www.kimyafull.com

FONKSİYONEL GRUPLAR

www.kimyafull.com

Hidrokarbonlardan bir hidrojen atomu ayrılmasıyla oluşan taneciklere radikal denir.

Alkanlardan oluşan radikal gruplar alkil olarak adlandırılır ve R harfiyle gösterilir.

Alkil gruplarının adlandırılmasında bileşiğin alkan adındaki –an eki yerine –il eki getirilir.

ALKAN FORMÜL ALKİL FORMÜL

Alkenlerde ise bileşikten bir hidrojen atomunun kopması sonucu alkenil grubu oluşur ve

adlandırılırken bileşiğin alken adına –il eki getirilir

ALKEN FORMÜL ALKENİL FORMÜL

Alkin bileşiklerinden bir hidrojen atomunun kopması sonucu alkinil grubu oluşur ve

adlandırılırken bileşiğin alkin adına –il eki getirilir

ALKiN FORMÜL ALKiNİL FORMÜL

Aromatik hidrokarbonlardan oluşan radikal gruplar aril olarak adlandırılır.Örneğin, C6H6

formülüne sahip olan benzen molekülünden bir hidrojen atomu ayrıldığında C6H5- formülüne

sahip olan fenilkökü oluşur. Naftalinden oluşan aril grubu ise naftil olarak adlandırılır

RADİKAL

GRUPLARIN

OLUŞUMU

www.kimyafull.com

1-Alkil grubuna hidroksi(–OH) grubunun bağlanması Alkil grubuna –OH grubunun bağlanmasıyla alkol sınıfı organik bileşikler oluşur. –OH

grubunun oksijeniyle alkil grubunun karbon atomu arasında gerçekleşen bağlanma sonucu alkoller oluşur. Örnek:

Örnek:

Bir alkil grubuna birden fazla OH grubu bağlanabilir. Birden çok bağlanmalar sonucu polialkoller oluşur.

2-Alkil grubuna alkoksi(R–O–) grubunun bağlanması Alkoksi (R–O–) grubunun bir alkil grubuna bağlanmasıyla eter sınıfı organik bileşikler

oluşur. Eterlerde oksijen atomu iki alkil grubundaki karbon atomlarıyla bağ yapar.

Örnek:

Örnek:

Eter bileşiklerinde farklı alkil grupları bulunabilir.

Örnek:

Örnek:

3-Alkil grubuna halo(–X) grubunun bağlanması Organik kimyada halojen atomları X ile sembolize edilir. Alkillere halojen eklenmesiyle alkil halojenür bileşikleri oluşur. Örnek:

Halojenler alkil grubunun herhangi bir karbonuna bağlanabildiği gibi aynı karbon atomuna da birden fazla halojen bağlanabilir. Örnek:

Alkollerde bir karbon atomunda iki OH grubu

bulunmaz.

www.kimyafull.com

4-Alkil grubuna karbonil grubunun bağlanması

a) Karbonil grubuna bir alkil grubunun ve hidrojen atomunun bağlanmasıyla aldehit sınıfı organik bileşikler oluşur.

Örnek:

b) Karbonil grubuna iki alkil grubunun bağlanmasıyla keton sınıfı organik bileşikler

oluşur.

Örnek:

Keton sınıfı bileşiklerde alkil grupları farklı olabilir.

Örnek:

5-Alkil grubuna karboksil(– COOH) grubunun bağlanması Alkil grubuna karboksil (– COOH) grubunun bağlanmasıyla karboksilik asit sınıfı organik

bileşikler oluşur.

Örnek:

Karboksil grupları yukarıdaki gibi kapalı ya da açık olarak yazılabilmektedir.

Örnek:

Alkil gruplarına birden fazla karboksil grubu bağlanabilir. Bunun sonucunda polikarboksilik asitler oluşur.

Örnek:

Karboksilik asitlerin en küçük üyesi olan formik asitte karboksil grubuna sadece hidrojen atomu bağlıdır: H-COOH

www.kimyafull.com

6-Alkil grubuna açil(RCO –) grubunun bağlanması Karboksilik asitlerden OH grubunun çıkarılmasıyla oluşan gruba açil grubu denir ve Bu gruba, eşleşmemiş elektrona sahip olan karbon atomu üzerinden atom ve gruplar bağlanabilir

Örnek:

7-Alkil grubuna amino(– NH2) grubunun bağlanması Amonyak molekülünden bir H ayrılmasıyla amino (– NH2) grubu oluşur. Alkil grubuna amino

(– NH2) grubunun bağlanmasıyla amin sınıfı organik bileşikler oluşur.

Örnek:

Amin bileşiklerinde azot atomuna birden fazla alkil grubu bağlanabilir.

Örnek:

8-Alkil grubuna siyano (– CN) grubunun bağlanması Alkil grubuna siyano (– CN) grubunun bağlanmasıyla siyano sınıfı organik bileşikler oluşur.

Siyano grubu, alkil grubunun herhangi bir karbonuna bağlanabilir.

9-Alkil grubuna fenil (– C6H5) grubunun bağlanması Benzen (C6H6) bileşiğinden bir H ayrılmasıyla oluşan gruplara fenilgrubu denir.

Alkil grubuna fenil (–C6H5) grubunun bağlanmasıyla aromatik bileşikler oluşur.

www.kimyafull.com

10-Alkil grubuna farklı grupların bağlanması Alkil gruplarına farklı gruplar birden çok sayıda bağlanabilir. Bunun sonucunda birden çok özelliğe sahip organik bileşikler oluşur.Örneğin, aynı alkil grubuna hidroksi ve karboksil grupları bağlanabilir.

Örnek:

Alkil grubuna amino ve karboksil gruplarının bağlanması ile aminoasit bileşikleri oluşur. Aminoasit bileşikleri amino grubuna bağlı olarak bazik, karboksil grubuna bağlı olarak ise asidik özellikler gösterir. Örnek:

Bileşik Sınıfının Adı Fonksiyonel Grup

Alkol

Eter

Aldehit

Keton

Karboksilli Asit

Amin

Amid

Ester

Siyano

www.kimyafull.com

1.TEST

1.SORU:

2.SORU:

3.SORU:

4.SORU:

5.SORU:

6

www.kimyafull.com

7.soru:

8.soru:

9.soru:

10.soru: