HasMalsi e MadheShkodrKurbinLezhMirditDibrKlosMatTiranKamz

KavajRrogozhinDurrsKrujShijakBelshElbasanGramshLibrazhdPrrenjasDivjakFier

LushnjePatosBeratPolianKorPogradecKlcyrMemaliajTepelenVlorSarandKonispol

FRD prfaqsohet me kshilltar nga Hasi n Konispol

GAZET INFORMATIVE, POLITIKE, EKONOMIKE, SOCIALE, KULTURORE VITI 2 Nr. 77 E premte, 26 Qershor 2015

shtja e prons do t vazhdoj t mbetet ende sfid pr qeverin shqiptare...

Zgjedhjet, mes suksesit dhe dshtimit

VOTO 32

Adresa: Bulevardi George W. Bush, Nr.15/1, Tirane-mail: gazeta.frymaere@gmail.come-mail: info@frd.alKryeredaktor: Agim ZekaMob: +355 69 21 15 769Marketing: +355 69 40 55 244

Edlira ABAZI

Editorial

fq. 2

HITHRA E FRYMS S RE

SUKSES I MERITUAR I FRD N ZGJEDHJET LOKALE T 21 QERSHORIT

OPINION POLITIK E DITS

Diferenca PD humbet besueshmrin, t

djathtt kan nevoj pr nj alternativ

t re

Rikthehet Lazarati, kush fshihet pas?

Rnia e prqindjes s numrit t votuesve, i cili mund t kaloj edhe pa u vn re mir, ishte tregues se politika nuk mund t luaj m me durimin qytetar

far ndodhi 24-or pas publikimit t rezultatit, ku PD fitoi bindshm me 94,41%. Pse u tensionua situata n fshatin e vogl t Gjirokastrs? Ngjarja kriminale merr ngjyra misterioze, kur dgjon retorikat politike, disa e quajtn hakmarrje t popullit lazaratas ndaj ndrhyrjes s nj viti m par t Policis s Shtetit...

fq. 3 fq. 5 fq. 2Majlinda BUSHJA

Mazhoranca, mes skepticizmit t shumkujt q mendoi se do t kishte rrjedhje si rezultat i kostove t reformave q synojn t ngren shtetin, mundi srish t jet fituese me potenc vote popullore. Kodi Zgjedhor mundi edhe kt radh, krahas procesit t Hasanizmit t politiks, t krijoj ngre t tjera q nisin nga prqendrimi i pushteteve n nj dor e deri te lufta brenda llojit. Parlamentet lokale do t ken edhe ndonj penel tjetr ngjyre, ku FRD jashtparlamentare ka arritur t ket kshilltar n shum nga bashkit e vendit

FAQE 2 E premte 26 Qershor 2015Fryma e Re

Edlira ABAZI

EDITORIAL

KRIMI

Zgjedhjet, mes suksesit dhe dshtimit

RIKTHEHET LAZARATI, KUSH FSHIHET pAS?

Mazhoranca, mes g j i th skept i -cizmit t shumkujt q men-doi se do t kishte rrjedhje si rezultat i kostove t refor-mave q synojn t ngren shtetin, por kan prekur masat e gjera n parametrat e nivelit minimal t jetess, mundi sr-ish t jet fituese me potenc vote popullore. 46 bashkit e fituara nga ASHE, prball 15 bashkive q do t udhhiqen nga APPD, flasin pr kt fitore.

Rezultatet nuk kishin si t mos bnin optimist Kryem-inistrin Rama, i cili n daljen e par publike pas zgjedhjeve deklaroi krenarin e tij pr, zgjedhjet m t qeta, m t lira dhe m t ndershme q jan zhvilluar ndonjher. Q nga Tropoja deri n Konispol u zhvilluan zgjedhje qytetare. Qeveria bri q pr her t par t mos mbyllej asnj shkoll pr t uar nxns dhe msues pr t shkuar n mitingun e Kryeministrit apo shefit t Kuvendit, pr her t par t mos ushtrohej presion nga asnj punonjs i shtetit, t mos implikohej

Mazhoranca, mes skepticizmit t shumkujt q mendoi se do t kishte rrjedhje si rezultat i kostove t reformave q synojn t ngren shtetin, mundi srish t jet fituese me potenc vote popullore. Kodi Zgjedhor mundi edhe kt radh, krahas procesit t Hasanizmit t politiks, t krijoj ngre t tjera q nisin nga prqendrimi i pushteteve n nj dor e deri te lufta brenda llojit. Parlamentet lokale do t ken edhe ndonj penel tjetr ngjyre, ku FRD jashtparlamentare ka arritur t ket kshilltar n shum nga bashkit e vendit

asnj forc e ushtris pr t hedhur akll elektoral pr votat e kandidatve t push-tetit, t mos sigurohej asnj mbshtetje nga policia pr t fortt pr vota pr llogari t pushtetit, t mos hapeshin dy-ert e burgjeve pr kriminelt me damk, si ndodhte deri n 2013.

Por prtej ktyre deklar-imeve, shum ujra duket se ngacmojn procesin gati t prfunduar dhe projektojn nj t nesrme politike prob-lematike. Pavarsisht nga graviteti i votave t ASHE-s, nj acar duket se kapluar marrdhnien e ngroht n dukje t PS dhe LSI-s. Pr t kuptuar kt nuk ka nevoj t jesh i kujdesshm dhe ndjeks i holl detajesh i deklaratave politike. Pas shprthimit t Luan Rams mbi pazarin q kt radh ndonse i ngjante atij t Roskovecit, u zhvillua n Pogradec, kampet ale-ate nisn t deklarojn se kush e kush ka dominanc n kshillat bashkiak. Parla-mentet lokale do t ken edhe ndonj penel tjetr ngjyre, ku FRD jashtparlamentare ka arritur t ket kshilltar n shum nga bashkit e vendit, bashk me PDIU-n

e Idrizit dhe PR e Mediut, t dyja parti parlamentare. Por nuk ka dyshim se pavarsisht ktyre ndikimeve, zhvillimi i punve dhe cilsia e tyre, do t varen nga lvizjet e topit n trekndshin PS-PD-LSI.

Kodi Zgjedhor mundi edhe kt radh, krahas pro-cesit t Hasanizmit t poli-tiks, t krijoj ngre t tjera q nisin nga prqendrimi i pushteteve n nj dor (Shq-ipria ka n 70% t territorit t saj nj ngjyr) e deri te lufta brenda llojit (prballjet e pritshme PS-LSI). Ksisoj premtimet pr lulzim t bashkive t reja, prtej mung-esave ende t legjislacionit q do t rregullojn mbarvajtjen e punve, rreket t bjer n

konfliktualitetin e nj lufte t heshtur q do t zhvillohet brenda kshillave bashki-ak, si dhe mes bashkive t drejtuara nga orientime t ndryshme politike. Dhe ktu prballja PS-LSI duket se do t prevaloj mbi prballjen e zhvillimit midis bashkive t ngjyrosura vjollc dhe blu.

Konfigurimi i till i harts s re territoriale do t ishte dmi m i pakt nse posht ktyre zgjedhjeve nuk do t flinin akuzat pr blerje vote, financime mar-ramendse t mbshtetsve dhe vjedhjen e vots npr kutit e numrimit. T gjith ata q administruan procesin e din mir se procesi n vendet e numrimit nuk ishte

i paqt. Palt matn forcat pr kshillat bashkiak dhe ndonse ngjarja e Malsis s Madhe dhe Fierit u bn pub-like, qindra e mijra beteja t vogla u zhvilluan n do VNV (vende t numrimit t votave) pr do vot. FRD-s iu desh t prballej dhe t humbte n kto vende vota, t cilat ndonse numroheshin m pas, nuk u pasqyruan n procesverbale ose u shpal-ln t pavlefshme. Kora, Prmeti, Gjirokastra, Dur-rsi, Tirana etj., jan disa nga vendet ku problematikat ishin t shumta dhe ku FRD rrezikon t humbas kshill-tarin e dyt pr nj grusht votash t hedhura n kosh prej numruesve partiak. Kta t

fundit bashk me gjith ad-ministruesit e tjer t procesit jan t bekuar nga Kodi n nj aktivitet kaotik, partiak dhe aspak ligjor.

N kto kushte, opti-mizmi nuk ka vend pr tu shpalosur. Madje shqetsimi duhet t nis t na brej me t njjtin intensitet q bashkit e reja na thrrasin drejt nisjes s punve publike. Procesi i qet ka shum ujra q do e brejn nn t. Mes tyre sht nevoja e nxitur pr ri-shikimin formuls zgjedhore kushtetuese dhe rishikimi i Kodit zgjedhor n prshtatje me problematikat e dala edhe nga ky proces. Tek parashtro-jm kt krkes, bie dakord me Kryeministrin Rama se, nuk sht individi q kor-rupton sistemin, po sistemi q korrupton individin. Jasht prpjekjes pr t rregulluar sistemin, n kt plan q fla-sim, ka pak gjas t bhet re-alitet pohimi i Kryeministrit se, ka lindur nj Shqipri e re e gjenerats tjetr, nj Shqipri e re, e qytetarve t barabart.

Nj ngjarje tragjike ka ndodhur mngje-sin e t mrkurs n Lazarat, ku nj efektiv i Forcave Renea, Ibrahim Basha, 31 vje ka mbetur i vrar dhe dy efektiv t tjer jan pla-gosur. Lajmi q shokoi vendin e mobilizoi forcat e Policis, t cilat kan mbi 24-or q patrullojn fshatin e vogl n jug t vendit pr t kapur autort. Ngjarja kriminale merr ngjyra edhe m misterioze, kur dgjon retorikat politike, si dhe kur e vendos kt ngjarje n rendin kronologjik, pra 1 dit pas prfundimit t numrimit t votave t zgjedhjeve lokale n fshatin e Gjirokastrs, ku PD-ja fitoi bindshm me 94,41% t votave. Disa e quajtn hakmarrje t popullit lazaratas ndaj ndrhyrjes s nj viti m par t Policis s Shtetit n kt fshat, t ashtuquajtur Republika e Hashashit.

far ndodhi 24-or pas publikimit t ktij rezultati dhe pse u tensionua situata n fshatin e vogl t Gjirokastrs? Pak minuta pas publi-kimit t lajmit se nj efektiv policie i Forcave RENEA ka mbetur i vrar n Lazarat dhe dy efektiv t tjer mbetn t plagosur, PD, prmes nj njoftimi pr shtyp ka krkuar nga Policia e Shtetit t zbardh ngjarjen n mnyr t detajuar me transparenc t plot, si dhe t vendos para

drejtsis autort, ndrsa ka krkuar nga banort e Lazaratit q t ruajn qetsin, duke mos u br pjes e provokimeve kriminale. Pas ksaj dekla-rate, Kryeministri Rama, pasi vizitoi t plagosurit n spitalin Ushtarak reagoi duke thn se jan faqezinj ata q flasin me dy kuptime. Nga krahu tjetr, Ministri i Punve t Brendshme, Saimir Tahiri, Kryeprokurori i Krimeve t Rnda, Ad-nan Xholi, si dhe Kryepolici, Altin Qato u nisn drejt Gjirokastrs nga ku planifikuan operacionin policor, si dhe shpalln listn me 21 persona t krkuar si t dyshuar pr ngjarjen. Nxitimi i Policis n kt drejtim bri q n listn prej 21 personave t dyshuar t kishte persona t shpallur

n krkim m hert, apo t cilt jan duke kryer dnimin n burg, si dhe persona t cilt nuk jan ndodhur n fshatin Lazarat n momentin e ngjarjes, si sht dshmuar nga vet dorzimi i disa prej tyre n komisariatin e policis Fier, Vlor apo Tiran. Vet ministri i Brendshm, Sajmir Tahiri n nj prononcim nga Gjirokastra e quajti akt terrorist, por pa specifikuar nse aktiv-iteti i grupit t armatosur q qlloi mbi policin lidhet me ekstremizmin fetar dhe infiltrimin e elementve terrorist.

Xhuliano Mato, 17 vjeari i kapur ditn e djeshme me nj arsenal municionesh dhe nj automjet t bardh q dyshohet se u prdor pr t futur n kurth policin, raportohet t ket thn se grupi i zjarrit sht i pajisur me arm t sofistikuara dhe snajpera, ndrsa n profilin e tij n facebook ka mesazhe dhe fotografi me prmbajtje fetare. Ekstremizmi fetar i frymzuar nga ISIS sht nj nga pistat jo pr tu injoruar, por q n kt rast mund t hidhet pr t devijuar hetimin nga qllimi i vrtet i sulmit mbi policin dhe organizatort. Policia nuk e ka mbshtetur pistn e elementve terrorist dhe shpalli nj list t prhershme me disa persona, nj pjes e t cilve ishin n krkim q prej nj viti, ndrsa

njri nga t dyshuarit e policis rezultonte n burg. Nga sa duket, edhe vet policia u gjet e paprgatitur dhe nse do t kishte informacion pr grupe terroriste jo vetm do ishte deklaruar pr kt krcnim q lidhet me sigurin kom-btare, por edhe do kishte operuar ndryshe n terren. Por deklaratat apo qndrimi m i fort lidhur me kt grup kriminal, q po krkohet n Lazarat sht ajo e deputetit tq LSI-s, Spartak Braho. Kreu i Komisionit t Siguris thot se gjithka ka prapavij politike. E kam paralajmruar edhe m par kt skenar dhe ja q na z n befasi Kamorra berishiane. sht e pajustifikuar toleranca ndaj nxitjes verbale t Berishs, q u bn kriminelve edhe gjuhs s helmatisur t Lul Bashs, q nxjerr lot krokodili dhe sulmon policin. Nuk ka dyshim q kan frymzim dhe suport politik. Sera kriminale e ndrtuar, t ciln tani e prdor PD e Bashs, nuk po kultivon dot hashash n Lazarat, por po rrit e trajnon kontingjentin kriminal pr t marr me do mim Republikn e Hashashit. Kjo ten-tativ pr t ripushtuar Lazaratin ka muaj q po e teston shtetin dhe shenjat kan qen t qarta, por mesa dukej po pritej fushata zgjedhore, ka thn Braho, i cili qartson ndarjen n llogore t ndryshme t politiks shqiptare. Pra, edhe n nj rast kur humbet jeta e nj efektivi policie, politika n vend q t bashkohet, thellon ndasin e saj, duke u br bashkfajtore e ktij akti kriminal, q i mori jetn nj bashkombasi ton t pafajshm, q dha kontributin e tij pr vendin ton gjat misionit t tij n Irak dhe Afganistan.

FAQE 3 E premte 26 Qershor 2015Fryma e Re

Kur fitorja sht e madhe edhe pritshmrit jan n t njjtat nivele, po n t njjtat nivele sht edhe zhgnjimi, kur nuk realizohen kto pritshmri.

Rnia e prqindjes s numrit t votuesve n kto zgjedhje, i cili mund t kaloj edhe pa u vn re mir, ishte tregues se politika nuk mund t luaj m me durimin qytetar, ku ndjenja e prgjegjsis duhet t karakterizoj t dyja palt (si qytetart dhe qeverin) pr prmirsimin e jets son t prditshme.

OPINION

Gjergji MIMA

DiferencaMajlinda BUSHJARe z u l t a t e t p r zgjedhjet lokale

t 21 qershorit 2015 nxorn fitues koalicionin e majt Aleancn pr Shqiprin Evropiane, e cila kishte n koalicionin e vet 37 parti. Jo vetm e nxorn fituese, por ajo arriti t merrte bashkit m t mdha n vend, si Tirann, Durrsin, Fierin, Korn, Elbasanin, Vlorn etj. Megjithse, koalicioni i majt triumfoi n kto zgjedhje, u vun re disa diferenca q specifikojn kto zgjedhje.

S pari, gara pr zgjed-hjen e kryebashkiakut t Tirans, ku z. Erion Veliaj, kandidati i s Majts triumfoi me diferenc t thell votash prball kandidatit t ko-alicionit t djatht, dr. Halim Kosovs, jo pak, por me mbi 43.000 mij vota.

Sipas kndvshtrimit tim, ky nuk ishte ndshkim pr doktor Kosovn, por pr punt e pakryera t kreut n largim t Bashkis s Tirans, z. Basha. Si mund ti jepej besim dhe vota ko-alicionit t djatht, kur ai nuk mundi t justifikoj besimin e mparshm t dhn nga

qytetart n zgjedhjet lokale t vitit 2011? Apo si thuhet shpesh mes qytetarve, q ai nuk la asnj shenj gjat mandatit t tij 4-vjear pr Tirann. Historia e tramit apo zgjatimit t bulevardit t Tirans mbetn ve n letr, pr mos t shkuar m tej me punt e prditshme t kryera jo mir. Ishin kto nj arsye e fort q stepi shum qytetar t mos e jepnin votn koalicionit t djatht. Politika boshe e qeverisjes s z, Basha nuk e la pa ndshkuar Ale-ancn Popullore pr Pun dhe Dinjitet, veanrisht Partin Demokratike n kto zgjedhje. Kjo kosto iu faturua pa t drejt kandidatit aktual z. Kosova, i cili megjithse spikat pr vlerat e tij njerzore dhe intelektuale, nuk arriti t zbus paknaqsin dhe zemrimin e qytetarve ditn e zgjedhjeve.

M shum se shtje vlerash t njrit apo tjetrit kandidat, mbizotroi mbi t gjitha forca e ndshkimit dhe paknaqsis qytetare. Punt e pakryera t z. Basha gjat mandatit t tij katrvjear, bn hije mbi figurn e kan-didatit aktual pr bashkin e Tirans, dr. Kosovs, duke e br kt t fundit t humb-te thell n kto zgjedhje, n bashkin q ka brenda

saj numrin m t madh t qytetarve n vend.

N tjetr diferenc q u vu re n kto zgjedhje lokale t 21 qershorit 2015, ishte rnia e numrit t votuesve me mbi 200 000 mij votues, krahasuar me zgjedhjet e prgjithshme t vitit 2013. Pse qytetart nuk shkuan n kutit e votimit dhe nuk u prsrit historia e nj milion shuplakave? Elektorati i zh-gnjyer nga politika shqiptare n prgjithsi dhe strategjit e saj t vjetruara, nuk mundi t bindej nga premtimet e ksaj fushate. Mosbesimi te politika reflektoi kt her n votn qytetare me absteni-min. Kjo ishte kategoria q priste m shum veanr-isht, nga qeverisja aktuale s cils m par i dha besim t plot prmes vots s tyre. Megjithse, koalicioni i majt triumfoi n kto zgjedhje, ai triumfoi n nj pjes t votuesve, t cilt morn pjes n votime, por q nuk pr-bjn shumicn e qytetarve, po t kemi parasysh q n votime morn pjes vetm 48% e qytetarve me t drejt

vote n rang kombtar. M shum se gjysma e qytetarve t Shqipris u lkundn mes mosbesimit, indiferentizmit dhe zhgnjimit, pr shkak t sjelljes s politiks s deritan-ishme. ka tregon se punt nuk shkojn edhe aq mir sa duken dhe qeverisja nuk qn-dron mbi themele t forta, si ajo mund t imagjinoj.

Ende PS sht forc e par n vend, por n krahasim me zgjedhjet e prgjithshme t vitit 2013 ajo ka psuar nj tkurrje, ndrkoh LSI po rrit numrin e saj t votuesve dhe prkrahsve. Ndoshta, do vij koha, pavarsisht se mund t duket i dobt si arsy-etim, q LSI-ja t jet forca e dyt n vend e t krkoj m shum pr t rritur numrin e prkrahsve t saj. Megjithse thuhet se jan nn nj om-brell (PS-LSI), asnjher kjo ombrell nuk sht e sigurt, pasi vet strategjit e partive politike karakterizohen nga t papritura t mdha koh pas kohe.

Ndrkoh, diferenca e tret e dukshme e zgjedhjeve aktuale sht diferenca midis

bashkive t fituara nga e Ma-jta dhe e Djathta. N kto zgjedhje lokale t zhvilluara me hartn e re territoriale, Aleanca pr Shqiprin Ev-ropiane fitoi 45 bashki, kra-hasuar me 15 bashki t fituara nga Aleanca Popullore pr Pun dhe Dinjitet. Ky pozi-cionim i elektoratit n nj kahe m shum se shtje be-simi reflektoi, arsyetimin e tij. Pretendohet q bashkpunimi pushtet qendror-pushtet lokal t jet m i leht nse i prka-sin t dyjave nj kahu politik. Sepse, tek e fundit qytetart presin zgjidhjen e problemeve t tyre, pavarsisht ngjyrs politike q i udhheq dhe demokracis s brendshme. Shpesh mnjanohet demokra-cia, pr hir t zgjidhjes s problemeve t prditshme.

Gjith arsyetimi qytetar ka nj rrjedh t ftoht logjike, por q n t vrtet nuk i bn mir shndetit t demokra-cis. Nse duam demokracin e vrtet duhet t pranojm edhe diversitetin apo zrin ndryshe, pasi zri ndryshe sht pjes plotsuese e gjith mendimit qytetar. Sado pre-tendohet q shumica ka t drejt, shumica nuk prfaq-son t trn dhe jo domos-doshmrisht alternativn m t mir, por at q i prshtatet

shijeve dhe mentalitetit t saj. Pavarsisht se, koalicioni i majt sht zgjeruar si me pjesmarrjen e partive dhe t bashkive t fituara pa pranin e zrit t kundrt, opozits, ai do t konsumonte vetveten.

T tri kto diferenca thelbsore q spikatin n zgjedhjet lokale t 21 qer-shorit 2015, vn n dukje hu-morin e lkundur t elektoratit n Shqipri, i cili ka filluar t ndrgjegjsohet e t mos i jap m politiks besimin e verbr. Besimin e verbr q nuk on askund.

Besim q kto vite sht nprkmbur nga poli-tika shqiptare gjat viteve t strzgjatura t tranzicionit demokratik, q sht mun-duar ti ndaj qytetart n t majt e n t djatht, e t fus ndjenjn e prarjes dhe jo t bashkimit qytetar.

Rnia e prqindjes s numrit t votuesve n kto zgjedhje, i cili mund t kaloj edhe pa u vn re mir, ishte tregues se politika nuk mund t luaj m me durimin qytetar, ku ndjenja e prgjegjsis duhet t kara-kterizoj t dyja palt (si qytetart dhe qeverin) pr prmirsimin e jets son t prditshme.

Mini turneu i futbollit q do t zhvillohet t dieln, m 28 qershor, n stadiumin e qytetit t Orikumit, do t jet nj turne ndryshe nga t tjert. Ky turne nuk do t ket qllim kryesor at t fitimit t nj kupe, apo t nj trofeu sportiv dhe mbi t gjitha, jo t nj vlere monetare n fund t tij pr ekipin fitues.

Aktiviteti zhvillohet pr her t par, por ka synimin t bhet nj aktivitet i prvitshm, t paktn kshtu e mendojn organizatort e tij. N kt rast, futbolli sht vetm sebepi pr tu mbledhur njerzit s bashku, ndrsa qllimi sht t promovohen mar-

rdhniet njerzore t barazis midis njerzve dhe t mos diskriminimit n do fush t jets, ashtu edhe n sport.

Gjithka do t zhvillohet brenda nj pasditeje, m 28 qershor 2015, duke filluar nga ora 16:00 n stadiumin e qytetit t Orikumit, qytet q tashm edhe zyrtarisht, bn pjes n Bashkin e madhe t Vlors. Nj aktivitet kul-turor dhe shoqror, pa harruar aspektin sportiv, i organizuar nga Albania Viaggi, nj agjenci turistike e bazuar n Orikum, por q gjithmon ka qen aktive n promovimin social dhe kulturor t Shqipris si brenda ashtu edhe jasht shtetit n bashkpunim me shoqatn BFAKE, nj pik referimi n kt drejtim n qytetin e Lees, n jug t Italis, e prqendruar pikrisht pr integrimin shoqror dhe luftn kundr racizmit. Kjo shoqat prej disa vitesh organizon aktivitete

sportive si, Calcio senza Confini (Futboll pa kufij) dhe No Racism Cup (Kupa Kundr Racizmit), ku marrin pjes kryesisht emigrant q jetojn n shtetin fqinj. N turne do t marrin pjes tre skuadra futbolli: U.S. SPARTAK LECCE, skuadr futbolli amatore e kategoris s tret, fituese e Kampionatit t F.I.G.C, kampionat q ka si qllim mbrojtjen e territorit dhe luftn kundr racizmit prmes futbollit popullor, skuadra FLAMURTARI U19 Vlor dhe natyrisht do t jet e pranishme edhe skuadra q prfaqson t zott e shtpis , FK ORIKU, t cilat do t prballen miqsisht duke promovuar pikrisht vlerat dhe ide-alet e sportit paqsor dhe respektin e ndrsjell midis kulturave t ndry-shme. Mini turneut t futbollit pritet q ti bashkohet festa e prbashkt q ka qllim pr t br m miqsor dhe t

hapur t pranishmit dhe pr t krijuar shoqri me njri-tjetrin.

Ky event do t organizohet me kontributin e organizatorve, por edhe t qytetarve t Orikumit. Kushdo mund t sjell dika pr ta ndar me t tjert, ky sht shpirti dhe lajtmotivi i ksaj veprimtarie. Organizatorja e ktij aktiviteti Florika Rodakaj, titullare e Albania Viaggi, pret q sa m shum njerz t jen t pranishm n kt aktivitet, q si qllim kryesor nuk ka rezultatin sportiv n vetvete, por pikr-isht promovimin e vlerave m t mira t miqsis midis popujve dhe sportin e pastr. Florika Rodakaj, q sht nga qyteti i Orikumit, por q tashm prej vitesh jeton n Lee, mendon se pikrisht n kt mnyr mund t promovohen vlerat q jan n Shqipri pr turistt e huaj dhe kryesisht ata italian t bregut prball n mnyr t

veant vlerat q ka gjiri i Vlors q me hapjen e Sazanit dhe Karaburunit, pr tu vizituar nga turistt, do t jet nj trheqje e pa rezistueshme turistike jo vetm pr turistt vendas, por edhe pr ata t huaj n mnyr t veant pr turistt q vijn pikrisht nga zona e Salentos dhe e Lees n Itali, n bregun tjetr t Adriatikut.

Aktiviteti do t ket edhe karak-terin e tij turistik dhe t promovimit t vlerave t Orikumit dhe pr kt sht menduar q n drejtim t ktij qyteti t vogl t dieln e ardhshme, n ditn tashm t caktuar pr turneun t ud-htojn edhe nj numr mbshtetsish italian, por edhe miq q do t vijn nga Tirana, m nj autobus q do t mbledh dashamirs t ktij aktiviteti pr ti transportuar nga kryeqyteti n drejtim t Orikumit. Sigurisht jan t mirseardhur edhe miq nga Vlora dhe zonat prreth, n mnyr q ky aktivitet q zhvillohet pr her t par, t mund t ket nj vazhdimsi, me qllimin fisnik pr t promovuar vlerat e vrteta t sportit, q e tejkalon at t sportit profesionist, q natyrshm ka shikueshmri m t madhe.

Kupa e BarazisTurneu i par kundr racizmit dhe diskriminimit

FAQE 4 E premte 26 Qershor 2015Fryma e Re

Armando MOSHO

Diana BEU

T qllosh mbi forcat e rendit, ke qlluar mbi ligjin e demokracin

AKTUALITET

OPINION

Lajmi i dits nuk tron-diti vetm ata q je-tojn n Atdheun ton, por dhe t gjith ne n emigracion, q do mngjes informohemi nga lajmet on line mbi ngjarjet n Shqipri. E dhimbshme t dgjosh pr nj t ri, n moshn m t bukur t jets s tij, n detyrn m t rndsishme, por dhe shum t vshtir pr ruajtjen e rendit dhe qetsis publike, detyr q prher i do gati, atje ku i thrret, n do or, q humbi jetn n krye t detyrs, papritur, nga nj dor, q nuk llogarit jo vetm jetn njerzore, por as ligjin dhe as demokracin.

Duke lexuar pr detyrn q kishte kryer zoti Basha n forcat komando n Afganistan dhe Irak, pr ruajtjen e paqes, ndihemi krenar, q n forcat Renea bjn pjes djem t till. T formuar, por dhe njerz paqedashs q nuk kursejn as jetn e tyre jo vetm pr paqen, por dhe pr detyrn. Luftonte pr paqen n bot, se nuk mund ta imagjinonte q n Atdheun e tij t dashur paqja n disa raste kalon nj dridhm, nj pasiguri.

Dhe ironia e madhe, nuk psoi asgj n Afganistan dhe vjen nj moment, q shpresoj t jet dhe i fundit, jo vetm pr mnyrn si ia morn jetn, por dhe pr mnyrn se si familja e tij msoi kt lajm makabr. V re se nuk ka nj lloj mnyre as nga vet drejtuesit e organit ku bnte pjes pr njoftimin e familjes. Kto raste nuk jan vetm t dhimbshme, por jan dhe shum delikate, t dg-joj nj nn dhe do pjestar familje humbjen e njeriut t tyre t dashur nprmjet shtypit dhe televizionit.

Dhe, kush ia morn jetn? Lexojm nj list me t rinj t moshave nga 17 deri n moshn 24 vjeare. Tragjike! Akoma kta t rinj nuk kan mbushur moshn e pjekuris dhe ngren dorn mbi ligjin, mbi forcat e rendit! Prej shum viteve, ather n 1997, t gjith e dim se disa banor t komuns s Lazaratit dilnin si trimat me arm dhe t grupuar n kufi n Kakavij dhe n disa raste femra q prziheshin nga pala Greke pr arsye t mungess s lejes s qndrimit, priteshin nga njerz t arma-tosur, q ather flitej se ishin nga komuna e Lazaratit dhe fati i tyre nuk dihet sot e ksaj dite. Por problemi ishte se ather m 1997, t gjith dim situatn q u krijua n jug t vendit, jo vetm me depot e armve q u hapn, por nuk kishte as qeveri

dhe si e jetuam u krijua nj ndr situatat m t rrezikshme q kishte kaluar vendi yn, aq m keq q bhesh fjal pr nj vend demokratik. Ather askush nuk guxonte t afrohesh n komunn e Lazaratit. Ai ishte br si ato ifliqet per-sonale t disa njerzve q nuk t lejojn ti afrohesh prons s tyre, por n kt rast, kemi t bjm me nj komun q u prket t gjithve q jetojn aty. Dhe, q n 1997 shum qeveri ishin n pushtet, t gjitha gjrat i dinin, sepse Lazarati ishte br dhe problem jo vetm brenda prbrenda vendit, por dhe n arenn ndrkombtare dhe qeveritart tan heshtnin, ndrsa tani kan guximin dhe shkruajn dhe n Fb. Hekuri, thot nj fjal e urt popullore, rrihet sa sht i nxeht. Deri m

sot pyes veten: Pr cilin qllim ose arsye nj qeveri q ka ligjin n dor kalon n heshtje dhe bn nj sy qorr dhe nj vesh shurdh dhe nuk merrte kurr masa pr kt komun, por dhe nuk afrohesh n Lazarat. T flassh tani pr ish push-tetart mendoj se sht shum e turpshme, se duket sikur kan tallur nj popull t tr, duket sikur dikush ka pasur interesa. Kaluan shum vite dhe vetm para pak kohsh qeveria m n fund ndrhyri n kt komun pr t shkatrruar tok t tra t mbjella me kanabis.

Tema nuk mbaron aty. Duhesh qeveria t thrriste t gjitha forcat politike, sepse shtja sht kombtare, t bhesh nj diskutim i veant mbi arsyet q e lan Komunn e Lazaratit pr 18 vjet t tra t

mos pyeste pr ligjin, por dhe nj analiz e thell kush i pr-gatit kta t rinj, kush i finan-con, kush i mson t prdorin arm q vetm specialistt i prdorin, t bhet nj analiz e veant, cilat mosha bnin pjes n kto lloj grupe, cilat mosha punonin pr mbjelljen e kanabisit.

A ngeleshin kta t rinj vet n mbjelljen e drogs, apo ishin edhe prdorues t saj. sht shum e thjesht t flassh pr suksese se u shkatrruan toka t tra dhe m n fund u fut ligji n kt komun, por akoma m e rndsishme sht far pune bhet me kta t rinj, q duket se nuk llogarisin asgj. N mo-mentin q n Shqipri dgjohet q t gjitha telefonat prgjohen nga shrbimet sekrete, ather

bisedat e ktyre t rinjve q akoma nuk kan dal n jet nuk dgjohen? Nj i ri i for-muar dhe i shkolluar nuk besoj se merr snajperin dhe qllon mbi forcat Renea, ose mbi forcat e rendit. Ather shtrohet pyetja: Pr cilt t rinj bhet fjal? Kush sht gjendja e tyre psikike, psikologjike, cilat jan shkaqet q i ojn kta t rinj pa dal akoma n jet t bhen kriminel, t rinj pa t ardhme, t rinj q prve q t marrin jetn sikur t mos ket asnj rndsi, nuk llogarisin as ligjin. Ktu lind pyetja:

sht kaq i but ligji kur vret dik, sa vet kta t rinj nuk e paskan problem heqjen e liris? Nuk paskan problem q do t kalojn vitet m t bukura t jets s njeriut prapa hekura t burgut? Mendoj se tashm ka ardhur koha t analizohen n thellsi jo vetm ngjarja tragjike n Lazarat, por n t gjith vendin, ndofta sht e domosdoshme dhe rishikimi i ligjit jo vetm pr arm mbajtje pa leje, por dhe ligji pr vrasjet. sht ora t punohet m shum me t rinjt e komunave ose qyteteve q kan pasur prob-leme m t theksuara gjat viteve, sht koha pr t krijuar qendra mbshtetje pr kta t rinj dhe vende pune q t mund t bhen pjes e shoqris, pjes e nj rinie q ka ndrra dhe t ardhme.

Ruaj dhe rruaj ...

Nj proces i pist, i ult, denigrues, fyes, banal, i pabesueshm dhe shkatrrimtar vazhdon t ndodh n vijimsi Shqipris. Procesi i numrimit t votave n Shqipri sht kthyer n hallin m t madh t partive q synojn t futen n skenn poli-tike shqiptare pr t sjell nj z t ndryshm. Fakt sht q n nj % t caktuar, popullsia u beson ktyre forcave t reja politike, por ky vullnet i popul-lit deformohet gjat procesit t numrimit t votave. Pjesa

m e keqe e gjith procesit t votimit n Shqipri mbetet procesi i numrimit t votave. Me apo pa dashje, Shqipria ka krijuar nj sistem monstruoz t numrimit t vullnetit t popul-lit. Numruesit e caktuar nga forcat e mdha politike n tavolinat e numrimit, prve se kan pr detyr primare t ruajn votat e partis q i kan drguar n numrim, dallohen leht se porosin e dyt e kan t rruajn votat e partive t vogla, pra t tjetrsojn vull-netin e popullit.

T bjn sa m shum munden m t mdha partit e mdha dhe t tkurrin sa m shum munden partit e vogla. N kt pik, me kt proces numrimi synohet dhe ia arrihet q situata t bhet sa m demoralizuese pr forcat e reja politike. N nj shprfillje totale ndaj syve shum t v-

mendshm t ruajtjes s votave, numruesit e forcave t mdha vijuan dhe realizuan n zgjed-hjet e 21 qershorit 2015 srish tjetrsim votash. Kjo ndodhte aty ku vetm tre metra m tutje gjendej i shpalosur n nj baner i lexueshm qart me germa t mdha, kreu X i kodit penal i Republiks s Shqipris, i cili n nenin 326 t tij thot:

Falsifikimi, shprndar-ja ose prdorimi i fletve t votimit, i dokumenteve dhe materialit zgjedhor, me qllim ndryshmin e rezultatit t zgjed-hjeve nprmjet paraqitjes n to t t dhnave, q dihen se jan t pasakta, zvendsimi i t saktave me t rreme ose nprmjet futjes n kuti t fletve t votimit n mnyr t paligjshme dnohet me burgim nga nj gjer n pes vjet. Po kjo vepr kur kryhet nga personat q kan pr detyr t admin-

istrojn procesin zgjedhor, ose ka sjell pasoja t rnda n mbarvajtjen e votimit, ka cenuar integritetin e rezultatit t zgjedhjeve apo ka sjell pav-lefshmrin e tyre, dnohet me burgim nga tre gjer n shtat vjet dhe me gjob nga treqind mij gjer n gjashtqind mij lek.

Personalisht kam keqa-rdhje t madhe pr deformimin

e vots, n fardo mase t jet ky deformim, kjo lidhur ngush-t me pasojat e rnda q sjell te mungesa e demokracis, si nj e keqe e madhe q nuk po na i shqitet vendit. Praktikisht, me kt kod zgjedhor, me kt mnyr numrimi t vullnetit t zgjedhsve, Shqipria ka pak shanse t ec prpara drejt zhvillimit. Kam besuar kur sht thn se, Shqipria

ka ln pas nj epok t nj politike t vjetr dhe ka hyr drejt nj epoke t re bashk-punimi, n kto momente t para kto artikulime nuk po na vrtetohen si t vrteta. N kto momente kemi kuptuar se poli-tika e vjetr sht ende shum e pushtetshme nprmjet aksesit q u jep partive t mdha t kontrollojn e deformojn far gjendet brenda kutive t votim-it. Tanim, q mazhorancs me vot popullore praktikisht iu besua e gjith Shqipria n duar, minimumi q duhet t bj sht t rikthej besimin e publikut se vota nuk do t deformohet m n Shqipri. Se nuk do t kemi m procese t tilla, procese thellsisht poshtruese.

Aty ku ekziston dshira, zgjidhjet gjenden fare leht. Mjafton q ju dhe ndjeksit tuaj ta kuptoni se: disa vota m shum a disa vota m pak, nuk jan aq t rndsishm n aspektin personal, sa mbetet i rndsishm prparimi i at-dheut dhe kuptimi kshtu, krkon edhe burrri.

FAQE 5 E premte 26 Qershor 2015Fryma e Re

KOMENT

OPINIONZgjedhje apo zgjidhje

PD humbet besueshmrin, t djathtt kan nevoj pr nj alternativ t re

Gzim HOXHA

Ndrsa rezultatet pr zgjedhjet e lokale t 21 qershorit tashm jan zbardhur dhe qytetart kan vendosur masivisht t votojn Aleancn pr Shqiprin Evropiane, duket se humbsja e madhe n kto zgjedhje sht Partia Demokratike.

Mendjemadhsia me t ciln kjo forc tashm e vjetr politike, n vend t prballonte humbjen e thell n zgjedhjet e 23 qershorit dhe mnyra siprfaqsore, gati tallse, q bri gjoja sikur analizoi humbjen apo rifreskoi strukturat, solli ndshkimin masiv me vot t saj nga t djathtt shqiptar. Humbja turpruese n bastione historike, sht nj sinjal i qart se kjo parti e ka humbur tashm besueshmrin n popull dhe sidomos te t djathtt shqiptar, t cilt nuk besojn e as shpresojn m se kjo forc mundet nj dit ti prfaqsoj. PD mund t ndryshoj seli apo t vendos kryetar kukull, por mendsia e vjetr q ende drejton kt parti, tregon se ajo as nuk ka nxjerr msime nga 23 qershori 2013 dhe se as nuk dshiron t nxjerr msime nga kto zgjedhje t fundit.

sht qesharake kur kryetari kukull i ksaj partie e kon-sideron fitore, humbjen e 21 qershorit, vetm se kjo humbje nuk ishte n prmasat e 23 qershorit. Ai i cilson ngritje t PD kto zgjedhje. Por kjo sht tallje me t djathtt tradicional n kt vend. Paaftsia pr t krijuar nj frym apo struktura q do t bashkonin t djathtt n nj flamur t vetm, ka sjell q edhe humbjet t shihen si fitore nga ajo parti q supozohet t

oj drejt fitores n 2017-n t Djathtn shqiptare. Deklaratat e Bashs jan tallje pr do t djatht e demokrat, q sht i till me zemr e mendje dhe jo thjesht pr interes, por Basha nuk e kupton kt. I mbyllur n kulln e SHQUP-it ai mendon me mediokritetin e tij se humbja m e vogl sht fitore pr demokratt, por nuk e kupton se kshtu i largon m shum ata prej tij.

Gjithnj e m tepr po bhen t pranishm zrat se PD po shkon drejt prarjes, e cila sht e pa evitueshme n rast se lidershipi ksaj partie nuk e kupton se ka ardhur koha ti ln pas aleancat e pista q ka br brenda partis me njerz q vetm PD-n nuk duan, por t shoh drejt t ardhmes, duke analizuar t shkuarn dhe duke mos prsritur gabimet.

Por duket se kjo sht thjesht nj utopi dhe gjithnj e m shum edhe nga zgjedhjet e 21 qershorit po del qart se alternative e vetme e besueshme, e ndershme , e pastr e t djathtve q nuk pranojn bashkimin me llumin, krimin dhe aleancat e pista, por ndershmrin dhe dinjitetin, sht Fryma e Re Demokratike.

FRD sht alternative e qart q t djathtt kan sot pr t shkuar n drejtimin duhur n t ardhmen. Pr tiu rikthyer edhe nj her dinjitetit t humbur dhe t nprkmbur nga politikant e vjetr q shum gjat tashm e kan mbajtur peng t Djathtn shqiptare. Ka ardhur koha q t djathtt ti thon mjaft politiks s vjetr.

Sovrani foli kur u pyet m 21 Qershor se kush duhej ti administronte bashkit e reja. Rezultati i zgjed-hjeve flet qart pr mbshtetjen e popullit pr reformat e ndr-marra nga qeveria. Ndryshe nga opozita q pretendonte pr gjetjen e nj zgjidhje pr prob-lemet q shqetsonin qytetart, doli q pr shumicn e votuesve ato ishin thjesht dhe vetm zgjedhje. Fushata, q sipas znj. Lefterije Luzi, kryetares aktuale t KQZ, edhe pse n kundrsh-tim me kodin zgjedhor filloi m hert se duhej, u duk shum e kulturuar. Edhe kt radh nuk munguan premtimet, por ajo q nuk dgjuam ishin afatet, ose edhe ndonj kandidat q jepte ndonj koh t mundshme pr sigurimin e nj shrbimi, ose t nj t mire t munguar, ai ishte

fundi i mandatit. Asnjher nuk u dgjua se far do t bhej n 100 ditt e para ose n vitin e par t mandatit. Mos kemi t bjm me munges vizioni afat shkurtr?

Premtimet ishin shum t prgjithshme. T gjith pr-caktuan shtyllat e programeve t tyre dhe vetm kaq. E pra n shumicn e qyteteve vazhdo-jm t gjejm rrug dhe trotuare t pashtruara, munges e ujit t pijshm ose cilsia e tij sht aq e keqe sa njerzve u duhet ta blejn at, papunsi, erdhe, kopshte dhe shkolla pa ngrohje dhe baz materiale, hapsira t blerta t pamjaftueshme, jet e varfr artistike - kulturore etj. Kto n lidhje me qytetet, ndrsa n fshatra ve tyre shto-hen probleme t tjera, t cilat lidhen me produktet bujqsore dhe blegtorale t prodhuara nga fermert. Ato ndikojn n do faz t prodhimit t tyre. Mund t fillojm me mirmba-jtjen e kanaleve t vaditjes dhe kullimit, prfshir hidrovort, cilsin e farrave, fidanve dhe pesticideve t ndryshme, maga-zinimin dhe sigurimin e tregut t shitjes pr to etj. N turizm problemet lidhen me mirmba-

jtjen e siteve arkeologjike dhe monumenteve kulturore, har-timin e projekteve pr grmim n sitet ekzistuese dhe t tjera ende t pazbuluara, organizimin e guidave gjithprfshirse, prmirsimin e infrastrukturs, si dhe shtimi i numrit t aktiv-iteteve kulturore dhe artistike. Nuk munguan premtimet pr arsimin, sportin dhe shndetsi-n. Pak a shum kto i dgjuam nga kandidatt q garuan dhe pr fituesit e gars ato do t jen pikat e programeve t tyre. Por nuk dgjuam ndonj fjal pr mbledhjen e t ardhurave dhe aq m pak pr shprndarjen e pasuris. Por un e mbaj mend nj prej fushatave t z. Edi Rama pr kryetar bashkie. Ajo arriti ti joshte tiranasit dhe ata e votuan at. Edhe pse kushtet n t ciln u zhvillua ather ajo, jan shum t ndryshme nga kto t tashmet, un mendoj se ai u dha siguri votuesve pr kohn e pritshme t realizimit t premtimeve t tij dhe n t njjtn koh ai u zotua q do t jepte dorheqje nse ndonj prej tyre nuk do t prmbushej n kohn e premtuar. E di q Edi Rama nuk mund t imito-het, por ajo fushat vendosi nj

standard q ia vlente t ndiqej edhe nga fushatat pasardhse.

Edhe pse sht krijuar s fundmi dhoma pr moni-torimin e premtimeve t dhna gjat fushats, mungon ende ai mekanizm, i cili do t maste realisht punn e kryer prej kryetarve t ardhshm t bash-kive. Ky sht afati i realizimit t tyre. Ve tij mungon frika nga vota, e cila do t bnte t mundur ndshkimin e atij ose t asaj q nuk do t mbante prem-timet e dhna. Kjo nuk qndron vetm pr kandidatt, por vlen kryesisht pr forcn politike t cils ai apo ajo i prket. Po edhe ktu ka prjashtime. Kshtu, Tirana do t qeveriset n katr vitet e ardhshme nga nj fytyr e re e nj force tjetr politike. Ai do t ket rastin t pak-tn t bj dika ndryshe nga paraardhsi i tij. Jam i gzuar pr Tirann, sepse ndryshimi tregon n vetvete nj premis pr zhvillim. Tiranasit dhan nj tjetr dshmi pr kulturn e tyre demokratike. Dhe ky fakt vrtetoi edhe nj her rndsin e vots s tyre. Kot nuk thon se kush fiton Tirann ka fituar zgjedhjet, apo

Por nuk jam aspak i g-zuar me Durrsin, i cili do t qeveriset po nga i njjti per-son. Nj pyetje do kisha. Kaq i pazvendsueshm sht ai? V re se n dy qendra t rndsishme si n Vlor dhe n Fier do t kemi t paktn fytyra t reja. T paktn vlon-jatt u treguan m t menur

se n qytetin e tyre kishin si deputet kryeministrin, nj sig-uri m e madhe pr mbajtjen e premtimeve. Nuk jam as pr Shkodrn i lumtur, edhe pse do t qeveriset nga nj zonj. T qenit bastion i sigurt i nj force t caktuar politike, ka t mirat por n t njjtn koh ka dhe nj t keqe t madhe: mungesn e friks s vots.

Akoma sot pas 25 vjet pluralizm, kemi n raportin e OSBE ODHIR-it denoncimin pr blerje t votave. Dhe dihet se si. Diku me nj thes miell, me nj I Phone ose me nj shum parash, blerja e vots sht kthyer n joshjen kryesore t atyre q as e kan iden se sa e rndsishme sht ajo, arma e tyre e vetme n kt sistem, prgjigjja m e denj n rastin e paprgjegjshmris s push-tetarve apo t politikanve lokal, prej t cilve qeverisen qytetet tona. Nj problem i ngri-tur me forc nga opozita koht e fundit dhe i prkrahur fuqimisht edhe nga Ambasada e Shteteve t Bashkuara ishte prfshirja e personave me t dhna krimi-nale n listat e kandidatve pr kryetar bashkie dhe atyre pr antar t kshillave bashkiak. A nuk kishin kandidat t tjer, partit tona? Pr m tepr a e meritojn shqiptart t qever-isen prej tyre?

E fundit, por jo m e parndsishmja, sht procesi i numrimit dhe nxjerrja e rezul-tatit, i cili zvarritet nga urdhrat e dhna nga selit e kandidatve,

t cilat nuk pajtohen me humb-jen. Pr hir t s vrtets duhet thn se kemi par pranimin e humbjes n Tiran dhe Durrs, gj e cila e lehtson shum gjen-djen e numruesve n KZAZt. Kjo tregon se kandidatt po ndrgjegjsohen pr rndsin q ka fakti t jesh humbs dhe t urosh fituesin. Po t flasim pr rezultatin, pr ata q nuk e din n kodin zgjedhor, thuhet n njrin prej neneve t tij se, re-zultati i zgjedhjeve duhet t dal 24 or pas fillimit t numrimit t votave. Edhe pse do shqip-tari i kushton jo pak po 1.7 euro i gjith procesi zgjedhor, atyre iu duhet t presin me dit t tra q t msojn emrin e fituesit. Ajo q duhet br, e tha shum qart gjat nj interviste tele-vizive kryetarja e KQZ, e cila aludoi pr nj ndryshim t nenit apo neneve ku prshkruhet pro-cedura e numrimit. Sipas saj do t ishte m e prshtatshme q votat t numroheshin n QV nga njerz t pavarur nga partit politike si mund t ishin msuesit, bankiert, gjykatsit apo polict. Znj. Lefterije e mbshteti deklaratn e saj n prvojat e huaja, si ajo an-gleze, italiane etj. Mir apo keq, qytetet e lodhur nga reklamat e lvizshme, posterat, mitingjet e takimet e shumta kan gjetur s fundmi administratort e tyre. Shpresoj q kta t fundit t mbajn premtimet e dhna pr ti br ato m t jetueshme pr t mirn e qytetarve, t atyre q kan apo nuk kan votuar.

FAQE 6 E premte 26 Qershor 2015Fryma e Re

Demokraci e pamjaftueshme n BallkanR A P O R T Vendet n tranzicion 2014

Shqipria vazhdon t jet pjes e grupimit t regjimeve tranzicionale dhe hibride.Demokracia n vendet e Ballkanit vazhdon t jet e brisht dhe n disa raste ajo ka psuar rnie, sipas raportit t organizats Freedom House, Vendet n Tranzicion, q u publikua n Uashington

Asnj nga vendet e Ballkanit nuk ka demokraci

t konsoliduar, thuhet n raportin q mbulon zhvillimet e vitit 2014.

Madje, katr nga t shtat vendet e prfshira n kt

raportim psuan rnie. Sipas Freedom House, krahasuar me nj vit m par, 2013,

Shqipria ka shnuar prparim, Kosova nuk ka ndryshim dhe Maqedonia ka psuar rnie. Raporti

arrin n prfundimin, se n 29 vendet e analizuara n Evrop dhe n Euro-Azi,

prpjekjet pr demokratizim po prballen me sulme t reja dhe gjithmon e m

agresive.

Kategorizim sipas nivelit t demokracis

Ende, Shqipria dhe Maqedo-nia, vazhdojn t jen pjes e grupimit regjime tranzicionale dhe hibride. Ky sht grupimi me nivelin m t ult t demokracis, ku bjn pjes edhe Bosnja, Gjeorgjia, Moldavia dhe Ukraina. Maqedonia ra vitin e kaluar n kt kategori.

N kategorin e vendeve me demokraci gjysm t konsoliduar, q sht nj vlersim m i lart se sa ai i regjimeve hibride, kt vit bjn pjes Serbia dhe Mali i Zi, por edhe disa vende t BE-s, si Bullgaria, Kroacia, Hungaria dhe Rumania.

Kosova bn pjes n kategorin e regjimeve gjysm autoritare, s bashku me Armenin dhe Kirgistanin. Asnj nga vendet e Ballkanit nuk sht mes regjimeve autoritare, ku hyn Ru-sia dhe ku n nivelin m t ult sht Uzbekistani.

Vendet q kan nivelin m t lart t demokracis, hyjn n grupin demokraci e konsoliduar, ku prf-shihen Sllovenia, me vlersimin m pozitiv n raport, Estonia, Letonia, Polonia, Republika eke, Lituania dhe Sllovakia.

Shqipria prmirsim, por prapa rajonit

Freedom House thot se Shq-ipria ishte i vetmi vend n Ballkan q shnoi prmirsim n nivelin e demokracis n prgjithsi n kra-hasim me vitin e mparshm, fal ndrmarrjes s disa reformave dhe hapave paraprak n luftn kundr korrupsionit, nga qeveria q u zgjodh n vitin 2013. Megjithat, n renditjen e prgjithshme t shtat vendeve t Ballkanit, vetm Bosnja dhe Kosova mbeten pas Shqipris.

Sistemi gjyqsor n Shqipri ende nuk e ka demonstruar, se merr prsipr ndjekje penale t nivelit t lart. Gazetaria hetimore shqiptare sht e dobt, pasoj kjo edhe e krimit

t organizuar, q vazhdon t mbetet shum i prhapur n vend. Raporti, Vendet n tranzicion prmend dhe faktin q Shqipria mori n vitin 2014 statusin e vendit kandidat n Bash-kimin Evropian, pas tri refuzimesh t mparshme.

Kosova me ulje dhe ngritje

N raportin e Freedom House Vendet n tranzicion 2014, vlersi-mi i prgjithshm pr Kosovn nuk ka ndryshuar nga viti i kaluar 2013, por vendi ka shnuar rnie n kategorin e kuadrit dhe pavarsis s gjyqsorit.

N kategorin e pavarsis s medias sht shnuar prparim, fal shtimit t organeve t pavarura t medias dhe gazetaris investiguese n mediat elektronike. Megjithat, media n vend vazhdon t vuaj nga problemet, q i kan edhe shumica e vendeve t tjera n rajonin e Ballka-nit, si jan njansia pro-qeveris n radio-televizionet publike, t ktyre vendeve, autocensura e shkaktuar nga presioni editorial nga udhheqsit politik dhe nga pronart e mediave private, si dhe ngacmimet, ose sulmet ndaj gazetarve, q zakonisht nuk ndshkohen.

Vazhdon rnia pr Maqedonin

Maqedonia sht mes vendeve q kan vazhduar t ken rnie n niv-elin e demokracis, ashtu si edhe nj vit m par, veanrisht n kategorit e procesit elektoral dhe shoqris civile. Zgjedhjet presidenciale dhe ato t parakohshme parlamentare, t prillit 2014 n Maqedoni u shoqruan nga njanshmria pro-qeveritare nga ana e medias dhe abuzimi me burimet administrative, duke sjell si rezultat nj tjetr bojkotim afatgjat t par-lamentit, nga ana e opozits politike n vend.

Qeveria e Shkupit, thuhet n raportin e Freedom House, vazhdoi t zbatonte nj numr reformash in-stitucionale, t krkuara nga Bashkimi Evropian, por zhvillimet shqetsuese t viteve t fundit e kan vn n pikpyetje prkushtimin e partis n pushtet ndaj pluralizmit politik dhe demokracis n Maqedoni.

Gjat gjith vitit 2014, gru-pet e shoqris civile dhe lvizje spontane popullore u prpoqn pa sukses t kundrshtonin propozimet problematike qeveritare, prfshi edhe legjislacionin, q minon pavarsin e universiteteve.

Shnim: Analiza e raportit

Vendet n tranzicion nuk prfshin zhvillimet e ktij viti, 2015.

Raund i ri bisedimesh Kosov-Serbi

Telekomi, energjia, liria e lvizjes dhe krijimi i shoqats komu-nave me shumic serbe jan temat kryesore t bisedimeve pr normaliz-imin e marrdhnieve.

N Bruksel u zhvillua nj raund i ri bisedimesh ndrmjet delegacione-ve t Kosovs dhe Serbis, t ndrm-jetsuara nga Bashkimi Evropian. N prani t komisionares pr politikn e jashtme Federika Mogerini, u tra-jtuan shtjet pr energjin, teleko-munikimet, lvizjen e lir n veriun e Kosovs dhe krijimi i shoqats s komunave me shumic serbe.

Prishtina pohon se Kosova do ta marr kodin e saj telefonik 383 drejt-prdrejt nga Unioni Ndrkombtar i Telekomunikimeve dhe se krkesa n emr t Kosovs do t bhet nga ana e Austris. Por Beogradi e mohoi t ket nj marrveshje t till.

Qndrime t kundrta kan prshkuar edhe debatet rreth energjis, pr shkak t refuzimit t Serbis q t lr nn kontrollin e qeveris s Kosovs t liqenit t Gazivods, shtrihet prgjat kufirit verior t Kosovs dhe Serbis n rajonin e Zubin Potokut, nj nga komunat me shumic serbe n veri t Kosovs. Ky liqen vlersohet me rndsi thelbsore pr prodhimin e energjis elektrike, prve t tjerash, pr faktin se Ter-mocentralet e Kosovs varen nga furnizimi me uj prej tij. Beogradi ka pohuar se ka ofruar ndarjen e pron-sis 50 me 50 pr qind, por Prishtina kt nuk e ka pranuar.

Qndr imet u dshmuan kundrthnse dhe pr lvizjen e lir n Veri, prkatsisht largimin e pengesave nga ura kryesore mbi lumin Ibr, q shnon edhe vijn ndarse t Mitrovics n veriun me shumic serbe dhe jugun me shumic shqiptare.

Pjes e vshtir e bisedimeve ishte edhe krijimi i Shoqats komu-nave me shumic serbe. Prishtina nguli kmb se ky asociacion nuk do t ket pushtet ligjvns dhe as ekzekutiv, ndrsa Beogradi krkon m shum autonomi t asaj, q ai e quan Bashksia e komunave serbe.

Pritet t diskutohet edhe shkalla e zbatimit t marrveshjeve t arritura deri tani. Nga ky zbatim varet edhe ritmi i hapjes s kapitujve t nego-ciatave pr antarsim t Serbis n Bashkimin Evropian. Beogradi para-sheh takim t vshtir edhe pr shkak t pohimeve t diplomatve evropian

se bisedimet mundet t ken ndikim shum vendimtar pr hapjen e ktyre kapitujve.

N fillim t korrikut, n Beo-grad pritet t qndroj dhe kancelarja gjermane Angela Merkel, e cila ngul kmb fort, se hapja e kapitujve t negociatave pr antarsimin duhet t pasoj edhe nj marrveshje gjithprfshirse dhe detyruese pr normalizimin e marrdhnieve, ndrmjet Kosovs dhe Serbis.

Serbia e prfitoi hapjen e nego-ciatave pr antarsim n Bashkimin Evropian pas arritjes s marrveshjeve pr normalizimin e marrdhnieve me Kosovn, ndrsa ato vazhdojn t mos zbatohen nga ana e Beogradit. Bisedi-met pr normalizimin bhen edhe m t vshtira pr shkak t kundrshtimit t Serbis, mosnjohjes nga ana e saj t pavarsis s Kosovs, e shpallur n shkurt t vitit 2008.

Kryeministri i Kosovs Isa Mustafa, tha se bisedimet ishin mjaft t ngjeshura, por ai shtoi se ka prkushtim nga t gjith pr zgjid-hjen e problemeve. Bisedimet do t vazhdojn m 29 qershor dhe do t bhen prpjekje, sipas tij, pr prmb-ylljen e disa marrveshjeve.

Serbt kryen gjenocid n Srebrenic

Kreu i Komisionit amerikan t Helsinki, ligjvnsi Kris Smith paraqiti n Kongres rezolutn, q i cilson si genocid t gjitha veprimet kriminale dhe mizorit e kryera nga ana e forcave serbe 20 vjet m par, n Srebrenic, Bosnj Hercegovin.

Mijra personat e pafajshm, q u masakruan n Srebrenic meri-tojn ti kujtojm, tha Smith. Ligjv-nsi amerikan shtoi se komuniteti ndrkombtar duhet t marr t gjitha masat q autort e masakrs s ser-bve t vihen prpara prgjegjsis pr veprimet e tyre n Srebrenic. Q t parandalohen masakra t tjera n t ardhmen, tha ligjvnsi Kris Smith.

20 vjet m par, masakra e kor-rikut t vitit 1995 n Srebrenic, ishte nj prej mizorive m t rnda dhe m t mdha q ndodhn gjat konfliktit n Bosnje-Hercegovin. Ky konflikt q zgjati nga prilli i vitit 1992 deri n nntor t vitit 1995, shkaktoi prgjakje nga m t paparat e serbve kundr popullsis myslimane boshnjake.

Gjat ksaj periudhe prnd-jekjeje mizore dhe prgjakjesh gjeno-cidale, u zhvendosn n panik dhe me lemeri m se dy milion njerz. Mbi 100 mij civil u vran dhe dhjetra mijra njerz iu nnshtruan shkeljeve t ndryshme, nga prdhunimet, deri te torturat.

T rinjt n politik

Dy nxns do t prfaq-sojn Shqiprin n PEDy nxns shqiptar do t

mund t prfaqsojn Shqiprin n Parlamentin Evropian n nj sesion t posam, ku do t mund t promovohen t rinjt n poli-tik, m 22-23 nntor 2015, n Strasburg. N kt veprimtari do t marrin pjes dy t rinj nga secili prej vendeve antare t BE-s dhe ato n proces kandidimi. Ndaj, Ministria e Arsimit ka ftuar nxnsit e shkol-lave t mesme nga mosha 16 deri n 18 vje q t mund t aplikojn.

Nga t gjith aplikantt do t przgjidhen gjasht nxns, t cilt do t ken nj bised n zyrat e Bashkimit Evropian n Tiran, nga ku do t przgjidhen dhe 2 nxnsit q do t prfaqsojn Shqiprin n kt veprimtari.

Gjuha e puns n kt ve-primtari sht ajo Frnge dhe Angleze dhe aftsia gjuhsore e nxnsve duhet t jet n nivelin B2. Aplikimet do t vazhdojn deri m 29 qershor. Prmes ksaj veprimtarie do ti kushtohet rndsi dhe shprndarjes s informacionit kushtuar Euro Med-Scola.

T njohim Shqiprin, mbrrin grupi i par

i turistve

Grupi i par i turistve nga Ukraina, Rusia, Bjelloru-sia dhe Kazakistani mbrrin n Rinas me avion charter me synim njohjen e Shqipris turistike. Sipas njoftimit nga Ministria e Zhvillimit Eko-nomik, avioni i kompanis ukrainase Feeria do t ulet do dit n Rinas duke nisur nga sot, deri m 28 shtator me grupe turistsh nga kto vende. Kjo sht nj nism n kuadr t planit t masave pr sezonin turistik 2015, me qllim lehtsimin e hyrjes n Shqipri t turistve nga vende, t cilat kan shprehur interes pr turizmin shqiptar, thuhet n njoftim.

Kshilli i Ministrave, m dat 10 qershor miratoi vendimin pr t hyr pa viza shtetas nga shtetet si, Arabia Saudite, Katari, Omani, Bah-reini, Rusia, Gjeorgjia, Bjellorusia gjat sezonit turistik, 1 qershor-1 nntor 2015. Kto shtete i shtohen lists s vendeve q qeveria shq-iptare ka miratuar pr kt qllim me vendimin, Pr nj Shtes n Vendimin Nr. 513, Dat 13.6.2013, Pr Prcaktimin e Kritereve, t Pro-cedurave e t Dokumentacionit pr Hyrjen, Qndrimin dhe Trajtimin e t Huajve n Republikn e Shqipris, t ndryshuar.

FAQE 7 E premte 26 Qershor 2015Fryma e Re

HAPESIRA SHQIPTARE

Kosova dhe Serbia nnshkruajn marrveshje pr lvizjen e lir

Marrveshja Kosov-Serbi, Tahiri: progres mbi t gjitha shtjet e diskutuara

Banka Botrore prgnjeshtron rritjen ekonomike

pastrim parash pr grupet ekstremiste,

bastisen 5 OJQ n Kosov

KOSOV KOSOV

KOSOVA

Prokuroria Speciale e Kosovs, n bashkpunim me policin, kan bastisur kt t mrkur pes organizata jo-qeveritare, me seli n Prishtin dhe Prizren. Sipas nj njoftimi pr shtyp, n Prishtin OJQ-t e kontrolluara kan qen: Nisa, Bregu i Diellit dhe Ibni Sina, ndrsa n Prizren, Kurani dhe Ehli Bejti.

Bastisja e tyre sht kryer pr shkak t dyshimit se, kto OJQ kryenin veprn penale t pastrimit t parave n favor t grupeve t dyshuara si eks-tremiste.

Gjat bastisjeve jan sekuestruar sende q mund t shrbejn si prova materiale, saktsohet n komunikatn pr shtyp.

Veprimet e ndrmarra jan pjes e nj hetimi t Prokuroris Speciale pr parandalimin dhe luftimin e terrorizmit n Kosov, vijon njoftimi.

Kosova dhe Serbia ar-rijn marrveshjen pr lvizjen e lir mes qytetarve. Marrveshja, me ndrmjetsimin e Bashkimit Evropian, sht arritur gjat bisedimeve t ksaj t marte mes dy delegacioneve.

Lajmi konfirmohet nga grupi teknik i negociatorve t Kosovs, ku thuhet se pas shum takimeve t mbajtura me ndrmjetsimin e BE-s, u arrit nnshkrimi i mar-

rveshjes s lvizjes s lir. Lvizja e lir e qytetarve ka qen nj krkes e hershme e pals kosovare n kto bisedime, por q ka hasur n rezistenc t pals serbe.

Marrveshja parashikon njo-hjen edhe t policave t sigurimit t detyrueshm, duke lehtsuar qytetart e Kosovs, e sidomos shqiptart e Lugins s Preshevs.

Delegacionet e Kosovs dhe t Serbis ia doln t mos kthehen trsisht duarbosh me nnsh-krimin e Memorandumit pr njohjen reciproke t sigurimit t automjeteve, q qarkullojn mes dy vendeve, por pa konkluduar mbi 4 shtjet e pazgjidhura t tryezs s raundit t 26-t t Dialogut t ndrmjetsuar nga Brukseli.

E firmosur nga ekipet teknike negociatore, me bekimin e kryemini-strave respektiv dhe t sekretarit t prgjithshm t organizats vepruese pr mbrojtjen e viktimave t trafikut rrugor ndrkufitar, marrveshja pritet t jet efektive brenda 30 ditsh.

Kjo marrveshje sht e mir pr shtetin ton, edhe sepse e afron Byron e Sigurimeve t Kosovs me Kshillin e Byrove, me qllim q t jet antare e vendeve t Karts s Gjelbr, far do t zgjidhte prfundi-misht lvizjen pr qytetart e Kosovs, q t mund t udhtonin me automjet kudo npr 31 vendet antare t Kshillit t Byrove. N fakt, javn e fundit kemi folur mbi disa shtje, si telekomi, energjia, asociacioni i

komunave dhe heqja e barrikads nga ura e Mitrovics, si dhe sigurimi i makinave mes dy shteteve. Nuk do t ndaj m shum detaje pr shtjet e tjera t diskutimit n vazhdim, sepse do t jet zyra e shtypit e BE-s q do tu jap m shum informacion mbi kto shtje, tha Edita Tahiri, kry-enegociatore e ekipit t Prishtins. N deklaratn pr shtyp t prfaqsueses s lart t BE-s, shprndar men-jher pas takimit tripalsh, thuhet se sht br progres i mir n t gjitha

shtjet. Ekipet tona do t vazhdojn t punojn n kto 4 shtje n ort e ardhshme dhe ne do t mblidhemi shum shpejt n ditt e ardhshme pr t finalizuar marrveshjet, shprehet Federica Mogherini. Kryeministri serb konfirmoi se do t takohej brenda s mrkurs me homologun e tij kos-ovar, Isa Mustafa, i cili iu largua lagjes evropiane t Brukselit, ndrsa Alek-sandar Vui komentonte jo vetm mbi raundin e radhs s dialogut, por edhe pr Srebrenicn.

Prfaqsuesit e Banks Botrore n Kosov kan prgnjeshtruar t dhnat e prezantuara nj dit m par nga guvernatori i Banks Qendrore t Kosovs, Bedri Hamza, se vitin e kaluar kishte nj rritje ekonomike prej 2.7 pr qind. Eksperti i BB, Agim Demukaj, duke u bazuar n t dhnat e Agjencis s Statistikave t Kosovs, tha se rritja ekonomike pr vitin e kaluar ishte vetm 1 pr qind.

N baz t vlersimeve q ka br Agjencia e Statistikave t Kosovs, t cilat jan shum paraprake, ka dal q rritja ekonomike vitin e kaluar ka qen vetm 1 pr qind. Shifra u publikua para nj jave, n mos gaboj, apo para 10 ditsh dhe ka qen paksa shokuese edhe pr ne, sepse prisnim q t ishte pak m e lart. Kemi pritur t ishte mbi 2 pr qind, deklaroi Demukaj. Ai tha se ndikim negativ n rritjen ekonomike vitin e kaluar ka pasur ndr-prerja pr nj koh e prodhimit t energjis dhe importi i saj. Eksperti theksoi se pr vitin 2015 Banka Botrore

pret q rritja ekonomike e Kosovs t jet rreth 3 pr qind. N konferencn pr shtyp, Demukaj prezantoi edhe

nj anket me bizneset, ku vlersohet se bizneset q kan pronar politikan apo t lidhur me politikn i shmangen detyrimeve fiskale. 31 pr qind e t anketuarve besojn se, nse pronari apo njri nga pronart e kompanis sht politikan, ather ai ndihmon m s shumti n shmangien e dnimeve t rnda t evazionit tatimor. Pr shembull, nse administrata kap nj kompani q nuk ka paguar detyrimet dhe ka pronar nj politikan, ather e l t ik. 30 pr qind besojn se nse keni miq personal n administrat mund tu shptoni tatimeve, ndrsa 23 pr qind jan t bindur se, nse njihni nj qeveritar, ather i shmangeni dnimeve, saktsoi Demukaj.

Prfaqsuesit e Banks Botrore po ashtu vlersuan se investimet e bra nga shteti i Kosovs n autostrada dhe subvencionimi pr sektorin energjetik nuk kan qen prfituese pr qytetart.

Votimi i Speciales, Thai e Mustafa takojn grupet parlamentareDy lidert e partive m t mdha n Kosov, Hashim Thai nga Partia Demokratike dhe Isa Mustafa nga Lidhja De-

mokratike, do t takojn t enjten grupet parlamentare prkatse pr tu siguruar prfundimisht se kan votat e nevojshme pr ndryshimin e Kushtetuts, pr ti hapur rrug krijimit t Gjykats Speciale.

Krert e dy subjekteve t mdha u kan dhn garanci Amba-sads Amerikane dhe Bashkimit Evropian, se Gjykata Speciale do t miratohet nga Kuvendi ditn e premte.

Ndrkoh edhe grupet e tjera parlamentare t koalicionit qeveriss q vijn nga minoritetet kan konfirmuar votat e tyre pro formimit t gjykats.

N mbledhjen e fundit t Kryesis s Kuvendit, ku u caktua seanca pr kt gjykat, nuk u vendos q n seanc t miratohet edhe projektligji pr kt institucion. Por burime brenda qeveris kan br t ditur se krert e koalicionit jan pajtuar q t premten, pas miratimit t amendamenteve kushtetuese, q t vendosin nse do ta miratojn projektligjin po at dit, apo n nj seanc tjetr. Kjo, pasi projek-tligji proceduralisht nuk mund t miratohet n qeveri pa u ndryshuar Kushtetuta. Nse krert e koalicionit krkojn q qeveria t mblidhet t premten menjher pasi t ndryshohet Kushtetuta dhe ta miratojn projektligjin pr Specialen, po at dit n Kuvend, ather nevojitet q srish ti ken dy t tretat e deputetve pr ta shmangur rregulloren, q ai projektligj t mos i kaloj komisionet parlamentare por t votohet pa asnj debat.

Msohet se Mustafa dhe Thai do t krkojn t enjten nga depu-tett e tyre q t miratojn t premten edhe projektligjin pr Specialen, duke shmangur rregulloren, n prpjekje pr t evituar debatet q mund t nxiten nse procedohet n form t rregullt duke u diskutuar npr komisione para miratimit n seanc.

FAQE 8 E premte 26 Qershor 2015Fryma e Re

GJEOPOLITIKPrsiatje pr nj intervist t

presidentit PutinProf.dr. Eshref YMERI

N nj intervist q presidenti Putin i pati dhn para do kohsh gazets italiane Corriere della sera, pati deklaruar: Vetm nj i mendur, apo nj njeri q sht n ndrr, mund t imagjinoj q Rusia mund t sulmoj NATO-n.

N t vrtet, me kt deklarat, Putini zbulon qndrimin e tij t pasin-qert ndaj Perndimit dhe konkretisht ndaj NATO-s. Sepse n piksynimet e tij t dhunshme kundr Ukrains, Putini krkon ti tregoj muskujt Perndimit, duke iu hakrruar dhe madje edhe duke e krcnuar haptas fare. Pr kt qllim, ai ka ngritur rreth vetes nj ushtri t tr me puthator (servil) profesionist, t cilt jan br zdhnsit e tij t drejtprdrejt. Njri nga kta puthador sht Dmitr Kiselovi (1954).

Dmitr Kiselovi sht gazetar rus, drejtues emisionesh televizive, drejtor i prgjithshm i agjencis in-formative ndrkombtare ruse Rossia sevodnja (Rusia Sot) dhe zvends-drejtor i prgjithshm i KSHTRM (Kompanis Shtetrore Televizive dhe Radioprhapse Mbarruse). N veprimtarin e vet gazetareske, Dmitr Kiselovi, pr puthadorsin e tij kara-kteristike ndaj Putinit, ka rn n sy jo vetm n syt e opinionit publik rus, por edhe n radht e opinionit publik ndrkombtar. Kshtu, me rastin 60-vjetorit t lindjes s Putinit (07 tetor 2012), gjat zhvillimit t programit me tem Lajmet e Javs, Dmitr Kiselovi pati prgatitur nj koment q zgjati 12 minuta dhe 41 sekonda. N at koment, ai deklaroi: Pr nga pr-masat e veprimtaris, Putini-politikan, n krahasim me paraardhsit e tij t shek XX, sht i krahasueshm vetm m Stalinin.

Ndrsa n nj tjetr shfaqje puthadorsie, Dmitr Kiselovi i dre-jtohet Putinit me nj tjetr deklarat, kt her vetposhtruese: Vladimir Vladimirovi, mua m ke besnik, izmet do t t pastrohen me floknajn time, m pas do tju thur dhe kng.

Prandaj edhe emri i Dmitr Kiselovit, n pjesn e dyt t lists s Bashkimit Evropian q u hartua pr shkak t krizs s Krimes, figuron mes emrave t personaliteteve politike dhe shtetrore ruse, ndaj t cilavejan vendosur kufizime n marrjen e vizave dhe kufizime t natyrs financiare. Por, uditrisht, ky Dmitr Kiselovi, ky puthador i regjur i Putinit, n nj tjetr deklarat, shpalos dyzimin e personalitetit t vet dhe kalon nga roli i poshtruesit t vetvetes, n rolin e nj ngrehaluci agresiv q bhet karagjoz n syt e opinionit t shndosh publik rus dhe atij ndrkombtar.

N emisionin prmbylls t lajmeve t javs t kanalit televiziv Rusia 1, t dats 16 mars 2014,

Dmitr Kiselovi deklaroi: Federata Ruse, po t jet nevoja, Shtetet e Bashkuara t Ameriks mund ti kthej n hi radioaktiv, duke prdorur armt brthamore.

Por ky nuk sht i vetmi kr-cnim i hapur q u bhet Shteteve t Bashkuara t Ameriks pr ti fshir ato nga faqja e dheut. Kryetari i Akademis Gjeopolitike Konstantin Sivkov, n faqet e s prjavshmes ruseKorrieri ushtarako-industrial, ka parashtruar planin e goditjes s garantuar t kundrshtarit, duke patur parasysh pikat m t dobta t Shteteve t Bashkuara t Ameriks. Mbshte-tur n kndvshtrimin e gjeologve, Konstantin Sivkovi thekson se super-vullkani ieloustonian [Yellowstone su-pervolcano - ndodhet n veriperndim t Shteteve t Bashkuara t Ameriks, n cepin veriperndimor t shtetit Uaioming (Wyoming) q prfshihet n grupin e t ashtuquajturve shtete malore - E.Y.], mund t shprthej n do moment. Sepse, sipas tij, ky vullkan po i afrohet periudhs s ak-tivizimit dhe, rrjedhimisht mjafton nj shtytje relativisht jo fort e fuqishme. N prfundim, sipas ktij shkenctari me pikpamje kriminale, Shtetet e Bashkuara t Ameriks thjesht do t zhduken nga faqja e dheut, sepse siprfaqja e tyre do t mbulohet me hi me nj shtres prej disa metrash.

N hyrje t faqes s internetit q citohet m posht, thuhet: Perndimi ka filluar nj luft t re t ftoht kundr Rusis, e cila sht gati t shndrrohet n nj luft t nxeht dhe Rusia duhet t zhduket. Me far mund t prgjigjet Rusia, shtron pyetjen presidenti i Akademis s Problemeve Gjeopolitike, doktori i shkencave ush-tarake Konstantin Sivkov, kshilltar politik.

M posht vijon shtjellimi konkret i pikpamjeve t tij pr mnyrn e zhdukjes s Shteteve t Bashkuara t Ameriks nga ana e Rusis nprmjet goditjeve brtham-ore: Gjeologt jan t mendimit se supervullkani ieloustonian mund t shprthej n do koh. Shenjat e sh-timit t aktivitetit t tij duken sheshit. Prandaj sht e mjaftueshme nj goditje brthamore e klass megaton, pr t nxitur shprthimin e tij. Pasojat do t jen katastrofike pr Shtetet e Bashkuara t Ameriks. Gjith territori i vendit do t mbulohet me nj shtres hiri prej dhjetra metrash trashsi N kt mnyr, Shtetet e Bashkuara t Ameriks do t pushojn s ekzistuari, megjithse edhe pr pjesn tjetr t bots pasojat do t jen katastrofike.

Rusia do t ket shum m pak pasoja, pr shkak t largsis nga vendi i shprthimit, t prmasave t territorit dhe t pozicionit t saj. Dmi pr vendet q ndodhen n pjest e tjera t bots prball Shteteve t Bashkuara t Ameriks, gjithashtu, nuk do t jet i madh. Por ky shprthim do t jet katastrofik pr mbar qytetrimin. Se

prandaj edhe ekziston nj arm e till. Me mundsin e prdorimit t saj, kjo arm duhet ti pres rrugn do men-dimi pr t sulmuar Rusin. Nj tjetr mnyr e studiuar e megagoditjes sht nxitja e shprthimit t dallgzimeve gjigante (cunameve). Kt mnyr e pati propozuar m hert akademiku Andrea Saharov. Me kt mnyr re-alizohet shprthimi i disa municioneve brthamore n pikat e prllogaritura prgjat arjeve tektonike n thellsit e brigjeve t Oqenit Paqsor dhe t Oqeanit Atlantik t Shteteve t Bash-kuara t Ameriks (nga tri deri n katr mbushje brthamore n do arje) n nj thellsi nga 1,5 deri n 2 km.

Sipas prllogaritjeve t Saharo-vit dhe t shkenctarve t tjer, pas shprthimit t mbushjeve brthamore n nj thellsi t till, do t krijohet nj dallgzim i till, i cili n brigjet e Shteteve t Bashkuara t Ameriks do t arrij nj lartsi deri n 400-500 m. Duke u prplasur n kontinent, dallgzimi do ti prpij t gjitha objektet n nj largsi m shum se 500 km. Por nse shprthimet do t kryhen n thellsi t mdha, ku korja e toks n vendtakimet e pllakave sht m e holl, ather shprthimet do t shkatrrojn koren dhe magma, duke ardhur n kontakt me ujin e oqeaqnit, do t bj q shprthimet n fjal t jen shum m t fuqishme. N kt rast, lartsia e dallgzimeve t egrsu-ara (cunameve) do t arrij m shum se 1,5 km dhe zona e shkatrrimeve do t zgjerohet prtej bregut n nj largsi prej m shum se 1500 km.

Kjo lloj arme vlersohet si jashtzakonisht e pastr, sepse nuk do t ket dimr brthamor, meqe-nse nuk do t formohen re gjigante pluhuri, kurse uji do t bjer n tok n formn e rrebesheve radioaktive mbi siprfaqen e Shteteve t Bashkuara t Ameriks. Kundr dallgzimi gjigant do t prpij disa pjes t Evrops. (Citohet sipas: Eksperti: lufta sht n

prag. E fundit n historin e Rusis). Pra, n kt material thuhet se

Konstantin Sivkovi qenka kshilltar politik. Nnkuptohet vetvetiu se kshilltar politik i kujt qenka konkre-tisht ky kryetar i Akademis s Prob-lemeve Gjeopolitike. Se politikn n Rusi e bn vetm Putini.

Boris Vishnjevski, deputet i Ku-vendit Legjislativ t Shn-Peterburgut (fraksioni Jablloko), me nj t dhn tjetr interesante, e pasuron edhe m tej fondin e urrejtjes s Kremlinit pr Perndimin. Ai ka deklaruar: Ktu e ca koh m par, n nj bised rreth tryezs s rrumbullakt pr gjendjen e mjeteve t informimit masiv, Nika Strizhak (emri i plot i saj sht Ve-ronika Strizhak, lindur n Leningrad n vitin 1962, e njohur si kinoregjisore, autore filmash dokumentar dhe si drejtuese emisionesh televizive -E.Y.) sht br e famshme me nj subjekt, n t cilin propozohej q Parada e Fitores (sht fjala pr paradn ushta-rake q zhvillohet n Sheshin e Kuq do vit m 09 maj -E.Y.) t zhvendoset n Londr ose n Berlin dhe bheshin prllogaritje se sa koh do ti duhet ushtris ruse pr t pushtuar njrin ose tjetrin kryeqytet t Bashkimit Evropian.

Nse n Rusi do t ishte ndrtuar me t vrtet nj shtet ligjor dhe nse president i vendit do t ishte nj tjetr individ, me nj tjetr format intele-ktual, sigurisht q gazetari puthador i Putinit, me emrin Dmitr Kiselov, si edhe Kryetari i Akademis s Problemeve Gjeopolitike Konstantin Sivkovi, do t duhej t merreshin n ndjekje penale pr kt krcnim q u kan br Shteteve t Bashkuara t Ameriks dhe pr mbjelljen n radht e opinionit publik rus t fryms s urrejtjes pr Perndimin. Por atyre, si njerz t brumosur me ideologjin e dhuns putiniane, pas ktyre deklarat-ave prej krekacorsh t kulluar, nuk u ka hyr asnj gjemb n kmb, sepse

pas tyre fshihet vet Putini. Kjo propagand helmatisse

n radht e popullit rus, kjo urrejtje e prhapur me kaq zell kundr Pern-dimit dhe sidomos kundr SHBA prmes mjeteve t informimit masiv, t cilat e kan shndrruar Putinin n Perndin e bots ruse, i ka dhn frytet e veta me kahje komuniste. Dhe ja rezultati: 69% e banorve t Rusis e vlersojn si ngjarje negative shpr-brjen e Bashkimit Sovjetik n vitin 1991, kurse 61% e tyre i prmbahet mendimit se disa territore t shteteve t tjera, n t vrtet, duhet ti prkasin Rusis.

Pretendimi pr pushtimin e territoreve t huaja, t cilin e prkrah shumica e popullit rus, dshmon fare shkoqur se mjetet e informimit masiv Putini i ka shndrruar n leva t fuq-ishme t politiks s tij, t cilat kan kultivuar dhe po kultivojn me shum ngulm histerin e shovinizmit masiv n qndrimin ndaj vendeve t tjera. Duke pasur parasysh formatin e formimit psikologjik t popullit rus, i cili pro-pagandn e televizionit shtetror e merr pr t vrtet t drguar nga Hyjnia, duhet pranuar se informacioni i mposhtm sht tejet i besueshm:

Si e pranojn, madje ata q jan t lidhur ngusht me Kremlinin, forca kryesore q formon opinionin publik, sht televizioni shtetror. M hert kt vit, n nj bised q pati me disa gazetar t gazets angleze The Guardian, nj ish-zyrtar i lart i Kremlinit, i njohur personalisht me Putinin, deklaroi: Kush kontrollon televizionin, kontrollon vendin. Sikur televizionin ta hidhnin n dor komu-nistt, gjat tre muajve Rusia do t bhet komuniste. Nse kontrollin e tij do ta hidhnin n dor fashistt, ajo do t bhet fashiste. Pikrisht n nj vend t till jetojm ne.

Deri tani nuk kemi dgjuar q ndokush n SHBA ti ket br ndonj krcnim Rusis me arm brthamore, madje deri edhe me zhdukje nga faqja e dheut. Armatimet e rnda q NATO-ja po vendos n republikat e Priball-tikut dhe n disa vende t Evrops Lindore, shrbejn si nj prmbushje e krkesave t ktyre vendeve pr sh-timin e masave mbrojtse, meqense Kremlini nuk po heq dor nga lufta q po zhvillon n Ukrain, pran kufirit t tyre, luft t ciln e ka filluar q n pranvern e vitit 2014.

Po si sht e mundur t bhen krcnime kaq t hapura n adres t Perndimit dhe sidomos t SHBA, krcnime kto q prcillen prmes mjeteve t informimit masiv, prapa s cilave qndron politika e Kremlinit? Me sa duket, politiks ruse i ka mbetur peng mosrealizimi i Testamentit t Pje-trit t Par dhe i planeve t Stalinit pr pushtimin e Evrops, t cilin ai ndr-ronte ta vinte n jet me nnshkrimin e Paktit Molotov-Ribentrop, m 23 gusht 1939.

Nse n Rusi do t ishte ndrtuar me t vrtet nj shtet ligjor dhe nse president i vendit do t ishte nj tjetr individ, me nj tjetr format intelektual, sigurisht q gazetari puthador i Putinit, me emrin Dmitr Kiselov, si edhe Kryetari i Akademis s Problemeve Gjeopolitike Konstantin Sivkovi, do t duhej t merreshin n ndjekje penale pr kt krcnim q u kan br Shteteve t Bashkuara t Ameriks dhe pr mbjelljen n radht e opinionit publik rus t fryms s urrejtjes pr Perndimin. Por atyre, si njerz t brumosur me ideologjin e dhuns putiniane, pas ktyre deklaratave prej krekacorsh t kulluar, nuk u ka hyr asnj gjemb n kmb, sepse pas tyre fshihet vet Putini.

- vijon-

FAQE 9 E premte 26 Qershor 2015Fryma e Re

E M I G R A C I O NFryma e Re

Dy (5) vjet nga gjyqi i gjuhs shqipe n Athin...Atdhetarizmi fillon nga gjuha

Nuk e ndryshova titullin, e lash ashtu si e kisha prcjell n media n janar t vitit 2012 n prvjetorin e dyt t procesit gjyqsor pr Gjuhn shqipe, proces i cili duke shpallur t pafajshme drejtoreshn e shkolls s Gravs, Protonotarjo dhe msuesen shqiptare Karkallo, legalizoi Gjuhn Shqipe.

Kan kaluar tashm pes vjet e gjysm dhe Gjuha Shqipe n Greqi vazhdon t rritet e t prhapet nga msues vullnetar dhe asgj nuk ka ndryshuar n qndrimin e shtetit dhe n reagimin e shoqris civile n prkrahje t tyre n mrgat.

Me shpresn se shteti dhe shoqria civile do t zgjohet, mora nismn e nj projektligji q i br LIGJ nga ana e Kuvendit do t krijoj hapsirn e hapjes s shkollave n t gjitha vendet ku kan emigruar shqiptart dhe brezi i dyt i mrgimtarve do t ket hapsirn t msoj t shkruaj, lexoj e kndoj shqip...

Po e prcjell shkrimin ashtu si e shkrova m se tre vjet t shkuara...

Rreth harress s 22 janarit 2010 t Gjyqit t Gjuhs Shqipe n AthinM se pes vjet t shkuara, kur e prcolla faqeve t medias s shkruar dhe elektronike, kur e prcolla edhe n adresn elektronike t ministrit t athershm t Ministris s Arsimit dhe Shkencs, besova q vendimi i gjykats s Athins do t sillte qeveritart e lart t shtetit tim pr t lidhur marrveshje q gjuha shqipe t ishte legale n shkollat greke. N Greqi, me kushtetut, nj vendim gjykate sht i forms s prer, hap trasen e rrugs pr vazhdimsi...

Kan kaluar pes vjet dhe shkolla shqipe n Greqi e msuesit vullnetar, jan t harruar nga shteti shqiptar. sht kjo arsyeja q ndrmora nismn ligjore pr hartimin e nj Projekt ligji pr msimin e gjuhs shqipe n mrgat. Shpresoj q shqiptart kudo q jetojn, n Shqipri dhe n mrgim, do ta nnshkruajn at dhe shteti e shoqria shqiptare do t bhet e prgjegjshme pr gati gjysmn e shq-iptarve dhe gati gjysmn e fmijve n mrgim, q gjuha shqipe t jetoj n breza e mos shuhet q n brezin e par.

Un kshtu do ta quaj, Gjyqi i gjuhs shqipe, thjesht sepse si n form, ashtu edhe n prmbajtje, atje u gjykua gjuha shqipe. Kjo ndodhi t premten e 22 janarit 2010, n salln 15 t godins 2 t kompleksit t gjyqeve t Athins. Dshmitar publik i rrjedhs s ngjarjes, m duhet t kthehem shtat vite m par kur u njoha, bisedova, bra fotografi me qendr fokusimi dy msueset, t akuzuarat e 22 janarit 2010, Stela Protonotario, drejtoresh e shkolls fillore t Gravas dhe Denada Karkallo, msuese e gjuhs shqipe.

Kjo ndodhi m 8 prill 2003. Gazetar n nj gazet jetshkurtr si shum gazeta t tjera shqipe n Greqi, Rilindja XXI, mngjesin e asaj dite u gjenda n mjediset e shkolls s Gravas. Krkova t takoj drej-toreshn. E gjeta s bashku me nj msuese shqiptare tek fotokopjonin faqe nga Abetar-ja e gjuhs shqipe. M ngrohu ky veprim dhe ndjeva krenari q nj greke, drejtoresh e nj shkolle greke, fotokopjonte abetaren e gjuhs time t nns. U shkput dhe pasi shkmbyem prshndetjet e rastit nprm-jet nj buzqeshje q i ndrionte syt dhe tr qenien, n moment u gjetm t rrethuar nga katr vajza t qeshura e t gzuara q iu hodhn n qaf. Ishte nj moment i jets sime q nuk mund ta harroj. Katr vajzat, si edhe do t shnoja n bllok emrat e tyre: Joana Koa nga Vlora, Juli Cirici nga Gjirokastra, Elona Dolani nga Elbasani dhe Katerina Gjerkuqi nga Saranda, si t takonin nnn e tyre iu hodhn n qaf dhe e puthn msuesen, drejtoreshn e tyre.

Drejtoresha m tha t vija pasdite pr t par me syt e mi at q krkoja. Shkova. Prjetova aste emocionuese midis nxnsve t msuese Denads, mes fmijve t saj nga Shqipria. E prjetova at dit n nj klas dhe sipas regjistrit me klasat n ditt e tjera, pesdhjet e tre. I mora nj pr nj emrat e nxnsve dhe i bra pjes t reportazhit tim. M tej prje-tova nj tjetr ast t bukur: nj klas me prindr, baballar e nna t atyre nxnsve q msonin greqisht. Ajo grua, drejtoresh shkolle kishte kombinuar msimin e gjuhs shqipe pr fmijt me msimin e greqishtes pr prindrit e tyre, nj gj q flet m shum midis rreshtave se sa n rreshta. Reportazhi u botua me mbylljen domethnse t Stela Protonotarios:

Ju faleminderit shum pr ndih-mn q na dhat. Duam q nisma jon t mos qndroj ktu, por t shkoj edhe n shkollat e tjera n Athin dhe n t gjith Greqin. Kshtu do t rritet kultura dhe bashkpunimi me vendet e tjera nga vijn t rriturit dhe fmijt. Fmijt duhet t vazhdojn msimet, t shkruajn e lexojn n gjuhn e nns s tyre. Mendoj se sht shum e rndsishme t msohet gjuha e nns dhe t ndihmojn veten e tyre edhe n zhvillimin e dijes dhe t kulturs.

Ai reportazh do t mbetej n arkivin e gazetarit, pr tu botuar n librin Shkolla shqiptare e Athins - Rilindsit e kohs son 2. Kishte nj arsye ribotimi i atij shkrimi. Ngjarjet kishin rrjedhur n nj klim t shndetshme, ku n Grava do t hapeshin jo vetm klasa t gjuhs shqipe, por edhe t gjuhs arabe, derisa vjen nj ciklon, jo nga natyra, por nga ajo rrjedh q lidhet me ksenofobin dhe racizmin do t zbrazej mbi drejtoreshn e shkolls, t ciln e zbuan nga detyra dhe msimit t gjuhs shqipe i kishin vn kyin e ndryshkur q kishte ardhur nga lart. Jo vetm kaq, por drejtoreshn e shkolls dhe msuesen shqiptare i kishin hedhur n gjyq.

E ribotova reportazhin e 8 prillit 2003 me nj shtojc. Kisha dgjuar se Stela Protonotarion, drejtoresh e shkol-ls s Gravs n Athin e kishin pushuar nga puna. Arsyet e pushimit nuk i kam t qarta. Flitej pr nj qarkore t ardhur nga lart, ku ndalohej hapja e dyerve n shkollat greke pr msimin e gjuhs s mms pr emigrantt e vegjl. Nuk kam arritur ta siguroj at qarkore, e cila do t prgnjeshtroj deklaratat n efir t ministrave prkats t arsimit t Shqipris dhe Greqis, se klasat n shkollat greke mirpresin fmijt shqiptar t msojn gjuhn e nns... Do t prgnjeshtroj thnien e ish-kryetares s bashkis s Athins, Dora Bakojani: Askush nuk ju ndalon t hapni shkolla shqiptare n Greqi. Duhet q vet shteti juaj t ket nj interes n kt drejtim. Ne ju ndihmojm me ambientet, ndrsa ju duhet t siguroni librat dhe msuesit.

M 13 qershor 2009 nj mik imi, njohs i nj reportazhi q kisha br pr shkolln e Gravs dhe drejtoreshn Pro-tonotariu, m thot se javn e ardhshme, n gjykatn e Athins, do t ket nj gjyq ndaj saj. M 17 qershor nj e-mail n adresn time elektronike m njoftonte: Gjyqi i msueses ishte dje, por u anulua pr m 22 janar 2010... Do t mundohem t mos e humbas at gjyq, madje t dal edhe dshmitar okular i nj dashurie dhe prkushtimi qytetar t Stela Protonotarios ndaj fmijve shqiptar, dashuri q ata ia prcillnin msueses-nn e dyt pr ta, me puthje t pafajshme, fiksuar edhe n fotografit q bra at dit t prillit 2003...

Kaluan muaj derisa nj dit gjeta celularin e Protonotarios. Tre dit para gjyqit e mora n telefon dhe i shpreha mbshtetjen time, madje edhe si dshmitar. I thash se do ti dhuroja edhe librin tim, gazetat dhe fotografit q kisha br at dit. M falnderoi dhe pasi m tha q t takohemi n orn 9.30 ditn e gjyqit, m dha nj adres elektronike, .132grava.com pr nj informacion t gjer. Klikova mbi adres dhe para meje u hap nj bot e madhe. Pran drejtoreshs ishte pa ekza-gjerim e gjith bota. Nuk e di n se kishte ngelur institucion demokratik prparimtar n Greqi dhe n bot pa u indinjuar dhe

pa iu drejtuar drejtsis greke q Stela Protonotarion dhe Denada Karkallon ti shpallnin t pafajshme.

Tek u bija diagonal titujve, ndjeva nj boshllk. Prve nj vajze shqiptare q ngrinte zrin n mbrojtje t ish-msueses s saj, asnj z nga vendi im. As nga shteti, as nga tubimet e shoqatave e shoqata ve e ve, as nga degt e partive politike t majta e t djathta. Shteti shqiptar, shoqatat dhe partit shqiptare, ktyre tubimeve q bjn namin pr votn e emigrantit dhe lvizin mijra autobus e derdhin miliona lek pr vota, kta njerz q e bjn gjoksin hendek pr patriotizm nuk iu vun edhe me nj fjal t vetme krah nj msueseje shqiptare, q pse u kishte msuar fmijve shqiptar gjuhn shqipe, rrezikohej t hynte n burg, t linte pr muaj apo vite dy fmijt e vet pa nnn pran. Pr m tepr, sepse ktu nuk ishte e pandehur Denada Karkallo, por ishte e pandehur gjuha shqipe. Mora n telefon nj mikun tim q ndjek msimin e gjuhs shqipe n emigracion dhe i thash t shkojm n gjykat, ta ndjekim por edhe t japim dshmin ton n mbrojtje t dy t pandehurave. U ngroha paksa kur n mjediset e gjykats erdhn dy vet nga am-basada shqiptare, ngrohje q at dit tepr t ftoht athinase do ta ndjeja me pranin e tyre pes or n kmb, si edhe un, n gjykimin e shtjes. Pes or n kmb, midis njerzve si n kuti sardelesh.

I takova prpara se t uleshin n stolin e drunjt t t akuzuarit, Steln dhe Denadn. Nuk ishin ato q kisha par shtat vjet m par; t qeshura, t gjalla, ndrrimtare. E pash q ishin t lodhura, t vrara nga pesha dyvjeare e nj akuze pakuptim. Kjo nga jasht se nga brenda pash dika tjetr, guximin, krenarin, vendosmrin pr t luftuar pr t drejtn dhe bindjen e tyre. Ksaj i shtoheshin njerzit q kishin mbushur si asnjher hyrjen e m von salln e gjyqit. Filloi gjyqi. N harkun e tavolins nj boj burri t lart, n qendr u vendos gjykatsja, nj vajz e re nga pamja n harkun e t tridhjetave q si do t dgjoja m von nga avokati ishte n fillim t karriers s saj, n t djatht prokurori dhe n t majt sekretarja. Serioz, t vmendshm, vesh ngrehur e sympreht, njerz q ngjallnin nj przierje frike me respekt. Nuk lejohej

filmimi e fotografimi. Diktofoni n nj sy xhepi, nuk ishte aq i ndjeshm sa t kapte bisedat mes dshmitarve dhe trupit gjykues. E vetmja gj q m mbeti ishte t fiksoja n kujtes pamjet, lvizjet dhe t kapja sa mundja fjalt, shum prej t cilave o nuk vinin t qarta ose ishin t gjuhs s gjyqit e ligjeve. Fiksova nj pamje q nuk e di n se sht par n ndonj gjyq. Avokatja me nj turr letrash, nj nga nj ia zgjaste gjykatses, duke i treguar adresat nga vinin: protesta, thirrje, vota nga e gjith Greqia dhe nga institucione e personalitete nga Evropa, ShBA, Kanada etj. Midis tyre edhe nj dokument zyrtar nga Avokati i Popullit Grek. Ishte letra q u shfletua flet pr flet n fillim nga gjykatsja dhe m pas nga prokurori. Kur m n fund mbaroi dorzimi dhe mbi tavolinn e gjykatses u formua nj mullar i tr me dokumente, ather e kuptova pse avokati i shtjes, nj burr me karrier 35 vjeare n stolin e mbrojtjes s njerzve, i refuzoi materialet e mia pr ti pasur si dshmi, se gjuha shqipe dhe gjuha e nns s emigrantve jepet jo vetm e lir n shkolla, por Shteti Evro-pian, q nga shtetet skandinave e deri n Austri e Zvicr i paguante msuesit me t njjtat paga si paguante msuesit e gjuhs vendase. Kishte t drejt. Vendet evropiane kishin folur me mullarin e dokumenteve mbi tavolinn e gjykimit t shtjes.

Nuk do t flas pr vijueshmrin e mtejshme t gjyqit, pr tu br vend shkrimeve t tjer, deri n nj libr me emra njerzish, fakte e adresa, nuk do t hyj n hollsi, por dy gjra e quaj t vlefshme ti them. Akuzuesi, njeriu q me porosi nga lart erdhi dhe przuri brutalisht nga drejtimi i shkolls Stela Protonotarion, deklaroi se ai ishte drguar nga nj person me pozit n Ministrin e Arsimit dhe t Besimeve, me detyr q t fshinte gjuhn shqipe nga shkolla. Vetm gjuhn shqipe dhe jo edhe gjuhn arabe q zhvillohej paralel n shkoll. T fshinte me fshesn e hekurt t racizmit dhe kseno-fobis edhe nj filiz evropian q kishte br shtat n nj shkoll ku fmijt (72 pr qind shqiptar e t kombsive t tjera) nuk ishin t detyruar t citonin para fillimit t msimit vargjet e Bibls orthodhokse, por vargjet e poetit Janis Ricos nga poezia Ylli i mngjesit. Bra gabim. Duhet

t jepja dorheqjen. Ndalova programin e msimdhnies dhe qysh ather m quajn fashist dhe ultra nacionalist. Msuese Stela sht e pafajshme. sht e padrejt ti japim asaj prgjegjsi t kota, deklaroi n gjyq akuzuesi. Midis atyre q dshmuan n gjyq ishte edhe zvendsi i Avokatit t Popullit Grek pr t Drejtat e Qytetarve dhe t Fmijve. Institucioni i lart i Avokatit t Popullit nuk ishte mjaftuar vetm me drgi-min me shkrim 8 faqe t nj dokumenti pr mbrojtjen e dy msueseve, bazuar n ligjet greke, por me drgimin e njeriu t lart t tij pr ta thn me z at q duhej thn botr-isht. Gjykatsja dhe prokurori e quajtn nj nder t madh pranin dhe deponimin e tij, nder q prokurori do ta veonte si nj rast t jashtzakonshm n pretencn e tij. M von do t dgjohej Stela Protonotario dhe Denada Karkallo, prmes shum pyetjesh pr t parn si nga gjykatsja po ashtu edhe prokurori dhe t asnj pyetje pr t dytn. E dija q prokurort n do rast t krkonin, duke prmendur ligje e nene, dnim me muaj apo vite burgimi apo me gjob. Tek dgjoja prokurorin q shfletonte her nj dshmi nga mullari i dshmive nga e gjith bota e her deklaratn e Avokatit t Popullit, ndjeva se ai ishte kthyer nga pozita e prokurorit t frikshm n at t avokatit. Dhe kjo do t vinte kur ai do ti shpallte t dy msueset, drejtoreshn greke dhe msuesen shqiptare t pafajshme.

M pas do t vinte mbrojtja e dy avokatve t shtjes, nj mbrojtje q ishte prtej mbrojtjes s dy t pandehurave, nj mbrojtje e gjuhs s nns, t t drejts s fmijs, kudo ku lind dhe jeton, t msoj lirisht gjuhn e nns nn mbrojtjen e shtetit ku jeton. Domethn se ishte pika n fjalin e fundit t tij, kur tha se kjo ishte nj betej midis dy botve, t bots s vjetr veshur me rrobat e ksenofobis dhe racizmit dhe t bots s re t demokracis dhe t progresit. M tej, pas dhjet minuta pushim, gjykatsja do ti deklaronte Stela Protonotarion dhe Denada Karlallon t pafajshme. Gjyqi kishte mbaruar. Gjuha shqipe, nprmjet deklarimit t pafajsis s ktyre dy msueseve kishte fituar, ishte br e ligjshme. Nuk m mbeti gj tjetr prvese t nxjerr nga xhepi aparatin fotografik dhe t bj sa shkrepje munda mbi fytyrat tashm t qeshura t Stelas dhe Denadas, mbi njerzit q shqyen duart nga duartrokitjet. Nuk harrova edhe diktofonin pr t ngrir n shiritin magnetik fjalt e pafajsis s dy msueseve: Stela Protono-tario: Ndjehem shum e gzuar, sepse u hap mundsia pr arsimimin e gjith atyre q prpiqen pr nj msim m t mir pr t gjith fmijt dhe veanrisht pr t gjith fmijt e emigrantve. Denada Karkallo: Edhe un ndjehem shum e knaqur dhe shpresoj pr nj t ardhme shum t mir pr t gjith fmijt npr shkolla. Ju fale-minderit q na qndruat pran.

T nesrmen hapa kompjuterin n adres t shkolls 132 t Gravs. Ministrja e Arsimit dhe e Besimeve Fetare, Anna Dhiamantopulo deklaronte: Un jam shum e knaqur. Kjo sht nj shtje e rndsishme, shtje q e kam pasur nga fillimi t qart dhe kam shprehur mbshtetjen time. Kthimi i Stella Proto-notarios, nj msuese me germa kapitale, sht m aktuale se kurr, kjo e lidhur edhe me debatin mbi integrimin e fmijve t emigrantve n shoqrin greke si nj nga prioritetet e qeveris. Roli i msuesit n kt proces sht katalitik dhe shteti sht tani pran tij. Drejtsia greke i dha pafajsi drejtoreshs s shkolls fillore t Gravas n Athin, Stela Protonotario dhe msueses s gjuhs shqipe Denada Karkallo, pushuar nga puna dhe akuzuar se kan hapur klasat pr msimin e gjuhs shqipe n shkoll publike... Koh t reja...

FAQE 10 E premte 26 Qershor 2015Fryma e Re

INTERVISTA

Ne e dim q pr Shqiprin dielli lind n PerndimNe e dim q pr Shqiprin dielli lind n Perndim, deklaroi ambasadori kroat n Tiran, Aleksander Stipeti, n nj intervist ekskluzive pr Agjencin Telegrafike Shqiptare, me rastin e fests kombtare t Kroacis, ku nj rndsi t madhe diplomati kroat u kushton marrdhnieve dypalshe shqiptaro-kroate dhe procesit t integrimit t Shqipris n Bashkimin Evropian.

Ambasadori kroat Stipeti:

ATSH: Zoti ambasador, duke Ju uruar pr Fes-

tn Kombtare, na lejoni tju shprehim urimet dhe

komplimentet pr punn dhe misionin Tuaj n Shqipri.

Ambasadori Stipeti: Faleminderit shum. Shqipria dhe Kroacia jan dy vende n gadishullin Ballkanik dhe kan marrdhnie miqsore, bazuar mbi nj tradit t gjat bashk-punimi. Afrsia gjeografike dhe pikat e prbashkta historike sugjerojn q marrdhniet mes dy vendeve kan nj dimension.

ATSH: Shqipria dhe Kro-acia jan dy vende q i pr-kasin Gadishullit Ballkanik dhe kan nj komunikim t hershm mes tyre. Afrsia

gjeografike dhe shum pika takimi n histori bjn t mendosh q marrdhnia

mes dy vendeve t ket nj dimension. Si e vler-

soni ju komunikimin mes dy vendeve dhe perspektivat n

t ardhmen?

Ambasadori Stipeti: Kroacia dhe Shqipria jan vende mike dhe tradicionalisht kan pasur respekt t vrtet pr njra-tjetrn. Miqsia dhe respekti reciprok mes popujve t Shqipris dhe Kroacis daton nga Mesjeta dhe m pas. Ka dy figura historike kroate q e dshmojn qart kt, murgu franeskan kroat Andrija Kai Mioshi dhe shkenctari dhe historiani kroat, Milan Shuflaj. Andrija Kai Mioshi ishte nj poet dhe historian. N shekullin VXIII ai shkroi nj libr historik n vargje me titull Biseda t kndshme t popujve sllav q u b m popullori mes njerzve t thjesht. Me nj total prej 37 faqesh n proz dhe vargje, ai tregoi edhe historin e jashtza-konshme t figurs s madhe historike shqiptare, Gjergj Kas-trioti Sknderbeu, heroizmin e tij dhe mbrojtjen e fuqishme t Shqipris kundr Perandoris Osmane. Kjo histori ishte nj kontribut i madh pr popul-laritetin e liderit t famshm historik shqiptar dhe natyrisht q gjeneroi mes kroatve nj simpati t madhe pr popullin shqiptar. Milan Shuflaj ishte nj shkrimtar dhe historian i fillimit t shekullit XX. Ai ishte nj nga themeluesit e studimeve albanologjike. Pr shkak t kontributit t tij t madh n afirmimin e popullit shqiptar n spektrin e historis s letrsis,

n vitin 2002 atij iu dha (post mortum) nga qeveria shqiptare mimi prestigjioz shqiptar, Urdhri Naim Frashri i Art. Nj nga rrugt n qendr t Ti-rans mban emrin e tij. Ne jemi krenar pr arritjet e Shuflajit dhe shum mirnjohs ndaj tij pasi demonstroi n mnyr t guximshme se kuraja shken-core dhe respekti i vrtet ndaj nj populli mund t sjell nj ndryshim t madh dhe mund t ket nj ndikim t gjer n shum fusha.

Koht e fundit, mbshtet-ja e Kroacis pr popullin shqiptar ka qen specifikisht e dukshme lidhur me pavarsin e Kosovs. Ne e kemi mbshte-tur Kosovn q nga fillimi i betejs s saj pr pavarsi. Ish-presidenti kroat, Stipe Mesi ishte nj nga mbshtetsit m konsistent dhe m t sinqert pr Kosovn. Pak koh m par ai u shpall Qytetar Nderi i Tirans pr avokatin e tij m t veant dhe m t prkushtuar ndaj pavarsis s Kosovs dhe pr mbshtetjen e popullit shq-iptar. Edhe nj rrug n Lezh ka marr emrin e tij.

ATSH: Cila sht e ardhmja e marrdhnieve tona dyp-alshe? Cilat jan aspektet

e ktyre marrdhnieve q ju sugjeroni se jan t

nevojshme pr zhvillimin e mtejshm t tyre?

Ambasadori Stipeti : Duke pasur parasysh marrd-hniet dypalshe politike, total-isht miqsore dhe t shklqyera, del absolutisht e nevojshme edhe intensifikimi i bashkpun-imit ekonomik. Dhe, ekzistojn potenciale t mdha pr kt qllim. Sa pr fillim, kemi projekte t prbashkta rajo-nale si ndrtimi i autostrads Adriatiko-Joniane, q t dy qe-verit e mbshtesin. T njjtn gj mund t themi edhe pr projektin e madh energjetik t gazsjellsit Adriatiko-Jonian. T dyja projektet do t sigu-rojn mundsi t reja biznesi si edhe do t rritin potencialin ekonomik t dy vendeve tona. E ashtuquajtura Autostrada Blu do t shtoj lidhjet mes Kroacis dhe Shqipris dhe do t siguroj akses m t mir ndaj produkteve shqiptare n tregjet evropiane dhe kroate dhe anasjelltas, natyrisht. Pa dyshim q edhe prfitimet do t rriten. Shtoj ktu se dy vendet mbshtesin edhe pro-jektin e hekurudhs Adriatiko-Joniane. Autoritetet detare t Kroacis dhe Shqipris po

shohin mundsit pr vendos-jen e linjave t rregullta detare mes portit shqiptar t Durrsit dhe porteve kroate t Shibe-nikut apo Ploes. Kostoja e transportit detar sht eficiente dhe do t shtonte lidhjet mes Shqipris dhe Evrops. Nj fluturim direkt Zagreb-Tiran do t ishte i domosdoshm. Kto lidhje do t sjellin prf-itime shtes pr dy palt dhe do t ndihmonin n krijimin e nj mjedisi m trheqs pr bizneset e dy vendeve.

ATSH: Cilat jan drejtimet q ju i gjykoni t arsyeshme

q duhen intensifikuar n bashkpunimin ekonomik? Cilat jan disa prej pro-

jekteve t prbashkta mes Shqipris dhe Kroacis sa i takon bashkpunimit

rajonal, ekonomik e tjer?

Ambasadori Stipeti : Mundsit pr biznes mes dy vendeve tona po rriten dita-dits dhe kjo sht si n interes t biznesit kroat, ashtu edhe n interes t atij shqiptar. N fillim t majit, n Tiran, ne zhvil-luam nj takim t Komisionit t Prbashkt Kroato-Shqiptar pr Bashkpunimin Ekonomik si edhe nj Forum Biznesi me ql-lim njohjen e partnerve t bi-zneseve t t njjtave fusha. Ky komision zbuloi dhe prcaktoi shum fusha t bashkpunimit potencial ekonomik.

Kompanit e njohura kroate si INA, Dalekovod dhe Konar kan qen n Shqipri

prej nj kohe t gjat. Prve shfrytzimit t nafts dhe ga-zit, linjave t transmetimit t energjis dhe hidrocentraleve, ka pasur m shum diver-sitet n perspektivn e bizne-seve tona dhe siprmarrjeve. Kompani m t vogla kroate e kan zbuluar m von tregun shqiptar dhe shum prej tyre kan vendosur bashkpunim t suksesshm, t themi rreth 50 prej tyre. Kompanit kroate t teknologj