>> Als het gaat om energie en klimaat

>> Als het gaat om energie en klimaat

Frisse Scholen ToetsVoorbeeld Toetsingsrapport

Inhoud1. Inleiding

1.1 Methode van toetsing

1.2 Toelichting op toetsingsresultaten

2. Projectgegevens

3. Toetsingsresultaat alle fasen

4. Bijlagen

4.1 Ambitieprofi el

4.2 Toetsingsresultaat Voorlopig Ontwerp (VO)

4.3 Toetsingsresultaat Defi nitief Ontwerp (DO)

4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO)/bestek

4.5 Toetsingsresultaat 1e Oplevering

4.6 Toetsingsresultaat 2e Oplevering

1. InleidingVoor het ontwerp van uw schoolgebouw is een toets uitgevoerd. Deze toets hee� tot

doel na te gaan of met het ontwerp kan worden voldaan aan de ambities voor de school

ten aanzien van het Programma van Eisen (PvE) voor Frisse Scholen van Agentschap NL.

In dit rapport vindt u de resultaten van deze toets.

1.1 Methode van de toetsing

De toets is gebaseerd op het Programma van Eisen (PvE) Frisse Scholen. Het PvE gee� (prestatie)eisen voor de aspecten energie, binnenluchtkwaliteit, thermisch comfort, visueel comfort en akoestisch comfort. De eisen zijn opgesteld op 3 ambitieniveaus: Klasse C (acceptabel), Klasse B (goed) en Klasse A (zeer goed).

Het ontwerp van het schoolgebouw is getoetst aan de eisen uit het PvE behorend bij het ambitieprofi el van de school. Deze eisen betreff en de aspecten energie, binnenluchtkwaliteit, thermisch binnenklimaat, visueel comfort en akoestisch comfort. In dit toetsingsrapport is aangegeven of wordt voldaan aan de ambities van de school, eventueel met een toelichting. Het PvE Frisse Scholen is van toepassing op standaard groepsruimten (theorielokalen) in scholen voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs. De toets van het ontwerp aan de hand van de scorekaart beperkt zich daarom tot deze ruimten. Voor vaklokalen (zoals lokalen voor scheikunde/natuurkunde of muziek), praktijklokalen, collegezalen, speellokalen, aula’s, kantoren en spreekkamers, werkplekken op de gang (zoals onderwijspleinen) of ruimten voor andere functies binnen een brede school of multifunctionele accommodatie (MFA) (zoals kinderopvang, welzijnswerk, bibliotheek) is het PvE Frisse Scholen en deze toetsingsmethodiek niet altijd toepasbaar.

1.2 Toelichting op toetsingsresultaten

In dit toetsingsrapport zijn de resultaten van de toets weergegeven. Het rapport bestaat uit :

1. Projectgegevens

2. Toetsingsresultaat alle fasenDe resultaten van de verschillende toetsingsfasen zijn vervolgens samengevat in eenscorekaart. Bij een negatieve beoordeling is daarbij aangegeven wat hiervan het risico is.

3. Toetsingsresultaat per faseIn de bijlagen zijn voor elke fase waarvoor u de toets hee� laten uitvoeren de resultaten weergegeven. Standaard zijn dit:• Toets Voorlopig Ontwerp (VO);• Toets Defi nitief Ontwerp (DO);• Toets Technisch Ontwerp (TO) / bestek;• Toets 1e Oplevering;• Toets 2e Oplevering.

Hierin is aangegeven of voor de afzonderlijke toetsingsaspecten is voldaan aan de voor de school gestelde eisen. Deze eisen zijn eveneens terug te vinden in het document. Hierbij vindt u zo nodig een toelichting van de adviseur die de toets hee� uitgevoerd.

2. ProjectgegevensSchool

Naam school Het Frisse VoorbeeldAdres Schoolstraat 100Postcode / Plaats 1000 FS SchoolstadContactpersoon H. SchoolstraTelefoon 000 0000000E-mail schoolstra@frissevoorbeeld.nl

Adviseur

Naam adviesbureau Jansen & JansenAdres Jasstraat 100Postcode / Plaats 2000 FS SchoolstadContactpersoon H. JansenTelefoon 000 0000000E-mail jansen@jansen&jansen.nl

3. Toetsingsresultaat alle fasen3. Toetsingsresultaat alle fasen

School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

VO DO  TO/bestek 1e Oplevering 2e OpleveringEnergieEnergieprestatie (verplicht) Klasse C Voldoet Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Isolatie van de gebouwschil  Klasse C Voldoet Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Energiezuinige ventilatie Klasse B Twijfel Nog niet getoetst Voldoet niet Voldoet ‐

Regeling ventilatie Klasse B Twijfel Nog niet getoetst Voldoet niet Voldoet ‐

Energiezuinige verwarming Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Efficiënte opwekking en distributie van warmte

Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Regeling verwarming Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Energiezuinige koeling Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet niet Voldoet ‐

Energiezuinige verlichting Klasse B Voldoet Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Luchtkwaliteit

Ventilatiecapaciteit (verplicht) Klasse B Twijfel Nog niet getoetst Voldoet niet Voldoet niet Voldoet ‐

Spuiventilatie Klasse C Voldoet Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Kwaliteit van de toevoerlucht  Klasse B Twijfel Nog niet getoetst Voldoet niet Voldoet niet

Onvoldoende hygiëne van mechanische ventilatiesystemen heeft een negatieve invloed op de kwaliteit van de lucht die in de 

ruimten wordt ingeblazen. Dit leidt met name tot klachten over 'droge 

lucht' (veroorzaakt doordat verontreinigingen de slijmvliezen van o.a. neus, ogen en keel irriteren).

Ruimtevolume  Klasse B Voldoet Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

OpmerkingenThemaAmbitie‐niveau

Toetsingsresultaat

3. Toetsingsresultaat alle fasen

School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

VO DO  TO/bestek 1e Oplevering 2e OpleveringOpmerkingenThema

Ambitie‐niveau

Toetsingsresultaat

Doorspoeling van de ruimte  Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet niet Voldoet niet

Wanneer de ventilatie‐effectiviteit in een ruimte onvoldoende is kan 

voldoende luchtverversing niet in alle delen van de ruimten worden 

gegarandeerd ('dode hoeken'). Dit kan bijdragen aan klachten over 

bedompte en muffe lucht.

Emissies en stofverspreiding uit bouw‐ en interieurmaterialen

Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Emissies van apparatuur Klasse C Voldoet Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Schoonmaakbaarheid  Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Tabaksrook Klasse C Voldoet Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Toiletten Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Legionella Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Thermisch comfortOperatieve temperatuur (winter) (verplicht)

Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet niet Voldoet ‐

Operatieve temperatuur (zomer) (verplicht)

Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet niet Voldoet ‐

Tocht  Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Individuele beïnvloeding  Klasse B Twijfel Nog niet getoetst Voldoet niet Voldoet ‐

Vloertemperatuur Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Verticale temperatuurgradiënt Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Stralingsasymmetrie Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Visueel comfortKunstlicht (verplicht) Klasse B Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

3. Toetsingsresultaat alle fasen

School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

VO DO  TO/bestek 1e Oplevering 2e OpleveringOpmerkingenThema

Ambitie‐niveau

Toetsingsresultaat

Daglicht ‐ lokalen Klasse C Voldoet Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Helderheidswering Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet niet Voldoet ‐

Individuele regelbaarheid Klasse B Twijfel Nog niet getoetst Voldoet niet Voldoet ‐

Akoestisch comfortInstallatiegeluid (verplicht) Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Nagalmtijd  Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Luchtgeluidisolatie binnen het gebouw

Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Contactgeluid Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

Geluidisolatie van de gevel Klasse C Twijfel Nog niet getoetst Voldoet Voldoet ‐

‐

4. Bijlagen

4.1 Ambitieprofi el

Bijlage 4.1 AmbitieprofielNaam School: Het Frisse Voorbeeld

Kwaliteitsniveau Energie

Klasse C

VERPLICHTE CRITERIAEnergieprestatie  Klasse CKEUZECRITERIAIsolatie van de gebouwschil  Klasse CEnergiezuinige ventilatie Klasse BRegeling ventilatie Klasse BEnergiezuinige verwarming Klasse C

Efficiënte opwekking en distributie van warmte Klasse C

Regeling verwarming Klasse CEnergiezuinige koeling Klasse CEnergiezuinige verlichting Klasse B

Kwaliteitsniveau Binnenluchtkwaliteit

Klasse B

VERPLICHTE CRITERIA

Ventilatiecapaciteit Klasse B

KEUZECRITERIASpuiventilatie (persoonlijke beïnvloeding luchtkwaliteit)

Klasse C

Kwaliteit van de toevoerlucht Klasse BRuimtevolume Klasse BDoorspoeling van de ruimte Klasse CEmissies en stofverspreiding uit bouw‐ en interieurmaterialen

Klasse C

Emissies van apparatuur Klasse CSchoonmaakbaarheid Klasse CTabaksrook Klasse CToiletten Klasse CLegionella Klasse C

Kwaliteitsniveau Thermisch binnenklimaat

Klasse C

VERPLICHTE CRITERIAOperatieve temperatuur  Klasse CKEUZECRITERIATocht  Klasse CIndividuele beïnvloeding  Klasse BVloertemperatuur Klasse CVerticale temperatuurgradiënt Klasse CStralingsasymmetrie Klasse C

Kwaliteitsniveau Visueel comfort

Klasse B

VERPLICHTE CRITERIAKunstlicht Klasse BKEUZECRITERIADaglichttoetreding Klasse CHelderheidswering Klasse CIndividuele regelbaarheid Klasse B

Kwaliteitsniveau Akoestisch comfort

Klasse C

VERPLICHTE CRITERIAInstallatiegeluid Klasse CKEUZECRITERIANagalmtijd Klasse CLuchtgeluidisolatie binnen het gebouw Klasse CContactgeluid Klasse CGeluidisolatie van de gevel Klasse C

4.2 Toetsingsresultaat Voorlopig Ontwerp (VO)

Bijlage 4.2 Toetsingsresultaat Voorontwerp (VO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Energie

Energieprestatie (verplicht) Klasse C‐ De energieprestatiecoëfficiënt wordt bepaald overeenkomstig NEN 2916 en is minimaal 15% lager dan vereist volgens Bouwbesluit.

Voldoet

Isolatie van de gebouwschil  Klasse C‐ De gevel, de begane grondvloer en het dak hebben een Rc‐waarde van minimaal 3,5 m2K/W.‐ De beglazing heeft een U‐waarde van maximaal 1,2 W/m2K (HR++).

Voldoet

Energiezuinige ventilatie Klasse B‐ Bij gebalanceerde ventilatie dient warmteterugwinning (wtw) met een rendement van minimaal 75% toegepast te worden.

Twijfel

Regeling ventilatie Klasse B‐ De ventilatie is vraaggestuurd (tijdafhankelijk met verschillende standen of CO2‐gestuurd).

Twijfel

Energiezuinige verwarming Klasse C‐ Het verwarmingssysteem heeft een aanvoerwatertemperatuur van maximaal 50°C.

Twijfel

Efficiënte opwekking en distributie van warmte

Klasse C‐ Wanneer een gasgestookte ketel wordt toegepast dient deze te zijn voorzien van Gaskeur HR107.‐ CV‐leidingen die niet door een verblijfsruimte lopen, zijn geïsoleerd.

Twijfel

Regeling verwarming Klasse C

‐ De verwarming is voorzien van een weersafhankelijke voorregeling van de aanvoerwatertemperatuur.‐ De verwarming kan per ruimte worden nageregeld.‐ De naregeling bestaat minimaal uit thermostatische radiatorkranen.

Twijfel

Bijlage 4.2 Toetsingsresultaat Voorontwerp (VO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Energiezuinige koeling Klasse C

‐ Op alle gevels behoudens de noordgevel dient buitenzonwering (screens of uitvalschermen) aanwezig te zijn.‐ Het geïnstalleerd vermogen van (nood)verlichting dient maximaal 15 W/m2 te zijn.‐ Het ventilatiesysteem dient te worden voorzien van een automatische regeling voor zomernachtventilatie. Dit betekent dat buiten de bedrijfstijden op basis van vooraf ingestelde waarden voor binnen en buitentemperatuur de ventilatie automatisch aan en uitgeschakeld wordt.‐ Er dienen spuiventilatievoorzieningen aanwezig te zijn overeenkomstig de eisen voor luchtkwaliteit.

Twijfel

Energiezuinige verlichting Klasse B

‐ De daglichttoetreding is optimaal. Zie hiervoor de eisen bij visueel comfort.‐ De verlichting heeft een lichtopbrengst van minimaal 55 lm/W.‐ Het gehele gebouw is voorzien van een veegschakeling.‐ De toiletten zijn voorzien van aanwezigheidsdetectie voor de verlichting.‐ Verlichtingsarmaturen hebben hoogfrequente voorschakelapparatuur.‐ De regeling is afgestemd op de hoeveelheid daglicht (bijv. daglichtafhankelijke regeling).

Voldoet

Luchtkwaliteit

Ventilatiecapaciteit (verplicht) Klasse B

‐ De CO2‐concentratie in groepsruimten (in de ademzone) is tijdens gebruikstijd maximaal 1.000 ppm, waarbij in het reguliere onderwijs uitgegaan dient te worden van 30 leerlingen en 1 docent per groepsruimte.

Twijfel

4.2 Toetsingsresultaat Voorlopig Ontwerp (VO)

Bijlage 4.2 Toetsingsresultaat Voorontwerp (VO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Spuiventilatie Klasse C

‐ Groepsruimten hebben ten minste 4 te openen ramen (totaal oppervlak minimaal 4 m2), waarvan minimaal de helft bovenin het raamvlak.‐ Spuiventilatievoorzieningen (te openen ramen) zijn licht bedienbaar staand vanaf de vloer en hebben meerdere fixeerstanden (incl. kierstand) of zijn traploos instelbaar.

Voldoet

Kwaliteit van de toevoerlucht  Klasse B

Aanwezige mechanische ventilatiesystemen voldoen aan de Klasse B‐eisen uit cahier P1 Eisen voor gezonde mechanische ventilatiesystemen (2003), Serie Praktijkboek Gezonde Gebouwen ISSO/SBR.  Dit betekent o.a.:‐ Alle elementen die in aanraking komen met de toegevoerde ventilatielucht zijn zodanig gematerialiseerd, geproduceerd en afgewerkt dat na ingebruikname de luchtkwaliteit niet nadelig kan worden beïnvloed.  Dit geldt ook voor voorzieningen voor natuurlijke ventilatie. ‐ Er wordt geen gebruik gemaakt van recirculatie, behalve in all‐airsystemen onwille van aanwarming van het gebouw buiten gebruikstijd.‐ Filtersecties zijn voorzien van een zakkenfilter van minimaal filterklasse F6 of een vergelijkbaar effectief filtersysteem.‐ De luchtkanalen worden op de bouwplaats voldoende beschermd tegen verontreiniging. De openingen van de kanalen worden afgesloten. Beschermende onderdelen worden pas vlak voor installatie verwijderd en voor ingebruikname goed gereinigd.‐ Bij warmteterugwinning wordt gebruik gemaakt van een type warmteterugwinsysteem dat een hoge mate van scheiding tussen retourlucht en toevoerlucht garandeert (bijv. een kruiswisselaar, warmtewiel of twincoil). Bij toepassing van een warmtewiel wordt de retourventilator zuigend opgesteld.‐ De hoofdkanalen zijn op strategische plaatsen voorzien van inspectieluike van dusdanige afmetingen dat ze tevens gebruikt k d h t h k d k l

Twijfel

Ruimtevolume  Klasse B‐ In groepsruimten is de afstand van vloer tot (verlaagd) plafond minimaal 3,2 m.

Voldoet

4.2 Toetsingsresultaat Voorlopig Ontwerp (VO)

Bijlage 4.2 Toetsingsresultaat Voorontwerp (VO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Doorspoeling van de ruimte  Klasse C‐ De ventilatielucht wordt in de verblijfsruimten zó toegevoerd en afgevoerd, dat voldoende doorspoeling van de ruimte mogelijk is. De ventilatie‐effectiviteit εv bedraagt minimaal 0,8.

Twijfel

Emissies en stofverspreiding uit bouw‐ en interieurmaterialen

Klasse CBouw‐ en inrichtingsmaterialen bevatten geen schadelijke weekmakers/ftalaten (zoals DEHP, DBP en BBP)

Twijfel

Emissies van apparatuur Klasse CVerontreinigende apparatuur (bijv. printers, copiers) staat in een aparte ruimte die op onderdruk staat t.o.v. omringende ruimten.

Voldoet

Schoonmaakbaarheid  Klasse C‐ De constructie en detaillering bevordert geen aanhechting van stof, vuil, vocht e.d. ‐ Vloerbedekking in groepsruimten is eenvoudig reinigbaar.

Twijfel

Tabaksrook Klasse C‐ Leerlingen en leerkrachten worden in het schoolgebouw niet blootgesteld aan tabaksrook.

Voldoet

Toiletten Klasse C

Geurverspreiding vanuit toiletten naar elders in het gebouw wordt voorkomen.‐ De toiletruimten worden op onderdruk gehouden t.o.v. de omliggende ruimten.‐ De afvoercapaciteit van de toiletten bedraagt minimaal 50 m3/h afzuiging per toilet(pot)/urinoir.‐ Vloeren en wanden (tot min. 70 cm hoogte) zijn zo uitgevoerd dat urine niet in het materiaal kan trekken.‐ De lucht uit toiletten wordt beschouwd als retourlucht en wordt direct uit deze ruimten naar buiten afgevoerd.

Twijfel

Legionella Klasse C‐ Installaties voor warm en koud tapwater moeten worden uitgevoerd conform de bepalingen in ISSO‐publicatie 55.1 Legionellabestrijding.

Twijfel

Thermisch comfort

4.2 Toetsingsresultaat Voorlopig Ontwerp (VO)

Bijlage 4.2 Toetsingsresultaat Voorontwerp (VO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Operatieve temperatuur (verplicht)

Klasse C

Minimaal 90% van de gebruikstijd wordt voldaan aan deze eisen:‐ De operatieve temperatuur is op alle werk‐ en leerplekken (waar iemand meer dan 2 uur per dag zittend werkt of leert) minimaal 19°C.‐ Bij buitentemperaturen <20°C is de operatieve temperatuur maximaal 24°C.‐ Bij buitentemperaturen >20 °C ligt de operatieve temperatuur maximaal 4°C boven de buitentemperatuur. 

Twijfel

Tocht  Klasse C

‐ De luchtsnelheden in de leefzone zijn 's zomers niet hoger dan 0,23 m/s.‐ De luchtsnelheden in de leefzone zijn 's winters niet hoger dan 0,19 m/s.‐ Alternatief: Draught Rate <30%.

Twijfel

Individuele beïnvloeding  Klasse B

‐ De operatieve temperatuur is in het stookseizoen per verblijfsruimtemet één bedieningsknop regelbaar tot minimaal 2°C boven en beneden de setpointtemperatuur. ‐ De bedieningsknop voor de temperatuur moet zonder instructie te begrijpen zijn.‐ De temperatuur kan door de docent worden beïnvloed met één bedieningsknop. Deze knop is buiten bereik van de leerlingen aangebracht (bijv. op wand naast het schoolbord). ‐ Indien (buiten)zonwering aanwezig is dient deze vanuit de groepsruimten bedienbaar (of te overrulen) te zijn.

Twijfel

Vloertemperatuur Klasse C‐ De vloertemperatuur ligt tussen 17 en 29°C (conform de Klasse C‐eis van de norm NEN‐EN‐ISO 7730).

Twijfel

Verticale temperatuurgradiënt Klasse CDe verticale temperatuurgradiënt (verschil tussen de luchttemperatuur op enkel‐ en hoofdhoogte) is <4 K/m.

Twijfel

4.2 Toetsingsresultaat Voorlopig Ontwerp (VO)

Bijlage 4.2 Toetsingsresultaat Voorontwerp (VO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Stralingsasymmetrie Klasse C

De stralingstemperatuurasymmetrie (verschil in temperatuur van tegenoverliggende vlakken) voldoet aan de Klasse C‐eisen van de norm NEN‐EN‐ISO 7730:‐ bij een warm plafond <7°C;‐ bij een koude wand <13°C;‐ bij een koud plafond <18°C;‐ bij een warme wand <35°C.De stralingstemperatuur (de gemiddelde oppervlaktetemperatuur van plafond, vloer, wanden, ramen, verwarmingspanelen en inrichting) in groepsruimten is 's winters hoger dan de luchttemperatuur.

Twijfel

Visueel comfort

Kunstlicht (verplicht) Klasse B

‐ Het verlichtingssterkte door kunstlicht is op werkvlakniveau minimaal 500 lux.‐ Indien geen digitale schoolborden worden toegepast zijn er speciale (apart schakelbare) armaturen waarmee een verlichtingssterkte van 500 lux (verticaal) op het schoolbord wordt behaald. ‐ De UGRL (waarde voor de beperking van de 'verblindingshinder' ) van de in degroepsruimten toegepaste armaturen is <19.‐ De kleurweergaveindex (Ra) van de verlichting is minimaal 80 of vergelijkbaar.

Twijfel

Daglicht ‐ lokalen Klasse C

De daglichtfactor op het werkvlak in het midden van groepsruimtes is minimaal 3%.‐ Glas is blank of grijnsgetint. ‐ De lichttoetredingsfactor (LTA‐waarde) van het glas is minimaal 0,60.‐ Het percentage glas in de gevel van groepsruimten is minimaal 30%.

Voldoet

4.2 Toetsingsresultaat Voorlopig Ontwerp (VO)

Bijlage 4.2 Toetsingsresultaat Voorontwerp (VO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Helderheidswering Klasse C

‐ Bij aanwezigheid van digitale schoolborden is in de groepsruimten (ook aan de noordzijde) helderheidwering aanwezig, waarmee hinderlijk tegenlicht en hinderlijke reflecties worden voorkomen. Bij het gebruik van de helderheidswering blijft enig uitzicht naar buiten mogelijk.‐ De helderheidswering wordt zodanig geselecteerd dat luminantieverhoudingen ('contrasten' in het gezichtsveld) tussen taak (bijv. schrift), directe omgeving (bijv. tafelblad) en perifirie (bijv. raam) maximaal 1:10:30 (taak:directe omgeving: periferie) bedragen.

Twijfel

Individuele regelbaarheid  Klasse B

‐ Kunstverlichting in groepsruimten is beperkt regelbaar: de verlichting is bijvoorbeeld in delen aan‐ of uit te schakelen of dimbaar.‐ De helderheidwering kan per groepsruimte worden bediend.

Twijfel

Akoestisch comfort

Installatiegeluid (verplicht) Klasse C‐ Het geluidniveau in de groepsruimten t.g.v. installaties is maximaal 35 dB(A).

Twijfel

Nagalmtijd  Klasse C ‐ De nagalmtijd in ingerichte groepsruimten is maximaal 0,8 s. Twijfel

Luchtgeluidisolatie binnen het gebouw

Klasse C

‐ Luchtgeluidisolatiewaarde (R’w) tussen groepsruimten of kantoren onderling is > 38 dB.‐ Luchtgeluidisolatiewaarde (R’w) tussen groepsruimten en verkeersruimten is > 26 dB.‐ Er vindt geen geluidsoverdracht plaats via ‘lekken’ (bijvoorbeeld boven een scheidingswand via het verlaagd plafond, ter plaatse van leidingdoorvoeren e.d.). Doorvoeren van kanalen en leidingen naar de groepsruimten zijn aangebracht boven de gangwand.

Twijfel

Contactgeluid Klasse C

‐ De contactgeluidisolatie (Ico) tussen groepsruimten is ten minste 0 dB.‐ Hinderlijke trillingen van de vloer of trappen door lopen/bewegen of muziek worden voorkomen.

Twijfel

4.2 Toetsingsresultaat Voorlopig Ontwerp (VO)

Bijlage 4.2 Toetsingsresultaat Voorontwerp (VO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Geluidisolatie van de gevel Klasse C‐ Het geluidniveau binnen t.g.v. buitengeluid is bij gesloten ramen (maar met basisventilatie) maximaal 35 dB(A).

Twijfel

4.2 Toetsingsresultaat Voorlopig Ontwerp (VO)

Bijlage 4.3 Toetsingsresultaat Definitief Ontwerp (DO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Energie

Energieprestatie (verplicht) Klasse C‐ De energieprestatiecoëfficiënt wordt bepaald overeenkomstig NEN 2916 en is minimaal 15% lager dan vereist volgens Bouwbesluit.

Wordt aan eis voldaan?

Isolatie van de gebouwschil  Klasse C‐ De gevel, de begane grondvloer en het dak hebben een Rc‐waarde van minimaal 3,5 m2K/W.‐ De beglazing heeft een U‐waarde van maximaal 1,2 W/m2K (HR++).

Wordt aan eis voldaan?

Energiezuinige ventilatie Klasse B‐ Bij gebalanceerde ventilatie dient warmteterugwinning (wtw) met een rendement van minimaal 75% toegepast te worden.

Wordt aan eis voldaan?

Regeling ventilatie Klasse B‐ De ventilatie is vraaggestuurd (tijdafhankelijk met verschillende standen of CO2‐gestuurd).

Wordt aan eis voldaan?

Energiezuinige verwarming Klasse C‐ Het verwarmingssysteem heeft een aanvoerwatertemperatuur van maximaal 50°C.

Wordt aan eis voldaan?

Efficiënte opwekking en distributie van warmte

Klasse C‐ Wanneer een gasgestookte ketel wordt toegepast dient deze te zijn voorzien van Gaskeur HR107.‐ CV‐leidingen die niet door een verblijfsruimte lopen, zijn geïsoleerd.

Wordt aan eis voldaan?

Regeling verwarming Klasse C

‐ De verwarming is voorzien van een weersafhankelijke voorregeling van de aanvoerwatertemperatuur.‐ De verwarming kan per ruimte worden nageregeld.‐ De naregeling bestaat minimaal uit thermostatische radiatorkranen.

Wordt aan eis voldaan?

4.3 Toetsingsresultaat Defi nitief Ontwerp (DO)

Bijlage 4.3 Toetsingsresultaat Definitief Ontwerp (DO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Energiezuinige koeling Klasse C

‐ Op alle gevels behoudens de noordgevel dient buitenzonwering (screens of uitvalschermen) aanwezig te zijn.‐ Het geïnstalleerd vermogen van (nood)verlichting dient maximaal 15 W/m2 te zijn.‐ Het ventilatiesysteem dient te worden voorzien van een automatische regeling voor zomernachtventilatie. Dit betekent dat buiten de bedrijfstijden op basis van vooraf ingestelde waarden voor binnen en buitentemperatuur de ventilatie automatisch aan en uitgeschakeld wordt.‐ Er dienen spuiventilatievoorzieningen aanwezig te zijn overeenkomstig de eisen voor luchtkwaliteit.

Wordt aan eis voldaan?

Energiezuinige verlichting Klasse B

‐ De daglichttoetreding is optimaal. Zie hiervoor de eisen bij visueel comfort.‐ De verlichting heeft een lichtopbrengst van minimaal 55 lm/W.‐ Het gehele gebouw is voorzien van een veegschakeling.‐ De toiletten zijn voorzien van aanwezigheidsdetectie voor de verlichting.‐ Verlichtingsarmaturen hebben hoogfrequente voorschakelapparatuur.‐ De regeling is afgestemd op de hoeveelheid daglicht (bijv. daglichtafhankelijke regeling).

Wordt aan eis voldaan?

Luchtkwaliteit

Ventilatiecapaciteit (verplicht) Klasse B

‐ De CO2‐concentratie in groepsruimten (in de ademzone) is tijdens gebruikstijd maximaal 1.000 ppm, waarbij in het reguliere onderwijs uitgegaan dient te worden van 30 leerlingen en 1 docent per groepsruimte.

Wordt aan eis voldaan?

4.3 Toetsingsresultaat Defi nitief Ontwerp (DO)

Bijlage 4.3 Toetsingsresultaat Definitief Ontwerp (DO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Spuiventilatie  Klasse C

‐ Groepsruimten hebben ten minste 4 te openen ramen (totaal oppervlak minimaal 4 m2), waarvan minimaal de helft bovenin het raamvlak.‐ Spuiventilatievoorzieningen (te openen ramen) zijn licht bedienbaar staand vanaf de vloer en hebben meerdere fixeerstanden (incl. kierstand) of zijn traploos instelbaar.

Wordt aan eis voldaan?

Kwaliteit van de toevoerlucht  Klasse B

Aanwezige mechanische ventilatiesystemen voldoen aan de Klasse B‐eisen uit cahier P1 Eisen voor gezonde mechanische ventilatiesystemen (2003), Serie Praktijkboek Gezonde Gebouwen ISSO/SBR.  Dit betekent o.a.:‐ Alle elementen die in aanraking komen met de toegevoerde ventilatielucht zijn zodanig gematerialiseerd, geproduceerd en afgewerkt dat na ingebruikname de luchtkwaliteit niet nadelig kan worden beïnvloed.  Dit geldt ook voor voorzieningen voor natuurlijke ventilatie. ‐ Er wordt geen gebruik gemaakt van recirculatie, behalve in all‐airsystemen onwille van aanwarming van het gebouw buiten gebruikstijd.‐ Filtersecties zijn voorzien van een zakkenfilter van minimaal filterklasse F6 of een vergelijkbaar effectief filtersysteem.‐ De luchtkanalen worden op de bouwplaats voldoende beschermd tegen verontreiniging. De openingen van de kanalen worden afgesloten. Beschermende onderdelen worden pas vlak voor installatie verwijderd en voor ingebruikname goed gereinigd.‐ Bij warmteterugwinning wordt gebruik gemaakt van een type warmteterugwinsysteem dat een hoge mate van scheiding tussen retourlucht en toevoerlucht garandeert (bijv. een kruiswisselaar, warmtewiel of twincoil). Bij toepassing van een warmtewiel wordt de retourventilator zuigend opgesteld.‐ De hoofdkanalen zijn op strategische plaatsen voorzien van inspectieluike van dusdanige afmetingen dat ze tevens gebruikt k d h t h k d k l

Wordt aan eis voldaan?

Ruimtevolume  Klasse B‐ In groepsruimten is de afstand van vloer tot (verlaagd) plafond minimaal 3,2 m.

Wordt aan eis voldaan?

4.3 Toetsingsresultaat Defi nitief Ontwerp (DO)

Bijlage 4.3 Toetsingsresultaat Definitief Ontwerp (DO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Doorspoeling van de ruimte  Klasse C‐ De ventilatielucht wordt in de verblijfsruimten zó toegevoerd en afgevoerd, dat voldoende doorspoeling van de ruimte mogelijk is. De ventilatie‐effectiviteit εv bedraagt minimaal 0,8.

Wordt aan eis voldaan?

Emissies en stofverspreiding uit bouw‐ en interieurmaterialen

Klasse CBouw‐ en inrichtingsmaterialen bevatten geen schadelijke weekmakers/ftalaten (zoals DEHP, DBP en BBP)

Wordt aan eis voldaan?

Emissies van apparatuur Klasse CVerontreinigende apparatuur (bijv. printers, copiers) staat in een aparte ruimte die op onderdruk staat t.o.v. omringende ruimten.

Wordt aan eis voldaan?

Schoonmaakbaarheid  Klasse C‐ De constructie en detaillering bevordert geen aanhechting van stof, vuil, vocht e.d. ‐ Vloerbedekking in groepsruimten is eenvoudig reinigbaar.

Wordt aan eis voldaan?

Tabaksrook Klasse C‐ Leerlingen en leerkrachten worden in het schoolgebouw niet blootgesteld aan tabaksrook.

Wordt aan eis voldaan?

Toiletten Klasse C

Geurverspreiding vanuit toiletten naar elders in het gebouw wordt voorkomen.‐ De toiletruimten worden op onderdruk gehouden t.o.v. de omliggende ruimten.‐ De afvoercapaciteit van de toiletten bedraagt minimaal 50 m3/h afzuiging per toilet(pot)/urinoir.‐ Vloeren en wanden (tot min. 70 cm hoogte) zijn zo uitgevoerd dat urine niet in het materiaal kan trekken.‐ De lucht uit toiletten wordt beschouwd als retourlucht en wordt direct uit deze ruimten naar buiten afgevoerd.

Wordt aan eis voldaan?

Legionella Klasse C‐ Installaties voor warm en koud tapwater moeten worden uitgevoerd conform de bepalingen in ISSO‐publicatie 55.1 Legionellabestrijding.

Wordt aan eis voldaan?

Thermisch comfort

4.3 Toetsingsresultaat Defi nitief Ontwerp (DO)

Bijlage 4.3 Toetsingsresultaat Definitief Ontwerp (DO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Operatieve temperatuur (verplicht)

Klasse C

Minimaal 90% van de gebruikstijd wordt voldaan aan deze eisen:‐ De operatieve temperatuur is op alle werk‐ en leerplekken (waar iemand meer dan 2 uur per dag zittend werkt of leert) minimaal 19°C.‐ Bij buitentemperaturen <20°C is de operatieve temperatuur maximaal 24°C.‐ Bij buitentemperaturen >20 °C ligt de operatieve temperatuur maximaal 4°C boven de buitentemperatuur. 

Wordt aan eis voldaan?

Tocht  Klasse C

‐ De luchtsnelheden in de leefzone zijn 's zomers niet hoger dan 0,23 m/s.‐ De luchtsnelheden in de leefzone zijn 's winters niet hoger dan 0,19 m/s.‐ Alternatief: Draught Rate <30%.

Wordt aan eis voldaan?

Individuele beïnvloeding Klasse B

‐ De operatieve temperatuur is in het stookseizoen per verblijfsruimtemet één bedieningsknop regelbaar tot minimaal 2°C boven en beneden de setpointtemperatuur. ‐ De bedieningsknop voor de temperatuur moet zonder instructie te begrijpen zijn.‐ De temperatuur kan door de docent worden beïnvloed met één bedieningsknop. Deze knop is buiten bereik van de leerlingen aangebracht (bijv. op wand naast het schoolbord). ‐ Indien (buiten)zonwering aanwezig is dient deze vanuit de groepsruimten bedienbaar (of te overrulen) te zijn.

Wordt aan eis voldaan?

Vloertemperatuur Klasse C‐ De vloertemperatuur ligt tussen 17 en 29°C (conform de Klasse C‐eis van de norm NEN‐EN‐ISO 7730).

Wordt aan eis voldaan?

Verticale temperatuurgradiënt Klasse CDe verticale temperatuurgradiënt (verschil tussen de luchttemperatuur op enkel‐ en hoofdhoogte) is <4 K/m.

Wordt aan eis voldaan?

4.3 Toetsingsresultaat Defi nitief Ontwerp (DO)

Bijlage 4.3 Toetsingsresultaat Definitief Ontwerp (DO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Stralingsasymmetrie Klasse C

De stralingstemperatuurasymmetrie (verschil in temperatuur van tegenoverliggende vlakken) voldoet aan de Klasse C‐eisen van de norm NEN‐EN‐ISO 7730:‐ bij een warm plafond <7°C;‐ bij een koude wand <13°C;‐ bij een koud plafond <18°C;‐ bij een warme wand <35°C.De stralingstemperatuur (de gemiddelde oppervlaktetemperatuur van plafond, vloer, wanden, ramen, verwarmingspanelen en inrichting) in groepsruimten is 's winters hoger dan de luchttemperatuur.

Wordt aan eis voldaan?

Visueel comfort

Kunstlicht (verplicht) Klasse B

‐ Het verlichtingssterkte door kunstlicht is op werkvlakniveau minimaal 500 lux.‐ Indien geen digitale schoolborden worden toegepast zijn er speciale (apart schakelbare) armaturen waarmee een verlichtingssterkte van 500 lux (verticaal) op het schoolbord wordt behaald. ‐ De UGRL (waarde voor de beperking van de 'verblindingshinder' ) van de in degroepsruimten toegepaste armaturen is <19.‐ De kleurweergaveindex (Ra) van de verlichting is minimaal 80 of vergelijkbaar.

Wordt aan eis voldaan?

Daglicht ‐ lokalen Klasse C

De daglichtfactor op het werkvlak in het midden van groepsruimtes is minimaal 3%.‐ Glas is blank of grijnsgetint. ‐ De lichttoetredingsfactor (LTA‐waarde) van het glas is minimaal 0,60.‐ Het percentage glas in de gevel van groepsruimten is minimaal 30%.

Wordt aan eis voldaan?

4.3 Toetsingsresultaat Defi nitief Ontwerp (DO)

Bijlage 4.3 Toetsingsresultaat Definitief Ontwerp (DO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Helderheidswering Klasse C

‐ Bij aanwezigheid van digitale schoolborden is in de groepsruimten (ook aan de noordzijde) helderheidwering aanwezig, waarmee hinderlijk tegenlicht en hinderlijke reflecties worden voorkomen. Bij het gebruik van de helderheidswering blijft enig uitzicht naar buiten mogelijk.‐ De helderheidswering wordt zodanig geselecteerd dat luminantieverhoudingen ('contrasten' in het gezichtsveld) tussen taak (bijv. schrift), directe omgeving (bijv. tafelblad) en perifirie (bijv. raam) maximaal 1:10:30 (taak:directe omgeving: periferie) bedragen.

Wordt aan eis voldaan?

4.3 Toetsingsresultaat Defi nitief Ontwerp (DO)

Bijlage 4.3 Toetsingsresultaat Definitief Ontwerp (DO)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Individuele regelbaarheid  Klasse B

‐ Kunstverlichting in groepsruimten is beperkt regelbaar: de verlichting is bijvoorbeeld in delen aan‐ of uit te schakelen of dimbaar.‐ De helderheidwering kan per groepsruimte worden bediend.

Wordt aan eis voldaan?

Akoestisch comfort

Installatiegeluid (verplicht) Klasse C‐ Het geluidniveau in de groepsruimten t.g.v. installaties is maximaal 35 dB(A).

Wordt aan eis voldaan?

Nagalmtijd  Klasse C ‐ De nagalmtijd in ingerichte groepsruimten is maximaal 0,8 s. Wordt aan eis voldaan?

Luchtgeluidisolatie binnen het gebouw

Klasse C

‐ Luchtgeluidisolatiewaarde (R’w) tussen groepsruimten of kantoren onderling is > 38 dB.‐ Luchtgeluidisolatiewaarde (R’w) tussen groepsruimten en verkeersruimten is > 26 dB.‐ Er vindt geen geluidsoverdracht plaats via ‘lekken’ (bijvoorbeeld boven een scheidingswand via het verlaagd plafond, ter plaatse van leidingdoorvoeren e.d.). Doorvoeren van kanalen en leidingen naar de groepsruimten zijn aangebracht boven de gangwand.

Wordt aan eis voldaan?

Contactgeluid Klasse C

‐ De contactgeluidisolatie (Ico) tussen groepsruimten is ten minste 0 dB.‐ Hinderlijke trillingen van de vloer of trappen door lopen/bewegen of muziek worden voorkomen.

Wordt aan eis voldaan?

Geluidisolatie van de gevel Klasse C‐ Het geluidniveau binnen t.g.v. buitengeluid is bij gesloten ramen (maar met basisventilatie) maximaal 35 dB(A).

Wordt aan eis voldaan?

4.3 Toetsingsresultaat Defi nitief Ontwerp (DO)

Bijlage 4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / BestekSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Energie

Energieprestatie (verplicht) Klasse C‐ De energieprestatiecoëfficiënt wordt bepaald overeenkomstig NEN 2916 en is minimaal 15% lager dan vereist volgens Bouwbesluit.

Voldoet

Isolatie van de gebouwschil  Klasse C‐ De gevel, de begane grondvloer en het dak hebben een Rc‐waarde van minimaal 3,5 m2K/W.‐ De beglazing heeft een U‐waarde van maximaal 1,2 W/m2K (HR++).

Voldoet

Energiezuinige ventilatie Klasse B‐ Bij gebalanceerde ventilatie dient warmteterugwinning (wtw) met een rendement van minimaal 75% toegepast te worden.

Voldoet niet

Regeling ventilatie Klasse B‐ De ventilatie is vraaggestuurd (tijdafhankelijk met verschillende standen of CO2‐gestuurd).

Voldoet niet

Energiezuinige verwarming Klasse C‐ Het verwarmingssysteem heeft een aanvoerwatertemperatuur van maximaal 50°C.

Voldoet

Efficiënte opwekking en distributie van warmte

Klasse C‐ Wanneer een gasgestookte ketel wordt toegepast dient deze te zijn voorzien van Gaskeur HR107.‐ CV‐leidingen die niet door een verblijfsruimte lopen, zijn geïsoleerd.

Voldoet

Regeling verwarming Klasse C

‐ De verwarming is voorzien van een weersafhankelijke voorregeling van de aanvoerwatertemperatuur.‐ De verwarming kan per ruimte worden nageregeld.‐ De naregeling bestaat minimaal uit thermostatische radiatorkranen.

Voldoet

4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / Bestek

Bijlage 4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / BestekSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Energiezuinige koeling Klasse C

‐ Op alle gevels behoudens de noordgevel dient buitenzonwering (screens of uitvalschermen) aanwezig te zijn.‐ Het geïnstalleerd vermogen van (nood)verlichting dient maximaal 15 W/m2 te zijn.‐ Het ventilatiesysteem dient te worden voorzien van een automatische regeling voor zomernachtventilatie. Dit betekent dat buiten de bedrijfstijden op basis van vooraf ingestelde waarden voor binnen en buitentemperatuur de ventilatie automatisch aan en uitgeschakeld wordt.‐ Er dienen spuiventilatievoorzieningen aanwezig te zijn overeenkomstig de eisen voor luchtkwaliteit.

Voldoet niet

Energiezuinige verlichting Klasse B

‐ De daglichttoetreding is optimaal. Zie hiervoor de eisen bij visueel comfort.‐ De verlichting heeft een lichtopbrengst van minimaal 55 lm/W.‐ Het gehele gebouw is voorzien van een veegschakeling.‐ De toiletten zijn voorzien van aanwezigheidsdetectie voor de verlichting.‐ Verlichtingsarmaturen hebben hoogfrequente voorschakelapparatuur.‐ De regeling is afgestemd op de hoeveelheid daglicht (bijv. daglichtafhankelijke regeling).

Voldoet

Luchtkwaliteit

Ventilatiecapaciteit (verplicht) Klasse B

‐ De CO2‐concentratie in groepsruimten (in de ademzone) is tijdens gebruikstijd maximaal 1.000 ppm, waarbij in het reguliere onderwijs uitgegaan dient te worden van 30 leerlingen en 1 docent per groepsruimte.

Voldoet niet

4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / Bestek

Bijlage 4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / BestekSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Spuiventilatie Klasse C

‐ Groepsruimten hebben ten minste 4 te openen ramen (totaal oppervlak minimaal 4 m2), waarvan minimaal de helft bovenin het raamvlak.‐ Spuiventilatievoorzieningen (te openen ramen) zijn licht bedienbaar staand vanaf de vloer en hebben meerdere fixeerstanden (incl. kierstand) of zijn traploos instelbaar.

Voldoet

Kwaliteit van de toevoerlucht  Klasse B

Aanwezige mechanische ventilatiesystemen voldoen aan de Klasse B‐eisen uit cahier P1 Eisen voor gezonde mechanische ventilatiesystemen (2003), Serie Praktijkboek Gezonde Gebouwen ISSO/SBR.  Dit betekent o.a.:‐ Alle elementen die in aanraking komen met de toegevoerde ventilatielucht zijn zodanig gematerialiseerd, geproduceerd en afgewerkt dat na ingebruikname de luchtkwaliteit niet nadelig kan worden beïnvloed.  Dit geldt ook voor voorzieningen voor natuurlijke ventilatie. ‐ Er wordt geen gebruik gemaakt van recirculatie, behalve in all‐airsystemen onwille van aanwarming van het gebouw buiten gebruikstijd.‐ Filtersecties zijn voorzien van een zakkenfilter van minimaal filterklasse F6 of een vergelijkbaar effectief filtersysteem.‐ De luchtkanalen worden op de bouwplaats voldoende beschermd tegen verontreiniging. De openingen van de kanalen worden afgesloten. Beschermende onderdelen worden pas vlak voor installatie verwijderd en voor ingebruikname goed gereinigd.‐ Bij warmteterugwinning wordt gebruik gemaakt van een type warmteterugwinsysteem dat een hoge mate van scheiding tussen retourlucht en toevoerlucht garandeert (bijv. een kruiswisselaar, warmtewiel of twincoil). Bij toepassing van een warmtewiel wordt de retourventilator zuigend opgesteld.‐ De hoofdkanalen zijn op strategische plaatsen voorzien van inspectieluike van dusdanige afmetingen dat ze tevens gebruikt k d h t h k d k l

Voldoet niet

Ruimtevolume  Klasse B‐ In groepsruimten is de afstand van vloer tot (verlaagd) plafond minimaal 3,2 m.

Voldoet

4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / Bestek

Bijlage 4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / BestekSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Doorspoeling van de ruimte  Klasse C‐ De ventilatielucht wordt in de verblijfsruimten zó toegevoerd en afgevoerd, dat voldoende doorspoeling van de ruimte mogelijk is. De ventilatie‐effectiviteit εv bedraagt minimaal 0,8.

Voldoet niet

Emissies en stofverspreiding uit bouw‐ en interieurmaterialen

Klasse CBouw‐ en inrichtingsmaterialen bevatten geen schadelijke weekmakers/ftalaten (zoals DEHP, DBP en BBP)

Voldoet

Emissies van apparatuur Klasse CVerontreinigende apparatuur (bijv. printers, copiers) staat in een aparte ruimte die op onderdruk staat t.o.v. omringende ruimten.

Voldoet

Schoonmaakbaarheid  Klasse C‐ De constructie en detaillering bevordert geen aanhechting van stof, vuil, vocht e.d. ‐ Vloerbedekking in groepsruimten is eenvoudig reinigbaar.

Voldoet

Tabaksrook Klasse C‐ Leerlingen en leerkrachten worden in het schoolgebouw niet blootgesteld aan tabaksrook.

Voldoet

Toiletten Klasse C

Geurverspreiding vanuit toiletten naar elders in het gebouw wordt voorkomen.‐ De toiletruimten worden op onderdruk gehouden t.o.v. de omliggende ruimten.‐ De afvoercapaciteit van de toiletten bedraagt minimaal 50 m3/h afzuiging per toilet(pot)/urinoir.‐ Vloeren en wanden (tot min. 70 cm hoogte) zijn zo uitgevoerd dat urine niet in het materiaal kan trekken.‐ De lucht uit toiletten wordt beschouwd als retourlucht en wordt direct uit deze ruimten naar buiten afgevoerd.

Voldoet

Legionella Klasse C‐ Installaties voor warm en koud tapwater moeten worden uitgevoerd conform de bepalingen in ISSO‐publicatie 55.1 Legionellabestrijding.

Voldoet

Thermisch comfort

4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / Bestek

Bijlage 4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / BestekSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Operatieve temperatuur (verplicht)

Klasse C

Minimaal 90% van de gebruikstijd wordt voldaan aan deze eisen:‐ De operatieve temperatuur is op alle werk‐ en leerplekken (waar iemand meer dan 2 uur per dag zittend werkt of leert) minimaal 19°C.‐ Bij buitentemperaturen <20°C is de operatieve temperatuur maximaal 24°C.‐ Bij buitentemperaturen >20 °C ligt de operatieve temperatuur maximaal 4°C boven de buitentemperatuur. 

Voldoet niet

Tocht  Klasse C

‐ De luchtsnelheden in de leefzone zijn 's zomers niet hoger dan 0,23 m/s.‐ De luchtsnelheden in de leefzone zijn 's winters niet hoger dan 0,19 m/s.‐ Alternatief: Draught Rate <30%.

Voldoet

Individuele beïnvloeding  Klasse B

‐ De operatieve temperatuur is in het stookseizoen per verblijfsruimtemet één bedieningsknop regelbaar tot minimaal 2°C boven en beneden de setpointtemperatuur. ‐ De bedieningsknop voor de temperatuur moet zonder instructie te begrijpen zijn.‐ De temperatuur kan door de docent worden beïnvloed met één bedieningsknop. Deze knop is buiten bereik van de leerlingen aangebracht (bijv. op wand naast het schoolbord). ‐ Indien (buiten)zonwering aanwezig is dient deze vanuit de groepsruimten bedienbaar (of te overrulen) te zijn.

Voldoet niet

Vloertemperatuur Klasse C‐ De vloertemperatuur ligt tussen 17 en 29°C (conform de Klasse C‐eis van de norm NEN‐EN‐ISO 7730).

Voldoet

Verticale temperatuurgradiënt Klasse CDe verticale temperatuurgradiënt (verschil tussen de luchttemperatuur op enkel‐ en hoofdhoogte) is <4 K/m.

Voldoet

4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / Bestek

Bijlage 4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / BestekSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Stralingsasymmetrie Klasse C

De stralingstemperatuurasymmetrie (verschil in temperatuur van tegenoverliggende vlakken) voldoet aan de Klasse C‐eisen van de norm NEN‐EN‐ISO 7730:‐ bij een warm plafond <7°C;‐ bij een koude wand <13°C;‐ bij een koud plafond <18°C;‐ bij een warme wand <35°C.De stralingstemperatuur (de gemiddelde oppervlaktetemperatuur van plafond, vloer, wanden, ramen, verwarmingspanelen en inrichting) in groepsruimten is 's winters hoger dan de luchttemperatuur.

Voldoet

Visueel comfort

Kunstlicht (verplicht) Klasse B

‐ Het verlichtingssterkte door kunstlicht is op werkvlakniveau minimaal 500 lux.‐ Indien geen digitale schoolborden worden toegepast zijn er speciale (apart schakelbare) armaturen waarmee een verlichtingssterkte van 500 lux (verticaal) op het schoolbord wordt behaald. ‐ De UGRL (waarde voor de beperking van de 'verblindingshinder' ) van de in degroepsruimten toegepaste armaturen is <19.‐ De kleurweergaveindex (Ra) van de verlichting is minimaal 80 of vergelijkbaar.

Voldoet

Daglicht ‐ lokalen Klasse C

De daglichtfactor op het werkvlak in het midden van groepsruimtes is minimaal 3%.‐ Glas is blank of grijnsgetint. ‐ De lichttoetredingsfactor (LTA‐waarde) van het glas is minimaal 0,60.‐ Het percentage glas in de gevel van groepsruimten is minimaal 30%.

Voldoet

4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / Bestek

Bijlage 4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / BestekSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Helderheidswering Klasse C

‐ Bij aanwezigheid van digitale schoolborden is in de groepsruimten (ook aan de noordzijde) helderheidwering aanwezig, waarmee hinderlijk tegenlicht en hinderlijke reflecties worden voorkomen. Bij het gebruik van de helderheidswering blijft enig uitzicht naar buiten mogelijk.‐ De helderheidswering wordt zodanig geselecteerd dat luminantieverhoudingen ('contrasten' in het gezichtsveld) tussen taak (bijv. schrift), directe omgeving (bijv. tafelblad) en perifirie (bijv. raam) maximaal 1:10:30 (taak:directe omgeving: periferie) bedragen.

Voldoet niet

Individuele regelbaarheid  Klasse B

‐ Kunstverlichting in groepsruimten is beperkt regelbaar: de verlichting is bijvoorbeeld in delen aan‐ of uit te schakelen of dimbaar.‐ De helderheidwering kan per groepsruimte worden bediend.

Voldoet niet

Akoestisch comfort

Installatiegeluid (verplicht) Klasse C‐ Het geluidniveau in de groepsruimten t.g.v. installaties is maximaal 35 dB(A).

Voldoet

Nagalmtijd  Klasse C ‐ De nagalmtijd in ingerichte groepsruimten is maximaal 0,8 s. Voldoet

Luchtgeluidisolatie binnen het gebouw

Klasse C

‐ Luchtgeluidisolatiewaarde (R’w) tussen groepsruimten of kantoren onderling is > 38 dB.‐ Luchtgeluidisolatiewaarde (R’w) tussen groepsruimten en verkeersruimten is > 26 dB.‐ Er vindt geen geluidsoverdracht plaats via ‘lekken’ (bijvoorbeeld boven een scheidingswand via het verlaagd plafond, ter plaatse van leidingdoorvoeren e.d.). Doorvoeren van kanalen en leidingen naar de groepsruimten zijn aangebracht boven de gangwand.

Voldoet

Contactgeluid Klasse C

‐ De contactgeluidisolatie (Ico) tussen groepsruimten is ten minste 0 dB.‐ Hinderlijke trillingen van de vloer of trappen door lopen/bewegen of muziek worden voorkomen.

Voldoet

4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / Bestek

Bijlage 4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / BestekSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Geluidisolatie van de gevel Klasse C‐ Het geluidniveau binnen t.g.v. buitengeluid is bij gesloten ramen (maar met basisventilatie) maximaal 35 dB(A).

Voldoet

4.4 Toetsingsresultaat Technisch Ontwerp (TO) / Bestek

Bijlage 4.5 Toetsingsresultaat 1e OpleveringSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Energie

Energieprestatie (verplicht) Klasse C‐ De energieprestatiecoëfficiënt wordt bepaald overeenkomstig NEN 2916 en is minimaal 15% lager dan vereist volgens Bouwbesluit.

Voldoet

Isolatie van de gebouwschil  Klasse C‐ De gevel, de begane grondvloer en het dak hebben een Rc‐waarde van minimaal 3,5 m2K/W.‐ De beglazing heeft een U‐waarde van maximaal 1,2 W/m2K (HR++).

Voldoet

Energiezuinige ventilatie Klasse B‐ Bij gebalanceerde ventilatie dient warmteterugwinning (wtw) met een rendement van minimaal 75% toegepast te worden.

Voldoet

Regeling ventilatie Klasse B‐ De ventilatie is vraaggestuurd (tijdafhankelijk met verschillende standen of CO2‐gestuurd).

Voldoet

Energiezuinige verwarming Klasse C‐ Het verwarmingssysteem heeft een aanvoerwatertemperatuur van maximaal 50°C.

Voldoet

Efficiënte opwekking en distributie van warmte

Klasse C‐ Wanneer een gasgestookte ketel wordt toegepast dient deze te zijn voorzien van Gaskeur HR107.‐ CV‐leidingen die niet door een verblijfsruimte lopen, zijn geïsoleerd.

Voldoet

Regeling verwarming Klasse C

‐ De verwarming is voorzien van een weersafhankelijke voorregeling van de aanvoerwatertemperatuur.‐ De verwarming kan per ruimte worden nageregeld.‐ De naregeling bestaat minimaal uit thermostatische radiatorkranen.

Voldoet

4.5 Toetsingsresultaat 1e Oplevering

Bijlage 4.5 Toetsingsresultaat 1e OpleveringSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Energiezuinige koeling Klasse C

‐ Op alle gevels behoudens de noordgevel dient buitenzonwering (screens of uitvalschermen) aanwezig te zijn.‐ Het geïnstalleerd vermogen van (nood)verlichting dient maximaal 15 W/m2 te zijn.‐ Het ventilatiesysteem dient te worden voorzien van een automatische regeling voor zomernachtventilatie. Dit betekent dat buiten de bedrijfstijden op basis van vooraf ingestelde waarden voor binnen en buitentemperatuur de ventilatie automatisch aan en uitgeschakeld wordt.‐ Er dienen spuiventilatievoorzieningen aanwezig te zijn overeenkomstig de eisen voor luchtkwaliteit.

Voldoet

Energiezuinige verlichting Klasse B

‐ De daglichttoetreding is optimaal. Zie hiervoor de eisen bij visueel comfort.‐ De verlichting heeft een lichtopbrengst van minimaal 55 lm/W.‐ Het gehele gebouw is voorzien van een veegschakeling.‐ De toiletten zijn voorzien van aanwezigheidsdetectie voor de verlichting.‐ Verlichtingsarmaturen hebben hoogfrequente voorschakelapparatuur.‐ De regeling is afgestemd op de hoeveelheid daglicht (bijv. daglichtafhankelijke regeling).

Voldoet

Luchtkwaliteit

Ventilatiecapaciteit (verplicht) Klasse B

‐ De CO2‐concentratie in groepsruimten (in de ademzone) is tijdens gebruikstijd maximaal 1.000 ppm, waarbij in het reguliere onderwijs uitgegaan dient te worden van 30 leerlingen en 1 docent per groepsruimte.

Voldoet niet

4.5 Toetsingsresultaat 1e Oplevering

Bijlage 4.5 Toetsingsresultaat 1e OpleveringSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Spuiventilatie Klasse C

‐ Groepsruimten hebben ten minste 4 te openen ramen (totaal oppervlak minimaal 4 m2), waarvan minimaal de helft bovenin het raamvlak.‐ Spuiventilatievoorzieningen (te openen ramen) zijn licht bedienbaar staand vanaf de vloer en hebben meerdere fixeerstanden (incl. kierstand) of zijn traploos instelbaar.

Voldoet

Kwaliteit van de toevoerlucht  Klasse B

Aanwezige mechanische ventilatiesystemen voldoen aan de Klasse B‐eisen uit cahier P1 Eisen voor gezonde mechanische ventilatiesystemen (2003), Serie Praktijkboek Gezonde Gebouwen ISSO/SBR.  Dit betekent o.a.:‐ Alle elementen die in aanraking komen met de toegevoerde ventilatielucht zijn zodanig gematerialiseerd, geproduceerd en afgewerkt dat na ingebruikname de luchtkwaliteit niet nadelig kan worden beïnvloed.  Dit geldt ook voor voorzieningen voor natuurlijke ventilatie. ‐ Er wordt geen gebruik gemaakt van recirculatie, behalve in all‐airsystemen onwille van aanwarming van het gebouw buiten gebruikstijd.‐ Filtersecties zijn voorzien van een zakkenfilter van minimaal filterklasse F6 of een vergelijkbaar effectief filtersysteem.‐ De luchtkanalen worden op de bouwplaats voldoende beschermd tegen verontreiniging. De openingen van de kanalen worden afgesloten. Beschermende onderdelen worden pas vlak voor installatie verwijderd en voor ingebruikname goed gereinigd.‐ Bij warmteterugwinning wordt gebruik gemaakt van een type warmteterugwinsysteem dat een hoge mate van scheiding tussen retourlucht en toevoerlucht garandeert (bijv. een kruiswisselaar, warmtewiel of twincoil). Bij toepassing van een warmtewiel wordt de retourventilator zuigend opgesteld.‐ De hoofdkanalen zijn op strategische plaatsen voorzien van inspectieluike van dusdanige afmetingen dat ze tevens gebruikt k d h t h k d k l

Voldoet niet

Ruimtevolume  Klasse B‐ In groepsruimten is de afstand van vloer tot (verlaagd) plafond minimaal 3,2 m.

Voldoet

4.5 Toetsingsresultaat 1e Oplevering

Bijlage 4.5 Toetsingsresultaat 1e OpleveringSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Doorspoeling van de ruimte  Klasse C‐ De ventilatielucht wordt in de verblijfsruimten zó toegevoerd en afgevoerd, dat voldoende doorspoeling van de ruimte mogelijk is. De ventilatie‐effectiviteit εv bedraagt minimaal 0,8.

Voldoet niet

Emissies en stofverspreiding uit bouw‐ en interieurmaterialen

Klasse CBouw‐ en inrichtingsmaterialen bevatten geen schadelijke weekmakers/ftalaten (zoals DEHP, DBP en BBP)

Voldoet

Emissies van apparatuur Klasse CVerontreinigende apparatuur (bijv. printers, copiers) staat in een aparte ruimte die op onderdruk staat t.o.v. omringende ruimten.

Voldoet

Schoonmaakbaarheid  Klasse C‐ De constructie en detaillering bevordert geen aanhechting van stof, vuil, vocht e.d. ‐ Vloerbedekking in groepsruimten is eenvoudig reinigbaar.

Voldoet

Tabaksrook Klasse C‐ Leerlingen en leerkrachten worden in het schoolgebouw niet blootgesteld aan tabaksrook.

Voldoet

Toiletten Klasse C

Geurverspreiding vanuit toiletten naar elders in het gebouw wordt voorkomen.‐ De toiletruimten worden op onderdruk gehouden t.o.v. de omliggende ruimten.‐ De afvoercapaciteit van de toiletten bedraagt minimaal 50 m3/h afzuiging per toilet(pot)/urinoir.‐ Vloeren en wanden (tot min. 70 cm hoogte) zijn zo uitgevoerd dat urine niet in het materiaal kan trekken.‐ De lucht uit toiletten wordt beschouwd als retourlucht en wordt direct uit deze ruimten naar buiten afgevoerd.

Voldoet

Legionella Klasse C‐ Installaties voor warm en koud tapwater moeten worden uitgevoerd conform de bepalingen in ISSO‐publicatie 55.1 Legionellabestrijding.

Voldoet

Thermisch comfort

4.5 Toetsingsresultaat 1e Oplevering

Bijlage 4.5 Toetsingsresultaat 1e OpleveringSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Operatieve temperatuur (verplicht)

Klasse C

Minimaal 90% van de gebruikstijd wordt voldaan aan deze eisen:‐ De operatieve temperatuur is op alle werk‐ en leerplekken (waar iemand meer dan 2 uur per dag zittend werkt of leert) minimaal 19°C.‐ Bij buitentemperaturen <20°C is de operatieve temperatuur maximaal 24°C.‐ Bij buitentemperaturen >20 °C ligt de operatieve temperatuur maximaal 4°C boven de buitentemperatuur. 

Voldoet

Tocht  Klasse C

‐ De luchtsnelheden in de leefzone zijn 's zomers niet hoger dan 0,23 m/s.‐ De luchtsnelheden in de leefzone zijn 's winters niet hoger dan 0,19 m/s.‐ Alternatief: Draught Rate <30%.

Voldoet

Individuele beïnvloeding  Klasse B

‐ De operatieve temperatuur is in het stookseizoen per verblijfsruimtemet één bedieningsknop regelbaar tot minimaal 2°C boven en beneden de setpointtemperatuur. ‐ De bedieningsknop voor de temperatuur moet zonder instructie te begrijpen zijn.‐ De temperatuur kan door de docent worden beïnvloed met één bedieningsknop. Deze knop is buiten bereik van de leerlingen aangebracht (bijv. op wand naast het schoolbord). ‐ Indien (buiten)zonwering aanwezig is dient deze vanuit de groepsruimten bedienbaar (of te overrulen) te zijn.

Voldoet

Vloertemperatuur Klasse C‐ De vloertemperatuur ligt tussen 17 en 29°C (conform de Klasse C‐eis van de norm NEN‐EN‐ISO 7730).

Voldoet

Verticale temperatuurgradiënt Klasse CDe verticale temperatuurgradiënt (verschil tussen de luchttemperatuur op enkel‐ en hoofdhoogte) is <4 K/m.

Voldoet

4.5 Toetsingsresultaat 1e Oplevering

Bijlage 4.5 Toetsingsresultaat 1e OpleveringSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Stralingsasymmetrie Klasse C

De stralingstemperatuurasymmetrie (verschil in temperatuur van tegenoverliggende vlakken) voldoet aan de Klasse C‐eisen van de norm NEN‐EN‐ISO 7730:‐ bij een warm plafond <7°C;‐ bij een koude wand <13°C;‐ bij een koud plafond <18°C;‐ bij een warme wand <35°C.De stralingstemperatuur (de gemiddelde oppervlaktetemperatuur van plafond, vloer, wanden, ramen, verwarmingspanelen en inrichting) in groepsruimten is 's winters hoger dan de luchttemperatuur.

Voldoet

Visueel comfort

Kunstlicht (verplicht) Klasse B

‐ Het verlichtingssterkte door kunstlicht is op werkvlakniveau minimaal 500 lux.‐ Indien geen digitale schoolborden worden toegepast zijn er speciale (apart schakelbare) armaturen waarmee een verlichtingssterkte van 500 lux (verticaal) op het schoolbord wordt behaald. ‐ De UGRL (waarde voor de beperking van de 'verblindingshinder' ) van de in degroepsruimten toegepaste armaturen is <19.‐ De kleurweergaveindex (Ra) van de verlichting is minimaal 80 of vergelijkbaar.

Voldoet

Daglicht ‐ lokalen Klasse C

De daglichtfactor op het werkvlak in het midden van groepsruimtes is minimaal 3%.‐ Glas is blank of grijnsgetint. ‐ De lichttoetredingsfactor (LTA‐waarde) van het glas is minimaal 0,60.‐ Het percentage glas in de gevel van groepsruimten is minimaal 30%.

Voldoet

4.5 Toetsingsresultaat 1e Oplevering

Bijlage 4.5 Toetsingsresultaat 1e OpleveringSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Helderheidswering Klasse C

‐ Bij aanwezigheid van digitale schoolborden is in de groepsruimten (ook aan de noordzijde) helderheidwering aanwezig, waarmee hinderlijk tegenlicht en hinderlijke reflecties worden voorkomen. Bij het gebruik van de helderheidswering blijft enig uitzicht naar buiten mogelijk.‐ De helderheidswering wordt zodanig geselecteerd dat luminantieverhoudingen ('contrasten' in het gezichtsveld) tussen taak (bijv. schrift), directe omgeving (bijv. tafelblad) en perifirie (bijv. raam) maximaal 1:10:30 (taak:directe omgeving: periferie) bedragen.

Voldoet

Individuele regelbaarheid  Klasse B

‐ Kunstverlichting in groepsruimten is beperkt regelbaar: de verlichting is bijvoorbeeld in delen aan‐ of uit te schakelen of dimbaar.‐ De helderheidwering kan per groepsruimte worden bediend.

Voldoet

Akoestisch comfort

Installatiegeluid (verplicht) Klasse C‐ Het geluidniveau in de groepsruimten t.g.v. installaties is maximaal 35 dB(A).

Voldoet

Nagalmtijd  Klasse C ‐ De nagalmtijd in ingerichte groepsruimten is maximaal 0,8 s. Voldoet

Luchtgeluidisolatie binnen het gebouw

Klasse C

‐ Luchtgeluidisolatiewaarde (R’w) tussen groepsruimten of kantoren onderling is > 38 dB.‐ Luchtgeluidisolatiewaarde (R’w) tussen groepsruimten en verkeersruimten is > 26 dB.‐ Er vindt geen geluidsoverdracht plaats via ‘lekken’ (bijvoorbeeld boven een scheidingswand via het verlaagd plafond, ter plaatse van leidingdoorvoeren e.d.). Doorvoeren van kanalen en leidingen naar de groepsruimten zijn aangebracht boven de gangwand.

Voldoet

Contactgeluid Klasse C

‐ De contactgeluidisolatie (Ico) tussen groepsruimten is ten minste 0 dB.‐ Hinderlijke trillingen van de vloer of trappen door lopen/bewegen of muziek worden voorkomen.

Voldoet

4.5 Toetsingsresultaat 1e Oplevering

Bijlage 4.5 Toetsingsresultaat 1e OpleveringSchool: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Geluidisolatie van de gevel Klasse C‐ Het geluidniveau binnen t.g.v. buitengeluid is bij gesloten ramen (maar met basisventilatie) maximaal 35 dB(A).

Voldoet

4.5 Toetsingsresultaat 1e Oplevering

Bijlage 4.6 Toetsingsresultaat 2e Oplevering (1 jaar na ingebruikname)School: Het Frisse VoorbeeldDatum:

Thema Ambitieniveau ToetsingscriteriumWordt aan eis 

voldaan?Opmerkingen

Luchtkwaliteit

Ventilatiecapaciteit (verplicht) Klasse B

‐ De CO2‐concentratie in groepsruimten (in de ademzone) is tijdens gebruikstijd maximaal 1.000 ppm, waarbij in het reguliere onderwijs uitgegaan dient te worden van 30 leerlingen en 1 docent per groepsruimte.

Voldoet

Thermisch comfort

Operatieve temperatuur winter (verplicht)

Klasse C

Minimaal 90% van de gebruikstijd wordt voldaan aan deze eisen:‐ De operatieve temperatuur is op alle werk‐ en leerplekken (waar iemand meer dan 2 uur per dag zittend werkt of leert) minimaal 19°C.‐ Bij buitentemperaturen <20°C is de operatieve temperatuur maximaal 24°C.‐ Bij buitentemperaturen >20 °C ligt de operatieve temperatuur maximaal 4°C boven de buitentemperatuur. 

Voldoet

Operatieve temperatuur zomer (verplicht)

Klasse C

Minimaal 90% van de gebruikstijd wordt voldaan aan deze eisen:‐ De operatieve temperatuur is op alle werk‐ en leerplekken (waar iemand meer dan 2 uur per dag zittend werkt of leert) minimaal 19°C.‐ Bij buitentemperaturen <20°C is de operatieve temperatuur maximaal 24°C.‐ Bij buitentemperaturen >20 °C ligt de operatieve temperatuur maximaal 4°C boven de buitentemperatuur. 

Voldoet

4.6 Toetsingsresultaat 2e Oplevering (1 jaar na ingebruikname)

Het project Frisse Scholen is onderdeel van het programma

Energie & Gebouwde Omgeving (EGO). Het hee� tot doel scholen

te stimuleren minder energie te verbruiken en het binnenmilieu

te verbeteren. Op de website www.frissescholen.nl staat nu� ige

informatie voor iedereen die stree� naar gezonde en energie-

zuinige scholen.

De site is bedoeld voor schoolbesturen en -directies en voor

ambtenaren onderwijshuisvesting van lokale overheden.

Ook leerkrachten, ouders en technisch adviseurs kunnen hun

voordeel doen met www.frissescholen.nl. U vindt er actuele en

praktische informatie rondom het realiseren van Frisse Scholen,

zowel op technisch, organisatorisch als fi nancieel gebied.

Ook staan er ervaringen opgetekend van schoolbesturen en

gemeenten. Bent u op zoek naar relevante publicaties dan kunt

u die via www.frissescholen.nl bestellen en/of downloaden.