Faszyzm - ruch polityczny i ideologia rozwijające się w Europie po I wojnie światowej. Faszyzm niósł ze sobą system rządów oparty na dyktaturze; wprowadzał system monopartyjny, ograniczenie swobód obywatelskich, całkowite podporządkowanie obywatela państwu.

Cechy charakterystyczne:

• Nacjonalizm• Eliminacja przeciwników politycznych• System monopartyjny• Militaryzm i dążenie do podbojów • Rozwój systemu policyjnego, kontrolującego życie obywateli, • Antykomunizm,• Podporządkowanie wszystkich organów władzy państwowej odpowiednim ogniwom aparatu partyjnego• Antyhumanitaryzm• Kult wodza i wiara w jego nieomylność• Indoktrynacja społeczeństwa

Geneza włoskiego faszyzmu:

• Niezadowolenie Włoch z wyniku wojny• Powojenny kryzys gospodarczy• Obawa przed rewolucją bolszewicką• Kryzys wartości • Kompromitacja rządów parlamentarnych

Giovanni Gentile

• wiosna 1919 – fala strajków we Włoszech• 1919 – publikacja programu faszystów• 23 marca 1919 roku Mussolini tworzy Fascio Italiana di Combattimento (Związek Kombatantów Włoskich)• 7–9 listopada 1921 powstaje Narodowa Partia Faszystowska (Partito Nazionale Fascista). • 1922 - marsz na Rzym • 1924 - wygrana w wyborach parlamentarnych• 1925 – przyjęcie przez Mussoliniego tytułu Il Duce – „Wódz”

Faszyści chcieli przywrócić Włochom mocarstwową pozycje jak za czasów Starożytnego Rzymu – dlatego chętnie nawiązywali do rzymskich symboli i zwyczajów. Z antycznego Rzymu zapożyczyli pozdrowienie poprzez podniesienie wyprostowanej prawej ręki.

Faszystowskie slogany

Me ne frego, „Nie obchodzi mnie to” – motto włoskiego faszyzmu;

Libro e moschetto – fascista perfetto, „Książka i muszkiet – tworzą faszystę doskonałego”;

Viva la Morte, „Niech żyje śmierć (poświęcenie)”;

Tutto nello Stato, niente al di fuori dello Stato, nulla contro lo Stato, „Wszystko w Państwie, nic poza Państwem, nic przeciw Państwu”;

Credere, Obbedire, Combattere, „Wierzyć, Słuchać, Walczyć”