Fray Botod Inihanda ni Nikki Reyes

Fray Botod

  sinulat ni Graciano Lopez Jaena

  tungkol sa karaniwang prayleng Espanyol na dumarating sa Pilipinas at ginagamit ang relihiyon sa pagmamalabis sa iba

  ipinapakita ang mga bisyo ng mga prayle at ang pagsinil ng mahal sa paglilibing at pagpapatubo ng malaki sa mga utang

Ang Kwento

  ang kwento ay umiikot sa diskusyon ng isang Pilipino at ang kanyang liberal na kaibigan na isang Kastila

  sila ay nasa plasa at nakita si Padre Botod na may kasamang babae

  sinasampal n’ya ang babae na nagmamakaawa at humihingi ng kapatawaran

Ang Kwento

  nagulat ang Kastila na si Padre Botod ang Kura Paroko sa bayan dahil sa Espanya, sila ay pinaalis na

  ngunit nananatili sila sa Pilipinas, nagmamalabis hindi lamang sa isipiritwal na bagay kundi sa pamahalaan at sa kalaswaan

  sabi ng Kastila ang mga ganyang tao ay dapat lasunin at balang araw, pagbabayaran nito ang kanyang mga kasalanan

Paglalarawan

  ang Pari Botod ay di niya pangalan o apelyido, kundi ito ay tinaguri sa kanya ng tao dahil sa malaki niyang tiyan

  ang bininyagang pangalan n’ya ay Ana (Ano sa ibang libro) dahil ipinanganak siya sa Kapistahan ni Santa Ana -- ang ina ng mahal na Birhen

  siya ay taga-Aragon

Paglalarawan

  ang magulang niya ay hindi kilala

  natagpuan siya ng isang mangingisda sa ilog ng Ebro malapit sa simbahan ng “Our Lady of Pillar”

  nang sumapit ang ika-14 na taon, tumakas siya at pumunta sa Villadolid sa kumbento ng mga Agustino

Paglalarawan

  nung siya ay 21, naatasan s’yang tumungo sa Pilipinas

  dumating s’ya mahiyain

  ngunit nung lumipas ang limang taon na kumakain ng saging at papaya at maging paroko sa bayan siya ay yumaman at lumaki

Paglalarawan   siya ay pandak, bilugan ang mukha parang buwan,

bilugan ang pisngi, makapal ang labi, maliit ang kanyang mata, mapula ang ilong at malaki ang mga butas nito kaya madali siyang makaamoy

  mamula-mula ang kanyang buhok, bilugan ang ulo kagaya ng bao ng niyog, kunot ang noo at matalas tumingin, at maikli ang leeg

  malaki ang kanyang tiyan na nakausli

  inihalintulad siya kina Don Quixote at Sancho Panza

Pag-uugali

  mas matakaw kaysa kay Heliogabalus (roman emperor)

  isang usurero

  mas masahol kaysa sa hudyong nagpapahiram ng pero

  mahilig sa babae katulad ng isang sultan

  mayroon siya ng lahat ng gusto niya at masyado siyang “nagiindulge” sa mga ito

Ayon kay Zola

  Si Padre Botod ay patabain na baboy na kumakain, umiinom, natutulog, at walang iniisip kundi isatisfy ang kanyang “appetite”

Ang Kwento

  lumabas si Padre Botod sa “parish house” kasama ang babaeng umiiyak

  ito ay kanyang dinadamayan, ngunit ito ayy sumusunod lamang sa utos ng prayle dahil sa takot

  sinusundan sila ng maraming mga kabataang babae na magagara ang mga suot

Ang mga Babae

  ang mga babaeng ito ay tinatawag na canding-canding

  sila ay galing sa mahihirap na pamilya at pinangakuang papag-aralin, tuturuan ng Doctrina Cristiana at catesismo, magbasa, sumulat at iba pang mga bagay na makapagpapahintulot sa mga magulang

  kadalasan sila ay sapilitang binibigay sa kura

Ang mga Babae

  may gurong babae sa bayan, ngunit ito ay kaisa ni Padre Botod

  ang mga babae at inihalintulot sa mananayaw na taga-India

Mananayaw ng India

  isang diyosa at nagkaanak sa isang mortal (naakit siya sa mga awitin nito)

  ang anak na ito ay hindi pinayagang mabuhay sa langit dahil sa kanyang ama

  siya ay binigay sa mga Brahman na nagpapaaral sa kanya sa loob ng pagod

  siya ay nagsasayaw sa harap ng mga diyosa

Mananayaw ng India

  ito ay nagkaroon ng 7 anak na babaeng mananayaw at 3 lalaking musikero

  ang mga mananayaw ay hindi nagpapakasal, naglilingkod lamang sa mga Diyosa

Ang Kwento

  may narinig silang pagkakagulo

  mayroong 5 batang lalaki na nagagalit kay Padre Botod at ang kanyang mga kasama

  ang mga lalaking ito ay mga estudyante galing sa University of Manila na umuwi para sa bakasyon

  hinangaan sila ngunit naawa rin dahil mapupunta lamang ang mga ito sa bilangguan

Ang Kwento

  natakot si Padre Botod na bubugbugin siya kaya bumalik siya sa kumbento na galit na galit

  hindi siya nakatulog ng buong gabi at nagkaroon siya ng pananakit ng tiyan

Ang Kwento

  kinabukasan, pumunta siya sa Kapitolyo at nagsumbong tungkol sa pag-aklas , ngunit hindi nito binanggit ang katotohanan ng mga pangyayari

  pagkatapos ng dalawang araw, may mga guwardi sibil na pinamumunuan ng isang lieutenant na pumunta at inaresto ang mga estudyante

  ang mga estudyante ay pinagbintangan tugkol sa sedation at pagsisira ng integridad ng Espanya

Tandang Basio Macunat

  nagpakaawa ang mga magulang ng mga binilanggo

  sinabi ni Padre Botod na pinagsabihan silang huwag ipaaral ang kanilang mga anak sa Unibersidad dahil wala silang natututunan kundi mga pangagago at walang kwentang mga bagay

Kung Paano Inaaliw ang Sarili

  araw-araw nagsusugal maliban sa linggo pagkat ito ay nagsasabong

Kung Paano Ginagawa ang mga Tungkulin

  kung siya ay naglalaro at may mangungumpisal na mamamatay ito ay kanyang itinataboy

  sinasabihan nalang niya na magdasal ng “Sumasampalataya” (Act of Contrition) at mula sa kumbento (at hindi sa ospital kasama ang pasyente) sinasabi ang kanyang bendisyon

Pagkatapos Mamatay ang Taong Yaon

  gusto ng pamilya ng namatay ng tatlong pari para sa burial

  sabi ni Padre Botod na siya nalang at hindi tatlong pari

  P150 ang singil niya para sa isang second class funeral

  gusto ng tao si Pari Marcelino dahil dito P50 lang at tatlong pari pa

Pagkatapos Mamatay ang Taong Yaon

  ayaw ibigay ni Padre Botod ang tungkulin kay Padre Marcelino

  ito ay kanyang ininsulto, wala daw itong kwenta

  sinabi sa pamilya na kung hindi nila dalhin ang pera, hindi malilibing ang patay at mamumulok ang bankay sa kanilang bahay at sila ay ipapabilanggo

  kinailangang mangutang ang pamilya dahil dito

Padre Marcelino

  nakarating kay Padre Marcelino ang mga sinabi ni Padre Botod, at ito ay naglasing

  pumunta ito sa kumbento, ngunit hindi nakapasok kasi pinasara ni Padre Botod ang kumbento nung nakita niya parating si Padre Marcelino

  ininsulto ni Padre Marcelino si Padre Botod -- nakakahiyang pari, ulol, etc.

Padre Botod & Padre Marcelino

  nanahimik lang si Padre Botod ngunit pagkatapos ng tatlong araw, si Padre Marcelino at pinatawag sa obispo at ipinakulong sa seminaryo

Kung Paano Nagpipista ng Patron sa Bayan

  sinasabi sa sakristan na sabihan ang mga mayayamang ginang at ginong na magbigay ng iba’t ibang pagkain para sa bisita

  ang mga paroko (parishioners) and gagasta para sa pista

Kung Paano Siya Nangangalakal

  may isang magsasaka na pumunta sa kanya at naghihiran ng P300 para makapagtanim s’ya sa kanyang lupa

  sinabi ni Padre Botod na babayaran siya ng P600 at ibebenta sa kanya ang palay nakuha nito sa murang presyo (2 realesfuertes)

  sinasabi pa nito ingatan ang pera dahil ito ay ang pera ng mahal na birhen

Kung Paano Siya Nangangalakal

  kapag harvest time na, ang cavan na nabili niya ng murang mura ay binebenta niya sa halagang 25 reales

  kung ang nanghihiram ay hindi makabayad dahil kunwari nagbaha at nasira ang mga tanim nito, ang interes ng utang ay lumalaki

Kung Paano Siya Nagiging Pulitiko

  masahol pa kay Canovas o Lagasta

  pinapapunta ang Directorcillo sa kumbento at pinabibigay ang mga utos ng gobyerno

  may pupunta daw para mag-ayos ng daan, sinabihan niya na gawin muna ang kusina sa simbahan niya

  ikulung daw ang bandit na si Cabugao, dahil ito ay nanunugkulan sa kanyang kusina, sabihin raw na hindi ito mahuli

Kung Paano Nagsisinungaling

  sinasabi na mayaman sila sa Espanya ngunit sila ay pumunta rito para maging sibilisado ang mga Indio

  ayaw niyang ipaturo ang Kasitla dahil baka magrebelde lang sila laban sa Espanya, ngunit sa totoo natatakot lang siyang mawalan ng kanyang “riches”

Kung Paano Siya Kumakain

  sa umaga: isang malaking tasang tsokolate, 4 na hiwang bibingkang kanin

  sa tanghalian at hapunan: alak at 10 dishes per meal, 15 kung isasama ang dessert

Kung Paano Siya Nagsisiyesta

  sa kwarto niya mayroong maraming mahahalay na gamit

  kopya ng Resurreccion ni Hidalgo

  isang biblical passage na nagpapakita ng incest na ginawa ni Absalom sa mga asawa ng kanyang ama na si David

  ang asawa ni Putifar, half nude

Kung Paano Siya Nagsisiyesta

  ang kanyang kama ay gawa sa Kamagong na carved with Greco-Roman at Chinese designs

  ito ay may border ng jusi at canopy ng pink gauze

  sa tabi ng kama niya may night table na gawa sa marble na may whip na may 4 straps na nakaibabaw

Kung Paano Siya Nagsisiyesta

  gawain ng mga canding-canding

  Kikay - mamamaypay

  Paula - nangingiliti sa paa

  Loleng - naghihilot sa ulo

  Titay - nag-aalis ng kuto

  Manay - nangingiliti sa tainga

  Arang - naghihila ng daliri

  Biray (pinakamaganda) - nanghihimas ng tiyan

  Calay - bumubulong ng mga istorya sa tainga

  Ansay - nag-aalis ng puting buhok

Kung Paano Siya Nagsisiyesta

  kapag siya ay nakatulog, umaalis ang mga canding-canding at pumapasok ang dalawang middle-aged magagandang babae

  umuupo sila sa mga silya malapit sa kama ng kura ay hinihintay itong magising at gawin ang mga utos nito

  sila ay ang concubines ng kura

Kung Paano Siya Nagpaparusa

  may isang indiyo na hindi nakapagtrabaho sa kanyang estate para sa tatlong araw dahil may sakit ang asawa nito

  hindi ito binigyan ng sweldo at binigyan ito ng 50 palo sa pwet (na bare)

  ang whip ay may tatlong lashes kaya 150 ang nagawa

  habang pinapalo, ito ay linalagyan ng suka at paminta (red pepper)

Ang Kwento

  pagkatapos ng ilang araw, habang naglalakad ang dalawa, nakita nila ang babae mula sa unahan ng kwento na nagmamakaawa sa Kura

  may tubig,kanina, at salted fish s’ya ngunit hindi ito kinakain

  ang kanyang mukha ay malungkot at tumitingin s’ya sa langit parang humihingi ng hustisya at vengeance

Ang Kwento   ito ay kinausap ng dalawa, muntik na siyang

tumakbo palayo ngunit pinigilan s’ya

  tinanong nila kung ano ang ginawa ni Padre Botod sa kanya nung nakaraan

  sinabi niya kawawa raw s’ya at nahihiya siya sa ginawa ng kura sa kanya

  nagalit ang Kastila at sinabing “Wretched Friar”

  ang babae ay tumayo at tumakbo habang sinisigaw ang “Ang prayle, ang prayle! Tulong, tulong! Si Fray Botod, Fray Botod!”