Akademik Zərifə Əliyeva adınaNaxçıvan Şəhər Poliklinikasında Bakışəhərindəki Endokrinoloji Mərkəzinvə Naxçıvan Muxtar RespublikasıEndokrinoloji Dispanserinin birgətəşkilatçılığı ilə “Endokrinologiyanınmüasir problemləri” mövzusundaelmi-praktik konfrans keçirilib. Konfransda Naxçıvan Muxtar Respub-

likası Səhiyyə nazirinin müavini Sona Məm-mədova səhiyyə sisteminin inkişafından,bu sahənin maddi-texniki bazasının, kadrpotensialının gücləndirilməsindən, infra -strukturun yenidən qurulmasına dövlət qay-ğısından danışaraq bildirib ki, hazırda beləmüəssisələrin bilikli tibbi kadrlarla təminolunması prioritet məsələ kimi diqqət mər-kəzində saxlanılır. Həkimlərin peşə baca-rığının yüksəldilməsi üçün müxtəlif tədbirlərhəyata keçirilir. Müasir müalicə metodlarınınöyrənilməsi və tətbiqi üçün tanınmış xəs-təxana və klinikaların iş təcrübəsindən is-tifadə olunur. Bu gün inkişaf edən dünyasəhiyyə sisteminin müasir nailiyyətlərininöyrənilməsində, ondan faydalanmaqda elmi-praktik konfransların mühüm əhəmiyyətkəsb etdiyi nəzərə alınaraq bu işə daimidiqqət yetirilir. Azərbaycan RespublikasıSəhiyyə Nazirliyi Bakı Şəhər EndokrinolojiMərkəzin və Naxçıvan Muxtar Respublikası

Endokrinoloji Dispanserin birgə“Endokrinologiyanın müasirproblemləri” mövzusunda elmi-praktik konfrans keçirməsi artıqənənə halını alıb. Hər il Bakıdangələn yüksəkixtisaslı həkimlərEndo krinoloji Dispanserin hə-kimləri ilə birgə bölgələrdə kon-sultativ söhbətlər, səhiyyə maarifiişi aparır, rayonlarda bu qəbildənolan xəstələrə baxış keçirir, onlaratibbi məsləhətlər verirlər.

Bakı şəhərindəki Endokrino-loji Mərkəzin direktoru Rauf Cabbarov “IItip şəkərli diabetdə erkən insulin müalicəsinəgöstərişlər”, ”Diabetik polineyropatiyalar,müalicə prinsipləri”, Bakı şəhərindəki Mər-kəzi Dənizçilər Xəstəxanası Endokrinolojişöbəsinin müdiri Nazim Rüstəmov “Şəkərlidiabet II tip, pilləli müalicə prinsipləri”mövzularında məruzələrlə çıxış ediblər.

Bildirilib ki, şəkərli diabet endokrin sis-temin ən geniş yayılmış xəstəliklərindənbiridir. Hazırda dünyada 250 milyondançox şəkərli diabet xəstəsi var. Hər il qeydəalınan ölüm hallarının 5 faizi şəkərli diabetnəticəsində baş verir. Odur ki, bu xəstəlikləmübarizə hazırda dünya səhiyyəsinin ənaktual məsələlərindən biridir.

Son illər ölkəmizdə onların müalicəsi,şəkərli diabetin profilaktikası istiqamətindəmühüm tədbirlər görülüb. “Şəkərli diabetxəstəliyinə tutulmuş şəxslərə dövlət qayğısıhaqqında” Qanun, 2006-2010-cu və 2011-2015-ci illəri əhatə edən “Şəkərli diabetüzrə Dövlət Proqramı” qəbul edilib. Hazırdabu proqram uğurla icra olunur.

Tədbirdə məlumat verilib ki, muxtarrespublikamızda da görülmüş tədbirlər nə-ticəsində şəkərli diabet xəstələrinin dərmanvə özünənəzarət vasitələri ilə təmin olunmasıxeyli yaxşılaşıb. 2007-ci ildə verilmiş qlü-kometr aparatları və test lövhələrindən

ibarət özünənəzarət vasitələri yeniləri iləəvəz olunub. Bu aparatlar Naxçıvan MuxtarRespublikası Endokrinoloji Dispanserindəqeydiyyatda duran hər bir xəstənin özünəödənişsiz olaraq təqdim edilir. Eyni zamandaaparatla qanda şəkərin miqdarının təyinedilməsi qaydaları izah olunur.

Müalicə-diaqnostika işinin yaxşılaşdı-rılması şəkərli diabet xəstələrinin aşkar-lanması üçün də şərait yaradıb. 2011-ciildən Naxçıvan Diaqnostika-Müalicə Mər-kəzinin laboratoriyasında şəkərli diabetxəstələri üçün qlükozalaşmış hemoqlobinintəyininin tətbiq olunması həmin xəstələrinqanında şəkərin miqdarına daha dəqiq nə-zarət etməklə diabet əleyhinə dərman pre-paratlarının dozasının müəyyən edilməsinidaha da asanlaşdırıb. Endokrinoloji Dis-panser tərəfindən şəkərli diabetin diaqnos-tikası və müalicəsi üzrə klinik protokollarıntətbiqi, xəstəliyin profilaktikasına dair maa-rifləndirici söhbətlərin aparılması, diabetinfəsadlarının profilaktikası məqsədilə tibbmüəssisələrində təlim məktəbləri şəbəkəsiningücləndirilməsi üzrə tədbirlərin həyata ke-çirilməsi diqqət mərkəzində saxlanılır. Buməqsədlə artıq dörd ildən çoxdur ki, diabetməktəblərinin təlim, məşğələ və treninqləritəşkil olunur.

Muxtar respublika endokrinoloqları, te-rapevtləri, nevroloqları, cərrah və gineko-loqlarının iştirak etdiyi konfransda müza-kirələr aparılıb, suallar cavablandırılıb,tədbir iştirakçılarına kitabça və bülletenlərpaylanılıb.

Bakıdan gələn yüksəkixtisaslı həkimlərEndokrinoloji Dispanserin endokrinoloqlarıilə birgə bölgələrdə konsultativ söhbətlər,səhiyyə maarifi işi aparacaq, rayonlardabu qəbildən olan xəstələrə baxış keçirəcək,onlara tibbi məsləhətlər verəcəklər.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Səhiyyə

Nazirliyinin mətbuat xidməti

“Endokrinologiyanın müasir problemləri” mövzusunda elmi-praktik konfrans

Muzeylər elə ünvanlardır ki, bu-raya üz tutanlar mənsub olduqlarıxalqın tarixi, mədəniyyəti, görkəmlişəxsiyyətləri haqqında mütləq yeniməlumatlar əldə etmək imkanı qa-zanırlar. Bu amil nəzərə alınaraqmuxtar respublikada keçirilən “Mu-zey günləri”ndə mərkəzi və yerliicra hakimiyyəti orqanlarının, müx-təlif təşkilatların əməkdaşları mu-zeylərə gedir, görkəmli şəxsiyyətlərinhəyat və fəaliyyətini, tariximizi, mə-dəniyyətimizi, milli dəyərlərimiziözündə əks etdirən eksponatlarlatanış olurlar.

İyunun 27-də Naxçıvan MuxtarRespublikası Ali Məclisi Aparatının,Naxçıvan Muxtar Respublikası AliMəclisinin Sədri yanında GənclərFondunun və Naxçıvan Muxtar Res-publikası Ali Məclisinin Naxçıvan-şünaslıq Mərkəzinin kollektivləriNaxçıvan Dövlət Xalça Muzeyindəolmuşlar. Məlumat verilmişdir ki,son illər muxtar respublikada xal-

çaçılıq sənətinin inkişafı istiqamə-tində məqsədyönlü tədbirlər həyatakeçirilmiş, mədəni irsimizin qorun-ması işinə diqqət artırılmışdır. Mux-tar respublikada xalçaçılıq sənətininyaşadılması istiqamətində görülənişlər bu sahə üzrə yeni elmi araş-dırmaların aparılmasına stimul ol-muşdur. Naxçıvan Muxtar Respub-likası Ali Məclisi Sədrinin Sərən-camı ilə 1998-ci ildə fəaliyyətə baş-layan Naxçıvan Dövlət Xalça Mu-zeyi 2010-cu ildə yeni bina ilətəmin edilmiş, 2013-cü ildə isə mu-zeyin ekspozisiyası yenidən qurul-muşdur. Hazırda muzeydə 3292eksponat vardır.

Həmin gün Naxçıvan MuxtarRespublikası Nazirlər Kabinetinin,Ali Məhkəmənin, Naxçıvan ŞəhərMəhkəməsinin və ixtisaslaşdırılmışməhkəmələrin kollektivləri də Nax-

çıvan Dövlət Xalça Muzeyindəolmuşlar.

Naxçıvan Muxtar RespublikasıKənd Təsərrüfatı, Rabitə və YeniTexnologiyalar və Səhiyyə nazir-liklərinin kollektivləri Heydər ƏliyevMuzeyində, Naxçıvan Muxtar Res-publikası Dövlət Gömrük Komitə-sinin, Ədliyyə Nazirliyinin, Föv-

qəladə Hallar Nazirliyinin və struk-tur qurumlarının kollektivləri Ədə-biyyat Muzeyində, Daxili İşlər Na-zirliyinin, Milli Təhlükəsizlik Na-zirliyinin, Naxçıvan Muxtar Res-publikası Prokurorluğunun kollek-tivləri “Xan Sarayı” Dövlət Tarix-Memarlıq, Möminə Xatın və AçıqSəma Altında Muzey Kompleksində,

İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkil(Ombudsman) Aparatının, Maliyyəvə Vergilər nazirliklərinin kollek-tivləri Naxçıvan Dövlət Tarix Mu-zeyində, İqtisadiyyat və Sənaye,Nəqliyyat, Əmək və Əhalinin SosialMüdafiəsi nazirliklərinin kollektiv-ləri Dövlət Bayrağı Muzeyində,Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazir -liyinin, Naxçıvan Muxtar Respub-likası Ali Məclisinin Sədri yanındaDövlət Qulluğu Məsələləri üzrəKomissiyanın, Dövlət Şəhərsalmavə Arxitektura Komitəsinin kollek-tivləri “Naxçıvanqala” Tarix-Me-marlıq Muzey Kompleksində, Mə-dəniyyət və Turizm, Gənc lər və İd-man nazirliklərinin kollektivləri isəC.Naxçıvanskinin ev-muzeyindəolmuşlar.

Muxtar respublikanın rayonla-rında fəaliyyət göstərən idarə, müəs-sisə, təşkilatların nümayəndələri dəmuzeyləri ziyarət etmişlər.

“Şərq qapısı”

Muxtar respublikada keçirilən “Muzey günləri”böyük ictimai əhəmiyyət daşıyır

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin2015-ci il 29 iyun tarixli Sərəncamı ilə I Avropa Oyunlarındaqazanılmış yüksək nailiyyətlərə və Azərbaycan idmanınıninkişafında böyük xidmətlərinə görə bir qrup idmançı təltifedilmişdir. Təltif olunanlar arasında Naxçıvan Muxtar Res-publikasının idmançısı da vardır.

“Tərəqqi” medalı iləƏliyev Tayfur Nəriman oğlu

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin2015-ci il 29 iyun tarixli Sərəncamı ilə Azərbaycanidmanının inkişafındakı xidmətlərinə görə I Avropa Oyun-larında uğurla çıxış etmiş idmançıların məşqçiləri “Azər-baycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu” ilə təltifedilmişlər. Təltif olunanlar arasında Naxçıvan Muxtar Res-publikasından olan məşqçi də vardır.

Eyvazov Məmmədəli Əhməd oğlu

İyunun 29-da birinci Avropa Oyunlarındaqalib gəlmiş idmançılarımız, onların məşq-çiləri, Azərbaycan idman ictimaiyyətininnümayəndələri və oyunların təşkilində xid-mətləri olmuş xarici tərəfdaşlarla görüşkeçirilib.

Azərbaycan Respublikasının Prezidentiİlham Əliyev, xanımı, “Bakı-2015” birinciAvropa Oyunları Təşkilat Komitəsinin sədriMehriban Əliyeva və ailə üzvləri mərasimdəiştirak ediblər.

Dövlətimizin başçısı mərasimdə nitqsöyləyib.

Sonra mükafatlandırma mərasimi olub.

Rəsmi xronika

Øß ÃÐDoğma, canım-varlığım qədərsevdiyim Azərbaycanımmənim qibləgahımdır

Təsisçi: Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi və Nazirlər Kabineti

www.serqqapisi.az

Qiyməti 20 qəpikGündəlik ictimai-siyasi qəzet

qapısıQəzet 1921-ci

ildən çıxır Sayı: 126 (21.278)

30 iyun 2015-ci il, çərşənbə axşamı

Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Şəhərsalmavə Arxitektura Komitəsinin Ordubad Rayon İdarə-sinin inşaatçıları bölgədə həyata keçirilən tikinti-quruculuq tədbirlərində fəallıq göstərirlər.

Hər il rayonun müxtəlif yaşayış məntəqələrindəbir neçə yeni obyekt inşa olunaraq təhvil verilir.Cari ildə də idarənin inşaatçıları bir sıra quruculuqtədbirləri ilə məşğuldurlar. Belə tədbirlərdən rayonunGilançay kəndinə də pay düşüb. Hazırda adıçəkilənidarənin inşaatçıları kənddə tam orta məktəb, kəndvə xidmət mərkəzləri üçün yeni binaların tikintisiniaparırlar. Kənd tam orta məktəbinin binası zirzəmiilə birlikdə 3 mərtəbədən ibarət olacaq. 96 şagirdyerlik məktəb binasında müəllim və şagirdlərin ix-tiyarına laboratoriyalar, sinif otaqları, idman zalı,şahmat və kompüter otaqları, elektron lövhəlisiniflər veriləcək. Tədrisin səviyyəsini yüksəltməküçün məktəb binası müasir tədris avadanlıqları ilətəmin ediləcək.

Adıçəkilən təşkilatın bir qrup inşaatçısı isə kəndmərkəzinin tikintisində çalışır. Gilançay sakinlərinəyeni qayğının ifadəsi olan bu obyekt 2 mərtəbədənibarət olacaq. Mərkəzdə kənddə fəaliyyət göstərənqurumlar üçün hərtərəfli şərait yaradılacaq.

Bərbərxananın, gözəllik salonunun, ərzaq və tə-sərrüfat malları mağazalarının, həmçinin ət satışıdükanının fəaliyyət göstərəcəyi xidmət mərkəzinintikilməsi də kənd sakinlərinə dövlət qayğısınınifadəsidir.

Hər üç obyektdə çalışanlara hərtərəfli şərait ya-radılıb, sürətli iş ahəngi təmin olunub. İnşaatçılaryaradılan şəraitdən səmərəli istifadə edir, keyfiyyətamilini diqqət mərkəzində saxlayır, öhdələrinə gö-türdükləri kompleks quruculuq işlərini vaxtındabaşa çatdırmaq üçün səylərini əsirgəmirlər.

Xəbərlər şöbəsi

Gilançayda kompleks quruculuq tədbirləri həyata keçirilir

2

Müəssisədə müasir texnoloji avadanlıqlarla təminolunmuş xüsusi bakterioloji laboratoriya istifadəyəverilib. Ümumilikdə, yeni istehsal sahəsinin yaradıl-masına və müasir texnoloji avadanlıqların alınmasına1 milyon 350 min manat vəsait sərf olunub. Bunun da300 min manatı daxili imkanlar hesabına ödənilib.Bu istiqamətdə işlər uğurla davam etdirilib, 2014-cüilin mart ayında “Sirab premium” adında 4 çeşiddəqazlı və qazsız mineral su istehsalına başlanılıb. Qeydedək ki, “Sirab premium” adı ilə satışa çıxarılanmineral su yüksək keyfiyyəti və qablaşdırma üsuluilə seçilir. Müəssisədə məhsulun keyfiyyətinə laborator nəzarəttəmin olunub. Burada suyun minerallıq dərəcəsi, qələ-viliyi, ümumi analizləri yoxlanılır, keyfiyyətə zəmanətverilir. Bir sözlə, müasir texnoloji avadanlıqlar tətbiqolunmaqla fəaliyyəti yenidən bərpa olunan müəssisədəistehsal prosesi avtomatlaşdırılaraq standartlara uyğun,ekoloji cəhətdən təmiz, yüksəkkeyfiyyətli məhsul is-tehsalına nail olunub. Bütün bunların müqabilində“Sirab” mineral suyu 2005-ci ilin may ayında İsveçrəninCenevrə şəhərində keçirilən beynəlxalq forumun “İştəcrübəsində yüksək keyfiyyətlərə görə” adlı qızıl me-dalına, 2009-cu ilin oktyabr ayında Ukrayna Respubli-kasında keçirilən XII beynəlxalq sərgidə qızıl medala,2010-cu ilin fevral ayında Rusiya Federasiyasınınpaytaxtı Moskva şəhərində keçirilən XVII beynəlxalqsərgidə gümüş medala, 2011-ci ildə yenə Moskva şə-hərində və Qazaxıstan Respublikasının Almatı şəhərindəkeçirilən beynəlxalq sərgilərdə qızıl medallara layiqgörülüb. Həmçinin bu əvəzsiz təbii sərvətimizin Avropaölkələrində və digər xarici ölkələrdə satışını təminetmək üçün möhkəm baza yaradılıb. Babək “Sirab”Açıq Səhmdar Cəmiyyətində bütün istehsal prosesiİSO keyfiyyəti idarəetmə sistemi və qida təhlükəsizliyinintələblərinə tam uyğun şəkildə təşkil edildiyi üçün müəs-sisə İSO-22000 və İSO-9001 sertifikatına uyğunluğutəsdiq olunaraq sertifikatlaşdırılıb. Məhsulun keyfiyyətinin yüksək olması müəssisənialıcı problemi ilə üzləşdirmir. Mövcud imkanlardanmaksimum səmərəli istifadə etməyə səy göstərən kol-lektiv cari ilin ilk 5 ayında 0,5, 1, 1,5 litrlik plastmasbutulkalarda qazlı və qazsız, 0,33, 0,5 litrlik şüşə bu-tulkalarda qazlı, 5 və 19 litrlik plastmas taralardaqazsız olmaqla, ümumilikdə, 3 milyon 311 min 250ədəd butulka və taralarda mineral su istehsal edib.Bunun 872 min 115 ədədi sifarişə uyğun olaraqmuxtar respublika ərazisində, 2 milyon 34 min 936ədədi Bakı şəhərində və respublikamızın müxtəlifbölgələrində fəaliyyət göstərən ayrı-ayrı ticarət ob-yektlərinə yola salınıb, 404 min 199 ədədi isə RusiyaFederasiyasına, Ukrayna, Belarus, Türkmənistan vəLitva respublikalarına göndərilib. Beləliklə, istehsalolunan ümumi məhsulun, təqribən, 26 faizi muxtarrespublikada, 61 faizi Bakı şəhərində və respublika-mızın müxtəlif bölgələrində, 13 faizi isə xariciölkələrdə satışa çıxarılıb. Gələcəkdə digər xarici ölkə -lərdə də “Sirab” suyunun satışa çıxarılması nəzərdətutulur. “Sirab” mineral suyunun ixrac olunması vəbazarda özünəməxsus yer tutması bu əvəzsiz təbiisərvətimizin yüksək keyfiyyəti və müalicəvi əhəmiyyətiilə bağlı olub, Babək “Sirab” ASC-nin bazar iqtisa-diyyatının tələblərinə uyğun yüksəkkeyfiyyətli məhsulistehsal etməklə rəqabətqabiliyyətli müəssisəyə çev-rildiyinin göstəricisidir.

- Kərəm HƏSƏNOV

Babək “Sirab” Açıq SəhmdarCəmiyyətinin ixrac potensialı artıb

Müasir texnoloji avadanlıqlarla təmin olunmuşBabək “Sirab” Açıq Səhmdar Cəmiyyətində key-fiyyətli mineral su istehsalı üçün əlverişli şəraityaradılıb. Müəssisənin fəaliyyətinin genişləndiril-məsi, istehsal həcminin artırılması və yeni istehsalsahəsinin – qazsız su istehsalı sahəsinin yaradılmasıüçün Sahibkarlığa Kömək Fondundan 2011-ci ilinfevral ayında 700 min manat, aprel ayında isə 350min manat güzəştli kredit ayrılıb. Bundan sonrabir sıra tədbirlər həyata keçirilib, müəssisədəki625 kvadratmetr sahəsi olan binada əsaslı təmirvə yenidənqurma işləri aparılıb, Türkiyə Respub-likasının “Ersey Makina” şirkətindən saatda 11min ədəd 0,5, 9000 ədəd 1, 8000 ədəd 1,5 litrlikbutulkalarda, 5 və 19 litrlik taralarda qazsız su is-tehsal edən müasir texnoloji avadanlıqlar alınıbgətirilərək quraşdırılıb.

Uzunömürlülər diyarı, yaradıcı sənətadamlarının ilham çeşməsi Şahbuz dünənbelə deyildi. Bir qədər geriyə qayıdaq,yaxın tarixi vərəqləyək. Bir vaxtlar əntipik və ən ucqar əyalət kəndindən seçil-məyən bu yurd yeri gözdənuzaq, könül-dəniraq bir ünvan olub. Bunu orta vəyaşlı nəsil yaxşı xatırlayır. Elə götürəkyollarını. Payız-qış aylarında palçıqlı,yay aylarında tozlu-torpaqlı kələkötüryolları rayonun kəndlərində insan yaşa-madığı qənaətini yaradırdı. Həyatın digərsahələri də eləcə. Muxtar respublikada ilk quruculuqtədbirlərinə start veriləndə bu bölgə digəryaşayış məntəqələri ilə müqayisədə, sözünhəqiqi mənasında, miskin bir görkəmdəidi. Rayonun füsunkar mənzərələri, təbiətabidələri də bu görkəmi ört-basdır edəbilmirdi. Yeraltı və yerüstü sərvətləri is-tifadəsiz qalmışdı. Bəs bu gün? Şahbuz rayonu da inkişaf və tərəqqibaxımından nümunə gücündədir. Statistikrəqəmlərə və elə təkcə ötən ilin uğurlarınanəzər salsaq, gözlərimiz qarşısında böyükbir quruculuq mənzərəsinin canlandığınıgörərik. Bu bölgə son 20 ildə yüz ilə bə-rabər yol qət edib. 836,6 kvadratkilometrərazini əhatə edən, 25 minə yaxın əhalisiolan rayonda 1 şəhər, 1 qəsəbə, 22 kəndvardır. Bölgədə hansı ünvana üz tutsaq,görərik ki, quruculuq tədbirləri rayonunfüsunkar təbii gözəlliklərinə əlavə naxışlarvurub və bu proses bu gün də davametdirilir.

Statistik rəqəmlər nə deyirvə ya rayonun quruculuq xəritəsi

24 yaşayış məntəqəsi olan rayonda20 məktəb, 20 kənd mərkəzi, 17 xidmətmərkəzi, mərkəzi xəstəxana, 5 həkimambulatoriyası, 17 feldşer-mama mən-təqəsi, rayon mərkəzində onlarla idarə,müəssisə, təşkilat öz fəaliyyətini müasiriş şəraiti yaradılmış binalarda davametdirir. Dəniz səviyyəsindən xeyli yüksəkdəyerləşən belə yaşayış məntəqələrinə gedənyolları bu gün təsvir etsək, bəlkə də,çoxları inanmaz. Ancaq o yolları görənlərbu gün də yaşayırlar. Sözümüzün canıondadır ki, kəndlərdə həyata keçirilənkompleks quruculuq tədbirləri həmin ün-vanlara çox böyük həcmdə tikinti mate-rialları aparılmasını tələb edirdi. Yuxarıdadediyimiz kimi, həmin yollar elə bir və-ziyyətdə idi ki, quruculuq işlərinin vax-tında aparılmasına maneələr yaradırdı.Elə o vaxt yolların təmiri, yenidən qu-rulması üstün istiqamət kimi qəbul edildivə başlıca çətinlik aradan qaldırıldı. Həmyollar yenidən quruldu, həm də bu yollarıngetdiyi yaşayış məntəqələri abad ünvanlaraçevrildi. Şada, Biçənək, Yuxarı Qışlaq,Keçili, Külüs və başqa yaşayış məntəqələrimüasirləşməyə üz tutan rayonun ilk nü-munəvi kəndləri oldular. Tədricən bu qu-ruculuq işləri digər yaşayış məntəqələrinidə əhatə etdi. Təkcə 2014-cü ilin və builin ötən dövrünün uğurları rayonun sürətliinkişafı barədə söz deməyə kifayət qədərmaterial verir. Ötən il rayonda rabitə evinin əsaslı

təmiri, şəhər mərkəzinin tikintisi başaçatdırılıb. Rayon mərkəzində iki yaşayışbinası təmir edilib. Ahıllar evinin əsaslıtəmiri, Şahbuz şəhər 2 nömrəli tam ortaməktəb binasının tikintisi, Sələsüz vəNursu kəndlərində tam orta məktəb bi-nalarının yenidən qurulması da ötən ilinquruculuq tədbirlərindəndir. Ən ucqar dağ kəndi olan Nursu kən-dində həm də xidmət mərkəzi və həkimambulatoriyası binaları tikilib, Xalq şairiMəmməd Arazın ev-muzeyi istifadəyəverilib. Kənd sakinləri bu ucqar dağ kən-dinə göstərilən qayğını mahiyyət etibarıilə insan amilinə göstərilən qayğı hesabedirlər. Kəndin yetirməsi, filologiya üzrəfəlsəfə doktoru Arif Ağalarov deyir ki,tikinti-quruculuq tədbirləri bu gün muxtarrespublikanın ayrılmaz həyat ritminə çev-rilib. Ona görə də belə tədbirlər bizə adigörünür. Xalq şairimiz Məmməd Arazınev-muzeyinin açılışına paytaxt Bakı şə-hərindən gələn qonaqlar Nursu kimi ucqarbir yaşayış məntəqəsində qurulub-yara-dılanları görəndə gözlərinə inanmadılar.Etiraf etdilər ki, burada şəhər infrastrukturuyaradılıb. Genişmiqyaslı quruculuq işlərinihəyata keçirmək heç də asan məsələdeyil. Xüsusən də ucqar ünvanlarda.Bütün bunların son 20 ilin bəhrələri ol-duğunu deyən Arif müəllim şahbuzlularıdövlətçiliyimizə, müstəqilliyimizə sadiqinsanlar kimi dəyərləndirərək onlarınadından minnətdarlığını bildirdi. Ötən il Şahbuz şəhər-Nursu avtomobilyoluna qara örtük salınıb, suötürücü ka-nallar tikilib. Biçənək və Badamlı kənd -lərinin hər birində 1 körpü tikilib. Şahbuzrayonunun yolları müasir standartlar sə-viyyəsindədir: hər il cari təmir işlərininaparılması yolların sıradan çıxmasınınqarşısını alır. Bu isə sərnişinlərin və av-tomobillərin təhlükəsizliyində mühüməhəmiyyət kəsb edir. Bir vaxtlar muxtar respublikanın digərbölgələri kimi, bu rayon da enerji təmi-natından xeyli əziyyət çəkib. Bu günşahbuzlular fasiləsiz elektrik enerjisi ilətəmin olunmalarını son 20 ilin bəhrələ-rindən biri hesab edirlər. Məlumat üçünbildirək ki, ötən il Şahbuz şəhərində,Biçənək və Nursu kəndlərində, ümumi-likdə, 4 olmaqla müxtəlif gücə malikyeni transformator yarımstansiyaları qo-yulub, 17 ədəd transformatorda cari təmirişləri aparılıb, 7 kilometr uzunluqda 10və 0,4 kilovoltluq yeni elektrik xətləriçəkilib. Bu sahəyə qayğı cari ildə də da-vam etdirilir. Artıq şahbuzluların hər birinin ailə-sində bu gün mavi qaz şölələnir. Ötən ilvə bu ilin ilk 5 ayı ərzində yeni qaz xət-lərinin çəkilməsi, istismar müddəti başaçatmış qazpaylayıcı şkafların dəyişdiril-məsi, ehtiyac duyulan qaz sayğaclarının

yenisi ilə əvəz olunması diqqət mərkə-zində saxlanılır. Quruculuq tədbirləri bu il də davametdirilir. Gömür kəndində kompleks qu-ruculuq tədbirləri çərçivəsində kənd vəxidmət mərkəzləri inşa olunub, tam ortaməktəb binası yenidən qurulub. Bütün bunlar rayon sakinləri tərəfindənyüksək qiymətləndirilir. Rayon ziyalısıSahib Hüseynov deyir ki, dünən çoxuzaqda deyil. O günləri unutmaq olmaz.Bir anlığa 20 il əvvəli gözlərim önünəgətirəndə bu günümüzə inanmağım gəlmir.Saatlarla işıqsız qalan bir region bu günelektrik enerjisi ixrac edir. Bu, sosial-iq-tisadi inkişafın ən bariz göstəricisidir vəŞahbuz rayonu da bu inkişafdan yetərincəbəhrələnib. İyun ayının 25-də daha birobyekt – Şahbuz Şəhər Uşaq bağçasınınyeni binası istifadəyə verildi. Dörd mər-təbədən ibarət olan binada 242 uşağıntəlim-tərbiyə almasına imkan yaradılıb.Uşaq bağçasında yaradılan şərait yüksəksəviyyədədir. Bu da işləyən və xüsusiqayğıya ehtiyacı olan ailələrə göstəriləndövlət qayğısının ifadəsidir. Hazırda Şahbuz şəhərinin girişindəBayraq Meydanı, Daylaqlı kəndində mək-təb və kənd mərkəzi üçün yeni binalarinşa olunur. 120 şagird yerlik məktəb bi-nası 3 mərtəbədən ibarət olacaq. Məktəbbinasının yaxınlığında isə kənd mərkəziüçün bina inşa olunur. Burada kənddəfəaliyyət göstərən qurumlara hərtərəfliiş şəraiti yaradılacaq. Yaxın günlərdəkənddə xidmət mərkəzinin tikintisinəbaşlanılacaq.

Torpaq şahbuzluların daimi iş yeridir

Meliorasiya və irriqasiya tədbirləribu bölgədə də həyata keçirilən

quruculuq tədbirlərinin tərkib hissəsinəçevrilib. Son 20 ildə torpaq mülkiyyətçi-lərinin suvarma suyuna olan tələbatınınödənilməsi istiqamətində görülən işlərbol məhsul istehsalında başlıca səbəb-lərdən biri olub. Ötən il rayonda olannasos stansiyalarında təmir işlərinin apa-rılmasına ciddi önəm verilib. Daylaqlı,Şahbuzkənd və Əcəmi nasos stansiyala-rında ehtiyac duyulan suvarma boru xətləritəmir olunub, Şahbuz şəhərində və kənd -lərdə 1,2 kilometr yeni suvarma boruxətti çəkilib. Son illər həyata keçirilən meliorasiyavə irriqasiya tədbirləri bölgənin məhsuldartorpaq sahələrini cana gətirib. Bu günbir qarış torpağı əkilməmiş qoymayankənd adamları belə tədbirlərdən xeyli ra-zılıq edir, məhsul bolluğu yaradılmasınaçalışırlar. Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, cariildə rayonda 1543 hektar sahədə yazlıqəkin aparılıb. Bunun 430 hektarını kartof,281 hektarını tərəvəz, 204 hektarınıyazlıq taxıl (cari ilin məhsulu üçün ötənilin payızında 1331 hektarda taxıl əkilib),242 hektarını paxlalılar, 187 hektarınıbirillik, 175 hektarını çoxillik ot, 10 hek-tarını bostan, 8 hektarını günəbaxan, 6hektarını qarğıdalı əkinləri təşkil edir.Artıq bəzi sahələrdə məhsul yığımınabaşlanılıb.

Dünən yaşanmışlar, bu gün yaşananlar

BB u yay günlərində zirvəsindən qarı qurtarmayan dağlarının yamaclarına vəətəklərinə elə bil xalı səriblər Şahbuzun. Minbir dərdin dərmanı olan gül-

çiçəkləri bu xalının naxışlarıdır. “Ulu Tanrı bu qədim yurd yerindən öz səxavətiniəsirgəməyib” qənaətində olanlar düz düşünürlər. Bilmirsən, Şahbuzun hansı gözəlliyininvəsfindən başlayasan. Əslində buna heç jurnalist qələminin gücü də çatmaz. Şairistəyir şeir qoşa, rəssam lazımdır tabloya köçürə, bəstəkar yolunu gözləyir ki, nəğməbəstələyə belə gözəlliklərə.

Böyük qayğıdan doğan inkişaf

Göründüyü kimi, 2014-cü ildə və cari ilin ötən dövründə diqqətçəkən uğurlaraimza atılıb. Bu yazımızda 20 illik intibah dövrünün təkcə bir ilində görülənişləri, qazanılan uğurları sadalamağa çalışdıq. Ancaq həssas oxucu elə bir ildəhəyata keçirilən tədbirlərin həcminin necə böyük olduğunu təsdiq edər. Şahbuzudaha böyük uğurlar, nailiyyətlər gözləyir.

- Muxtar MƏMMƏDOV

Naxçıvan məhsulları xarici bazarda

ŞahbuzŞahbuz

3

Bu düşüncələrlə muxtar respub-likanın taxılçılıqda yüksək məhsul-darlıq əldə olunan Kəngərli, Şərur,Sədərək rayonlarına gedirəm. Beləhavada taxıl zəmisində məhsul tə-darük edən insanları gözlərim önünəgətirirəm. Kəngərli rayonunun Böyükdüzkəndi ilk dayanacağımız olur. Burada“Naxçıvan Aqrolizinq” Açıq Səhm-dar Cəmiyyətinə məxsus olan 5kombayn işləyir. Tədarük edilənməhsulu daşımaq üçün yük maşın-ları, Naxçıvan Muxtar RespublikasıFövqəladə Hallar Nazirliyinin DövlətYanğın Təhlükəsizliyi İdarəsininKəngərli Rayon Şöbəsinin yanğın-söndürən texnikası da buradadır. Ta-xılın vaxtında tədarük edilməsi,itkiyə yol verilməməsi, fövqəladəhal baş verərsə, onun vaxt itirmədənqarşısının alınması üçün görüləntədbirlər ilk baxışdan bəlli olur. De-məli, məhsul tədarükünə hazırlıqyüksək səviyyədə təşkil olunub ki,

çəkilən zəhmət hədər getməsin. Buisə o deməkdir ki, torpaq mülkiy-yətçisi dövlət qayğısı əhatəsindədir. Qıvraq qəsəbəsinin ərazisindəHüseyn Abbasova məxsus olan 2hektar taxıl sahəsində də biçin ge-dirdi. Torpaq mülkiyyətçisi yaradıl-mış şəraitdən razılığını bildirdi. Yolyoldaşımız, “Yeni həyat” qəzetininredaktoru Malik Qasımov söhbətəqarışdı. Dedi ki, son illər rayondataxılçılıqda uğurlu nəticələr qazanılıb.Bu səbəbdən də taxılçılığa maraqildən-ilə artır. Arpaçay Su Anbarınınsol sahil kanalı ilə Kəngərliyə sugətirilir. Bu tədbirin həyata keçiril-məsi təsəvvürə gətiriləsi qədər çətinolsa da, həmin çətinlikdən geri çə-kinilməyib. Məqsəd isə aydındır. İl-bəil rayondakı kənd təsərrüfatı tex-nikalarının yenilənməsi də diqqətdəsaxlanılır. Sahibkarlığın inkişafınayaradılan şərait bu sahəyə üz tutan-ların sayının artmasında başlıca roloynayır. Öyrəndik ki, Xok kənd sa-

kini Xaləddin Zeynalov rayonda ənçox taxıl əkən torpaq mülkiyyətçi-lərindən biridir. O, 55 hektar sahədətaxıl əkib. Sənan Ələkbərov, Mü-bariz Əliyev, İsrail Məmmədov darayonda təcrübəli taxılçılar kimi ta-nınırlar. Xaləddin Zeynalov dediki, 2015-ci il, sözün həqiqi məna-sında, taxıl ilidir. Bol məhsul yaxşıqazanc, yaxşı qazanc isə yaxşı ya-şamaq deməkdir. Muxtar respublikanın ən çox taxıləkilən bölgələrindən biri də Şərurrayonudur. Ötən ilin payızında vəcari ilin yazında şərurlular 7315hektarı buğda, 1872 hektarı arpa ol-maqla, 9187 hektarda əkin keçiriblər.Mövsüm ərzində bütün aqrotexnikitədbirlərə əməl olunub. Minbir zəh-mətlə hasilə gətirilən məhsulun yı-ğımına başlanması rayonda aidiyyətitəşkilatların qayğılarını artırıb. Ancaqbu qayğıların, nəticə etibarı ilə, özsabahımız üçün olduğu unudulma-dığından hər şey qaydasındadır.Məhsul tədarükü öz axarı ilə davametdirilir. Budur, Danyeri kəndindəyik. Fi-rudin Abdullayevin taxıl zəmisində.

Dörd hektar sahədə bol taxıl yetiş-dirməyə nail olan Firudin deyir ki,şum qaldırılmasından başlayaraq bugünə kimi keyfiyyətli toxumla təchizedilib, digər məsələlər vaxtında özhəllini tapıb. O, bir neçə ildir, busahə ilə məşğul olur. Əvvəlki illərdəçətinliklərlə üzləşdiyini də gizlətmir.Səmimiyyətlə etiraf edir ki, zəhmətləqayğı bir-birini tamamlayanda hərşeyə nail olmaq mümkündür. O, tə-darük etdiyi məhsulun satış proble-minin də aradan qaldırıldığını xüsusivurğulayır. Öyrənirik ki, bu kənddə 52 hektarsahədə taxıl əkilib. Bu gün sonuncuhektarların məhsulu tədarük edilir.Qarşıdan yeni mövsüm gəlir. Tezlikləzəmilərin saman və küləşi yığışdı-rılaraq şum qaldırılmasına başlanıl-malıdır. Kənd adamları əmindirlərki, bu işlərin görülməsində də heçbir çətinlik olmayacaq. Çünki ra-yonda kifayət qədər şum traktoru,kipvuran, taxılsəpən texnikalar var. Yolumuz sərhəd bölgəsi Sədərə-yədir. Havanın istisinin azalmaq bil-mədiyi bu vaxt zəmilərdə məhsultədarük olunmasının çətinliyini, yə-qin ki, oxucu da artıq təsəvvürünəgətirir. Ancaq bir məsələ var ki, ye-tişmiş məhsulun yığılmasını bir an

da yubatmaq olmaz. Odur ki, çətin-liyə sinə gərən insanların əməyi ənyüksək tərifəlayiqdir. Budur, Sədə-rəkdə onlardan biri ilə görüşürük.Qafar Zeynalov mexanizatordur.“Naxçıvan Aqrolizinq” Açıq Səhm-dar Cəmiyyətindən lizinq yolu iləkombayn alıb. Həmyerlilərinin ta-xılının tədarükündə fəallıq göstərənQafar özü də təcrübəli taxılçıdır.16 hektar sahədə taxıl əkib. Dediki, rayonda məhsuldarlıq yüksəkdir:35 sentner. Qarşıdakı günlərdə burəqəmin bir qədər də yüksək olaca-ğına əminliyini ifadə edən Qafarusta bildirdi ki, Nazim Qaybalıyevin16, Nurəddin Əliyevin 9, NizamiBəbir ovun 12 hektarlıq taxıl zəmi-lərində məhsuldarlıq daha yaxşıdır. ... Saat 1800 radələrində Sədə-rəkdən Naxçıvana yola düşürük.Səsi əraziyə yayılan kombaynlarındayanmadan elin sərvətini topladığınıyolboyu müşahidə edirik. Günəşinyandırıcı istisi mexanizatorların əl-lərini işdən soyuda bilmir. Onlaryaxşı bilirlər ki, müqəddəs və stratejibir məhsulun toplanması ən savabvə xeyirxah işdir. Bu işin çətinliyidə gözəldir. İşiniz avand olsun!

- M.MƏMMƏDOV

Məhsulunuz bol, işiniz avand olsun İlin isti günlərini yaşayırıq. Qədim diyarımız Naxçıvan, onun məğrurvə torpaq təəssüblü insanları min illərdir ki, bu istilərə tab gətirəbilirlər. Qocalardan eşitdiyim fikirdir: doğma yurdun her şeyi gözəldir;çılpaq qayaları da, dağlarının zirvəsində yaya kimi əriməyən qarı da.Yamaclarındakı gül-çiçəyi ilə çaylarındakı qumu-çınqılı da. Və eləcəhavası da; qışda soyuğu, yayda nəfəs kəsən istisi.

Tarixi mənbələrdə OrdubadXVIII əsrdə Naxçıvan xanlığınınəsas meyvəçilik mərkəzi kimiqeyd olunur. Həmin dövrdə, de-mək olar ki, hər həyətdə meyvəbağı olub. Bu bağlarda yetişənşaftalı, gilas, ərik, albalı, alça,gilənar, gavalı, cəviz və digərmeyvələr bütün Qafqazda tanı-nıb. Naxçıvan xanlığının Dəstə,Biləv mahallarında çox keyfiy-yətli cəviz yetişdirilib. Yüksəkkeyfiyyətinə görə əhali bu məh-sulu kilo ilə deyil, ədədlə hesab-layıb. Əldə edilən məhsuldanvergi də ədədlə alınıb. Ümumiy-yətlə, XVIII əsrin son onilliyindəOrdubad rayonunda 1386 bağolub, onlardan 193-ü böyük sa-hələri əhatə edib.

Ordubadda yetişdirilən meyvə-lərin müxtəlif sortları vardır. Mə-sələn, şaftalının ağnazlısı, narıncısı,yarma zəfəranı, ağ alanayısı, hulusu,payız salamısı və güştüsü öz dadıvə tamı ilə tanınır. Ağ təbərzə, əbu-talibi kimi ərik sortları yüz illərdirki, Ordubadın meyvəçilik sahəsindəsimvoluna çevrilib. Meyvələr zahirigörünüşü cəhətdən nə qədər gözəl-dirsə, bir o qədər də şirin, lətif vəətirlidir. 1861-ci ildə Ordubad şaf-talısı ABŞ-da təşkil edilmiş meyvə-çilik sərgisində yüksək qiymətə layiqgörülüb. Bu meyvə həmin qiymətihəm də Almaniyada və İtaliyadaalıb, eyni zamanda Moskvada keçi-rilən ümum ittifaq kənd təsərrüfatısərgilərində yüksək dəyərləndirilib.Əbutalibi əriyi hələ 1898-ci ildəKaliforniyada təşkil olunmuş ümum-dünya meyvəçilik sərgisində birinciyerə layiq görülüb. Ümumilikdə isəOrdubad meyvələri dəfələrlə bey-nəlxalq sərgilərə çıxarılıb, 9 medal

qazanılıb. Ordubad öz quru meyvə-ləri (qaysava, qaysı, alana, basdıqvə sair) ilə də tanınıb. Burada mey-vələri qurudaraq qışa saxlamaq vəçay süfrələrində onlardan istifadəetmək ənənəsi yerli məişətdə çoxgeniş yayılıb.Vaxtilə bu bölgədə 40növdə üzüm yetişdirilib. XX əsrinəvvəllərində Azərbaycanda yetişdi-

rilən 40-dan artıq ərik növünün çoxuOrdubadın payına düşüb. Buradahəm də geniş əraziləri əhatə edəntut bağları olub. Bu ağacın meyvə-sindən çərəz kimi istifadə olunur,doşab bişirilir, yarpaqlarından ba-ramaçılıqda istifadə edilirdi. Naxçıvan Muxtar Respublikası AliMəclisi Sədrinin 14 fevral 2012-ci iltarixli Sərəncamla təsdiq etdiyi“2012-2015-ci illərdə NaxçıvanMuxtar Respublikasında meyvəçi-liyin və tərəvəzçiliyin inkişafı üzrəDövlət Proqramı” muxtar respubli-kanın bütün bölgələrində olduğukimi, Ordubad rayonunda da mey-və-tərəvəzçilik sahəsində yeni mər-hələnin əsasını qoyub. Bu proqramhazırkı dövrdə əhalinin artan tələ-batına uyğun olaraq, meyvəçiliyinvə tərəvəzçiliyin davamlı inkişafıüçün qəbul edilmiş mühüm dövlətsənədidir. Bəs mühüm dövlət proqramınınicrası meyvəçilikdə şöhrət qazanmışOrdubad rayonunda necə həyatakeçirilir? Ötən dövr ərzində bu pro -qramın icrası istiqamətində Ordubadrayonunda müvafiq dövlət qurumlarıtərəfindən konkret olaraq hansı işlərgörülüb? Ordubad Rayon İcra Ha-

kimiyyəti başçısının müavini Səy-yad Cəfərovla söhbətimiz sözüge-dən dövlət proqramının yekun ilindərayonda əldə edilən nəticələr barədəoldu. O bildirdi ki, dövlət proqra-mına uyğun olaraq Ordubad rayo-nunda tədbirlər planı hazırlanıb,qarşıya qoyulan vəzifələrin icrasıistiqamətində bir çox əməli tədbirlər

görülüb. Tədbirlər planına əsasən,yeni bağların salınması üçün rayo-nun müxtəlif ərazilərinin əkin atlasıhazırlanıb. Həmin atlasa uyğun ola-raq, rayonun Dəstə kəndi ərazisindəbölgənin torpaq-iqlim şəraitinə asanuyğunlaşan meyvə tingçilik təsər-rüfatı yaradılıb, Akademik HəsənƏliyev adına “Araz” Elm-İstehsalatBirliyinin Ordubad rayonunun AşağıƏndəmic kəndində yerləşən dayaqməntəqəsinin meyvə bağında əlavətinglik salınıb. Sevindirici haldırki, rayon ictimaiyyəti yeni meyvəbağlarının salınmasında fəal iştirakedir. Belə ki, son illər rayonda imə-

ciliklər yolu ilə yerli iqlim və relyefəuyğun tezyetişən meyvə sortlarındanibarət 108,5 hektar meyvə bağı salınıbvə 140 mindən artıq ting əkilib.Dövlətin maliyyə dəstəyindən ya-rarlanan rayon sakinləri yeni meyvəbağları salıb, istixanalar yaradıblar.Təkcə bir fakta diqqəti çəkmək yerinədüşər ki, 2004-cü ildən 2015-ci

ilədək rayonda 137,9 hektar sahədəmeyvə bağı salınıb. Yeni salınanmeyvə bağlarının 13,4 hektarı keçənilin payına düşüb. Sabirkənddə XəlilFərəcov, Nəsirvazda Nicat Rzayev,Xursda Çimnaz Bayramova, UnusdaHüseyn Mirzəyev və başqaları unu-dulmaqda olan meyvə sortları ting -lərinin əkilməsinə üstünlük veriblər.Bir məsələni də qeyd edək ki, yenimeyvə bağları salınması üçün 2012-2014-cü illərdə 7 nəfərə, ümumi-likdə, 98 min manat güzəştli kreditverilib. Həyata keçirilən tədbirlərbəhrəsiz qalmayıb. Belə ki, ötən ilmeyvə bağlarından 1583 ton məhsul

tədarük olunub. Rayonda yeni mey-və bağlarının salınmasında bağbanvə aqronomların təcrübəsindən dəgeniş istifadə olunur. AkademikHəsən Əliyev adına “Araz” Elm-İstehsalat Birliyinin Ordubad rayondayaq məntəqəsinin müdiri, aqro-nom Qüdrət Nəsirovun bu sahədəzəngin təcrübəsi və biliyi var. Onunladayaq məntəqəsinin Aşağı Əndəmickəndində yerləşən 3 hektarlıq meyvəbağında görüşdük. Bildirdi ki, burada134 növ meyvə var. Bağda alma,armud, ərik, gilənar, gilas, gavalı,şaftalı, badam, qoz, fındıq və sairyerli relyefə və iqlimə uyğun mey-vələr yetişdirilir. Burada bitki fonduda yaradılıb. Dövlət proqramına uyğun olaraq,rayonda tərəvəzçiliyin inkişafına daxüsusi diqqət yetirilir. 2014-cü ildərayonda 672 hektar sahədə tərəvəzbitkiləri əkilib. Hektarın orta məh-suldarlığı 67 sentnerə çatdırılıb. Sa-hələrdən 4503 ton məhsul tədarükedilib. Bu da əvvəlki ildən 40,8 tonçoxdur. Dövlətimiz tərəfindən tərə-vəzçiliklə məşğul olanlara müxtəlifyardımlar və kreditlər verilməsi busahəyə marağı daha da artırmaqlaadıçəkilən dövlət proqramının uğurluicrasında başlıca amil olub. Ümumiyyətlə, Ordubad rayo-nunda həyata keçirilən tədbirlərbelə deməyə əsas verir ki, dövlətproqramının uğurlu icrası bölgədəmeyvə-tərəvəzçilik sahəsində böyüknailiyyətlər əldə edilməsinə imkanyaradıb, daxili bazarın yerli məh-sullarla təminatına, muxtar respub-likanın ərzaq təhlükəsizliyinə, əha-linin məşğulluğuna və sosial rifahınavə digər sahələrə müsbət təsirinigöstərib.

- Səbuhi HÜSEYNOV

Ordubadda meyvə-tərəvəzçilik sahəsində yüksək nailiyyətlər əldə edilib

Kənd təsərrüfatı ili

Dövlət proqramı necə icra olunur?

Rayonlar

Biçiləcək taxıl sahəsi(hektar)

Biçilən taxıl sahəsi(hektar)

Məhsul istehsalı(ton)

Məhsuldarlıq(sentner)

CəmiOndan

CəmiOndan

CəmiOndan

CəmiOndan

Buğda Arpa Buğda Arpa Buğda Arpa Buğda Arpa

1. Şərur 9187 7315 1872 2505 2059 446 9249 7475 1774 36,9 36,3 39,8

2. Babək 10476 7869 2607 3533 2000 1533 9267 5297 3970 26,2 26,5 25,9

3. Culfa 4982 3957 1025 1774 988 786 5290 2960 2330 29,8 30,0 29,6

4. Ordubad 2150 1308 842 1452 785 667 4085 2215 1870 28,1 28,2 28,0

5. Şahbuz 1344 1022 322 - - - - - - - - -

6. Kəngərli 4735 3104 1631 2141 906 1235 4717 1867 2850 22,0 20,6 23,1

7. Sədərək 2132 1147 985 630 - 630 2185 - 2185 34,7 - 34,7

8. Naxçıvan şəhəri 1231 1024 207 78 17 61 213 48 165 27,3 28,2 27,0

Naxçıvan MuxtarRespublikası üzrə

cəmi: 36237 26746 9491 12113 6755 5358 35006 19862 15144 28,9 29,4 28,3

Naxçıvan Muxtar Respublikası üzrə 29 iyun 2015-ci il tarixə taxıl biçininin gedişinə dair operativ məlumat

S/№

Müxtəlif təbii amillər, xüsusən də ekoloji problemlərmüasir dövrdə yaşıllıqların əhəmiyyətini daha daartırıb. Çünki ətraf mühitin qorunması və əlverişliekoloji mühitin yaradılması insan sağlamlığınaxidmət edir. Son illər muxtar respublikada keçiriləniməciliklər bu qədim diyarda təbiətin zənginləşdiril-məsinə səbəb olub, yaşıllıqların və meyvə bağlarınınsahəsi ilbəil artıb. İyunun 27-də keçirilən növbəti iməciliklərdə əvvəlkidövrlərdə salınmış yaşıllıq zolaqlarına aqrotexnikiqulluq göstərilib. Belə ki, Naxçıvan şəhər sakinləriUzun oba Su Anbarının yaxınlığındakı, müəssisə vətəşkilatların ərazilərindəki yaşıllıq sahələrinə aqrotexnikiqulluq göstəriblər. Şərur rayonunun Gümüşlü və Dizə kəndlərindəki

yaşıllıq sahələrində bu tədbirlər davam etdirilib,təmizlik və suvarma işləri aparılıb.

Babəklilər rayonun Vayxır və Xal-xal kəndləriarasındakı yaşıllıqlarda, müəssisə və təşkilatlarınərazilərində ağaclara aqrotexniki qulluq göstərərəksuvarıblar.

Ordubad rayonunda keçirilən iməciliklərdəNaxçıvan-Ordubad magistral yolunun Aza kəndindənOrdubad şəhərinə qədər olan hissəsində və rayonMərkəzi Xəstəxanasının həyətindəki yaşıllıqlardatəmizlik və suvarma tədbirləri həyata keçirilib.

Culfa rayonunun sakinləri tərəfindən isə müəs-sisə və təşkilatların ərazilərində ağaclara aqrotexniki

qulluq göstərilib. Kəngərli rayonunda isə Naxçıvan-Sədərək magistralyolunun Qabıllı kəndi hissəsində və rayon İcra Haki-miyyəti binasının arxasındakı yaşıllıqlara aqrotexnikiqulluq göstərilib. Şahbuz rayonunda da müəssisə və təşkilatların əra-zilərindəki ağacların dibi alaq otlarından təmizlənib,sonra suvarılıb. Sədərəklilər isə Naxçıvan-Sədərək magistral yolununsağ və sol hissələrində, Sədərək kənd 1 nömrəli tamorta məktəbin, eləcə də Qaraağac kəndində yol kə-narlarındakı yaşıllıqlara aqrotexniki qulluq göstəriblər. Həmin gün muxtar respublikanın müxtəlif yaşayışməntəqələrində yaşayan ahıl vətəndaşların həyətlərindətəmizlik işləri aparılıb.

İməciliklər davam etdirilir

4Dünən Cəlil Məmmədquluzadə

adına Naxçıvan Dövlət MusiqiliDram Teatrı İftixar Piriyevin “Qur-tuluş dastanı” epik tarixi dramıəsasında hazırlanmış ikihissəli ta-maşa ilə 132-ci teatr mövsümünübaşa çatdırıb.

Tamaşadan əv-vəl AzərbaycanRespublikasınınXalq artisti Kam-ran Quliyev çıxışedərək Naxçıvanteatrının keçdiyişərəfli inkişaf yo-lundan danışıb, busənət ocağının ta-maşaçıların maa-riflənməsindəki xidmətlərindən, on-ların estetik zövqünün formalaş-masında, işıqlı və mütərəqqi ide-yaların yayılmasında gördüyü iş-lərdən söhbət açıb. Qeyd olunubki, ötən mövsümdə hazırlanmış“Yəhya bəy Dilqəm”, “Qurtuluşdastanı”, “Nadanlıq” və başqa ta-maşalar ictimaiyyət tərəfindən ma-raqla qarşılanan səhnə əsərləridir.Teatr Naxçıvan Muxtar RespublikasıAli Məclisinin Sədri yanında Gənc -lər Fondu ilə birlikdə muxtar res-publikanın müxtəlif rayonlarındadövlətçilik, vətənpərvərlik mövzu-sunda qələmə alınmış “KoroğlununÇənlibelə qayıdışı”, “Araz sahilindədoğan Günəş”, “Qurtuluş dastanı”kimi tamaşaların gənclər qarşısındanümayişini təşkil edib. Bu tamaşa-larda dövlətçilik ideyaları, Vətəninmüstəqilliyə qovuşması əksini tap-dığı üçün gənclər tərəfindən maraqlaqarşılanıb.

Xalq artisti teatrlara və sənətadamlarına diqqət və qayğıdan dasöhbət açıb. Bildirib ki, NaxçıvanDövlət Musiqili Dram Teatrının bi-nasının son illər yenidənqurmadansonra istifadəyə verilməsi muxtarrespublikanın mədəni həyatında əla-mətdar hadisə olmaqla, həm də sənətocağına diqqət və qayğının ifadəsidir.

Muxtar respublikada teatr kollek-tivlərinə, sənət adamlarına dövlətimiztərəfindən daim diqqət və qayğıgöstərilir, səmərəli fəaliyyətlərinəgörə yaradıcı insanlar AzərbaycanRespublikasının və Naxçıvan Muxtar

Respublikasının fəxri adlarına, ordenvə medallara, Prezident təqaüdü vəmükafatlarına layiq görülür, onlarınyubileyləri yüksək səviyyədə qeydolunur. Xalq artisti sonda bildiribki, Naxçıvanda fəaliyyət göstərənteatrlarımız bundan sonra da döv-lətçiliyimizin daha da möhkəmlən-dirilməsinə xidmət edən səhnə əsər-lərini hazırlamaqla milli dəyərlərinqorunması və gələcək nəsillərə aşı-lanması sahəsində şərəfli vəzifənilayiqincə yerinə yetirəcəklər.

Sonra İftixar Piriyevin “Qurtuluşdastanı” ikihissəli epik tarixi dramıəsasında hazırlanmış tamaşa göstə-rilib. Tamaşada Azərbaycan xalqınınümummilli lideri Heydər Əliyevinsiyasi fəaliyyətinin Mos kva, Naxçıvanvə Bakı dövrlərinin müxtəlif mə-qamları səhnə həllini tapıb. Dahişəxsiyyətin zəngin həyat yolununmüxtəlif məqamlarını əks etdirən ta-maşada habelə ulu öndərin ayrı-ayrıhadisələrə münasibəti də yer alıb.

“Qurtuluş dastanı” tamaşasındaXalq artistləri Rza Xudiyev, RövşənHüseynov, Həsən Ağasoy, ŞirzadAbutalıbov, Əməkdar artistlər ƏliƏliyev, Əbülfəz İmanov, Xəlil Hü-seynov, aktyorlar Elnur Rzayev,Şölə Novruzbəyli və başqalarınınifaları maraqla qarşılanıb.

132-ci teatr mövsümü başa çatıb

Tədbiri Naxçıvan Muxtar Res-publikasının Mədəniyyət və Turizmnaziri Sarvan İbrahimov açaraqNaxçıvan musiqi mədəniyyətinədəyərli töhfələr vermiş ŞəmsəddinQasımovu təbrik edib və ona can-sağlığı, yeni yaradıcılıq uğurlarıarzulayıb. Bildirilib ki, Şəmsəddin QasımovNaxçıvan şəhərindəki 1 nömrəliUşaq musiqi məktəbini bitirdikdənsonra təhsilini Asəf Zeynallı adınaMusiqi məktəbində davam etdirib,sonra isə Azərbaycan İncəsənət Uni-versitetini bitirib. O, muxtar res-publikanın bir sıra uşaq musiqiməktəblərində müəllim işləyib. Şəm-səddin Qasımov bəstəkarlıqla bə-rabər, bu gün də pedaqoji fəaliyyətinidavam etdirir, Naxçıvan DövlətUniversitetində gənclərə musiqimizitədris edir. Qeyd olunub ki, Şəmsəddin Qa-sımov bəstəkarlığa tələbəlik illərindəbaşlayıb, bu illərdə onlarla mahnıbəstələyib. Onun musiqi sahəsində

xidmətləri dövlətimiztərəfindən yüksəkqiymətləndirilib, ikidəfə Prezident mü-kafatına, 2005-ci ildə“Naxçıvan MuxtarRespub l ika s ın ınƏməkdar incəsənətxadimi” fəxri adınalayiq görülüb.

Tədbirdə Naxçı-van Muxtar Respublikası YazıçılarBirliyinin sədri, Naxçıvan MuxtarRespublikasının Əməkdar mədə-niyyət işçisi Asim Əliyev, NaxçıvanDövlət Filarmoniyasının KameraOrkestrinin rəhbər və dirijoru, Azər-baycan Respublikasının Xalq artistiÇingiz Axundov, Naxçıvan MuxtarRespublikası Bəstəkarlar Təşkila-tının məsul katibi, Naxçıvan MuxtarRespublikasının Əməkdar incəsənətxadimi Kamal Əhmədov, NaxçıvanDövlət Musiqili Dram Teatrının di-rektoru, Azərbaycan RespublikasınınXalq artisti Rza Xudiyev, NaxçıvanMuxtar Respublikasının Mədəniyyətvə Turizm nazirinin müavini, sə-nətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoruNatəvan Qədimova, AzərbaycanRespublikasının Xalq artisti KamranQuliyev və başqaları ŞəmsəddinQasım ovu təbrik edərək ona yara-dıcılıq uğurları arzulayıblar. Çıxışlarda qeyd olunub ki, bəs-təkarın musiqisində lirik əhval-ru-hiyyə özünü həmişə göstərir. Onun

mahnılarında bu xüsusiyyəti dahaaydın görmək olar. “Unut bu sev-danı”, “Nə deyim”, “Xatirələr”,“Dedin məhəbbət hanı?”, “Anla-madın məni” və başqa çoxsaylımahnılarında lirik əhval-ruhiyyəgüclüdür. Bəstəkarın Vətənimizingözəllikləri və şəhidlərin xatirəsinəhəsr olunmuş əsərləri, romans vəmarşları onun yaradıcılığının əl-vanlığını göstərir. Bildirilib ki, bəstəkar çoxsaylısəhnə əsərlərinə də musiqi bəstə-ləyib. Naxçıvan Dövlət MusiqiliDram Teatrı, Dövlət Kukla Teatrı,xalq teatrlarının tamaşalarına yaz-dığı musiqilər onun bu sahədə dəməhsuldar işlədiyini göstərir. “Kor -oğlunun Çənlibelə qayıdışı”, “Arazsahilində doğan Günəş”, “MirzəFətəli”, “İblis”, “Hökmdar vəqızı”, “Sizi deyib gəlmişəm”,“Hacı Qara”, “Ezop”, “Bəxtsizcavan”, “Manqurt”, “Yollara izdüşür”, “Cik-cik xanım”, “TənbəlƏhməd” və başqa tamaşalara ya-zılmış musiqilər Şəmsəddin Qa-sımovun bu sahədə istedadınıngöstəricisidir. Tədbirdə bəstəkarın mahnılarısəsləndirilib. Sonda çıxış edən bəstəkar Şəm-səddin Qasımov muxtar respubli-kamızda mədəniyyətə və incəsənətəgöstərilən dövlət qayğısından da-nışıb, yubileyinin qeyd edilməsi,ona göstərilən diqqət və qayğı üçünNaxçıvan Muxtar Respublikası AliMəclisinin Sədrinə minnətdarlığınıifadə edib, bundan sonra da musiqimədəniyyətimizin inkişafı üçün ça-lışacağını bildirib. Əli RZAYEV

Qeydiyyat №: 575

Əlyazmalara cavab verilmirvə onlar geri qaytarılmır

ØßÐÃqapısıÜnvan: AZ-7000,

Naxçıvan şəhəri, “Təbriz” küçəsi, 1.

Telefonlar: Məsul katib: 545-62-47 Şöbələr: 545-81-44, 545-51-18

Müxbirlər: 545-75-21, Faks: 544-52-52E-mail: serqqapisi@nakhchivan.az

Nömrəyə məsul: Səbuhi HəsənovQəzet redaksiyanın kompüter mərkəzində yığılıb, səhifələnib və

Əcəmi NPB-də ofset üsulu ilə çap olunmuşdur.

Tiraj: 4020. Sifariş № 506Baş redaktor:

TURAL SƏFƏROV

Jurnalda 2013-2015-ci illəri əhatəedən “Naxçıvan Muxtar Respubli-kasında elektron ödəniş məkanınınformalaşdırılması və nağdsız he-sablaşmaların həcminin artırılmasıüzrə Tədbirlər Planı”nın icrası isti-qamətində görülən işlər ətraflı təhlil

edilmişdir. Mərkəzi Bankın Naxçıvan MuxtarRespublikası İdarəsinin sədri SəbuhiMəmmədovun ön söz yazdığı jur-nalda son illərdə Naxçıvan MuxtarRespublikasında bank infrastruktu-runun yaradılması istiqamətində gö-

rülmüş işlərdən, əhaliyə təklif olunanbank xidmətlərindən, göstərilən xid-mətlərin keyfiyyətinin yüksəldilməsiüçün elektron ödəniş sistemlərininmahiyyətindən geniş bəhs olunmuş-dur. Jurnalda dərc edilmiş material-larda muxtar respublikamızda iqtisadisubyektlərin və geniş əhali təbəqə-sinin yaradılmış infrastruktur im-kanlarından daha aktiv istifadəyəcəlb edilməsi, müasir elektron ödənişalətlərindən və bank texnologiyala-rından istifadənin genişləndirilməsi,əhalinin müxtəlif təbəqələri arasında

müasir elektron ödənişlər üzrə vər-dişlərin formalaşdırılması qarşıyaqoyulmuş əsas məqsəd kimi qeydolunmuşdur. Jurnalda elektron ödənişlərin ma-hiyyəti, onların iqtisadi inkişafda,vətəndaşların rahatlığında, bir mə-dəniyyət norması kimi cəmiyyətininkişafındakı rolu, maliyyə təhlü-kəsizliyinin təmini və digər aktualməsələlər haqqında iqtisad üzrə fəl-səfə doktorları Mehdi Bağırovun vəƏli Cabbarovun, Leyla Yusifzadəvə Aytən Məmmədova, Rəşad Əli-

yev, Həsən İsmayılov, Elçin Əliyevvə Tural Şirəlizadənin məqalələrinəyer verilmişdir. Nəşrdə həmçinin2014-2015-ci illərdə Naxçıvan şəhərivə habelə Şərur, Babək, Ordubad,Culfa, Şahbuz, Kəngərli, Sədərəkrayonları üzrə nağdsız ödəniş gös-təriciləri haqqında statistik məlu-matlar verilmiş, 2014-cü ilin yanvarvə 2015-ci ilin aprel ayları üzrəPOS-terminalların sayının və nağdsızödənişlərin həcminin dinamikasıqrafik təsvirlə təqdim olunmuşdur.Jurnal bank işinin təhlili ilə məşğulolan iqtisadçılar üçün çox faydalıdır.Qeyd edək ki, jurnalın elektron ver-siyası ilə www.cbar-nar.az internetsəhifəsində tanış olmaq olar.

- Əli CABBAROV

Ölkəmizdə informasiya cəmiyyətinin qurulmasıilə bağlı həyata keçirilən məqsədyönlü tədbirlərarasında iqtisadiyyatda elektron ödənişlərin həc-minin genişləndirilməsi, maliyyə intizamınınmöhkəmləndirilməsi və şəffaflığın artırılmasıkimi məsələlər də mühüm yer tutur. MərkəziBankın Naxçıvan Muxtar Respublikası İdarəsitərəfindən hazırlanmış “Nağdsız ödənişlər: möv-cud vəziyyət, inkişaf perspektivləri” adlı jurnaldamuxtar respublikamızda bu sahədə görülmüşişlər və qarşıda duran vəzifələr barəsində geniş məlumatlar verilmişdir.

Nağdsız ödənişlərlə bağlı ilk jurnal işıq üzü görmüşdür

Naxçıvan Dövlət Filarmoniyasında Naxçıvan Muxtar RespublikasıBəstəkarlar Təşkilatının sədri, Naxçıvan Muxtar RespublikasınınƏməkdar incəsənət xadimi Şəmsəddin Qasımovun anadan olmasının60 illiyi ilə bağlı tədbir keçirilib.

Bəstəkarın 60 illik yubileyi qeyd olunub

cd cd cd Yeni nəşrlər cd cd cd

İyul ayının 2-də Naxçıvan şəhərində əvvəlki il məzunları üçün ümumivə orta təhsil bazasından Azərbaycan Respublikasının orta ixtisas təhsilimüəssisələrinə və V ixtisas qrupu üzrə ali məktəblərə qəbul imtahanlarıkeçiriləcək. İmtahanlara 205 nəzarətçi-müəllim, 17 imtahan rəhbəri cəlbediləcək. İmtahanda iştirak etmək üçün bu günə qədər 2000-dən çox abi-turiyent qeydiyyatdan keçib. Bu barədə məlumat qəzetimizə TQDK-nınNaxçıvan Muxtar Respublikası Regional Bölməsindən daxil olub. Regional bölmədən o da bildirilib ki, imtahanlar Naxçıvan şəhərindəkiHeydər Əliyev adına tam orta məktəbdə, Naxçıvan şəhər 1, 7 və 14nömrəli tam orta məktəblərdə keçiriləcək. Bütün məktəblərdə imtahanlarsaat 1000-da başlayacaq. V ixtisas qrupuna xüsusi qabiliyyət tələb edənixtisaslar daxildir. V ixtisas qrupu üzrə müsabiqədə iştirak etmək üçüntam orta (11 illik) təhsil səviyyəsini əvvəlki illərdə və ya xarici ölkələrdəbitirən abituriyentlər buraxılış imtahanı keçirilən qaydada qəbul imtahanıverəcəklər və müsabiqədə bu imtahandan əldə etdikləri nəticələrə əsasəniştirak edəcəklər.

Orta ixtisas təhsili müəssisələrinə və V ixtisas qrupu üzrə ali məktəblərə qəbul

imtahanı iyulun 2-də keçiriləcək

Xəbərlər şöbəsi