Finansiski izve[tai i Izve[taj na nezavisnite revizori TTK ... · AD Skopje ("Bankata") sostaveni od Izve[taj za finansiskata sostojba na den 31 dekemvri 2009 godina, i Izve[taj za

Finansiski izve[tai i Izve[taj na nezavisnite

revizori

TTK Banka AD Skopje

31 dekemvri 2009 godina

TTK Banka AD Skopje

Sodr`ina

Strana

Izve[taj na nezavisnite revizori 1

Izve[taj za seopfatnata dobivka 3

Izve[taj za finansiskata sostojba 4

Izve[taj za promenite vo kapitalot 5

Izve[taj za pari~nite tekovi 6

Bele[ki kon finansiskite izve[tai 7

Grant Thornton DOO M.H.Jasmin 52 v-1/7 1000 Skopje Macedonia

T +389 (2) 3214 700 F +389 (2) 3214 710 www.grant-thornton.com.mk

Chartered Accountants Macedonian member firm of Grant Thornton International Ltd

Izve[taj na nezavisnite revizori

Do Rakovodstvoto i Akcionerite na

TTK BANKA AD Skopje

Nie izvr[ivme revizija na pridru`nite finansiski izve[tai na TTK BANKA AD Skopje ("Bankata") sostaveni od Izve[taj za finansiskata sostojba na den 31 dekemvri 2009 godina, i Izve[taj za seopfatnata dobivka, Izve[taj za promenite vo kapitalot i Izve[taj za pari~nite tekovi za godinata [to toga[ zavr[i, kako i pregled na zna~ajnite smetkovodstveni politiki i drugi objasnuva~ki bele[ki, vklu~eni na stranite 3 do 59.

Odgovornost na Rakovodstvoto za finansiskite izve[tai

Rakovodstvoto e odgovorno za izgotvuvawe i objektivno prezentirawe na ovie finansiski izve[tai vo soglasnost so Me\unarodnite Standardi za Finansisko Izvestuvawe. Ovaa odgovornost vklu~uva: kreirawe, implementirawe i odrùvawe na vnatre[na kontrola relevantna za izgotvuvawe i objektivno prezentirawe na takvi finansiski izve[tai koi ne sodràt materijalno zna~ajni gre[ki kako rezultat na izmama ili gre[ka, izbor i primena na soodvetni smetkovodstveni politiki i donesuvawe na razumni smetkovodstveni procenki soodvetni na okolnostite.

Odgovornost na revizorot

Na[a odgovornost e da dademe mislewe za ovie finansiski izve[tai vrz osnova na izvr[enata revizija. Nie ja izvr[ivme revizijata vo soglasnost so Me\unarodnite standardi za revizija. Tie standardi baraat na[a usoglasenost so eti~kite barawa, kako i toa revizijata da ja planirame i izvr[uvame na na~in koj ]e ni ovozmoì da stekneme razumno uveruvawe deka finansiskite izve[tai ne sodràt materijalno zna~ajni gre[ki. Revizijata vklu~uva sproveduvawe na proceduri so cel steknuvawe revizorski dokazi za iznosite i objavuvawata vo finansiskite izve[tai. Izbranite proceduri zavisat od procenkata na revizorot, i istite vklu~uvaat procenka na rizicite od postoewe na materijalno zna~ajni gre[ki vo finansiskite izve[tai, bilo poradi izmama ili gre[ka.

TTK Banka AD Skopje 3

Finansiski izve[tai 31 dekemvri 2009 godina

Pridru`nite bele[ki se sostaven del na ovie finansiski izve[tai

Izve[taj za seopfatnata dobivka

(000 mkd) Godina [to zavr[uva na 31 dekemvri Bele[ki 2009 2008 Prihodi od kamata 496,556 374,317 Rashodi za kamata (246,987) (164,383) Neto prihodi od kamati 6 249,569 209,934 Prihodi od provizii i nadomesti 101,394 91,973 Rashodi za provizii i nadomesti (22,528) (22,201)Neto prihodi od nadomesti i provizii 7 78,866 69,772 Neto-prihodi / (rashodi) od hartii od vrednos~uvani za trguvawe 8 2,482 (5,968) Neto-prihodi od kursnite razliki 9 18,235 15,643 Ostanati delovni prihodi 10 27,141 33,090 Delovni prihodi 376,293 322,471 Ispravka na vrednosta na finansiskite sredstva, na neto-osnova 11 (158,502) (153,309)Zaguba poradi ispravka na vrednost na nefinansiskite sredstva, na neto-osnova 12 (34,838) (4,975)Tro[oci za vrabotenite 13 (109,855) (110,879)Amortizacija 14 (30,832) (26,075)Ostanati delovni rashodi 15 (150,159) (142,149)Delovni (rashodi) (484,186) (437,387) (Zaguba) pred odano~uvawe (107,893) (114,916)Danok na dobivka 16 (2,965) (1,415) (Zaguba) za finansiskata godina (110,858) (116,331) Ostanata seopfatna dobivka Neto promeni vo objektivnata vrednost na hartii od vrednost raspolo`livi za proda`ba - - Ostanata seopfatna dobivka za godinata - -Vkupno seopfatna (zaguba) za godinata (110,858) (116,331)

(Zaguba) za godinata koja im pripa\a na: Akcionerite na Bankata (110,858) (116,331) (Zaguba) po akcija Osnovna zarabotuva~ka po akcija (vo Denari) 32 (122) (128)




Izve[taj za promenite vo kapitalot

Akcionerski

kapital

Revalori-zaciona rezerva

Zakonska rezerva

Neraspred. dobivka

Vkupno kapital i

rezervi (vo 000 mkd)

Na 01 januari 2009 907,888 130,358 8,872 (48,636) 998,482

Raspored na neraspr. dobivka - - - - -

Transakcii so sopstvenicite 907,888 130,358 8,872 (48,636) 998,482

(Zaguba) za godinata - - - (110,858) (110,858)

Ostanata seopfatna dobivka - - - - -

Vkupno seopfatna dobivka - - - (110,858) (110,858)

Na 31 dekemvri 2009 907,888 130,358 8,872 (159,494) 887,624

Na 01 januari 2008 907,888 130,358 7,051 69,516 1,114,813

Raspored na neraspr. dobivka - - 1,821 (1,821) -

Transakcii so sopstvenicite 907,888 130,358 8,872 67,695 1,114,813

(Zaguba) za godinata - - - (116,331) (116,331)

Ostanata seopfatna dobivka - - - - -

Vkupno seopfatna dobivka - - - (116,331) (116,331)

Na 31 dekemvri 2008 907,888 130,358 8,872 (48,636) 998,482




Izve[taj za pari~nite tekovi

(000 mkd)

Bele[ki Za godinata [to zavr[uva na 31 Dekemvri

2009 2008

Delovni aktivnosti

Dobivka pred odano~uvawe (107,893) (114,916)

Usoglasuvawe za:

Amortizacija 30,832 26,075

Ispravka na vrednosta na finansiski sredstva, na neto osnova

193,340 188,548

Prihodi od dividendi (12,082) (20,231)

Prihodi od kapitalizacija na dividendi - (1,520)

Usoglasuvawe na obj. vrednost na hartii od vrednost nameneti za trguvawe

- 6,038

(Dobivki) od prodadeni prezemeni sredstva (11,350) (5,729)

Neto evidentirana vrednost na prodadeni materijalni sredstva

(462) (43)

Dobivka pred promenite vo obrt.kapital 92,385 78,222

Promeni vo obrtniot kapital

Krediti i pobaruvawa od banki 24,844 (120,190)

Krediti i pobaruvawa od komitenti 84,567 (931,353)

Prezemeni sredstva (23,892) 8,440

Ostanati sredstva (10,534) (253,761)

Depoziti na banki (11,834) 97,121

Depoziti na komitenti 337,035 1,119,270

Ostanati obvrski (10,339) (31,853)

Dobivka/ (Zaguba) po promenite vo obrtniot kapital 482,232 (34,104)

Platen danok na dobivka 11,567 (3,125)

493,799 (37,229)

Investicioni aktivnosti

(Nabavka) na nedvi`nosti, postrojki i oprema (20,864) (39,595)

(Nabavka) na hartii od vrednost nameneti za trguvawe (7,109) -

(Nabavka) na hartii od vrednost raspolo`livi za proda`ba

(379,183) (309,207)

Prilivi od dividendi 12,082 20,231

(395,074) (328,571)

Finansiski aktivnosti

(Otplata)/Zgolemuvawe na obvrskite po krediti (84,573) 241,915

(84,573) 241,915

Promena na rezerviraweto poradi o[tetuvawe vklu~eno vo pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti

69 (480)

Neto promeni na pari~nite sredstva i pari~nite ekvivalenti

14,221 (124,365)

Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti na po~etok 17 976,408 1,100,773

Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti na kraj 17 990,629 976,408


Bele[ki kon finansiskite izve[tai

1 Op[ti informacii TTK BANKA AD Skopje (vo ponatamo[niot tekst "Bankata") e Akcionersko Dru[tvo osnovano so sedi[te vo Republika Makedonija. Adresata na nejzinoto registrirano sedi[te e: ul. Naroden Front br. 19a, Skopje, Republika Makedonija.

Bankata e ovlastena od Narodna Banka na Republika Makedonija za vr[ewe na platen promet, kreditni i depozitni aktivnosti vo zemjata i stranstvo.

Vkupniot broj na vraboteni na Bankata na 31 dekemvri 2009 i 2008 godina iznesuva 231 odnosno 235 vraboteni, soodvetno.

2 Smetkovodstveni politiki Vo prodolènie se prikaàni osnovnite smetkovodstveni politiki upotrebeni pri podgotovkata na ovie finansiski izve[tai. Ovie politiki se konzistentno primeneti na site prikaàni godini, osven dokolku ne e poinaku navedeno.

2.1 Osnova za podgotovka Ovie finansiski izve[tai se podgotveni vo soglasnost so Me\unarodnite Standardi za Finansisko Izvestuvawe (MSFI). Finansiskite izve[tai se podgotveni so primena na osnovite za merewe specificirani vo MSFI za sekoj poedine~en vid na sredstvo, obvrska, prihod i rashod. Osnovite za nivno merewe se detalno opi[ani vo prodolènie na ovaa Bele[ka.

Podgotovkata na ovie finansiski izve[tai vo soglasnost so MSFI bara upotreba na odredeni kriti~ni smetkovodstveni procenki. Taa isto taka bara Rakovodstvoto na Bankata da upotrebuva svoi procenki vo procesot na primena na smetkovodstvenite politiki. Podra~jata [to vklu~uvaat povisok stepen na procenka ili kompleksnost, ili podra~jata vo koi pretpostavkite i procenkite se zna~ajni za finansiskite izve[tai, se obelodeneti vo Bele[ka 4: Zna~ajni smetkovodstveni procenki.

Finansiskite izve[tai se podgotveni so sostojba na i za godinite [to zavr[uvaat na 31 dekemvri 2009 i 2008 godina. Tekovnite i sporedbenite podatoci prikaàni vo ovie finansiski izve[tai se izrazeni vo iljadi Denari. Onamu kade [to e neophodno, prezentacijata na sporedbenite podatoci e prilagodena soglasno promenite vo prezentacijata vo tekovnata godina.

TTK Banka AD Skopje 8 Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodolùva) Smetkovodstveni politiki (prodolùva)

Osnova za podgotovka (prodolùva) (a) Standardi, izmeni i tolkuvawa koi stapuvaat vo sila vo 2009 godina: Izmeni na MSFI 7, 'Finansiski instrumenti: Obelodenuvawa'

(vo sila od 1 januari 2009). Izmenite baraat dopolnitelni obelodenuvawa za finaniskite instrumenti koi se evidentirani po objektivna vrednost vo Izve[tajot za finansiskata sostojba. Ovie merewa po objektivnata vrednost se kategoriziraat vo tri nivoa na hierarhija na objektivnata vrednost, so [to se odrazuva do koj stepen tie se baziraat na vidlivi podatoci na pazarot. Za derivativnite finansiski obvrski mora da bide prezentirana posebna kvantitativna analiza na dospeanost koja [to gi pokaùva ostanatite dogovorni rokovi, kade [to ovie se od su[tinsko zna~ewe za razbirawe na navremenosta na pari~nite tekovi. Bankata gi iskoristila preodnite odredbi vo izmenite i ne predvidela komparativni informacii vo pogled na novite uslovi.

MSFI 8 - 'Operativni segmenti' (vo sila od 1 januari 2009) MSFI 8 be[e objaven vo noemvri 2006 godina i so isklu~ok na prvi~niot priem, standardot najnapred ]e bide primenet na smetkovodstveniot period na Grupacijata zapo~nuvaj]i na 1 januari 2009 godina. Standardot go zamenuva MSS 14, 'Izvestuvawe po segmenti' so negovite barawa za odreduvawe na primarnite i sekundarnite segmenti na izvestuvawe. Primenata na MSFI 8 nema da ima nikakvo materijalno vlijanie za Bankata, no ]e vlijae vrz obelodenuvaweto na segmentite (po potreba) i vrz osnovite za merewe vo ramkite na segmentite.

MSS 1 (Revidiran), 'Prezentacija na finansiskite izve[tai' (vo sila od 1 januari 2009) Revidiraniot standard be[e objaven vo septemvri 2007 godina. Toj zabranuva prezentacijata na stavkite za prihodi i rashodi (t.e. “promeni vo kapitalot koi ne nastanale od sopstvenici”) vo Izve[tajot za promenite vo kapitalot, i bara “promenite vo kapitalot koi ne nastanale od sopstvenici” da se prezentiraat oddelno od promenite vo kapitalot koi nastanale od sopstvenicite vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka. Kako rezultat na ova, vo Izve[tajot za promenite vo kapitalot Bankata gi prezentira site promeni vo kapitalot koi nastanale od sopstvenicite, dodeka site promeni vo kapitalot koi ne nastanale od sopstvenicite se prezentiraat vo izve[tajot za seopfatna dobivka. Komparativnite podatoci se isto taka koregirani za da bidat vo soglasnost so revidiraniot standard. Soglasno izmenite na MSS 1 vo januari 2008 godina, sekoja komponenta od kapitalot, vklu~uvaj]i ja sekoja stavka od ostanatata seopfatna dobivka, treba da bide usoglasena pome\u iznosot na po~etokot i na krajot na periodot.


Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodolùva) Smetkovodstveni politiki (prodolùva)

Osnova za podgotovka (prodolùva) Standardi, izmeni i tolkuvawa koi stapuvaat vo sila vo 2009 godina (prodolùva)

MSFI 2, 'Pla]awa vrz osnova na akcii' – Uslovi na steknuvawe

i poni[tuvawa (vo sila od 1 januari 2009). Odborot za me\unarodni smetkovodstveni standardi vo januari 2008 godina izdade izmena na MSFI 2, 'Pla]awa vrz osnova na akcii'. Izmenite se odnesuvaat glavno na definicijata na uslovite na steknuvawe i na propisite za poni[tuvawe na planot od strana koja ne e Bankata. Ovie izmeni pojasnuvaat deka uslovite na steknuvawe se samo uslugi i uslovi na izvedba. Kako rezultat na izmenite i dopolnuvawata na definicijata na uslovite na steknuvawe, uslovite koi ne se uslovi na steknuvawe treba da bidat zemeni vo predvid pri procenka na objektivnata vrednost na sopstveni~kiot instrument. Osven toa, standardot opi[uva dali uslovite na steknuvawe i uslovite koi ne se uslovi na steknuvawe se ispolneti. Ne postoi materijalno vlijanie vrz finansiskite izve[tai, so primena na izmenite na MSFI 2 na denot na Izve[tajot za finansiskata sostojba na Bankata.

MSS 23, 'Tro[oci za pozajmuvawe' (vo sila od 1 januari 2009). Revidiraniot standard ja otstranuva mo`nosta za momentalno priznavawe na tro[ocite i bara subjektot da gi kapitalizira tro[ocite za pozajmuvawe kako tro[oci koi se odnesuva na nabavka, izgradba ili proizvodstvo na soodvetnoto sredstvo kako del od tro[ocite za sredstvoto. Ovaa promena nema vlijanie na finansiskite izve[tai na Bankata za 2009 godina. Revidiraniot standard bara kapitalizacija na tro[ocite za pozajmuvawe, do toj stepen [to tie se direktno povrzani so steknuvaweto, proizvodstvoto ili izgradba na sredstva na koi im treba zna~itelen vremenski period za da se podgotvat za nivnata namenska upotreba ili za proda`ba. Primenata na MSS 23 nema materijalno vlijanie vrz rezultatot ili stavkite od Izve[tajot za finansiskata sostojba.

KTMSFI 13, 'Programi za lojalnost na klientot' KTMSFI 13 Programi za lojalnost na klientot pojasnuva deka koga stoki ili uslugi se prodavaat zaedno so nadomestok za lojalnost na klientot (na primer poeni za lojalnost ili besplatni proizvodi), aran`manot se sostoi od pove]e elementi i pobaruvawa od klientot se alociraat me\u komponentite na aran`manot pri koristewe na objektivni vrednosti. KTMSFI 13 ne e relevanten za raboteweto na Bankata, poradi toa [to Bankata ne raboti so programi za lojalnost.

b) Standardi, izmeni i tolkuvawa na postojnite standardi koi seu[te ne se vo sila i ne se primeneti od Bankata pred nivnoto oficijalno stapuvawe vo sila Slednite standardi, izmeni i tolkuvawa na vaè~kite standardi se objaveni i se zadolìtelni za smetkovodstvenite periodi na Bankata [to zapo~nuvaat na ili po 01 januari 2009 godina ili podocna, no Bankata ne gi primenuvala pred nivnoto oficijalno stapuvawe vo sila.



Osnova za podgotovka (prodolùva) Standardi, izmeni i tolkuvawa na postojnite standardi koi seu[te ne se vo sila i ne se primeneti od Bankata pred nivnoto oficijalno stapuvawe vo sila (prodolùva)

MSFI 3, 'Delovni kombinacii' (Revidiran 2008) (vo sila od 1 juli 2009). Standardot se primenuva za delovni kombinacii koi se pojavuvaat vo izvestuva~kite periodi koi po~nuvaat na ili po 1 juli 2009 i ]e se primenuvaat ponatamu. Noviot standard voveduva promeni vo smetkovodstvenite odredbi za delovni kombinacii, no seu[te bara upotreba na metod na nabavka, i ]e ima zna~ajno vlijanie na delovnite kombinacii, dokolku nastanat takvi vo idnite periodi na izvestuvawe.

MSS 27 "Konsolidirani i edine~ni finansiski izve[tai" (Revidiran 2008) (vo sila od 1 juli 2009). Revidiraniot standard gi voveduva promenite vo smetkovodstvenite odredbi za gubeweto na kontrola na podru`nicata i za promenite vo udelot na Bankata vo podru`nicite. Ovie izmeni ]e se primenuvaat perspektivno vo soglasnost so preodnite odredbi i zatoa nemaaat neposreden efekt vrz finansiskite izve[tai na Bankata.

Godi[ni podobruvawa 2009 (vo sila od 1 juli 2009 i ponatamu). Odborot za me\unarodni smetkovodstveni standardi izdade Podobruvawa za me\unarodnite standardi za finansisko izvestuvawe od 2009 godina. Pogolemiot broj od ovie izmeni i dopolnuvawa stapuvaat vo sila vo godi[nite periodi [to po~nuvaat na ili po 1 juli 2009 ili 1 januari 2010 godina. Bankata ne o~ekuva ovie dopolnuvawa i izmeni da imaat materijalno zna~aen efekt na finansiskite izve[tai na Bankata.

MSFI 9, "Finansiski instrumenti" del 1: Klasificirawe i merewe' (vo sila od 1 januari 2013). OMSS ima namera da go zameni MSS 39 Finansiski instrumenti: Priznavawe i merewe celosno do krajot na 2010 godina, so zamenetiot standard koj ]e stapi na sila za godi[nite periodi [to po~nuvaat na ili po 1 januari 2013. MSFI 9 e prviot del od Fazata 1 od ovoj proekt. Rakovodstvoto na Bankata ]e go ocenuva vlijanieto [to ovoj standard bi moèl da go ima na finansiskite izve[tai na Bankata. Sepak, Rakovodstvoto ne o~ekuva da gi primeni izmenite se dodeka ne se objavat site izmeneti poglavja od MSS 39, koga ]e moè da se napravi celosna ocenka na vlijanieto na istite.

2.2 Stranski valuti

Transakciite denominirani vo stranska valuta se iskaàni vo Makedonski Denari so primena na sreden kurs na Narodna Banka na Republika Makedonija na denot na transakcijata.

Sredstvata i obvrskite denominirani vo stranska valuta se iskaàni vo Makedonski Denari ("Denari") po oficijalen sreden kurs na denot na transakcijata i site dobivki i zagubi koi proizleguvaat od kursnite razliki prikaàni se vo Izve[tajot na seopfatnata dobivka kako prihodi ili rashodi od finansirawe vo periodot na nivnoto nastanuvawe. Srednite devizni kursevi koi bea primeneti za prikaùvawe na poziciite na Izve[tajot za finansiskata sostojba denominirani vo stranska valuta, se slednite:



Stranski valuti (prodol`uva)

31 dekemvri 2009 31 dekemvri 2008 1 EUR 61.1732 Denari 61.4123 Denari 1 USD 42.6651 Denari 43.5610 Denari 1 CHF 41.1165 Denari 41.0427 Denari

2.3 Netirawe Finansiskite sredstva i obvrski se netirani i prezentirani vo Izve[tajot za finansiskata sostojba na neto osnova vo slu~ai koga netiraweto na priznaenite iznosi e zakonski dozvoleno, ponatamu, koga postoi namera za ispolnuvawe na neto osnova, kako i vo slu~aj na istovremena realizacija na sredstvoto i ispolnuvawe na obvrskata.

2.4 Prihodi i rashodi od kamati Prihodite i rashodite po kamati se priznaeni vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka za site kamatonosni finansiski sredstva i obvrski so primena na metodata na efektivna kamatna stapka.

2.5 Prihodi od nadomesti i provizii Prihodite od nadomesti i provizii se evidentiraat vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka vrz osnova na principot na fakti~nost na nastanite, koga uslugata e obezbedena.

2.6 Prihodi od dividendi Dividendite se priznavaat vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka koga ]e se obezbedi pravoto za primawe na isplata.

2.7 Finansiski sredstva Bankata gi klasificira finansiskite sredstva vo slednive kategorii: finansiski sredstva po objektivna vrednost preku dobivki i zagubi, finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba, krediti i pobaruvawa i finansiski sredstva koi se ~uvaat do dospevawe. Rakovodstvoto na Bankata ja odreduva klasifikacijata na finansiskite sredstva pri nivnoto po~etno priznavawe.

Finansiski sredstva po objektivna vrednost preku dobivki i zagubi

Ovaa kategorija na finansiski sredstva se sostoi od hartii od vrednost za trguvawe. Edno finansisko sredstvo se klasificira kako sredstvo nameneto za trguvawe dokolku se steknuva so cel generirawe na dobivka od kratkoro~ni fluktuacii vo cenata ili dokolku e vklu~eno vo portfolioto za koe postoi kratkoro~en fakti~ki oblik na ostvaruvawe dobivka.

Krediti i pobaruvawa Kreditite i pobaruvawata se ne-derivativni finansiski sredstva so fiksni ili odredeni pla]awa koi ne kotiraat na aktiven pazar. Tie se javuvaat koga Bankata odobruva pari ili uslugi direktno na komintenti bez namera za razmena na pobaruvaweto. Kreditite se priznavaat koga gotovinata e isplatena na kreditobaratelite. Kreditite i pobaruvawata se evidentiraat po amortizirana vrednost so primena na metodata na efektivna kamatna stapka.

Finansiski sredstva (prodol`uva)



Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba (prodolùva) Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba

Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba se ne-derivativi, koi se kreirani vo ovaa kategorija ili pak ne se klasificirani vo bilo koja od ostanatite kategorii.

Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba se onie nameneti za ~uvawe na neodreden vremenski period, koi moè da se prodadat dokolku se pojavi potreba za likvidnost ili promeni vo kamatnite stapki, deviznite kursevi ili cenite na akciite.

Finansiski sredstva koi se ~uvaat do dospevawe

Finansiskite sredstva koi se ~uvaat do dospevawe se ne - derivativni finansiski sredstva so fiksni ili utvrdlivi pla]awa, fiksni datumi na dospevawe za naplata i za koi, Rakovodstvoto na Bankata ima pozitivna namera i sposobnost da gi ~uva do nivnoto dospevawe. Dokolku Bankata prodade zna~aen iznos na finansiskite sredstva koi se ~uvaat do dospevawe pred nivnoto dospevawe, celata kategorija na ovie sredstva se reklasificira vo finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba.

Po~etno priznavawe na finansiskite sredstva Nabavkite i proda`bite na finansiskite sredstva se evidentiraat na datumot na transakcijata - datumot na koj [to Bankata ima obvrska da go kupi ili prodade sredstvoto. Kreditite se priznavaat koga gotovinata se avansira na pozajmuva~ite. Finansiskite sredstva, osven onie po objektivna vrednost preku dobivki i zagubi, inicijalno se priznavaat po objektivna vrednost zgolemena za tro[ocite na transakcijata. Finansiskite sredstva po objektivna vrednost preku dobivki i zagubi incijalno se priznavaat po objektivna vrednost, dodeka tro[ocite na transakcijata se priznavaat vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka vo periodot na nabavka.

Posledovatelno evidentirawe na finansiskite sredstva Posledovatelno, finansiskite sredstva ~uvani za trguvawe i finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba se evidentiraat spored nivnata objektivna vrednost. Vloùvawata raspolo`livi za proda`ba se prikaùvaat spored nivnata objektivna vrednost, so isklu~ok za finansiskite sredstva koi[to nemaat kotirana pazarna cena i ~ija[to objektivna vrednost ne moè da se izmeri, koi[to se merat po nabavna vrednost namalena za zagubite poradi o[tetuvawe. Kreditite i pobaruvawata se evidentiraat po nivnata amortizirana nabavna vrednost so primena na metodata na efektivna kamatna stapka. Dobivkite i zagubite od promenata na objektivnata vrednost na sredstvata po objektivna vrednost preku dobivki i zagubi se vklu~uvaat vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka.



Finansiski sredstva (prodolùva) Posledovatelno evidentirawe na finansiskite sredstva (prodolùva)

Dobivkite i zagubite koi se javuvaat od promeni vo objektivnata vrednost na finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba se priznavaat direktno vo kapitalot, se do momentot na prestanok na priznavaweto ili vo slu~aj na nivno o[tetuvawe, pri [to akumuliranite dobivki ili zagubi, prethodno priznaeni vo kapitalot, se priznavaat vo tekovnite dobivki ili zagubi. Sepak, kamatata presmetana koristej]i ja metodata na efektivna kamatna stapka, kako i pozitivnite i negativnite kursni razliki na monetarnite sredstva klasificirani kako raspolo`livi za proda`ba se priznavaat vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka. Dividendite na hartiite od vrednost raspolo`livi za proda`ba se priznavaat vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka vo periodot koga ]e se obezbedi pravoto za primawe na isplatata.

Objektivnite vrednosti na kotiranite vloùvawa na aktivni berzi se baziraat na tekovnite ceni na kotacija. Dokolku pazarot za nekoe finansisko sredstvo ne e aktiven (i za nekotirani hartii od vrednost), Bankata utvrduva objektivna vrednost po pat na upotreba na tehniki na procenka.

Finansiskite sredstva prestanuvaat da se priznavaat po istekot na pravata za primawe na pari~nite tekovi od finansiskite sredstva ili po nivnoto prenesuvawe, a Bankata gi prenela zna~itelno site rizici i koristi od sopstvenost.

2.8 O[tetuvawe na finansiskite sredstva Sredstva evidentirani po amortizirana nabavna vrednost Na sekoj datum na Izve[tajot za finansiskata sostojba, Bankata procenuva dali postoi objektiven dokaz za o[tetuvawe na finansiskoto sredstvo. Finansiskoto sredstvo ili grupa na finansiski sredstva se o[teteni samo dokolku postoi objektiven dokaz za o[tetuvawe kako rezultat na eden ili pove]e nastani [to se pojavile po prvi~noto priznavawe na sredstvata ("slu~aj na zaguba") i deka toj slu~aj na zaguba (ili slu~ai) vlijae na predvideniot iden gotovinski tek na finansiskoto sredstvo ili grupa finansiski sredstva koi moàt verodostojno da se procenat.

Kriteriumite [to Bankata gi koristi pri utvrduvawe na postoeweto objektiven dokaz za zaguba od o[tetuvawe, vklu~uvaat:

Nepo~ituvawe na dogovornite obvrski za pla]awe na glavninata ili kamatata,

Pote[kotii so pari~nite tekovi kaj pozajmuva~ot, Neispolnuvawe na dogovorite ili uslovite za kreditirawe, Otpo~nuvawe na ste~ajni postapki, Vlo[uvawe na konkurentnata pozicija na pozajmuva~ot, Namaluvawe na vrednosta na dadenite garancii - kolateral, i Aktivirawe na kolateralot.



O[tetuvawe na finansiski sredstva (prodolùva) Sredstva evidentirani po amortizirana nabavna vrednost(prodolùva)

Bankata vr[i procenka na postoeweto na objektiven dokaz za o[tetuvawe na poedine~na osnova za poedine~no zna~ajni finansiski sredstva, kako i poedine~no ili zbirno za finansiski sredstva [to ne se poedine~no zna~ajni. Dokolku Bankata utvrdi deka ne postoi objektiven dokaz za o[tetuvawe za poedine~no proceneto finansisko sredstvo, bilo zna~ajno ili ne, taa go vklu~uva sredstvoto vo grupa na finansiski sredstva so sli~ni karakteristiki na krediten rizik i vr[i zbirna procenka na o[tetuvaweto.

Iznosot na zagubata pretstavuva razlika pome\u evidentiraniot iznos na sredstvoto i sega[nata vrednost na procenetite idni pari~ni tekovi (isklu~uvaj]i gi idnite zagubi po osnov na kreditot) diskontirani so primena na izvornata efektivna kamatna stapka na finansiskto sredstvo. Evidentiraniot iznos na sredstvoto se namaluva preku upotrebata na smetka za rezervirawe poradi o[tetuvawe, so istovremeno priznavawe na soodvetniot rashod poradi o[tetuvawe vo tekovniot Izve[taj za seopfatnata dobivka.

Za celite na zbirnata procenka na o[tetuvaweto, finansiskite sredstva se grupirani vrz osnova na sli~ni karakteristiki na kreditniot rizik (odnosno vrz osnova na proces na rangirawe pri [to Bankata gi zema predvid vidot na sredstvo, industriskiot sektor, geografskata lokacija, vidot na kreditnoto obezbeduvawe, kreditnata istorija i ostanati faktori).

Ovie karakteristiki se relevantni za procenka na idnite pari~ni tekovi za grupi na takvi sredstva, [to pretstavuva indikator za sposobnosta na dol`nicite da gi platat site dospeani iznosi vo soglasnost so dogovorenite uslovi na sredstvata [to se procenuvaat.

Vo slu~aj na nenaplatlivost na kreditot, istiot se otpi[uva nasproti soodvetnoto rezervirawe poradi o[tetuvawe. Takvite krediti se otpi[uvaat otkako ]e se zavr[at site neophodni proceduri i ]e se utvrdi iznosot na zagubata. Posledovatelnite nadomestuvawa na prethodno otpi[anite iznosi go namaluvaat iznosot na rezerviraweto poradi o[tetuvawe na kreditite, vo korist na tekovnite dobivki.

Sredstva evidentirani po objektivna vrednost Na sekoj datum na Izve[tajot za finansiskata sostojba, Bankata procenuva dali postoi objektiven dokaz za o[tetuvawe na finansiskoto sredstvo. Zna~itelnoto ili prolongirano opa\awe na objektivnata vrednost na finansiskoto sredstvo pod negovata nabavna vrednost pretstavuva objektiven dokaz pri utvrduvaweto na mo`nosta od o[tetuvawe. Dokolku postoi takov dokaz za finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba, kumulativnata zaguba - izmerena kako razlika me\u nabavnata vrednost i tekovnata objektivna vrednost se priznava vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka. Dokolku, vo posledovatelen period, objektivnata vrednost na dol`ni~ki instrument klasificiran kako raspolo`liv za proda`ba se zgolemi, a zgolemuvaweto moè objektivno da se povrze so nastan koj se javuva po priznavaweto na zagubata poradi o[tetuvawe vo tekovnite dobivki ili zagubi, zagubata poradi o[tetuvawe se namaluva preku Izve[tajot za seopfatnata dobivka.



2.9 Prezemeni sredstva Prezemenite sredstva se sostojat od zgradi i oprema dobieni vo zamena za obvrski koi se ~uvaat so cel za nivna ponatamo[na proda`ba. Istite ne se koristat za izvr[uvawe na osnovnite aktivnosti na Bankata. Ovie sredstva se priznavaat spored poniskata vrednost pome\u nabavnata vrednost i procenetata objektivna vrednost namalena za o~ekuvanite tro[oci za nivna proda`ba. Bankata planira da gi prodade ovie sredstva vo period od pet godini od momentot na nivnoto steknuvawe.

2.10 Nematerijalni sredstva Kompjuterski softver Tro[ocite povrzani so razvojot ili odrùvaweto na kompjuterski softverski programi se priznavaat kako tro[oci vo momentot na nivnoto nastanuvawe. Tro[ocite direktno povrzani so prepoznatlivi i unikatni softverski proizvodi kontrolirani od strana na Bankata koi najverojatno ]e sozdadat ekonomski koristi koi ]e gi nadminat tro[ocite posle edna godina, se priznavaat kako nematerijalni sredstva. Tro[ocite za razvoj na kompjuterski softver koi se priznavaat kako sredstva se amortizirani koristej]i pravoliniska metoda vo tekot na period od pet godini.

Ostanati nematerijalni sredstva

Tro[ocite za steknuvawe prava i licenci se kapitalizirani i amortizirani koristej]i pravoliniska metoda vo tekot na period od pet godini.

2.11 Nedvi`nosti, postrojki i oprema Nedvi`nostite, postrojkite i opremata se evidentirani po nabavna vrednost namalena za akumulirana amortizacija. Nabavnata vrednost vklu~uva tro[oci koi direktno se odnesuvaat na nabavkata na sredstvata.

Amortizacijata se presmetuva pravoproporcionalno, so primena na zakonski propi[ani stapki so cel alokacija na nabavnata vrednost na imotot, zgradite i opremata vo tekot na nivniot procenet vek na upotreba.

Vo prodolènie e daden procenetiot vek na upotreba na nekoi pozna~ajni stavki od materijalnite sredstva:

Zgradi 40 godini Vozila 4 godini Mebel i kancelariska oprema 4-10 godini Ostanata oprema 4 -10 godini

Posledovatelnite nabavki se vklu~eni vo evidentiranata vrednost na sredstvoto ili se priznavaat kako posebno sredstvo, soodvetno, samo koga postoi verojatnost od priliv na idni ekonomski koristi za Bankata povrzani so stavkata i koga nabavnata vrednost na stavkata moè razumno da se izmeri.

Site drugi redovni odrùvawa i popravki se evidentiraat kako rashodi vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka vo tekot na finansiskiot period vo koj se javuvaat.



Nedvi`nosti, postrojki i oprema (prodolùva)

Dobivkite i zagubite povrzani so ottu\uvawata se utvrduvaat po pat na sporedba na prilivite so evidentiraniot iznos. Istite se vklu~uvaat vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka.

2.12 O[tetuvawe na nefinansiski sredstva Sredstvata podlo`ni na amortizacija se proveruvaat od mo`ni o[tetuvawa sekoga[ koga odredeni nastani ili promeni ukaùvaat deka evidentiraniot iznos na sredstvata ne moè da se nadomesti. Koga evidentiraniot iznos na sredstvoto e povisok od negoviot procenet nadomestliv iznos, toj vedna[ se otpi[uva do negoviot nadomestliv iznos. Nadomestliviot iznos pretstavuva povisokiot iznos pome\u neto proda`nata cena i upotrebnata vrednost na sredstvata.

2.13 Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti Za potrebite na Izve[tajot za pari~nite tekovi, pari~nite sredstva i pari~nite ekvivalenti vklu~uvaat smetki so dospeanost pomala od 3 meseca od datumot na nabavka, vklu~uvaj]i gotovina i salda vo Narodna Banka na Republika Makedonija.

2.14 Rezervirawe Rezervirawe se priznava koga Bankata ima tekovna obvrska kako rezultat na nastan od minatoto i postoi verojatnost deka ]e bide potreben odliv na sredstva koi vklu~uvaat ekonomski koristi za podmiruvawe na obvrskata, a voedno ]e bide napravena verodostojna procenka na iznosot na obvrskata. Rezervirawata se proveruvaat na sekoj datum na izve[tajot za finansiska sostojba i se koregiraat so cel da se reflektira najdobrata tekovna procenka. Koga efektot na vremenata vrednost na parite e materijalen, iznosot na rezerviraweto pretstavuva sega[na vrednost na tro[ocite koi se o~ekuva da se pojavat za podmiruvawe na obvrskata.

2.15 Nadomesti za vrabotenite Bankata pla]a pridonesi za penzisko osiguruvawe na svoite vraboteni, soglasno doma[nata regulativa za socijalno osiguruvawe. Pridonesite, vrz osnova na platite, se pla]aat vo dràvniot Penziski Fond i zadolìtelnite privatni penziski fondovi. Ne postoi dopolnitelna obvrska vo vrska so ovie penziski planovi. Osven toa, site rabotodavci vo Republika Makedonija imaat obvrska da ispla]aat na vrabotenite posebna minimalna suma pri penzioniraweto vo iznos utvrdeni so zakon. Bankata nema izvr[eno rezervirawe za presmetan poseben minimalen iznos za penzionirawe na vrabotenite, bidej]i ovoj iznos ne e od materijalno zna~ewe za finansiskite izve[tai.

Bankata ne operira so penziski planovi ili planovi za nadomestoci pri penzionirawe, taka [to nema dopolnitelni obvrski za penzii. Bankata ne e obvrzana da obezbedi dopolnitelni nadomestoci za tekovnite ili prethodnite vraboteni.



2.16 Danok na dobivka Tro[okot za danok na dobivka pretstavuva zbir na tekovniot i odloèniot danok na dobivka.

So sostojba na 31 dekemvri 2008 godina, tekovniot danok na dobivka se presmetuva[e vo soglasnost so doma[nata zakonska regulativa , kade [to osnova za presmetuvawe na danokot na dobivka od 10% be[e dobivkata koja se utvrduva vo dano~niot bilans, koregirana za odredeni neodbitni ili neodano~ivi stavki.

Soglasno promenite vo zakonskata regulativa za danok na dobivka koi se primenuvaat od 1 januari 2009 godina, Bankata se osloboduva od pla]aweto na danok na neraspredelena dobivka ostvarena od 1 januari 2009 godina se do momentot koga taa dobivka e raspredelena kako dividenda ili druga forma na raspredelba. Iznosot koj [to ]e se raspredeluva vo vid na dividendi ]e se odano~uva vo momentot na nivnata isplata. Danokot na dobivka, po stapka od 10%, se pla]a na neodbitnite tro[oci priznati vo tekot na godinata, namalen za dano~en kredit, bez ogled na raspredelbata na dividendi.

Odloèniot danok od dobivka se evidentira vo celost, koristej]i ja metodata na obvrska, za vremenite razliki koi se javuvaat pome\u dano~nata osnova na sredstvata i obvrskite i iznosite po koi istite se evidentirani za celite na finansiskoto izvestuvawe. Pri utvrduvawe na odloèniot danok na dobivka se koristat tekovnite vaè~ki dano~ni stapki. Odloèniot danok na dobivka se tereti ili odobruva vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka, osven dokolku se odnesuva na stavki koi direktno go teretat ili odobruvaat Izve[tajot za seopfatnata dobivka, vo koj slu~aj odloèniot danok se evidentira isto taka vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka.

Odloènite dano~ni sredstva se priznavaat vo obem vo koj postoi verojatnost za iskoristuvawe na vremenite razliki nasproti idnata raspolo`liva odano~iva dobivka.

2.17 Pozajmici Pozajmicite inicijalno se priznavaat po objektivna vrednost, [to pretstavuva primeni prilivi (objektivna vrednost na primenite nadomesti) namaleni za napravenite tro[oci na transakcijata. Pozajmicite se evidentirani posledovatelno spored nivnata amortizirana nabavna vrednost.

2.18 Kapital, rezervi i pla]awa za dividendi (a) Akcionerski kapital Akcionerskiot kapital ja pretstavuva nominalnata vrednost na emitiranite akcii.

(b) Tro[oci povrzani so emisija na akcii Tro[ocite povrzani so emisija na novi akcii, opcii ili steknuvaweto na delovna aktivnost se prezentirani vo kapitalot kako namaluvawe, neto od danokot, na prilivite.



Kapital, rezervi i pla]awa za dividendi (prodolùva) (v) Sopstveni akcii Koga Bankata otkupuva svoj akcionerski kapital, platenite nadomesti se odzemaat od vkupniot akcionerski kapital kako sopstveni akcii se dodeka istite ne se otu\at. Koga takvite akcii posledovatelno se prodavaat, primenite nadomesti se vklu~uvaat vo akcionerskiot kapital.

(g) Rezervi Rezervite, se sozdadeni vo tekot na periodite vrz osnova na dobivki/zagubi od revalorizacija na kategorija sredstva, vo slu~ajot so revalorizacioni rezervi kako i po pat na raspredelba na akumulirani dobivki vrz osnova na zakonskata regulativa i odlukite na Rakovodstvoto na Bankata.

(d) Neraspredeleni dobivki/ akumulirani (zagubi) Neraspredelnite dobivki/ akumulirani (zagubi) gi vklu~uvaat tekovnite kako i onie od prethodnite periodi, zadràni dobivki i akumulirani zagubi.

(e) Dividendi na obi~ni akcii Dividendite na obi~nite akcii se priznavaat vo kapitalot vo periodot vo koj [to se odobreni od strana na akcionerite na Dru[tvoto. Dividendite za godinata [to se objaveni po datumot na izve[tajot za finansiska sostojba se objaveni vo Bele[kata za nastani po datumot na izvestuvaweto.

2.19 Doveritelski aktivnosti Bankata voobi~aeno deluva kako doveritel i ima ostanati doveritelski svojstva [to rezultira vo ~uvawe ili plasirawe na sredstva vo ime na fizi~ki lica ili ostanati institucii. Ovie sredstva i prihodot koj rezultira od niv ne se vklu~eni vo ovie finansiski izve[tai, poradi toa [to tie ne se sredstva na Bankata.

2.20 Izvestuvawe spored segmenti Deloven segment pretstavuva grupa na sredstva ili aktivnosti koi se angaìrani vo obezbeduvaweto na proizvodi ili uslugi koi se predmet na rizici i nadomesti koi se razlikuvaat od onie vo ostanatite delovni segmenti. Geografskiot segment e angaìran vo obezbeduvawe na proizvodi ili uslugi vo odredeno ekonomsko opkruùvawe koe e predmet na rizici i nadomesti koi se razlikuvaat od onie segmenti koi gi izvr[uvaat aktivnostite vo drugi ekonomski opkruùvawa.

2.21 Potencijalni i prezemeni obvrski Bankata prezema obvrski vo tekot na svoite delovni aktivnosti po osnov na kreditni plasmani evidentirani na smetkite od vonbilansnata evidencija, [to prvenstveno vklu~uvaat garancii i akreditivi. Ovie finansiski obvrski se evidentiraat vo Izve[tajot za finansiskata sostojba koga ]e moàt da se povratat. Rezervirawe poradi o[tetuvawe povrzano so vonbilansnite potencijalni i prevzemeni obvrski e objaveno vo ramkite na "o[tetuvawe na finansiski sredstva" vo ovaa Bele[ka, i e vklu~eno vo Izve[tajot za finansiskata sostojba kako obvrska.



2.22 Nastani po datumot na izvestuvawe Nastanite po datumot na izvestuvawe koi obezbeduvaat dopolnitelni informacii vo vrska so sostojbata na subjektot na denot na Izve[tajot za finansiskata sostojba (nastani za koi moè da se vr[i koregirawe) se reflektirani vo finansiskite izve[tai. Nastanite po datumot na izvestuvawe za koi ne moè da se vr[i koregirawe se prikaùvaat vo bele[kite vo slu~aj koga se materijalno zna~ajni.


Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodolùva)

3 Upravuvawe so rizici od finansirawe Bankata vospostavuva integriran sistem za upravuvawe so site materijalni i nematerijalni rizici na koi e izloèna i koj e soodveten na prirodata, goleminata i sloènosta na finansiskite aktivnosti koi[to gi vr[i Bankata vo svoeto rabotewe e izloèna na slednite vidovi rizici:

Krediten rizik, vklu~uvaj]i go i rizikot na zemjata. Rizik od likvidnost. Valuten rizik. Rizik od promena na kamatnite stapki vo portfolioto na bankarskite

aktivnosti. Rizik od koncentracija na izloènosta na Bankata. Operativen rizik. Strategiski rizik. Praven rizik. Reputaciski rizik.

Vrz osnova na Strategijata za prezemawe i upravuvawe so rizici, Bankata vospostavuva posebni politiki i proceduri za prezemawe i upravuvawe so site rizici na koi e izloèna vo svoeto rabotewe.

Politikite za prezemawe i upravuvawe so rizicite sodràt:

Ocenka na kapacitetot na Bankata za prezemawe oddelni rizici, kako i za ocenka na nejziniot profil na rizi~nost.

Organizaciska postavenost na funkcijata za upravuvawe so rizicite. Osnovni elementi na upravuvaweto so rizicite. Prifatlivi instrumenti za za[tita od ili namaluvawe na rizicite. Vnatre[nata kontrola i osnovni elementi na procesot na interno

utvrduvawe i ocenka na potrebnata adekvatnost na kapitalot na Bankata.

Isto taka, Bankata soglasno politikite za prezemawe i upravuvawe so rizicite vospostavuva proceduri za prezemawe, merewe ili ocenka, sledewe, kontrola ili namaluvawe na rizicite koi treba:

Da ovozmoàt navremeno i seopfatno identifikuvawe na rizicite (mapirawe na rizicite) so koi se soo~uva Bankata.

Da se zasnovaat vrz kvantitativni i/ili kvalitativni ocenki za merlivite i nemerlivite rizici.

Da vklu~uvaat pravila, na~ini i postapki za namaluvawe, diverzifikacija, transfer i izbegnuvawe na rizicite, koi se identifikuvani, mereni i oceneti od strana na Bankata.

Da se definiraat frekvencijata i metodite za sledewe na rizicite.

Bankata vospostavuva organizaciona struktura, so jasno definirani nadle`nosti i odgovornosti pri prezemaweto i upravuvaweto so rizicite, koja odgovara na goleminata, vidot i sloènosta na Bankata i na finansiskite aktivnosti koi gi vr[i.

TTK Banka A.D., Skopje 21


Upravuvawe so rizici od finansirawe (prodolùva)

Organizacijata na sistemot za upravuvawe so rizicite se vospostavuva na slednite hierarhiski nivoa:

Strate[ko nivo - funkcijata na upravuvawe so rizicite se ostvaruva od strana na ~lenovite na Nadzorniot odbor i Upravniot odbor.

Makronivo - funkcijata na upravuvawe so rizicite na nivo na delovna edinica ili delovna linija i se izvr[uva od strana na drugite lica so posebni prava i odgovornosti koi izvr[uvaat rakovodna funkcija i/ili od posebniot organizaciski del nadleèn za sledewe na upravuvaweto so site ili so oddelni rizici i se odviva na nivo na Odbor za upravuvawe so rizici.

Mikronivo - aktivnostite povrzani so upravuvaweto so rizicite se izvr[uvaat od strana na licata koi vo sekojdnevnoto rabotewe prezemaat rizici, soglasno so procedurite za rabota i sistemite za vnatre[na kontrola, i se odviva na nivo na centar za upravuvawe so rizici i na nivo na delovni edinici sektori.

3.1 Krediten rizik Kreditniot rizik e rizik od finansiska zaguba na Bankata dokolku klientot ili dogovornata stranka od finansiski instrument ne uspee da gi ispolni svoite dogovorni obvrski i glavno proizleguva od dadenite krediti i avansi na klienti i drugi banki, izdadeni garancii i akreditivi i vloùvawa vo hartii od vrednost. So cel upravuvawe so rizik, Bankata gi zema predvid i gi razgleduva zbirno site elementi od izloènosta na krediten rizik (kako individualen rizik na neispolnuvawe na obvrskite na dol`nikot, rizik na zemja i rizik na oddelen sektor).

Bankata definira prifatlivi kreditni izloènosti so [to se o~ekuva:

Disperzija na kreditniot rizik. Zgolemuvawe na obemot na kreditnoto portfolio. Podobruvawe na kvalitetot na portfolioto. Zgolemuvawe na profitabilnosta na Bankata.

Upravuvaweto i kontrolata so kreditniot rizik se centralizirani vo Slu`ba za upravuvawe so rizici, koj [to pak redovno go izvestuva Odborot za upravuvawe so rizici i Upravniot Odbor, a preku niv Nadzorniot Odbor i Odborot za revizija.

Bankata gi upravuva, ograni~uva i kontrolira koncentraciite na kreditniot rizik vo momentot na nivno identifikuvawe - osobeno vo odnos na poedine~ni dogovorni strani ili grupi, kako i vo odnos na industriski sektori i zemji.

Bankata gi strukturira nivoata na prezemeniot krediten rizik po pat na odreduvawe limiti na prifatliv rizik vo vrska so eden pozajmuva~, ili grupa pozajmuva~i, i na geografski i industriski segmenti.


Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodolùva) Upravuvawe so rizici od finansirawe (prodolùva)

Krediten rizik (prodolùva)

Izloènosta na krediten rizik isto taka se upravuva preku redovna analiza na sposobnosta na pozajmuva~ite da gi ispolnat svoite obvrski po osnov na kamatata i glavninata, kako i preku izmena na ovie kreditni limiti dokolku e toa vozmo`no.

Obezbeduvaweto pretstavuva eden od najtradicionalnite i naj~esti na~ini za namaluvawe na kreditniot rizik. Bankata primenuva upatstva vo vrska so prifatlivosta na odredeni klasi na obezbeduvawe. Osnovnite vidovi obezbeduvawe za kreditite i avansite se slednite:

Hipoteki nad stanben imot i deloven prostor. Zalog vrz delovni sredstva kako [to se: oprema, zalihi i pobaruvawa. Zalog vrz finansiski instrumenti kako [to se akcii. Pari~en depozit. Menica.

Bankata dokolku oceni, a so cel namaluvawe na kreditniot rizik, moè da pobara dopolnitelno obezbeduvawe od svoite komitenti.

Politiki i proceduri

Po izvr[enata klasifikacija na izloènosta na krediten rizik na poedine~na osnova, Bankata vr[i ispravka na vrednosta na aktivnite bilansni i vonbilasni pobaruvawa preku utvrduvawe na sega[na vrednost na idnite pari~ni tekovi koi ]e nastanat vrz osnova na tie pobaruvawa.

Iznosot na ispravkata na vrednost za aktivnite bilansni pobaruvawa na poedine~na osnova se utvrduva kako razlika pome\u smetkovodstvenata vrednost na bilansite pobaruvawa i sega[nata vrednost na procenetite nadomestlivi iznosi (isklu~uvaj]i gi idnite zagubi po osnov na kreditot). Sega[nata vrednost na aktivnite bilansni pobaruvawa se dobiva so diskontirawe na o~ekuvanite idni pari~ni tekovi po tie pobaruvawa so upotreba na efektivna kamatna stapka utvrdena vrz osnova na dogovorot.

Efektivnata kamatna stapka e kamatna stapka so ~ija primena sega[nata vrednost na site idni pari~ni prilivi se izedna~uva so sega[nata vrednost na site idni pari~ni odlivi. Pri presmetka na efektivnata kamatna stapka Bankata:

Gi zema predvid site idni pari~ni tekovi (prilivi i odlivi) koi se o~ekuva deka ]e nastanat soglasno dogovorenite uslovi.

Gi zema predvid i site plateni i/ ili naplateni provizii i nadomesti koi pretstavuvaat sostaven del od efektivnata kamatna stapka na pobaruvaweto.

Ne gi zema predvid proviziite i nadomestite za vloùvawe na depozit kako obezbeduvawe za pobaruvaweto.

Ne gi zema predvid idnite zagubi poradi krediten rizik od pobaruvaweto.

Za potrebite za diskontirawe na o~ekuvanite idni pari~ni tekovi se upotrebuva efektivna kamatna stapka na godi[na osnova.



Krediten rizik (prodolùva)

Dokolku poradi finansiski pote[kotii na klientot, Bankata odobri izmena na uslovite na kreditirawe, vo pogled na visinata na kamatata i periodite na otplata na obvrskite na klienti, za diskontirawe na o~ekuvanite idni pari~ni tekovi se upotrebuva efektivnata kamatna stapka, vaè~ka pred izmenite na uslovite na kreditirawe.

Za diskontirawe na o~ekuvanite idni pari~ni tekovi od pobaruvawa so promenliva kamatna stapka, Bankata ja primenuva efektivnata kamatna stapka, soglasno dogovorot, vaè~ka na denot na utvrduvawe na sega[nata vrednost na o~ekuvanite pari~ni tekovi.

Vo ovie slu~ai, efektivnata kamatna stapka se presmetuva za celiot period na va`nost na dogovorot (ne samo na preostanatiot period do dospevawe), so primena na kamatna stapka, vaè~ka na denot na utvrduvawe na sega[nata vrednost na o~ekuvanite pari~ni tekovi. Dokolku kamatna stapka na denot na utvrduvawe na sega[nata vrednost e promeneta za pomalku od 10% vo odnos na poslednata kamatna stapka so koja e izvr[eno diskontirawe na idnite pari~ni tekovi, Bankata moè da ja primeni prethodnata efektivna kamatna stapka koja bila primeneta pri utvrduvawe na sega[nata vrednost na o~ekuvanite idni pari~ni tekovi.

Bankata vr[i ispravka na vrednosta, odnosno izdvojuva posebna rezerva, vo ramkite na slednite granici:

Od 0% do 10% od izloènosta na krediten rizik klasificirana vo kategorijata na rizik “A”. Nad 10% do 25% od izloènosta na krediten rizik klasificirana vo kategorijata na rizik “B”. Nad 25% do 50% od izloènosta na krediten rizik klasificirana vo kategorijata na rizik “V”. Nad 50% do 75% od izloènosta na krediten rizik klasificirana vo kategorijata na rizik “G”. Nad 75% do 100% od izloènosta na krediten rizik klasificirana vo

kategorijata na rizik “D”.

TTK Banka AD Skopje 24 Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodolùva) Upravuvawe so rizici od finansirawe (prodolùva)

Maksimalna izloènost na krediten rizik

Maksimalnata izloènost na krediten rizik e prikaàna preku evidentiranite iznosi na finansiskite sredstva vo Izve[tajot za finaniskata sostojba, prikaàni vo tabelata podolu (vo iljadi Denari):

Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti

Krediti i pobaruvawa od banki

Krediti i pobaruvawa od komitenti

Hartii od vrednost raspolo`livi za

proda`ba

Hartii od vrednost koi se ~uvaat do

dospevawe

Hartii od vrednost koi se

~uvaat za trguvaweOstanati

pobaruvawa Vkupno 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008

Kateg. na rizik A 505,033 604,358 - - 3,246,766 3,513,132 762,717 371,953 2 2 9,649 2,540 23,596 15,885 4,547,763 4,507,870 Kateg. na rizik B - - - - 206,566 183,500 - 11,580 - - - - 1,083 292 207,649 195,372 Kateg. na rizik V 1,981 - - - 161,269 129,887 - - - - - - 794 3,708 164,044 133,595 Kateg. na rizik G - 1 - - 218,510 99,561 156 156 - - - - 1,435 245,325 220,101 345,043 Kateg. na rizik D - 196 - - 132,665 171,121 75,787 75,787 - - - - 265,191 16,014 473,643 263,118 Smetkov. vrednost pred ispravka na vrednosta 507,014 604,555 - - 3,965,776 4,097,201 838,660 459,476 2 2 9,649 2,540 292,099 281,224

5,613,200 5,444,998

(Ispravka na vrednosta) (1,119) (1,188) - - (308,634) (272,007) (76,610)

(77,827) - - - - (215,799) (140,002)

(602,162) (491,024) Neto smetkov. vrednost po ispravka na vrednosta na 31 dekemvri 505,895 603,367 - - 3,657,142 3,825,194 762,050 381,649 2 2 9,649 2,540 76,300 141,222

5,011,038 4,953,974

Nedostasani i neo[teteni 715,444 523,905 - 104,690 - - - - - - - - 13,561 27,662 729,005 656,257 Neto smetkov.vrednost po ispravka na vrednosta na 31 dekemvri 1,221,339 1,127,272 - 104,690 3,657,142 3,825,194 762,050 381,649 2 2 9,649 2,540 89,861 168,884

5,740,043 5,610,231

TTK Banka AD Skopje 25 Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodolùva) Upravuvawe so rizici od finansirawe (prodolùva)

Vrednost na obezbeduvaweto (objektivna vrednost) zemena za za[tita na kreditniot rizik (vo iljadi Denari)

Krediti i pobaruvawa od komitenti Ostanati pobaruvawa Vonbilansni izloènosti Vkupno

2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 Prvoklasni instrumenti za obezebeduvawe: - Pari~ni depoziti (vo depo i/ili ograni~eni na smetki vo Bankata) 160,024 424,402 21,042 44,926 16,301 9,712 197,367 479,040 Garancii od fizi~ki lica 2,424,708 2,679,197 34,494 260,857 77,940 86,735 2,537,142 3,026,789 Imot za sopstvena upotreba (stanovi, ku]i) 5,535,737 4,980,705 181,284 287,950 461,979 260,652 6,179,000 5,529,307 Imot za vr[ewe dejnost 623,900 561,346 1,121 32,453 1,305 1,458 626,326 595,257 Zalog na podvièn imot 1,513,778 1,362,001 49,157 78,742 80,284 70,575 1,643,219 1,511,318 Ostanati vidovi na obezbeduvawe 477,851 762,533 58,732 51,408 44,871 50,649 581,454 864,590

10,735,998 10,770,184 345,830 756,336 682,680 479,781 11,764,508 12,006,301



Industriski sektori

Slednata tabela dava pregled na izloènosta na Bankata na krediten rizik spored evidentiranite iznosi, kategorizirani po industriski sektori so sostojba na 31 dekemvri 2009 i 2008 godina (vo iljadi Denari):



Krediti i pobaruvawa od komitenti


proda`ba


dospevawe



pobaruvawa Vkupno 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 Industriska granka Nerezidenti 493,179 510,400 - - - - - - - - - - 1 - 493,180 510,400 Zemjodelstvo, lov i [umarstvo - - - - 210,332 132,770 - - - - - - 131 235 210,463 133,005 Rudarstvo - - - - 19,384 13,311 - - - - - - 225 11,909 19,609 25,220 Prerabotuva~ka industrija - - - - 790,607 958,302 21,357 21,391 - - - - 50,081 119,729 862,045 1,099,422 Grade`ni[tvo - - - - 178,197 137,436 - - - - - - 6,979 6,061 185,176 143,497 Trgovija na golemo i trgovija na malo; - - - - 813,008 776,213 76 - - - - - 3,574 4,138 816,658 780,351 Hoteli i restorani - - - - 33,719 48,674 - 1,247 - - - - 69 - 33,788 49,921 Soobra]aj, skladirawe i vrski - - - - 223,029 312,812 - - - - - - 228 277 223,257 313,089 Finansisko posreduvawe 728,160 616,872 - 104,690 11 5,733 659,763 359,011 2 2 9,649 2,540 22,328 3,415 1,419,913 1,092,263 Aktivnosti vo vrska so nedvièn imot, iznajmuvawe i delovni aktivnosti - - - - 105,514 72,457 - - - - - - 181 8,698 105,695 81,155 Javna uprava i odbrana; zadolìtelna socijalna za[tita - - - - - - 80,854 - - - - - 24 - 80,878 - Obrazovanie - - - - 10,549 7,244 - - - - - - 8 344 10,557 7,588 Zdravstvo i socijalna rabota - - - - 94,068 64,597 - - - - - - 80 3,347 94,148 67,944 Drugi komunalni, kulturni, op[ti i li~ni uslu`ni aktivnosti - - - - 24,250 16,653 - - - - - - 211 3,322 24,461 19,975 Fizi~ki lica - - - - 1,140,814 1,269,014 - - - - - - 5,604 7,284 1,146,418 1,276,298 Ostanato - - - - 13,660 9,978 - - - - - - 137 125 13,797 10,103

Vkupno 1,221,339 1,127,272 - 104,690 3,657,142 3,825,194 762,050 381,649 2 2 9,649 2,540 89,861 168,884 5,740,043 5,610,231



Geografska lokacija


Krediti i pobaruvawa od

bankiKrediti i pobaruvawa

od komitenti


proda`ba


dospevawe



pobaruvawa Vkupno 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 Geografska lokacija Republika Makedonija 728,160 616,697 - 104,690 3,657,142 3,825,194 762,050 381,649 2 2 9,649 2,540 89,860 168,884 5,246,863 5,099,656 Zemji-~lenki na Evropskata unija 379,515 285,966 - - - - - - - - - 1 - 379,516 285,966 Evropa (ostanato) 106,227 5,347 - - - - - - - - - - - 106,227 5,347 Zemji-~lenki na OECD (bez evropskite zemji-~lenki na OECD) 7,437 219,262 - - - - - - - - - - - 7,437 219,262

Vkupno 1,221,339 1,127,272 - 104,690 3,657,142 3,825,194 762,050 381,649 2 2 9,649 2,540 89,861 168,884 5,740,043 5,610,231



3.2 Rizik na likvidnost Bankata e izlo`ena na dnevni povlekuvawa na sredstva od svoite raspolo`livi gotovinski resursi na tekovnite smetki, dostasanite depoziti, po osnov na odobreni krediti, kako i ostanati povlekuvawa.

Slednite tabeli gi analiziraat sredstvata i obvrskite na Bankata, grupirani spored nivnata dospeanost vrz osnova na preostanatiot period od datumot na Izve[tajot za finansiskata sostojba do dogovorniot datum na dospevawe.

Vo iljadi Denari

31 dekemvri 2009 Pomalku od

1 mes. Od 1 do 3

meseci Od 3 do

12meseci Od 1 do 5

godini Nad 5

godini Vkupno Sredstva Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 992,762 - - 228,577 - 1,221,339 Hartii od vrednost ~uvani za trguvawe 2,924 6,725 - - - 9,649 Krediti i pobaruvawa od komitenti 390,140 369,023 910,946 1,790,305 196,728 3,657,142 Vlo`uvawa vo hartii od vrednost 608,451 - 79,941 73,660 - 762,052 Ostanati pobaruvawa 41,487 - - 48,374 - 89,861 Vkupno sredstva 2,035,764 375,748 990,887 2,140,916 196,728 5,740,043 Obvrski Depoziti na banki 36,794 91,760 - - - 128,554 Depoziti na komitenti 2,085,880 897,857 1,353,285 335,574 - 4,672,596 Obvrski po krediti 20,336 16,733 107,139 354,797 49,761 548,766 Ostanati obvrski 47,156 - - - - 47,156 Vkupno obvrski 2,190,166 1,006,350 1,460,424 690,371 49,761 5,397,072Neto likvidna razlika (154,402) (630,602) (469,537) 1,450,545 146,967 342,971 31 dekemvri 2008 Vkupno sredstva 1,812,515 462,759 1,161,369 2,173,589 - 5,610,232 Vkupno obvrski 2,812,793 638,072 1,108,131 612,981 - 5,171,977 Neto likvidna razlika (1,000,278) (175,313) 53,238 1,560,608 - 438,255



3.3 Pazarni rizici Bankata e izloèna na pazarni rizici. Pazarnite rizici proizleguvaat od otvorenata pozicija na Bankata na efektot od fluktuacijata na pazarnite kamatni stapki, kako i od efektot od fluktuacijata na kursevite na stranskite valuti. Rakovodstvoto na Bankata utvrduva prifatlivi limiti na rizik, koi se baziraat na nivno sekojdnevno sledewe.

a) Kamaten rizik

Bankata e izloèna na efektite od fluktuacijata na nivoata na pazarnite kamatni stapki vrz nejzinata finansiska sostojba i pari~ni tekovi. Tabelata podolu gi analizira sredstvata i obvrskite na Bankata grupirani spored nivnata dospeanost vrz osnova na preostanatiot period od datumot na balansirawe do dogovorniot datum na dospevawe na den 31 dekemvri 2009 i 31 dekemvri 2008.

vo iljadi Denari

31 dekemvri 2009

Instrumenti so fiksna kamatna stapka, vklu~uvaj]i gi i instrum/ so promenliva kamatna stapka, predmet

na odluka

Efekt. Kam. stapka (vo%)

Instrumen-ti so

promenliva kamatna

stapka Pomalku od 1 mes.

Od 1 do 3 meseci

Od 3 do 12mes.

Od 1 do 5 godini

Nad 5 godini

Nekama-tonosno Vkupno

Sredstva Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 0.68% - 720,301 - - 228,577 - 272,461 1,221,339Hartii od vrednost ~uvani za trguvawe - - 9,649 - - - - - 9,649Krediti i pobaruvawa od komitenti 11.73% 199,416 382,444 357,872 908,919 1,381,523 194,771 232,197 3,657,142Vloùvawa vo hartii od vrednost 8.15% - 606,030 - 79,940 - - 76,082 762,052Ostanati pobaruvawa - - - - - - - 89,861 89,861

199,416 1,718,424 357,872 988,859 1,610,100 194,771 670,601 5,740,043 Obvrski Depoziti na banki 5.40% - 36,646 91,760 - - - 148 128,554Depoziti na komitenti 5.40% - 1,942,881 897,857 1,351,831 335,574 - 144,453 4,672,596Obvrski po krediti 4.96% 196,417 19,963 1,896 61,139 217,158 49,761 2,432 548,766

Ostanati obvrski - - - - - - 47,156 47,156 196,417 1,999,490 991,513 1,412,970 552,732 49,761 194,189 5,397,072Neto kamaten rizik 2,999 (281,066) (633,641) (424,111) 1,057,368 145,010 476,412 342,971 31 dekemvri 2008 Vkupno sredstva 1.0 – 10.4 1,307,422 281,532 1,143,326 1,904,006 - 973,946 5,610,232 Vkupno obvrski 2.25 – 5.90 2,735,368 638,072 1,108,131 612,981 - 77,425 5,171,977 Neto kamaten rizik (1,427,946) (356,540) 35,195 1,291,025 - 896,521 438,255

Analiza na senzitivnosta Analizata na senzitivnosta na kamatni stapki e odredena vrz osnova na izloènosta na Bankata kamaten rizik na denot na izvestuvaweto. Dokolku na 31 dekemvri 2010 godina kamatnite stapki bi bile povisoki/poniski za 200 procentni poeni, a site drugi varijabli nepromeneti, dobivkata na Bankata za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2009 bi bila poniska/povisoka za 6,859 iljadi Denari (2008: povisoka/poniska 8,765 iljadi Denari).

Pazarni rizici (prodolùva)



Ostanatite komponenti na kapitalot bi bile povisoki/poniski za 13,768 iljadi Denari (2008: 6,184 iljadi Denari).

b) Valuten rizik Bankata e izloèna na rizik vo odnos na efektite od dvièwata na nivoto na devizni kursevi koi se odrazuva vrz finansiskata pozicija i gotovinskiot tek. Tabelata podolu ja sumira neto deviznata pozicija na Bankata na 31 dekemvri 2009 i 2008 godina.

Vo iljadi Denari

MKD EUR USD Ostanati

valuti Vkupno

31 dekemvri 2009 Sredstva Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 438,819 594,997 127,014 60,509 1,221,339 Hartii od vrednost ~uvani za trguvawe 9,649 - - - 9,649 Krediti i pobaruvawa od komitenti 1,788,978 1,868,080 84 - 3,657,142 Vloùvawa vo hartii od vrednost 681,198 80,854 - - 762,052 Ostanati pobaruvawa 84,225 2,984 2,652 - 89,861 Vkupno sredstva 3,002,869 2,546,915 129,750 60,509 5,740,043 Obvrski Depoziti na banki 3,014 125,540 - - 128,554 Depoziti na komitenti 2,528,783 1,956,114 129,536 58,163 4,672,596 Obvrski po krediti 5,772 542,994 - - 548,766 Ostanati obvrski 45,711 1,379 66 - 47,156 Vkupno obvrski 2,583,280 2,626,027 129,602 58,163 5,397,072Neto devizna pozicija 419,589 (79,112) 148 2,346 342,971 31 dekemvri 2008 Vkupno sredstva 3,277,867 2,071,194 194,507 66,664 5,610,232 Vkupno obvrski 2,771,590 2,141,992 197,202 61,193 5,171,977 Neto devizna pozicija 506,277 (70,798) (2,695) 5,471 438,255

Slednata tabela ja prikaùva senzitivnosta na Bankata na zgolemuvawe na Denarot vo sporedba so stranskite valuti. Analizata na senzitivnosta gi vklu~uva edinstveno monetarnite stavki denominirani vo stranska valuta na krajot na godinata, pri [to se vr[i korekcija na nivnata vrednost pri promena na kursot na stranskite valuti za 1% i/ili 5%. Negativen iznos podolu ozna~uva namaluvawe na dobivkata ili ostanatiot kapital, koj [to se javuva vo slu~aj ako Denarot ja zgolemi svojata vrednost vo odnos na stranskite valuti za za 1% i/ili 5%. Pri namaluvawe na vrednosta na Denarot vo odnos na stranskite valuti za 1% i/ili 5%, efektot vrz dobivkata ili ostanatiot kapital e ednakov, no so obraten predznak, kako [to e prikaàno vo tabelata podolu (vo iljadi Denari).

Promena vo

2009 Promena vo

2008 2009 2008 Dobivka ili zaguba EUR 1% 1% 791 708 USD 5% 5% (7) 135 Ostanati valuti 1% 1% (23) (55)



3.4 Procenka na objektivnata vrednost Objektivna vrednost pretstavuva vrednost za koja edno sredstvo moè da bide zameneto ili nekoja obvrska podmirena pod normalni komercijalni uslovi. Objektivnata vrednost se odreduva vrz osnova na procenkite napraveni od Rakovodstvoto, zavisno od vidot na sredstvoto ili obvrskata.

Finansiski instrumenti evidentirani po objektivna vrednost

Bankata gi prifati izmenite na MSFI 7 - Podobreni obelodenuvawa za finansiskite instrumenti koi stapuvaat na sila od 1 januari 2009. Ovie izmeni baraat od Bankata da prezentira odredeni informacii za finansiskite instrumenti evidentirani spored objektivnata vrednost vo Izve[tajot za finansiskata sostojba. Vo prvata godina od primenata nema potreba da se prezentiraat sporedbeni informacii za objavuvawata koi se potrebni spored amandmanot. Vo soglasnost so toa, objavuvaweto na hierarhijata na objektivnata vrednost se prikaùva so sostojba na 31 dekemvri 2009 godina.

Vo slednata tabela se prikaàni finansiskite sredstva izmereni spored objektivnata vrednost vo Izve[tajot za finansiskata sostojba vo soglasnost so hierarhijata na objektivnata vrednost. Ovaa hierarhija gi grupira finansiski sredstva i obvrski vo tri nivoa koi se baziraat na zna~ajnosta na vleznite podatoci koristeni pri mereweto na objektivnata vrednost na finansiskite sredstva. Hierarhijata spored objektivnata vrednost e odredena kako [to sledi:

Nivo 1: kotirani ceni (nekoregirani) na aktivnite pazari za identi~ni sredstva ili obvrski;

Nivo 2: ostanati vlezni podatoci, pokraj kotiranite ceni, vklu~eni vo Nivo 1 koi se dostapni za nabquduvawe za sredstvoto ili obvrskata, ili direktno (t.e. kako ceni) ili indirektno (t.e. izvedeni od ceni); i

Nivo 3: vlezni podatoci za sredstvoto ili obvrskata koi ne se baziraat na podatoci dostapni za nabquduvawe od pazarot

Nivoto, vo ramkite na koe finansiskoto sredstvo ili obvrska e klasificirano, e utvrdeno vrz osnova na najniskoto nivo na zna~ajnosta na vleznite podatoci koristeni pri mereweto na objektivnata vrednost.

Finansiskite sredstva i obvrski koi se evidentirani po objektivna vrednost vo Izve[tajot za finansiskata sostojba se grupirani spored nivoto na hierarhija na objektivnata vrednost kako [to sledi:

Nivo 1 Nivo 2 Nivo 3 VkupnoSredstva Hartii od vrednost raspolo`livi za proda`ba - 762,050 - 762,050 Hartii od vrednost ~uvani za trguvawe 9,649 - - 9,649



Procenka na objektivnata vrednost (prodolùva)

Finansiski instrumenti koi ne se evidentirani po objektivnata vrednost

Razlikata pome\u smetkovodstvenata vrednost i objektivnata vrednost na onie finansiski sredstva i obvrski koi vo Izve[tajot za finansiskata sostojba ne se evidentirani spored objektivna vrednost se prikaàni vo tabelata podolu:

31 dekemvri 2009 31 dekemvri 2008

Neto smetkovod-

stvena vrednost

Objektivna vrednost

Neto smetkovod-

stvena vrednost

Objektivna vrednost

Sredstva

Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 1,221,339 1,221,339 1,127,272 1,127,272 Krediti i pobaruvawa od banki - - 104,690 104,690 Krediti i pobaruvawa od komitenti 3,657,142 3,657,142 3,825,194 3,825,194 Ostanati pobaruvawa 89,861 89,861 168,884 168,884

Obvrski Depoziti na banki 128,554 128,554 140,388 140,388 Depoziti na komitenti 4,672,596 4,672,596 4,335,561 4,335,561 Obvrski po krediti 548,766 548,766 633,339 633,339 Ostanati obvrski 49,872 49,872 57,579 57,579


Pobaruvawata od banki gi vklu~uvaat me\ubankarskite plasmani. Objektivnata vrednost na plasmanite i.t.n. depoziti preku no], poradi nivnata kratkoro~nost, soodvetstvuva so nivnata evidentirana vrednost.

Krediti i pobaruvawa od komitenti Kreditite i pobaruvawata se evidentiraat po amortizirana nabavna vrednost namalena za rezervirawe poradi o[tetuvawe. Kreditite i pobaruvawata imaat prete`no fluktuira~ka kamatna stapka. Nivnata objektivna vrednost soodvetstvuva na evidentiranata vrednost.

Ostanati finansiski sredstva

Objektivnata vrednost na monetarnite sredstva [to vklu~uvaat pari~ni sredstva i ekvivalenti se smeta deka e pribli`na na nivnata smetkovodstvena vrednost poradi toa [to se so mala dospeanost.

Kreditite se prikaàni po amortizirana vrednost netirani so nivnoto rezervirawe poradi o[tetuvawe. Kreditite odobreni na komitenti imaat prete`no fluktuira~ka kamatna stapka. Nivnata objektivna vrednost soodvetstvuva so nivnata evidentirana vrednost.

Depoziti i obvrski po krediti Procenetata objektivna vrednost na depozitite po viduvawe, vklu~uvaj]i gi i nekamatonosnite depoziti pretstavuva iznos koj treba da se isplati po viduvawe. Objektivnata vrednost na oro~enite depoziti so varijabilni kamatni stapki e nivnata smetkovodstvena vrednost na denot na izgotvuvaweto na izve[tajot za finansiska sostojba.

Obvrskite po krediti se presmetuvaat prete`no po fluktuira~ki kamatni stapki i poradi prilagoduvaweto kon kamatnite stapki smetkovodstvenata vrednost ne e materijalno razli~na od nivnata objektivna vrednost.



3.5 Upravuvawe so kapitalot Celi na Bankata vo pogled na upravuvaweto so kapitalot se da soodvetstvuva so barawata za kapital soglasno regulativata na Narodna Banka na Republika Makedonija i da odr`i stabilna i kvalitetna kapitalna baza koja ]e go poddr`i razvojot na Bankata.

So sostojba na 31 dekemvri 2009 godina sopstvenite sredstva na Bankata iznesuvaat 895,575 iljadi Denari (2008: 966,966 iljadi Denari).

3.6 Usoglasenost so zakonskite odredbi i odredbite od dogovotite za dolgoro~ni krediti So sostojba na 31 dekemvri 2009 godina, Bankata ne e vo soglasnost so odredeni odredbi od dogovorite za dolgoro~en kredit sklu~eni so Evropskata Banka za Obnova i Razvoj (EBOR) i so Evropski Fond za Jugoisto~na Evropa (EFSE).



4 Zna~ajni smetkovodstveni procenki Bankata vr[i procenki i pretpostavki koi vlijaat vrz objavenite iznosi na sredstva i obvrski vo ramkite na slednata finansiska godina. Procenkite postojano se predmet na proverka i se baziraat na minati iskustva i drugi faktori, vklu~uvaj]i o~ekuvawa od idni nastani za koi se veruva deka se razumni vo odnos na okolnostite vo koi se javuvaat.

4.1 O[tetuvawe na krediti odobreni na komitenti Bankata mese~no go proveruva svoeto kreditno portfolio so cel procenka na negovata o[tetenost. Pri odreduvaweto na potrebata za priznavawe na zaguba od o[tetuvawe vo Izve[tajot za seopfatnata dobivka, Bankata procenuva dali postojat evidentni dokazi koi ukaùvaat na merlivo namaluvawe vo procenetite pari~ni tekovi od kreditnoto portfolio pred identifikuvawe na namaluvaweto na nivo na poedine~en kredit vo ramkite na portfolioto na krediti i pobaruvawa. Rakovodstvoto upotrebuva procenki bazirani na minati iskustva povrzani so o[tetuvaweto na sredstvata so karakteristiki na krediten rizik kako i objektivni dokazi na o[tetuvawe sli~ni na onie vo portfolioto pri rasporeduvaweto na idnite pari~ni tekovi. Metodologijata i pretpostavkite koi se koristat za procenka na iznosot i periodot na idnite pari~ni tekovi se proveruvaat redovno, so cel namaluvawe na kakvi bilo razliki pome\u procenetite i fakti~kite zagubi.

4.2 O[tetuvawe na vloùvawa vo hartii od vrednost raspolo`livi za proda`ba

Bankata utvrduva deka postoi o[tetuvawe kaj vloùvawa vo hartii od vrednost raspoloìvi za proda`ba toga[ koga postoi zna~itelen pad na objektivnata vrednost pod nivoto na nivnata nabavna vrednost. Odreduvaweto na toa [to e zna~ajno ili prolongirano bara soodvetna procenka. Vo formiraweto na ovaa procenka, pome\u ostanatite faktori, Bankata ja ocenuva normalnata nepostojanost kaj cenite na akciite. Ponatamu, o[tetuvaweto moè da bide soodvetno koga postoi dokaz za vlo[uvawe na finansiskata sostojba na investitorot, uspe[nosta na industriskiot sektor, promeni vo tehnologijata, kako i operativnite i finansiski pari~ni tekovi.



5 Izvestuvawe spored segmenti A. Primarni delovni segmenti

Vo iljadi Denari

Rabota so

naselenieKorporativno

bankarstvo Ostanato Nealocirano Vkupno2009 Neto-prihodi/(rashodi) od kamata 25,552 215,684 (6,217) - 235,019Neto-prihodi/(rashodi) od provizii i nadomesti 32,933 55,093 (9,160) - 78,866Neto-prihodi od trguvawe - - - 2,482 2,482Ostanati operativni prihodi - - - 45,376 45,376Prihodi realizirani pome\u segmentite - - - - -Vkupno prihodi po segment 58,485 270,777 (15,377) 47,858 361,743 Finansiski rezultat po segment 58,485 270,777 (15,377) (376,884) (62,999)Danok na dobivka - - - (4,825) (4,825)(Zaguba) za finansiskata godina 58,485 270,777 (15,377) (381,709) (67,824) Vkupna aktiva po segment 1,147,062 2,535,388 1,222,330 1,414,547 6,319,327Nealocirana aktiva po segment - - - - -

Vkupna aktiva 1,147,062 2,535,388 1,222,330 1,414,547 6,319,327 Vkupno obvrski po segment 2,880,441 1,651,219 818,257 55,487 5,405,404Nealocirani obvrski po segment - - - - -

Vkupno obvrski 2,880,441 1,651,219 818,257 55,487 5,405,404 Ispravka na vrednosta na finansiskite sredstva, na neto-osnova - - - (98,552) (98,552)Zaguba poradi o[tetuvawe na nefinansiskite sredstva, na neto-osnova - - - (34,838) (34,838)Amortizacija - - - (30,832) (30,832)Ostanati rashodi - - - (260,520) (260,520)

TTK Banka AD Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodolùva)

36

Izvestuvawe spored segmenti (prodolùva) Primarni delovni segmenti (prodolùva)

Vo iljadi Denari

Rabota so

naselenieKorporativno

bankarstvo Ostanato Nealocirano Vkupno2008 Neto-prihodi/(rashodi) od kamata 38,678 184,576 (4,625) - 218,629Neto-prihodi/(rashodi) od provizii i nadomesti 21,917 55,593 (7,738) - 69,772Neto-prihodi od trguvawe - - - (5,968) (5,968)Ostanati operativni prihodi - - - 49,072 49,072Prihodi realizirani pome\u segmentite - - - - -

Vkupno prihodi po segment 60,595 240,169 (12,363) 43,104 331,505 Finansiski rezultat po segment 60,595 240,169 (12,363) (418,205) (129,804)Danok na dobivka - - - - -(Zaguba) za finansiskata godina 60,595 240,169 (12,363) (418,205) (129,804) Vkupna sredstva po segment 1,279,890 2,525,668 1,233,004 1,115,162 6,153,724Nealocirani sredstva po segment - - - - -

Vkupna sredstva 1,279,890 2,525,668 1,233,004 1,115,162 6,153,724 Vkupno obvrski po segment 2,518,259 1,678,618 912,412 62,688 5,171,977Nealocirani obvrski po segment - - - - -

Vkupno obvrski 2,518,259 1,678,618 912,412 62,688 5,171,977 Ispravka na vrednosta na finansiskite sredstva, na neto-osnova - - - (174,171) (174,171)Zaguba poradi o[tetuvawe na nefinansiskite sredstva, na neto-osnova - - - (4,975) (4,975)Amortizacija - - - (26,075) (26,075)Ostanati rashodi - - - (256,088) (256,088)


37

Izvestuvawe spored segmenti (prodol`uva) B. Sekundarni geografski segmenti Vo iljadi Denari

Republika

Makedonija

Zemji ~lenki na

EUEvropa

(osta.)

Zemji ~lenki na

OECD Ostanato Vkupno2009 Neto-prihodi/(rashodi) od kamata 246,779 (11,854) 94 - - 235,019Neto-prihodi/(rashodi) od provizii i nadomesti 78,538 328 - - - 78,866Neto-prihodi od trguvawe 2,482 - - - - 2,482Ostanati operativni prihodi 45,376 - - - - 45,376

Vkupno prihodi po segment 373,175 (11,526) 94 - - 361,743 Finansiski rezultat po segment (51,567) (11,526) 94 - - (62,999)Danok na dobivka (4,825) - - - - (4,825)

(Zaguba) za finansiskata godina (56,392) (11,526) 94 - - (67,824) Vkupno sredstva po segment 5,597,571 686,344 35,412 - - 6,319,327

Vkupno sredstva 5,597,571 686,344 35,412 - - 6,319,327 Vkupno obvrski po segment 5,096,460 299,963 1,991 3,769 3,221 5,405,404Nealocirani obvrski po segment - - - - - -

Vkupno obvrski 5,096,460 299,963 1,991 3,769 3,221 5,405,404 Ispravka na vrednosta na finansiskite sredstva, na neto-osnova (98,552) - - - - (98,552)Zaguba poradi o[tetuvawe na nefinansiskite sredstva, na neto-osnova (34,838) - - - - (34,838)Amortizacija (30,832) - - - - (30,832)Ostanati rashodi (260,520) - - - - (260,520)


38

Izvestuvawe spored segmenti (prodol`uva) Sekundarni geografski segmenti (prodol`uva)

Vo iljadi Denari

Republika Makedonija

Zemji ~lenki na

EUEvropa

(osta.)

Zemji ~lenki na

OECD Ostanato Vkupno2008 Neto-prihodi/(rashodi) od kamata 219,401 (2,632) 1,860 - - 218,629Neto-prihodi/(rashodi) od provizii i nadomesti 68,271 1,501 - - - 69,772Neto-prihodi od trguvawe (5,968) - - - - (5,968)Ostanati operativni prihodi 49,072 - - - - 49,072

Vkupno prihodi po segment 330,776 (1,131) 1,860 - - 331,505 Finansiski rezultat po segment (130,533) (1,131) 1,860 - - (129,804)

(Zaguba) za finansiskata godina (130,533) (1,131) 1,860 - - (129,804) Vkupno sredstva po segment 5,493,483 624,085 36,156 - - 6,153,724

Vkupno sredstva 5,493,483 624,085 36,156 - - 6,153,724 Vkupno obvrski po segment 4,925,722 240,027 2,968 1,197 2,063 5,171,977

Vkupno obvrski 4,925,722 240,027 2,968 1,197 2,063 5,171,977 Ispravka na vrednosta na finansiskite sredstva, na neto-osnova (174,171) - - - - (174,171)Zaguba poradi o[tetuvawe na nefinansiskite sredstva, na neto-osnova (4,975) - - - - (4,975)Amortizacija (26,075) - - - - (26,075)Ostanati rashodi (256,088) - - - - (256,088)

TTK Banka AD Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodolùva) So sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2009 (Site iznosi se izrazeni vo iljadi Denari osven dokolku ne e poinaku navedeno)

39

6 Neto prihodi / (rashodi ) od kamata 2009 2008

Prihodi od kamata Nefinansiski dru[tva 272,266 230,890 Dràva 1,359 126 Neprofitni institucii koi im sluàt na doma]instvata 37 10 Banki 32,679 23,492 Doma]instva 164,265 138,163 Nerezidenti 2,057 9,022 (Ispravka na vrednosta na prihodi od kamata, na neto-osnova) (19,182) (34,700) Naplateni prethodno otpi[ani kamati 43,075 7,314

Vkupno prihodi od kamata 496,556 374,317

Rashodi za kamata Nefinansiski dru[tva 33,580 32,572Dràva 8,461 1,508Neprofitni institucii koi im sluàt na doma]instvata 6,256 2,955Banki 21,099 25,963Ostanati finansiski dru[tva (nebankarski) 18,268 7,551Doma]instva 145,505 84,039Nerezidenti 13,818 9,795

Vkupno rashodi za kamata 246,987 164,383 249,569 209,934

7 Neto prihodi / (rashodi) od provizii i nadomesti

2009 2008 Prihodi od provizii i nadomesti Nefinansiski dru[tva 65,251 67,259 Dràva 336 309 Neprofitni institucii koi im sluàt na doma]instvata 728 346 Banki 987 190 Doma]instva 31,067 20,695 Nerezidenti 3,025 3,174

Vkupno prihodi od provizii i nadomesti 101,394 91,973 Rashodi od provizii i nadomesti Nefinansiski dru[tva 4,063 3,791 Dràva 35 35 Banki 8,339 8,032Ostanati finansiski dru[tva (nebankarski) 7,392 8,671Nerezidenti 2,699 1,672

Vkupno rashodi od provizii i nadomesti 22,528 22,201 78,866 69,772

8 Neto prihodi / (rashodi ) od hartii od vrednost ~uvani za trguvawe

2009 2008 Dobivka/(zaguba) od promenite na objektivnata vrednost na dol`ni~kite hartii od vrednost na neto-osnova - nerealizirana 2,399 (6,039) Prihodi od dividenda od hartii od vrednost ~uvani za trguvawe 83 71

2,482 (5,968)


40

9 Neto prihodi / (rashodi) od kursni razliki 2009 2008 Realizirani prihodi/(rashodi) od kursnite razliki, na neto-osnova 20,085 13,439 Nerealizirani prihodi/(rashodi) od kursnite razliki, na neto-osnova (1,850) 2,204

18,235 15,643

10 Ostanati prihodi od dejnosta 2009 2008 Dividenda od sopstveni~kite instrumenti raspoloìvi za proda`ba 12,082 21,680 Kapitalna dobivka od proda`bata na: - nedvi`nosti, postrojki i oprema 462 43 - prezemeni sredstva 11,350 5,729 Prihodi od kirii 258 118 Naplateni prethodno otpi[ani pobaruvawa 14 - Ostanato 2,975 5,520

27,141 33,090

11 Ispravka na vrednosta na finansiski sredstva, na neto osnova 2009 2008Rashod/(prihod) za godinata Krediti i pobaruvawa od komitenti (Bel. 20) 83,485 21,111Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti (Bel. 17) (69) 480Krediti i pobaruvawa od banki (Bel. 19) - (200)Vloùvawa vo hartii od vrednost (Bel. 21) (1,217) (1,567)Ostanati pobaruvawa (Bel. 22) 75,797 130,704Posebna rezerva za vonbilansni izloùvawa, na neto osnova (Bel. 29) 506 2,781

158,502 153,309

12 Zagubi od o[tetuvawe na nefinansiski sredstva, na neto osnova

2009 2008Rashod/(prihod) za godinata Prezemeni sredstva (Bel. 23) 34,838 4,975 34,838 4,975

13 Tro[oci za vrabotenite

2009 2008 Kratkoro~ni koristi za vrabotenite - Plati 69,566 61,301 - Zadolìtelni pridonesi za socijalno i zdravstveno osiguruvawe 34,671 37,472

104,237 98,773Koristi po prestanokot na vrabotuvaweto - Koristi pri penzioniraweto 40 33

40 33Ostanato - Nadomest na vrabotenite vrz osnova na kolektivni dogovori 5,578 12,073

5,578 12,073 109,855 110,879


41

14 Amortizacija 2009 2008 Amortizacija na nematerijalnite sredstva

Documents

Finansiski izve[tai i Izve[taj na nezavisnite revizori TTK ... · AD Skopje ("Bankata") sostaveni od Izve[taj za finansiskata sostojba na den 31 dekemvri 2009 godina, i Izve[taj za