အပငး(၁)

အေျခခကေသာအေၾကာငးရငးမား

သတ၀ါမားက က၊ စတ၊ ဥတ၊ အဟာရျဖငဖြ႕စညးတညေဆာကထားသညဟဆၾကသည။ မညသ႔ဆေစ

ကၽြနေတာတ႔အားလးအသကရငေနထငေရးအတြက အစာေရစာမား စားေသာကေနၾက ရသညမာ ျငငးစရာမရေပ။

သ႔ေသာ ထအစာေရစာမားမ တဆင နာမကနး ေရာဂါ အမးမးအျပင အသကေသဆးသညတင ေဘးအႏရာယ

အမးမး မျဖစၾကေစရနမာ အလြနပငအေရးႀကး၏။

ယခေခတတြင မမအမ၌ခကျပတစားေသာကၾကျခငးထက စားေသာကဆငမားတြင စားေသာကေသာ

လဥးေရ ပမ တးပြားလက ရ၏။ ထ႔ေၾကာင စားေသာကဆငမား၊ အစားအစာ ခကျပတေရာငးခ၊ ပါ၀ငပါတ

သက ေနသမား အားလးတြင မညမ တာ၀န ႀကးေလးေၾကာငး နားလည သရရန အလြန လအပပါသည။ မမ

ခကျပတ ေရာငးခ လကေသာ အစားအစာက စားေသာကမ၍ အနမဆးအဆင ၀မးပက

၀မးေလာျခငး၊ ေနထငမေကာငးျဖစျခငးမ၊ အစာအဆပတကျခငးအျပင အသကအႏရာယ စးရမ

ရ ေလာကသည ေရာဂါဆးမား ျဖစသြားေစတတသညက အၿမသတထား ဆငျခငေနၾကရမည ျဖစသည။

စားေသာကဆငမား ဖြငလစေရာငးချခငး အတြက ကနးမာေရးဆငရာ လကနာရန စညးမဥး ဥပေဒ

အမးမးရေသာလညး ဤစာအပတြင အစားအစာမားက မညသ႔မညပေဘး အႏရာယ

ကငးရငးစြာ ျပငဆငခကျပတေရာငးခႏငေစရန အဟာရထနးသမး ေစာငေရာကမႈဆငရာ (food safety)

သေကာငးစရာမား၏ အေျခခက အေသးစတ တငျပေပးထားပါသည။

1 

အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကမႈဆငရာ သေကာငးစရာမား

 

စာမကႏာ ( ၁ )

2 

အစားအေသာကမတဆင ျဖစပြားေသာေရာဂါဘယမားအတြကစးရမေသာကအမးမးႏင

အစားအစာ ကနးမာေရး အႏရာယ ဆငရာ ေမးခြနးအေထြေထြမာ ယေန႔အခနအခါတြင လအမား ကမၻာႏင အ၀မး ေန႔တဓ၀ ေျပာဆ

တငပငေနၾကရၿပးျဖစသည။ဤမအေလးထားဂရစကေနသညၾကားမပငအစားအေသာကေၾကာင ေဆးရ၊ ေဆးခနးသြားေနၾကရသ

မားလညးထႏငးေထး။ ေလာကမသြား သညအျပင ေန႔စဥႏငအမ ပ၍ပငျမငေနၾကားေနၾကရသည။

ယေန႔အခနအခါတြင အဘယေၾကာင ဤမ တးပြား၍ ေဆးရေဆးခနး သြားေနၾကရပါသနညး

ဟ ေမးခပါလင တစခထကမကေသာ အေျဖကၾကားရမညပငျဖစသည။ သ႔ေသာ ျဖစႏငသညအခက အလကမားက

ရာေဖြၾကညပါက တဘကပါအတငးေတြ ၾကရမည။

အဟာရထနးသမးေစာငေရာကမႈအေရးႀကးပ

စားသးသမားအတြက အသအျမင

စားေသာကဆငမားတြင လာေရာက

စားသးသမား၏ ကနးမာေရး အတြက

မမေရာငးခ လကေသာ အစားအစာမားမ

တဆင ေဘးဥပါဒတစစတစရာ မျဖစေစ

ရနမာ အလြနအေရးႀကးေသာ အခက

ပငျဖစ၏။

အဆငျမင စားေသာကဆင ဆသည

မာ ေရာငစခယျပငဆငမြနးမမႈမား၊ အလြန

လပေသာပနးကနခြကေယာက စားပြထငခ

မားျဖငေရာငးချခငးက မဆလ။ လမးေဘး

စားေသာက ဆငပငျဖစပါေစ၊ အဟာရ

အရသာျပညစသည အျပင စားသးသ

မား ေပာရႊငႏစလစားေသာကရျခငး၊ အစာ

မ တဆငအျပစ တစစတစရာ မျဖစေစျခငး

ျဖင သန႔သန႔ရငးရငး စတခ ယၾကညစြာ

၀ယယ စားေသာကခြငရပါလင အဆင

အတနးရေသာ စားေသာကဆင ဟ

သတမတ ႏငပါသည။

၀ယယစားသးျခငးျဖင ၀မးကက၊

ဖားနာ၊ ၀မးေလာ၊ အစာအဆပသင

နာမကနးျဖစခပါလင အဆငအတနးနမ

ကေသာ စားေသာကဆငပငျဖစသည။

အခန႔မသငလင အသကပင ဆးရႈး

ႏငပါေသးသည။ အစား အစာႏင

ကနးမာေရး အႏရာယမာ လတငးအတြက

အလြန အေရးႀကး လသျဖင ခက ျပတ

ေရာငး ခသမားအတြက အစားအစာက

စနစတက ခကျပတ ထနးသမးၾကရ

မညမာ မျဖစမေနလကနာၾကရမညတာ၀န

၀တရားႀကး ပငျဖစပါသည။

စာမကႏာ ( ၂ )

သန႔သန႔ရငးရငး စတခ

ယၾကညစြာ ၀ယယ

စားေသာကခြငရပါလင

အဆင အတနးရေသာ

စားေသာကဆင ဟ

သတမတ ႏငပါသည။

အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကမႈဆငရာ သေကာငးစရာမား

ပမနအစားအေသာကဓေလထးစမားပကယြငးျခငး။ မမအမတြငကနးမာေရးႏငအည ပမန ခကျပစားေသာကျခငးမ

မသန႔ရငးေသာ အဆငနမ လမးေဘးဆငမားတြင စားေလစားထရျခငး။ အခ၊အခဥ၊ အဖန၊အစပ၊ မန႔ပသြားရညစာမားက

လြယလြယ၀ယယစားသးတကၾကျခငး။

စနစတက ပမန၀ယယသးစြျခငးမး မျပျခငး။ အစားအေသာကခကျပတရန လအပသည ထက ေစးေပါေပါရ၍

အလြနအကၽြ၀ယယသေလာငထားျခငး၊ မလတဆတေသာအစားအစာမားက ေပါေခာငေကာငးရသျဖင အလြနအကၽြ

၀ယယကာ အခနအေတာၾကာအထထားရ စားသးတတ ၾကျခငး။

အစားအစာအတြကေမြးျမေသာတရစာၦနမားႏင အမေနာကေဖးစကခငးမားက ကနးမာေရး ႏငအည စနစတကမေမြးျမ၊

မစကပးၾကျခငး၊ ဓါတေဆး၀ါးမား၊ ျပငးေသာပးသတေဆးမားက အလြနအကၽြသးစြျခငး။

အစားအေသာကမားေရရညခရနအတြက အစားအစာဆငရာ ၾကာရညခပရရပေဆး၀ါးမားက စနစတကမသးဆြ

တကျခငး၊ ေရရညခရနေကာငးစြာမသေလာငတတျခငး။

ကနးမာေရးဆငရာအသပညာေပးခကမားက မလကနာမကငသးျခငး။

အစားအေသာကႏငကနးမာေရးဆငရာ အသအျမငနညးပါျခငး။

အစားအစာမားက စနစတက အဆငျမငျမင ထနးသမးခကျပတ ေရာငးခရနမာ လတငး အတြက အလြနအေရးပါေသာ

အကးရလဒ ျဖစေၾကာငး ေဖာျပၿပးျဖစသည။ စားသးသ၊ ေၾကာေလာ ခကျပတသ အေၾကာဆရာမားႏင ဆငပငရငမားအတြကပါ

သးဥး၊ သးဖလယအကးရၾကမည ျဖစသည။

သ႔ေသာအဆငအတနး နမကစြာျဖင အျမတ အစြနးရရေရးအတြကသာ လညးေကာငး၊ ခကျပတသ အေၾကာဆရာမား၏

ညဖငးေသာ ကနးမာေရးဆငရာ အသပညာေၾကာငေသာလညးေေကာငးတစစတစရာ ျဖစခ၊ ပကခပါလငေပးဆပရမည

တနဘးမာ မေသးလေပ။ စားသး သမားလညး ေဆးရ၊ ေဆးခနးတကၾကရ၊ ခကျပတသအေၾကာဆရာလညး နာမညပကအလပ

ထတခရ၊ ဆငပငရငလညး ဆငပတ၍ စးပြားပက ရမညကနးပငျဖစေပသည။

အစားအစာေရာဂါဘယမားအတြက ေကာငးကး၊ ဆးကးမား

စာမကႏာ ( ၃ )

ကနးမာေရးဆငရာအသအျမင ဗဟသတမားက ေလလာထားရျခငးျဖင

ကနးမာေရးႏငအည အဟာရရရ ခကျပတ စားေသာကတကၿပး

အစားအစာေဘးအႏရာယမားမ ကငးေ၀းၾကမည ျဖစေၾကာငးက

လတငးသရနားလညးသငၾကပါသည။

3 

ကနးမာေရးႏငအညခကျပတေရာငးချခငးအကးရလဒ

စားသးသမားအားလးက ေကနပႏစသကေစမည။

မမ စားေသာကဆင နာမညေကာၾကား လႀကက

မားမည။

အေလအလြငနညးပါး၍ ကနကစရတအရငးအႏး

သကသာမည။

ေပာရႊင ႏစလဖြယရာ စားေသာကဆင အျဖစ

ရပတညႏငမည။

ကနးမာေရးႏငစားေသာကကနဆငရာ ဥပေဒမားက

လကနာျခငးျဖင ဂဏသကၡာရရ ရပတညႏငမည။

လပငနးေအာငျမင၍ စးပြားတးတကမည။

စားသးသမားက အစာအဆပသငျခငး၊ ၀မးပက

၀မးေလာျခငး မားျဖစေစ၍ ေဆးရ၊ ေဆးခနး

သြားၾကရမည။

မမစားေသာကဆင နာမညပကမည။

စားသးသမား၏ျပစတငေ၀ဖနျခငးခရ၍ဆငဖကခရမည။

မၾကာခဏ အစားေသာကမား ပပသးကာ စြန႔ပစေန

ရျခငးျဖင အေလအလြငမား၍ အရငးအႏး ႀကးမည။

ဆင၀နထမးမားအားလးစတမသကမသာျဖငရေနမည။

စားသးသမားမ၊ သ႔မဟတစားေသာကကနဆငရာ ဥပေဒ

အရ တရားဆြဆျခငး ခရမည။

စာမကႏာ ( ၄ ) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

အခနး(က)  

အဆငနမကစြာခကျပတေရာငးချခငး၏ေပးဆပရနအျပစမား

4 

အစားအစာက ကနးမာေရးႏငအည ထနးသမး

ခကျပတရန စညးမဥး စညးကမးမားျပလပခ ၾကသညမာ

ႏစေပါငး ရာေကာေနၿပျဖစ၏။ ယေန႔အခနအခါတြင

ကမာၻတလႊမး ကနးမာေရးႏင ညညြတ မတစြာ

ခကျပတ ေရာငးခေစရန အတြက ပ၍ပငစညးကမးဥပေဒ

မား ျပလပ၍တငးၾကပ ေနၾကၿပျဖစသည။ ေယဘယအား

ျဖင ထသ႔စညးမဥး စညးကမးမား ခမတရျခငးမာ ၀ယယ

စားေသာကေသာသမားအားလးအတြက ေနထငမေကာငး၊

ေရာဂါဘယမားကးဆကျဖစေပၚေစျခငးမကာကြယေပးရန

ႏငလေနမႈဘ၀က ျမႇငတငေပးႏငေစရနအတြကအဆင

ျမငျမင စနစတက စားတတေသာကတတေစရန

ပင ျဖစသည။

ခကျပတလပကငေနသမားအတြက မးဖေခာငတြင

မျဖစမေနလကနာၾကရမည စညးမဥး စညးကမးေပါငး

မားစြာရပါသည။ ဥပမာအားျဖင အစာအဟာရ

ထနးသမး ေစာငေရာကေရးအတြက လြနစြာအေရး

ႀကးေသာ လကေဆးေရကနမားအျပင သန႔ရငးေရးအလပ

သမားမား မ အစ မးဖ ေခာငတြင ပါ၀င လပေဆာင

ပါတသကေနသမား အားလးတ႔သည မမတ႔ကငတြယ

ထေတြ႔ေနသည အစားအစာမားမတဆင လအမား

အားေဘးအႏရာယျဖစေစတတေၾကာငးကေကာငးေကာငး

သ နားလညးထားဖ႔ လအပပါသည။ အားလးအတြက

ထနးသမးကြကကႏငရန ညႊနၾကားခကမားခမတေပးျခငး၊

သငတနးမားေပးျခငးျဖင လပငနးခြငလအပခကမားက

သငေတာသလ စမၾကရမည ျဖစသည။

အစားအစာမ တဆင ေရာဂါဘယမား ကငးေ၀းေစရန၊

နညးပါးေစရနအတြက မကေမာကေခတ တြင အစားအစာ

ဆငရာနညးဥပေဒမားက စနစတက စစစ၍ လကနာကင

သး ရနနညးလမး မား အျဖစ ေဖာျပ ထားရၿပး ျဖစ၏။ ၎က

‘ေဘးဥပါဒအႏရယစစေဆးမႈဆငရာေ၀ဖနသးသပခက’ (Hazard

Analysis Critical Control Point -HACCP) ဟေခၚၾကပါစ႔။

၎နညးစနစမားက ပ၍ပ၍ ကယျပန႔စြာ ခမတ လကနာ ေနၾက

ရၿပျဖစသည။

အစားအစာခကျပတေရာငးခသမားအတြကလာေရာက

စားေသာကသမား ကနးမာေရးႏင အညသန႔ရငးစငကယစြာ

စားသးႏငၾကေစရန အစာႏငပါတသက ေသာ ေဘးထြက

အႏရယမးစ၊ ေရာဂါမးစမကငးေ၀းႏငရန ဥပေဒအရ

အျဖစမေနလကနာၾကရမညပငျဖစ၏။ ထသ႔လကနာထနးသမး

ရနမမတ႔စားေသာကဆငအတြက မညသ႔မညပလပေဆာငၾကရ

မညက ဤစာအပ၏ေနာကဆးခနးတြငေတြ႔ၾကရမညျဖစပါသည။

အစာအဟာရထနးသမးေစာငေရာကမႈႏငဥပေဒ

စာမကႏာ ( ၅ )

5 

အစာအဟာရထနးသမးေစာငေရာကမႈႏငသင၏တာ၀န

အကယ၍သငသည အစားအစာ ထတလပေရာငးခသ (သ႔မဟတ) အစားအစာ

ခကျပတ ေရာငးခသတစေယာကျဖစပါက အစားအစာႏငကနးမာေရး အႏရာယအတြက ေဘးဥပါဒ

တစစ တစရာ မျဖစေပၚေစရန သငတြငလးလးလားလားတာ၀နရေပသည။ ထတာ၀နရမႈသည

ဥပေဒအရ တရား၀ငတာ၀နရမႈမးပငျဖစေၾကာငး မေမသငေပ။ အစားအစာႏင ကနးမာေရးဆငရာ

နညးလမး စညးကမးမားက မေမမေလာ စနစတကလကနာကငသးရမညအျပင ၎သည

မမလပငနးအတြက ဥပေဒအရ မျဖစမေန ေဆာငရြက ေစာငထနးရမည ၀တရားျဖစေၾကာငး

အစဥသတရ ေနရမည ျဖစသည။ ဤစာအပတြင ထအေၾကာငးအရာမားႏငပါတသက၍

အလးစတငျပေပးထားပါသည။ အေျခခ အားျဖင အစားအစာကနးမာေရး အႏရာယႏင

သင၏တာ၀န၀တရားမားမာ -

တကယေရသန႔ရငးမႈႏင သင၏မးဖေခာငသန႔ရငးစငၾကယေစျခငး

အစားအစာမားက ေဘးအႏရာယျဖစေစႏငသည အႏရာယမ ထနးသမးကာကြယ

ထားႏငျခငး။

အစားအစာမားက မကငတြယမ ေျခလကေဆးေၾကာျခငးစသျဖင ေကာငးေသာကနးမာေရး

စႏႈနးမားက လကနာကငသးမႈရျခငး

အစားအစာႏငကနးမာေရးဆငရာ စညးမဥးစညးကမးမားက မမလပငနးခြငတြင စနစတက

လကနာေဆာငရြကႏငျခငး ႏင အစဥသတရေနျခငး

ဤစာအပတြငေဖာျပထားသညနညးလမးစညးကမးမားအတငး ေကာငးမြနစြာလကနာေဆာင

ရြကျခငး စသညတ႔ျဖစသည။

စာမကႏာ ( ၆ ) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

အစားအစာႏငကနးမာေရး

ဆငရာနညးလမး

စညးကမးမားကမေမ

မေလာ

စနစတကလကနာ

ကငသးရမညအျပင

၎သည

မမလပငနးအတြက

ဥပေဒအရ

မျဖစမေန ေဆာငရြက

ေစာငထနးရမည

၀တရားျဖစေၾကာငး

အစဥသတရေနရမည

6 

ကနးမာေရးအတြက အႏရာယျဖစေစႏငေသာ အရာမား ပါ၀ငသည အစားအစာမတဆင

အစာအဆပသငျခငး၊ နာမကနးျဖစျခငးမားက ျဖစေစႏငပါသည။ အထးသျဖင အစာအမႏင

အလမးေၾကာငးမားတြင ေရာဂါမားျဖစပြားေစႏငပါသည။ အကယ၍ ထအစာမားက စားမပါလင

အစာအမ၊ အလမးေၾကာငးမတဆင ကယခႏၶာအတြငးမ ထအစာမား အလငအျမနစြန႔ပစေစရန

ခႏၶာကယသဘာ၀အရ တြနးထးထတမမားျဖစေစတကသည။ ဗကေအာငျခငး၊ ၀မးေလာျခငး

အစရသျဖင ထကသ႔ေသာ မသန႔ရငးသညအစာမားက စားမသျဖင ကယလက မအမသာႏင

ပငပနးႏြမးနယေစျခငး အမးမးက လအေတာမားမားခၿပး၊ ထၿပးၾကၿပျဖစသည။

အစာ အဆပသင ျခငး ျဖစမႈ

အမားဆး ျဖစရျခငး အေၾကာငးရငးမာ

အစား အစာ မား ေပၚတြင အသက

ရငသနေပါကပြားေစႏငေသာ ေရာဂါဘယ

ျဖစေစတတသည ဘကတးရးယား ပးမႊား

မားေၾကာင ပငျဖစ၏။ အစားအဆပ

သငျခငး ျဖစေစ တတေသာ အျခား

အေၾကာငး ရငး မားမာ တဘကပါအတငး

ျဖစပါသည။

7 

အလြနအငမတနေသးငယေသာ အႏဇ၀

သကရအေကာငမားျဖစသည ဘကတးရးယား

ပးမႊားမားမ အစာ အဆပသငျခငးက အမားဆး

ျဖစေစႏငပါသည။

သကရေလာကတြင ေထာငေပါငး မား

စြာ ေသာ ဘကတးရးယားပး အမးမး အစားစား

ရပါသည။ သ႔ေသာ အခ႕ေသာေရာဂါျဖစေစ

ႏငသည ဘကတးရးယားပးမား မ သာ လက

အႏရာယျဖစေစႏငပါသည။ (Salmonella,

Staphylococcus aureus and Clostridium

perfringens.)

အပငး(၂)

အႏဇ၀ေဗဒႏင နာမကနးျဖစျခငးမား

အစာအဆပသငျခငး

အစားအစာမတဆငနာမကနးျဖစျခငးမား

အစာအဆပသငျခငးႏင အစာမတဆငျဖစပြားေစႏငေသာ ေရာဂါဘယမား ျဖစရျခငး၏

အ ေၾကာငးရငး ႏစမးရပါသည။ အႏရာယျဖစေစႏငေသာပစၥညးမား ႏင အႏရာယျဖစေစႏငေသာ

သကရဘကတးရးယားပးမႊားမား ပငျဖစသည။ မကစျဖငမျမငႏငေလာကေအာငေသးငယေသာ

အႏရာယရေစသည အႏဇ၀မးပြားဆကယကမႈမားျဖင အစားအစာ ေရာဂါဘယမားက ျဖစေစတတ

သည။

စာမကႏာ ( ၇ )

အလြနအငမတန

ေသးငယေသာ

အႏဇ၀

သကရအေကာင

မားျဖစသည

ဘကတးရးယား

ပးမႊားမားမ

အစာ

အဆပသငျခငးက

အမားဆး

ျဖစေစႏငပါသည။

8 

မကစျဖင မျမငႏငေသာ အႏဇ၀ပးမႊားမားပါ၀ငသည အစားအစာ သ႔မဟတ ေရမ တဆငေရာဂါ ေပါငးစျဖစေစတတသည။

ေရာဂါပးအမားစမာ ေရ မတဆငလညး ၀ငေရာကတတၾကသည မားေသာအားျဖင အစားအေသာကမ ၀ငေရာကေစ

တတေသာ ေရာဂါမားမာ ၀မးပက၀မးေလာေရာဂါ၊ အေရာငငနးဖားေရာဂါ၊ ၀မးကကေရာဂါ၊ အသေရာငအသား၀ါေရာဂါ

စသညျဖင ျဖစသည။ ထေရာဂါမားမာ လအေတာမားမား မၾကာခဏ ျဖစတတၾကေသာလညး မမစားေသာ အစားအေသာကမား

မသန႔ရငး မစငၾကယျခငးေၾကာင ဗငးရပစပးမား ၀ငေရာကျခငးျဖစသညက သတမမဘ ေပါေပါ တနတနပင ဆကလက ေနထင

စားေသာကလက ရၾကသညမာ ေရာဂါမားက ထပမ ဖတေခၚေနျခငး ပငျဖစ၏။

အစာအစာေၾကာငျဖစေစတတေသာေရာဂါဘယမား

ဗငးရပစ - လမား၊ တရစာၦနမားႏင အျခားေသာ (မးပြားေစတတသည)အရာ၀တမားေပၚတြင

ရငသနေပါကပြား ေလရသညအႏဇ၀မးပြားပးမား

မႈတကျခငး - အဆပအေတာကမားျဖစေပၚေစသည အႏဇ၀ အမငအမႊားမား

အဆပတကေစေသာ အသးအရြကမားႏငငါး - အဆပအေတာကျဖစေစတတေသာ မႈအမးမး၊ ပအမးမးႏင

မလတဆကေသာငါးအမးမး

ဓါတေဆးရညမားႏငသတအမးမး - အစားအေသာကထညရန မသငေတာသည သတ အမးမးႏင ခကျပတရာတြင

သးစြသည အစားအစာထသ႔ စမ၀ငေစႏငသည သတပစၥညးမား၊ ေဆးေၾကာတကခၽြတရာတြင သးသညဆပျပာရည၊

ခၽြတေဆးအရည စသျဖင ဓါတေဆးရညမား

ထကသ႔မသန႔ရငးညစပတေသာအစားအစာမားက စားမပါကခဏအတြငးမာပင အစာအဆပသငျခငး ျဖစေပၚေစတတ

ပါသည။ နာရအနညးငယအတြငးလညးေကာငး၊ ရကအနညးငယအတြငးလညးေကာငး အစာအဆပတကေစႏငပါသည။ ထ႔ျပင

၂၄ နာရ သ႔မဟတ ၄၈ နာရခန႔(တစရက၊ ႏစရကခန႔) ၾကာေအာငေနထငမေကာငးျဖစေစတတသည။ အဆငမသငပါက သတငး

တစပါတေကာၾကာသညတငေအာင ဖားနာေနတတပါသည။ ျဖစေလျဖစထရသည အစာအဆပသငေရာဂါလကၡဏာမားမာ-

ဗကေအာာငျခငး ၊ ၀မးေလာျခငး  

ေအာအနမအမသာျဖစျခငး ၊ အစာမစားခငပ႕အနေအာကလဆနေနျခငး  ‐    တ႔ ျဖစသည။   

ထ႔အျပင ေခါငးအ၊ ေခါငးကကျခငး တ႔လညး ျဖစတတပါသည။ အစာအဆပသငျခငးသည အသကေသဆးသညအထ

အႏရာယေပးတတသညက မေမသငပါ။

စာမကႏာ ( ၈ ) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

ေရာဂါျဖစလာလင ရကေပါငးမားစြာ လေပါငးမားစြာ

ၾကာသည အထ ခၾကရပါသည။ ထေရာဂါပးမားမ ေသြးလည

ပတမႈ အဂၤါ အဖြ႕အစညးက ထခကသည အထခၾကရပါသည။

ထေရာဂါပးမားမ ေသြးလညပတမႈ အဂၤါ အဖြ႕အစညးက

ထခကသည အထ ၀ငေရာကသြားပါက ႏစေပါငးမားစြာ

ထပင ေရာဂါ ေ၀ဒနာ ခစားၾကရမညျဖစပါသည။

အခ႕ေသာ ေရာဂါမားမာ အစာအဆပသငျခငးႏင

ခပဆငဆင တတတၾကသည။အစာေၾကာငျဖစေစသည ေရာဂါ

ဘယမား၏ ေရာဂါလကၡဏာမားမာ ေကာကကပပကစးျခငး၊

ေလျဖတသကသ႔ ျဖစျခငး တ႔အျပင အသကေသဆးသည

အထပင ျဖစတတၾကသညက လအမား သထားသငၾက

ပါသည။

ေရာဂါျဖစလြယသမား

ေယဘယအားျဖငလတငးပင အစာေရစာမားမတဆင ေရာဂါဘယမား ကးဆကျဖစပြားေစ

တတပါသည။ သ႔ေသာ ေရာဂါျဖစလြယ ကးဆကလြယသမားမာ

ကေလးသငယမား

အဘးအ၊ အဖြားအမား

နာမကနးျဖစေနသမား၊ နလနထစလမားႏငကယခအားကေနသမား

ကယ၀နေဆာငမားႏငေမြးခါစကေလးမခငမား ျဖစၾကပါသည။

စာမကႏာ ( ၉ )

9 

ဘကတးရးယားပးမႊားမားေၾကာင ေရာဂါ

ဘယမား ျဖစေစတတသည မနေသာလညး

အားလးမဟတဘ အခ႕မာ လမားက

အကးျပတတေၾကာငးက မေမသငေပ။

မားစြာေသာ ဘကတးရးယားပးမားမာ လက

အကးရေစၿပး ၎ပးမားမရဘ ေနထငရနပင

ခကခလ၏။ ဘကတးရးယားပးမားကေလလာရန

ခကခ ရႈပေတြးလသညတင ဤစာအပတြင

အဓကအားျဖင ဘကတးရးယားပးမားက သးမး

သးစား ခြျပထားပါသည။

ဘကတးရးယားပးမား သည ဆလတစခ

တညးျဖင အသကရငႏငၿပး အလြနေသးငယသည

ပးမႊားမားျဖစ၍ လတ႔၏ သာမနမကစျဖင

မျမငေတြ႔ႏငဘ အလြနအားေကာငးေသာ

အႏၾကည မနဘလးျဖငသာျမငေတြ႔ႏငေပမည။

အစားအေသာကမားတြင ဘကတးရး

ယား ပးမႊားမား ရေနျခငးက သာမနမကစျဖင

မျမငႏင မေတြ႔ႏင သလ အန႔အရသာ အားျဖင

လညး မသရႏငေပ။

အေျခအေန အရပရပ ေပၚတြင မတည၍

ကမာၻ ေလာက ႀကးတြင ဘကတးရးယားပး

မားက ေတြ႔ျမင ၾကရမည ျဖစသည။

ဘကတးရးယားပးမႊားမား

ဘကတးရးယားပးမားႏငေနထငျခငး

စာမကႏာ (၁၀ ) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

အစားအေသာကမားတြင

ဘကတးရး ယား

ပးမႊားမား ရေနျခငးက

သာမနမကစျဖင

မျမငႏငမေတြ႔ႏငသလ

အန႔အရသာအား ျဖင

လညး မသရႏငေပ။

ဘကတးရးယားပးမားမာ ခႏၶာကယအတြငးအျပငႏင

တကြ ပတ၀နးကငတစခလးတြင ရငသနေပါကဖြားေန

ႏငေသာ အလြနေသးငယမႈနမႊားသည သကရပးမႊားမား

ပင ျဖစၾကပါသည။ဘကတးရးယားအမးအစား ေထာငေပါငး

မားစြာ ကၽြႏပတ႔ပတ၀နးကငတြငရေနၾကသည အနက

အမားစမာ ကၽြႏပတ႔က အကးျပေစေသာ ပးမားျဖစေနတတ

ပါသည။ သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ဘကတးရးယားပးမားမာ

အစာအဆပသငျခငးႏင ေရာဂါဘယမားက ျဖစေစတတပါ

သည။ ဤအခနးတြင ကၽြႏပတ႔အတြက အကးျပေစေသာ

ဘကတးရးယားမားႏင အႏရာယျဖစေစေသာဘကတးရးယား

မားအေၾကာငးက တငျပေပးထားပါသည။

10 

ဘကတးရးယားပးမားမ အကးျဖစထြနးေစေသာ အရာမားမာ

ေကာကပသးႏမားက ရငသနႀကးထြားေစျခငး

ကၽြႏပတ႔စားေသာအစာမားက အစာေၾကညကေစျခငး

မစငအညစအေၾကးမားက ေျမၾသဇာစသညျဖင ေျပာငးလျဖစေပၚေစျခငး

အစားအစာအသစမားက ျဖစထြနးမႈမားေပးျခငး

ပဋရႈပေဆး၀ါးမားေဖၚစပႏငေစျခငး

ဒနခဥ၊ ဒနခ၊ ခစ၊ ငါးပ၊ ငါးခဥ၊ လကဖက စသညျဖင ျဖစေပၚေစျခငးတ႔ျဖစ၏။

(၁)အကးျပေစေသာဘကတးရးယားပးမား

(၃) ေရာဂါျဖစေစႏငေသာဘကတးရးယားမား

(၂) ပပသးပကဆးေစတတေသာဘကတးရးယားမား

၎မာေဆြးေျမျခငး၊ ပပသးမႈတကျခငး၊ ဓါတခ႕ယြငးပကစးျခငး စသညျဖင အစား

အစာမားက ပကဆးေစတတသည ဘကတးရးယားပးမား ျဖစပါသည။ ၎ပပသးျခငးမား

အေၾကာငးက စာမကႏာ ( ၃၆ )တြင ထပမေဖာျပေပးထားပါသည။  

စာမကႏာ (၁၁ )

အစာအဆပသငျခငး အစားအစာမတဆငေရာဂါဘယမား ျဖစေပၚေစျခငးျဖင

ေနထင မေကာငးျဖစေစတတေသာ ဘကတးရးယားပးမႊားမားပငျဖစပါသည။  

11 

ခကၿပးျပတၿပး အစားအစာမားႏင ေသာကသးေရတ႔မလညး အႏရာယရေသာ

ထဘကတးရးယားပးမားး ပ႕ႏကးဆကကာ လအမားက ေရာဂါဘယျဖစေစႏငသျဖင ကာကြယ

ထနးသမး ရမညမာ ကၽြနေတာတ႔အားလး၏တာ၀နပငျဖစေပသည။

                 ဘကတးရးယားပးအမးမးႏင ၄ငးတ႕၏ဆးကးသကေရာကေစႏငပမားအေၾကာငးက

တဖကပါ ဇယားမားတြင ေလလာသရႏငပါသည။

ေရာဂါျဖစေစေသာဘကတးရးယားမားပ ပြားပ

အစာအဆပသငျခငးကျဖစေစႏငသည ၎ဘကတးရးယားပးမႊားမား ပ႕ပြားေစႏငသည

အေၾကာငးရငးငါးရပရပါသည။

သားစမးငါးစမးမား၊ အမေမြးၾကကငကအမးမး၊ ခရ၊ ပဇြန၊ ဂဏနးစသညျဖငအခြပါေသာ

ငါးမားႏငအသးအႏမား

အပငမား၊ ပးမားႏင အမေမြးတရစာၦနမား

လ၏ကယခႏၶာ

ေလႏငဖနမား

အညစအေၾကးႏငစားေသာကစြန႔ပစအမႈကမား စသညတ႔ျဖစသည။

စာမကႏာ (၁၂ ) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

အခ႕ေသာ

ဘကတးယားပးမားမာ

အစာမားေပၚတြင

မးပြားဓါတျပ၍

ဇ၀အသြငးေျပာငး လကာ

ခကျပတေၾကာေလာ

လကသညတင

မေသမေပာကဘ

လကအႏရာယျဖစေစ

တတပါသည။

12 

အစာအဆပသငျခငး

စာမကႏာ (၁၃)

ေရာဂါျဖစေစေသာ

ဘကတးရယား အေၾကာငးရငး  ေရာဂါလကၡဏာ 

ေနထငမေကာငးျဖစ

ေစေသာအခနပငးအျခား Salmonella  အမေမြးၾကကငကအမးမး၊

ဥအမးမး၊ သားစမးငါးစမး၊ ႏ႔ႏင

ႏ႔ထြကပစၥညး ၊တရစာၦနမား

(ေၾကာင၊ ေခြးစသျဖင အမေမြး

သတ၀ါမားအပါအ၀င)

မစငအညစအေၾကးႏင ျခင၊ ယင၊

အငဆကပးေကာငးမား 

ဗကေအာငဗကနာျခငး။

၀မးပက၀မးေလာျခငး။

ပ႕အန၍ေအာဂလဆန

ျခငး၊ အပတကျခငး။ 

၁၂ နာရ မ ၃၆ နာရထ 

Staphylococcus

aureus 

လ႔ခႏၶာကယ - အထးသျဖင အေရျပား၊ ႏာေခါငး၊ ပါးစပ၊ ထခကဒဏရာႏငအနာမား။  ႏြားႏ႔ကၽြႏ႔ႏ႔စမးမား 

ဗကေအာငဗကနာျခငး။

သ႔မဟတ ဗကေၾကာ

တကျခငး၊ ပ႕အနျခငး။

ကယေငြ႔မၿငမျခငး 

တစနာရမ ၆ နာရထ 

Clostridium

Perfringens 

တရစာၦနႏငလမားစသည၊ ေျမႀကး

ဖန႔မႈန႔၊အသားစမးမားႏင၊ျခင၊ယင

အငဆကပးမား 

ဗကေအာငဗလနာျခငး၊

၀မးပက၀မးေလာျခငး 

၁၂ နာရမ ၁၈ နာရထ 

Clostridium

botulinum

(Botulism) 

ေျမႀကး၊ သားစမးငါးစမးမား၊

အသးအႏမား၊ ငါးေျခာကမား၊

သဗးသြပငါးမားႏငအမသား

ဆားနယ 

အသကရႈၾကပျခငး၊

လညပငးနငျခငး၊

အားကနႏြမးနယေနျခငး 

၁၂ နာရမ ၃၆ နာရထ 

Bacillus cereus  သြားရညစာမား၊

ထမငးၾကမး၊ ေျမႀကးႏငဖနမႈန႔မား 

ဗကေအာကဗကနာျခငး

၀မးပကျခငး ပ႕အနျခငး 

၁ နာရမ ၅ နာရ သ႔မဟတ

အစာအဆပတကျခငး

အေပၚမတည၍ ၈ နာရမ ၁၆

နာရထ 

13 

အစာေၾကာငျဖစေသာေရာဂါဘယမား

စာမကႏာ (၁၄) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

Campylobacter

Jejuni 

အမေမြးေၾကာငငကမား၊

အသားစမးမား ႏြားႏ႔ ကၽြႏ႔ႏင

တရစာၦနမား (အမေမြးတရစာၦနမား

ပါ၀ငသည) 

၀မးပက၀မးေလာျခငး

ေသြး၀မးပါျခငး၊

ဗကေေအာငဗကနာျခငး၊

ပ႕အနျခငး၊

အဖားတကျခငး 

၄၈ နာရမ ၆၀ နာရ ထ

(၂ ရကမ ၃ ရကခန႔ထ) 

Escherichia coli

(E coli 0157) 

လႏငတရစာၦနမား၏၀မးတြငး

ကလစာမား၊ မစငအညစ

အေၾကးမား၊ေရႏငသားစမးမား 

၀မးပက၀မးေလာျခငး

ဗကနာျခငး ၊ အဖား

တကျခငး၊ ပ႕အန ျခငး၊

ဆးႏငေကာကကပ

ေအာငျခငး 

၁၂ နာရမ ၂၄ နာရထ

သ႔မဟတ

ထ႔တကပတကပါသည။ 

Listeria  ႏ႔ႏငႏ႔ထြကပစၥညးမား၊

ခစအေျပာစားမား၊ ဆလပရြကမားႏင

ဟငးသးဟငးရြကမား 

တတေကြးကသ႔

ဖားနာျခငးမား 

တစရကမ (၇) ရကထ 

Shigella

(Bacillary

dysentery) 

ေရ၊ ႏ႔၊ ဆလပရြကႏငဟငးသး

ဟငးရြကမား 

၀မးပက၀မးေလာျခငး၊

တစခါတစရေသြး၀မးသြား

ျခငး၊ အဖားတကျခငး

ဗကေအာငျခငး ႏင

ပ႕အနျခငး 

တစရကမ (၇) ရကထ 

14 

ဘကတးရးယားပးမားမ နာမကနးျဖစေစပ

ေရာဂါအႏရာယျဖစေစတကေသာဘကတးရးယားပးမား သင၏ခႏၶာကယအတြငးသ႔ ၀င ေရာကၿပးမၾကာမအတြငးမာပင

နာမကနးျဖစေစတကပါသည။ သ႔ေသာအခ႕ေသာပးမား (Staphylococcus aurous) မာ မစားမခင၌ပင အစားအစာမားအေပၚ၌

အဆပအေတာကမားက ျဖစေနေစတတပါသည။ ထအစာမားက စားၿပးခဏအတြငးမာပင ေနထငမေကာငးျခငးမးက ခစား

ရပါသည။ အခ႕ေသာ ဘကတးရးယားပးမားမာ အစာမားေပၚတြငမးပြားဓါတျပ၍ ဇ၀အသြငးေျပာငး လကာ

ခကျပတေၾကာေလာလကသညတင မေသမေပာကဘ လကအႏရာယျဖစေစတတပါသည။ ထ႔ေၾကာင အစားအစာမားက

မခကမျပတခငေရာ၊ ခကျပတၿပးပါ ဘကတးရးယားပးမား မ၀ငေရာကမေစရန ထနးသမးကာကြယၾကရမညမာ

လြနစြာအေရးႀကးလပါသည။

ဘကတးရးယားပးမာ တစခမႏစခသ႔ ထပခါထပခါ လငမမးပြားျခငး

မးျဖင ပြားမားလာေစ တတသည။ ဆယမနစမမနစ ႏစဆယတြင

ဘကတးရးယားတစေကာငမႏစေကာငပြားေစတတသည။ ထ႔ေၾကာင

နာရအနညးငယအတြငးတြင ဘကတးရးယားပးတစေကာငမ ဘကတး

ရးယားပးသနးခ၍ ပြားမားသြားေစတတသည။ ဤအခနးတြင

ဘကတးရးယားပးမား မညသ႔ မညပ ေပါကမားလာ၍ လက

အစာအဆပသင ဖားနာေစတတေၾကာငးက တငျပေပးသြားပါမည။

15 

ဘကတးရးယားပးမား ႏစဆတး ေပါကပြားျဖစေပၚေစသည အေျခအေနအေၾကာငးရငးခမား

ရေနပါသည။ အဓကအားျဖင ေပါကဖြားေစတတေသာ အေျခခအေၾကာငးရငးမားမာ -

အစားအစာ

အေႏြးဓါတ

စြတစမႈ ႏင

အခန တ႔ပငျဖစသည။

အစာအဆပသငေစေသာ ဘကတးရးယားပးမႊားမား အစားအစာမားေပၚတြင ေပါကပြား

မားျပားလာၾကျခငးမာ လေလာကေသာ အခနအတငးအတာႏင အပခန ေပၚတြင မတည၍

အႏရာယရ ေစေလာကေအာင မားျပားလာေစတတပါသည။

ဘကတးရးယားပးမား ေပၚပြားပ

ဘကတးရးယားပးမားေပါကပြားေစသညအေျခခအေၾကာငးမား

ဘကတးရးယားေၾကာငျဖစေစေသာအစာအဆပ

ဘကတးရးယားေၾကာငျဖစေစေသာအဆပသငျခငးမားမာ

ဘကတးရးယားပးမႊားမား ၀ငေရာကေပါကပြားလကရသညအစားအစာမားက စားမျခငး

ဘကတးရးယားပးမႊားမား အလြယတကႏစဆတးပြားမားႏငသည အေနအထားရေနေစျခငး

ခကျပတသညတငေအာင ဘကတးရးယားပးမႊားမားမေသေသးဘရေနႏငျခငး တ႔ျဖစသည။

စာမကႏာ (၁၅)

ဘကတးရးယားပးမာ

တစခမႏစခသ႔ ထပခါထပခါ

လငမမးပြားျခငး မးျဖင

ပြားမားလာေစ တတသည။

ဆယမနစမမနစ

ႏစဆယတြင

ဘကတးရးယားတစေကာငမ

ႏစေကာငပြားေစတတသည။

အစားအစာ

အေႏြးဓါတ

16 

အပခန ၅ ဒဂရစငတဂရတႏင ၆၃ဒဂရစငတဂရတအၾကားတြငဘကတးရးယားပးမားေပါကပြားျခငးကျဖစေစတတပါသည။

ထ႔ေၾကာင၎အပခနအပငးအျခားက အႏရာယအပဇ ဟေခၚဆၾကသည။ သာမနအားျဖင ထအပခနအတငးအတာအတြငး

ဘကတးရးယားပးမား ရငသနေပါကပြားေစတတၿပး လ၏ ကယအပခနျဖစေသာ(၃၇)ဒဂရစငတဂရတ အပခနသည ဘကတးရး

ယားပး အမားဆး ပြားေစမားေစေသာ အပခနအေႏြးဓါတပငျဖစပါသည။

အပခန (၅) ဒဂရစငတဂရတေအာကပ၍ ေအးလငသ႔မဟတ (၆၃) ဒဂရထကပ၍ ပလာလင

ဘကတးရးယားပးမား ေပါကပြား ျပန႔ပြားျခငး နညးသြားသည။ သ႔မဟတ ေပါကပြားႏႈနး ရပတန႔သြားမညျဖစသည။

ဘကတးရးယားပးမားမာ အလြနေအးေသာ အေျခအေနတြငပင မေသဘ အသကရလက ရေနမည ျဖစၿပး ျပနလည

ပေႏြးလာပါက ေပါကၾကပြားၾကဥးမည ပငျဖစ၏။

အစားအစာမားက မညမပငေရခမားကသ႔ ေအးခလကသညျဖစေစ ဘကတးရးယား ပးမားမာ ေသဆးမသြားဘ

အသကရငတညရေနဥးမညပငျဖစ၏။ ေအးခေနရာမ အရညေပာ ၍ ျပနလည ေႏြးလာလင ျပနလညဆတးေပါကပြားၾကဥးမညပင။

အစားအစာမားက မးအပတြင ခကျပတလကျခငးျဖင ဘကတးရးယား အမားစမာ ေသဆးသြား တကၾကပါသည။

ဟငးတးအႀကးမား၏အတြငးအပခန (၇၀) ဒဂရ ဂရတျဖင အနညးဆး ႏစမနစခန႔ထတငေအာငထား၍ ခကျပတရမည။ သ႔တင

အခ႕ေသာ ဘကတးရးယားမားမာအလြနပေသာအပရနထတငေအာင အသကရငႏငစြမးရေန ေပေသးသည။ အခ႕မာ ေနေျခာက

လနးျခငး ပးသတေဆးမားျဖနးျခငးကပင ခႏငရညရစြာျဖင ရငသနႏငေသး၏။ ဆစြတျခငး၊ ေႏြးေထြးျခငးမားျဖင

အခနရရပါက ျပန၍ေပါကမားလာမညပငျဖစ၏။ လြနစြာမပင အသကျပငးေသာ အႏရာယပးမႊားမားျဖစသျဖင အစာအစာမားေပၚသ႔

၀ငေရာကမလာႏငရန ႀကတငကာကြယ ျခငးသည အေရးႀကးဆးပငျဖစေတာသည။

အျခားေသာသကရသတ၀ါမားကသ႔ပင ဘကတးရးယားပးမားလညး အာဟာရဓါတ

လအပသည။ အစားအစာမား၏ ဆြတစမႈႏင ပရတနးဓါတ ပါ၀ငမႈမားေပၚတြင မတည၍

ကြျပားျခားနားေသာ အစာအဆပသငဘကတးရးယားမား ေပါကဖြားရငသနေစႏငပါသည။

ဘကတးရးယား ပးမားအမားဆး ေပါကပြားေစသည အစားအစာမားမာ အသားမား၊

ၾကက၊ငက၊ငးသားမား၊ အခြပါေသာ ငါးမား၊ ဥအမးမး၊ ႏ႔ႏငႏ႔ထြကပစၥညးမားႏင ၎တ႔မတဆင

ခကျပတ ေရာငးခေသာ အစားအစာမားမာ ဘကတးရးယားပး ေပါကမားေစရန

အျဖစႏငဆးေသာ အစားအစာ မားျဖစပါသည။ ဘစကြတမန႔၊ ငါးေျခာကအစ၊ မန႔အခမားႏင

ယမားတြငမ စစြတမႈရသညတင ဘကတးရးယားပးမား ေပါကမားရငသနရန

ခကခေနတတျပနပါသည။

စာမကႏာ (၁၆) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

အစားအစာမားေပၚတြငလအပေသာ ေႏြးေထြးမႈ၊ စြတစမႈမား ရပါက ဘကတးရးယား

ပးမား လငျမနစြာေပါကပြားေလ ရေၾကာငး သၿပးျဖစလမမည။ မားေသာ အားျဖင

အစာအဆပသင ေစသည ဘကတးရးယား မားမာ (၁၀) မနစမ မနစ (၂၀) အတြငး

ဆတး ေပါကပြား ေလရပါသည။

ပပသးရနလြယကေသာအစားအစာမားက အႏရာယအပဇျဖစသည (၅) ဒဂရ စငတဂရတႏင

(၆၃) ဒဂရစငတဂရတအတြငး မထားရေစရန သတျပပါ။ (ေရခေသတာအတြငး အတကႏငဆး

အလငအျမန သမးထားၾကရမညျဖစ၏) အစားအစာမားက အႏရာယဇအတြငးရေစတကသည

အေၾကာငးရငးမားမာ

အခနးအပခနတြငထားရျခငး

ေနေရာငျခညသကေရာကျခငး

(အခ႕ကနစဆငမားတြငအစားအစာမားအေပၚေနေရာငျခညထေရာကျခငးကမကာကြယႏငျခငး)

အပခနနညးနညးျဖငခကျပတၾကျခငး (အပခနမလေလာကျခငး)

ခကျပတၿပးၾကာရညစြာ အေအးခထားျခငးစသညျဖငျဖစသည။ 

အခန

အႏရာယဇ

ဘကတးရးယားပးမား၏အျခားေသာလအပခကမား

အစားအစာမားတြငပါ၀ငေသာ အကဆစဓါတပါ၀ငမႈ အနညးအမားႏင ေအာကဆဂငရရမႈ ေပၚတြင မတည၍ ပးမားရငသနေပါကပြားမႈမာသကဆငေနပါသည။ သပရာရည၊ ရာလကာရညႏင အျခားေသာအခဥဓါတမားရေနလင ဘကတးရးယားေပါကပြားရန ခကခေစပါသည။ ထ႔ေၾကာင အစားအစာမားက အခဥတည၍ ေရရညခေအာငထားၾကျခငးျဖစသည။ အခ႕ေသာ ဘကတးရးယား ပးမားမာ ေအာကဆဂငရမ ရငသနေပါကပြားႏင၍ အခ႕မာမေအာကဆဂငမရရဘ ရငသနႏငသည။ ထ႔ျပငေအာကဆဂငရသညျဖစေစ မရသညျဖစေစရငသနေနႏငေသာ ဘကတးရးယားပးမားလညး ရေနေပေသးသည။

စာမကႏာ (၁၇)

17 

အျခားအႏရာယရတတျခငးမးမာ ပေသာဟငးမားက ေအးေနေသာဟငးမားႏငေရာေႏာ ေရာငးချခငး၊အပအေအး ေရာေမႊ၍ စားသးေရာငးခၾကျခငးတ႔ျဖစသည။

ပပသးရနလြယကေသာ

အစားအစာမားက

အႏရာယအပဇျဖစသည

(၅) ဒဂရ စငတဂရတ

ႏင

(၆၃) ဒဂရစငတဂရတ

အတြငး မထားရေစရန

သတျပပါ။  

18 

အေျခခအားျဖငအစားအစာမားအားလးက ဂရတစကခကျပတၾကရမညပငျဖစ၏။ သ႔ေသာ

ပပေဆြးလြယ အႏရာယျဖစလြယေသာ အစားအစာမားကမ ပ၍ပင ၾကပၾကပမတမတ အေလးထား၍

ခတထစခကျပတၾကရမညျဖစသည။ သတမရမည အခကမားမာ ၎ကသ႔ပပသး

အႏရာယ ျဖစလြယေသာ အစားအစာမားက

လကျဖငကငတြယျခငးမေရာငရား၍ အသားညပကရယာမား၊ ဇြနးခကရငး၊ ေယာငးမတ႔ျဖင သာ

ကငတြယခကျပတျခငး။

အစာအဆပသင ဘကတးရးယား အမားဆး ပါ၀ငတတေသာ သားစမးငါးစမးမားႏင

မထေတြ႔ ေစရန ခပေ၀းေ၀းထားႏငျခငး။

ဘကတးရးယားပးမား မ၀ငေရာကႏငရန အဖးအပေဆာငးမားျဖင ဖးအပထားရျခငး။

တတႏငသ၍ မခကျပတခငႏငခကျပတၿပးသညတင အႏရာယဇအပခနအတြငး၌ ၾကာရညစြာ

မထားမေစရန သတျပၾကရမည။ ထမသာအစာအဆပသင ဘကတးရးယား ပးမြား အႏရာယမ

ကာကြယႏငမညျဖစသည။

သတျပရမည အႏရာယျဖစလြယေသာအစားအစာမား

အႏရာယျဖစလြယေသာအစားအစာမား

အခ႕ေသာထမငးဟငးမားမာ ဘကတးရးယားပးမႊားမား အလြယတကရငသန

ပြားမား ေစတတေသာေၾကာင အစာအဆပသငျခငးျဖစလြယသျဖင အႏရာယျဖစေစလြယေသာ

အစားအစာ အျဖစသတမတထား၍ အထးဂရစကကငတြယခကျပတၾကရမညက

အေလးထားရေပမည။

အစားအေသာကမားကအပခနထနးသမးရနနညးလမးမားထပမ ေဖာျပ ေပးဥးမညျဖစ

ၿပး အဓကမတသားထားရနအခက မားမာ

လအပေသာ အခနအတငး အတာထက ေကာလြန၍ အႏရာယဇ အပခနအတြငး

အစားအစာ မားက မထားမေစရန

အေအးခ၍စားသးရေသာ အစားအစာမားတြငသတမတေသာ အေအးႏႈနးရေစရန

ပပေႏြးေႏြးစားသးရေသာ အစားအစာမားက လအပေသာ အပခနအမတထရေအာင

ပေႏြးေနေစရန တ႔ျဖစပါသည။

စာမကႏာ (၁၈) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

အစားအစာခကျပတ

ေရာငးခသမားမာ

ဥပေဒအရ

လးလးလားလား

တာ၀နယၾကရမည

ျဖစသညအျပင

အစားအစာမတဆင

ေနထငမေကာငးျခငး

အကးယတျခငးမား

မျဖစေစရန

ဂရစကၾကရမညျဖစသည။

စာမကႏာ (၁၉)

အစားအစာႏငကနးမာေရးကာကြယေစာငေရာကမႈျဖင ေဘးအႏရာယကငးေ၀းေစမည။

ညဖငးေသာ ကနးမာေရးစႏႈနးမားေၾကာင နာမကနးျဖစေစျခငး၊ နာမညပကျခငး၊ အျမတ ဆးရႈးျခငး အျပင အလပထခက

နစနာေစမည။

အစားအစာ ခကျပတေရာငးခသမားမာ ဥပေဒအရ လးလးလားလားတာ၀န ယၾကရမည ျဖစသညအျပင အစားအစာမ

တဆင ေနထငမေကာငးျခငး အကးယတျခငးမားမျဖစေစရန ဂရစကၾကရမညျဖစသည။

အစာအဆပသငျခငးႏင အစားအစာေၾကာငေရာဂါဘယမားျဖစပြားျခငးတ႔မာ စားမေသာ အစားအစာတြင ဘကတးရးယား

ပးမႊားမား၀ငေရာကပြားမားျခငးေၾကာငျဖစသည။

အမားဆးျဖစေလရေသာ အစာအဆပသငျခငးမားမာ ဗကနာဗကေအာငျခငး၊ ၀မးပက ၀မးေလာျခငး ေအာအနျခငး

ႏင ေအာဂလဆန ပ႕တကျခငးတ႔ျဖစၾကသည။

အခ႕ေသာအစာေၾကာင ျဖစေစသည ေရာဂါဘယမားမာ အစာအဆပသငျခငး ႏင ဆငတ၍ အခ႕ေရာဂါမား ျဖစ

သည ေလျဖတျခငး၊ အားအငခန႔ေစျခငးႏင ေကာကကပေရာဂါမားက ျဖစေစတတသည။

အစာအဆပသငျခငးႏင အစာေၾကာင ျဖစေစေသာေရာဂါဘယမားေၾကာင အသကဆးရႈး ေစႏငသည။

ကေလးသငယမား သကႀကးရြယအမားႏငကယ၀နေဆာင မခငမားမာ အစာေၾကာင ျဖစသည ေရာဂါဘယမား

အလြယတကျဖစေစတတသည။

ေရာဂါျဖစေစေသာ ဘကတးရးယားပးမားမတ--ဆင ေရာဂါအႏရာယမားကေရာကေစသည။

အစားအစာမားေပၚတြင ေရာဂါျဖစေစႏငေသာ ဘကတးရးယားပးမႊားမား ရငသနေပါကပြား ေနျခငးက သာမနအားျဖင

မျမငႏင၊ အန႔မရႏင၊ အရသာျဖငမသရႏငေပ။

အစားအစာမားေပၚတြင ဘကတးရးယားပးမား ဆတးပြားမားျခငးျဖင ေနထငမေကာငးျခငး အစာဆပသငျခငး

မားျဖစေပၚေစသည။

အစာအဆပသငအႏဇ၀မးပြားပးမားအလြနအမငးပါရျခငးေၾကာင အစာအဆပသငေစသည။

အစာအဆပသငဘကတးရးယားပးမား ဆတးပြားမားေစရန အစားအစာ၊ စြတစမႈ၊ အေႏြးဓါတႏင လေလာကေသာအခန

အတငးအတာ တ႔လသည။

သေကာငးစရာမား

19 

စာမကႏာ (၂၀) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

အစာအဆပသင

ဘကတးရးယားပးမား

ဆတးေပါကပြားရန အပခန

(၅) ဒဂရ စငတဂရတ မ

(၆၃) ဒဂရ စငတဂရတ ထ

ပေႏြးမႈရေနရမည။ ၎က

''အႏရာယအပဇ''

ဟေခၚသည။

အခန (၁၀) မနစမ မနစ (၂၀) အတြငး အစာအဆပသင ဘကတးရးယား ပးမား

ဆတး ေပါကပြား လာေစသည။

အစာအဆပသင ဘကတးရးယားပးမား ဆတး ေပါကပြားရန အပခန (၅) ဒဂရ

စငတဂရတမ (၆၃) ဒဂရစငတဂရတထ ပေႏြးမႈရေနရမည။ ၎က '' အႏရာယအပဇ ''

ဟေခၚသည။

အစားအစာမား က အပခန ထနးသမးႏငျခငးျဖင အစာအဆပသငျခငးမ ကာကြယ

ႏငမည။

ဘကတးရးယားပး အလြယတက ရငသန ေပါကပြားေစႏငေသာ အစားအစာမားက

အႏရာယျဖစ လြယေသာ အစားအစာမားအျဖစသတမတထားသည။

အႏရာယျဖစလြယေသာအစားအစာမားက အႏရာယဇ အပခနအတြငး မထားရရပါ။

အစာႏငေရမားမ တဆင၀ငေရာကတကေသာ ေရာဂါျဖစေစသည အႏဇ၀မးမား

အဂၤါမား ေၾကာင ေရာဂါဘယမား ျဖစေစတတသည။

အႏဇ၀ မးပြားအဂၤါ အနညးငယ ပါယမျဖင အစားအစာေၾကာင ေရာဂါဘယ

၀ငေရာကျခငး ျဖစေစတတသည။

ဘကတးရးယားပးမား မကေရာက မေပါကပြားလာေစရန ကာကြယျခငးသည အဓက

ကေသာအခကျဖစသည။

20 

21 

ေကာကခမား၊ သစေစ သစရြက သစစမား၊ သစသးသစရြကမား၏ အၫာရးတမား

အသးအခြ၊ ငါးအေၾကးခြႏင ၾကကဥအခြအဖတမား

ၾကကရး၊ ငကရးမားႏငအသားအရးမား၊ ၾကက ငက အေမြးအေတာငမား

စာရြကစ၊ တတေခာငးစ၊ ပလပစတစႏင သတသစမား

ေၾကြပဂကြ၊ မနကြစမား

လက၀တလကစား ေကာကစ မား၊ ဆပင၊ လကသေျခသစမား၊ ၾကယသးေစမား၊ ပလာစတာစမား

ဖနမႈန႔သမႈန႔မား၊ အမႈကသရကမား

ျခငေကာင၊ ယငေကာင၊ ပရြကဆတ၊ အငဆက အေကာငမားႏင ပးမႊားဥမား စသည ျဖငျဖစပါသည။

အပငး(၃)

ညစညမးမသန႔စငျခငးႏင နာမကနးျဖစေစမႈမကာကြယျခငး

ညစပတမသန႔စငေသာအရာ၀တမား

ညစညမးမသန႔စငေစျခငး၏အေၾကာငးရငးမား

ညစညမးမသန႔စငေစေသာ အစားအစာမားျဖစရျခငး၏အေၾကာငးရငးသးရပမာ

ညစပတမသန႔စငေသာအရာ၀တမား

ဓါတေဗဒပစၥညးမား

မျမငႏငေသာပးမႊားမား ဟ၍ျဖစသည။

မျမငႏငေသာပးမႊားမားမာ ေရာဂါဘယျဖစပြားေစျခငး၏အဓက အခကပငျဖစသည။

စာမကႏာ (၂၁)

အစားအစာ (သ႔မဟတ) ေရထတြင လကထခကအႏရာယ ျဖစေစႏငေသာ အရာမား ပါရေနပါက

ညစညမးမသန႔စငျခငးပငျဖစသည။၄ငးမတဆင နာမကနးျဖစေစျခငးမား၊ နာတာရည ေရာဂါမားႏင ကယလက

မအမသာ ျဖစျခငးမားက ျဖစပြားေစႏငပါသည။မညသမ ညစညမးမသန႔စင ေသာအစာမားက မစားခငၾကေပ။ထ႔အတ ဥပဒအရပါ

အစားအေသာကခကျပတ ေရာငးခသ အားလးသည ညစညမးမသန႔စငေသာ အစားအစာမား မျဖစေစေရးအတြက

ကာကြယေစာငေရာက ၾကရမည။ ဤအခနးတြင ညစညမးမသန႔စငျခငးမား မညသ႔ျဖစပြားတတပႏင မညသ႔ ကာကြယၾက ရမညက

တငျပေပးထားပါသည။

ဥပဒအရ

အစားအေသာက

ခကျပတ ေရာငးခသ

အားလးသည

ညစညမးမသန႔စငေသာ

အစားအစာမား

မျဖစေစေရးအတြက

ကာကြယေစာငေရာက

ၾကရမည။

22 

သားစမးငါးစမးမား

ဥပမာ အားျဖင အသားစမးမား၊ ၾကက ငက အသားမား၊ ငါးစမးမားႏင ဂး၊ ကဏနး၊ ပဇြန စသညျဖင အခြပါေသာ ငါးမား၊ ဥ

အမးမးႏင ဟငးသး ဟငးရြကမားတြင အႏရာယရေသာ ပးမႊားမား ကပတြယ ေနၾကသည။ တရစာၦနမားက စားသးရန သတျဖတ

အသားေပၚစဥတြင အေရးျပားႏင အတြငးကလစာမားမ တဆင ေရာဂါျဖစပြားေစႏငသည ဘကတးရးယားပးမားေၾကာင ညစညမး

မသန႔စငမႈမား ျဖစေပၚေစပါသည။ သဘာ၀အရ တရစာၦနမား စားေသာကထားသည ညစပတ ေပေရေနေသာ အစာမားမာအလမး

ေၾကာငးမ တဆင ၀ငေရာကေနမႈေၾကာငပငျဖစ၏။ အတြငးကလစာမားက အစားမားႏင ေရာေႏာခတထစျခငးျဖင ဘကတးရးယား

ပးမႊားမားမာ အသားတးမားထသ႔ ပ႕ႏ၀ငေရာကသြားေစတတပါသည။

အခြ႔ပါေသာငါးမားမာ၎တ႔ ရငသနေပါကပြားေသာေရမားအတြငးတြငမစငအညစေၾကးမား ေရာေႏာေနသည ေရညစေရေနာကမား

ျဖစေနပါက ၎တ႔ စပယစားေသာကထားေသာ ထအညစအေၾကးမားမတဆင အႏရာယရေသာဘကတးရးယားပးမားႏင အႏဇ၀

မးပြား ဗငးရပစ ပးမးစ ပါ၀ငေနမညမာ မလြေပ။ (ဂးေကာငမားစားလင မတပါက ယားတကသည ဟေျပာၾကျခငးသည မတျခငး

မဟတဘ ဂးေကာငမားထတြငပါရေနေသာ ဘကတးရးယားပးႏငဗငးရပပးအမားအျပားေၾကာငအစာအဆပသငျခငးပငျဖစသည။)

ဓါတေဗဒပစၥညးမား

မျမငႏငေသာပးမႊားမားမ ညစညမးမသန႔ေစျခငးအေၾကာငးရငးမား

မျမငႏငေသာပးမႊားမား

ေနရာအသးသးမ ၀ငေရာက ေပါကပြား ေစႏငေသာ အစာအဆပသင ေစသည

ဘကတးရးယား ပး အမးမး

ဗငးရပစပးမႊားမား

အလြနေသးငယေသာ ကပပါးပးမႊားေကာငမား စသညျဖငျဖစပါသည။

လကေဆးဆပျပာ၊ အးတကဆပျပာစသျဖင သန႔ရငးေရးဆငရာ ဓါတပစၥညးအမးမး

စကဆ၊ ဓါတဆ၊ ေရနဆ စသျဖငစကရအလပရဓါတေဆးရညအမးမး

ဓါတေျမၾသဇာ၊ ပးသတေဆးစသည စကပးေရးသးဓါတပစၥညးမား

ကြကသတေဆး၊ ပရြကဆပသတေဆးစသျဖင ပးသတေဆးအမးမးတ႔ျဖစပါသည။

စာမကႏာ (၂၂) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

ေရာဂါျဖစေစႏငေသာ ဘကတးရးယားပးမားမာ လမား၏လက၊ နားရြက၊ လညပငးႏငဆပင

တ႔တြင အမားဆးေတြ႔ရတသည။ ထ႔ျပငထခကဒဏရာမား ၀တၿခဖမားႏင ျပညဖမားအတြငး

တြငမားစြာရေနတကသည။ မကႏာ၊ ဆပငႏငအျခားေသာခႏၶာကယအစတအပငးမားက

ကငတြယ၍ အစားအစာမားကထယမပါက ဘကတးရးယားပးမႊားမားကးဆကပ႕ႏ႕ေစ ပါသည။

မညမကနးမာေရးေကာငးမြန၍ သန႔သန႔ရငးရငးရ ေနသျဖစပါေစ ဘကတးရးယားပးမားက

ထေတြ႔သကေရာကျခငးျဖင ထသမတဆင အစာမားေပၚသ႔ ကးစကသြားေစတတပါသည။

တကယေရသန႔ရငးမႈအေလအထမား ခ႕ယြငးေနပါက ဘကတးရးယားပးမားႏင ဗငးရပ ပးမား

ပ႕ႏကးစကေနၾကမညျဖစသည။

ေခာငးဆးျခငး၊ ႏာေျချခငးမားျဖငလညး ေနရာအႏ႔အျပားသ႔ ေရာဂါျဖစေစႏငေသာ

အႏဇ၀ေရာဂါပးမႊားမား ပ႕ႏ၀ငေရာကေစပါသည။

အမသာတကၿပး လကမေဆးျခငးမးကသ႔ တကယေရတကာယသန႔ရငးမႈအေလအထမား

မရပါက ကငႀကးကငငယမားမတဆငေရာဂါပးမား ၀ငေရာကကးဆကတကျပနပါသည။

ယငေကာင၊ ပးဟပစသျဖင အငဆကပးေကာငမားႏင ေခြး၊ ေၾကာင၊ ကြက၊ ၾကကတေရြးစသျဖင

အမေမြး တရစာၦနမား၏ ကယခႏၶာမတဆငေရာဂါျဖစေစေသာ ဘကတးရးယားပးမား

၀ငေရာက ေစပါသည။

၎တရစာၦနမား၏ အေမြးမား၊ အေတာငပမားႏင ဥခြမား၊ အသကမား၏ အမႈနအစမားမတဆင

ညစညမးမသန႔စငေသာအရာမား ကးစကျဖစပြားေစပါသည။

လ

ျခငယငပးမႊားမားႏင အမေမြးတရစာၦနမား

စာမကႏာ (၂၃)

မကႏာ၊

ဆပငႏငအျခားေသာ

ခႏာကယအစတအပငး

မားက ကငတြယ၍

အစားအစာမားက

ထယမပါက

ဘကတးရးယားပးမႊား

မား ကးဆကပ႕ႏ႕ ေစ

ပါသည။

23 

အသးအႏမား။ဟငးသးဟငးရြကမားႏငပအမးမးကေကာငးမြနစြာ ေဆးေၾကာျခငးမရပါ

က ေျမႀကးႏငအမႈကသရကမားပါ၀င၍ညစညမးမသန႔စငေသာအရာမားပါ၍ ေရာဂါျဖစ

ေစႏင ပါသည။

ေလႏငဖနမႈန႔မား

ေျမႀကး

ေရ

စနစတကသန႔စငထားျခငးမရေသာသ႔မဟတသန႔စငျခငးလးလးမရေသာေရမားျဖစသည

ျမစေရ၊ ေခာငးေရ၊ ကနေရမားမတဆင ေရာဂါျဖစေစႏငသည အႏဇ၀ပးမႊားမားမာ

အစားအစာမားေပၚသ႔၀ငေရာကပ႕ႏေစကာေရာဂါဘယေပါငးမားစြာ ျဖစေစတတပါသည။

ေလႏငဖနမႈန႔မားမတဆင အလြနေသးငယမႈနမႊားေသာ အသားေျခာကအစမား၊

အမႈကသရကမား သနးႏငခ၍ေရာေနာပါ၀ငပ႕ႏေစတတပါသည။ အစားအစာမားက

ဖနးအပထားျခငးမရပါက၎အရာမား၀ငေရာက၍အႏဇ၀မးပြားစရာမားႏင ေရာဂါျဖစ

ေစေသာပးမႊားဘကတးရးယားမား၀ငေရာကေပါကပြားေနၾကၿပးအႏရာယရမညျဖစသည။

စာမကႏာ (၂၄) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

အစားအစာမားက

ဖနးအပထားျခငးမရပါ

အႏဇ၀မးပြားပးမားႏင

ေရာဂါျဖစေစေသာပးမႊား

ဘကတးရးယားမား

၀ငေရာကေပါကပြားၿပး

အႏရာယရမညျဖစသည

စားကြငးစားကနမား

စားကြငး စားကနမားတြင ေပါကပြားလာေသာ ဘကတးရးယားပးမႊားမာ ယငေကာင၊

ပသးေကာင စသည အငဆကမားမ တဆင အစားအစာမားအေပၚသ႔

၀ငေရာကပႏ႕ေစျပနပါသည။ ထ႔ေၾကာင စားကြငးစားကနမားက စနစတက ဖးအပ

စြန႔ပစ ၾကရမည ျဖစ ပါသည။

24 

မခကျပတမ အသား၊ငါး၊ အသးအႏမားအဆငမ စားသးသမားအတြက အသငစားသးရန

ပနးကနေပၚေရာကရသညအထ ခတထစေၾကာေလာ သယပးရသည အဆငေပါငးမားစြာ ျဖတသနး

ခရသည။ တခ႔ေသာအစားအစာမားမာ ေရာငးခစားေသာကႏငေသာ အေျခအေနေရာကေအာင

လပကငခကျပတရသညအဆင အေတာမားမားရသည။ အစားအစာမားျဖစေပၚလာပအဆငဆငမာ

စကပးေမြးျမျခငး၊ ရတသမးသတျဖတျခငး၊ ေထာငးႀကတခတထစျခငး၊ ထတပးအတ

ပတျခငး၊ ေစးဆငမားသ႔တငပ႔ျခငး၊ သမးဆညးသေလာင၍ထားရျခငး၊ ခကျပတႏငရနျပငဆင

လးခၽြတျခငး၊ ခကျပတျခငး၊ ေရာငးခႏငရန ခငးကငးျပငဆငျခငး၊ စားသးႏငရန

ခးခပေရာငးချခငးစသညျဖင အဆငေပါငးမားစြာ ျဖတသနးခရသည။

ထကသ႔အဆငမားစြာျဖတသနး၍ ခကျပတျဖစေပၚလာေသာ ဟငးတစခြကတြင ဘကတးရး

ယားႏင ဗငးရပစပးမႊားမားအျပင ညစညမးေသာအရာမား၊ ဓါတေဗဒေဆး၀ါးမားမာ မညသည အဆင

တြငမဆအလြယတက၀ငေရာကပါ၀ငသြားႏငပါသည။လကပ၍အႏရာယေပးႏငေစေသာအႏဇ၀ ေရာ

ဂါပးမား ၀ငေရာကလာေစႏငသည အေၾကာငးအခကမားက အဓက ထား၍ စမးစစၾကညမညဆလင

သားစမးငါးစမးမား၊ ၾကက၊ဘ၊ငက၊အသားမားႏင အသးအႏမားမာသဘာ၀ ေဘးပတ၀နးကင

မားမ တဆင ညစညမးေပါကပြားျခငးမား၀ငေရာကလာေစႏငပါသည။

ေရာဂါျဖစေစႏငေသာ ဘကတးရးယားပးမားမာ ထကသ႔ေသာ သားစမးငါးစမးမားမ တဆင 

အစားအစာမားထသ႔ ေအာကပါနညးမားျဖင ၀ငေရာကလာေစႏငပါသည။

အသားစမးငါးစမးမားျဖင တကရကထေတြ႔ကာ ပးမား၀ငေရာကျခငး

သားစမးငါးစမးမားမ ထြကေသာေသြးမား၊ အရညမားမတဆငသြယ၀က၍ တဆငခ

၀ငေရာကျခငး။

လက သ႔မဟတ ဓါး၊ ဇြနး၊ ေယာငးမမားမတဆင ဘကတးရးယားမား ကပပါ

၀ငေရာက ေစႏငသည ျဖတသနးကးစကျခငး တ႔ျဖစပါသည။

ညစညမးေပါကပြားျခငးမားျဖစေပၚပ

စာမကႏာ (၂၅)

ခကယငး၊ ညပ၊

ဇြနး၊ ေယာငးမမားျဖငသာ

ကငတြယခးခပရမည။

မလအပဘ

အစားအစာမားက

လကျဖင

ကငတြယျခငးအား

ေရာငကဥးရမည။

25 

26 

အစားအစာမားေပၚတြငဘကတးရးယားပးမားေပါကပြားပါ၀ငျခငးေၾကာငအစားအဆပသငျခငးႏင ေရာဂါဘယမား၀ငေရာက

တတျခငးကသၿပးၾကၿပးျဖစသည။ အခ႕ေသာ ေရာဂါဘယ ျဖစေစသည ဘကတးရးယား (Campylobacter jejuni and E.wli0157 )

မားမာ အနညးငယပါ၀ငသည ဆယမႏငပင ေရာဂါျဖစေစတတပါသည။ ထ႔ေၾကာငပင အလြနသတထား ေဆာငရြက ၾကရမည

အခကမားမာ -

ဘကတးရးယားပးမားအလြယတက၀ငေရာကပ႕ပြားႏငသည အႏရာယျဖစလြယေသာ အစားအစာမားက သားစမးငါးစမး

မားႏင မထေတြ႔ႏငရန ခြျခား၍ထားၾကရမညျဖစသည။ သေလာငရာ၊ သယေဆာငရာ၊ ျပငဆငခကျပတရာႏင ေရာငးခရန

ခငးကငး ျပငဆငရာမားတြင အဓကထား၍ သားစမးငါးစမးမားႏင မထေတြ႔ေစရန အထးဂရျပ ၾကရမညျဖစသည။

သားစမးငါးစမးမား ခတထစျဖတပငးေသာ တငထားေသာေနရာမားက သန႔ရငး ေဆးေၾကာျခငး မးဖးေခာငသး

ပးသတေဆးမား ျဖနးျခငးျဖင အစဥသန႔စငေအာငထားရမည။

သားစမးငါးစမးမားက ျပငဆငခကျပတရာတြင အသးျပသညဓါးႏင စစနတးမားက စနစတက

သးတတျခငးမာလညးအေရးႀကးပါသည။ အေရာငပါေသာ စစနတးမားႏင အေရာငပါေသာဓါးမားက ခြျခားသးစြျခငးသည။

အေကာငးဆးျဖစသည။ အသားစမးမား အတြက အနေရာင စစနးတးႏင အနေရာငဓါး၊ ငါးမားခတထစရာတြင အျပာေရာင

စစနတးႏငအျပာေရာငဓါး၊ အသးအရြကမားခတထစရာတြင အစမးေရာငစသညျဖင ခြျခားသးစြျခငးျဖင ဘကတးရးယား

ပးမႊားမားကးဆကျပန႔ပြားျခငး က ကာကြယႏင မညျဖစသည။

ညစညမးေပါကပြားျခငးမားကသယေဆာငႏငသညပစၥညးမား

ဘကတးရးယားပးမားညစညမးေပါကပြားျခငးမ ကာကြယထနးသမးပ

ဘကတးရးယားပးမားမာ လႈပရားႏငၾကေသာလညး ၎တ႔ဘာသာေရြ႕လားသြားလာႏငျခငး မရတတေပ။

မညသညနညးျဖငမဆ ဘကတးရးယားပးမား ပ႕ႏကးဆကသြားၾကျခငးက ညစညမးေပါကပြားမႈမားက သယေဆာင

ႏငသညပစၥညးမား ဟနညးလညထားရေပမည။ လမား၊ တရစာနမားႏငအးခြကပနးကနခြကေယာကမားသည

ညစညမး ေပါကပြားမႈက သယေဆာင ႏငသညအဓကပစၥညးမားပငျဖစသည။ အဓကအားျဖင လကမား၊ ခတထစ

ခကျပတသညေနရာ၊ ဗးခြကမား၊ပနးကနခြကေယာကမားႏင ဇြနး၊ခကရငးမား၊ ခကျပတရာတြငသးသည အးခြကပစၥညး အစ၊

စစနတး၊ မးညပ၊ လကခ၀တ စသညပစၥညးမား၊ သန႔ရငးစငၾကယစြာေဆးေၾကာ မထားသည မညသညပစၥညးမဆ

ခကျပတေၾကာေလာရာ တြင အသးျပသည ပစၥညးမားအားလးျဖစပါသည။ ထကသ႔ေသာညစညမးမႈမား သယႏငေဆာငႏငေသာ

ပစၥညးမားမတဆငအစားအစာမားေပၚသ႔ ေရာဂါျဖစေစႏငေသာ ဘကတးရးယားပးမား၀ငေရာကကာ စြတဆမႈ၊ အေႏြးဓါတႏင

လေလာကေသာအခနအတာမားရရလာပါက ပးမားမာဆပြား ေပါကပြားလာၾကျခငးျဖင လတ႔က အႏရာယျဖစေစေတာသည။

စာမကႏာ (၂၆) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

ကာကြယရနအခကမား

စာမကႏာ (၂၇)

27 

အစာအစာမားတြင အမႈကသရကမား၊ ဓါတေဆး၀ါးမားႏင ေရာဂါျဖစေစႏငေသာ အႏဇ၀ပးမႊားမား ပါ၀ငျခငးကငးေ၀းေစရန ကာကြယထနးသမးရမညအခကမားက အႏစခပ၍ ေအာကတြငေဖာျပေပးထားပါသည။

အစားအစာမားက ကငတြယခကျပေရာငးခသမားတြင ဥပေဒအရ ေရာဂါမျဖစပြား မပႏေစရန လးလးတာ၀နရသညအျပင ေအာကပါလကနာလပေဆာငရန အခကမားက ေသေသခာခာနားလည သေဘာေပါက၍ သရထားရန အထးလအပပါသည။

အစားအစာမားက ဖးအပထားရမည။

ခကယငး၊ ညပ၊ ဇြနး၊ ေယာငးမမားျဖငသာ ကငတြယခးခပရမည။ မလအပဘ အစားအစာမားက လကျဖငကငတြယျခငး အား ေရာငကဥရမည။

ခကျပတရာတြင၀တဆငသည အ၀တအစားမားက သတသတမတမတထားရ၍ အစဥေလာဖြတ လလယၾကရမည။ လက၀တလကစားမားႏင နာရလကပတ စသညတ႔က ၀တဆငခကျပတျခငးမျပရပါ။ ဥးထပ၊ ေခါငးေဆာငးမား၀တဆင၍ ဆပငရညပါက နားေနာကတြင စစညးထးခညးထားၾကရမည။

တကယေရးတကာယ ကနးမာေရးစႏႈနးေကာငးမားျဖစသည

ကယလကသန႔စင၍ သငေတာသန႔ရငးေသာ အ၀တမားက၀တဆငျခငး

လကကမၾကာခဏေဆးေၾကာသန႔စငျခငး

ဒဏရာဒဏခကမား၊ အနာအဖမားက လျခစြာဖးအပကာကြယထားျခငးတ႔က လကနာရမည။

အစားအစာခကျပတရာေနရာတြင ေဆးလပေသာကျခငး၊ အစာစားျခငး၊ ေသာကျခငး၊ ပေက၀ါးျခငး၊ ကြမး၀ါးျခငးမးမျပရပါ။ အဘယေၾကာငဆေသာ ပါးစပကလကျဖင ကငတြယထေတြ႔ျခငးျဖင ပါးစပမတဆင အစားအစာမားေပၚသ႔ ဘကတးရးယားပးမား ကေရာကေစႏငေသာေၾကာငျဖစသည။

အစားအစာမားကသမးဆညးရာ၊ သယေဆာငရာ၊ ျပငဆငခကျပရာႏင ေရာငးခရာတ႔တြင အသားစမးငါးစမးမားႏင မထေတြ႔မေစရန အစဥသတထားရမည။

အစားအစာမားႏငအသားစမးငါးစမးမားက ကငတြယအသးျပသည ပစၥညးမားအားလးက ခြျခား၍ ကငတြယသးရမည။

ဗးမား၊အထပမား၊ အတမားက ဖြငေဖာကရာတြင အစားအစာႏငေ၀ေသာေနရာတြင အသးျပရမည။

အသးအရြကအသးအႏမားႏင ဆန၊ ပစသညတ႔က ခကျပတရာတြင ေရစငေအာင ေဆး ရမည။

အပခ နထနးသမးျခငး

စာမကႏာ (၂၈) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

အစားအစာခကျပတေသာေနရာသည အစဥသန႔ရငးေနရမည။ အသးျပၿပးေသာ

ပနးကနခြကေယာက၊ ဓါးမား၊ စစနတး၊ စားပြခစသညတ႔က ေဆးေၾကာ၍မးဖေခာငသး

ပးသတေဆးမားသး၍ သန႔ရငးၾကရမည။

အစားအစာမား ခကျပတလပကငသညေနရာႏင သးစြေသာပစၥညးမားက မခ႕ယြငး

ဘ ေကာငးမြနစြာရေနရန ထနးသမးရမည။ ခ႕ယြငးပကဆးျခငးမားေတြ႔ရပါက ဆငပငရင

သ႔မဟတ ႀကးၾကပသမားက တငျပရမည။

စားကြငးစားကနမားႏင စြန႔ပစပစၥညးမားက ကနးမာေရးစႏႈနးႏငအည စနစတက

စစညး၍ ေန႔စဥပမန လလညစြန႔ပစရမည။

ပးဟပ၊ ၾကြက၊ ပရြတဆပစသညအေကာငမား မးဖေခာငအတြငးေတြ႔ရပါက ႀကးၾကပသက

အလငအျမနတငျပရမည။

ေဆးေၾကာသန႔စငသညဆပျပာႏင ဓာတေဆးရညအမးမးက ေနရာတကထားရ၍ အစား

အစာ မားႏင ခပေ၀းေ၀းတြင ထားရသမးဆညးရမည။

ေဆးေၾကာသန႔စငရနအသးျပသည ဓာတပစၥညးအမးမးက အညႊနးအတငး

တတကကလကနာ သးစြ၍ လအပသညပမာဏအတငး အသးျပေဆးေၾကာၾကရမည။

28 

ဘကတးရးယား ပးမႊား မား ႏင အႏ ဇ၀ မးပြားေကာင မားမာ ကၽြႏပတ႔ ပတ၀နးကင

တြငေနရာတငး၌ ရေနတတၾကၿမ ျဖစသည။ ခႏာကယအတြငး ၀ငေရာကမႈ အနညး အမားေပၚ

မတည၍ သာ ေရာဂါျဖစျခငး၊ မျဖစျခငး၊ ရၾကျခငး ျဖစသည။ တစခ ေသာ အစား အစာ မားမာ

သင ၏ မးဖ ေခာငသ႔ ေရာက မ လာ မ က ပင ၎ ပး မား ပါ၀င ေရာကရ ေနၿပး ျဖစလမမည။

ထ ပးမႊားမား အႏရာယ ရ ေလာကေအာင ဆတး ပြား မားလာ ျခငး မ ရ ေစ ရန ထနး သမးျခငး

ႏင ထ ပးမႊား မား က ေျခမႈနးပစျခငး မားမာမျဖစမေန လပေဆာငၾကရမည ပငျဖစသည။

ဤ အ ခနး တြင အ ပ ခန က ထနး သမး ျခငး ျဖင ၎ ပး မႊား မား က မညသ႔ ေျခမႈနး ဖကဆး ျပစ ႏင ေၾကာငး က တငျပေပးသြားမညျဖစပါသည။  

အႏရာယ ေပး ေသာ ဘက တး ရးယားပး မား အလြယ တက ဆတး ေပါက ပြား ေစသည

အႏရာယ အပဇ အတြငး မ က ေရာက ေစ ရန ထနး သမးျခငး ႏင ပးမား ေသဆးသြားႏငေအာင

မးျပငး ေပး ခကျပတ ထနးသမးျခငး မားက အပခန ထနးသမးျခငး ဟ နားလညထားရမည။

အေျခခအားျဖင လကနာၾကရမညအခကမားမာ - 

စာမကႏာ (၂၉)

အစားအစာမားက အႏရာယအပခနဇအတြငး အခနၾကာၾကာမထားမေစရန သတထားရမည။ (၁၀ မနစမ မနစ၂၀အတြငး

၂ဆပြားတတေၾကာငးအမတရပါ)

အေအးခ၍စားသးေသာအစားအစာမားက အပခန (၅) ဒဂရစငတဂရတႏင ၎ထကပ ေအးႏငေသာ ေနရာတြင

ထနးသမးထားရရမည။

ပပေႏြးေႏြးစားသးေသာအစားအစာမားက (၆၃) ဒဂရစငတဂရတသ႔မဟတ ပ၍ပေႏြးစြာ ရေနေစရမညျဖစသည။

29 

အစားအစာမားကအႏရာယအပဇအတြငး မရေနေစရန ထနးသမးပ

အစားအစာမားကအႏရာယအပဇ ( 5'c မ 63'c အတြငး) အတြငအခနၾကာရညစြာထားရေလေလ အစာအဆပ

သငျခငးက ျဖစေစရန လးေလာကမားျပားေသာ ပမဏအထ အႏဇ၀ဘကတးရးယားပးမႊားမား ဆတး ေပါကပြားေလေလ

ပငျဖစသည။ အခနးအပခနတြင တငထား၊ခထားျခငးသည အစားအစာမားက အႏရာယအပဇအတြငး ထားရျခငးပငျဖစသည။

အေျခခအားျဖင အစားအစာမားက ခကျပတၿပး အေအးချခငး၊ ေအးခေစျခငးႏင အပေပးျခငးတ႔ျဖင အႏရာယအပဇအတြငး

မကေရာကေစရန ေရာငရားႏငပါသည။ လကနာရနလအပေသာ အခကမားမာ -

သင၏မးဖေခာငသ႔ ေရာကရလာေသာအစားအစာမနသမက မနကနေသာအပခနတြင ထားရသမးဆညးထားရမည။

သားစမးငါးစမးမား အစရသည အႏရာယျဖစေစလြယေသာ အစားအစာမားက ေရခေသတာ မားထသ႔ အလငအျမန

ထညသသမးဆညးရမည။

ထသ႔ေရခေသတာထတြင သမးဆညးထားၾကရသည အစားအစာမားက မျပငဆင မခကျပတခငအထ အထကႏငဆး

မထတရဘ ထားၾကရမည။

အစားအစာမားကသတမတသညအတငးလအပသညအပခနအထေအာငခကျပတရမည။

(တဖကပါဇယားတြင ေဖာျပေပးထားပါသည)

ပပေႏြးေႏြးစားသးေသာ ဟငးမားက အနညးဆး (၆၃) ဒဂရစငတးဂရတႏငအထက ပေႏြးေအာငထား၍ ေရာငးခရမည။

ပေသာအစားအစာမားက အေအးခရာတြငလညးေကာငး ေအးေသာအစားအစာမားက အပေပးရာတြငလညးေကာငး

အလငအျမနျပလပျခငးျဖင အႏရာယအပဇတြင ၾကာရညရေနျခငးမ ကာကြယႏငမညျဖစသည။

ေအးခေနေသာအစားအစာမားက အရညေပာေစရာတြင ေရခေသတာထတြင ထား၍ အရညေပာေစျခငးသည

အေကာငးဆးျဖစပါသည။ အတြငးပငးတြင ေအးခေနဆ ျဖစေသာလညး အျပငမကႏာျပငမ အရညေပာပေႏြးေနျခငးေၾကာင

ပးမား အျပငမကႏာ ျပငတြင ေပါကပြားလာေစတတသည။

အစားအစာမားကေကာငးမြနစြာ အပေပးေႏႊးျခငးျဖငလညး ေရာဂါျဖစေစေသာ အႏဇ၀ပးမားေသးဆးသြားေစတတပါသည။

စာမကႏာ (၃၀) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

အေျခအေန  အပခနတငးတာရန  ရေနရမညအပခန ေစး၀ယခန  ေစးမေရာကရခနအၿမတမး  ေရခေသတာထ၌သမးသငေသာအစားအစာမားအတြက0'Cမ5'C

ေအးခထား ေသာ အစားအစာမားအတြက -18'C မ -22'C 

သမးဆညးထားျခငး

ေရခေသတာသ႔မဟတေရခရကထားသညေနရာ 

ေန႔စဥပမန  0'c မ 5'c ထ 

ေရခမတေအာကထားရျခငး  ေန႔စဥပမန  -18'c မ 22'c ထ 

ေရခေသတာ(ေရခမတေအာက)  ေန႔စဥပမန  -18'c မ 22'c ထ 

အရညေဖာျခငး

ေရခထားေသာအသားငါးမားကအရညေပာေစျခငး 

အၿမတမး 

0'c မ 5'c ထ 

အေအးခ၍စားသးသည အစားအစာမား  အေအးခ၍စားသးသည မညသညအခနမဆ  5'c မ ပ၍ေအးရန 

ေႏႊးျခငး  မညသညအစားအစာမဆမဆျပနေႏြးသညအခနတငး  အနညးဆး 70'C ထ ႏစ မနစ ေႏႊးရမည။ 

ပေသာအစားအစာမား  မညသညအစားအစာမဆ ေရာငးခသညအခနတငး  အနညး 63'C ရရမည။ 

ေအးေသာအစားအစာမား  မညသညအစားအစာမဆ ေရာငးခသညအခနတငး  0'c မ 5'c ထရရမည။ 

အစားအစာမားက မနကနေသာအပခနတြင သမးဆညးျခငး

အထကတြငျပထားေသာ ဇယားအတငးအစားအစာမားက

မခကျပတခငႏငခကျပတၿပးသညတငေအးေသာေရခ ေသတာ

မားႏင ေအးခသြားေစေသာ ေရခေသတာအခနးမားထတြင

စနစတကထားသၾကရမညျဖစသည။

စားသးသမားက ေရာငးခရာတြငလညး လအပေသာ

အပခန အထ အပ၊ အေအး အစားအစာမားက အပခန

မနကနသညအထ ေႏႊးျခငး၊ အေအးချခငး မားျဖင တတကက

စမကာ ခကျပတ ၾကရမည ျဖစသည။ သ႔မသာ အစားအစာ

မားက ဘကတးရးယားပးမားမ ကာကြယ ထားႏင

မည ျဖစပါသည။

30 

ေရာဂါျဖစေစႏငေသာ အႏဇ၀ပးမႊားမားက ဓါတေဆး၀ါးမား၊ သ႔မဟတ

အပေပးျခငးျဖင ေသေၾကပကဆးေစႏငပါသည။

အပခန 70’C သ႔မဟတ ပ၍ ပေသာအပခနျဖင သတမတခန အတငး

ခကျပတလကပါက ေရာဂါျဖစေစ တတေသာ ပးမႊားအမားစ မာ ေသေၾက ပကဆး

သြားၾကပါသည။ အစားအစာမားက ခကျပတပါက လအပေသာအပခနက မမတတရေစရန

ခကျပတၾကရမည။ ဆလသညမာ ႀကးေသာ ဟငးတးမား၏ အတြငးပငးကလညး

လအပေသာ အပခနအနညးဆး (70'C) ရရေစရန အခနယ ခကျပတၾကရမည။

အစားအစာမား၏ အပခနက စနစတက ထနသမးျခငး မရပါက အစာအဆပသငျခငးက ျဖစပြား ေစတတေၾကာငး မတမ

ၾကမညျဖစသည။ ထကသ႔ ျဖစပြားေစတတေသာအဓကအေၾကာငးရငးမားမာ

အစားအစာမားက ေရာငးခရနအခနမတငမ အလြနေစာစးစြာခကျပတ၍ အပခနမထနးသမး ဘ ထားရျခငး

အစားအစာမားက ေရခေသတာမားထတြင မထညသြငးဘ အခနးအပခနတြငထားရျခငး

အစားအစာမားက လေလာကေသာအပခနရရေအာငျပန၍ မေႏြးမခကျခငး

အစားအစာမားက ေသေသခာခာကကေအာငမခကျပတျခငး

ေအးခထားေသာအစားအစာမားက စနစတကျပန၍ မျပငဆငမခကျပတတတျခငး

ပပေႏြးေႏြးစားသးေသာအစားအစာမားက အပခန ဒဂရ (၆၃) ေအာကတြငထားရေရာငးခ ျခငးျဖင

ဘကတးရယားပးမားဆတးေပါကပြားကာ အႏရာယရေစျခငးတ႔ျဖစပါသည။

အႏဇ၀ပးမႊားမားက တကဖကျခငး

ညဖငးေသာအေလအထမား

အပခနစစေဆးျခငး

အခ႕ေသာ ေရခေသတာမားတြငအပခနက ေဖာျပေသာအတငးအတာအမတမားပါရပါသည။နပါတကဖတ၍ ေရခေသတာ အတြငး

အစားအစာမား၏ အပခနက သရႏငမညျဖစသည။ သ႔ေသာ အစားအစာမားက ထ၍ တငးယရေသာ အပခနတငး

ကရယာကသးစြျခငးသည အေကာငးဆးပငျဖစသည။ မညသညစားေသာကဆငတြငမဆ ထကသ႔ အပခနက အခနမန

တငးတာျခငး၊ေရးမတျခငးမားကပမနျပလပသြားရမညျဖစသည။ထသ႔ျပလပရနလညးစနစတကေလကငေပးၾကရမညပငျဖစသည။

အကယ၍အစားအစာမားတြငသတမတေသာအပခနမရပါကလအပေသာေဆာငရြကခကမားကခကျခငး ျပလပၾကရမည ျဖစသည။

သ႔မဟတပါက ဘကတးရးယားပးမားရငသနေပါကပြားေစႏငမညျဖစသည။

စာမကႏာ (၃၁)

31 

32 

ခကျပတၿပး အစားအစာမားတြင ေရာဂါျဖစပြားေစတတေသာ အႏဇ၀ပးမႊားဘကတးရး

ယားမား ေလာက ေသဆး ပေပာကသြားေစရန အတြက မနကနေသာ အပခန၊

အခနအတငးအတာ အားျဖင ေကာငးစြာ ကကေအာင ခကျပတၾကရမည ျဖစသည။

အၾကမးျဖငးအားျဖင ဘကတးရးယား ပးအမားစမာ အပခန 70'C ႏငအထကအပခနတြင

အနညးဆး နစမနစ ခကျပတပါက ေသဆး သြားတတၾကပါသည။ အေရးႀကးသညမာ

မမခကျပတေသာအစားအစာ၏ အတြငးပငး အပခနက သတထားၾကရမညျဖစသည။

အေပၚယတြငကက၍ အတြငးပငးအပခနမာ ဘကတးယားပးမား မေသႏငေသာ အႏရာယအပဇ

အတြငး၌ပငရေနေသးလင ထအစားအစာမာအႏရာယရပါေသးသည။

ထ႔ေၾကာငဟငးတးမားခတထစရာတြင အရမးမႀကးေစဘ ခတထစျခငး၊ ခကျပတ

ရာတြင အထကေအာကအပခနမတေအာင ေကာငးစြာေမႊ၍ခကျပတျခငး၊ လအပေသာ အပခန

အတငးအတာရရေအာင ေကာငးစြာခကျပတျခငးျဖင ဘကတးရးယားပး အစရသျဖင ေရာဂါ

အႏရာယ ပးမႊား မားက ေျခဖကထားဆးႏငမညျဖစသည။

အစားအစာမားက ျပငဆငျခငးႏင ခငးကဥးေရာငးချခငး

ခကျပတျခငး

ကၽြႏပတ႔ေန႔စဥစားသးရနအစားအစာမားက

ေနရာေပါငးစမ ၀ယယစားသးႏငၾကေပသည။

စားေသာကဆငမား၊လကၻကရညဆငမား၊လမး

ေဘးေစးဆငမားအပါအ၀င ေခါငးရြကဗကထး

လညလည ေအာဟစေရာငးခေနသမားထမ

အစ ၀ယယစားေသာကႏငၾကပါသည။ မညသ႔

ပင ေရာငးခ၀ယယစားေသာကႏငၾကသည

ျဖစေစ အေရးႀကးသညမာ ထအစားအစာမားမ

တဆင ေဘးဥပါဒတစတရာ မျဖစေစေရး၊ သန႔

ရငးစငၾကယ၍အရသာရေသာအစားအေသာက

ျဖစေစေရး အျပင စားသးသအတြက

လအပေသာအဟာရျပည၀ေစေရးမာအေရးႀကး

ဆးေသာအခကပငျဖစသည။

ထအစားအစာမားက ေရာငးခေနသမားမာ

စနစတက နညးမနလမးမနျဖင ကနးမာေရး

စႏႈနးမားက သနားလညၿပး စားသးသမား

အႏရာယမျဖစေပၚေအာင ခကျပတေရာငး

ခကာ မမအစားအစာအေပၚ လးလး

လားလား တာ၀နယႏငၾကရမညျဖစသည။

ဤအခနး တြင ေဖာျပထားေသာ အခ႕

အခက မားမာ သင လပငနး တြင

ခကျပတ ေရာငးခေနမႈမားႏင မသကဆင

သညျဖစေစ၊ ေယဘယ အားျဖင သထား

အပေသာ အေရးႀကးသည အဟာရ

ထနးသမး ေစာငေရာကမႈ ဆငရာ စညးမဥး

စညးကမးမားပငျဖစသည။

စာမကႏာ (၃၂) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

အစားအစာမားက

ေရာငးခေနသမားမာ

စနစတကနညးမနလမမနျဖင

ကနးမာေရးစႏႈနမားက

သနားလညၿပး

စားသးသမား

အႏရာယမျဖစေပၚေအာင

ခကျပတေရာငးခကာ  

မမအစားအစာအေပၚ

လးလးလားလား

တာ၀နယႏငၾကရမည

ျဖစသည။

ခကၿပးျပတၿပးပေနဆျဖစေသာ အစားအစာမားက

သမးဆညးရန အေအးခရာတြင ဘတတးရးယားပးမား

ဆတး ေပါကပြားေစမည အႏရာယအပဇန ကျဖတသနး

ရမညျဖစသည။ ထအပဇန အတြငးၾကာရညထားရပါက

ဘကတးရးယားမား ေပါကပြား၍ ၎အစားအစာမာ

အႏရာယရႏငပါသည။ ထ႔ေၾကာင တကႏငသမအခနတတ

အတြငး ေအးသြားႏငေစရနစမႏငရမည။ ပေသာအစား

အစာမားက အလငအျမန ေအးသြားေစသညစက (Blast

Chiller) မားက သးႏငလငပ၍ အဆငေျပ ေစႏငပါသည။

အေရးႀကးသညမာ အႏရာယဇအပခနအတြငး၌ရေနခနက

အတတႏငဆး ေလာခ၍ ဘကတးရးယားပးမား မေပါက

ပြားေစေတာသည အပခန 5'C အထ ပမးမျခငးၾကာခန

မနစ(၉၀) အတြငးရရေအာင အေအခကာ ေရခေသတာ

အတြငးသ႔ ထားရႏင��������������

������������ သန႔ရငး၍ေအးေသာ အးခြက

မားအတြငးသ႔ ထညေျပာငး၍

စနစတကဖနးအပကာ ေအးေစ ႏငသည ေနရာတြင

ထားရၾကရမညျဖစသည။ ခကျပတၿပးခါကာစ အလြနပေနေသး

သည အစားအစာမားက ေရခေသတာအတြငးသ႔ မညသည

အခါမ မထညသြငးသငေပ။ ထညသြငး မ ပါက ေရခေသတာ

အတြငး၌ အပခနျမငတတ၍ အျခား အစားအစာမား အတြငး

ဘကတးရးယားမား တးပြား လာေစတတၿပး အႏရယ

ရႏငပါသည။ ျဖစႏငပါက ခကျပတၿပးအစားအစာမားက ဗနး

ကယကယ သ႔မဟတ အးကယကယထသ႔ ထညေျပာငး

၍ ေရေအးစမျခငးျဖင အျမန ေအးသြား ေစႏငမညျဖစသည။

မညသ႔ပငဆေစ ခကျပတၿပး အစားအစာ မားက အေအးခ

သမးဆညးရာတြင ဘတတးရးယားပးမား မကေရာက ေစေရးႏင

မပ႕ပြားေစေရးက အထးဂရစကၾကရမညျဖစသည။

တကပါသည။ ေအးခေနသည

သားငါးမားက အရညေဖာရာ

တြင ေရခေသတာေအာကဆး

အဆင၌ ဗးခြကတစခချဖငဖး

အပထညသြငး၍ထားကာ ေရ

ခေဖာျခငးသညအေကာငးဆး

နညးလမးျဖစ၏။ ၎အျပင

အခ႕ေသာ မကခရေ၀ဖ မးဖ 

မားျဖငလညး ေအးခေနေသာ

သားငါးမားက ေရခေဖာႏငပါ

သည။ေကာငးစြာေရခမေပာ

ေသာအသားမားကခကျပတ

သားငါးမားက ၾကာရညခရန

ေအးခ ၍ ထား ကာ ေရာငး ခ

ေလရၾကသည။ ထေအးခေန

ေသာသားငါးမားကခက ျပတ

ရာတြင ေရခေပာေအာင

အျပညအ၀ေရခေဖာၿပးမသာ

ခက ျပတ သင ပါသည။

သ႔မဟတပါက အေပၚယတြင

ကက၍အတြငးပငးခေနေသာ

ေနရာမ ပးမား မေသေစဘ

ပ႕သြားကာ အႏရယ ရေစ

ရာတြင ခေနေသာအသား၏

အတြငးပငး၌ လအပေသာ

အပခနမရရဘ ထအစားအစာ

မတဆငအစာအဆပသင ေစ

တတပါသည။

ခကျပတၿပးအစားအစာမားကအေအးချခငး

အစားအစာမားကေရခေဖာျခငး

စာမကႏာ (၃၃)

33 

အစားအစာမားကေႏႊးရာတြင ႀကတငသတထားျခငး

သေကာငးစရာမား

ေအးေနေသာအစားအ

စာမားက ျပနလည ေႏႊးျခငး မ

အစာအဆပသငျခငးကမားစြာ

ျဖစပြားေစတတပါသည။အဓက

အေၾကာငးရငးမာ ဘတတးရး

ယား မား ေသေစႏငသည လ

ေလာက ေသာ အ ပ ခန ရ ရ

ေအာင ျပနလည မ ခကျပတပ

ေႏႊး ရ ေလာက သာ ေႏႊး ျခငး

ေၾကာင ပငျဖစသည။ ၎အျပင

ျပနလညအပေပးခကျပတမည

အစားအစာမားကပးမားေပါက

ပြားမႈ ရပတန႔ ေန ေစ မည 5’C

ေအာကေအးေသာေရခေသတာ အတြငးမ ထတ�� အခနးအပ ခန အတြငး အခနအေတာၾကာ

ထားရၿပးမေႏႊးျခငးသညလညး

ေရာဂါ ပးမားက ဆတး ပ႕ပြား

လာေစရနဖတေခၚျခငးပင ျဖစ

သည။

ထ႔ေၾကာငအစားအစာ

မားက ေႏႊးရာတြင ဘကတး

ရးယားမားေသေစႏင ေလာက

မည 70’C ႏင အထက အပခန

ေရာကေအာင ေကာငးစြာအပ

ေပး ၿပးမ ေရာငးခစားသးသင

ပါသည။ ထ႔အျပင တစခါ ေႏႊး

ၿပးသားအစားအစာက ေနာက

တစႀကမထပေႏႊး၍ ေရာငးခ

စားသးျခငးက ေရာင ရား ျခငး

သည အ ေကာငး ဆး ျဖစ

ပါသည။  

စာမကႏာ (၃၄) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

အစားအစာမားထတြငမရသငသညအႏဇ၀ဘကတးရးယားေရာဂါပးမားရေနပါက ညစညမးေသာအစားအစာဟေခၚဆသည။

အစားအစာမားက အမႈက၊ သ၊ ခ၊ အရာ၀တမား၊ ဓါတေဆးပစၥညးမား၊ ေရာဂါပးမႊား၀ငေရာကျခငးျဖင

အႏရာယရေစတကပါသည။

အစားအစာ ေၾကာငျဖစေသာ ေရာဂါအမားစ၏ အဓက အေၾကာငးရငးမာ အႏဇ၀ ဘတတးရးယား ပးမႊားမား

၀ငေရာကပ႕ပြားျခငးေၾကာငျဖစသည။

အစားအစာမားသည ေရာဂါပးမားက တကရက၀ငေရာက၍၎၊ သြယ၀က၍၎၊ တစခမတစခသ႔ ကးစကျခငး ျဖင၎ သဘာ၀

ပတ၀နးကငအေျခအေနတြင ညစညမးအႏရာယရေစႏငသည။

ဘတတးရးယားေရာဂါပးမားမာ ၎တ႔ဘာသာ ကးသနးသြားလာႏငျခငးမရေပ။

ပးမား တြယကပကးစကႏငသည ေျခ၊ လက၊ စားပြမကႏာျပင၊ စငးနတနးမား၊ အ၀တမား၊ ဓါး၊ ဇြနး စသည တ႔ျဖင

ထေတြ႕သယေဆာငကာအစားအစားမားအတြငးသ႔ ၀ငေရာကေစပါသည။

အႏဇ၀ေရာဂါပးမႊားမားမာ သားစမး၊ ငါးစမးမား၊ ၾကကငကအသားမား၊ ဥအမးမး၊ အေၾကးခြမား၊ ညစပတေသာေရမား၊

ပးမႊားေကာငမား၊ အမေမြးတရစၦာနမား၊ လ၊ ေလႏင ဖနမႈန႔ မား၊ စြန႔ျပစအညစအေၾကးမားတြင အဓကေတြ႔ရႏငပါသည။

34 

အႏဇ၀ေရာဂါဘတတးရးယားပးမႊားမားက အဓကသယေဆာငကးဆကႏငသည အရာမာ လ၏ကယခႏၵာျဖစေၾကာငး

သရထားသငပါသည။

အစားအစာမားက ခကျပတသ၊ ေရာငးခသ၊ ကငတြယသမားအားလး တကယ ေရသန႔ရငမႈ အျပညရေနရမညျဖစၿပး

သန႔ရငးေသာ၀တစမား သးသန႔ထား၍ ကနးမာေရးစႏႈနးႏငအည ေရာငးခရမညျဖစသည။

သန႔ရငးစငၾကယေသာအစားအစာမားျဖစေစရန- *ေရာဂါပးမႊားမား၀ငေရာကျခငးမကာကြယရမည။ *ေရာဂါပးမႊားမား

ဆတးေပါကပြားလာျခငးက တားဆးႏငရမည။ *ေရာဂါပးမႊားမား ေသဆးသြားရန တကဖကႏငရမည။

သားစမးငါးစမးမားႏင ခကျပတၿပး အစားအစာမားက အတမထားရရ။

စငနးတးမား၊ စားပြမား သးစြခကျပတသညကရယာမားက ပးသတျခငး၊ စငၾကယေအာငေဆးေၾကာသန႔စငျခငးမားက

အျမျပလပၾကရမည။

ေရာဂါပးမႊားမား ၀ငေရာကကးစကျခငးက ကာကြယရန အစားအစာမားက အစဥဖးအပ ထားရမည။

အစားအစားမားကမၾကာခဏကငတြယထေတြ႕ျခငးအားတကႏငသ၍ ေရာငရမည။

အေအးချခငး၊ေရခေဖာျခငးႏငခကျပတျခငးတ႔တြငလေလာကေသာအခနအတငးအတာယ၍ေကာငးမြနစြာကကေအာငခက

ျပတျပးပါ ျမနႏငသ၍ ျမနျမနေရာငးချခငးသည ပးမႊားမားေပါကပြားျခငးက နညးပါးေစပါသည။

အခနၾကာျမငစြာႀကတငခကျပတသမးဆညးထားျခငးမးကေရာငပါ။

ေရာငးခႏငမည လအပသေလာကကသာ ႀကတငမနးဆခကျပတ၍ မလအပဘ အေျမာကအမား ခကျပတ သမးဆညး

ထားျခငးမးက ေရာငပါ။

ဘတတးရးယားပးမား ဆတးေပါကပြားေစသည အႏရာယအယဇ ထနးသမးျခငးက ေကာငးစြာ သရနားလည၍

အစားအစားမားက ေရခေသတာႏငေအးေသာေနရာမား တြင ထားရႏငေအာငသတရပါ။

ပပေႏြးေႏြးေရာငးခေသာ အစားအစာမားက (63)´C ေအာက မေလာနညးေစဘ အပခနက ထနးသမးေရာငးခပါ။

အေအးေရာငးခေသာအစားအစာမားက (5)´C ထကမပေစသည ေအးေသာေနရာမား၊ ေရခေသတာမားအတြငး ထားရပါ။

သစသးမား၊ ဆလပရြက၊ တ႔စရာမား၊ ဟငးသးဟငးရြကမားက ေရစငစြာေဆးေၾကာ ၿပးမ သးစြပါ။

ဇြနး၊ ေယာငးမ ၊ေဂၚျပားမား ၊ခြကမားက ကငတြယရာတြင လကကငေနရာမသာ ကငတြယအသးျပပါ။

ဟငးခကရာတြင အစားအစာမားက ျမညးစမးရာ၌ သန႔ရငးေသာဇြနးအသစမား ျဖငသာသးစြပါ။ ေယာငးမမားက

ပါးစပျဖငထေတြ႕ ျမညးစမး၍ ျပနလညေမႊေႏာက ေသာအကငဆးကေရာငရားပါ။

စာမကႏာ (၃၅)

35 

ပပသးျခငးႏငပပသးျခငးမကာကြယျခငး

မႈပးမား

ပပသးျခငး

ပပသးျခငးမာ သားငါးမားက အစားအစာအတြက သတျဖတျခငး၊ အသးအႏမားက ရတသမး ခးယျခငးမပင

စတင၍ ျဖစေပၚေစတကပါသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ ထသတျဖတ၊ ရတသမးခးယ စတြင အစားအစာမားအတြငး

၀ငေရာကသြားေစတက ေသာ အႏဇ၀ပးမႊားမား၊ ပပသးေစတကသည ဘတတးရးယားပးမႊားမား၊ ကေဇာေပါက သြားေစ

တကသည မႈအမးမးေၾကာငပငျဖစသည။

အခ႕ေသာသားငါးသးႏမားမာ အလငအျမနပပသးေစတကေသာလညး နညးမန လမးမနျဖင ထနးသမး ကာကြယ

တကပါလင ပပသးျခငးက ေရာငရားႏငမညျဖစသည။ မညသ႔ပငျဖစေစ သားငါးမားက သတလကလြတ ကငတြယ

ခတထစ ေရာငးခေနပါလင ပပသးျခငးမားက ျမနျမနျဖစေစတကပါသည။ ဘတတးရးယားပးမားေပါကပြားေစမည

အပခနက ေကာငးစြာထနးသမးသေလာငမႈမရျခငး၊ မသန႔ရငးေသာေနရာမားတြင ထားရ သေလာငျခငးျဖင ပပသးျခငး

က ျဖစေစတကသည။ ထ႔ျပငမသန႔ရငးေသာ အခငးအကငးမား၊ ယငေကာငပးေကာငမား၊ အမေမြးတရစာၦနမား ဓါတေဆး၀ါး

ပစၥညးမားကစနစတက ကာကြယမႈမရလငလညး ပပသးမႈျမနေစတကသည။ ထအေၾကာငးအခကမားက ေနာကအခနးမား၌

ဆကလကေဖာျပေပးသြားပါဥးမည။

အစားအစာမား အားလးမာ အခန ၾကာၾကာ ထားသညႏင အမ ထးစအတငး ပပသးသြားၾကၿမျဖစသညကလတငးသရၿပး ျဖစသည။ လမားသညႏစေထာငေပါငးမားစြာထက အစားအစာပပသးျခငးက ကာကြယရန အေျခာက လနးျခငး၊ ဆားစမျခငး၊ မးခးရကျခငးမားျဖင ကာကြယခၾကပါသည။ ဤအခနးတြင ယေန႔ေခတ အစားအစာမားက ပပသးျခငးမ ကာကြယရန အသးျပေနသည နညးလမးမား က ေဖာျပေပးထားပါ သည။

စာမကႏာ (၃၆) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

မႈအမးအစားအမးမးရသညအနက အခ႕မႈမားမာ လမားအသးျပႏငသညမႈမား ျဖစပါသည။ မႈမားျဖစထြနးျခငးျဖင

အခ႕က အစားအစာမား ထတလပရာတြင အသးျပႏငေသးသည။ ဒနခဥ၊ ဒနခႏင ပငျပာရညစသျဖင ထတလပရာတြင

၎မႈမးပြားမားမာအသး၀ငသကသ႔ကေဇာ ေဖါကျခငးျဖငရာလကာရည၊ဘယာႏင ေပါငမန႔မား ျပလပရာတြင“တေဆး”က ျပလပအ

သးခႏငေသးသည မညသ႔ပငဆေသာ အမားစမာ မႈတကျခငးျဖင အဆပဓါတမား ထြကေပၚလာၿပး အစားအစာမား ပပသးျခငးျဖင

လကအႏရာယရေစတကပါသည။

36 

ပပသးေသာအစားအစာမားက အလြယတကသျမငႏငေပသည။ ထငရားေစေသာ လကၡဏာရပမားမာ

ညမျခငး၊ အျဖကြကမားေပၚလာျခငးစသျဖင အေရာငေျပာငးလာျခငး

မႈတကျခငး

ပပန႔ထြကလာျခငး၊ အန႔မေကာငးေတာျခငး

အေပၚယမကႏာျပငမားေျပာငးလလာျခငး

အခဥဓါတေပါကလာျခငးကသ႔ေသာအရသာမားေျပာငးလသြားျခငး စသညတ႔ျဖစပါသည။

အခ႕ပပေနေသာ အစားအစာမားအတြငး အစာအဆပသငေစေသာ ဘတတးရးယားပးမား ေပါကပြားေနတကျခငးေၾကာင

စားသးမပါကအႏရာယရေစတကပါသည။၎အစားအစာမားကစားသးျခငး၊ ေရာငးချခငးျပမပါက ျဖစေစတကေသာ ေနာကဆက

တြျပနာမားမာ

အစာအဆပသငျခငးကသ႔ေသာ ေရာဂါအႏရာယမား၀ငေရာကျခငး

ကနးမာေရးႏငမညညြတေသာ အစားအစာကေရာငးချခငးသည ဥပေဒက ခးေဖာကျခငးျဖစသျဖင အျပစမကငးလြတျခငး

မလတဆတေသာအစားအစာမားက ေရာငးခမ၍ သကၡာကဆငးနာမညပကျခငး

၎အစားအစားမားအတြငး၌ အဟာရဓါတမား ခ႕ယြငးေနျခငးတ႔ျဖစသည။

အခန အတငး အတာ တ႔က နညးမန လမးမန

လကနာ ေဆာငရြကပါက အစားအစာ ပပသး ပကဆးျခငး၊

အႏရာယ ရျခငး တ႔မ ကာကြယႏငၿပး လအမား စတခ

ယၾကညစြာစားသးႏငၾကမည ျဖစပါသည။

ပပသးျခငးကျဖစေစတတသည ဘတတးရးယားပးမႊား၊

မႈတကျခငးမားႏင အခဥေပါကျခငးတ႔ျဖစေပၚလာေစမည

အေၾကာငးရငးမားမာ အစားအစာမား၊ ေရေငြ႕ ၊အပခနႏင

ေပါကပြားေစႏငမည အခန အတငး အတာ တ႔ပငျဖစသည။

၎အခကမားက အဆငဆငစနစတကထနးသမးႏငလင

ဘတတးရးယားပးမား ေပါကပြားျခငးႏင ပပသးပကစးျခငး

တ႔က အတကႏငဆး ေလာက ကာကြယႏငမညျဖစသည။

အစားအစာမားက အပထားျခငး၊ သန႔ရငး စငၾကယေစျခငး၊

အပခန၊ ေရေငြ႔ပါ၀ငမႈႏင အစားအစာမားက ထားရသည

ပပသးေစတကေသာအစားအစာအေၾကာငးသမတစရာမား

ပပသးျခငးကတားဆးျခငး

စာမကႏာ (၃၇)

37 

အစားအစာမား ပပသး ပကဆးျခငး၏ အဓက အေရးႀကးဆး လကနာ ထနးသမးၾက

ရမညမာ ထတလပေရာငးခသမားပငျဖစသည။ ကနးမာေရးႏငမညညြတေသာ အစားအစာ

မျဖစေစရနအတြက ကာကြယထနးသမးလကနာရန နညးလမးေပါငး မားစြာရပါသည။

၎တ႔အနကအေရးပါေသာ ထေရာကသညနညးလမးမားမာ

အပေပးျခငး -ကကေအာငခကျပတျခငး၊ စညသြပျခငး၊ ပလငး

သြငး ျခငး၊ အပျပငးျပငးေပး၍ ပးသတျခငး

အပခနကေလာချခငး- အစားအစာမားက ေအးခေအာငထား၍၎၊ ေရခ

ေသတာအတြငး၌ထားရ၍၎ စနစတကသမးဆးျခငး

အေျခာကချခငး- အခ႕ေသာငါး၊ ပဇြနမား၊ အသားမား၊ အသးမားႏင ဟငး

သးဟငးရြကမားကတာရညခရန ေနေျခာကလမးျခငး

ၾကာရညခေဆးမားသးျခငး -ဆားစမျခငး၊ ရာလကာရညစမျခငး စသျဖငေရရညခ

ရနျပလပျခငး

ေလထတ၍ထပပးျခငး -အသားမား၊ငါးမားႏင သးႏမားက ေလထတထားေသာ

ပလကစတစ အတမား အတြငး၌ အလပတ၍

သေလာငျခငး

မးခးရကျခငး -အခ႕ေသာငါးမား၊ အသားမားက မးခးရက ကပကင ၍

ၾကာရညခရန စမျခငး

ဓါတေရာငျခညေပးျခငး -အဆငျမငစကမားျဖင အခ႕ေသာအစားအစာမားက

မႈမား၊ ဘတတးရးယား ပးမား ေသေစရန ဓါတေရာင

ျခညေပးျခငး အစရသျဖင နညးလမးေပါငး မားစြာျဖင

ကာကြယႏငပါသည။

ကာကြယျခငး

စာမကႏာ (၃၈) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

38 

ေန႔စြတပျခငး

ယခအခါအစာအစာမားက

ေနာကဆးသးစြသငသညရကစြမားကပ၍

ေရာငးခ ၾကရၿပျဖစသည။ သတျပရနမာ

ရကစြမားကေျပာငးလျပငဆင၍ ေရာငးခ

ျခငးျပပါကဥပေဒကခးေဖာကျခငးပငျဖစ

သည။ထတပးအစားအေသာကမား သာမ

က စားေသာကဆငမားတြင မမခကျပတ

ေသာ ေန႔စြ၊ ေနာကဆးထား၍ ေရာငးခရ

မည ေန႔စြမား ေရးမတ တပဆင၍

သမးဆညးေရာငးခၾကရမညပငျဖစသည။

အသစအေဟာငးအလြယတကမ

သရႏငေသာ ဆန၊ ဂ၊ ေျပာငး ႏင ပ

အမးမးကလညးရကစြမားတပ၍ထတပး

ေရာငးချခငးသည အေကာငးဆးျဖစ၏။

အစားအစာမားကသေလာငျခငး

အစားအစာမားကခငးကငး

မေရာငးခမႏင မခကျပတမအခန

အတြငး စနစတက သေလာငထားႏင

ရနမာ လြနစြာအေရးႀကးပါသည။ အစား

အစားမား၏ လတဆတမႈ၊ အပခန

အတငးအတာ၊ သေလာငထားရမႈ

အခနမား ေပၚတြငမတည၍ စနစတက

စမခန႔ခြမႈထားရရမညျဖစသည။

ဤအခနးတြငအစားအစာမားက

သန႔ရငးစြာ ႏင အႏရာယ ကငးရငး စြာ

ေရာငးခႏငေစရန အတြက သမးဆး

သေလာငပ အခကမား အေၾကာငး က

ေဖာျပေပးထားပါသည။

သေလာငသမးဆညးရျခငးရညရြယခက

အခ႕ေသာစားေသာကဆငမား

မာ ခကျခငး ၀ယယခကျပတ ေရာငးခ

ၾကသည တငေအာင အခ႕မာ အပ

၀ယယ ထား၍ သေလာငထားၾကရ

ၿမျဖစသည။ ထသ႔သမးဆညးရာတြင

မနကနေသာေနရာ၊ အစားအစာ၏

လတဆတမႈအေျခအေန၊ ဘတတးရး

ယားပးမား မေပါကပြားေစရန အပခန

ထနးသမးထားႏငမႈတ႔မာ လြနစြာအေရး

ႀကး၏။

39 

ထ႔သ႔မနကနစြာ ေဆာငရြက ျခငးျဖင

အစားအစာေၾကာငျဖစေစေသာ ေရာဂါမားကကာကြယႏငျခငး

အစားအစာမား၏ အန႔အရသာႏငအဟာရဓါတမားက ကာကြယထားႏငျခငး

လအပေသာအခနတြင လြယကလငျမနစြာ ယငငခကျပတႏငျခငး

ပပသးပကဆးျခငးကဟန႔တားႏငၿပး အေလအလြငနညးပါးျခငး

၀ယယသးစြမညေငြပမာဏက ခန႔မနးတြကခကႏငျခငး

ဥပေဒက လကနာျခငးျဖင ကနးမာေရးႏင မညညြတေသာ အစာမားက ေရာငးချခငးမ

ေရာငရားႏငျခငးစသျဖင အကးေကးဇးမားရရႏငပါသည။

စာမကႏာ (၃၉)

သေလာငသမးဆညးပအမးမး

အစားအစာမား သေလာငရာတြင အမးအစားေပၚမတည၍ သေလာင

သမးဆညးရမည ေနရာမားက သတမတခြျခားထားႏငရမညျဖစသည။

ကနေျခာကမားသေလာငရနေနရာ -

အေႏးႏငအျမန သးစြ၍ရေသာ စညသြပဗးမား၊ ပလငးမား၊ ၾကကသြန၊ ျငပသးေျခာက၊

လဘကေျခာက၊ ေကာဖမႈန႕ႏငဟငးခတအေမႊးအႀကငမား။

ေရခေသတာႏငအေအးခနးမား -

အျမနသးစြခကျပတေနၾကရသည ပပသးလြယေသာ သား၊ ငါး၊ ဟငးသး ဟငးရြက၊ ႏ႔၊

ၾကကဥစသညမား။

ေရခရကထားေသာစငမားႏငအေအးေပးထားေသာအစားအစာခငးကငးသညမနခမား -

ခကျပတၿပးေရာငးခရာတြင လမားျမငသာေစရန ခငးကငးျပသရသညအစားအစာမား။

ေရခမတေအာကေအးခသြားေစမညေနရာ (Freezers) -

ေရရညထား၍ သးစြ ႏငရန ေအးခသြားေစၿပး သမးဆညး ထားရမညအစားအစာမား။ 

အစားအစားမားအားလးက ပးသတေဆးမား၊ ေဆးေၾကာရနအသးျပသည ဆပျပာမားစသညျဖင

ဓါတေဆးပစၥညးမးစႏင ေ၀းေ၀းထား၍ သေလာငသမးဆညး ထားရနမာလညး

အေရးႀကးပါသည။

စာမကႏာ (၄၀) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

ခကျပတရာတြင

၀တဆငသည

အ၀တအစားမားက

သတသတမတမတ

ထားရ၍

အစဥေလာဖြတ

လလယၾကရမည။

လက၀တလကစားမားႏင

နာရလကပတ

စသညတ႔က

၀တဆငခကျပတျခငး

မျပရပါ။

ဥးထပ၊ေခါငးေဆာငးမား

၀တဆင၍

ဆပငရညပါက

နားေနာကတြင

စစညး

ထးခညးထားၾကရမည။

40 

မတေသာအစားအစာမားက ေနရာခြျခား၍ သမးဆညးသေလာငၾကရမည ျဖစေသာလညး အေရးႀကးလကနာၾကရမည

အေျခခအခကမားမာ

ေစး၀ယေရာကၿပးၿပးျခငးအစားအစာမားက သ႔ေနရာႏငသ အလငအျမန သမးဆညးပါ။

ပပသးလြယေသာအစားအစာမား၊ ေအးခေနေသာအစားအစာမားက ကနေျခာကမားထက ဥးစားေပး၍ အျမနသမးဆညးပါ။

သားငါးမားႏငပပသးလြယေသာ အစားအစာမားက ဘတတးရးယားပးမႊားေပါကပြားလြယသည အႏရာယအယဇအတြငး ၾကာရည

မထားမေစရန သတထားပါ။

မႈတကျခငး၊ ပပေဆြးျခငးမားကငးေစရန သန႔ရငးစငၾကယေသာ လကမား ျဖငသာ သတထား၍ ကငတြယထေတြ႕ပါ။

ကနေျခာက၊ သားငါး၊ ဟငးသးဟငးရြက၊ ႏ႔ထြကပစၥညးမားအစရသျဖင ပစၥညးအမးအလက ေနရာခြျခားသတမတ၍ စနစတကထားရပါ။

မသန႔ရငးညစပတေနေသာ ေနရာမားတြင ထားရမျခငးမေရာငရားပါ။

အစားအစာမားက ေအာကေျခၾကမးျပငေပၚတြငထားရျခငးကေရာငပါ။

အစားအစာမားကတစခါခကျပတရနအတြက ေသးငယေသာ ပမာဏဆ ခြျခားထတပးပါက သန႔ရငး၍ေျခာကေသြ႔ေသာ ဗးခြကမား၊

ပလပစတစမား ျဖင ထတပးရစပတ၍ သမးဆညးၾကရမည ျဖစသည။

အစားအစားမားက တေနရာထတြငအေျမာကအျမားစပသမးဆညးျခငးက ေရာငရား၍ ေလ၀ငေလထြကေကာငးမြနစြာရရရန

စနစတကစစရရ ထားရပါ။

အစားအစာမား သေလာငသညေနရာမာ သန႔ရငးေျခာကေသြ႕ ေနရမညျဖစၿပး အမႈက၊ သစတသစစ၊ စကစတမအစ ေတြ႕ရလငခကျခငး

ဖယရားပါ။

သေလာငထားေသာအစားအစာမား၏အေျခအေနက ပမနစစေဆးျခငး အၿမျပလပပါ။

အစားအစာမားသေလာငရာတြင အသစႏငအေဟာငးသသာေစရန ေရႊ႕ေျပာငးေနရာခထားပါ။

သေလာငထားသညေနရာတြင ပရြတဆပ၊ ပးဟပ၊ ကြကစသျဖင ပးမႊားမား ေတြ႕ရပါက မနေနဂာသ႔မဟတ

ပငရငကခကျခငးအေၾကာငးၾကားပါ။

ပပသးသြားေသာ သ႔မဟတ သးစြရနသတမတရကကနဆးသြားေသာ အစားအစာမားက ေတြ႕ရပါက မနေနဂာက

အေၾကာငးၾကားၿပး ေရာငးခရန မသငေလာသည အစားအစာ မားက ခကျခငးဖယရားပစပါ။

ပးသတေဆးမား၊ေဆးေၾကာရနသးသညဆပျပာမား စသည ဓါတေဆး၀ါးမားက ေနရာသးသန႔ထား၍ သမးဆညးပါ။

အႏရာယကငးစငစြာ သေလာငႏငရနလကနာရမညအေျခခအခကမား

စာမကႏာ (၄၁)

41 

42 

ေရခေသတာအတြငးထားရသမးဆညးရမညအစားအစာမား

ဘတတးရးယားပးမား ဆတးေပါကပြားျခငး၊ အစာအဆပျဖစျခငးမား ကငးေ၀းေစရန ပပသးပကစးလြယေသာ အစား

အစာမားကေရခေသတာအပခန ( 0´C မ 5´C အထ) အတြငး၌ ထားရ သမးဆညး ၾကရမည ျဖစသည။

ေရခေသတာအတြငးထားရသမးဆညးရမညအစားအစာမားမာ-

သားစမးငါးစမးမား၊ ၾကကသားဘသား စသျဖင အသားမးစ

ခကျပတၿပးေသာ အသားမားႏငပငလယစာအမးမး

တရစာၦနမားမ ထတလပေသာေသြးခ၊ ငပ၊ ငပရညစသညမား

ဖြငထားေသာစညသြပဗးမားမအစားအစာမား

(စညသြပဗးမားကဖြငၿပးလငသန႔ရငးေသာဗးခြကမားအတြငးေျပာငးထညၿပးမသမးဆညးပါ)

ဒနခဥ၊ ဒနခ၊ ခစ၊ ႏြားႏ႔အစရသျဖင ႏ႔ထြကပစၥညးအမးမး

ေရခေသတာအတြငးထားရရနညြနျပထားသညမညသညအစားအစာမဆ(ဥပမာ - ေဆာစပလငးအမးမး၊ အခဥရညအမးမး)

ျပငဆငေဆးေၾကာၿပးေသာ ဆလပအမးမးစသညျဖငျဖစသည။

ၾကကဥမားက ေရခေသတာအတြငးထားရျခငးသည အေကာငးဆး ျဖစပါသည။ ထ႔ျပင ဟငးသးဟငးရြကမား၊

အသးအႏမားကလညး သငေတာသလ ေရခေသတာအတြငး သမးဆညးသငပါသည။ သ႔ေသာသားငါးမားႏင ေရာေႏာမထား

မေစရန သတျပသငသည။

အေဟာငးအသစေရႊ႕ေျပာငးေနရာထားရျခငး

သေလာငထားရသညအစားအစာမားက သမးဆညးရာတြင၎၊ ထတယသးစြရာတြင ၎၊

အသစအေဟာငးခြျခားသရရန အေရးႀကးပါသည။ ထ႔ေၾကာင အမးအစားတေသာ

အစားအစာမားက အတတကြထားရသမးဆညးရာတြင အသစအေဟာငးေရ႕ေနာကစစဥ၍

ထားၾကရမညျဖစသည။ အစားအစာမားက သမးဆညးရာတြင၎၊ ခကျပတေရာငးခရာတြင၎၊

အျမနေရာငးခသးစြရမည အစားအစာမားက ေရ႕တြငထားရ၍ အသစ၀ငေသာ အစားအစာမား၊

အသစခကျပတ ထားေသာ အစားအစာမားက ေနာကတြငထားရကာ ခြျခားထား

ရရမညျဖစသည။ ေရ႕တြငထားရေသာ အစားအစာမားကဥးစြာယငင သးစြျခငးျဖင အေဟာငး

အသစ စနစတကစစဥေရာငးခႏငမညျဖစသည။ အစားအစာမား၏ လတဆတမႈအေျခအေန၊

သးစြရမညရကစြစသညတ႔ကလညး မသးစြမ အစဥစစေဆးမႈျပလပေနရမညျဖစသည။

စာမကႏာ (၄၂) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

ျဖစႏငလငသားစမးငါးစမးမားက ႏ႔ထြကပစၥညးမား၊

ခကျပတၿပး အစားအစာမားႏင ေရခေသတာ သးသန႔စ ခြျခား

ထားျခငးသည အေကာငးဆး ျဖစပါသည။ အေထြေထြ

သး ေရခေသတာမားအတြငး ေရာေႏာထားရရမညဆပါက

သားစမးငါးစမး မားက ေရခေသတာ၏ ေအာကဆးအဆငတြင

ထားရသငပါသည။ သ႔မသာ သားငါးမားမ ကဆငးသည

အရညမား၊ေသြးမားအျခားအစားအစာမားေပၚသ႔ကဆငး၍ေရာဂါ

ပးမႊားကးစကျခငးမ ေရာငရားႏငမညျဖစသည။ ေရခေသတာအ

တြငး အစားအစာမားက အထပထပစပ၍ ထားရျခငးမ ေရာငရား

၍စစရရစနစတကထားရျခငးျဖင ေလေအးျဖတသနးမႈ

ေကာငးမြန ညမစြာ ရသညအျပင အလြယတက

ထတယသးစြႏငမညျဖစသည။ ေရခေသတာတခါး

မားက မလအပဘအခနအၾကာႀကး ဖြငထားျခငးမး

က ေရာငရားျခငးျဖင ေရခေသတာအတြငးအပခန ျမင

တကလာမႈကထနးသမးႏငမညျဖစသည။ ေရခေသတာ

အတြငး အပခန ျမငတကသြား သညႏငအမ အထရ

အစားအစာမား တြင ဘက တး ရး ယား ပး မား

ဆတး ေပါကပြားလာမညျဖစသည။

ေရခေသတာအတြငး စနစတကသေလာငျခငး

43 

ဘကတးရးယားပးမားမာ (-18´C) ေအာကေအးေသာ အေအး

ခနးမားအတြငး၌ ေပါကပြားမႈကရပတန႔သြားေစေသာလညး ေသဆးသြားျခငးမရပါ။

ထအစားအစာမားေရခေပာေစ၍အႏရာယဇအပခနအတြငး ျပနလညထားရပါက

ျပန၍ေပါကပြားရငသနၾကဥးမညျဖစသည။ ေအးခထားေသာ အစားအစာမားက

အရညေပာ ေစၿပးမ တဖန ျပန၍ ေအးခေစကာ မ သမး ဆညး ရပါ။

အဘယေၾကာငဆေသာအရညေဖာစဥအခနအတငးအတာအတြငး ေပါကပြားလာ

ေသာ ပးမားသည ေနာကတႀကမအရညေဖာေသာအခါ ပ၍ပ၍ပြားမားလာၾကကာ

လကဒကၡေပးႏငေသာေၾကာငပင ျဖစသည။

အစားအစာမားက ေအးခေစ၍ သမးဆညး ရာတြင လညး

သားစမးငါးစမး မားက ေအာကဆးအဆငတြင ထားရၾကရမညျဖစသည။ ထ႔ျပင

အစားအစာမားက ပလပစတစျဖင လၿခစြာရစပတထတပးၿပးမ ေအးခေစရမည။

မမေအးခေသာေန႔စြ ကလညး ေသခာစြာ ေရးမတတပဆငထားရမညျဖစသည။

ေရခမတေအာကေအးခထားျခငးအတြကလကနာရန

စာမကႏာ (၄၃)

သားစမးငါးစမး မားက ေရခေသတာ၏

ေအာကဆးအဆငတြင

ထားရသငပါသည။

ကနေျခာကႏငတျခားပစၥညးမားက သေလာငျခငး

ကနေျခာကမားသေလာငရာတြင သန႔ရငး၍ေျခာကေသြ႕ေသာ၊ ေအးေသာ၊ ေလ၀ငေလထြကေကာငးေသာေနရာတြင ထားရ

သေလာငၾကရမည။ ေလ၀ငေလထြက ေကာငးေစရနႏင လြယကစြာစစေဆးနငရန စစရရထားၾကရမညျဖစသည။ ပရြတဆတ၊

ပးဟတ၊ ကြကတ႔၀ငေရာကစားေသာကႏငျခငးမရေစရန အစားအစာမားက ေသခာစြာထပပးဖနးဖ ထားၾကရမည။ ကနေျခာကမား၊

သဗးမားႏငပလငးသြပအစားအစာမားမာ ေရရညခ အစားအစာမား ျဖစသျဖင ယငငသးစြရာတြင အေဟာငး

အသစ ေရာေႏာမသြားေစရန ေရ႕ေနာကစစဥ၍ ေနရာခထားႏငရမညျဖစသည။ အသစ၀ငလာေသာပစၥညးမားက ေနာကတြငထား၍

အေဟာငးမားက အရငသးစြႏငရန ေရ႕သ႔ပ႔ထားျခငးျဖင အစဥအၿမစစေဆးေနရမည။

အျမစရေသာဟငးသးဟငးရြကမား (ဥပမာ- အာလး၊ ၾကကသြနဥ) တ႔က ေအး၍ ေမာငေသာေနရာတြငထားျခငး

သည အေကာငးဆးျဖစသည။ အထးသျဖင ေျမႀကးအမႈနမားက အျခားေသာအစားအစာမားထသ႔ ၀ငေရာကမသြားေစရန ဂရျပပါ။

စာမကႏာ (၄၄) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

သေကာငးစရာမား

အရညအေသြးျပညမေသာ အစားအေသာကမားကသာ မနကနေသာ အပခန အတြငးထားရ

သေလာငျခငးျဖင ၾကာရညခ၍ ကနးမာေရးႏငညညြတမည။

ပပသးေစသညပးမႊားဘကတးရးယားမား၊ မႈတကျခငး၊ အခဥေပါကျခငးတ႔ေၾကာင အစားအစာမား

ပပသးပကဆးေစမည။

သတမမဘကငတြယျခငးမား၊ မနကနေသာေနရာတြငမသမးဆညးျခငးမား၊ ပးဟတ၊ ပရြကဆတ၊

ကြကမား၏ေရာဂါပးမားေၾကာင ပပသးပကဆး၍ ေရာဂါ၀ငေရာကေစႏငမည။

အစားအစာ အေဟာငးအသစမား က ေရ႕ေနာက ေနရာခစရငျခငးျဖင သကတမး မကနမ

ခကျပတ ေရာငးခႏငမည၊ အႏရာယကငးေ၀းေစႏငမည။

ပပသးလြယေသာ အစားအစာမားက သေလာင သမးဆညးရာတြင ေန႔စြတပ၍ သေလာင

သမးဆညးပါ။

ေစး၀ယၿပးေရာကရလာေသာအစားအစာမား လတဆကမႈအေျခအေန၊ အပခနႏငေန႔စြ က

အၿမစစေဆးပါ။

ေစး၀ယၿပး ေရာကရလာေသာ အစားအစာမားက အခနးအပခနအတြငး ၾကာရည မထားမေစရန

အလငအျမနသမးဆညးပါ။

44 

ေရာဂါျဖစပြားေစသည ဘကတးရးယားပးအမားစက သယေဆာငသမာ လမားပငျဖစသည။

ထ႔ေၾကာငစားေသာကကနလပငနးတြင ပါ၀ငလပကငေနသမား အားလး အဆငရရ တကယေရ

သန႔ရငးမႈ ကနးမာေရးစႏႈနးမား ႏင အေလအထမားက လကနာကငသးျခငးျဖင

အစားအစာမ ျဖစပြားသကေရာကေစ ေသာ ေရာဂါမားက တားဆးႏငမညျဖစသည။

အပငး (၄)

တကယေရသန႔ရငးမႈကနးမာေရးစႏႈနး

လက၀တလကစားမား

လကစြပ၊ နားကပ၊

ဆြႀကးႏငလကပါတနာရအပါအ

၀င လက၀တလကစား မားက

အစားအစာ မား ခကျပတ ကင 

တြယ ေရာငးခ ရာတြင မ၀တ

ဆငသငပါ။ ၎တ႔အတြငး

ကပရေနေသာ ပးမႊားမားမာ

အစား အ စာ မား ေပၚ သ႔ က

ေရာက ေစ တက ေသာေၾကာင

ျဖစသည။

သငေတာေသာအ၀တအစား

အျပငတြငသြားလာ၀တဆင

ထားေသာ အ၀တအစားမားျဖင အစားအစာ

ခကျပတ ေရာငးခေသာ ေနရာသ႔ မ၀င

သငေပ။ ထအ၀တအစားမားေပၚတြင

ကပတြယ လာေသာ ေရာဂါပးမား အစား

အစာေပၚသ႔ ကေရာက ေစႏငေသာေၾကာင

အစားအစာမားႏင ေ၀းရာတြင လလယၾက

ရမညျဖစသည။ ခကျပတေရာငးခရာတြင

၀တဆငရနအတြက သးသန႔၀တစမား

ထားရႏငရမည။ ထ႔သးသန႔၀တစမားက

လလယ၀တဆငၿပးမသာ အစားအေသာက

ခနးထသ႔ ၀င၍ ခကျပတ ေရာငးခရ

မည ျဖစသည။ ထ၀တစမားကလညး

အစဥေလာဖြပသန႔စင၍ လလယၾကရမည

သာျဖစသည။

45 

ဥးစြာယၾကညမႈရေစျခငး

သန႔ရငးေသသပစြာျဖငစတငလပကင

ေစျခငးသည ေကာငးေသာအေလအထ

တစခ ပင ျဖစသည။ ထ႔သ႔ လပကငျခငး

ျဖင ပထဥးစြာ ၀ယယ စားသး သမား ၏

အထငႀကး ေလးစားမႈကရရ ေစ ၿပး

မမအစားအစာမားကလညး အႏရာယ

ကငးေ၀း ေစႏငမည။ ေန႔စဥေရမနမန

ခးေသာအေလအကငကျပလပပါ။ သ႔မ

သာခႏၶာကယမထြကေသာ ေခြးမား

ေၾကာင ကယန႔ဆးျခငးမ ဆပင အေမႊး

မားႏငအေရးျပားေပၚတြငကပတြယ ေန

ေသာ ေရာဂါပးမႊားမားကငးစငေစႏင

မညျဖစသည။သတျပရနမာ ေပါငဒါမႈန႔၊

ေရေမႊး၊ မတကပမား အလြနအကြ သးစြ

၍ အစားအစာမားက ကငတြယ ပါက

ကးစက၍ ေဘးထြကအႏရာယမားျဖစေစ

တတပါသည။

စာမကႏာ (၄၅)

သးသန႔၀တစမားအတြကလအပေသာအခကမားမာ

46 

အလပႏငသငေတာေသာ၀တစျဖစရမည။

သန႔ရငးသပရပေသာ၀တစျဖစရမည။

ညစပတေသာအရာမားထေတြ႕ပါက သသာျမငသာေစရနအျဖေရာငသ႔မဟတ ေပာေသာ

အေရာငမားျဖငသာ ခပထားေသာ၀တစျဖစရမည။

အလြယတကေလာဖြပႏငေသာ အမးအစားျဖစရမည။

မမခကျပတေရာငးခထတလပမႈေပၚမတည၍အ၀တအစားအမးမး

က ခြျခား၀တဆငႏငပါသည။

အေပၚရအက ႌအရည၊ အကႌလကရည၊ ေဘာငးဘ၊ ခါးပတေသာအ၀တရည (aprons)

လညပငးအစ���(ေခြ းမားကျခငးကထနးရန) ဥးထပ၊ ဆပငအစ���

ေခာမလရနစမထားသည ရးဖနပမား (Safety Shoes)

လကအတမား - အစရသည၀တစမားက သငေတာသလ၀တဆငလပကင

ၾကရမညျဖစသည။

ဥးထပႏင ဆပငအစ���မား ၀တဆငရာတြင ဆပင အေမႊးမား အားလး ဖးအပ

ကာကြယထားမေစရန သတျပရမည။ ဆပငရညပါက ေခါကသမး၍စ���ေႏာင ဖးအပ

ထားႏငရမည။ ဆပငဖါးယားျဖင ခကျပတေရာငးချခငးျဖင ပးမႊားမား ကေရာကျခငးအျပင

ဆပငေမႊးမားလညး အစားအစာအတြငး၀ငေရာက သြားေစတကပါသည။ အစားအစာ

ခကျပတ ေရာငးခသညေနရာတြင ဆပငဖးျခငး၊ ကငတြယပြတသပျခငး

မားက ေရာငရားၾကရမည။ ခကျပတေရာငးခရာတြင ၀တဆငသည သးသန႔၀တစမားက

အျပငထြကရာတြင ၀တဆငမသြားျခငးျဖင ကးဆကပးမႊားမားက ဟန႔တားေစႏငမညျဖစသည။

စာမကႏာ (၄၆) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

သင၏လကျဖင အစားအစာမားက တကရကမထေတြ႕

သညတင ဇြနး၊ ေယာငးမ၊ ဓါးႏငမကႏာျပငမားက ကငတြယမ၍

ပးမားကးဆက တတျခငးေၾကာင သင၏လကက အစဥ

အၿမ ေဆးေၾကာ သန႔စငထားရမညမာ အေရး ႀကးလသည။

ေန႔စဥသင၏လကက အခနမနေဆးေၾကာျခငး အျပင

လပငနးခြင၌ အၿမလလေဆးေၾကာသန႔စငေပးျခငးျဖင ပးမား

ကးဆကျခငးမကာကြယေပးႏငမည။

လကသန႔စငကနးမာေရး

အလပမစခငႏငသားငါးစသညပပလြယ ေဆြးလြယေသာအစားအစာမားက မထကငမ လကက စငၾကယစြာေဆးေၾကာရမည။

သားစမး၊ငါးစမးမားကထကငမ၍ခကျပတၿပးအစားအစာမားကမကငတြယခငလကကေသခာစြာေဆးေၾကာၿပးမ ကငတြယပါ။

အစဥအၿမျပလပၿပးတငး လကကေဆးေၾကာၾကရမညမာ-

သားစမးငါးစမးမားက ကငတြယၿပးတငး

အမသာမျပနလာသညအခနတငး

ၾကကဥဘဥမား၊ အခြမားကကငတြယၿပးတငး

လကျဖငအပ၍ ႏာေခ၊ ေခာငးဆးျပမတငး

ဆပငႏငမကႏာကပြတသပကငတြယၿပးတငး

ေဆးေၾကာသညဆပျပာမား၊ ဓါတပစၥညးမားက ကငတြယၿပးတငး

အမႈက၊ အမႈကေတာငး၊ အမႈကျခငးမားက ကငတြယၿပးတငး

စားေသာကၿပးတငး သ႔မဟတ ေဆးလပ၊ ေဆးတမား ေသာကသးျပးတငး

လကကစငၾကယစြာေဆးေၾကာရမည ျဖစသည။

အစားအစားမားက လကျဖငေကာယ၍ ျမညးစမးျခငးမား၊ လကက လကျခငးမားကေရာငရားရမည။

ထ႔ျပင အစားအစာခကျပတေရာငးခသမား အားလး လကသညးဆးေဆး မဆးသငပါ။ လကသညးဆးေဆးအဖတမား

အစာအစာအတြငးသ႔ ကြာကျခငးျဖင အႏရာယရေစႏငပါသည။

စာမကႏာ (၄၇)

47 

ေနထငမေကာငးျဖစပါက သင၏အလပတြင သ႔မဟတ မနေနဂာက

ခကျခငးအေၾကာငးၾကား ခြငတင ၾကရမည။

ေနထငမေကာငးျဖစပါက အစားအစာမား ခကျပတေရာငးချခငးက မလပေဆာင

သငေပ။ မမဆမ ေရာဂါပးမား အစားအစာမား အတြငး ၀ငေရာကႏငပါသည။

အစားအေသာကဆငရာလအပေသာစညးမဥးစညးကမးမားအရ ေနထငမေကာငး ျဖစခ

လင မျဖစမေန အေၾကာငးၾကားျခငးျဖင အလပရငမ ေဆာငရြက သငသညမားက

စမႏငမည။

လအပပါက ေဆးရ၊ ေဆးခနးသ႔သြားေရာက ကသရမည။

အစားအစားမားျပနလညခကျပတ၊ ကငတြယေရာငးခႏငမႈရမရ၊ ဆရာ၀န၏စစေဆးမႈမား

လအပပါက ျပမေဆာငရြကသငသည။

ထခကဒဏရာႏငအနာစမးမား

ေနထငမေကာငးျဖစေၾကာငးသတငးပ ႔ ျခငး

ထခကဒဏရာမား၊ပြနးပျခစရာမား ႏင အနာစမး၊ အနာအဖမားအားလးကေရစခေသာ

ပလာစတာမားျဖငကပ၍ ဖနးအပထားျခငးျဖင ေရာဂါပးမႊားမား အစားအစာအတြငး

၀ငေရာကျခငးမ ကာကြယႏငမညျဖစသည။ အေရာငေတာကပေသာ ေရစခပလာစတာမားက

သးျခငးျဖငကြာကပါက အလြယတကျမငေတြ႕ႏငမည။ အကယ၍ပလာစတာမား အစားအစာ

အတြငးသ႔ ကမပါက အလပရငက ခကျခငးအေၾကာငးၾကားသငပါသည။

အကယ၍ႀကးမားေသာ ထခကဒဏရာမား၊ ျပညတညေနေသာ အနာစမးမား

ရပါက မမအလပမ၀ငခင အလပရငအား အေၾကာငး ၾကားရမည ျဖစသည။ ျပညတည၍

အစာအဆပသငေစေသာ ဘကတးရးယားပးမားက အဓက သယေဆာင ေစသညမာ လ

ပငျဖစေၾကာငးမေမသငေပ။

စာမကႏာ (၄၈) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

48 

ေအာကပါေရာဂါလကၡဏာမားျဖစေပၚပါက အလပရငထေၾကာငးၾကားပါ။

၀မးေလာ၀မးပကျခငး

ပ႕အနျခငး၊ မအမသာျဖစျခငး

အစာလကမခဘ ပ႕တကေနျခငး

မကစနာ၊ နားျပညယ၊ ႏာေစးေခာငးဆးလြနးျခငး

ျပညလကေနေသာအနာမားျဖစေပၚျခငးႏငအေရျပားေပၚတြင ျဖစတကေသာ ေရာဂါအမးမးစသညတ႔ျဖစသည။

အစားအစာႏငပတသကေသာ ေရာဂါတမးမး သင၏မသားစတြင ျဖစေပၚခစား ေနၾကရပါကလညး မမ

အလပရငထ အေၾကာငးၾကားသငပါသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ သငကယတငေရာဂါ မခစားရ သညတင ေရာဂါ ပးမား သငထ

တြင ကပပါကးဆက၍ အစားအစာမားအေပၚ သကေရာကေစႏငေသာေေၾကာငျဖစပါသည။

အကယ၍ သငခရးသြားစဥအတြငး အထကပါေရာဂါတမးမး ျဖစေပၚခစားခမပါက အလပျပနမ၀ငခင

သငအလပရငအား အေၾကာငးၾကားအသေပးပါ။ ဆရာ၀နထျပ၍ ကသျခငးျပလင သငသညအစားအစာမား

ခကျပတေရာငးခေနသ ျဖစေၾကာငး အသေပး၍ စစေဆးမႈမားျပလပၿပး စတခမႈရမ လပငနးခြငသ႔၀ငပါ။

စာမကႏာ (၄၉)

49 

ကနးမာေရးႏငမညညြတေသာအေလအကငဆးမား

ကနးမာေရးႏင မညညြတေသာ အကငဆးမားေၾကာင အစာအဆပသငႏငသည ဘကတးရးယားပးမႊားမား

ပ႕ႏ႕ေပါကပြားကာ လကအႏရာယျဖစေစႏငသည။ တခ႕ေသာအေလအကငဆးမားက ေဖာျပခၿပးျဖစေသာလညး အျဖစအမားဆး

အကငဆးမားက ေအာကတြငေဖာျပ၍ မျပလပမေစရန ေရာငရားႏငရမညျဖစသည။

ႏာေခါငးႏငပါးစပမားကကငတြယျခငး သ႔မဟတ အကႌလကျဖငသတျခငး

အစားအစာအေပၚသ႔ ေခာငးဆးျခငး၊ ႏာေချခငး

တေတြးတျပစျပစေထြးျခငး

အစားအစားမားက လကျဖငေကာ၍ ျမညးစမးျခငး သ႔မဟတ ဇြနးျဖငယ၍ မေဆးေၾကာပ ထပခါထပခါျမညးစမးျခငး

ဖနခြကမား၊ ဇြနးမားေတာကေျပာငေစရန အာေငြ႕ေပးျခငး၊ တေတြးစြတျခငးျဖင ပြတတကေတာကေျပာငေစျခငး

လကအရငမေဆးပ အစားအစားမားက ကငတြယအသးျပျခငး

အမသာတကၿပးႏင အမႈကပးမားက ကငတြယၿပး လကေဆးရနေမေလာျခငး

အစားအစာမားခကျပတရာ၊ ထားရရာအခနးအတြငး ေဆးလပေသာကျခငး၊ ကြမးစားျခငး၊ အစားစားျခငး

မားက ေရာငရားၾကရမညျဖစသည။

စာမကႏာ (၅၀) အခနး(က) အစာအဟာရ ထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမးေကာငးမား

သေကာငးစရာမား

အစားအစာမားခကျပတေရာငးခရာတြငတကယေရသန႔ရငးစငၾကယမႈရပါေစ။

လပငနးခြငအတြငး သင၏လကကမၾကာခဏေဆးေၾကာသန႔စငပါ။

အစားအစာမားခကျပတ၊ ထားရ၊ ေရာငးခရာသ႔၀ငေရာကလင သးသန႔၀တစက လလယၿပးမ

၀ငေရာကပါ။

ဆပငအေမႊးမားက အၿမဖးအပထားပါ။

ေနထငမေကာငးျဖစျခငး၊ အစားအစာတြင ကးစကတကေသာ ေရာဂါတစခခ ရရခစားျခငးျဖစပါက

အလပရငထခကျခငးအေၾကာငးၾကားပါ။

50 

မညသညစားေသာကဆငမဆ သန႔ရငးစငၾကယ၍ အစားအစားမားမာ ကနးမာေရးႏငညညြတၿပး အန႔အရသာ၊

အဟာရျပညစျခငးရမသာ စားသးသမား ႏစသကႏငမညျဖစသည။ သန႔ရငးေသသပစြာျပငဆငထားရျခငးျဖင

တငတယ ဂဏရေစၿပး အစားအစာမားအေပၚတြငလညး အႏရာယကေရာကမႈ နညးပါးေစမညျဖစသည။ သ႔ေသာ

သန႔ရငးလပေနရသကသကျဖင အစားအစာမားမာ လး၀အႏရာယကငးရငးႏင သညဟ တထစခ မမတယ သငရန

သတထားရမညျဖစသည။

ေဆးေၾကာျခငးျဖင ကပညေနေသာ အညစအေၾကးမား၊ ညစညမးျခငး မားက ဖယရားပစႏငပါသည။ ေဆးေၾကာရာတြင လကျဖင၎

အသးျပ ေဆးေၾကာႏငပါသည။ သတျခငး၊ ပြတတကျခငး၊ ျခစထတျခငး၊ ဘရပရျဖင တကေဆးျခငး၊ သမးလသန႔စငျခငးအစရသျဖင

နညးမးစလငစြာ သန႔စင ေဆးေၾကာ ၾကရပါမညျဖစသည။ စနစတက ေဆးေၾကာ သန႔စငျခငးျဖင အစားအစာမား သာမက

လပငနးခြင ေနရာပါ အႏရာယကငးေ၀းေစႏငမညျဖစသည။

ေဆးေၾကာသန႔ရငးရျခငး၏ရညရြယခကမားမာ -

အႏဇ၀ပးမႊားမားညစညမးေပါကပြားေစမႈႏင ကာကြယရန

အစားအစာ အစအနမားက ဖယရားျခငးျဖင ဘကတးရးယားပးမား ဆတး ေပါကပြားျခငးမေရာငရားရန

အစားအစာ မားက ညစညမးျခငးမားမ ဖယရားထားႏငေစရန

ပရြတဆတ၊ ပးဟတ၊ ကြကတ႔အလြယတက၀ငေရာကမလာေစရန

အဆမား၊ အမႈကမားေၾကာင ေျခေခာျခငးကသ႔ မေတာတဆျဖစမႈမား ကငးေ၀းေစရန

စားသးသမားအတြက ႏစလဖြယျမငကြငးျဖစေနေစရန

ဥပေဒအရျဖစေစ၊ လအပခကအရျဖစေစ၊ အစားအစာမားက အႏရာယကငးေ၀းေစၿပး ကနးမာေရးႏင ညညြတေစရန

တ႔ျဖစသည။

အခနး (ခ)

ေဆးေၾကာျခငးႏငပးသတျခငး

ေဆးေၾကာသန႔စငရျခငး၏ရညရြယခက

စာမကႏာ (၅၁)

51 

52 

မမအသးျပေသာ ပစၥညးမားအေပၚမတည၍ ပးသတေပးရမညအရာမားက ခြျခား သရႏငရမည။ သားစမးငါးစမးမား တငသည

မကႏာျပငမား၊ လကျဖငမၾကာခဏ ကငတြယ ထေတြ႕မေသာအရာမား၊ ဘတတးရးယားမား တြယကပေပါကပြားႏငမညေနရာ

မားက အစဥပးသတေဆးေၾကာေနၾကမညျဖစသည။

အစားအစာမားႏငထေတြ႔ေသာမကႏာျပငမား၊ စငနတနးမား၊ အစားအစာျပငဆငေသာစားပြမား၊အသားလးစက၊ ေရာေမႊစက၊

အသားႀကတစကအစရသည စကပစၥညးမားႏင ဓါး၊ ဇြနး၊ ေယာငးမ၊ ညပအစရသညမား၊ ဗးမား၊ ခြကမား၊

လကျဖငအမားဆးထေတြ႕မေသာမကႏာျပငမား၊ တခါးလကကငမား၊ ေရခေသတာအဖြငအပတလကကငမား၊ အဆြလက

ကငမား၊ ေရဘဘငေခါငးမား၊ ေရခြကမား၊ မးခလတမား

ဘကတးရးယားပးမားကးဆကပ႕ပြားေစႏငသညအရာ၀တမား၊ အ၀တအစားႏငၾကမးတက၀တမား၊ အမႈကပးႏင၎၏

အဖးမား စသညျဖငျဖစပါသည။

ဂးခြတေဆး

ပးသတေပးရမညအရာမား

ပးသတေဆးေၾကာျခငး

ပးသတေဆးေၾကာေပးျခငးျဖငဘကတးရးယားပးမားက

ေလာနညးသြားေစႏငမညျဖစသည။ပးသတေဆးေၾကာျခငး

မားမာ

82’Cႏငအထကအလြနပေသာေရေႏြးျဖငေဆးေၾကာျခငး

ေရေႏြးေငြ႕ေပး၍ ေဆးေၾကာျခငး

စနစတကေဖၚစပထားေသာ ဓါတ ပးသတေဆးရညမား

သးစြျခငးတ႕ျဖစသည။

ထသ႕ပးသတေဆးရညမားကျဖနးပကေဆးေၾကာျခငးျဖငေရာဂါ

ျဖစေစတတေသာဘကတးရးယားအေတာမားမားက ေသဆး

သြား ေစႏငပါသည။ ထဓါတ ပးသတေဆးရညမား သးစြရာတြင၊

သးစြသငသညေနရာ၊သးစြႏငပအဆငဆငတ႕ကေသခာစြာေလ

လာဖတရႈၿပးမ သးစြပါ။

ေရ၊ ေရေႏြးျဖငေရာစပ

၍ အသးျပႏငေသာ စနစတ

က ေဖာစပ ထားသည ဂး

ခြတေဆး မားျဖင ကပတြယ

ေနသညအဆမား၊အညစ

အေၾကးမားက ဖယရား ပစ

ႏငပါသည။

စာမကႏာ (၅၂) အခနး (ခ) ေဆးေၾကာျခငးႏငပးသတျခငး

ပးသတေပးရမညအခန

စာမကႏာ (၅၃)

အစာအဆပသငသည ဘကတးရးယားပးမား အလြယတက ပ႕ပြားေစႏငသည ေနရာမားျဖစေသာ စငးနတးမား၊

စားပြခမားက လပကငေဆာငရြကေနဆမာပင မၾကာခဏ ပးသတ သန႔စငေဆးေၾကာေပးေနရမညျဖစသည။ေယဘယအားျဖင

‘သငစတတငးကေဆးေၾကာပါ’ ဟ ေျပာရမညပငျဖစသည။ ပစၥညးမားကအသးျပၿပးတငး အလငအျမနေဆးေၾကာ

သန႔စငတတေသာ အကငက ျပလပပါ။ ဥပမာအားျဖင သားစမးငါးစမးမားက ခတထစျဖတေတာကၿပးတငး

စငးနတးႏငစားပြမကႏာျပငမားက ပးသတသန႔စငေဆးေၾကာပစရမည။ သငစတတငးက ေဆးေၾကာျခငး အတြက

သငတြငတာ၀နရပါသည။

အခ႕ေသာအရာမားကမ မၾကာခဏႀကမဖနမားစြာ ေဆးေၾကာသန႔စငေနရနမလအပဘ တစေန႔လငတစႀကမ (ဥပမာ

ၾကမးျပငႏငအမႈကပးမား)၊ တစပါတလငတစႀကမ (ဥပမာ - ေရခေသတာႏင ခမား၏ေအာကေျခမား)၊ တစလလငတစႀကမ

(ဥပမာ - အခနးတစခလးကေစစပေသခာစြာ ပးသတေဆးေၾကာျခငးမား) စသညျဖင သန႔စငေဆးေၾကာ ၾကရမညျဖစသည။

ထ႔သ႔သန႔ရငးေဆးေၾကာရနအတြကအလပရငသ႔မဟတမနေနဂာမားမစနစတကအခနဇယားေရးဆြသတမတ၍ ျပဌာနးထားရမည

ျဖစသည။ မညသညအခန၊ မညသည ပစၥညးမားက မညသညဓါတေဆး၀ါး၊ပးသတေဆး၊ဆပျပာမားျဖင ေဆးေၾကာသန႔ၾကရမညက

သန႔ရငးေရးအခနဇယားအျဖစေရးဆြျပဌာနးထားႏငရမညျဖစသည။ သန႔ရငးေရးအခနဇယားအတြငး ေဖာျပသငသညမားမာ

ေဆးေၾကာသန႔စငရမညပစၥညးမား၊ မကႏာျပငမား

မၾကာခဏေဆးေၾကာေပးရနလအပသညေနရာမား

ပးသတေဆး၊ ဆပျပာမားသးစြႏငရန နညးလမးမား၊ သန႔ရငးေရး ျပလပစဥ ၀တဆင ရမည ၀တစမား၊

လကနာသတျပရမညအခကမား

သန႔ရငးေရးျပလပရာတြင တာ၀နယရမညသ၏အမည စသညျဖင အျပညအစ ထညသြငးေရးဆြထားသငသည။

53 

လပငနးခြငသးမကႏာျပငမားကေဆးေၾကာသန႔စငရာတြင

အစားအစာမားက ညစပတေပေရေနျခငးမားမ ကာကြယ ႏငရန

တငရေနေသာအညစအေၾကးမားကဖယရားရန

ေရေႏြးပ၊ သတမတထားေသာပးေသေစမညေဆးမား ကသး၍ မကႏာျပင မားက အ၀တျဖင ပြတတက ေဆးေၾကာရန

ေရေႏြးပပ၊သန႔စငေသာအ၀တမာျဖငထပမပြတတကသန႔ စငရန

စနစတကေဖာစပထားေသာ ပးသတေဆးမားသး၍ အညြနးအတငးလကနာ သးစြရန

သန႔ရငးေသာေရျဖငအၿပးသတေဆးေၾကာရန

ေလျဖငေျခာကေသြ႔ေစျခငး သ႔မဟတ တစခါသးစကမားျဖင ပြတတကေျခာက ေသြ႕ေပးရန လအပပါသည။

သန႔ရငးေဆးေၾကာျခငးအဆငဆငႏငပးသတျခငး

ေဆးေၾကာသန႔စငျခငးပစမား

ေဆးေၾကာသန႔ရငးေရးျပလပရာတြင အဓကအားျဖင အဆင (၆) ဆငရပါသည။ ပးသတေဆးမားအသးျပပါက

အဆင (၂) နင (၄) မာ ပးတြအသးျပႏငပါသည။

(၁)ႀကတငသန႔ရငးမႈျပလပျခငး - ေဆးေၾကာမႈျပလပမညအရာ၀တေပၚတြင ကပေနသညမားကဖယရားပါ။ ဥပမာ -

ပနးကနျပားေပၚတြင ကပေနေသာ စားကြငးစားကနမား၊ စစနတးတြငကပေနေသာ အဖတမားက ပြတတက ဖယရားျခငး၊

အးခြကမားက ေရစမထားျခငး။

(၂)အဓကေဆးေၾကာျခငး - ေရေႏြး၊ ဆပျပာတ႔ျဖင ေျပာငစငေအာင ပြတတက ေဆးေၾကာပါ။

(၃)ေရေကာငးျဖငထပမေဆးေၾကာျခငး-ဆပျပာအျမပမားေျပာငစငသြားေစရန ေရေႏြးေႏြးျဖင ထပမေဆးေၾကာပါ။

(၄)ပးသတျခငး- လက အႏရာယမရေစရန ေဖာစပထားသည ပးသတေဆးရညျဖင သတမတခနအတငး ေဆးေၾကာေပးပါ။

(၅)ေနာကဆးေဆးေၾကာျခငး - သန႔ရငး၍ပေသာေရျဖငေနာကဆးအၾကမ ေဆးေၾကာပါ။

(၆) အေျခာကချခငး - ေဆးေၾကာၿပးပစၥညးမားက သဘာ၀ေလျဖင အေျခာကခကာ ေျခာကေသြ႕သြားေစျခငးသည

အေကာငးဆးျဖစပါသည။အ၀တမားျဖငသတျခငးသညဘကတးရးယားပးမႊားမားကးစကပ႕ပြား ေစတက ေသာေၾကာင ျဖစ

သည။ သ႔မဟတပါက တစခါသးစကမားျဖင သးစြ ပြတတကသငသည။ အ၀တစ မားျဖငေျခာကေသြ႕ေစခငပါလင သးသန႔

ထားရေသာ အ၀တမားျဖငသာ သးစြသငၿပး မၾကာခဏလလယ သးစြၾကရမညျဖစသည။ ဘကတးရးယားပးမား ကးဆက

ႏငသညက အစဥ သတရပါ။

စာမကႏာ (၅၄) အခနး (ခ) ေဆးေၾကာျခငးႏငပးသတျခငး

54 

အစားအစားမားျပငဆငခကျပတရာတြင သးစြသညပစၥညးခြကေယာကမား၊ ပနးကနမားက

သန႔စငေစရနႏငပးေသေစရနအတြက ေဆးေၾကာသညစကမားက သးစြလကရေနၾကပါသည။

စကကသးစြရာတြင 82´C မ 89´C အထအပခနရရႏငရန စမခနဆေပးရမညျဖစသည။

စကသးစြရာတြင လကနာရမညအညႊနးမားက ေသခာစြာလကနာပါ။ ထ႔ျပင လအပေသာ

ဆပျပာရည၊ ပးသတေဆးရညမားက လသလျဖညထားရမည။ စကအတြငးပတဆ႔ေနေစေသာ

အရာမားက သတထား၍ ဖယရားသန႔ရငးေပးရပါမည။

ပနးကနေဆးစကကအသးျပျခငး

55 

ခကျပတေရာငးခရာတြင အသးျပသညပစၥညးမား၊ ပနးကနခြကေယာကမားက

မားေသာအားျဖင လကျဖငေဆးေၾကာသန႔စငေလရၾကပါသည။ျဖစႏငပါက ေရစမကန ႏစခထား

ရ၍ ေဆးေၾကာသငပါသည။

ေရေႏြးႏငဆပျပာေလာငျခငးမကာကြယရန ရာဘာလကအတမားစြပ၍ ေဆးေၾကာပါ။

ကြငးကနကပရပေနေသာ အစားအစာမားက ဖယရားျခစထတပစပါ။

ပေႏြးေသာေရ (55´C ခန႔) ႏင ဆပျပာျဖညထားသည ပထမေရစမကန အတြငးထည၍

အ၀တ သ႔မဟတ ဘရပရျဖငပြတတကသန႔စငပါ။ ေရေအး သြားလင သ႔မဟတ

ဆမားေ၀ေနလင ပေႏြးသန႔စငေသာ ေရႏငဆပျပာမားထပျဖညဆညးေပးပါ။

ထ႔ေနာကပ၍ပေသာေရ (82´C ခန႔) ျဖညထားသည ဒတယေရစမကန အတြငး

ထညသြငး၍ သန႔စငပါ။ စကန႔ ၃၀ ခန႔နစျမပေဆးေၾကာေပးပါ။

ၿပးလငသန႔ရငး၍ေျခာကေသြ႕ေသာေနရာတြငေလျဖငေျခာကေသြ႕ေစရန ထားရပါ။

လကျဖငေဆးေၾကာျခငး

စာမကႏာ (၅၅)

56 

စားကြငးစားကနႏငအညစအေၾကးမားသညဘကတးရးယားပးမားအမားဆး ေပါကပြား

ေစႏငေသာ အရာမားျဖစၿပး၊ ေကာငးမြနစြာထပပးစြန႔ပစျခငးမရပါက၊ ပးဟတ၊ ကြကႏင အျခား

ပးေကာငမား ၀ငေရာကစားသးျခငးျဖင ေရာဂါပ႕ႏ႔ေစႏငပါသည။

အမႈကပးမားက အစားအစာႏငအလြနနးေသာေနရာတြငမထားရရပါ။ အမႈကပးမားတြင

အဖးပါရ၍ အစဥဖးအပထားရမည။ အမႈကပးအတြငး အညစအေၾကးမား ျပညေမာကေနသည

အထ မထားရဘ မၾကာခဏ လလယ ေဆးေၾကာရမည။ ေန႔စဥအလပ သမးခန ေရာကတငး

အမႈကပးမားက ေဆးေၾကာသန႔စငၾကရမည။

အစား အကြငး အကနမား၊ အမႈကပးမားက ကငတြယၿပး တငး လကက စငၾကယစြာ

ေဆးေၾကာပါ။

အႏရာယမရေစရနႀကတငကာကြယရမညအခကမား

စြန႔ပစအညစအေၾကးမား

ေဆးေၾကာသန႔စငျခငးမျပလပမ အစားအစာမားက အနးအနားမဖယရားထားပါ။ ေရခေသတာအတြငးခနးမာက သန႔စငရာ

တြင အတြငးမအစားအစာမားက အႏရာယဇအတြငးမရေစ ရနေရႊ႕ေျပာငးေနရာခထား ၿပးမ သန႔ရငးေရးျပလပပါ။

လပစစပစၥညးမားကသန႔ရငးေရးျပလပလင ဥးစြာ မးပတျခငး၊ လပစစႀကးျဖတထားျခငးမားျပၿပးမ လပေဆာငပါ။ လပစစခလတ၊

မးေခါငးမားက ကငတြယလင ေျခာကေသြ႔ေသာ လကျဖငသာ ကငတြယ ဖြငပတပါ။

ဆပျပာႏငဓါတေဆး၀ါးပးသတေဆးမားက နားလညကြ မးကငေအာင ေလလာၿပးမသာ ကငတြယသးစြပါ၊ အကာ

အကြယေပးသညအ၀တအစားမား၊ ရာဘာလကအတမား၊ မကမန အကာမားက လအပသလသးစြပါ။ ေဆးေၾကာသညဆပျပာမား၊

ဓါတေဆး၀ါး ပးသတ ေဆးရညမား အသးျပပက နားမလညပါက မနေနဂာ သ႔မဟတ ပငရငက ေမးျမနးအသးျပပါ။

ေဆးေၾကာရာတြငအသးျပသညအ၀တႏငၾကမးတက၀တမားကသးစြၿပးတငး ေဆးေၾကာ ေရညစ၍ အေျခာကလမးထားပါ။

ပးသတေဆးရည၊ ဆပျပာမားအတြငး ၾကာရညစြာ ႏစစမထားျခငးျဖင အခ႕ေသာဘကတးရးယားပးမားမာ ခႏငရညရသြားၿပး

မေသဆးဘ ရငသနေပါကပြားသြားေစပါသည။ ဓါတေဆး၀ါးပးသတေဆးရညမား ေဆးေၾကာရာတြင သးစြသညပစၥညးမားက

အစားအစာမားႏင ေ၀းေသာေနရာတြင ထားရသမးဆညးၾကရမညျဖစသည။ တျခားတစခခက မကငတြယမျပလပမ သင၏လကက

အၿမေဆးေၾကာသန႔စငရနက လညး အစဥသတရပါ။

စာမကႏာ (၅၆) အခနး (ခ) ေဆးေၾကာျခငးႏငပးသတျခငး

စနစတကေဆးေၾကာသန႔စငျခငးျဖင အနာေရာဂါမား၊ အစာအဆပသငျခငး မာားက ကာကြယႏငပါသည။

အစားအစာခကအျပတေရာငးခသမားမာ သငစတတငးကေဆးေၾကာသန႔စငျခငးနညး ျဖစေသာ မၾကာခဏ ေဆးေၾကာ

သန႔စငျခငးျဖင ဘကတးရးယား ပးမား ဆတးေပါကပြားျခငးႏင မေတာတဆျဖစပြားမႈမားက ကာကြယထား ႏငပါသည။

ဂးခြ တဆပျပာ၊ ဓါတေဆးရညမားျဖင ဆမား၊ ဂးကပေနျခငးမားက ဖယရားေပးသညအျပင ဘကတးရးယားပးမား

က ေလာကေသဆးေစႏငပါသည။ ထ႕ျပင စနစတကေဖၚစပထားေသာ လကအႏရာယမျဖစေစႏငသည ပးသတေဆးရည

မားျဖင အစာအဆပျဖစေစေသာ ပးမားစြာက ေသဆးေစႏငပါသည။

သန႔ရငးေရးလပၿပးတငးအစားအစာမားႏငထေတြ႕ေသာမကႏာျပငမားအားလး၊လကျဖငကငတြယေလရေသာေနရာမား၊

အျခားလအပေသာေနရာမားက ပးသတေဆးရညသး၍ ထပမသန႔စငေပးၾကရပါမည။

ဓါတေဆး၀ါးမားႏငပးသတေဆးရညမားသးစြရာတြင အႏရာယမျဖစေစရန ေဖာျပ ထားေသာသးစြနညးမား၊

သတမတေပးထားေသာ အတငးအဆ စညးမဥးစညးကမးမားက အတအကလကနာ၍ အစားအစာမားအေပၚတြင

အႏရာယတစတရာ မကေရာကေစရန အစဥသတရရမည။

စြန႔ပစအညစအေၾကးမားႏင အမႈကပးမားက အခနမနမနလလယ သန႔စငေပး ရမည။

အမႈကထပမားက အစားအစာမားထားရသညေနရာႏင ေ၀းေသာေနရာတြင စနစတကထားရေစျခငးျဖင ပးဟတမား၊

ကြကမားေဘးရနမ ကာကြယႏင မညျဖစသည။

သေကာငးစရာမား

စာမကႏာ (၅၇)

57 

58 

ပးေကာငငယေလးမားႏင တရစၧာနအခ႕သညအစားအစာမား သေလာငသမးဆညးထားေသာ ေနရာ

မားႏင ျပငဆငၿပးေရာငးခရန ခငးကငးေသာေနရာမားအထပင ၀ငေရာက လာေလရပါသည။ ၎တ႔သည အေဆာက

အဥ အတြငးသ႔တခါးေပါကျပတငးေပါကမားမ ၀ငေရာကႏငသညအျပင နရႏငအခငးမား ရ ေသးငယေသာ အေပါကမား၊

ပကမားမပင ၀ငေရာကလာတတေလရပါသည။

လမားစားသးမည အစားအစာမားကဖကဆးေစျခငး၊ အႏရာယကေရာကေစျခငး ျဖစေစ တတသည အေကာင

မနသမက အစားအစာမားအား ဖကဆးသည တရစာၦနမားဟေခၚသည။ အဓက ကေသာ၎တရစာၧနမားမာ

အငဆကပးမား -ယငေကာင၊ ပးတးလး၊ ပးဟတႏငနဂေကာင၊ ပသနးေကာငမား

အတြငးစားပးမား- ဆနပး၊ ပပး၊ အသးအႏမားအတြငးလႈက၍ စားတတေသာ ပးေကာငငယမား

ေျမတြငးေအာငးသတ၀ါမား - ပရြကဆတ၊ ကြကမား

ငက - စာကေလး၊ ကးကနးစသညငကမးစတ႔ျဖစၾကပါသည။

စားေသာကဆငမားအတြငး အစားအစာမးစရေနျခငးေၾကာင အေကာငငယမားအခနမေရြး ၀ငေရာက

စားေသာက တတသညက မေမသငပါ။

အခနး(ဂ)

အစားအစာမားကဖကဆးသညတရစၧာနမား

စာမကႏာ (၅၈)

ေအာကပါအခကအလကမားေၾကာင တရစာၧနမား၀ငေရာကခေအာငးဖကဆးေစတတပါသည။

အစားအစာ - သေလာငထားေသာ အစားအစာမား၊ ျပငဆငထားေသာ အစားအစာမား ႏင စြန႔ပစ

အညစ အေၾကးမား

ေရစဆြတမႈ - ခကျပတရာမ ဖတဆငေသာေရမား၊ ေဆးေၾကာသးစြရာမ စဆြတမႈမား

အေႏြးဓါတ - ပတေလာငပေႏြးေနျခငးမား၊ ခကျပတျခငးမထြကေသာ အပဓါတမား

ေခာငႀကေခာငၾကားမား - ခမား၊ပစၥညးမား၏ေအာကေျခမား၊ေရခေသတာမား၏ေအာကေျခမား

စသညျမငေတြ႔ရန ခကခေသာေနရမားက ေကာငးစြာေကာငးစြာေဆးေၾကာ

သန႔စငျခငးမျပလင၎တရစာၦနမားနားေနခေအာငး၍ အသကဖြ႕ ေနထင

စား ေသာကၾကမညျဖစသည။

ေခြးမား၊ေၾကာငမားစသည အမေမြးတရစာၧနမားက အစားအစာခကျပတေရာငးခေသာ ေနရာ

မားသ႔၀ငေရာကေစျခငးျဖင ပးမႊားမားကးဆကပ႕ပြားေစႏငမညျဖစသည။ မညသမဆ ေခြး၊ ေၾကာင မားက

ကငတြယပြတသပမပါက ေသခာစြာေဆးေၾကာသန႔စငၿပးမ အစားအစာမားက ထေတြ႔ပါ။

အမေမြးတရစာၧနမား

စာမကႏာ (၅၉)

59 

အစားအစာခကျပတေရာငးခရာ ေနရာအတြငးသ႔ ပးမႊားတရစာၧနမား ၀ငေရာကမလာေစရန တားဆးထားျခငးသည

အေရးပါေသာအခကပငျဖစသည။ အစားအစာမားက ေသခာစစေဆး၍ ေရႊ႕ေျပာငးေနရာခထားျခငးအားျဖငလညး သရႏငပါသည။

ခကျပတေရာငးခရာ အခနးမားကလညး ပးမႊားတရစာၧနမား ခေအာငးေနထငမႈမရေစရန ရညရြယ၍ ေသခာစြာ ဖြ႕စညး

ထားႏငရမညျဖစသည။ မညသ႔ပငဆေစ အဓကသငေဆာငရြကသငသညမားမာ -

အစားအစာမားက အစဥအၿမဖနးအပထားပါ။

အစားအစာမားက ၾကမးျပင၊ ေျခနငးမကႏာျပငမားတြငထားရျခငးမားက ေရာငးရား၍ ဗးမား၊ ခြကမားျဖင ထညသြငး

သမးဆညးပါ။

အစားအစာမားက အျပငတြငမထားရပါေစႏင။

ကနးမာေရးႏငမညေသာအေၾကာငးမား

ျပနာမားကကာကြယျခငး

တရစာၧနမားေၾကာငျဖစေစတတသညျပနာမား

မမစားေသာကဆင နာမညပကဆး၍ အျမတ

အစြနး နညးသြားေစမည။

အစားအစာမားပကဆး၍ အေလအလြငမားမည။

မမ၏အေဆာကအဥ၊အသးအေဆာငမားလပစစ

ႀကးစသညမားပကဆးယးယြငးႏငသည။

ေရာဂါပးမားပ႕ႏျခငး ပါ၀ငးျခငးျဖင အစာအဆပ

သင ေစႏငပါသည။

အစားအစာမားကဖကဆးသည တရစာၧနအမားစမာ ကနးမာေရးႏင မညေသာ ညစပတေပေရ သညေနရာမားတြင ေနထင

ကကစားၿပး ေရာဂါပးမးစက ၎တ႔၏ ကယခႏၶာႏင ေျခေထာက မားတြင တြယကပ ယေဆာင လာျခငးျဖင အႏရာယေပး

တတၾကပါသည။ ဥပမာအား ျဖင ၾကြကမားမာ ေရပပမား မလာကငးမားအနးတြင ခေအာငးေနထငတတၾကၿပး ယငေကာငမားမာ

အမႈကပမား၊ ပတပြေနေသာေနရာမားတြင စားသးေနထငေပါကပြားတတၾကပါသည။ အခ႕ေသာ အေကာငမား၏ ကယခႏၶာအတြငး

အစာအဆပသငေစေသာ ဘကတးရးယားပး မားရငသန ပြားမားလကရၿပး အစားအစာမားက ၎တ႔လာေရာကစားသးျခငးျဖင

ထေတြ႔ကာ ပးမႊားကးဆကပ႕ပြားေစတတ ပါသည။ ၎အျပငအစားအစာမားအေပၚ၌ မး၃ပြားဥချခငး၊ အေမြးအေတာငႏင အသက

အမႈနမား ကေရာကျခငး၊ ကပပါးပးမားကေရာကေစျခငးတ႔ေၾကာင အႏရာယကေရာကေစပါသည။

စာမကႏာ (၆၀) အခနး(ဂ)အစားအစာမားကဖကဆးသညတရစၧာနမား

60 

ေစး၀ယေရာကရလာေသာ အစားအစာမားတြငပးမႊားတရစာၧနမားပါ၀ငမႈရမရ စစေဆးၿပးမ သမးဆညးသေလာငပါ။

အညစအေၾကးမားစြန႔ပစသည အမႈကပးမားက အဖးလးေအာငပတ၍ထားပါ။

လပငနးခြငေနရာက အစဥသန႔ရငးေနရနထနးသမးပါ။

တခါးမား၊ ျပတငးေပါကမားက လျခမႈရေအာင အၿမစစေဆးပါ

နရမားေပါကေနျခငးႏင ျပတငးေပါကတခါး၊ ပကမားပကဆးယးယြငးေနျခငး ေတြ႔ရပါက မနေနဂာသ႔မဟတပငရငက

ခကခငးအေၾကာငးၾကားပါ။

ျပနာအေထာကအထားမား

ပးမႊားတရစာၧနမား မ၀ငေရာကေစရနကာကြယျခငးသညအေကာငးဆး နညးလမးျဖစေသာလညး ၎တ႔၀ငေရာက

စားေသာက ႏငသည လကၡဏရပမားက အၿမရာေဖြ စစေဆးမႈျပေနျခငးသညလညး အေရးႀကးေသာအခကပငျဖစပါသည။

အစားအစာမားက ေရ႕ေနာကေနရာေရြ႕ေျပာငးရာတြင ၎၊ သန႔ရငးေရးျပလပရာတြင၎ ေသခာစြာစစေဆးပါ။ ပးမႊားတရစာၧနမား

၀ငေရာကသညလကၡဏာမား ေတြ႔ရရပါက လငျမနစြာအေၾကာငးၾကားၾကရမညျဖစသည။

အေသေကာငမား (ယင၊ ပးဟတ၊ အငဆကပးေကာင၊ ၾကြကေသေကာငးမားစသည)

ျပတကကနခေသာအေမြးေတာငအစအနမား

ပမနမဟတေသာအန႕အသကမား

ကကျဖတသညအသ၊ ကတျခစသညအသဗလမား

ေရပကမားကကေပါကေနျခငး၊ ႀကးမားဓါတႀကးမားကကၿပေနျခငး

ထပပးသမးဆညးထားေသာအစားအစာမားေပါကၿပေနျခငး

ပးဥမား၊ သစရြကမား၊ ပးတးလးမား၊ အေမြးအေတာငမား၊ အသကအပငးအဆမား

တရစာၧနတ႔၏ေျခရာလကရာမား

ၾကြကတြငးမားစသညတ႔ျဖစသည။

စာမကႏာ (၆၁)

61 

သေကာငးစရာမား

အစားအေသာက ခကျပတေရာငးခေသာ ေနရာမား

သည ပးမႊား တရစာၧနမား အသကရင ရပတညရန

၀ငေရာက စားသးႏငသည စြေဆာငမႈ အေကာငး

ဆးေနရာမားျဖစသည။

လက အႏရာယ ျဖစေစ တတေသာ ေရာဂါပးမားက ထ

ပးမႊား တရစာၧန အေကာငမားမ ကးဆက

ပ႕ပြား ေစတတသည။

ပးမႊား တရစာၧနအေကာငမား ၀ငေရာကမႈမရေစရန

ကာကြယျခငးသည အေကာငးဆးနညးလမး ျဖစ

ၿပး၊ ေတြ႔ရပါကလညး အျမနဆးဖယရား သတသင

ႏငရမညျဖစသည။

ခကျပတ ေရာငးခ လပကငေနသမား အားလး ပးမႊား

တရစာၧနမား သ႔မဟတ ၎တ႔၏လကၡဏာ

မားက ေတြ႔ရပါက ခကခငးအေၾကာငးၾကားပါ။

ပးမႊားတရစာၧနမား၀ငေရာကမႈမရေစရန ကာကြယ

ၾကရမညက အေလးထား ေဆာငရြကျခငး မရက

အလြနအႏရာယ မားလပါသည။

စာမကႏာ ( ၆၂) အခနး(ဂ)အစားအစာမားကဖကဆးသညတရစၧာနမား

62 

စားေသာကဆငပစမားေရးဆြေဆာကလပျခငး ႏငအသးအေဆာငပစၥညးမားသညလညး အစား အစာမားထနးသမး

ႏငေရးအတြက အေရးပါသည။ စားေသာကဆငပစဒဇငးမားက မမတ႔ ႀကကႏစသကသလေဆာကလပႏငသညဟဆေသာလညး

အစားအစာမားျပငဆငခကျပတရာ မးဖခနးမားက အႏရာယကငးရငးၿပးတက ေသသပေစရနအထးစမထားၾကရမညျဖစသည။

ဤအခနးတြင အေဆာကအဥႏငအသးအေဆာငပစၥညးမားအေၾကာငးက ေဖာျပထားပါသည။

အေဆာကအဥေဆာကရာတြင မမခကျပတေရာငးခမည အစားအေသာကႏင သငတင ေလာကပတေသာ

အေဆာကအဥပစ ျဖစသငသည။ အေဆာကအဥ ဒဇငးပစမား အမးမးရသည အနက အေရးႀကး၍ လကနာေဆာငရြက

သငသညမားမာ

ညစညမးေစျခငးမကာကြယႏငျခငး

ခကျပတေရာငးခရာတြင သားစမး၊ ငါးစမးမားက ခကျပတၿပးအစားအစာမားႏင ခြျခားထား ႏငရနေနရာ သတမတထား

ႏငျခငး၊ သန႔ရငးေသာပစၥညးမားႏင ေပေရညစပတႏငသည ပစၥညး မားက သးသန႔ထားရန လေလာကမႈရျခငး

အညစအေၾကးမားစြန႔ပစရနႏင စေဆာငးရန လေလာကမႈရျခငး

သန႔ရငးေရးျပလပရနလြယကမႈရေစျခငး

တကယေရးသန႔ရငးမႈရေစရန အေထာကအကေပးႏငျခငး

ပးမႊားတရစာၧနမားအလြယတက၀ငေရာကမႈမရေစရန ကာကြယတညေဆာကႏငျခငး

အစားအစာမားအတြက အပခနက ထနးသမးထားႏငေစျခငး

အစားအစာမားသမးဆညးသညေနရာ၊ခကျပတျပငဆငသညေနရာ၊ ေရခေသတာမားထားရေသာ ေနရာမားတြင ေလသြငး၊

ေလထတပနကာမား တပဆငေပးထားႏငျခငး

ေအးေသာေနရာတြင ထားရမည အစားအစာမား အတြက ေနေရာငျခည တကရက မရရေအာင စမ ေပးထားႏငျခငး

စသညတ႔ျဖစသည။

အခနး(ဃ)

စားေသာကဆငအေဆာကအဥႏငအသးအေဆာငပစၥညးမား

သငေတာစြာအသးျပႏငေစျခငး

စာမကႏာ ( ၆၃ )

63 

အစားအစာမားစမခကျပတရာတြင သးသညပစၥညးမားမာ

ၾကာရညခရမည

ေခာမြတ၍၊ အကရာပရာမားမရေစေအာငခႏငရညရရမည

အလြယတကေဆးေၾကာသန႔စငႏငရမည

အရညမားစမကယဆငးမႈကငးရမည

အဆပအေသာကကငးေ၀ေစရမည

သေခးတတျခငးမရေစရပါ။

တညေဆာကျခငး

အသးအေဆာငပစၥညးမား

ထ႔အျပင ေဆာကလပရာ၌လမား၏ကနးမာေရးႏင လၿခမႈရေစေရး အတြက စမႏငရမည။ ဥပမာ မးေလာငကၽြမးမႈ

ခႏငေသာ ပစၥညးမားသးျခငးႏင ၾကမးျပငမားေခာမလေစရန ျပလပထားျခငး မးျဖစသည။ နရမားႏငမကႏာမား

က ေခာမြတ ေနရနျပလပရမညျဖစၿပး၊ အကေၾကာငးမား၊ အဖာ အစပမား ခကပေနမႈကေပာကကငးေစႏငပါမည။ နရမား၊

မကႏာကကမားႏငၾကမးျပငမားက ဆမား စြနးေပးျခငးမခႏငရညရေသာ ပစၥညးမားသးသငသည။ နရႏငၾကမးျပင

အဆကေနရာမားက ေသခာစြာစးပတထားျခငးျဖင အငဆကပးမား၀ငေရာကခေအာငးႏငျခငးမကာကြယႏငမည။သစသားျဖင

တညေဆာကေသာ ေနရာမားတြင အသားစမားမာထြကေနျခငးမးက ေရာငရား၍ ေခာမြတကာ ဆကရာ မား

မရ ေအာငျပလပၾကရမည။

အစားအစာခကျပတေရာငးခမညအေဆာကအဥမားတညေဆာကရာတြင

တာရညခရန

အရညမားစမ မ၀ငေစရန

ေခာမြတမႈရေနေစရန

ေပာေသာအေရာငမားျခယျခငးျဖငညစပတလငသသာျမငသာေစရန

အလြယတကသန႔ရငးေရးျပလပႏငေစရန

အပခႏငေစရန ရညရြယ၍ တညေဆာကႏငရမည။

စာမကႏာ ( ၆၄) အခနး(ဃ) စားေသာကဆငအေဆာကအဥႏငအသးအေဆာငပစၥညးမား

အစားအေသာက

စားပြမားက

အေပါကမား၊အပငးအစမား

အကရာမား ကငးေ၀းေစျခငးျဖင

ဘကတးရးယားပးမား

ခကပေနျခငးမ

ကာကြယႏငပါသည။

64 

ခကျပတ ေရာငးခရာ တြင အသးျပသည မညသည စက ပစၥညးမားမဆ အလြယ

တက ေဆးေၾကာသန႔စငေစႏငရမညျဖစသည။ ႀကးေသာအးမား၊ ေရခေသတာမား၊ အစရသည ေလး

လေသာ ပစၥညးမားက ေရႊ႕ႏငေျပာငးႏငေစရန စမထားရမညျဖစၿပး သန႔ရငးေရး ျပလပရာတြင

အဆငေျပေစႏငပါသည။

ေရခေသတာအတြငး သားစမးငါးစမးမားႏင ခကျပတၿပးအစားအစာမားက ခြျခားသမးဆညး

ရန ေနရာအလအေလာကရေနေစရမည။ အကယ၍ ေရခေသတာမားကခြျခား၍သးစြႏငျခငးမရပါ က

အစားအစာမားအႏရာယ မကေရာကေစရန အထးသတထား၍ စမသမးဆညးၾကရမညျဖစပါသည။

လကေဆးေရကနငယမားတြင

ေရပ၊ ေရေအးရရေစရန တပဆငျခငး

လကေဆးဆပျပာမား၊ ပးသတေဆးဆပျပာရညမား ထားရေပးျခငး

လကေဆးျပးေျခာကေသြ႔ေစရနေလမႈတစက၊သ႔မဟတတစခါသးအ၀တ၊စကမား

ထားရ ေပးျခငးတ႔ျပလပေပးထားႏငရမည။

အစားအစာမားႏငအသးအေဆာငပစၥညးမားကလကေဆးေရကနတြင မညသညအခါမ မ ေဆးေၾကာပါႏင။

ထ႔အျပငေရးဥးသနာျပအသးအေဆာငပစၥညးမားကလညး ေနရာသတမတ၍ အလြယတက သးစြႏငရန

ထားရေပးရမညျဖစသည။

ခကျပတလပကငရာတြင အသးျပသညပစၥညးမား

၀နေဆာငမႈႏငလအပေသာအသးအေဆာငမား

အစားအစာမားအႏရာယကငးေ၀းေစရနအတြက လပငနးရငမားမ အသးအေဆာငမားႏင

၀နေဆာငမႈမားက လအပသလ ျဖညဆညးေပးႏငရမညျဖစသည။ အလငးေရာငရရရနေကာငးစြာ

တပဆငျခငး၊ ေလ၀ငေလထြကပနကာမားတပဆငအသးျပျခငး၊ ေရပရရႏငေအာငေဆာငရြကျခငး၊

အမသာႏင လကေဆးေရကနငယမားက အလပသမားမားအတြက ထားရေပးႏငျခငး၊ စသည

တ႔က ေဆာငရြကေပးရမည။ လကေဆးေရကနငယမားက အမသာအနးတြင၎၊ အစားအစာ

မား ျပငဆင ခကျပတရာေနရာ အနးတြင၎ ထားရေပးႏငရမညျဖစသည။ လကေဆးေရကန

ငယမားက အစား အစာမားေဆးေၾကာသန႔စငသည ေရကနမားႏင ခြျခားထားရေပးရမည။

စာမကႏာ ( ၆၅)

65 

သေကာငးစရာမား

စားေသာကဆင ဒဇငးမား ေရးဆြ တညေဆာကရာတြင

အစားအစာမား က ညစပတ မသန႔ရငးျခငး မတားဆးေစ

ႏငရနႏငအပခန ထနးသမးႏငရန ဥးစားေပးေဆာငရြကပါ။

ထ႔အျပင သားစမး ငါးစမး ႏငခကျပတၿပး အစားအစာမား၊

သန႔ရငးေသာ ပစၥညးမားႏင ညစပတ ေသာ အရာမား က

ခြျခားထားရႏငရန ေဆာငရြကပါ။

ပးမႊားတရစာၧနမားရနမ ကာကြယႏငရနေဆာကလပပါ။

အေဆာကအဥေဆာကလပရာတြင ၾကာရညခရန၊ ေရမစမ၀င

ရန၊ ေခာေမြ႔ ေစရနႏင လြယက စြာ သန႔ရငေရးျပ လပ

ႏငရနစစဥ ေဆာကလပသးစြပါ။

အသးအေဆာင ပစၥညးမားမာလညး ၾကာရညချခငး၊ ေရစမ

မ၀ငျခငး၊ ေခာေမြ႔ေစျခငးႏင အကေၾကာငးျခစေၾကာငးမား

မျဖစေစသညပစၥညးမားကသးစြပါ။

အေဆာကအဥသာ မ က၊ စားပြ ကလားထင မားကလညး

လြယကစြာ သန႔ရငး ေရးျပလပႏငရန သးစြပါ။

အေဆာကအဥအတြငး လြယကစြာ သြားလာ လႈပရား

ခကျပတေရာငးခႏငရနစစဥပါ။

စာမကႏာ ( ၆၆) အခနး(ဃ) စားေသာကဆငအေဆာကအဥႏငအသးအေဆာငပစၥညးမား

66 

အစာအဟာရထနးသမးေစာငေလာကေရး ဥပေဒမားမာ စားသးသမားအား

အစာအဆပ တတေစျခငး၊ အႏရာယျဖစပြားေစျခငးမားမ ကာကြယေပးႏငရန ရညရြယပါသည။

အစားအေသာက ခကျပတေရာငးခသမားအေနျဖင အဆငအတနးရေသာအစားအစာမားအျဖစ

ထနးသမးႏငရန ေဘးအႏရာယျဖစေစမႈမားမ ကာကြယေစာငေရာကႏငၾကေစရန ႏငငတကာ

နညးလမး ဥပေဒမားႏင အည ေဖာထတျပဌာနးထားျခငးပငျဖစသည။ ထျပင

အထးအေလးထား ေဆာငရြကသငသညမား၊ အစဥသျဖင ေလကငေဆာငရြကၾကရမညမား၊

မမတ႔၏ လပငနးထတလပေရာငးခမႈမားအရ လကနာၾကရမညစညးမဥးစညးကမးမားလညး

ပါ၀ငပါသည။

အခနး(င)

အစာအဟာရထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမး

စာမကႏာ ( ၆၇)

67 

အစားအစာခကျပတေရာငးခသမားႏငဥပေဒ

68 

ကနးမာေရးေရးညညြတၿပး အႏရာယကငးေသာ အစားအစာမားျဖစေစရနအတြက

အစား အစာမား ခကျပတလပကငေရာငးခေနသအားလးမ တာ၀နယႏငရမညျဖစသည။

ထ႔ေၾကာင သင အေပၚတြင ဥပေဒအရ မညသ႔အကးသကေရာက လာေစႏင

သညက ေလလာၾကရမညျဖစသည။

ေယဘယအားျဖင တငးျပညအေတာမားမားတြင အစားအစာခကျပတေရာငးခသတ႔

လက နာ ေဆာငရြကၾကသညမားမာ -

တကယေရးသန႔ရငးမႈရရရမည

ခကျပတေရာငးခသညေနရာမား သန႔ရငးေနရမည

သန႔ရငးေသာ၊ ေလာဖြတရနလြယကေသာ ကာကြယေပးသည သးသန႔၀တစမားက

၀တဆင ရမည။

အစားအစာမားအတြငးသ႔ ေရာဂါပးမားမ၀ငေရာကေစရန ကာကြယလပေဆာငရမည

အခက မား အားလးက လကနာေဆာငရြကၾကရမည။

အစားအစာမားကသမးဆညးသေလာငရာတြင၎၊ ျပငဆငခကျပတရာတြင၎၊ ေရာငး

ခရာ တြင၎ သတမတထားေသာ အပခနမားရရရနထနးသမးထားႏငရမည။

အစားအစာေၾကာငကးဆကႏငသညေရာဂါမားႏင ေနထငမေကာငးျဖစပါက အလပရင

ထ ခကျဖင အေၾကာငးၾကာရမညျဖစပါသည။

ထ႔ျပငဥပေဒအရ ခကျပတေရာငးခသမား မျပလပသငသညမာ

အစားအစာအတြငးသ႔ ေရာဂါပးမား၀ငလာကလာႏငသည မညသညအခကကမ

မျပလပပါ ႏင။

လမားစားသးရနမသငေတာေသာမညသညအစားအစာကမ မေရာငးခပါႏင။

အသးျပရနသတမတရကကနဆးေနေသာအစားအစာမားက မေရာငးခပါႏင။

မမကယတငအစာအဆပသငျခငးႏငအစားအစာမ ကးစကေစႏငေသာ ေရာဂါ ေနထင

မေကာငးျခငးမားျဖစပါက ဆရာ၀န၏ခြငျပခကမရရေသးသ၍ လပငနးခြငသ႔ျပနလည

မ၀င ေရာကပါႏင။

စာမကႏာ ( ၆၈) အခနး(င) အစာအဟာရထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမး

သန႔ရငးေဆးေၾကာရနအတြက

အလပရငသ႔မဟတ

မနေနဂာမားမ

စနစတကအခနဇယားေရးဆြ

သတမတ၍ ျပဌာနးထားရမည။

မညသညအခန၊ မညသည

ပစၥညးမားက

မညသညဓါတေဆး၀ါး၊

ပးသတေဆး၊ဆပျပာမားျဖင

ေဆးေၾကာသန႔ရငး

ၾကရမညက

သန႔ရငးေရးအခနဇယား

အျဖစေရးဆြျပဌာနး

ထားႏငရမညျဖစသည။  

လပငနးရငမား၊ သ႔မဟတအစားအစာခကျပတေရာငးခရာတြင ႀကးၾကပသ၊ မနေနဂာမားမာ

အစားအစာခကျပတလပကငေနသမားထကပ၍ ကယျပန႔ေသာ တာ၀နကယၾကရမညျဖစပါသည။

ထသ႔တာ၀နယၾကရသညမားမာ ေအာကပါအတငးပါ၀ငပါသည။

မမစားေသာကကနလပငနးအားသကဆငရာဌာနတြင မတပတငျပလပျခငး

အစားအေသာကမားအား ေရာဂါပးမားကေရာကျခငးမကာကြယရနႏင အစာအဆပသငျခငး၊

ဖားနာျခငး၊ မေတာတဆျဖစျခငးတ႔မ ကာကြယရန စားေသာကဆငက စနစတကျပျပင

မြမးမၾကရျခငး။

လေလာကေသာ သန႔ရငးေရးပစၥညးမားျပညစေစျခငးႏင တကယေရသန႔ရငးမႈ ကနးမာေရး

စႏႈနးမား စမေပးႏငမႈရေစျခငး

ကနးမာေရး စနစႏင အည ခကျပတ ေရာငးခ ႏငရန အတြက အလပသမားမား အား

သငတနးေပးျခငး၊ ဥးေဆာငမႈျပျခငး

အစားအစာ အႏရာယျဖစေစႏငသည ခန႔မနး ေဆာငရြကခကမားျဖင အႏရာယျဖစလာႏငမႈ

က ရပတန႔ႏငေလာခႏငေစျခငး - (၎ကေဘးဥပါဒအႏရာယစစေဆးျခငးဟေခၚဆႏင

ပါသည)။

69 

ကမၻာတငးျပညအေတာမားမားတြင စားေသာကကနဆငရာ လပငနးရငမားသည မမတ႔ခကျပတ ေရာငးခေေသာ

အစားအစာမားအား တရားဥပေဒအရ ေဘးဥပါဒအႏရာယ စစေဆးျခငးမားက လကခ ျပလပလကရၾကပါသည။

မမတ႔ကယတြယခကျပတေရာငးခရာ အဆငအဆငတြင  မညသည ေနရာ ၌ အစား အစာမား အေပၚ

အႏရာယရ ေစတတ သညက သရႏငရနအထးဂရစက ေလလာ၍ ေစာငၾကည ၾကရမညျဖစသည။ အႏရာယထနးသမးႏငမည

တငးတာစစေဆးႏငမႈ အမးမးကလညး ေဖာျပထား ရၿပးျဖစပါသည။ ဥပမအားျဖင ေရခေသတာမား၏အပခနက

စစေဆး၍ေရးမတထားျခငးျဖင ပမန မဟတေသာ အပခနျမငတတလာျခငးမားက သရေစႏငကာ ျပျပငေဆာငရြကသငသညမာက

လပ ေဆာငႏငမညျဖစသည။

လပငနးရငမားႏငဥပေဒ

ေဘးဥပါဒအႏရာယစစေဆးျခငး

စာမကႏာ ( ၆၉)

ေဘးဥပါဒအႏရာယစစေဆးမႈဆငရာေ၀ဖနးသးသပခက (HACCP)

ေဘးဥပါဒအႏရာယစစေဆးမႈဆငရာ ေ၀ဖနးသးသပခက (Hazard Analysis Critical Control Point- HACCP) ဆသညမာ

အစားအစာမား၏ ေဘးအႏရာယစစေဆးရနအတြက အေျခခ ကေသာစနစတစချဖစပါသည။ အစားအစာမားေဘးရနကငးရငးရန

လပငနးခြငတြင မျဖစမေနလက နာေဆာငရြကမႈရၾကေစရနအတြက ထားရျခငးျဖစသည။ ၎မာ အေသးစတ အခကအလက

မားက ေရးမတျခငးတ႔ပါ၀ငသည။ ပါ၀ငသညအခကအလကမားမာ

အစားအေသာကထတလပေရာငးခေနရာတြင မျမငသာေသာ အႏရာယရေစႏငသည မားက ေဖာထတေပးျခငး

အစားအစာမားအေပၚအႏရာယကေရာကႏငသညအခကမားက ရာေဖြေဖာထတႏငျခငး

ေဘးအႏရာယမား ေလာကမျဖစပြားႏငရန ျပလပသငသည ကာကြယႏငမႈမားက အေကာင အထညေဖာေပးျခငး

ျဖစေပၚလာႏငသညမားက ေထာကျပ၍ ထနးသမးေဆာငရြကသငသညစနစမားက ခမတ ေပးျခငး

ျပနာမားက ေျဖရငးေပးကာလပေဆာငရနအဆငဆငက အႀကေပးခမတေပးျခငး

လပေဆာငႏငပနညးစနစမားက အခနအတငးအတာအလကျပနလညသးသပမႈျပလပ ေပးျခငး

ေဘးဥပါဒအႏရာယစစေဆးမႈ မတတမးမားက စာတမးျပစေပးျခငးစသညအခကမား ပါ၀င သည။

စာမကႏာ ( ၇၀) အခနး(င) အစာအဟာရထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမး

ေဘးဥပါဒအႏရာယစစေဆးမႈျပရာတြင မနေနဂာမား၊ ႀကးၾကပသမားအပါအ၀ငခကျပတ လပကငေရာငးခသမား

အားလး ပါ၀ငပါတသကမႈ ရပါသည။ စစေဆးေဆာငရြကမႈ ျပလပရာမားတြင သငသညလညး အေရးပါေသာအရာတစခက

တာ၀နယေဆာငရြကရလမမညျဖစသည။ ဥပမာအားျဖင တကေသာ အပခန တငးတာ ေရးမတျခငးမးျပလပျခငးျဖစသည။

မညသညအပငးတြငပါ၀င တာ၀န ယၾကရသညျဖစေစ အစားအစာမားအႏရာယကငးေစႏငရနအတြက အေရးႀကးသညမားမာ

ခမတထားေသာ စညးမဥး၊ စညးကမးမားအတငးလကနာေဆာငရြကပါ

အစားအစာမားအႏရာယကငးေ၀းေစရနကာကြယပါ

အေျခခအပခနထနးသမးမႈက တကစြာေဆာငရြကပါ

ေဘးဥပါဒအႏရာယစစေဆးမႈမားက မကေျခမျပတပါေစႏင

မားယြငးမႈမား၊ ျပနာမား ႏင အစားအစာတြင ျဖစလာႏငသည အႏရာယမား ေတြ႔ရပါက မနေနဂာ သ႔မဟတ

ပငရငထခကခငးအေၾကာငးၾကားပါ။

သငႏငအစာအဟာရထနးသမးေစာငေရာကေရးနညးလမး

70 

တငးျပညအေတာမားမားတြင အစားအစာခကျပတေရာငးခသမားအား ႀကးၾကပစစေဆး

သမားမ အႀကဉာဏေကာငးမား၊ လအပခကမားက ညႊနျပေပးသညအျပင စားေသာကကနဆငရာ

ဥပေဒမားက ေလးစားလကနာရနလမးညႊနးေပးၾကပါသည။ ၿဗတနႏငငတြင ႀကးၾကပစစေဆးသမား မာ

ပတ၀နးကငႏငကနးမာေရးဆငရာအရာရမား (environmental health officers – CHOs) ျဖစပါသည။

၎အရာရမား (EHOs) ႏင ႀကးၾကပစစေဆးသမားသည

စားေသာကဆငမားအတြငးအခနမေရြး ၀ငေရာကစစေဆးႏငျခငး

ျဖစႏငသညမားယြငးလပေဆာငခကမားက စစမးစစေဆးရန စားေသာကဆငမားသ႔ တရား၀င

လာေရာကစစေဆးႏငျခငး

သသယရေသာအစားအစာမားကယေဆာငစစေဆး၍စားသးရနမသငေတာပါကစရငခကခႏငျခငး

ပငရငသ႔မဟတေရာငးခသအား တရားရးသ႔ေခၚေဆာင၍ စားေသာကကနဆငရာဥပေဒ

ခးေဖာကမႈႏင တရားစြဆႏငျခငး စသညတ႔က ျပလပႏငသညအခြငအာဏာရပါသည။

စားေသာကကနဆငရာ ဥပေဒမားကလကနာကငသးျခငး

စာမကႏာ (၇၁)

ျပစဒဏခမတျခငး

စားေသာကကနဆငရာဥပေဒကခးေဖာလင

ဒဏေငြရကခရျခငး

ေထာငကေစျခငး

ဆငပတခရျခငး

ရာဇ၀တမႈမတတမးအသြငးခရျခငး

အႏရာယရေသာအစားအစာကေရာငးခမျခငးေၾကာင

စားသးသအား ေလာေၾကး ေပးေဆာငရျခငး

စသည ျပစဒဏမားရရေစႏငပါသည။

71 

သငႏငသငလပငနးခြငဧရယာကသန႔ရငးစငၾကယမႈရပါေစ။

သန႔ရငေးသာ၊ ေလာဖြတရနလြယကေသာသငေတာသည ၀တစမားက ၀တဆင ရမည။

အစားအစာမားက အႏရာယျဖစေစျခငးမကာကြယႏငရမည။

ပပသးေစလြယေသာအစားအစာမားက အႏရာယအပဇအတြငး အခနၾကာၾကာထား

ရျခငး က ေရာငရားႏငရမည။

အပေရာငးခသညအစားအစာမားက 63'C ႏငအထကလအပေသာ အပခနရေအာင

ထားရ ေရာငးခၾကရမည။

အေအးေရာငးခသည အစားအစာမားက 5'C ေအာကေအးေသာ ေနရာတြင

ထားရ ေရာငး ခၾကရမည။

အစားအစာအတြငး ကးဆကႏငေသာ ေရာဂါမားႏင

ေနထငမေကာငးျဖစပါက အလပရင အား အေၾကာငးၾကားပါ။

ေဘးဥပါဒအႏရာယစစေဆးျခငးက လကနာေဆာငရြကပါ။

သတမတခကမား၊ စညးမဥးစညးကမးမားကလကနာေဆာငရြကပါ ။

မားယြငးခကမား အႏရာယရႏငသညမားက ေတြ႔ရပါက အေၾကာငးၾကာပါ။

ပတ၀နးကငႏင ကနးမာေရးဆငရာအရာရ၊ အစားအစာ စစေဆး ႀကးၾကပသ မားႏင

ပးေပါငး ပါ၀ငပါ။

သေကာငးစရာမား

စာမကႏာ (၇၂)

72 

73