ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 1

လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႔စညးျခငး

ႏင စေပါငးညႇႏႈငးအေရးဆျခငး

လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႔စညးျခငးသည အလပသမားမား ႏင အလပရငမား၏ ရပငခြင အတြက အဖြ႔အစညးမား တညေထာငျခငးက ရညညႊနးၿပး၊ အဖြ႔အစညးမားဖြ႔စညး တညေထာငျခငးျဖင ၄ငးတ႔ အဖြ႔၀ငမား၏ အကးမားက ကာကြယျခငးႏင ျမႇငတငျခငး တ႔ျပလပႏငမည ျဖစသည။ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးခြင မရလင အလပသမားမားသည အလပသမားသမဂၢမား ဖနတးထေထာငႏငမညမဟတပါ။ သမဂၢမရသညအတြက စေပါငးညႏႈငးအေရးဆမႈက ျပလပႏငလမမည မဟတေပ။ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔ စညးျခငးသည အမားလကခ အသအမတျပထားေသာ လ႔အခြငအေရးတစခ ျဖစသည။ သ႔ေသာ မၾကာခဏ စနေခၚမႈႏင ရငဆငေနရသည။

ျပညသ႔လြတလပခြင အခြငအေရးမားက ေလးစားျခငးႏင ဒမကေရစသည ထေရာကေသာ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငးအတြက မရမျဖစ လအပေသာအခကမားျဖစသည။ အလပသမားမား သမဂၢမား ဖြ႔စညးရန ဥပေဒ ရပငခြင ရသညတင၊ အကယ၍ အစးရမားမ ၄ငးတ႔အား ထငရာ၊ ထငသလ ဖမးဆးႏငျခငး၊ သမဂၢပငဆငမႈအား သမးယျခငး၊ သ႔မဟတ သမဂၢစညးရးေရးမးမားအား ကယထလကေရာက ၿခမးေျခာက ျခငးျပလပႏငလင ဤဥပေဒရပငခြငသည အရာမထငပါ။ ဤၿခမးေျခာကမႈမား သ႔မဟတ ေဆာငရြကခက မားက ကာကြယျခငးသည အခြငအေရးတစခ ျဖစသည။ ယငးအခြငအေရးအတြက အျပညျပညဆငရာ အလပသမားသမဂၢအဖြ႔အစညးမတဆင ေတာငးဆ တကတြနး ႏငသည။ အျပညျပညဆငရာ အလပသမားသမဂၢ အဖြ႔ခပ (အငအယအ) သည ယအန (UN) ေအဂငစ တစခ ျဖစၿပး၊ ကမၻာအလပအကင ကစၥမားအေပၚတြင အထးျပသည။ အငအယအသည အစးရမားႏင အလပသမားမား ႏင အလပရငမားက ကယစားျပေသာ အဖြ႔အစညးမား ျဖငပါ၀ငဖြ႔စညးထားသည။ အငအယအသည လပငနးခြငအေျခအေနမား တးတကေရး ႏင အျပညျပညဆငရာ အလပသမားစႏႈနးမား ခမတျခငးအတြက လကေတြ႔တကပြ၀င အားေပးျမႇငတငသည။ ဤစႏႈနးမားသည အျပညျပညဆငရာ အသငးအ၀ငး မ သငေတာေသာ အလပအကင သ႔မဟတ ဂဏသကၡာရေသာ အလပအကငျဖင ဖြ႔စညးထားေသာ အေျခခ စညးမဥးမား အျဖစ ျမငၾကသည။ ၄ငးစညးမဥးမားမာ ပစႏစမးႏင လာသည။ ယငးတ႔မာ မေပါငးစပရေသး ေသာ ေထာကခခကမားႏင ျပဌာနးခကမားက အစးရမားမ ၄ငးတ႔၏ ဥပေဒလပငနးေဘာင အစတအပငးအျဖစ ေပါငးစပ အတညျပႏငသည။

လြတလပစြာသငးပငးဖြ႔စညးျခငးႏင စေပါငးညႏႈငးအေရးဆျခငး ႏငစပလဥးသည ျပဌာနးခကမား အေျမာက အျမား ရသည။ သ႔ေသာ အဓက အေျခခ ျပဌာနးခက ႏစခမာ လြတလပစြာသငးပငးဖြ႔စညးျခငး ႏင စညးရးခြငအား ကာကြယျခငး (၁၉၄၈) ျပဌာနးခက အမတ (၈၇)၊ ႏင စညးရးခြင ႏင စေပါငးညႏႈငး အေရးဆခြင (၁၉၄၉) ျပဌာနးခက အမတ (၉၈) တ႔ျဖစသည။ အငအယအ၏ ျပဌာနးခကမားႏင ေထာကခခကမားသည သမဂၢ၀ငမား၏ အကးအတြက ဆကစပမႈရေနစဥတြင ဤျပဌာနးခက ႏစခသည လြတလပေသာ ကနသြယေရး သမဂၢစနစအတြက လကေတြ႔ကငသးရန လအပေသာ အခက ျဖစသည။ အကယ၍ ႏငငတစခမ ဤျပဌာနးခက တစခခက အတညျပမႈ ရၿပးလင အလပသမားမားႏင အလပရငမား

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 2

သည ၄ငးတ႔ ေလာကထားခကက တြနးအားေပးႏငရန တရား၀ငေဆာငရြကပငခြင ရသည။ အကယ၍ သမဂၢမားႏင အလပရငအဖြ႔အစညးမားမ ျပဌာနးခကမားသည အစးရမ ေစာငထနး လကနာမႈ မရဟ ထငလင အငအယအ၏ တရား၀င ႀကးၾကပကြပကေရး လပထးလပနညးျဖင ၄ငးတ႔၏ အမႈကစၥမားက ေဆြးေႏြးလာရန တငတနးႏငသည။ ဆကလက၍ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငးႏင သကဆငသည ႏငငမားမ ခးေဖာကေသာ အလပသမားသမဂၢ အခြငအေရးမားက ၄ငးႏငငမ အငအယအ အဖြ႔၀ငႏငင မျဖစသညတင (ႏငငသည ယအန (UN) အဖြြ႔၀ငႏငင တစခ ျဖစသငသည။ တငတနးခကက လြြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငးအေပၚ အခကအလကရာေဖြႊျခငးႏင ျဖနေျဖေရး ေကာမရငမ စစေဆးၿပး၊ ၄ငးအမႈကစၥႏင သကဆငသည

ႏငငအစးရ၏ သေဘာတညခကက လအပသည။) သ႔မဟတ အဖြ႔၀ငျဖစၿပး သကဆငေသာ ျပဌာနးခကမားက အတညမျပရေသးသညတင ၄ငးအမႈကစၥက အငအယအသ႔ တငၾကား တငျပႏငသည။ သကဆငေသာ ခးေဖာကမႈ တငၾကားခကမားက အငအယအ၏ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငး ေကာမတမ ကငတြယသည။ အဖြ႔အစညးေတြ၏ သးပြငဆငအေနအထားအတြက လြတလပစြာသငးပငးဖြ႔စညးျခငးႏင စေပါငးညႏႈငး အေရးဆျခငးသည အငအယအ အေနအျဖင အေရးတႀကး အဓကထား စဥးစားသည။ သးပြငဆင သတမတခကအဓပၸါယသည တနးတ အညအမ ပါ၀ငျခငးျဖစၿပး ၄ငးသးပြငဆင အဖြ႔အစညးမားတြင အစးရမားက ကယစားျပသည ကယစားလယ၊ ႏင ႏငငႏငဆငေသာ လပငနးအဆင ႏငအတ အလပရငမားႏင အလပသမားမားက ကယစားျပေသာ အဖြ႔အစညးမား တ႔ အငအယအ အဖြ႔အစညးတြင တနးတ ပါ၀ငသည။ လပေဖာကငဖကမား (အစးရမား၊ အလပသမားမာ၊ ႏင အလပရငမား) အၾကား လမႈေရးဆငရာ အျပနအလနေဆြးေႏြးမႈက အားေပးျမငတငျခငးသည လမႈတရားမတျခငး၏ အေျခခ ရငးျမစ တစချဖစၿပး၊ ၄ငးသည ၿငမးခမးေရးက ထနးညေပးႏငသည ေဘးရနအကာအကြယမားမ အဓကတစခ ျဖစသည။ ယအန (UN) အဖြ႔အစညးစနစတြင အငအယအ တစခတညးသာ သးပြငဆင အဖြ႔အစညး စနစက ကငသးသည။

အလပသမားသမဂၢမားသည ၄ငးတ႔၏ ႏငငႏငဆငေသာ ဗဟစငတာမား၏ အဖြ႔အစညးထမတဆင ကယစား ျပသည။ ထ႔နညးတ အလပသမားလႈပရားမႈသည ၄ငးတ႔၏ အျပညျပညဆငရာအဖြ႔အစညးမား (အျပညျပည ဆငရာ အလပသမားသမဂၢ မဟာမတအဖြ႔ေပါငးခပ International Trade Union Confederation-ITUC ၊ အလပသမားသမဂၢမား ကမၻာအဖြ႔ခပ the World Federation of Trade Unions-WFTU) မတဆင အငအယအ တြင ကယစားျပသည။

လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငးႏင စေပါငးညႇႏႈငး အေရးဆျခငး၏ အျပညျပညဆငရာအဆငတြင အဓက က႑ေလးခ ခြထားသည။

ျပညသ႔လြတလပခြင အခြငအေရးက ေလးစားျခငး

ျပဌာနးခက အမတ - ၈၇ ။ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငးႏင စညးရးခြငအား ကာကြယျခငး

ျပဌာနးခက အမတ - ၉၈ ။ စညးရးခြင ႏင စေပါငးညႏႈငးအေရးဆခြင

အငအယအ၏ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငး ေကာမတ

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 3

ျပညသ႔လြတလပခြင အခြငအေရးက ေလးစားျခငး

ျပညသ႔လြတလပခြငမားႏင၊ အလပသမားမားႏင အလပရငမား၏ အဖြ႔အစညးမား၏ အသငးအဖြ႔ဆငရာ ရပငခြငမားၾကားတြင အေရးႀကးေသာ ဆကႏြယမႈ ရသည။ အကယ၍ ယငးတ႔အား မနကနစြာ လပေဆာင ႏငလင ဤအဖြ႔အစညးမားသည ၄ငးတ႔၏ လႈပရားေဆာငရြကမႈမားက လြတလပ လၿခစြာ မခ ေဆာငရြက ႏငမည ျဖစသည။ အလပသမားသမဂၢမား အခြငအေရးတြင ပါ၀ငေသာ ျပညသ႔အခြငအေရးမားမာ -

အသကရငခြငႏင ကယေရးလၿခမႈ လ ပဂၢလအား မတရားဖမးဆးျခငးႏင ထနးသမးထားျခငးတ႔မ လၿခလြတလပခြင လြတလပစြာ ေဖာျပခြငႏင ေတြးေတာခြင လြတလပစြာ စရးခြင (အစညးအေ၀းကငးပျခငးႏင အစညးအေ၀း မတငမ) လြတလပၿပး သမာသမတကေသာ သမာဓခအဖြ႔မ တရားမတေသာ အမႈစစေဆးခြင အလပသမားသမဂၢ အဖြ႔အစညးမား၏ ပငဆငမႈက ကာကြယခြင

လ႔အခြငအေရးမားအား အကာအကြယေပးသည အငအယအ၏ စြမးေဆာငခကေအာငျမငမႈ ဥပမာ မာ- သမဂၢ၀ငမား ထနးသမးထားခရျခငးမ ျပနလြတလာေအာင စြမးေဆာငေပးျခငး၊ သမဂၢ၀ငမား မၾကာခဏ ျပငးထနစြာ ျပမဆကဆခရျခငး သ႔မဟတ ႏပစက ညဥးပမးခရျခငးက ကာကြယေပးျခငး။ ဤစြမးေဆာငခကမားက ITUC ႏင ကမၻာအလပသမားသမဂၢ အဖြ႔ေပါငးခပမား (Global Union Federations – GUFs) မလညး မၾကာခဏ အားထတ လပေဆာငၿပး၊ အငအယအမ ခမတထားေသာ အျပညျပညဆငရာ အလပသမားစႏႈနးမားႏင အည လကနာကငသးၾကရန အခြငအေရးခးေဖာကေသာ ႏငငမားအား ေတာငးဆ တကပြ၀ငသည။ မတရား ဖမးဆး ထနးသမးထားျခငးမ လြတလပခြင လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငး မမားသည အစးရမားမ အလပသမားမားႏင အလပရငမား၏ သငးပငး ဖြ႔စညးျခငး ဆငရာ ရပငခြငမားတြင ၀ငေရာကေႏာငယကျခငး မျပရန ေတာငးဆထားသည။ ဤရပငခြင မားသည အေျခခ အလပသမားသမဂၢ လႈပရားမႈမား ဖြ႔စညးတညေထာင ကငသးရန အေျခခအတျမစ ျဖစသည။ အလပသမားသမဂၢ လႈပရားမႈမားက ေဆာငရြကေသာ သကဆငသည ပဂၢလမားအား ဖမးဆျခငး သ႔မဟတ ထနးသမးျခငး၊ ကယထလကေရာက ၿခမးေျခာကျခငး၊ ကယထလကေရာက ကးလြန ေစာကားျခငးမား သ႔မဟတ ေပာကကြယသြားေအာငျပလပျခငး တ႔သည လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးခြင ရပငခြငမားက အေႏာငအယက ေပးျခငးဟ သတမတရမည ျဖစသည။ အလပသမားသမဂၢေခါငးေဆာငမား သ႔မဟတ စညးရးေရးမးမား (သမဂၢအဖြ႔အစညး မဖြ႔စညး ရေသး သညတင) အဖမးခရေသာအခါ -

ျပညသ႔အခြငအေရးအေပၚ တရားမတေသာ တရားစရငေရးက ေလးစားရမည။ ၄ငးတ႔သည ၾကားနာခြင ႏင ဥပေဒဆငရာ အကအညက ရယခဥးကပခြင ရသည။

အကယ၍ ၄ငးတ႔သည သာမနရာဇ၀တမႈျဖင စြခကခရလင၊ ထစြခကျဖင ယးမယဖြ႔ၿပး သ႔မဟတ မဟတမမနအေၾကာငးျပခကျဖင အလပသမား သမဂၢက ဖႏပရန မျဖစေစရပါ။

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 4

တရား၀င ဥပေဒျပထားေသာ အလပသမားသမဂၢလႈပရားမႈမားက ကငသး လပေဆာငျခငးျဖင ၄ငးတ႔သည ဖမးဆးခ ရျခငး သ႔မဟတ ထနးသမးခရျခငး မျဖစေစႏငပါ။

အထးသျဖင အေရးႀကးသညမာ အငအယအ၏ ႀကးၾကပေရး အဖြ႔အစညးမားမ အေသးစတ ျပငဆင ထားေသာ မမားအရ ျပစဒဏမကငးလြတျခငး လႊမးမးမႈ မရသငပါ။ ဆလသညမာ ႏငငတစခ အတြငးမ ျပညသလထ၊ အပစမားႏင အဖြ႔အစညးမားသည ၄ငးႏငင၏ ဥပေဒမား ျဖင ေျဖရငးတာ၀နယမႈက လပၾကရမည ျဖစသည။ အကယ၍ အလပသမားသမဂၢမား အား ဆန႔ကငသည ေဆာငရြကခကမားက ႏငငတစခ၏ တရားစရငေရးမ အျပစမေပးလင ဤအရာသည ခးေဖာကမႈႏင မလၿခမႈက ပ၍ျဖစေစသည။ ဤအရာသည အလပသမားသမဂၢ အခြငအေရးမား ေဆာငရြကခကက လြနစြာပင ထခကေစသည။

လြတလပစြာ ေတြးေတာေဖာျပျခငး ႏင စရးခြင အလပသမားမားသည အတားအဆး အေႏာငအယကမရပ ၄ငးတ႔၏ ထငျမငခက အယအဆႏင ေဖာျပခက မားက လြတလပစြာ ထတေဖာေျပာဆခြင ရသငသည။ မဒယာ သတငးျပနၾကားေရးမား ကသ႔ေသာ သမဂၢ တစခ၏ သတငးစာ ဆမ အေတြးအျမငမား၊ သတငးအခကအလကမားက ရယပငခြင၊ ၾကညရပငခြင၊ ၄ငးတ႔၏ထငျမငခက အေတြးအျမငမား ႏင သတငးအခကအလကမားက ေပးပငခြင ဖလယပငခြင ရရမည။ ဤမမားက ထနးသမးျခငးျဖင အစးရသည ထတျပနထားေသာ ပႏပထတေ၀ျခငး လပပငခြင လငစင တစခခက တစဥးတညး ဆးျဖတပငခြငအာဏာျဖင ကန႔သတ ဆးျဖတလပပငခြင မရသငပါ။ လပပငခြင လငစငမားအတြက ေလာကထားခကမားက အစးရမ မဆငးမတြ ခကခငး ေဆာငရြကေပးသငသည။ သညျပင ထတေပးေသာ လပပငခြင လငစငတစခသည ပႏပထတေ၀ေသာ အေၾကာငးအရာကစၥ သ႔မဟတ အျခားေသာ မဒယာ တ႔၏ အေၾကာငးအရာ ကစၥအား ကန႔သတသည နညးလမးတစခ မျဖစသငပါ။

အစးရသည သတငးအခကအလက ဖလယျခငးျဖင အေႏာငအယက မျပလပရပါ။ ဤမကဆန႔ကငေသာ ေဆာငရြကခကမားမာ -

လ႕၀ကစြာ စာေပးစာယ လပျခငး သမဂၢလႈပရားမႈမားတြင ပါ၀ငေသာ အလပသမားမားအား စစမးေမးျမနးစစေဆးျခငး လြတလပစြာ ေျပာဆျခငးႏင သမဂၢအစညးအေ၀းမားအား ေႏာငယကျခငး

အလပသမားသမဂၢမားအေနျဖင ႏငငေရးရာ ကစၥမားတြင ပါ၀ငေကာငး ပါ၀ငႏငမာျဖစၿပး အစးရမားမ ၄ငးအလပသမားသမဂၢမား၏ ႏငငေရးအျမငမား (ေကာမတမ ညႊနျပသညမာ ပႏပထတေ၀ျခငးမား ထတျပနသညအခါ အလပသမားသမဂၢ အဖြ႔အစညးမားသည အလပသမား သမဂၢ လႈပရားမႈ ၏ ဖြ႕ၿဖးေရး အကးမားအတြက ၃၅ ႀကမေျမာက အငအယအညလာခ (၁၉၅၂)မ လြတလပမႈႏင အလပသမား သမဂၢ လႈပရားမႈႏင ၄ငး၏အေျခခ လပငနးတာ၀န လၿခမႈ (အလပသမား အားလးအတြက ေသခာေသာ လႈမႈေရးႏင စးပြားေရး ဖလေရး ေကာငးကး တ႔၏ လြတလပမႈက ရငးလငးစြာ ေဖာျပထားေသာ မမားက

ဂရျပ အေလးထားရမည ျဖစသည။) ဆကႏြယမႈတြင တာ၀နရ သကဆငႏငသည။ အငအယအ၏ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငး ေကာမတ မ ေရးသားခကအရဆလင “အလပသမား သမဂၢ သတငးစာတစခက ျမငျခငးျဖင အာဏာပငမားက ေၾကာကရြ႕ေနရၿပး ၄ငးသည အလပသမားသမဂၢ လႈပရားမႈမားႏင ဆကႏြယျခငးမရပ ႏငငေရးလပေဆာငခကက အဆးသတေစျခငး သ႔မဟတ အနညးဆး ၄ငးတ႔၏

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 5

သာမနအခြငအလမးထက အလမးေ၀းေနျခငး သည ထကသ႔ေသာ သတငးစာတစခ တညရရန၊ ခြငျပရန ျငငးဆျခငးသည လေလာကေသာ အေၾကာငးျပခက မျဖစပါ။”

သညျပင အလပသမားမားသည ၄ငးတ႔၏ လြတလပစြာ စရးခြငအတြက ၿငမးခမးစြာ အစညးအေ၀း ျပလပျခငးမား သ႔မဟတ ဆႏၵျပျခငးမားက ကငသးႏငရမည။ အာဏာပငမား၏ ခြငျပခကမားက ႀကတင ေတာငးခစရာမလပ သ႔မဟတ အတားအဆး အေႏာငအယက မရပ အလပသမားမားသည မမတ႔သမဂၢ အေဆာကအအ ဥပစာတြင အလပအကငႏငပတသကေသာ အေၾကာငးအရာ ေမးခြနးမား ေဆြးေႏြးရန စရး၍ အစညးအေ၀းမား ျပလပႏငသည။ ျပညသလထ အစအစဥအား ေႏာငယကျခငး ႏင ဆငသည ေမးခြနးမားက အစးရမားမ လအပေသာ ကာကြယတငးတာမႈမား ျပလပႏငသည။ သ႔ရာတြင တရားဥပေဒ စးမးေရးက ျပငးထနစြာ ၿခမးေျခာကျခငးရေသာ စရးရာ ေနရာအေျခအေနမားတြင တားဆးျခငး အမန႔ အာဏာ သးျခငးက အခးအစား အကန႔အသတျဖင ျဖစသငသည။

ျပဌာနးခက အမတ - ၈၇ ။ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငးႏင စညးရးခြငအား ကာကြယျခငး

၁၉၄၈ ခႏစတြင အငအယအ၏ လပေဖာကငဖကမား ျဖစေသာ အစးရမား၊ အလပသမားမားႏင အလပရငမားသည သးပြငဆငကငးပေသာညလာခတြင အဖြ႔အစညး၏ အမတ ၈၇ ျပဌာနးခက ျဖစေသာ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငးႏင စညးရးခြငအား ကာကြယျခငး က ခမတခသည။ ျပဌာနးခက၏ ရညရြယခကမာ အစးရမားလကေအာကမကငးလြတၿပး အလပရငမားႏင အလပသမားမား၏ ရပငခြငက အကာအကြယေပး ေသာ လြတလပေသာ အဖြ႔အစညးမား ဖနတး တညေထာင ထနးသမးႏင ရန ျဖစသည။ ၄ငးျပဌာနးခကသည အလပလပသမားအားလးအတြက လြတလပစြာ စညးရးျခငး ႏင လြတလပစြာ အလပသမားသမဂၢမား ထေထာငျခငး၏ အေျခခရပငခြငျဖစၿပး အမားလကခ အသအမတျပထားေသာ လညးပ မၾကာခဏပင ဥပကၡာျပခရသည။ လြတလပစြာ စညးရးခြငသည မ၀ါဒ သမးအေပၚတြင မတညသည။

၁။ အသငးအဖြ႔၏ ရပငခြင အၾကား ကြျပားျခားနားျခငးမား မျပလပရပါ။ အလပသမားမားႏင အလပရငမားအားလး စညးရးပငခြင ရသည။ ၄ငးတြင အလပအကင၊ လင၊ အသားအေရာင၊ လမး၊ ဘာသာ၊ အသက၊ ဇာတ၊ အမေထာငေရးအေျခအေန သ႔မဟတ ႏငငေရးအျမင တ႔အေပၚတြင အေျခခၿပး ကြျပားျခငး မျဖစသငပါ။ (ႁခြငးခကမာ - လကနကကင အဖြ႔အစညးမား ႏင ရ မားမပါ၀ငပါ။ - ဥပမာ - မးသတသမားမား၊ အကဥးဥးစး ၀နထမးမား သ႔မဟတ အေကာကခြန အရာရမားကသ႔ေသာ အလပသမားအမးအစားမားသည ရအဖြ႔၀င အမးအစားတြင မပါ၀ငပါ။)

၂။ အဖြ႔အစညးမား တညေထာငျခငးအတြက အရငခြငျပခကယရန မလပါ။

အာဏာပငမားမ ပမနလပေဆာငခကႏင အဖြ႔အစညးမားက လသရငၾကား ေသခာေအာငလပျခငးျဖင အဖြ႔အစညးမား တညေထာငဖ႔အတြက ဥပေဒ လပရးလပစဥက ညႊနၾကားႏငသည။ သ႔ေသာ ရညလားၿပး ရႈပေထြးေသာ မတပတငျခငး နညးလမးမားသည လကခႏငဖြယ မျဖစသငေပ။ မညသညအာဏာပငမားမ မမဘာသာဆးျဖတ၍ လပပငခြငရေသာ အာဏာက သးၿပး မညသည အဖြ႔အစညးကသာ ဖြ႔ရမညဟ လပ၍ မရပါ။ သညျပင အေရးၾကးသည အခကတစခမာ အကယ၍ အဖြ႔အစညးတစခ ဖနတးပငခြင အျငငးပယခရ လင လြတလပေသာ တရားရးမားသ႔ အယခပငခြင ရရမည။

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 6

၃။ အလပသမားသမဂၢအဖြ႔မားတြင အဖြ႔၀ငျခငးအေပၚတြင လြတလပစြာ ေရြးခယခြင ရသည။

အလပသမားမားႏင အလပရငမားသည ၄ငးတ႔၏ ေရြးခယမႈအေပၚတြင အဖြ႔အစညးမားထေထာငျခငးႏင အဖြ႔၀ငျခငးတ႔ ျပလပႏငသည။ အဖြ႔အစညးမားမလညး အဖြ႔၀ငျခငးႏင သကဆငသည စညးမဥးမမားသည ၄ငးတ႔အဖြ႔အစညးတြင ရႏငသည။ အာဏာပငမားက စညးမဥးမမားႏင လကေတြ႔ကငသးမႈအတြက သေဘာတ အာမခေပးရန ခြငျပသည။ သ႔ေသာ အလပသမားသမဂၢမား၏ ဖြ႔စညးထားေသာ ဖြ႔စညးပႏင တညေဆာကပက လြနကစြာ မထခကေစရပါ။ အခ႕ကန႔သတခကမားက လကခႏငသည။ ဥပမာ - အဖြ႔အစညးက အသအမတျပရန အဖြ႔အစညးတြင အနမဆး အဖြ႔၀ငဥးေရ မညမအထရရမည ေတာငးဆမႈ အေပၚတြင ကန႔သတျခငး ျပႏငသည။ အနမဆးအဖြ႔၀ငဥးေရ သည ေလာကနမႈ ျဖစသငသည။

ႏငငေတာမ ဥပမာ - တစခခငးစရေသာ အလပအကင သ႔မဟတ အလပအကင က႑မ သမဂၢမား ေပါငးစ ၏ အမားစ ျဖစႏငေျခက ခြငျပသငသည။ သ႔ေသာလညးပ အစးရမ ႏငငတစခတြင ကယစားျပမႈ အမားဆးရေသာ အဖြ႔အစညးမားက အသအမတျပ စစဥေပးခြင ရသည။ ဤအရာသည အလပသမားသမဂၢ ညညြတေရးႏင အလပသမား လႈပရားမႈတြငရေသာ အပငးအစ အၾကား သပပေမာကျခငးက ထနးညေပး သည ခနခြငတစခအျဖစ ခြငျပသည။ သ႔ေသာလညးပ ကယစားျပမႈအမားဆးရေသာ အဖြ႔အစညးက ဆးျဖတမႈေပးရာတြင ရညရြယခက၊ ႀကတငတညေထာငမႈ ႏင တကေသာ မမားအေပၚ အေျခခသည။ အသအမတျပခရေသာ ကယစားျပမႈ အမားဆးရေသာ အဖြ႔အစညးမားသည ေသခာေသာ ဥးစားေပး ရပငခြငမား - စေပါငးညႏႈငး အေရးဆခြင၊ အစးရႏင တငပငမႈယရေသာ ရပငခြငမား ႏင အျပညျပည ဆငရာတြင အလပသမားမားက ကယစားျပေသာ ရပငခြငမား သ႔မဟတ ေဒသအလက ညလာခမား ရပငခြင - တ႔က သေဘာတ ခြငျပခက ရႏငသည။ သ႔ေသာ ႏငငတြင ရေသာ အျခားေသာ အဖြ႔အစညး မားသည ၄ငးတ႔အဖြ႔၀င၏ အကးမားအတြက ဆက၍ ကယစားျပႏငသည။

အလပသမားမားႏင အလပရငမား တ႔၏ အဖြ႔အစညးမားက တညေထာငၿပးေသာအခါ ၄ငးတ႔၏အဖြ႔အစညး မားတြင လြတလပစြာ လပေဆာငႏငမႈတ႔ ျဖစသငသည။ ၄ငးတ႔၏ ဖြ႔စညးပ အေျခခဥပေဒ ႏင စညးမဥး မ၀ါဒမားက ေရးဆြႏငျခငး၊ လြတလပစြာ ကယစားျပသမားက ေရြးခယႏငျခငး၊ အပခပေရး ႏင လႈပရားမႈ မားအတြက ဖြ႔စညးႏငျခငး၊ ႏင အစအစဥမား က ေဖာထတႏငျခငး တ႔ လပႏငသည။

အာဏာပငမားသည အဖြ႔အစညးတစခ၏ ဒမကေရစနညးက လပေဆာငခကက အာမခေပးသည ျပဌာနး ခကမားကသ႔ေသာ အလပသမားသမဂၢမား ဖြ႔စညးပ အေျခခဥပေဒႏင ပတသကၿပး ေသခာေသာ တရား၀င လအပမႈမားက သတမတေပးသညက ခြငျပသည။ သ႔ေသာ လႈပရားမႈမား အေရအတြက တစခသည ျပဌာနး ခက အမတ ၈၇ ႏင တျခားစ ရလမမည။ ပါ၀ငတာကေတာ - ေတာငးဆခကက ဥပေဒမားျဖင ျပညသ႔ အာဏာပငမား သ႔မဟတ တညရေနေသာ အလပသမားသမဂၢမား ျဖငအတညျပ ေထာကခရန၊ ဖြ႔စညးပ အေျခခဥပေဒမားပစက ကငသးျခငး၊ သ႔မဟတ ျပညသ႔အာဏာပငမား သည လအပေသာ ဖြ႔စညးပ အေျခခ ဥပေဒမား က ျပငဆငခြင ရသညက ေတာငးဆျခငး တ႔ျဖစသည။ အကယ၍ အာဏာပငမားႏင အဖြ႔အစညး မား အၾကား သေဘာတညမႈမား မျဖစခလင လြတလပၿပး ဘကမလကေသာ သမာသမတကေသာ အဖြ႔တစခဆသ႔ အယခ၀ငရနအတြက နညးလမးရသငသည။

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 7

ကယစားျပ ကယစားလယမား ေရြးခယျခငး

အဖြ႔အစညးမားအတြက မမတ႔၏ ကယစားျပသမားက လြတလပစြာ ေရြးခယျခငးသည အေျခခ လအပခက ျဖစသည။ ဤလပငနးစဥတြင ျပညသ႔အာဏာပငမားမ ၀ငေရာကစြကဖက ထနးခပျခငး မရသငပါ။ ေရြးေကာကပြရလဒမားက ျပညသ႔အာဏာပငမားမ အတညျပ လပေဆာငေပးျခငး မျဖစသငပါ။ အကယ၍ေရြးေကာကျခငးမားမ သေဘာမတညမႈမား ျဖစခလင လြတလပၿပး ဘကမလကေသာ သမာ သမတကေသာ အဖြ႔တစခဆသ႔ အယခ၀ငရနအတြက ခဥးကပသငသည။ ေရြးေကာကပြ အေျခအေနမား တြင ေရြးေကာကပြ၀င ကယစားလယမား၏ အရညအခငးျပညမျခငးက သေဘာတ အာမခေပးရန အရညအခငးျပညေသာသမား အရညအခငးမျပညသအျဖစ မျဖစေစရန ေသခာေသာ အေျခခ စညးမဥး မ ရသငသည။ အကယ၍ ေရြးေကာကပြတြင ေအာကေဖာျပပါ ဥပေဒမားတြင အရညအခငးျပညမ အေျခအေနမား ပါ၀ငလင လြတလပစြာသငးပငးဖြ႔စညးျခငး ခးေဖာကမႈမား က ျဖစေစႏငသည။

ေရြးေကာကပြ၀င ကယစားလယအားလး အလပအကင တစခ သ႔မဟတ လပငနးတစခ ရရန လအပျခငး။

ေရြးေကာကပြ၀င ကယစားလယအားလး ႏငင၏ လမးမား ျဖစရန လအပျခငး။ (ခငလေသာ ေနထငျခငးကာလ အေပၚ သေဘာတ အာမခေပးႏငသည။)

ျပနလည အေရြးချခငးက တားျမစျခငး။ ရာဇ၀တမႈ မတတမးမားရျခငး သ႔မဟတ ႏငငေရး ယၾကညမႈမား ရျခငးေၾကာင ေရြးေကာကပြ၀င

ကယစားလယမားက ေဘးဖယ ခနလပထားျခငး။

အပခပေရး ႏင လႈပရားမႈမားအားဖြ႔စညးျခငး အလပသမားႏင အလပရငအဖြ႔အစညးမားသည မမတ႔၏ အပခပေရး ႏင လႈပရားေဆာငရြကမႈမားက မမတ႔ အဖြ႔အစညးမားမ ဖြ႔စညးႏငသငသည။ ဆလသညမာ အလပသမားသမဂၢမားသည ၄ငးတ႔၏ ကယပင အစ အစဥမား က ဖနတးႏငရၿပး၊ လြတလပစြာ လအပေသာ ဘ႑ာေရးဆငရာ လပပငခြငတ႔က စမႏငရမည။ ၄ငးတ႔၏ သမဂၢပငဆငမႈ အေဆာကအအမား၊ သေဘာတညခက ႏင အျခားေသာ ဆကသြယေရးမားက မခးေဖာကသငပါ။ ၄ငးတ႔၏ သမဂၢ ပငဆငမႈမားက ကာကြယေပးသငသည။ အလပသမားသမဂၢမားမ ၄ငးတ႔၏အစအစဥက ဖနတးႏငသည အခြငအေရးမားမာ အစညးအေ၀းမား ကငးပခြင၊ အပခပေရးအတြက စမခန႔ခြ ဆကဆျခငး၊ အလပရငမားမ သတငးအခကအလက ရရျခငးတ႔ ပါ၀ငသည။ သညအျပင ၄ငးတ႔၏ ေခါငးေဆာငမား သ႔မဟတ ကယစားျပသမားသည လပငနးခြင လပငနးေနရာက ၀ငေရာကခြင ရရမည။ (စမအပခပမႈႏင ပငဆငမႈ ပစၥညးဆငရာ ဥပေဒအခြငအေရးမား အတြက သငေတာေသာ ေလးစားမႈရျခငးႏငအတ) ႏငငေတာ၏ တညဆဥပေဒက ေလးစားျခငး ႏငငေတာ၏ တညဆဥပေဒက ေလးစားျခငးသည အလပသမားသမဂၢမား၏ ဖနတးျခငးႏင ထနးသမးျခငး တ႔အတြက ႀကတငလအပခက တစခ ျဖစသည။ ဤအရာက အစးရမားႏငအတ အလပသမားႏင အလပရင အဖြ႔အစညးမား ျဖစေသာ လမႈဆငရာ လပေဖာကငဖက အားလး လကခရမည။ သ႔ေသာလညးပ ဥပေဒသည ျပဌာနးခကမ စစဥထားသည အာမခခကမားႏင ဆန႔ကငဖက သ႔မဟတ ယယြငး အားနညးမႈ မျဖစရပါ။

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 8

အဖြ႔အစညးမားအား ဖကသမးျခငး အဖြ႔အစညးတစခအား ဖကသမးျခငးသည ျပညသ႔အာဏာပငမားမ အျပငးထနဆးေသာ ပစျဖင အေႏာငအယက ေပးျခငး ျဖစသည။ ျပဌာနးခကမ ေဖာျပထားသညမာ “အလပသမားမားႏင အလပရငမား ၏ အဖြ႔အစညးမားက အပခပသအာဏာပငမ ဥပေဒအရ ဖကသမးျခငး သ႔မဟတ ဆငးငထားျခငး မျဖစသငပါ။”

အျခားအဖြ႔အစညးမား (မဟာမတ) သ႔ ခတဆက ေပါငးစညးျခငး အလပသမားလႈပရားမႈ၏ အေျခခစညးရးျခငးမသည အလပသမားအပစမားအၾကား စညးလးမႈက တည ေဆာကရနအတြက အပငးအစ အကြအၿပမားနညးေအာငျပလပျခငးႏင အလပသမား၏လႊမးမးမႈက ေဒသ ဆငရာ၊ ႏငငဆငရာ ႏင အျပညျပညဆငရာတြင မားေအာငျပလပျခငးတ႔ ျဖစသည။ ျပလပရနနညးလမးမာ အျခားေသာ အလပသမားအဖြ႔အစညးမားသ႔ ခတဆက ေပါငးစညးရန တကတြနးျခငးျဖစသည။ ေဒသ ဆငရာ အလပသမား သမဂၢမားက ပ၍ႀကးေသာ အလပသမားသမဂၢမားသ႔ ခတဆကေပါငးစညးႏငရန ခြငျပသငသည။ အလပသမားသမဂၢမားသည ႏငငဆငရာအဖြ႔ခပမားႏင အျပညျပညဆငရာအဖြ႔အစညးမား ကသ႔ေသာ ကမၻာအလပသမားသမဂၢ အဖြ႔ခပမား (Global Union Federations – GUFs) တြင အဖြ႔၀ငအျဖစ ပါ၀ငေပါငးစညး ခတဆကႏငသငသည။ သညအျပင ႏငငဆငရာ မဟာမတအဖြ႔မားသည အျပညျပည ဆငရာ မဟာမတအဖြ႔ခပမား ျဖစေသာ အျပညျပညဆငရာ အလပသမားသမဂၢ မဟာမတအဖြ႔ေပါငးခပ (International Trade Union Confederation – ITUC) ႏင အလပသမားသမဂၢမား ကမၻာအဖြ႔ေပါငးခပ (World Federation of Trade Unions – WFTU) သ႔ အဖြ႔၀ငအျဖစ ပါ၀ငေပါငးစညး ခတဆကႏင သငသည။

လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငးမမားတြင ေသခာစြာပါ၀ငေသာ ရညညႊနးခကမားမာ အလပအကင ဆငရာႏင အျပညျပညဆငရာတြင အဆငျမငေသာ အဆငမား၌ ဆကႏြယခြင သ႔မဟတ ေပါငးစညးခြင တ႔ျဖစသည။ ဖြ႔စညးထားေသာ အဖြ႔အစညးမားသည ၄ငးတ႔၏ အဖြ႔၀င အကးမားအတြက လႈပရားမႈမားတြင လြတလပေသာ ေစစပညႏႈငးခြင ရရမည။ ျပဌာနးခက ၈၇ တြငပါ၀ငေသာ မမတ႔အဖြ႔အစညးမား၏ ကယစားျပသမားအား မမတ႔အဖြ႔အစညးမားမ လြတလပစြာေရြးခယခြင၊ မမတ႔အဖြ႔အစညးမား၏ ဖြ႔စညးပ အေျခခဥပေဒက ကယပငေရးဆြခြင ႏင မမတ႔အဖြ႔အစညးမား၏ လပငနးအစအစဥက ကယပငဖြ႔စညးခြင တ႔ျဖစၿပး၊ ၄ငးျပဌာနးခကသည အဖြ႔အစညးမား၏ ပထမအဆငအေနျဖင အမးမးေသာ ရပငခြငမားက ခစားႏငရန အာမခေပးသည။

သပတေမာကခြင သပတေမာကခြငသည အလပသမားမားႏင ၄ငးတ႔၏အဖြ႔အစညးမားအတြက အေျခခအခြငအေရးတစခ ျဖစသည။ ဤအခြငအေရးသည ကန႔သတခကမား သ႔မဟတ ျပဌာနးခကမား အာမခေပးသည အေျခအေန မား (၀နေဆာငမႈလပငနးမားတြင လပကငေသာအလပသမား ၀နထမးမားႏင သကဆငသည။) ျဖင ကငသး ႏငသည။ သ႔ေသာ အေထြေထြ အလပသမားမားအတြကမ ၄ငးတ႔၏အေျခခကေသာ အခြငအေရး က ၄ငးတ႔လပအားက ရတသမးရနအတြက အလပလပျခငးရပတန႔ရန စညးရးျခငးျဖင လြတလပစြာ ကငသး ႏငရမည။ သပတေမာကခြင တစခသည တရား၀ငလကနကတစချဖစၿပး အလပသမားသမဂၢမားမ ၄ငးတ႔၏ အဖြ႔၀ငမား အကးမားအတြက အသးျပႏငသည။

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 9

အဓကအားျဖင အလပရငမားႏင အလပသမားမားႏင ၄ငးတ႔၏ အဖြ႔အစညးသည ၄ငးတ႔၏ အျငငးပြားမႈမား က ဆးျဖတရန တစဖြ႔တညး လႊတထားေပးသငသည။ အျငငးပြားမႈမားအေပၚ ၄ငးတ႔ဆးျဖတ ကငတြယသည နညးလမးမားသည ၄ငးတ႔အဖြ႔အစညးလႈပရားေဆာငရြကမႈမားႏင အစအစဥမား၏ အစတအပငး ျဖစသည။ သ႔ေသာလညးပ အငအယအ၏ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငး ေကာမတမ ေလာကထားခက အခြင အေရးတြင ျဖစႏငေျခ လအပခကမားစြာက သေဘာတမႈ ရသည။ ယငးတ႔မာ - အလပသမားမား သပတ မေမာကမ ညႏႈငးမႈလပႏငရန အခနဆြထားေပးေသာကာလ၊ မမစတဆႏၵေစတနာအေလာက ဖနေျဖျခငး၊ ၾကား၀ငဖနေျဖျခငးႏင ခသမာဓျဖင စရငဆးျဖတျခငး နညးလမးမား၊ မေပးျခငးစနစ၊ သငေလာ လကခႏငေသာ အစညးအေ၀းတကေရာကသမား အေရအတြက၏ဆးျဖတခကက လကချခငး၊ လအပေသာ ၀နေဆာငမႈမား၊ အနမဆး ၀နေဆာငမႈမား၊ ေသခာေသာ ကစၥမားတြင အလပရငမားအား ႀကတင အသေပးၿပး ျဖစႏငေျခ အစအစဥတစချဖင အလပသ႔ ျပနသြားေစျခငး တ႔ျဖစသည။

အခ႕ေသာအေျခအေနမားတြင လြနစြာ စဥးစားရမည ျဖစၿပး ဖြ႔စညးပသည လြတလပစြာ သငးပငး ဖြ႔စညးခြင မားက ခးေဖာကမႈမား ျဖစေစႏငသည။ ယငးတ႔မာ ဆးျဖတခကတစခခရနအတြက လအပေသာ အလပသမားမား၏ သးပ ႏစပ ပါ၀ငေသာ အေရအတြက တစခႏင သပတတကပြတစခ မေခၚခင စစညး ထားေသာ ရလဒ ႏငအတ မျဖစမေန ခသမာဓျဖင စရငဆးျဖတျခငးက ေတာငးဆျခငးတ႔ ပါ၀ငသည။

သ႔ေသာလညးပ အကဥးရး ႏင အကန႔အသတျဖင အလပတစခခက ပတဆ႔ ရပတန႔ျခငးသည သပတေမာကျခငး တစခအျဖစ စဥးစားႏငသည။ ရငးလငးသညမာ ႏငငေရး သပတတကပြမားသည လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငး၏ အေၾကာငးအရာေအာကတြင မပါ၀ငပါ။ သ႔ေသာ အလပသမားမား သပတတကပြမားအတြက ဆန႔ကငကန႔ကြကရန အေၾကာငးအရာ အရငးအျမစ မားရႏငရမည။ ဆလသည မာ စးပြးေရးက ဆန႔ကငေသာ သပတတကပြမား သ႔မဟတ လမႈေရး တငးတာမႈမားတြငပါ၀ငေသာ အလပသမားမား၏ အလပလပကငမႈ အေျခအေနမား သ႔မဟတ ၄ငးတ႔အေပၚတကရကထခကေစေသာ အလပထြကေစျခငး တ႔႔ျဖစသည။ အစဥးပငးသပတေမာကျခငး တရား၀ငျဖစခနတြင ကယခငးစာ သ႔မဟတ ကရဏာ သပတမား (အလပသမားမား အပစမားမ တျခားေသာ သပတေမာက အပစမားအား ကညပပးေပး သည ရညရြယခကျဖင သပတေမာက ျခငး) သညလညး တရား၀င ျဖစမည။ လပငနးခြင လပကငရာ ေနရာႏင ရပလကစဖြ႔ ဆႏၵျပမႈမား သပတေမာကျခငးေပၚတြင ရသည ကန႔သတခကမားက ၿငမးခမးစြာ လႈပရား ေဆာငရြကမႈမား အဆးသတရန ကစၥရပမားအတြက ကန႔သတသငသည။ ဤအေၾကာငးအရာမ သတျပသငသညမာ အငအယအ၌ အလပသမားကယစားျပသမားသည အခ႕အလပရငမား၏အျမငျဖစ ေသာ ကမၻာအလပအကငတြင ပစၥညးဆငရာပငဆငမႈ အခြငအေရးမားသည အေျခခ လ႔အခြင အေရးမား၏ အထကတြငရသည အျမငက ဆကတကပင ျငငးပယၾကသည။ အကယ၍ အလပသမားမား သပတေမာကခြငက အလြသးစားျပလင လြတလပစြာသငးပငးဖြ႔စညးျခငး မမားသည ၄ငးအလပသမားမားအား အကာအကြယ မေပးႏငပါ။ အလြသးစားျပမႈကလကခႏငေသာ အေၾကာငးေပၚလင ႏငငေတာ ဥပေဒတြင စစဥထားသည ခြငျပမန႔မားအား သးရမည။ သ႔ေသာလညးပ ရာဇ၀တမႈ သ႔မဟတ ကးလြနသညအမားအတြက ျပစဒဏမားအားလးသည အခးအစားကသငသည။ တရား၀င လအပခကမားက လကနာရနပကကြကသညတင၊ တရားမ၀င သပတေမာကျခငး ျဖစသညတင၊ ၿငမးခမးစြာ သပတေမာကျခငး တစခတြငပါ၀ငျခငး သ႔မဟတ စညးရးျခငးအတြက မညသ တစဥးတစ ေယာကမ ေထာငမကသငပါ။

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 10

လအပခကအျဖစ အခ႕ေသာ ၀နေဆာငမႈလပငနးမားရအလပသမားမား တရား၀င သပတေမာကခြငက ခြငမျပျခငး ေၾကညာခကသည မၾကာခဏပင အျငငးပြားဖြယ အေၾကာငးအရငးက ျဖစေစသည။ မၾကာခဏ ပင သပတေမာကခြငအေပၚတကခကမႈသည လအပေသာ ၀နေဆာငမႈလပငနးမားအတြက အခြငအလမး ခ႕ထြငႏငရန ေတာငးဆမႈမားျဖင တြဖကလကပါလာသည။ အငအယအ၏ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငး ေကာမတ၏ အလပသမားအဖြ႔၀ငမား(မတလ ၂၀၀၆) ေျပာခသညမာ - “အျမတအစြနး က႑အတြက လအပေသာ ၀နေဆာငမႈလပငနးမား၏ အဓပၸါယဖြငဆခကက သးသန႔ ႀကးစားခ႕ထြငျခငးသည အာဏာႏင သပတေမာကျခငးမား၏ အကးသကေရာကမႈက ေလာခ နညးပါးေစသည ရငးလငးေသာ မဟာဗဟာ တစချဖစၿပး၊ ဤနညးျဖင အလပသမားမားႏင အလပသမားသမဂၢမားက အားနညးေအာငလပျခငးႏင လမႈဆငရာလပေဖာကငဖကမား (အစးရမား၊ အလပရငမားႏင အလပသမားမား) အၾကား မညမေအာင ဖနတးမႈတစခ ျဖစသည။”

အလပသမားလႈပရားမႈတြငလညး အသအမတျပမႈတစခရသည။ အခ႕ေသာ အလပသမားမား၏ အမးအစား မားသည အကန႔အသတျဖင သပတေမာကခြင ရသည သ႔မဟတ အတားအျမစ ခရသည။ ဤအရာမားမာ -

ႏငငတစခ၏ လပပငခြငအာဏာရေသာ အာဏာပင ျပညသ႔၀နထမးမား အေရးႀကးေသာ တာ၀နလပငနးမားတြင လပကငရေသာ အလပသမားမား (ဥပမာ - တာ၀န

လပငနးမားက ရပတန႔ျခငးျဖင လ႔အသက ကအႏရာယေပးႏငျခငး၊ ျပညသေတြ ၏ ကနးမာေရး သ႔မဟတ အသကအႏရာယ လၿခမႈက ထခကေစျခငး၊)

ႏငငတစခ၏ ႀကးစြာေသာ ကပဆကေသာ ကာလတစခတြင မညသညအလပသမားမဆ (ျခြငးခက အေျခအေနတစခႏင ရငဆငရေသာအခါတြင အကန႔အသတ အခနကာလ တစခအတြငးသာ)

ေအာကပါ တာ၀န ၀နေဆာငမႈလပငနးမားက အေရးႀကးေသာ တာ၀န ၀နေဆာငမႈ လပငနးမားအျဖစ စဥးစားႏငသည။

ေဆးရ ဌာနမား လပစစဆငရာ တာ၀န ၀နေဆာငမႈလပငနးမား ေရေထာကပ တာ၀န လပငနးဌာနမား တယလဖး တာ၀န လပငနး ဌာနမား ေလေၾကာငး အသြားအလာ ထနးခပရေသာ တာ၀န လပငနးမား မးသတဌာန တာ၀န လပငနးမား အမားျပညသႏငဆငေသာ သ႔မဟတ သးသန႔ အကဥးဌာနမား အေရးႀကးေသာ အမားျပညသႏငဆငသည က႑မားႏင လပငနး တာ၀နမား ဌာနမားရ အလပသမားမား အား သပတေမာကခြင ကန႔သတခကမား ထားျခငးက အငအယအ၏ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငး ေကာမတမ ေခပထားသညမာ ကန႔သတခကမားသည “လေလာကေသာ လကပါေဆာငရြကမႈႏငအတ၊ မကႏာမလကေသာ၊ သမာသမတကေသာ ဖနေျဖမႈႏင ခသမာဓျဖင စရငဆးျဖတျခငး တရားစြျခငးမား တ႔က အျမနေဆာငရြကျခငး တ႔တြင သကဆငေသာ အဖြ႔အစညးပါတမားတ႔မ ရလဒမား အဆငတငးတြင ပါ၀ငႏငရ မညျဖစၿပး၊ တစႀကမတြင ျပညစစြာ ျပလပရမညျဖစၿပး၊ ခကခငး ၿပးစးေအာင ေဆာငရြကရမည”

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 11

တ႔ျဖစသငသည။

အစးရမားသည အထးေနရာတြင ျဖစၾကသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ ၄ငးတ႔သည အလပရငမား ကသ႔ပင ဥပေဒျပသမား ျဖစသည။ အငအယအ၏ ႀကးႀကပေရးအဖြ႔အစညးမားသည ႏငငေတာတစခမ သပတ ေမာကခြငအေပၚ တားျမစခကမား ထားရမႈ လြနကသည အမႈကစၥမားတြင ၾကား၀င ေဆာငရြကသည။ ထကသ႔ေသာအမႈကစၥမားတြင အလပသမားမားအားလးမ ျပလပေသာ သပတေမာကမႈမား အားလး၏ အေထြေထြ တားျမစခကမား ပါ၀ငသည။

သညအျပင အငအယအ၏ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငး ေကာမတသည အခ႕ေသာ အမားျပညသ အသးျပေသာ ကစၥမားတြင အနညးဆး၀နေဆာငမႈ တာ၀နမားက သးရန ညႏႈငးအားေပးျခငးက ရာႀကသည။ ဥပမာ - သကဆငေသာ ၀နေဆာငမႈ တာ၀နလပငနးမားသည အေရးႀကးေသာ လပငနးတာ၀နမား ကန႔သတေဖာျပခက သတမတခကအျဖစ မစဥးစားႏငေသာလညးပ သတပတေမာကျခငးမားအေပၚ လး၀ တားျမစခကတစခက အာဏာပငမားမ ယခငကပင အကအညေတာငးခမႈ ရခသည။ တခါတရ အထးသျဖင ဖြ႔ၿဖးဆႏငငမားတြင အစးရမားႏင အလပရငမား ေခပတားသညမာ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငး ေကာမတသည သပတေမာကခြင မ၀ါဒမားက ႏငငေတာ၏ စပြားေရးႏင ႏငငေရး အေျခေနမားက စဥးစားေျဖရငးျခငး မရပ ကငသးၾကသည။ သ႔ရာတြင အငအယအ၌ အလပသမား ကယစားျပ ကယစားလယမား ညႊနျပခသညမာ အလပသမား စႏႈနးမားသည အမားလကချဖစၿပး လမႈေရးဆငရာႏင စးပြားေရးဆငရာ ဖြ႕ၿဖးမႈအတြက မညသညအဆငအတြငမဆ ကငသးႏငသည။

သပတေမာကခြငႏင အငအယအျပဌာနးခကမား

တခါတရ အထးသျဖင အခ႕အစးရမားႏင အလပရငမားမ ၄ငးကေခပထားသညမာ “သပတေမာကခြင အေျခခအေၾကာငးအရငး သည ျပဌာနးခကမား အမတ ၈၇ သ႔မဟတ ၉၈ တစခခတြင မရပါ။” သ႔ရာတြင ျပဌာနးခကမားတြင သးသန႔ ေဖာျပျခငး မရသညတင သပတေမာကခြငသည အျပညအ၀ အသအမတျပ အကာအကြယေပးခရသည။ အငအယအ၏ ႀကးၾကပေရးမားအဖြ႔တြင ပါ၀ငသည လြတလပစြာ သငးပငး ဖြ႔စညးျခငး ေကာမတ ႏင ကၽြမးကငသမား ေကာမတမ မၾကာခဏ ေဖာျပသညမာ သပတေမာကခြငသည အလပသမားမား၏ အေျခခကေသာ အခြငအေရးတစခႏင လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငး၏ ေၾကာငးကး ဆကစပ ဆငျခင၍ရေသာ ဥပေဒအမႈအမားအျပားက အေထာကအကျပေသာ အခြငအေရး တးတကမႈက ေပးေသာ အခက တစချဖစသည။ အငအယအ၏ ထပတနးအပခပေရး အဖြ႔အစညး၊ အျပညျပညဆငရာ အလပသမားညလာခ (မတလ ၂၀၀၆ ခႏစ အစညးအေ၀းတြင လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငးေကာမတ၏ အလပသမား အဖြ႔၀ငမားမ ျပငဆငတငျပထားသည) တ႔မ သပတေမာကခြင အသအမတျပျခငး ဆးျဖတခကမားက ခမတခသည။

အငအယအျပဌာနးခက အမတ - ၉၈ ။ စေပါငးညႇႏႈငးအေရးဆျခငးႏင သပတေမာကခြင

အငအယအျပဌာနးခက အမတ ၉၈ သည သပတေမာကခြငက တးခ႔ျပဌာနးသည။ အထးသျဖင ယငးက သမဂၢ၀ငမားႏင ၄ငးတ႔၏ အဖြ႔အစညးမားအား ခြျခားဆကဆျခငးကဆန႔ကငရန၊ အလပရငမားမ အလပ

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 12

သမားမား၏ အဖြ႔အစညးမားက ေႏာငယကတားဆးျခငးက ဆန႔ကငကာကြယရနႏင စေပါငးညႇႏႈငးအေရး ဆမႈ ဆခကတစခ စစဥရနတ႔ အတြက တးခ ႕ထားျခငး ျဖစသည။

ေႏာငယကတားဆးျခငးႏင ခြျခားဆကဆမႈအား ဆန႔ကငျခငး

ျပဌာနးခကမ ေဖာျပထားသညမာ “အလပသမားမားသည ၄ငးတ႔၏ အလပအကငက ေလးစားမႈရေစရန သမဂၢအားခြျခားဆကဆျခငးက ဆန႔ကငသည ဥပေဒမားအား အကာအကြယအျဖစ အျပညအ၀ အသးခ ႏငသည။” ျပဌာနးခကသည အစးရအတြက သမဂၢအား ခြျခားဆန႔ကငျခငးက တားျမစသညဥပေဒမားအား ဥပေဒျပျပဌာနးခကမားအျဖစ ဥပေဒျပရန လအပသည။ ဤျပဌာနးခကမားသည ခြျခားဆကဆျခငး ျဖစႏင ေျခရေသာ ပစအားလးက အကာအကြယေပးရန ကယကယျပန႔ျပန႔ ရရမည။ (ဥပမာ - ငားရမးရန ျငငးပယ ျခငး၊ ထတပယျခငး၊ ေျပာငးေရႊ႕ျခငး၊ ရာထးအဆင ေလာချခငး သ႔မဟတ ေလကငသငၾကားေပးရန ျငငးဆ ျခငး)။ ျပဌာနးခက၏ အေျခခမမာ မညသ တစဥးတစေယာကမ ၄ငးတ႔၏ လပသမားသမဂၢအဖြ႔၀င သ႔မဟတ တရား၀ငအလပသမားသမဂၢလႈပရားမႈမား အေၾကာငးျပခကျဖင ၄ငးတ႔၏ အလပအကငအတြက “ဘကလကမႈ” မျဖစသငပါ။ ျပဌာနးခကအားျဖင အလပအကငခန႔ထားျခငးကာလသည အလပသမား တစေယာက အလပအကငစတငခန၊ အလပခန႔ထားျခငးကာလ အေတာအတြငး၊ ႏင အလပအကငခန႔ထား ျခငး အဆးသတကာလတ႔ ပါ၀ငသည။ သညအျပင သမဂၢအား ခြျခားဆကဆျခငးက ဆန႔ကငသည တငတနးခကအား ဘကမလကျခငး၊ ကနက မႈနညးျခငးႏင သငေလာေသာ ထေရာကသည စစေဆးမႈရျခငးက ႏငငေတာမ နညးလမးမား ရရန ျပဌာနး ခကမ ေတာငးဆထားသည။ ႏငငေတာ၏ ဥပေဒမားသည အလပသမားမား၏ အလပသမားသမဂၢ လႈပရားမႈမားဥပေဒအေပၚအေျခခၿပး ခြျခားဆကဆမႈအား ရပတန႔ရန ထေရာကမႈႏင ေဖာငးဖတားျမစမႈ ခြငျပမန႔မားက စစဥသငသည။

အလပသမားသမဂၢမားအား ေႏာငယကတားဆးျခငးက ကာကြယရန လအပသညဟ ျပဌာနးခကမ ေဖာျပ ထားသည။ အလပရငမားႏင အလပရငအဖြ႔အစညးမားမ အလပသမားမား၏ အဖြ႔အစညးမားသည ၄ငးတ႔၏ အလပသမားသမဂၢ လႈပရားေဆာငရြကမႈမား လပေဆာငေနစဥတြင လး၀လြတလပမႈ ရရမည။ ဤအရာက အာမခႏငရန တားဆးေႏာငယကမႈ မရသည သးသန႔ ဥပေဒျပမႈ ရရန လအပသည။ သညအျပင အလငအျမနအယခသည နညးလမးတစခ လအပသည။ ေသခာမႈရေစရန ျပဌာနးခကတြင ေဖာျပထားသည မ၀ါဒမားက ေလးစားျခငးရေစရန ထေရာကမႈႏင ေဖာငးဖတားျမစမႈ ခြငျပမန႔မား တစခ လအပသည။

စေပါငးညႇႏႈငးအေရးဆျခငး

စေပါငးညႇႏႈငးအေရးဆျခငးသည အငအယအ အဖြ႔၀ငႏငငမားမ အတညျပထားသည အလပသမားမား၏ အေျခခအခြငအေရးတစချဖစသည။

အသငးအဖြ႔အစညးတစခတြင လြတလပေသာ စေပါငးညႇႏႈငးအေရးဆျခငးက အားေပးေထာကခသည အေျခခအေၾကာငးအရငးႏစခရသည။ ပထမအခကမာ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငးႏင ျပညသ႔ လြတလပခြငက ေလးစားရန၊ ဒတယအခကမာ သငေလာေသာ အပခပေရး ေဆာငရြကခကမမား တညရရန တ႔ျဖစသည။

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 13

သညအျပင အလပသမားအဖြ႔အစညးမားသည ၄ငးတ႔အေရးဆေပးရမည လထအတြက ကယစားျပ ရန လအပသည။ ေဆာငရြကခကတြင အဖြ႔အစညးပါတ ႏစခစလးမ တစဖြ႔ႏငတစဖြ႔ အသအမတ ျပသငသည။ အသအမတျပ နညးလမးမားသည ရညရြယခက၊ ႀကတငတညေဆာကမႈႏင ရငးလငး တကေသာ ဆးျဖတရနမ တ႔အေပၚ မခ အေျခခရမည။

အငအယအျပဌာနးခက အမတ ၉၈ မ လြတလပျခငးႏင စတဆႏၵေစတနာအေလာက စေပါငးညႇႏႈငး အေရး ဆျခငးက အားေပးျမႇငတငသည အစးရႏငဆငေသာ တာ၀န၀တရားက သေဘာတရန ေတာငးဆ ထားသည။ ယငးမ ေတာငးဆထားသညမာ “ႏငငဆငရာအေျခအေနမားႏင သငေလာသည တငးတာမႈမား က ယသငသည။ ဆလသညမာ စေပါငးသေဘာတညခကမား အကးငာ အလပအကငဆငရာ အေျခအေန မားႏင သတမတခကမား၏ စညးမဥးယဆခက တစခႏငအတ အလပရငမားႏင အလပရငမား၏ အဖြ႔အစညး မားအၾကား စတဆႏၵေစတနာအေလာက ညႇႏႈငးျခငးအတြက ျပညစေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈႏင စမခက က အားေပး ျမႇငတငရန လအပသည။”

စေပါငးညႇႏႈငးအေရးဆျခငး၏ ရညရြယခကသည အလပရငမားႏင အလပသမားမား၏ အဖြ႔အစညးမား အၾကားႏင အလပသမားမားႏင အလပရငမားအၾကား အလပအကငႏင အလပအေျခအေန သတမတ ခကမား၊ ဆကဆေရးမားက ညႇႏႈငး ဆးျဖတေပးရန ျဖစသည။ ညႇႏႈငးမႈမား ျပလပရာတြင ၾကန႔ၾကာၿပး အေၾကာငးျပခက ခငလမႈမရေသာ မညသညအရာကမဆ ေရာငသငသည။ ညႇႏႈငးမႈက စတငေဆာင ရြကလင သေဘာတညခကတစခ ရရရနအတြက အဖြ႔ႏစဖကစလးမ ယတရရ အစစအမန အားထတမႈ ႏင စတရငးေကာငးျဖင ညႇႏႈငးျခငးတ႔ ရရသည။ သ႔ေသာ လြတလပၿပး စတဆႏၵ ေစတနာအေလာက စေပါငး ညႇႏႈငးအေရးဆျခငးက အာမခႏငရန စတရငးေစတနာေကာငးျဖင ညႇႏႈငးျခငးသည သေဘာတညခက တစခ အဆးသတရနအတြက တာ၀န၀တရားတစခ ျဖစသညဟ မဆလပါ။

စေပါငးညႇႏႈငးအေရးဆျခငးက ျမႇငတငသညေနရာတြင အငအယအ၏ ႀကးၾကပေရးယႏရားမ ကယကယျပန႔ ျပန႔ အမႈကစၥမားက ကငတြယသည။ ဤအမႈကစၥမားမ ေျမာကျမားစြာသည စတဆႏၵ ေစတနာအေလာက စေပါငးညႇႏႈငးအေရးဆျခငးက ကန႔သတထားျခငးေၾကာင အစးရတစခ၏ ေဆာငရြကခကမားက စနေခၚေန သည။ ယငးတ႔မာ -

အေရးၾကးေသာ စရငဆးျဖတျခငးက မမနမကနျပျခငး စေပါငးသေဘာတညခက တစခအတြက မၾကမးတစခ ေရးဆြေနစဥအတြငး အာဏာပငမားမ

ေႏာငယကျခငး လြတလပၿပး အဆးသတႏငမည စေပါငးသေဘာတညခကမားအတြက အပခပေရးဆငရာ

သေဘာတညခက လအပျခငး ႏငငဆငရာ စးပြားေရး မ၀ါဒႏင ဆန႔ကငေနေသာေၾကာင သေဘာတညခကမားက ပယဖကျခငး အပခပေရးဆငရာ သ႔မဟတ ဥပေဒျပျခငးႏင သကဆငေသာ လကရစေပါငးသေဘာတညမႈ

မားႏငအတ သ႔မဟတ တညရေနေသာ သေဘာတညခကမားက ျပနလညညႇႏႈငးရန လအပျခငး ႏင ေလးစားလကနာရနအတြကက ၾကား၀င တားဆးျခငး

ထေရာကေသာ စေပါငးသေဘာတညခကမားအား အခနကာလ တးခ႕ျခငး အနာဂတ စေပါငးညႇႏႈငးအေရးဆမႈအေပၚတြင အာဏာပငမားမ ကန႔သတခကမား သတမတျခငး

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 14

ေနထငမႈ ကနကစရတအတြက လပအားခမားအညႊနးအစ အေပၚ ကန႔သတခကမား အငအယအ၏ ႀကးၾကပေရး ယႏရားမ ေဆာငရြကေသာ အမႈကစၥမားသည ျပဌာနးခကမား၏ ျပငဆငေလာကထားမႈအေၾကာငးအရာ အေသးစတမားက ရငးလငးစြာေပးထားေသာ ေထာကခခကမားႏင အဓပၸါယဖြငဆခကမား ဥပေဒတြင ေဖာျပထားသည။ ဤစာရြကစာတမးသည စေပါငးညႇႏႈငးအေရးဆျခငးႏင လြတလပစြာ သငးပငး ဖြ႔စညးျခငးႏင ဆကစပေနသည အျပညျပညဆငရာ စညးမဥးမားအတြက တရားမ၀င မတဆကမႈ တစခ ျဖစေနကတညးက စာတမး၏ ေနာကဆးတြင ေဖာျပထားေသာ အရငးအျမစ (Resources) မား စာရငးသည ကယျပန႔ေသာ အေၾကာငးအရာအတြက အတငပငခ သငသည။ အလပသမားမားအား ကယစားျပသမား

၁၉၇၁ ခႏစတြင အလပသမားမား၏ ကယစားျပကယစားလယမား (အမတ - ၁၃၅) ျပဌာနးခက တစခက အငအယအမ ခမတထားသည။ အလပသမားကယစားျပသမားက ၄ငးတ႔၏ အလပသမားသမဂၢမား သ႔မဟတ ၄ငးတ႔၏ အဖြ႔၀ငမား၊ သ႔မဟတ လပငနးတစခမ အလပသမားမားျဖင လြတလပစြာ ေရြးေကာက တငေျမာကထားေသာ ကယစားျပသမား မ ေရြးခယ တငေျမႇာကထားၾကသည။ အကယ၍ အလပသမား ကယစားလယမားသည တညရေနေသာ ဥပေဒမား သ႔မဟတ စေပါငးသေဘာတ ခကမား ႏငအတ ကကညမႈရရနေဆာငရြကလင ၄ငးတ႔အေပၚ ကေရာကမည မညသညဘကလကမႈ ဥပေဒ တစခခက မဆ ထေရာကစြာ ဆန႔ကငသည ကာကြယမႈ ရသငသည။ ေအာကေဖၚျပပါ အလပထတပယျခငး အေပၚ ထေရာကစြာ ဆန႔ကငသည ကာကြယမႈ ရသငသည။

၄ငးတ႔၏အဆငအတနး သ႔မဟတ အလပသမားကယစားျပသ တစေယာကေနျဖင လႈပရားမႈမား ၄ငးတ႔၏အလပသမားသမဂၢအဖြ႔၀ငျဖစျခငး သ႔မဟတ အလပသမားသမဂၢလႈပရားမႈမားတြင ၄ငးတ႔ပါ၀ငျခငး

အကယ၍ လပငနးတထတြင အလပသမားသမဂၢကယစားျပသမားႏင အျခားကယစားျပသမား (ဥေရာပရ အလပသမားမားေကာငစ ကသ႔ပင) ႏစခစလးရၿပး၊ အလပသမားသမဂၢမား၏ တညရမႈအဆငအတနး မပကစးေအာင ၄ငးကယစားျပသမားမ ေသခာေသာ တငးတာမႈမား ျပလပသငသည။

လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငး ေကာမတ

လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငးသည မရမျဖစ အေရးႀကးေသာေၾကာင အငအယအမ အလပသမားသမဂၢ အခြငအေရးမားအား ခးေဖာကမႈႏငစပလဥးသည တငတနးမႈမားက စစေဆးရန အထးနညးလမးမား တညေဆာကခသည။

အစးရမားမ အဖြ႔အစညးမား၏ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငးျပဌာနးခကမားက အတညျပျခငး မရေသး သညတငေအာင ဤနညးလမးမားက အစးရမားအား ဆန႔ကငရန ေဆာငရြကႏငသည။ ႏငငတစခမ အငအယအသ႔ အဖြ႔၀ငအျဖစ ၀ငေရာကလင အဖြ႔အစညးတစခ၏ ဖြ႔စညးပ အေျခခဥပေဒတြင ပါ၀ငေသာ

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 15

လြတလပစြာသငးပငး ဖြ႔စညးျခငးစညးမဥး ၀တရားမားက တရား၀င လကခၿပးသား ျဖစသြားမည။

လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငး ေကာမတသည အဖြ႔အစညးသ႔ အလပသမားသမဂၢ အခြငအေရးမား ခးေဖာကမႈမား ျဖစႏငေျခ ပါ၀ငမႈရေသာ တငျပလာသည တငတနးမႈအရာမားက စစမးစစေဆးရန တာ၀နရသည။ ေကာမတမ အငအယအ အပခပေရး အဖြ႔ဆသ႔ ၄ငးတ႔၏ ရာေဖြေတြ႔ရခကမား ျဖစေသာ သးသပခကမားႏင ေထာကခခကမားက ခမတရန တငျပသည။ အပခပေရးအဖြ႔သည အျပညျပညဆငရာ အလပသမားအဖြ႔အစညး (အငအယအ) ၏ အလပအမႈေဆာင (စရငဆးျဖတခြငအာဏာရေသာ) အဖြ႔ျဖစ သည။

သညအျပင အပခပေရးအဖြ႔မ လြတလပေသာ ဥကဌ တစဥးႏင အဖြ႔၀င ၉ ေယာက ပါ၀ငေသာ (အစးရမား အလပရငမားႏင အလပသမားမားဆမ ကယစားလယ ၃ ဥးစျဖင) လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငး ေကာမတ က ခန႔အပသည။ လြတလပစြာသငးပငးဖြ႔စညးျခငးေကာမတသည အပခပေရးအဖြ႔၏ ေကာမတ တစခ ျဖစသည။ ဥပေဒတရားရးတစခ၏ အေျခခစညးမဥးမား လပထးလပနညးမားက လကေလာညစြာ ကငသးေသာေၾကာင ေကာမတအား တရားေရးရာႏငဆငေသာ အစတအပငးအဖြ႔တစခအျဖစ စဥးစားသည။ ဥးစားေပး အမႈ ကစၥမားက ေကာမတမ စဥးစားၿပး ဥပေဒကေကလညစြာနားလညသညအဖြ႔မ အမႈကစၥမားက စနစတက ကငတြယေဆာငရြကသည။ အလားတ စညးမဥးမားက အလားတအေျခအေနမားတြင ကငသးသည။ ေကာမတသည မညသညႏငငတစခခ၏ တရားစရငေရးဆးျဖတခကျဖင ကန႔သတခပခယထားျခငး မရပါ။ ေကာမတႏင တငးတနးခက အမႈတြ မသြငးမ ႏငငဆငရာ ဥပေဒ ျပငဆငျခငးမား အကနရစရာ မလပါ။ ၁၉၅၁ ခႏစတြင စတငဖြ႔စညးကတညးက အမႈကစၥေပါငး ၂၆၀၀၀ က ေကာမတမ ေဆာငရြကခသည။

လြတလပစြာသငးပငးဖြ႔စညးျခငးေကာမတသ႔ တငၾကားခကမားသည အစးရမား သ႔မဟတ အလပရငမား သ႔မဟတ အလပသမားမား အဖြ႔အစညးမားမ လာရမညျဖစသည။ တစဥးပဂၢလကမ လာသည တငးၾကား ခက မျဖစရပါ။ ေကာမတသ႔ ေအာကပါ အဖြ႔အစညးမားပစမ လြတလပစြာသငးပငးဖြ႔စညးျခငး ျပဌာနးခက မ၀ါဒမား ခးေဖာကျခငးကစၥမားအား တငၾကားႏငသည -

ကစၥအေၾကာငးအရာႏင တကရကဆကစပေနသည အမးသားဆငရာ/ႏငငဆငရာ အဖြ႔အစညး တစခ

အငအယအ (ITUC or WFTU ကသ႔ေသာ)ႏင အတငပငခအဆငရေသာ အလပသမားမား သ႔မဟတ အလပရငမား၏ အျပညျပညဆငရာ အဖြ႔အစညးတစခ

စြပစြခကမား အေၾကာငးကစၥမား မဟာမတအဖြ႔၀င အဖြ႔အစညးမားသ႔ တကရက သကေရာက ထခကေသာ အလပရငမား သ႔မဟတ အလပသမားမား၏ အျပညျပညဆငရာ အဖြ႔အစညးတစခခ

သတျပစရာ အေရးႀကးသည အခကတစခမာ အသအမတျပ မခရေသးေသာ၊ ျပညပေရာက သ႔မဟတ အဖကသမးခရေသာ အဖြ႔အစညးမားမလညး တငတနးခကမား ျပလပႏငသည။

အထကေဖာျပပါ အဖြ႔အစညးမားမ လြတလပစြာသငးပငးဖြ႔စညးျခငးေကာမတသ႔ တငၾကားႏငသည တငၾကားခကပစမာ -

ေရးသားေဖာျပခကျဖင တငသြငးရမည။

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 16

လြတလပစြာသငးပငးဖြ႔စညးျခငး ေကာမတသ႔ တကေသာ ရညညႊနးကးကားခကျပလပေပးရမည။ အငအယအ အဖြ႔၀ငတစခ ႏင သကဆငရမည။ အဖြ႔၀ငႏငငမ လြတလပစြာသငးပငးဖြ႔စညးျခငး စညးမဥးမားမ မညသညစညးမဥးအား လကနာရန

ပကကြကသည စြပစြခကက တရားစရငပငခြငအတြငးမ ေဖာျပရမည။ အဖြ႔အစညးကယစားျပ လပပငခြငအာဏာရ ပဂၢလတစဥးမ လကမတထးရမည။ သကေသအေထာကအထား (စာရြကစာတမးမား၊ ဗဒယမား၊ ရပပမား) ျဖင (ရႏငေသာအခါ)

အေထာကအက ရရမည။ တစႀကမတြင ေကာမတမ ေထာကခခကမား ထတျပနေသာအခါ အလပသမားသမဂၢမားသည အလြနတကကြေသာက႑မ ၄ငး၏လကေတြ႔ကေသာေလာကထားခကက အစးရမ ရရရန ႀကးစားရမည။ ျဖစရပမားစြာတြင တငတနးခက၏ ေသခာေသာ လကၡဏာသြငျပငက မစစေဆးမ ေကာမတမ ပ၍ျပညစ ေသာ အေၾကာငးအရာအခကအလက ပ႔ေပးရန တငတနးခကက ေတာငးဆမႈျပလပသည။ သမဂၢမားမ ေကာမတ၏ ခမတလကရေသာ တခ႕စြပစြခကမားက ေရာငရားႏငရန ေတာငးဆခကက ဂရတစက ျပနၾကားသငသည။

လြတလပစြာသငးပငးဖြ႔စညးျခငးႏင စေပါငးညႇႏႈငးအေရးဆျခငး လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႔စညးျခငးႏင စေပါငးညႇႏႈငးအေရးဆျခငးသည အမားလကခေသာ အသအမတျပ လ႔အခြငအေရးမား ျဖစႏငသည။ သ႔ေသာ လကေတြ႔တြင ယငးတ႔သည မၾကာခဏ လစလခရသည။ သမဂၢမားသည အေရးႀကးေသာ အခနးက႑အစတအပငးမ ဤအခြငအေရးမားက အကာအကြယေပး ျမႇငတငေဆာငရြကရနႏင ၄ငးအခြငအေရးတ႔အားေလးစားလကနာရန ေဆာငရြကရမည ျဖစသည။ အငအယအ၏ ျပဌာနးခကမားက ေထာကခအကအညေပးရငး အမးသား/ႏငငဆငရာႏင အျပညျပည ဆငရာ အလပသမားအဖြ႔အစညးမားႏင အလပလပျခငးျဖင အလပသမားသမဂၢ၀ငမားသည အေရးႀကးေသာ အခနးက႑မ အလပသမားမား သမဂၢအဖြ႔၀ငျဖစေအာင တးခ႕လာႏငမညျဖစၿပး လပငနးခြင အေျခအေန မားႏင ပ၍ေကာငးမြနေသာလပအားခမား အတြက ေတာငတငးခငမာေသာ သမဂၢမတဆင စေပါငးညႇႏငး အေရးဆ ႏငမည ျဖစသည။

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ

23-04-2012

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 17

Resources

ILO website

Committee on Freedom of Association, main webpage: http://www.ilo.org/public/english/standards/norm/applying/freedom.htm Freedom of Association, Digest of decisions and principles of the Freedom of Association Committee of the Governing Body of the ILO. Fifth (revised) edition, 2006 http://www.ilo.org/ilolex/english/digestq.htm ACTRAV Turin website: ILS page http://www.itcilo.org/actrav/english/libtopics.php?area=2 Bernard GERNIGON, Alberto ODERO y Horacio GUIDO, COLLECTIVE BARGAINING: ILO standards and the principles of the supervisory bodies, INTERNATIONAL LABOUR OFFICE, GENEVA, 2000 http://www.ilo.ch/public/english/standards/norm/download/resources/collectivebargaining.pdf Bernard GERNIGON, Alberto ODERO and Horacio GUIDO, ILO PRINCIPLES CONCERNING THE RIGHT TO STRIKE, INTERNATIONAL LABOUR OFFICE, GENEVA, 2000 http://www.ilo.org/public/german/region/eurpro/bonn/download/principlesstrike.pdf

International Training Centre of the ILO - Freedom of Association Programme

http://training.itcilo.org/ils/ils_freedom/freedom_activities.htm ITUC website

Annual Survey of violations of trade union rights, 2007 http://survey07.ituc-csi.org/

Publications:

International Labour Standards: A trade union training guide. (2007).

International Training of the ILO. Turin.

Freedom of association: A users' guide. Standards, principles and procedures of

the International Labour Organization. (2000). International Labour Office.

ျမနမာႏငငအလပသမားသမဂၢမားအဖြ႔ခပ - FTUB 18

Geneva.

Freedom of Association. Digest of decisions and principles of the Freedom of

Association Committee of the Governing Body of the ILO. Fifth revised

edition. (2006). International Labour Office. Geneva.

Freedom of Association and Collective Bargaining, General Survey of the

Committee of Experts on the Application of Conventions and

Recommendations, 1994, International Labour Office, Geneva.

CD-ROMs

International Labour Standards: A trade union training guide. (2007).

International Training of the ILO. Turin.

Freedom of Association and Collective Bargaining Electronic Library. (2007).

International Training Centre of the ILO.

ကးကား -

အလပသမားမား၏ လႈပရားေဆာငရြကမႈ အစအစဥ (ACTRAV) အငအယအ ေလကငသငၾကားေရး ဗဟဌာန