GAZET INFORMATIVE, POLITIKE, EKONOMIKE, SOCIALE, KULTURORE VITI 2 Nr. 62 E mart, 5 Maj 2015

Objektivat e FRD n zgjeDhjet lOkale

a sht garantuar votimi i personave me aftsi t

kufizuara?

Sokrati shqiptar dhe atrides-i grek

fq. 4 fq. 8

3 vjet frd zgjedhjet KULtUr

Adresa: Bulevardi George W. Bush, Nr.15/1, Tirane-mail: gazeta.frymaere@gmail.come-mail: info@frd.alKryeredaktor: Agim ZekaMob: +355 69 21 15 769Marketing: +355 69 40 55 244

FRD, si parti e Qendrs s Djatht, e detyruar nga mungesa e zgjidhjeve t tjera dhe nga Kodi Zgjedhor i paprshtatshm e diskriminues pr forcat e reja politike, si nj rrugzgjidhje taktike, ka prfunduar me ftes t PS-s, nj aleanc zgjedhore pr kto zgjedhje lokale, edhe n funksion t prmirsimit t cilsis s qeverisjes..., n dobi t t gjith shoqris.

TRE VJET FRD

Alfred CAKO

Andi Seferi, kryetar i FRD-s,

dega Tiran

MedIA/ShtYP derBISOCIALe

fq. 10 fq. 15fq. 5Entela BINJAKU

gazetaria shqiptare n

ditn botrore t shtypit

Partizani vs tirana,

vetm barazim2-2

larg sindroms s institucionit...

SeFeRi: kemi shum pr t br t gjith s bashku pr

tirann ton, pr qytetin plot vlera e tradita, pr tirann

ku jetojm dhe rrisim fmijt tan...

HITHRA E FRYMS S RE

FRD sht parti q prfaqson bindshm gjinin femrore, ajo ruan integritetin dhe principet e saj si askush tjetr parti n Shqipri

Edhe personat me aftsi t kufizuara kan t drejtn e vots thuhet n kodin zgjedhor....

Nj antar, nj voteditorial

Mirela bogdani:

fq. 2

Abdurahim ASHIKU

Gzim HOXHA

Topi: FRD lindi si nevoj e premisave pr nj politik ndryshe, ajo bashkpunon pr Shqiprin, pra sht nj parti patriotike, e cila projektohet drejt familjes evropiane

okeTA: T mandatuarit pr kshilltar

t bashkive nga vota e zgjedhsve,

do t udhhiqen nga interesat e

qytetarve si dhe do t veprojn pr interesat e FRD-s

FAQE 2 E Mart, 5 Maj 2015Fryma e Re

Alfred CAKO

edItOrIAL

zgjedhjet

Objektivat e FRD n zgjeDhjet lOkale

FRD, si parti e Qendrs s Djatht, e detyruar nga mungesa e zgjidhjeve t tjera dhe nga Kodi Zgjedhor i paprshtatshm e diskriminues pr forcat e reja politike, si nj rrugzgjidhje taktike, ka prfunduar me ftes t PS-s, nj aleanc zgjedhore pr kto zgjedhje lokale, edhe n funksion t prmirsimit t cilsis s qeverisjes..., n dobi t t gjith shoqris.

Dje, ishte afati i fundit i dorzimit t listave t kandidatve pr zgjedhjet lokale pran KZAZ-ve dhe KQZ. Fryma e Re Demokra-tike sht pjes e Aleancs pr Shqiprin Evropiane dhe do t mbshtes kandidatt e saj n t 61 njsit e qeverisjes vendore, q jan prcaktuar pas ndarjes s re administrative pr zgjedhjet lokale t 21 qershorit. Por FRD do t kandidoj me kandidatt e saj pr antart e Kshillave Bashkiake, n t gjitha kto njsi t qeverisjes vendore, n t gjith vendin, nga veriu n jug e nga lindja n perndim t Atdheut ton t dashur. N kto lista t FRD-s jan rreshtuar antart m t spikatur t partis si edhe figura publike t prkushtuara ndr vite sipas interesit publik, n fusha t ndryshme t prodhimit, dijes, kulturs, msimdhnies, nga t gjitha krahinat e vendit, me ndjenjn e prkushtimit dhe prgjegjsis pr fatet e

shoqris, t asaj prgjegjsie qytetare q ishte edhe shkaku i krijimit t FRD-s si parti e Qendrs s Djatht, t krijuar n nj koh kur ky krah ide-ologjik i politiks shqiptare ishte n dekadenc t plot pas nj finishi t dshtuar qeveriss 8 vjear, gj q e treguan edhe zgjedhjet e prgjithshme t vitit 2013, ku diferenca mes opozits dhe partive qeverisse ishte rreth gjysm milion vota.

Po kshtu, ditn e shtun, FRD, me rastin e tre vjetorit t krijimit t saj, organizoi edhe zgjedhjet pr drejtuesit e saj n degn e Tirans sipas parimit Nj antar, nj vot, ku pr kryetar konkurruan prkat-sisht dy kandidatt, Andi Seferi e Kosta Budurushi. Pjesmarrja e lart, toleranca reciproke, dashamirsia dhe demokracia funksionale, karakterizuan zgjedhjet pr kryetarin e ri, i cili u zgjodh z. Andi Seferi. Ksaj konference i kishin paraprir riorganizimi dhe zgjedhjet n

t gjitha njsit zgjedhore dhe komunat aktuale, t cilat do t prfshihen me Bashkin e Tirans n zgjedhjet e ardh-shme lokale. Pas ktij rior-ganizimi, FRD, n shumicn absolute t rretheve kryesore, sht shndrruar n nj parti elektorale. Gjithashtu, konfer-enca e Tirans u krye n fazn prmbyllse t zgjedhjeve n t gjitha degt e vendit sipas organizimit t ri territorial dhe sipas parimit ekstremisht demokratik, Nj antar, nj vot. Gjith ky riorganizim premtues n shkall vendi dhe listat e mbushura me m shum kandidat t FRD-s nga numri

prkats i antarve q do t ken kshillat bashkiake prkatse, tregon pr energjit dhe dshirn e tyre pr t marr pjes vrullshm n qeverisjen vendore si nj instrument i qe-verisjes demokratike t vendit, me objektiv prmirsimin e jets s qytetarve nga qendrat urbane, drejt periferis s nj-sive t qeverisjes vendore.

Dihet, gjithashtu, se FRD, si parti e Qendrs s Djatht, e detyruar nga mung-esa e zgjidhjeve t tjera dhe nga Kodi Zgjedhor i papr-shtatshm e diskriminues pr forcat e reja politike, si nj rrugzgjidhje taktike, ka pr-

funduar me ftes t PS-s, nj aleanc zgjedhore pr kto zgjedhje lokale, edhe n funk-sion t prmirsimit t cil-sis s qeverisjes dhe rritjes s transparencs financiare dhe forcimit t instrumenteve teknike n dobi t cilsis s jets s qytetarve. Dihet se kooperimi i bashkpunimit mes pushtetit lokal dhe atij qen-dror, sht n dobi t t gjith shoqris.

Nisur nga kjo taktik, FRD beson se do t jet nj forc serioze dhe do t pr-faqsohet n do kshill bash-kiak t vendit me prfaqsuesit e saj, t cilt do t ndikojn me

aktivitetin e tyre pr shkak t nordit t busulls q ka kjo parti n kolegjialitet: Pr shtetin, pr qytetarin. Sepse nj shtet i s drejts do t thot m shum harmoni n shoqri, m pak stres, m shum prosperitet, m shum shpres pr t ar-dhmen ton dhe t fmijve tan, pr t gjith qytetart. Njkohsisht, kontributi i FRD do t shtrihet edhe n fushn e administrimit t pushtetit vendor bashkiak, kudo q kjo forc politike e frustuar n zgjedhjet e prgjithshme, do t bhet e rndsishme dhe do t ngrej peshn e saj autoritare e shpresdhnse, n prputhje me misionin q FRD i ka caktuar vetes, si kontribut ndaj s mirs t prgjithshme t qytetarve dhe shoqris, n drejtim t politiks s jashtme, n drejtim t politikave inte-gruese mes shqiptarve dhe mes tyre e Evrops.

Zoti Andi Seferi, kryetari i ri i degs s FRD-s Tiran Ndjehem shum i nderuar dhe i vlersuar, pr prgjegjsin q ju nprmjet vots tuaj, m ngarkuat t drejtoj

degn e Fryms s Re Demokratike t Tira-ns. Por, nga ana tjetr ndjehem shum gzuar q nprmjet nj procesi tepr transparent e gjithprfshirs t sistemit nj antar, nj vot, q sht guri themeltar i Partis son, Fryma e Re Demokratike bn hapa t sigurt drejt demokracis s vrtet, drejt t ardhmes q kjo Tiran dhe Shqipri presin.

Fryma e Re Demokratike, me shembul-lin e saj t zgjedhjeve t strukturave drejtuese nga vet antarsia, duke ven n krye antart m t mir t saj, intelektualt dhe njerzit m t nderuar n t gjith Shqiprin, i dha nj leksion t madh politiks s vjetr, duke i ring-jallur shpresn do shqiptari q ky vend bhet.

Nuk mund t rri pa prmendur e pa falnderuar kryetart, drejtuesit dhe antart e nndegve t FRD-s t Tirans, pr punn gjigande n t gjith hapsirn e saj, pr bashkpunimin dhe mirkuptimin midis tyre, duke br t mundur prgatitjen e lists se kandidatve pr Kshillin Bashkiak, q do t prfaqsojn Frymn e Re n Zgjedhjet e 21 Qershorit.

Gjithashtu jam shum i knaqur tju them se, mbi 30% e kandidatve t ksaj liste jan t rinj dhe t reja, sepse Partia jon shikon te rinia t ardhmen e ksaj Tirane, e ksaj Shqiprie.

Por kemi akoma shum pun pr t br t gjith s bashku pr Tirann ton, pr qytetin ton plot vlera e tradita, pr Tirann ku jetojm dhe rrisim fmijt tan, pr kryeqyte-tin e shqiptarve q krkojn t prfaqsohen denjsisht npr bot, prandaj t nderuar miq, t gjith s bashku duhet t japim kontributin ton, duke mbshtetur FRD-n n do hap t saj. Sot sht nj dit e shnuar pr Frymn e Re Demokratike, sepse si e dini ajo mbushi 3 vje. Jam tepr i gzuar q shikoj q kjo Frym tanim sht n do cep t Shqipris.

Ashtu si patt rastin ta ndiqnit n videon e mparshme, pat qindra takime t bra n t gjith Shqiprin, mijra e mijra qytetar n t gjith vendin t prfshir n Frymn e Re. Qytetar, t cilt nuk kan prfituar asnj t mir materiale apo vend pune nga kjo Parti, por q vazhdojn akoma dhe fort ti japin besimin e tyre ksaj force t re, me bindjen e plot se FRD sht e vetmja alternativ q do ta oj kt vend prpara, duke mbshtetur Shtetin dhe interesat e qytetarve...

SeFeRi: Kemi shum pr t br t gjith s bashku pr Tirann ton, pr qytetin plot vlera e tradita, pr Tirann ku jetojm dhe rrisim fmijt tan...

FAQE 3 E Mart, 5 Maj 2015Fryma e Re

z g j e d h j e t ToPi: FRD lindi si nevoj e premisave pr nj politik ndryshe, ajo bashkpunon pr Shqiprin, pra sht nj parti patriotike, e cila projektohet drejt familjes evropiane

3 vjet FRD

oKeTa: T mandatuarit pr kshilltar t bashkive nga vota e zgjedhsve, do t udhhiqen nga interesat e qytetarve si dhe do t veprojn pr interesat e FRD-s

BogDani: FRD sht parti q prfaqson bindshm gjinin femrore, ajo ruan integritetin dhe principet e saj si askush tjetr parti n Shqipri

T shtunn pas dite Fryma e Re De-mokratike mbajti nj takim jubilar me rastin e 3 vjetorit t krijimit. Themelimi i ksaj force politike m 30 Prill t vitit 2012 ishte nj ngjarje politike q synonte t sillte n spektrin politik shqiptar nj politik ndryshe.

Fests i paraprin zgjed-hjet n degn e Tirans, t cilat u zhvilluan sipas parimit nj antar nj vot. Pikrisht pr kt arsye, i pari q u ngjit n foltore ishte kryetari i rinis s FRD-s pr Tirann Jet-mir Hasa, njhersh kryetar i komisionit t zgjedhjeve. Ai shprehu ndr t tjera knaqsin dhe gzimin pr suksesin e procesit zgjedhor n degn e Tirans, duke njoftuar edhe fitimtarin. Hasa bri t ditur se n zgjedhje morn pjes 865 antar t FRD-s dhe, 511 prej tyre votuan Andi Seferin, ndrsa 354 ia dhan votn e tyre Kostandin Budurushit. N cilsin e kryetarit t komis-ionit zgjedhor, Jetmir Hasa ftoi kryetarin e sapo zgjedhur, Andi Seferi t prshndes pjesmar-rsit n takimin jubilar.

Kryetari i ri tha ndr t tjera se ndjehej shum i vlersuar pr prgjegjsin q i dhan prmes vots pr t qen n krye t ekipit q do t drejtoj Frymn e Re Demokratike n Tiran. Por nga ana tjetr, tha ai, ndjehem shum i gzuar q nprmjet nj procesi tepr transparent e tepr gjith prfshirs t nj antar nj vot, q sht guri themeltar i Partis son, Fryma

e Re Demokratike bn hapa t sigurt drejt demokracis s vr-tet, drejt t ardhmes q Tirana dhe Shqipria presin. Besoj se t gjith e kuptojm se nga kjo gar politike e bukur midis meje dhe Kosts, nuk ka as t fituar e as t humbur, sepse e vetmja fituese sht Fryma e Re, tha m tej Seferi, duke ftuar t pr-shndes konkurrentin e tij n votime, Kostandin Budurushi. Bashk kandidati pr kryetar t Tirans, Budurushi u tha me hu-mor pjesmarrsve n takimin jubilar, se nuk ishte prgatitur t ishte humbs, ndrsa ftoi t gjith antart e mbshtetsit e FRD-s t hipin n nj vark t madhe pr t shkuar n bregun tjetr fitimtar.

Sekretarja pr marrd-hniet me jasht, Mirela Bog-dani, n fjaln e saj tha ndr t tjera, se n rrugtimin 3 vjear, ekipi i FRD-s nga qendra e deri n baz, sht m i kon-soliduar dhe m i vrtet. Ajo prmendi disa arsye q sipas saj njerzit mbshtesin FRD-n. Bogdani pohoi se arsyeja e par sht se ky formacion politik ka si mision ringjalljen e s Djathts, sepse ka nj lidership t moderuar, t emancipuar dhe t muar. FRD sht parti q prfaqson bindshm gjinin femrore, ajo ruan integritetin dhe principet e saj si askush tjetr parti n Shqipri.

M pas pjesmarrsit i prshndeti sekretari i prgjith-shm i FRD-s, Gazmend Oketa. Ai uroi degn e Tirans pr kontributin e rndsishm n demokratizimin e brend-shm t partis dhe i cilsoi dy

e qytetarve si dhe do t vepro-jn pr interesat e FRD-s, u shpreh sekretari i prgjithshm i FRD-s.

Mbledhjen jubilare e mb-ylli me nj fjalim prshndets kryetari i partis, Bamir Topi. Ai nnvizoi gjat fjals s tij se FRD lindi m 30 prill t vitit 2012, si nevoj e premis-ave pr nj politik ndryshe. Ish presidenti Topi vlersoi rolin themelues, harmonizues dhe koordinues t Gazmend Okets, i cili. sipas kryetarit Topi, me shum motivim sht

duke e vazhduar kt rrug. Ecuria e nj partie tha m tej ai, sht detyrim, qndrueshmri, prgjegjsi dhe prkushtim i vazhdueshm. FRD sht nj model pr tu ndjekur, sepse sht kundr konfliktualitetit e rastsis, ka demokraci t brendshme dhe n themel t filozofis s saj sht ndrtimi i shtetit n shrbim t qytetarit. Sipas z. Topi, FRD sht nj parti q bashkpunon pr Shq-iprin, pra nj parti patriotike, e cila projektohet drejt familjes evropiane. Ajo afron rreth vetes

njerz me profil perndimor q mendojn t zgjasin jetn e tyre politike vetm n shr-bim t qytetarve. Kryetari Topi e mbylli fjaln e tij me nj thirrje drejtuar veanrisht t rinjve e t rejave. Ju ftoj me przemrsi t afroheni sa m shum te FRD pr ta br at jo vetm prfaqsuese t denj n kshillat bashkiake, n parlamentin shqiptar, por edhe pjes t vendimmarrjeve shum t rndsishme pr shtetin dhe qytetarin.

Koresp. Fryma e Re

zhvillohen zgjedhjet pr kryetarin e FRD dega tiran, sipas

parimit: nj antar, nj vot. andi Seferi, kryetari i ri

kandidatt konkurrues bash-kpuntor t palodhur q s bashku me ekipin q drejtojn do t shndrrojn zgjedhjet e 21 qershorit n gur suksesi pr partin. FRD, vazhdoi z. Oketa, mori vendimin me nj konsensus maksimal pr nj marrveshje zgjedhore q ud-hhiqet nga principet e saj, kmbnguljen ton pr nj kontribut t muar n ndrtimin e shtetit shqiptar. Ata q do t mandatohen pr kshilltar t bashkive nga vota e zgjedhsve, do t dominohen nga interesat

Mbyllja e listave t kandidatve pr kryetar bashkish nga partit politike si dhe mos gjetja e da-kordsis mbi ligjin pr dekriminalizimin, tregon se vullneti pr t uar deri n fund kt proces mungon brenda politiks shqiptare.

As fjalt e ambasadorit t kancel-aris m t madhe botrore n vend, si sht Ambasada amerikane, nuk u dgjuan nga politikant shqiptar q vi-juan fushatn e shpifjeve ndaj njri-tjetrit duke br sikur duan t dekriminlizojn politikn shqiptare, por q n fund jan po ata q vendosin emrat e inkriminuar n listat pr kandidat bashkish dhe deputet.

Deklarata e ambasadorit amerikan, Donald Lu se jan verifikuar dhe jan gjetur disa emra me rekorde kriminale brenda listave t kandidatve pr kryetar bashkish, tregon qart se listat dhe zgjed-hjet jan t inkriminuara. Kjo tregon po aq qart se politika shqiptare ndjek nj agjend krejt t sajn pr vendosjen e emrave pr kryetar bashkish, duke mos

pyetur as rekomandimet e partnerve ndrkombtar dhe as zrat q krkojn jo thjesht emrim njerzish n bashkit e vendit, por gar reale brenda partive filli-misht. Lista me emra q dy partit e vjetra n vend nxorn pr kundrshtart duke cituar emra kandidatsh q n t shkuarn e tyre kan pasur shtje apo jan ende n hetim, m tepr i hoqi legjitimitetin krkess pr dekriminalizim, sesa i shtoi pesh apo rndsi asaj. Srish akuzat u bn pa prova, pa verifikime dhe pr kt koston e paguajn vetm qytetart shqiptar.

N fakt, kur u nnshkrua mar-rveshja n dhjetor pr dekriminalizimin mes mazhorancs dhe opozits, mendo-hej se do t ndodhte nj dekriminalizim jo vetm i politiks shqiptare, por dhe i zyrtarve t lart t administrats n prgjithsi, pr t sjell nj frym t re n politikn dhe shoqrin shqiptare, ku kryefjal do t ishte ecuria e reformave n kuadr t procesit t integrimit t vendit n Bashkimin Evropian.

Por tashm, gati 6 muaj pasi Parla-menti ngriti Komisionin e posam pr dekriminalizimin dhe si mazhoranca ashtu edhe opozita duhej t tregonin se kishin vullnetin e duhur pr ta uar deri n fund kt angazhim q kan marr prball partnerve kryesor ndrkombtar, por edhe ndaj qytetarve shqiptar, asgj prej ktyre nuk ka ndodhur.

Dekriminalizimi nuk mund t zgjidhet vetm me shkrimin e miratimin e disa ligjeve, por nevojitet edhe vullneti pr ti respektuar ato ligje, n mnyr q edhe n zgjedhjet lokale t 21 qershorit partit politike t shmangnin kandidaturat e personave me rekorde kriminale n t shkuarn e tyre. Vetm ligjet nuk mund ta zgjidhin kt problem.

Nevojitet patjetr vullnet dhe bash-kpunim politik mes partive pr t rn dakord q njerz t till t mos ken m mundsi t jen pjes e Kuvendit t Shqipris, apo t mbaj poste t larta n qeverisjen qendrore apo vendore.

Vullneti pr dekriminalizim

FAQE 4 E Mart, 5 Maj 2015Fryma e Re

A sht garantuar votimi i personave me aftsi t kufizuara?zgjedhjet

King Xhordan, presidenti q nuk dgjon i nj uni-versiteti n SHBA, thoshte kur luftonte pr t drejtat e personave me aftsi t kufizuara, se ne nuk krkojm asgj tjetr ve asaj t drejte q keni dhe ju. Me kt thnie e hapi seminarin e par informues n lidhje me t drejtat e ktyre zgjed-hsve, duke iu uruar njkohsisht dhe mirseardhjen t pranishmve n t nga znj. Lefterije Luzi, kry-etarja aktuale e ktij institucioni. Seminari, i cili u mbajt m 30 Prill, n salln e mbledhjeve t KQZ, u prshndet dhe nga prfaqsuesit e partive m t mdha politike n vend. Ndr t tjera ajo theksoi t dre-jtn e tyre dhe kushtet jo fort t mira t qendrave t votimit. Besohet se sht arritur dika me kmbnguljen e KQZ-s q pr ato qendra votimi, t cilat ndodhen n godina me m shum se nj kat, kta zgjedhs t mund t votojn n katin e par, sigurisht nse n t jen t regjistruar n ndonj prej tyre. Znj. Lefteri tha se nuk ishte detyr e KQZ ti pr-

shtaste ato, pasi edhe pse zgjedhjet mbahen do 2 vjet, nj her lokalet dhe hern tjetr ato legjislative, ato zgjasin vetm nj dit. Pr m tepr qendrat e votimit mbahen n qendra shndetsore, kopshte e shkolla dhe prshtatja e tyre pr nevojat e veanta t ksaj kategorie t popullsis sht dhe duhet t jet patjetr e institucioneve prej t cilave ato varen, pasi shfrytzimi i tyre vazhdon dhe n ditt e tjera t vitit kur nuk ka zgjedhje. N fund t fjals s saj, ajo u bri nj thirrje pr ndihm dhuruesve t ndryshm n automjete apo n fonde monetare q do tua lehtsonte lvizjen duke mundsuar dhe kryrjen e ksaj pune, n dukje t leht, por aq t vshtir pr ata q lvizin me an t kar-rigeve me rrota. Edhe personat me aftsi t kufizuara kan t drejtn e vots, kshtu thuhet n kodin zgjedhor. N nenin 3, pika 3 e tij mund t lexojm se, do shtetas shqiptar, q ka mbushur moshn 18 vje, qoft edhe ditn e zgjedhjeve, pa dallim race, etnie, gjinie, gjuhe, bindjeje politike, besimi, aftsie fizike ose gjendjeje ekonomike ka t drejt t zgjedh dhe t zgjidhet, n prputhje me rregullat e parashi-

kuara n kt Kod. E njjta e drejt sanksionohet dhe n kushtetutn e Republiks s Shqipris n kreun e tret t saj, i cili flet pr lirit dhe t drejtat politike n nenin 45.1 t saj. E pra ishte mbrojtja e ksaj t drejte dhe e asaj t punsimit ajo q e nxiti fondacionin pr t drejtat e personave me aftsi t kufizuara, ADRF, t ndrmerrte nj nism t veant n bashkpunim me KQZ. Ajo kishte t bnte me punsimin e pjesshm t 12 personave me aftsi t kufizuara n zyrat e KQZ n 12 qarqet e vendit. Nj prej detyrave t tyre sht verifikimi i t dhnave t mbledhura nga t zgjedhurit lokal

dhe m konkretisht t mbledh in-formacion pr qendrat e votimit n t cilat jan t regjistruar zgjedhs me aftsi t kufizuara. Ndr detyrat e tjera mund t prmendim at t evi-

dentimit t problematikave t qen-drave t votimit n lidhje me vend ndodhjen e tyre pr ti br ato sa m t arritshme dhe t prshtatshme pr ta. Apo dhe pjesmarrja n tra-jnimet e organizuara nga KQZ dhe informimin me njohurit e fituara n to PAK n lidhje me ligjin zgjedhor dhe procedurat q duhet t ndjekin n kto raste dhe t drejtat e tyre ligjore pr procesin e votimit, por dhe hartimin e raportit me konkluzi-onet q do t dalin nga monitorimi. N nenin 23 t kushtetuts gjejm t drejtn e informimit, e cila sht e garantuar. Pr garantimin e saj pr PAK, ky institucion ka punsuar nj person q nuk dgjon. Synohet q ai t jet i pranishm n t gjitha

spotet televizive q do t realizohen nga KQZja. Por n fillim u punsua nj zonjush tetraplegjike me ql-lim q t adresoshin si duhej kto t drejta dhe nevoja. E kush mund

ti njoh m mir kto problema-tika q mund t dilnin n pah, se sa vet nj prej prfaqsuesve t tyre? N kt mnyr KQZja sht nj ndr institucionet e pakta n vend q respekton dhe kuotn e prcak-tuar nga ligji 7995, pr Nxitjen e Personave me Aftsi t Kufizuara. Pajisja e tyre me listn e qendrave t votimit dhe vendndodhjen e tyre, e bn m t leht prekjen e qendrave t votimit si dhe inspe-ktimin e mundshm pr kontrollin e saktsis s t dhnave t siguruara nga ana e t zgjedhurve lokal. Jo vetm kaq, por synohet dhe nj njohje e antarve t komisioneve me nevojat speciale q PAK mund t ken pr t votuar. T 12 antart e rinj t zyrave t KQZ-s, iu dha secilit nga nj kopje e kodit zgjed-hor t Republiks s Shqipris, me qllimin e mir q ata tiu vijn n ndihm ktyre zgjedhsve me t drejtat q ata kan n procesin e votimit, gjat dits s zgjedhjeve. Puna e ktyre 12 personave, n 12 qarqe t vendit do t bj t mundur q n zgjedhjet legjislative q do t mbahen pas dy vitesh, n vitin 2017, t kemi kushte shum m t mira pr garantimin e t drejts s vots edhe pr personat me aftsi t kufizuara. Ndrsa pr kto zgjedhje objektivi mbetet modest pr shkak t kohs s kufizuar n dispozicion, por dhe t fondeve jo t mjaftueshme pr ndryshimin e situats. Me pak fjal synohet t merret nj pamje sa m e vrtet e gjendjes n kt fush dhe rekomandimet pr prmirsimin ose zgjidhjen e problematikave t hasura gjat ktyre zgjedhjeve, tu adreso-hen institucioneve qeverisse nga t cilat varen ato. Por dhe problemet q mund t dalin n pah si pasoj e procedurave burokratike dhe q krkojn ndryshime ligjore do ti drgohen parlamentit pr miratim. Gjithashtu synohet q aty ku sht e nevojshme, kto ligje t pajisen edhe me sanksionet e duhura, gj q do ta bnte m t leht zbatimin e tyre.

Edhe personat me aftsi t kufizuara kan t drejtn e vots, kshtu thuhet n kodin zgjedhor.

Gzim HOXHA

N Ditn Ndrkombtare t Liris s Medias, Avokati i Popullit, Igli Totozani doli n krah t gazetarve dhe reda-ktorve t mediave shqiptare, veanrisht ata q me prpjekjet e tyre shpesh t pavlersuara i kan dhn gjat ktij viti kuraj dhe dinjitet ktij profesioni kaq t rndsishm.

Prmes nj deklarate pr shtyp, Toto-zani falnderon mediat q i jan bashkuar me dashamirsi dhe prgjegjsi qytetare nismave institucionale t Avokatit t Popullit n nj shoqri, q sipas tij, ka nevoj pr hapa t shpejt prpara dhe ndryshime madhore n lmin e standardeve t bashkjetess dhe t drejtave t njeriut. Nj media e lir sht garanci e pazvendsueshme e demokracis dhe e t drejtave t njeriut, shprehet Totozani.

N Shqipri liria e medias sanksionohet n Nenin 22 t Kushtetuts dhe me gjith vshtirsit e njohura me t cilat prballen, sipas Totozanit, pjesa e prgjegjshme e medias shqiptare ia ka dal n jo pak raste t prm-

bush rolin e saj si garante e qytetarit prball arbitraritetit dhe padrejtsis.

Por megjithse Shqipria ka br pr-parim sa i takon liris s medias, ajo mbetet n kategorin e vendeve me liri t pjesshme, sipas konkluzioneve t indeksit pr lirin e shtypit n bot, t publikuar s fundmi nga organizata Freedom House.

N kt dokument, Shqipria renditet n pozicionin e 96 nga 197 vende, me dy pik m shum se vitin e kaluar. Pavarsisht ksaj,

pr Totozanin, mediat n Shqipri vazhdojn t punojn n nj klim, e cila nuk favorizon mjaftueshm lirin e tyre, duke dmtuar kshtu rolin dhe kontributin e tyre t pazvend-sueshm n shoqri.

Komuniteti i medias, si deri tani edhe n t ardhmen do t gjej te ne nj der t hapur pr bashkpunim, nj institucion q do t punoj pr sigurin dhe garantimin e nj klime t favorshme pr lirin e shprehjes dhe t drejtn e informimit, tha n prfundim Totozani.

Avokati i popullit krkon m shum vmendje ndaj liris s medias

E DITS

FAQE 5 E Mart, 5 Maj 2015Fryma e Re

SOCIOLOgjI

Entela BINJAKU

larg sindroms s institucionit...n vendin ton, ka nj qasje skematike, konformiste t opinionit publik ndaj shtpive t fmijs, qndrim i trashguar, por edhe i fituar me kalimin e kohs. N opinionin e qytetarve shqiptar kto jan institucione t mbyllura, ku presupozohet keqardhja, ku ata q kalojn jetn brenda tyre jan disa fatkeq, pr t cilt shoqria nuk bn dot gj pr ti ndihmuar etj.

Psikika e shoqris son, e cila nuk thello het n analizn e njo-hjes s antarve t saj si dhe mendsia e mbylljes s vet ktyre institucioneve, nuk kan br gj tjetr, vese kan pr-forcuar kt mendim stereo-tipik.

Ndrkoh edhe vizitat n dyert e tyre, kryesisht apo vetm n dit festash, nga ana e aktorve t politiks, ka br q ata edhe t shoqruar me media, t kthejn vektorin e vmendjes n kahun e tyre, ndrkoh q do t duhej t ndodhte e kundrta. Pikrisht n kt situat, n mbshtetje t qllimit pr njohjen e njerzve n nevoj dhe konkretisht t fmijve q jetojn n kto institucione, Fondacioni Har-riet Martineau iu drejtua me nj krkes zyrtare Shrbimit Social Shtetror. N qendr t saj ishte dshira pr t kryer nj vizit n Shtpin e fmi-jve parashkollor n Shkodr. Qllimi ishte tu ofronim fmi-jve shrbimin dentar duke u drguar pran mjekun stoma-tolog, i cili do t bisedonte me ta, n mnyr q t shptojn nga frika e zakonshme prej dentistit. Ky qllim shkon edhe n mbshtetje t misionit t organizats pr edukimin, q duhet t nis q n vogli.

Me marrjen e miratimit zyrtar, u kontaktua drejtuesja e ktij institucioni, znj. An-jeze Gjeluci, e cila tregoi nj gatishmri t admirueshme pr t na mirpritur. N emr t Fondacionit ishin planifi-kuar disa dhurata simbolike, t grumbulluara fal vullnetit t miqve me ndjeshmri ndaj kauzave sociale. Me sugjerimin ndihms s drejtoreshs, kto u orientuan drejt nevojave q kishin voglusht.

Pr shkak se nuk kishim qen asnjher n kt institu-cion, shkuam n njrn prej shtpive t shtpis s fmijs q gjendet n kt qytet, por si msuam, shtpia q krkonim, ishte diku tjetr. Pr t na ndi-hmuar, u ofrua nj djal rreth t 15-tave, i cili na shoqroi me biiklet, karakteristike n Shkodr, drejt e n desti-nacionin e krkuar. Duke e falnderuar na tha se e kishte pr detyr, edhe ai i shtpis

s fmijs ishte. Takimi me voglusht ishte gzim m vete. 23 fmij, t gjith t moshs 3- 6 vje. Sapo kishin ngrn drekn, nj pjes u kthyen nga shtitja n qytet, t ciln si na tha drejtoresh Anjeza, e programonin thuajse 3 her n jav. N shoqrin e punon-jses sociale, t edukatoreve dhe drejtoreshs, ata voglush u miqsuan shpejt me ne, na ndoqn me vmendje dhe mezi prisnin hapjen e dhuratave, si dokush...

Njra nga edukatoret na tha se kishte 20 vjet q pu-nonte n kt institucion dhe se thuajse t gjith pr t cilt ishte kujdesur ktheheshin dhe e takonin hera-hers.

Drejtoresha e ksaj shtpie ndodhej n kt de-tyr q prej 1 viti e gjysm. N plot kuptimin e fjals, ajo ishte pr tu marr shembull. E prkushtuar, me ndjeshmri t lart, fmijt e donin, njihte psikologjin e tyre, e hapur dhe transparente pr t gjith q dshironin t kontribuonin... Ashtu kishte vepruar edhe me ne.

Fmijt q shkojn t je-tojn n institucionet shtetrore t kujdesit, jan fmij me situata specifike, ku mbizotron varfria dhe pamundsia e plotsimit t nevojave. Nj pjes e madhe e voglushve t ksaj shtpie, ishin fmij t marr nga rruga dhe krye-sisht kishin lypur. Strehimi dhe kujdesi n kt institucion u krijoi jo vetm kushte t ndry-shme jetese, por edhe nj tjetr aspirat pr jetn. Edhe pse sot ata jan t vegjl, s paku n kujtesn e tyre, fmijria mund t kthehet n nj faz t bukur, ku njerzit q i rrethojn tregojn vmendje dhe respekt ndaj nevojave t tyre.

Shtpia e fmijve 3-6 vje n Shkodr u przgjodh prej Fondacionit Harriet Mar-

tineau gjat nj bisede t lir me doktoreshn Beqaraj, e cila shfaqi dshirn pr t dhn nga koha e saj kujdesin profesional dhe vmendjen njerzore. T msuar me shtpin e fmi-js n kryeqytet, pr t ciln gjithashtu Fondacioni tregon respekt pr punn dhe kujdesin q tregon, ne vendosm ti prkushtonim vizitn nj tjetr shtpie, e cila ndodhet larg vmendjes s opinionit publik.

Fmijve iu shprndan librat e dhuruar fal kontributit t miqve, t cilt sapo msuan pr kt nism, treguan shum gatishmri.

Pasi vizituam mjedis-et e saj, pasi u njohm me ndryshimet e prmirsuara t kushteve, kuptuam se n kt mjedis njerz t dashur japin

nga dashuria e tyre. Sipas znj. Gjeluci, institucioni ka punuar pr t rrnjosur edhe vet sin-dromat e institutit. Shkuarja n parukeri do 3 muaj pr vajzat e do muaj pr djemt, rritja e flokve t vajzave, vendosja e vathve pr vajzat pr tu dal-luar nga djemt, kan qen disa nga veprimet q kemi kryer. Bashkpunimi me aktort q jetojn jasht mureve t institu-cionit sht nj domosdoshmri pr ata voglush. Por ndrkoh q institucionet punojn pr r-rnjosjen e sindroms s tyre, shoqria mbetet ende prapa dhe vazhdon t jetoj me simptomat e stereotipizmit.

Njohja e kontributit t in-dividve t organizuar n OJF-ra ose jo, q e shohin ndryshim-in q synojn, do ta ndihmonte

shoqrin t tregoj forcn ndikuese, kur mbshtet njerz n nevoj. Pasqyrimi i puns q kryhet n kto institucione, njohja me nevojat e fmijve, transparenca n prdorimin e kontributeve, do ti shrbente rritjes s ndrgjegjes shoqrore pr tu solidarizuar me qytetart q jetojn n vshtirsi. T till ka shum n radht e shoqris son, edhe nga ata q jan n nevoj, edhe nga ata q mund t ndihmojn, por kur t gjith s bashku jetojn me stereotipizi-min, sindroma e institucionit, vazhdon t mbetet e fort dhe mbizotruese. Pr rrnjosjen e saj, shoqria mund t nis do dit, me t gjitha mundsit q ka dhe q mund t gjeneroj n radht e saj...

1 maji iku, por sht fest apo protest1 Maji njihet si dita Ndrkombtare e Puntorve. Ky manifestim lindi nga lufta e puntorve pr t krkuar dhe siguruar t drejtat, lirit dhe kushtet e puns e t

jetess. Krkesa e par publike sht paraqitur n Australi gjat vitit 1855 me kt prmbajtje: 8 or pun, 8 or dfrim e 8 or gjum.

Si lindi 1 Maji?

1 Ma j i , apo D i ta Ndrkombtare e Pun-torve, lindi nga lufta botrore e puntorve pr t afirmuar t drejtat e tyre e pr t pr-mirsuar kushtet e jetess. Pavarsisht se kremtimi i saj lidhet ngusht me protestn e puntorve t ikagos, prfunduar me gjak, historia e fests s puntorve fillon m hert se sa viti 1886. 8 or pun, 8 or dfrim e 8 or gjum, kjo ishte parulla e hedhur pr her t par n Australi m 1855 e pastaj e prqafuar nga krejt lvizja sindikaliste botrore. U hap kshtu rruga pr protesta t prgjithshme dhe u krkua nj dit, pikrisht 1 maji, n t ciln t gjith puntort t ushtronin presion pr t drejtat e tyre. Nga Kongresi i Interna-cionales s par n Gjenev, ku ishin mbledhur kryesisht socialist dhe anarkist, doli propozimi pr ditn ligjore t puns prej 8 orsh, por ata q luftuan m tepr pr realizimin e ksaj aspirate kan qen padyshim organizatat e pu-ntorve amerikan. N vitin 1866, shteti i Ilinoisit miratoi nj ligj ku prcaktohej dita e puns prej 8 orsh, por kishte kaq kufizime, saq ishte prak-tikisht i pazbatueshm. Hyrja n fuqi e ktij ligji ishte cak-tuar pr 1 Majin e vitit 1867 e

pikrisht at dit, n ikago u organizua nj manifestim i madh.

Rreth 10 mij puntor morn pjes n kortezhin m t madh t par ndonjher npr rrugt e qyteteve ameri-kane. N tetorin e vitit 1884 Federata e Sindikatave t organizuara dhe e Bashkimit t Puntorve caktoi 1 Majin e 1886-s si dat kufi, prtej s cils puntort amerikan do t refuzonin t punonin m shum se tet or n dit. 1 Maji i vitit 1886 ra dit e sh-tun, ather dit pune, por n 12 mij fabrika t SHBA-ve, rreth 400 mij puntor bn grev.

Vetm n ikago numri arriti 80 mij vet. Fillimisht manifestimet u zhvilluan paqsisht, por t hnn poli-cia hapi zjarr, duke shkaktuar katr viktima. Nj protest tjetr e puntorve u lajmrua pr t nesrmen, 4 maj. Poli-cia hodhi nj bomb kundr oratorve, duke shkaktuar 8 t vdekur e shum t plagosur. T nesrmen, n Miluoki, polict qlluan srish kundr manifestuesve (puntor po-lak), duke vrar 9 prej tyre. Vala represive goditi ashpr organizatat sindikaliste dhe politike t puntorve. Selit e tyre u mbylln e drejtuesit u arrestuan. Pr ngjarjet e ika-gos u dnuan me vdekje pa asnj prove, tet eksponent

anarkik. Dy vetve dnimi iu shndrrua n burgim t pr-jetshm, njri prej tyre u gjet i vdekur n qeli, t tjert u varn n burg m 11 nntor 1887. Kshtu 1 Maji, i caktuar si dit pr puntort, mori nj kuptim t ri dhe u b simbol i lufts pr 8 orshin e puns. M 20 korrik 1889, Kongresi themel-ues i Internacionales s Dyt, i mbledhur n Paris, vendosi t organizoj pikrisht m 1 majin e 1890-s manifestimin e par botror t puntorve. Ishte hera e par q kjo dit kremtohej njkohsisht n t gjith botn, por vazhdoi t shoqrohej me prleshje e viktima.

Vetm n gusht t vitit 1891, Kongresi tjetr i Interna-cionales, i mbledhur n Bruk-sel, mori vendimin q dita e 1 Majit do t kremtohej prgjith-mon e n t gjitha vendet si festa e puntorve, n t ciln ata vet do t manifes-tonin s bashku pr krkesat dhe do t tregonin solidaritetin ndaj njri-tjetrit. Sot, pothu-ajse pas 123 vjetsh, 1 Maji festohet n mbar botn si Dita e Solidaritetit Ndrkom-btar t Puntorve.

1 Maji n Shqipri

Ndryshe nga shum vende t bots, 1 maji n Shqipri konceptohet ende si nj dit feste dhe jo proteste. Megjithse papunsia n vend vijon t jet mjaft e lart dhe madje as sindikatat q duhet t mbrojn t drejtat e puntorve pothuajse nuk ekzistojn, kjo dit nuk shnoi as edhe nj protest n Shq-ipri. Shum qytetar ditn e par t Majit e kan shfryt-zuar si dit pushimi. Parqet dhe qendrat e ndryshme t pushimit jan vrshuar kt t premte nga qytetart, q kishin zgjedhur ta kalonin ditn n piknik. Kjo sjellje ishte shum m ndryshe se ajo q ndodhi n vende t tjera t rajonit apo bots ku protesta t shumta dhe prleshje me policin karakterizuan kt dit. Mjafton t prmendim vendin fqinj t Maqedonis ku qindra puntor, t pak-naqur nga shkelja e vazh-dueshme e t drejtave t tyre, kan marr pjes n marshin protestues me rastin e 1 Ma-jit, Dits ndrkombtare t Puntorve, t organizuar

nga Lidhja e Sindikatave n Maqedoni. Protestuesit krkuan kushte m t mira dhe i bn thirrje pushtetit, t trheq ligjet q sipas tyre dmtojn puntort. Marshi i qytetarve t paknaqur, fillimisht ndaloi para godins s Parlamentit, prej ku u krkua dorheqja e krye par-lamentarit, Trajko Veljanovski. Puntort protestuan edhe para selis s qeveris. Po ashtu protesta u shnuan edhe n Milano t Italis, ku puntort dhe qytetart pro-testuan pr hapjen e panairit 6 mujor Expo Milano 2015 dhe krkuan m shum vende pune dhe kushte m t mira pr puntort. Mesa duket vetm n Shqipri puntort nuk ndjejn se t drejtat e tyre jan t shkel;ura, se oraret e strzgjatura t puns nuk duhet t reduktohen dhe se vendet e puns nuk duhet t shtohen. Mungesa e sindikat-ave padyshim q sht nj minus i madh pr respektimin e t drejtave t puntorve n vendin ton, t cilt duket se jan m t trembur prej pronarve t tyre sesa t guximshm pr t mbrojtur t drejtat e tyre.

FAQE 6 E Mart, 5 Maj 2015Fryma e Re

PrOfILe KANdIdAteSh

Diana Mile dhe bizesmenit eduart kapri

Bashkia Pogradec

Diana Mile eduart kapri

Pogradeci do t jet nj nga qytetet kye t pjess jug-lindore t vendit, bashkia e t cilit, pas reforms s re territoriale, merr akoma m shum rndsi, pasi bashkis i bashkohen edhe disa komuna t rndsishme. Prballja n Pogradec do t zhvillohet mes nj arkitekteje, si Diana Mile e Lvizjes Socialiste pr integrim dhe nj biznesmeni, si eduart Kapri i Partis Demokratike.

Pogradeci: Prballja mes arkitektes

ethet paraelektorale dhe premtimet e para

Diana Mile ishte vendimi surpriz i LSI dhe aleatve t saj pr Bashkin e Pogradecit. Ajo ka lindur n Pogradec m 14 prill 1978. Studimet e larta i ka kryer n Tiran, me rezultat mesatar 9.3 dhe ka marr titullin arkitekte n prill 2002, duke u vlersuar maksimalisht me notn 10.

Deri tani ka punuar si projektuese. N vitin 2007 ka krijuar dhe drejtuar Shtpin e Miqve edhe n 2013 Shtpin e Gjelbr. Aktualisht sht pedagoge n fakultetin e Arkitek-turs, njkohsisht ndjek Masterin profesional pr Landscape dhe urban design. Eksperiencat profesionale i ka jo vetm n

projektim arkitektonik dhe urban, por edhe n pushtetin lokal, drejtim, legjslacion, mjedis, turizm. Zotron gjuhn angleze, frnge, italiane dhe sht diplomuar pr gjuhn greke.

Ndrsa Eduart Kapri sht 45 vje dhe vjen nj familje e njohur qytetase. Eduarti rrjedh nga nj der e njohur patriote e zons s Mokrs, e cila ka dhn shum pr krahinn prgjat momenteve m t vshtira t saj.

Ai nisi shkolln e mesme Tregtare n Vlor e m pas studimet e larta i prfundoi n Universitetin e Tirans, n Fakultetin e Ekonomis, ku u diplomua si financier.

Me prfundimin e studimeve, ashtu si shum t rinj t brezit t tij, edhe Eduarti provoi jetn e vshtir t emigracionit. Ai jetoi dhe punoi pr 5 vite n perndim, n Gjermani ku punoi dhe drejtoi edhe nj biznes shrbimesh.

N vitin 1998, Eduarti u kthye n Shqipri ku nisi t pu-noj n administratn publike si ekonomist deri n vitin 2003. Duke besuar tek iniciativa private dhe zotsit e tij n biznes,

Eduarti nisi t menaxhoj nj kompani private. Prej vitesh ka drejtuar kompani t suksesshme n tregti dhe ndrtim.

Prfshirja e tij n politik ka nisur hert, kur vetm 30 vje konkurroi pr deputet n zonn e Mokrs n sistemin mazhoritar n vitin 2001.

Eduarti u votbesua nga qytetart e Pogradecit n Kshil-lin Bashkiak dhe q nga viti 2011 ka shrbyer si Kryetar i Kshillit Bashkiak.

Ai jeton n Pogradec dhe sht i martuar me Jerinn, e cila sht ekonomiste. Ata kan 3 fmij, Dei, Eda dhe Eriku.

fAKt: Politika e madhe e lidhur me pushtetin vendor ka br q partit politike ta shohin kt betej elektorale si nj test pr qeverisjen 2-vjeare t koalicionit t majt

Na ndajn fare pak dit nga elja zyr-tare e Fushats Elektorale pr zgjedhjet lokale t 21 qershorit. Kandidatt kan nisur t punojn n terren me ekipet e tyre mbshtetse, duke hartuar strategjin pr muajin e fushats. Kryetart e partive kan nisur nj tur n t gjith vendin pr t prezantuar kandidatt e e tyre, teksa n sken kan lulzuar dhe disa kandidat t pavarur. N Tiran do t jen 2 t till, Gjergj Bojaxhi dhe Sazan Guri edhe pse prflitet edhe nj i tret, Arben Tafaji n ditt n vazhdim. Nj risi kjo jo pr tu anashkaluar, pasi votat e marra nga t pavaru-rit, mund t jen nj minus i madh n kazanin e votave t hedhura pr kandidatt q mbrojn sigla politike. N kto dit t para, parafushate vihet re se atmosfera q po krijohet nga t kandiduarit sht e ngjashme me at t zgjedhjeve vendore t vitit

2013. Kryetari i Partis i ulur gju m gju me qytetart duke bashkbiseduar mbi hallet e tyre. N kt rast, kryetari i Partis i ka ln vendin kandidatit t propozuar prej tij pr t marr n dor mik-rofonin dhe pr t theksuar plagt q ka n trup shoqria dhe kurn, t ciln kandidati ka menduar t ofroj. N kt sken t ngroht nuk mund t mungojn kurrsesi edhe pyetjet e qytetarve, t cilat vendosin n pah mangsit q ka zona e tyre, duke krkuar zgjidhje nga kandidati. T bn prshtypje fakti se n asnj takim me qytetart nuk kemi par nj indinjat apo acarim t ktyre banorve me kan-didatin q kan prpara tyre. Gjithsesi pr profesionistt e medias sht shum e thjesht t kuptojn se si kandidatt prfitojn nga kto takime (pseudo ngjarje) me qytetart pr tiu dhn prgjigje aku-zave t njri-tjetrit. Mjafton t shohim Tirann. Kandi-

dati i propozuar nga e Majta, Erjon Veliaj, reklamon mos mbajtjen e premtimeve nga kryetari aktual i Bashkis s kryeqytetit, Lulzim Basha, q sht njherz dhe Kryetar i Partis Demokratike, pra partis q sht n opozit. Po ashtu Veliaj n paralelizm me mungesn e premtimeve t Bashs, v n piedestal pu-nn e tij, si Ministr i Mirqe-nies Sociale dhe Rinis, duke nisur nga reforma n pension, arsimi profesional apo refor-mn e ndihms sociale.

Nga krahu tjetr kemi kandidatin e propozuar nga e Djathta, doktor Halim Koso-

va, q prmes imazhit t tij dhe karriers mbi supe, krkon t bind qytetart se ai sht zgjedhja e duhur pr menaxhimin e Tirans. T dy kandidatt bashkohen n nj pik, pr momentin deklaro-jn se jan duke vjelur ide mbi at q krkojn banort e kryeqytetit.

Ethet paraelektorale n Durrs kan br q disa sim-patizant t ethshm t bien preh e instinkteve t tyre kaf-shrore dhe t cenojn edhe fizikisht nj kandidat, teksa Policia ka kryer dhe detyrn e saj. N Shkodr prball jan dy zonja. Kandidatja e

majt, Keti Bazhdari ka nisur fushatn e saj duke reklamuar dashurin e saj pr Shkodrn dhe dshirn pr ta rikthyer qytetin veriperndimor n nj qendr kulturore, ku arti, sporti dhe shkenca t gjejn shtratin e tyre t zhvillimit. Kandidatja e djatht, Voltana Ademi, ish-deputete e PD-s e ka nisur fushatn duke u bazuar tek eksperienca e saj dhe prkatsia me qytetin e Shkodrs. Skenari sht i ngjashm n t 61 Bashkit e vendit. Por, ajo q bie n sy sht fakti se politika e madhe, ajo q sht e lidhur me pushtetin vendor ka br q partit politike ta shohin kt betej elektorale si nj test pr qeverisjen 2-vjeare t koalicionit t majt. Kjo ka br q mazhoranca jo vetm t rris koalicionin e saj, por edhe t thrras ndrgjegjen e votuesve, q vota ndaj kan-didatve t saj sht vot pr punn dhe jo pr bllokimin. Sipas zrave t mazhorancs

n kto dy vite qeverisje opozita ka bllokuar punn n bashkit e drejtuara prej saj pr t sulmuar qeverin. Nga krahu tjetr, opozita preten-don se sht qeveria ajo q po bhet bllokad dhe pikrisht pr ti treguar qeveris se kjo nuk duhet t ndodh, qytetart sipas opozits duhet t voto-jn koalicionin e djatht. Pikrisht pr t dal mbi kt debat fminor, e ka kush e ka, mazhoranca fton qytetart t votojn kandidatt e saj, pasi vetm kshtu nuk do t ket m lojra fmijsh, por nj pun serioze drejt zhvillimit. N tav pra, jan nga njra an puna 2-vjeare e rilindjes dhe nga krahu tjetr, historia e qeverisjes 8-vjeare t Par-tis Demokratike dhe besimi q qytetart do t ken n ndryshimet q jan br te kjo forc politike gjat ktyre dy viteve t fundit.

FAQE 7 E Mart, 5 Maj 2015Fryma e Re

hAPeSIrA ShQIPtAreThai n Luksemburg:

Mbshtetje pr MSA, antarsim n Ke dhe UNeSCO

kosov, Shqipri dhe Maqedoni me nj hapsir t prbashkt pr arsimin e lart

Zvendskryeminis-tri i par dhe min-istri i Jashtm i Republiks s Kosovs, Hashim Thai, u takua sot me homologun e tij, zvendskryeministrin dhe ministrin pr Pun t Jashtme dhe shtje Evro-piane, njhersh ministr pr Imigrim dhe Azil, t Luksem-burgut, Jean Asselborn.

Zvendskryeministri Thai vlersoi prkrahjen e Luksemburgut pr konsoli-dimin e shtetit t Kosovs n planin e brendshm, me integrimin e pjess veriore t

Instituti pr Politika Zhvillimore (INDEP) ka publikuar raportin vjetor Gjendja e Mediave n Kosov n Ditn Ndrkombtare t Liris s Mediave. Raporti pr vitin 2014 liston prmirsimet ligjore si zhvillime pozitive, ndrkoh q presioni ndaj gazetarve dhe ndrhyrja politike ndaj RTK-s cilsohen si probleme t vazhdueshme. Kt vit, raporti sht fokusuar gjithashtu te mungesa e qndrueshmris financiare t skens mediatike Kosovare. Raporti thekson se mungesa e prdorimit t metodave moderne t menaxhimit biznesor mediatik, ka ndikim serioz te mediat si dhe te pavarsia e tyre.sht tejet e rndsishme q mediat t arrijn qndrueshmri financiare n mnyr q t sigurohet nj liri e vrtet e shtypit n Kosov, ka thn Burim Ejupi, Drejtor Ekzekutiv i INDEP. Ky do t ishte hapi i par pr anashkalimin e largimeve nga puna q u vun re te transmetuesi publik dhe disa media private s fundmi.

I publikuar rregullisht nga viti 2012, raporti sht nj anal-iz e zhvillimeve dhe ngecjeve t sektorit mediatik n Kosov.

Nprmjet ktij raporti, INDEP synon zhvillimin e proceseve pr zgjidhjen e problemeve t vazhdueshme q ndikojn lirin e shprehjes dhe mediave n vend. N vitet e kaluara INDEP ka veuar sulmet ndaj gazetarve dhe ndikimin politik tek organet rregulluese dhe transmetuesit publik, ndr t tjera.

Organet rregulluese t medias n Kosov vazhdojn t pr-ballen me kapacitete t pamjaftueshme dhe me ndrhyrje politike n punn e tyre, thuhet n raport. Ky sht nj problem q vazhdon t prsritet n kto institucione, t cilave u nevojitet nj form e vullnetit t mir nga ana e ligjvnsve dhe e organeve ekzekutive me qllim t zgjidhjes s ktyre problemeve.

Raporti gjithashtu thot se sistemi relativisht i rregullt ligjor vazhdon t mos implementohet dhe si i till sht jo efikas. Pr t arritur nj nivel t knaqshm t situats duhet t sigurohet implementimi i ligjeve dhe prndjekja penale e sulmuesve ndaj liris s mediave.

vendit, si dhe n at t jashtm prmes antarsimit n orga-nizata ndrkombtare. Ne po

e thellojm bashkpunimin me vendet fqinje dhe shteti kosovar po vazhdon t dshmohet kon-

Ministrat e Arsimit t Kosovs, Shqipris dhe Maqedo-nis jan mbledhur dje n Prishtin n Konferencn Rajonale pr Arsimin e Lart dhe Hulumtimin Shkencor, ku po diskutojn mbi forcimin e cilsis n sistemin arsimor dhe inte-grimin e nj hapsire t prbashkt rajonale pr arsimin e lart.

Ministri i Arsimit, Shkencs dhe Teknologjis i Kosovs, Arsim Bajrami tha se jemi n krkim t nj sistemi t qndrueshm n fushn e arsimit t lart dhe krijimin e universiteteve autonome dhe cilsore. Ai prmendi tri sfida pr t cilat do t diskutohet n Konferenc: krijimi i universiteteve cilsore, orientimi i arsimit t lart drejt nevojave t tregut t puns dhe definimi i qart i autono-mis s universiteteve. Ministri Bajrami theksoi se do t punojm q hulumtimi dhe krkimi shkencor t bhen pjes e pandashme e puns s institucioneve t arsimit t lart, meqense kto jan t lidhura ngusht me zhvillimin ekonomik t vendit.

Ministrja e Arsimit e Shqipris, Lindita Nikolla, theksoi rndsin e ksaj konference n pritje t rezultateve q do jen krijimi i sinergjis s nevojshme pr t integruar hapsirn rajonale t arsimit t lart dhe krkimit shkencor konform standardeve t hapsirs evropiane t arsimit t lart dhe krkimit shkencor. Ndrtimi i nj hapsire t prbashkt pr arsimin e lart, reformimi dhe integrimi i sistemeve t arsimit t lart n nj hapsir unike prfaqson nj ndr shtyllat kryesore t Strategjis s Lisbons, por sigurisht do shihet si nj domosdoshmri n rrugn e ngritjes e forcimit t cilsis edhe n sistemet tona arsimore, theksoi ajo. Ministrja Nikolla e vendosi theksin, mbi rndsin historike t ksaj konference edhe n kuadrin e integrimit rajonal t faktorit shqiptar brenda integrimit t tij n Bashkimin Evropian. Arsimi n prgjithsi dhe arsimi i lart n veanti, sht nj dritare mbi t ardhmen dhe linjat q ne heqim sot do t jen nesr kolona t s ardhmes son t prbashkt, tha ministja shqiptare, Nikolla.

Ne, vijoi ajo, nuk mund t reformojm sistemin e arsimit t lart pa pasur parasysh integrimin e plot t sistemit ton arsimor pr gjeneratn e re t vendeve tona, pr shqiptart e Shqipris, Maqedonis dhe Kosovs si baza e rritjes dhe edukimit t gjen-erats tjetr t shqiptarve n Bashkimin Evropian. Ministrja e Arsimit e Shqipris, Lindita Nikolla foli gjersisht edhe pr reformat n arsimin shqiptar dhe arritjet.

Nisur nga rndsia e saj, ne e shohim rrugn e reformimit t arsimit t lart dhe krkimit shkencor n vendin ton t pandar nga reformat dhe eksperiencat e rajonit e m gjer n hapsirn evropiane, theksoi ministrja Nikolla.

Ministri i Arsimit i Maqedonis, Abdilaqim Ademi, tha se krkimi shkencor sht baza kryesore n t ciln mbshtetet arsimi i lart. Ai tha se vizioni dhe objektivat tona jan rritja e volumit t krkimeve shkencore. Ministri Ademi theksoi se ideja e ksaj konference sht bashkrendimi i prpjekjeve pr t krijuar nj treg t prbashkt n arsimin e lart.

M pas, ministrat Bajrami, Nikolla dhe Ademi zhvilluan nj takim t prbashkt, pas t cilit t tre ministrat mbajtn konferenc pr media, ku kan ritheksuar rndsin q ka Konferenca n bashkpunimin rajonal dhe ndrkombtar, por edhe pr shkmbi-min e praktikave t mira n arsimin e lart dhe krkimin shkencor.

Reformat n Arsimin e Lart, format dhe modelet e finan-cimit t cilat paraqesin zhvillim dhe ofrim t cilsis, format dhe modelet e qeverisjes s institucioneve t arsimit t lart, si dhe shtjet q prfshijn ndrlidhjen e aktivitetit t msimdhnies dhe msim nxnies me hulumtimin dhe krkimin, ishin disa nga temat kye t diskutimit, t cilat ndrlidhen ngusht me dimensionin e cilsis n arsimin e lart dhe kontributin e tij n zhvillim ekono-mik dhe social t vendit, e t cilat u diskutuan n Konferencn e djeshme.

Nemanja Risti, i cili sht n paraburgim pr kr-cnimin me vdekje ndaj ambasadorit amerikan n Beograd, Michael Kirby, sht antar i bands Vozdo-vac. E prditshmja e Beogradit, Blic, shkruan se ky grup kriminal drejtohej m par nga Goran Vukovic, i njohur me pseudonimin Majmuni. I dyshuari akuzohet pr krcnim me vdekje jo vetm ndaj ambasadorit Kirby, por edhe ndaj Prokurores s Prgjithshme t Serbis, Zagorka Dolovac.

Risti ka marr pjes si antar i ksaj bande dhe n nj sr vrasjesh t bujshme n Serbi, q prej vitit 1994. Ai i drgonte krcnimet e tij edhe kur ishte i arrestuar pr krime t tjera, nprmjet e-maileve dhe rrjeteve sociale. T gjith objektivve t tij ai u thoshte se shum shpejt do t qllohen.

Duke u rreshtuar prkrah fjals s lir, gazetart n Kosov shnuan t dieln Ditn botrore t liris s shtypit. Prmes motos, Fol, mos u tut, Asociacioni i Gazetarve t Kosovs (AGK) ka shpalosur edhe problemet me t cilat prballen gazetart.

Jan 24 raste q vitin e kaluar gazetart e psuan n krye t detyrs. U krcnuan dhe u sulmuan fizikisht. Vetm pr kt vit i kemi 6 raste t raportuara. Krejt kjo tregon se t brit gazetari nuk sht aspak e leht dhe nuk jemi plotsisht t lir n punn q bjm. Kjo pr shum arsye, duke filluar nga gjendja e rnd financiare, me t ciln prballn mediat n vend, mungesa e funksionimit t rendit dhe ligjit, si dhe presioni i grupeve t interesit nga politika dhe biznesi, tha Zekirja Shabani, kryetari i AGK. Shabani rikujtoi edhe faktin q shum gazetar n Kosov punojn pa kontrata pune dhe nuk vlersohen aq sa duhet pr punn q bjn. Ai ka krkuar nga institucionet mbrojtje ligjore pr gazetart.

Asociacioni i Gazetarve t Kosovs, iu bn thirrje institucioneve t vendit q t vn n funksion mekanizmat ligjor pr t krijuar ambient m t prshtatshm pr zhvillimin e liris s shprehjes si nj instrument i rndsishm i zhvil-limit t demokracis. Kolegve gazetar, iu themi q t mos dekurajohen nga situata e krijuar n vend dhe t vazhdojn raportojn drejt dhe n mnyr profesionale. Ti mbajm prgjegjs t gjith ata pr prgjegjsis q kan. T flasim pr padrejtsit q na bhen duke filluar nga vendet tona t puns, shtoi Shabani.

Organizata Freedom House, ka publikuar javn e kaluar raportin e prvitshm pr lirin e shtypit n bot, i cili mbulon 199 vende dhe territore. Sipas ktij raporti, Kosova ka shnuar prkeqsim n lirin e mediave, krahasuar me nj vit m par. Kt vit Kosova z vendin e 100-t, krahasuar me pozitn numr 98 q ka mbajtur vitin e kaluar.

struktiv n dialogun me Serbin n Bruksel. Kosova dhe Luk-semburgu kan bashkpunim t mir n pengimin e imigrimit ilegal dhe se qeveria e Kosovs sht treguar e suksesshme n ndrprerjen e vals s imi-grantve ilegal dhe rrugve t trafikimit t njerzve, ka thn Thai.

Zvendskryeministri Thai, i ka krkuar homologut t tij n Luksemburg, prkrahje pr MSA-n, pr prshpejtimin e procedurave pr liberalizimin e vizave dhe pr antarsim n Kshillin e Evrops dhe UNESCO.

SERBIKOSOVA

krcnoi ambasadorin e Shba, Risti antar i bands

famkeqe vozdovac

gazetart e kosovs shnojn Ditn botrore

t liris s Shtypit

inDeP: ka ndrhyrje politike te mediat

KOSOV

FAQE 8 E Mart, 5 Maj 2015Fryma e Re

A r t

SOkRati ShQiPtaR Dhe atRiDeS-i gReknga biseda n athin me artistin e Madh Mirush

kabashi, m 2009

Ajo, tashm, nuk sht nj Apologji vrtet e Sokratit, filozofit t madh t lasht-sis q me gjuhn e vet u flet t gjitha kohrave, t gjitha sistemeve shoqrore me patric e plebenj, me t pasur dhe t varfr..., nuk sht as e Varnalit q e shkroi dhe ua dha ar-tistve ta ngjisin n skenat e mdha t bots. Ajo, tashm, sht Apologjia e vrtet e Mirush Kabashit, njeriut t madh t skens shqiptare, artistit t madh shqiptar q pasi e oi n Kajron e Egjiptit t lasht, pr ta marr pastaj e pr ta prcjell n t pes kontinentet, e solli n vendlindje, atje ku lindi dhe u rrit pr tu br nj pem e madhe deg shprndar n t gjitha kohrat.

Pas asaj q ndodhi n Athin, m 22 janar 2009 ajo tashm, m shum se kujtdo n kohn ton i takon Mirush Kabashit, sht Apologjia e vrtet e Mirush Kabashit. Kt e ndjeva kur e pash n sken, e ndjeva kur ai u mbu-lua me lule e duartrokitje, kur pr t u than, n shkall siprore, fjalt m t mira q mund t thuhen pr nj artist...

N suksesin e Mirush Kabashit, nuk mund t lm mnjan edhe lojn e bukur t aktorit emigrant Lefter Simoni, lidhjen organike q ai i bri artistit t madh shqiptar me spektatorin grek... Nj bised me t para shfaqjes, sht pak pr t thn t gjitha ato q ndjeva dhe ndjen njerzit, kur u ndo-dhn prball Mirush Kabashit Sokrat i vrtet...

Mirush Kabashi,mirserdhe! Emi-grantt e rinj n mosh, ardhur kto vite, duke u larguar nga Shqipria

jan larguar edhe nga jeta kulturore dhe, si t thuash kan filluar ta har-

rojn, e ksisoj ndoshta pak ju njohin. Un do t desha q nprmjet gojs suaj t bjm pr ta nj prezantim.

Kush sht Mirush Kabashi?

Thjesht mund t them se Mi-rush Kabashi sht nj qytetar shqiptar me profesion aktor, n mosh gjashtd-hjet vjeare, me origjin kosovare, gjakovar, me nn durrsake, ka lindur n Shkodr, domethn kam nga t gjitha pjest e Shqipris (qesh). Jam rritur n Durrs dhe realisht un tani njihem si Aktori Durrsak. Dhe me t drejt. Q nga mosha katrvjeare dhe deri tani kur po flasim, rezidenca ime, n qoft se konsiderohet shtpia, ka qen Durrsi. Dhe kur them shtpia nuk kam parasysh vetm objektin fizik shtpin, por kam parasysh familjen, jetn time shoqrore, jetn time personale. Jetn time artistike e kam filluar n qytetin e Durrsit. Jam i martuar, kam dy vajza.

Ti kesh me jet! Me aktrim merren?

Jo. Edhe pse un jam martuar von, ato jan n prcaktimin e rrugs s jets s tyre. Njra e ka prcaktuar kt rrug, studion n juridik, ndrsa vajza tjetr mbaron t mesmen n nj shkoll teknike me emrin Harri Fults, q ka qen shkoll e gjyshit t saj. Babai im ka mbaruar kt shkoll, bile edhe daja im ka mbaruar po at shkoll.

N far profesioni?

Im at ka qen teknik elektriku, hidroelektrik. Ndrsa vajza sht pr

sht rrug goxha e gjat. Kam nj knaqsi shum t madhe pr t thn se sht nj rrug shum e gjat, me goxha t papri-tura, fatmirsisht t kndshme. Ka filluar n vitin 1997, prpara zgjedhjeve, n at vit t mbrapsht q shpresojm q do ti takoj vetm historis. Po at vit, mbas disa muajve un kam pasur fatin q ta prezantoj shfaqjen, krejt rastsisht n nj festival goxha gjigant n pikpamje t prmasave, n Kajro ku merrnin pjes rreth pesdhjet shtete, ku

kishte shtete q vinin edhe me dy shfaqje, shum serioz. uditrisht personi q luante Apologjin e vrtet t Sokratit, mori Sfinksin e art. Isha Un. Me interpretimin tim mora nj nga gjasht statujat q ishin

ndar pr njmij artist. Bile kam knaqsin t them se si aktore femr m e mir u evidentua nj aktore greke, me Atrides-in t Euripidit, n mos gabohem, me emrin Hrisanthi. Un nuk e harroj kur t

nesrmen ajo zonj erdhi dhe m uroi pr mimin. Nuk e njoha. Mu prezantua dhe kur un e urova dhe i krkova ndjes se duhet ta kisha br un kt gjest, ajo m tha: Jo, zoti Kabashi, kam ard-hur tju kujtoj q m bri shum prshtypje q ndrmjet ktyre njmij artistve q prfaqsojn pesdhjet vende nga pes kontinente Sokrati shqiptar dhe Atrides-i grek u vlersuan si aktori dhe aktorja m e mir. Kjo gj mua ma dyfishoi gzimin q nj kolege e nj vendi shikon

ato q ne kemi t prbashkta dhe jo si nj pjes e politikanve t mbrapsht, apo nj pjes e oratorve t mbrapsht prpiqen t gjejn cikla-mikla pr t hedhur benzin n disa nacional-

izma, prej t cilave ka vuajtur jo pak gjith Ballkani dhe jo pak edhe vendet tona...

menaxhim biznesi. Shpresojm q ndoshta mund t jet edhe kjo e ar-dhmja e saj. Ime shoqe punon n bib-liotekn kombtare. Ka qen studentja ime n akademin e arteve, dega dra-matike por n gjykimin ton si ift ishte q dy artist ishte e vshtir t krijonin nj familje tamam t shndetshme dhe tu prkushtohen fmijve dhe gjykuam q ajo t sakrifikonte profe-sionin dhe tashm ajo sht diplomuar si bibliotekare, ka dhjet vjet q punon n Bibliotekn Kombtare.

Kur jeni ngjitur pr her t par n sken?

M duket se ka qen nj dshir e kahershme imja, domethn fmi-jrore. Kam pasur jashtzakonisht

emocione dhe shum prgjegjsi. M dukej si nj gj e shenjt, altar, skena dhe gjithmon kam pasur nj kompleks inferioriteti ndaj skens. Kur i shikoja nxnsit q ishin m t hapur, m t iltr, ma t zhdrvjellt ua kisha zili. Kam pas br prova q n shkolln fillore, edhe pr t shkruar ndonj gj, edhe pr ta thn. E ndjenja q m mbysnin emocionet dhe nuk e pasqyroja at q doja t thosha. Pastaj shkolla shtatvjeare n at koh, kshtu kan qen ciklet shtatvjear, kan pas nj tradit me t vrtet shum t bukur, zhvilloheshin festivale dhe konkurse teatrore ndrmjet shkollave t cikleve t ndryshme. Nj msues imi i letrsis, i cili nuk jeton m, Ramadan Kalaci, nj zotri burr prej Shkodre,

m pat aktivizuar edhe mua n kto me pjes nj akt-she sa ishin pr ciklin shtatvjear. Atij duket i plqente fakti q un isha nj nga pjesmarrsit, sepse e vija re q n do vit q bheshin konkurrimet ai do t m merrte q edhe un t isha pjesmarrs. N gjimnaz, n shkolln Nako Spiro, n vitin e tret, mbi bazn e seksionit t arsimit pr gjimnazet e Durrsit u b nj konkurrim dramaturgjik. Ishte nj pjes e Te-fik aushit, Qielli i kuq

titullohej, ku mua mu dha roli i nj kuestori italian. Merrte pjes edhe nj msuese, Beni Qiraxhias, nuk e harroj, msuese shum e pasionuar e anglishtes, luante edhe ajo s bashku me ne. N rolin q luajta, shkruan edhe gazetat, duket se u evidentova pak. Megjithat dshira e prindrve t mi, tim eti n mnyr t veant, un jam vllai i tret i katr djemve q ka Musai q sot vet nuk sht, ishte q un t vazhdoja shkolln o pr inxhinier elektrik, o pr fizik, o pr anglisht. Po me q dy vllezrit e mi m t mdhenj vazhdonin universitetin, ather ka qen nj si ligj jo i sakt q po t kishe nj vlla e shumta dy, me q vllai i dyt ishte pr matematik dhe pr t kishin precedenc, sepse quheshin si t sakrifikuar, ather mua nuk m jepej mundsia pr t vazhduar shkoll t lart. Ne, t katr vllezrit kemi qen me rezultate maksimale n shkollat e mesme. Qe kmbngulja e nj ish drejtori t gjimnazit, tashm shef i seksionit t arsimit, i cili tha se ky djal mund t bj pr aktor, prandaj duhet t konkurroj pr aktor. Dhe ai me nj kmbngulje, nuk e di se pse, ma hapi mundsin, me q ishte shkoll me konkurs, edhe pse jasht dshirs s tim eti, por me influencn e

APOLOgjIA e vrtet e MIrUSh KABAShIt

Bisedoi Abdurahim Ashiku

FAQE 9 E Mart, 5 Maj 2015Fryma e Re

A r tFryma e Re

SOkRati ShQiPtaR Dhe atRiDeS-i gRekdy vllezrve m t mdhenj si vetmja rrug q un t vazhdoja nj shkoll t lart. Un dhash konkursin, fitova dhe fillova Institutin e Lart t Arteve, tani Akademia e Arteve, dhe fillova n degn dramatike.

Shkolla ka qen nj periudh me peripeci, sepse n nj pjes t mir t kohs un akoma nuk arrija t hapesha, t shpalosja at q mund t jepja apo at q mund t dija, gjithmon kishte nj kompleks frenues, por n vitet e fundit pata fatin e madh q nprmjet atyre pedagogve shum t vlefshm: kam punuar edhe me Kujtim Spahivo-glin, Serafin Fankon, me Pirro Manin q me t vrtet ishte nj fat i madh i gjith kursit ton q kishim n krah nj profesor, nj regjisor, artist t pasionuar me nj bagazh jashtzakonisht t madh q kishte ln gjurm edhe n Mosk, n at shkolln q kishte mbaruar. Dhe duhet thn q shkolla ruse ishte nj shkoll, e cila shprndante koncepte artistike pr t gjith botn. Ne kemi fat q kuadrot ton t par artist erdhn me eksperiencn ose me traditn e konceptet ruse. Kjo e adresoi artin dhe kulturn shqiptare n nj rrug me t vrtet me perspektiv, sepse ata binin nj tradit shum t prparuar. Kshtu prfitova shum nga shkolla edhe pse vetm n vitin e fundit arrita dika t

hapesha.

Shkoll e vrtet pr mua, duhet t pranoj, ishte teatri Alek-sandr Moisiu, ku un punova. Teatri Aleksandr Moisiu kishte nj trup jashtzakonisht t pasionuar, t talen-tuar, por edhe shum serioze dhe t predispozuar pr pun. Emra si Nikolin Xhoja, Vangjel Heba q nuk jetojn m, Marta Burda, ifti Urumi, Vera dhe Spiro, Teodor Upi, Filika Dimo..., jan artist t vrtet me emr, me t cilt un konsolidova profesionin, me seriozitet, me bagazh qytetar, t cilt i kishin dhn nj karakteristik teatrit t Durrsit. Ishte teatr i drams, por edhe i satirs dhe i humorit. N kt aspekt ato dallonin nga teatrot e tjer dhe mirpriteshin n t gjitha rrethet. Ju tashm e dini sepse jeni nj brez me mua zoti Ashiku, se n at koh teatri frekuentohej jashtzakonisht shum. Sallat e teatrit ishin plot gjithmon. Dhe ne kur shkonim npr qytete t ndryshm gjithmon kishim salla t garantuara si rezultat i aftsis, talentit dhe i shfaqjeve shum t bukura q vinte teatri i Durrsit. Ne, n kt pik-pamje na kishin hapur nj rrug shum t mir pr t msuar. Atje kam kon-tribuar rreth njzet e sa vjet me regjisor t ndryshm, duke filluar nga Vangjel Heba, Haxhi Rama, Mario Ashiku. Nga fundi i karriers pata fituar disa mime. Tetarit t Durrsit kam pas fatin ti sjell mimin Aktori m i mir n vitin 1989 n festivalin kombtar, gj q nuk kishte ndodhur m prpara. Ki-sha fituar edhe nj mim si aktori i dyt m i mir me ato peripeci q ka pasur koha. N shtatdhjet e katrn m

patn hequr pr probleme biografie, por jo q t lidheshin me mua, por

si i kishin gjith familjet. Pastaj prsri u riktheva n teatr.

Pastaj me vshtirsi arrita t inkuadrohem edhe npr filma...

Spektatori shqiptar ju njeh nga afr nprmjet filmit, ekranit t madh dhe t vogl. Cili

ka qen filmi i par?

F i l m i im i par nuk ka qen nj ngjarje e za-k o n s h m e . Pr t gjith

artistt pjes-marrja n film sht ngjarje

e jashtza-k o n -

shme. Pr mua kishte dika m tepr se ngjarje e jashtzakonshme. Un kam filluar t luaj film mbasi kisha br tet vjet jet aktoreske teatrore. N vitin 1978 kam filluar t xhiroj sepse, si ju thash, pr ato peripeci biografike nuk m lejonin. Ka qen kmbngulja e Ylli Pepos, pastaj edhe e Saimir Kumbaros, q duke argumentuar se rol negativ ka pr t luajtur dhe ato funksiononin n at koh q un t jem pjesmarrs n nj film televiziv, filmin Emblema e dikurshme.

Kapuont e zinj...

Kapuont... Kam pas rolin e nj astmatiku q mblidhte shishet. Dhe kjo ka qen nj mundsi shum e mir pr mua dhe e quajta si nj fat t madh. Saimir Kumbaro arriti t influencoj pr t siguruar pjesmarrjen time, edhe pse n nj rol t dyt, n filmin Kon-cert n Vitin 36. Ishin dy role goxha t ndar n pikpamjen e karaktereve, por q prbnin nj front pune pr mua, nj mundsi pr tu evidentuar ose jo. Ishte nj kontribut q i ra n sy pr fatin tim t mir edhe udhheqjes q ka qen n at koh q evidentuan kt gj. Pas ksaj mu hap drita jeshile q un t isha pjesmarrs aktiv n filma apo koncerte. Pastaj kam marr pjes n njzet e ca filma...

Spektatort, ata q ju duan dhe ju respektojn, kur ju takojn ciln

batut prmendin m shum?

Ka disa batuta si edhe kshtu edhe ashtu, m prmendin batutat n Koncert n Vitin 36 fjaln Pjano, por batuta q qarkullon m tepr sht Bishti i qenit. At e prmendin m shum se ka mbetur si nj nocion filo-zofik, sepse bishtin e qenit sado q ta drejtosh ai prap i shtrembr mbetet. Ma kujtojn spektatort tashm, sepse si tekst filmi un e kam harruar. Spektatort m ngacmojn, kjo natyr-isht q m vjen mir kur kujtojn jo vetm filmat ku kam marr pjes dhe jo vetm batutat. Fakti q ajo tradit kinematografike e atyre viteve shiko-het nga brezi i ri me shum ndje pr mua sht shprehje e padiskutueshme e vlerave artistike q ka pasur krijimtaria filmike n at periudh. Dhe n kt aspekt ka se far t msoj, pr fat t keq dua ta them mirpo sht e vrtet, kinematografia. Niveli kinematografik i sotm ka far t msoj shum nga niveli artistik i kinematografis, ose i filmave t xhiruar n periudhn e pr-para nntdhjets, n pikpamjen ar-tistike, pavarsisht kufizimeve ideore. Ata kan pasur ekzigjenc, shpirt dhe pasion artistik t dukshm.

Kur keni qeshur n sken ?

Kjo sht nj pyetje nga ato intimet. Nuk mund ta mohoj q rrall

her krijohen te ne situata t tilla, t cilat edhe provokojn t qeshurn, por jo rrall her qllojn situata

dramatike, t cilat m mbrapa kujtohen me t qeshur. Edhe teatri, edhe filmi, por teatri me q sht drejtprdrejt me spektatorin dhe luhet n moment, sht i mbushur me nga kto peripeci apo histori me humor, t cilat bile nga kolegt, q u ka ndodhur kolegve m t moshuar, edhe korifenjve t teatrit shqiptar kto un i kam treguar ndon-jher edhe si gazmore. Edhe un kam qen viktim e ktyre situatave t pa-pritura q kan provokuar nganjher dramacitet shum t fort dhe humor n radht e aktorve.

Keni qar ndonjher n sken?

Shum her. Kam pasur rastin q vitet e fundit t jem para spektatorit edhe si recitues n disa prej kryeve-prave t poezis shqiptare si dhe n pjes dramaturgjike n t cilat, n do shfaqje materiali letrar m ka provokuar ashtu si edhe spektatori. Kan qen emocione shum t forta q jo rrall her jan pasqyruar edhe me pikat e lotit.

Vjen n Athin me Apologjia e vrtet e Sokratit. Cila sht rruga e Apologjis s vrtet t

Sokratit?

sht nj rrug goxha e gjat. Kam nj knaqsi shum t madhe pr t thn se sht nj rrug shum e gjat, goxha t papritura, fatmirsisht t kndshme. Ka filluar n vitin 1997, prpara zgjedhjeve, n at vit t mbrap-sht q shpresojm q do ti takoj vetm historis. Po at vit, mbas disa muajve un kam pasur fatin q ta pre-zantoj shfaqjen, krejt rastsisht n nj festival goxha gjigant n pikpamje t prmasave, n Kajro ku merrnin pjes rreth pesdhjet shtete, ku kishte shtete q vinin edhe me dy shfaqje, shum serioz. uditrisht personi q luante Apologjin e vrtet t Sokratit mori Sfinksin e art.

Kush ishte ai?

Un. Me interpretimin tim mora nj nga gjasht statujat q ishin ndar pr njmij artist. Bile kam knaqsi-n t them se si aktore femr m e mir u evidentua nj aktore greke, me Atrides-in t Euripidit, n mos gabohem, me emrin Hrisanthi Doi. Un nuk e harro,j kur t nesrmen ajo zonj erdhi dhe m uroi pr mimin. Nuk e njoha. Mu prezantua dhe kur un e urova dhe i krkova ndjes se duhet ta kisha br un kt gjest, ajo m tha: Jo, zoti Kabashi, kam ardhur tju kujtoj q m bri shum prshtypje q ndrmjet ktyre njmij artistve q prfaqsojn pesdhjet vende nga pes kontinente, Sokrati shqiptar dhe Artides-i grek u vlersuan si aktori dhe aktorja m e mir. Kjo gj mua ma dyfishoi gzimin q nj kolege e nj vendi shikon ato q ne kemi t prbash-kta dhe jo si nj pjes e politikanve t mbrapsht, apo nj pjes e oratorve

t mbrapsht prpiqen t gjejn cikla-mikla pr t hedhur benzin n disa nacionalizma, prej t cilave ka vuajtur jo pak gjith Ballkani dhe jo pak edhe vendet tona.

Nga Kajro ku udhtoi Sokrati?

Pastaj ka udhtuar n disa vende t bots. Kam qen n Toronto n Kanada, kam qen n Vjen, kam qen n Kiev, n Beograd ku ishte shfaqja e par shqiptare e dhn n historin e kulturave midis dy vendeve, m 2004. Natyrisht kam qen n Maqedoni n Manastir, n Kosov n t gjitha qytetet. S fundi kemi qen n Bullgari n Plovdiv. Kto kan qen prezanti-met e para ose prvoja e par teatrore shqiptare. Un kam parasysh intervistat q kam dhn me specialistt e Kievit t Ukrains, n nj festival m shum se evropian, sepse atje kishte edhe tru-pa amerikane, q kan qen siprore, kan qen befasuese pr ata vet. Nuk dinin asnj gj dhe e kan mirpritur maksimalisht shfaqjen. Ata e renditn n shfaqjen e par emocionet q prftuan nga kjo. Kam parasysh edhe objektivitetin dhe entuziazmin e shtypit serb q pr ne qe nj befasi. Edhe pse prej dyzet vjetsh atje luante nj aktor shum i madh, Ljuba Kadi, me t cilin un kam edhe nj fotografi, por q ishte Sokrati i Platonit jo i Varnalit. Ata e vlersuan si Sokrat, bile nj nga titujt e gazetave ishte, Sokrati i gjith kohrave. E vlersuan maksimalisht. Natyrisht kto fjal shum t mira, maksimalisht t mira, u than edhe n festivalin e Plovdivit n Bullgari, ku mu dhurua edhe kupa e ministrit t kulturs q ishte nj gj e rrall.

Erdht n Athin...

Ardhja n Athin ishte krejtsisht e veant. Prej vitesh e kam dashur, jo pr t treguar se far bj, por pr ta konfirmuar shfaqjen n vendlindjen e heroit, q i jep nder jo vetm Greqis, por gjith Ballkanit dhe Evrops, si sht Sokrati, ky mendimtar, konceptet filozofike t t cilit jan shum aktuale edhe pr ditt tona, busull ndoshta pr ndrtimin e nj demokracie t pastr dhe me perspektiv, por njkohsisht edhe n vendin e Varnalisit, q pr mua mbetet nj nga satiristt m t mdhenj t t gjith kohrave. sht nj vler e jashtzakonshme e letrsis greke, ballkanase, por edhe evropiane.

Faleminderit! M bt t prlotem.

Ju faleminderit shum. M besoni, un sot n kt shfaqje e konsideroj veten njeri nga ju, nj nga shqiptart, t cilt me modesti vijn t pasqyrojn artin dhe kulturn shqiptare dhe t hedhin urat e bashkpunimit artistik ose t forcojn, sepse tashm jan hedhur...

APOLOgjIA e vrtet e MIrUSh KABAShIt

FAQE 10 E Mart, 5 Maj 2015Fryma e Re

O p i n i o n

kush sht m pran realitetit?

t thuash realitetin pr ta ndryshuar m pas, sht m e drejt sesa ta ndryshosh at, duke e par si zgjidhje t astit.

Majlinda BUSHJA

Prej ditsh prplasja mes dy figurave t rndsishme t Partis So-cialiste, Rama-Blushi, ka zn vend t rndsishm n media. Veanrisht pas shkrimit t fundit, Fjalimi im n Funera-lin e Rilindjes dhe kritikave t ashpra n parlament, distanca mes tyre sht thelluar (t pak-tn mediatikisht), pasi kritikat n adres t qeveris jan tepr t ashpra. Me iden jam me ty dhe sjam me ty, Blushi tregoi se nuk ishte optimist pr punn e deritanishme t qeveris, duke qen i hapur me kritikat e tij e duke u pozi-cionuar n ann e qytetarve t thjesht dhe pjess m t pambrojtur t shoqris. Kur e vrteta thuhet n kohn e duhur, gjithmon njeriu bn gjn e duhur, por kur bhet n kohn e gabuar, humbet dobin q do t sillte n nj koh tjetr. A duhej thn tani e vrteta q prjetojn do dit qytetart e thjesht, kur jemi vetm dy muaj para zgjedhjeve lokale? Mendoj se po, por n nj form ndryshe.

Pasi jemi mes dy t vrtetash, e vrteta sipas Rams dhe e vrteta sipas Blushit. Njri q sht i knaqur me reformat dhe punn e tij t deritan-ishme dhe tjetri q mendon se nuk jan br reforma dhe te qytetart ndihet nj munges shprese. Duket se e vrteta anon m shum nga ana e z. Blushi. I pari sht kryemi-nistr i vendit dhe tjetri mund t ishte po ashtu kryeministr i vendit, (me cilsit dhe vlerat q mbart). Pra duket si nj luft mes dy kryeministrash q thon t vrtetat e tyre. Nuk e teproj duke e cilsuar Blushin kshtu, pasi ai sht nj nga figurat kryesore t Partis Socialiste.

Problemi qndron a do t shrbejn kritikat e z. Blushi n kt koh t paprshtatshme pavarsisht se ai sht m pra-n t vrtets s qytetarve dhe ka m shum t drejt? Duke marr parasysh se premtimet e qeveris pr uljen e mimit t energjis elektrike, pr hapjen e 150.000 vendeve t puns deri tani, (pa marr parasysh t punsuarit n bujqsi, pasi ata jan quajtur fatkeqsisht t pu-nsuar qysh kur iu dha toka), shndetsi falas, etj., ende nuk jan mbajtur. Aq m shum kur jemi n prag t zgjedhjeve lokale dhe qeveria tashm ka

nevoj pr lavdi dhe prcjel-ljen e nj situate optimiste, pavarsisht se prcjell e vrteta e situats. Sot, Blushi sdgjohet, sepse sht koha pr t dgjuar t tjera gjera, q skan lidhje me situatn reale, por me situatn q duhet krijuar n prag t zgjedhjeve.

S fundi, n konfliktin e hapur pa kthim Rama-Blushi, secili mendon se thot t vr-tetn n lidhje me punn dhe at, q po prjetojn do dit qytetart. Secili mbron t vrtetn, duke gjetur arsye t pranueshme, pr tu br i besueshm nga masa e gjer. Pasi t gjesh arsye pr tu be-suar, sht m e thjesht sesa ti vihesh puns pr t gjetur arsyen e vrtet t gjendjes. Kam prshtypjen se i pari bn hapa prpara duke mos shikuar

pas, i dyti sheh pas, pr t ecur m i sigurt prpara. Gjith kjo lvizje politike midis dy figurave kryesore t Partis Socialiste, n fund ka pr qllim ti shrbej ides, s rrugs s drejt. N t vr-tet, kush po ecn n rrugn e drejt, z. Rama, q i jep ngjyra realitetit, apo z. Blushi, q e sheh me ato ngjyra q realiteti ka? Realiteti tregon se Blushi sht m afr s vrtets s qytetarve, duke e par at me ato ngjyra q ai ka, pavarsisht se realiteti spranohet atje ku nuk shrben. Ai ka zbritur n terren me analizn e tij, duke e par kritikn si t vetmin mjet t ndryshimit t gjendjes aktuale. N t tilla raste me t drejt lind pyetja: M mir ti shrbesh realitetit pr ta ndryshuar, apo ta ndryshosh

edhe kur ssht ashtu, pr t t shrbyer? Mendoj se sht m i drejt qndrimi i par. Zoti Blushi sht duke br pikrisht kt me veprimet dhe kritikat e tij, ndrkoh q z. Rama t dytn, ndoshta pse jemi n prag t zgjedhjeve dhe zgjedhjet krkojn zgjid-hje, duke iu qasur ksaj forme t t parit t realitetit.

E gjith gjendja e kri-juar n prag t zgjedhjeve lokale t 21 qershorit nuk i shrben Partis Socialiste. Ajo tashm ka zyrtarizuar koalicionin m t madh se rivalja e saj PD, me afro 40 parti. N pritje t testit t par qytetar, pas rreth 2 vjet qeverisjeje, asaj i duhet t pr-ballet edhe me luftn brenda llojit. Lufta brenda llojit nuk i shrben arritjes s qllimit final, pavarsisht sesa e drejt sht ajo. Gjithsesi, ajo sht e nevojshme t bhet pr sa koh sht dshira e prbash-kt pr t par m mir e pr t korrigjuar aty ku sht e nevojshme. Aty ku ekziston dshira, prmirsimet jan t dukshme pr nj koh t shkurtr, prndryshe nse dshira sekziston, n do koh do t prballemi me t njjtn gjendje dhe kritikat do shrbejn vese pr prarje. Koha ka treguar se prarjet

sjellin humbje, po aq dhe shikimi i gjendjes n distanc.

Nse i re ferohemi s fundi prplasjes Rama-Blushi, shkaku ishte eksodi i qytetarve t pashpres nga rrethe t ndryshme t vendit dhe dshira e tyre pr t ln Shqiprin. E vrteta sht se, nse qytetart q jan larguar do t kishin nj gjendje t mir ekonomike, do t shkonin n Evrop pr ta shtitur at, si turist e jo pr t krkuar azil. Pse shqiptart t sillen si t diskriminuar, kur fare mir mund t silleshin ndryshe, nse gjendja e tyre ekonomike do t ishte e knaqshme? Nuk e pr-mirsojn bllokimet n kufi ndryshimin e gjendjes, ato vese faktojn t vrtetn dhe frikn pr at q do t ndodh m pas. Q jemi nj nga shtetet m t varfra n Evrop tashm sht fakt, sepse kt e prforcojn edhe t dhnat e raporteve t organizatave t ndryshme ndrkombtare. Por t paktn ta pranojm e t punojm pr ta ndryshuar, jo duke i par kritikat e Blushit me kriticizm, por si nj sinjal q duhet t punohet m shpe-jt, aty ku rezultatet e puns jan vrtet t prekshme pr qytetart.

gazetaria shqiptare n ditn botrore t shtypit

Media/Shtypi

3 maji shnoi Ditn Botrore t Liris s Shtypit. Por si e gjeti kjo ditn gazetarin n Shqipri? N gjendje sht sot liria e mediave apo e gazetarve? A ndikohen mediat nga ndrhyrjet e politiks apo biznesit t lidhur me politikn? Cila sht gjendja sociale dhe financiare e gazetarve n Shqipri?

A arrijn gazetart t jen sot nj z kritik duke pasqyruar realite-tin e ngjarjeve politike, ekonomike e sociale pr publikun?

T gjitha kto pyetje gje-jn ndoshta prgjigjen m t mir n denoncimin q bri Unioni i Gazetarve Shqiptar n 3 maj, duke e konsideruar t pa tolerueshme dhe t prkeqsuar situatn sociale e financiare t qindra gazetarve t vendit. T dhnat e publikuara nga Unioni i gazetarve Shqiptar pr situatn n mediat shqiptare jan m tepr se kurr tronditse.

Kshtu sipas UGSH-s, n 23 gazetat e prditshme socio-politike t vendit vetm n 4 prej tyre respe-

ktohen dhnia e pagave korrekte n koh dhe ato jan Panorama, Gazeta Shqiptare, Shqiptarja.com, Shqip. N 19 gazetat e tjera vonesat jan t prhershme dhe gjithashtu edhe ikjet e gazetarve nga puna pa prfituar shprblimet e puns s kryer.

N 72 televizionet e vendit, t listuar sipas Autoritetit t Medias Audiovizive, vetm n 10 prej tyre nuk ka vonesa t pagave dhe dety-rimeve financiare ndaj punonjsve, t cilat jan RTVSH, Top Channel, News 24, A1 Report, Klan dhe disa

televizione lokale. Ndrsa n 62 prej tyre, vonesat vijojn nga nj gjer n pes e gjasht muaj, prfshir n kt gjendje edhe televizione kombtare. N 71 radiot, 63 prej tyre jan n riciklim vonesash t pagave n mnyrn m arbitrare, t cilat nisin nga nj muaj e shkojn deri n pes muaj.

T njjtn gjendje po ndjek edhe media m e re, ajo on-line. Nga 250 web-e dhe gazeta online t elura prgjat periudhs 2014 e gjer m sot, n t cilat na rezulton t jen punsuar mbi 320 gazetar, vetm n 50 prej tyre ka nj sistem modest pagesash, ndrsa n 200 prej tyre ka nj realitet informal t tmerrshm.

Nisur nga kjo tablo dhe gjen-dja n prkeqsim, UGSH krkoi q nisur nga vendimi i Asambles s Prgjithshme t Kombeve t

Bashkuara, ti kujtoj parlamentit dhe Qeveris s vendit detyrn e pakryer dhe detyrimin kushtetues q kan n drejtim t liris dhe res-pektimit t saj.

Sipas UGSH, aktualisht asnj prej mediave t vendit nuk respe-kton nnshkrimin dhe implementi-min e asnj kontrate kolektive pr gazetart. Kjo situat sht jasht kontrollit dhe auditimit ligjor nga institucionet e linjs.

UGSH krkoi publikisht nj seanc dgjimore n Komisionin Parlamentar t Medias, madje duke ftuar edhe prfaqsuesit e shoqats s pronarve t mediave, pr ta nxjerr gjendjen nga ky standard dhe pr ti dhn m shum dinjitet medias dhe sidomos gazetarve shqiptar.

FAQE 11 E Mart, 5 Maj 2015Fryma e Re

K U j t e S eDisa msues prmes skicimit tim

Normalja e elbasanit ka qen dhe do t mbetet simbol i shtrenjt i elbasanit

normalja e elbasanit, emr i ndriturPas prfundimit t shkolls 7-vjeare

Koli Gusho n Pogradec, mu akordua nj burs pr vijimin e studimeve n shkolln e mesme pedagogjike Luigj Gurakuqi n Elbasan, q njihej dhe me emrin e lartsuar Normalja e Elbasanit. E pranoj se nuk kisha njohuri pr kt shkoll, por vite m von msova se edhe patrioti Hasan Prishtina dhe disa shok t tij, me kon-tributin e tyre drguan n kt shkoll mjaft djem e vajza nga Kosova pr ti prgatitur si msues. Gjat procesit msimor u njohm me emra t nderuar q kishin dhn kontribut n kt shkoll, si msimdhns dhe mbshtets financiar. Luigj Gurakuqi, Sotir Peci, Aleksandr Xhuvani, Hasan Prishtina, Sotir Paparisto etj., kontribuuan intelektualisht e materialisht q Normalja e Elbasanit, q prgatiste msues pr gjith trevat shqiptare, t ecte normalisht n rrugn e misionit t saj: ndriimit t rrugs s nxnies e diturive. Kaluan vite e dekada, pr t ardhur n periudhn 2005-2013, kur ksaj vatre t dijes, iu transformua misioni, duke e emrtuar thjesht: shkoll e mesme e prgjithshme. Jo vetm pr ne ish-nxnsit e ksaj shkolle, por edhe pr do shqiptar, ky veprim prbnte nj lajm t keq. Besoj se jo vetm bashkkohsit e mi, nxns t ksaj shkolle, por edhe m gjer, nuk mund t bien dakord me kt vendim t qeveris s kohs. Normalja e Elbasanit ka qen dhe do t mbetet simbol i shtrenjt i Elbasanit si qytet arsimdashs, si institucion i shtetit shqiptar e fidanishte e arsimit pr gati nj shekull.

Disa msues t mi para m se gjysm shekulli

E ndiej detyrim moral ta filloj me t nderuarin Nazmi Stringa. Ishte m i moshuari, por edhe ish-msues i disa prej msuesve t tjer, prandaj edhe thirrej e njihej me epite-tin dashamirs e mirnjohs, bab Stringa. Jepte lndn e gjuhs shqipe. Natyr e qet, i paprtuar, imponues jo vetm pr hir t moshs, por sidomos t sjelljes. Nj babaxhan n kuptimin e plot dhe m t mir t fjals. Respektonte cilindo, por edhe respektohej nga t gjith. Gjykimi i tij ishte gati i padiskutueshm. Nj urtsi prej nj t urti. Mirnjohje deri n pafundsi bab Strings!

Krejt natyrshm n krye t stafit pedagogjik qndronte hijernd, autoritar n do gj

e pr gjithka, i nderuari Vasil Kamami. Ishte n pozicionin e drejtorit t shkolls, por edhe jepte lndn e pedagogjis. I kompletuar, por edhe nj metodist deri n shklqim i msimdhnies. Autoritar ndaj vetes, rrjedhimisht i till edhe ndaj ekipit msimdhns e nxnsve. Nuk fliste shum, por do fjal e tij ishte gur i rnd. Aq sa i kursyer n fjal, po aq argumentues e binds. Ai meriton diskutim nj mono-grafi m vete. Nj gur i muar n ngrehinn e arsimit shqip. Leksionet e tij nuk kishe sesi t mos i ndiqje me knaqsi dhe dshir.

Zv/drejtor ishte Met (Mehmet) Bebeti. Nj natyr gazmore. I mbl n sjellje dhe qndrime. Ish i kudondodhur, organizator me dhunti t spi-katura. Kishte pasion sportin, prandaj edhe ish prezent n do lvizje apo aktivitet sportiv. E donte t bukurn, mendja i punonte pr t ravijzuar e aplikuar praktikisht dika q i shtonte bukurin mjediseve t shkolls. Aktivitetet artistike i sillnin knaqsi, prandaj edhe e merrte n dor vet organizimin dhe drejtimin. Sillej n t njjtn mnyr dhe prkujdesjeje me t gjith. Nos Josifi ishte pedagog i gjeografis. Bnte pjes n grupin e t moshuarve. Nj hirsi e rrall n paraqitje dhe prmbajtje. Njohs absolut i lnds, por edhe nj metodist i rrall n msimdhnie. Si erudit imponohej, ndrsa si msimdhns ishte shndrruar n idhull. Prmes udhtimeve imagjinare n procesin msi-mor t imponohej dhe prjetoje gati realisht territorin q ishte pjes e msimit t radhs.

Msues i gjuhs shqipe ishte Besim Qorri. Flitej se ishte arsimuar pr fizkultur, por lndn e gjuhs shqipe e zotronte deri n detaje. Pro-vokonte vazhdimisht debate pr shtjet q ngrthenin diskutim. Me durim dgjonte argumentet e do nxnsi dhe asnjher nuk ndihej i lodhur apo i bezdisur nga pasigurit e tyre. Qmtonte fjal n fjalorin e shkruar dhe at t folur dhe argumentonte prdorimin e tyre n kontekste t ndryshme. Ishte natyr e qet, i komunikueshm, i durueshm e binds pr gjithka diskutohej apo debatohej. Shefqet Peni jepte lndn e fiziks. Ishte i kompletuar n dije, erudit i plotsuar. Kishte studiuar n ish-Jugosllavi. Kmbn-guls n transmetimin e dijeve, por kishte njfar mangsie n metodn e msimdhnies. Ndoshta vlersonte q edhe nxnsit nuk kishin arsye t mos dinin ato shtje q pr t ishin fare voglsira. Megjithat

ishte i qet dhe i durueshm pr t konkretizuar prmbajtjen e do teme msimi. Lndn e matematiks (nuk e di pse i thoshim racionale ne), e jepte msuese Meri Bishka (Andoni). E zotronte lndn n nivelin m t lart t mund-shm. Shpjegonte me durim dhe argumente, prandaj dhe di-jet transmetoheshin normalisht. Ishte autoritare, (ndoshta paksa m tepr) por gjat procesit msimor dhe n konsultime ishte m se e thjesht. Kishte dshir q nxnsit t prfitonin sa m shum nga procesi msi-mor, prandaj detyrat e shtpis i mbushte me mjaft ushtrime e probleme pr tu zgjidhur. I respektonte t gjith, por vlersonte posarisht nxnsit m t avancuar. I plqente letrsia dhe sporti n trsi, por nxnsve me prirje letrare apo sportive, n radh t par u kshillonte prvetsimin e programit msimor, mandej t plotsonin prirjet individuale.

Piro Bishka, jepte lndn e gjuhs ruse. Ne ishim mjaft larg nga njohja e ksaj gjuhe, prandaj edhe e vlersonim si t privilegjuar mes trupit msimdhns. Bnte shum q t integroheshim n kt gjuh t pasur, por edhe tinglluese pr ata q e flasin me kompe-tenc. Mjaft nga ne nxnsit vendosm korrespondenc me homolog rus, prandaj Bishka na redaktonte apo prkthente letrkmbimet. Ishte mjaft i rregullt n paraqitje, i komuni-kueshm prtej kufijve t mar-rdhnieve msues-nxns. E respektonim skajshmrish dhe pafajsish. Lndn e historis e jepte Grigor Kallajxhiu. Ishte i qet dhe metodikisht mjaft trheqs. Organizator i mir i veprimtarive dhe aktiviteteve, q kishin t bnin me njohjen e rrugs s prshkuar nga po-pulli shqiptar n shekuj. Ishte korrekt dhe i sjellshm me t gjith. Vite m von kam lexuar shkrime t tij n vlersim dhe mirnjohje t veteranve t

Lufts Antifashiste, por edhe t njerzve t nderuar t puns.

Kristaq Zisi jepte lndn e gjeometris dhe stereome-tris. T gjith e thrrisnin Kio. E njihte mjaft mir lndn dhe bnte gjithka pr ta transmetuar at te nxnsit. Ishte i barabart me t gjith, por nxnsit m t avancuar i ngarkonte me detyra suplemen-tare. Gjith dits do ta shikoje me regjistrin, raportorin e kom-pasin nn sqetull nga njra klas te tjetra. Ishte krkues, por pa kaluar cakun e intelektit t do nxnsi. Lndn e vizatimit na e jepnin dy msues t nderuar. Vasil Todhri ishte piktor me prvoj, sidomos n disipli-nn e peizazhit. Me durim na qndronte pran pr t na zhytur n magjin e pikturimit. Ngjyrat na i shpjegonte sikur t zbrthente ylberin. Ishte serioz n prgjithsi, por n msim bhej njsh me nxnsit. Bu-kurosh Sejdini, ishte msuesi tjetr i vizatimit. Ishte bash babaxhan. Na vinte objektin prball dhe na shpjegonte sesi duhej zbrthyer n element, si t respektoheshin prmasat, si t organizohej drit-hija, si t harmonizoheshin ngjyrat. Ishte, pos tjerash, autor i tablos q paraqet lirimin e Tirans, nj tablo e plot dhe impresioniste.

Lndn e pun-dors e je-pte Isuf Ekmeiu. Ishte praktik dhe kapte mjaft tematika pr ti realizuar. Nj nga detyrat ishte paraqitja e qytetit apo fshatit t lindjes n maket. Ishte dika e vshtir pasi ather nuk njihej as polisteroli, as lndt ngjitse, prve tutkallit. U realizua at mot dika e mir dhe punimet u ekspozuan jo vetm pr efek-tivin e shkolls, por edhe pr vizitor t jashtm. Msues Ekmeiu sht edhe autor i basorelievit te kolonat e jashtme t ndrtess s shkolls.

Lndn e kngs na e jepnin po ashtu dy msues t respektuar. M i moshuari, Vilson Todri, ishte interpretues i shklqyer. Po t dgjoje Kasta-

divn n interpretimin e tij me violin, duhej t prloteshe. I plqente t luante ping-pong. Ishte i shkatht dhe hokatar n loj. Leonard Shuteriqi ishte msuesi tjetr i kngs. Si vegl muzikore t preferuar kishte fizarmonikn. N msim ishte korrekt dhe krkues. Edhe ky luante ping-pong. Ishte pjestar i orkestrs s qytetit t Elbasanit. Prgatitjen fizike e jepte Kadri Gurmani, nj ish-basketbollist me emr i ekipit Labinoti. Bnte kujdes t na implementonte n bukurin e volejbollit dhe basketbollit. Nazmi Gurmani, ishte ndr msuesit e rinj. Jepte lndn e gjuhs shqipe. Me ne nuk zhvil-lonte msim, por flitej se ishte mjaft i prgatitur dhe korrekt n msim.

Msuesja m e re ishte Afrdita Todhe. Vinte pas studimeve n ish-Bashkimin Sovjetik dhe jepte lndn e pedagogjis. N mosh nuk kishte diferenc t dallueshme me nxnsit, prandaj edhe ishte mjaft e afruar me ne. Ishte qa-rtsisht e rregullt n paraqitje dhe po aq edhe n msimd-hnie. Pr pak koh, n trupn msimore erdhn edhe disa t tjer. Midis tyre veohet Tomor Bretkoca (m von mbiemri u b Arianiti), Kastriot Misja e t tjer. Ata vijuan n kt shkoll punn e m t vjetrve.

pak fjal pr grupin e nxnsve

Vinin nga e gjith Shq-ipria, prfshi Kosovn. Ishin gati t nj moshe, me prjashtim t disa kosovarve q ishin m t rritur. Etja pr dije u lexohej n sy. Vullneti pr t prfituar sa m shum ishte i dukshm. Ishin t kolektivizuar dhe unifi-kuar. Aktivizoheshin masivisht n veprimtari kulturore, sport-ive dhe shoqrore. N vitin 1960 u prfshin n regjistri-min e popullsis. Po n kto vite daton pyllzimi i Krasts.

Grupi artistik jepte shfaqje her pas here te Rrapi n qendr t qytetit, te Rrapi i Mansit, n Labinot Mal, n Shushic, por edhe n fshatra. Ndiheshin krenar kur elbasanasit i thr-risnin normalist. Pr vullnet n studime binte n sy Zyhdi Bajrami, Bujar Flaga, e t tjer. Bashkim Rudi, Luan Lame, Bujar Bedalli, Avzi Hoxha e disa t tjer ishin brthama e t rinjve n futboll, disa patn karrier t suksesshme me ekipet e para. N grupin e gjimnastiks dalloheshin Tahiri, Cen Stojku, Liljana ol-laku, Ritvana Shehu, Xhemile Metalla, Hava Brahja etj. Aktor n shfaqje teatrale ishin Ritvan Malltezi, Tomor Shishmani, ndrkoh Bida Beshiri, Emine Lufta interpretonin kng e valle popullore. Si instrumentist, por edhe piktor veohej Mehmet Baxhaku, ndrkoh Avdulla Vrapi, Luan Eminaj e t tjer punonin pa u lodhur pr t pr-mirsuar paraqitjen e mjediseve t jashtme, duke br lulishte t bukura. N shkoll ishte nj brtham e mir e Letrarve t rinj. Disa syresh bn emr n t ardhmen si Musa Vyshka, Sadik Bejko, Dalip Karameti, por edhe Blloshmi, Leka, dy t persekutuar dhe ekzekutuar pr shkak t liris s fjals. Mjaft nga nxnsit e ksaj mature bn karrier pro-gresive n jet.

N kt grup bnte pjes pr dy vjet edhe Arta Shqerra. Ashtu si kishte emrin, kishte shpirtin: i kristalt, i pastr e i kthjellt ishte truri i saj n do sekond t kohs. Si kishte mbiemrin, ishte krejt paraq-itja e saj: nj engjll i vrtet. E urt, fisnike, buzagaz, e iltr deri n pafajsi fminore, e shoqrueshme, t gjith i konsid-eronte vllezr e motra, por edhe prindr pedagogt. Fatkeqsisht mbeti n fund t nj liqeni n Belsh, gjat pushimeve verore, kur me dashamirsi shrbeu si udhheqse e pionierve.

Safet N. RAMOLLI(Ish-nxns, 1958-1962)

FAQE 12 E Mart, 5 Maj 2015Fryma e Re

Arben Karapici

B O t A - e v r O P A - r A j O N I

kundr radikalizmit dhe ndikimit rusShtpia e Bardh i kon-sideron ekstremizmin

e dhunshm dhe agresionin rus, si dy sfida kryesore ndaj siguris kombtare amerikane dhe globale. Pr kt arsye pr-ballja me kto sfida e krcnime sht nj prparsi pr Shtetet e Bashkuara edhe n rajonin e Ballkanit. Prpjekjet pr t ush-truar ndikim nga Rusia, ashtu edhe nga ekstremistt radikal, takohen pikrisht n kt rajon, sipas ekspertve t siguris. Dhe shkaku pse ndikimi i dy-fisht rus dhe ekstremist bash-kohen n rajon, shpjegohet me paqndrueshmrin politike, si thon ekspertt amerikan. Shpjegohet edhe me tensionet e mbetura etnike, si dhe me dobsin ekonomike, q i bjn vendet e rajonit veanrisht t ekspozuara.

Popullsit me numr t madh myslimansh nga nj an dhe me lidhje historike e fetare me Rusin nga ana tjetr, i bjn vendet e Ballkanit Perndi-mor m t prekshme nga kto ndikime. Sipas Frenk Uizner, ish-ambasador i SHBA dhe i drguar i posam pr bisedi-met e statusit mes Kosovs dhe Serbis, thot se Ballkani nuk sht pr parsor, si nj rajon rivaliteti, megjithat, Ballkani nuk sht i pa rrezikuar.

Mendo j se sh t jashtzakonisht e rndsishme q Ballkani t mos lejohet t preket nga rivalitetet e fuqive t mdha dhe e dyta, q shtjet e Lindjes s Mesme t mos ta infektojn kurrsesi kt rajon. Pr sa i takon ksaj t fundit, kjo sht detyr e shrbimeve t zbulimit t Evrops Pern-dimore dhe t SHBA, si dhe atyre t Ballkanit, t identi-fikojn dhe t gjejn nprmjet bashkpunimit, elementt shkatrrimtar, q shkojn dhe kthehen nga zonat e udhtimit t Levantit dhe t Lindjes s Mesme, thot ai.

Vendet si Shqipria, Bos-nja dhe Kosova kan miratuar ligje pr t ndaluar qytetart e tyre t marrin pjes n lufwtra t huaja dhe kan arrestuar nj numr elementesh radikal. Kjo sht pr tu prshndetur, por kjo do t vazhdoj t jet nj prpjekje afat-gjat, thot ish zvends ndihmsi i sekretari t mbrojtjes Ian Brzezinski, tani studiues n Kshillin e At-lantikut. Do t jet nj aksion i vazhdueshm, afatgjat dhe intensifikimi i bashkpunimit mes policive dhe shrbimeve t zbulimit, do t bhet nj shtje gjithnj e m