FOS 104

NPAInga Sigurðardóttir

13.04.2023 2

Notendastýrð persónulegaðstoð (NPA)

• NPA felst í að fatlað fólk ráði það aðstoðarfólk sem það kýs sjálft.

• NPA felst í að aðstoðarfólk vinnur samkvæmt starfslýsingu sem fatlað fólk semur og samræmist lífstíl og kröfum viðkomandi.

• Markmið NPA er að fatlað fólk geti lifað lífi sínu og haft sömu möguleika og ófatlað fólk.

• NPA felur í sér hámarks stjórn á hvernig aðstoð er skipulögð og hönnuð eftir einstaklingsbundnum þörfum og lífsstíl

13.04.2023 3

Beingreiðslur (direct payment)• Beingreiðslur eru grundvallaratriði þess að fatlað fólk hafi

notendastýrða persónulega aðstoð.• Notað hefur verið hugtakið þjónustusamningur yfir beingreiðslur hér

á landi.• Beingreiðslur eru greiðslur frá ríki og/eða sveitarfélagi til fatlaðs fólks

sem það getur ráðstafað sjálft og keypt þá aðstoð sem hentar því.• Fatlað fólk getur með beingreiðslum keypt þjónustu frá þeim

þjónustuaðilum sem það vill.• Fatlað fólk hefur þar með frumkvæðið yfir eigin aðstoð og valdið

færist frá kerfinu.• Samkvæmt hugmyndafræðinni um sjálfstætt líf skulu beingreiðslur

vera ákvarðaðar út frá sjálfsmati fatlaðs fólks um eigin þjónustuþörf.

13.04.2023 4

Samvinnufyrirtæki

• Fatlað fólk hefur fulla stjórn á þróun og vinnubrögðum fyrirtækisins enda sérfræðingar í eigin lífi og þannig í bestu stöðunni til þess að veita ráðgjöf, styðja við gerð sjálfsmats og vera fyrirmynd fyrir annað fatlað fólk

13.04.2023 5

Samvinnufyrirtæki fatlaðs fólks

• Vinnuveitandi aðstoðarfólks• Bjóða stjórnendum upp á námskeið og þjálfun í hlutverki sínu• Bjóða ráðgjöf og eftirfylgni fyrir stjórnendur• Veita upplýsingar um réttindi og möguleika fatlaðs fólks• Greiða laun og launatengd gjöld fyrir aðstoðarfólk• Halda stjórnendum upplýstum um stöðuna á beingreiðslum• Halda sveitarfélögum/ríki upplýstum um notkun stjórnenda á

beingreiðslum.• Sinna pólitískri baráttu• Efla þekkingu á hugmyndafræði SL innan stjórnsýslunar og í

samfélaginu öllu

13.04.2023 6

Talsmenn• Fólk sem ekki getur sinnt störfum stjórnanda án aðstoðar á að eiga

rétt á talsmanni, s.s. börn, unglingar, fólk með þroskahömlun, geðröskun o.fl.

• Talsmaðurinn er valinn af fötluðu fólki, oft með stuðningi frá aðstandendum.

• Talsmaður er foreldri, systkini, vinur eða annar aðstandandi í flest öllum tilvikum. Nauðsynlegt er að talsmaður þekki viðkomandi náið, geti átt samskipti við hann og beri hagsmuni hans fyrir brjósti.

• Talsmaður styður viðkomandi við utanumhald um NPA og tryggir að aðstoðarfólkið starfi alltaf á hans forsendum.

• Talsmanni ber einnig að tryggja stöðugleika og öryggi aðstoðarinnar þar sem hún getur verið lífsspursmál fyrir fötluðu manneskjuna.

13.04.2023 7

NPA miðstöðin

• Var stofnuð 16. júní 2010• Er í eigu og undir stjórn fatlaðs fólks• Tilgangurinn er að styðja fatlað fólk við að útvega og

skipuleggja persónulega aðstoð• Starfsemin byggir á hugmyndafræði um sjálfstætt líf og

skilyrðum til aðildar að Evrópusamtökum um sjálfstætt líf (ENIL)

• Starfssemin:• - Að aðstoða við starfsmannamál• - Jafningjaráðgjöf• - Fræðslu til aðstoðarfólks, almennings og stjórnvalda• - Þátttöku í alþjóðlegu samstarfi