DISSERTATIO ACADEMICADE

INTRINSECA MUSCULORUM CORPORIS HUMANI FABRICA,

QUA M

CoNSENSU ExPERIENT. FaCULT» MeDIC ABOeNSPR_S.SIDE

GABRIELE EONSDORFF,Philof. & Medic. Dod. Anat. Chir. & Art. Veter. Prof.

Reg. & Ordin.. Facult. Medic. h. a. Decan..

PRO GRADU DOCTORISpublice defenclei

ANDREAS LILLEStipcnd, H'aartmannianus , Wiburgmfis,

In Audit. Mathem. die XII Aprilis mdcccvi.h,. a. & p. m, f,

ABO./E, Typis Frenckellianis.

SPECTATISSIMO pRiECLARISSIMQQUE

VIRODOMINO MAGISTRO

JOHANNI CHRISTOPHOROFRENCKELL,

Regi__: Academi/e Abocnsis Typographo

ATQUESociet, Reg. Oecon_ Fenn» Membro

Jrlofpita Amici benefici Hmina mox rdiffiurus, fed ca-ram übique fervaturus Ejusdem memoriam, ut aliquodexftaret grati animi documcntum, quod potuit, obtulil

FAVENTISSIMI PATRONI

Cul.or efliciofisfimusANDREAS JOHANNES LILLE,

JProoemium.

Quem fcientias naturales,a primis inde primordiis,in interpretatione artificiorutn & miraculorum

naturse fuftitiuisfe teftantur Pandectae Litterariaa di-verfisfimum habitum, adeo communiter quoque re-fert univerfa Corporis Humani tam Anatomica quam.Bhyfiologica Hiftoria, ut perrara fint momenta, dequibus in diverfas, & ut plurimum contrarias, par-tes, non fit difputatum. Immenfa nempe partium,quas ln Humana Machina, vitae <& aciionum ani-malinm inftrumenta implicke admodum conftituunt„fubtiiitas & artificiofisfima fabrica, dum oculorum a-ciem quomodocunque armata-m tantisper fubterfugi-at vel faltem eludat^ praemunito fibi in bascce Na-mrse penetralia, tam experimentis -quam obferva-tionibus & ratiociniis, aditu, praeceptaque modoPhyfiea vel Meehanica, modo Cbemiea, immo Me-taphyfica in Anthropologiam transferendo, intimamorganorum ftru_turam & agendi modum, quisquepro fuo ingenio, expTicare ftuduerunt barum rerum

A curi-

_!_. __-('«#

curiofl. Ex qua qurdem diverfa pbyfieam generisnoftri compagem perfcrutandi Methodo, tot interfummi Nominis, ingenio non mimis quam eruditio-ne Anatomica inclyrisfimos, Auftores exftitere d\sl\-diae, ut quorum partibus ftet veritas,, dijudicare fitdifficillimum.,

Perpendentibus vero nobis, quanti, in Phyfio-logia hominis abfolvenda, penitior Mufcuiorum Cor-poris Humani . five interaam eorumdem fabricam& ftamina,. five fingulares proprietates & affe&io-nei',five admirabilem ad motus tam vitales quamani-males impelLendivim confideraveris, cogaitio faciendafit; quantumque labaris, omni fere aevo, in hac eademdoctrina feiieius; co.gnofcen<ia & explicanda,, five po-tius conjecturis exeogitandrs,. eonfumferint fagacisfi-mi, quotquot? funt^ ftru<_tur_e Miu.cularis internaeScrutatores & Interpretes:: digna fatis,, in quam vi-res noftras loeo Disfertationis Inauguruiis», applica-remus,, vifa nobis. fuit materies, Mufculorum con~ftruftionrem , licet abftrufam atque abditam, dt-nuosrevoeare fub examen..

In hoc autem ita verf.ibimur opere,. ut fuccin-_ta, d,e Mufculorum habitu generali & multipliciftru-tura commemoratione praemisfa, fideliter dein-de recenfeantur & modefte caftigentur potiores Au-£forum de intrinfeca eorumdem. fabriea opiniones.poftea vero praecipua, quibus noftrum. qualecunque

ju-

V_ ) 3 C c_£

judieium fuperftruere conabimur, proponantur ar«gumenta; tandemque brevis de elementis, quaeevol-vit Analyfis Chemica, narratio, coronidis loco fub-jungatur. Si vero alia quaecunque opeilae deesfetvirtus, brevitate fua fortasfis Lectoribus Mq com-"mendabit.

SECTIO PRIMADe liabitu Mufcuturum generali & ftruffura

Midtiplid.§ i

"tV-ufculofum 'corporis Ijiwi-Upl apparatum, carnofce animall-um compagi ha-ud abiimil m, tot' nominibus esfe comuiemora-bilem, quot numeris atque viitutibus confpicuum, nemineiHlatere potelt, qui ve. vulgari Mufculorum Se motuum corpo-ris contempiatione Tefe deleftaverit. ,Pr_eterquam enim quoduniverfa corporis efligies- venuiias atque dignitas, membro-rum jufia proportio atque opportunitas , immo totius oris, o-culorum Se lineamentorum forma, ipecies & diveffa vultusgratia., qu;e Singula fideles animi in_agin£S'& indices reele ha-bentur, totae quantce torofis mufculis Se pulpo.is torulis, qui,numero CCCCL fuperarite, articulatam noiham columnam ex-quilitisfimo ordine inveftiunt Se ad determinatam fuam iigu-ram effingunt, po;isiimum debeantur; in confesfo eft, omnemnon folum agilitatem Se mobiluatem capitis, trunci Se artuumcoiporis, (quibns (übj.dta osfa, mirabilibus comtrisfuris fibi-i!) t invicem adjuncia & ad diverfas motus peragendos ini-meniaque onera luitinenda vr_tium more accommodata, firmisMtifculorum nexibus, appofuo iitu Se flupenda efiicacia ad variainouuun genera ex atr.nii arbitrio cxfequenda ducunturatque di-

A 2 tur,

4fe I t t ti-fe_gunh_r, : veruro etiam ineomparabifcm vifee.um __vaforum, fanitum non oranium, agendr vjm & vit-jero mottim,. Mufcularipartium i_bric_e tiibuendam esfe atque adfcribendam,, Undequoque roagnam & convenientiam __ difcrepantiam in totoMufculaxi habitu non tsinus quara ftru&ura & eompoiitione,refpiciendam esfe,, aeque ad videndum eft facile, ac ad re-tsogno_Ccendura commenda-bile.

$. H<Sunt autero Mufculi,. qui veri & genuini cenfentur, pnr-

tes corporis organicae, a fihris pulpoiis, cpe tenuisfimsc teteeellulofae utpl.urimum asqtialiter invicem annexis, rarins de-cusfatis vcl interlextis, & rarisfime ramoiis, intcnfius vel di-lutius rubicundis conftantes, q.u_c cum intime immixtis vaku-lis tam fangvineis quam lymphaticis,. Se nervis ramoiisfifi.isin toros vel ftrata, d_verf_e amplitudinis & formae, coagmen-tatas atqpe involucro cellulbfo membranaceo- circumveiiitas,virtute fua rapida fefe admoto ftimulo contrahendi, infl.ru-roenta motuura tam externorum quam internorum poti&fimumconftituunt. Strufiturarn igitur artificroiislimam, &e e Textu Fi-irofo, Fafculofo , Nervofo & CeUulofo mirabiliter complica-tam, omnis Mufculofa moles, jamjara figillatim cxpendenda,in-«.olvit.

§. 111.Fibre carrtea proprie fic diftae, qnas primarrum & abfo»

iutisfimum totius pulpae fianvn & fundamentum efficiunt, pe-culiarera pras fe ferunt Speciem, Subflantiam, Colorem, Se Di-fpofitiotiem, fi vel nudo oculo, quamdiu vei vivae iunt vellecentisfimae,. attentjus confiderantur. Quas fcilieet firoplicesvidentur, licet re vera, ut ex infra commemorandis eluctbitexperimentis, compofitae, capillares funt, Se filcrum in mo-dum sequabilitei extenuata:,. in longitudincm totius mufculi

ufc»

V» > s ( &ufplurlmum, nifi ab interfitis r.ppendiculis tendinofre propagi-nis abrumpantur|vel' eontortionibus di-irahantur, protenfas, irvcorpore vegeto, bene nutrito Se valente fucculentas,- teretes &aJfpc_.u clariores nitidioresque, in gracilento autem __" rnorbistabificis vel inedia & vigrliis confumtovel fenio- con_e_to exi-les, obfcurae 8i quafi coHapfae; e-terumque in. quolibet mufcu-lo eiusdem hominis, immo totius humani generis eadem _eta-

te & vigore confpicui, quoa-d extenlionem Se crasfitiem, pau-cis a Ctl, Mc_s (_?■). citatis exemplis cordis Se vifcerum,- fi-brillas ccteris tenuiorcs ollerentium, exceptis,. fere CGnfimi-lcs. Neque dubium eit, quin ftriis fubtilisfimis vel rugistransverfis, in contrafto mufculo exfiantioribus quam in ex-tenfo, leviter iint iinpresft. & quafi- articulatae, cum & nobis_>_ accuratisfimis fcrutaforibus femper fint difiin<_.isfime vifae,.Licet _.!}, Hal.-ER (J>) ciusque fecratores, quibus ifta cbfer-vatio, utpote tbeoriam de fabrica et motu mufculari ab ipfopropofuam in.in_.ans, displicuit, fibrarum rugas et inconfian-tes Se a mufculorum contractionibus deducendas esfe y in fa<_;vorem fuas opinionis deciarent.

% IV.Subftantia fibrarum abfol-vitur pulpa tenerrima, quae ccn»

fpiciendam praebet: exquifitam mollitiem & intimam humidita-tem: raitero flexilitatem & seque ad contrahendum atque vicis*--fim extendendum facilitatem: iuftam & firmitatem (remisfammagis & lubricam quam adftri&am & elafticam). & cohasrea*di nifum, extendenti vi parum ctdentem, adeo ut prius diVrumpatur fibra, quain in longitudinem notabiliter fefe exten-,

di patiatur;. Iromo humore gelatinofo abundantes esfe fvadefcfuccofus atque lnnpidus fibrarum habitus-, pariter ae claritae

A 3 iucl

*)' Lih. de Fabrica fibrce mnfcularis.V) Eittn. Phyfwi,. L. XI. S. I. $. IV-

*fc ) s ( &luct fere pervia, Qua vero fubtilitate fibrce jara adumbra.a:.etmi.fimis fib.illis., quae adf-ucdum in fila exfrema & quafie!e«ientaria tefolvi posfe comi.on_tra.unt Lyticci fibrarinn mu«fcuiarium fpecirbitores Muys Se BRXJCjHAS^. (r ), conftru-trefint, in infequeati Settione occafio dabitur tuiius exponendi.

1 v.Rubicundus <Color, quo fibrae mufculares Tta.ura.iter funt

imbutae, a pigmcnto luccis lymphaticis, ■quibus (ibias icatent,valorum miiriflerio a fangvine infulb& ingelio, oiiginem fuamprocul dubio duoitj quandoqu.dem cruoris ternperaturas, peromnia.setatum ftadia& valetudinis conditioi.es, fideliter fit fem«per accommodatus, Propterea in materno gremio & evolutio-nis Mufcuiorum ptimordio pallide flavefcit, & accrefcente ho-munculo fenfim rutilans, in ruborem tai.dem exilantiorem,astate icilictt provedis., robuftis & vegetis intenfiorem, juni-oribus vero,, debilioribus-, tabefceiitibus & fenefcentibus di-lutiore.ro, tranfit. Accedit, rubo-rem pro diverfo fibrarum inroufculofo volumine habitu, nimis quantum discrepare; prae-ceptis enim Opticis conftat., fibras perlucidas colore quocun-que tin_tas, fi in toros crasfiores congregatas fuerint & coa-&3s, magis fufcas, quam dum in tenues membranas expandun-tur, comparere. Verum überiorem huius materiie disquiiitio-Bem, alia oceafione, fi fata permiferint, ingrediendara, pro-i-ibeut ar<_tiores inllituti noftri limites.

_* TLDifpoftio fibrarum Mufcularium, quae in varia earun-

dem -diitribuiiore & ad determinatos nioius confentiente coa-gmeataiioue confiftit, dupplici modo adornatur. Fibrse nam-

que

■_) "Lib. Dt "Ca-r.ne mufculttn.

*fe > r c &que aut in diftinctos toros veE eorpufcula & ftrata diverfee-:amplitudinis & coi.fimitis texturas, quae dicuntur Muffuli PrQ-prii velPuri, coalefcuntj aut etiam in niembranassequalis. tenut-tatis, quas vifcerum & vafoni.v.,, in fa_:ei vel, tubuli. roodura.excavatorum vaginas interprediuntur & adaugent,, expandun-tur, eoque pa&o Tunicce Mufat.ofsc vel Mufculi Mixti appel-Lantur., In conltrut-ione vero iibraium prioris ordinis,, duo»valent genera,. quie proifus diveriatri libi viu(iica..t texturte-modificationeni, Frtqiientisiima fciiicet ett, in qua fibrae,, ut-plurimum aequidiflantes , rtflro atque fin.p_.ici tramite ducuntur__ principio verfus iinem tam intrinfecus quam extiinfecuscompatta.,, & a.quab.iliter in formam,, aut oblongam & variovolumine, jam teretiori jam depresfiori, turgidamy ad; exem»plum mu.culorum,, artuum,, ocuiornm &c., aut explanatam &interdum valde dilatatam, moie Diaphragmatis, mufculorumabdominaLium, cutaneorum &c.,. congeftae,; amiclu cellulofo cir-cumdatas^ & osfibus ut plurimun. vel akerutra vel utraque ex-tremitate in£_rt_e,, Atque jn hisce Mufculorum generibus col-liguntur fibrillas in roajores, fibras- (absque uilo filoruro mu-fcularium tranverforum m-xu,, quem temere adftruxerunt LeCat, Willis & lekr._-.lt), iibiae iin fafciculos, fafciculiquetorolioium Mufculorum in majores angulofas fafces r quas La-certos vocant,, intervatiis pingvediner apud obefos homines,.fardis & magis Vel minus diftentis. Serjes autem,, qua fa-fciculi fuccedunt feque invicem excipiunt,,neque uno neque fim-plici tenore femper eft deducta; fiquidem in Mulculis lic di-dis compofitis, quales Dekoides & Subfcapularis , fafciculr,,aut fimpliciter congregati* aut pennati, altera extremitate prae-crasfi,, altera extenuati,, alternis vicibu> excepti & determina-to ordine interjedi, (d) in comrtrunem & rounere corifentien-tem- masfam conjun&isfime confluunt^ reliquas ut taceamus

ftru.

d) Verbofe defcripti a So.mm__rij.g, De corporis Humard Fabrica. T.111. p. 230. 234.

ife ) [« c &firuQurae (ab adjun&ione fibrarura tendinearum praeeipue ori-undas & in disle&ionibus ac defcriptionibus Mufculorum ob-vias) varictates, q.uarum expofitio a noitro propoiito habeturaliena,

& VII,Altera, eademque non nifi in artificiofisfima cordis fabri-

Cl confpicienda, fibrarum contextio, valde iroplicita & fereinextricabiiis, a commemorata ftru£tur_e firaplicitate tota quan-ta abhorret. Adeo enim raultipliciter decusfatac, retkulatae,contort_e, & in masfam folidiorem coa&ce funt fibrilla? cor-dis, qua. firmitate & denfitate ceteras corporis fibras prreva-lent, prastereaque adeo multiformis fafciculorum coagmenta-tio & diftributio ixi diveriis mufculofi hujus vifceris latebri»& parietibus, ut parum abfit, qtiin operatn acutisfimi C. F»Wolf (_■) in inveitiganda & deiineanda intima cordis texturaprorius egregie & pertinaciter impenfam, irritam reddideritcomplicata fubtilitas_ Eminent prasfertim, inter fibrofos com-plexus, pulcherrima retlcula, quss internam faciem tam au-ricularum quam yentriculorum cordis mirabfliter diflingvunt,Ea tamen differentia obfervata eft, quod in atrio Venarum Ca-varum foucibus obverfo, fafciculi prominentiores, modo cras-flores, modo graciliores, cum pariete utplurimum continentes& iarius difcreti, arcus defcribant varia dire&ione decusfa-tos & pasfim palmatos, paralielos & raraofos., qui finuofi*cancellorura intervalli» rhomboidales figuras impertiunt, &externo auriculae lobo crifpantem atque lacunofis inciiibus qua-fi verrucofam faciem induunt, criitfe galii haud abfimilerajIn altero autem veftibulo, Venarum Pulmonalium torrentem ex-cipienle, iafciculi jtidem cancellati & ad palmarum iormam ma-

ximc

<>) DisCert. IX. <_e Fabrica variarum Cordis partium in Nov. AR,Acad. Petropoi. A:ni 178' ac* 1787, quarutn momenta memorabt.lioia diffufe recenfet SocmM-_ri_.G i, c_ Tom. V. p, io —" 40,

fe _> 9 C <&x.me contexti, vaiidiores fint &fibris, quae tenerrirois petiolis,a filamentis vorticofis enatis, infiftunt impliciti. In ventri-culis porro, qui ipfius Cordis quafi prastorium conjun&im con-ftituunt, magnum quoad conformationem non minus quam fi-brarum mufcularium habitum, detegitur difcrimen. Qui enimpulmonalis (quod fcilicet in Arteriam Pulmonadem adnatamfan-gvinem effundat) dicitur & propter fitura alteri oblique pra:po-fitum Anterior, fibras fuas a pofteriori fepti intermedii ag-gere, cui intirae applicantur, contortas, ad anteriorem ejus-dem disfepimes.i carnofi oram transverfim circumvolvitj itatamen, ut interior Ventriculi paries in liminis arteriofi regio-ne, quam Conum & Cameram arteriofam appellat laudatusWolff, laevigatus fit, haud fecus ac adjacens hiatus veno-fus, proxime ad Valvulam Tricufpidalis noraine infignitamjin angulo autem & antro inferiori usque ad apicem, partimramofis fibrarum fafciculis, tranfennai inordinatas refereatibus,partim fparfis trabeculis, partim columnis mufculolis diverfa:mngnitudinis, formam papillarura aemulantibus, munitus fit.Exterior vero fuperficies, quamvis primo afpe&u videatur ae-quabiliter convexa, penitius tamen explorata, plures confpici-e-ndas praebet tran-sverfas qtiali areas variae dimenfionis (/)," fibrillis circumslexts aique tortuolis, in ftrias complanatasatque fafcias diverfi ordinis coagmentatis , invicemque adftri^itis & fingularem denfitatem carnofae hujus Ventriculi pulpastonciliantibus, oriundas. Texturam autem Ventriculi Pofteri-©ris, vitalem laticem in Aortam propellentis, quem primiti-vum motus fangvinei Auctorem jure fufpicamur, quod attinet,pcrmultum a priori, quamvis eonjun&isfima fit ejusdem acco-la & agendi comes infeparabilis, difcrepat: copioifae nerope fi,-

B bras

£.) In hac exteiicri cordis fuperficie oc_o fafciculorum clasfes diftingvitCel. Wolff I. c. A;ni 1781 p. 221 Tab. 1, 2, 3. Vcrum in re-pei.itis perluftrationihus annato oculo inftitutis, ijunquans plurc»quam fex nobis faltem detegerc licuit.

10

B._e-, quibus carnofisfimum hocce fangvinis receptaculum cir-**cumquaque validum & compa&um turgefcir,, juxta originem wfilamento fic dicto cartilagineo crasfiores &. teretiores, du_.U"magis magisque obliquo abeunt in fubtiiiores Si fenfim plani-ores, ferpentum U.ore infl.xos, invicem complicatos & inter-dum rurius coalefeentes ramos, intervallis intemiptis haudraTO diijuns-tos, quae modo celluiofo plexu pingvedine oppleto,.modo fibrillis transverfis brevisfimis revinciuntur ; aljum iuihtema ventricnli facie, quam in externa,, fafciculorum ordi-xrem fuftinentes, Sic in ipfisfimis penetralibus, totam tam-arterioii quam venofi gutturis viciniam aequatis fibris circum-Vallatam cernimusj omnem vero profunditatem interioris vo-laginis, transverfis trabecuiis & columnis mufculofis, multoquam in priori ventriculo crebrioribus obfitam j fafciculis,.qutparietinum reticulum contexunt, verfus acuminatum apicem induobus diftinctis & a fe invicem remotis pun&js, radiorum--snftar in centro conftuentibus & ftellarum fpeciem prae ie fe-rentibus, Externa vero facies,. vel extremum, kevigatum &tSifariam convexum libramentum, fibris ramofisfimis & invi-cem infertis decusfatisque contorte & ifnp.icite compingitur s,oontinub ftrato, abfque aiia uotabili ftru6turas diftin&ione,,quanrquod, juxta obtufam bafin,. transverfum,, fenfim in obliquurroSe tandem verfus mucronatamextremitatem direfitius decurren-tem, ament transituro. Neque filentio praetereundum, feptum.aggeratum, bina cordis- antra interje&Um, tam quoad" irreti-tam fabrieam, quam denfam craslitudinem & totunr fuum ha-bitum, cum toro ipfius Ventriculi Aortici, leviter jam adurn-brato, effe cognatum & adeo indisfolubili vinculo conjunftum^ut ad complexum ejusdern Ventriculi genuinum pertinere,, ad:ftdem valde fit pronum, quamvis propter concinnam fibrarunt)alterius Ventriculi implicationem, in confinio utriusque late-__as__. ah una eademque pulpa Mufculofa videatur formatum,.

§" VIII,.

*% ) II

§. VIII

Sed a Tiru-tura cordis artificiofisfima, quam praeeuhtc Cel."Wolkf i-epius inveftigare nobis lieuit, quamque breviter de«iineare iniiituti noftri poilulavit ratio ■& gravitas, ad alterammufculofarum partlum Chsfem, qu_e Tunicas Mufculofas com-ple&i.ur„ conliderandam, transeundum. Refpicimus hoc co-gnomine Membranas tenues & aequabiliter expanfas, fibris fub-tilisfimis mufcularibus, vel iimpliei ferie ordinaitis, vel duppli-ci aut triplici ltrato decusiatis, contextas , quas tunicas racm-branaceas cellu'iof_e & valculc-ije texturas, faccata receptacuia& canaies corporis circumcingentes, ad fpeciem peliiculaeftr.iatse vel reticulatae fuperincunibunt vel interjcdtae funt, Dif-ferunt igitur a Mufculis non tam ocquifita fabricse teneritate,quam arnica cum membrani-s cetkilolis ■conjunctione ; cujus reiconfpicua exempla exhibeut plurima vifcera cava & arteriofaVafa4 tantum non omnia. priori refpedtu commemorare juvatuniverfum tubum alimentarium, a 'faucibus ad pOdicero traje-Sum., cujus diverfi meatus & fecesfus aljata atqne aliam po-ftulant fibrarum difpotitionem, in i-omacho fcilicet, quem ce«*fophagum vocatrt Anatomici, praecrasfam offendimus tunicanamufcularem, externe mrdam & non nifi comrouni tela cellulo-fa partibus adjacentibus revindtam duppilicique ftrato confor-tnatam-; exterioribus fibris kcundum canalis longitudinem adVentriculi orificium fuperi.us., quod Cardiam vocant, proten»fis, & attenuatioribus tandem in fubjtftam Ventriculi Mem-t>ranam Mufcularem , radiorum inftar difperfis j interiorfbusv?to transverfis & quaii falcatis, invicemque in circum im-inisfis & appofnis, quibus omnibu-s altera fubjacet tunica va-fculofa, epidermide tenerrima intime ohtefta. — In Ventricu»lo autem, inter primain & tertiam tunicam fubfidet membranamufcukuis triplici congefta fibrarum ordine, quorum primus^liriis rarioribus & tenuioribus, longitudinem vifceris confe-queutibus, fccundusj obliquis fibris, crasfioribus & frequen»

B % ter

12

ter complicatis, fertius, transverfis & exa&e annularibus, fun-dum ventriculi iroprimis circurocingentibus & verfus anguftio-rem extremitatem fenfim oblitteratis, abfolvitur ; decusfatis ve-ro hisce fibrillis __ nonnihil dehifcentibus, fpatiola pasfiro in-tervacant plexu ceilulofo obruta, —- Neque ab allata itru&u---x& multura aliena eft conditio Ttinicne Mufculofie InteitinorumTenuium, qua. bifarra adroittit ftrata, externum fcilicet idem-que rarius a fibris longitudinalibus, internum vero & denfiusa transverfis contextum, utrumque in Duodeno evidentius &firmius, quam in confequente anfra&u tubi mefenterici, cujusaverfa facies fibris ditatior quaro adverfa videtur. Veram infollicofo Inteftinorum Crasforunr atrio, quod Carcirm appelh-tur, fibrse longitu_.i.nales, j,arojam ntin.ero & erasfitie adau-&a? in ternos coguntur comphnatos & aeqnidiftantes iuni-culos, membranarum hujus viiceris extenfione ar&iores, qui,mutuato ligamentorum afpe&u , fucctdontt s Coli curvatmasperfequuntur, intervallisque conitriftis bullatam atque inter-rupte veiiculofam faciem fuperinducttnt, aliis tenerrirois raris-liroisque filis, quibus circulare ftratum fibrarum fubjacet, perinteimedia fpatia folutius pervadentibus. Ad Pelvim vero de-latum Inteftinum, Rt&um jam nuncupatum, ptiilinam firatilongitudinalis fimplicitatem continuam recuperat & firmat ,transveifis fibris foliio crasfioribus, & tandero in extrcrooca-nalis exitu, ad mufculofum annulum, cui Sphin&eris interninomen eft impofitum, formandum accumulati.. Inter reliqua,quas in corpore humano occurrunt, Viicera Cava, fola Veika,urinam recipiens & excernens, manifeitam mufculofam tuni-cam, anterius, Peritonei tegmine&per omnem ambitum fpon-gioio & vaiculofo involucio comprehenfam, prrebet confpici-endam. Conftftit autem hasc ftibftrata tunica iibris longis, jamfiroplicioribus, jam in fafciculos aggregatis (ab adjacente glan-«lula Pioftata & vicina osfium pubis junftura oriundis vel fal-tem prteligatis), quoe juxta cervicem Veficse approximatse &

fupra

13fupra dilatatum parietem anteriorem fenfirn dfvefgentes, kft»ruroque verfus fundum convergentes, transcurrunt, feque adpofteriorem paginam , quam pari pasfu usque ad primarraoriginero reduces emetiuntur , retrofle&unt; marginalibusfibris ab utroque latere dedu&is & ad mutuos ara-plexus quaii brachiatis. Qu_e vero hisce immifcentur & irre-tiuntur fibroe (obliqua. mjgis quara transverfre)., vakle incon-itantcs funt, & interdum a fe invicem adeo remotte.. ut pervacuas tranfennas inter dehifcentes fibras, dum caleulus infinu Veficae nidulans & ab irritato & violenter contrafto fac-co impullus urferit, interior & tenera vagina membranacea,in ca.cum, a decusfatis fibris circumcinftum & conftriftum fol-liculum, qui prohipfuro ciilculum (a Chirurgis infaccatum di-fturo) pertinacitcr involvit & flrer.ua manu excrcitatisiirai Cal-ctiliciche infauiio aufpicio fubducit, extrudant, Ciaudunt tan-dem inordinatum fibrarum transveifarum ag-ren fafciculi cras-iiores arcuati & nequicquam annuhres, in limine oftii, rivu-.Juiu lotii ejicientis- ita anterius.& pofterius collocati, ut ver-fus utriculum ab utrnque facie reft&vut cornua invicem im-plicata & fibris longitudinalibns immisfa, n.uneri fuo, quoportas VeficaeSphincteris loco tuerttur exa&e refpondentes. _g\)Longe aliter comparata eft fabrica receptaculorum & meatu-um,variis humojibus conquirendis & transmittendis iniervien-titun , m quorum tunicis utcunque fibratis roufculofa ftratavulgaris indolis, conje&ura potius quam phyfica demonitratio-Ije dete&a iunt. Sic mufculoiam tunicam, quam veiicae fel-kie & dudiibus biliariis vindicarunt Verheyen, Marherr &pleii_( ue alii, quamqtie ambiguain ceniuit 111. Haller, a fti-patis & iplendentibus ftbris cellulofi-; contextam Cel, Scemme-ling, a-iiiqtie , quibus & noiiram adjungirous experieHtiam,con.perit. Sic quoque in Sacco Lacryroali, ejusque Canali Na-

fali,

g) Confr. Halleri Elem. T, VII. p. 518 — 20. Marheri PrxleftiontflT. 2. p. 500 — J.

"$* 9 n ( c^fa.i, T-ibutis Saliva.ibu., Ciftetna Cbyli & Du&u Thoratico,Weticuhs Seminalibus earumque fiphunculis, fibras MufculareeVeras fruft-ra -quaefiviinus. Neque adbuc ad liquidnm perdu&a«ft veritas fibrarum raufcularium in exquifitisfima Uteri ma-terni textura, quamvis exiftentiam earumdera uno fere ore"confesfi tint anfiquiores fummae exiftimationis Anatomici, V-B--salius., Malpich, Santorinus, Sue, .Puzos cet,, eopiofaque

fibraium reticulatae & iroplexas defcrip.ione eas-dera «n-tas "&u&oi,itate fua firmaverit 111. Haller-(/.), cui fe.quoque tidjurrxit dii. rtisirmus Marherr (/). Irritabilem sam--que & morolam uteri Vnn fele contrahendi, in parturienti-\im a_itu evidenri.sfittiam, a 'mufeulari efficacitate & virtute to-tam quantam -pendere., ipeciolo Syfteniati Irritabilitatis ut fi-Ses faceretur & haberetur, argumentis anxie conquiiitis asfe-veraruntj in eaque re caecara fi-dem iisdera tribuerunt piuri-■srii recerrtiores Au&ores, & internovi_firoo*s Cel. Jgsephi ■(,_),fclando probabilitati-s fuco urirabiliter <lecepti, Interim tarnenmufculoiam fibrarum-uteri naturam, <de qua jamdudum dubi-tavit Boerhav_us, accuratisfimis obfervationibus fortiter im-jpugnavit non modo Cel. Walther (/>, cui fe baud inani per-Ivafione adjunxit Blumenbach _m), led inter nuperrimos CeLKnebel {»)_> qui in husnano utero exa&isfime disfe&o & ia-

vefti-

S) Elem. L. XXVIII. S. 11. §. XI.i) I. c T. 111. p. 514-j.) Ueber die SchwangerTchaft au-ferhaib der Geblrmutter, tng befon-

dere Harnblafenfwangerfchaft., Roft. 1804- cfr Gfitt. Anzeig. St.£Og. A. Z_Qfr

f) Betrachtungen (iber dt_ Geburtstheile def« Weiblichen Ge«fchlechts p. 25«

&) Inflit. Phyfiolo.g, S. XLI. §. 533.n) Grundrsfs einer Zeichenlehre der gefamtenEntbindungs Wisfenfdiaft.

Berl. 1798- g-9 sfr. Arigufiini nem.fic Endtdcckungcn. nr )ahrg_.-.797. P- iU

15Vefiigato ne minima qnidem fibrarum vere mufcularium detegere potuit (quemadmodura neque nobis unquam detegerslicuit) vefiigia ; quamobrem reticulatam & intricatam fabricamy3 vafcalorum (übtilisfm.orum mutuis- amplexibus & celJulofianexibus compaSam esfe, la-udatorura Virorum & noftra. ex-perientice confidentcs, extra cmnem ponere auderous dubita--tionis aleam..—Altera-m vero tunicarum rouf-ulofarum fpeciem^,breviter jara confiderandam, arteriofo vaforum geneti. tribui»-mus. lnterferitur nempe membranaoeis arteriarum vaginisroediura ftratum fibrarum transverfarum pallide fubrubentium,,qute eireularem vaforum formam non quidem completis an«.nulis cingunt, fed in orbes denfo & sequabili agmine promi-fcue collig3t_e funt & connexne* Intenfiorem de cetero duri»tiem,, rigiditatem & opacitatem prae fe ferunt,. prtefertim incommuni fenilis setatis afperitate, genuinis. fibris mufculari-bus neque moliitie & exquifita flexilitate vel- gracilitate, ne-que claritate vel pellucidirate compares,- quara etiam ob renrde proba earum mufculofa natura dubitaremus, nifi fummorum*virorum communi fuffragio, mufculofa earundem, in majoribus-arteriarum truncis' luculentior, in minoribus autem &pr_eprimis©erebri valis perobfcurar. atque in minimis prorfus abfcondita,,declarata esfefr indoles;. Dilcedunt igitur a-vifoerum tunicis,.textura* fimplici ordine fibrata.j quandoquidem interiores fi.***brse, arteriarum longitudinera perreptaturae, quas Willisius-finxit & EIDLOO depinxit, nigro calculo notata. funt ab ornni-bus, qui attentis ocuiis & anirao tunicas arteriarum periti»-ilrarunf*.

§. IX.Fibrofo mufculornm textu, tanti artificii & varietatis <_,

hucusque fideliter c.emonitrato,- ad vafctdofum irronenf-- fub-tilitatis plcxum', qui in abditas '_*_ penetrales raufculorum par-tes ad ima usque fiamina fiupenda rouHiplicatione fefe immit-tit, progredimur, Difiingvitur autem iita vaforum congerieski duas clasfes, Vafa fcili^ct Sangyinca%. tam drteriofas quae

ian-

16

fangvinem adducunt, quam Venofa t quae reducunt, & L_y._--pliatica, quae liquidum, quo fpongiofi Mufculorum recesfus,qaarodiu vita fruimur, immadefcunt, rorem rapido flumineauferunt, — Sangvinis conceptarula & anguftisfimas femitasquod attinet, Mufculos cujuscunque fortn_e & ftru&urae, tantatamque abundanti Arteriarum copia, cui conveniens refpondetVenarum rouUitudo, ditatos esfe, ut reliquas corporis partes,fi vifcera fecretionibus infervientia excipiantur, procul dubioexfuperent, facile eft ad demonftrandum, Mufculofum nam-que torum vel ftratum vario eoderoque pro diverfa eorumderaamplitudine tnaxime appofito loco unus vel plures Arteriarumadjacentium ingrediuntur furculi, qui a tela cellulofa, fafci-um vel fafciculorum interftitia obruente, mox recepti, per-proximas remotiores & tandem remotisfimas mufculi plagas,in innumeros & pedetentim gradatimque capacitate decre-feentes, interque fibraa tramite paulisper injflexo dectirrentes& mirabilibus commisfuris (quas anaftomofes vocant) invicemirretitos, ramos & ramulos, continua ferie diftribuuntur j quo-rum extremi fines nut in initia Venarum retrogrado du&u ab-eunt, aut janjam ad tantam fubtilitatem, ut cruoiis re.fpuant globulos, oculorumque aciem vel exquifitisiiroo ap-paratu optico armataro fere lubferfugiant, ad.i&i, minimagceilulas & fibrarum particulas, fluidisiiroum, tam nutritiurnquam vaporofum, quo turn quidem abund_i.t, fuccura in*ftilland' gratia attingentes mox evanefcunt. Neque de fron-dofisfima & maxime reticulata arteriarum difperfione per u-niverfam mufculorum pulpam dubitare perroittunt, quas arti-ficii Reyfchiani ope jam pridem inftituta funt, experimenta»h.scs tnim Arteriis «eram coioratam tanto fuccesfu iiphoneinjicere licuit, ut in tomentum vafculofum pukherrimi fpe&a-culi, tota fere Muiculi lubftantia videretur permutata. ImmoConteftantur, quotquot in Arterias Muicuiorum liquidum argen-tum, liquores glutinofos & vario colore tin&os, aquam tepi-dam, aut aeretH demuin elaiticum injicie»,do operam confecra-

runt

17

runt AuGores fummse fidei Re.sch., Kaw, Cowfer, Mu.fs&cimufculos a materia inje&a., in cellulas penetrata, notabiliter"ititumuisfe, haud aliter ac in Hydrope ab aquofa illuvie ir_cellulis retenta turgere foleant Mufctili. —- Venee Mufculo-rum iisdem veftigiis utplurimum presfe infiltunt, & magnitu-dine, & ntimero, & reticulato habitu, pro more quem in totocorpore fufiinent, au&iores; ramulis a primo iuo principio, inArteriarum comitatu inter fe complexis, quo habitu inverfo or-,dine confluunt in ramos paulttim increicentes & tandem Venismnjoribus, quas modo .conjtm&im ctim Arteriis, modo fepara-tim mufculofas dereliuquunt lede-s & ad adjacentes Venarunjtrun.cos cutands Venis iaepisfime asfociatae, rivulos Juos i.agremio tel_e cellulofe traducunt,, fubjiciuntur. Ea tamen ob-fervatur differentia inter Venas Mufculorum & cordis, firoul at-que tunicarum mufculofarum., quod prtores valvulis, utpluri-mum bigatis, firrt inftr-u&rc, pofteriores autt-ni, fi plicae Vena-rum Coronariarum oftiis pr_epofit_e excipiantur, prorfus orba-ae.— Vafa Lyrophatica, quae Valvulofas fuas & adfpe&u articu-latas propagines ad univerfum corporis humani o Iluloturaplexura mirabiii frequentia ex_endunt. iibris A-iufculanbus ae-que alte,, ac vaporofa illa ad huraiditatem & lubiicam raobi-iitatem earurndem ionge defideratisraa, in omnem cellularumprofunditatem ab Arterioiis irifufa, & folo Vaforum Lympha-ticorum roinifterio auferenda Lyropha, immixta funt, A fideenim permultum abhorret , piovidara naturam, proprium &Incomparabrii reforbendi virtute dotatum vaforum genus ador-tiasfe, fi vafa bibula- qvite irihaiantium Venarum cognomineai) Auctoribus tornmeroorantur, Venarum priroordiis promi-fcue effcnt inferta, quamvis eorum fit taiu iromerifa fubtilitas,"ut neque Cei. Meckel, qul Mufcutis Lymphatica Vafa pri-rous expreffe vii.dicavit, neque Viris de inveftigatione fabri-cre & dectirius eornrodem immortaiiter meritis, CruiscuANCK& Ma-CAGni, interiores eorumdero ramulos ad ima usque pe-4-etralia perfequi, & a Venarum ■jnitiis diftingvere fuerit con-

C ccs-

18Geffumk Conftat taraen, pulchemroa Vaforum Lymphatico-sum. retia,, ad fimilkudinem catenarum muhiplicataium,, vafcu-Jofa fafciculorum perreptare intervalia (compa&a, corciis f &ti-ra nedum excepta ) &,. quo dibtatiores fut-rint mufculi, cocrebrioribus locis ad exteriorem mufculi vaginam, in cujuscellulofo ftragulo furculi mirifice perplexi & rontnis con-gresfibus copufati, fenfim in majores ramos, principales re-gionis femitas lymphaticas flexuoie ac_ raultifaiie ingredientes,coatefcunt, cito citius transroigrare,

§♦" X.Reftat vero adhuc, ut confummatisfimam Nervorum abtin-

dantiara,, qune intrinfecam Miifculorum fahricam novo & admotus coucitandos maxime nectsfario fibrillarum cumtilo ex-©rnat, brevislime interpreterour, Queroadroodum autt m Ner-

Muicuios adeuntium, ; varia eit teneritudo & fibrotushabitusj ita etiam refpe&u numeri & roagni.udinis varia eo-ihiiklciii eft raio. Medullarium fcilicet filorum, fuapte indblen.ollisfimorum, alia copiolis & itipatis revinciuntur ceilulofiscoropagibus. in funiculos, qui duriufculis & tendinofam for-raam, firroitatemque asmulantibus. involvuntur vaginis, in ftru»&ura Nervorum qui Mulculis menbra corporis rooventibuscompetunt, confpicieiidis, alia vero tenuioribus & laxioribusinerohranulis, fl.xilitaie & lenitate fingulari confpicuis*, quarumexempla prsebent nervi vifcerum roufculoforum & prascipuc cor-dis, coliigautur & obvelantur. Irruunt autem Nervorumfrequentius firoplices, rarius & vix nifi in corde & vifceri-bus complexi rami, in Mufculorum toros vel ftrata, numeroad amplitudinem recipreco , jam in locis Mufculi mediis,jam proximis &. interdum maxime remotis, fafciculorum in-tervalla intrantes: pofteaque,, arigulJs vel dire&is vel refle-xis, vaforum in confortio, in ramorum & ramulorum agmina,qu_e procul dubio omnes pervadunt fibrillas, difperguntur,

tan-

19

tantamque tandem, quantam unquam cogitare posft._r.i_s, as|~*"quuntur tenuitatem, Non igjtur latis indignari posfumus fri*volam Cl. Behrendesii opinionem (o), a Cl. SoemmeringC/Oi.quod miramur, aiiisqtie approbatam, qua Do&rinam Halleria-nam de proprin vi cordis irritabili, absque animi commeicio& nervorum ninilterio efficaci vindicaturus , propagines ple-xus nervofi caidiaci majoribus folummodo cordis vatis adfcri-piit & a toto fibrarum complexu excluiitj cum tamen omnicareat dubio teftimoniisque Reyschii aliorumque firmatum fit,vafa cordis coronai.a, ita oninem fibrofam ejusdem masUmimplere., ut parum abfit, quia pro vilcere mere vafculofo fithabenda: nervis fuis tanto roinus defraudanda, quo certiusfit & ab omnibus concesfum, Vafa & Nervos corporis indi-vulfos adeo esfe coraites., ut iisdera particulae cuiiibetcunquecorporis denegatis, etiam vita denegetur. De cetero confi-derandum eit, Nervos cordis, iicet fubtiles, pro rata partevoluminis mulculoli, numerofos esfe, &, ut fupra monuimus,fibriliis medullaribus, e deh&is fontibus medullas cerebralisproximis oriundis., ditatisiimos, eaque ratione teneritatem eo-rumdem egregie esfe compenfuam & conditioni cordis accom-raodatam, licet curo infigni Nervortim copia & prascrasfa in-dole, quibus, pne ceteris corporis partibus, iolis fenfuum in-ftrumentis exceptis, Mulculos, voluntatis irnperio fubje&os,deprehendimus inftru&isfimos, uon iit -"ou.paranda.

§. XT.De Csllulofo tandem, qui cum corporis "humani partibus

facile omnibus, commune fibrarum mufcularium confiituit vin-culum & firmaraentum, toties a nobis commemorato textu,paucis disierere poftulat, & roftituti noftri ratio, & tacita

C 2 Le-

o) In Disfert. Inaugur, de Ncrvis ccrdis , Mogurit, 1798 propofita»'P) "< *. T. 3 < p. 30.

s-o" r C&Le&orum exfpe&atio; Vulgaris enim eft obfervatio 1, veras<& genuinas fibras mufculares, & tnter fe, & cum commixtisVafculis & nervis , ita cellulofis ligulis, in toros & raembra-nas diverfoe formte c-onne&l, ut a conjun&is hisce particulispronafcatur animalis Caro; Verura in hac Mufculos conglu-tinante textura cellulofa, magna dominatur varietas. Aut e-nira tela cellulofa fimplex apparet,. rudis & fere informis,cellulofis filis Se lafflinis' tenuisfirois fpongiofe imertexta, fa-fcesque, fafciculos, fibras & fibrillas,: immo fila mufcularia e-lementaria,_ tam folute inter fe colligans, ut vaforum & ner-vorum diitributionibus non rnodo aperta fit via & incolumefulcrum, verum etiam in fpongiofis, quibus omnis tela abun-.dat, cellulis tam lymphatico rori a minutisfimis arteriolisper-fpirato, qui ad lubricandas & fomentandas fibras, eorumquefiexilitatem & agilitatem fuftinendam,. & mutuam concretio-nem avertendam, fummum contribuit momentum, quam adipoifis globulis , qui a transeuntium- arteriarum poris exftillati,.fedem & retinaculum fuum in cellulofo finu eligunt', paratumiit conceptaculum ; aut etiam primitivas laminse cellulares cum>fuis filis in tenues compingtmtur vaginulas (temere adrnoduma Le Cat pro Biae Matris propaginibus habitas), qu_e fim-plicisfima & elementaria fiia mufcularia procul dubio obdu-cunt, faltem fibrillas fpeciatim involvunt,, fibras inveftiunt,.fafciculos, immo torofos lacertos & Integros Mufculos commu**ni cingunt integumento^, aut denique filamenta Cellularia inftri&iores & tenaciores condenlantur iibrillas, fibiillre autem:in fibras ftipatas, compa&as,. duriufculas, elaiticas, albicantes-& fplendentes , brevisfima tela invic_m arQius annexas & in^felciculos vel firata longius vel latius congeftas & extenfas,;fibris mufcularibus vcl. interfertas,. vel fuperindu&as & prse-fixas, a tradu&is & fupra limites carnofa? pulpas protra&is fi.forillarum mufcularium vaginulis cellulofis oriundas(_/j & cum

fibris(f) Egregie de fibrarum tendinearum origine & univerfa fabrica disfe-

rit Cet, A. Mvriui. in Difp. de Fafcia lata Upf, 1777. p, I ~- 15.

fe ) st fi-bris mufcularibus- dirc&ione ftepius confentientes ,■ rtttntS*fibris proprirc quafi ftirpis dccusfatas & reticulatas, quae fi-ferarum tendinearura cognoniue infignitse, Mufculis,■ qui osfi-ura comroisfuriS' dire&o nexu inferuntur, tanturo non oinni-bus , vario lcfu & ordine apponuntur,- communibusque Mu*fculorum involucris merobranaccis potisfinium obvoivuntur.Jara enim in funiculos, modo teretes, roodo complanatos co-guntur, qui Tendinum titulo notati,- ad disiitas trajiciunturraetas; jara fibris raufcularibus in altcrutra vel utraque torfextremitate,- dum infertionis locum in osfibus pertingunt',. fu-fius vel interruptius implicantur, & capita tendinofa audiuntjjam intermedios mufculorum longiorum toros transverfira per-

rumpunt, &, prout complexus fibrarum tendinearum a cir-cumjacentibus partibus folutus fuerit, vel tenaciter adftri&us,Tendines Tnfermedii aut Infcriptiones appeliantur Tenclinece;jaro fafciculos intr-a mufculares lacertos longitudinaliter in-fpergunt, qui dicuntur Stritx Tendinea ; jam in latisfima expan--dtirour itrata, Aponeurofes tn genere vocata, qiiae, aut uni-verfam Mtifculi externam faciem nexu adliri&o fuperincum-bunt (tegmina aponcurolica forte dicenda), aut fparfas & la-tiores nebulas in fuperficie Mufculi efiingunt (Flammas Apo»-ncuroticas haud inepte nunctipandas', aut demum in mem--branas firmas & prrecrasfas, roufculofo flrato continuas ex-teadtmtur (quas Expanfiones- Aponeuroticas coropeliare fvevi-*nms ' extenduntur. — Quod fi ■igitur paites Mufculorum, qutei:i fenfus nofttos ii.oi.irrunt, in iummarium revocaverimus cabttiium, ad ctilulohim fortasiis habitum tota quanta reditMufculoium ftructura organica, cum & vafculofa & nervofaiabrica ad cellulofas rtid.ra propagines pertineat, nec in fi-brillis rarTc-ularibus,, praeter earumdera vaginulas cellulofasroodo connnemoratas , quidquam Anatomica indagine poslit-demonftrari, Vererour auft-m, ne prolixiori, quam nobis ipfis-orseftituirous, bacce Muiculorum , a fagacisfirois Au&oribusfufius explicata-& toties rejjetita, Hiftoria^ Le&ofura patitn-

t'l2.

22

llfl plus jufto fimus abufi. Vtia igitur contrahere., & ad al-terum argumenti noftii membrum, intrinfecam fcilicet, fcal-pelio oculisuue incoroprehenfibfSem , fibrillarijm mufculariuraininutisfinKirum Ceu eleroentariuro fubftantiam atque fabricamraaxiroe probabiiem, ex innumeris Au&orutn conje&uris eru-endam, procedere .convenit.

SECTIO II:aPatiores Ju&orum, de intima minimce ffibm mu

fcularis fabrica, opiniones..$. xn.

%£uemadmodum mufculos & membranas congeneres a fuis fa-fciculis, fafciculosque a fuis fibris concinno ordine coagmentatos.& cellulofis compedibus revin&os esfe vidimus j ita etiam fi-bras mufculares, uteunque.firapiices, li nudo & fugitivo apparue-xint oculo., valde dividuas esfe & a nuraerofis fibrillis, fibril-las vero a xonfertisfimis filis fuprem_e fimplicitatis compofitas_& eodem xellulofo glutine ferruminatas esfe, accuratiores de-raonftrant obfervationes &., qure his palmara pras-ripiunt, opticaexperimenta, Vulgari nempe edocemur experientia , fibrasacarnis asfatae vel elixse filatam 'Oftentare indol ra, iingulasquen.Hfcuior_um recentium fibras, Anatomicorum teitimoniis con-venienter, in aqua diutius elotas & maeeratas, in fubtilisfi-tnum & iromunito Qcuk> asgre diftingvendum disfolvi tomen-4ura, Hanc vero lurainibus intentisfimis immenfam tenuitatem.,non nifi apparatu microfcop-co comprehendere licuit Viris deintrinfeca fibrarum mufcularium itru&tira longe meritisfimis,Cel. Leuwsnhoek & Muts, (r) qui abdita h_ec naturreclauftra..Me&isiimis inltrume.ntis perfingere pertinaciter allaborarunt.

Evi.

r) la Epifl, Phyfiol. & Philof. Transad. .pasfim.

_5 ( *Evitari tamen non potuit , quin in defignanda non mrnus-genuina fibrae (quam pro fimpHci hab inus); crasfiiie & multi-partita in fibrillas divilione, quam in fibrillaium fupremis &iere iufiiiitis filis determinand.s,. in mrixiina- incidt-rint divor-tia, prout anfam dedisfent diveiia roufculorum ciiiqnifitoium-torofitas, diverfus comparandi rnodus , diverfaque liroites,,inter fibras & fibrillas, difccniendi ratio. Quoniani fcilicetin confesfo efl, iibras, haud aliter ac intrgios mufculos, in.corpore bene pa'lo & robulto, multo esfe Ipeciofiores & di-fiin&iores, quam in tenero & tabido, f.i&um proindeelt, ut u-ni eidemque & obiervatori & initrumento optico (tantoque roa-gis diverfis) varius ftfe obtulerit fibrarum & fibrillarum ha-b'tus. liures i^itur fubfunt causbe,. cur fibrillaruro rationesin fibra , & filomm in fibrilh, cenfu valde difpari ieftimataefunt a probatisfiinis hbce Viris, quorum impiiinis oculatisii-mum Leuwiniioek defignationum inconftantia adeo invenirousvacillantem, tit alio in loco fibram capillo capitis crasfitierequaiem , microfcopio res obje&as quingentieS augente in-fpe&am &. pollici crasfitie requiparatam , cjuingentis filis ele-mentaibus coalitam, alio vero loco, ultiraa illa fila centiesmillies arenula rainora esfe declaret^ ceteras , qu_2 rouicuia-ribus praefertim- animalium immo inle&orum fibris fedulo abjllo peiiuftratis tribuendas funt, ut iilentio prnetereamus Cenfu-rae difcrepantias, Neque fibi conftant calculi a Cel. Mcys

fubdu&i, quippe quorum tanta eft varietas,, ut alia occafionein mijore fibra fexcentas fibrillas, & in qualibet fibrilla tre-centos computet tubnlos pellucidos^ alia autem occafione tresfibris & fibriliis admiuat u agnitudinis gradus, quorum interfibrillas medius, quoad ciasfitiem cum tertia capilli partecomparatus, fila roajora involveret, quas in tnedia clasii du-centies esient his minora; porroque in filorum majorum tertiofeu infimo g-.adu nuroerura filftrum tuinorum piorfus incfedl-bilem, viginti fcilicet rrillia, (quibus tantam teneritatem as-fignat, ut minuiisfiina hujnoiis liquidislimi particula- fangvi-

mt*

ffe . *4 < c^"t_ts gtobulo fex & quadragies, vel ut in altera obfervatione"Cenfet, quntuor & fexagies minor eosd-m, ft tubuiorum injnodura esfent fiftulofi. non posfet pervadere), fe asfecutumfu sfe asfeveret, Qua in fubtilitate- ultimain dividuae fibra-rum raufcnlarium -fabric-ae fe attigisfe iineam non dubitans^

roufculorum *in -hisce fuis atomis vel vitlis fimilaribusiic di&is involuta ftamina, fe detexisfe .affi.-mat. Superat pro-fe&o omnem fidera methodica hascce, fua le minime comroen-.d.ans ambiguitate & inconftantia, coroputatioj ita ut juredi-ci poterit., Au&orem i-n earde-m excogitanda ingenium magisqua.m fuos confuluislb fenfus. Interim tamen in eo omnium,Je in bis Ci. Heyde, Parson & -Prochask,a , confpirant tefti-inonia (quae quidem fuiius percenfere vetat temporis & locianguftia), quod fibra mufcnlaris in ba-lneo aquoio >yel fpiritu-olo dii-igenter fuba&a & macerata., facili negotio in tenuisfi-Hia, fimplicisfima & quafi ele-mentaria,, ab idtima telss celiti-3of_e fin.plicitate vix ac ne vix quidem al-irna, reduci posfttfiia, qure .amen propriam texturam & mutuam proproquitatetnorganicam in mulculis fuftir_e,re e-xploratuKi efi, quam quoci.exploratiafirou.tn.

§. XIII.

Quod fi autem, m tanta ta-mque abftrufa fiaroinum mufcu-ioforum obfcurit.:te, perdifficile tit & forte humano ingenioiro.pervium , iingula , qiife genuinas & altisfimas couftituuntftirpis raufculof-e radices., a fe invicem diftiir&e difcernere &extricare fila ; qui-s esfet tam lynceus, qui in tantis tene-foris, partium segre dignofcendarum vel mateiia-ra, ex quaesfe-nt naturaliter efiiftie, vel formam, vel etiam intrinfecarKfabricam explorare & ad ocuium demanftrare fi-bi asfumat,Abfit igitur a nobis, <ut indigneraur a-ut quoque niiremur, In-duftrios & peracutos hximame natura. f-srutatorcs, profundo.motus aniroalis roylterio quadantenus e-xpUcando occupatos,yarias £abricee jisq-ue adco mcompi.eh-©nfibii-is, p>rOiit fya

.qucra*.

25quemque traxerifc fpeculatio, mente & -ogitatione concepisfeimaginesj Dolemus tantura, ex hac ingenii humani ad fingen-dum propenfione multiplices adeo, fpeciofo argumentorum Scexperimentorum apparatu fuperftru&as, fabricam mufcularet»fenfim provenisfe explicandi methodos, ut vix in tota Phyfio-logia fit locus vel hypothefium feracior vel controverfiarumfcecundiorj quam übi de fabrica & Motu agitur Mufculari.Ducit autem opinionura in hac re agmen, ut ab antiquislim»telam narrationis exordiemur, incongrua veterura & infantilifcienti_e anatomicae ;etati lubenter ignofcenda, ab Aiistolblequantum novimus primum propofita, & a Galemo ejusqueasfeclis vehementer propugnata, hallucinatio, carnem fcilicetmufcularem abfolvi denfo & rarioribus fibris tendineis perftrias tenaciter adharrentc fangvinis coagulo, quod Parenchy»ma nuncuparunt, fua haud deftitutum cclebritate, donec o-pinionem perperara pr_ef'umtam iubverteret fidelior fabricaemufcularis inveftigatio, qua_ novas fenfim, ad quattuor potis-fimum reierendas, introduxit methodos. Qui enim mufculo-rum contra&iones a repentina vaforum fangvineorum reple-tione derivandas voluerunt, Vafculofam vel Vefculofam fibril-lis imputarunt fabrkam; Qui vero indivullum ienfus & motusconiiderarunt nexum, Nertjofum fibrillis vindicarunt habitum»Qui porro fpeculisfimam fibiarum mufcularium ad con-trahendum concinnitatem, ftimulorum impatientiani % fubi-tanean. agendi vim & citra dire&um animi commercium ad-hucdura confpicuam pertinaciam perperderunt , Solidam &abfolute propriam, fingulari prorlus Vi Irritabili ornatarnftrn&uram eleraentaiibus mufculorum iilis adjtidicarunt ; Quidcnique (quos inter novisfimi Au&ores) contra&iones mufcu-lorum, e contra&ione & condenlatione iubtilislimarum cellula-ruro, a rapida aur;e vitalis, nervoruni niinifterio a cerebro adintimos iibrarum recesfus tradu&ae, iuvafione, efflagitata, ex-plicare adamarunt, Ccllulofuv.i & roirabili ordine in fibrillas or-

D gi-

*fc } ft*fi C -^ganicas proprii generis compa&um tcxtura, ceu genuinumiabricse mufculofae ftamen & ftabilimentum, adoptant.

t XIV.Vafculofam, quod" prirno loco notavimus', iabricae mufcu-v

lofas Stjjjema, a Cel,. King & VicusEns priroo conditum po-fteaque ad prascepta mathematica diverfimode transfiguratura,diu inter Phyfiologos tenuit principatura, Qnarovis vero o-mnes in eo confenferint,, quod intus excav-ata? & humorumfangvineorum flumine pervias esfent fibrillaej valde tamen in.-earumdem forma & effigie determinanda. (terrainos infuper■admodum vagos- adhibentes) difcrepatunt.. Aut enira fibrillas,quia liquorura inje&ioni ex eorum opinione paterent, pro fim-plicibus &. dire&is arteriolarum ramulis, quos Duclus carna-fos votarunt primi hujus _heori_e Au&ores, habuerunt. Autetiam fibrillas cyljndricas, arteriofas quidem,, fed nervofislaqueis vario ordine conftri&as esfe perhibuerunt plurimi: velunicum folummodo^, fub ipfo arteriolarum in venas transitulatentem (ut Cel. Tauvry), Vel etj'ara frequentisfimos totam-que fibrillarum longitudinem transverfim arobientes-(utD, Ber-NOULLi, & qui variis formulis eum fecuti funt TejCHMejer»,Quesnau, Stuart, Mqllieres, Beroer, Sangvineti-, Schel-hammer, Verheyin&compluresalii), adraittenteslaqueos Autquoque vefic.ulis vel globulis asqualibus & eontinuis articula-tas, ab arteriis non quidem dirc&e enatas, fed oftiolis,. perqua3 arteriohe fangvineum & nervuli nerveum fuccum in ve-ficulas c-ffunderent & permifcerent, pertufas finxerunt & deli-nearunt fibrilfas, ut I Bernoulli , Bellinus,Boyle, Hamber-ger, Njgkholls, Gottsghed, Sturm & Borellus, quorumbic quidcm veliculis rhomboidalem figuram, utpote ad expli-eandam mufculi contra&i intumefcentiam roaxime idoneam,-mathematico vindicare fiuduit calculo. Maximum vero conje-&.ur_e fulcrum conciliarunt Schwammerdam Se Cowper, qui

cel-

3fe ) u? ( <-#-cellulas vacua. liquido argenio fe replevisfe asfeveraruti?squibus etiam fefe adjunxis.e videntur Bakek, Parsons, LeCat, Caauw, Winslow, Heyde, & Keil (elafticum aerem iacellulas a fangvine extiicari inlimtfi pnrdicans), immo raagnusNewtqn, qui fuum SEtherein a nervrs in veikulas immittifufpicatus eft. Aut demurn ad fpirae vel cochlete modum ru-gofas & funium inftar contortas esfe fiftulofas iftas fibrillasconjecerunt, ut Cl. Zeigler, Croon, Nuck, Charletqn, Ber-tjer, Crusius, & fingulari fua fpeculatione celebris Kuhn;Contendit fcilicet Hic, volubiles fibrillarum anfra&us, in rau-fculis voluntar.iis, parailellos esfe & dccurrentibus nervulis __»

qualiter appofitos, in automaticis autem, ex. c. corde^ alter-natira fuis couvexitatibus obverfos esfe & ita oppofitos, utsjugis fub contra&ionibus feie arctius contingentibus, fuppri-raantur interjacentes nervi,—- Verum non eft ut inumeras re-*cenfeamus huc pertinentes conjefluras.; nam non folum Ana»tomicae fibrarum iiiveftigationi,, verum etiara legibus & pro-prietatibus raofus mufcularis manifefte adeo repugnant, ut iis-dero, utpote fua jam .pridem inconftantia & levitate eollabe-faflis, refutandis, deura .perderemus & operara. Quis e-nim evidentisfimum,, inter fibrofum mufculi textum & va-fculofum Vel contortum rete, difcrimen non perfpicit; quisin fibriilas iramenfe fubtilitatis., vel globulis fangvinis^Vel inje&ionibus quas Cowper &c. procul dubio in te-lam fibrarum interraediam vel vafa lymphatica prasteropinionem ir.frufit), aditutn patere demonftravit ; quis afangvinis nnda., in tantas angultias lente appuifa,, praecipites& definitos motus exfpe&.ret.,; quis tandem effervefcentias,aut aerem elafticum & fimilia, in mufculorum latebris, un-quam comperit? li.';erim tamen, ad augendara celluloli ttami-nis in intiraa fibrillarura fabrica probabilitatera, permultuiaconferunt allata Au&orum de fibriilarum rugofo & nodulofo,(qui qttidein tot diverfas ingenio eorum fuggesfit imagines& interpretandi formulas ) a fummis etian. obJrrvatori-

D 2 bu«

28

bus Ledwenhoek & Muys multoties perfpe&o, habitu, teItimonia.

§. XV.Majori certe verifimilitudinis fpecie fefc commendant ar-

gumenta, quibus Nervofam fibrillarum mufcularium originemvindicare conati funt alii fagacisfimi viri, quos inter perfpi-cacia fua maxime eminens, immortalis Boerhave, Fibrillofanempe nervorum firuftura diligenter confiderata & cum haudabfimili mufculofa textura fideliter comparata, comrottniqueVis fentientis & rooventis, mufculis naturaliter innata;, alacritate & propinquisfimo haud divellendo nexu a_qua lance pen-iitatis, e communi vitae & vitalium a&ionum fcaturigine ri-vulos quoque haud contemnendos in mulculares fibras tradu-ci, tanto habuerunt probabilius, quanto erat compertius, va-fculofo & cellulofo, quo iingulas roufculorum fibras largiteritipatas cernerent, plexu fubtra&o, reliquara fubftantiae par-ticulam, medullaribus nervorum filis fat magna copia ad mu-fctilos tradu&is, haud inepte esfe tribuendam, Prretereafolennem nervorum in fingendis fenfuum inftrumentis confpi-tuum habitum provocando, nervos, amictu fuo duriufculo de-nudatos, eodem roodo, quo in Oculo, in tenuisfimam retinam rin Aure, in fubtilisfimas laminas & feptula, in Naribus, intenerrimam mcmbranam, in Lingva & Cute, in mollisfimas pa«pillas, dilatantur, ita quoque, in Mufculis, in fibrillas ad fen-i"um & motnm quoad itru&urnm accommodatas expandi & peruniveifam mufculi compagem _equabiliter diftribui, aualogicahacce, (lepida fane) , comroonftrare ituduerunt indu&ione.Captiofis itaque hisce fedu&us rationibus, nerveam (quam jamantea magna perfvaiione propugnaverat Santorinus, variisque obfervationibus & calculis iirmaverant Tabor, Willis,Coole, Richard & Jones) mufcLilorura elementjs itru&uramadjudicavit venerabilis Scienthe Phyfiologicse Inltaurator. Moxvero cum intelligeret, pufillum Ipirituum eeiebralitim in ii-

bril-

V, . «9 ( iaPbrillas irruentem atltum, ad distendendos mufculos & repenti-nas validasque contra&iones producendas admodum esfe de-bilem, e flu&ibus hallucinationum de veficulofa fibrillarumcoropagine enataturus, in novum conje&urre periculum, expe-riroentis tam propriis quam Cl. Boyle hydraulicis deceptus,incidif. Tubulofas nempe fibriflas terminari dixit veficulafphtericae form_e, qme fub relaxato mufculoruin fiatu collapfa,ab infufo autem cerebri fucco expanfa, contra&ionem & motumefficeret (/), Novam igitur fabrieae & raotus mufcularis Theo-riam, (Cl:o Nollet plurjbusque Phyficis & inter Medicos Cel.Whyte, Lorry, Astruc, Manget aliisque probatam & acce-ptam) introduxit^ qute tamen ingeniofum fuum Au&orem, moxgravisfimis vexatum obje&ionibus, vix ac ne vix quidemfupcrvixif. Piteterquara enim quod jure fit animadverfum,nervos inire debere fafciculos & fibras mufculares a fui»initiis, fi dtre&os tubulos medullares, famofis tandem veficulisterminalibus (quas nemo unquam neque vidtt ncque vidcbit)clausfos, conftituere posfentj a fide permultum abhorrere vi-fum fuit, naturam, quse tot diverfa in corpore humano, quotdiverfa munera & concesfse facultates expofcerent, compegitvifcera & inftruroenta, fingularem prorfus & propria virtutedilth.&am, in condendis & coagmentandis fibris mufcularibusitru&urain adornasfe, fi nervofa fabrica ad commovendas par-tes seque ac, ad concitandas, fuisfet accommodata.

$, XVI.In hisce opinionum commentis rite caftigandis & expu»

jnandis curo verfarentur Phyfici & Phyfiologi, & in his quo-que laborioii-fimns /\lb. Hali.er, aliam longe, intimam mufcu-lorura fabricam, a CI. Gljsson obiter pra.flru&am, interpretan*di viam ingresfi funt. Rcputantes fcilicet fecum, fibrillas

in-

s) BoerhavU PraleMiones, cura Halkri, T« 111. p. 454 fequ.

1& ) 3© ( e$intus fifiulofas & inanes, valde videri teneras & ad ingenfiaraufculis itnpofita onera fuftinenda infirraas,, liia elementariainfinitam in fe continere foliditatein, raira perfvafione, bcet defoiidartnn fibriiia-rum figura & continuitate, preefertim verode agendi modo & motus causfa esfent d-isfentientes^ asfere-re non dubitarunt. Plurimi, qui Ha-llekum fecuti funt, eas-dem cylindricas & a brevioribus fegmentis, acutisiiroo cufpi-■de lateralite-r & intor.e invicem adnatis ■cHhilofeq-ue vinculofirroatis, iongitudinaliter eompofitas & quafi concitenatas., roi-rabilique virt-ute irr.tabrii, ad rootum pueftandum efficacisfi-roa. -m-unitas esfe declararunt.; paucisfiHii vero conje&uram aCi. Bagliv olim exhibitam & a Cel. Prochasi^a fufius &ornatius illuftratan., qua fcii. planior-es & quafi angulofasitemque a principio ad finem infegerrimas & fimpliciter conti»nuas fibrillas, a dec-usfantibus arteriolis, fangvine quantun?definita poftularet contra&io irapletis & tumefa&is., concrj-fpari & in breviorem masfam quafi confiringi .conji ijc.it ur, fide& asfenfu dignam judicarunf. >— Ex hic vero peracutam &przevalentem Halleri dodtrinam, intereft ut brevisfirais li-neis prre ceteris defignerous. 'Genuinum fcilicet fabricte mu-lcul.ofse fundamentum & intiraura itamen ut fingulari ,proprie-ta-e diftingveret , incomparabili fua perfpicacia & iroagi-nandi facultate, in unaquaque fibrilia elementari, folidum, fupraomnera perceptionem kibtilisilm.um,, a glutjne fa.ngvinis ge-neratum, exiroia cohajfione tenacisfimum, tenuisfima fua va-ginula cellulofa involutum', "nuwienti.bus fiiis vafculis &incl-tantibus nervis fiipatum, & innata fefe 5, (ftiroulo, non folurnquaradiu vita fruaraur, verum etiam quamdiu poft raoiteminconuptus manferit eaior animalis , admoto) contrahendi vi& efficacia, quara Irritab-i-litatm vivam vocavit, inftru&um,cffinxit nucleum. Novum itaque afe ingeniofe piasfumtutnfibrillarum genus, novamque eidem ingenitara virtutem ir-ritabilem, ab antea cognitis fabricis & naturse viiibus iucorpore buinano diverfisfiniam_, in Phyfiologiam introduxitj

&-

31fidemqne di&is ut faeeret, tot vjvis &■femimortuis aniroalibttsviolentas intulit mauus, totque exquifitisfimos argumentorumcumulos (adverfus cgregium ..niir.ari iroperri in humarta' Ma-china Vindiccm Ccl, Stahl eiusque ingenuam &■ iimplicemdo&iinam prasfertim intenfatos) congregavit, ut parum &b*esle:,. quin fibris roufculaiibus propriani animam (iecirodss*-riam quidem fed intenlum a fe ft.him pentfcntem),' eidemque iniisdera iibris opportunam fedein &- inrtruni-rttum, adjudicasfentAcutisfimus fytlematis< Irritabilitatis Princeps & qui ad no-Itram usque jetatem iancita eius placita fide fere jurata fecu-ti funt inumeri Phytiologi. Veremur nihilotamenminus, v.tcelebratisfima- hsec irritabilitatis Theoria, quae diutius fortequam par erat,. blanditiis fuis orbem deiinivit eruditum, fatfirmis & probatis fuperftru&a fit fundamentis. Etenim fiverum eft, quod in §§ fequentibus ad liquidum perducereconabiraur, pulpam mufculofam, five Phyfice five Chemiceexploratam, ne minimum quidem fubftantias ab eleraentari te-la cellulofa alienre offerre veftigiumj fi verum eft, omnescorporis, quotquot peragtratur, a&iones, manifeftas esfe eru-ptiones- igniculi vjtalis, e prtetoria fua face (cerebro) iq di_Verfas ftru&uras organicas, jara fulguris inftar cito illaben-tes, jim teporis modo lente ingruentes ; ft verum eft, vires^-facultates & minifteria corporis, utpote mutuis lubfidiis in-nixa, eidem naturae, eideraque confultrici & gubernatrici a-nim_e obtemperando falva manere & (donec macbina vclvetuftate exolefcat vel aliis calamitatibus infringatur) inco-iuroiaj ii deniqiie verum eft, in aniroato corpore raotuin a vi-ta, vitam ab anima disjungere, nec licere nec decere; noneft quod ineptas fmgatnus fabricas , quod inauditos finga-mus drcmones, rcgnante fofpite dea. Sed ad refiduamdiscusiionem ftru&urre cellulolae, quam fibrillis mufculari-bus tandem vindicare eonftituimuSj progredimur.

SECTIO Ill.a

& ) i? < «i_?

SECTIO III:»

Vindicice fabricx fibrarum mufcutarium cettutofa.§. XVII.

_L otioribus meraorabilioribusque Au&orum de intima mufcu-lorum ftru&ura fuffragiis brevistime jamjam perftri&is, fuper-eft, ut perdifficilem illam (a Cel. Geuns jam pridem affiima-tam & mox a magnis Viris oppugnatam) ulteriori disquiiitio-ni fubjiciamus qu_eftionem, an fibrillae mufculorum elcroen-tares a communi corporis humani cellulofo fiaraine conftru*-&as fint? quod quidem noftro qualicunque judicio maxime vi-detur probabile. Ponderantibus namo|ue nobis, quam firapli-cibus &, ut acute jam dixit Cicero(-), lenibus principiiiomnia quce funt, quceque aguntur acerrime, natura ipfa prcc»texerit, quamque rairabiles ex una eademque materia efieflus& proprietates in rerum univerfitate rtdoleat magis Vel mi-ntis aitificiofe fuba&a ftru&ura; naturae fimplicitati non mi-nus, quam congruenti partium corporis humani concinnitati& ad agendura commoditati, valde videtur conientaneum,unam eamdemque, a lyrophatica fangvinis latice edu&ain,"tclam , priinitiviim tani vifcerum quam raufculorum & alia-rum quaruracunque partium rudiintntum & quafi roatciiein(in qua quidem ad fuas forroas (__) fingencbi, quot mu-nerum genera, tot fpe__i.es & texturas proprias natura con-

ful-

t) De oratore 2-78.._) Clar. Schmid in Phyftologie philofophifck bearbeitet Jen» 1799.

nimis fubtiliter , in omni fubftantia organico . animali diftingvit;tnateriatn a.forp_s; in (orma, mixtionem partium ckemicat» a mc»chanica fabrica ; in fabrica iterum , texturam, feu relationcm ge.miinarum partiua» organi cuju-dani «d reliqua? parte. iubjunftas ,a JlruSttra. qua; relationcm involveret definiti iflflrumenti orga-nici ad reliqua & ad totum orf.an_ic.um.

«fc ) 33 ( «tffultrix & utilitatum opportunitatumque omnium provida ad-ornavit), conftituere. Cum vero teia cellulofa corporis huma-ni, filis & lameliulis ionge fubtilisfimis decusfatisque fit itaintert xta & complicata, ut minima eius vel lacinia vel fu-niculus cellulis fit ferie communicata (ut a toto celltilofaepropiginis habitu tuto concludimus), impletus ; facile patet,tenerriiiios tel_e eleroentaris fafciculos, ad fibrillas mufcu-lares in longara prolixitatem extenfas & organicis fuis vagi-nulis indutas formandas, iisdem cellulb fpongi_e in modum es-fe obiitos & quaft excavato.. Abfolvitur igitur, ex mentenoltra, organica fibrillaruro mufcularium elementarium textu-ra, tam prsed&is vaginuiis cellulolis tubulos referentibus ,quam intrinfeco fpongiofo pk-xu, qui proinde genuinumconftituit conceptaculuro, in quod & vafcula nutrientia &nervorum, fibroios mufculi fafciculos, ut antea monuimus,crtberriroe perreptantes, cxtremi vilii, fiuidisfimos iuos &raaxime elaboratos animales fuccos infundere tam vero fimi-le eft -quam quod verifimillimum. Num vero lymphaticusille fticcus, qui a vafculis in nutritionis gratiara cellulis in-ftillatur, paniculis abundet carbonicis, ut arguta quidem,fedj ut nobis videtur, arbitraria argtimentatione, in tavorem& firmamentum chemicie inotus ;mu(ciil.tiis a fe propolit.e in-terpretationis, nuperriroe eviucere (luduit Ccl. AckermAN (_¥),vel alio, a fangvine oriundo, qualicunque animali acore, quitubuios ■eorun.qiie c.ilulas ad fufcipiendum nerveuffii concita-n.entum & validas contra&iones perficiendas magis reddcretidoneas, naturaliter fit imbutus;j numve vitalis rether, qui perltupende fubtiiisfimos nervorum canaliculos in cellulas adinotum fufcit3ndum ocisfime invaderet , principio fcateat ficdi&o oxygenicc, quod cutn carbonico commixtum & carbonisacido profligato intirne jun&um, cellulas contorqueret &, ut

E idem

x) Verfuch eintr Phyffchen Darftetlung der tebensKrdfte organifir-ter Kdrper: Francf. i:r B. 1797. C. 7. 2.r B. l_oo. C. 16.

*& ) 34 C _#

idem cetebris exiftimat Auftor, fibrillas contraheretr adeo eftabfconditum, & propter ineffabilem partium tenuitatem in-coroprehenfibile, ut mirum non fit , oinnes, quotquot nbdi-tum hocce & nulla arte neque imitandum neque explorandummyfterium interpretari tentaverint, in fummas frepe redadosiuisfe anguftias, conje&urarumqtie fuarum raole oppresfos.

§. XVIII,

Ne vero vindiciis celtulofi ftaminis in intrinfeca Mufcu-lorum fabrica, novitatis aut improvido celebratisfimas Au&o-rum theorias perftringendi ftudio du&i videamur, gravisfimastandem, quse nobis faltim certisfimam de genuina hac fibrilla-rum mufcularium origine indidcrunt perfvafionera, causfasbrevisftme exponere lubet. En! igitur prascipua, quibus no-jftra innititur fententia, argumenta, propter majorem perfpi-cuitatem & commoditatem in tres redigenda ordines, Phyfcafcilicet, quas ab experimentis & obfervationibus anatomicisdeducuntur, Philofophica , quae ratiociniis & jufta indu&ioneasfequimur, & Chemi'ca,. quee indagatione eruuntur analytica.primum igitur, iocum occupent Phi/Jica, —1) — Primam nobisfacem, roacerationes five diuturna_ pulp_e rouiculofae in dili-genter repetitis aquis recentibus follicite, ne putredo locumobtineat,. inititnt_e eiotiones prretulerunt ; qu_c qtiidem Claris-iimis Viris Stenoni, Reysch, Bellinq, Bagliv aliisqaetam feliciter iucccsferunt, ut tota muicuii compages in to«raentura fubtilisfimum fimill n_re texturae fuerit tra.ismutata..Ouibus probatisfirais teitimoniis cum accedat non raodo Lan-gisii experientia. rauiculos iixivio frigido fcienter fuba&ostres ab o&o partium pondere perdidisie, verum etiam Cel:iWieu-ens, carneos fafciculos, elutriatos & fuecis rubicun-dis exhaultis dealbatos, priftinam naturaleraqtte retinuisfe fir-mitatem & cohaefionem;, mirum fane videbitur, 111, Haller,harum Obfervationum haud fane ignaruin, folidas fuas fibras

3-. C c^a cellnlofo complexu diftin&as, tantopere propugnasfe. Quin-iromo maximura noftrre fententias roburconciliant egegia a Cel.Ackerman (y) pluribusqtie aliis inftituta & dilucide expofita,noftris neque tentamenfis contraria, experimenta, quibus, infpongiolisfimas & meris cellulis fungofas, fibrillis nedum inter-textas, roasfas, mufculos disfolvi cogitur. — 2) — Deinde ad ob-fervationes provocamus microfcopicas, quibus fibrillarum, ftriisvel rugis transverfis paululum obfcurior bus (quod arrnato o-culo nobis faepe pervidere lictiit interrupta, in media linea,ut re&e tnonet CI. MERREM (_.)__ clarisfima, in imis vero rnar-ginibus parum opacior, confirmatur pelluciditaSj quae, übi cumluculento confmiilique fibriilarum tendineauim & cellulofarum,tantum non omniuro, habitu (toties compeito) comparata fu-crit, cognationem earumdem omnibus numeris abfolutam, pa-riter ac communem a clarisfnna vifcidaque lympha originem,intimeque cavernofara vacuifatem & fuccofam indolero, eviden-tisfimo coarguit indicio. —-3) — Porro mufculorum maximer.otabiles & haud raro obviae in pulpam manifefte cellulo-fam degenerationes, five ab univerfali corporis tabe vel ine-dia, five particulari membri cujusdam refolutione, fuis cellu-las perfundentibus fuccis viribuscjue exhauriantur mufculi, incenfum venire raerentur. Multoties namque in cadaverumemaciatorum disfe&ionibus, tenuiores raufculos, ex. gr. Cu-taneuin colii, Frontalem, Occipitalem (tantoque magis Mu-fculofas vilcerum Tunicas), fereconfumtos & in collapfas flac-cidasque ftrias cellulofas, parili ratione ac torofiores raufculosin extenuatieres pahidiores & debiliores torulos, permutatoiconfpeximus. Cum autem necesfario deficiente vi&u mufcu-lofa pulpa facile decreicat, reftituta vero ntitritione magisniagi-cjue increfcat^ inde tanto certius colligimus, fabricam

E 2 fi-

y) Libr. cit. I B. C. T._«_) In fchriften dttr natttrforfchenden Gefelfchaft. Berlin 1783. T. 4.

p- 405-

Sfe C 3« ( «#fibrillanimi mufcularium celluls- ad fuccum ntrtritium recipien-dum esfe plenisfimam, qU.mto evidentius fit,. Vifcera, Vafa &omnem corporis huroani Cellulofaro coropagem eadem decre-inenti &. incrementi lege esfe fubj;*&am. -— 4) — Egregiumpiaeterea argumentum ducitur afibrarura mufcularium in tendi-nam firmiratem trauiitu, licet de genuina ejus indole a pri-ltinis retro teroporibus vehementer fit controverfum,. Credi-deurat fcil.. Boerhave,. Bagliv, Albinus, Mayer Loder,aliique, Mufculares fibris in tendineas facile transrauiari ;cura contra„diver(ara quidem ftirpem, fed intiroam conjun&io-nem, cultello ut perhibuerunt feparahilem,, illis tribuerantSparagta & Mery.. Quam ut dirimerent iitem, tendinea-rura fibraium originem,. a continuis fibrillarum iiuifculariumvaginuiis condenfatis, derivandam voluerunt,. qai mediam quafiviam ingresfi. funt, Murray , Hunter, Vrisberg, Soemme-ring, Meckil cet., in quorura eaitra tanto minus abire dubi-tamus, quod_fibras rauJculares a cellulofis vaginulis & intrin-fecis cellulis totas quantas coagmentatas esfe, fitnus perfvafijquandoquidem easdem, a nimia exercitatione,, affri&u, com»presfione & tenlione, in d^nfiores, rig diores & ficciores fi-biilias tquas proinde quoad fuura ftamen & ortum cum fibrisniufcularibus ad amusfim conveniunt) , compingi , omnicareat dubio. Teftantur d,-. caetero tendinum,. a Geuns, Sim-sON, Moschati & Knebel frepius peraitas, macerationesfummam mufculorum cum tendinibus,. & cognationein, &coramunia a tela cellulola natalia. — s)—— Attentionera quoquenoftram raoyet pulpae mufculofce, a iangvine fub violentiori& diuturniori corporis motu in fibrarura iutimos recesfus re-percusfo, oppletio & inundatio, cuius rei plura, in mufculisauimalium, asfiduis venatibus vehementius exagitatorura &occilbrura, relata legimus & ipfi quoque vidiraus indubitata«xenipla. Memorise ex, c, prodit Hearnes\a) }. Cervis poft diu-

tur-

*) Refa til Norra Americas Ishaf. 6fv, af 6dman, p. 172.

*£_ ) 37 C «#turnum venationis aefium trucidatis & a fe infpe&is, valde exi--giam iangvinis copiam e venis effluxisfe, quandoquidem in totamuf.ulorum (artuum inprimis) pulpa, fceda fufcaque crnoris il-Livie obruta, omnis fere cruor evanuerat (unde quoque au-fterum & ingratum carni asfata; vel elixae obortum faporeradeclarat); idemque ahi folertes ferarum inveftigatores teftan-tur. Vidimus autem ipii in vhulo,. materno übere in nemo-rofis pafcuis per dtias menfes rnurito & quafi efferato, poftirapetuofisfimam vero & per biduum contumaciter repetitamvenationem femianimi fere capto moxque roaOato, vafafangvinea fere inanita & non nifi grumofis; reliquiis irrigua^mufculos autem , prascipue artuum,. ita fangvine aequabiliterinfufos, ut qurevis fibia, ljvore fangvineo decolorata & in-folito turgida, fqualorem prorlus memorabilem, a fangvine indistentas cellulas incusfo pronatum, prasberet confpiciendum,'Meque in iutermedio fibrarum cellulofo plexu fangvinem, quiintima potisfiraum adyta penetraverat, effufum' reperire pot»uimusj unde etiam intenfum, qui co&lone albefcere folet,ruborem & ferutn faporem, caro aslata & elixa fuftinuit. —6) — Similiter mufcnlos pingvedine nonnumquam oppkri &in faccos adipofos quafi commutari, quod jam ab Aristotelinotatum legimus, egregiis obfervationibus inter alios confir-marunt Saltzman, Vicctd'Azur, Humbold, Reil & Mar-tin (b). Hic fcilicer, iu duorum aetate prove&orum hominumcadaveribus, mufculos femoris reperit pingvedine inundatos,paucisfimis,- in altero, fibris mufcularibus infperfis, in alterohUtem ne veftigio quid m raulculol_e molis comparente. In-terim teftatur i.Jcro Au&or, homines citatos, usque ad fu-premum fuum di.ra, motus femoris, licet ckbiliores, hiscefuis pingvefa&is mufculis peregisfe ; unde patet, fuperltitesvaginulas & c.llulas fibrillarum, in quas loco nutricii fucci,adeps per errorero loci (.haud fecus ac in Lipomate;in cellulo-

fum

i>) efr. Auguflini niuejle entdechungen. T. I. p, 103.

%, ) 38 . «#fa-m telre compagera irruerat, genuinum conftituere fibrillaruraaMufcularium itatnen; filentio ut prretereamus experimentamaxiroe memorabilia Cl:i GiBBEs & plurium Anglorum, quianimakm camem aquarum flueuto diutius commisiam, in adi-pem, ipermati ceti fimiiem converti (c) , certa fide contefta-ti funt, hodem etiam Obfervationes Au&orum, Mufcularesfibras in rrorbis (in Hydrope fcibcet ieroia, in Suppurationi-bus ichorofa vel ptnulenta &c.) varja & peregrina haud raroobrutas .& eftcet-is esie iliuvi., recidunt.

§. XIX.Gravisfimis hisce jam allatis argurocntis, varias, haud

fane contemnendas, coiifiderationes, quas cogitatio & ponde-ratio organi.cce naturre Philofophica., pariter ac analogia fub-miniftrat, adhuc adjungere convenit. — 1) — Primam ii perpen-dimus miraculofie iabricte corporis huinani originem, omniuroquefolidarum paitium communem raateiiem, tn lymphatico ian-gvinis in gluten animale converlo ekmento collocandanij o-nroem itiu&uras inftrumentorum raachin_e animalis discrepan-tiam, fdiverfa tantum eju&dem roaterise evolutione & texturajconth.eri , e parvis Iymphae glutinofie guttulis tanta artificiatantaque miraculorum roomenta pendere., mirEbundi asiequi-rnur. Cogitemus adroira.bilem humani erabryonis, e tenerri»mo & plaitico, vix prius, quam cellulas conipiciendas pras-beat, confolidato niuco, in alvo materna progermination. m^.Cogitemus fiupenda organorum omnium, usque quo maturr.a-lem attigerint, incrementa: & fatearour necesfe -ft, in Mu-fcnlis, _eque ac in cun&is corporis partibus, fubtiliter con-Itruflam doniinare telam cellulofani, & in hac eadera tela fuc-

cofos

_") Deduxit allatum PliEcnomcnum _\h extricatione aEati & oxygenii,,e r-eliq-uia tnufculi partibus eonfiituentibus Cl. Doutretont inDisfert. de perpctua msttcriei organico - animalis ' 'vicisftudine,§r_al. 1758-

39cofos foroites & ignitabuhi omnium a&ionum iroperare. —2) —"

Quin etiam nos non fugere poteit, organicara, qua corporisaniraalis partes mag's vci minus artiiiciofe compa&ae lunt,fabiicarn,. cavernolam & intus materias forroatrici perviam tex-turara (qua quidom gc-nuina proprietate a terreitribus glebis& txtus accretis mineris re&e dignofcitur), abfolute poftulare.N.quc animakm in folida inasfa utcunque t.nu-i intus cre-fcendi raiionem, aut ullam partium limilium intrinfecam coa-litionera & evolutionem,. quamdiu ad intimas penetralium par-ticulas vivis fuccis via elt prirclufa, mente posfumus concipe-re, Alia igitur generationis Pilorum & Ungvium eft ratio,qui, haud fecus ac Stala&iticas pinnulae & Stalagmiticre cru-ftae in P.egno Mineral., a fuccesfiva glutinis, e vatculis radi-eum exftillati,, appofitione & incruftatione producuntur. Quod-fi igitur, |n buniano corpore, genuina foliditas parti cuidamtribuenda fit: piteter jam di&as, aliasque quae organica firu&ura s.raotu & fenfu prorfus carent, vix ulla huc poterit referri, —.3) — Cum autem motus & a&ionis vitalis partium anima-lium, asfidua partjcularum (novis augmentis continuo refar-cienda) attritio, in hac, quavivimus, fragili naturre conftitu-tione, perpetuus lit comes; haud longa opus eft acl demon-itrandum arguiuentatione, organicus fabricas', & in his rou-tculares fibras,. ut efii.;igi non potuerint, ita neque detrita-s,.nifi congruus ad ima adyta animali luto (cui celfulofam &materiara & formam fuis vafculis & nervis coronatara, appri-nie infervientem progenuit foecunda rerum creatrix & nova-trix natura) prusmunitus esfet aditus,. reftitui, Ehtcet igitur,-vn ccilulofo corjjOMs humani Syntagroate, fapientisfima fub-ftra tae raaterite ad imiverfum tam priroae forroationis, quamiucced.ntis nutritionrs negotium accoromodatio — *■_■) -— _<"

dem quoque in vulneribus, Mufculis infli&is, conglutinandis,naturre la et beneficium, ideirique telre cellulolae munus: qui»bus quidem rite peniitatis, novum cellulofe fabricae in cora-pingendis mulculis accedit finnainentum. Vix enira vulnere

aut

40aut incifo, percusfo., pun&o, aut contufo vel morfo, affici-tur mufculus., priusquam fanatrix natura in affli&as partes lalu-tare fuum (in pulpofara.& abfcisfas fibras confolidantem telam,lenfim, modo fangvinis profufio & ditfufior inflamraatio partislaefae irritamento canckata perite reprimantur, tranfiens) ght-ten immitt-.e incipiat. Tantum Vt-ro abelt,, ut ptiiiinum fi-brarura .raufculanum habituro., ordin-tn & efficaciam redinte-grare valeat nova evoluta tda; ea enim eit conditio texturaevariarum partium corporis humani, .five muf.culoi_e fuerint,five nervofas., vt-1 .cujuscunque nobilioris ftirpis,, ut a priraiti-yo fuo germine, niodo iraperfcrutabili progignantur & vitalinifu inerefcant, amisfse autem Vel iiifli&_E, interpolentur qui-dem, nunquara vero reparentur ; unde quoque jure Hatui-jnus^ fexundariam telse eiformationem arctionbus circumfcri-ptam esfe iimitibus, .& ultra leviora & rudiora concrem'.ntaxarius extenfara.; genuinis texturrc raagis artifi.cioi_e natalibusad primarium generationis opus procul dubio pertinentibus.Quodfi igitur conglutinatio vulneruni, ut etiam afle&utira ul-xeroforum fanatio, teloe celluiofie manifelte fit demandata.(haud fecus ac osfeo fucco comtiiisfa cernitur osfiura fra&o-xum conjun&io)j valde eslet repugnans, naturara in roufculiseifingendis aliud prorfus .&, ut Hallero viiuro, folidum)ftamen , quam quod in iisdem medendis, dura fauciati vel fo-Juti funt, adraovet., fubjecisfe* — 5) — Quid! quod ipfisfi-xna xontrahendi vis & viva cfficacia, quae, pro vindicandafoiiditate .& diftin&a proprietate fib-a__ mu.eiilaris (eo fcilicetex capite, quQd fibris cellulofis ftri&e tic ch&is tendineisquej& nerveis, .eiusdem profapi_e, reperiatur denegata), ib Halleri-ana Schoja tantopere provocatur, noftras potius fententiae, ü-bi fine partium fludio ponderata fuerit, videatur favere,Quanto enim incredLbilius eft, folidant & particulis denlisfiwxue accreiis coalitam fibram, ar&isfiraum fuum nexum & ex-.tenfionem, falva fubftantia, explieare unquam posfe & in bre-vius fpLsfiusque volumen comprimerej tanto etiam indubita.

tius

41tius, fpongiofum funiculum, cellulas fuas & intertextas la»minas expandendo vel «ontorquendo, validas abfolvere con-tr.&iones, Immo multo roajorem firmi.atem & agilitatem afafciculo, qui numeiofisfiu.is laciniis lanidlulisque decusfa-tisfirois fpongiofe contexitur , quam a folidorum filorum ,quantumvis accumulatisfiraa (tanto rigidiori & magis elafticaquo major fuerit, frangenda priusquam infle&enda, foliditas),congerie exfpe&andam esfe , abundanter docet experientia.Subeft autem in delicafisfiroa fibrillarum mufcularium textura,fluidisfitnisque eeilulas pervadentibus & invicem tniraculofecomraixtis tuccis, gravislima causfa exitniae iibrarum mufcu-larium in motu fubminiftrando, tendineis & cellulofis fibrislonge antecellentis, pneftantue. .— 6) -— Vivam deniqueIrritabilitatem, quam in exquifita fibrarum mufculatium adapplicata incitamenta qtiafi attentione , iropatientia & prasfen-fione, confentaneara totius mtifculi contra&ionem extorquen-te, confiftere dicunt, quod attinef, folidam fibrarum, quibusvivam illam vim ingenitam esfe fundam.ntis admodum preca-riis perhibuerunt Halleriani, tanto minus admittit fabricam ,quanto certius fit, ceiiulofara ftru&uram ad expanfiones &contra&iones, ut jam monuimus, esfe accoromodatiorem. Pen-det fcilicet initabiiitas a muiculorum , utcunque interdum oc-culta & obfcura, fentiendi vi, cuius rapidisfima ope & pote-ftate, ftimulorum iropetus ad iiatimos mufculorutn recesfus,ibidemque confluentes fuccos, celerrime traducuntur. Quisautem celluloke in mufculis, ut jam deroonftravimus, domi-nanti texturae, irritabilem iitam potcntiam denegaret , qui in-citatislimos variarum in corpore partium, a mufculofa fabri-ca luculenter alienarum motus & a&ioues p.-rpenderit? me-moriae nempe obverfantur vividae contra&iones 1.-idis inPupilla mocleranda, Uteri in violentisfimo partu, Venarum& Vaforum Lyniphaticorum in propellendis fuis huraoribtis,Pulmonum in aere elaftico ejiciendo, Vifcerum qui fecretioni-bus inferviunt, iinmo univerfae Telac Celhilo'i_e corporis hu-

F ma-

42mani in reforptione fublevandaj quarum partium operationesvitales motus redarguunt evidentisfimos.

§, XX.A Chemica vero vel analytica Mufculorum- inveftlgatio-

ne, ut poftremum tandem nofiris cellulofre eorumdem fabri-cae vindiciis deduceremus ftabiiimenturo, poltularet tam pro-niisfi dati ratio, quun argumenti gravitas. Cum vero in ma-nibus noftris inopinato iiicreverit (forte jam nimia & fera co-rcnide longa) hasc noftra opella: tempoiis non minus angu-fti_e,quamt tenuis fdrtunae rationem habituri, ad paucisfimas& tantura fummarias nosroet reftringere cogimur animadver-fiones, ulteriorem materiae dignisiiroae pertra&ationcm, autalii feliciori interpreti , aut alii faltem occaiioni relinquentes,Tria autera funt,. quae noftrara disquifitionem inprimis attin-gunt &. illuftrant, experimentis chemicis, via,,uti dicitur,tamhumida quam ficca, a verfatisfimis artis cukoribus inftitutis,..cotnprobata momenta. Priroum fcilicet eit, quod lixiviumtam irigidum. quam calidum, carni animali diligentius elu-triatae (nam humani mufculi nondum , quantuin novimus,chemice inVeftigati funt) magnam &. gelatinoii & raucofi fuc-ci, lyrophatico &krolo fangvinis latici exa&e aequalis,aufeiat & cxtrahat (fingulare quoddain principiura extra&i-vum pera&a evaporatione exhib<?ntem) copianij unde tutocolligirous, mufcuiarem tabricam humoiibus recipiendis fpon-giofaui esfe, iisderaque naturaliter faturatam, Alterius raomen-ti cardo in eo vertitur, torantofam & fibrofam carnis raas-faro, fuccofa ejusdem illuvie per macerationem fublata, tan-tam cura Lympha fangvinis (quatn fibraiu & raembranaraiangvinis haud inepte jim dudtnn coropellavit Cl. Keysch)in oliis cheinicis conipiciendam praebere cognationem & limilitu-dinem, ut origine fibrarum niufcularium ab hac eadem lym-pha nihil profe&o esfe posfit perfps&ius. Tertium vero,

quod

_fe . 43 ( c^quod & Chemicis & jnprirois Phyfiologis maximos injecitfcrupuios, noftrae autero fententire incoroparabile robur con-ciliat &. praefidium,, in eo latet moroentuin, exa&isfimum Mu-fculorum esfe cum Ttndinibus Aponeurofibus & Ligamentis,quoad e-lementa eoruni Cheroica, convenientiam. Fatetur ici-licet Ipfe 111. Bergman, qui fvafu Cel. MuRRAY (d) & Mu-fculos & Tendines accuratisfima. analyfi chemicae fubjecit,ne minimam quidem, nedum in proportione elementorum, a-liam, quam quod tendinibus aliquanto raajor infuerit feni co-pia,, Se obfervasfe differentiam.

Nifi igitur nosmet fallant, qu_e oculis multoties vidimus& manibus palpavimus,. probeque conteftata legimus & fedu-la cogitatione asfecuti fumus, qureque jam in allatis argu-mentis omni, qua fieri potuit & debuit, brevitate & fide ex-pofuimus: ex praedi&is procul dubio cogitur atque efficitur,Mufculos humani corporis Spongias , diftin&isfimo artificio ecellulofo ttamine fibrillofe comextas, fuccisque rubicundis^per-fuias, confiituere, De genuina vero fiuminis Nervoii, in cellu-lolos & fuis fuccis madidos■raufculorum funiculos, agendi vi& efiicacia prorius iricompreheniibili , judicium noltium fuf-penckre tvadet modefta tenellarum virium, infinita Naturaeniyiteria & abstrufa penetralia aperiundi, confcientia.

d) Disf, de Fafcia Lata. p. 10. not. *