Upload
buidiep
View
231
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
Fizibilite Çalışmaları
60 Baş Süt SığırcılığıHindi Yetiştiriciliği
Jojoba EkimiCeviz Yetiştiriciliği
03.03.2011
İÇİNDEKİLERProjenin Fizibilitesi.......................................................................................................................7
Yıllık elde edilecek süt verimleri................................................................................................7
Buzağıların süt tüketimi.............................................................................................................7
Yıllık değerlendirilebilir ( satılabilir ) süt miktarları....................................................................8
Sütün değerlendirilmesi............................................................................................................8
Yıllık süt verimleri gelirleri.........................................................................................................9
DAMIZLIK SÜT SIĞIRCILIĞI GELİR GİDER ANALİZİ...........................................................................10
Verim Değerlendirmeleri............................................................................................................10
Döl ( yavru ) verimleri gelirleri.................................................................................................10
Yıllık değerlendirilebilir döl ( yavru - hayvan ) verimleri..........................................................10
Yıllık döl verimleri gelirleri.......................................................................................................11
Süt sığırcılığı gübre verimi değeri ve değerlendirilmesi...........................................................12
DAMIZLIK SÜT SIĞIRCILIĞI İŞLETME GELİRLERİ..............................................................................13
İşletme Giderleri Tablosu...........................................................................................................13
SÜT SIĞIRCILIĞI GİDERLERİ.............................................................................................................14
Yatırım giderleri..........................................................................................................................14
Damızlık süt sığırı anaç gebe düveler alınması maliyeti...........................................................14
Yapı ve tesislerin maliyetleri....................................................................................................15
Mekanizasyon sistemler ve barınak ekipmanları maliyetleri...................................................16
İletişim ve bilgisayar sistemleri................................................................................................19
Çok yıllık yem bitkileri üretim alanları tesisi............................................................................19
Yatırım etüt, planlama, proje hazırlanması..............................................................................20
Beklenmeyen giderler.............................................................................................................20
Yatırım giderleri toplamı..........................................................................................................20
Yatırımların ve yatırım maliyetlerinin yıllara dağılımı..............................................................21
SÜT SIĞIRCILIĞI İŞLETME GİDERLERİ..............................................................................................21
Yem giderleri...............................................................................................................................21
İşletmede üretilecek yemlerin maliyetleri...............................................................................21
İşletmede yem bitkileri üretim maliyetleri..............................................................................22
İşletmede üretilen yem maliyetleri..........................................................................................23
2
Sözleşmeli üretilecek yem bitkileri (ğ) maliyetleri...................................................................26
Sözleşmeli üretilen yem maliyetleri.........................................................................................26
Üretim dışı işletme dışından alınacak kesif yemler ve katkı maddeleri maliyetleri.....28
Yıllık yem ve katkı maddeleri giderleri toplamı........................................................................36
Buzağı başlangıç yemi hazırlama maliyeti................................................................................37
Sözleşmeli üretilen yemlerle buzağı başlangıç yemi hazırlama maliyeti..................................38
Buzağı büyütme yemi hazırlama maliyeti................................................................................39
Sözleşmeli üretilen yemlerle buzağı büyütme yemi hazırlama maliyeti..................................40
Sığır süt kesif karma yemi hazırlama maliyeti..........................................................................41
Sözleşmeli üretilen yemlerle sığır süt yemi hazırlama maliyeti...............................................42
HAYVAN SAĞLIĞI GİDERLERİ..........................................................................................................43
Sigorta ve Tohumlama Giderleri.................................................................................................43
Suni tohumlama giderleri........................................................................................................43
Damızlık süt sığırları için sigorta giderleri................................................................................44
İŞLETME GİDERLERİ.........................................................................................................................45
Enerji ve Diğer İşletme Giderleri.................................................................................................45
Süt sığırcılığı satış giderleri......................................................................................................45
İşletmenin akaryakıt gideri......................................................................................................46
İşletmenin bakım onarım giderleri..........................................................................................47
Genel giderler..........................................................................................................................47
Projenin yatırım amortisman tutarı...............................................................................................48
Amortisman Tabloları.................................................................................................................48
Yıllık aşınma payı tutarları.......................................................................................................49
PERSONEL GİDERLERİ.....................................................................................................................50
İşletmenin personel kadrosu ve giderleri...................................................................................50
Süt sığırcılığı yıllık işletme giderleri tablosu...................................................................................51
YATIRIM SERMAYESİ.......................................................................................................................52
Proje Sermaye İhtiyacı................................................................................................................52
Süt sığırcılığı işletme sermayesi ihtiyacı...................................................................................52
Projenin Sermaye ihtiyacı (proje tutarı)...................................................................................52
İşletmenin proforma gelir gider tablosu..................................................................................53
PROJE MALİYETİ..............................................................................................................................53
Sermaye Bütçelemesi.................................................................................................................53
Projenin finans öncesi değerlendirilmesi.................................................................................53
3
Yatırımın kalıntı değerleri........................................................................................................54
Projenin nakit akımı.................................................................................................................55
PROJENİN MALİ ANALİZİ.................................................................................................................56
Finansal Oranlar..........................................................................................................................56
Projenin geri ödeme süresi (GÖS)............................................................................................56
Projenin yatırım karlılık oranı (YKO).........................................................................................56
İşletme karlılık oranı (İŞKO).....................................................................................................57
Projenin istihdam katkısı.........................................................................................................57
Projenin İç Karlılık Oranı ( İKO )................................................................................................57
Projenin Toplam Sermaye İhtiyacı...........................................................................................58
PROJE FİNANSMANI.......................................................................................................................59
Proje Finansman Tabloları ve Kredi Olanakları..........................................................................59
Kredi kullanım planı.................................................................................................................59
Projenin ödeme gücü..............................................................................................................60
Finans kredisinin geri ödeme planı..........................................................................................60
Projenin finans kredisi geri ödeme tablosu.............................................................................62
HAYVANCILIK DEVLET DESTEKLERİ.................................................................................................63
HİBE DESTEĞİ UYGULANACAK İLLER, HİBE ORANLARI, ALT VE ÜST SINIR, PLANLAMA, YARARLANMA KOŞULLARI..........................................................................................................63
HİBE DESTEĞİ UYGULANACAK İLLER........................................................................................63
Süt sığırcılığı yatırımlarının desteklenmesinin konuları ve hibe oranları..................................63
Süt sığırcılığı yatırımlarının desteklenmesinin alt ve üst sınırı.................................................63
Süt sığırcılığı yatırımlarının desteklenmesinin kaynağının planlanması...................................63
Süt sığırcılığı yatırımlarında desteklemeden yararlanma.........................................................64
Desteklemeden yararlanma....................................................................................................64
BAŞVURU YERİ, SÜRESİ VE ARANACAK ŞARTLAR...........................................................................64
Süt sığırcılığı yatırımları desteklemesinden yararlanmak için başvuru yeri ve zamanı.............64
Süt sığırcılığı yatırımları desteklemesİnden yararlanmak İçİn kİmler başvuru yapabİlİr..............65
Başvuru Sahİplerİ........................................................................................................................65
Süt sığırcılığı yatırımları desteklemesinden yararlanmak için başvuruda bulunacak gerçek ve tüzel kişilerde aranacak şartlar................................................................................................65
Desteklemeden yararlanamayacak olanlar..............................................................................66
Başvuruda aranacak belge ve bilgiler......................................................................................67
SUNULACAK TEKNİK HİZMET..........................................................................................................68
4
BAŞVURULARIN YAPILMASI, BAŞVURU DOSYASININ HAZIRLANMASI, İNCELENMESİ, DEĞERLENDİRİLMESİ VE YATIRIM PROGRAMINA ALINMASI.....................................................68
Sunulacak Teknik Destek.........................................................................................................68
Başvuruların yapılması.............................................................................................................68
Başvuru dosyaları....................................................................................................................69
Başvuruların incelenmesi.........................................................................................................69
Başvuruların değerlendirilmesi................................................................................................70
Başvuru Muhtemel Şartlar.......................................................................................................70
FAİZSİZ KREDİ OLANAKLARI............................................................................................................71
ZİRAAT BANKASI SIFIR FAİZLİ DESTEK KREDİSİ...........................................................................71
Büyükbaş Hayvan Besiciliği......................................................................................................71
Süt Sığırcılığı............................................................................................................................71
Büyükbaş Süt Hayvancılığı.......................................................................................................72
Küçükbaş Süt Hayvancılığı.......................................................................................................72
Damızlık Etçi Sığır Yetiştiriciliği................................................................................................73
Teminat Şartları.......................................................................................................................73
HİNDİ YETİŞTİRİCİLİĞİ.....................................................................................................................74
Kuluçka........................................................................................................................................74
Büyütme Sistemi.........................................................................................................................75
Kümes Hazırlığı ve Üretimde Dikkat Edilecek Hususlar :............................................................77
Ringler :...................................................................................................................................77
SU İHTİYACI:.............................................................................................................................78
Yem:........................................................................................................................................79
Isıtma:......................................................................................................................................79
Havalandırma, Nem ve Sıcaklık Kontrolü.................................................................................80
Beslenme ve Bakım.................................................................................................................81
Kesim :.....................................................................................................................................84
Hastalıklara Karşı Tedbirler........................................................................................................84
Aşılama Programı....................................................................................................................85
Kümes Yoğunluğu....................................................................................................................85
YERLİ CEVİZ ÜRETİMİ FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI...................................................................................86
YERLİ ÇEŞİT İÇ CEVİZ VERİM TABLOSU.......................................................................................86
1 DEKAR AŞILI CEVİZ KAPAMA BAHÇESİ 8*8 m aralıklı 15 FİDAN ÜRETİM FİZİBİLİTESİ................86
A- KURULUŞ GİDERLERİ...........................................................................................................86
5
B- BAKIM VE HASAT GİDERLERİ...............................................................................................86
C- İÇ MEYVE DEĞERİ................................................................................................................86
GELİR.......................................................................................................................................87
YILLIK NAKİT AKIMI..................................................................................................................87
İÇ VERİM ORANI(IRR)...............................................................................................................87
GERİ ÖDEME SÜRESİ................................................................................................................87
İSKONTO ORANI......................................................................................................................87
İTHAL CEVİZ ÜRETİMİ FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI...............................................................................88
İTHAL ÇEŞİT İÇ CEVİZ VERİM TABLOSU...................................................................................88
1 DEKAR AŞILI CEVİZ KAPAMA BAHÇESİ 8*8 m ile 15 FİDAN ÜRETİM FİZİBİLİTESİ...................88
A- KURULUŞ GİDERLERİ...........................................................................................................88
B- BAKIM VE HASAT GİDERLERİ...............................................................................................88
C- İÇ MEYVE DEĞERİ................................................................................................................88
JOJOBA EKİMİ.................................................................................................................................90
JOJOBA NEDİR?............................................................................................................................91
JOJOBA KULLANIM ALANLARI......................................................................................................91
Jojoba Bitkisel Özellikleri.............................................................................................................92
JOJOBA HANGİ BÖLGELERDE YETİŞİR?.........................................................................................92
Jojoba Ekiminde Bilinmesi Gereken Önemli Bilgiler....................................................................93
JOJOBA TAHMİNİ VERİM.............................................................................................................93
JOJOBA TOHUM TEDARİK VE FİYATLARI......................................................................................94
JOJOBA PİYASA FİYATI.................................................................................................................94
JOJOBA PİYASA TALEBİ................................................................................................................94
TRC3 BÖLGESİNDE NERELER EKİM İÇİN UYGUNDUR?.................................................................95
Arazi Tahsisi.................................................................................................................................95
6
PROJENİN MALİ BİLGİLERİ
PROJENİN FİZİBİLİTESİ
YILLIK ELDE EDİLECEK SÜT VERİMLERİ
Yıllar Yıllık Süt verimleri ( g )
1.Yıl -
2.Yıl 396000
3.Yıl 460200
4.Yıl 537600
5.Yıl 536400
6.Yıl 451200
7.Yıl 452400
8.Yıl 453600
9.Yıl ve sonrası yıllar 486000
BUZAĞILARIN SÜT TÜKETİMİ
Damızlık yetiştirilecek dişi buzağılara 4 ay sütle beslenme programı uygulanacak. Erkek buzağılara yarı erken sütten kesme programı uygulanacak.Deforme buzağılara erken sütten kesme programı uygulanacaktır.
Buzağıların yıllık süt tüketimleri
Yıllar Buzağıların yıllık süt tüketimleri (kg)
1.Yıl -
7
2.Yıl ve sonrası yıllar 31233
YILLIK DEĞERLENDİRİLEBİLİR ( SATILABİLİR ) SÜT MİKTARLARI
Yıllar Yıllık elde edilen süt miktarı (kg)
Buzağıların yıllık süt tüketimleri (kg)
Yıllık değerlendirilebilir süt miktarları (kg.)
1.Yıl - - -
2.Yıl 396000 31233 364767
3.Yıl 460200 31233 428967
4.Yıl 537600 31233 506367
5.Yıl 536400 31233 505167
6.Yıl 451200 31233 419967
7.Yıl 452400 31233 421167
8.Yıl 453600 31233 422367
9. Yıl ve sonrası yıllar 486000 31233 454767
SÜTÜN DEĞERLENDİRİLMESİ
İşletmede elde edilen süt, süt işleyen, süt mamulleri üreten tarımsal sanayi kuruluşlarına pazarlanabilecektir.
Sütün kilogramı 0.750 TL fiyatla satılabilecektir.
8
YILLIK SÜT VERİMLERİ GELİRLERİ
Yıllar Yıllık elde edilen değerlendirilebilir
süt miktarı (ğ)
Süt (ğ) fiyatı (TL)
Yıllık toplam süt gelirleri (TL)
1.Yıl - - -
2.Yıl 364767 0.750 273 575
3.Yıl 428967 0.750 321 725
4.Yıl 506367 0.750 379 775
5.Yıl 505167 0.750 378 875
6.Yıl 419967 0.750 314 975
7.Yıl 421167 0.750 315 875
8.Yıl 422367 0.750 316 775
9.Yıl ve sonrası yıllar 454767 0.750 341 075
9
DAMIZLIK SÜT SIĞIRCILIĞI GELİR GİDER ANALİZİ
VERİM DEĞERLENDİRMELERİ
DÖL ( YAVRU ) VERİMLERİ GELİRLERİ
Döl ( yavru ) verimlerinin değerlendirilmesi
Elde edilen döl verimleri; damızlık dışı olanlar , besi materyali ve kasaplık olarak
değerlendirileceklerdir . Canlı ağırlık olarak satılacaklardır.
İşletmenin damızlık ihtiyaç fazlası olanlar, başka süt sığırcılığı işletmelerine damızlık
olarak satılacaklardır .
Damızlık dışı sığırlar, canlı ağırlık ğ fiyatı 6.0 TL fiyatla , damızlık düveler birey olarak
5000 TL fiyatla değerlendirilebileceklerdir .
YILLIK DEĞERLENDİRİLEBİLİR DÖL ( YAVRU - HAYVAN ) VERİMLERİ
Değerlendirilebilir sürü bireyleri
İşletme dönemi yıllar
1.yıl 2.yıl 3.yıl 4.yıl 5.yıl6.yıl ve sonrası yıllar
Damızlık dışı buzağı dana - 27 28 28 28 28
Deforme düve - - 2 2 2 2
Damızlık gebe düve - - 24 24 10 10
10
Deforme süt ineği - - 1 1 1 15
YILLIK DÖL VERİMLERİ GELİRLERİ
Yıllar Değerlendirilebilir
döl verimleri bireyleri
Birey sayısı (baş)
Birey canlı
ağırlığı(ğ)
Birim değeriTutarı (TL)
Yıllık toplam tutar (TL)(TL) Baş-
(TL)
1.yıl - - - - - - -
2.yılDeforme süt ineği - 600 6.0 - -
25 290Damızlık dışı buzağı
dana 27 160 6.0 - 25290
3.yıl
Deforme süt ineği 1 600 6.0 - 3600
155880
Damızlık dışı buzağı dana 28 160 6.0 - 26880
Deforme düve 2 450 6.0 - 5400
Damızlık gebe düve 24 - - 5000 120000
4.yıl
Deforme süt ineği 1 600 6.0 - 3600
155880
Damızlık dışı buzağı dana 28 160 6.0 - 26880
Deforme düve 2 450 6.0 - 5400
Damızlık gebe düve 24 - - 5000 120000
5.yıl
Deforme süt ineği 1 600 6.0 - 3600
85880
Damızlık dışı buzağı dana 28 160 6.0 - 26880
Deforme düve 2 450 6.0 - 5400
Damızlık gebe düve 10 - - 5000 50000
6.yıl ve
sonrası yıllar
Deforme süt ineği 15 600 6.0 - 54000136280
Damızlık dışı buzağı dana 28 160 6.0 - 26880
11
Deforme düve 2 450 6.0 - 5400
Damızlık gebe düve 10 - - 5000 50000
SÜT SIĞIRCILIĞI GÜBRE VERİMİ DEĞERİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ
İşletme dönemiYıllar
Süt sığıcılığı yıllık hayvan gübresi
verimi( Ton /Yıl)
Hayvan gübresi birim değeri(Ton -TL)
Yıllık elde edilen hayvan gübresi
değeri(TL)
1.yıl 108 6 648
2.yıl 519 6 3114
3.yıl 943 6 5658
4.yıl 1117 6 6702
5.yıl 1222 6 7332
6.yıl 1157 6 6942
7.yıl 1038 6 6228
8.yıl 1040 6 6240
9.yıl 1104 6 6624
10.yıl ve sonrası yıllar 1237 6 7422
İşletmede elde edilecek hayvan gübresi; işletmede bitkisel üretimde , yem bitkileri üretiminde kullanılacaktır .
12
Bitkisel üretimde kullanılan hayvan gübresi oranında, kimyevi gübre kullanımı ve maliyeti azalacaktır .
DAMIZLIK SÜT SIĞIRCILIĞI İŞLETME GELİRLERİ
İŞLETME GİDERLERİ TABLOSU
İşletme gelirleri (YTL)
İ ş l e t m e d ö n e m i y ı l a r
1.yıl 2.yıl 3.yıl 4.yıl 5.yıl 6.yıl 7.yıl 8.yıl 9.yıl
10.yıl ve
sonrası yıllar
Süt satış
gelirleri- 273575 321725 379775 378875 314975 315875 316775 341075 341075
Hayvan satış
Gelirleri- 25290 155880 155880 85880 136280 136280 136280 136280 136280
Elde edilen hayvan gübresi değeri
648 3114 5658 6702 7332 6942 6228 6240 6624 7422
Yıllık işletme gelirleri toplamı
648 301979 483263 542357 472087 458197 458383 459295 483979 484777
13
SÜT SIĞIRCILIĞI GİDERLERİ
YATIRIM GİDERLERİ
DAMIZLIK SÜT SIĞIRI ANAÇ GEBE DÜVELER ALINMASI MALİYETİ
Damızlık gebe düve fiyatları; Tarım Bakanlığı , Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğü
(TİGEM), 2009 yılı damızlık dişi süt sığırları satış fiyatları listesinde
4-8 aylık gebe düve fiyatları ( 5000 – 5500 ) TL arasında olduğu yer almaktadır.
Damızlık süt sığırları alımı giderlerinde TİGEM damızlık fiyatları baz alınmaktadır.
Damızlık maliyeti; 5000 TL dolayında olabilecektir.
İşletmede damızlık olarak, siyah – alaca, Holstein ırkı, 18 -22 aylık yaşlarında, 3 – 6 aylık
gebe düveler kullanılacaktır.
Proje kapsamında işletmeye; 60 baş damızlık gebe düve alınacaktır.
60 baş damızlık değeri; 60 X 5000 = 300 000 TL’dir.
İşletmenin yıllar itibariyle damızlık giderleri
Yıllar
Yıllar itibariyle alınacak
damızlık sayısı (baş)
Damızlık fiyatı TL-baş
Yıllar itibariyle damızlık giderleri
(TL)
Projenin toplam damızlık giderleri
(TL)
1.Yıl 60 5000 300 000 300 000
2.Yıl ve sonrası yıllar - - - -
Projenin toplam damızlık giderleri 300 000
14
YAPI VE TESİSLERİN MALİYETLERİ
Yapı ve tesislerin maliyetleri; Bayındırlık Bakanlığının 2009 yılı yapı yaklaşık
birim maliyetleri tebliğinde verilen değerlere ve özel inşaat firmalarının yapı ve tesis
maliyet verilerine göre belirlenmektedir .
Yapı ve tesislerin maliyetleri
Yapı ve tesisler Kapsadığı alan (m²)
Birim alan (m) maliyeti
(TL-m²)
Toplam maliyet tutarı
(TL)Barınaklar (sağmal, kuru, genç
hayvanlar) 1360 123 167 280
Doğum yeri, buzağı yerleri, revir 960 140 134 400
Süt sağım ve soğuk muhafaza yapı ve tesisleri 490 150 73 500
Padokslar 2152 10 21 520
Gübrelik tesisleri 300 40 12 000
Kaba yem deposu (kuru ot deposu) 240 60 14 400
Silaj yerleri 560 40 22 400
Kesif yem depoları ve kesif karma yem hazırlama yeri 350 130 45 500
Makine parkı ve bakım onarım yeri tesisi 240 50 12 000
Su tesisleri - - 20 000
Elektrik tesisleri - - 15 000
İdari ve sosyal tesisler 264 180 47 520
Ulaşım ve servis yolları 1500 15 22 500
Yapı ve tesisler toplam maliyeti ( TL ) 608 020
15
MEKANİZASYON SİSTEMLER VE BARINAK EKİPMANLARI MALİYETLERİ
Alınacak mekanizasyon sistem araç makine ve ekipman
Alınacak birim miktar
Birim fiyatı (TL)
Toplam tutar (TL)
Süt sağım sistemi - ( 2 x 5 ) 10 ünite 30º açılı balık kılçığı sistem; sağım
hane, sağım makinesi, sağım durakları ve ekipmanları ; bilgisayar donanımlı ,
tam otomatik sürü yönetimli , otomatik tanımlama sistemli , otomatik yıkamalı , otomatik başlık çıkarıcılı , sağım sonrası başlık yıkama sistemli ,
süt ölçerli )
1 sistem96100
(komple sistem)
96100
İşletme programı 1 sistem 22400 22 400
Otomatik Tanımlama sistemi Tanımlama aygıtları
TransponderlerNumara seti
60 adet 114 6 800
Aktivite ölçüm sistemi ve anten setiAktivitemetre
Tanımlama anteni
30 adet1 adet
2301000 7 820
Somatik hücre sayıcı cihazı 1 cihaz 8000 8 000
Sağım hane için yüzey kaplayıcıSağım platformu için
Sağım hane platformu komple
3450 3 450
Ayırma kapısı 1 adet 14625 14 625
Otomatik tartım sistemi 1 sistem 18000 18 000
Kovalı sağım sistemi(2 kovalı)
(doğum yeri ve revir için)2 adet 1800 3 600
16
Süt soğutma ve depolama tankı(4 tonluk) 1 sistem 35200 35 200
Elektrikli su ısıtıcı termosifon (200 litrelik) 1 adet 2750 2 750
Çiftlik hijyen ürünleri 1 set 1135 1 135
Ayak ilaçlama banyolukları 4 adet 400 1 600
Yataklık ara bölmeleriDurak demirleri
Anaç damızlıklar için 68 adet 550 37 260
Yataklık ara bölmeleriDurak demirleri
genç damızlıklar için70 adet 350 24 500
Baş kilitleriAnaç damızlıklar için 60 270
38 800Baş kilitleri
Genç damızlıklar için 62 270
Hayvan baş kilitleri Doğum yerleri, revir ve ayırma yerleri
için 20 adet 270
Hayvan durak yatakları(anaç damızlıklar için)
(su geçirmez 5 cm kalınlıkta)60 adet 150
18 400Hayvan durak yatakları(düveler ve genç hayvanlar için)
(su geçirmez 5 cm kalınlıkta)62 adet 150
Suluk sistemleri (donmaz suluk – ikili) 8 adet 1000
18 300Suluk sistemleri
(donmaz suluk – tekli bireysel) 10 adet 900
Gübre sıyırma sistemi 2 takım 21400 21 400
Gübre karıştırıcı(traktörden hareket alan) 1 adet 7500 7500
Gübre pompası 1 adet 12300 12 300
Yemleme vagonu(4 m³) 1 adet 32600 32 600
Kesif karma yem hazırlama ünitesi makineleri (yem kırma, ezme ve
karıştırma makineleri)1 ünite 15 000 15 000
Hayvan kaşağı fırçasıOtomatik - dokunmatik 2 adet 3440 6 900
17
Hayvan askı aparatı(hayvan bakım ünitesi) 1 adet 3800 3 800
Buzağı kulübeleri ve bahçesi 16 adet 750 12 000
Buzağı yemliğiBuzağı emzikli kovası
Buzağı suluğu32 adet - 2 630
Buzağı mama makinesi 1 adet 8000 8000
Mısır silaj makinesi(tek sıralı) 1 adet 20000 20000
Yonca biçme makinesi 1 adet 24000 24000
Ot biçme makinesi 1 adet 16000 16000
Ot tırmığı, toplama, karıştırma, alt üst etme 1 adet 18000 18000
Yuvarlak balya makinesi 1 adet 32000 32000
Traktör (ön yükleyicili) 1 adet 65000 65000
Römork Adet 8000 8000
Ön yükleme, balya tutucu , silaj kesme ve temizlik aparatları
(traktöre monte edilebilir ) 4 adet 30000 30000
Makine Ekipman Toplam Tutarı ( TL ) 693 870
İLETİŞİM VE BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ
18
İletişim ve bilgisayar sistemleri tutarı 6,000 TL’dir.
ÇOK YILLIK YEM BİTKİLERİ ÜRETİM ALANLARI TESİSİ
Süt sığırcılığı için, buzağıların beslenmesinde kullanılmak üzere yonca üretimi yapılacak, 3 dekar yoncalık tesis edilecektir.
Süt sığırcılığı için çok yıllık yem bitkileri üretim alanları tesis giderleri( yoncalık tesisi maliyeti )
Üretim unsurları
Üretimler
Yonca üretimi tesis giderleri(TL – da)
Dekara üretim giderleri
Arazi düzenleme ve temizleme 20
Toprak işleme ( sürümler, tırmık merdane) 16
Gübre ve gübreleme 20
Tohum ve bakteri kültürü 30
Ekim 10
Bitki koruma 14
Sulama 20
Dekara maliyet 130
Üretim alanı (da) 3
Çok yıllık yem bitkileri üretim tesisleri toplam giderleri 390 TL
YATIRIM ETÜT, PLANLAMA, PROJE HAZIRLANMASI
19
Etüt ve yatırım planlaması giderleri - 2000 TLProje hazırlama giderleri - 1000 TL’dir.
BEKLENMEYEN GİDERLER
Yatırımların gerçekleştirilmesi sürecinde, yeni planlamalar gerektiren maliyetler için
yatırım tutarının % 1-3 ‘ü kadar gider ayrılmaktadır.
Beklenmeyen giderler için 15,000 TL ayrılmaktadır.
YATIRIM GİDERLERİ TOPLAMI
Süt sığırcılığı yatırımları Yatırım tutarları ( TL )
Yapı ve tesis yatırımları 608 020
Mekanizasyon ve barınak ekipmanları tutarları 693 870
Damızlık alımları 300 000
Çok yıllık yem bitkileri tesisi(Yoncalık tesisi) 390
İletişim ve bilgisayar sistemleri alınması 6 000
Etüt yatırım planlaması ve proje giderleri 3000
Beklenmeyen giderler 15000
Toplam yatırım tutarı ( TL ) 1 626 280
YATIRIMLARIN VE YATIRIM MALİYETLERİNİN YILLARA DAĞILIMI
20
Yatırımların tamamı 2009 yılı sonuna kadar yapılacaktır.
SÜT SIĞIRCILIĞI İŞLETME GİDERLERİ
YEM GİDERLERİ
İŞLETMEDE ÜRETİLECEK YEMLERİN MALİYETLERİ
Damızlık süt sığırcılığı kaba ve kesif yem ihtiyaçları için Yem bitkileri üretim maliyetleri
Üretim unsurları
Ü r e t i m l e r
Buğday (dane) üretim
giderleri
Arpa (dane) üretim
giderleri
Mısır (dane) üretim
giderleri
Yonca kuru otu üretim
giderleri
Fiğ+Buğday karışımı kuru
otu üretim giderleri
Çayır kuru otu Üretim
Giderleri
Mısır hasılı
(silajlık) üretim
giderleri
D e k a r a ü r e t i m g i d e r l e r i (TL)
Toprak işleme 8 8 8 - 8 - 8
Gübre ve gübreleme 12 12 20 30 10 10 16
Tohum 12 10 9 - 10 - 12
Ekim 6 6 6 - 6 - 6
Bitki koruma 8 7 10 15 5 - 8
Sulama 10 - 16 24 - - 12
Çapa - - 12 - - - 8
Hasat 8 7 10 16 6 9 8
Soldurma kurutma - - 6 12 3 5 6
Toplama taşıma yığma
depolama
7 6 8 16 4 7 12
21
Dekara maliyet 71 56 105 113 52 31 94
İŞLETMEDE YEM BİTKİLERİ ÜRETİM MALİYETLERİ
Üretilen yemler Dekara maliyet (TL) Dekara verim (ğ) Yemlerin ğ üretim maliyetleri (TL)
Buğday (dane) 71 400 0.1775
Arpa (dane) 56 350 0.16
Mısır (dane) 105 1000 0.105
Mısır hasılı (silajlık) 94 8000 0.01175
Fiğ+Buğday karışımı kuru ot 52 700 0.0743
Yonca kuru otu 113 2500 0.0452
22
İŞLETMEDE ÜRETİLEN YEM MALİYETLERİ
Yıllar İşletmede üretilen yemler
Üretilen yem miktarları (ğ)
Yemlerin (ğ)
maliyetleri
Tutarı (TL)
Yıllık yem maliyeti
(TL)
1.Yıl
Buğday (dane) - - -
-
Arpa (dane) - - -
Mısır (dane) - - -
Mısır hasılı (silajlık) (MHS) - - -
(Fiğ+Buğday) Kuru otu (KO) - - -
Yonca kuru otu (YKO) - - -
2.Yıl
Buğday (dane) 2400 0.1775 426
2 689
Arpa (dane) - - -
Mısır (dane) - - -
MHS - - -
KO 25900 0.0743 1924
YKO 7500 0.0452 339
3.Yıl
Buğday (dane) 2400 0.1775 426
2 689
Arpa (dane) - - -
Mısır (dane) - - -
MHS - - -
KO 25900 0.0743 1924
YKO 7500 0.0452 339
4.Yıl Buğday (dane) 2400 0.1775 426 2 689
23
Arpa (dane) - - -
Mısır (dane) - - -
MHS - - -
KO 25900 0.0743 1924
YKO 7500 0.0452 339
5.Yıl
Buğday (dane) 2400 0.1775 426
2 689
Arpa (dane) - - -
Mısır (dane) - - -
MHS - - -
KO 25900 0.0743 1924
YKO 7500 0.0452 339
6.Yıl
Buğday (dane) 2400 0.1775 426
2 689
Arpa (dane) - - -
Mısır (dane) - - -
MHS - - -
KO 25900 0.0743 1924
YKO 7500 0.0452 339
7.Yıl
Buğday (dane) 2400 0.1775 426
2 689
Arpa (dane) - - -
Mısır (dane) - - -
MHS - - -
KO 25900 0.0743 1924
24
YKO 7500 0.0452 339
8.Yıl
Buğday (dane) 2400 0.1775 426
2 689
Arpa (dane) - - -
Mısır (dane) - - -
MHS - - -
KO 25900 0.0743 1924
YKO 7500 0.0452 339
9.Yıl
Buğday (dane) 2400 0.1775 426
2 689
Arpa (dane) - - -
Mısır (dane) - - -
MHS - - -
KO 25900 0.0743 1924
YKO 7500 0.0452 339
10.Yıl ve sonrası yıllar
Buğday (dane) 2400 0.1775 426
2 689
Arpa (dane) - - -
Mısır (dane) - - -
MHS - - -
KO 25900 0.0743 1924
YKO 7500 0.0452 339
SÖZLEŞMELİ ÜRETİLECEK YEM BİTKİLERİ (Ğ) MALİYETLERİ
25
Yemler (ğ) maliyeti (TL)
Buğday (dane) 0.350
Arpa (dane) 0.250
Mısır (dane) 0.330
Mısır hasılı (silajlık) 0.040
(Fiğ+Buğday) karışımı kuru ot 0.130
Yonca kuru otu 0.200
SÖZLEŞMELİ ÜRETİLEN YEM MALİYETLERİ
Yıllar Sözleşmeli üretilen yemler
Üretilen yem
miktarları (ğ)
Yemlerin (ğ)
maliyetleri
Tutarı (TL)
Yıllık yem maliyeti
(TL)
1.Yıl
Buğday (dane) 2400 0.350 840
11 255
Arpa (dane) 8400 0.250 2100
Mısır (dane) 6000 0.330 1980Mısır hasılı silajlık
(MHS) 64000 0.040 2560
(Fiğ+Buğday) kuru otu
(KO)17500 0.130 2275
Yonca kuru otu(YKO) 7500 0.200 1500
2.Yıl
Arpa (dane) 57750 0.250 14437
58 068Mısır (dane) 40000 0.330 13200
MHS 440000 0.040 17600
KO 98700 0.130 12831
3.Yıl
Arpa (dane) 70350 0.250 17587
66 914Mısır (dane) 48000 0.330 15840
MHS 480000 0.040 19200
KO 109900 0.130 14287
26
4.Yıl
Arpa (dane) 94150 0.250 23537
76 136Mısır (dane) 64000 0.330 21120
MHS 448000 0.040 17920
KO 104300 0.130 13559
5.Yıl
Arpa (dane) 105350 0.250 26337
78 052Mısır (dane) 71000 0.330 23430
MHS 400000 0.040 16000
KO 94500 0.130 12285
6.Yıl
Arpa (dane) 98000 0.250 24500
77 941Mısır (dane) 66000 0.330 21780
MHS 448000 0.040 17920
KO 105700 0.130 13741
7.Yıl
Arpa (dane) 81900 0.250 20475
74 403Mısır (dane) 56000 0.330 18480
MHS 504000 0.040 20160
KO 117600 0.130 15288
8.Yıl
Arpa (dane) 82950 0.250 20737
74 254Mısır (dane) 56000 0.330 18480
MHS 496000 0.040 19840
KO 116900 0.130 15197
9.Yıl
Arpa (dane) 87500 0.250 21875
75 196Mısır (dane) 59000 0.330 19470
MHS 480000 0.040 19200
KO 112700 0.130 14651
10.Yıl ve sonrası yıllar
Arpa (dane) 101150 0.250 25287
83 630Mısır (dane) 68000 0.330 22440
MHS 504000 0.040 20160
KO 121100 0.130 15743
ÜRETİM DIŞI İŞLETME DIŞINDAN ALINACAK KESİF YEMLER VE KATKI MADDELERİ MALİYETLERİ
27
İşletme dışından alınacak kesif yemler ve katkı maddelerinin fiyatları
Kesif yemler ve katkı maddeleri kg fiyatları (TL)
Kepek (buğday) 0.180
Küspe (ayçiçeği) 0.130
Küspe (soya) 0.350
Tuz 0.090
Mermer tozu veya kireç taşı 0.040
DCP 0.050
Premiks 1.000
28
Üretim dışı işletme dışından alınacak kesif yemler ve katkı maddeleri maliyetleri
Yıllar Yemler ve katkı maddeleri
İhtiyaç miktarları
(ğ)
Birim fiyatları (TL-ğ)
Toplam maliyeti
(TL)
Yem katkı maddeleri
yıllık giderleri toplamı
(TL)
1.Yıl
Kepek (buğday) 5638 0.180 1015
2 279
Küspe (ayçiçeği) 8457 0.130 1099
Küspe (soya) - 0.350 -
Tuz 141 0.090 13
Kireç taşı veya mermer tozu 282 0.040 11
DCP - 0.050 -
Premiks 141 1.000 141
2.Yıl
Kepek (buğday) 39010 0.180 7021
16 150
Küspe (ayçiçeği) 54820 0.130 7126
29
Küspe (soya) 2463 0.350 862
Tuz 976 0.090 87
Kireç taşı veya mermer tozu 1889 0.040 75
DCP 62 0.050 3
Premiks 976 1.000 976
3.Yıl
Kepek (buğday) 47478 0.180 8546
19 573
Küspe (ayçiçeği) 67525 0.130 8778
Küspe (soya) 2461 0.350 861
Tuz 1187 0.090 106
Kireç taşı veya mermer tozu 2312 0.040 92
DCP 62 0.050 3
30
Premiks 1187 1.000 1187
4.Yıl
Kepek (buğday) 63282 0.180 11390
25 961
Küspe (ayçiçeği) 91243 0.130 11861
Küspe (soya) 2453 0.350 859
Tuz 1582 0.090 142
Kireç taşı veya mermer tozu 3103 0.040 124
DCP 62 0.050 3
Premiks 1582 1.000 1582
5.Yıl
Kepek (buğday) 70628 0.180 12713
28 931Küspe (ayçiçeği) 102270 0.130 13295
Küspe (soya) 2449 0.350 857
31
Tuz 1766 0.090 159
Kireç taşı veya mermer tozu 3470 0.040 138
DCP 62 0.050 3
Premiks 1766 1.000 1766
6.Yıl
Kepek (buğday) 65673 0.180 11821
26 926
Küspe (ayçiçeği) 94817 0.130 12326
Küspe (soya) 2456 0.350 859
Tuz 1642 0.090 147
Kireç taşı veya mermer tozu 3221 0.040 128
DCP 62 0.050 3
Premiks 1642 1.000 1642
32
7.Yıl
Kepek (buğday) 55086 0.180 9915
22 628
Küspe (ayçiçeği) 78766 0.130 10239
Küspe (soya) 2461 0.350 861
Tuz 1378 0.090 124
Kireç taşı veya mermer tozu 2693 0.040 108
DCP 62 0.050 3
Premiks 1378 1.000 1378
8.Yıl
Kepek (buğday) 55697 0.180 10025
22 896
Küspe (ayçiçeği) 79854 0.130 10381
Küspe (soya) 2461 0.350 861
Tuz 1392 0.090 125
33
Kireç taşı veya mermer tozu 2723 0.040 109
DCP 62 0.050 3
Premiks 1392 1.000 1392
9.Yıl
Kepek (buğday) 58842 0.180 10591
24 169
Küspe (ayçiçeği) 84570 0.130 10994
Küspe (soya) 2462 0.350 862
Tuz 1471 0.090 132
Kireç taşı veya mermer tozu 2880 0.040 115
DCP 62 0.050 3
Premiks 1472 1.000 1472
10.Yıl ve sonrası
yıllarKepek (buğday) 67738 0.180 12193
27 768
34
Küspe (ayçiçeği) 97922 0.130 12730
Küspe (soya) 2456 0.350 860
Tuz 1694 0.090 152
Kireç taşı veya mermer tozu 3332 0.040 133
DCP 62 0.050 3
Premiks 1697 1.000 1697
35
YILLIK YEM VE KATKI MADDELERİ GİDERLERİ TOPLAMI
Yemler ve yem katkı maddeleri giderleri toplamı
Yıllar
İşletmede Üretilen yem
giderleri (TL)
Sözleşmeli Üretilen yem
giderleri (TL)
Üretim dışı işletme dışından alınan yem ve
katkı maddeleri giderleri (TL)
Yıllık toplam yem ve katkı maddeleri
giderleri (TL)
1.Yıl - 11 255 2 279 13 534
2.Yıl 2 689 58 068 16 150 76 907
3.Yıl 2 689 66 914 19 573 89 176
4.Yıl 2 689 76 136 25 961 104 786
5.Yıl 2 689 78 052 28 931 109 672
6.Yıl 2 689 77 941 26 926 107 556
7.Yıl 2 689 74 403 22 628 99 720
8.Yıl 2 689 74 254 22 896 99 839
9.Yıl 2 689 75 196 24 169 102 054
10.Yıl ve sonrası yıllar
2 689 83 630 27 768 114 087
36
BUZAĞI BAŞLANGIÇ YEMİ HAZIRLAMA MALİYETİ
İşletmede üretilen yemlerle buzağı başlangıç yemi hazırlama Maliyeti
Buzağı başlangıç kesif karma yemi hazırlama maliyeti
Buzağı başlangıç kesif karma yemine katılan kesif yemler
1 ğ kesif karma yemdeki kesif
yemler miktarları (ğ)
İşletmede üretilen ve işletme dışından
alınanKesif yemlerin
maliyeti (ğ-TL)
Kesif karma yemdeki kesif yem
tutarı (TL)
Buğday (dane) 0.400 0.1775 0.071
Mısır (dane) 0.200 0.105 0.021
Kepek (buğday) 0.200 0.180 0.036
Küspe (soya) 0.200 0.350 0.07
Tuz 0.005 0.090 0.00045
Kireç taşı veya mermer tozu 0.005 0.040 0.0002
DCP 0.005 0.050 0.00025
Premiks (vitamin-mineral-probiyotik) 0.005 1.000 0.005
Elektrik ve akaryakıt sarfiyatı 0.02
1 ğ buzağı başlangıç kesif karma yem maliyeti 0.223900
37
SÖZLEŞMELİ ÜRETİLEN YEMLERLE BUZAĞI BAŞLANGIÇ YEMİ HAZIRLAMA MALİYETİ
Buzağı başlangıç kesif karma yemi hazırlama maliyeti
Buzağı başlangıç kesif karma yemine katılan kesif yemler
1 ğ kesif karma yemdeki kesif
yemler miktarları (ğ)
Sözleşmeli üretilenve işletme dışından
alınanKesif yemlerin
maliyeti (ğ-TL)
Kesif karma yemdeki kesif yem
tutarı (TL)
Buğday (dane) 0.400 0.350 0.14
Mısır (dane) 0.200 0.330 0.066
Kepek (buğday) 0.200 0.180 0.036
Küspe (soya) 0.200 0.350 0.07
Tuz 0.005 0.090 0.00045
Kireç taşı veya mermer tozu 0.005 0.040 0.0002
DCP 0.005 0.050 0.00025
Premiks (vitamin-mineral-probiyotik) 0.005 1.000 0.005
Elektrik ve akaryakıt sarfiyatı 0.02
1 ğ buzağı başlangıç kesif karma yem maliyeti 0.337900
BUZAĞI BÜYÜTME YEMİ HAZIRLAMA MALİYETİ
38
İşletmede üretilen yemlerle buzağı büyütme yemi hazırlama maliyeti
Buzağı büyütme kesif karma yemi hazırlama maliyeti
Buzağı büyütme kesif karma yemine katılan kesif yemler
1 ğ kesif karma yemdeki kesif
yemler miktarları (ğ)
İşletmede üretilen ve işletme dışından
alınan Kesif yemlerin
maliyeti (ğ-TL)
Kesif karma yemdeki kesif yem
tutarı (TL)
Arpa (dane) 0.400 0.16 0.064
Mısır (dane) 0.200 0.105 0.021
Kepek (buğday) 0.200 0.180 0.036
Küspe (soya) 0.200 0.350 0.07
Tuz 0.005 0.090 0.00045
Kireç taşı veya mermer tozu 0.005 0.040 0.0002
DCP 0.005 0.050 0.00025
Premiks (vitamin-mineral-probiyotik) 0.005 1.000 0.005
Elektrik ve akaryakıt sarfiyatı 0.02
1 ğ buzağı büyütme kesif karma yem maliyeti 0.216900
SÖZLEŞMELİ ÜRETİLEN YEMLERLE BUZAĞI BÜYÜTME YEMİ HAZIRLAMA MALİYETİ
39
Buzağı büyütme kesif karma yemi hazırlama maliyeti
Buzağı büyütme kesif karma yemine katılan kesif yemler
1 ğ kesif karma yemdeki kesif
yemler miktarları (ğ)
Sözleşmeli üretilenve işletme dışından
alınanKesif yemlerin
maliyeti (ğ-TL)
Kesif karma yemdeki kesif yem
tutarı (TL)
Arpa (dane) 0.400 0.25 0.1
Mısır (dane) 0.200 0.33 0.066
Kepek (buğday) 0.200 0.18 0.036
Küspe (soya) 0.200 0.35 0.07
Tuz 0.005 0.09 0.00045
Kireç taşı veya mermer tozu 0.005 0.04 0.0002
DCP 0.005 0.05 0.00025
Premiks (vitamin-mineral-probiyotik) 0.005 1.000 0.005
Elektrik ve akaryakıt sarfiyatı 0.02
1 ğ buzağı büyütme kesif karma yem maliyeti 0.297900
SIĞIR SÜT KESİF KARMA YEMİ HAZIRLAMA MALİYETİ
40
İşletmede üretilen yemlerle sığır süt yemi hazırlama maliyeti
Sığır süt kesif karma yemi hazırlama maliyeti
Sığır süt kesif karma yemine katılan kesif
yemler
1 ğ kesif karma yemdeki kesif
yemler miktarları (ğ)
İşletmede üretilen ve işletme dışından
alınan Kesif yemlerin
maliyeti (ğ-TL)
Kesif karma yemdeki kesif yem
tutarı (TL)
Arpa (dane) 0.300 0.16 0.048
Mısır (dane) 0.200 0.105 0.021
Kepek (buğday) 0.200 0.18 0.036
Küspe (ayçiçeği) 0.300 0.13 0.039
Tuz 0.005 0.09 0.00045
Kireç taşı veya mermer tozu 0.010 0.04 0.0004
Premiks (vitamin-mineral-probiyotik) 0.005 1.0 0.005
Elektrik ve akaryakıt sarfiyatı 0.02
1 ğ sığır süt kesif karma yem maliyeti 0.16985
41
SÖZLEŞMELİ ÜRETİLEN YEMLERLE SIĞIR SÜT YEMİ HAZIRLAMA MALİYETİ
Sığır süt kesif karma yemi hazırlama maliyeti
Sığır süt kesifkesif karma yemine katılan kesif yemler
1 ğ kesif karma yemdeki kesif
yemler miktarları (ğ)
Sözleşmeli üretilenve işletme dışından
alınanKesif yemlerin
maliyeti (ğ-TL)
Kesif karma yemdeki kesif yem
tutarı (TL)
Arpa (dane) 0.300 0.25 0.075
Mısır (dane) 0.200 0.33 0.066
Kepek (buğday) 0.200 0.18 0.036
Küspe (ayçiçeği) 0.300 0.13 0.039
Tuz 0.005 0.09 0.00045
Kireç taşı veya mermer tozu 0.010 0.04 0.0004
Premiks (vitamin-mineral-probiyotik) 0.005 1.000 0.005
Elektrik ve akaryakıt sarfiyatı 0.02
1 ğ sığır süt kesif karma yem maliyeti 0.241850
42
HAYVAN SAĞLIĞI GİDERLERİ
SİGORTA VE TOHUMLAMA GİDERLERİ
Süt sığıcılığında, sığır başına koruyucu sağlık giderleri 20 TL olmaktadır.
İşletmenin yıllık hayvan sağlığı giderleri
Yıllar Yıllara göre sürüde olacak sığır sayıları
(baş)
Sığır başına koruyucu sağlık
gideri (TL)
Yıllık koruyucu sağlık giderleri tutarı
(TL)
1.Yıl 60 20 1 200
2.Yıl 118 20 2 360
3.Yıl ve sonrası yıllar 145 20 2 900
SUNİ TOHUMLAMA GİDERLERİ
Süt sığıcılığında, damızlık dişi sığır başına suni tohumlama giderleri 30 TL olmaktadır.
İşletmenin yıllık suni tohumlama giderleri
Yıllar
Yıllara göre sürüde suni tohumlama yapılacak sığır
sayıları (baş)
Sığır başına suni tohumlama maliyeti
(TL)
Yıllık suni tohumlama giderleri
(TL)
1.Yıl - - -
2.Yıl 60 30 1 800
3.Yıl ve sonrası yıllar 87 30 2 610
43
DAMIZLIK SÜT SIĞIRLARI İÇİN SİGORTA GİDERLERİ
Damızlık sığırlar sigortalanacaktır. Sığır başına, değerinin % 6,5 oranında yıllık sigorta primleri tutmaktadır.1 baş damızlık süt sığırının değeri 5000 TL’dir.
Yıllık sigorta giderleri
Yıllar
Sigorta edilecek damızlık
sayısı (baş)
Sigorta edilecek
damızlığın değeri (TL)
Sigorta prim oranı (%)
Sigorta süresi (gün)
Yıllık Sigorta tutarı(TL)
1.Yıl 60 5000 6.5 90 4 875
2.Yıl ve sonrası yıllar
60 5000 6.5 365 19 500
44
İŞLETME GİDERLERİ
ENERJİ VE DİĞER İŞLETME GİDERLERİ
SÜT SIĞIRCILIĞI SATIŞ GİDERLERİ
İşletmede üretilen ürünlerin pazarlanması sürecinde, pazarlama faaliyetleri kapsamında
yapılacak; araştırma, tanıtım giderleri için, yıllık 2000 TL ayrılmaktadır.
İşletmenin su giderleri
Süt sığırlarının su ihtiyaçlarının planlanmasında, sürü kompozisyonundaki sürü
bireylerinin niteliklerine göre, günlük su tüketim ihtiyaçlarından ve işletmenin kullanma
suyu ihtiyacına göre hesaplanan işletmenin yıllık su ihtiyacı;
İşletmenin yıllık su giderleri
Yıllar Süt sığırcılığının su ihtiyacı (Ton)
1 Ton Su maliyeti (TL)
Yıllık su giderleri (TL)
1.Yıl 324 0.600 195
2.Yıl 1734 0.600 1 040
3.Yıl 2068 0.600 1 240
4.Yıl 2431 0.600 1 458
5.Yıl 2591 0.600 1 554
6.Yıl 2503 0.600 1 501
7.Yıl 2310 0.600 1 386
8.Yıl 2294 0.600 1 376
45
9.Yıl 2365 0.600 1 419
10. yıl ve sonrası yıllar 2697 0.600 1 618
İşletmenin elektrik enerjisi giderleri
İşletmenin yıllık elektrik enerjisi giderleri
Yıllar Yıllık elektrik
enerjisi sarfiyatı(KW)
Elektrik enerjisi (KW) fiyatı
(TL)
Yıllık elektrik EnerjisiGideri(TL)
1.Yıl 1500 0.250 375
2.Yıl 8000 0.250 2 000
3.Yıl ve sonrası yıllar 10000 0.250 2 500
İŞLETMENİN AKARYAKIT GİDERİ
Yıllar Kullanılan akaryakıt türü
Yıllık akaryakıt sarfiyatı(Litre)
Akaryakıt birim fiyatı (Litre-TL)
Yakıt tutarları
(TL)
Yıllık toplam
akaryakıt tutarı(TL)
1.YılMazot 400 3.1 1240
1960Benzin 200 3.6 720
2.Yıl Mazot 800 3.1 2480
3 920Benzin 400 3.6 1440
3.Yıl ve sonrası yıllar
Mazot 1000 3.1 31004 900
Benzin 500 3.6 1800
46
İŞLETMENİN BAKIM ONARIM GİDERLERİ
İşletmedeki yapı ve tesislerin yıllık bakım ve onarımları için, yatırım tutarının % 1-3 ‘ü kadar bakım onarım giderleri ayrılmaktadır .
İşletmenin bakım onarım giderleri
Yıllar İşletmenin yıllık bakım onarım giderleri (TL)
1.Yıl -
2.Yıl 2 000
3.Yıl 3 000
4.Yıl ve sonrası yıllar 5 000
GENEL GİDERLER
İşletme yönetimi, iletişim, kırtasiye, yayın, seyahat, temsil, ağırlama, ilan, reklam, eğitim
ve benzeri gereksinimler için yapılacak genel giderler için
3000 TL ayrılmaktadır.
47
PROJENİN YATIRIM AMORTİSMAN TUTARI
AMORTİSMAN TABLOLARI
Amortismana tabi yatırımlar
Yatırım tutarı (TL)
Yatırım yıllarıve
amortismanatabi yıllar
Amortismana tabi yıllık
yatırım tutarı (TL)
Amortisman oranı (%)
Yıllık aşınma payı tutarı
(TL)
Yapı ve tesis yatırımları 608 020
2009 yılı 608 020 4 6 080 (3 aylık)
2010 yılı ve sonrası
yıllar608 020 4 24 320
(25 yıl)
Mekanizasyon tutarı 693 870
2009 yılı 693 870 5 8673(3 aylık)
2010 yılı ve sonrası
yıllar693 870 5 34 693
(20 yıl)
İletişim ve bilgisayar sistemleri
6 000
2009 yılı 6 000 10 150(3 aylık)
2010 yılı ve sonrası
yıllar6 000 10 600
(10 yıl)
Çok yıllık yem bitkileri tesisi 390 2009 yılı 390 15
607 yıl
periyodik
Etüt planlama ve proje
hazırlanması3000
2010 yılı ve sonrası
yıllar3000 20 600
(5 yıl)
48
YILLIK AŞINMA PAYI TUTARLARI
Amortismana tabiYatırımlar
Yıllık aşınma payı tutarları( TL )
2009 yılı 2010 yılı ve sonrası yıllar
Yapı ve tesisler yatırımları 6 080 (3 aylık)
24 320 (25 yıl)
Mekanizasyon sistemler yatırımları8 673
(3 aylık) 34 693(20 yıl)
İletişim ve bilgisayar sistemler 150(3 aylık)
600(10 yıl)
Çok yıllık yem bitkileri tesisi -
607 yıl
periyodik
Etüt planlama ve proje hazırlama tutarı
600(1 yıl)
600(4 yıl)
Projenin yıllık toplam aşınma payı tutarları 15 503 60 273
49
PERSONEL GİDERLERİ
İŞLETMENİN PERSONEL KADROSU VE GİDERLERİ
İstihdam edilecek personel kadrosu Kadro sayısı
Ücretler (primler, vergiler dahil) (TL)
Aylık Yıllık
Ziraat Mühendisi( sözleşmeli )
1 - 3 000
Veteriner Hekim( sözleşmeli ) 1 - 6 000
İşçiler 3 750 27 000
Yıllık toplam personel giderleri 36 000
Yıllara göre personel giderleri
Yıllar Personel giderleri tutarı (TL)
1. yıl 18 000
2. yıl ve sonrası yıllar 36 000
50
SÜT SIĞIRCILIĞI YILLIK İŞLETME GİDERLERİ TABLOSU
İşletme giderleri
(TL)
İ ş l e t m e d ö n e m i y ı l a r
1.yıl 2.yıl 3.yıl 4.yıl 5.yıl 6.yıl 7.yıl 8.yıl 9.yıl
10. yıl ve
sonrası yıllar
Yem giderleri 13534 76 907 89 176 104 786 109 672 107 556 99 720 99 839 102 054 114 087
Hayvan sağlığı
giderleri1 200 2 360 2 900 2 900 2 900 2 900 2 900 2 900 2 900 2 900
Suni tohumlama
giderleri- 1 800 2 610 2 610 2 610 2 610 2 610 2 610 2 610 2 610
Sigorta giderleri 4 875 19 500 19 500 19 500 19 500 19 500 19 500 19 500 19 500 19 500
Satış giderleri 2 000 2 000 2 000 2 000 2 000 2 000 2 000 2 000 2 000 2 000
Su giderleri 195 1 040 1 240 1 458 1 554 1 501 1 386 1 376 1 419 1 618
Elektrik giderleri 375 2 000 2 500 2 500 2 500 2 500 2 500 2 500 2 500 2 500
Akaryakıt giderleri 1960 3 920 4 900 4 900 4 900 4 900 4 900 4 900 4 900 4 900
Bakım onarım giderleri - 2 000 3 000 5 000 5 000 5 000 5 000 5 000 5 000 5 000
Genel giderler 3 000 3 000 3 000 3 000 3 000 3 000 3 000 3 000 3 000 3 000
Amortisman giderleri 15503 60 273 60 273 60 273 60 273 60 273 60 273 60 273 60 273 60 273
Personel giderleri 9000 36 000 36 000 36 000 36 000 36 000 36 000 36 000 36 000 36 000
Yıllık toplam işletme giderleri
51642 210800 227099 244927 249909 247740 239789 239898 242156 254388
51
YATIRIM SERMAYESİ
PROJE SERMAYE İHTİYACI
SÜT SIĞIRCILIĞI İŞLETME SERMAYESİ İHTİYACI
Yatırımlar tamamlandıktan sonra, üretimin başlangıcından, işletmeye gelir akışına kadar
yapılacak üretim faaliyetleri giderleri için işletme sermayesine ihtiyaç vardır.
Damızlık olarak alınan 3 - 6 aylık gebe düveler, 6 - 3 ay sonra doğum yapıp, süt verimine
başlarlar.
Sütün değerlendirilmesine başlandıktan 3 - 4 ay sonra nakit birikimi başlar.
Süt sığırcılığında üretime başlandıktan 10 ay sonra yeterli işletme sermayesi dönüşümü
başlar.
Üretimin ilk 10 aylık döneminde yapılacak, yem, hayvan sağlığı, satış, sigorta, personel,
su, enerji, elektrik, yakıt, bakım onarım, genel giderler, amortisman giderleri için süt
sığırcılığının hesaplanan işletme sermayesi ihtiyacı;
121908 TL olmaktadır.
PROJENİN SERMAYE İHTİYACI (PROJE TUTARI)
Projenin sermaye ihtiyaçları Sermaye ihtiyaçları tutarı (TL)
Yatırım sermayesi ihtiyacı 1 626 280
İşletme sermayesi ihtiyacı 121 908
Projenin toplam sermaye ihtiyacı ( Proje tutarı ) 1 748 188
52
İŞLETMENİN PROFORMA GELİR GİDER TABLOSU
Yıllık işletme gelir ve giderleri
(TL)
İ ş l e t m e d ö n e m i y ıl l a r
1.yıl 2.yıl 3.yıl 4.yıl 5.yıl 6.yıl 7.yıl 8.yıl 9.yıl 10.yıl ve sonrası yıllar
Yıllık işletme gelirleri
648 301979 483263 542357 472087 458197 458383 459295 483979 484777
Yıllık işletme giderleri
51642 210800 227099 244927 249909 247740 239789 239898 242156 254388
İşletmenin yıllık
Gelir –gider farkı
-(50994
)91179 256164 297430 222178 210457 218594 219397 241823 230389
PROJE MALİYETİ
SERMAYE BÜTÇELEMESİ
PROJENİN FİNANS ÖNCESİ DEĞERLENDİRİLMESİ
Proje tutarı 1.748.188 TL’dir.
Proje tutarının 1.626.280 TL’sini yatırım sermayesi, 121,908 TL’sini işletme sermayesi
oluşturmaktadır.
Projede yer alan yatırım ve üretim faaliyetleriyle işletmenin ortalama yıllık
484777 TL gayri safi geliri, 254 388 TL işletme gideri, 230 389 TL safi geliri olmaktadır.
53
Projenin yatırım ve işletme giderleri için yatırılan sermaye ile, projenin gelir ve gider
analizleri sonucu elde edilen veriler, değerlendirme kıstaslarıyla analiz edilerek, yatırımın
fizibilitesi, uygulanabilirliği belirlenmektedir.
YATIRIMIN KALINTI DEĞERLERİ
Projede yer alacak yatırımların, projenin uygulanma süresi sonunda olabilecek değerleri toplamı , kalıntı değeri oluşturmaktadır .
YatırımlarYatırım değeri (TL)
Aşınma payı
Amostisman oranı (%)
2009 yılı amortisman
tutarı (TL)
2010 yılı ve sonrası yıllık amortisman
tutarı (TL)
Proje süresince
amortisman tutarı (TL)
Kalıntı değeri (TL)
Yapı ve tesis yatırımları 608 020 4 6 080
(3 aylık)24 320 (25 yıl) 608 020 -
Mekanizasyon yatırımları 693 870 5
8 673 ( 3 aylık)
34693 (20 yıl) 693 870 -
İletişim ve bilgisayar sistemler
6 000 10 150 ( 3 aylık)
600 (10 yıl) 6 000 -
Çok yıllık yem bitkileri tesisi 390 15
601 yıl
periyodik
650 7 yıl
periyodik
390 -
Etüt planlama ve proje
hazırlama3 000 20 600
(1 yıl)600
(4 yıl) 3 000 -
Toplam kalıntı değer -
İşletmenin 30 yıllık faaliyeti sonunda kalıntı değeri kalmamaktadır.
54
PROJENİN NAKİT AKIMI
İşletmenin nakit akımları
( TL )
İ ş l e t m e d ö n e m i y ı l l a r
1.yıl 2.yıl 3.yıl 4.yıl 5.yıl 6.yıl 7.yıl 8.yıl 9.yıl 10-29 yıllar 30.yıl
İşletmenin yıllık
Gelir –gider farkı
(safi gelir)
-(50994) 91179 256164 297430 222178 210457 218594 219397 241823 230389 230389
Kurumlar vergisi (%20) - 18235 51232 59486 44435 42091 43718 43879 48364 46077 46077
Net kar - (50994) 72944 204932 237944 177743 168366 174876 175518 193459 184312 184312
Amortismanlar 15503 60273 60273 60273 60273 60273 60273 60273 60273 60273 60273
Kalan işletme sermayesi - - - - - - - - - - 254388
Kalan damızlıkların
değeri- - - - - - - - - - 300000
Kalıntı değer - - - - - - - - - - -
Kullanılabilir fonlar
(vergi öncesi gelir+
amortismanlar)
-(35491) 151452 316437 357703 282451 270730 278867 279670 302096 290662 845050
Yatırımlar tutarı 1 626 280 - - - - - - - - - -
Net nakit akımı -(1661771) 151452 316437 357703 282451 270730 278867 279670 302096 290662 845050
Kümülâtif nakit akımı -(1661771) -
(1510319)
-(1193882
)
-(836179)
-(553728)
-(282998) -(4131) 275539
55
PROJENİN MALİ ANALİZİ
FİNANSAL ORANLAR
PROJENİN GERİ ÖDEME SÜRESİ (GÖS)
4131GÖS = (5) + -------------------------
279670
GÖS = 5 yıl 1 ay 10 gündür.
Projenin uygulanması sürecinde elde edilen yıllık net gelirlerle, yatırımlar tutarı 5 yıl 1 ay 10 gün sürede geri ödenmektedir.Projede yer alan yüksek teknoloji dolayısıyla yatırım tutarı fazla olan, kapasitesi küçük olan proje için geri ödeme süresi iyi sayılmaktadır.
PROJENİN YATIRIM KARLILIK ORANI (YKO)
( Projenin Rantabilitesi (R) )
230389YKO(R) = ---------------------
1 626 280
YKO = % 14
Günümüzde sermayenin fırsat maliyeti % 11 dolayındadır.Yatırım karlılık oranı, sermayenin fırsat maliyeti oranının üzerinde olduğundan, proje karlıdır.
Projede yer alan yüksek teknoloji dolayısıyla yatırım tutarı fazla olan, kapasitesi küçük olan proje için yatırım karlılık oranı iyi sayılmaktadır.
56
İŞLETME KARLILIK ORANI (İŞKO)
230389İŞKO = -------------------------
484777
İŞKO = % 47,5
Projenin işletme karlılık oranı çok yüksektir. Proje yüksek işletme geliri sağladığından dolayı, yatırım karlı görülmektedir.
PROJENİN İSTİHDAM KATKISI
Proje ile 5 kişiye istihdam sağlanmaktadır.
PROJENİN İÇ KARLILIK ORANI ( İKO )
İşletme dönemi yıllar Net nakit akımı
Net nakit akımını pozitif yapan kırdırma oranı % 15 ve
indirgeme faktörleri
İndirgenmiş nakit akımı
Net nakit akımını negatif yapan kırdırma oranı % 20 ve
indirgeme faktörleri
İndirgenmiş nakit akımı
1.Yıl -(1661771) 0.870 -(1445741) 0.833 -(1384255)
2.Yıl 151452 0.756 114498 0.694 105108
3.Yıl 316437 0.658 208216 0.579 183217
4.Yıl 357703 0.572 204606 0.482 172413
5.Yıl 282451 0.497 140378 0.402 113545
6.Yıl 270730 0.432 116955 0.335 90695
7.Yıl 278867 0.376 104854 0.279 77804
8.Yıl 279670 0.327 91452 0.233 65163
9.yıl 302096 0.284 85795 0.194 58607
10-29.Yıllar 290662 1.778 516797 0.944 274385
57
30.Yıl 845050 0.015 12676 0.004 3380
İndirgenmiş nakit akımları
toplamı- - +150486 - -(239938)
150486IKO = 15 +(20 – 15 ) X ------------------------------
150486 + 239938
İKO = % 16,9
Günümüzde sermayenin fırsat maliyeti ve reel faiz oranları % 11 dolayında olduğuna göre,
projenin iç karlılık oranı, sermayenin fırsat maliyetinin ve reel faizlerin üzerinde
bulunduğundan, projemiz karlı görülmektedir.
Projede yer alan yüksek teknoloji dolayısıyla yatırım tutarı fazla olan, kapasitesi küçük
olan proje için, iç karlılık oranı iyi sayılmaktadır.
PROJENİN TOPLAM SERMAYE İHTİYACI
Proje tutarı; toplam sermaye ihtiyacı, projenin finansman ihtiyacını oluşturmaktadır.
Projenin finansman ihtiyacı; 1 748 188 TL’dir.
Proje sahibi firmanın yatırıma 848 188 TL öz kaynak katkısı olacaktır.
Projenin finansman ihtiyacının tamamının karşılanabilmesi için
900 000 TL finansman katkısına ihtiyaç bulunmaktadır.
Süt sığırcılığı yatırımı için; devlet kredi faiz sübvansiyonu desteği sağlanmaktadır.
Bakanlar kurulunun 2008/14489 sayılı kararıyla, süt sığırcılığı yatırımları için, T.C. Ziraat
Bankası, tarımsal kredi cari faiz oranında % 60 sübvansiyon sağlanmaktadır.
T.C. Ziraat Bankası, tarımsal krediler güncel cari faiz oranı % 17.5'tir.
Cari faiz oranında % 60 indirim yapıldığında, tarımsal kredi faiz oranı % 7 olmaktadır.
Yatırım kredisi için 5 yıla kadar vade uygulanmaktadır.
Projenin finansman ihtiyacının karşılanmasında, Bakanlar Kurulunun sübvansiyonlu faiz
uygulaması kararı kapsamında, T.C. Ziraat Bankası, sübvansiyonlu tarımsal kredilerinden
yararlanılması planlanmaktadır.
58
PROJE FİNANSMANI
PROJE FİNANSMAN TABLOLARI VE KREDİ OLANAKLARI
Yatırım tutarı finansman
ihtiyacı(TL)
Finansman kaynakları
Özkaynak Kredi
Miktarı (TL)Yatırım tutarına
oranı(%)
Miktarı (TL)Yatırım tutarına
oranı(%)
1 748 188 848 188 48 900 000 52
KREDİ KULLANIM PLANI
2009 yılı Eylül ayında T.C. Ziraat Bankasından kredi isteminde bulunulması, 2009 yılında kredi kullanılması planlanmaktadır.
59
Kredi kullanım planı
Yıllar 2009
Kredi kullanımı (TL) 900 000 TL
PROJENİN ÖDEME GÜCÜ
İşletmenin yıllık kullanılabilir fonları; vergi öncesi yıllık safi gelirleri, amortismanlar, yatırım indirimleri vergiler projenin ödeme gücünü oluşturmaktadır.
P r o j e n i n ö d e m e g ü c ü
Yıllar 1.Yıl
(2009)
2.Yıl
(2010)
3.Yıl
(2011)
4.Yıl
(2012)
5.Yıl
(2013)
6.Yıl
(2014)
7.Yıl
(2015)
8.Yıl
(2016)
9.Yıl
(2017)
10. yılve
sonrası yıllar(2018)
Kullanılabilir fonlar
(vergi öncesi gelir+
amortismanlar)
( TL )
-(35491
)
151452
316437
357703
282451
270730
278867
279670
302096
290662
FİNANS KREDİSİNİN GERİ ÖDEME PLANI
Kredinin geri ödemesi ve faiz ödemesi, projenin yıllık ödeme gücüne göre ve geri ödeme
vadesine göre planlanmaktadır.
Projenin ödeme planı 5 yıl vadeye ve yıllık % 7 faiz oranına göre yapılmaktadır.
Projenin yıllık ödeme gücüne göre, kredi borcu anapara ve faiz ödemesi planlanmaktadır.
2009 yılı, işletmenin yatırım yılı olduğundan; İşletmenin 2009 yılında gelir akışı
olmamaktadır.
Kredinin ilk anapara geri ödemesi ve faiz ödemesi 2010 yılında olacaktır.
2010 yılından itibaren gelir akışı başlamaktadır. 2010 yılında damızlık satışı
başlamadığından, gelir sonraki yıllara göre daha az olmaktadır.
Kredi taksit ödemeleri, projenin yıllık ödeme gücüne göre planlanmaktadır.
60
Yıllar
Yatırım kredisi anapara borç
bakiyeleri (TL)
Yatırım kredisi anapara borç
taksitleri ödemeleri
(TL)
Yatırım kredisi anapara borç
bakiyeleri faiz ödemeleri
(TL)
Yatırım kredisi yıllık anapara
ve faiz ödemeleri
(TL)
1.yıl(2009) 900 000 Yatırım ve kredi kullanma yılı
2. yıl(2010) 900 000 50 000 63 000 113 000
3. yıl(2011) 850 000 200 000 59 500 259 500
4.yıl(2012) 650 000 250 000 45 500 295 500
5.yıl(2013) 400 000 200 000 28 000 228 000
6.yıl(2014) 200 000 200 000 14 000 214 000
61
PROJENİN FİNANS KREDİSİ GERİ ÖDEME TABLOSU
Kredi anapara borç taksitleri geri ödemesi ve yıllık faiz ödemesi 2010 yılında başlamaktadır.
Y ı l l a r
1.Yıl
(2009)
2.Yıl
(2010)
3.Yıl
(2011)
4.Yıl
(2012)
5.Yıl
(2013)
6.Yıl
(2014)
7.Yıl
(2015)
8.Yıl
(2016)
9.Yıl
(2017)
10. yılve
sonrası yıllar
(2018)
Kullanılabilir fonlar
(vergi öncesi gelir+
amortismanlar) (TL)
- 151452 316437 357703 282451 270730 278867 279670 302096 290662
Kredi anapara borç taksitleri
ve faiz ödemeleri toplamı (TL)
- 113000 259500 295500 228000 214000
((Gelir (kullanılabilir fonlar) – borç ödeme)) farkı
(TL)
- 38 452 56 937 62 203 54 451 56 730
Öz kaynak (TL) - - - - - - - - - -
Projenin vergi öncesi yıllık gelirleri; 2010 yılından itibaren kredi borç taksitlerini
ve borç bakiyeleri faizlerini ödeyebilmektedir.
Projenin ödeme gücü olmayan dönemlerde, kredi anapara geri ödemesi ve faiz
ödemesi, proje sahibinin gelir getiren diğer faaliyetlerinden elde edilecek gelirlerden öz
kaynak olarak ödeme gücü desteği sağlanacak ve kullanılabilir fonlardan karşılanacaktır.
Projenin kredi finansmanının geri ödenmesinde sorun bulunmamaktadır.
Projenin finansmanında, süt sığırcılığı için Devlet desteği sağlanan,
T.C. Ziraat Bankası sübvansiyonlu tarımsal kredilerinden yararlanılması uygun
görülmektedir.
62
HAYVANCILIK DEVLET DESTEKLERİ
HİBE DESTEĞİ UYGULANACAK İLLER, HİBE ORANLARI, ALT VE ÜST SINIR, PLANLAMA, YARARLANMA KOŞULLARI
HİBE DESTEĞİ UYGULANACAK İLLER
Güneydoğu Anadolu Projesi(GAP) kapsamındaki Adıyaman, Batman, Diyarbakır,
Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak illeridir.
SÜT SIĞIRCILIĞI YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİNİN KONULARI VE HİBE ORANLARI
2009-2012 yılları arasında süt sığırcılığı yatırımları aşağıda belirtilen oranlarda hibe desteği uygulanır.
UYGULANACAK HİBE ORANI
YATIRIM KONULARI (%) İNŞAAT Yeni yatırım 30HAYVAN ALIMI Damızlık gebe düve alımı 40MAKİNE ALIMISüt sağım ünitesi ve/veya soğutma tankı 40
SÜT SIĞIRCILIĞI YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİNİN ALT VE ÜST SINIRI
Yatırımın alt sınırı en az 50 en çok 300 baş süt sığırcılığı işletmesi olması esas alınmıştır.
2009 yılı müracaatlarında uygun bulunan yatırımlarda üst sınır aranmaz.
SÜT SIĞIRCILIĞI YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİNİN KAYNAĞININ PLANLANMASI
Ayrılacak yıllık kaynağın % 40’ı 50 baş ile 100 baş arası kapasiteli işletmeler, % 60’ı 100
baş ve üzeri kapasiteli işletmeler için kullandırılır. Kaynak dağılımının yeniden
düzenlenmesinde Bakanlık yetkilidir.
63
SÜT SIĞIRCILIĞI YATIRIMLARINDA DESTEKLEMEDEN YARARLANMA Yeni kurulacak işletmeler
Yeni yatırımlar için hazırlanan projelerde inşaat yapımı, hayvan alımı ve makine alımı
olarak belirlenen üç yatırım konusunu da birlikte yer almalıdır.
Kurulu işletmeler
Kurulu işletmelerde tebliğde belirtilen şartları taşımak kaydıyla, bir veya iki yatırımı
bulunduran yatırımcı, eksik kalan bir veya iki yatırımı ihtiva eden proje ile başvurarak,
gerçekleştirdiği yatırımın desteğinden yararlanabilir. Kurulu işletmelerin teknik şartları
taşıyıp taşımadığı İl müdürlüğünün yapacağı kontrolle belirlenir.
Örneğin projede öngörülen kapasiteye uygun süt ineği ahırı mevcut olan yatırımcı,
süt sağım ünitesi ve hayvan alımı için proje hazırlayıp desteklemeye müracaat edebilir.
Bir başka örnek ise projede öngörülen kapasiteye uygun süt ineği ahırı ve süt sağım
ünitesi olan yatırımcı, sadece hayvan alımı için proje hazırlayıp desteklemeye müracaat
edebilir. Veya süt ineği ahırı ve hayvanı mevcut ise sadece süt sağım ünitesi için proje
hazırlayıp desteklemeye müracaat edebilir.
DESTEKLEMEDEN YARARLANMA
Hibe programının yürürlükte olduğu dönemler içinde projesi onaylanan ve projesinde
belirtilen süresi içinde yatırımını tamamlayan işletmeler hibe desteğinden bir kez
yararlanırlar.
Her bir proje sahibi sadece bir projesi için hibe desteğinden yararlanabilir.
BAŞVURU YERİ, SÜRESİ VE ARANACAK ŞARTLAR
SÜT SIĞIRCILIĞI YATIRIMLARI DESTEKLEMESİNDEN YARARLANMAK İÇİN BAŞVURU YERİ VE ZAMANI
Uygulama rehberinde bulunan yatırımcı ve yatırım hakkındaki bilgilerin yer aldığı
başvuru formu ile ekinde yer alan belgeler ve ön proje ile yatırımın yapılacağı yerin
bulunduğu tarım il müdürlüğüne her ayın 1-15’i arasında bizzat başvururlar.
64
İl müdürlüklerinden uygunluğu kabul edilerek gelen müracaatlar için kaynak planlanması
tamamlanması genel müdürlükçe ilan edildikten sonra müracaat kabul edilmez. Bu durum
genel müdürlükçe il müdürlüklerine yazı ile bildirilir.
SÜT SIĞIRCILIĞI YATIRIMLARI DESTEKLEMESİNDEN YARARLANMAK İÇİN KİMLER BAŞVURU YAPABİLİR
BAŞVURU SAHİPLERİ
Kararnamede belirtilen yatırım konularını gerçekleştirmek üzere gerçek ve tüzelkişiler
tarafından yapılır.
a. Gerçek Kişiler
Başvuru tarihinden önce Bakanlık tarafından oluşturulan çiftçi kayıt sistemine veya
Bakanlık tarafından oluşturulan diğer kayıt sistemlerine kayıtlı olan bireyler.
b. Tüzel Kişiler
Gerçek kişilerin bir araya gelerek başvuru tarihinden önce oluşturdukları aşağıda
belirtilen tüzel kişiler, destekleme konularına tüzel kişilik olarak başvurabilirler;
1) 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 818 sayılı Borçlar Kanununda tanımlanan
kolektif şirket, limited şirket ve anonim şirket şeklinde kurulmuş olan şirketler ve bunların
aralarında oluşturdukları ortaklıklar,
2) İlgili kanunlara göre kurulmuş olan ve takibe uğramış borcu bulunmayan
tarımsal amaçlı kooperatifler, birlikler ile bunların üst örgütleri
SÜT SIĞIRCILIĞI YATIRIMLARI DESTEKLEMESINDEN YARARLANMAK IÇIN BAŞVURUDA BULUNACAK GERÇEK VE TÜZEL KIŞILERDE ARANACAK ŞARTLAR
a. Başvuru sahibinin, yatırım ilinde yerleşik olması zorunlu değildir.
b. Başvuru sahibi gerçek veya tüzel kişinin Bakanlık tarafından oluşturulan çiftçi kayıt
sistemine veya Bakanlık tarafından oluşturulmuş diğer kayıt sistemlerine başvuru
tarihinden önce kayıtlı olması ve bu belgeyi mutlaka başvurusu ile birlikte sunmuş olması
gerekmektedir.
65
Örneğin, proje başvuru sahibi gerçek ve tüzel kişilerin Bakanlık tarafından oluşturulmuş
bir kayıt sistemine, başvuru son tarihinden önce kayıtlı olmaması ve/veya bu belgeyi
başvurusu ekinde sunmamış olmaları durumunda başvurular değerlendirmeye alınmaz.
Başvuru sahibi tüzel kişiliğin, Bakanlık tarafından oluşturulan çiftçi kayıt sistemine
veya Bakanlığın oluşturduğu diğer kayıt sistemlerine kaydı esastır. Bu nedenle, tüzel
kişiliği oluşturan bireylerin ayrıca kayıt olmaları gerekmemektedir
c. Gerçek ve tüzel kişilerin, idari ve mali açıdan tamamen kamudan bağımsız
olması gerekir.
d. Yatırımcılar yatırım yerine ipotek koydurmamak kaydıyla sübvansiyonlu kredi ve
vergi teşviklerinden yararlanabilirler.
e. İşletme kaba yem ihtiyacını, kendi arazisi veya kiraladığı araziler vasıtasıyla
karşılamak zorundadır. Kaba yem ihtiyacı belirlenirken işletmenin tam gelişmedeki hayvan
sayısı dikkate alınacak olup bir büyükbaş hayvan birimi için 2.5 dekar sulu arazi veya bu
miktara eşdeğer kaba yem üretimi yapılabilecek arazi istenecektir.
f. Tüzel kişilikler, kuruluş tüzüklerinde/ana sözleşmelerinde destekleme konusunda
faaliyet yürüteceklerini belirtirler.
g. Başvuruda bulunacak kişi ve kuruluşların yetkili kurul ve/veya organlarından;
Kararname kapsamındaki desteklere başvuru yapması, uygulamaların
gerçekleştirilmesi konularında yetki almış olmaları gerekmektedir.
DESTEKLEMEDEN YARARLANAMAYACAK OLANLAR
a. Kamu kurum ve kuruluşları, bunların vakıf, birlik ve benzeri teşekkülleri ile
bunların içinde bulunduğu ortaklıkları,
b. Vadesi geçmiş vergi borcu ve Sosyal Güvenlik Kurumuna prim borcu olanlar,
c. Tarım Kanunu’nun (5488 sayılı) 23 üncü maddesi hükümleri uygulananlar, d. Yatırım Teşvik Belgesine sahip olan gerçek ve tüzel kişiler( 300 baş üst sınırına
kadar olan kısmından desteklemeden yararlandırılır),
e. İflas etmek veya tasfiye edilmek, ilişkileri mahkemeler tarafından yönetilmek,
kredi verenlerle anlaşma yapmak, işletme faaliyetlerini askıya almış olmak, bu konularla
ilgili işlemlere tabi olmak veya ulusal yasa veya düzenlemelerle benzer bir durumdan
kaynaklanan konumda olanlar,
f. Temyiz yolu kapalı olan kendi ilgili suçlardan hüküm giyenler,
66
g. Desteklemeye esas konularla ilgili olarak herhangi bir araçla kanıtlanan iş ağır
suiistimal suçlusu olanlar,
ğ. Hile, yolsuzluk, suçlu bir örgüte girme veya başka herhangi bir kanunsuz
faaliyete katılma konularında kaziyeyi muhakeme gücüne sahip bir yargı kararına tabi
olanlar,
h. Destekleme prosedürü ile ilgili olarak kendi yükümlülüklerini yerine getirememe
konusunda ciddi bir ihlal içinde bulunduklarının ilan edilmesi durumunda olanların
başvuruları değerlendirilmez.
BAŞVURUDA ARANACAK BELGE VE BİLGİLER a. Ekte yer alan Hibe Başvuru formu,
b. Ekte yer alan Ön proje formu,
c. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca
Türkiye genelinde prim ve idarî para cezası bulunmadığına veya tecil ve
taksitlendirildiğine ya da yapılandırıldığına ve yapılandırmanın bozulmadığına dair Sosyal
Güvenlik Kurumunun ilgili birimlerinden alınacak yazının aslı,
ç. Bağlı bulunduğu vergi dairesinden vadesi geçmiş vergi borcu olmadığına dair
belge,
d. Bakanlık tarafından oluşturulmuş bir kayıt sistemine kayıtlı olduğuna dair belge,
e.Yatırımın yapılacağı arazi/arazilere ait Ekte yer alan aidiyet belgesi/belgeleri,
f. Kurulu veya yeni kurulacak işletmelerde en az on yıllık muvafakat belgesi
ve/veya arazinin en az on yıllık kiralandığına dair kira kontratı,
g. Ekte yer alan Taahhütname
ğ. Nüfus cüzdanı onaylı sureti (gerçek kişiler için)
h. Şirketi temsil ve ilzama yetkili kişilere ait noter tasdikli imza sirküleri (tüzel
kişiler için),
ı. Firmanın sermaye yapısı, miktarı ve faaliyetleri açısından nihai durumunu
gösterir Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi tasdikli örneği (tüzel kişiler için),
i. Tüzel kişilerin yetkili kurul ve/veya organlarından aldıkları yetki kararı,
j. Yatırım Teşvik belgesi varsa noter tasdikli bir nüshası
67
SUNULACAK TEKNİK HİZMET
BAŞVURULARIN YAPILMASI, BAŞVURU DOSYASININ HAZIRLANMASI, İNCELENMESİ, DEĞERLENDİRİLMESİ VE YATIRIM PROGRAMINA ALINMASI
SUNULACAK TEKNIK DESTEK
Desteklemeye başvuracak gerçek ve tüzel kişiler, destekler hakkında illerde bulunan İl
proje yürütme birimine başvurarak ihtiyaç duyulan bilgiyi herhangi bir bedel ödemeden
alabilirler.
Verilecek bilgi, başvuru belgelerinin hazırlanmasında ve uygulamada karşılaşılacak
sorulara cevap vermekle sınırlı olup projenin kabul edilmesi konusunda bir taahhüt niteliği
taşımaz.
Hibe rehberinde belirtilen esaslara uygun olarak hazırlanacak, programa ait uygulama
rehberleri ile başvuru formları ve bilgilendirici dokümanlar, illerde bulunan İl proje
yürütme biriminden temin edilebilir.
İl Proje yürütme ve yönetim birimi, yatırımcılara proje hazırlayamaz!
Desteklemeye ilişkin olarak yatırımcılara yönelik bilgilendirme toplantıları, çalıştaylar, vb.
etkinlikler başvuru süresi içinde İl Müdürlükleri vasıtasıyla organize edilecektir.
Başvuruda bulunmak isteyenlerin İl Müdürlükleri veya TÜGEM internet sayfası
aracılığıyla bu organizasyonlara ilişkin bilgi alarak katılmalarında fayda bulunmaktadır.
BAŞVURULARIN YAPILMASI
Uygulama rehberi eki başvuru formuna ve içeriğine uygun olarak hazırlanan proje
başvuruları; dilekçe ile her ayın 1-15’i arasında İl Müdürlüğüne yapılır. Başvuru dosyasına
geliş tarihi ve evrak numarası verilir. Bu tarih ve evrak numarasının başvuru sahibine de
verilmesi zorunludur.
Başvuru sahibi veya yetkilendirilen kişinin dosyanın alınması esnasında hazır bulunması
şarttır. Aksi takdirde dosya incelenmez ve bir üst yazı ile iade edilir.
Proje başvuru dosyaları, ön proje formatı, hibe başvuru formu, ekleri ve CD’si destekleyici
dokümanlarla birlikte üç takım olarak hazırlanır. İki takımı il müdürlüğüne teslim edilir,
diğeri de yatırımcı tarafından muhafaza edilir.
68
Posta, e-posta, kurye, faks, vb. yöntemlerle gönderilen başvurular ile genel
müdürlükçe ilan edilecek olan son başvuru tarihinden sonra ulaşan başvurular ve el yazısı
ile yapılan başvurular kabul edilmez.
BAŞVURU DOSYALARI
Hibe başvuru formu, ön proje formatı ve destekleyici belgeler olmak üzere üç ana bölüm
halinde hazırlanmalıdır.
Başvuru dosyalarının, destekleme alsın ya da almasın yatırımcılara geri iade edilmesi söz
konusu değildir. Bu nedenle, mutlaka bir suretinin yatırımcılar tarafından muhafaza
edilmesi gerekmektedir.
Başvuru dosyası hazırlanırken başvurusu ve ekleri ayraçlar/indekslerle ayrılmalı ve
bunların arasına ayrı bölümler şeklinde konulmalıdır. Destekleyici belgeler başvuru
formunda belirtilen sırada her bir destekleyici belge üzerinde isminin yazılı olduğu bir A4
kâğıtla ayrılmış olarak dosyalanmalıdır.
Başvuru formu ve diğer ekler CD’ye kayıt edilmeli ve üzerine asetatlı kalemle başvuru
sahibinin adı ve yararlanacağı destekleme konusu yazılmalıdır. Daha sonra her CD bir
zarfın içerisinde poşet dosyaya konularak ve klasörün en başına iliştirilmelidir.
Başvurunun eki olan tüm belgeler başvuru sahibi veya yetkilendirilen kişi tarafından
imza/paraflanarak ve ayrı naylon poşetlerde başvuru dosyasının içine yerleştirilmelidir.
BAŞVURULARIN INCELENMESI
İPYB yapılan başvuruları evrak kayıt geliş sırasını esas alarak listeler.
Başvuru dosyası sadece başvuru dosyasında yer alan belgelerin var olup olmadığı
yönünden on beş gün içinde incelenir. İPYB, teknik yönden uygun bulunduğu halde eksik
veya hatalı belgeler ile yapılan başvurularda eksik veya hatalı belgenin düzeltilmesi
amacıyla yatırımcıya süre verir. Verilecek süreyi İPYB belirler ve yazı ile bildirir, verilen
süre içinde eksik veya hatalı belge düzeltilmez ise başvurunun kabul edilmediğini
yatırımcıya yazı ile bildirir. Bu inceleme ilk değerlendirme olmayıp, başvurunun içerik
69
olarak uygunluğuna karar verme yetkisi İPYB’dedir. Hazırlanan liste İPDK’na üst yazı ile
gönderilir.
Kurulu işletmelerin başvurularının incelenmesinde; Kurulu işletmelerin başvurularının
incelenmesinde; İPYB başvuru belgeleri ile kurulu işletmeyi yerinde inceler. Müracaatta
yer alan destekleme konusunun ve kapasitesinin uygunluğunu, süt sığırı mevcut ise
hayvanların E-Islah ve Türk-Vet kayıt durumlarını inceler. Bir rapor düzenleyerek gerekli
şartları taşımayan başvuruları yazı ile yatırımcıya bildirir. Yerinde yapılan incelemede
şartları taşıyanlar içinde bir rapor düzenlenerek hazırlanan listeleri üst yazı ile İPDK’na
gönderir.
BAŞVURULARIN DEĞERLENDIRILMESI
Başvurulara ilişkin İPYB’nce düzenlenen inceleme raporu İPDK tarafından onbeş gün
içerisinde değerlendirilir. İPDK tüm hibe tekliflerinin değerlendirme raporunu hazırlar ve
yatırıma uygun bulunan başvuruları, geliş sırasını esas alarak Eklerde yayınlanan formlara
uygun şekilde listeler ve listeleri aylık olarak Genel Müdürlüğe gönderir. İPDK tarafından
uygun bulunmayan projeler, yazı ile yatırımcıya bildirilir.
Genel Müdürlüğe gönderilen liste MPDK tarafından on beş gün içinde geliş sırası ve bütçe
imkanları dikkate alınarak incelenir. Hibe desteği uygulanacak yatırımlar ile ilgili asıl liste
Genel Müdürlük onayına sunulur. Onaydan çıkan listeler ilgili İl Müdürlüklerine
gönderilir.
BAŞVURU MUHTEMEL ŞARTLAR
İnşaat için arazi (tapulu ya da 10 yıllık kiralama)
Her bir baş için 2,5 dönüm sulu ya da 5 dönüm kuru arazi (tapulu yada en az 10 yıllık
kiralama)
Açık ahır
Çiftçi kaydı
70
FAİZSİZ KREDİ OLANAKLARI
ZİRAAT BANKASI SIFIR FAİZLİ DESTEK KREDİSİ
Tarım Bakanlığının tarımsal desteklemeleri kapsamında büyükbaş hayvan besiciliği, süt
sığırcılığı, büyükbaş süt hayvancılığı ve küçükbaş süt hayvancılığı ile damızlık etçi sığır
yetiştiriciliğine Ziraat Bankası aracılığıyla "7" yıla varan vadelerle "0" faizli destek kredisi
verilmektedir.
BÜYÜKBAŞ HAYVAN BESİCİLİĞİ
10 baş ve üzerinde besi sığırcılığı işletmesi kurmak veya işletmenizin kapasitesini 10 baş
ve üzerine çıkarmak için; en fazla 18 aylık erkek hayvan alımı, tek yıllık yem bitkisi
üretimi ve işletme giderlerinizin finansmanı amacıyla 3.000.000.- TL'ye kadarki kredi
talepleriniz azami 24 ay vadeli ve faizsiz olarak değerlendirilmektedir. Kredi talebinizin
3.000.000.- TL'yi aşan kısmı ise yıllık % 13 cari faiz oranımız ile kredilendirilmektedir.
Kredi ile temin edilecek hayvanların "Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması Tescili ve
İzlenmesi Yönetmeliği" kapsamında tanımlanmış (küpelendirilmiş) olmaları
gerekmektedir.
SÜT SIĞIRCILIĞI
Damızlık Belgeli ve/veya Saf Irk Sertifikalı 10 baş ve üzerinde hayvanınız var ise veya
mevcut hayvan sayınızı 10 baş ve üzerine çıkarmak ya da en az bu kapasiteler ile yeni
tesis kurmak için;
En fazla ilk doğumunu yapmış veya ilk yavrusuna gebe hayvan alımı, barınak yapımı ve
tadilatı, süt sağım ünitesi, süt soğutma tankı, yem hazırlama ünitesi, hayvan başına azami
beş dekarı aşmamak üzere çok yıllık yem bitkisi tesisi ve diğer yatırım giderlerinizin
finansmanı amacıyla 7.500.000.-TL'ye kadarki kredi talepleriniz azami 7 yıl vadeli ve
faizsiz olarak değerlendirilmektedir. Kredi talebinizin 7.500.000.- TL'yi aşan kısmı ise
yıllık % 13 cari faiz oranımız ile kredilendirilmektedir.
71
Kredi ile temin edilecek damızlık hayvanların, Damızlık Belgesi/Saf Irk Sertifikasının
bulunması, tanımlanmış (küpelendirilmiş) ve Soykütüğü-Önsoykütüğü Sisteminde (SÖS)
kayıtlı olduklarına dair Bakanlık il/ilçe müdürlüklerinden belge/yazı,
Ekipman alımına yönelik yatırım kredilerinde mevcut işletmenin "Süt Sığırcılığı İşletmesi"
olduğuna dair Damızlık Sığır Yetiştiricileri İl Birlikleri veya Bakanlık İl/İlçe
Müdürlüklerinden yazı talep edilmektedir.
BÜYÜKBAŞ SÜT HAYVANCILIĞI
10 baş ve üzerinde kültür ırkı ve melezi gebe düve veya inek/mandaya sahip iseniz veya
hayvan sayınızı asgari bu kapasiteye çıkarmak ya da en az bu kapasiteler ile yeni işletme
kurmak için; Kültür ırkı ve melezi gebe düve veya azami dört yaşında inek/manda alımı,
barınak yapımı ve tadilatı, süt sağım ünitesi, süt soğutma tankı, yem hazırlama ünitesi,
hayvan başına azami beş dekarı aşmamak üzere çok yıllık yem bitkisi tesisi ve diğer
yatırım giderlerinizin finansmanı amacıyla 7.500.000.-TL'ye kadarki kredi talepleriniz
azami 7 yıl vadeli ve faizsiz olarak değerlendirilmektedir.
KÜÇÜKBAŞ SÜT HAYVANCILIĞI
Koyun yetiştiriciliğinde en az 50 baş, Saanen, Kilis ve Ankara Keçisi yetiştiriciliğinde en
az 25 baş kapasite ile üretim yapıyorsanız, en az bu kapasiteler ile yeni tarımsal işletme
kurmak ya da mevcut hayvan sayılarınızı bu kapasitelere yükseltmek için; Hayvan alımı,
barınak yapımı ve tadilatı, süt sağım ünitesi, süt soğutma tankı, yem hazırlama ünitesi ve
her 10 küçükbaş hayvan başına azami beş dekarı aşmamak üzere çok yıllık yem bitkisi
tesisi ve diğer yatırım giderlerinizin finansmanı amacıyla 7.500.000.-TL'ye kadarki kredi
talepleriniz azami 7 yıl vadeli ve FAİZSİZ olarak değerlendirilmektedir.
72
DAMIZLIK ETÇİ SIĞIR YETİŞTİRİCİLİĞİ
Angus, Hereford, Şarole ve Limuzin ırkı hayvanlarla 50 baş ve üzerinde damızlık et
sığırcılığı işletmesi kurmak veya işletmenizin kapasitesini 50 baş ve üzerine çıkarmak için;
Damızlık Belgeli/Saf Irk Sertifikalı hayvan alımları, barınak yapımı ve tadilatı, süt sağım
ünitesi, süt soğutma tankı, yem hazırlama ünitesi, hayvan başına azami beş dekarı
aşmamak üzere çok yıllık yem bitkisi tesisi ve diğer yatırım giderlerinizin finansmanı
amacıyla 7.500.000.-TL'ye kadarki kredi talepleriniz azami 7 yıl vadeli ve faizsiz olarak
değerlendirilmektedir.
TEMİNAT ŞARTLARI
Teminat olarak il ve ilçe merkezlerindeki taşınmazlar kabul ediliyor. Kırsal arazileri
teminat kabul etmiyor. Kırsal arazileri teminat olarak gösterebilmek için Kredi Garanti
Fonu’na başvurulabilir.
73
HİNDİ YETİŞTİRİCİLİĞİ
KULUÇKA
Hindi civcivleri tabi kuluçka veya kuluçka makineleri ile çıkarılır. Hindilerde kuluçka
süresi 28 gündür. Bir hindi 18 yumurta ile kuluçkaya yatabilir. Çiftleştirmelerde 10 dişi
için 1 erkek uygundur.
74
Kuluçkalık yumurtalar folluklardan günde dört defa toplandıktan sonra uygun şartlarda bir
hafta bekletilip kuluçkaya konabilir. Sivri, yuvarlak, pürtüklü ve kirli yumurtalar
kuluçkada kullanılmaz. Kuluçka yeri temiz ve parazitlere karşı korunmuş olmalıdır.
Kuluçka makinalarında olgunlaşma ve çıkış bölümleri mevcuttur. Olgunlaşma bölümünde
yumurtalar 24 gün tutulur. Çıkış bölümünde ise 4 gün kalırlar. Kuluçka makinasında
yumurtaların çevrilmesi, havalandırma, ısı, ışık ve nem ayarlarına dikkat etmek gerekir.
Başarılı broiler hindi yetiştiriciliği öncelikle sağlıklı hindi civcivi temini ile başlar. Üretime
yönelik büyük çapta yapılacak broiler hindi yetiştiriciliğinde civcivler; güvenilir, Tarım
Bakanlığı’nca ruhsatlandırılmış ve sertifikalandırılmış kuluçkahanelerden temin
edilmelidir.
BÜYÜTME SISTEMI
1. Periyod :
0-6 haftalık dönemi kapsar (Büyütme Dönemi). Civcivler topluca büyütme kümesinde, semirtme kümesleri için hazırlanırlar. Bu periyot içinde kuluçkada veya kümeste 6.-8. günlerde gagaları kesilip bir çok aşıları da yapılmış olur.
75
2. Periyod :
7. Hafta dan kesime kadar olan dönemdir (Semirtme Dönemi). Palazlar büyütme
kümesinden Semirtme kümesine nakledilirler. Nakil sırasında kafeslere uygun sayıda palaz
konularak olabilecek zayiatlar önlenmelidir. Nakil esnasında bir stres oluşacağından
semirtme kümesleri her bakımdan hazır olmalı ve stres faktörleri en aza indirgenmelidir.
Stres faktörlerini en aza indirebilmek için, palazlar semirtme kümesine geldiklerinde içme
sularında C vitamini kullanılmalıdır. Nakilden 5 saat önceden yem, 2 saat önceden de su
kesilmelidir. Erkekler ve dişiler karışık olarak semirtilir. Dişiler 16-18. haftalar, erkekler
22-24. haftalar arasında kesilerek tüketime sunulur.
76
Büyütme Sistemi - 2
Hepsi içeri - Hepsi dışarı sistemidir. Kuluçkadan çıkan civcivlerin seks ayrımı yapıldıktan
sonra dişiler ve erkekler kümesin büyüklüğüne göre farklı veya aynı kümeslere koyularak
kesime kadar bu kümeslerde bakım ve beslemesi yapılır.
KÜMES HAZIRLIĞI VE ÜRETIMDE DIKKAT EDILECEK HUSUSLAR :
RINGLER :
* Ring materyali, civcivlerin seviyesindeki hava sirkülasyonunun oluşabilmesi için sağlam ve örgülü telden olması gerekir.
* Ring çapının en az 3 metre olması gerekmektedir.
* Ringler tam bir daire şeklinde olmalı, köşeler bulunmamalıdır.
* Her bir ring içine 240 - 320 adet civciv konulmalıdır.
* Her ring için bir ısıtıcı temin edilmeli, ısıtıcı ringin merkezinde bulunmalı, altlık homojen bir şekilde serilmeli ve ring içinde homojen sıcak bir alan oluşturulmalıdır.
* Kuluçkahanede işlemleri bitmiş olan civcivlerin büyütme kümesine nakli uygun bir civciv nakil kamyonuyla yapılmalıdır. Nakil esnasında ısı 21-24 oC olmalı ve mutlaka havalandırma sistemi bulunmalıdır.
77
* Büyütme kümesine yerleştirme esnasında sırasıyla ısı, su ve yem hazır olmalıdır.
* Yerleştirme esnasında civcivlere nazik davranılmalıdır.
* Her 5.000 adet civciv için ekstra bir revir ringi oluşturmalı. Güçsüz ve zayıf civcivler bu
ringe konulmalıdır. Ayrıca bu civcivler için iki misli yemlik ve suluk konulmalı, daha iyi
ısıtılarak onlar için özel bir ortam oluşturulmalıdır.
SU İHTİYACI:
* Her 100 adet civciv için bir adet suluk kullanılmalıdır.
* Su hattı dezenfekte edilmiş olmalıdır.
* İlk 3 gün boyunca civcivler fazla hassas olduğundan içme suyu ile ilave olarak vitamin ve mineral verilebilir.
* Civcivler ilk geldiğinde % 2-5 oranında şekerli su verilerek oluşan enerji kaybının önlenmesi yoluna gidilmelidir.
* Depodan itibaren bütün hatta her zaman taze su bulundurmalıdır.
78
* Hindilerde büyütme döneminde her bir palaz için en az 3-4 cm, besi döneminde ise 2-3 cm suluk uzunluğu sağlanmalıdır.
* Suluklar, ısıtıcıdan en az 30 cm. uzaklıkta olmalıdır.
* Civcivlerin suluk içine düşüp boğulmalarını önlemek için suluklardaki su yüksekliğinin iyi ayarlanması gerekmektedir.
* Suyun dökülerek altlığın ıslanmasına engel olunmalı, bunun için suluk kenar yüksekliği hindilerin sırt seviyelerinde olacak şekilde ayarlanmalıdır.
* Suluklar günlük olarak boşaltılıp temizlenmeli ve belli bir miktar hareket ettirilerek yeri değiştirilmelidir.
* Belli aralıklarla sulardan numune alınarak özellikle bakteri, nitrat, nitrit ve diğer patojenler bakımından laboratuar kontrolleri yapılmalıdır.
YEM:
* Her 100 adet civciv için bir adet yemlik sağlanmalıdır.
* Hindilerde büyütme döneminde her bir palaz için en az 4 cm, besi döneminde ise 3-4 cm yemlik uzunluğu sağlanmalıdır.
* Yemlikler ısıtıcıdan en az 30 cm. uzaklıkta olmalıdır.
* Taze yem temin etmek amacıyla yemliklerin hemen doldurulması önemlidir.
* Yemlik içine karışan talaş ve gübreler sürekli temizlenmelidir.
* Civciv yemliklerinin yeri sürekli değiştirilerek altlıktaki bozulma önlenmelidir.
* Yemlik kenar yüksekliğinin palazların kursak hizasında olması sağlanmalıdır.
* İlk 4 hafta kırma pelet yem verilmeli, 5.haftadan itibaren pelet yeme geçilmelidir.
* 15.günden sonra yem içine palaz başına 0,5 gr. grit katılarak yemden yararlanma arttırılmalıdır.
* Hem rasyonun içeriği hem de bakteriyel bulaşmalara karşı belirli aralıklarla yemlerden numune alınarak gerekli laboratuar kontrolleri yaptırılmalıdır.
ISITMA:
* Her bir ring için bir adet ısıtıcı kullanılmalı ve her ısıtıcının doğru çalıştığından emin olunmalıdır.
* Isıtıcılar mevsime göre kümes zemininden 45-90 cm yüksekliğe konulmalı hindi civcivi seviyesindeki sıcaklık 30-32 oC’den başlayarak her hafta 2-3oC azaltılarak 18-20 oC seviyesine getirilmelidir.
79
* Kümes içi sıcaklığı sürekli kontrol edilmelidir.
* Isıtıcılardan gaz kaçağı olmadığından emin olunmalıdır.
HAVALANDIRMA, NEM VE SICAKLIK KONTROLÜ
A- Sıcaklık çok yüksekse
B-Sıcaklık çok düşükse
C-Hava cereyanı varsa
D-Sıcaklık iyi ise
Hindi besiciliği yaparken, kümeste yeterli bir havalandırma sağlanmalıdır. Temiz havalı
bir ortamda, vücudun gelişmesi ve yemden yararlanma artar. Aynı zamanda kümesteki
nemde kontrol edilerek yataklık daha iyi korunur. Havlandırma yetersiz olursa amonyak
gazı çoğalır, hayvanlarda solunum yolu hastalıklarına karşı duyarlılık artar. Palazlarda göz
tahrişi nedeniyle kısmi körlükler ortaya çıkabilir.
Sıcaklık yükselince civcivler güçlükle solurlar, kanatları düşer ve ısı kaynağından kaçarlar.
Hava cereyanı olunca da, civcivler belli bir yere toplanırlar. Isının normal olduğu durumda
ise civcivlerin kümes içindeki dağılımları normal, rahat ve serbest dağılım içindedirler.
Bütün havalandırma ekipmanları kullanıma hazır olmalıdır. Kümeste nem oranı % 65-70
olmalıdır.
80
Aydınlatma
*Büyütme çemberi başına bir adet 100 Watt gücünde bir ampul yeterli gelmektedir.
*Besiye alınan hindi kümeslerinde aydınlatma süresine ilk gün 23 saatle başlanır ve her
gün birer saat indirilerek 7. günde 16 saat aydınlatma süresi uygulamasına geçilir.
*Aydınlatma kümesin her yerinde eşit olacak şekilde yapılmalıdır.
*Aşırı aydınlatma yapılır ise kanibalizm, yetersiz aydınlatma yapılır ise yığılma sonucu
toplu ölümler ortaya çıkabilir.
BESLENME VE BAKIM
Tavuk ve diğer kanatlılarda olduğu gibi yem gideri hindilerde de genel giderlerin önemli
bir kısmını oluşturmaktadır(Yaklaşık % 70). Yemden yararlanmayı arttırmak için yem
içine her bir hindi için 0,5 gr. grit katılmalıdır. Besiye alınan hindilere yumurtadan çıkıştan
kesilme yaşlarına göre (16-18 haftalık yaşta kesimlerde) 5, yada (24 haftalık yaşta
kesimlerde) 6 farklı yem verilmektedir. Yaş ilerledikçe hindi palazlarının protein, vitamin
ve mineral ihtiyaçlarında bir azalma varken enerji ihtiyaçları yükselmektedir. Bazen her 4
haftada bir rasyon değişikliğinin zorlukları göz önünde bulundurulduğunda 3 ve 4 farklı
rasyon kullanılabilmektedir. Hayvan materyali ne olursa olsun, ilk 4 hafta içinde %28 ham
protein içeren başlangıç büyütme rasyonları kullanılmalı, sonraki 4 haftalık dönemde % 26
ham protein içeren büyütme rasyonu kullanılmalıdır. Daha sonraki gelişme döneminde 4’er
haftalık dönemlerde sırasıyla; 22, 19, 16.5 ve 14 ham protein içeren rasyonlarla
yemlenmelidir.
81
Entansif hindi yetiştiriciliğinde özel yapılmış hindi sanayi yemi kullanılmalıdır. Yem pelet
formunda, kalitesi iyi, kolay yutulacak formda olmalıdır. Yemler ve yemleme sistemlerinin
tümü küf olmaması bakımından kontrol edilmelidir. Hem rasyonun içeriği hem de
bakterilere karşı, yemlerden belirli aralıklarla numune alınarak gerekli laboratuar
kontrolleri yapılmalıdır.
Hindilerde Büyütme ve Semirtme dönemleri mevcuttur. Büyütme 0-6. hafta arasındadır.
Semirtme dönemi ise 7. hafta ile kesim arasındaki dönemdir. Hindilerde kesim yaşı (16-24
hafta), tavuk etlik piliçlerine (5-6 hafta) oranla uzun olduğundan yem tüketimleri oldukça
fazladır. Bu gün yetiştirilen kültür ırkı hindiler, iri ve küçük boy olmak üzere iki grupta
değerlendirilebilir. Her iki tip için ideal kesim yaşı erkeklerde 23-24. hafta, dişilerde ise
16-17. haftalardır. Bu sürede, entansif şartlarda iri boy erkek hindiler 20-22 kg, dişi
hindiler 9-10 kg canlı ağırlığa ulaşmaktadır. Ağır ırk hindilerin erkekleri 22 haftada 53.5
kg, dişileri ise 16. haftada 24 kg yem tüketmektedirler. Küçük boy hindilerde aynı
dönemlerde erkekler 6-7 kg, dişiler ise 3-4 kg canlı ağırlığa ulaşmaktadırlar.
Kültür ırkı broiler hindilerde 2,6-2,7 kg lık yem tüketimi ile 1 kg canlı ağırlık artışı
sağlanabilmektedir.
Hindilerin besin maddeleri gereksinimleri; yaş, canlı ağırlık, canlı ağırlık artışı, çevre
sıcaklığı ve hayvanların aktivitelerine bağlı olarak değişmektedir. Hindi palazlarının genç
yaştaki enerji gereksinimleri, broiler piliçler kadar yüksek değildir. Ancak broiler piliçlere
göre protein gereksinimleri yüksektir. Hindilerde yaş ilerledikçe protein ihtiyaçları azalır
bunun yerine enerji ihtiyacı artar, kesim dönemine yaklaştıkça yemdeki protein seviyesi 20
haftadan sonra % 14’e kadar düşürülürken enerji seviyesi aynı dönemde 3300 kcal/kg ME
değerine kadar yükselir. Canlı ağırlık artışı erkek palazlarda 24., dişi palazlarda 16. haftada
en yüksek düzeyine ulaşmakta, daha sonraki dönemlerde ise yavaş yavaş azalmaktadır.
Hindilerde normal besleme programı önerilmekle birlikte, geciktirilmiş gelişme yada telafi
büyümeside yapılabilmektedir. Büyüme döneminde belli bir süre yetersiz beslenmeyi
takiben, dengeli rasyonlarla yeterli besleme uygulanan hayvanlarda görülen bir olaydır. Bu
uygulamada büyüme bilerek genetik potansiyelin altında tutulmakta ve hayvanlar serbest
bir şekilde yemlemeye tabi tutulduklarında büyüme nispeti ve yemden yararlanmada hızlı
82
bir artış olmaktadır. Geciktirilmiş gelişmede birinci aşamada, yemin besin madde içeriği
veya yem miktarı sınırlandırılarak gelişme yavaşlatılır. İkinci aşamada ise geciktirilen
gelişme telafi edilerek hayvanlar pazarlama yaşına kadar hedef kesim ağırlığına ulaştırılır.
Böylece yemden tasarruf edilerek yemden yararlanma iyileştirilmiş olur. Başlangıçtaki
çalışmalarda yüksek proteinli başlama yeminden tasarruf etme amacı ön planda iken daha
sonra hızlı gelişmenin getirdiği ayak-bacak kusurları, göğüs ödemi ve yüksek ölüm oranı
gibi sorunların azaltılması da hedeflenmektedir. Hindilerde değişik yem miktarı veya
protein sınırlamasının yapıldığı çalışmaların karşılaştırıldığı bir araştırmada, sınırlı
yemleme ile erken yaşlarda gelişmenin geciktirilmesinin pazarlama yaşındaki yemden
yaralanma oranını kontrol grubuna göre % 3-10 arasında iyileştirdiği bildirilmiş olmasına
rağmen bazı çalışmalarda beklenen sonuç alınamamıştır.
83
KESIM :
Kesimden 8 saat önceden yem ve 3 saat önceden su kesilmelidir. Kesim ve yolma uygun
şekilde yapılmalıdır, aksi takdirde et ve deri görünüşünde bozulmaya neden olabilir. Kesim
aşamaları; şoklama, kesim, ıslatma(haşlama) ve yolma dır. Şoklama yapılarak kesimin
daha insani bir görünüm kazanması ve kanın daha fazla akması sağlanarak etin sertleşmesi
azaltılır: Kesim işleminde kafasının hemen altında boğaz kesiminde 45 derecelik bir açı
yapacak şekilde kesilir. Hemen ve bol miktarda kan akması kesimin doğru yapıldığını
gösterir. Kesimden sonra 1,5 – 2 dakika kanın akmasına izin verilir. Sonra hindiler 52-54 C
sıcaklıktaki suda 50-60 saniye tutulur ve yolma işlemine geçilir.
HASTALIKLARA KARŞI TEDBIRLER
Yetiştiricilikte esas kaide; hayvanları daima sıhhatli ve canlı tutmaktır. Önemli olan
hastalık gelmeden gerekli tedbirlerin alınmasıdır. Söz konusu tedbirlerle ilgili olarak; anaç
ve palazlar ayrı kümeslerde beslenmelidir. Hindi yetiştirilecek bölgede başka hiç bir
kanatlı hayvan olmamalıdır. Damızlık yumurta ve palazlar mutlaka hastalıksız sürülerden
alınmalıdır.
Kümesler boşaltıldığında sodalı su ile yıkanmalı, badana ve dezenfekte edilmelidir. Temiz
yem kullanılmalı, küflü ve bayat yem kullanılmamalıdır. Kümeslere kapasitelerinin
üzerinde hayvan konulmamalıdır.
Koruyucu aşılar zamanında yapılmalıdır. Hastalıktan ölen hayvanlar ya yakılmalı veya
üzerlerine kireç serpilerek toprağa gömülmelidir. Kümes girişlerinde toz kireç ve
dezenfektanlı su bulundurulmalı, kümes bakıcıları dışında yabancı kişilerin kümeslere
girişleri engellenmelidir. Her kümesin ayrı bakıcısı olması hijyen açısından gereklidir.
Zaman zaman sularına koruyucu olarak vitamin veya antibiyotik türü ilaçlar konulmalıdır.
84
AŞILAMA PROGRAMI
1.Gün T.R.T Aktif Burun/Göz, damlası, sprey, içme suyu
7.Gün ND Aktif Burun/Göz, damlası, sprey, içme suyu
21-24.Gün ND Aktif Burun/Göz, damlası, sprey, içme suyu
34-36.Gün T.R.T. Aktif Burun/Göz, damlası, sprey, içme suyu
50-60.Gün ND Aktif Burun/Göz, damlası, sprey, içme suyu
60.Gün POXINE Aktif Kanata iğne batırma
Not : Aşılama programları bölgesel hastalık risklerine göre ayarlanmalıdır.
KÜMES YOĞUNLUĞU
Erkek - Dişi 0-6. Hafta 9-10 Adet/M2
Dişi 7-18. Hafta 4,8 Adet/M2
Erkek 7-24. Hafta 2,8 Adet/M2
Karışık 0-6. Hafta 9-10 Adet/M2
Karışık 7-24. Hafta 4,4 Adet/M2
85
YERLİ CEVİZ ÜRETİMİ FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI
YERLİ ÇEŞİT İÇ CEVİZ VERİM TABLOSU
ARALIK MESAFE (M) AĞAÇ/Da YAŞ İÇ VERİMKG/AĞAÇ KG/Da
8 x 8 15
5-7 2,7-5 40-758-10 5,3-8 80-120
11-15 10-23,3 150-35016-20 28-60 420-900
1 DEKAR AŞILI CEVİZ KAPAMA BAHÇESİ 8*8 M ARALIKLI 15 FİDAN ÜRETİM FİZİBİLİTESİ
A- KURULUŞ GİDERLERİ MİKTAR BİRİM FİYAT
TOPLAM FİYAT
DİKENLİ TEL 40 METRE 8,50 TL 340SÜRME VE TIRMIKLAMA 1 DEKAR 40 TL 40
ÇUKUR AÇILMASI 15 ADET 3 TL 45FİDAN BEDELİ 15 ADET 11 TL 165
DİKİM 15 ADET 2,5 TL 37,5
TEMEL GÜBRELEME15 ADET (HER FİDANA 4 TENEKE
ÇİFTLİK GÜBRESİ) 4,5 TL 67,5DAMLAMA SULAMA 125
KURULUŞ GİDERLERİ TOPLAMI 820
B- BAKIM VE HASAT GİDERLERİ
ÇAPALAMA, SULAMA, GÜBRELEME VE BUDAMA 1 DEKAR 120 TL 120
HASAT İÇİN GİDER 1 DEKAR 60 TL 60BAKIM GİDERİ TOPLAMI 180
C- İÇ MEYVE DEĞERİ
YAŞ Kg/Da BİRİM FİYAT TUTAR
5-7 40-75 15 TL 6008-10 80-120 15 TL 1200
11-15 150-350 15 TL 225016-20 420-900 15 TL 6300
86
KURULUŞ GİDERLERİ TOPLAMI 820BAKIM GİDERLERİ (1-8. YILLAR
ARASI) 8 YIL 120 960
HASAT İÇİN GİDER (5-8. YILLAR ARASINDA) 4 YIL 60 240
1-8. YILLAR ARASI TOPLAM GİDERLER 2020
C- İÇ MEYVE DEĞERİ ÜRETİM BİRİM FİYAT TUTAR
5. YILDA 40 Kg 15 TL 6006. YILDA 50 Kg 15 TL 7507. YILDA 75 Kg 15 TL 11258. YILDA 80 Kg 15 TL 1.200
DEĞER TOPLAMI 3675
GELİR TUTAR8. YIL MEYVE DEĞERİ TOPLAMI 1.200
8. YIL GİDERLER 180
8. YIL NET GELİR 1.020
YILLIK NAKİT AKIMIYIL 0 1 2 3 4 5 6 7 8
GİDER -820
-120 -120 -120 -120 -
180-
180 -180 -180
GELİR 600 750 1.125 1.200
NET AKIM -820
-120 -120 -120 -120 420 570 945 1.020
KÜMÜLATİF NET AKIM -820
-940 -1.060 -1.180 -1.300 -
880-
310 635 1.655
87
İÇ VERİM ORANI(IRR)
GERİ ÖDEME SÜRESİ
14,691% 6,32 YIL
İSKONTO ORANI
NET BUGÜNKÜ DEĞER
(NPV)6% 748,308% 530,06
10% 342,9312% 182,0514% 43,4
88
İTHAL CEVİZ ÜRETİMİ FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI
İTHAL ÇEŞİT İÇ CEVİZ VERİM TABLOSU
ARALIK MESAFE (M) AĞAÇ/Da YAŞ İÇ VERİMKg/AĞAÇ Kg/Da
7 x 7 20
5-7 3,7-7,5 75-1508-10 10-15 200-30011-15 18-35 360-700
16-20 40-70 800-1400
1 DEKAR AŞILI CEVİZ KAPAMA BAHÇESİ 8*8 M ILE 15 FİDAN ÜRETİM FİZİBİLİTESİ
A- KURULUŞ GİDERLERİ MİKTAR BİRİM FİYAT
TOPLAM FİYAT
DİKENLİ TEL 40 METRE 8,50 TL 340SÜRME VE TIRMIKLAMA 1 DEKAR 40 TL 40
ÇUKUR AÇILMASI 20 ADET 3 TL 60FİDAN BEDELİ 20 ADET 15 TL 300
DİKİM 20 ADET 2,5 TL 50
TEMEL GÜBRELEME 15 ADET (HER FİDANA 4 TENEKE ÇİFTLİK GÜBRESİ) 4,5 TL 90
DAMLAMA SULAMA 125KURULUŞ GİDERLERİ TOPLAMI 1.005
B- BAKIM VE HASAT GİDERLERİ
ÇAPALAMA, SULAMA, GÜBRELEME VE BUDAMA 1 DEKAR 120 TL 120
HASAT İÇİN GİDER 1 DEKAR 60 TL 60BAKIM GİDERİ TOPLAMI 180
C- İÇ MEYVE DEĞERİ
YAŞ Kg/Da BİRİM FİYAT TUTAR
5-7 75-150 15 TL 1.125-2.250
8-10 200-300 15 TL 3.000-4.500
11-15 360-700 15 TL 5.400-10.500
16-20 800-1400 15 TL 12.000-
89
21.000
KURULUŞ GİDERLERİ TOPLAMI 1.005BAKIM GİDERLERİ (1-8. YILLAR ARASI) 8 YIL 120 960
HASAT İÇİN GİDER (5-8. YILLAR ARASINDA) 4 YIL 60 240
1-8. YILLAR ARASI TOPLAM GİDERLER 2.205
C- İÇ MEYVE DEĞERİ ÜRETİM BİRİM FİYAT
TUTAR
5. YILDA 75 Kg 15 TL 1.1256. YILDA 100 Kg 15 TL 1.5007. YILDA 150 Kg 15 TL 2.2508. YILDA 200 Kg 15 TL 3.000
DEĞER TOPLAMI 7.875
GELİR TUTAR
8. YIL MEYVE DEĞERİ TOPLAMI 3.0008. YIL GİDERLER TOPLAMI 180
8. YIL NET GELİR 2.820
YILLIK NAKİT AKIMIYIL 0 1 2 3 4 5 6 7 8
GİDER -1.005 -120 -120 -120 -120 -180 -180 -180 -180
GELİR 1.125
1.500
2.250
3.000
NET AKIM -1.005 -120 -120 -120 -120 945 1.32
02.07
02.82
0KÜMÜLATİF NET
AKIM-
1.005-
1.125-
1.245-
1.365-
1.485 -540 780 2.850
5.670
İSKONTO ORANINET
BUGÜNKÜ DEĞER (NPV)
6% 3361,878% 2.803,90
10% 2.324,2812% 1.910,8014% 1.553,36
90
İÇ VERİM ORANI (IRR) GERİ ÖDEME SÜRESİ
28,950% 5,4 YIL
JOJOBA EKİMİ
91
92
JOJOBA NEDİR?
Anavatanı Amerika'nın Arizona ve California eyaletleri ile Meksika'nın Sonora Çölü
olan, her zaman yeşil,100-200 yıllık ömre sahip çalı formunda bir çöl bitkisidir. İlk olarak
1789 yılında İtalyan Rahip Clavijero tarafından tanımlanmıştır. Bizde ise keçifındığı olarak
bilinmektedir.
JOJOBA KULLANIM ALANLARI
Yüksek hız ve sıcaklıkta çalışan makineler için yağlayıcı madde olarak rafine
edilmeksizin kullanım özelliğine sahiptir. Çok hassas makinelerin yağlanmasında
kullanılabilecek kadar incedir. Yüksek hararet ve basınca dayanıklı özelliği ile yemek ve
kızartmalarda kanserojen olmayan tek yağ. Ham yağ olarak, uzay, kara, deniz ve hava
araçlarında motor yağı olarak kullanıldığında 200 bin kilometre yağ değiştirmeden yol
aldırabilmektedir. Araçların yakıtına yüzde 5 ve yüzde 20 yakıt katkı maddesi olarak
konulduğunda 3 kat performans sağlamaktadır.
Kalitesi nedeniyle hızla temel kozmetik maddesi haline de gelmiştir. Acılaşma ve
bozulmaya karşı dayanıklı olması nedeniyle deri üzerinde hoş bir his oluşturmaktadır.
Temel madde olarak Jojoba kullanılmış şampuan, saç besleyicileri, saç spreyleri, vücut ve
banyo yağları, el losyonları, nemlendiriciler, güneş yağları, makyaj temizleyicileri, rujlar,
temizleme kremleri gibi birçok ürün Amerika ve Avrupa ülkelerinde satılıyor. 25 metreye
kadar inen kökleriyle erozyonu ve çölleşmeyi önlediği gibi, buğday dahi ekilemeyen kırsal
ve 1200 metreye kadar kullanılamayan engebeli arazileri ekonomiye kazandıracak
nitelikteki bu ürün İsrail başta olmak üzere dünyanın bir çok ülkesinde yetiştiriliyor.
93
JOJOBA BİTKİSEL ÖZELLİKLERİ
Jojoba 1933 yılında tohumundaki mumun yapısına benzer yağın, diğer bitkilerdekinden
farklı olduğu tespit edilmiştir. 600-1200m yüksekliklerde ve 1 dekar alanda 175-200 bitki
yetişebilmektedir. Ekiminden 2-8 yıl sonra faydalanılabilmektedir. Toprak seçiciliği
yoktur, çorak yerlerde büyüyebilir. Fakat don olayı kesinlikle olmaması gerekir. Yıllık
500mm yağış, iyi bir verim için yeterlidir. İdeal olarak Akdeniz iklimini sever. Kısa süreli
(-5)-(-9)oc düşük sıcaklıklara dayanıklıdır. Antepfıstığı gibi iki evciklidir; yani erkek ağaç
ve dişi ağaç diye iki tipi vardır. Jojoba çiçekleri yabancı tozlanır; tozlanma rüzgar, böcek
ve kuşlarla olur. Jojoba, tohum veya yarı odun çelikleri ile çoğaltılır. California’da 1.5 x
3m aralıkla dikilmektedir.
JOJOBA HANGİ BÖLGELERDE YETİŞİR?
Jojoba bitkisi Türkiye tarımı için alternatif olabilecek bir ürün. Yapılan araştırmalar,
jojoba üretimi için Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki fakir ve çorak
arazileri uygun ekim alanları olarak gösteriyor. Başta A.B.D., İsrail ve Meksika olmak
üzere Avustralya, Arjantin, Brezilya, Paraguay, Venezuella, Libya, Mısır, Sudan, Kuveyt,
Hindistan, Nijerya, Kenya, Japonya ve Avrupa Birliği Ülkeleri, Jojoba yetiştiriciliği
konusunda her türlü imkanı değerlendirmektedir. Hatta Japonya iklimi elvermediği için
jojobayı kendi topraklarında üretememesine karşın, Amerika ve Meksika’da bu bitkiyi
üreten tarım alanlarını satın almış durumda.
94
JOJOBA EKİMİNDE BİLİNMESİ GEREKEN ÖNEMLİ BİLGİLER
Jojoba tohumlarında %50 oranında yağ bulunmaktadır.
- Bir jojoba bitkisinden;
- 5 yaşında yarım kilo,
- 12 yaşında 2.5 kilo,
- 25 yaşında 14 kg tohum elde edilir.
- İlk verimde 1 bitkiden 350-600 g yağ elde edilebilir
- 2 ila 8 yıl sonra ilk verimi verir
- Toprak işleme ve çitleme (opsiyonel) hariç hiçbir masrafı yoktur
- Yağının rafine edilmesine gerek yoktur
- Yağını çıkarması basit ve zeytinyağı çıkarılma yöntemleriyle benzerlik
göstermektedir
- Eylül-Ekim aylarında ekilmesi önerilir
- Ayrıca sulanması zaruri değildir
- Ekilen bitkilerde %3-7 arası erkek çıkma olasılığı vardır
JOJOBA TAHMİNİ VERİM
1 Dekar Arazi Bitki Verimi Verim Süresi300 Bitki ekilir 175-200 bitkiden verim alınır 2 ila 8 yıl sonra ilk verim alınır125 ila 450 kg. tohum çıkarılır 75-225 kg. arası yağ elde edilir İlk verimden sonra tohumlanarak
sürekli verim alınır
95
JOJOBA TOHUM TEDARİK VE FİYATLARI
Jojoba tohumu iç ve dış piyasada da tohum bulmak mümkündür. Özel sektörde Jojoba
ekimi yapan, yağını işleyen ve tohum temin eden 16 işletme mevcuttur. Mevcut olarak
tohumunun tanesi tahmini 1,5 TL’dir. Tohum ekilmesi halinde ilk verim 3-4 sene içine
alınabiliyor. İlk başlayanlar için 50-100 fidan makul bir girişim olabilir. İki yaşında bir fide
için ise tanesine 12 TL civarı bir ödeme yapılması gerekiyor. Fide ekiminde ise 1-2 sonra
ilk verim alınabiliyor.
JOJOBA PİYASA FİYATI
Mevcut olarak Jojoba yağının tahmini kilosu 150-180 TL’den satışa sunulabilmektedir.
Yağının tonu tahmini 4000-5000 dolardan alıcı bulmaktadır. Fiyatlar ülkelere ve alıcıya
göre değişiklik arz etmektedir.
JOJOBA PİYASA TALEBİ
Devlet alım garantisi vermiyor fakat en kötü ihtimalle internette dahi satış ilanı vermeniz
alıcı bulmanız için yeterli olacaktır. Örneğin, www.sahibinden.com (ebay) sitesinde arama
motoruna Jojoba yağı yazıp talep etmeniz durumunda mevcut fiyatlara ulaşabilir aynı
zamanda satış için ilan verebilirsiniz. Ürüne olan talepte kesinlikle sıkıntı yoktur. Jojoba
yağı işleyen 16 tesisden birine (örneğin Osmaniye Tarım ve Fidancılık Tesisleri) üretilen
yağ satılabilir. Jojoba yağına yıllık 100 bin ile 200 bin ton dolayında talep vardır
Dünyadaki mevcut üretim 1000-2000 tondur.
96
TRC3 BÖLGESİNDE NERELER EKİM İÇİN UYGUNDUR?
Arazi yapısının konvansiyonel tarıma elverişsiz olduğu yerlerde Jojoba ekimi
yapılabildiğinden ötürü, kıraç topraklarda ve yamaçlara doğru ekim yapılması daha makul
görünmektedir. Bu çerçevede Şırnak, Batman, Siirt ve Mardin illeri genelinde, don
olayının yaşanmadığı ve Akdeniz iklimine en yakın bölgelerde yetiştirilmesi makuldür.
ARAZİ TAHSİSİ
İl Çevre Orman Müdürlükleri 49 yıllığına ekim için arazi kiralamaktadır. Ayrıca Milli
Emlak aynı şekilde hazine arazilerini Jojoba ekimi için 49 yıllığına kiralayabilir. Milli
Emlak’tan kira bedeli ödenmeksizin arazi tahsis edilebilir. Bu hususta ekim için arazi
tahsis başvurusunda bulunulması gerekmektedir.
97