GAZET INFORMATIVE, POLITIKE, EKONOMIKE, SOCIALE, KULTURORE VITI 2 Nr. 69 E premte, 29 Maj 2015

Edlira ABAZI

KSHILLAT BASHKIAK, KUSHT I

DECENTRALIZIMIT

Adresa: Bulevardi George W. Bush, Nr.15/1, Tirane-mail: gazeta.frymaere@gmail.come-mail: info@frd.alKryeredaktor: Agim ZekaMob: +355 69 21 15 769Marketing: +355 69 40 55 244

Ne duam t jemi n kshillat bashkiak jo pr interes personal a politik, synimet tona shkojn shum m larg se kaq. Ne duam t jemi pjes e kshillave bashkiak, jo pr tu br pal me njrin krah a tjetrin, qllimet tona politike nuk jan kaq afatshkurtra. Ne duam votn e qytetarve n t gjitha kshillat bashkiak t Shqipris, pr t mundsuar prkthimin e vendimeve politike n pun pr qytetart dhe si nj kontribut drejt nj politike tjetr, m pak konfliktuale dhe m shum bashkpunuese.

DEKALOG LETER VLER

fq. 3 fq. 5 fq. 6Entela BINJAKU Cezar KOTONI Keti MAKsAKUlI

Pse qytetart duhet t votojn Frymn e Re

Demokratike?

Prgjigje nj miku t dikurshm

Gruaja e FRD-s, vizionare e shoqris

shqiptare

HITHRA E FRYMS S RE

Pr qytetin ton - Zgjidh m t mirin

Editorial

fq. 2

Flet mjeku Dashamir BanajFIER/INTERVISTA

OTO OTO 32

FRD

fq. 4

TOPI: Kshilltart Bashkiak t FRD-s, t angazhuar pr t prfaqsuar kt z t ri shpresdhns...

Kudo ku kemi shkuar qytetart na kan mirpritur, duke u premtuar se do t jemi zri i tyre n Kshillin Bashkiak

Fieri i hap dyert Fryms s Re Demokratike

FAQE 2 E premte, 29 Maj 2015Fryma e Re

Edlira ABAzI

EDITORIAL

E DITs

KSHILLAT BASHKIAK, KUSHT I DECENTRALIZIMIT Ne duam t jemi n kshillat bashkiak jo pr interes

personal a politik, synimet tona shkojn shum m larg se kaq. Ne duam t jemi pjes e kshillave bashkiak, jo pr tu br pal me njrin krah a tjetrin, qllimet tona politike

nuk jan kaq afatshkurtra. Ne duam votn e qytetarve n t gjitha kshillat bashkiak t Shqipris, pr t mundsuar

prkthimin e vendimeve politike n pun pr qytetart dhe si nj kontribut drejt nj politike tjetr, m pak konfliktuale dhe

m shum bashkpunuese.

Nuk ka dyshim se demokracia sht aspirat e t gjith popujve. Prtej retorikave politike, arritja e saj sht synimi i de-mokracive t pakonsoliduara, ku prfshihet dhe Shqipria, kurse prsosja objektivi i demokracive t konsoliduara ku krkojm t mbrrijm. Shum detyra duhen prm-bushur n rrugn drejt de-mokracis, sikurse po kaq t shumta jan kriteret q matin shkalln e saj. Po asnj kriter nuk mund t siguroj qn-drueshmrin e ktij sistemi m mir se zgjedhjet perio-dike, nj instrument q ia ka dal jo vetm t ndihmoj zhvillimet demokratike, por t ndihmoj njhersh edhe civilizimin e popujve.

Shqipria, n rrugtimin e saj demokratik, ka zhvilluar zgjedhje periodike, lokale ose politike, ndonse ato prher n raporte ndrkombtarsh dhe institucionesh publike e civile shqiptare, jan deklaruar si t cenuara n parimet themelore t procesit dhe t pa prmbushura n standarde.

21 Qershori i pritshm, sht prballja elektorale e radhs, e cila pr shkak t ndry-shimeve t thella t kryera n hartn territoriale t vendit dhe

t nj konfigurimi kompleks t politiks n vend, premton prfundime interesante. N kto zgjedhje do t jen prball njra tjetrs, ashtu si prher, dy grupime forcash, t krye-suara nga PS dhe PD. Formula kushtetuese zgjedhore dhe Kodi Zgjedhor kan udhzuar forcat politike drejt koalicioneve, si mekanizmi i vetm q mund tu siguroj atyre fitoren. Kshtu, Aleanca pr Shqiprin Evro-piane, q prfaqson mazho-rancn, do t ket prball Ale-ancn Popullore pr Pun dhe Dinjitet, t kryesuar nga PD. Por kto zgjedhje kan edhe nj trend: kandidatt e pavarur, tendenca e t cilve sht t shkpus elektorat t paknaqur majtas dhe djathtas dhe t bj pr vete t pavendosurit. N kt klim sondazhet flasin pr mungesn e surprizave t mdha dhe nxjerrin fitues koalicionin e udhhequr nga PS, Aleanca pr Shqiprin Evropiane, ku bn pjes dhe Fryma e Re Demokratike. Ar-syet e prfshirjes s FRD-s n kt koalicion tashm jan mir dhe shpesh shpjeguar. Ato do t jen analiza t politiks m tej, por jo argument i situats zgjedhore ku kemi hyr.

N kt koh, ajo q duhet t na preokupoj sht DEMOKRACIA, nj element i qensishm i s cils sht decentralizimi. Nuk ka as-gj m t dmshme pr de-mokracin se sa prqendrimi i t gjitha pushteteve n nj dor. Mazhorancat e zgjedhura me votim, por q prqendrojn n duart e tyre gjith pushtetet, mund t jen pr demokracin po kaq krcnuese sa tirania, shkruan Xhorxh Washington. Decentralizimi sht zgjid-hja edhe pr Shqiprin dhe, n pushtetin ton vendor q

pritet t dal nga zgjedhjet e 21 Qershorit, votuesit duhet ta ken parasysh kt. sht fakt i pranuar tashm se Shqipria vazhdon t ket nj klim t nxeht politike dhe palt e kan pasur deri tani t pamundur t gjejn gjuhn e prbashkt kur sht puna q n tavolin ulen pr diskutim problematika t qytetarve dhe t vendit. Kjo natyrisht iu jep argument deklaratave t Kryeministrit mbi mundsin e zhvillimit t bashkive tona vetm nprmjet bashkpunimit t pushtetit ven-dor me at qendror. Telefonata e nj bashkiaku t djatht me Kryeministrin dhe frika pr tu takuar s bashku n publik, e cila na u tregua npr ekrane nuk sht nj metafor, sht nj realitet i dhimbshm q e hasim prdit.

Po ather, si tia bjm t bashklidhim interesin qytetar pr zhvillim dhe sigurimin e cilsive m t mira n shrbime me mbrojtjen e demokracis son t brisht nga tirania? Ka vetm nj prgjigje pr kt: PARLAMENTET LOKALE. Asnj mekanizm tjetr nuk mund tia dal m mir se kto parlamente pr t mos lejuar centralizimin e pushteteve n nj dor a krah.

N kto zgjedhje do t votohet jo vetm pr kryetart e bashkive, por dhe pr kshillat

bashkiak. Kto t fundit duhet t konfigurohen n nj pr-faqsim t t gjitha shtresave dhe interesave, pr t mos ln m pazgjidhur problematikat e strehimit, si ndodhi n Tiran dhe n qytete t tjera, pr t mundsuar prfundimin dhe jo lnien n mes t projekteve q e bjn jetn ton m t mir dhe pr t mos penguar vendimmar-rjen q krijojn m shum pun dhe cilsi pr ne dhe familjet tona me arsyen e vetme se palt, n luftn e prfitimeve politike, sakrifikuan interesat e qytetarve t tyre.

N kto zgjedhje Fryma e Re Demokratike do t konkur-roj n 61 bashkit e vendit me kshilltart e saj. N funksion t ksaj gare elektorale, FRD krahas mbshtetjes pr kandi-datt bashkiak t koalicionit, sht fokusuar n nj takim dhe ballafaqim me njerzit pr t shpjeguar se prse sht e nevojshme q vota t orientohet drejt kandidatve bashkiak t saj. Prurjet e FRD n parla-mentet lokale do t mundso-jn sjelljen e gjall t zrit t qytetarve dhe shqetsimet e tyre, sikurse do u ndihmojn njhersh vendimmarrjeve q shpesh jan strukur n ngrin e konfliktualitetit politik. Dhe Fryma e Re Demokratike ia ka dal n kto vite t jets s saj politike jo vetm t konsolidoj

qart fizionomin e saj, por dhe t ruaj t pacenuara cilsit e saj t qytetaris n komunikim, t konsekuencs n raport me parimet e deklaruara pr nj demokraci t konsoliduar dhe nj shtet q mir funksion dhe t fryms s bashkpunimit, sa her q interesi pr shtetin dhe qytetart prevalon mbi at partiak.

N kushtet e nj harte t re territoriale, ku hapsirat e nj bashkie jan zgjeruar ndjeshm dhe kompetencat e kryetarve t bashkive rriten po kaq shum, sht po ashtu e nevojshme t rritet forca dhe pesha e kshillave bashkiak. Kto kshilla nuk duhet t jen dyngjyrsh, prkundrazi. Ato duhet t sigurojn, gjithmon n mbrojtje t demokracis, nj kontroll qytetar mbi bashkiakt e rinj, rreziku i t cilve sht t bhen ose kundrshtart e qeveris qendrore, ose t pru-lurit e saj. Pr t shmangur kt rrezik, po kaq i madh sa dhe abuzimi me pushtetin, parla-mentet lokale duhet t kthehen n tribuna t zrit t qytetarve dhe t prfaqsimit t intere-save t ndryshm. N funksion t ktij qllimi, kshilltart bashkiak t FRD-s jan t an-gazhuar pr t prfaqsuar kt z. Dhe aty ku zri i qytetarve prohet dhe dgjohet, nuk ka

asnj mundsi tjetr vese t merren vendime q i shrbejn nj qeverisjeje m t mir dhe realizimit t punve publike q na duhen.

Jan kto arsye ato q na bjn t jemi para qytetarve pr t krkuar votn e tyre pr kshilltart bashkiak t Fryms s Re Demokratike. Ne duam t jemi n kshillat bashkiak jo pr interes personal a politik, synimet tona shkojn shum m larg se kaq. Ne duam t jemi pjes e kshillave bashkiak, jo pr tu br pal me njrin krah a tjetrin, qllimet tona politike nuk jan kaq afatshkurtra. Ne duam votn e qytetarve n t gjitha kshillat bashkiak t Shqipris, pr t mundsuar prkthimin e vendimeve poli-tike n pun pr qytetart dhe si nj kontribut drejt nj politike tjetr, m pak konfliktuale dhe m shum bashkpunuese.

Demokrac ia , f j a l a magjike dhe synimi i t gjithve mund t funksionoj vetm nprmjet besimit n vetve-te, prvojs dhe vullnetit t qytetarve n vetqeverisen e qytetit. Duhet mbajtur para-sysh gjithmon se organet e qeverisjes vendore nuk jan ndrmjets midis pushtetit dhe atyre q qeverisen, por jan mbajts t pushtetit.

Le t votojm me vetdi-jen se pushteti vendor sht m i lart, sepse qndron m afr qytetarve, qndron natyr-shm m pran problemeve t njerzve. Dhe me kt vetdije, le t votojm pr t uar n kshillat bashkiak kshilltart e Fryms s Re Demokratike. Dhe t jeni t bindur se sht nj investim q nuk do t zhgnjej.

Nj qiparis i gjat, i gjat......Frymzuar prej Milloshit,

krkova forc t gjuaj barkut kt bishn e madhe q heshtur i rri krenaris perverse t nj mendjeje anadollake... Dikush atje tutje qeshi. Ka Zot pr t gjith m tha. Qesha dhe un..., un kam zot-in tim, por ky i ktij ktu, qenkrka tmerr i madh, ehhhh, kt duhet ta shohin t gjith ATA, t cilve u jemi dukur skeptik pr investimet kolosale mbi nj shesh, para nj Katedraleje, n hyrje t nj qyteti!

Tashme nj ish-shesh, nj ish-bulevard, nj ish-qytet, nj ish-gjith-ka, e pr t vetm arsye... pr t ngopur pangopsin e nj maje lapsi, nj vizoreje dhe cope fshirsi q t nesr-

men e afrt do t shkruaj QYTETIN e tij/saj me historin e tij/saj...

E kshtu me radh, derisa nj dit, do t lindet nj KOPIL, q pasi t ket vlersuar me mimin e tij do frym tonn, do na shes shtrenjt (gjasme si investim mili-arda kart monedhash) edhe kockat e strgjyshrve, gjyshrve, prindrve tan...

Nj dit do na duhet t blejm edhe ajrin... E pastaj, kur t mos na ket mbetur asgj, kur t mos na njoh askush, kur shkrettirs s shpirtit t vrdallosemi n krkim t nj foleje (nse do ket mbetur), pastaj nuk do t ket nga kta skeptik, do jen kthyer n dallndyshe, nga ato q

shtegtojn prtej mjerimit t tyre... sht pr t qar, me dnes, teksa shikon ejakulimet moderne, ti zn vendin dashuris s vrtet e rishtazi m kujtohet likja, ai trend aq mod-ern ku dhe turbo (krmilli garues) do e kishte zili. Do t uditej me kt shprthim vertikal kaq t kulturuar q kta zotrinjt besojn se do ndi-hmoj n mbarshtrimin e derrave, lopve dhe gomarve puntor..., un jam nj grimc tmerrsisht shum e vogl, t gjith ne prbjm nj grusht materiali inert, fatkeqsisht mbshtjell shuk nga e njjta pllmb q dikur na ledhatoi deri n jerrje e q tani prpiqet t na ndrzej prej lartsis s ballkonit-hund q

egoja e vet e ngriti n nj form ku dashur pa dashur, edhe skeptiku m i fundit do t mbarsej n pavetdije e pashmangshmrisht do t binte pre e ritualit t vetflijimit...

Prsri kam frik nga t gjith lick-et dhe like-t, dmto-jn seriozisht kndvshtrimin, fillon ti shohsh gjrat afr, aq afr sa ndonjher e vetmja rrug q do t ndjeksh, sht ajo nga nga posht-lart e kur ta kuptosh q je kthyer n nj LPIRS profesionist, shptimi i vetm do t jen qiparisat dekorativ, asgj nuk t shpton nga lartsia. Milloshi duhet t ish ringjallur, t shihte vrenjtur se si mali kthehet n kull, se si gjakosen grushtet e shkret

n nj prpjekje pr ti br ball varfris, asaj t shpirtit, egoizmit, atij t hunds..., meditimeve personale t nj grupi shoksh apkn, t cilve u plqen t vet shihen n pasqyr, ashtu n rresht pr nj, apo selfijeve obes t sekretarkave prpara nj auditori shurdh-memec, q koha qorre do ti skalit rrugve, shesheve, qyteteve, si martir t nj epoke krokodilsh. Ather fmijt e fmijve do t abu-zohen do centimetr katror, t shpirtit t strgjyshrve megaloman...

Mos harroni, nuk sht vetm qyteti im...

Filip BERI

FAQE 3 E premte, 29 Maj 2015Fryma e Re

E DITs

D E K A L O G :Pse qytetart duhet t votojn Frymn e Re Demokratike?

Q prej themelimit t saj, Fryma e Re Demokra-tike ka qen e pranishme n mnyr aktive n politikn shqiptare. Tashm ajo prgatitet t marr pjes n t parat zgjedhje vendore pr t, duke i dhn mozaikut kompleks t politiks shqiptare kontribute n ide, njerz dhe mesazhe.

Kur kan kaluar thuajse 24 muaj nga sprova e par elektorale, gjat s cils FRD dshmoi shtrir-jen n t gjith Shqiprin, mori mbshtetjen me vot t mbi 30 mij qytetarve shqiptarve, prjetoi nj nga tiparet e demokracis shqiptare, vjedhjen e vots, t pohuar verbalisht nga ata q shteti i kishte ngarkuar t tregonin kujdes pr ruajtjen e saj, e penalizuar prej nj Kodi t posam zgjedhor, i mir pr Shqiprin, ky subjekt politik prgatitet pr nj sprov tjetr.

N 3 vitet e para t jets, Fryma e Re Demokratike zhvilloi aksionin e vet politik t pandrprer, t shpesht e n t gjith vendin, nuk rreshti s kontaktuari qytetart anemban Shqipris, n kohn kur edhe ata q i prfaqsonin n parlament

nuk shiheshin m atyre anve. Ajo i paraqitej publikut me zrin e saj mediatik, kreu zgjedhjet brenda strukturave, i bri t ditur shoqris se parimi nj antar-nj vot q do shqiptar me sado pak informacion nga politika e ka dgjuar t thuhet, sht i mundshm dhe ky pr demokracin e brendshme t do partie.

N kto vite t para, Fryma e Re Demokratike n vijimsi t sloganit: Pr shtetin dhe qytetart dhe n prmbajtje t misionit t saj, pr nj politik t dimensionit bashkkohor, iu prgjigj pozitivisht ftess s kry-eministrit t vendit, pr tiu bashkuar Aleancs pr Shqiprin Evropiane n zgjedhjet administrative t 21 qershorit 2015. Ftesn dhe vendimin pr tiu bashkuar ktij koalicioni q rrall ndodh n politikn e shqip-tarve, e diskutoi gjersisht, e shpalli publikisht, mori konsensus edhe nga ata q lirshm shfaqn mendim ndryshe, sepse synon t drgoj zrin e prfaqsimit qytetar aty ku sht vendimmarrja duke ruajtur fizionomin politike.

N kto zgjedhje Fryma e Re Demokratike do t marr pjes me burimet e saj njerzore n t 61 Bashkit e vendit. Q nga elja zyrtare e fushats, ajo paraqiti pro-gramin e saj drejtuar qytetarve, t cilve u krkon votbesimin pr t pasur prfaqsuesit e vet n Kshillat Bashkiak.

Mbi kt program, me kan-didatt e saj, me mesazhin pr nj politik pr qytetart dhe pran qytetarve, me sloganin Pr qyte-

tin ton, FRD i nxit dhe u krkon qytetarve ta votojn n numrin 32 n fletn e votimit.

N kto dit q paraprijn zgjedhjet, Fryma e Re Demokra-tike synon t bashkoj rreth vetes m shum qytetar q i afrohen vizionit t saj pr organizimin e ri administrativ, pr t cilin ajo pub-likisht ishte shprehur n mbshtetje t reforms territoriale. N vijimsi t aktivitetit t siprprmendur, n respekt t fizionomis s saj si parti e Qendrs s Djatht, kto jan 10 nga argumentet politik, shkputur nga programi elektoral, pse qytetart duhet ta votojn Frymn e Re Demokratike, m 21 qershor 2015. Prioritetet q kjo forc politike ka ndahen n: nivel administrativ, n nivel politikash dhe n nivel shrbimesh.

Fryma e Re Demokratike do t ushtroj t gjith ndikimin e saj n Kshillin e ardhshm bashkiak dhe do t kontribuoj:

1. T bj efektiv Kshil-lin Bashkiak, n mnyr q raporti midis tij dhe Kryet-arit t ri t Bashkis t jet raport efektiv bashkpunimi dhe jo raport kundrshtarsh.

2. N zhvillimin e nj mar-rdhnie funksionale dhe jo vasaliteti midis Kryetarit t Bashkis dhe administratorve t njsive bashkiake.

3. Pr nj administrat vendore profesionale dhe pr riorganizimin profesional mbi bazn e meritokracis dhe jo asaj partiake t t gjitha funksioneve n administratn lokale.

4. Pr rritjen e transpar-encs maksimale n do vendimmarrje dhe pr prfshirjen aktive n t t gru-peve t interesit dhe prfaqsive komunitare (qytetare) prgjat gjith procesit vendimmarrs, q nga faza e hartimit t buxhetit, diskutimeve dhe miratimit t tij.

5. Harmonizimin e politikave qndore me ato vendore pr zhvillimin integral t qytetit. 6. shtjet e administrimit t pronave publike (pronat e transferuara tek organet ven-dore), prfshir inventarizim, re-habilitim dhe vnien n shfrytzim nprmjet projekteve pr nevojat e komunitetit apo grupeve t caktuara (t pastreh, shtresat vulnerabile, etj).

7. Formalizmi i ekonomis gri, pra kthimi i ekonomis gri n ekonomi funksionale, duke ulur taksat etj.

8. Menaxhimi i shtjeve mjedisore n aspektin e zh-villimit urban, ashtu si edhe n mbrojtjen e prdorimin efikas t burimeve natyrore.

9. N respekt t memo-ries kolektive q lidhet me periudhn e komunizmit dhe plagve shoqrore q ka ln pas, FRD angazhohet q prmes prfaqsuesve t vet n Kshillin Bashkiak, t mbaj gjall kujtimin e t gjith viktimave t ish-regjimit, duke ngritur memorialin e vuajtjes, mbijetess e qndress ndaj diktaturs. Do t kontribuojm pr mbshtetjen e do iniciative pr ndrtimin e nj muzeu pr krimet e komunizmit.

10. Punsimin rinor, prmes nxitjes s sipr-marrjes rinore. Argumentet e tjer

politik, pjes e programit elektoral, mund t shrbejn si nj tjetr mundsi,

pr nj tjetr ftes pr votbesimin e Frym s

Re Demokratike.

Burokracia q vret drejtsin dhe politika q hesht

Entela BINJAKU

N t gjitha studi-met politike dhe jo vetm, rezulton qartazi q marrdhnia mes drejtsis s shndosh dhe burokracis sht e zhdrejt. Pra, n nj vend ku burokracia sht e madhe, drejtsia sht e vogl dhe n nj vend ku burokracia ka pak hallka, drejtsia priret t jet e shndetshme.

N vendin ton t gjith e dim se burokracia sht e frikshme. Ajo zgjatet n jett e qytetarve si nj xhungl, ku pemt me degzimet e tyre ng-jajn si tentakula q bllokojn frymmarrjen e shqiptarve dhe zgjidhja e vetme sht miqsia me zyrtarin, q ka n dor ten-takulat dhe q sipas orekseve t tij apo eprorit, i liron dhe i sh-trngon ato. Qytetari, nga krahu tjetr zvarritet i rraskapitur nga tentakula n tentakul, pr t thithur pak ajr e pr t par pr disa sekonda dritn e diellit. Sektort m nevralgjik n kt drejtim jan drejtsia nga njra an dhe shndetsia, policia e arsimi nga krahu tjetr. E

para sht edhe m thelbsore, pasi korrupsioni dhe abuzimet n sistemin e drejtsis jan motivimi kryesor i abuzimeve n sektort e tjer. Konkre-tisht nj siprmarrs q sht i ndrgjegjshm se n dyert e gjykats zgjidh pun prmes zarfit, tenton abuzimet edhe n sektort e tjer pr t mbrritur me shpejtsi te rezultati. Por, ka momente kur shtimi i hallkave t burokracis krijon edhe raste qesharake.

Deputeti socialist Majko, ka ngritur shqetsimin lidhur me procedurat e legalizimeve dhe fazat e tyre. Majko sht shprehur se sht e pavend t legalizohen shtesat e shtpive pas 90, ndrkoh q nuk le-galizohet vet banesa q sht ndrtuar m par. Ajo q skam kuptuar asnjher, sht q ALUIZNI ka marrdhnie t uditshme ndonjher me banort. Pranoni letrat e legal-izimit dhe pagesat prkatse, por n nj moment t dyt apo t tret e refuzoni krkesn pr legalizim. Un, shteti t pranoj

letrat, t marr parat dhe t refu-zoj. Kjo sht e papranueshme, sht shprehur Majko.Duke folur pr legalizimet e pas 90, ai shprehet se ka dgjuar raste nga m t uditshmet. Ka raste t natyrave t uditshme pr sa u prket legalizimeve. Nj banori t Njsis 5 i legalizohet shtesa, por nuk i legalizohet banesa ku do t kaloj Unaza e Re, pasi e ka ndrtuar para 90-s. Nuk i legalizohet pr efekt dmshprblimi. Mund t veprohej ndryshe, t legal-izohej banesa dhe pagesa e dmshprblimit t bhej sipas rasteve, ka thn Majko. Rast tjetr sht ai nj siprmarrsi anglez, i cili kishte dgjuar se brigjet e detit Jon ishin nj perl turistike, ku mund t kryheshin investime t mdha. Me disa bashkpuntor t tij zbriti n Rinas dhe prej aty, pa humbur koh udhtoi menjher drejt Vlors, Dhrmiut, Himars, Borshit dhe n fund mbrriti n Sarand. Soditi t gjitha bu-kurit e natyrs, ku deti, mali, fusha, dielli, dukeshin t pik-

turuara me dor dhe t jepnin prshtypjen se ishin vendosur n at form pr t prkdhelur fantazin e kalimtarve, por dhe pushuesve. Ishte i bindur tash-m pr investimin. N mendjen e tij ishte gati edhe promovimi i ksaj perle, q kishte zbuluar n mediat m prestigjoze botrore dhe gjithashtu edhe paketat turistike, t cilat do t ofronte. I krkoi nj bashkpuntori t tij t niste bisedimet me agjencit turistike n Evrop pr t par trendin e mimeve, ndrsa u rend t takonte dhe drejtues lokal pr t kuptuar mundsit e investimit, teksa n mendjen e tij po dizenjonte projektin e nj resorti turistik n perln jugore t vendit ton. Gjithka ishte gati dhe optimizmi ishte i madh. E vetmja gj pr tu br ishte takimi me pronart e truallit t piketuar dhe marrveshja me pronarin pr transferimin e pronsis s truallit. Prmes bashkpuntorve t tij dhe drejtuesve lokal t zons s pik-etuar, arriti t njihet me pronarin e truallit, i cili si ndodh rndom

n vendin ton nuk ishte i vetmi, pasi gjat bisedimeve me t fjala u prhap shpejt n fshat dhe pronar trualli doln mbi dhjet persona, disa pjes e familjes s pronarit t par dhe disa t tjer jo, por q kishin letra n duar ku vrtetohej pro-nsia. Siprmarrsi u interesua n Gjykat dhe jo vetm pr kuptuar se cili ishte pronari i vetm i toks, por habia u b edhe m e madhe, pasi n gjykata po shqyrtonte tre dosje t ndryshme pr t njjtn tok. Siprmarrsi mblodhi plakat e tij dhe u nis drejt Rinasit, nga ku mori Charterin e tij dhe u rik-thye n vendlindje. N mndje i mbetn dy imazhe, imazhi i bukur i bregdetit dhe numri i lart i pronarve t tij.

Dy shembujt e msiprm jan thjesht nj thrrmij e asaj xhungle, me t ciln prbal-len shqiptart n t prditsh-men e tyre, pasi shteti krkon pagimin e faturave t energjis elektrike dhe ujit, ka sht e drejt, por kur qytetart ren-din pr pagesat radha sht e

tejskajshme. Qytetart jan t ftuar t paguajn taksat e tyre, por srish hasin vshtirsi burokratike dhe radha pa fund. Por n gjith kt rrmuj burokratike, e vetmja q hesht sht Politika, q prmes mega-fonve t saj mediatik ngutet t pasqyroj arritjet e mdha, projektet ambicioze dhe hallkat e reja burokratike q pritet t dalin n sken pr t mirn e qytetarve, q n fund shr-bejn pr t fryr buxhetin e shtetit (ka mund t jet e drejt nse norma e kthimit sht po ashtu e drejt). Prandaj n fund t ksaj prsiatje t gjat logjike t ilustruar edhe me shembuj, mund t themi se n vendin ton ka ardhur momenti t priten degzimet e frikshme t pyjeve burokratike, pr tu dhn qytetarve shqiptar frymmarrjen e duhur dhe dritn e diellit q meritojn. Kjo do t ishte e vetmja mnyr pr t luftuar dhe problematika t tilla, si abuzimi, korrupsioni dhe njolla t tjera q rndojn n shoqrin ton n zhvillim.

FAQE 4 E premte, 29 Maj 2015Fryma e Re

Fieri i hap dyert Fryms s Re Demokratike INTERVIsTA

Vui e Gruevski n Tiran dhe mikpritja e ftoht e shqiptarve t mdhenj

Flet mjeku Dashamir Banaj

Kudo ku kemi shkuar qytetart na kan mirpritur, duke u premtuar se do t jemi zri i tyre n Kshillin Bashkiak

Fryma e Re Demokratike do t prfaqsohet n mnyr dinjitoze n Kshillin Bashkiak t Bash-kis s Fierit, q do t dal nga zgjedhjet e 21-qershorit. I ktij mendimi sht kreu i lists s

ksaj forc politike n qytetin e Fierit, Dashamir Banaj, i cili prej shtat vitesh jep kontributin e tij si mjek n spitalin rajonal t qytetit

e Fierit, ndrsa m hert, prej 13-vitesh ka punuar n Spitalin e

Roskovecit.

Tashm q fushata elektorale ka nisur, si sht organizuar ajo nga FRD n Qarkun e Fierit?

Banaj: Prgatitjet pr fushatn elektorale vendore t 21-qershorit kan nisur q prpara hapjes zyrtare t saj. Dhe n momentin q fushata ka nisur zyrtarisht, FRD e Fierit ka qen e konsoliduar. Duhet t them se Fryma e Re Demokratike n Bashkin e Fierit funksionon m s miri n t gjitha rajonet me strukturat dhe forumet e saj. N krye t ktyre forumeve jan zgjedhur t rinj intelektual me reputacion dhe q kan dhn kontributin e tyre n jetn publike t ktij qyteti, por edhe n komunat q i jan bashkngjitur bashkis s re. do antar i FRD i ka t qarta detyrat e tij, m qllim primin me qartsi t programit t FRD te do qytetar.

Cilat jan pritshmrit e FRD pr zgjedhjet e 21-qershorit n Bash-

kin e Fierit?

Banaj: Ne prfaqsohemi n kto zgjedhje me m shum prvoj dhe m objektiva t qarta prfaqsimi n Kshillin Bashkiak. Pritshmrit tona jan t mdha dhe jemi t bindur se prfaqsuesit e FRD do t konkurrojn denj-sisht prkrah atyre t forca t tjera politike, duke shpresuar natyrisht edhe n nj prfaqsim dinjitoz dhe prcaktues n Kshillin Bashkiak t qytetit. Pritshmrit tona bazohen n kualitetin e t zgjedhurve nga forumet e FRD n Fier, por edhe nga projektet dhe programi q ata po u transmetojn qytetarve n takimet e zhvilluara.

Mund ta thoni se si sht reagimi i qytetarve fierak kundrejt pro-

gramit t FRD-s?

Banaj: N do lagje, fshat dhe kudo ku kandidatt e FRD pr Kshillin Bashkiak kan qen t pranishm dhe kan biseduar me banort, programi sht pritur mjaft mir dhe ka pasur mbshtetje dhe prkrahje t admirueshme. Banort jan t vetdijshm se ka ikur koha kur Kshilli Bashkiak dominohej nga nj ose dy forca politike dhe nuk dgjohej zri i tyre. Kshtu q

vendimtar i gruas n do forum, duke dhn mendime dhe duke u angazhuar si nj nga forcat reale dhe konstruktive. Kjo tregon se FRD

prve realizimit t kuotave gjinore n listat e zgjedhjeve, i ka kushtuar nj rndsi t veant gruas n ven-dimmarrje, jo vetm n Fier, por n t gjith Shqiprin.

N listat pr Kshillat Bashkiak, 30% jan t rinj. Sa t motivuar ndihen

ata?

Banaj: Antart n mosh t re t FRD-s kan nj kontribut t muar jo vetm n promovi-min e vlerave t ksaj force politike, por edhe n organizimin e fushats n t gjith Bashkin e Fierit. Politika e FRD-s pr t rinjt ka qen dhe do t mbetet nj nga prioritetet themelore

t ksaj force politike. Dera e hapur, mbshtetja dhe prkrahja, por edhe e drejta e pjesmarrjes n vendim-marrje ka br q n radht e FRD-s t shtohen do dit e m shum me antar t moshs s re. Angazhim i tyre n kto zgjedhje sht pr tu vlersuar jo vetm pr pjesmarrjen, por edhe pr vlerat q ata po tregojn n takimet me qytetart.

shqiptart heshtin, tregojn me ftohtsin e tyre se dshira pr t ardhmen e prbashkt sht nj nevoj e rajonit dhe jo nj dshir individuale

Ishte hera e par n his-torin njshekullore t shtetit shqiptar, q nj kry-eministr serb vinte n Tiran dhe ky ishte Aleksandr Vui. S bashku me Kryeministrin e Serbis n Tiran ishte dhe Kryeministri i Maqedonis, Gruevski, si dhe krert e tjer t shteteve Ballkanike, n kuadr t Forumit t Vjens.

Ve shfaqjes mediatike, e cila shoqroi t gjith vizitn e krerve t Ballkanit dhe veanrisht t Kry-eministrit Aleksandr Vui, ra n sy heshtja dhe indiferenca e popullit shqiptar karshi vizits. Mbrritja e liderit serb ditn e mrkur n orn 11:00, paralizoi rrugt e Tira-ns, duke shkaktuar dhe nj trafik t rnduar n akse t caktuara t kryeqytetit, q u prkthye me ner-vozizm dhe munges durimi nga ana e prdoruesve t rrugs. Qetsia dhe heshtja ishte kryefjal e dits

s par t vizits, teksa jeta u kthye n normalitetin e saj ditn e dyt t vizits. Gjithashtu sipas llogarive t bra nga mediat vendase nuk pati t njjtn shikueshmri dhe audienc, sikurse pamjet e mbrritura nga Serbia, kur Kryeministri shqiptar Edi Rama kreu nj vizit zyrtare n Beograd dhe ku u takua me homo-logun serb, Vui.

Asokohe t gjith shqiptart ishin me sy e vesh te konferenca pr shtyp e dy kryeministrave, ka nuk ndodhi n rastin e dyt dhe kjo pr shkak se aktualisht n furtunn

mediatike po centrifugohet shtja e Kumanovs, ndrsa nntorin e shkuar, baz e dis-kutimeve ishin trazirat e ndod-hura n prballjen e futbollit Serbi-Shqipri pr kualifikue-set e Evropianit, Franc 2016.

S dyti, sht fakti se deklaratat e forta t Kryemin-istrit t vendit ton, Edi Rama n takimin e par nnvizuan

forcn e Shqipris dhe kjo vizit pr shqiptart u kthye n nj ritual, ku dihej prmbajtja, pra dakordsi pr t ardhmen, mospajtim pr t shkuarn me emrin Kosov. Pr-shtypje dhe habi ishte fakti se rrugt ishin totalisht t boshatisura. Kjo u raportua edhe nga mediat e huaja, si nj fakt i cili tregon se shqiptart edhe pse kan si virtyt t tyre (tonin) mikpritjen, srish nuk falin, madje tregojn me ftohtsin e tyre se dshira pr t ardhmen e prbash-kt sht nj nevoj e rajonit dhe

jo nj dshir individuale dhe pr hir t ksaj populli shqiptar sht i gatshm t arkivoj dhimbjen e s shkuars pr ti hapur dritn t ardhmes. Media t tjera evropiane kan vn n dukje faktin se ndryshe nga pritja q bri Serbia dhe mediat vendase n Beograd (t cilat vun n dukje dhe detajet m t vogla gjat vizits s Kryeministrit Rama atje), n Shqipri ndodhi ndryshe, mediat vendase dhe qeveria shqiptare do gj e prcolln me buzqeshje dhe me vetdijen se Shqipria tashm nuk sht m zonjusha e brisht e Ballkanit, por zonja e rnd e nj rajoni q krkon t integrohet n familjen e madhe evropiane dhe q te vendi yn Ballkani sheh lokomo-tivn e integrimit, duke par dhe mbshtetjen strategjike q partnert evropian kan treguar vitet e fundit karshi nesh.

ata kan vendosur ti japin besim nj fryme t re n drejtimin e qytetit. Jam i bindur se prania e t zgjed-hurve t FRD n kt kshill do ti jap frymmarrje dhe do t rris cilsin e kshilltarve, por edhe cilsin e shrbimeve pr qytetart. Sot m shum se asnjher tjetr n administrimin e qytetit nevojiten njerz me vlera qytetare dhe me vizion pr t ardhmen e Fierit, t

cilt FRD-s nuk i mungojn.

Mund ta thoni se cili sht me-sazhi q u prcillni votuesve kur duhen edhe pak jav nga zgjedh-

jet?

Banaj: Mesazhi m i mir q FRD jep nprmjet njerzve q e prfaqsojn sht:

Pr qytetin ton zgjidh

m t mirin. Mendoj se sht nj slogan shum domethns dhe n nj far mnyre nj premtim q ne bjm n prag t ktyre zgjedhjeve.

Cili sht roli i gruas n angazhi-met politike n degn tuaj?

Banaj: Nj arritje e FRD n listat zgjedhore, q sht edhe pr tu vlersuar, sht prania dhe roli

FAQE 5 E premte, 29 Maj 2015Fryma e Re

LETRA

Prgjigje nj miku t dikurshm

I dashur miku im. As-gj nuk ka ndryshuar tek un, jam po ai. Ai q ti ke njohur prej gjysm shekulli e q i ke besuar miqsis s tij t gjitha hallet e problemet e tua. Bashk kemi br sa e sa apknllqe t fmijris son t prap q krkonin doemos besnikri pr t marr prsipr fajin dhe kjo bnte t ndshkohesha vetm un (merrja gjithmon autorsi-n se helbete e duroja m shum ndshkimin dhe bja m shum pr shoqrin). Kjo pr fmijrin kishte dozn e vet t besnikris e t vet-mohimit, duke ditur metodat spartane t ndshkimit nga prindrit tan n at koh. Bashk me fmijrin ikn edhe apknllqet, por jo mirbesimi dhe mbshtetja e mikut te miku.

Vazhduam ti besonim njri-tjetrit sekretet e moshs dhe t ndjenim m shum se kurr nevojn e besnikris ndaj mikut. Mbuluam njeri-tjetrin n gnjeshtrat e bardha, gnjyem prindrit tan pr nett q flinim te njeri-tjetri, sa her na duhej t ishim jasht shtpis. Ishte e besueshme kjo gnjeshtr, sepse ne vrtet vetm gjumi na ndante. Njihnim do gj t njeri-tjetrit, peshkonim, notonim, recitonim vargjet q u kushtonim atyre e sa e sa mijra raste q vetm ne me njeri-tjetrin i dinim dhe askush nuk futej mes nesh.

E vazhduam kshtu de-risa n mes nesh u fut dasia politike. Filluam s bashku me nj parti dhe luftuam me mish e me shpirt pr lirin q e donim aq shum dhe i kemi kushtuar or t tra t jets son dhe pr t ciln jemi ndshkuar aq shpesh. Donim shum q ktij vendi ti jepej demokracia e mo-huar. Saga jon familjare ishte e till, q nuk kishte qndruar indiferente pr fatet e kombit e ne ishim pinjollt e tyre dhe nga ata trashguam prgjegjsin qytetare. T dy i kishim gjyshrit dsh-mor n t dy kraht e poli-tiks dhe shpesh gjykimet tona t kohs prfundonin pa prfundim, sepse ne nuk binim dakord pr rrugt q ata kishin ndjekur pr t zgjidhur problemin e kohs, Luftn e

Dyt Botrore dhe qndrimin ndaj saj. E dim mir t dy se sa i vlersuar qe besimi n at koh kur edhe t mendoje qe herezi e jo m t arrije t men-doje ndryshe. Kjo shoqrohej me tet vite burg nga neni famkeq 55, Pr agjitacion e propagand, por jo vetm q nuk na u lkund besimi dhe nuk psuam gj nga kjo, por guxuam t shikonim edhe matan Diellit t panjoll q shum njerzve u kushtoi kokn e tyre dhe familjarve. Prap ne vazhduam me njri-tjetrin deri n planet tona pr tu arratisur e pr ta luftuar nga mediat e lira jasht ktij vendi t Keqen e Madhe si e quanim midis nesh.

Por, po ndodh me ty, miku im? far gjen tek un q po largohesh? Mos-dakordsia politike? Pr ne

far sht kjo? Hera e par sht q ne nuk jemi dakord me njeri-tjetrin pr rrugt e zgjidhjes s problemeve? Ku sht anti konformizmi yt aq i dukshm dikur? Ndrrova un apo ti? Kush nga ne u deformua kaq shum, sa nuk po gjejm asgj t prbashkt m?

Para s gjithash po t them q m dhemb humbja jote. Nuk ka m keq se ndarja s gjalli. Nuk lutem, por me vjen keq, shume keq, jo vetm pr humbjen tnde, por edhe pr deformimin tnd. Nj gjymtim fizik, si ai pas ak-sidentit, nuk sht asgj pr-para ktij gjymtimi t ri e t padukshm. Kostumi yt tani sht shum i shtrenjt, nuk mban m er locion pas roje, q shpesh qe subjekt shakash e pse jo edhe ngacmimesh, se

ti e prdorje pr parfum, por parfumesh t shtrenjta q ti i przgjedh vetm nga mimi se shqisa tende e nuhatjes nuk ka evoluar, por ka mbetur tek era e forte e Figaro-s s dikurshme.

E mban mend besoj se ky qe edhe shkaku q tu vu kjo nofk dhe jo opera e njo-hur. Ty t plqeu, sepse vajzat e lidhnin me opern e njohur dhe kjo n nj far mnyre t diferenconte nga nofkat e t tjerve e dukeshe me modern.

Partia ku ne aderuam, ta dha t drejtn e nj vendi pune, ndryshe nga un q ngela n pozicionin e njeriut q merr prgjegjsin e vepri-meve t veta, pra n biznesin privat. Gzuam e festuam s bashku pr kt dhe e quajtm fitore tonn me iden se ti do t shkoje aty dhe ti imponoje

me sa t mundshe asaj ad-ministrate frymn e dshirn ton pr ndryshim. T krkoje zbatim t ligjit, transparenc e ndershmri, dinjitet, npunsi e respektim te popullit.

Por, si thnia e pop-ullit: O gomari, o i zoti do ta haj, q ty t plqente ta tregoje me sarkazmn tnde t njohur, ai q e psoi, ishe ti. Nuk e besova se t ra aq rnd leku e t zuri buka. Ndryshimi filloi kur ty t lod-hte diskutimi pr ndryshimet q duheshin e mund t ishin br. Fillove t lodheshe nga miqt e ti mungoje tavolins son. Nuk na plqeu kjo, por prpiqeshim t t justifikonim se nuk donim t besonim se edhe ti u smure nga s-mundja e kohs, paraja, n rrug t pandershme. O Zot, sa fuqi kishte te ty kjo. Si u

Donim shum q ktij vendi ti jepej demokracia e mohuar.

AKTUALITET

Pragzgjedhje vendore 2015

transformove kshtu? M krkon tani t votoj

pr ty, t bj fushat e t jem n krahun tnd n takime, t duhet kryetarllku dhe do mbshtetjen time, pikrisht n baze t vlerave t pamo-hueshme morale t mijat. Kujton me nostalgji e deri n mallngjim vlerat e shoqris son t dikurshme...

T m falsh, ish miku im. Ai q kisha mik, ka koh q nuk sht m dhe ky q sot mban emrin e tij, nuk sht m ai. Nuk qahet dy her pr nj t ikur dhe lott e mija pr ty kan shterur. Nuk jam peshqiri i bardhe ku ti t fsh-ish duart e fytyrn tnde t prbaltur...

Me dhimbje, lamtumir ish-miku im!

Fushata pr zgjedhjet lokale n Shqipri 2015, ecn s bashku me t nxehtin q sa vjen dhe do t shtohet. Ethet elektorale i kan shtyr partit politike dhe koalicionet ku ato bjn pjes, t intensifikojn prpjekjet e tyre pr rezul-tatet e pritshme dhe t dshiruara. Partia Fryma e Re Demokratike garon pr her t par n kto zgjedhje vendore si pjes e koalicionit Aleanca pr Shqiprin Evropiane. Duhet theksuar se n zgjed-hjet e prgjithshme parlamentare t 23 Qershorit 2013, FRD shfrytzoi ekzistencn si ish-deputet t z. Gazmend Oketa pr t mos mbledhur firmat mbshtetse nga votuesit n baz t kodit zgjedhor t Republiks s Shqipris dhe duke i dhn edhe n kt rast nj ndihm t madhe partis.

Sipas nenit 68, pika 1 t kodit zgjedhor, kur nj parti politike nuk zotron asnj mandat n kuvend, duhet t mbshtetet nga jo m pak se 5000 zgjedhs n shkall kombtare. N zgjedhjet parlamentare 2013, Fryma e Re Demokratike, parti politike e Qendrs s Djatht, arriti rezultate t knaqshme me mbi 30.000 vota t evidentuara n shkall vendi dhe me nj kod zgjedhor q nuk favo-rizon partit e reja. Duhet prmendur fakti se FRD nuk kishte fondet e nevojshme n raport me partit e tjera dhe nuk kishte prfaqsues n komisionet e qendrave t votimit, n KZAZ, apo n grupet e numrimit t votave. Rezultatet u arritn n saj t lidershipit modern t partis, dshirs t madhe t njerzve pr t pasur nj parti t Qendrs s Djatht e pa ndikuar nga e kaluara, e prpjekjeve t struk-turave t partis dhe e dashamirsve t saj. Mesa u pa, Fryma e Re Demokratike lindi jasht dshirave t atyre q kishin uzurpuar dhe vjedhur t Djath-

tn. N fazn e numrimit t votave nga grupet e numrimit, n zgjedhjet e 23 Qershorit 2013, erdhn mesazhe me SMS q t pengohej z. Bamir Topi pr t dal deputet i Parlamentit shqiptar. Natyrshm lind pyetja, s? Patjetr duke mos evidentuar votat dhe duke deformuar vullnetin e zgjedhsve. Ky fakt dshmon se Fryma e Re Demokratike duhet t ket marr m tepr vota nga ato t shpallura zyrtarisht. Bota demokratike sht shum e ndjeshme ndaj zgjedhjeve t lira dhe t ndershme. Ktu ndahet kufiri me tirant.

Historia na mson se sjelljet n zgjedhje dhe numrimet e votave mund gjithashtu t kontrollojn rezultatin e zgjedhjeve. Tirant kan prdorur gjat ritualin e zgjedhjeve me nj fasad t legjitimitetit t qeverive t tyre dhe jan mburrur rreth saj. Josif Stalin ka thn: Nuk sht problem kush voton, e rndsishme sht kush i numron votat. An-

astasio Samoza: Ju fituat votn, por un fitova numrimin.

Kujtesa sht e freskt, mungesa e prfaq-suesve n komisione dhe n grupet e numrimit t votave sht evidente. Ksaj i shtohet se n kto zgjedhje Fryma e Re Demokratike nuk ka kshilltar t zgjedhur dhe patjetr do t shkonte n mbledhje t firmave mbshtetse nga votuesit. Duke iu referuar nenit 68, pika 2 pr kandidatt pr organet e njsis t qeverisjes vendore, t paraqitur nga partit poli-tike, t cilat nuk zotrojn asnj mandat n kuvend, ose n organet e njsis prkatse t qeverisjes vendore, duhet t mbshteten nga jo m pak se 1 pr qind e zgjedhsve t asaj njsie. N kohn kur bashkit jan zgjeruar dhe n shkall vendi jan 61, detyra e mbledhjes s firmave mbshtetse nga votuesit, sht e vshtir. Kto dit n KQZ, Partis Social Demokrate e dal e vetme n zgjedhje, n tre bashki nuk iu lejua kandidimi i prfaqsuesve t saj pr parregullsi, sipas KQZ, n mbledhjen e firmave mbshtetse nga votuesit.

Mbshtetja e FRD-s n koalicion, sht vep-rim i zgjuar dhe i justifikuar. Nprmjet koalicionit, ajo mbron investimin e br n kto pak vite dhe hedh bazat pr pjesmarrjen e prfaqsuesve t saj n kshillat bashkiak, duke i kontribuar vendit pr nj qeverisje vendore sa m t mir.

N mbledhjen e pak ditve m par n Asam-blen Kombtare t FRD, z. Bamir Topi theksoi se ne do ti prmbahemi me prpikri marrveshjes s koalicionit me Aleancn pr Shqiprin Evropiane me prfitim reciprok. Fryma e Re Demokratike sht parti e pa infektuar nga bota e krimit, e an-gazhuar pr t dhn kontributin e saj pr nj proces t ndershm dhe korrekt. N rrugn drejt realizimit t programit t saj, si parti e Qendrs s Djatht, ka dhe stacione t prbashkta, edhe koalicione me interes reciprok, q i kontribuojn interesave t vendit.

Cezar KOTONI

Alfred FETO

Kujtesa sht e freskt, mungesa e prfaqsuesve n komisione dhe n grupet e numrimit t votave sht evidente. Ksaj i shtohet se n kto zgjedhje Fryma e Re Demokratike nuk ka kshilltar t zgjedhur dhe patjetr do t shkonte n mbledhje t firmave mbshtetse nga votuesit.

FAQE 6 E premte, 29 Maj 2015Fryma e Re

AKTUALITET

V E N D O R E T

Gruaja e FRD-s, vizionare e shoqris shqiptare Gruaja e ksaj force politike e thot pa droje dhe me forc mendimin pr do problem t shoqris shqiptare. Brenda FRD-s ajo ka nj pesh t konsiderueshme, fal kjo edhe programit t ksaj force e, pr m tepr edhe mendsis evropiane

Tradita N t gjitha etapat e zhvillimit

t shoqris, gruaja shqiptare ka qen faktor vendimtar. Shembujt nuk mungojn, madje jan t shum-t, kur ajo ka arritur t tregoj vlerat e saj m t mira n dobi t shoqris dhe pr tu dhn zgjidhje proble-meve q jan shtruar. Po t shfletosh historin, bindesh pr forcn e gruas shqiptare, q n krye t hers e, deri n ditt e sotme t kohs moderne. Ajo ka arritur t tregojn vlera, pa krijuar aspak diferenca me burrat. Pa u zhytur shum thell n histori,

po kujtojm vetm mbretreshn Teutn, a m von Shote Galicn , q ndoshta pr kdo do t mjaftonin t sillnim n kujtes gjithka tjetr. Kontributin e tyre e kemi edhe n kohn e Rilindjes, pr arsimimin e shoqris shqiptare dhe pr tu dhn zgjidhje problemeve q im-pononte koha para kombit ton. T tilla pr shembull mund t prmen-dim motrat Qiriazi, Dora dIstrian apo edhe t tjera. Edhe n dekadat e viteve t m pasme, shembujt jan t panumrt. Pr lirimin e Shqipris sht i pamohueshm kontributi i femrave shqiptare q nuk hezituan pr t qen lufttare n krah t bur-rave dhe vllezrve t tyre. Lista me emra ktu sht tepr e gjat. Ndrkoh hapsira prfaqsimi, por jo sa duhet iu krijuan edhe n vitet e monizmit, kur n fakt ishte pjes dominuese pr t mbajtur peshn e do sektori ekonomik .

Vitet e tranzicionit Po kshtu u vazhdua edhe pas

vitit 90, n vitet e tranzicionit, gj

q nuk sht ndrprer edhe sot. Por pr t pranuar realitetin shq-iptar ashtu si sht, n do koh, prfaqsimi i grave dhe vajzave nuk sht ngjitur dot n parametrat e pritshm dhe m t mir. Faktort kan qen t shumt dhe sht pr t ardhur keq q vazhdohet edhe sot. Shoqria shqiptare e ka t vshtir t pranoj vlerat e plota t femrave n do fush t jets ku ato jan t pranishme. Vrtet sot kemi gra mjeke, msuese, pedagoge, ekono-miste, juriste, gazetare, inxhiniere, shkrimtare, nga m t thjeshtat e deri te nivelet siprore t aftsive, por n organet drejtuese t institu-cioneve , t pushtetit, t hallkave t tjera, me shum vshtirsi krijohen hapsirat e angazhimit t tyre. Kjo sht e verifikueshme nga studimet q kan br dhe vazhdojn t bjn shoqata t ndryshme ndrkombtare dhe kombtare, jasht apo brenda vendit. Por kjo sht lehtsisht e dukshme edhe nga faktet dhe vep-rimtarit e pasqyruara n median e shkruar dhe elektronike. sht fakt i pamohueshm q flitet shum, por jo se gjithka e thn arrin deri tek e

bra. N kt pik, duke mos harruar t shkuarn , le t fokusohemi tek e ardhmja, natyrisht duke menaxhuar si duhet t tashmen.

N FRD, gruja e vlersuar

M konkretisht, jemi n pikun e fushats pr zgjedhjet e pushtetit vendor. Ajo ka koh q ka filluar dhe dita - dits bhet m e nxeht. Subjektet politike kan koh q kan hartuar programet e tyre dhe tashm jan n fazn e zbatimit t tyre pr t arritur objektivat. Ndr subjektet politike m progresiste, Fryma e Re Demokratike bn dife-renc me t tjerat. Natyrisht jo pr kohn e formimit t saj, por pr al-ternativat q shpalos para shoqris shqiptare. Profili i saj sht ndr-tuar dhe vazhdon si i till pr t zgjidhur problemet me logjikn e qndrueshmris , ligjshmris dhe ndershmris pa kompromise. FRD-ja, q n fillesat e saj, ashtu si sht shprehur kryetari Bamir

Topi, ka pasur dhe vazhdon t ket n qendr t vmendjes punn me gruan. Gruaja e ksaj force politike e thot pa droje dhe me forc men-dimin pr do problem t shoqris shqiptare. Brenda FRD-s ajo ka nj pesh t konsiderueshme, fal kjo edhe programit t ksaj force e, pr m tepr edhe mendsis evropiane q drejtuesit, duke filluar nga kryet-ari Topi dhe t gjith antart, kan dhe manifestojn pr integrimin e ktij binomi t shoqris shqiptare.

Zgjedhjet vendore, shpalosje vlerash

Fushata elektorale q po zh-villohet pr zgjedhjet vendore, t cilat do t kurorzohen m datn 21 qershor, sht nj moment me rndsi jetike pr t treguar vlerat e gruas q aspiron brenda Fryms s Re Demokratike. Nn sigln e ksaj force politike, gruas shqiptare i jepet mundsia pr t treguar vlerat m t arrira t saj. Prandaj n takimet q zhvillohen t programuara sipas agjendave, do grua dhe e re antare dhe simpatizante e FRD-s, duhet ta shpreh me forc, pa frik dhe me kuraj mendimin pr gjithka e ndjen si nn, si motr, si e re, si bashkshorte pr zgjidhjen e prob-lemeve t komunitetit ku jeton, t mjedisit q e rrethon, t institucionit. Nj guxim i till do t sjell rritjen e prfaqsimit t saj n t gjitha nivelet e pushtetit vendor.

Dgjueseve dhe dgjuesve n kto takime, t do shtrese t shoqris, u mbeten n kujtes problematikat q ngrihen nga njra an dhe alternativat q hedhin pr zgjidhje kandidatt dhe kandidatet nga ana tjetr. Aq m tepr kujtesa e tyre punon me kthjelltsi n mo-mentin kur marrin n dor fletn e votimit dhe stilolapsin pr t br przgjedhjen e kandidatit dhe pr t vn shenjn prkatse, para e ta palosin fletn dhe ta hedhin n kutin e votimit.

Pra edhe njher, nga t gjitha grat e FRD-s n kto momente krkohet nj angazhim maksimal pr t treguar vlerat e tyre m t spikatura, si gjat organizimit t takimeve, edhe gjat shprehjes

s mendimeve alternative, pr do problem t shoqris

shqiptare n qytet dhe n fshat, n familje dhe n shoqri.

Pr kryebashkiakt e rinj, 2015Tashm ka filluar me shum vrull fushata pr zgjedhjet e push-tetit vendor t 21 Qershorit. Kandidatt anemban vendit jan

angazhuar seriozisht pr ti fituar ato. Por, si do gjendet m i miri? A ka njsi matse pr ti przgjedhur ata? Flitet se jan m t mirt, pr sa i prket backgroundit t tyre, se jan me CV t pasur e t larmishme, me vizion e largpams

Po a kan vall nj program t caktuar, pr t cilin ka punuar gjith-secili? A kan vizion t qart pr gjithka q marrin prsipr t bjn? Disa po, por disa jan blof fare. Dhe po t ndjeksh nprmjet mediave t ndryshme fytyrat e popullit q kan shkuar ti dgjojn, ato n t vrtet duken skeptike, t uditur nga elokuenca e tyre. Prse vall nuk besojn do gj q dgjojn?

Sepse shqiptart kan dgjuar pafund premtime, fjal t bukura, t fryra megalomani dhe sot jan t oroditur. Dgjojn t flitet pr plane strategjike rrugsh, bulevardesh, kopshtesh e erdhesh pr fmijt e tyre, shkollash t shumta, rrugsh etj.

Por ajo prqindje e shqiptarve, e cila ka nevoj pr ndihm e mbshtetje realisht nga kta drejtues t ardhshm t njsive vendore, krkojn sot shifra, data, fakte dhe programe t thjeshta e t realizueshme n nj koh t afrt pas zgjedhjeve. Kshtu jan t papunt, t pastreht, fmijt e rrugve, jetimt, romt, t smurt kronik, pse jo edhe pen-sionistt.

Ka projekte me objekt prmirsimin e jets s tyre? Patjetr q po! Konkrete, t kapshme e t qarta pr tu kuptuar prej tyre dhe pr tu zbatuar menjher. Normalisht po tu referohemi vetm t t pastrehve, ata kan edhe nj nivel t ult arsimor, nevoja m t ngutshme jetike dhe si t till krkojn edhe asistenc ligjore falas nga jurist-inspektor t zellshm n terren pr t qen n mbshtetje eficiente n zgjidhjen e problemeve

t tyre. Dhe kjo duhet t mir organizohet, t menaxhohet me njerzit e duhur e n afatet e caktuara, duke u konkretizuar me zgjidhje t halleve t ktyre shtresave n nevoj.

E mund t bj nj i pastreh dhe e i papun njkohsisht q ka n familje 3-4 kalamaj t mitur dhe nj grua me shndet jo t mir?! Ndrsa njsia bashkiake vendore i jep vetm ndihm ekonomike 30 mij lek t vjetra. mund t bj ky kryefamiljar i mjer me nj tuf letrash n dor pr t aplikuar q t prfitoj nj banes sociale? Ai nuk kupton asgj, nuk arsim dhe nuk di as t shkruaj, nuk ka as 50 leke ne xhep pr t grumbulluar dokumentacionin kalvar me letra q i krkon bashkia dhe le pastaj sorollatjet q t bjn juristt e pandrgjegjshm pr t t hequr qafe.

E si mund t prfitoj nj kredi t but, kur aplikuesi nuk di do t thot kolateral, i cili shpesh u caktohet deri n vlern 140% nga BKT, bank e cila operon me shtetin pr t vendosur kt shifr t uditshme kolaterali pr t pastreht? Kjo sht tallje, fyese dhe aspak mbshtetje e ndihm pr shtresat n nevoj, programet pr t cilt kandidatt pr njsit vendore i prezantojn t fryra, t bukura e pa asnj lloj objektiviteti pr kto zgjedhje vendore.

Prandaj, mendoj se kta kryebashkiak t ardhshm duhet t jen m konkret, m t ndjeshm, m realist e t vrtet me ato ka flasin npr mitingje. Duhet t punojn me detaje, plane e programe t vogla, t ndryshme dhe jo fjal boshe.

Ky popull ka vuajtur dhe nuk ka koh t pres m. Lrini premtimet dhe bhuni t besueshm n fjalimet tuaja. Shrbejini popullit tuaj me sinqeritet dhe shprblejani votn e tij me shrbime t prditshme jetsore. Populli krkon vetm t jetoj dhe jo t pasurohet si ju. Shikojini me kujdes vshtrimet e tyre, ato flasin vet...

Rovena HOXHA

Keti Maksakuli

FAQE 7 E premte, 29 Maj 2015Fryma e Re

HAPEsIRA sHQIPTAREKuvendi i Kosovs miraton disa projektligje pr liberalizimin e vizave

Kuvendi i Kosovs ka nisur seancn e s enjtes duke br thirrje pr gjykim dhe drejtsi deri n fund pr rastin Drenica, ku trupi gjykues dnoi nj dit m par me 65 vjet burg n total, 11 ish-epror t lart t UK-s.

Ajo q u b dje, pas nj procesi t gjat dhe t politi-zuar, ka shkaktuar shqetsime t jashtzakonshme pr qytetart, jo vetm t atyre q kan qen pjes e Ush-tris lirimtare t Kosovs, por t gjith qytetarve t Republiks s Kosovs. Kto vendime t djeshme kan

Organizatat e dala nga lufta dnojn vendimet pr Drenicn

Prishtin, nis java e luleshtrydhes

Kosova injoron vizitn e Vui n Tiran, asnj

koment nga politika

Prishtin, Gjermania dhuron 30 milion euro pr arsimin dhe bujqsin

KOSOV

KOSOV

ARSIMI/KOSOVE

KOSOVA

Gjermania dhuron 30 milion euro pr Kosovn n kuadr t ndihms pr rimkmbjen ekonomike. Ministri pr Bashkpunim Ekonomik dhe Zhvillim t Gjermanis, Gerd Muller, u prit t mrkurn nga Kryemi-nistri i Kosovs Isa Mustafa dhe ministri i Financave, Avdullah Hoti.

Dy ministrat pr Zhvillim Eko-nomik nnshkruan marrveshjen pr rreth 30 milion euro, q qeveria gjer-

mane do t ndaj pr Kosovn, mjete kto q do t shkojn pr sektorin e arsimit profesional dhe bujqsin.

Por, investimet e tilla sipas min-istrit gjerman nuk jan t mjaftueshme. Ai vuri theksin te rndsia e investimeve private, t cilat gjenerojn m tepr vende pune pr ka tha se pjes e delega-cionit jan edhe biznesmen gjerman q po shqyrtojn mundsit pr investime. Ministri gjerman Gerd Muller, kujtoi

numrin e madh t azilkrkuesve n Gjermani, duke thn se t gjith do t kthehen.

Nga ana e tij, ministri kosovar i Financave, Avdullah Hoti, falnderoi qeverin gjermane pr mbshtetjen e vazhdueshme. Ai tha se deri m tani Gjermania ka dhn 480 milion euro pr projekte t ndryshme n t gjitha fushat.

shkaktuar po ashtu shqetsime edhe n proceset e tjera. Ato q kemi dgjuar dje, si nga mbrojtja edhe nga ata q jan marr me kto procese, shkak-tojn me t vrtet shqetsime t mtejshme dhe jan n prag t proceseve t rndsishme. Mendoj se sht momenti t bjm thirrje nga ktu pr gjakftohtsi. Krkojm nga t gjith ata, q jan n mbrojtje t tyre, n mbrojtje zyrtare, t merren edhe m shum pr mbrojtjen e tyre n shkalln tjetr, dhe ti ftojm t gjitha organet e drejtsis, sidomos ato q u morn deri m tash me t, q t jen sa m larg

politiks, q pjestart e UK-s t gjykohen n mnyr t drejt, pa ndrhyrje politike, tha Zenun Pajaziti, deputet i

PDK-s. Gjat punimeve t se-

ancs, deputett miratuan disa projektligje n lexim t

Organizatat e dala nga lufta e UK-s kan kundr-shtuar vendimet e dhna ndaj ish-bashklufttarve n rastet Drenica 1 dhe Drenica 2.

Prmes nj deklarate t prbashkt, ata jan shprehur se, kto jan vendime t orkestruara nga Beogradi dhe nj prpjekje e vazhdueshme pr kriminalizimin e lufts lirimtare.

Edhe sot, vendimet politike n emr t drejtsis, t marra ndaj bashklufttarve tan n rastet Drenica 1 dhe Drenica 2, dshmojn se jan t orkestruara nga Beogradi, jan veprime antishqiptare dhe prpjekje e vazhdueshme pr kriminalizimin e lufts son lirimtare, me tendenca pr t barazuar at me luftn kriminale dhe gjenocidale q Serbia ka br n Kosov, thuhet n deklarat.

Organizatat e dala nga lufta kundrshtojn fuqishm kto vendime, sikundr at pr ngritjen e Gjykats Speciale, pasi sipas saj, ndrkombtart q kan ardhur n Kosov pr dre-jtsi kan br m shum padrejtsi ndaj pjestarve t lufts.

Lirin e fituam me gjak dhe fal lufts lirimtare u kri-juan institucionet e Republiks s Kosovs, t cilat kan pr detyr t marrin krkesn e mhershme q u kemi drejtuar pr heqjen e kompetencave ekzekutive t EULEX-it. Gjithashtu, u bjm thirrje deputetve t Kuvendit t Kosovs, q t mos e votojn Gjykatn Speciale ,sepse vetm kshtu ndrpriten padrejtsit ndaj lufts lirimtare dhe pjestarve t saj, pr-fundon deklarata.

T enjten, n Kosov ka filluar java e luleshtrydhes, nj ngjarje q mbledh kultivues t shumt t ktij fryti, n t dy ant e sheshit Nna Tereza, n Prishtin.

Kultivuesit, t cilt po promovojn luleshtrydhet, u viz-ituan nga ministri i Bujqsis, Pylltaris dhe Zhvillimit Rural, Memli Krasniqi dhe drejtori i misionit t USAID n Kosov, James Hope, si dy mbshtets t ktij sektori.

USAID dhe Ministria e Bujqsis, tashm e kan kthyer n tradit shnimin e Javs s luleshtrydhes, duke organizuar kt aktivitet pr t 4-tin vit me radh.

Ministri i Bujqsis, Memli Krasniqi, gjat ksaj viz-ite foli pr bashkpunimin e mir me USAID-in dhe tha se kultivuesit e luleshtrydhes kan arritur t shtojn vitet e

fundit siprfaqet e mbjella, duke ndikuar dukshm n rritjen e vendeve t puns dhe zhvillimit ekonomik lokal. Ai bri t ditur se, Ministria e Bujqsis, pr her t par ka filluar edhe me subvencionimin e pemishteve ekzistuese, duke i ndihmuar fermert me nga 400 euro pr hektar.

Ndrsa drejtori i misionit t USAID n Kosov, James Hope tha se bujqsia sht njri nga sektort m t rndsishm n Kosov, q zhvillon ekonomin e vendit dhe se USAID e ka mbshtetur pr vite me radh kt sektor.

Kultivuesit e luleshtrydhes u shprehn t knaqur me prkrahjen e Ministris s Bujqsis, ndrsa n shesh do t qndrojn deri m 31 maj, ku do t shesin luleshtrydhe me mime shum m t ulta.

Prishtina zyrtare nuk ka br as edhe nj koment t vetm pr vizitn e kryeministrit t Serbis, Aleksandar Vui n Tiran. N qeverin e Kosovs nuk e kan par t arsyeshme t komentojn dhe po ashtu edhe subjektet politike n Parlament.

Por pr njohsin e rrethanave politike, Naim Rashiti, vizitat e ndrsjella t kryeministrit shqiptar dhe serb n Ti-rane e Beograd, jan tregues t qetsis s marrdhnieve n rajon, por nuk jan vizita t natyrs bilaterale.

Sipas tij, Tirana dhe Beogradi po plotsojn agjendn e Berlinit zyrtar, pr prmbushjen e kritereve drejt integri-meve evropiane. Besoj q akulli sht thyer n Beograd. Prkundr mospajtimeve, n fotografin e madhe, Shqipria dhe Serbia po prmbushin kriteret n raport me integrimet evropiane. Nj prej tyre sht fqinjsia e mir mes vendeve t Ballkanit dhe besoj q kto vizita do ti kontribuojn re-laksimit t marrdhnieve mes popujve. Kjo ka t bj edhe me rifitimin e pozicionit t Shqipris si nj prej faktorve ky n Ballkan, thot Rashiti.

Sidoqoft, dallimet mbeten t mdha dhe sipas anal-istit, nuk priten prparime t shpejta, sidomos kur bhet fjal pr t drejtat e shqiptarve n Luginn e Preshevs, edhe pr faktin se kryeministri i Serbis e ndrlidh kt shtje me t drejtat e serbve n Shqipri. Por, me gjith deklaratat e kundrta t t dy kryeministrave pr Kosovn, analistt vlersojn se Serbia aktualisht ndodhet n situat t pakndshme dhe qndrimi i saj do t zbutet.

Besoj q edhe Beogradi e kupton q Kosova ka nj status t barabart me gjith t tjert dhe gjithnj e m shum Serbia po gjendet n nj situat t pakndshme n raport me Kosovn. Ndaj besoj q pozicioni i sforcuar i Serbis n ra-port me pavarsin e Kosovs, vetm sa i kontribuon rritjes s nj presioni ndrkombtar mbi t. Ka nj kuptim situata dhe besoj se gradualisht do t zbutet pozicioni i Serbis ndaj Kosovs, thot Rashiti.

Vizita e kryeministrit t Serbis n Tiran vjen nj dit pasi, ministri i jashtm i Kosovs dhe ai i Serbis morn pjes n mbledhjen e Kshillit t Sigurimit t Kombeve t Bashkuara, nga ku doln me akuza ndaj njri-tjetrit si pr pozicionin aktual t qeverive q drejtojn, ashtu edhe pr veprimet e s kaluars.

dyt, q lidhen me procesin e liberalizimit t vizave.

Projektligji pr prgji-met elektronike, nxiti de-bat mes deputetve, t cilt ndan mendimet e tyre rreth motiveve, pse duhet t prg-johet dikush, por q n fund u miratua me shumic votash. sht e dukshme q ktij ligji i mungojn tri gjra. S pari, mungon ndshkimi pr operatort n rast se shkelin ligjin. S dyti, mungon zyra e ankesave, nse i shkelet e drejta qytetarit t Kosovs. N rast se jan shkelur t drejtat, nuk ka mundsi t penalizohet operatori dhe, far sht m kryesorja, prgjimet nuk i mbikqyr asnj organ kompe-tent. Kjo do t thot se nuk ka adres mbikqyrse, tha Daut

Haradinaj, deputet i AAK-s. Edhe projektligji pr

kryeprokurorin e Shtetit ng-jalli debat, pasi neni 19 i tij prcakton se, kryeprokurori i Shtetit nuk mund t marr shtje, t cilat i ka caktuar nj prokuror i EULEX-it. Kt nen e kundrshtuan shumica e deputetve t opozits, por rekomandimet e tyre nuk u miratuan.

Deputett miratuan edhe projektligjin pr Avokatin e Popullit, projektligjin kundr Diskriminimit, at pr Bara-zi Gjinore, projektligjin pr ndryshimin dhe plotsimin e ligjit pr Gjykatat, projek-tligjin pr Kshillin Gjyqsor, projektligjin pr Kshillin Prokurorial dhe projektligjin pr Prokurorin e Shtetit.

FAQE 8 E premte, 29 Maj 2015Fryma e Re

V I Z I T AVizit pr bashkpunimin ekonomik dhe harmonin ndretnike

Turizmi i vendeve historike

I pari kryeministr serb q viziton vendin ton, mbr-riti n aeroportin e Rinasit Nn Tereza, ku u prit me nderime nga zv. Kryeministri, Niko Peleshi, i cili i uroi mirseardhjen Kryemin-istrit Vui dhe delegacionin e tij q prbhej nga Zv/kryeministrja serbe dhe njkohsisht, Ministrja e Transportit dhe Infrastrukturs, Zorana Mihajlovi, ambasadori i Serbis n Tiran, Miroljub Zari si dhe dy kshilltar.

Kryeministri serb u shoqrua nn masa t rrepta sigurie pr n Tiran, e cila me kt rast ishte blin-duar me mbi 1000 forca policie n gatishmri t plot.

Ceremonia pr nder t Kry-eministrit serb dhe delegacionit q e shoqronte, u zhvillua n Pallatin e Brigadave pr shkak t disa punimeve n katin e par t godins s Kryemin-istris. Pas himneve t t dyja shteteve, t dy Kryeministrat zhvilluan takimin kok m kok pr rreth 40 minuta dhe m pas dy delegacionet trajtuan sht-jet kryesore mes dy palve ku vend t veant zun problemet infrastruk-turore dhe energjetike, ku Shqipria dhe Serbia kan ngritur nj grup t posam pune pr infrastrukturn.

Ashtu si u shpreh edhe Kry-eministri serb Vui gjat konferencs pr shtyp, midis dy qeverive sht diskutuar ndrtimi i autostrads Nish

Prishtin, q m pas do t lidhet me nj prej porteve t Shqipris, Durrsin. Madje kryeministri serb u shpreh se pr kt t dyja palt kan rn dakord q ti drgojn letr pr ndihm Presi-dentit t Komisionit Evropian, Jean Claude Juncker. Kryeministri Vui shtoi se Serbia sht e gatshme t bj pjesn e saj n kt projekt.

Ndrkoh, nj frym shum m miqsore se n konferencn e Beogradit, vitin e shkuar, u vu re n Tiran, ku t dy kryeministrat ishin m t relaksuar, ku megjithse si tha Kry-eministri Edi Rama, jan ende larg se qenit dakord pr gjithka, duket se kan kuptuar se, shqiptart dhe serbt

kan mundsi ta kthejn paqen n nj paqe q ia vlen t jetohet. I t njjtit mendim pr kt shtje u shfaq edhe kryeministri serb Vui, i cili u shpreh se, sht fakt q nuk biem dakord pr do gj, pasi Kosovn dhe Metohin, ne e shohim si pjes e jona, ju e shihni si t pavarur.

Rama shprehu vullnetin e palkundur t Qeveris shqiptare pr t uar prpara agjendn e nj rajoni pa kufij dhe krkoi heqjen e barrierave pr t projektuar t ardhmen. Duke krkuar q shqiptart dhe serbt t ndjekin shembullin e Francs dhe Gjermanis, kreu i qeveris shqiptare u shpreh se duhet, t bjm pr tjetrin

at q pretendojm q tjetri t bj pr ne. T jetojm n paqe dhe harmoni ndretnike.

Kryeministri Rama gjithashtu nuk harroi pa prmendur gjendjen dhe trajtimin e shqiptarve n jugun e Ser-bis dhe krkoi q atyre tu rezervohet po ai trajtim dinjitoz q u rezervohet serbve n veriun e Kosovs. Rama u shpreh se kjo tregohet me forcn e shembullit dhe jo me shembullin e forcs. Aty ku shqiptart kan mundsi, kan treguar nj trajtim spektakolar t minoriteteve, pavar-sisht nse jan t prcaktuar ose jo si minoritete, nnvizoi Rama. N kt kuadr ai theksoi se mori vullnetin e plot t pals serbe pr t jetsuar marrveshjen pr njohjen reciproke t diplomave pr t rinjt.

Sa i prket Kosovs, Kryemi-nistri Rama u shpreh se, jetsimi i prfshirjes s plot t Kosovs n organizata rajonale sht domosdosh-mri, jo vetm pr dialogun, por edhe besimin reciprok dhe qndrueshmrin e paqes ende t brisht dhe shtoi se, Kumanova vrtetoi brishtsin e ksaj paqeje. Duam Maqedoni t qndrueshme, ku Marrveshja e Ohrit t respektohet. Ku shqiptart dhe maqedonasit t jen dy faktor t patjetrsueshm shtet-formues.

Sipas kreut t qeveris shqiptare, kto shfaqje i takojn nj Ballkani q i prket s shkuars. Nga nj histori e prgjakshme luftrash, mund t lind shembulli i nj t ardhmeje t prbash-kt. Kjo vizit sht shenj e ndrlid-hjes me kto aspirate, tha Rama.

Ndrsa Kryeministri i Serbis, Vui u shpreh se marrdhniet mes dy vendeve do t rregullohen me dialog t sinqert dhe jo me luftra. Dshi-roj ti zgjas dorn miqsore popullit shqiptar. Qndrimet tona jan ndryshe dhe deklaratat i kemi t ndryshme, por kjo nuk i ndryshon marrdhniet tona, tha Vui.

N fund ka pasur nj pyetje edhe pr dronin me flamurin me simbole

shqiptare n Beograd gjat ndeshjes s futbollit Serbi-Shqipri, por t dyja palt duket se i kishin zbutur ndjeshm tonet, dhe duket se tashm kjo ngjarje i takon s shkuars.

Vui u shpreh se, ky incident ka qen i keq pr marrdhniet tona, sepse flamuri i Shqipris s Madhe ka qen aty pr incident diplomatik. Por kt her kryeministri Vui nuk aku-zoi asnj autoritet shqiptar pr at dron, por tha ai, un e di emrin, sht z. Is-mail, mbiemrin nuk e di. Kan ardhur nga Italia dhe sipas t gjitha gjasave, kan pasur pr qllim prkeqsimin e marrdhnieve politike. Kjo tregoi se sa t brishta jan marrdhniet tona, t cilat po prpiqemi ti prmirsojm.

Ndrsa Kryeministri Rama kt ngjarje e komentoi me humor, duke thn se, sdua t kthehem pas te fluturaku q na bri objekt t lajmeve dhe vmendjes s t gjith bots. Thjesht besoj se pr ne Shqipria e Madhe, ngaq nuk sht as vizion, as projekt, as program nuk na bn prshtypje kur shfaqet qoft dhe n at form q u shfaq n stadiumin e Beogradit. Ne po t kishim par flamur t Serbis s Madhe, do kishim qeshur t gjith si popull, por kjo sht shtje perceptimi. Rndsi ka q kjo paqe kaq e shumkrkuar nga popujt e Ballkanit, sht aq e brisht sa q mund t vihet n rrezik edhe nga nj top futbolli.

Duke komentuar vizitn e ho-mologut serb n Tiran, Rama nnvizoi se, Kjo vizit sht shenj e bindjes s prbashkt se pavarsisht nj da-kordsis momentale, kemi mundsi t pafundme t prbashkta. Serbt dhe shqiptart nuk kan prgjegjsi vetm ndaj vetvetes, por edhe ndaj rajonit dhe Evrops. Gjithashtu Kryemin-istri Rama, duke ftuar sa m shum serb q t vizitojn Shqiprin edhe si turist u shpreh se, Serbia mbshtet projektin e autostrads s kaltr. Auto-strada e kaltr lidh Kroacin, Malin e Zi me Shqiprin dhe ne duam q sa m shum serb t vijn n Shqipri.

Kryeministri serb Vui n Tiran

Tuma e Kamenics trheq vmendjen e turistve t huaj

Bashkpunimi ekonomik sht elsi i bashkjetess harmonike n Ballkan. Shqipria dhe Serbia mund t mos bien dakord pr disa gjra, por kto qndrime nuk ka pse t dmtojn marrdhniet ekonomike dhe infrastrukturore mes t dy vendeve. Kjo ishte fryma q prcolli vizitn historike t kryeministrit t Serbis, Aleksandr Vui n Tiran.

Gjergji MIMA

Turizmi kulturor dhe ai historik, po merr prparsi n guidat e prdit-shme t vizitorve t huaj dhe atyre vends. Vendet q trheqin vmendjen e vizitorit intelektual, jan objektet historike dhe ato t kultit. Nj nga kto objekte sht edhe Tuma e Kamenics n rrethin e Kors.

Kjo varrez e lasht gjendet rreth 15 km larg qytetit t Kors, n drejtim t Kolonjs shum pran rrugs nacionale. Tuma e Kamenics sht nj nga tumat m t mdha t njohura deri m tani, n t ciln u evidentuan 400 varre, mbetje skeletor t 430 individve dhe m shum se 3500 objekte. Varret m t hershm t saj i prkasin periudhs s bronzit t von, rreth shekullit XII p.e.s. Kjo tum ka pushuar s funksionuari rreth mesit t shek VI p.e.s. N kt tum gjenden t konser-vuara unaza e varrit qendror t tums, grupi i par

dhe i dyt i varreve me struktur monumentale si dhe pjesa tjetr q sht ln e pa grmuar, ku mendohet se n at pjes t tums ekzistojn edhe 400 varre t tjer.

Gjith veprimtaria krkimore shkencore q u realizua sipas t gjitha kritereve bashkkohore e me mjete moderne gjat ktyre fushatave t grmimeve n terren, u organizua dhe drejtua

nga Lorenc Bejko, Maria Grazia Amore dhe Sknder Aliu. N prfundim t ktyre grmimeve, u provua se tuma e Kameni-cs prfaqson monument in mortor m t madh t llojit t vet n raport me 200 tumat e tjera t grmuara n Shqipri dhe n zonat e tjera fqinje t Ballkanit e m gjer.

Varri qendror me t ciln z fill ndrtimi i ksaj tume, daton n Bronzin e

von, shek. 13-t p.e.s. dhe i prket nj burri. Ky varr nuk kishte inventar, por posht tij ndodhej nj grop e thjesht, n t ciln u gjetn nj grum-bull kockash t djegura kafshsh, q tregojn shenja t nj ceremonie mortore.

Ndryshe nga tumat e tjera t ktij lloji t grmuara n Shqipri,varri qendror i tums s Kamenics sht i kufizuar me dy rrath bashk qendror.

N periudhn e dyt t prdorimit t tums, gjat periudhs s Hekurit t hershm (1050 750 p.e.s.), ajo u lartsua nprmjet 200 varrimeve t tjera t mbuluar me dh, deri sa ajo mori form gjysm sferike, me diametr 50 m, e lartsi rreth 3 m.

N periudhn e tret t prdorimit t tums, q prkon me gjysmn e dyt t shek. VII-t p.e.s., n periferin e pjess jugore e verilindore t saj jan ndrtuar disa struktura monumental e rrethore ose gjysm rrethore, brenda t cilave jan varrosur individ me lidhje gjinore. Gjat nj periudhe shum t shkurtr kohe (625540 p.e.s.), tuma e Kamenics sht zmadhuar, duke u shtrir kryesisht drejt Lindjes. T gjitha strukturat e varreve monumentale t ksaj tume, u zbuluan e u ruajtn me synimin pr ti kthyer ato n nj monument t vizitueshm n natyr. Tum do t thot kodr varr, q n pellazgjishten e vjetr do t thot tmulu, pra sipas historianve me mulu, me varros.

Gazetari Mati, njofton nga kjo qendr arke-ologjike se at e kan vizituar koht e fundit nj grup turistsh francez dhe disa t tjer t ardhur nga Tirana. Nj kujdes m i madh i duhet kush-tuar ksaj qendre historike pr tu mirmbajtur dhe kujdesur pr objektet.

FAQE 9 E premte, 29 Maj 2015Fryma e Re

s A M I T IFryma e Re

FORUMI EKONOMIK I VJENs

JEHONA E VIzITs s KRyEMINIsTRIT sERB N TIRAN

Vendet e Ballkanit: BE t investoj projektet e ndrlidhjes6 vendet e Ballkanit Perndimor, Shq-

ipria, Kosova, Serbia, Mali i Zi, Maqedonia e Bosnje-Her-cegovina i bn thirrje Bash-kimit Evropian t investoj projektet q do ti shrbejn lidhjes mes tyre fillimisht e m tej me BE-n.

Financimi i projekteve ndrlidhse mes vendeve t rajonit, tha kryeministri i Shqipris, Edi Rama, ka t bj me financimin e nj pjes t Evrops, duke qen se ne jemi Evrop dhe financimi i projekteve tona sht pjes e nevojs q ka Evropa pr t qen projekt paqeje, sigurie e integriteti n t gjitha kup-timet e saj.

Evropa t financoj kt proces pr t br paqen, nj paqe q vlen t jetohet, n t kundrt, situata tjetr mund t jet jo vetm e tmerrshme pr rajonin, por edhe Evropn. Do t jet nj nga ato dhimbje koke q s fundmi Evropa ka treguar se nuk sht n gjen-

dje ta prballoj n mnyr mjaft t qart. Financimi i ktij projekti, por edhe i pro-jekteve q do ta transformojn at n nj proces t ndrtimit t rajonit evropian, do t thot t financosh t ardhmen e vet Evrops, deklaroi kryemin-istri Rama.

Sipas Rams, nse 10 vite m par Evropa mund t mendonte pr Ballkanin si nj grop e zez, nevoja e vetme e s cils ishte t kishte nj lloj stabiliteti, sot e vijoi fjaln ai, Evropa ka po aq nevoj pr Ballkanin, sa ky i fundit pr Evropn. Nse do t hedhim syt nga krcnimet q jan aspak larg, do t shikojm se Ballkani sht nj terren pjellor pr do lloj devijimi n rast se paqja q kemi ar-ritur tanim nuk do t shihet nga qytetart si nj paqe q ia vlen t jetohet. Evropa duhet t mbshtes projektin e pr-bashkt t paqes e siguris, n mnyr q t mos gjendemi n pozicione, si ishte rasti i

Ukrains, ku u deshn shum m shum projekte e burime se sa do t ishin dashur m prpara, tha Rama.

Edhe kryeministri serb, Aleksandar Vui, apeloi pr investime nga ana e Evrops pr ndrtimin e projekteve t prbashkta rajonale. sht gj e mir, tha ai, t flasim me njri-tjetrin, por ne duhet

t shkojm m tej, n jetsi-min konkret t projekteve t prbashkta pasi kjo sht ajo q presin qytetart tan. N takimin e ardhshm n Vjen, pas 2 muajsh, duhet t kemi dika pr t ofruar e pr ti treguar kancelares gjermane Merkel e t gjithve ne. S pari e mbi t gjitha qytetarve tan. Duhet tu themi se po,

Ajo far dua t them, e vijoi fjaln ai, sht se prshpejtimi i integrimit n BE, pr t gjith ne sht me rndsi pr rajonin e Ballka-nit Perndimor, sepse rajoni sht i brisht dhe se nj sr problemesh ekonomike e politike na ndjekin e nuk mund t jem i verbr prball tyre. Pr t qen t ndershm, na duhen para nga Bashkimi Evropian, na duhen para pr t ndrtuar rrugt, hekurudhat tona e gjithka tjetr. Do t ishte e shklqyer nse nuk na jepni para, na thoni nse mun-deni. N t kundrt, ju lutem na thoni, sepse do t gjejm parat tona e do t investojm projektet tona. Jemi von sa i prket mbshtetjes ekonomike q duhet t na jap Bashkimi Evropian, edhe pse ne i kemi br thirrje me z t lart BE-s q t analizoj e shikoj situatn n rajonin e Ballkanit Perndimor e t na ndihmoj n mnyrn m t mir t mund-shme, tha Vui.

Vendet e Ballkanit: BE t investoj projektet e ndrlidhjes

kemi hartuar disa projekte t prbashkta q jan n proces e q kan t bjn me ndr-timin e rrugve, hekurudhave dhe t gjith e dim q kemi prcaktuar projektet tona m t rndsishme, pr t cilat ram dakord edhe n takimin e Brukselit n pranin edhe t komisionarit Han, deklaroi Vui.

si e pasqyruan mediat serbe vizitn e Vui n Tiran

Media serbe pasqyroi gjersisht vizitn e kryeministrit serb, Aleksandar Vui n Tiran.

Agjencia zyrtare serbe e lajmeve, TANJUG, i kushtoi nj hapsir t madhe ksaj vizite, ku binte n sy numri i kon-siderueshm i titujve lidhur me t, duke veuar sidomos pritjen e br nga autoritetet shqiptare dhe masat e larta t siguris pr mbarvajtjen e vizits.

Takimi i dy kryeministrave n Pallatin e Brigadave, sht takimi i tyre i dyt dhe i pari i nj kryemi-nistri serb n kryeqytetin shqiptar, shkruante TANJUG-u. Jasht ktij pallati, ku u zhvilluan bisedimet, Vui u mikprit n mnyr ceremo-niale, me roja nderi dhe me ekze-kutimin e himneve kombtare t t dy vendeve, shtonte agjencia. Pr kt vizit jan marr masa t larta sigurie, me monitorim nga toka dhe ajri, prfshir njsit antiterroriste, theksonte TANJUG-u.

N ndrkoh, rrjeti informativ serb, B92 thekson se kryeministri serb Vui falnderoi homologun shqiptar Rama pr pritjen e ngroht. Dy popujt tan jan fqinj, nj fakt

q nuk do t ndryshoj kurr, kshtu q ata duhet t zgjidhin t gjitha problemet e tyre me an t dialogut, kishte veuar B92 nga deklaratat e kryeministrit serb. Fakti sht q ne nuk biem dakord pr Kosovn. Serbia e trajton dhe do ta trajtoj at si pjes integrale t saj, ndrsa Shqipria si nj vend t pavarur. Megjithat, besoj se kto mospr-puthje mund t lehtsohen nprmjet dialogut, theksoi Vui.

A g j e n c i a f r a n c e z e e lajmeve AFP shkruante se vizita e kryeministrit serb, Aleksandar Vui, sht nj vizit historike. Kryeministri serb, Aleksandar Vui zhvillon sot nj vizit histor-ike dyditore n Tiran, e para e nj shefi t qeveris serbe n Tiran,

q ka pr qllim prmirsimin e marrdhnieve delikate mes dy vendeve, shkruan AFP. Kjo vizit shoqrohet me masa t larta sigurie, me pranin e rreth 1.300 policve dhe forcave t tjera t zbatimit t ligjit, shton ajo.

A g j e n c i a g j e r m a n e e lajmeve, DPA shkruan se vizita e kryeministrit serb sht e nj rndsie t veant. Kryeministri serb, Vui filloi sot nj vizit t nj rndsie t veant n Shqipri duke shnuar kshtu vizitn e par t nj shefi t qeveris apo t shtetit serb n Tiran. Kjo sht vizita e kthimit e Vuiit pas asaj t Rams n Beograd, nntorin e kaluar, shkruan DPA-ja.

Edhe agjencia zyrtare turke e lajmeve Anadolu Agency e kon-sideron historike vizitn e kry-eministrit t Republiks s Serbis, Aleksandar Vui n Shqipri. N kuadr t vizits s tij historike dy ditore, Vui dhe delegacioni q e

shoqron jan pritur me nderime t larta shtetrore n nj ceremoni t organizuar n Pallatin e Brigadave n Tiran, njofton Anadolu Agency.

Kryeministrit shqiptar, Edi Rama, i ka uruar mirseardhjen homologu i tij serb, Aleksandar Vui si dhe zyrtarve t tjer. Kreu i qeveris serbe shoqrohet edhe nga zvendskryeministrja dhe ministrja serbe e Ndrtimit, Transportit dhe Infrastrukturs, Zorana Mihajlovi, shkruan AA-ja.

Vui pr televizionin serb: Vizita n Tiran, pozitive

Kryeministri i Serbis, Aleksandar Vui ka thn n nj interv-ist live nga Tirana pr televizionin serb, se sht nj vizit e mir dhe se jan uar porosi t mira. Kemi dallime dhe se kto jan vrejtur, por mendoj se guximshm jemi nisur drejt asaj q mund t na sjell mirqenie. Shum her kemi luftuar dhe i kemi br keq njri-tjetrit, por duam t ardhme n BE dhe prkundr asaj duhet q pr ne vet t kemi marrdhnie t mira, ka thn Vui.

Vui ka premtuar t ftoj biznesment shqiptar n Serbi dhe ata serb n Shqipri. Edhe kur kemi dallime, edhe kur kto dallime jan t mdha, ne duhet t flasim n mnyr t civilizuar, ka vijuar kryeministri serb.

Ai ka shtuar se, kushdo q sht kundr duhet ta kuptoj se mar-rdhniet shqiptaro-serbe jan t rndsishme pr t ardhmen. Na duhet nj ekonomi e mir dhe nj bashkpunim i mir, ka prfunduar Vui.

FAQE 10 E premte, 29 Maj 2015Fryma e Re

INTERVIsTA/ATsHItalia dhe Shqipria, mundsi pr t zgjeruar bashkpunimin ekonomik

Ambasadori i Repub-liks s Italis n Ti-ran, Massimo Gaiani n nj in-tervist pr Agjencin Telegrafike Shqiptare, ka deklaruar se Italia dhe Shqipria kan mundsi pr t zgjeruar akoma m tej bashkpuni-min e tyre ekonomik. Ambasadori Gaiani ka theksuar se n Shqipri ka nj numr t madh t siprmarrje t vogla dhe t mesme italiane, por ende sht i vogl numri i siprmar-rjeve t mdha. Ambasadori sht shprehur se dy sektort ky ku mundt bhet akoma m shum n Shqipri jan turizmi dhe bujqsia, ku ka nnvizuar eksperiencn dhe prvojn italiane q mund t jet shum e vlefshme.

Pr sa i prket rrugtimit t Shqipris n Bashkimin Evropian dhe vendeve fqinje, ambasadori Gaiani ka theksuar se, ky do t jet nj rrugtim i gjat q krkon mund, prpjekje dhe prkushtim nga ana e vendeve t Ballkanit Perndimor dhe Shqipris.

ATsH: Italia sht nj vend mik i Shqipris dhe kt e ka dshmuar n mnyr t prher-shme, por edhe ju tashm jeni nj mik i popullit shqiptar. Ju kemi ndjekur gjat qndrimit Tuaj n Shqipri n nj veprimtari in-tensive n qytete t ndryshme t Shqipris dhe jeni i njohur kudo. far mund t veonit nga puna Juaj n Shqipri n kt periudh t misionit Tuaj?

Ambasadori Gaiani: Para s gjithash do t doja t theksoja se e kam gjetur Shqiprin si nj vend jashtzakonisht mikprits, shum t hapur ndaj italianve, fakt ky q e ka lehtsuar mjaft misionin tim dhe punn time ktu, duke e br m trheqs dhe m interesant. Dshi-roj t shtoj gjithashtu se ekzistojn marrdhnie shum t mira mes italianve dhe shqiptarve e, si-kundr kam deklaruar dhe m par, bashkpunimi mes tyre, punt e realizuara mes shqiptarve dhe italianve prgjithsisht kan pasur sukses. Madje do t shtoja dhe nj tjetr aspekt, q i thjeshtzon ndjeshm kto marrdhnie, fakti q jemi shum t ngjashm me njri-tjetrin, pra kemi pak a shum t njjtn kultur, kemi pothuaj t njjtat tradita e zakone, jetojm relativisht n mjedise t prafrta, t ngjashme, kemi t njjtn klim e pr kt arsye jemi kaq t afrt e t ngjashm, kuptohemi mjaft mir.

ATsH: Keni pasur takime me njerz t politiks, t biznesit, t artit e kulturs dhe t fushave t tjera. Keni arritur t krijoni krahas puns edhe miqsi me ndonjrin prej tyre?

Ambasadori Gaiani: Sig-urisht q n profesionin ton sht e vshtir t ndahet jeta private nga puna, sepse n nj far mnyre, gjithka q i prket puns i prket edhe jets private, n kuptimin e mundsis s krijimit t marrd-

hnieve personale. Megjithat do t doja t theksoja faktin se kam mbetur me t vrtet i impresionuar nga interesi q kan ngjallur tek un shum prej personave me t cilt kam pasur marrdhnie pune dhe kontakte. Madje me disa prej tyre kam lidhur miqsi, i konsideroj miq t mir e shpresoj dhe uroj q edhe kur t kem prfunduar mis-ionin tim n Shqipri, ku fal edhe arritjeve t teknologjis, barrierat apo pengesat tashm kan rn, t mund t ruaj marrdhniet e mira t miqsis.

ATsH: Italia ka qen pran Shqipris n kt periudh tran-zicioni, shum pran n mnyr komplekse, por specifikisht ajo ka dshmuar mikpritje dhe mirkup-tim pr mijra shqiptar q banojn atje dhe jan integruar n jetn e ktij vendi. Si e vlersoni punn e shqiptarve n Itali?

Ambasadori Gaiani: Ko-muniteti shqiptar n Itali sht vlersuar njzshm nga italiant dhe nga Italia, jan integruar m s miri si dhe kan nj nivel t lart siprmarrjeje. Jan m shum se 30 mij siprmarrjet e krijuara n Itali prej shqiptarve. Pra do t thoja se ka nj vlersim t njzshm, nj njohje t rolit t tyre, duke nisur ndr t tjera nga nj imazh kolektiv q nuk ishte dhe aq i favorshm por q shqiptart, fal puns s tyre, arritn q ta prmbysin edhe kt imazh. Mjaft t theksoj ktu edhe nj fakt personal q m ka ndodhur s fundmi. Kam kryer ristruk-turimin e shtpis dhe kam pasur probleme me shum siprmarrs italian q kishin marr prsipr kryerjen e punimeve dhe q n njfar mnyre nuk respektuan marrveshjet e arritura dhe nj miku im m thot, si ka mundsi q nuk u je drejtuar shoqrive shq-iptare apo shqiptarve, sepse ata do t ishin n gjendje q t dorzonin punimet n kohn e duhur dhe me cilsin e duhur. Kjo tregon edhe nj her faktin q shqiptart n Itali jan m se t vlersuar dhe sidomos n sektorin ku ata punojn m tepr, n at t ndrtimit. Kjo tregon edhe nj her pra se jan tejet t vlersuar.

ATsH: ATSH dhe Albania Exellence realizuan vitin e kaluar n Vlor nj veprimtari lidhur me

shqiptart e suksesshm n bot. Nj pjes e madhe vinin nga Italia dhe ku kishin arritur t vendosnin gjurmt e tyre pozitive. N projek-tet tona t ardhshme sht realizimi i disa veprimtarive t tilla, jo vetm n Shqipri, por edhe n Itali. Si do e vlersonit nj nism t till?

Ambasadori Gaiani: Sig-urisht q bhet fjal pr nisma t jashtzakonshme, nisma t shklqyera. Kjo edhe nj her dsh-mon pr faktin se jan t shumt shtetasit shqiptar, t cilt kan dhn kontributin e tyre n vende t ndryshme t bots, n sektor t ndryshm n fusha t ndryshme, si n at t arteve ashtu edhe n pro-fesionet e lira, profesionet private, qoft dhe n fushn e mjeksis. Gjithashtu do t theksoja q kjo mund t prdoret gjersisht si nj potencial i mundshm q ata t prafrohen me realitetin shqiptar pr t dhn kontributin e tyre edhe pr Shqiprin dhe shqiptart, si sot ashtu edhe nesr. N njfar mnyre ky rrugtim sht i ng-jashm me rrugtimin q kan br italiant dikur. Sikundr Shqipria edhe Italia ka qen nj vend q ka njohur gjersisht fenomenin e emigracionit. Sikundr ka shum shqiptar, t cilt jetojn n vende t ndryshme t bots ashtu ka edhe shum italian q pr arsye t ndry-shme pune apo jo, jan larguar nga Italia dhe jetojn apo punojn n vende t tjera. Gjithsesi kjo sht nj pasuri q duhet prdorur n dobi t vendit t origjins.

ATsH: Komunikimi politik midis dy vendeve sht mjaft i mir. N gjykimin Tuaj i prgjig-jet nivelit t komunikimit politik, bashkpunimi ekonomik midis dy vendeve?

Ambasadori Gaiani: be-soj se t dyja dimensionet, si ajo politike ashtu dhe ajo ekonomike jan n nivel dhe n nj intensitet t lart. Pr sa u prket marrd-hnieve n fushn e politiks, mjaft t prmendim vizitat e ndryshme t funksionarve m t lart t shtetit, apo shkmbimet e vizitave nga t dy kraht. Ndrsa pr sa i prket fushs s ekonomis, do t doja t thoja q ka nj marrdhnie t veant dhe sht gjithnj e n rritje interesi i siprmarrjes dhe sipr-marrsve italian ndaj Shqipris,

sepse tregu shqiptar dhe Shqipria konsiderohen si nj treg dinamik me nj popullsi relativisht t re n mosh. Gjithashtu kjo lehtsohet edhe nga fakti q Shqipria ka ditur n vitet e krizs t regjistroj edhe rritje sado t vogl ekonomike. N kuadr t krizs q ka prekur Evropn e gjithashtu edhe Italin, sht prirja e siprmarrsve dhe siprmarrjeve italiane, sidomos t sektorit t manifakturs q t drejtohen apo t gjejn tregje t reja sikundr sht ai shqiptar e forma t reja bashkpunimi. Pra do t doja t theksoja q marrdhniet si n rrafshin politik, ashtu edhe n at ekonomik jan pak a shum n t njjtin nivel.

ATsH: Cilat jan fushat ku duhet shtrir m shum bashk-punimi ekonomik midis Shqipris dhe Italis?

Ambasadori Gaiani: Sig-urisht pr tiu prgjigjur ksaj py-etjeje mjafton t bjm nj analiz t siprmarrjeve italiane, t cilat jan t pranishme dhe ushtrojn veprimtarin e tyre n Shqipri dhe hasim ktu nj numr t madh siprmarrjesh italiane t vogla dhe t mesme, t cilat kan ditur dhe kan arritur t ndr veprojn dhe t lidhin marrveshje me paln tjetr, pra me paln shqiptare. Sigurisht ktu vihet re nj munges apo nj numr m i vogl pranie e siprmarrjeve t mdha, besoj se ky sht dhe sektori q duhet nxitur m tej, krahas siprmarrjeve t vogla dhe t mesme, pasi sht e rndsishme q n disa sektor t caktuar strategjik t ekonomis t kemi pranin e shoqrive t mdha, t cilat t japin ndihmesn e tyre n zhvillimin e vendit.

ATsH: Biznesi italian sht prezent n Shqipri m shum se nga do vend tjetr. Mendoni se ka hapsira t tjera pr ta rritur kt prezenc dhe cilat mund t jen ato?

Ambasadori Gaiani: Sig-urisht q po. Pavarsisht pranis s siprmarrjeve italiane ekziston hapsira e duhur pr t rritur m tej kto marrdhnie dhe kto marrveshje. Sigurisht sikundr e prmenda, prania e siprmar-rjeve t mdha sht disi e vogl, megjithat ekziston mundsia dhe gjithashtu ekziston interesi i lart pr t investuar n Shqipri dhe pr t qen t pranishm n Shqipri. Pavarsisht krizs n kto vitet e fundit, marrdhniet apo shkmbimet ekonomike mes dy vendeve tona kan njohur rritje. Kjo fal edhe nj faktori t rndsishm do t thoja, sikundr sht liberalizimi i vizave, ka e bri edhe m dinamike kt marrdhnie. Gjithashtu sht e rndsishme q krahas rritjes s pranis t siprmarrjeve t mdha, t rrisim gjithashtu apo zgjerojm sektort apo fushat e tjera t mar-rdhnieve ekonomike me interes

t prbashkt. ATsH: Italia prbn pr

Shqiprin partnerin m t rnd-sishm n shkmbimet tregtare. Megjithat mundsit jan q ky volum t rritet. N gjykimin Tuaj, cilat jan ato sektor q ky volum tregtar me interes t ndrsjell mund t rritet n t ardhmen?

Ambasadori Gaiani: Do t doja t ndalesha kryesisht n dy sektor ky t ekonomis, si-kundr jan turizmi dhe bujqsia. Mendoj se n kto dy sektor t rndsishm, Shqipria mund dhe ka t gjitha potencialet pr t dhn m shum, pr tu pasuruar dhe sigurisht pr t njohur nj zhvillim t duhur ekonomik dhe sigurisht prania dhe ndihma e Italis mund t jet mjaft domethnse n kto dy sektor. Krahas ktyre dy sek-torve do t doja m tej t rendisja sektort tradicional, sikundr sht ai i manifakturs ku, gjith-sesi prania e siprmarrjeve italiane sht tejet e rndsishme dhe n nj numr t konsiderueshm, por q gjithsesi mund t zgjerohet m tej. Pr t kaluar m tej n sektorin e energjis, nj sektor q mund t zhvillohet m tej duke pasur para-sysh potencialin e Shqipris, e cila sht e pasur me burime energjetike dhe krahas ksaj kemi nj interes n rritje t siprmarrjeve dhe sipr-marrsve italian, t cilt ndjekin me interes zhvillimet n Shqipri pr t br t mundur q ky interes t shndrrohet n veprime konkrete apo n investime konkrete. Pr t kaluar m tej edhe n sektorin e shrbimeve, nj sektor q mund t njoh forma t tjera bashkpunimi. N kt sektor mjafton t rendisim at t Call-centrave, por q mund t zgjerohet dhe me trajtimin e t dhnave apo me forma t ndryshme bashkpunimi, m t sofistikuara.

ATsH: Turizmi mbetet nj aset i rndsishm kombtar pr Shq-iprin. Italia ka nj prvoj mjaft t madhe n kt drejtim dhe sht nj nga destinacionet turistike m t preferuara t bots. Cilat jan ato rrug q ju gjykoni se jan efektive q kjo prvoj t shfrytzohet pozi-tivisht n Shqipri?

Ambasadori Gaiani: Sig-urisht q Shqipria paraqet poten-ciale t mdha si pr sa u prket burimeve natyrore, por edhe sa i prket trashgimis kulturore, historike dhe arkitekturore, ende t pashfrytzuara. Besoj se sht e nevojshme q Shqipria t zgjeroj m tej kapacitetet e saj t mikpritjes si prgjat bregut ashtu edhe n zonat m t thella, n zonat malore, me peizazhe natyrore q trheqin shum turist, ku edhe mungon disi dora e njeriut. E gjitha kjo krkon infrastruktura e shrbime mikpritjeje t nevojshme dhe Ita-lia mund ta ndihmoj Shqiprin t arrij synimet e saj. sht nj sektor, sikundr e that ju, n t cilin kemi nj prvoj t madhe e kemi nj ngjashmri kemi t

njjtin mjedis, apo peizazh, si n Itali, ashtu edhe n Shqipri, ndaj ky bashkpunim do t ishte tejet i rndsishm. Gjithashtu, mjafton t prmendim faktin q tashm n kuadr t nj bote t globalizuar, nj vend apo rajon i vetm, nuk mund t jet konkurrues n arenn ndrkombtare, n qoft se nuk bashkpunon me vendet e tjera. Nse marrim nj turist kinez, brazilian apo indian q viziton Evropn paraplqen t vizitoj disa vende, disa realitete. Besoj se Adriatiku paraqet kto veori, sht nj hapsir q na bashkon dhe t gjitha ato vende q lagen nga deti Adriatik duhet t jen n gjendje t bashkpunojn dhe t pasurojn m tej vlerat dhe traditat e tyre, pr t qen m konkurrues. Kjo prputhet m s miri edhe me politikn apo me strategjin e BE, pr sa i prket makro-rajonit Adriatiko-Jonian q ndr t tjera ka si prparsi pikrisht turizmin, ruajtjen e mjedisit dhe detit, pasuri kto t prbashkta, ka duhet t na shtyj t punojm krah njri-tjetrit, n interesin ton t prbashkt.

ATsH: Italia sht pjes e Bashkimit Evropian me nj rol shum t rndsishm. Mbshtetur n prvojn Tuaj si pjes vendim-tare e ktij unioni, si e parashi-koni rrugn q po ndjekin vendet jo antare n prpjekjen pr t antarsuar n BE? sht fjala pr Shqiprin dhe vendet fqinje me t.

Ambasadori Gaiani: Para s gjithash mendoj se sht nj rrugtim i pashmangshm. Pr Shqiprin sikurse dhe pr ven-det e tjera t Rajonit, besoj se sht n interes t tyre kahja drejt rrugtimit Evropian, drejt shtpis s prbashkt evropiane. Kto vende kan qen gjithnj pjes e Evrops, pr vet historin, kul-turn, ekzistencn e popujve t tyre, kan qen evropiane. Ndaj sht dhe udha e natyrshme q duhet te ndjekin. sht nj rrugtim i gjat, plot vshtirsi e pengesa q duhen kaprcyer. Pr kt nevojitet durim me vetdijen se nuk do t jet e thjesht, por q gjithsesi prbn ob-jektivin q popujt e Ballkanit duhet t synojn pr t gjetur veten n at q sht bota e tyre, pr tu siguruar brezave t ardhshm nj t ardhme m t sigurt e me perspektiva m t mdha mirqenieje. Disa vende kan shprehur dhe shenja mos-besimi ndaj Bashkimit Evropian, sikundr e dshmuan dhe zgjedhjet e fundit. Si evropian, duke qen se pjesn m t madhe t karriers sime profesionale ia kam kushtuar ktyre temave dhe puns n dobi t rritjes s Evrops, kam bindjen se sht n interes t vendeve t Ball-kanit t prafrohen me Bashkimin Evropian, pa mohuar faktin se, si gjithka q ka nj vler t caktuar, krkon dhe nj sakrific e nj mim t caktuar. Pavarsisht ksaj, sht mimi i atyre masave q gjithsesi jan t dobishme pr zhvillimin e vendit. Kur bhet dika pr Evropn, duhet t kemi parasysh faktin se kto gjra gjithsesi do t bheshin n interes t Vendit.

ATsH: Duke ju falnderuar pr intervistn, m lejoni tju uroj pr festn Tuaj kombtare dhe suksese n misionin Tuaj!

AMBAsADORI ITAlIAN GAIANI

FAQE 11 E premte, 29 Maj 2015Fryma e Re

Abdurahim AsHIKU

EMIGRACIONVERA SHKURTI, MSUESE EDHE N ISHULLIN E SIROSIT

Parashqevia: Un dua q rrnjt tona mos t humbasin. Un ika shtatmbdhjet vjee dhe n qoft se nuk do ti msoj fmijs time gjuhn, nuk do t arrij dot fmija im tia msoj fmijs s vet. Dhe e mendoj q kta fmij duhet t flasin shqip me gjyshin e me gjyshen. Si mund tu flasin fmijt? Tu flasin greqisht? T mrzitet gjyshi dhe gjyshja? Vera: Un vrtet mbaj ann e bukur, sepse kthehem me mbresa, sepse e di shum mir se t enjten tjetr m presin fmijt q t vete prsri. M presin n port. Dhe n mes t turms s njerzve jan dy fmij q m krkojn me sy se ku sht msuesja... Nj grek: Ajo q bn kjo up, sht me gjith mend dika e madhe, pasi sht e vshtir n kto kohra q jetojm t gjesh nj njeri, q e bn pa asnj lloj shprblimi...

Ky dokumentar u kushtohet t gjith msuesve t diaspors q mes sakrificash, duke prbal-

luar vshtirsit e prditshme t jets, gjejn kohn e mundsin t mbajn gjall shkndijat e gjuhs

amtare. Kshtu e mbyll syrin ekrani i vogl

n rrfenjn pr Vera Shkurtin, q kaprcen dallgt e detit pr tu msuar gjuhn e nns fmijve

shqiptar n dy ishuj t Cikladeve n Egjeun prush ishujsh. E mbyll duke hapur kraht n nj prqafim q nuk sht par ndonjher pr mbijetesn e gjuhs shqipe, mbi-jetes q lart n qiellin e zotave t politiks shqiptare askush nuk e shikon, askush nuk e dgjon, askush nuk e lexon, askush nuk merr laps e letr ta shkruaj...

Bi s e d a v a z h d o n . Parashqevia: Un dua q rrnjt tona mos t humbasin. Un ika shtatmbdhjet vjee dhe n qoft se un nuk do ti msoj fmijs time gjuhn, nuk do t arrij dot fmija im tia msoj fmijs s vet. Dhe e mendoj q kta fmij duhet t flasin shqip me gjyshin e me gjyshen. Si mund tu flasin fmijt? Tu flasin greqisht? T mrzitet gjyshi dhe gjyshja? Vera: Un vrtet mbaj ann e bu-kur, sepse kthehem me mbresa, sepse e di shum mir se t en-jten tjetr m presin fmijt q t vete prsri. M presin n port. Dhe n mes t turms s njerzve jan dy fmij q m krkojn me sy se ku sht msuesja... Po xhironim filmin nn kureshtjen e shum njerzve, kur nj papaq si u thon grekt motoikletave t vogla si lodra fmijsh, ndalon jo thjesht pr kureshtje, sepse t tilla skena jan t zakonshme n nj ishull grek turistik, por i kishte br pr vete Vera, donin q ta thoshin fjaln e tyre pr T. Ishte e natyrshme q mbi fytyrat e tyre t qeshura t ndalej syri i kristalt i kamers. Dhe ja biseda e tyre e f ik-suar n sinkron me z e figur: I pari: Vera po bn dika t rndsishme. I dyti: Ngadal ore mik, ngadal. I par i : Dhe pa asnj f i t im,

pa asnj grosh, me pak fjal. I dyti: Dhe jo vetm n nj ishull. I pari: Mos qesh, kjo sht vler. I dyti: Eh mir, thuaje t shkretn. I p