v 0,25% vo nm 2015. Hn

na, Hn Quc ang tng tc gia nhp y ban H tr Pht

trin (DAC) thuc T chc Hp tc v Pht trin Kinh t

(OECD) vo nm 2010.

H thng h tr vn ODA ca Hn Quc bao gm c h tr

song phng v a phng. H tr song phng c chia

Hn Quc v Th gii

8180

n v Dongmyeong ca

Hn Quc thnh ph Tyr,

min nam Lebannon, iu

tr tng cng 3.000 bnh

nhn a phng trong

vng 8 thng.

BEXCO, Trung tm Hingh v Trin lm Busan

Hn Quc v Th gii


42/129

Hn Quc s lm mi cch v n lc ht mnh pht trin

v tng cng hn na quan h vi Hoa K v cc nc lng

ging. N lc ton din ht mnh m bo cung cp cc

ngun lc v nng lng an ton v n nh bng vic thc y

chng trnh "t cc-bon, Tng trng xanh", Hn Quc phn

u duy tr vai tr hng u ca mnh trn phm vi quc t v

gii quyt cc vn mi trng.

Chnh sch ngoi giao ca Hn Quc ng gp vo vic

thc y v bo v nhng gi tr ton cu, ng thi gip Hn

Quc m rng quy m nn kinh t v tng cng v th trn th

gii. t c mc tiu ny, Hn Quc tch cc tham gia

cc hot ng gn gi ha bnh ca Lin Hp Quc, v m

rng vin tr pht trin chnh thc (ODA).

Quc cam kt cung cp ln n 100,000,000 -la

trong vng ba nm (2009-2011) cho vin tr lng

thc khn cp v hp tc pht trin nng nghip cc

nc ang pht trin. Qu ny c ngha quan trng

trong vic gii quyt khng hong lng thc ton cu

v tng cng an ninh lng thc. Nm 2008, Hn

Quc cng tin hnh cu tr khn cp tr gi hn 10

triu -la cho nhng ngi ch u nh hng thin tai

ti 29 quc gia, bao gm c Trung Quc v Myanmar,

nhng nc b thin tai tn ph nng n trong nm.

Thng 9 nm 2007, Hn Quc khi xng chng trnh

on kt tng tr v my bay, c gi l Chng trnh

ng gp Gip Xa i Gim ngho Ton cu. Chng trnh

ny thu mt mc ph l 1000 Un trong mi v my bay quc

t ca hnh khch xut pht t Hn Quc. Tin thu c t

chng trnh ny c s dng trong cc n lc xa i

gim ngho v xa b bnh tt ti cc nc ang pht trin.

Khon tin ny c ng gp cho UNITAID (T chc Mua

bn Dc phm Quc t) v cc d n phi chnh ph nhm

xa b dch bnh chu Phi mt lc a trung bnh hng

nm c hn 3,2 triu ngi cht ch yu do ba loi bnh:

HIV/AIDS, lao v st rt, v mt s lng ln hn nhiu

nhng ngi c cuc sng b nh hng nghim trng bi

cc cn bnh nhit i.


c trang b tm nhn v mt "Hn Quc Ton cu", Hn

Quc n lc thc hin cc hot ng ngoi giao tch cc trong

quan h hp tc vi cng ng quc t.

Vt qua khc bit v chng tc, tn gio, v s thnh

vng, Hn Quc y mnh tht cht quan h hu ngh vi tt

c cc quc gia v dn tc. Tn trng cc gi tr ton cu ca

nn dn ch v kinh t th trng, Hn Quc s tip tc tham

gia vo cc n lc chung ton cu v ha bnh v pht trin.

Hn Quc v Th gii

8382

H tr Pht trin Chnh thc song phng ca Hn Quc theo khu vc

Ngun: D liu Trc tuyn Thng k Phttrin Quc t, OECD

Chu (61.2%)

Chu Phi (14.3%)

Chu M (11.2%)

Chu u (3.4%)

Chu i dng (0.8%) Cc khu vc khc (9.2%)

C quan Hp tc Quc tHn Quc (KOICA)

KOICA tp trung vo lnh

vc xa i gim ngho v

tch cc tham gia cc n

lc nhm t c mc

tiu pht trin quc t v

gii quyt cc vn ton

cu, nh pht trin kinh t

x hi bn vng v ci

thin qun tr cc nc

ang pht trin.


43/129

Tng trng Kinh tCi tin Cng nghipKhoa hc-cng nghCNTT v Vin thng

Cc Thch thc v Kinh tu t Trc tip Nc ngoi (FDI)T do ha Th trng VnH thng H trnh hng Nh u tTrung tm Giao vn tm c Th giiTrin vng Kinh t

Kinht

KINHT

E7

Kinh t


44/129

87

Chin lc pht trin kinh tnh hng i ngoi ca Hn

Quc s dng xut khu lm ng lc tng trng v ng gp

nhiu cho s chuyn i hon ton nn kinh t ca quc gia ny.

Da trn chin lc ny, nhiu chng trnh pht trin c

thc hin thnh cng. Kt qu l t nm 1962 n 2008, Tng

Sn phm Quc ni (GDP) ca Hn Quc tng t 2,3 t-la M

ln ti 928,7 t-la M v Tng Thu nhp Quc gia (GNI) bnh

qun u ngi tng vt t 87 -la ln khong 19,231 -la M.

Nhng con s n tng ny cho thy r tm quan trng ca

thnh cng m cc chng trnh kinh t ny mang li.

Mt hng xut khu ch yu bao gm cc loi nguyn vt

liu cng nghip nh du th v khong sn, s n phm tiu

dng ni chung, thc phm v hng ha, th d my mc, thit

bin t v thit b vn ti.

Hn Quc pht trin nhanh k t thp k 1960, nh mc tit

kim v t lu t cao, v vic ch trng vo gio dc. Nm

1996, Hn Quc tr thnh thnh vin th 29 ca T chc Hp

tc v Pht trin Kinh t (OECD).

Vi lch s l mt trong nhng nn kinh t pht trin nhanh

nht trn th gii, Hn Quc ang c gng tr thnh tm im

ca khi kinh t chu hng mnh trong th k 21. Khu vc

ng Bc s hu mt ngun cung cp vt tri cc ngun

lc thit yu nhng thnh t cn thit trong pht trin kinh t.

l dn s 1,5 t ngi, ngun ti nguyn thin nhin di do

v mt th trng tiu dng qui m ln.

Tng trng Kinh t

Hn Quc phc hi nhanh chng sau cn bo kinh t cui

nm 1997. Cuc khng hong ny lm nghing ng cc th

trng ton khu vc chu , e da cc thnh tu kinh t

vt bc ca Hn Quc. Tuy nhin, nh thc hin nghim tc

tha thun ca Qu Tin t Quc t, quyt tm mnh m ca

Chnh ph trong cng cuc ci t v m phn thnh cng v

ti c cu cc khon n nc ngoi vi cc ngn hng tn

dng, Hn Quc hi phc nhanh chng v hin ln mnh v

kinh t hn bao gi ht. Ngay t khi khng hong xy ra, Hn

Quc nhanh chng hi nhp nn kinh t ton cu. Mc tiu

ca Hn Quc l vt qua cc vn c ngun gc su xa t

qu kh bng cch xy dng mt c

cu kinh t thch hp cho mt nn kinh

t pht trin hn.

Hn Quc vn tng c bit n

l mt trong nhng nc nng nghip

ngho nht th gii tin hnh pht

trin kinh t mt cch n lc k t nm

1962. Trong vng cha y bn thp k,Hn Quc t c iu gi l K

tch sng Hn mt qu trnh phi

thng lm chuyn i cn bn nn kinh

t Hn Quc, nh du mt bc ngot

trong lch s dn tc.

K tch sng Hn

K tch sng Hn l mt

cu ni thng dng c

dng miu t giai on

pht trin kinh t nhanh

chng Hn Quc theo

sau chin tranh Triu Tin.

(n v: T-la M)

N

Documents

Facts about Korea 2009 (Vietnamese)