Festa Zejtun 2009

Kitba ta' Dun Gino Gauci

Ghalkemm jinsab hafna kilometri '1 boghodminn dik li ahna nsejhu "c'ivilta", il-Monasteruta' Santa Katarina fis-Sina) mit-twaqqif tieghu

sal-lum ghadu centru li jigbed interess tista' tghidminn kull kultura u religjon. Kien 1-ImperaturbizantinGustinjanu fis-seklu 6 li ghen biex jitwaqqaf u hasebmill-ewwel biex ikun imhares bi swar u torrijiet. Danil-Monasteru ghadda minn hafna zminijiet korohizda dejjem baqa' jaqdi 1-funzjonijiet tieghu fil-libertakollha. Sahansitra Mawmettu nnifsu ordna fittramiktuba minnu stess li dan il-Monasteru ghandu jigimhares u rispettat. L-istess nistghu nghidu ghal dawkli gew wara i.e.fi zmien il-Kruqati u anki Napuljunmeta wasal 1-Egittu fl-1798.

Il-Monasteru to' Santa Katarina |ibqa' 1-hagra 1-aktarprezzjuza fil-kuruna tal-monasticizmu grieg ortodoss.L-ispiritwalita u 1-kultura ta' dan il-post ma waqfuxejn matul 1-erbatax-il seklu li ilu mwaqqaf. Imharsamis-swar tieghu nsibu 1-aqwa biblioteca wara dik tal-Vatikan. Fiha nsibu kodici u kitbiet ohra marbutamal-Bibbja u suggetti miz-zmien ta' missirijiet il-Knisja. Fil-monasteru tinsab ukoll 1-akbar u 1-aqwakollezzjoni ta' ikoni li whud minnhom huma dwarSanta Katarina. Insibu muzajci u xoghol fil-metall lijsebbhu 1-knisja 1-kbira li tinsab fic-centru tal-binjakollha. Il-patrijiet jiccelebraw il-liturgija ortodossagriega u din titlob 1-uzu ta' paramenti sagri hafnadrabi jkunu ta' toqol u dekorazzjoni kbira.Fil-liturgija ortodossa jintuzaw element! li fil-liturgijakattolika rumana spiccaw. Post 1-ohrajn fi zmien il-Gimgha Mqaddsa 1-ortodossi fil-jurn tal-Gimgha uSibt il-Ghid jaghmlu purcissjoni b'terha minsugab'harir u hjut tal-fidda u d-deheb u hagar prezzjuzli turi 1-lamentazzjoni fuq il-gisem mejjet ta' Gesu.Din tisse|jah epitaphios jew epitaph/on. Fi tmiem il-purcissjoni din titqieghed fuq 1-altar u titnehha fil-jum ta' Lapsi. Matul iz-zminijiet gew moghotija lill-Monasteru diversi epitaphioi minn patrijarki, renjantiu donaturi biex juru r-rabta taghhom ma' dan il-postta' qima.

Ghalkemm dan il-Monasteru jissejjah "ta' SantaKatarina" il-knisja hija ddedikata lit-Trasfigurazzjonital-Mulej, izda minhabba 1-fatt li hawnhekk j'insabu1-fdalijiet ta' Santa Katarina, dan il-monasteru jigbed

lejh hafna pellegrini minnkull parti tad-dinja. Id-devozzjoni le]n il-qaddisaminn sekli '1 boghod hijakbira u dan jidher car mill-ikoni u anki d-donazzjonijietli jsebbhu 1-urna li tinsabfiha. F'jum il-festa taghhawara li jsir it-talb u c-celebrazzjonijiet liturgid, din 1-urna tkun moghtija b'epitaphios mill-isbah.

Din saret gewwa Vjenna fis-sena 1805 u minsugafuq brukkat lewn is-salmun waqt li 1-figuri fic-centruhuma fl-ikhal. Fuq il-burduri ta' fuq u dawk tal-gnubinsibu ornat ta' weraq bid-deheb, waqt li fil-burduratal-qiegh hemm kitba twila b'ittri kbar bil-grieg. Dinil-kitba tghid:Ircievi nitolbok dan ir-rigal sagru tax-xbieha divina tieghekmill-idejn il-mizerabbli u midneb Azarias, protosynkelos(prijur) tas-Sinaj, b'tifkim ta' dawk kollha li taw u hadmub'hila kbira u b'ferh u gftaqal dan ix-xoghol, sabiexikollhom lilek bhala dik li tidhol ghalihom u tharishom,flimkien ma' Georgios li qed jaghmel din 1-offerta, ma'Theodora u Kyrasti u l-genituri taghhom, ulied, ahwasubien u bniet sabiex huma jsibu nniena f'dik il-gurnatata' biza u ni-gudizzju mparzjali li ma jhares lejn wicchadd. Ahna nitolbuk, Vergni Katarina, li nkunu moghtijadan (ll-harsien tieghek) fdak il-waqt. Fis-sena 1805,AwwisSu 15.

Fil-parti tan-nofs naraw zewg muntanji; fuq dik tax-xellug nilmhu lil Mose jircievi minn idejn Alia z-zewgtwavel tal-ligi waqt li fuq il-lemin il-gisem mejjet ta'Katarina diga' jinsab fuq il-muntanja. Fic-centrutinsab 1-urna bil-gisem tal-qaddisa gewwa fiha u xiangli jtiru madwarha jzommu lizar abjad lesti biexjghattuha bih. Fil-parti ta' fuq imdawwar bis-shab Aliail-Missier qieghed jitfa' 1-barka tieghu fuq il-Qaddisa.Fil-parti t'isfel fuq ix-xellug naraw il-Monasteru bis-swar madwaru u fl-ghelieqi biswit hemm Mose bil-merhla tieghu; fuq il-lemin hemm Santa Katarinabil-palma, il-gilju u r-rota tal-martirju. Fir-roknajinsabu wkoll simboli ohra marbuta mal-qaddisa.Fin-nofs tidher ix-xbieha tat-77ieotofa>s, MarijaOmm Alia, mdawwra bis-sigra tal-ghollieq taqbadmadwarha. Fil-gnub nilmhu sitt xeni mill-hajja ta'

S. Katerina V.M. 57]

Santa Katarina li wiehed irid jaqrahom mil-lemin fuqghal isfel u jkompli mix-xellug fuq u jibqa' niezel.Dawn juru 1-Qaddisa quddiem il-Madonna b'Gesu lima jridx ihares lejha ghax ghada mhix mghammda;il-Qaddisa quddiem Massiminu tirrifjuta li toffri lill-allat; Katarina fil-habs ma' Fawstina u 1-qaddejjataghha; iz-Zwieg Mistiku ta' Katarina ma' Gesu; il-

qtugh ir-ras ta' Katarina; u 1-angli jwasslu 1-gisemtaghha fuq is-Sinaj.

Dan \-eptaphios flimkien ma' xoghlijiet ohra tar-rakkmu u materjal iehor huma xhieda mhux bisstad-devozzjoni lejn il-Qaddisa tal-Monasteru tas-Sinaj izda wkoll tat-teknika u 1-hila tal-artisti li gewmghotija jahdmu dawn 1-opri tal-arti.

;; =

!;.

I

I

I

i!

11li