254
tmmob TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ FERHENGA ZARAVÊN TEKNÎKÎ TEKNİK TERİMLER SÖZLÜĞÜ DICTIONARY OF TECHNICAL TERMS KURDÎ - TÜRKÇE - ENGLISH ÇAPA 1'EMÎN 1. BASKI 1 PRINTING

Ferhenga Zaraven Tekniki - zanistvan.files.wordpress.com  · Web viewIn addition, some word both taken as in their original language and a Kurdish word also was derived. For example

  • Upload
    dangnga

  • View
    293

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

Ferhenga Zaraven Tekniki

FERHENGA ZARAVN TEKNK

TEKNK TERMLER SZL

DICTIONARY OF TECHNICAL TERMS

KURD - TRKE - ENGLISH

(Gulan 2014) (tmmobTRK MHENDS VE MMAR ODALARI BRL)APA 1'EMN 1. BASKI 1 PRINTING

Ferhenga Zaravn Teknk Teknik Terimler Szl Dictionary of Technical Terms

Ferhenga Zaravn Teknk Teknik Terimler Szl Dictionary of Technical Terms

TMMOB (Trkiye Mhendis ve Mimar Odalar Birlii)

Selanik Caddesi No: 19/1 06650 Yeniehir/ANKARA Tel : 0 312 418 12 75 Faks : 0 312 417 48 24 www.tmmob.org.tr

Malpera Ferheng:www,endezyar,org

ISBN No: 978-605-01-0621-3Teknik Hazrlk Naturel Reklam Basn

www.naturelbasin.com 0212 426 63 30

Bask

Gn Matbaaclk

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

Beyol Mah.Akasya Sok.23 Kkekmece/stanbul 0212 580 63 81

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

\Pek^

(I #)

(#)

Di 42. Kongreya TMMOB de pywira amadekirina Ferhenga Zaravn Teknk ya bi Kurd" ji bo pvekirina bikara- nna ziman dayik di qadn pey de habib dayn.

Di v arovey de, em ad pextewarin ku bi xebatn Desteya Kordnasyona Bajar Amed me Ferhenga Zaravn Teknk ya bi Kurd" ji nava wearn TMMOB derxist.

Ji bo amadekirina v ferheng ji desteya kordnasyona bajar Amed re, ji enda- mn Lijneya Xebatn Teknk yn bi Kurd" ku v xebat kirine Hesen Gu-

neyl (EMO), Herdem Dorul (MO), Nihat Noyan (MO), Selahattn El (HKMO), Enise Gneyli (EMO), Doan Hatun (MadenMO), Fatma Smer (Ma- denMO), erefxan Aydn(MO), M. Nedim Tzn (EMO), M. Emin Tmr (MMO), Abdulsamet Ucaman (ZMO), Kenan ifti (MadenMO), Suat Yavuz (MMO), Abdulkadir Ylmaz (MMO), Erol Bacalan (EMO), Harun Yalnkaya (JMO), Mehmet Orak (EMO), Yldz Tahtac (PO), Kadri Dolu (HKMO), Enis pek (MadenMO), Cihan Takran (MMO), Yaser Frat (MadenMO) re spa- siyn xwe pk dikin.

Mehmet SOANCISerok Desteya Rveberiya TMMOB'^Sunu^

TMMOB 42. Genel Kurulunda Ynetim Kurulumuza meslek alanlarmzda anadilin kullanlmas iin n aacak bir alma olarak Krte Teknik Terimler Szlnn hazrlanmasna destek olmas grevi verilmiti.

Bu erevede, Diyarbakr l Koordinasyon Kurulumuzun almalaryla hazrlanan Krte Teknik Terimler Szln TMMOB yaynlar arasndan karmann gururunu tayoruz.

Szln hazrlanmasn salayan Diyarbakr l Koordinasyon Kurulumuza, yayna hazrlayan komisyon yeleri

Hasan Gneyli (EMO), Herdem Dorul (MO), Nihat Noyan (MO), Selahattn El (HKMO), Enise Gneyli (EMO), Doan Hatun (MadenMO), Fatma Smer (MadenMO), erefxan Aydn (MO), M. Nedim Tzn (EMO), M. Emin Tmr (MMO), Abdulsamet Uca- man (ZMO), Kenan ifti (MadenMO), Suat Yavuz (MMO), Abdulkadir Ylmaz (MMO), Erol Bacalan (EMO), Harun Yalnkaya (JMO), Mehmet Orak (EMO), Yldz Tahtac (PO), Kadri Dolu (HKMO), Enis pek (MadenMO), Cihan Takran (MMO), Yaser Frat (MadenMO)a teekkr ederiz.

Mehmet SOANCITMMOB Ynetim Kurulu Bakan

\ Pgotin ^

Ev xebata ku di dest we de ye xebateke ku komeke endezyar, avahsaz, plansa- zn bajr, mamostey Kurd zanyar ziman bi hev re ji dil bi 3,5 sal kirine derketiye hol. Pwstiya v xebat r- yek din hebn rastiya gel Kurd e. Lewma j tunebna avkarniyeke weha di v sed sal de kmasiyeke mezin e. Hem xebatn akademk n Kurd de- reng may ne. V xebata me j her iqa ku xebateke km dereng may be di qada xwe de xwed wateyeke drok ye. Dereng be j sdgirtina gel me ya ji v xebata ku bi awayek netewey hatiye kirin girng e.

Ji gelek ku il milyon e rewa ten 6-7 milyon ku di Rvebertiya Herm ya Iraq de dij maf esas y mirov wek perwerdehiya bi ziman dayik dikare bikar bne trajk e. Her iqa ku rewa gel Kurd li gora dewletn ku t de dijn biguhere j dema mirov chana hemdem tne ber av mercn hey gelek nebain. Her girn j, ji mafn esas wek ziman, drok, nasname rveberiya xweser bpar e. Di Tirkiyey de 25 milyon Kurd dijn l yek Kurdek ku bi zi- man xwe perwerde bibine j nn e. Her iqa ku Ziman Kurd pareyek esas v welat, ziman bi milyonan Kurdan

be j, nrna dewleta desthilatdar heta saln dawn j digot ev ziman nn e. Li gora dewlet zimanek bi Kurd nn b l li gelek saziyn perwerdehiy bi ngi- lz, Firansiz, Alman Ereb perwerde dihat dayn. Ji ber ku gel Kurd bi 10 salan e tdikoe hinek guhernn wek naskirina ziman Kurd ya bi devk, perwerdeya ziman Kurd vebna bea Wje Ziman Kurd ya li hinek zanngehan li gora rewa pwst gelek li pa e.

Maf her Kurd heye ku perwerdehiy ji asta destpk heta zanngeh, ku pwst be asta master doktoray j bi Kurd bigire div derfet ji aliy dewlet ve werin amadekirin.

Bi awayek cidd pdiviya gel Kurd bi avkaniyn ji bea ziman and heye. Her iqa ku gel me bixwaze bi hza xwe pirsgirka perwerdeh ziman ji hol rake j mixabin ev areser negihe- tiye asta ku t xwestin. KK(Lijneya Kordinasyon ya Bajr)ya Amed di 2012 de li kongreya TMMOB pni- yaznameyek da li gora v div xwed li v xebat were derketin lijneyeke navend v xebat bi r ve bibe. Heta w dem ji xwe li Amed v xebat dest p

kirib heta astek hatib. Berhema yekem a v xebat Faskul-1 hatib we- andin. Pit kongreya TMMOB ku ev xebat kete fermiyet li hem odeyan lij- neya bi nav Lijneya Xebatn Teknk n bi Kurd" hat avakirin pit ev lijne hatin cem hev lijneya navend ya TMMOB b. Navenda v lijney li Amed ye hem civn j liv ir tne - kirin.

Di Trmeha 2011an de civnn yekemn xebat li Amed hatin kirin. Hem hekeyn ku bi KKya Amed ve girday ne ragihandin ku d ew nava v xebat de cih bigrin pitgir bidin. Xebat bi away xebata hevpar a TZP-Kurd(Tev- gera Ziman Perwerdehiya Kurd) TMMOB hat destpkirin. Ya rast bi pniyaza TZP-Kurd xwedlderke- tina TMMOB ev xebat b gihet encam. Ji destpka komxebat heta da- wiya komxebat ji 100 zdetir kese tevl xebat bn pitgir dan. Nav endamn TMMOB yn ku bi domdar xebat meandine di lsteya endamn lijney de hene. Nav kesn ku pitgir dane wirmendiy kirine j di lsteya lijneya wirmendiy de hene.

Ji Bakr, Bar, Rojhelat, Rojava, Ew- rpa Tirkiyey tevlbn b, lewma j ji hem zaravayn Kurd pitgir hat girtin. Dema ji van aliyan ve t t nrn

ev berhem encama xebateke netewey ye. Ji zaravayn Kurd yn mezintirn Kurmanc, Dimil Soran gelek peyv ne bi hesab ku ji kjan zaravay ye bi Kurd hatiye pejirandin hatiye bikara- nn.

Di amadekirina xebat de heta ku pkan be li gora aroveya derfetan re- seniya peyvan hatiye derxistin, ku rese- niya peyv nehatibe dtin an j ku di Kurd de li hember w peyvek tunebe peyv ji ziman ku cara yekem hatiye bi- karann hatiye girtin. Wek mnak di Kurd de peyva Beton nn e, lewma j ev peyv rasterast bi awayek orjnal ji Fi- ransiz Beton" hatiye girtin. Hinek peyv j hem peyva ziman jder hatiye bika- rann hem j hember w peyv bi Kurd hatiye kirin. Wek mnak peyva Betonarme" di Firansiz de betona i- yandarkir ye. Di ferhenga xwe ya Kurd de me peyva Betonarme" rasterast bi- karan. Pre j me di wateya betona he- sinkir de Betona bendkir" bikaran. Dema me van xebatan kirine teqez me hin aiyan kirine. Em hv dikin ku di dema b de d van aiyan werin rastki- rin.

Li ser nav hem endamn lijney bi ramana ku v xebat d lham bide gelek kesan em v berhem diyar geln bi piaftina and r bi r ne dikin.

Li Ser Nav Lijneya Xebatn Teknk n bi KurdHesen Guneyl

\ nsz ^

Elinizde bulunan bu alma bir grup mhendis, mimar, ehir planlamacs, Krte eitmeni ve dil bilimcisinin yreinden esen ve ciddi bir zveriyle 3.5 yllk ura ve abas neticesinde ortaya kmtr. Bu almann gereklilii Krt halknn varl ve gerekliinin bir baka yzdr. Zira byle bir kaynan bu yzylda olmamas byk bir eksiklik olarak gn yzne kmaktadr. Krte yaplan tm akademik almalar gecikmi almalardr. Bu almamz da gecikmi ve yetersiz bir alma olmakla birlikte kendi alannda tarihi bir neme sahiptir. Ge de olsa halkmzn ulusal apta yaplan bu almann meyvesinden faydalanmas nemlidir.

Krk milyonu akn bir halkn sadece Irak Krdistan Blgesel Ynetimi'nde yaayan 6-7 milyonluk ksmnn anadilde eitim gibi temel insani bir hakkn kullanabiliyor olmas trajik bir durumdur. Krt halknn iinde bulunduu artlar, vatanda olduklar devletin durumuna gre deiiklik gsterse de, ada dnya gz nne alndnda bu artlar ciddi ihlallerle doludur. En nemlisi de dil, kltr, tarih, kimlik, kendi yer alt kaynaklarn kullanma ve z ynetim gibi temel haklardan yoksundur. Trkiye'de 25 milyon civarnda Krt yaamaktadr ancak ana dilinde eitim gren tek bir Krt yoktur. Krte dili bu lkenin asli unsuru olan milyonlarca Krdn ana

dili olmasna ramen egemen devlet anlay, son yllara kadar da Krt halk ile beraber dilini de inkar ediyordu. Devlet asndan Krte diye bir dil yoktu ama birok eitim kurumunda yabanc dil olan ngilizce, Franszca, Almanca ve Arapa gibi dillere yatrm yaplyordu. Krt halknn 10 yllardr sren mcadelesi neticesinde Krt kimliinin szl olarak tannmas, ksmen Krte dil eitiminin verilmesi ve baz niversitelerde fakl isimlerde olsa bile Krt Dili Edebiyat blmlerinin almas gibi gelimeler olmas gerekenlerin ok gerisindedir.

Her Krdn ilkretimden niversiteye kadar, hatta gerekirse lisans st dzeyindeki eitimlerini de Krte alma haklar vardr ve bu olanaklarn devlet tarafndan salanmas gerekmektedir.

Krt halknn dil ve kltr alannda ciddi anlamda kaynaklara ihtiyac vardr. Son yllarda kendi z gcne dayanarak eitim ve dil sorununu ortadan kaldrmaya alan halkmz maalesef bunu olmas gereken seviyeye tayamamtr. Diyarbakr KK(l Koordinasyon Kurulu)'nn, TMMOB'nin 2012'deki genel kurulunda sunduu ve kabul edilen nergede bu almann sahiplenilmesi ve merkezi dzeyde kurulacak bir komisyon tarafndan yrtlmesi karar kt. O zamana kadar zaten Diyarbakr'da bu alma balam ve

belli bir seviyeye gelmiti. Bu almann ilk meyvesi olan Fasikl-1 de yaynlanmt. Genel kurulda bu almann resmilemesiyle tm odalarda Krte Teknik almalar Komisyonu" kuruldu ve bunlarn bir araya gelmesiyle, TMMOB'nin merkezi dzeyde komisyonu olutu. Bu komisyonun merkezi Diyarbakr'da olup tm toplantlarda burada yaplmaktadr.

2011 ylnn Temmuz aynda almann ilk toplantlar Diyarbakr'da gerekletirilmitir. Diyarbakr IKK'ya bal tm birimler bu almann ierisinde bulunacaklarn ve destek vereceklerini deklare etmilerdir. alma TZP- Kurd(Tevgera Ziman Perwerdehiya Kurd) ve TMMOB'nin ortak bir almas olarak balatlmtr. Daha dorusu TZP- Kurd'nin nerisi ve TMMOB'nin sahiplenmesiyle bu alma bir vcut bulmu ve sonuca varmtr. altayn bandan sonuna kadar geen srede almaya 100' akn kii katlm ve destek olmutur. Bu almay yrten grupta kalc olarak alan TMMOB yelerinin adlar komisyon yeleri listesinde bulunmaktadr. Bu alma boyunca destek alnan ve bilgilerine bavurulan kiilerin adlar da Danma Komisyonu listesinde bulunmaktadr.

almamza btn Krdistan corafyasn- danve Avrupa' da yaayan Krtlerden katlm salanmtr. Dolaysyla almamz Krtenin tm lehelerinden destek almtr. Bu ynleriyle bakldnda bu eser ulu-

sal apta yaplan bir almann sonucudur. Krtenin en ok kullanlan Kur- manc, Dimil ve Soran lehelerinden kelimeler hangi leheye ait olduuna baklmakszn Krte olarak kabul edilip kullanlmtr.

alma hazrlanrken mmkn olduunca kelimelerin orijinalleri ortaya karlmaya allmtr. Buna karlk eer kelimenin orijinali bulunamamsa ya da Krtede kelimenin bir karl yok ise kelimenin ilk olarak ortaya kt dilde ifade edilmitir. rnein Beton kelimesinin Krte'de bir karl bulunamadndan dolay direkt olarak Franszcada kullanld ekilde Beton" olarak alnmtr. Ayrca baz kelimeler hem kaynak dilinde kullanld ekilde alnm hem de Krte karl t- retilmeye allmtr. rnein Betonarme" kelimesinin Fransz dilinde kelime anlam glendirilmi beton demektir. Krte szlmzde Betonarme" kelimesini olduu gibi kullandk. Ayrca bu kelimeye Krte karlk olarak demirli beton anlamna gelen Betona ibendkir" kelimesini trettik. Bu almalar yaparken muhakkak ki hatalarmz olmutur. Sizler- den gelecek deerli eletiri ve katklarnzla bu almann daha da zenginleerek byyeceini mit ediyoruz.

Bu almann birok kiiye ilham verecei dncesiyle tm komisyon yeleri adna bu eseri kltrel asimilasyona urayan tm halklara adyoruz.

Krte Teknik almalar Komisyonu AdnaHasan Gneyli

\ Preface ^

The current study is a big effort of a bunch of engineers, architects, city planners, instructors of Kurdish language and linguists. This work comes together with their serious effort and more than three years of studies. The necessity of this work is another face of the existence and reality of Kurdish people. Absence of such a study in the current century comes out as a big privation. All the academic studies in Kurdish are behindhand studies. The current study is also a behindhand and incompetent study However, it has a historical significance in its area. Thus being so late, it is important that our people benefit from the outcome of this national study.

It is a tragic situation that only 6-7 million Kurds who live in Irak Kurdistan Regional Government can have access to education in their mother tongue which is a basic human right whereas Kurdish population is over 40 million. However the circumstances of the Kurdish people change according to the situation of the state they are affiliated, such conditions are full of serious violations taking into consideration the contemporary world. Most importantly, Kurds are deprived of basic rights such as linguistic, cultural, historical, identical and self-administration rights. Around 25 million Kurds live

in Turkey, however no one gets education in their mother tongue. Even if Kurdish is the mother tongue of millions of Kurds who are an essential element of this country, the sovereign state policy has been to deny the existence of such a language until recent years. While Kurdish did not exist as a language for the Turkish state, this same state used to invest foreign languages such as English, German, French and Arabic in many educational institutions. As a result of struggle of the Kurdish people for decades, there have been some developments such as verbal recognition of Kurdish identity, education of Kurdish language and opening of some Kurdish Language and Literature departments. However, these changes are far behind what it should be.

Every Kurd has the right of getting an education in Kurdish language, from elementary school to masters degree, even PhD and these facilities must be provided by the Government.

Kurdish people seriously need adequate sources in language and culture areas.

Our people recently made an effort to eliminate educational and linguistic problems. Unfortunately, these efforts could not reach a satisfactory result. Following the proposal of Diyarbakir PCC (Provincial Coordination Committee), this cur-

rent project is accepted at the TMMOBs general assembly in 2012. Furthermore, another decision is that the project will be carried out by a commission which will be established at the central level. In fact, the project has already been started and the first outcome Fascicule-1 has been published in Diyarbakir. As this work got the formal position at the general assembly, each chamber formed a commission called Kurdish Technical Work Committee" and by gathering all these committees, a central committee of TMMOB was formed. The centre of this committee is in Diyarbakir and all the meetings take place in Diyarbakir.

The first meetings for the project took place in Diyarbakir in July 2011. All units connected to Diyarbakir PCC have declared that they would participate in and support this study. This work started as a collaboration of TZP-Kurd (Kurdish Language and Education Institution) and the TMMOB. In fact this work was proposed by TZP-Kurd and appropriated by TMMOB. During the current workshop over 100 people participated in and supported the project. The names of group members who worked permanently in this project are listed as committee members. The names of supporters and advisors are provided in the list of advisory commission.

The Kurds that live in different countries such as Iran, Iraq, Syrian, Europe and

Turkey participated to this project and hence all of the dialects of the Kurdish language contributed to our work. This dictionary is therefore a joint work at the national level. Words from most widely used Kurdish dialects such as Kurmancf, Dimil and Sorani, irrespective of their origin, were accepted and used as Kurdish words.

We tried to bring out the origin of the words. If we could not find the original use of the word or if there is no provision in Kurdish, word used as in their original language. For example we could not found a Kurdish word for concrete", so we directly used concrete" as in French. In addition, some word both taken as in their original language and a Kurdish word also was derived. For example word meaning of betonarme" is reinforced concrete in French. In our Kurdish dictionary we used the word betonarme" as it is. In addition, the word Betona i- bendkir" was derived for the word betonarme". Certainly we have faults during carrying out this study. Thanks to your valuable criticism and contributions you would make, we hope that this work would develop more and get richer.

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

By thinking that this work will inspire many people, we, on behalf of all the committee members, would like to dedicate this work to all nations that suffered from cultural assimilation.

(I #)

(#)

(#)

On behalf of the Kurdish Technical Work CommitteeHasan Guneyli

\ Lsteya Endamen Lijneya TMMOB }

Nav

Panav

Agah

1

Hasan Gneyli

Serok lijneya Xebatn Teknk yn bi Kurd ye. Nivskar pirtka matematk ye mamotey Kurd-Der' y Kurmanc ye. Ji Amed ye. Endezyar bilind Elektrk Elektronk ye.

2

Herdem Dorul

Avahsaz e Cgir serok lijney ye. Sekreter Odeya Avahsazan a axa Amed ye.

3

Nihat Noyan

Endezyar Avahiy ye, Ji Amd ye. Di rveberiya odeya endezyarn avahiy axa Amed de ye, Algir sekreter KK'ya Amed ye.

4

Selahattn El

Endezyar Nexe Kadastroy ye. Ji Dih ye.

5

Enise Gneyli

Endezyara Elektrk Elekronk ye, Ji Nisbn ye. Mamostey Kurd-Der' ye.

6

Doan Hatun

Endezyar Kanzay ye, Ji Amed ye.

7

Fatma Smer

Endezyar Kanzay ye, Ji Amed ye.

8

erefxan Aydn

Avahsaz e, Ji naveya Lic ya Amed ye.

9

M.Nedim Tzn

Endezyar Elektrk Elekronk ye. Cgir serok lijney ye. Serok ber y odeya endezyarn Elektrk ya axa Amd ye, Ji lih ye.

10

M. Emin Tmr

Endezyar Makney ye, Ji Mrdn ye, Mamostey ziman Kurd ye.

11

Abdulsamet Ucaman

Endezyar andiniy ye. Ji Lic ye.

12

Kenan ifti

Endezyar Kanzay ye, Ji Colemrg ye, Mamostey Kurd-Der' ye.

13

Suat Yavuz

Endezyar Makney ye, Ji Rihay ye.

14

Abdulkadir Ylmaz

Endezyar Makney ye, Ji Amed ye.

15

Erol Bacalan

Endezyar Elektrk Elekronk ye. Ji Lic ye.

16

Harun Yalnkaya

Endezyar Erdnasiy ye, Serok Odeya Erdnasiy ya axa Amed ye, Ji r- mg ye.

17

Mehmet Orak

Endezyar Elektrk Elektronk ye. Di rveberiya Odeya Endezyarn Elek- trk(EMO) axa Amed de alkar Serok odeya Amed ye, Ji Amed ye.

18

Yldz Tahtac

Plansaza Bajr Herm ye. Ji Chanbeyl ya Konyay ye.

19

Kadri Dolu

Endezyar Nexe Kadastroy ye. Ji Amed ye.

20

Enis pek

Endezyar Kanzay ye, Ji Amed ye.

21

Cihan Takran

Endezyar Makney ye.

22

Yaser Frat

Endezyar Kanzay ye, Ji Tekman ye.

\ Lsteya Endamen Lijneya ewirmendan \

Nav

Panav

Herm

Agah

1

Mehmd Neite

Amed

Ji koma Vate ye. Bi salan e xebatan li ser Dimil dimene. Mamostey Kurd

ye.

2

Serwed Deniz

Amed

Ji Pasra Amed ye. Mamostey Kurmanc ye.

3

Zana Farqn

Stembol

Li bajar Stembol dij. Endam Ensttuya Kurd ya Stembol ye. Nivskar ferhengeke mezin ya Kurd-Tirk ye.

4

Amed eko Jiyan

Amed

Nivskar Teknker e.

5

Deniz Gunduz

Stembol

Ji koma Vate ye. Bi salan e xebatan li ser Dimil dimene.

6

Dilr Hesen

Duhok

Li bajar Duhok dij. Avahsaz (Telarsaz) e.

7

Ebdulsettar Asim

Hewlr

Li bajar Hewlr dij. Ji Hewlr tevl xebata me b. Teknker Elektronk ye.

8

Edalet Milan

ran

Li bajar Qezwn a ran dij. Endezyar Kmyay ye.

9

Mohammed Milan

ran

Li bajar Qezwn a ran dij. Endezyar Makneyye.

10

Ramazan Hemze

Duhok

Li bajar Duhok dij. Ji Duhok tevl xebata me b. Endezyar Erdnasiy ye.

11

Sebr Hesen Sebr

Duhok

Li bajar Duhok dij. Ji Duhok tevl xebata me b. Mamostey Fizk ye.

12

Zagros Haco

Ewropa

Ji Ewropay dij. Ji Kurdn rojava ye. Endezyar Telekomunkasyon ye.

13

Can zdxelo

Silman

Ji bajar Silmaniy tevl komxebat b. Xebatn ziman dimene. Bi ngilz gelek zaravayn Kurd zane.

14

Dr. EbuBekir Umer Qadir

Silman

Ji bajar Silmaniy tevl komxebat b. Mamostey Bea Kurd li Zann- geha Silmaniy ye.

15

Dr. Hoger Mahmoud Faraj

Silman

Ji bajar Silmaniy tevl komxebat b. Mamostey Bea Kurd li Zann- geha Silmaniy ye.

16

Dr. Mihemmed Ehmed Seyd

Silman

Ji bajar Silmaniy tevl komxebat b. Mamostey Bea Kurd li Zann- geha Silmaniy ye.

17

Dr. Osman Ebdl Berzenc

Silman

Ji bajar Silmaniy tevl komxebat b. Mamostey Bea Kurd li Zann- geha Silmaniy ye.

^Spas^

Ji bo pitgir alkariya wan em spasiyn xwe ji lijneya wirmendiy re dikin. Van hevalan bi sebreke mezin, kedeke mezin hevaltiyeke mezin her dem bi me re bne.

Ji bo pitgir alkariya wan em spasiyn xwe ji serokn odeyn endezyar avah- saz(Telarsaz) n Amed; Serok Odeya Avahsazan, Serok Odeya Endezyarn andiniy, Serok Odeya Endezyarn Elektrk, Serok Odeya Endezyarn Ava- hiy, Serok Odeya Endezyarn Maden, Serok Odeya Endezyarn Makney, Serok Odeya Endezyarn Erdnasiy, Serok Odeya Endezyarn Nexe Kadastroy re pke dikin. Wan herdem bi awayek ber- pirsyar hvdar pitevaniya me kirine.

Her iqas ku di hem xebata 3 sal nv de bi me re nn bbin j ew hevaln ku li gora

derfetn xwe alkariya me kirine, hin caran tevl civnn me bne, hin caran ji dr ve alkar kirine an j bi awayek din pitgir dane me; wek Haknas Sadak, Serhat Ben, Abdulgafur Yilmaz, Mustafa eleb Feht Ata... Em ji dil can spasiyn xwe ji wan re j diinin.

Gelek caran me civnn xwe li eywann ci- vn yn odeyn ax Amed dikir di rojn civnan de xebatkarn odeyan bi me re gelek eleqedar dibn gelek xizmeta me dikirin. Bi taybet Xebatkar Odeya Endezyarn Avahiy, Xebatkar Odeya Ava- hisazan, Xebatkar Odeya Endezyarn Elektrk, Xebatkar Odeya Endezyarn Makney, Xebatkar Odeya Endezyarn Nexe Kadastroy ji hem xebatkarn odeyan re spasiyn xwe pk dikin.

Abiyotk/Ab i yo t i k/Ab i ot i c Bcan, brih, bgiyan,

Acr::Xit/Tugla/Brick

Kereseyek ku di lkirina avahiyan de t bikara- nn Axa sor a gil di nav qalibn taybet de t bi- cihkirin pit ku ziwa dibe di hetn de t sorkirin

Adan::Krhat::ust::Kargn/Verim/Efficient

Randiman

Adapte::Guncandin/Adepte::Uyarlama/ Adopt::Adapt Hnbna ert mercn jiyaneke din,

Adaptor::Guncner/Bagdastma/Adaptor

Pareyek ji pveka makneyek ku du pareyn cda bi hev girdide, Amr ku snyala elektrk li gora chaz diguherne,

Adiyabatk/Is almaz/Adiabatic Keresey ku tn nagire,

Adiyon::Iyona serr/Yzey iyonu/Adion Elektrona drtirn ji navenda atome,

AdjontHevparPkbend/Adjoint/Adjoint

Di mijara matrs de t bikarann Cureyek mat- rs ye, Demta naneya hmann matrs yn di rza fer de t guhertin tiranspoza matrs t girtin Adjoint Matrs dert,

Agah/Bilgi/Information

Daneyn ku byer, heyber an j ramanek didin

nasn,

Agahiyn bin::Agahiyn jr/Alt bilgi/Footer Di rpela nivs de agahiyn ku li jra rpelin di derbar naveroka rpel de agah didin,

Agahiyn jor/st bilgi/Header

Di rpela nivs de agahiyn ku li jora rpelin

di derbar naveroka rpel de agah didin,

Agir/Ate/Fire

Agir oksdasyona barist ye di proseseke km- yay de, ya ku pir bi lez diqewime, Encama e- wat wizeya germ ronahiy ye.

Agir kirin/Atelemek/Ignite

Dadan, vxistin. Teqandina tifing, top hwd,

Agir sev^n^ hardal/Meyagrum perforatum l. Nebateke ji malbata xerdel ku tov w tehle.

Agirgir/Yanc/Flammable

Madeyn ewatok, Madeyn ku agir bi hsan p dikeve, Mnak; Rej (Komir), zing, Berhemn Petrol, ,

Agimak::Sojer/Yakc/Bumer/Caustic Madeya ku taybetiya w ewitandin e, Dibe bi germahiya xwe biewitne, dibe ku bi taybetiya xwe ya kmyay j biewitne,

Aheng/Uyum/Harmony

Di nav tevahiyek de li hev hatun an j hevsaziya pereyan Lihevhatin

Ajal::Ajel / Hayvan / Animal

Ji bil mirov nebatan hem zindiyn din, Mnak;

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

lek, Mas, Teyr, Kzik, Kurmik.

(#)

(#)

Ajaldar / Hayvanclk / Livestock

Xwedikirina ajaln ked sd girtina hem hilbe-

rnn v kar, Bi gelemper beek ji andiniy ye.

Ajal bibask::Terd / Kanatl hayvan / Poultry Di malbata ajalan de beek e, Bi gelemper bi basken xwe karin bifirin

Ajal kv / Yabani hayvan / Wild animals Tevay bi navkirina lawirn dirinde,

Ajaln ked / Evcil hayvan / Pet Tevay bi navkirina ajaln ku hn mirovan bne bi mirovan re dijn ji aliy mirovan ve tne xwed kirin Mirov ji bern van ajalan sd digrin

Ajotin / Srmek / Driving

Riyn ji bo gehtina gewher ku tn vekirin

kirin,

Akredtv::Nameya baweriy / Akreditif / Letter of credit

Nameya krediye, Nivsa bawer,

Aktnt / Aktinit / Actinide Di rasteka vedor de been ji vedora 7, hatiye cudakirin, Ji elementa 89 (Ac) 'an heya 103 (Lr) 'an didome,

Aktvasyon::alak kirin / Etkinletirme / Activation Destpkirina kirariy,

Ak::Komker/Ak:Akmlatr/Accumulator Amra ku enerjiya elektrk bi away enerjiya kmyay di nava xwe de kom dike, dema pwst be enerjiya kmyay bi away enerjiya elektrk dide derve,

Alandin::Pan / Ambalajlamak / Package Xemilandin, nixumandin an j parastina heyberan

Alav / Lav / Lava

Agir ku ji krahiya bin erd bi pijiqna ji iyay agirn derdikeve ser ry erd,

Alav::Amraz / Alet / Tool

Pareyn ku makneyek pk tnin w dixebi- tnin, Heybern ku kar bi wan t kirin

Alav::Pt / Alev / Flame

Ronah germahiya ku ji nava agir bilind dibe,

Aldeht / Aldehit / Aldehyde Di nav pkhatiyn organk de cih digire, T de koma karbonl hebe yek Hdrojen (H) p ve gi- reday be ji wan re Aldeht t gotin,

Alfa::Elfa / Alfa / Alpha

Tpa pn a alfabeya yewnan ye

Algortm / Algoritma / Algorithm

Di Serdema Navn de ji bo hesabn jimarn deh

hatiye bikarann

Al::Araste / Yn / Direction

Bakr, bar, rojhelat rojava ar arasteyn bin-

gehn in, Hla li gor xalek, Ji xalek ber bi xalek

din,

Aliy saet ve::Hla saet ve / Saat ynnde / Clockwise

Zivirna wek ku saet dizivire.

Alkalpv / Alkaliler / Alkalimeter Rbazeke ku p alkal t pvan,

Alkan / Alkan / Alkane

Nav git yn pkhatiyn organk a girkn fer e Ev girkn fer ten di navbera elementn karbon (C) Hdrojen (H) de dibin,

Alkl / Alkil / Alkyl

Pkhateya ku ji alkanan girkek hdrojen j ve- qetand be,

Alkn / Alkin / Alkyne

Pkhatiyn organk in Di nav zincra hdrokarbo- nan de ku her km karboneke slib di nava xwe de dihewne,

Alkol / Alkol / Alcohol

ilemeniya ku ji tutan wek kartol, silk an j erab bray t derxistin, frek bibhn e,

Alkola etl / Etil alkol / Ethyl alchol Bi fermantasyona karbonhdratn ku di fk, regn riwekan di hinek zadan de heye dibe,

Di araq de t bikarann, b reng e agirgir e,

Aloz / Karklk / Confusion 1, Tevlihev 2, Teqoze,

Alterasyon::Guhern / Alterasyon::Bozulma / Alteration

Guherna kanzayan (maden) a bi bandora fizk kmyay,

Alternatf::Guhrik / Alternatif / Alternative Ji bo kirina karek hebna r rbazn cda, Heyberek ku cih yek din digire,

Alc / Erik / Plum

Dareke andiniy ye, Guln v dar sp ne, fekiy

v dar tir an j meyxoin yek dendikek t da heye.

Amadekirin / Hazrlama / Preparation Xebatn beriya destpka hilberna gewheran.

Amalgam / Cval alam / Amalgam mjeya ku zbeq (cva) t de heye,

Amje::Dariste / Alam / Alloy Her km ji du metalan dibe. Du yan j zdetir metal di nava hev de dikelijin pitre madeyeke cuda li gora taybetmendiyn fizk dibe.

Mnak; Tnc, Qela

Ametal / Ametal / Nonmetal Di rasteka peryodk de yn ku metal nn in , Di nav germahiya normal de hem av, hem heway, hem j hik (req) in, Germah ceriyan hilnagire,

Amd / Amit / Amide Anyona azotek ye,

Amno Ast / Amino asit / Amino acid Mokekuleke ku proten j dibin,

Amper / Amper / Ampere Nana w A ye, Amtper yekeya SI (Systme international d'units) bo rewta elektrk ye, Li gor pnasey: 1 amtper ew rewt e, ya ko dema di nav di du bistn rast paralel re, yn b daw dirj in metreyek ji hev dr in, derbas dibe, ew hzeke bi qas 210-7 newton li ser metr (N/m) di nav her du bistan de diafirne,

Amper-p / Amper sarm (akm mknatslk birimi) / Ampere- turn

Yeksaniya bandora 1 amper ya di 1 p de derbas dibe,

Amperpv::Emprpw::Ampermetre / Ampermetre / Ammeter::Ampermeter Amra ku amper dipve,

Ampldn / Amplidin / Amplidyne

Amra ku elektrka guherbar digre diguherne

elektrka rast,

Amrn pvan / l aletleri / Measuring instruments

Di nexsegeriy de alavn pivan, Bi van alavan hem dirjah hem j hoke (goe) t pvan, Di cure- yn elektronk de koordnat (x y) bilindahiya ji deryay (z) rasterast t hesapkirin

Amret / Tesisat / Installment

Kereseyn ku di avahiyan de bi kr t, wek bori-

yn (Lleyn) kalorfer, boriy av, boriy ka- reba hwd,

Amretkar::Amrsaz / Tesisat / Plumber Di avahiyan de kes ku kar sazkirina bor, kablo wek din dike,

An::Yan / Yada / Or

Di mantiq de deriy ku ji tketin yek j er be yan j hebe, encam er ye,

Analtk::i kar / zmsel::Analitik / Analytical anstiya dahrandin,

Analza gaza kan / Ocak gaz analizi / Mine air analysis

Makneya ku rewa gaz di kan de diopne rapor dike,

Analog / Analog / Analog

Daneyn ku bi domdar di guhern de ne,

Anhdrd / Anhidrit / Anhydride

Di pkhateya kalsiyum sulfad (CaSO4) a bav

de girkek taybet a kevir ker,

Anod / Art u::Anot / Anode

Di elektrk de cemsera poztf. Elektroda poz-

tf,

Antn / Anten / Antenna

Amra ku pln elektromagnetk digre an j dide,

Antfrz::Dijqerisn / Antifriz / Antifreeze Madeyek ilek zivistan tevl radyatora mak- neyan dibe da ku ava hundir radyator cemed negire, Pit ku antfrz dikeve nava ava radya- tor xala cemidn ya ava radyator ji sifir (0) kmtir dibe,

Antmade / Antimadde / Antimatter Cwiya made ya dijber,

Antmon / Antimon / Antimony

Elementa di tabloya peryodk de a li stna 5A

Elementeke hik, ikestok reng w zvsip.

Anyon / Anyon / Anion

lyonn ku bar elektrk yn negatf in,

Aplikasyon::Bicihkirin / Aplikasyon / Application Li gor proje, nexs an j koordinat cbickirina cih w, Nandana cih w, Ev cih dibe ku li erd be, dibe ku li heway be j,

Aqil / Akl / Mental

Hza tgihitin, fmkirin hizirn ye.

Aqstk::Deng/Yank bilimi::Akustik / Acoustic Zanistiya deng.

Araste::Berek / Dorultu / Direction 1. Riya ku t opandin Riya diyar, 2. Riya tr. Mnak; di pergala kordnat de 'x', y Z

Ard::Sotemen / Yakacak / Firewood Ew tdst ku ji sewitandina w sd t girtin

Argda bej/Ak ta yoncas/Melilotus alba desf Cureyek nefel ye. Ev giya du sal dij ji bo m sewaln giyaxwar andiniya v giyay t kirin,

Argn / Ocak / Cooker

Cih ku agir t de t dadan xwarin li ser t pi- jandin,

Arik::Asreq::Septk::Serke::M::Qat / Tavan / Ceiling

Asta her bilind a avahiyeke ku ser w girt be,

Arze::Girift / Arza / Defect

Pirsgirkn mtekank, Xerabna amrn mekank

Arkeotoj::nwarnas / Arkeoloji / Archeology Zanista kolan ya ku mratn drok y di bin erd de ldikole derdixe hol,

Armatur / Armatr / Armature

Amra ku lambe t de bi c dibin da ku bi hsan

ronahiy belav bikin

Arv / Ariv / Archive

Di ciheke ewle de, ji bo rojn ps komkirina de- pokirina agahiyan Ev arv fizk j dibe, elektro- nk j dibe,

Asbest / Asbest / Asbestos Kereseyeke li ber germahiya zde taybetmen- diya xwe wenda nake. Di balatayn amrazan de, di lleyn av de t bikarann,

Asgeh::Birc / Hisar / Citadel

Keleheke bik a ku ji kevir bi dwar bilind ha-

tiye kirin li derdora w hendek nrngeh

hene, Ji bo parastina bajarek an j ciheke girng

e,

Asenkron::Nehevdem / Ezamansz / Asynchronous Ne hemdem, Makneyn ku di heman dem de bersiva daxwazn cda dikare bide.

Asfalt kirin::Qrkirin / Asfaltlamak / Asphalting Rxarn ku bi qr kevirn hray ve b hefi- dandin,

Asd / Asit / Acid

Madey ilek ku reng kaxiz trnsol ji kesk dizivirne sor, Madey ku pH'a w ji 7,5 biktir e,

Asda Hzdar / Kuvvetli asit / Strong acid Asda ku di nava av bi tavah iyonze dibe,

Asda Karbokslk / Karboksilik asit / Carboxylic acid

Asdn organk ku koma wan a karbonsl heye,

Asda lawaz / Zayf asit / Weak acid Asda ku di nava av bi tavah iyonze nabe, Hindik iyonze dibe,

Aska bajar::sliyeta bajr / ehir sileti / City silhouette

Teey bergeha bajr,

Aso / Ufuk / Horizon

Xeta ku erd ezman l digje hev,

Asoker::Teraz / Dze / Spirit level

Ji bo alav ji pivan re amade be pwst e bi -

weya teraz an j asoy de be (berwar be) ,

Asokera gilover::Asokera krey / Kresel dze / Spherical bubble

Du cureyn asokeran hene, gilover silndrk, Asokera gilover wek nav xwe di weya gilover de ye, Alava pvan aso dike,

Asprator::Baks::Hewaks / Aspiratr / Aspirator Amtr an j makneya ku heway davje derve, Bi alkariya perwaneya xwe ya ku dizivire bay di- ke (dimije) davje derve,

Asteng::Berbest / Engel / Barrier Ji bo ku r li ber qezayan b girtin li qerax r ji hesin wek caxan t kirin, ji bo trafka nava bajr bi awayek hsan biherike ji beton t ki- rin dann,

Asteng::Berbest / Engel / Barrier Bend, Heybera ku r digire, Heybera ku rewa asay bibire, Derbasbyn dide sekinandin, Mnak; dwar bendav, snca baxe hesin dora r

Astenga Coulomb::Berbeste Coulomb / Coulomb engeli / Coulomb barrier

Bendava enerjiy ya li pdiya du dendikan ku ji bo du dendik (nuclei) bigihjin hev (fusion) , Ji aliy enerjiya potansiyel a elektrostatk ve t kirin,

Astengn::Rgir / nleyici / Preventive

Ji bo titn a neba nebin berlgirtin an j

asteng kirina titn ku hatiye kirin

Asteplan / Plankote / Level plan nexeya hermn biuk l pivaneka wan mtezin, Pilana waziyet niandide l bilindahi ji li ser hati niandan Pilana waziyet ya ku daneyn w xyz bin

Asna daw::Cgeha daw::Duwacih / Nihai pozisyon / End position

Merhela berhemn kanzay ya pit kiryariya dawn

Asna ntar::Asna blayen / Ntr konum / Neutral position

Asna (pozisyon, rew) bidawbna bandora meqletz

A / Deirmen / Mill

Avahiya ku genim l t hrandin dibe arvan, mnak, A av a agir ^ elektrk)

A keviran::Berhr / akl deirmeni / Pebble mill A ku keviran hr dike,

At::ape / / Avalanche

Ji bo koma berf ya ku ji iy ber bi jr ve digin-

dire,

Akera::Diyar::Kif / Grnen / Apparent Titt ku xuya dike yan j li ber avan e.

Atmosfer / Atmosfer / Atmosphere Gaza li dora dinyay,

Atom / Atom / Atom

Li gor flozofn yewnan, hmanen bingehn n rastiy yn ku pare nabin xera nabin,

Atomn wergir::Gerdleya wergir / Alc atomlar / Acceptor atoms

Atomn ku hejmara elektronn wan ji hejmara protonn wan kmtir in, Atom her dem hewl didin ku hejmara proton hejmara elektronn wan yeksan bin,

Av / Su / Water

Madeya ilek a b reng, b bhn b tam e Ji du hdrojen oksjenek pk t, Formla w H2O ye,

Ava br (Sb) / Kuyu suyu / Well water

Ava ku bi brkol (sondaj) ji bin zemn t derxis-

tin,

Ava aviy / Gzenek suyu / Pore water aviya ku av j dert,

Ava deryay / Deniz suyu / Sea water

Ava derya zeryay ya ku rjeya xw di ltrey

de di navbera %3-5 e,

Ava gol / Gl suyu / Lake water

Ava ku di cihek kr de berhevby sekan e,

Ava jrerd::Ava jrzemn / Yeralt suyu / Groundwater

Ava berf baran ya ku bi riya qe^tekn ze- mn di bin erd de digihje hev kom dibe,

Ava jrzemn::Ava binerd / Serbest yer alt suyu / Free phreatic water

Ava li bin erd sekan e, Demta ku kanza t kolan ev av di nav qel derzan de diz yan diherike.

Ava kaniy::Kanav / Kaynak suyu / Spring water Ava jrerd ya ku bi awayek xwezay derdikeve ry erd

Ava navxwey::Ava navwelt / sular / Inland water

Ji bil ava derya zeryay hem avkaniyn av yn li ser bejahiy, Wek gol, gol kir, avzm eman,

Ava Xwer / Saf su / Distilled water

Ava ku ji madeyn organk norgank hat saf-

kirin,

Avadan::mar / mar / Reconstruction Avadani, avadanikirin Nukirin, kirin, bakirin

Avah / naat / Building

Ew avahiya ku ji bo kirina w xebat b kirin Avah / Yap / Building

Hem berhemn avahsaz endezyariy yn mna xan, pir hwd, n ku ji aliy mirovan tn kirin Bi mebesta hwirandin hsankirina ji- yan ye,

Avahkar / naat / Builder

Kes/a ku di lkirina avahiyan de cih digire,

Avahkar / naatlk / Construction business Xebata kirina avahiyan

Avahsaz::Telarsaz / Mimar / Architect Kes/a ku plann avahiyan dike,

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

Avahsaz::Telarsaz / Mimarlk / Architecture Peya avahsazan,

(I #)

(#)

(#)

Avahiya bdestr / Kaak inaat / Unlicensed building

Avahiya derzagon (legal) an ji a ku ne li gor pro- jeya xwe hatiye kirin

Avahiya dersnor / Takin inaat / Construction of flood

Ew bea avahiy ku di dema kirin de ji sinor parsela xwe derket ye,

Avahiya kargir (kagir) / Kagir yapi / Masonry Avahiya ku dwarn w barhilgir e (giraniya bar xn li ser dwaraye) ev dwar ji kevir, acr ha- tiye kirin,

Avahiyn drok / Tarihi yap / Historical structure Avahiyn kevnare ku xwed nirx taybetmendi- yn ba in,

Avakado::Hirmiya emeriqan / Avakado / Persea americana miller

Dareke li meksqa dij. andiniya w t kirin Ji malbata hirmiy ye,

Avakirin / na etmek / Build Lkirina avahiyan

Avakirin / naa etmek / Build (to-)

Avahiyeke ku n t kirin,

Avakirin / Kurmak / Build up Sazkirina pareyn avahiy,

Tessa Parzinandin /Artma tesisi /Treatment plant Avahiya ku bermayiyn ilav yn bajr t de tn parzinandin

Avakirina saz avt / Atk ve artma tesisleri / Waste and water treatment plants Avahiya ku bermahiyn req ilemten yn bajr t de tn parzinandin

Avdan / Sulama / Irrigation

Di erd bej de ji kar avdaniya rehekan re te

gotin,

Avdank / Suluk (su kab) / Water bowl (water container)

Amreke ji bo ajal pdiviyn xwe yn av bi cih bnin,

Avdr::Cenan / Sulamac / Waterer

Mirov ku avdaniya zev an j bexeyan dike,

Avt / Atk (madencilik) / Waste (mining) Bermahiyn kanker, avjn k pey derxistina cewhera dimnin

Avtin / At / Toss

Bi alkariya hzek ku heyber t pekandin,

Avtina kevaney::Avtina xwar::Avtina lar /

Egi k at / Oblique shot

Hevedudaniya tevgera stn tevgera araste ya rast e, Tevgera kevir ku dema mtirov ber bi p ve diavje ye,

Avtiyn psesaziy / Sanayi atklar / Industrial waste

Avjn (atk) k li pey bikaranna kargeh pe- saziy dimnin,

Avgerm / Scak kaynak suyu::kaplca / Hot spring Ava germi a ku bi rya qeltekn di zemn de ji krahiya binzemn der t,

Av / Su ieren / Water-carriying Titm ku bi av re eleqedar e,

Av / Sulu / Aqueous (aq)

Y ku ji av pk hatiye, avdar,

Avks::Avtbihur::DeNandin / Su geirgenlii / Water permeability

Pleya avtbihurna (avkdiya) hikiyn serze- mn binzemn

Avnas / Su bilimchidroloji / Hydrology Zanista ku li ser av xebat dimene,

Avneks::Avgr::Avnemij::Avragir::Avtnebihur /

Su geirmez / Watertight

Cih an j tdtmn ku av t de derbas nabe,

Avpv::Araometre / Araometri / Areometer Amra ku av dipve,

Avrjk / Pisuvar / Urinal

Ew alava ku mirov li piyan destava xwe ya bik t de dike,

Avrjna kan / Ocak drenaj / Mine drainage Di kanzay de avtina gazn xeternak, Mnak: Metan

Avreandek::Avreank / Fiskiye / Sprinkler Amra ku av direne avdan p t kirin,

Avstralya basr::Basr Avstralyay /

Gney avustralya / South Australia Eyaleteke li bar avstralya k bi mezinahiya xwe 983482 km2 ye axa her zwa ya parze- mn di nava snor v eyaletdeye

Ax / Toprak / Soil

Ji rizna kevir madeyn organk dibe di

nava xwe de gelek ajal, nebat (riwek) organz- mayn zind dihewne. Dar riwekn din bi ax disekinin j av pwstiyn xwe yn jiyan digirin, Ruy chan wek tebeqeyek paye.

Axa gels::Axa riz / Humuslu toprak / Humic soil Axa ji rehek (nebat) zindiyn riziyay bye. Reng w re e, av ba dihewne ji aliy m- neralan ve zengn e.

Axa sor::Gila sor / Krmz kil / Latente Axa ku di pkhateya xwe de yan j di nava xwe de Alumnyum silqat (Al2 O3,2SiO2.2H O), hesin oqst (Fe2O3), magnezym (Mg), kevir kils (CaCO3) , dihewne, Axeke zixur, bik, idiyay avtnebihr e,

Axa xam / Ham toprak / Raw land

Axa xam ji bo andiniy nehatiye bikarann,

Axban / Toprak dam / Soil roof

Bann xaniyan n ku bi ax hatine kirin

Axur / Ahr / Stable

Avahiya ku ji bo hwirandina ajalan hatiye ki- rin,

Aydinger / Aydnger / Tracing

Kaxiza imakir ye, ji bo kirina projeyan t bi-

karann,

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

Ayrometer / Havaler / Aerometer Amra ku trbniya gaz dipve.

(m #)

(I #)

(#)

Babelsk::Bablsok::Gerdell / Hortum / Whirlwind Byera ku ba (hewa) li dora xwe dizivire wek stnek bi jor ve hildikie,

Bac / Vergi / Tax

Ew perey ku dewlet ji hemwelatiyn xwe ji bo xizmetn gelemper bike, digre,

Baca Maldariy::Baca xanberan / Emlak vergisi /

Land tax::Property tax

Perey ku xwediy milk dide dewlet.

Baca Xanberan / Tainmaz mal vergisi / Immovable property tax

Baca ji bo emlakan (zevzaran), mtalmtilkan t dayin Baca erd avahiyan e, li gor qmeta xwe salane t dayn (li Tirkiy aredar v bac dist- nin)

Baca zdebna nirx / Deer arti vergisi / Increment value tax

Baca ku ji bo zdebna buhaya zevzaran (emlak) , malmilkan t dayin

Baca zevzaran::Baca emlak / Emlak vergisi:: tanmaz mal vergisi / Property tax Baca ku ji bo zevzaran (emlakan) , malmilkan t dayin Baca erd avahiyan e li gor buhaya xwe salane t dayin (li Turkiy aredar distnin)

Bacdarkirin / Vergilendirme / Taxation L ferzkirina bac ya li ser kesek yan j saziyek,

Bafn::Fafon / Pminyum / Aluminium Elementeke ku numreya w ya atom 13, gira- niya w ya atom 26,98 di 660 c'y de dihele;

kurteya w "al" e

Bager / Kasrga / Hurricane

Bay her bi hz tund, bay barhilgir fetlonek,

Bahoz::Gerdell / Frtna / Storm Bay bilez, bay ku toz talaz radike,

Bajar::ar / ehir::kent / City

War ku mirov l dijn bi piran kar bazirganiy

yan j kar pesaziy dikin,

Bajar Mezin::Metropol/Metropol/Metropol

Bajarn ku bi niyn xwe mezintirn in Bajar mezin kozmopoltan,

Bajarn algir berastengan / Engelli dostu kentler / Disabled-friendly city

Bajarn ku dema t damezrandin astengdaran li ber av digire jiyana wan hsantir dike,

Bajarn elexwark / arpk kentleme / Urban sprawl

Bajarn ku b plan, derplan b destr b rist in

Bajaren hews (Bexebajar) / Bahe kent / Garden city

Avakirina bajar dorgirt y ji bo jiyaneke bi konfor bi tendurist, Bi ser de ji hawirdor bajr j ji bo kar andiniy c t veqetandin,

Bajarn Kompakt / Kompakt kent / Compact city Bajarn ku li dora navendek bi awayek sstema- tk mezin bne, Taxn bajr bi hev ve ne,

Bajaren pgirt (rexbajar:yan kent, peykbajar) /

Uydu kent / Satellite city

Cihwarbna bi bajar binghn re tekildar ji bo sivikkirina bar bajar bingehn hatine avakirin,

Bajarnas / Kentbilim / Urban science Bea zanistiy ya dermaf bajrde,

Bakalt / Bakalit / Bakelite Cureyeka reneya kir ye

Bakter::Dirm / Bakteri / Bacteria Mikroorganzmaya yekane,

Bakteriyoloj / Bakteriyoloji / Bacteriology Bi gelemper zanisteke li ser tee awaniya ba- keriyan lkoln dike,

Bakr / Kuzey / North

Li gor pejirandina gelemper de bea jor. Aliy cemsera jor,

Bakra erdngar / Corafi kuzey / Geographic north Bakra ku koordnatn grd yn stn nan dide,

Bakra magnetk / Magnetik kuzey / Magnetic north

Bakura ku erdka magnetk nan dide, Li gor magnetka gerdn cih w nesekan e, li gor demn sal cihe xwe diguhore, Nz bakra erdn- gariy ye l ne heman cih e,

Balafir::Firoke / Uak / Airplane Barbireke (seyare) ku bilind dibe difire

Balafirgeh::Firokexane / Havaliman::Hava alan / Airport

Cihn taybet n ji bo balafir l deynin rabin Ra- westgeha balafiran e,

Balcan::Balcanre / Patlcan / Melongena Sebzeyek di navda nkotn heye, Reng fkiya w re an j xemr ye,

Balisk::Akasya zer / Sarsalkmlar akasya aac / Laburnum vulgare griseb

Famlyeyeke darn pelfireh e, Kullkn xwe bi- har vedike,

Balstk / Balistik / Ballistic

Zansteke li ser tevgera gule moekan lkoln

dike,

Bamye / Bamya / Gumbo Fekiye w n an j hik t xwarin,

Ban / at / Roof::Rack Tebeqeya ku ser xan digire.

Ban / Dam / Roof Ser xan, diyar xan

Banbnye / Barbunya / Mullus barbatus

Ji malbata fesuliyey ye, Ji fekiy w sd t gir-

tin,

Band / Band / Band

Di spektrma elektromagnetk de beeke ku di navbera frekansn diyar dihewne, Mnak; Banda P (navbera 200 MHz 400 MHz)

Banda zolasyon::Tp::Banda iyareker / Yaltc bant / Insulation tape

Cureyek band ya ku ji bo parastina ji germah, serma, elektirk, av an j hwd, t bikarann,

Bandora compton / Compton etkisi / Compton effect

Rewa zdebna qama pln foton ku li elektro- nek dikeve ye, Dema foton li elektronek dikeve qama pln foton zde dibe,

Bandora doppler / Doppler etkisi / Doppler effect Byera, frekenasa plek li gora avdrek bi tev- ger (an nz dibe an j dr dikeve) di dem cih cuda de bi awayek cuda t fmkirin e,

Bandora joul::kargeriya joul / Joule etkisi / Joule effect

Kanna ku tkiliya navbera herk (tez) a ku di t- lek de derbas dibe ew tna ku j dibe,

Banedar::remen / Mandraclk Dairy farming / Kar hilberniya r e,

Bangeran::Bangor::Xiloke / Lo / Roller

Ji bo ku axa sist b idandin t bikarann, gilover

dirj e her du sern w J ehl in

Banivs / Yel yazar / Anemograph

Amra ku rewa bay bi daneyn grafk davje

ser kaxiz,

Bapv / Yel ler / Anemometer Amra ku ba p t pvan,

Baq / Demet / Bunch

Desteya titm wek hev y girday,

Baqil / Baklagil / Legume

Giyayn ku tov wan di nav baqilan de ne,

Baqil maran / Kukuz / Lathyrus tuberosus l.

Ji famlyaya baqilan t, xwe behn e giyayek hilkir e.

Baqil piska / Ac msr baklas / Lupinus temisarte- muz

Tovn v giyay tahlin, 1 m bilind dibin, wek we- iy kullkn w hildigrin

Baqil tahl / Ac bakla / Lupinus albus Creyek ji malbata baqilan e, Giyayek yeksal e, Tov w yn tehl ji bo xwarin di nav av de t ernkirin

Baqil xatun / Bezelye / Peas Riwekek ji malbata baqilan e, hilker e yeksal dij. Tov w glover e, tov zell di m ajalan de t bikar ann,

Bar / Yk / Load

1, Mjera elektrk ya ku li rxara heyberek kom dibe, 2, Giraniya titek.

Bar (yekeya pestoy) / Bar (basn birimi) / Bar (unit of pressure)

Pestoya ku dema 0, 1 N hz li 1 mtmt'2 qad t bikarann dert,

Barbike::Barke / Ykle / Load 1, Cih guhertina daneyan ji amrek ber bi am- reke din (wneyn di CD'y de derbas komp- tur bike) , 2, L siwarkirina heyberek li barbir,

Bar Elektrk::Bar karebay / Elektrik yk / Charge

Zdebn an j kmbna elektronan a li cihek.

Bar elementer / Elementer yk / Elementary charge

Bar elektronek, Yekeya bar elektrk,

Bar erdhj::Bar bmelerz / Deprem yk / Earthquake load

Pleya bandora bmelerz ya li ser avahiyan,

Bar mezin / Kaba yk / Gross charge Bar elektrostatik y mezin,

Bargegir::Kondensor / Kondansatr::Kapasitr / Capacitor

Amra elektronk ku bar elektrk li ser xwe kom dike,

Bargegir / Sa / Capacitance

Rjeya iyana (Tiwana) bargegir (kondensor) ek,

Bargeker / Ykleyici:Doldurucu / Charger Amra ku enerjiya elektrk li batarya, komker an j bargegiran bar dike,

Barimte / potek / Mortgage

Ji ber deynek misogerkirina (garantilemek) erd,

xan hwd, , ,

Barsfer / Barisfer / Barysphere Yek j tebeqey dinyay ye,

Bariste / Ktle / Mass Mjera madey ya heyberan,

Baristeya gerdley::Baristeya Atom / Atomik ktle / Atomic mass

Cureyek baristeya ku madeyn bik p tne pvan, Mnak: 1 g= 6,02214179 '(30) x10 2 ba (baristeya atom)

Baristeya Molar / Molar ktle / Molar mass Di zanina kmyay de ji bo graniya atomn ku qas jimarey avogadroy t gotn,

Barkir / Ykl / Loaded Y ku bi bar e,

Barkirin / arj etmek / Charging

L barkirina enerjiya elektrk Mnak; barkirina li

aky,

Barkirin / Ykleme::Doldurma / Load L barkirina enerj yan j baristey,

Barograf / Barograf / Barograph

Alava ku pestoya heway dipve tomar dike,

Barometre::Barometre::Pestanpv /

Basnler::Barometre / Barometer Amra ku pestoya bay (heway) dipve,

Barpv / Ykler / Coulometer Amra ku bar elektrka statk dipve,

Bard / Barut / Gunpowder

Madeya ku di guleyan de ji bo teqn t bikarann.

Baryon / Baryon / Baryon

Baryon ji atom girantir biktir e,

Bask bergir / Diren kolu / Resistance arm Di mekanzmaya qerase (mtalle) de navbera xala bar xala destek ye,

Bask hz / Kuvvet kolu / Force arm Di mekanzmaya qerase (mtalle) de navbera xala hz xala destek ye,

Baskl / Baskl / Bascule

Alava ku p giran p t wezinandin,

Bastq / Pestil / Membranedried fruit pulp rnahiyeke ku ji reya tir dibe, Pilora ku ji srey dibe li ser ryek t raxistin da ku hik dibe dibe bastq,

Batirn / Optimum / Optimum Y her qenc tirn

Bar / Gney / South

Mil mirov ep li rojhilat mil mirov rast li rojava binre, ew aliy ku ber mirov l ye bar e,

Bauhaus / Bauhaus / Bauhaus

Zanngeheke li Almanyay, Dema ev zanngeh t

avakirin avahsaz hunermendn navdar l dest

bi xebat dikin nrna v zanngeh di war

avahsaz swirandin de dibe wek ramaneke

n

Bax::Baxe::Rez / Bagahe::meyve bahesi / Orchard

Erd ku t de andina tir, fk, zerzewat hwd, t kirin,

Baxe / Bahe / Garden

Erd ku t de andina tir, fk, zerzewat hwd, t kirin,

Bayt / Bayt / Byte

Baytek 8 bt e, pvana wateya br ye.

Baz / Baz / Base

Madeyn ku dema tevl asd dibin xw dikin,

Baza Hzdar::Baza bihz / Kuvvetli baz / Strong base

Baza ku di graweya ilek de bi temam iyonze dibe,

Baza Qels::Baza lewaz / Zayf baz / Weak base Baza ku di graweya ilek de km iyonze dibe.

Bazalta alkal / Alkali bazalt / Alkali basalt Maddeyn bi mneral di encama pijqna kura- yde derketine ser zemn pa bne hik

Bazar / Piyasa / Market

Cih ku firokaran hatinebal hev ji bo firotina

mal warn xwe,

Bazdan / Komak / Run Bi gavn lezgn bi pe ve yn,

Bazilika / Byk kilise / Basilica

Dra ku hundir w bi 2 rzn stnan hatiye s

parkirin

Bazirgan::Tacir / Tccar::Tacir / Merchant Kes ku hem firokar hem j kirkariya titan dike,

Bazirgan / Ticaret / Trading Ji kar kirn firotin re t gotin

Bbandor / Tesirsiz / Inefficient

Hza ku li ser kesek an titek tunebe re t

gotin,

Bber / Verimsiz / Unproductive i, Sdgirtina km a ku li gora j t hvkirin ber j nay girtin 2, Kana ku rjeya gewhera w km e

Bdaw::Abad / Sonsuz / Infinite

ji ber mezinbn an bikbna her away y ku em

nikarin bipvin re t gotin,

Bder::Bnder/Harman yeri/Threshing field

Ciy ku genimi, nsk nokan kom dikin ji hev di-

qetnin,

Bgaz kirin / Gazszlatrmak / Degas degaiseren J derxistina gaza ku ji bo jiyana xebatkarn kan xetere ye Mnak; Bi alikariya bak derxistina gaza metan,

Bgazkirin / Gazszlatrma / Degasifying J derxistina gaza ku ji bo jiyana xebatkarn kan xetere ye, Mnak; Bi alikariya bak derxistina gaza metan,

Bgriz / Grizusuz / Clear of gas Tunebna gaz di kanzaya komir de,

Beher / Beher / Beaker

Ji bo parastina ilekan t bkarann, Ji cam, porselen plastk t kirin Li dora w dereceyn ku qebareya ilek nan dide heye,

Bhevseng / Dengesiz / Unbalanced Rew, xebat, tevger hwd, Yn bpergal,

Behv / Badem / Almond

Fkiyeke ku qalik w hik di nava qalik w de kakilek yekpare heye, Ber ku ba bigihje nav w behvter (geroh, gulh) e, Tehma hinek behvan tehl e,

Bhn / Koku / Odor

Pirskn (n ku bandor li ser poz mirov dikin) bi- ik ku ji titan belav dibin,

Bhn / Koku / Smell

Bandora pirskn biik ku ji titan belav dibin

treyn (snr) poz (bvil, difin) mirov hiyar dike, Bhna gul, bhna sosin, bhna sulfur,.,

Bejav / Amfibi / Amphibious

Ajaln ku hem di av de hem j li er zviy de

dij,

Bej / Kum::Kra::Ya almayan / Moor Erd bav,

Bjing::MoxM::Serrad / Elek / Sieve Amurk bo jehev veqetandina bujenan,

Belav / Tevzi / Distribution Kar parvekirin ye,

Belavker::Dstrbtor/Distribitr/Distributor Li gor pegalek di motorn bi benzn de alav ku karebay li bjiyan belav dike

Beled / imek / Lightning flash Ronahiya birsk ye, Ronahiya ku bi valabna bar elektrk di nava ewr erd yan ewr ew- rek de dert hol wek xzeke ikest k dide,

Belexwar::Xwaromaro/Eri bgr/'Crooked Tit, xz an j rya ku c bi c xwar e, (ne rast)

Belgemafa avadaniy / mar ap / Diameter of the zoning plan

Belgeya ku li gor plana avadaniy maf avada- niy nan dide,

Belgemafa (eskl) veqetandin / Ayrma ap / Diameter of separation

Belgemafa (Ek&) veqetandin a ku parn par- sel nan dide, Pareyek ji parsel ku bikeve ber plana avadaniy ev pare bi belgemafa (ekel) veqetandin ji pareyn din t veqetandin, an ku li dervey snor t hitin,

Belor::e / ie / Bottle

Derdanka ji bo ilav tkev ji cam an j j plast hatiye kirin, Bi teeyeke ji bin heta qirik fireh ji destpka qirik hetan dev teng hatiye kirin,

Belot::Ber::Bel / Mee palamudu / Acorn Dara maz yan j tovn w,

Belrbn::Krstalbn / Kristalizasyon / Crystallization

Pvajoya derbasbyna teey krstal a made- yn ilek, gaz an j yn di nava twnerek de ne.

Ben / Damla sakz aac / Pistacia lentiscus l.

Dara benitok

Ben / p::Diki ipinden daha kaln / Rope

Ji ta strtir l ji wers j ziravtir ji bo girdan

t bikarann,

Bnav / Adsz::isimsiz / Anonymous Kes an j tit ku nav l nehatiye kirin,

Bend / Ksm / Section

Ji her yek peeyn bitn re te gotin,

Bend::Berbest / Set / Barrier Ji d wr qalin ku ji bo av neherike kom bibe re t gotin ji diwrn ku ji ber barann zde ax neherike hatiye kirin re j t gotin,

Benda deryay / Deniz seddi / Marine great wall Ji bo ku neminin bin ava deryayde, cihn Li gor deryay nizim bi seddek bi bendavek bi ber- bendek tn parastin,

Benda Hdrojen / Hidrojen ba / Hydrogen bond Girdana ku di navbera atoma Hdrojen ato- meke ku yek elektrona w km e re dibe,

Benda Iyonk / yonik ba / Ionic bond Cureyeke benda kmyew ku di navbera iyonn bi away dijber barbne dibe,

Benda Kmyew / Kimyasal ba / Chemical bond Girdanek ku du an j zdetGr atoman bi hev ve datne,

Benda Kovalent /Kovalent ba /Covalent bond Girdanek ku bi parvekirina yek an j zdetir elek- tronan di navbera du atoman de dibe

Benda P (n) / Pi (n) ba / Pi (n) bond Di navbera du atoman de du bend hebin yek benda sgmay, benda din j ya p ye

Benda Sgma (o) /Sigma (o) ba/Sigma (o) bond Di navbera du atoman de girdanek hebe ev j benda sgma ye,

Bendav / Baraj / Dam

Avahiya ku ji bo avdana zev hilberna elektrk av li chek kom dikin,

Bendava ax::Axebendaw / Toprak baraj / Earth dam

Bendava ku bi axa avtnebihr hatiye avakirin,

Bendava beton::Konkirtebendav / Beton baraj / Concrete dam

Bendava ku li ser zemneke bi teht ji beton ha- tiye avakirin,

Bendava bi ax dagirt / Dolgu baraj / Earth fill dam Bendava ku bi kevirn gewre bi axa avtnebi- hr hatiye avakirin

Bendava bi keviran dagirt::Bendava Berdrj /

Kaya dolgu baraj / Rock fill dam

Bendava ku bi kevirn gewre bi beton hatiye

avakirin

Bendava bipayenda::Bendava bipalpit / Payandal baraj / Buttress dam

Bendava ku hm w yan j ssika (dendik) w bi paipistiyek hatiye pitgirkirin

Bendava dagir / Dolgu baraj / Fill dam Bendava k bi ax an j bi kevir t tij kirin pa bi navgn jidandin t jidandin

Bendava kember / Kemer baraj / Arch dam Bendava k hz giraniya ava bendav bi saya kembera bendav arastey quntara derdor dik.

Bender / Liman / Harbor

Di kersax deryay de ciy ku sekna ket i dise- kinin

Bender::Bendergeh::Lengergeh / Liman / Harbour::Harbor

Cih ku ket i radiwestin Rawestgeha ketiyan

Bengele / Makas / Truss Krann ku ji hesin tn kirin ji bo hiigirtina bann hin avahiyn fireh (paike, otogar), Dema fireh ji 30 mty dibihure ev kran tn bikarann Ji cureyn profin hesin (an j poia) tn kirin Di ban avahiyn fireh ku koionn wan hindik in mna eywann dawet, avahiyn paikeyan pirn hesin, xerac (otogar), avahiyn pesaziy hwd, de tn bikarann,

Bentek / Damla sakz / Mesteki Bjenn dar,

Benzn / Benzin / Gasoline

Ji petroi dibe, teqia w 0,65, b reng frek e,

Benznxane::Gazxane / Benzin istasyonu / Gas station

Cih firotina benzn gaz,

Bqmet::Bnirx / Deersiz / Worthless Yn ku bfde, bkr negirng e,

Br / Krek / Shovel Amreke karkeran

Ber::Pan / En / Width

Dirjahiya navbera du xai an j du rxarn hey- berek, Di iake de iay (kenar) kin

Berahiya pl::Firehiya pl / Dalga genlii / Amplitude of wave

Navbera biiindtirn xaia pi sifir (eksen) , Bi- iindahiya pi,

Beran / Ko / Ram i'Msna (M) nr,

Beravtin::Ber avtin / Yavru atmak:Dk yapmak / Miscarry

Ji bo ajaian byna tjikn mir, Heke ajaiek ber ku biz tjika w di zik w de bimire ji w ajai re dibjin beravt ye",

Berbang / Tan / Daylight

Ji dem beriya ku roj derdikeve re t gotin Di w dem de ronbn dest p kiriye, Ronahiya ber efeq,

Berbank / Teras / Terrace Qada (be) derve ya ku t bikarann a avahiyek ku ji erd biiindtir e, Bi geiemper di avahiyan de ii tebeqeya biiintirn t kirin,

Berbes / Mineral / Mineral

Tit^n ku madeyn norgank dihundirne,

Beravik / Koruma gzl / Goggles Beravka ku ji bo av biparze t bikarann,

Beravk / Gzlk / Glasses

Ji bona parastin badtin aiava ku ii ber avan

t bikarann

Berdana klek / Yan ekme / Side towing distance kirina avahiyek iiser parseide, direjahiya va- iahi hitin ya ii herdu rexan, Direjaiya Vaiahi hitina ji biii ain p pas,

Berdana ps / nekme / Front towing distance kirina avahiyek iiser parseide, direjahiya va- iahi hitin ya p (ber, aiiy r, anji aiiy rya fireh)

Berdla stmlaq / Kamulatrma bedeli / Expropriation price

Berdia ku cih avahiyn ji bo berjewendiya ci- vak ji aiiyn dezgehn dewiet ve t kirn

Berdewam / Sreklilik / Contiunity Titt domdar,

Ber / nce / Before Wexta ku derbas bye.

Brehend / Boyutsuz / Impartial

Rewa ku dirjah, bilindah an j fireh nn e,

Mnak: xal

Breng / Renksiz / Achromic Titek ku reng w tune ye,

Berevaniya av /Su koruma/Water conservation Avherkn k ji bo kar avdana zeviya av ji av- kaniya dibine ser zeviya,

Berfn / Kardelen / Snowdrop Cureyek kullkan e, Li iya zozanan bi destpka bihar re ku berf dihele hsn dibe. Di bin berf de hsn dibe, dema roj l dide hik dibe,

Bergegir / Srekli mukavamet / Durability Rewa xwegirtina li hember teka (karger) km- yay, fizk mtekank, Xwegirtina li dij guherti- nan,

Bergir / Diren / Resistance

Yekeya w ohmt e, Amreke kmgihner e, Li gora

hza xwe tezya (herk) elektrk km dike,

Bergira guherbar / Ayarl diren::Reosta / Variable resistance

Bergira ku guherna w pkan e,

Bergirn hevrk::Bergirn hawrk::Bergirn terb

/ Paralel dirender / Resistors in parallel::Parallel resistors

Di vedor (circuit) de bergirn li kleka hev in Se- riy bergir bi seriy bergira din ve dawiya ber- gir j bi dawiya bergira din ve t girdan

Bergir / Mukavamet / Resistance Tira (rezstans) ku li hember hzn derve ji bo parastina taybetmend wey xwe t nan- dan, Di heman erdhej de bergiriya avahiyn ku hilnawein ji bergiriya avahiyn ku hildiwein z- detir e,

Bergiriya erdhj::Bergiriya bmelerz / Deprem dayanm / Earthquake resistance Pleya barhilgiriya avahiy ya li hember bmte- lerz,

Berguhk / Kulaklk / Earphone

Amra ku dikeve hundir guh deng j t,

Berhema pan::Diwaberhem / Nihai rn / Finished product

Gewhera ku l t gern di dawiya veqetandin de bi dest dikeve,

Berhevkar::Komker / Derleyici / Compiler Ew ku hilbijartin dike dide hev,

Berhilann::Berbm / rn / Harvest Hilbernn zev, bax baxeyan,

Berhilann::andin::Paleh / Hasatrn almak / Harvest

Daneheva zad, fk hem bern andiniy,

Berlym / Berilyum / Beryllium

elementa di tabloya peryodkde a li stna 2A, ele-

menteke k km t dtin e, Bi kurteya Be" t ni-

vsandin,

Berjr::Nisov / Yoku aa / Downhill

Rya ku mirov l die ber mirov li aliy r y

jrn be, ya j serejr be,

Berkas::Rempa::Riylj / Rampa / Ramp Hevraz, Qiyamte, Riya hevraz. Riya ku di domahiya xwe de bilind dibe,

Berkeliym / Berkelyum / Berkelium Elementa ku hatiye kirin nimreya w ya atom 97 graniya w j 294 e,

Brm / Suyun topland yer / Watering hole Gola ku av t de dicive,

Bermal / Taban::Kat / Floor

Di hundir de zemn, asta her nizm a cihek ser

girt,

Bermay::Jmay / Artk / Residual::gob Madeyn di veqetandina gewher de bi kr nayn tne avtin

Bername / Program / Programme Pakta kodan a nivsbariy ku ji bo peywirek ha- tiye amadekirin Fermandeyn ji bo kompter. Erkdariyn pdiviya kompter,

Berpar::Dabekiraw::Dabekir / Blnen Divided::Divisible / Jimara ku t dabekirin

Bersem kirin / fraz / Subdivision

Li gora plana mar an j ne li gora plana mar

dabekirina erd,

Bersivdan / Yantlamak / Answer (to)

Li hember pirsek axaftina der bar w pirs de,

Bertek::Kartiyaker::Reaktans /Tepki /Reactance Bersivdana ji bo byereke fizk, reaktans,

Berx / Kuzu / Sheep Tjika (lik, ferxik) mbn (mih).

Berxwedr / Dayanm / Strength::Resistance Taybetiya berteka li hember hza derve, Xwepa- rastina li hember rews,

Berzeln / Lavanta iei / Lavandula angustifolia Rengen kullkn w binev n e Kulilkn w di psesaziyde t xebitandin

Be / Sektr / Sector Komn ku heman kar dikin

Be::Bend / Blm / Chapter

Yek ji pareyn ku tevahiy pk tnin

Be::Pik / Blme / Partition Parekirin ji hev qetandina heyberek.

Bea serbixwe / Baimsiz blm / Independent section

Di avahiy de mulkiyeta her beek (daireyek), Heke di tapoya parsel de li gor plan projey r- tfaq an j mulkiyeta tay hatibe kirin, w dem mulkiyeta her bee her dairey xwesere, serbixwe ye.

Bet / Yabani hindi / Meleagris gallopavo Elokn kov,

Beta / Beta / Beta

Tpa duyemn a alfabeya yewn ye,

Betal / Bota / Idle Y/a ku naxebite,

Betal / ptal / Cancel Rawestandin Sekinandina kar.

Betatron / Betatron::elektron hzlandrcs / Betatron Amra ku elektronan dilezne,

Btl / Telsiz / Wireless

andina sgnalan bi alkariya pln elektromagne- tk Di v kar de tl (raguhzbar) nay bikarann

Betirprar / yl nce / Three years ago 3 (S) sal ber,

Betlaneya dewr / Devre tatil / Sme share vacation Maf bnvedan ji bo demek bi snorkir, Di dewre mulkde tapo lazim e, l di dewre betla- ney de ne tapo l ten ji bo wexteke kin maf bhnvedan ye,

Beton / Beton / Concrete

Bi tevdana mento, xz, xik av dibe, Pit end demjimran hik dibe, Li gora bergiriya be- ton rjeya van madeyan diguhere,

Betona amade / Hazr beton / Ready-mixed concrete

Betona li santral t amedekirin di lkirina ava- hiyan de t bikarann,

Betona bi barym / Baryumlu beton / Barytes concrete

Betona ku Barym t de heye, Bi giran xz x w ji barym pk t.

Betona bendkir::Betonarme / Betonarme / Reinforced concrete

Betona ku bi n pola t zeximkirin da ku li hember erdhej giraniya xwe neikd. Betonarme di hem avahiyan de t bikarann

Bexe::Bostan::Wei2::Parz / Bostan / Vegetable garden

Cih zebze t andin

Bexdens / Maydanoz / Parsley Giyayek wek biharat t bikarann

Beyar / lenmemi toprak:Srlmeyen yer / Raw land

Axa ku l andin nehatiye kirin,

Beybn / Papatya / Daisy Kullkeke bibhn,

Beytar / Baytar / Veterinarian BJk/a ajalan

Bi ser r ve berday / Yola terk / Leave off Parselasyonde bea erd ya rasti r t, ya di- keve ber r di tapuya w de aqara w t kmki- rin Ev be ji bo r, bbedei t terkkirin, ji aliy xwedive,

Bibne / Bul / Find

Di zanistiya komptur de, peyva ku bigire bi- gere,

Bicihanna zor / Cebri icra / Foreclosure Bicihanna biryara dadgeh, Bicihanna dar zor,

Bik / Kk::Ufak / Small

Di pvan de ya kmt, Bi ewan, nirx an j bi d-

men xwe kmtir,

Bikkirin / Kltme / Minimize Ji aliy mjer ve kmkirin

Biktirn::Mnmm::Kmtirn / Minimum / Minimum

Guhrbara ku bi nirxa xwe di snor her bin (nizim) de, Dijber maksmm ye.

Bide ber hev::Daneberhev::Berhevdan::Berawird /

Karlatrmak / Compare (to)

Ji aliy mjera wan ve lkolna titan an j di nav xwe de danna berhev,

Bidest ::Manuel / El ile / Manual Titek ku bi destan hatiye kirin,

Bidestxistin /Kazanmak::Elde etmek /Acquire (to)

Bi saya trnkon an j xret wergirtina titek,

Bidomne / Devam::Tekrarlamak / Resume Fermana domandina kar ku ber dest p kiribe da ku bidome,

Bidomne::Berdewam / Devam / Continue

Ji bo encamgirtin meandina kar an j kirariyek,

Bigire / Kapat / Close

Fermana girtina bername an j pergal,

Biha / Fiyat / Price Raya titt ku t kirn

Bihevvedann / Birletirmek / Merge Pvekirina her km du heybern cuda

Bihstin / itilirlik / Audibility awaniya deng ku t bihstin

Bihur::Bihrek::Derbasok / Geit / Passage Cih ku bi kr ndin t,

Bihurek::Derbasgeh::Derwaze / Geit / Gate Ew xala diyar ku di nava du ciyan deye r t de die,

Bihurna dem::Demborn / Zaman am:Sre am / Time-out

Derbasbuyina demi, Mafek an ji serldanek lazimie heya mjuyek b bikaranin, Qediyana dema hati diyarkiri, pite serederbasbuyina dem maf nikare b bikaranin,

Bijarte / aret / Bookmark Nankirin Hilbijartin

Bikaranna av / Su kullanm / Water use Rbaza bikaranna av,

Bikaranna erd / Arazi kullanm / Land use Ji bo armancn cur be cur xebata li ser erd,

Bikarbon / Karbonlu / Carbonaceous

Titt ku di binemaliya w de karbon heye,

Bikarhner / Kulanc / User Mirov ku karinan dike,

Bikart / Fonksiyon tular / Function keys T n kilavyey y ku hinek fonksiyonn n p dibin,

Bilbil / Blbl / Nightingale

keke ku her demi dixwne, Bi dengxweiya xwe

t nasn dirjahiya w nz 16 cm'yan e,

Bilind / Yksek / High Tist ku qama w pir dirj be,

Bilindahiya re::Qota re / Siyah kot / Black level Asta bilindahiya ji deryay ya cihn xwezay, Bilindahiya cih destwerdan l nehatkirin neha- tiye kolan nehatiye dagirtin,

Bilindahiya sor::Qota sor / Kirmizi kot / Red level Asta bilindahiyaku di projey de hatiye destn- ankirin,

Bilindahiya ta (kat) y / Kat ykseklii / Storey height

Bilindahiya navbera zemn qat,

Bilindgo / Hoparlr / Loudspeaker

Amra elektronk ku deng j dert, Amra ku

deng televizyon an j radyoy j t

Bilindpv::Altmetre / Ykseklik ler / Altimeter Amra ku bilindahiy li gora asta pestoy dip ve,

Bilindker / Ykseltgen / Oxidizer Byera ku ji maddek elektron were dayn,

Bilindker::AmplfTkator / Ykselte / Amplifier Amra elektronk ku snyala deng, ronah an j elektrk bilindtir dike,

Bimene::Bixebitne / altr / Run Fermana destpkirina kar,

Binbar / Yk altnda / Under load Ew tett ku di bin giraniy de ye,

Binbihurk::Jrbihurk / Altgeit / Underpass Riyek k bin riyekdinde die

Bindawr / Alt simge / Subscript Semibola li jr,

Bindeq / Fndk / Hazelnut

Fkiyeke ku qalik w hik di nava w de kaki-

lek gilover heye, Tov dara bindeq ye. Ev tov di gelek marmelatan de t bikarann Li herma H- zana Bedls j digihje,

Binderya::Jrderya / Denizalt / Under sea::Subma- rine

Qada ku li bin deryay y

Binre / Bak / Look Bi avn xwe l mze bike,

Binesaz::Jrsaz / Alt yap / Substructure Karn bingehn ku ji bo avahiyek pwst e, mna r, xeta kzn, telefon, elektrk, av, gaza xwe- zay hwd,

Bingeha civak / Sosyal altyapi / Social infrastructure

Saziyn weke dibistan pirtukxane hwd, ji bo xiz- meta gel hatiye avakirin,

Binkom / Altkme / Subset

Di matematk de, komeke bik di bin koma

mezin de,

Binrbar::Binz::Jrrbar::Jrz / Nehir yata /

River bed

Rya ku rbar t de diherike,

Binwase (avah) :: Binitir (xaniyn ax) :: Binaxe :: Hm :: Bingeh ::Bin / Temel / Basic Hmaneke avahiy ye ku giraniya avahiy rasterast digire ser xwe li zemna bin xwe belav dike,

Binxz bike / Altn iz / Underline Fermana ku di kompter de ji bo bin nivs were xzkirin t bikarann,

Binzemn::Binax / Yeralt / Underground Binerd, Bin erd,

Bipejirne / Kabul etmek / Accept

Fermana ku di nivsbariy de wateya w qebl-

kirin e,

Biqedeme:Piledar / Aamal / Gradual Rewa dem, c an j rewa ku bi away gav bi gav diguhere,

Br::Brdank / Hafza::bellek / Memory Cih an j amra ku agah t de tomarkir ne,

Br::Sba / Kuyu / Well

Ji bo deranna av an j nefta binzemtn ala ku t kolan,

Bra / Bira / Beer

Vexwarina bi alkol, Ji ceh t kirin,

Bra arastey / Ynl kuyu / Directional well Bra ku di dema brkoliy de ji ber sedemeke diyar ber w neaqol dibe,

Bra derann::Bra hilksan / Nakliyat kuyusu / Haulage pit (well)

Bra asoy ku ji ruy erd heta bin kan t ki- rin, Ev br ji bo derxistina maden, kerese xebat- karan t bikarann,

Bra kr::Sba kr / Derin kuyu / Deep well Bra bi brkol (sondaj) kr hatiye kolandin

Bra kutan / akma kuyu / Drop-shaft::open caisson Lleya ku ji bo daxistina asta ava jrzemn t bikarann, Li dora ala asas avahiy t raxistin, Dirjayiya w di navbera 0,5-1 metre ye,

Birc::Tawir / Kule / Tower

Avahiyn bi piran gilover an j argoey yn bi- lind, Asas v avahiy zde fireh nn e,

Birca erdkol::Tawira erdkol / Sondaj kulesi / Drill tower

Avahiya ku amr makneyn erdkoliy li ser in,

Brdanka parvekir / Paylalm hafza / Shared memory

Brdanka ku komptern din j dikarin xwe bigi- hnin,

Birek / Kesici / Cutter

Amra ku ji bo birn t bikarann,

Birkpk::Biserber / Dzenli / Regular ku bipergal e, ku di c de ye,

Birvebirina zeviy (erd) / Arazi ynetimi / Land management::land administration Kargeriya zeviy,

Birinc :: Riz / Pirin / Rice

ji malbata genim t, dinav avde andiniya w t kirin,

Biriqn :: Teyisn / Parlamak / Shine Rondan, Biriqandina ronahiya ku ji jderek t,

Birqonek::Birqedar::Teys::Wire/'Parlak/Bright

Y/a ku ewq dide, Ry ku ronahiy dibiriqne,

Birrn / Kesme / Cutting Jkirin Qetkirin Qutkirin

Birsk / Yldrm / Thunderbolt

Valabna bar elektrk di nava ewr erd de ye

Biryara stmlak / Kamulatrma karar / Decision of expropriation

Biryara ji aliy saziya bi destr ve ji bo berjewen- diyn git kirn erd, avah hwd,

Bst / Yirmi / Twenty

Nav hejmarek ye, Hejmara pit nozdeh e Nav hejmara 20, an j di jimareya Romay de XX,

Bst yek / Yirmi bir / Twenty one

Nav hejmarek ye, Hejmara pit bst e Nav

hejmara 21, an j di jimareya Romay de XXI,

Bikok / Buton / Button

Bikoka ku ji bo xebitandin t bikarann

Bikok / Dme / Key

Amra ku ji bo tezya elektrk vedike digire, Bi gelemtper ji bo vekirin girtin t bikarann

Bikoka elektrk / Elektrik dmesi / Electric switch Bikoka ku tez (herk) ya elektrk vedike di- gire,

Bivir / Balta / Axe

Alava ku ji bo birna daran t bikarann

Bixebitne / altr / Execute

Fermana ji bo destpkirina kar sazkirin,

Bixr::pixr / mine / Fireplace::Grate Argnn ku bi piran li ber dwaran ji xit an j ji keviran ji bo germkirina hundir odeyan tn kirin

Bixwevehatina (geadana) berdewam / Srdrlebilir kalknma / Sustainable development Parastina xwezay ye, Armanca yekem di gea- dana berdewam de parastina xwezay ye ji bil v j pedena abor civak armancn girng in

Biyokmya / Biyokimya / Biochemistry

Bea kmyay ku li ser kmyaya zindewariyan di-

xebite,

Biyoloj::Zndewar / Biyoloji / Biology Zanistiya ku Jderk, belav, peresend, avah, me- zinbn zdebna rehek u ajalan lkolndike

Biyott / Biyotit / Biotite

(K (Mg, Fe) 3AlSi3O10 (F, OH) 2),

Bizin / Kei / Nanny goat

Ajaleke ked ye, bi taybet li hermn iyay dijn, Btir peln daran dixwin,

Bizivirne / evir / Rotate Vegerandina li dora navend,

Blokaj / Blokaj / Blockage

Sekinandina tevgera karek ya ji ber pirsgirkek,

Bombeya Atom::Bombeya gerdley / Atom bombas / Atomic bomb

Bombeya ku ji perekirina dendikn atom ji encama w enerj derdikeve hol,

Bombeya Gaz / Gaz bombas / Gas bomb Bombeya ku di nava xwe de gazn ji bo zindiyan xeter dihewne,

Boranxane / Gvercinlik / Pigeon loft

Avahiya ku kevok t de tn xwedkirin, ls kevo-

kan,

Boxesang::Gre / Cendere / Clamp

Amreke guvatine bi taybet j ji bo guvatina

tir t bikarann,

Boyax / Boya / Colour Madeya ku reng dide heyberan,

Buhaya bilvkir / Beyan deeri / Declared value Nirx ku ji aliy xwediy mulk ve hat gotin

Bkan / Gelincik / Poppy Kullkek,

Bkaniya tibb / Tbbi gelincik / Papaver bracteum lindi

Creyek bkaniya ku di bijkda t bikar ann Blwar / Bulvar / Avenue

Riya fireh a ku di nava bajr de wek du bean - dibe (n hatun) navbera her du bean (refj) bi daran xemiland ye,

Bungalov::Xaniyn yek kat/Bungalov/Bungalow

Xaniyn li Hndstan n ku bi piran yek kat in darn in,

Btik::Bikoj::iro / Tomurcuk / Fruit-bud

Zln ku di guliyn rehekan de derdikevin di de-

meke kin de j ax, gul kullk dibe,

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

Byera navendrev / Merkezka olay / Centrifuge Bi bandora zivirn hzek ku ber w li dij na- vend ye dibe ye,

(#)

(I #)

(#)

Cam / Cam / Glass

Ji bo avah ron bibe li pencereyan (ibake) dikeve

Cama ximam / Buzlu cam / Depolished glass Cama ku zelaliya wj hatiye birin

Car::Caran / arp (ilemde okunurken) / Times Nana lkdan (x), Nana nava du jimarn ku li hev tn lkdan Mnak; (3x5) 3 caran 5

Carn::Encama lkdan / arpm (sonu olarak arpm) / Product

Hejmtara ku di encama lkdana hejmaran de t ditin

Cawbir::Qey::Q::Meqes / Makas / Truss (scissors) 1, Alavek ji bo birna heyberan 2, Di bann avahi- yan an j di piran de kereseyn ji bo belavkirina bar giraniy

Cax / Korkuluk / Railing

Li hember metirsiya ketina ji ciyek bilind kirina bedek ya ji kirina t

Cax / Merdiven korkuluu / Balustrade

Ji bo parastin astengkirina ketin t bikarann, Li

klaka derence li kleka anenan t bikarann,

Caxika dirit / Kaba lzgara / Coarse grid

Caxika ku ji vn hesin hatiye kirin ji bo ku

pareyn gir yn nav arav veqetn t bikarann

Cazbe / Cazibe / Attraction

Ji ciyek bilind ilek ber bi aliy jrn ve xwe-

bixwe biherike,

Cd / Cd / Compact disk::CD

Amureke gilover a ku dane li ser t nivsandin t xwendin Di komptur de t bikarann Kurtkirina peyva Compact Disk e.

CD-ger/Cd src::cd okuyucu/Cd driver::cd reader Pareyek ji komptur ku CD p t xwendin bi- karann,

Ce::Ceh / Arpa / Barley Giyayek ji famlyeya genimi,

Cebr / Cebir / Algebra

Kar hesabkirin muhasebekirin,

Cehn::Can / Tay (at yavrusu) / Foal lik/a mehn,

Cehtir / Takesen otu / Lithospermum arvense l. Giyayek peliwhike, bigote, u bi pire, kullkn w di bin enge pelande derdikeve,

Cehtir::Catre::Anx / Kekik / Thyme Cureyek giyayn aromatk tib.

Cemed::Qerse / Buz / Ice

Ava ku ji sermanan dibe qea,

Cemser / Kutup::Ucay / Pole 1, Xalek ji xaln bi voltajn dijbern hev in ku te- zya (herk) elektrk dike, 2, Yek ji yn ku dijbe- rn hev in, Mnak; xala her bakr a chan, xala her bar a chan, Di mugnats de aliy Ns

Cemsergir / Dzlemsel ucaylanm::kutuplanma / Polarization

Lihevcivna barn elektrk li cemseran,

Cemser / Kutupsal / Polar Titrn ku bi cemser re tkildar e.

Cer / Vida / Screw

Bizmar ku bi zivirandin bi cih dibe,

Cera girdana alav / Alet balama vidasi / Screw fastening instrument

Cera girdan a ji bo alav nelive, nezivire,

Cerbader::Dernefs / Tornavida / Screwdriver Alava ku cer dizivirne,

Cercere / Ckrk / Spinning wheel

Mana ji bo hilkisandin ku wers (anj ben) li

dora xwe dilefne.

Cercere / Harman dven / Thresher

Kes an Amr ku neqandina ka tove dike,

Cwkenar::Dula yeksan / kizkenar / Isosceles Sgoseya ku du goseyn w yeksanin ew kle- kn ji van goeyan dirj dibin j yeksanin

Cewrik / Enik::kpek yavrusu / Puppy lik/a dlik

Cguhestina artmetk::Cihguherna artmetk /

Aritmetik kaydrma / Aritmetic shift emitandina bi aliy rast an j ep ve ya sin- yal

Cih::C / Yer / Place Pozsyon

Chan::Zemn::Erd / Yer kre / Earth Chan

Cih bhnvedan / Dinlenme yeri / Resting place Di plana avadaniy de cih ku mtirov l disekinin tn cem hev, bhna xwe vedikin MinakPark

Cihbn / Ayrma / Fission Ji hev veqetandina madeyan

Cihguhern / telemek / Shifting 1, Di sinyal de derengxistina ji bo demeke ne diyar, 2, P an j pa ve birin

Cils::G / Alg / Plaster

Cureyek kevir sp ye, Formla w CaSO4 1 /2H2O e, Kevir cils ku di agir de b ewitan- din pa li a kevirn b hrandin dibe cils, Di kar avahiyan de t bikaranin,

Cilogeh / amarhane / Laundry

Ji cih ku kincn qirej lewt l ne re t gotin

Cih ku kincn lewt qirj l t tin

Cilok::Cilor / amar makinesi / Washing machine Makneya ku cilan dio paqij dike,

Cqanek / Kursak::Kanatllarn besinleri depo ettikleri midenin bir blm / Crop

Di kande lebat a liser kirkiroke ye hem xwa- rin u vexwarin l komdibe an dicive,

Cr::Nerm / Esneklik / Flexibility::Elasticy Taybetiya heyber ya ku bi hz we diguherne dema hz radibe vediguhere rewa xwe ya ber,

Cirn / Kurna / Basin of a bath

Cih ku av t dagirtin da ku pit re were bikara-

nn Di semoy de cih ku av dikev di sertin t bikarann,

Conega / Boa / Bull

Gay tov e, Ji bo hilgirtina dol t bikarann Ji gotp w j sd t wergirtin

Con / Dibek / Mortar

Kevir ku alek t de hatiye kirin ji bo genimi, iltk wekdin t de tne kutan,

Conta / Conta / Gasket

Keresey ku ji bo madeyn ilek neirizin t bika- rann, Di pston anj boriyan de t bikarann,

Cot tikandin / ift tklamak / Double-clicking Bi parey kompter y bi nav mik tikandina du car,

Cotmetal / iftmetal / Bimetal

Pareyn metal n ku ji hev cuda ne ji bo ki-

rina termostat li ser pita hev tne rnitandin,

Coulomb::Kolomb::Yekeya bar elektrk / Cou- lomb::Kulomb::Elektrik yk birimi / Coulomb Yekeya bar elektrk coulomb e, Bar 1 Amper elektrk ku di 1 saniyek de li ser gihnerek di- herike, "C = A x s"

Ctrl / Ctrl / Ctrl

Kontrolkirin Kurteya peyva control" e,

Cbir / Danaburnu / Mole cricket / Kzik a rah Rehek'an dixwe,

Cuda Hilgire::Cuda tomar bike / Farkl kaydet / Save as

Di komptur de belge yan j dosyayn ku xebat li ser wan t kirin bi navek din an j li cihek din b qeydkirin (tomarkirin) ,

Cuda::Cih::Ciyawaz / Farkl / Different Ne wekhev. Ne yeksan,

Cure / Tr::tip / Type Curey v nivs talk e,

Cure::Cor / Cins::tr / Kind

Heyber, zarav, pe kom yan j hwd, a li gora tay- betmendiyan bye, Ji ber taybetmendiyn xwe ji hev vediqetin,

Curehiya biyol ojk ::Curehiya Jndeh::Corewcor zndey::Crbicriya zndewar / Biyolojik eitlilik / Biodiversity

Curbecureya formn zindiyan n li chan, Li yek cihek diyar an j di hem xwezay de curbecuriya rakend ya jndaran, creyn pergala xwezay an taksonomiya wan,

Curey nivs::Font / Font::yaz eidi / Font Curey nivs,

adirgeh / Kamp / Camp Cih ku adir l tne dann

akkirin / Tamirat / Repairs

Rastkirin duristkirina amr an j makneyeke

xeraby,

ak / ekic / Hammer

Ser w ji hesin destiy w darn e, Tee gi- raniya w li gora kar ku ew p b kirin digu- here, Ji bo ikandin pelixandin kirina amrn hesin t bikarann,

al::Kort / ukur / Hole::Pit

Ciy ku li ser ruy erd li gor derdora xwe kr e.

ala re / Kara delik / Black hole Heybereke ku hza kdana w gelek mezin e, ku ji hem made heta trjn ronahiy nikarin j dr bikevin

alak / Aktif / Active Ev mtirov pir alak e,

andin / Ekim::ekme / Planting Karn belavkirina bizir (tov) li ser ax,

andin / Ekim::ekmek / Sowing Ajotina rehekan

andna yekser / Dze ekim / Flat planting Yekser liser erdzemtinde andina rehekan an tovan,

andiniya textay / Dze ekim / Flat planting andiniya ku bi rz (xet) t kirin

andinkar::andinvan / Tanmc::Ziraat / Agricultu-

rist

Cotyar, Kes ku li ser andiniy perwerde dtiye, Kes ku kar andiniy dike.

ap / Bask::yazd rmak / Print

Bi alkariya komptur ji aper derxistina nivs

an j wneyan,

aper / Yazc / Printer

Amra bi komptur ve girday ye ji bo derxis- tina nivs an j wneyan li ser kaxiz t bikarann Du kablo dikevin v amtr, yek ji bo enerjiy (elektrk) , ya din j ji bo agahiy (data) ye,

apkirin / Yazdr / Print

Fermana ji bo ku belge di aper de li ser kaxez derxne,

aqar / Fener / Lamp::Lantern Fenera ku li perav deryay t pxistin,

ar / Drt / Four

Nav hejmtarek e, Hejmtara pit pne, Nav hej- mara 4, an j di jimareya Romay de IV,

arove / ereve / Frame 1, Ji bo xemilandin daleqandina wne, nivs, eynik hwd, nexeya dor, 2, Di komnkasyon de andina be an j pareyek daney, Ji bo dane bi ewleh zdetir b andin weke frame t pan andin,

ardeh / On drt / Fourteen

Nav hejmarek e, Hejmara pit szdeh, Nav

hejmara 14, di jimareya Romay de XIII,

argoe::Lake / Drtgen / Quadrangle

Sweyn di brkariy de yn ar kenar ar go- seyn wan hene,

arr::Xaer / Drt yol / Crossroad

Xaieke r ku l ar r digjin hev an j xala ku du

r hev dibirin,

av / Gz / Eyes

Lebata mtirov a ku p t dtin

avdr::Zrevan / Deneti / Controller Kes kar kontrol dike

avdr / Gzlem / Observation Kar nrn,

avdriya avadaniy / mar denetimi / Audit of zoning

Hem alekiyn ku li dij binpkirina plana mar t kirin,

av::avik / Gzenek / Pore Ji bo her qula tist qulqulk,

avkan::Jder / Kaynak / Source

Cih an j heybern ku j enerj (elektrk, elektro-

magnetk, ronah, av, hwd) dert

awan / Nitel / Qualitative Rewsa xuya ku nay hesibandin,

awan::Sma::Sexlet::Senn / Nitelik / Feature Taybemendiya ku madeyek ji yn din vediqe- tne,

awan::Wesf / Vasf ::nitelik / Qualification Taybetiya ku titan dide nasn cudahiya wan nan dide,

eka Kmyay / Kimyasal silah / Chemical weapon eka ku li ser mtirov, ajal nebatan bi madeyn jehrdar dibe sedema byern mirin ,

kir::Bidestkir::Destkird::kir::buwar /

Yapay / Artificial

Y/a ku di xwezay de amade nn e ji ber pdi- viyan bi dest mirovan t kirin,

lek::Manga / nek / Cow

Ajaleke ked ye, ji got, r erm (eyar) w

sd t girtin,

lik::Tjik / Yavru / Nestling Tjikn kan,

elitandin / Syrmak / Skim Lkeftina bi awayeki lezdar.

elqandar / alkalayc / Agitator Amra ku ji bo tevdan t bikarann,

eltka riz / Pirin eltii / Oryza saliva l.

Birinca k kajknw nehatiye nekandin

em / ay / Rill

Ava herikbar, Rbar bik,

ember::Bazine / ember / Circule Di rxar de weya ku bi koma xaln li dora xa- leke sekan bi awayek gilover heman drah ne dibe, Sweyek geometrk,

embera aryek::aryek bazine / eyrek ember / Quadrant

Beek ji ar pareyn yeksan baziney, Dirja- hiya w = nr/2

embil / Kulp / Handle

Ji bo hilgirtina alavan bea ku liser alav t iki- rin,

endcareya qada tayan / Kat alan kat says /

Floor area ratio

Li gor erasey d end tay w b avakirin bi v away t tesptkirin,

endcareya qada zemn / Taban alan katsays::taks / Base area ratio Di parsela mar de cih ku binyata xan (avah) l rdin,

eng / Dirsek / Elbow

Pareyek ji bo girdana lleyan e, ku bi v par- ey ber lleyan t zivirandin

eng::Zengil::Zeng / anrZl / Bell Amra dengdr a ji bo hiyariy, Metaleke qe- wart di nav de hesinek (zimanok) heye ku dema ev hesin dileqe li kleka metal dikeve deng dert,

engel::Goel / Kanca / Hook

iva hesin ya ku ser w xwar tj e, Ji bo ki-

andin an j hilawistina titan bikr te,

eprast / apraz / Cross Hevbirna du xzn lar (xwar)

re / Otlak / Grassland

Cih ku giya l hn dibe, pez l dire.

rgeh / Yaylak / Plateau

Ji bo keriyn pezi, cih havin l t derbaskirin Ev cih pirani bilindin, hnikin re l pire,

erx / ark / Cogwheel

Ew parey makny ku ji aliy tewereyek ve t zivirandin

erxa dirandar::erx dandar::Dirandar::Diranerx

/ Dili / Gear

Alaveke wek dsk (gilover) dora w niqirok ye erxa ku dirann w hene,

etel / atal / Fork

Amrazek serwde s anji arbi kr xwarin xwarin t

ewnder::Silq / eker pancar / Sugar beet Fekiyek ku ji rahn w yen bi got ekir t ki- rin,

ewlk / iftlik / Farm

Avahiyn ji bo xebatn andiniy xwedkirina ajalan l tn kirin,

ewt / Hata / Error

Di kompter de lihevqirasebn ne lihevhatina kodan,

ewtiya xeterdar / Kritik hata / Critical error Di kompter de lihevqirasebn ne lihevhatina kodan a bi awayek xeterdar,

ik::Stn / Dik / Perpendicular

Xz an j arasteyn ku hev dibirin di nava wan

de 90 heye,

ikane::Stn::Tkane:Tk / Dikey / Vertical Arasteya aql,

ike::Stne (-ser) / Dikme / Perpendicular (to)

Xza stn ya li gora xz an j rxarek, Xza ku rxarek bi 90 dibire,

ikilandin / Dikmek / Prick Sekinandina stn ya titek di cihek de, Seki- nandina titek yan csmek bi qulkirin yan j bi kolan bi awayek ik,

il / Krk / Fourty

Nav hejmarek ye, Hejmtara pit s neh ye, Nav hejmara 40 e, di jimareya Romay de XL

ilmre::Zi rze / Srg / Doorbolt Mekanizmaya ku der ji aliy hundir ve digire,

ilmisn / Solma / Wanning

Di war kmyay de pgmenta ku reng xwe

winda kiriye,

m::Firz::men / im / Lawn Cureyek giyay ji famlyeya genimi e, ji bo na- hiya park an j baxeyan t bikarann Giyayek pirsal ye,

mento / imento / Cement Ew amraza hdrolk a hev girtinye ku tevlih- eviya kevirn kalker gil, di germahiyeke zde de tn germkirn hrandin

n / Oya / Lace

Ne nebate,.,, ji kare kirina honandina an j neq- andina ser cawanre t gotin,

inandin::Dirn::inn / Bimek / Reap Hilberniya riwekan,

p / ip: Yonga / Chip

Hmaneke elektronk ye ku bi madey nvgih- ner dibe,

ir::Nerm / Esnek / Flexible::Elastic Taybetiya heyber ya ku bi hz we diguhe- rne dema hz radibe vediguhere rewa xwe ya ber,

irbn::Trbn / Younlama / Condensation Hilma av k tr dive an j ava k hik dive

ir / zktle / Mass density

Mjera made ya di yekeya qebarey de, iriya

av 1 gr/c_m'4

irik::i ranek / rten / Gargoyle

Cihoka ji bo ava barana ku li ser banan kom dibe,

ji asas avahiyan ji dr direne,

iriya tezy::iriya herk / Akm younluu / Current density

Rewa herikna tezy,

irk / Saniye / Second

Yekeya dem ya ku ji ji 60 yek xulek,

iziran::Avzen / Sznt / Seepage

Di kan de zayna av Dema av di kan de dize,

ov::iv::Rewt::Rod / ubuk / Rod 1, Dar zirav dirj, 2, Swey xwed dirjah zirav ye,

ik / Civciv / Chick

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

eliy ajal pi perr ra t gotin eliyn ku Ji hk derdikevin ra t gotin,

(#)

(#)

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

(Ferhenga Zaravn Teknk /Teknikerimler Szl /Glossary of Technical Terms)

\D\

(I #)

(#)

(#)

Dabe::fraz / Ayrma / Subdivision Ji hev veqetandina erd. Parekirina parslan. Parselek pit fraz dibe ji yek zdetir.

Dan::Hezan / Gk / Subsidence Hilwena tnel (serdab), avah an j ax ber bi jr ve,

Dadgeh::Edliye / Adliye saray / Courthouse Avahiya ku karn hiqq dadmendiy