PROJEKTENTROPIA DHE BOTA E

GJALLE

Punoi: Daniel Volaj

Qellimi : Zbatimi i parimit te dyte te termodinamikes ne proceset jetesore te bimesise dhe qenieve te gjalla qe shkembejne oksigjen dhe lende ushqyese me mjedisin rrethues.

C’NDODH ME ENTROPINE NE SISTEMET TERMODINAMIKE?

Ligji i dyte i termodinamikes shpresh shkallen e crregullesise ne nje sistem fizik. Entropia rritet me rritjen e shkalles se crregullesise se sistemit.Entropia ne boten qe ne njohim ne kushte normale eshte gjithmone ne rritje. Cdo sistem termodinamik i lene ne kushte normale do te rrise entropine e saj duke u prishur, kalbur, ndryshkur, shnderruar ne nje lend tjeter etj.

Sipas ketij ligji nuk ka shmangje nga proceset e siper permendura, cdo gje do te crregullohet ne kushte normale per ti lene vend dickaje tjeter apo nje forme tjeter te vetvetes.

ANALIZONI ROLIN QE LUAN DIELLI, SHKEMBIMI I LENDEVE USHQYESE DHE ENERGJIA E NEVOJSHME PER KRYERJEN E PROCESEVE JETESORE

Dielli apo shkembimi i lendeve te nevojshme sigurojne kryerjen e proceseve jetesore ne nje bime apo kafshe. Keto faktore jane pergjegjes per ndryshimin e entropise ne kushte normale te kafsheve apo njerezve. Nje bime per kryer proceset e nevojshme jetesore duhet te marre lende nga toka,uje, energji diellore dhe CO2. Keto lende mundesojne qe bima te ndryshoje, te behet “e crregullt”, te prodhoje oksigjen dhe te rritet. Pra keto faktore realizojne rritjen e entropise te bima, duke e vendosur ate ne nje zinxhir jetese me gjallesa apo dukuri te tjera, dhe duke mbajtur balancen e jetes.

ROLI I FOTOSINTEZES DHE METABOLIZMIT

Fotosinteza eshte procesi i shnderrimit te faktoreve te jashtem ne menyre te tille qe bima te mbijetoje dhe te kryej proceset jetesore, ndersa metabolizmi gjendet te kafshet dhe ka pothuaj te njetin funksion si fotosinteza. Ai shnderron lendet ushqyese, ujin e faktoret e jashtem ne energji dhe mbarevajtje te sistemit jetesor.

Keto dy procese kryesore jane pergjegjese per rritjen e entropise ne kushte njerezore te kafshes apo bimet. Nepermjet metabolizmit njeriu ndryshon forme trupore pra shkalla e crregullesise rritet. Atij I zgjaten floket pa mbarim ne kushte normale, apo plaket fizikisht deri sa vdes. E njejta gje vihet re edhe te bima

ARGUMENTONI SE PROCESET JETESORE NE BOTEN E GJALLE ZHVILLOHEN NE PERPUTHJE ME PARIMIN E DYTE TE TERMODINAMIKES.

Bota e gjalle perbehet nga nje cikel gjallesash te cilat nderveprojne me njera tjetren. Qe ky nderveprim te kryhet ne menyre te vazhdueshme nevoitet qe kto gjallesa te shnderrohen apo t’i len vend njera tjetres. Rritja e entropise te bima( prodhimi I oksigjenit) mundeson mbijeten e njeriut, jeta e te cilit duhet te kete nje mbarim, duhet te vdese. Cdo te ndodhte nese bima do ta kishte entropine 0, pra as do te rritej as do te clironte oksigjen? Cdo te ndodhte nese njeriu do te qendronte perher ne te njejten forme, sdo te linde pasardhes, sdo te rritej apo sdo te vdiste? Sa njerez do kishim ne bote ne rast se entropia sdo ne trupin e njerezve do te ishte 0 jo ne rritje? Une mendoj se proceset jetesore ne boten e gjalle jane te nderthurura ne ate menyre qe te mundesojne mbarvajtjen e njeri-tjerit, dhe vazhdimin e jetes.

A JANE BIMET DHE GJALLESAT SISTEME TE HAPURA APO TE MBYLLURA

Une mendoj se bimet dhe gjallesat jane sisteme te hapura sepse ato shkembejne energji apo lende me mjedisin dhe njeri tjetrin.

Pikerisht ky fakt mundeson jeten.

TREGONI SE SISTEMET JETESORE ZVOGELOJNE ENTROPINE PASI ZVOGELOJNE ENERGJINE E MJEDISIT RRETHUES Une mendoj se cdo organizem i marre i vetem

rrit entropine e tij me kalimin e kohes, por duke I marre keto organizma ne nje sistem jetesor entropia zvogelohet. Me rritjen e entropise se cdo “njesie” realizohet balanca apo mbarvajtja e sistemit. Parandalohen crregullesi te medha te sistemit jetesor, skemi bime me melci apo njerez me gjethe. Cdo sistem jetesor e shnderon energjine e mjedisit ne energji kimike per te mundesuar kryerjen e proceseve jetesore pra zvogelon entropine e sistemit. Ndryshimi eshte normal po te jete gradual dhe ne shkallen e kohen e duhur.

PERSHKRUANI FAZAT E SHNDERRIMIT TE ENERGJISE DIELLORE NE NJE ORGANIZEM TE GJALLE Energjia diellore vjen nepermjet rrezeve nga

Dielli, nje burim I pashtershem energjie. Neperjet kesaj energjie mundesohet jetesa ne toke. Energjia diellore e perthitur nga bima shnderrohet ne energji kimike per te prodhuar energji e me vone ne energji kinetike per rritjen e bimes, e keshtu me rradhe. E njejta gje ndodh edhe ne kafshe ku energjia diellore e bashkuar me faktore te tjere shnderrohet ne energji kimike dhe kjo me pas arrin kryerjen e punes apo proceseve jetesore

C’ESHTE NJE TEST METABOLIZMI DHE C’TREGON KY TEST

Testi i metabolizmit vlereson metabolizmin vetjak te nje personi si te shpejte mesatar apo te ngadalte. Ai mat shpejtesine e proceseve anabolike. Ky test pervec se tregon se sa shpejt arrin te punoje metabolizmi yne, sugjeron llojin e ushqimeve qe ne duhet te konsumojme. Secili nga ne duhet te dije se cfare ushqimesh jane te keshillueshme per tipin e metabolizmit.

PERSHKRUANI DISA NGA USHQIMET TUAJ TE PREFERUARA VLERAT DHE TE METAT E TYRE

BrumratKryesisht te meta, ne rast se teprohet me ato. Ushqime me teper kalori dhe shkaktare per semundje shendetesore Vlerat jane qe mbajne gjalle trupin e njeriut ne raste aktivitetesh fizike

Peshku

Pemban proteina dhe asimimilohet me kollaj nga metabolizmi njerezor. Ka si vlere zhvillimin mental dhe fizik te njeriut. Ka kryesisht vlera dhe pak te meta

Veza

Veza eshte nje ushqim qe permban edhe vlera edhe te meta. Permban vlera ushqyese, por gjithashtu mund te kthehet ne te demshem nese teprohet me konsumimin e saj, sepse permban kolesterol

ARGUMENTONI SE TRUPI I NJERIUT, SI TE GJITHA GJALLESAT ESHTE NJE MOTOR TERMIK

Cdo gjallese perfshire njeriun ka nevoje te shnderroje energji te ndryshme per te realizuar proceset jetesore. Dime qe motorrat termik bejne po njelloj. Ne te dy rastet energjia e marre kthehet ne pune nepermjet nje rendimenti te caktuar, jo cdo energji e marre shnderrohet ne pune, nje pjese leshohet. P.sh nxehtesia qe shkembejme me mjedisin. Prandaj une mendoj se trupi i njeriut si te gjithe gjallesat eshte nje motor termik.