GAZET INFORMATIVE, POLITIKE, EKONOMIKE, SOCIALE, KULTURORE VITI 2 Nr. 64 E Mart, 12 Maj 2015

Maqedonia, drejt nacionalizMit apo shoqris

s hapur?

pronart rikujtojn drejtuesit e politiks

M 21 qershor zgjedhje lokale apo vendore, Frd thelbsore

realiteti thrret m fort se zrat tan

fq. 3 fq. 2 fq. 9

VENDORET AKTUALITET PRONAT

Adresa: Bulevardi George W. Bush, Nr.15/1, Tirane-mail: gazeta.frymaere@gmail.come-mail: info@frd.alKryeredaktor: Agim ZekaMob: +355 69 21 15 769Marketing: +355 69 40 55 244

Shoqrit ku demokracia kuptohet si sundim i atyre q jan m shum ndaj atyre q jan m pak dhe ku shumica i merr t gjitha, kundrejt pakicave q i humbasin t gjitha dhe shtypen brutalisht, shoqria sht e mbyllur.

Kumanova, sinonim simbolik i dshtimit t nacionalizmave dhe shoqrive t mbyllura t tipit totalitarist, t sjella me eufori nga era post Miloshevi

Kumanova si Kali i trojs

panairi i librit dhe nxitja e kulturs

nga qeveria

sknderbeu shkruan historin, 180 minuta larg

titullit t pest

n do rrethan problematike t zhvilluar n

vite, tentohet q prgjegjsia tu vishet ekskluzivisht shqiptarve,

kur pr moszbatimin e Marrveshjes s ohrit, problemi

sht politika albanofobe e qeveris maqedonase.

POLITIKE

BOTA

SPORT

KOMENT

KULTUR

fq. 5 fq. 12fq. 10

fq. 4 fq. 15

fq. 2

Alfred CAKO

Elenica RAKA

Entela BINJAKU

Justina ZAE

Arben KARAPICI

drejt nj standardi tjetr

sfidat ushtarake amerikane

HITHRA E FRYMS S RE

FRD ka treguar edhe m hert se n gjirin e saj ka nj elektorat besnik, q beson te programi dhe ideologjia e saj, pr nj Shqipri t drejt dhe pjes t Bashkimit Evropian.

Un dua t marr frym lirisht dhe un zgjodha Frymn e Re Demokratike.

TOPI: Ngjarjet n Maqedoni, dshmi e moszbatimit t Marrveshjes s Ohrit

Editorial

fq. 2

Av.Axhem YMERI

partit shqiptare n Maqedoni, nuk mund t vazhdojn me sjellje armiqsore midis tyre, por t bhen garant me nj z pr mbrojtjen e t drejtave t shqiptarve, q burojn nga marrveshja e vitit 2001

U mblodh shtabi elektoral i n/degs 7 t FRD-s Tiran

N ndryshim nga fushata e vitit 2013, kt her Njsia 7 e FRD-s ka zgjedhur q pjes prbrse e shtabit elektoral t jet nj numr m i lart t rinjsh e t rejash.

FAQE 2 E mart, 12 Maj 2015Fryma e Re

EDITORIAL

AKTUALITET

Maqedonia, drejt nacionalizMit apo shoqris s hapur?

Shoqrit ku demokracia kuptohet si sundim i atyre q jan m shum ndaj atyre q jan m pak dhe ku shumica i merr t gjitha, kundrejt pakicave q i humbasin t gjitha dhe shtypen brutalisht, shoqria sht e mbyllur.

Kto dit kemi par prkeqsimin e situ-ats n veri t Maqedonis dhe humbje jetsh n qytetin e Ku-manovs. Preokupimi yn pr kt ngjarje buron nga fakti i interesit t Shqipris pr nj Maqedoni fqinje t stabilizuar nga pikpamja e rendit dhe siguris, si edhe stabiliteti eko-nomik, si edhe nga fakti se aty ka nj popullat t gjer shq-iptarsh. Nga informacionet publike t marra nga kanale t ndryshme ka nj konvergjim n lidhje me faktin se prplasja ka ndodhur mes forcave spe-ciale t policis maqedonase dhe nj grupi shqiptarsh n nj lagje t banuar n shumic nga shqiptart. Ka nj ndry-shim n lidhje me raportimi e numrit t viktimave nga t dyja palt. Ajo q duhej t ishte shmangur, sht vrasja e disa civilve t pafajshm nga ana e shqiptarve, midis tyre edhe fmijve. Nse policia maqedonase do ishte treguar m profesionale, sigurisht q do t ishin kursyer shum jet nga t vrart.

Pala shqiptare n kon-flikt e shpjegon prplasjen mes dy palve si rezultat i represionit t vazhdueshm t qeveris maqedonase ndaj shqiptarve n kt qytet dhe reagimit me rezistenc pr dinjitet t shqiptarve t or-ganizuar n strukturat e de-ritanishme pasive t UCK, t cilt krkojn zbatimin e kornizs s Marrveshjes s Ohrit t vitit 2001. Qeveria maqedonase prpiqet t jap iden e nj prplasjeje me nj grup terroristsh. N fakt, brenda disa ditsh, ky sht rasti i dyt i prplasjes mes t dy palve, UCK dhe policis maqedonase. Ky konflikt, ka mobilizuar edhe strukturat policore-ushtarake t disa vendeve kufitare me Maqe-donin. Ndaj tij kan reaguar edhe prfaqsuesit e shteteve t fuqishme perndimore, t cilat kontrollin mbi ngjarjet

n kt rajon t brisht e kan prparsi pr t mos lejuar rndimin e situats.

N nj qytet me rreth 70 mij banor, ku bjn pjes disa minoritete, krahas dy et-nive t mdha, shqiptart pr-bjn rreth 20 mij banor ose mbi 30% t popullsis. Serbt jan rreth 4,500 banor n kt qytet. Kumanova mbahet mend edhe si vendi ku Milo-shevii pranoi t nnshkruante kapitullimin e tij n luft ndaj NATO-s dhe UK, me ndr-mjetsin e dy negociatorve amerikan e rus, Talbot dhe Cernomerdin, n qershor

1999. Ksisoj, Kumanova sht edhe sinonim simbolik i dshtimit t nacionalizmave dhe shoqrive t mbyllura t tipit totalitarist, t sjella me eufori nga era post Miloshevi n ish-Jugosllavi me ndrrn e Serbis s Madhe t tij, t frymzuar nga shoqrit totali-tariste organike t mbyllura, t pikturuara si model te libri Mein Kampf i Adolf Hitlerit.

Dihet se n shoqrit ku demokracia kuptohet si sundim i atyre q jan m shum ndaj atyre q jan m pak dhe ku shumica i merr t gjitha, kundrejt pakicave q i

humbasin t gjitha dhe shtypen brutalisht, shoqria sht e mbyllur. N kt kuptim, edhe krkesa e shtetit maqedonas pr integrim dhe hapje t saj, tingllon false dhe e pamundur t realizohet, sepse baza e nj integrimi t gjer ka si kusht integrimin e shoqris s saj t brendshme. Shqiptart kan treguar disa her n kto dy dekada se ata jan t gatshm t rrmbejn armt pr t fituar t drejtat e tyre dhe pr tu balancuar politikisht ndaj trajtimit diskriminues t shtetit sllavo-maqedonas. Nisur nga ky realitet, Maqedonia ka

Jan t bekuara ashtu sikurse vota, e drejta jon kushtetuese, sepse kemi mundsi t ndryshojm t ardh-men, t reflektojm e t marrim rrugn e duhur. Dhe jan t mallkuara, sepse pikrisht kjo e drejt, na ka ln ktu ku jemi. Ose nuk dim ne t zgjedhim si duhet, ose kjo politik e ndyr, e ashpr e me shum fytyra, na ka mbrthyer m fort dhe sht m e fuqishme se dshira jon pr nj tabula rasa, pr nj fillim t ri, pr nj pranver t re. Realiteti thrret m fort se zrat tan, zrat e Fryms s Re Demokratike sepse pavarsisht se ne jemi shum e punojm fort, realiteti na mund. Ku ishim? Ku jemi? Ku duam t arrijm dhe cila sht rruga q duhet t ndje-kim? Ky nuk sht moral i yni e as lavazh truri. Nse dikujt i plqen situata, nse dikush se ndjen varfrin, nse dikujt nuk i ngelet kpuca npr rrugt e pashtruara, nse dikujt i plqe-jn pallatet pa plan ndrtimi e nuk i zihet fryma, nse dikush ecn pa frik n trotuar e nse dikujt i plqejn mbeturinat

disa dilema: a) t kthehet n nj shoqri t hapur e vrtet demokratike, ku pakicat shtet-formuese t ken t drejtat e tyre ligjore; b) t izolohet e t kthehet n nj shoqri t mbyllur e nacionaliste. T ty kto pika kan lidhje, padyshim, edhe me kahun e orientimit t Maqedonis: n Perndim ose n Lindje. N rastin e par mund t ruhet in-tegriteti i Maqedonis, ndrsa n rastin e dyt ajo shkon drejt nj prplasjeje t gjer dhe drejt dezintegrimit. Ky rast on uj te forcimi edhe i na-cionalizmit shqiptar dhe drejt asaj q i druhen m shum shtetet dhe shoqrit orto-dokse t rajonit, te Shqipria Etnike, si nj zgjidhje e vetme e qetsis s shqiptarve, t cilt pas Luftrave Ballkanike jan ndar n mes t gjasht shteteve.

Kumanova, sinonim simbolik i dshtimit t nacionalizmave dhe shoqrive t mbyllura t tipit totalitarist, t sjella me eufori nga era post Miloshevi

Ndrkoh q Shqipria numron ditt, ort e minutat deri sa t vij asti pr t vrshuar drejt kutive t bekuara e njkohsisht t mallkuara t votimit pr zgjedhjet lokale t 21 Qershorit, puna e vrtet bhet diku tjetr, bhet te ne, te partia jon, drejt nj qllimi t prbashkt, drejt realizimit t nj objektivi nga i cili fiton nj komb i tr. Ato kuti jo m kot i quajta t bekuara e njkohsisht t mallkuara, me gjith abstraksionin dhe kompleksitetin q prmbajn dy antonimet.

Realiteti thrret m fort se zrat tan

Elenica RAKA

rrugve t qytetit t tij, ather bujrm. Le tia jap votn poli-tiks s vjetr. Thjesht mos t ankohet nesr e mbi t gjitha mos t penalizoj pjesn dr-rmuese q thrret ndryshimin me sa fuqi ka.

Fryma e Re Demokratike vjen si nj opsion ndryshimi, si nj parti e pa kompromentuar me nj drejtsi t brendshme q reflektohet rrjedhimisht edhe jasht saj, me parime e themele t forta, sepse puna e vrtet bhet te ne. Njsia 7 e ksaj partie n Tiran, ashtu si t gjitha njsit e tjera, orga-nizon mbledhje t shpeshta, punojm pareshtur dhe ndajm detyrat n mnyr q t vijm sa m pran jush, t hapim sa m shum sy. N mbledhjen e fundit, diskutuam pikrisht rreth ksaj ndarjeje, sepse n mnyr q do gj t shkoj mir e t plotsohet do hallk e ktij zinxhiri t madh, do-kush duhet t punoj. Puna jon nuk ka prioritete, sepse ne

do fush e vlersojm njsoj, do fush sht ura lidhse me triumfin e madh, me trofeun e fitores q t gjith ne si qytetar meritojm.

Ne diskutojm, nda-jm opinione n mnyr t qytetruar, ku secili shfaq vler-at e tij, ku t gjith ndihemi fitues, ku nuk ka humbs, sepse t gjith jemi pr nj kauz t drejt nn sigln e ksaj partie model. Model ashtu si zgjed-hjet e zhvilluara pr kreun e Tirans, ashtu si votimet q zh-villuam, t denja e t drejta, pa manipulime, pa shantazhe, pa vjedhje votash e hatrmbetje. Te ne fitohet me merit e ball pr ball dhe vendin e hatrm-betjes mes konkurrentve, e z bashkpunimi midis tyre dhe me do struktur tonn si nj familje e madhe, ku t gjith jemi dhe mbi t gjitha, ndihemi t barabart e nj trup i vetm. Dgjojm kudo njerz q qa-hen, q ankohen e q nuk din ku t prplasen, njerz t

braktisur nga politika e vjetr e q jan konfuz se ku ta hed-hin votn, t drejtn e tyre t muar. Shohim njerz kudo q u mbushen syt me lot prpara gjendjes s mjerueshme n t ciln jan katandisur qytetet e tyre, vendlindjet e tyre, shtpit e tyre e nuk kan forc t ngren krye. Kujtoj me trishtim fjalt e nj t moshuare, kur e pyeta se si i dukej Tirana, se si e shihte gjendjen dhe ajo me nj z mbushur me hidhrim m tha: Un kam lindur n Tiran, prindrit e mi po ashtu. Un e dua Tirann, jo kt Tiran ama. Dua t m kthehet qyteti im e atij ti kthehet lavdia, mad-

hshtia e dinjiteti q ka pasur. Dinjiteti nuk kthehet me

magji, sepse shkop magjik nuk disponojm. Dinjiteti kthehet me pun, jo me pallavra. Duam dinjitetin q i vodhn Tirans, bukurin e Vlors, pastrtin e Durrsit, madhshtin e Shko-drs, lavdin e Gjirokastrs, krenarin e Beratit..., duam Shqiprin ton. Shqipria dhe do pllmb e saj sht e jona dhe jo e politikanve. Ne jemi demosi, ne kemi pushtetin, ne duhet ta shfrytzojm. sht koha e nj fryme t re, e nj lideri t denj, koha pr nj njeri t madh, njeri mbi t gjitha si un edhe ti, me gjak,

me dinjitet, t cilit i qan shpirti pr qytetin dhe kombin e tij. Un dua t marr frym lirisht dhe un zgjodha Frymn e Re Demokratike. Un ndi-hem e mbrojtur, e plotsuar, e vlersuar dhe e rigjeneruar, sepse un reflektova dhe UN ZGJODHA.

Stop m politiks s dal boje, lufts pr karrige, ambicieve t nj tufe derrash Migjenian. Politika e vjetr do t marr nj shuplak t rnd m 21 Qershor, q ta msoj mir leksionin e saj. Kush luan me popullin, digjet e prvlohet...

U mblodh shtabi elektoral i FRD-s 7, TiranGrupi i puns i FRD-s, Njsia 7 n Tiran, ka nisur takimet intensive

n kuadr t shndrrimeve q kan psuar strukturat e do njsie n shtabet elektorale, me qllim fleksibilitet m t lart pr maksimizimin e rezultatit n zgjedhjet e 21qershorit 2015. Me kt qllim, ditn e shtun, m 8 Maj, u mbajt takimi i radhs i Njsis 7 nn drejtimin e kryet-arit t njsis, si dhe t ftuar nga shtabi i Tirans nderonin me pjesmarrjen e tyre z. Theodhor Kristuli n cilsin e kryetarit t shtabit Tiran, z. Kosta Budurushi, n cilsin e nnkryetarit t zgjedhur t Tirans si dhe z. Jetmir hasa, n cilsin e kryetarit t Forumit Rinor t Tirans.

N kt takim u diskutua pr: 1- Problematikat e njsis 7, Tirane. 2 - Organizmi i mtejshm i strukturave

t shndrruara n shtab elektoral si dhe ndarja e detyrave funksionale.

3 - U prcaktuan objektiva dhe afate pr realizimin e tyre.

4 - Strategjit pr mbrojtjen e vots.

N takim u krkua t vijohet me takimet me banort e Njsis 7, pr t mbledhur nga banort sa m shum opinione, ku qndrojn problematikat e njsis.

N ndryshim nga fushata e vitit 2013, kt her Njsia 7 e FRD-s ka zgjedhur q pjes prbrse e shtabit elektoral t jet nj numr m i lart t rinjsh e t rejash.

Ne takim, nga kryetari i njsis 7, Armando Mosho iu krkua t rinjve t ishin aktiv edhe me shkrimet e tyre n gazetn Fryma e Re , pr t shpalosur mendimet dhe vizionin e tyre, pr uar-jen prpara t puns s Njsis 7 t kryeqytetit.

Forumi i gruas i prfaqsuar nga znj. Keti Maksakuli, mbetet plotsisht i angazhuar n takime kok m kok me banor e banore t banorve t Njsis 7, si dhe mban nj prfaqsim mbi 60% n kryesin e strukturave drejtuese t njsis e pr rrjedhoj edhe n shtabin elektoral t saj.

Justina Zae

FAQE 3 E mart, 12 Maj 2015Fryma e Re

Z G J E D H J E T

O P I N I O N

M 21 qershor zgjedhje lokale apo vendore, Frd thelbsore

FRD ka treguar edhe m hert se n gjirin e saj ka nj elektorat besnik, q beson te programi dhe ideologjia e saj, pr nj Shqipri t drejt dhe pjes t Bashkimit Evropian.

transparenc pr ngjarjen e Kumanovs

Zgjedhjet lokale t 21 qershorit, po kthehen gjithnj e m shum n nj luft politike mes Qe-veris dhe Opozits, saq t krijohet ideja se kto zgjedhje nuk do t jen pr kryetart e ardhshm t Bashkive, por pr t konfirmuar ose jo punn dy vjeare t qeveris s krijuar nga koalicioni i majt. Taki-met gju m gju me banort dhe thirrjet me ngjyra politike t kandidatve pr admin-istrator t Bashkive shq-iptare, do dit e m shum ngjyrosen me njolla politike, pra nj vot pr kandidatin e opozits sht nj shuplak n fytyrn e rilindjes. Nj vot pr mazhorancn, sht nj vot q sheshon divergjencat mes pushtetit lokal dhe atij qendror, nj ngr ky q sipas qeveris ka bllokuar inves-time n shum qytete.

Nse dshironi t pu-nohet pr qytetin tuaj, votoni kandidatin e majt, pasi nse i jepni votn opozits ather do t ket vetm punt e par-tis dhe jo t qytetit, ka thn Kryeministri Edi Rama gjat prezantimeve npr bashki t ndryshme t kandidatve

t majt. Votoni kandidatin e djatht, pasi kshtu do i tregoni qeveris dhe n veanti dyshes Rama-Meta se nuk duam m mashtrime e varfri, thot gjithnj Kryet-ari i Opozits, Lulzim Basha.

Deklaratat e t dy krerve, mazhorancs dhe opozits tregojn m s miri se m 21 Qershor shqiptart nuk do t votojn pr kry-etarin e Bashkis, por pr t konfirmuar ligjshmrin e Rilindjes. Kjo sht edhe arsyeja, q Kreu i Ekzekuti-vit me intuitn e tij zgjeroi tej mase koalicionin e majt, duke futur n t nj sr par-tish t vogla, ndrsa duhet nnvizuar se afrimi m kon-sistent dhe garant q ka br e Majta sht pikrisht Partia e drejtuar nga Ish-Presidenti i Republiks, Bamir Topi,

Fryma e Re Demokratike. Kjo Parti ka treguar edhe m hert se n gjirin e saj ka nj elektorat besnik, q beson te programi dhe ideologjia e saj, pr nj Shqipri t drejt dhe pjes t Bashkimit Evropian. Prandaj dhe Kryeministri Rama, shpreson q prmes ktij koalicioni t gjer t arrij nj numr votash t ngjashme me ato t 23 Qer-shorit t vitit 2013 (T gjith i kujtojm 1 milion shuplakat ndaj Qeveris Berisha). N rast t kundrt, pra n rast se koalicioni i majt nuk do t vjel t njjtin numr votash si m 23 Qershor e dy viteve m par (ose t paktn t njjtn diferenc votash), ather opozita do t ket n duar nj arm t fort pr betejn e saj drejt karriges s kryeministrit. Kjo sht dhe

shpresa e vetme e Kryetarit t Opozits, Lulzim Basha, q ka vendosur t dal me nj koalicion t ridimensionuar n kto zgjedhje, pasi kshtu Partia Demokratike dhe ale-att e saj do ta ken mjaft

t leht t quajn edhe m shum t fituar betejn elekto-rale nse rezultati zgjedhor do t jet m i ngusht se n vitin 2013, duke ln t kuptohet se kjo betej elektorale do t bazohet n nj pik t vetme:

Ruajtjen ose jo t rezultatit zgjedhor t vitit 2013 dhe pr kt Partia Fryma e Re Demokratike do t jet nj element garancie n koalicio-nin e majt dhe nj boshllk i madh tek e Djathta.

Ngjarjet tragjike t ndod-hura s fundmi n Ku-manov lan pas nj bilanc t vrtet lufte. 22 t vdekur sht bilanci i lufts mes forcave maqedonase t siguris dhe grupit t armatosur t shqiptarve n lagjen e Trimave n Kumanov. 8 jan viktimat n radht e policis dhe 37 t plagosurit. Nj nga polict e vrar sht shqiptar. 14 jan ata n krahun e grupit t arma-tosur. 30 jan t dorzuarit n polici, mes tyre shqiptar t Maqedonis dhe Kosovs.

Kjo situat pr t ciln auto-ritetet maqedonase ende nuk kan dhn as nj shpjegim, sqarim apo transparenc, as pr qytetart e tyre, as pr ndrkombtart e as pr qytetart shqiptar, ka sjell nj paqartsi t madhe dhe mjaft hipoteza t ndryshme se cili ishte qllimi i ktij operacioni, q zyrtarisht u quajt policor, por q n fakt ishte ushtarak.

Por ajo q ka m rndsi t dihet sht se kush prfiton prej mos zbardhjes s ktij operacioni, q kryeministri maqedonas Gruevski ndrmori n ort e para t mngjesit t s shtuns.

Gazeta serbe Blic, n faqen e par t numrit t sotm ka publi-

kuar nj ilustrim pr frikn serbe t Shqipris s Madhe. Gazeta e ka cilsuar si sulm terrorist prgjigjen e grupit t shqiptarve n Kumanov edhe pse n asnj komunikim zyr-tar nga institucionet shtetrore t Maqedonis kjo gj nuk sht thn. Se koncepti Shqipri e Madhe endet si gogol gjithandej mendjeve serbe, ata e kan vrtetuar sa e sa her. Por, kjo gjithmon vihet n qendr t vmendjes sa her ka zhvillime q lidhin shqiptart. Edhe telegraf.rs, b92, e media tjera serbe kan e transmetuar pr ngjarjet e Ku-manovs, duke i cilsuar si terroriste dhe t frikshme.

Ndrsa sipas disa mediave serbe, sulmin n Kumanov e kan planifikuar dhe organizuar SHBA-t, pr t parandaluar projektin e tubacionit t gazit rus, sipas burimeve

diplomatike serbe. S iku r se r a -

porton gazeta In-former, agjentt e inteligjencs ameri-kane i kan dhn urdhr Ushtris lir-imtare Kombtare pr t shkaktuar tra-zira n Maqedoni, e cila do t ndalonte projektin rus q do

t shtrihej n Turqi, Greqi, Maqe-doni pr t arritur Evropn Perndi-more, transmeton Telegrafi.

Ky mesazh i sht drguar kryeministrit maqedonas Nikolla Gruevski dhe homologut t tij serb, Aleksandar Vui. Mos harroni se n ditn e kaosit n Maqedoni, ushtria serbe marshoi n paradn ruse, tha njri prej ambasadorve t akredituar n Serbi, pr mediat serbe.

Nj dit para konfliktit n Kumanov, n nj vizit n Athin ka shkuar i drguar i posam i De-partamentit Amerikan t Shtetit pr shtjet e energjis, Amos Hohstein dhe i krkoi Greqis t trhiqet nga e ashtuquajtura Rrjedhjes s Turqis.

Qeveria greke ka refuzuar, duke thn se do ta mbshtes pro-jektin e tubacionit rus, sepse do t jet

i dobishm pr vendin e tyre. Menjher pas ktij qndrimi

t qeveris greke, amerikant u dr-guan sinjal t qarta shqiptarve, se sht koha pr t zgjidhur shtjen e tyre kombtare. Kam frik se ky sht vetm fillimi n Kumanov, ndrsa sulme do t shohim jo vetm n Serbi e Mal t Zi, por edhe n Greqi, para-lajmron burimi i Informer.

Veprimi i policis n Ku-manov filloi pasi n fshatrat pr-reth Kumanovs ishte vrejtur, sipas autoriteteve maqedonase, nj grup i armatosur me uniform t Ushtris lirimtare Kombtare (UK).

Ndrsa Shefi i shrbimeve sekrete ushtarake t Serbis, Petar vetkovi ka deklaruar se agjencit serbe t inteligjencs i kishin infor-muar q n prill kolegt maqedonas pr rrezikun q sipas saj vinte nga Kumanova.

Por, ka deklaruar vetkovi, autoritetet maqedonase t siguris nuk i morn n konsiderat kto informata duke i cilsuar si t tepruara.

I cituar nga mediat TV Pink dhe B92, zyrtari i lart serb ka shtuar se, agresort, t cilt i ka quaj-tur terrorist, kan qndruar pr nj koh t gjat n Maqedoni.

Sipas tij, nj pjes e tyre ishin kosovar, disa maqedonas dhe nj tjetr me shtetsi shqiptare dhe t gjith s bashku kishin si detyr de-stabilizimin e Maqedonis me qllim krijimin e Shqipris s Madhe.

Ideja pr krijimin e Shqipris s Madhe gzon mbshtetje nga fraksione t caktuara n Perndim. Kjo sht e dukshme nga fakti q deklaratat e disa politikanve pr kt shtje nuk jan dnuar, citohet t ket thn vetkovi.

E gjith kjo rrmuj me-diatike nga Serbia ku informacinet shpesh her jan kontradiktore me njra-tjetrn, tregon se serbt i trem-ben ides pr Shqiprin e Madhe. Kjo nuk sht hera e par q media serbe bhet njsh me autoritetet e saj duke mbjell lajme t pa zyr-tarizuara n publik n mnyr q ta manipuloj at, ashtu si ndodhi me ndeshjen e 14 tetorit t vitit t shkuar n Beograd. Por kt her ngjarja sht tragjike, jo thjesht nj ndeshje futbolli dhe as lajmet qesharake dhe kontradiktore t medias serbe dhe as autoritetet maqedonase nuk do t mund ta ndalin zbardhjen dhe trans-parencn e plot t ksaj ngjarjeje.

FAQE 4 E mart, 12 Maj 2015Fryma e Re

sht koha e vlerave AKTUALITET

Rovena HOXHA

Shum sht folur dhe akoma vazhdojm t dg-jojm pr 25 vitet e tranzicionit n Shqipri dhe sot prsri flitet pr eksod... E pabesueshme, e udit-shme! Sa keq pr shqiptart, sa turp pr qeveritart tan! Ku shkuan vall ndrrat e shqiptarve n shekuj, ku jan shqiptart e vrtet? Ku sht krenaria e brezave, ajka kombtare?! Pyetje retorike, q nuk po marrin dot prgjigje..

Tek-tuk npr media, konfer-enca a seminare dhe m rrall n Parlament, pak ndodh t shohim fig-ura dinjitoze, t vrteta akademike, me ideale pr kombin e parime t virtytshme. Ku jan pra, ekselencat shqiptare n vite? Ku jan njerzit me vlera e parime t bukura, me integritet dhe frymzues, q sot m shum se kurr i duhen Shqipris? Mos vall jan pak, jan shum, apo nuk kan bjn se kjo sht demokracia, flitet shpesh. Po! E rndsishme sht se ka! Shqipria ka shum figura t ndritura, me pasion e prkushtim ndaj kombit, t cilve duhet me do kusht tu mundsojm drejtimin e punve n vend, ta ojn prpara, ta frymzo-jn dhe vrtetsojn demokracin e brisht shqiptare, ti prijn par-lamentit duke e kthyer at n nj institucion ligjvns n shrbim t popullit dhe pse jo, n nj parlament t llojit evropian.

M lejoni t radhis nj emr konkret, nj ndr personalitetet m t shquara t Partis Fryma e

Re Demokratike, zotin Gazmend Oketa. Cili shqiptar nuk do ta vo-tonte Gazin, tashm nj ndr ikonat m t vyera t partis me t vrtet demokratike, FRD-s? Nj figur m se e kristalizuar dhe plot virtyte njerzore, modest, por fisnik i srs s lart, serioz dhe i kompletuar, pa-sionant pr nj demokraci t vrtet, prher i ekuilibruar pr t dhn m t mirn e mundshme nga vetja.

Le t bashkohemi pra, t gjith pr ti mbshtetur kto figura. Kom-bi ka nevoj pr shum oketa! Le t punojm dhe votojm oketat, sepse nj emr si ai nuk duhet t mbetet kurr n hije. Ata jan t aft t ndryshojn fatet e shqiptarve t ndershm e t varfr an e mban vendit.

sht koha kur vlerat e vrteta njerzore t marrin n dor fatet e Shqipris. E, pra sht pikrisht koha e vlerave Njerzit me bot kulturore e vizion, me tradita t qytetrimit evropian, me integritet dhe prkushtim, sht domosdosh-mri e kohs ta drejtojn dhe ojn prpara kt vend t bukur. Dhe, si i till, koalicioni i FRD pr zgjedhjet vendore sht i moralshm, sot t bjm qytetin ton, n t cilin jeto-jm dhe nesr t gjith Shqiprin,

duke merituar sa m shum vende n parlament.

Na takon q, gjithsecili t punoj e ndrgjegjsoj kudo e me do qytetar, kok m kok q votn e zgjedhjeve t 21Qershorit ta kthe-jn n shrbim t jets s tyre, pr t ardhmen e fmijve t tyre, duke votuar FRD. Asnj dyshim nuk duhet t kemi pr ta br kt! FRD e rritur tashm n numr, me shum figura dinjitoze e me integritet, do ti ndryshoj fatin do shqiptari n Tiran e mbar Shqiprin.

Oketat do t na udhheqin n mnyr t ndershme e dinjitoze sot n drejtimin dhe menaxhimin e qyteteve tona dhe nesr sigurisht n Parlament e n qeverisje. Vetm n kt mnyr, Parlamenti shqiptar do t vihet n shrbim t popullit thjesht me m shum oketa deputet.

Gazmend Oketa! E njoh pak, por e vlersoj shum. Figur e pr-sosur e politiks shqiptare! Kush nuk e respekton nj emr t till, kush nuk ndjehet mir nga fisnikria e tij, kush nuk skuqet nga delikatesa e tij, kush nuk mrekullohet nga imazhi i tij A ka ndonj q nuk beson n ndershmrin e tij, q nuk respekton dhe nuk respektohet prej tij, q kur flet me t, nuk vihet n siklet nga

mirsjellja dhe klasi i tij? Jo, asnj! Votoni pra,oketat e partin e tij!

Nderojeni vendin me figura t tilla, q t prmirsoni jetn tuaj, q Shqipria t ket nj t ardhme m t mir pr t gjith shqiptart. Votoni FRD! Ajo sht Partia e s ardhmes s demokracis shqiptare, sepse prfaqson vlerat m t mira t nj kombi me ikona si Gazmend Oketa.

Mini-prolog: Mund tua vr-tetoj me nj ngjarje t jetuar, shum e bukur pr tu besuar, por e vrtet. Keni qen ndonjher t papun? Un po. Dhe, dihet sa e vshtir sht sot ta rigjesh veten n Tiran n nj pun t re. Natyrisht, nj kal-var i gjat dokumentesh, aplikimesh pr pun, t ashtuquajturit konkurse, kompromisesh e mashtrimesh dhe endesh gjat pr t fituar bukn e go-js, pa e kuptuar q shtreszohesh n nj shtres tjetr, n i varfr. Un sot jam prsri e papun. Po, me m pak shpresa pr t gjetur nj t till prsri, sepse sot ka m pak oketa se dje. Ndrsa, para disa vitesh e gjeta nj t till, n Ministrin e Mbrojtjes s qeverisjes Berisha. Natyrisht i duhej nj oket pr imazh. Edhe z. Rama diku n nj dialog brenda partis s vet, sht shprehur: m gjeni nj oket!

E pra, un pata fatin dhe e takova at, ministrin Oketa, i cili m shtrngoi duart njerzishm dhe m ftoi t konkurroja pran MM, ku pas nj kohe pritjeje proceduriale, konkurrova dhe meqense isha kualifikuar si fituese, m njoftoi personalisht Si, do thoni ju?

Ishte nj mbasdite e zakon-shme vjeshte. Sigurisht nuk kisha br as pushime. Isha ulur pran par-vazit t dritares s dhoms ku banoja me qira e vetme, e dshpruar, e pashpres pr t gjetur nj pun t re. Kisha nj celular modest sa pr t mbajtur lidhjet me t afrmit e mi. Po rrall binte dhe zilja e tij... N dhomn time t thjesht mbizotron-te nj qetsi dshpruese, t ciln e prishi nj telefonat, m e bukura e jets sime deri n ato momente: Prshndetje! Gazi jam, meqense asistentja ime nuk ka ardhur sot dhe e di q je n kushte t vshtira, t mora personalisht pr t t thn, t lutem, nesr n ora 10, eja pr t filluar pun. Suksese!

Oh, far gzimi, emocione t paprshkrueshme. E pabesueshme! Sa u emocionova, u gzova, qava nga gzimi dhe preka shum nga kjo fisnikri e skajshme e z. Oketa. Numrin e celularit tim e kishte gjetur vet, ku? Kishte krkuar Cv time dhe e kishte gjetur aty.

Por, ju siguroj, se nuk e njihja, nuk e kisha as mik, nuk isha antare e partis dhe m e rndsishmja, nuk largoi njeri nga vendi i puns pr t punsuar njerz t tjer apo militant, sikurse ka ndodhur e ndodh rndom n kto vite. Jo! E pabesueshme, shum e bukur pr tu besuar, por sht e vrtet!

Tu japim ather shansin oketave t marrin n dor fatet tona, fatet e Shqipris s lodhur nga ky tranzicion i pafund...

Na takon q, gjithsecili t punoj e ndrgjegjsoj kudo e me do qytetar, kok m kok q votn e zgjedhjeve t 21Qershorit ta kthejn n shrbim t jets s tyre, pr t ardhmen e fmijve t tyre, duke votuar FRD.

KULTURE

Kto dit u mbajt Panairi apo Festivali i kulturs n Pallatin e Kongreseve, i quajtur Tirana Open. Natyrisht n kt Panair spikaste tregtimi i librit. Dihet se n Tiran tashm ka nj tradit paksa t gjat t nj Panairi tradicional q mbahet n muajin nntor, i cili ka zwn vend n memorien e lexuesve t shumt. sht viti i dyt q nj grup organizatorsh nga shtpit botuese t njohura n Shqipri, po organizo-jn kt Panair pranveror me synim

disa dimensional n fushat e kulturs, i cili sht mbshtetur dukshm nga ana e qeveris me mjete e metoda t ndryshme. Sigurisht ktu nuk ka asgj t keqe, prkundrazi kjo pr-pjekje pr t rritur aktivitete t tilla t rndsishme sht pr tu lavdruar. Por duhet thn q n krye t hers se, si do risi, edhe kjo prpjekje ka nevoj pr m shum organizim. Psh, kishte nevoj pr m shum shpenz-ime reklame me spote publicitare e njoftime publike pr mbajtjen e ktij Panairi si edhe emrtimi i tij, Tirana Open, nuk i orienton drejt lexuesit e librit, t cilt mund t qllojn t kalojn para posterit t Pallatit t Kongreseve, apo para banesave t ndryshme q duhet t ishin vendosur disa dit para n vendet publike t Kryeqytetit.

Mungesa e nj suksesi t duk-shm pr her t dyt t ktij Panairi shtron disa pyetje: Prse ky Panair

pranveror nuk po ngjit ashtu si duhet, dy her radhazi? A mund ti mbaj dy ngjarje t tilla nj areal kaq i vogl kulturor sa Tirana? Ose thn ndryshe, arsyet jan objektive apo subjektive q ky Panair spo merr t njjtn pesh pr nga rndsia me at t vjeshts? Cili mund t jet roli i qeveris q edhe ky Panair t bhet tradit? A duhet t mendojn qeverit e ndryshme pr t ndihmuar financia-risht nprmjet ktij aktiviteti disa organizator t dy Panaireve, pr t lehtsuar kostot e prodhuesve (enteve botuese) apo pr blersin? Apo pr t gjitha bashk?

Ka shum vende q organizo-jn nga dy apo m shum Panaire kombtare libri dhe n kt drejtim nuk ka asnj gj t keqe q edhe te ne t vijn dy her n vit para lexuesve mundsit e kontaktit dhe informacionit me nj larmi sa m t madhe librash, gj e cila nuk mund

t ndodh n kontaktet me rrjetin e librarive kioska n t gjitha qytetet e vendit. Gjithashtu, ky kontakt i gjer me lexuesin, do t rriste shkal-ln e shpenzimeve pr librin dhe do t rriste mundsit financiare t enteve botuese pr t sjell n shqip nj gam edhe m t madhe librash, e kshtu do t sillte nj kontribut n forcimin e kulturs son kombtare apo kulturs kozmopolite.

Ndryshimi mes Panairit t tan-ishm dhe atij t vjeshts n favoret ndaj enteve botuese ka t bj me nivelin m t ult t pagess (gj q prsri nuk e justifikon nivelin e ult t blerjeve dhe vizitorve n kt Panair nga pikpamja financiare n krahasim me at t vjeshts) pr stenda, pr salln e promovimeve dhe pr numrin e ditve t stendave (ky Panair kishte nj dit m shum n dispozicion t enteve botuese). Gjithashtu, ky Panair kishte m

shum rregull dhe pastrti dhe m shum organizim t brendshm, megjithse organizatort e tij nuk kan shum eksperienc n kto lloj eventesh.

Lidhur edhe me pyetjet e m-siprme, q ky Panair Pranveror t bhet nj mundsi m shum pr t kontribuar n kulturn shqiptare e t rrnjoset n interes t lexuesit, ka nevoj pr nj ndihm m t madhe prej qeveris, e cila duhet t ul m shum mimet pr stenda dhe n kt mnyr t ndihmoj t tre hallkat e zinxhirit q pasqyrohen te njra-tjetra: organizatort, entet botuese t cilat do t ulin mimet n prfitim t blersve dhe kulturs. Kjo ndihm duhet pr dy apo tre vjet deri sa ky Panair t bhet nj tradit te lexuesi dhe t filloj t ec me kmbt e veta n kushtet e tregut.

Panairi i librit dhe nxitja e kulturs nga qeveria

Alfred CAKO

sht koha kur vlerat e vrteta njerzore t marrin n dor fatet e Shqipris. E, pra sht pikrisht

koha e vlerave Njerzit me bot kulturore e vizion, me tradita t qytetrimit evropian, me integritet

dhe prkushtim, sht domosdoshmri e kohs ta drejtojn dhe ojn prpara kt vend t bukur.

FAQE 5 E mart, 12 Maj 2015Fryma e Re

POLITIK

Nga Entela BINJAKU, sociologe

Drejt nj standardi tjetr

Nuk sht e panjo-hur dhe as e re t pohosh se nj pjes e madhe e energjis te ne shqiptart kanal-izohet drejt politiks, ndrkoh q mund t orientohej drejt aktiviteteve t tjera njerzore, t cilat mund t na tregonin edhe m eficient e mund t na bnin krenar. Patjetr politika sht nj fush e rndsishme e aktivitetit njerzor, por stadi n t cilin jemi shoqrisht, eko-nomikisht, kulturalisht e mate-rialisht, tregon se n 25 vitet e fundit nuk kemi ndritur gj.

N shumicn ton sht kuptuar sikur politika sht pr t gjith, se me politik mund t merren thuajse t gjith, se n politik mjaft t afrohesh e ndonj gj e mson, edhe pse niveli sht nn mesataren e formimit t prgjithshm. Partit shqiptare nuk kan br gj tjetr vese i kan rreshtuar shqiptart si npr batalione, duke u dhn mundsin t ndjehen lufttar, por jo luftarak pr kauzat e kombit dhe t shoqris.

Pikrisht pse sht kup-tuar kshtu, pa jemi n kt situat, ku politika sht do-meni ku gjen gjithknd. Natyr-isht e drejta pr tu asociuar npr organizata si jan edhe partit, u takon t gjithve, por kjo nuk do t thot se ky aktivitet nuk ka asnj filtr. Treguesit e politizimit ton jan t shumt, nga m t ndryshmit, kan mbrthyer do cep apo knd mediash, kan prfshir administratn publike shqip-tare, e cila n kto vite i ka treguar vetes dhe partnerve ndrkombtare se niveli i saj n terma t shrbimit dhe t formimit, sht dshmia m e mir e ndryshimit q ka psuar, sa her merr pushtetin nj forc e caktuar politike n Shqipri.

Nuk mund t anashkalo-jm politizimin e bisedave t prditshme q zhvillohen me or t zgjatura npr kafene etj., t cilat nuk prjashtojn thuajse asknd, edhe ai q nuk dshiron t bhet pjes, prfshihet fal

zellit t t tjerve. Pr shkak t ktij politizimi ka media q masakrojn do or t dits nervat, shijet dhe durimin e shikuesve, ndrkoh q do t duhej t punonin pr argtimin, informimin dhe edukimin e shoqris e pr ta ngritur at n nj stad t ndryshm nga ky q kemi.

Pr t kuptuar deri ku shkon politizimi, mjafton t prmendsh se edhe n biseda t ndryshme, nuk dukesh inte-resant nse nuk di ndonj gj rreth politiks, q m shumti i takon thashethemit, tipik pr nj shoqri t nivelit kryesisht verbal t komunikimit. Edhe kur shkruan ndonj artikull q ka n thelb nj shqetsim

shoqror, e shkruan me rrezi-kun pr t mos u lexuar nse nuk ke shkruar ndopak edhe pr politik.

Niveli kulturor politik i strukturave tona shoqrore, l kaq shum pr t dshiruar, sa zbeh do shpres pr ndryshim dhe lkund deri edhe optimistin e lindur. Natyrisht nuk sht deviacion, por pr shkak t sfondit social-kulturor nga i cili kemi dal dhe nga terreni i dobt ekonomik, ku vum shtyllat e demokracis shqip-tare, ajo q quhet informacion te ne sht kuptuar si kultur politike.

Informacioni n politik natyrisht sht i domosdoshm, por ajo q filtron perceptimet

mbi realitetin politik, q prod-hon qndrimet dhe udhheq e orienton pjesmarrjen n politik sht kultura politike, e cila sht edhe elementi ky n nj loj politike. Pikrisht pr kt shkolla t posame formojn njerz t specializuar n fushn e politologjis, pr kt individ t ndryshm i kushtojn vokacion dhe pasion politiks, duke prvetsuar pandrprer parimet e saj. Pr kt arsye pr dik thuhet se ka kultur politike, kur njeh rregullat e lojs, ose kur fal njohjes s mir t situats, vo-ton n nj mnyr t caktuar. Kultura politike ndrthur s bashku nj trsi besimesh, vlerash dhe parimesh, t cilat

mbizotrojn historin e nj kombi t caktuar, n nj ast t caktuar. Kjo sht edhe nj ndr arsyet prse kultura politike za-konisht i bashkngjitet kombit, pr shembull kultura politike franceze, gjermane, italiane, greke, shqiptare etj.

Te ne, mungesa e kul-turs politike n vite, ka fshe-hur shum prej paaftsive tonat n trajtimin e dukurive t cak-tuara, ka justifikuar mungesn e vullnetit t t zgjedhurve pr tu dhn prgjigje dhe zgjidhje nj sr dukurive q shqetso-jn mbar shoqrin. Shum prej problemeve shoqrore tonat t tilla si: papunsia, problemet n sistemin arsimor, dhuna n familje, mungesa e

strehimit, paaftsia profesio-nale, shrbimi i keq shndet-sor, etj., mund t kuptohen jo vetm me mungesn e kulturs politike, por edhe me mbi-zotrimin e nj kulture t atill, q m s shumti sht sjell si prkrahse e grupeve te t cilat ka par interesin sesa t kt qen prijse e ideve n dobi t shoqris dhe n shrbim t qytetarit.

Vite m par, Nebil ika, n veprn Njimendsia shqip-tare, bnte nj analiz t jets shoqrore shqiptare. Sigurisht nuk sht e uditshme q pan-orama q i bnte shoqris nuk duket aq e ndryshme nga kjo q shohim sot. Ai pohonte: faktort e trishtimit t jets son jan t shumt: historik, politik, shoqror, por nj pjes e madhe e prgjegjsis bie mbi mentart q rrojn krejt t ndar nga ajo e popul-lit, dmth nga ajo e katundarit, zejtarit e tregtarit. Edhe n bot shoqria sht si piramid: n maj jan mentart, n baz turmat popullore dhe n mes gjenden shtresat e mesme. Por n shoqrin ton men-tart jan shum larg turmave dhe piramida n mes nuk ka shum njerz. N realitetin ton, mentart politik, si fuqia dhe faktori i domosdoshm pr mbarvajtjen e shoqris nuk mungojn, por n nj shoqri me kultur t ndryshme politike nga kjo q kemi, do t mund t flisnim edhe pr elita dhe qarkullimin e tyre. N vend t ksaj, ne ende flasim pr nevojn pr qarkullim t elitave, e cila sht ajo klas e zgjedhur, e formuar nga njerz m t aft se t tjert, t ciln Pareto e quan elit, pikrisht sepse edhe vet ndodhet n gjendje transformimi t vazh-dueshm.

Fal ktij transformimi m pak t aftit pr rolin e tyre, zvendsohen nga t rinj q vijn nga klasa m posht. Ashtu si njihet, n gjith his-torin njerzore, ndryshimet e mdha kan ndodhur ather kur n shtresat e larta akumu-lohen elemente n rnie dhe n shtresat e ulta rriten elemente t cilsis. Pikrisht fal lek-sioneve q na japin shoqri m kultur politike t konsoliduar, edhe n shoqrin ton duhet t mobilizohen ato element dhe t qmtohen ato personalitete, t cilt t jen t gatshm, t formuar, t frymzuar pr ta drejtuar shoqrin drejt nj standardi tjetr, pran kulturs politike evropiane si i takon kohs q jetojm, nevojave q qytetart kan dhe aspirats evropiane t shqiptarve, t shprehur q nj erek shekulli m par.

Pas nj periudhe pune 6 mujore n Agjensin e Zhvilimit Eko-nomik Lokal, AULEDA, e reja nga Italia, Mariapaola Pietraci, kthehet n vendin e saj me nj mendim edhe m pozitiv pr Shqiprin. E kishte njohur vendin ton nga tregimet e miqve t saj, q kishin qen n Shqipri pr arsye shrbimi dhe pushime. Por, duhej t vinte vet n Vlor, pr t vrtetuar at opinion pozi-tiv q i kishin prcjell bashkatdhetart. Keni nj vend t bukur, me mjaft resurse q duhet ti shfrytzoni, shprehet itali-ania simpatike, q nuk e ndan pr asnj ast buzqeshjen nga fytyra e saj. Por, ajo prezanton edhe nj surpriz pr ne, shqipen e saj korrekte, t ciln e prvet-soi pr nj periudh vetm pak mujore. Nuk dinte asnj fjal shqip, kur mbrriti 6 muaj m par n Vlor dhe sot, e reali-zuam t gjith intervistn n gjuhn ton. Ndonse ngadal, Mariapaola i artikulon mjaft qart fjalt dhe e formulon gjithash-tu me qartsi, mendimin. Pr pothuajse 9 minuta, komunikuam n shqip dhe un respektova terminologjin e saj, pa ndrhyr aspak. Muaj m par, e reja nga Roma, q kishte prfunduar studimet pr Shkenca Politike n Universitetin La Sapienza, lidhi nj kontrat pune 1 vjeare me Kooperacionin Ndrkombtar dhe n baz t ksaj kontrate, 6 muaj do t punonte n Agjensin e Zhvillimit Eko-nomik Lokal, AULEDA, n Vlor. Erdhi ktu n muajin nntor t vitit 2014, pr t prfunduar angazhimin e saj 6 mujor n fillim t muajit maj. Pr Mariapaoln, kjo ishte nj periudh mjaft intensive, interesante. E mbushur me pun dhe aktivitete n dobi t komunitetit dhe zhvillimit t Vlors. Nj periudh q do ti vlej n punn dhe t ardhmen e saj

n Itali. U njoh me punn q bhet tek AULEDA, pr zbatimin e projekteve n fusha t ndryshme, u angazhua n to me pasion dhe kontribuoi duke shkruar edhe vet t tilla.

Un mendoj q puna e AULEDA-s sht shum e rndsishme dhe e dobishme pr Vlorn e m gjer, thot Mariapaola, ndrkoh q mes projekteve t shumta q aplikon kjo agjenci, ajo veon projektin KEPASS, q u konkreti-zua me integrim programesh dhe mobil-itetet e nxnsve n shkolla t vendeve t ndryshme t rajonit, Shqipri, Itali, Slloveni, Kroaci, Bosnje Hercegovin etj. Un dua t veoj projektin KEPASS, q ishte shum inteligjent, sepse prfshiu t rinj nga vende t ndryshme t rajonit. Dhe t rinjt jan burim i rndsishm pr zh-villimin e Shqipris. M plqeu shum ky projekt, nnvizon ajo, ndrkoh q evidenton me mjaft krenari faktin q, si pjes e puns tek AULEDA, ishte edhe shkrimi i projekteve dhe ajo e bri nj t till, n lidhje me shndetin mendor dhe integrimin n shoqri t personave q vuajn nga kto probleme. Por, n bashkbisedimin ton, ajo plqen t prcjell opinionin e saj pr Shqiprin. Gjat ktyre muajve ka shkuar n mjaft qytete dhe ka par vende t bukura e interesante, q i kan ln mbresa. Kur m flisnin miqt dhe t njohurit e mi n Itali se Shqipria ishte nj vend i bukur dhe interesant, nuk kisha nj ide t qart. Ndrsa tani, pas 6 muajsh ktu n Vlor, jam e qart pr at ka prfaqson vendi juaj, shprehet Mariapaola.

N kndvshtrimin e saj, Shq-ipria ka shum potenciale q duhet ti shfrytzoj dhe pr kt mendon dhe sht e bindur se, do ta bj kt. Shq-

ipria, padyshim q do t prmirsohet, thekson ajo. Por, cilat jan kto poten-ciale n kndvshtrimin e Mariapaols? Sigurisht, ato q lidhen n radh t par me turizmin. Kam par bregdetin tuaj, Sarandn, vendin e mrekullueshm Syri i kaltr, Gjirokastrn, Tirann, Krujn, e cila m plqen shum, Beratin, q sht nj mrekulli dhe q msova se sht nj pasuri q mbrohet nga UNESCO. Nesr do t shkoj n Shkodr dhe jam shum kurioze pr kt qytet dhe shpresoj q do t jet shum i bukur, sikurse edhe vendet e tjera q kam par n Shqipri. N mnyrn sesi flet, ajo prcjell pozi-tivitetin q ka krijuar gjat qndrimit t saj n Vlor. sht nj pozitivitet q, tek ajo sht ngulitur dhe do ti mbetet n mendje. Sepse tani ajo ndihet edhe pak shqiptare, ose m sakt, vlonjate. Prandaj dhe dshiron q gjrat ktu te ne t ecin shum shpejt, veanrisht n fushn e tur-izmit, q e sheh me mjaft t ardhme. Un shpresoj q ktu t vlersohet dhe t punohet pr zhvillimin e turizmit, pr nj turizm t qndrueshm. Dhe gjithashtu shpresoj q, hern tjetr kur un t vij n Shqipri, vendi juaj t jet edhe m i zhvilluar, thekson Mariapaola.

Dhe, me kt mendim ajo do t kthehet n vendin e saj, n Romn ku ka lindur dhe sht rritur. Por, nuk do t harroj q, imazhin e Shqipris s bukur tua prcjell bashkatdhetarve, t cilt sipas saj, duhet t vijn n Shqipri. Kur t shkoj n Itali, un do t bj publicitet pr turizmin n Shqipri, pr vlerat tuaja turistike. Sepse un mendoj q, italiant duhet ta njohin edhe m shum Shq-iprin, sepse jemi shum t ngjashm. Dhe italiant duhet t vijn n Shqipri.

REFORMA

Nga La Sapienza tek AULEDA, rruga 6 mujore e Mariapaolas

FAQE 6 E mart, 12 Maj 2015Fryma e Re

PROFILE KANDIDATESH Bashkia e Fierit

Bashkia Berat

Armando Subashi Enkelejd Alibeaj

Kasem Mahmutaj

Bashkia e Fierit, do t jet nj prballje mjaft interesante n zgjedhjet e 21 qershorit. Dy koalicionet kryesore n vend kan zgjedhur dy jurist me profil t lart politik n bashkin e dyt m t madhe n vend pr popullsi pas Tirans. vPrballja mes dy juristve, Armando Subashi, i koalicionit t majt, Aleanca

pr Shqiprin Evropiane dhe ish-ministrit t Drejtsis, En-kelejd Alibeaj pr koalicionin e djatht, Aleanca pr Pun dhe Dinjitet, pritet t jet mjaft interesante n nj bashki q sht

bastion i s Majts.

prballje mes jursitve armando subashi dhe enkelejd alibeaj

Kandidati i Partis Socialiste dhe aleatve t saj, Armando Subashi, i lindur n Fier m 26 maj 1971, sht prurje relativisht e re n PS, pasi Kryeministri Rama u zgjodh kryetar i PS-s dhe cilsohet si nj nga figurat m besnike t tij.

Subashi u zgjodh deputet pr her t par n Qarkun e Fierit n zgjedhjet e vitit 2009. Ktu nis karriera politike e Subashit, i cili ngjiti shpejt shkallt brenda PS-s, ather n opozit dhe mazhorancs aktuale.

N aspektin profesional, Armando Subashi ka prfunduar studimet e larta pr drejtsi n Fakultetin e Drejtsis t Universitetit t Tirans. Ai ka punuar si gjykats n rrethet gjyqsore Mallakastr dhe Fier, ku ka mbajtur njkohsisht edhe postin e Kryetarit t Gjykats.

Armando Subashi ka mbajtur po ashtu postin e Antarit t Kshillit t Lart t Drejtsis, i zgjedhur nga Konferenca Kombtare Gjyqsore.

Para se t zgjidhej kandidat i s Majts pr bashkin e Fierit, Subashi ishte deputet pr t dytn her, pas zgjedhjeve t qershorit 2013 dhe ishte antar i Komisionit pr shtjet Ligjore, Administratn Publike dhe t Drejtat e Njeriut n Kuvendin e Shqipris.

Ndrsa kandidati i s Djathts n Fier, Enkelejd Alibeaj, (lindur m 11 shtator 1973), ishte deputet i Partis Demokratike n Legjislaturn VII t Kuvendit t Shq-ipris. Alibeaj ka qen Ministr i Drejtsis n qeverin e Republiks s Shqipris n vitet 2007-2009.

Pas prfundimit t studimeve n Fakultetin e Drejt-sis m 1997, Enkelejd Alibeaj fitoi konkursin pr t hyr n Shkolln e Magjistraturs, duke u br kshtu nj nga t diplomuarit e brezit t par t magjistratve. Ai mori titullin Magjistr me rezultate t shklqyera nga Shkolla e Magjistraturs n vitin 2000.

N vitin 1999-2000 Enkelejd Alibeaj ka ushtruar detyrn e gjyqtarit n Gjykatn e Shkalls s Par Tiran, nj nga gjykatat m t rndsishme n Republikn e Shqipris. N vitet 2000-2005 ai ushtroi profesionin e avokatit, duke drejtuar studion ligjore t krijuar prej tij, e cila shpejt u b e njohur pr reputacionin dhe profesion-alizmin n fushn e drejtsis.

N vitet 2005-2007 Enkelejd Alibeaj ka ushtruar detyrn e Drejtorit t Departamentit t Kontrollit t Brend-shm Administrativ dhe Antikorrupsionin pran Kshillit t Ministrave. Emrimi n kt detyr sht kompetenc e drejtprdrejt e Kryeministrit dhe departamenti q drejtoi

prbn nj struktur t rndsishme dhe efikase t hetimit t administrativ t veprimtaris s administrats shtetrore, duke pasur rezultate konkrete dhe t vlersuara nga opin-ioni i brendshm dhe organizmat ndrkombtare. Gjat ktyre viteve ai ka prfaqsuar Kshillin e Ministrave n shtjet gjyqsore prpara Gjykats Kushtetuese.

Enkelejd Alibeaj sht angazhuar n veprimtari akademike si lektor n lndn E drejta Kushtetuese, pran disa universiteteve dhe ka kontribuar n nj sr veprimtarish dhe botime akademike n fushn e s drejts.

Enkelejd Alibeaj ka marr pjes n nj sr semin-aresh, konferencash, aktivitete dhe kurse trajnimi jasht vendit dhe q lidhen me t drejtn procedurale penale (Itali, Poloni), t drejtat e njeriut (Strasburg), reforma n gjyqsor (Bullgari) apo n fushn e anti korrupsionit.

N vitet 2000-2003 ai ka ushtruar detyrn e drejtorit ekzekutiv t nj organizate jofitimprurse n fushn e s drejts, Instituti i Studimeve Demokratike me objekt t veprimtaris s vet studimet n fushn e s drejts dhe prgatitje t legjislacionit. Ai gjithashtu sht angazhuar nga OSBE, si nj nga ekspertt m t mir vendas n fushn e sistemeve dhe legjislacionit t zgjedhjeve.

Gar e fort mes petrit sinaj e Kasem Mahmutaj n qytetin e

nj mbi nj dritareveBashkia e Beratit, pritet t jet nj prballje mjaft interesante mes koalicionit t majt dhe t djatht.

Petrit SinajAleanca pr Shqiprin Evropiane, ia ka besuar kandidatit t Lvizjes

Socialiste pr Integrim, Petrit Sinaj garn pr kt bashki t rndsishme n qytetin jugor t vendit. Kandidati Sinaj ka nj diplom n Fakulte-tin e Drejtsis dhe master t shkencave n t Dre-jtat Civile. Gjithashtu ai zotron nj certifikat MS Office-nga Instituti Teknologjik Cambrige Londr, diplom nga ABI (Albania Bible Institut), diplom nga Amerikan English Learnig Center dhe diplom nga Study by Extension for All Nations-SEAN.

Sinaj ka kryer edhe disa kurse dhe trajnime te ndryshme brenda dhe jasht vendit pr admin-istrimin, msimdhnien dhe kshillimin.

Gjithashtu Sinaj ka fituar mime dhe certi-fikata vlersimi brenda dhe jasht vendit si:Ylli i

Art (Stela D`ORO) nga Akademia Mbretrore n Provincn e Brindizit, me motivacionin Pr ndihmes t shklqyer n shpalosjen e kulturs pr zhvillimin social n rajonin e Beratit. Ka ofruar n mnyr konstante solidaritet midis dy vendeve, Shqipri-Itali, n veanti pr afrimin e rajonit t Beratit me at t Brindisit, si dhe pr ndihmn e dhn n iniciativat e projekteve humanitare.

Sa i prket prvojs s tij profesionale, Sinaj ka qen n vitet 1995-1997 msues n zonn e Be-ratit. N vitet 1997-2000, ka qen antar n bordin e OM Shqipri, nj organizat internacionale me librarit lundruese m t mdha n bot. Sinaj ka qen n vitet 2000-2007 koordinator i Misionit pa Kufi. Nj organizat humanitare internacionale. N vitet 2000-2007 Sinaj gjithashtu ka botuar dhe redaktuar materiale t ndryshme. N vitet 2000-2009, Sinaj ka qen kshilltar dhe antar bordi n organizata t tjera si,VUSH, OM, etj.

Ndrsa n vitet 2008-2011 Sinaj ka qen Drejtor i Tv Onufrit (TV lokal n Qarkun e Bera-tit). Ndrsa n periudhn 18.11.2009-21.09.2011 ka qen Sekretar i Prgjithshm i Prefekturs s Beratit. Q prej vitit 2011, Petrit Sinaj ka qen Kryetar i Kshillit t Qarkut Berat. Formimi Politik i kandidatit Sinaj ka nisur n vitin 2003, kur ishte kandidat pr Kryetar Komune n Qarkun e Beratit. N vitin 2006 u b pjes e grupit t drejtimit t LSI-s pr rrethin e Beratit. Ndrsa nga 2008-a e n

vazhdim sht Kryetar i LSI-s pr Rrethin Berat. Ndrsa koalicioni i djatht n kt bashki ka

kandiduar Kasem Mahmutaj, q vjen nga Partia Republikane, duke anashkaluar propozimin q vinte nga baza e Partis Demokratike n Berat pr t kandiduar, Lefter Maliqin. Kjo zgjedhje e kreut t PD, Lulzim Basha nuk sht pritur mir edhe pas informacioneve q kan dal n media se Mahmutaj sht vllai i bosit t drogs dhe pros-titucionit, Gazmend Mahmutaj. Kasem Mahmutaj ka qn drejtor i objektit m t madh t industris ushtarake, n Polian, duke qen njkohsisht dhe kreu i PR n Berat, q prej marsit 2008. Kasemi sht vllai i Gazmend Mahmutaj, i arrestuar n Itali n nntor t 1998, pikrisht n aeroportin e Milanos Malpensa, ndrsa ishte n shoqrin e ish-Ministrit t Mbrojtjes, Fatmir Mediu dhe vetm ndrhyrja e ish-kreut t PR, t ndjerit Sabri Godo bri q Mediu t lirohej, kur qndroi i ndaluar pr 76 or. Ndrsa Gazmend Mahmutaj sht dnuar me 10 vjet burg nga nj gjykat italiane pr trafik prostitutash, i inkriminuar n Milano si kreu i nj organizate ndrkombtare trafiku heroine. Vllai i superbosit, ka qen kandidat i PR n zgjedhjet vendore m 2007, ndrsa parat e krimit pritet t shpenzohen dhe pr garn pr kreun e bashkis s Beratit, m 21 qershor 2015.

Ndrsa kandidati i s Djathts n Berat, Kasem Mahmutaj ka lindur n qytetin e Beratit,

m 16 Prill 1962, ku dhe ka kaluar fmijrin. Ai sht i martuar me znj. Liri Mahmutaj (Arapi) dhe ka nj vajz, Sanjoln.

Kasem Mahmutaj ka studiuar n Institutin e Lart Bujqsor n Kamz, n degn Agronomi. U diplomua n vitin 1988. M pas vazhdoi studimet dhe u diplomua n fushn e Jurisprudencs. Ka zhvilluar disa specializime pr Financ - Bank. Aktualisht mban postin e drejtorit t Banks Cre-dins n qytetin e Beratit. Kasem Mahmutaj sht gjithashtu antar i kshillit bashkiak t Bashkis s Beratit. Turizmi, bujqsia, infrastruktura, punsimi, arti, kultura dhe sporti jan vetm disa prej shtyllave t platforms s tij elektorale. Motoja e tij sht: Ti kthejm shklqimin ekonomik e kulturor Bashkis s Re t Beratit.

FAQE 7 E mart, 12 Maj 2015Fryma e Re

HAPESIRA SHQIPTAREMaqedoni, bilanc tragjik n Kumanov,

22 t vrar, dhjetra t plagosurMinistria e Punve t Brendshme e

Maqedonis ka prmbyllur aksionin policor n lagjen e Trimave n Kumanov me nj bilanc tragjik. Zdhnsi i policis, Ivo Kotevski tha se n prleshjen e armatosur kan humbur jetn 8 polic dhe 14 pjestar t grupit t armatosur, t cilt ai i ka quajtur persona me unifor-m. Ai bri t ditur se 37 polic jan plagosur, ndrsa 30 persona t armatosur i jan dorzuar policis.

Kotesvki tha se orga-nizator t sulmit kan qen 5 persona, tre prej t cilve i jan dorzuar policis. Kundr personave q jan dorzuar sht ngritur aktakuz penale pr terrorizm dhe krcnim terrorist t rendit kushtetues dhe siguris s Maqedonis. T dieln pasdite ata kan dal para gjykatsit hetues.

Qllimi i grupit t arma-tosur, sipas policis, ka qen q nga fillimi i majit t nis me sulme ndaj institucioneve.

Korrespondenti i Top Channel, ka raportuar se forcat policore jan prcjell me fish-kllima nga banort kur kan nisur largimin nga Kumanova. Ai ka thn se megjithse situata duket e qet, krahasuar me dy ditt e fundit, banort e larguar nga banesat e tyre t shtunn nuk po lejohen t futen n Kumanov. Ndrkoh msohet se situata paraqitet e vshtir edhe pr banort q ndodhen n Kumanov, pasi ka munges t energjis elektrike dhe t ushqimeve.

Operacioni i policis maqedonase n lagjen e Tri-mave n Kumanov, t ban-uar me shqiptar, q ndodhet rreth 700 metra nga qendra e qytetit, nisi mngjesin e dits s shtun. N kt lokalitet u stacionuan forca t shumta t policis, t cilat bllokuan rrugn drejt lagjes ku ka ndod-hur prleshja. Sipas ministres s Brendshme, sulmuesit ishin nga Maqedonia dhe nga nj vend fqinj, t cilit nuk ia pr-mendi emrin. Jankullovska tha se personat e armatosur ishin t pajisur me arm automatike, granata dhe snajper.

Ndrkoh, prfaqsit e SHBA-ve dhe BE-s n Shkup dnuan dhunn dhe bn thirrje pr t ruajtur qetsin, e pr t shmangur prshkallzimin e situats. Edhe partit politike shqiptare kan br thirrje pr qetsi dhe kan ftuar qytetart, q t mos bien pre e provoki-meve.

Qeveria e Maqedonis ka mbajtur nj seanc t jashtza-

konshme pr t diskutuar mbi kt ngjarje t rnd, pr t ciln ka shpallur edhe dy dit zie, duke nisur nga dita e diel 10 Maj e deri t hnn m 11 Maj.

far ndodhi n Ku-manov? Analiza e gazetarit veteran, Filipov: Situata n Kumanov sht qetsuar tashm dhe fundi i zhvillimeve tragjike t ktyre ditve n qytetin e vogl maqedonas i ka ln vend reflektimit.

N fjalimin e mbajtur prpara gazetarve t pra-nishm n sall dhe mbar vendit, kryeministri Nikolla Gruevski lartsoi punn e efektivve t policis q paran-daluan, sipas tij, vrasjen e ndoshta 8 mij vetve.

M hert, Ministria e Brendshme u tregua e hapur mjaftueshm sa pr tu prcjel-l reporterve informacione mbi vrassit e prshkruar si, pjestar t nj prej grupeve

m t rrezikshme q veprojn n rajon.

Emrin e grupit, ama ajo nuk e tha. Rrethanat e ngjarjes s rnd ngren pyetje t shum-ta dhe njri prej personave q prpiqet t bj nj analizim sa m t ftoht t situats sht Kostadin Filipov, i cili ka qen prej vitesh korrespondent i BNT-s n EVropn Juglin-dore. Po t mos kishte pasur kaq shum viktima, ndr t cilt edhe polic, thot ai, do ta pranoja pa ngurrim se i gjith ky nuk ka qen gj tjetr vese nj inskenim i qeveris s Gruevskit.

Filipov s pari e drejton gishtin te rehabilitimi personal i policis, pr t vazhduar me at personal t njrs prej figu-rave publike m t akuzuara pr korrupsion dhe abuzim me pushtetin n vend, kreu i shr-bimit sekret, Sasho Mijalkov.

S treti, ai nnvizon fak-tin se do her q ekzekutivi

Dega e Lidhjes Demokratike t Kosovs n Mitrovic, ka shnuar 25 vjetorin e themelimit t saj.T pranishm n kt ceremoni solemne ishin kryetari

i LDK-s, njhersh dhe kryeministr i Kosovs, Isa Mus-tafa, prfaqsues nga kryesia qendrore e LDK-s, ministra t qeveris, deputet t Kuvendit, prfaqsues t ekzekutivit t qeverisjes lokale n Mitrovic, themelues, kontribuues dhe ak-tivist t LDK-s ndr vite, si dhe antar e simpatizant t saj.

Kryeministri i Kosovs, Isa Mustafa, duke uruar para t pranishmve kt prvjetor t rndsishm, ka shprehur respektin e tij pr t gjith ata q kan punuar deri tani pr ta mbajtur n kmb kt parti.

Sipas tij, mitrovicasit kan qen bashkudhtar t denj t deritashm t LDK-s. Sot po punojm pr Lidhjen De-mokratike, parti e cila sht shtet formuese, q n krye ka vn themelet e shteti t Kosovs, e cila n krye me Ibrahim Rugovn dhe t gjith bashk themeltart e LDK-s, i ka vn vuln konceptit t pavarsis, liris dhe t demokracis, ka thn Mustafa.

maqedonas ka tentuar t ruaj, si thot, stabilitetin, komu-niteti kombtar dhe ai rajonal e kan mbyllur me sukses njrin sy prball dhuns s brendshme.

Reporteri veteran sht i bindur se akuzat e nj orga-nizimi t jashtm, t cilave u mshojn me forc autoritetet maqedonase, jan pa baz. Fili-pov vren se si prplasjet pozit-opozit, q arritn kulmin me protestat e vazh-dueshme n rrug dhe thirrjet pr dorheqjen e qeveris, koinciduan me kt sulm. Bn prshtypje, sipas tij, edhe gjuha e prdorur pr Kumanov nga ministrja e Brendshme, e cila sht e mbushur me bindjen dhe nevojn e skicimit t nj imazhi sa m t qart t kr-cnimit madhor apo t armiqve famkeq, a thua se maqedona-sit nuk e gjykonin dot vet se sulmuesit ishin t armatosur e t rrezikshm.

Filipov gjen gjithashtu ngjashmri t mdha mes gjuhs s prdorur n kt rast dhe etiketimeve t bra ndaj liderit opozitar Zaev, t cilin edhe pse nuk e ka quajtur ndonjher hapur terrorist, qeveria e ka akuzuar dikur se po komplotonte pr grusht shteti e s fundi e ka prshkruar si krcnim pr stabilitetin e vendit.

Kshtu vlerson analisti Ismail Sinani, i cili thot se ngjarjet n Lagjen e Tri-mave nuk prodhuan efektet q kishin parashikuar ata q prgatitn skenarin e prleshjes. Kjo q ndodhi gjat ktyre dy ditve ka krijuar nj skenar krejt ndryshe nga ajo q kan parashikuar spin-doktort e atyre qarqeve, t cilt i kan inskenuar kto incidente. Mendoj se shpiksit t ksaj situate t tensionuar kan pritur q dita e hn shqiptart dhe maqedonasit ti gjej me pushk n duar kundr njri-tjetrit. Ky sht skenari m ogurzi q ata kan mundur t paramendojn. Fatmirsisht, qytetart nga t dy palt treguan nj vetdije t lart dhe nuk ran n kurthe, thot Sinani.

Banort e Kumanovs akoma nuk e kan t qart pse ndodhi prleshja. Deklaratat kundr ndasive etnike q i bri nj shqiptar nga ky qytet jan mirpritur nga shum maqe-donas npr rrjetet sociale. Ai u shfaq n nj video duke prqafuar nj maqedonas dhe duke br thirrje pr bashkjetes, ndrsa kundrshtoi skenart q synojn nxitjen e lufts mes shqiptarve dhe maqedonasve. Kur flasim pr terrorizm dhe nacionalizm, dua t them se kto terma jan t imponuara nga t tjert. Un jetoj ktu prej 40 vitesh dhe 40 fjal t kqija nuk i kam thn pr maqedonasit. M vjen mir q ai si maqedonas dhe un si shq-iptar i kuptuam manipulimet q na i bjn t tjert, por nj pjes e popullit ende nuk arrin ta kuptoj kt, tha ai.

Megjithat, krahas deklaratave pr bashkjetes dhe thirrjeve pr qetsi, t gjith druajn nga prsritja e situatave konfliktuale q do t onin vendin drejt nj situate me pasoja t rnda pr qytetart.

Kan mjaftuar 16 or luftime pr t shkatrruar mundin e shum banorve t Lagjes s Tri-mave. Gjithka q Azem Ibrahimi kishte ngritur gjat jets, u shkatrrua pr nj ast pa fajin e tij. Megjithat, brenga pr pronn i sht larguar pr nj moment kur e ka kuptuar se familjart e tij jan t gjall: Ka qen luft e ashpr. Nuk di si ta prshkruaj. sht gjuajtur me arm t lehta dhe t rnda. Kur i dgjova, mendova se familja nuk m ka mbetur gjall, por kur e kuptova se ata jan gjall, mu largua e keqja.

Korridori i shtpis s Azemit ka mbetur i mbushur me gjak. Aty thuhet se kan qen t pozicionuar pjestart e policis maqedonase, por nuk dihet numri i t vrarve apo plagosurve brenda shtpis.

Femi Hajdari, banor i Lagjes s Trimave, shprehet: Aty ku ka gjak, mund t ket hyr pala tjetr q ka qen n konfrontim me kta dhe jan plagosur. Thon q ka edhe t vrar, por ne nuk e dim sa jan.

Pa e kuptuar akoma kurthin q u solli tmerri i prjetuar, banort nxituan te vatrat e tyre, teksa ende ishte e pranishme era e barutit. Ka filluar ofensiva n mngjes para ors 6 dhe banort kan qen n gjum. Kur jan zgjuar, kan par luft, por kush e ka br kt luft? Kan par helikopterin duke gjuajtur. Si n Vukovar sht br. M par shtpia ka qen si mbretri, tani sht br si n Siri, thot Jahi Ibrahimi.

Nga luftimet q u zhvilluan pr 16 or u shkatrruan 15 shtpi, disa dyqane dhe shum makina. Banort q arritn t part n lagjen tyre, i gjetn rrugt plot me gzhoja plumbash dhe gjurm t tjera q lan shkatrruesit e saj.

MAQEDONI

MustaFa: ldK-ja me ibrahim

rugovn vuri themelet e shtetit t Kosovs

Grmadhat e lufts n Kumanov, banort kthehen n shtpit e shkatrruara

luFtiMet nuK arMiqsojn shqiptart Me Maqedonasit, analistt: organizatort dshtuan

KOSOV

Luftimet nuk armiqsojn shqiptart me maqedonasit, analistt: Organizatort dshtuan.Prleshja e armatosur n Kumanov nuk ka armiqsuar mes tyre banort shqiptar dhe ata maqedonas t ktij qyteti.

FAQE 8 E mart, 12 Maj 2015Fryma e Re

REFORMAReforma n Arsimin e Lart dhe protesta e studentve...

Reforma n Drejtsi, rruga drejt Evrops

Nj reform q synon ti jap vler mundit, kohs dhe financave t familjeve e taksapaguesve, duke siguruar q institucionet e arsimit t lart t ofrojn dije dhe cilsi.

Prej disa kohsh nj pjes e studentve shqiptar, me mbshtetjen e disa akademikve, jan duke protestuar lidhur me ligjin e ri t propozuar nga qeveria pr arsimin e lart, t konsideruar nga ekzekutivi si nj pjes thelbsore t Reforms n Arsim. Projektligji pr arsimin e lart q po diskutohet, sht produkt i nj procesi unik gjat gjith historis s arsimit t lart, ardhur pas nj konsultimi t gjat me t gjith aktort dhe grupet e interesit. Draft-ligji sht produkt i puns s nj komisioni ekspertsh t pavarur, gjith prfshirs dhe profesional. Sipas qeveris, kjo sht nj reform pr studentin dhe pr prindrit e tyre. Nj reform q synon ti jap vler mundit, kohs dhe financave t familjeve e taksap-aguesve, duke siguruar q institucio-net e arsimit t lart t ofrojn dije dhe cilsi. Ligji i ri sjell ndryshime rrnjsore t hapsirs s arsimit t lart n vend, duke synuar rritjen e cilsis dhe krijuar nj balanc t re midis zgjerimit t autonomis, mekanizmave t kontrollit t cilsis dhe prmbushjes s prgjegjsis kushtetuese pr t drejtn pr arsim.

Projektligji rrit ndjeshm au-tonomin universitare n vend, duke deleguar kompetenca nga ministria drejt vet institucioneve, vendim-marrjet e rndsishme, mbi kuotat dhe kriteret e pranimit t studentve, mbi numrin dhe pagat e stafit aka-demik, mbi tarifat e studimit dhe buxhetet e universiteteve. Autono-mia e universiteteve, ndryshe nga m par, nuk do t shtrihet vetm n przgjedhjen e stafit akademik, por me kt ligj autonomia do t shtrihet edhe n fushn e financimit dhe organizimit t brendshm dhe ajo vjen natyrshm s bashku me prgjegjshmrin pr transparenc, llogaridhnie ndaj publikut dhe sig-urim t standardeve t cilsis. Pra, konkretisht me ligjin e ri pr arsimin e lart, pas vitit 2017, Institucionet e Arsimit t Lart do t kthehen n universitete publike t pavarura. Kt prcakton ligji i ri i arsimit ku universitetet do t kthehen n fon-dacione pr t thithur sa m shum projekte vendase dhe t huaja pr vetfinancim t tyre. Gjithashtu n projektligj, neni 12-t i tij parashi-kon edhe financimin prmes fond-eve publike edhe t universiteteve private dhe kjo sht pika, ku stafi akademik ka shprehur rezervat e tij, ndrsa sa u takon studentve, pjesa pr t ciln ata protestojn, jan ulja e rndsis s kshillave studentor dhe s dyti rritja e tarifave.

Ministrja Lindita Nikolla u sht prgjigjur thirrjeve t stu-dentve, duke sqaruar se kta t rinj nuk e njohin draftin dhe faktin q efektet e tij do t ndihen pas vitit 2017. Ministria e Arsimit sqaroi se ky draft ka vendosur n krye t rndsis vlern e studentit. Asnj nga ju q e meriton, por q nuk ka mundsi financiare, nuk do t mbetet jasht universitetit. Studentt

ekselent dhe studentt shum t mir, por n pamundsi financiare, do t konkurrojn pr degt q ata dshirojn mbi parimin merit-preferenc.

Nse nuk do t ket mundsi pranimi n kto deg pr shkak t numrit t vendeve n dispozicion, q prcaktohen nga vet universiteti, ata do t ftohen me burs t plot n deg q kan interes n zhvillimin

kombtar, apo n deg pr t cilat shoqria ka nevoj, por jan t pa preferuara. Po ashtu, studentve q insistojn t shkojn n deg shum t krkuara, pr t cilat jan plot-suar kuotat e bursave sipas merits, do tu ofrohet nj mekanizm i plot i kredis studentore me interes 0, si t n gjith vendet e zhvilluara, ka sqaruar Nikolla. Gjithashtu Ministrja e Arsimit njoftoi edhe

akademikt se krkesat e tyre nuk qndrojn.

Asnj para publike pr uni-versitete private, por do t ket m shum para publike e private pr universitetet publike, vijoi Nikolla. Kam dgjuar kto dit t flitet se studentt jan ln jasht prfaqsimit demokratik n jetn e universiteteve. E pavrtet! Jo vetm ruhet prvoja e deritanishme, por ligji i ri mundson edhe nj form t re t pjesmarrjes suaj n qeverisjen e universiteteve. Rritet roli juaj n departamente prmes kshillave studentore, apo n vendimmarrjet

akademike t universitetit dhe n prgjithsi n mnyrn se si ju e vlersoni institucionin tuaj t arsimit t lart. Por, m shum se kaq, do t instalojm anketn kombtare studentore, si mekanizm baz pr t vlersuar sistemin ton universitar, si dhe pr t vlersuar institucionet n prgjithsi. Treguesit e ksaj an-kete do t jen shum t rndsishm n vlersimin e msimdhnies, rankimin e institucioneve dhe n shprndarjen e fondeve publike, duke u dhn nj z m t fuqishm studentve edhe n kt drejtim, njoftoi Nikolla.

ARSIMI

DREJTESIA

sht folur shum, por sht br pak, pr t mos thn aspak. Reforma n Drejtsi sht rruga e vetme q e fut Shqiprin me t drejta t plota n binart, q t drejtojn te stacioni pasardhs n udhn e integrimit t vendit n Bashkimin Evropian. Vendi yn ka vuajtur shum dhe vijon t jet peng i vendimeve t padrejta t aktorve t drejtsis. Ky sht prfundimi q arrihet n t gjitha tryezat e ngritura n dobi t Reforms n Drejtsi. sht premtuar q reforma do t jet gjithprfshirse dhe do t prek t gjitha hallkat e nj sistemi t kalbzuar. Duhet theksuar nj fakt i pranuar nga vet Presidenti i Republiks, Bujar Nishani: Gjykatsit dhe proku-rort nisin ditn duke vlersuar zarfet q kan n tryez dhe n baz t tyre prodhojn vendimet. Nj deklarat rrqethse, e frikshme pr nj drejtsi q duhet ti prulet vetm nj zarfi, atij q mban n brendsi t tij Kushtetutn e Republiks s Shqipris. Por, fatkeqsisht nuk ndodh kshtu. Kemi shum raste, pr t mos thn me qindra, ku gjykatsit e prokurort n bashkpunim ose jo kan mnjanuar detaje dhe kan prodhuar vendime, t cilat mbajn n kmb t vrtetn e vetme, se sistemi i drejtsis sht i kalbur dhe duhet ndryshuar rrnjsisht. Pr t mos hyr n shtje t veanta, le tu hedhim nj sy disa fakteve t pamohueshme. Ministria e Drejtsis dhe ajo e Punve t Brendshme, t kryesuara respektivisht nga Ministri Nasip Nao dhe Saimir Tahiri, kan depozituar pran Kshil-lit t Lart t Drejtsis mbi dhjetra krkesa pr verifikim vendimesh. Aktualisht vetm 2 gjyqtar dhe 1 prokuror kan rn viktim e viktimave t tyre, ndrsa t tjert ia kan hedhur paq me nj buzqeshje telegrafike.

Nga duhet nisur reforma n drejtsi?

Kjo sht nj pyetje q meriton nj analiz t detajuar pr do hallk q sht pjes e makineris s madhe t drejtsis shqiptare, duke nisur nga rruga q ndjekin juristt pr tu kthyer n gjyqtar e prokuror, duke prfunduar te procedurat q ndjekin jakat e zeza dhe hetuesit pr t prodhuar nj vendim t drejt. N mes jan ligjet, KLD, zyrat e ndrmjetsimit, prmbarimi, Policia Gjy-qsore, si dhe m e rndsishmja Politika (forca e s cils mund t ndryshoj fatin e drejtsis shqip-tare). Pikat ku duhet bazuar kjo reform gjithprf-shirse jan: transparenca, ulja e burokracive, rritja e kontrollit ndaj gjyqtarve dhe rritja e numrit t vendimeve t unifikuara, pasi mungesa e ktyre katr shtyllave motivon tej mase korrupsionin dhe abuzimin n fushn e drejtsis dhe jo vetm. N do tryez t ngritur pr qllimin e vetm vjeljen e ideve pr realizimin e reforms n drejtsi, sht rn dakord se duhet nj transparenc m e lart n dhnien dhe zbardhjen e vendimeve t gjykatave, pasi kshtu opinioni publik, por edhe institucionet e palt e prfshira n konfliktin gjyqsor, jan m t qarta n pr at ka ndodh n gjykat. Ulja e procedurave burokratike sht rruga m e mir pr t ulur korrupsionin dhe abuzimin. Palt e

prfshira n konflikt dhe institucionet e interesuara, jan m t motivuara pr t uar deri n fund nj betej gjyqsore dhe shtyrjet e pafundme t seancave gjyqsore eliminohen. S treti sht rritja e kontrollove. Vendimet e gjykatave duhet t kon-trollohen dhe kjo theksohet edhe n raportet ndrkombtare, ku sqarohet se nj drejtsi e shndosh nuk t jep mundsi q t gabosh, pra kur nj gjyqtar jep nj vendim dhe ky

vendim kthehet nga Apeli, ather gjykatsi i shkalls s par duhet vzhguar me kujdes se ku gaboi. N veanti rastet e kthimit t vendimit n apel pr nj gjyqtar jan t shumta. S fundmi sht vendimet e unifikuara. Si ka thn dhe vet Ministri i Drejtsis, Nasip Nao, unifikimi i vendimeve gjyqsore sht thelbi i nj drejtsie t shndosh dhe pa ekuivoke. Nuk ka asnj arsye pr nj shtje t zgjas me vite, n rast se pr kt shtje (kur rrethanat jan t ngjashme) n gjykat ekziston nj vendim i mparshm, ka nnvizuar Nao n daljet e tij. Pra, modeli anglez, amerikan dhe i Evrops s Bashkuar, Gjykata e Strazburgut n veanti, tregon m s mir se n rast se nj gjykat ka shqyrtuar nj shtje dhe ka marr nj vendim, ather pr t gjitha shtjet me ngjashmri t madhe krkesash, nuk ka prse t ket vonesa, por vendimi sht ai i dhn m hert.

Problemi: Ngri i mos realizimit n nj koh t shpejt t reforms n drejtsi sht fakti se politika u druhet pasojave q kjo reform mund t ket mbi trupin e saj. Politikant, veanrisht mkatart nuk jan shum t knaqur kur dgjojn fjaln reform n drejtsi, pasi duke krijuar nj drejtsi t shndosh, q sheh n sy vetm ligjin, rrezikojn q n rrjetn e saj t bien edhe vet ata.

FAQE 9 E mart, 12 Maj 2015Fryma e Re

P R O N A TFryma e Re

pronart rikujtojn drejtuesit e politiks

Duhet t themi qysh n fillim se u rikujtojm drejtuesve t politiks: Edi Rama, Kryetar i PS dhe Kryeministr i vendit, Ilir Meta, Kryetar i LSI dhe Kryetar i Kuvendit t Shqipris, Lulzim Basha, Kryetari i PD dhe i Opozits, kryetarve t forcave t tjera politike t prfaqsuar n Kuvendin e Shqipris, se Kuvendi i Shqipris nuk po miraton ligjin pr t kthyer pronn tek i zoti, se po vazhdoni t ecni n rrugn e gabuar t nisur pas vitit 1991. Me kt qndrim negativ ndaj pronarve t ligjshm, pasojat do t jen negative n shume drejtime, rinia do vazhdoj t largohet nga vendi dhe dyert e BE pr Shtetin Shqiptar do jen t mbyllura. Njofti-met n shtyp ditt e fundit se Qeveria i ka krkuar Gjykats s Strasburgut dhe KE t shtyj me 12 muaj afatin e vendimmarrjes s krkesave t shumta t pronarve shqiptar, q ti jap koh Shtetit t realizoj zgjidhjen e proble-mit t prons me ligjin e ri, me kom-pensime fizike etj., jan manovrime pr vazhduar zbatimin e strategjis s Katovics, duke implikuar Gjykatn e Strasburgut dhe KE.

Zgjidhja sht kthimi dhe kom-pensimi sipas Kushtetuts dhe jo mashtrimet pr 25 vjet sipas Katovi-cs. Besojm se Gjykata e Strasburgu do t procedoj me vendime t tjera konform Konvents, pasi ajo nuk mund t jet gjykat politike, por sht gjykat e t Drejtave t Njeriut.

DEKLARAT

Kemi besim se Vendimet e ardhshme t Gjykats s Strasburgut, do t jen faktor pr t montuar korrupsionin pushtetar dhe kriminalizimin aktual t Shtetit.

Cilido q arsyeton i bazuar n parime t drejta morale dhe de-mokratike, e kupton se deklarimet pr dekriminalizim t Shtetit, ndshkimin e korrupsionit dhe vendosjen e shtetit ligjor, nuk do t jen t suksesshme dhe do t prfundojn n humbje kohe, nse ju nuk do t fokusoheni dhe t vendosni si pik t par zgjid-hjen e problemit t prons, por do t vazhdoni t insistoni n zgjidhjen nprmjet kompensimit. Kompen-sime pa tjetr q duhet t ket, por jo pr pronat q ne i trashgojm nga t part tan dhe pas vitit 1991 jan br lakmi e politikanve. Ne shprehim mirnjohje dhe falnderim pr amba-sadoren e BE, znj. Romana Vlahutin dhe ambasadorin e SHBA, z. Donald Lu, pr prononcimin e tyre publik pr t inkurajuar shoqrin civile n luftn kundr korrupsionit pushtetar dhe dekriminalizimit t shtetit. Kto dy fenomene jan t grshetuara dhe t mbivendosura n kurriz t popullit shqiptar n kto 24 vjet pluralizm. Ka ardhur koha q e keqja t montohet me veprime konkrete t Kuvendit t Shqipris, duke filluar nga platforma e Katovics, q i bri shqiptart t vjedhin pronn e njri tjetrit, t vriten me njri tjetrin.

Modeli i Katovics q zbatoi Sali Berisha, pas vitit 1991 solli kt anarki t titujve t pronsis, q vazhdon edhe sot, sepse si referenc mbahet neni 8 i ligjit 7501 dhe jo Kushtetuta e detyrimet ndrkom-btare, q vazhdojn t shkelen. Askush nuk mund ta justifikoj, qoft edhe prkohshsisht kt nen si vep-rim pr interes publik. Legalizimet e ndrtimeve pa leje n tokat e subjek-teve t shpronsuara, jan derivat i Katovics. Dihet se prej vitesh Poli-cia Ndrtimore sht penguar pr t zbatuar ligjin me personat e tret q kan ndrtuar pa leje, duke pushtuar tokat e subjekteve t shpronsuar n zonat turistike. Ky institucion deri sot ka vepruar n mnyr selektive, duke u shrbyer klaneve, apo si institucion gjobvns, por nuk ka funksionuar si zbatues i ligjit dhe i kushtetuts. T gjitha kto kan kultivuar korrup-sion n institucionet e administrats shtetrore, q merren me pronat, n gjyqsor dhe sektor t tjer. Neni 8 i ligjit 7501, duke justifikuar moskth-imin e prons s grabitur te pronari i ligjshm dhe autokton, jo vetm q shkel t drejtat themelore t njeriut, por ka krijuar favorizimin e krkesave pr greqizimin e trojeve shqiptare n jug t vendit dhe n t ardhmen do t jet baza e krkess pr ndryshim kufijsh.

T gjith ju q drejtoni poli-tikn e kuptoni. Pr kdo sht e

kuptueshme se nga platforma e Ka-tovics Shqipria dhe shqiptart dalin t humbur dhe dihet kush del i fituar. Prononcimi publik i zotit Servet Pllumbi pr skenarin e zbatimit t planit t Katovics me pronat, e bn edhe m t qart mungesn e vullnetit politik pr zgjidhjen e problemit dhe shpjegon pse ne q jemi pala e dm-tuar dhe pjes aktive e shoqris civile, mbahemi sa m larg nga diskutimet pr zgjidhjen e problemit. Platforma aktuale dhe projektligji q zyrtarisht pretendohet se po prgatisin ekspertt e Ministris s Drejtsis, t AKKP, t Banks Botrore etj., jan zgjatim i Katovics, q prpiqet t zgjas procedurat dhe t pengoj pronart ti drejtojn ankesa Gjykats s Stras-burgut. Ky projektligj dhe platforma aktuale, bien ndesh me nenin 181 t Kushtetuts dhe nuk zgjidhin proble-min. Vendimet dhe ligjet e miratuara deri sot pr pronat, me t cilat vepron administrata shtetrore dhe sistemi gjyqsor, bien ndesh me nenin 181 t Kushtetuts dhe me detyrimin e Shtetit pr t respektuar t drejtn ton, q se-cili t gzoj pronn e tij t trashguar. Anarkia e krijuar sht sqaruar edhe me shifrat e referuara nga Drejtoresha e AKKP, znj. Sonila Qato. Platforma e propozuar synon t shtyj kohn dhe t justifikoj vjedhjen e pronave tona nga oligarkia e politikaneve lakmiqar dhe t pangopur. Nse nga ju si dre-jtues t forcave politike e t grupeve

parlamentare ka vullnet, zgjidhjen e problemit t prons e keni t gatshme. Shoqata Pronsi me Drejtsi n 2013, ju ka paraqitur pr vlersim nj draft q jep zgjidhjen e drejt dhe pa fatur financiare q bazohet n zbati-min e Kushtetuts, por krkesa ka rn n vesh t shurdhr. T inkurajuar nga deklarimi dhe mbshtetja morale q Ambasadorja e BE dhe Ambasadori i SHBA dhan pr shoqrin civile, ne ju krkojm prsri t shqyrtoni kt draft dhe t filloni zbatimin e tij n zonn turistike q sht dhe zona m e nxeht e vjedhjes s pronave nga ana e oligarkis s t gjith spektrit politik nga 1991-2015.

Ju riprsrisim se tani, n prag t zgjedhjeve pr pushtetin vendor, Kryesia e Shoqats, orienton zgjed-hsit q n votimet e 21 Qershorit, t votojn kandidatt e forcave politike mbshtetse t zgjidhjes s proble-mit t prons n favor t pronarve t ligjshm pr t zbatuar detyri-met kushtetuese q rrjedhin nga ne-net 4,15,17, 41/2, 122/2 dhe 181 t Kushtetuts n fuqi dhe Vendimit Pilot t Gjykats Ndrkombtare t t Drejtave t Njeriut. Ne shpresojm se do t shpreheni n shtyp, n mnyr q votuesit t jen t sqaruar pr kt problem themelor t demokracis dhe t Shtetit Shqiptar.

Kryetar i ShoqatsKrahina Jon Dukat-

Tragjas-Radhim

Ligj i ri pr pronn, e besojn pronart?

Av. Axhem YMERI

Pronart e shpronsuar nga regjimi komunist nuk do t jen m t detyruar t presin do fillim viti pr t prfituar nga skema e kompensimit. Me ndryshimet q po hartohen n ligjin pr kthimin dhe kom-pensimin e pronave. qeveria ka menduar t ndryshoj rrnjsisht jo vetm formuln e kom-pensimit, por edhe mnyrn e funksionimit t saj. Kshtu, krahas kompensimit financiar do t aplikohet edhe ai fizik, pjesmarrja n priva-tizime etj. Por, ndryshe nga sa ka ndodhur n tr kto vite, me ligjin e ri, ish-pronart do t ken mundsi prfitimi n do koh brenda vitit kalendarik. Kjo nnkupton faktin q kompen-simi do t zhvillohet n mnyr t pandrprer dhe t vazhdueshme gjat gjith 365 ditve.

Duke filluar nga viti q vjen, qeveria do t aplikoj kt metod, duke hequr dor nga praktika e vjetr q knaqte nj pakic pronarsh dhe dshpronte pjesn m t madhe t tyre, q ngushlloheshin me iden e apli-kimit n vitin pasues. Nj fakt i till bhet i ditur nga drejtoresha e Agjencis s Pronave, Sonila Qato.

LIGJI I Rl

Prej muajsh ka nisur puna pr hartimin e ligjit t ri pr kthimin dhe kompensimin e pro-nave. Sipas Qatos. aktualisht nisma sht n fazn e konsultimit me grupet e interesit. Synohet q prezantimi i pakets s re ligjore t bhet brenda ktij 6- mujori t dyt. Kjo prkon edhe me shtyr-jen e afatit pr marrjen n shqyrtim t dosjeve pa vendim nga AKKP. Projektligji q sht drguar n Kuvend pr diskutim, parashikon q deri n tetor qeveria t ket miratuar dhe kaluar pr llogari t Agjencis s Pronave fondin e tokave, q do t prdoren pr kompensimin e pronarve t shpronsuar nga regjimi komunist.

Qeveria ka marr edhe 6 muaj koh pr njohjen e prons, nprmjet ndryshimit t afatit q skadoi n fund t muajit prill. Deri n tetor t ktij viti Agjencia e Pronave ka t drejtn e vendimmarrjes pr dosjet q jan pa vendim. Njkohsisht, deri ather duhet t jet prcaktuar dhe miratuar fondi fizik, q do t prdoret pr kompensimin e pronarve.

Nga fondi prej 3 milion dollar, i alokuar m 2014, pr kompensimin e ish-pronarve,

mundn t prfitonin vetm 95 pronar. Gjat fazs njmujore t aplikimit u regjistruan 1724 krkesa. Pjesa tjetr nuk mundn t prfitonin, nga pamjaftueshmria e fondit. N njoftimin e AKKP thuhet se shprndarja e fondit sht br duke ruajtur rendin kronologjik t vendim-marrjeve. N kt mnyr kan prfituar ata ish-pronar q kan pasur vendime t viteve 93 dhe 94. Msohet gjithashtu se 199 dosje jan prjashtuar. Kjo pr shkak se ato kan rezultuar t parregullta, ndrsa pjesa tjetr nuk prfituan edhe ksaj radhe pr shkak t pamjaftueshmris s fondit.

Ajo far vrehet sht se, unifikimi i siprfaqes s toks truall, pr t ciln do t kom-pensoheshin pronart, solli nj rritje t ndjeshme t prfituesve. Procesi i kompensimit financiar pr kt vit, krahasimisht me procesin e kom-pensimit financiar pr vitin 2013, shnoi rritjen e numrit t prfituesve me 45 m shum sesa viti 2013 dhe 62 prfitues m shum sesa viti 2012, thuhet n njoftimin e AKKP.

Pr vitin 2014 u vun n dispozicion nga buxheti i shtetit 3 milion dollar. Qeveria miratoi vendimin pr hapjen e procedurave t aplikimit n mesin e muajit dhjetor t vitit t kaluar. N

datn 5 janar u hapn aplikimet. Afati i fundit pr plotsimin e formularve ishte data 5 shkurt.

Nga inventarizimi ka rezultuar q jan rreth 9300 dosje ende pa vendi, pr t cilat agjencia ka marr edhe 6 muaj koh. Ajo q mund t thuhet paraprakisht. sht se ish-pronart nuk do t kompensohen vetm financiarisht. N loj do t prfshihen edhe forma t tjera, si sht shitja e aksioneve, pjesmarrje n privatizime etj. Nj metod mjaft e rndsishme q do t aplikohet sht edhe ajo e kompensimit fizik.

FAQE 10 E mart, 12 Maj 2015Fryma e ReMsuesit e shqipes n Greqi, kta humbs t mdhenj

Abdurahim ASHIKU

EMIGRACION MESAZHI Q MORA NGA NXNSIT E LIRS...

T shtunn e fundit t muajit prill 2015, u ndodha n Bibliotekn e Bashkis, Stacioni i trenit La-risis n adresn Dhomoku 2, Qendra Kulturore Rrjeti pr t Drejtat e Fmijve t kryeqytetit grek Athin... Ishte lajmruar n rrjetin so-cial se do t vinte nga Tirana nj zonj e Ministris s Ar-simit dhe Sporteve, e njohur nga msuesit mrgimtar n Greqi si e ngarkuar n tre semi-naret e fundit pr msimin plotsues t gjuhs shqipe n diaspor, seminar q orga-nizohet do vit n hapsirat mbar shqiptare n Shqipri, Kosov, Maqedoni e Mal t Zi. Ishte rasti q msuesit shqiptar, vullnetar t msimit t Gjuhs Shqipe n Greqi t tregonin,

nprmjet puns s tyre dhe fmijve q duan ta shkruajn, lexojn dhe kndojn Gjuhn Shqipe prvojn e veant t tyre, prvoj q deri sot sht prcjell n zyrat e shtetit shq-iptar vetm nprmjet medies s shkruar dhe asaj elektronike. E deleguara nuk erdhi. Se pse nuk erdhi, do ta themi n vijim t ciklit publicistik: Msuesit e shqipes n Greqi, kta humbs t mdhenj... Ilira Ndrio Bakallin e kam njohur n shpirtin e saj t veant jo vetm pr tu m-suar fmijve Gjuhn e bukur Shqipe, por edhe n veprim-tari jashtshkollore (po e quaj me togfjalshin e njohur t jets n shkollat n Shqipri). Para disa vitesh, Ilira shklqeu n teatrin e bashkis Mar-iaKaluta t zons Agio Sosti me nj pjes t bukur teatrale ku protagonist t saj ishin nxnsit me at n krye. M tej Ilira udhtoi me fmijt n Kosov, u prezantua denj-sisht n Ditt e Diaspors, dit q vit pr vit Ministria

e Diaspors dhe Ministria e Arsimit dhe e Teknologjis e Kosovs organizojn pr nj muaj t tr me mrgimtart shqiptar nga e gjith bota. Kt privilegj tashm e kan edhe mrgimtart nga Greqia. Ata kan qen prej vitesh pjes e seminareve, kampingjeve, paraqitjes s librave, shfaqjeve nga grupet t ndryshme artis-

tike, kuits-eve, konkurseve etj. Do t desha q kjo t bhej vit pr vit n Shqipri por... Tem tjetr kjo, n temn pambarim t harress ndaj mrgimtarve shqiptar... Nj msim i hapur. Lira me t 11 nxnsit e saj dhe msueset shqiptare t msimit t Gjuhs Shqipe ardhur nga disa qindra kilometra larg. Nga Selaniku nj udhtim i gjat me

tren, sa t shkoje Nga Selaniku n Fier me autobus, si do t m thoshte msuesja AurelaKon-duri. Nga Kallabaka, Dho-mokoja (sa t prshkoje tr Greqin si m tha msuesja e Kallabaks Merita Ymeri). Aq msuese q ndodheshin at mbrmje n sall pr t ndjekur msimin e hapur t shoqes s tyre vshtir ti gjesh n shkolla t qyteteve t mdha, lre pastaj n shkol-la komunash n Shqipri. Nj germ e Abetares dhe nj tekst me kuptim t thell... Porosia e fundit e Gjergj Kas-triotit...

Trimat e heroit t madh nuk e thyejn tufn me thupra... Gjoni i vogl me duart e tij t njoma i thyen nj nga nj... Porosia e fundit e Sknder-beu t i sh te : Qndron i gji thnj t bashkuar. . . Kam qen msues me nxns t shkolls s mesme profe-sionale. Kam marr pjes n msime t hapura t kolegve

t mi, ashtu si kan marr pjes edhe ata n msimet e mia, por emocionet q ndjeva at or t thjesht msimi do ti kujtoj tr jetn. Fmij q m dukeshin sikur i kishin marr bilbilit zrin dhe ua je-pnin germave, fjalve, fjalive. Fmij q i shqiptonin germat, fjalt, fjalit me goj e me zemr. Zri u dilte nga shpirti. Fmij q e kapnin fjaln e msueses dhe e shkruanin me t tridhjet e gjasht ger-mat e arta t gjuhs shqipe... Zmadhoj? Hiperbolizoj? Jo. Fjala e shkruar e shqipes nuk arrin ta kap emocionin tim. Ata fmij q kuptimin shqip t ndonj fjale (n analiz t secils fjal n tekst) e mer-rnin nga fjala e huaj thoshin shum, pa z, me shprehje n mimikn e fytyrs dhe n gjeste. Un lexova nevo-jn q fjala shqipe t mbij e rritet n familje, n biseda me prindr e me gjyshr, mes vllezrve e motrave. Fjala shqipe duhet dgjuar kudo... U thash nj dit disa miqve, m gjeni nj... rus, ukrainas, polak, bullgar, filipinas, afgan, bangladeshas, arab, kinez..., nj t vetm q fmijs s tij n rrug ti flas greqisht. T gjith u flasin pa droj fmijve t tyre n gjuhn e vendit t tyre. I thash nj dit nj gruaje shqiptare tek udhtonim me autobus: Pse nuk i flet shqip fmijs tnd? M pa me nj vshtrim si t prballej me ndonj marsian... N nj seminar pr msimin plotsues t gjuhs shqipe n diaspor, n Ulqin t Malit t Zi, e deleguara e Minis-tris s Arsimit dhe Shkencs t Republiks s Shqipris pyetjes se far po bhet me fmijt shqiptar q po kthe-hen nga Greqia (at koh n Sarand mjetet e komunikimit masiv kishin prcjell me z dhe figur problemin se pr ta nuk kishte klasa, msues, mjete msimore etj.) iu prgjigj: - Kur un u ktheva n Shqipri fmija im nuk dinte asnj fjal shqip... U ndjeva ngusht, ashtu si u ndjen t m se njqind pjesmarrsit n seminar. At dit prilli 2015, n orn e msimit t Abetares nga m-suesja Ilira Ndrio Bakalli, ndje-va thell mesazhin e Gjergjit t Gjon Kastriotit, mesazhin e thuprave bashk, mesazh q do ta shprehte me z lart msuesja e Kallabaks Merita Ymeri: T mblidhemi bashk, t marrim nj autobus dhe t shkojm t protestojm pr mungesn dhe harresn e shtetit dhe t shoqris shqiptare pr fmijt n mrgimin grek. Kto pr sot, pr msuesen Ilira dhe nxnsit q cicrojn si bilbilat n pranver...

Greqia: shkupi t mos krkoj koka

turku

KONFLIKTI

KOMENT

Fragmente nga cikli publicistik...

Duke iu prgjigjur pyetjeve t gazetarve n lidhje me deklaratat e Presidentit t Maqe-donis, i cili i atribuoi Greqis prgjegjsit pr bllokimin e integrimit euro atlantik t vendit, zdhnsi i Ministris s Jashtme, Konstandin Kutras, sht shprehur se pr fat t keq, ring-jallja e tensioneve n Maqedoni vrteton at q kemi thn n mnyr t prsritur; se n vendin ton fqinj ka probleme serioze q lidhen me funksionimin e shtetit t s drejts, respe-ktimin e t drejtave t njeriut, implementimin e Marrveshjes ndretnike Ohrit, respektimin e parimit t marrdhnieve t mira fqinjsore dhe probleme me demokracin n vend.

Zdhnsi i MPJ greke krkon q ud-hheqja politike n Shkup ti trajtoj sh-truar kto shtje, duke demonstruar frymn e vetkritiks n vend q t krkoj koka turku, duke fajsuar t tjert pr bllokimin e perspe-ktivs euro atlantike, t cilt Greqia e mbshtet sinqerisht dhe n mnyr t vendosur. Athina zyrtare shpreh keqardhjen dhe ngushllimet pr familjet e viktimave t krizs s fundit, duke shpresuar se bhet fjal pr nj fenomen t izoluar.

Ngjarjet n Maqedoni kan shokuar opin-ion publik, jo vetm n Ballkan, por n t gjith Evropn dhe m gjer. 8 Polic dhe 14 civil t vrar, sht bilanci i lufts n qytezn e vogl t Maqedonis, Kumanov. Reagimet kan qen t ashpra, por arsyeja duket t jet e fshehur thell n barkun e qeveris s Gruevskit, ashtu si thuhet si ishin t fshehur te Kali i Trojs athinasit. Zanafil-ln, konflikti n Kumanov e ka t hnn e dats 20 Prill, kur nj grup i armatosur personash hyn me dhun n nj post policore n kufirin lidhs mes Maqedonis dhe Shqipris. Asokohe, Ministria e Punve t Brendshme e Maqedonis, e cilsoi aktin si sulm terrorist, incidentin pr t cilin ka njoftuar se ka ndodhur n ort e para t mngjesit, n pikn vrojtuese kufitare, n fshatin Gushinc t komuns s Likovs. T hnn, rreth ors 2 e 30 minuta pas mesnate, nj grup prej 40 persona ka sulmuar stacionin policor n Gushinc t Likovs. Personat t cilt kan marr peng katr polic, q kan qen n kujdestari n kt stacion policor n ndrrimin e nats, kan qen t armatosur rnd, t maskuar me uniform q kan mbajtur emblemn e UK-s dhe mes tyre kan komunikuar n gjuhn shqipe, ka njoftuar ndihms-ministri pr marrdhnie me publikun, Ivo Kotevski .

UK nga krahu i saj, prmes nj deklarate zyrtare t krerve t saj mohoi kto akuza, duke theksuar se aktet kriminale t ndodhura n pikn policore n kufirin Maqedoni-Kosov nuk sht prgjegjsi e tyre. Ministria e Brendshme e Maqedo-nise deklaroi se kan nisur hetime t thella lidhur me ngjarjen. Si do ngjarje tjetr edhe ky akt u harrua n krye t tre ditve, pasi n Maqendoi shprtheu nj tjetr bomb, ajo q lidhet me prgjimet e publi-kuara q dmtonin qeverin e Gruevskit. Prej ktej me qindra protestues u grumbulluan gjat javs s shkuar para godins s qeveris s Maqedonis n shenj proteste pas publikimit t disa prgjimeve, lidhur me vrasjen e nj t riu maqedonas, Martin Neshoski, 4 vjet m par. Nn nj z, protestuesit kan krkuar dorheqje t Gruevskit dhe qeveris s tij. Dorheqje!, Vrass!, Ikni!, ishin thirrjet e protestuesve. Vrasja e t riut nga organet prgjegjse t shtetit ishte klasifikuar si nj incident i izoluar,

duke fshehur t vrtetn lidhur me at se kush dhe si ishte vrar Neshkovski. Dshmia m rrqethse e sotme nga audio-regjistrimet bn me dije se pushteti sht ekzekutori i vrasjes s Neshkovskit. E gjith kjo flet se dora e zez e vrasjes sht vet push-teti dhe ky rast tragjik sht mbuluar me dshmi t rreme dhe me dijeni t kreut m t lart shtetror t udhhequr nga Gruevski. I riu maqedonas u vra n sheshin e Shkupit, ku partia n pushtet VMRO-DPMNE po festonte fitoren e arritur n zgjedhjet e vitit 2011. Ndrsa sipas bombs s publikuar au-tori i vrasjes sht antar i Ministris s Brendshme dhe se ai ishte pjestar i afrt i shrbimit t siguris s kryeministrit. Numri i protestuesve q kan dal para godins s qeveris vazhdimisht shtohet.

Kjo histori q shokoi qytetart e Maqedonis drodhi themelin e qeveris s Gruevskit. Ky i fun-dit me intuit kuptoi se duhej nj shashk e re pr t larguar opinionin publik dhe t institucioneve ndrkombtare nga prgjimet e siprcituara. En-turazhi i Gruevskit prej ktej vlersoi se nj konflikt i armatosur dhe me ngjyra edhe etnike (pra rindezja e zjarreve mes shqiptarve dhe maqedonasve), do t ishte udha e duhur. Rindezja e zjarrit ka nevoj pr material, ka nevoj pr gjetjen e nj qllimi pozitiv dhe normalisht bashkpunimi. Pr kt arsye, qeveria maqedonase nisi me shpejtsi t pr-punoj dhe ngrej n kmb Kalin e saj t Trojs. Kshtu mori policin, si material i par sulmues, mori zjarrin e nisur m 20 prill n pikn policore n kufirin Maqedoni-Kosov dhe gjeti fush-betejn, Kumanovn, nj zon ku jetojn shum shqiptar. Aksioni, ashtu si e do zakoni nisi n ort e para t mngjesit, e keqja vjen natn, thot populli dhe kjo e keqe bri kurban 22 persona deri m tash, 14 civil dhe 8 punonjs policie. Tashm vmendje sht hequr nga prgjimet dhe t gjitha institucio-net ndrkombtare jan prqendruar te ndodhit e Kumanvos, ka po sjell dhe rezultatin e pritur nga Gruevski, i cili shpreson tashm q prmes 22 viktimave t prplasjes n Kumanov t rigjeneroj themelet e qeveris s tij, e cila do dit e m shum tregon se sht nj qeveri e ngritur mbi bazn e vrasjeve, vjedhjeve dhe intrigave.

Kumanova si Kali i trojs

FAQE 11 E mart, 12 Maj 2015Fryma e Re

O p i n i o n

duke u plotsuar standardet zgjedhore, m mir t fitoj shqipria se partia

shqiptart jan t ndar

Zgjedhjet lokale n Shqipri 2015, po vijn s bashku me t nxehtin q sa vjen dhe shtohet. Megjithse startimi zyrtarisht nuk ka filluar, ethet n kampet politike i kan shtyr Partit q dasmn ta fillojn para kohe. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, n rolin e arbitrit t gars zgjedhore, trhoqi vmendjen pr shkelje t kodit zgjedhor. N periudhn post-komuniste, Shqipria ka br shum zgjedhje politike e vendore dhe n prgjithsi ato nuk kan arritur standardet m t mira, t zgjedhjeve t lira dhe t ndershme.

Zgjedhjet lokale n Shq-ipri 2015, po vijn s bashku me t nxehtin q sa vjen dhe shtohet. Megjithse startimi zyrtarisht nuk ka filluar, ethet n kampet politike i kan shtyr Partit q dasmn ta fillojn para kohe. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, n rolin e arbitrit t gars zgjedhore, trhoqi vmendjen pr shkelje t kodit zgjedhor. N periudhn post-komuniste, Shqipria ka br shum zgjedhje politike e vendore dhe n prgjithsi ato nuk kan arritur stan-dardet m t mira, t zgjedhjeve t lira dhe t ndershme.

Historia zgjedhore n Shq-ipri na tregon marifete nga m t ndryshmet : Manovrime me listat zgjedhore,