Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
G˙ajnuna
biex timlal-Formola tat-Taxxa
Sena BaΩi 2012
Sena ta’ Stima 2013
Dipartiment tat-Taxxi Interni – Maltawww.ird.gov.mt
G˙ajnuna
Dan il-ktejjeb ta’ tag˙rif t˙ejja mid-Dipartiment tat-Taxxi Interni biex jg˙inek timla l-formola tat-taxxa g˙as-sena baΩi 2012 b’mod s˙i˙ u korrett.
Ibg˙at il-formola b’mod li tasal fid-Dipartiment sat-30 ta’ Ìunju, 2013.
Sa dik id-data ara wkoll li tkun ˙allast xi taxxa li jkun g˙ad baqag˙lek t˙allas g˙as-sena baΩi 2012. UΩa l-invilopp griΩ li qed nibag˙tulek biex tibg˙at il-formola fih, filwaqt li ˙las b’cheque g˙andu jintbag˙at fl-invilopp çelesti.
Jekk g˙andek xi diffikulta dwar it-taxxa tista’ tmur fis-sezzjoni tat-Taxpayer Service tad-Dipartiment il-Floriana jew ir-Rabat, G˙awdex, jew tibg˙at e-mail lil [email protected]. Tista’ wkoll iççempel lill-Call Centre tad-Dipartiment fuq 2296 2296 jew Freephone 8007 2297.
Nota: Dan il-ktejjeb huwa biss gwida biex jg˙inek timla l-formola u ma g˙andu l-ebda forza legali.
G˙al aktar informazzjoni
It-Taxpayer Service tad-Dipartiment tat-Taxxi Interni, Block 4, Floriana
Xitwa (1 ta’ Ottubru sal-15 ta’ Ìunju)8.00am – 3.30pm (It-Tnejn, l-Erbg˙au l-Ìimg˙a) u 8.00am – 12.30pm(It-Tlieta u l-Óamis);
Sajf (16 ta ’ Ìunju sat -30 ta ’ Settembru)8.00am – 12.00pm (mit-Tnejn sal-Ìimg˙a)
Id-Dipartiment tat-Taxxi Interni juΩa l-informazzjoni mibg˙uta minnek biex jipproçessa l-formola tat-taxxa skont id-dispoΩizzjonijiet tal-Atti dwar it-Taxxa u le©islazzjoni sussidjarja. A˙na nistg˙u nivverifikaw l-informazzjoni mibg˙uta minnek, jew informazzjoni dwarek ipprovduta minn terzi persuni, ma’ informazzjoni miΩmuma mid-Dipartiment.
A˙na ma ng˙addux informazzjoni dwarek l i l ebda persuna barra d-Dipartiment tat-Taxxi Interni ˙lief kif permess mill-li©i. Id-Dipartiment tat-Taxxi Interni juΩa l-informazzjoni personali tieg˙ek skont l-Att dwar il-Protezzjoni u l-Privatezza tad-Data (Kap. 440) biex jipprote©i l-privatezza tieg˙ek.
G˙al aktar tag˙rif tista’ tikkuntattja lill-Kontrollur tad-Data Personali, Dipartiment tat-Taxxi Interni, Floriana FRN 0170.
X’FIH DAN IL-KTEJJEB
Informazzjoni Ìenerali ....................................................................... 2
Dettalji Personali ............................................................................... 6
D˙ul minn Emolumenti u Negozju — Kaxex 1-8 .............................. 8
D˙ul minn Investimenti, Qlig˙ Kapitali u D˙ul Ie˙or — Kaxex 9-15 ................................................................................... 13
Tnaqqis — Kaxex 16-22 .................................................................. 16
Komputazzjoni tat-Taxxa — Kaxex 24-27 ....................................... 20
Krediti tat-Taxxa — Kaxex 28-32 .................................................... 27
Óelsien minn Taxxa Doppja — Kaxex 33-34.................................. 28
Pagamenti ta’ Taxxa — Kaxex 35-41 ............................................. 30
Taxxa M˙allsa Nieqsa jew Ûejda — Kaxxa 42............................... 31
Entitajiet Relatati ma’ Benefiççji ta’ Tnaqqis ta’ Taxxa ................... 33
Mili ta’ Formoli tat-taxxa fl-iskejjel ................................................... 37
1
INFormAzzJoNI ÌENErALI
Is-self-assessment
Verifiki mid-Dipartiment
G˙alkemm il-Kummissarju jaççetta l-prospett tat-taxxa tieg˙ek kif mimli minnek, huwa jista’ jag˙mel verifiki li hu j˙oss li jkunu me˙tie©a. Jekk jinstab li ma tkunx ˙allast it-taxxa kollha fuq l-income taxxabbli tieg˙ek inti te˙el aktar taxxa, multa u img˙ax. F’dan il-kaΩ, anki jekk dan jirriΩulta snin wara, l-img˙ax u l-multa jibdew jg˙oddu mid-data li fiha kellek tibg˙at il-formola (it-tax return date), li din is-sena hija t-30 ta’ Ìunju, 2013.
Sottomissjoni tal-formola
Il-formola tat-taxxa trid tasal sa mhux aktar tard mit-30 ta’ Ìunju, 2013. Anki jekk g˙al xi ra©uni jew o˙ra din il-formola tat-taxxa ma tkunx waslitlek id-dar, xorta wa˙da inti obbligat li tibg˙atha lid-Dipar-timent sat-30 ta’ Ìunju, 2013.
Jekk ma t ibg˙atx i l - formola, i l -Kummissarju jo˙ro©lok Rendikont tat-Taxxa (Tax Statement) kif stmat mid-Dipartiment.
Ólas ta’ taxxa
It-30 ta’ Ìunju, 2013 hija data importanti mhux biss g˙ax hija t-tax return date, ji©ifieri l-a˙˙ar ©urnata li fiha jistg˙u
jaslu l-formoli ta’ taxpayers individwi fid-Dipartiment iΩda hija wkoll it-TAX SETTLEMENT DATE. Dan ifisser li jekk ikun baqag˙lek tag˙ti xi taxxa g˙all-2012 din trid tkun t˙allset kollha sat-30 ta’ Ìunju, 2013.
Jekk timla formola tat-taxxa, u jirriΩulta li sat-30 ta’ Ìunju, 2013 ma tkunx ˙allast it-taxxa kollha g˙all-2012, int se te˙el img˙ax ta’ 0.75% fix-xahar (9% fis-sena) fuq l-ammont li jkun g˙adu ma t˙allasx. L-img˙ax jibda jg˙odd hekk kif taqbeΩ it-tax settlement date (30 ta’ Ìunju, 2013).
rifuΩjoni tat-Taxxa
Jekk ikollok tie˙u xi refund min˙abba li fl-2012 tkun ˙allast taxxa Ωejda u tkun bg˙att il-formola sat-tax return date, id-Dipartiment huwa marbut bil-li©i li j˙allsek ir-refund sa mhux aktar tard minn Diçembru, 2013. Jekk ma j˙allsekx sa sitt xhur wara, id-Dipartiment ikollu j˙allsek img˙ax bl-istess rata ta’ 0.75% fix-xahar u dan jibda jg˙odd minn Jannar ta’ wara.
Madankollu, ir-refund ma jing˙atax kemm-il darba inti ma tkunx bg˙att il-prospetti tat-taxxa tad-d˙ul u tal-VAT, fejn dan ikun applikabbli.
X’g˙andi nag˙mel jekk ma naqbilx mar-rendikont tat-Taxxa?
Jekk ma tkunx taqbel mar-Rendikont tat-Taxxa, m’hemmx bΩonn tibg˙at
2
objection. Ir-Rendikont tat-Taxxa jista’ ji©i a©©ustat kull meta jinstab li fih xi Ωball jew meta jkun hemm provi biΩΩejjed li ji©©ustifikaw Ωieda jew tnaqqis fit-taxxa. Kull ma trid tag˙mel hu li jekk ta˙seb li l-iΩball ikun sar mid-Dipartiment, timla Correction Form (AF). Jekk tkun trid iΩΩid jew tnaqqas mis-self-assessment tieg˙ek g˙andek timla Adjustment Form (AF1) li hija formola apposta li biha tista’ tibdel is-self-assessment tieg˙ek. Wara li tkun imlejt l-Adjustment Form, se jin˙ari©lek Rendikont tat-Taxxa ©did u li jie˙u post ir-Rendikonti ta’ qablu. Dawn tista’ takkwisthom mit-Taxpayer Service tad-Dipartiment.
Il-Formola ta’ Koppja miΩΩew©a
Formola Komuni (Joint)
Koppja miΩΩew©a g˙andha tiddikjara d-d˙ul kollu tag˙ha fuq formola komuni li g˙andha tkun iffirmata miΩ-Ωew© konju©i. Madanakollu jekk il-formola tkun iffirmata mill-konju©i responsabbli biss, din tkun meqjusa b˙ala korretta.
Koppji li ΩΩew©u fl-2012
Il-formola tat-taxxa tal-konju©i res-ponsabbli g˙andha tinkludi (1) l-income tieg˙u g˙as-sena 2012 kollha u (2) l-income tal-konju©i l-ie˙or mid-data taΩ-Ωwie© sal-31 ta’ Diçembru 2012. Ir-rati tat-taxxa ta’ miΩΩew©in jew Il-komputazzjoni separata tat-taxxa japplikaw.
Il-formola tal-konju©i l-ie˙or trid tkopri l-income mill-1 ta’ Jannar 2012 sad-data taΩ-Ωwie©. Ir-rati ta’ taxxa ta’ ‘Persuna wa˙idha’ japplikaw f’dan il-kaΩ.
Konju©i responsabbli
Il-koppja g˙andha tag˙Ωel min minnhom it-tnejn ikun il-konju©i responsabbli billi timtela l-formola apposta li tista’ tinkiseb mit-Taxpayer Service tad-Dipartiment.
Il-kelma “Tieg˙i” uΩata fil-formola tirreferi jew g˙al persuna wa˙idha jew g˙all-konju©i responsabbli. Fin-numri 1 sa 8 tal-formola g˙andu ji©i ddikjarat id-d˙ul minn emolumenti jew negozju tal-konju©i responsabbli fil-kolonna tax-xellug (ta˙t “Tieg˙i”). Id-d˙ul minn emolumenti jew negozju tal-konju©i l-ie˙or g˙andu ji©i ddikjarat fil-kolonna tal-lemin (ta˙t “Tal-Konju©i”).
Jekk g˙andek jg˙ixu mieg˙ek xi wlied dipendenti minnek li mhux mistenni minnhom li jimlew formola tat-taxxa g˙andek tniΩΩel id-d˙ul, it-tnaqqis u l-krediti tat-taxxa fil-kaxex li jirreferu g˙all-konju©i responsabbli. Dwar dawn ukoll trid tibg˙at id-dokumenti neçessarji.
Komputazzjoni Separata
Jekk issib li l-komputazzjoni separata tkun taqblilkom aktar, allura applika r-rati ta’ persuna wa˙idha g˙al kull wie˙ed mill-konju©i. Il-komputazzjoni separata tat-taxxa g˙al koppja miΩΩew©a ma tapplikax g˙all-income kollu. Tapplika biss g˙al dak l-income li jkun ©ej minn
3
impjieg, negozju jew pensjoni. D˙ul ie˙or ji©i ntaxxat fuq il-konju©i li jkollu l-og˙la income minn emolumenti u negozju. Directors’ fees huma dejjem intaxxati f’idejn il-konju©i responsabbli, kemm meta dawn ikunu tal-konju©i responsabbli kif ukoll meta jkunu tal-konju©i l-ie˙or. Komputazzjoni separata ma tfissirx li jridu jimtlew Ωew© formoli tat-taxxa. Lanqas ma tfisser li se jo˙or©u Ωew© rendikonti. Ir-rendikont tat-taxxa jin˙are© fuq il-konju©i responsabbli, iΩda r-responsabilità tal-˙las hija taΩ-Ωew© konju©i.
Ìenituri Wa˙idhom(Single Parents)
Nies romol, separati, divorzjati u individwi o˙rajn mhux miΩΩew©in li jmantnu lil uliedhom jistg˙u japplikaw ir-rati ta’ taxxa ta’ miΩΩewwe© u mhux ta’ persuna wa˙idha. Dan ifisser mhux biss li t-taxxa ma taqbadhomx fuq l-ewwel €11,900 imma wkoll li ji©u applikati r-rati ta’ miΩΩewwe© – u g˙alhekk i˙allsu taxxa inqas. Biex wie˙ed igawdi minn dan il-benefiççju jrid jissodisfa dawn il-kundizzjonijiet kollha:
• Il-©enitur kien imantni wild li fl-2012 ma kienx g˙alaq is-16-il sena (f’kaΩ li dan g˙alaq is-16 imma kien student full-time jew kien inkapaçitat milli jmantni lilu nnifsu, l-individwu jikkwalifika g˙all-benefiççju xorta wa˙da);
• dan il-wild ma kellux income ta’ aktar minn €2400 fis-sena;
• il-©enitur kien rikonoxxut mid-Direttur tas-Sigurtà Soçjali b˙ala dak li g˙andu dritt jirçievi ç-children’s allowance;
• il-©enitur ma kienx qed jirçievi g˙ajnuna finanzjarja mill-©enitur l-ie˙or rigward il-wild;
• il-©enitur ma kienx qed jg˙ix fl-istess dar mal-©enitur l-ie˙or.
Jekk inti tikkwalifika b˙ala ©enitur wie˙ed (single parent), qis li timmarka korrettament it-tax status tieg˙ek fuq il-formola.
Koppji li sseparaw jew iddevorzjaw
Fil-kaΩ ta’ koppja li tkun isseparat jew iddevorzjat, sew ir-ra©el kif ukoll il-mara g˙andhom l-obbligu li jkunu rre©istrati separatament b˙ala taxpayers fil-kapaçità personali tag˙hom mad-Dipartiment tat-Taxxi Interni. Dan jista’ jsir permezz ta’ notifika lid-dipartiment dwar id-data tas-separazzjoni u dwar l-arran©amenti tas-separazzjoni fir-rigward ta’ manteniment lill-konju©i u/jew lit-tfal fejn dan ikun il-kaΩ.
Kull konju©i huwa responsabbli g˙all-mili tal-formola tieg˙u/tag˙ha u li jkopri d-d˙ul mill-1 ta’ Jannar sal-31 ta’ Diçembru. Kull individwu ji©i ntaxxat b˙ala ‘Persuna Wa˙idha’ u jkun responsabbli g˙all-˙las tat-taxxa relattiva fuq id-d˙ul. Fil-kaΩ li l-individwu jikwalifika b˙ala ‘Ìenitur Wa˙du’, japplikaw ir-rati ta’ ‘MiΩΩewwe©’.
4
Fil-kaΩ li d-d˙ul ikun ©ej minn impjieg, FS3 separata g˙al kull persuna li turi d-d˙ul kollu tas-sena trid tinhemeΩ mal-formola tat-taxxa rispettiva.
Komputazzjoni Ìenitur
Dawn ir-rati tat-taxxa li dda˙˙lu fis-se˙˙ mill-1 ta’ Jannar 2012 japplikaw g˙al dak il-©enitur li jkun ipprovda l-manteniment ta’ tifel jew tifla ta˙t il-kustodja tieg˙u, jew ikun ˙allas il-manteniment fir-rigward tat-tifel jew tifla tieg˙u hekk kif:
a) stabbilita mill-Qrati ta’ Malta jew mill-Qrati ta’ pajjiΩ ie˙or;
b) miftiehem b’att pubbliku ta’ separaz-zjoni personali ta˙t l-awtorità tal-Qrati ta’ Malta jew tal-Qrati ta’ pajjiΩ ie˙or, jew
ç) ordnat mill-Qrati ta’ Malta f’sentenza jew digriet dwar divorzju jew mill-Qrati jew awtoritajiet o˙ra ta’ pajjiΩ ie˙or.
Dawn ir-rati japplikaw biss fejn it-tifel jew it-tifla ma jkunux g˙alqu t-tmintax-il sena (jew ma jkunux g˙alqu l-wie˙ed u g˙oxrin sena jekk ikunu qed jirçievu edukazzjoni fuq baΩi full-time fi stabbiliment ta’ edukazzjoni terzjarja) u ma jkunux qed ja˙dmu bi qlig˙, jew jekk ikunu qed ja˙dmu bi qlig˙ ma jkunux kisbu income ta’ aktar minn €2,400.
Dawn ir-rati ta’ taxxa ssibhom fl-a˙˙ar pa©na ta’ dan il-ktejjeb.
Kreditu ta’ taxxa li jing˙ata lilnisa li jirritornaw g˙all-impjieg
Nisa li fl-2012 irritornaw g˙ax-xog˙ol, kemm f’impjieg kif ukoll fuq xog˙ol g˙al rashom jistg˙u jibbenefikaw minn kreditu ta’ taxxa.
Dawk li jistg˙u jibbenefikaw minn dan il-kreditu ta’ taxxa huma:
a) Nisa li g˙andhom tfal ta˙t is-16-il sena u rritornaw g˙ax-xog˙ol wara l-1 ta’ Jannar 2012, wara li kienu ilhom nieqsa mix-xog˙ol ˙ames snin jew aktar; jew
b) Nisa li kellhom tfal wara l-1 ta’ Jannar 2007 u komplew ja˙dmu jew re©g˙u lura g˙ax-xog˙ol.
Jekk inti tikkwalifika ta˙t xi wa˙da minn dawn il-kundizzjonijiet inti tista’ tibbenefika g˙al wie˙ed minn dawn:
1. Kreditu ta’ taxxa sa massimu ta’ €2,000. Jekk il-kreditu ma ti˙dux kollu f’sena wa˙da, tista’ tgawdi l-kumplament tal-€2,000 billi dan ji©i mg˙oddi g˙as-sena ta’ wara. F’dan il-kaΩ, wie˙ed g˙andu jimla l-formola RA7, li tista’ tinkiseb mis-sezzjoni tat-Taxpayer Service tad-dipartiment, Blokk 4.
Jew
2. Kreditu tat-taxxa kollha li we˙ilt fuq id-d˙ul minn impjieg. Ji©ifieri, anki jekk it-taxxa tieg˙ek fuq l-impjieg hi iΩjed minn €2,000, dik it-taxxa ma t˙allashiex. F’dan il-kaΩ jekk il-kreditu
5
Jekk jog˙©bok niΩΩel in-numru tat-tele-fon fl-ewwel pa©na. F’kaΩ ta’ koppja miΩΩew©a u˙ud mid-dettalji stampati jir-referu g˙all-konju©i l-ie˙or skont it-tag˙rif li g˙andu d-Dipartiment b˙alissa.
Tax status
Fl-ewwel faççata tal-formola hemm stampat it-tax status tieg˙ek, ji©ifieri jekk intix “persuna wa˙idha” jew “miΩΩew©in u ng˙ixu flimkien”. Jekk it-tax status stampat fuq l-ewwel faççata huwa korrett m’g˙andek g˙alfejn timmarka xejn. Jekk inbidel, indika t-tax status ©did tieg˙ek billi timmarka l-kaxxa t-tajba u tniΩΩel id-data meta se˙˙et il-bidla fl-istatus. PereΩempju jekk inti persuna wa˙idha imma tikkwalifika b˙ala single parent fl-2012, immarka l-kaxxa “©enitur wie˙ed”. Jekk inti miΩΩewwe© imma fl-2012 sirt armel jew isseparajt, immarka l-kaxxa “armel” jew “separat/divorzjat”, skont il-kaΩ.Tinsiex tniΩΩel id-data ta’ meta se˙˙et il-bidla fl-istatus tieg˙ek.
Status ta’ residenza
Min˙abba li l-income ta’ taxpayers li mhumiex residenti f’Malta huwa ntaxxat b’rati differenti minn dawk li japplikaw g˙al min hu residenti f’Malta, je˙tie© li fuq il-formola tat-taxxa kul˙add jindika x’kien l-istatus ta’ residenza tieg˙u g˙al skopijiet ta’ taxxa.
Jekk twie©eb ‘Iva’ g˙all-ewwel mis-toqsija (ji©ifieri kont residenti f’Malta) m’g˙andekx g˙alfejn twie©eb it-tieni mistoqsija u tista’ tibda timla l-parti li jmiss
6
ma ti˙dux kollu f’sena, l-eççess ma ji©ix mg˙oddi g˙as-sena ta’ wara.
Jekk id-d˙ul tieg˙ek ©ej minn xog˙ol g˙al rasek, il-massimu li tista’ tie˙u b˙ala kreditu huwa €5,000. F’dan il-kaΩ ukoll, jekk il-kreditu ma ti˙dux kollu f’sena, l-eççess ma ji©ix mg˙oddi g˙as-sena ta’ wara. Jekk inti tag˙Ωel dan it-tip ta’ kreditu ta’ taxxa g˙andek timla l-formola RA9 li tista’ tinkiseb mis-sezzjoni tat-Taxpayer Service tad-dipartiment, Blokk 4. Jekk tag˙Ωel in-numru 2, koppja miΩΩew©a trid bilfors ta˙dem it-taxxa taΩ-Ωew© konju©i bil-komputazzjoni Separata jew dik ta’ Ìenitur.
Barra minn hekk nisa li fl-2012 irritornaw g˙al impjieg wara waqfa minn kwalunkwe attività bi qlig˙ g˙al mill-anqas 5 snin u li qabel kienu impjegati g˙al mill-anqas erbg˙a u g˙oxrin xahar konsekuttivi, jistg˙u jibbenefikaw minn kreditu ta’ taxxa sa massimu ta’ €2,000. Dan il-kreditu g˙andu jintalab fuq formola apposta (Formola RA4) ma˙ru©a mid-Dipartiment.
F’kaΩ ta’ diffikultà çempel lill-Call Centre tad-dipartiment fuq 2296 2296.
DETTALJI PErSoNALI
Dettalji dwar l-Identità
Iççekkja d-dettalji dwar l-identità li hemm stampati fl-ewwel pa©na tal-for-mola tat-taxxa u ag˙mel il-korrezzjonijiet me˙tie©a fl-ispazju provdut apposta.
tal-formola. Jekk twie©eb ‘Le’ g˙all-ewwel mistoqsija (ji©ifieri ma kontx residenti f’Malta g˙al skopijiet ta’ taxxa) allura trid twie©eb it-tieni mistoqsija u tniΩΩel it-tul ta’ Ωmien li matulu kont Malta.
Jekk kont Malta g˙al aktar minn perjodu wie˙ed ehmeΩ lista tad-dati rilevanti ma’ pa©na 3 tal-formola. Jekk g˙andek xi dubju dwar l-istatus tar-residenza tieg˙ek g˙al skopijiet ta’ taxxa tista’ ççempel il-Call Centre tad-Dipartiment tat-Taxxi Interni fuq 2296 2296 jew tmur it-Taxpayer Service.
Persuni Barranin
Din il-parti tal-formola g˙andha timtela biss minn persuni barranin. Dawn g˙andhom jimmarkaw il-kaxxa jew kaxex li japplikaw g˙alihom.
Bil-malti jew bl-IngliΩ
Min jixtieq li l-formola tkun bil-lingwa IngliΩa jista’ jag˙mel dan billi jikkuntattja lid-dipartiment.
Dikjarazzjoni
Id-dikjarazzjoni li hemm fl-ewwel faççata tal-formola g˙andha tkun iffirmata u ddatata mit-taxpayer li huwa mistenni li jibg˙at il-formola jew mill-persuna li tkun qed timlieha f’ismu. Il-formola ma tkunx meqjusa li tkun kompluta jekk ma tkunx iffirmata kif suppost.
Fil-kaΩ ta’ koppja miΩΩew©a l-formola
g˙andha tkun if f irmata miΩ-Ωew© konju©i. Jekk tkun iffirmata mill-konju©i responsabbli biss, il-formola xorta wa˙da tkun meqjusa li ©iet mimlija bil-kunsens tal-konju©i l-ie˙or ukoll.
Informazzjoni o˙ra
BaΩi ©enerali tat-Taxxa
Jekk inti domiçiljat u ordinarjament residenti f’Malta g˙andek tiddikjara d-d˙ul kollu tieg˙ek g˙all-2012 (inkluΩ dak tal-konju©i u tal-ulied dipendenti minnek). Jekk m’intix domiçiljat jew m’intix ordinarjament residenti f’Malta g˙andek tiddikjara d-d˙ul kollu dovut lilek jew derivat minnek minn Malta (inkluΩ dak tal-konju©i u tal-ulied dipendenti minnek), kif ukoll kull d˙ul ie˙or li ©ie riçevut f’Malta matul l-2012.
X’tag˙mel biç-çenteΩmi
Meta timla l-formola tat-taxxa uri l-ammonti kollha f’ewro: ˙alli ç-çenteΩmi barra. Dan tista’ tag˙mlu b’dan il-mod:
• Meta ti©i biex tikteb id-DÓUL tieg˙ek injora ç-çenteΩmi g˙al kollox, dwar kull sors ta’ income, anki jekk l-ammont ikun ta’ 99 çenteΩmu.
PereΩempju jekk kellek salarju ta’ €11,155.65 g˙andek tikteb biss €11,155 fil-kaxxa numru 1. Jekk irçevejt tliet img˙axijiet ta’ €210.84, €48.34 u €24.68, l-ewwel g˙oddhom flimkien. Dawn jammontaw g˙al €283.86. Hawnhekk g˙andek telimina ç-çenteΩmi (86ç) u tikteb €283 fil-kaxxa 9b.
7
1. Impjieg jew Kariga
F’din it-taqsima g˙andek tinkludi d-d˙ul li rçevejt minn impjieg jew kariga matul is-sena. Dan g˙andu jinkludi:
• salarju u paga; Bonus Nazzjonali u bonuses o˙rajn; ˙lasijiet g˙al sahra; director’s fees ; i l -valur annwali ta’ ikel u residenza b’xejn; u ˙lasijiet u allowances o˙ra, inkluΩi commissions.
G˙al kull impjieg jew kariga g˙andek tniΩΩel in-numru tal-PE ta’ min ˙allsek.
L-ammont li tiddikjara g˙andu jkun l-ammont gross ta’ emolumenti li jidher fl-FS3, ipprovduta mill-payer tieg˙ek. EhmeΩ il-formoli FS3 ma’ pa©na 3 tal-formola tat-taxxa.
Jekk int jew il-konju©i rçevejtu director’s fees dawn g˙andhom ji©u inkluΩi f’kaxxa 1d jew 1e skont il-kaΩ. Fuqhom ma tistax ti©i applikata komputazzjoni separata.
M’g˙andekx tiddikjara d-d˙ul minn xog˙ol part-time sa €7000 li jikkwalifika ta˙t ir-Regoli dwar Xog˙ol Part-Time u li minnu di©à tkun tnaqqsitlek it-taxxa bir-rata speçjali ta’ 15%. Iddikjarah biss meta tkun trid titlob lura t-taxxa mnaqqsa minnu. F’dan il-kaΩ g˙andek tinkludi d-d˙ul gross mill-part-time f’din il-kaxxa u titlob lura t-taxxa mnaqqsa minnu fil-linja numru 35. Ma’ pa©na 3 tal-formola ehmeΩ FS3 g˙al kull impjieg part-time li minnu qieg˙ed tiddikjara d˙ul. D˙ul minn xog˙ol part-time ’il fuq minn €7000 g˙andu ji©i inkluΩ f’taqsima 1.
• Meta ti©i biex tikteb it-TNAQQIS g˙andek dejjem tg˙ollih g˙all-ewro li jmiss.
PereΩempju jekk kellek tag˙mel tnaqqis mill-kera ta’ €60.45 g˙andek tikteb €61 fil-kaxxa 16b. M’hemmx g˙alfejn li l-ammont ikun qabeΩ il-50ç biex tg˙ollih g˙al €1 s˙i˙.
• Meta ti©i biex tikkalkola t-taxxa, ji©ifieri minn taqsima 26 ’il quddiem, g˙andek tinjora kompletament kull frazzjoni ta’ ewro li tkun daqs jew inqas minn ˙amsin çenteΩmu, u tikkal kola lejn l-eqreb ewro kull frazzjoni ta’ ewro li teççedi l-˙amsin çenteΩmu.
DÓuL mINN EmoLumENTI u NEGozJu
F’pa©na 2 tal-formola g˙andek tiddikjara d-d˙ul kollu tieg˙ek minn emolumenti u negozju. Jekk it-tax status tieg˙ek huwa “persuna wa˙idha”, ji©ifieri ©uvni/xebba, separat/a jew armel/armla, g˙andek tniΩΩel id-d˙ul tieg˙ek ta˙t il-kolonna “Tieg˙i”. Jekk it-tax status tieg˙ek huwa “miΩΩew©in u ng˙ixu flimkien” id-d˙ul tal-konju©i responsabbli g˙andu jitniΩΩel ta˙t il-kolonna “Tieg˙i” u dak tal-konju©i l-ie˙or ta˙t il-kolonna “Tal-Konju©i”. Jekk inti ©enitur wie˙ed (single parent) niΩΩel id-d˙ul tieg˙ek ta˙t il-kolonna “Tieg˙i”.
In-numri li ssib minn din il-faççata ’l quddiem jikkorrispondu man-numru tal-kaxex li hemm fuq il-formola tat-taxxa.
8
Jekk fis-sena 2012 irçevejt xi arretrati ta’ paga li jirreferu g˙as-snin ta’ qabel, dawn huma taxxabbli fl-2012 u g˙andhom ji©u inkluΩi f’taqsima 1. Jekk g˙andek banka tal-lottu, tiddikjarax id-d˙ul tieg˙ek f’din it-taqsima imma fit-taqsima numru 2. G˙alkemm ing˙atajt FS3 mid-dipartiment ikkonçernat, dan huwa d˙ul minn seng˙a jew negozju u mhux minn impjieg.
2. Seng˙a, Negozju, Professjoni, Vokazzjoni
G˙al kull seng˙a, negozju, professjoni jew vokazzjoni niΩΩel in-numru tal-VAT. Jekk inti eΩenti minn numru tar-re©istrazzjoni tal-VAT niΩΩel ‘mhux applikabbli’. F’kaΩ li dan id-d˙ul kien ©ej minn xi negozju bi s˙ab (partnership) immarka l-kaxxa rispettiva fuq il-formola.
Jekk kellek telf indika dan l-ammont permezz ta’ parentesi (brackets).
Ma’ pa©na 3 tal-formola ehmeΩ rendikont s˙i˙ u ffirmat li juri kif wasalt g˙all-qlig˙ jew telf nett li kellek. Minbarra l-formola qed tirçievi eΩempju ta’ dan ir-Rendikont. Tista’ timlih, tiffirmah u tehmΩu ma’ pa©na 3 tal-formola.
F’kaΩ li d-d˙ul ©ej minn xi negozju bi s˙ab, fuq ir-rendikont g˙andek tikteb: (1) in-numru tal-partnership (2) l-isem u kunjom tal-partners l-o˙ra (3) in-numru tal-ID ta’ kull wie˙ed minnhom. Tajjeb tkun taf li l-li©i tipprovdi li jsiru l-verifiki neçessarji mad-Dipartiment tal-VAT dwar il-bejg˙ (sales) u x-xiri (purchases).
Jekk kellek xi telf min-negozju fis-snin ta’ qabel, u li jista’ jinqata’ kontra d-d˙ul taxxabbli ta’ din is-sena, dan m’g˙andux ji©i ddikjarat hawn imma f’kaxxa 21 fuq pa©na 3 tal-formola tat-taxxa.
Bejg˙ ta’ prodotti tal-biedja
Jekk kellek xi d˙ul minn bejg˙ ta’ prodotti tal-biedja, irreferi g˙all-fuljett li jitqassam mal-formola RA1 biex jg˙inek timla din il-parti.
D˙ul minn ospitar ta’ Studenti
Jekk inti re©istrat mal-Awtorita tat-TuriΩmu bl-iskop li tospita studenti u rçevejt pagamenti ming˙and skola tal-lingwi re©istrata inti g˙andek timla l-formola RA6 (kopja ta’ din il-formola tista’ tintalab lit-Taxpayer Service tad-Dipartiment). Il-formola RA6, flimkien mar-rendikonti li rçevejt mill-iskejjel li juru l-ammont gross tal-pagamenti, g˙andhom ji©u mehmuΩa ma’ pa©na 3 tal-formola tat-taxxa.
Tnaqqis ta’ spejjeΩ u tax credits introdotti dan l-a˙˙ar
Skema ta’ SpiΩerija tal-G˙aΩla Tieg˙ek (AvviΩ Legali 171 tal-2010)
Jekk inti tmexxi negozju permezz ta’ spiΩerija u g˙amilt spejjeΩ f’xiri jew installar ta’ xi tag˙mir jew software g˙all-implimentazzjoni tal-iskema SpiΩerija
9
tal-G˙aΩla Tieg˙ek, tista’ tikkwalifika g˙al tnaqqis addizzjonali. Dan it-tnaqqis huwa ekwivalenti g˙al 300% tal-ispejjeΩ imsemmija hawn fuq g˙al kull spiΩerija u jitnaqqas kontra d-d˙ul taxxabbli tieg˙ek. It-tnaqqis totali mitlub ma jridx jeççedi d-€12,000 g˙al kull spiΩerija.
Biex inti tkun tista’ tikkwalifika g˙al dan it-tnaqqis trid issir applikazzjoni lill-Kumitat Konsultattiv Permanenti stabbilit bl-AvviΩ Legali 171 tal-2010. Wara li ti©i approvata l-applikazzjoni int mitlub timla l-formola RA11 (li tista’ tinkiseb mid-Dipartiment tat-Taxxi Interni). Il-figura li tirriΩulta mill-komputazzjoni f’din il-formola trid ti©i inkluΩa b˙ala spiΩa fil-Profit and Loss Account ta˙t it-titolu ‘LN 171/2010 POYC Rules’.
Tnaqqis g˙all-aççessibilità fuq il-post tax-xog˙ol
Fejn min i˙addem jag˙mel spiΩa biex itejjeb l-aççessibilità fuq il-post tax-xog˙ol tieg˙u lill-impjegati bi ˙ti©ijiet speçjali, jista’ jitlob din l-ispiΩa b˙ala tnaqqis mid-d˙ul tieg˙u g˙al dik is-sena. It-tnaqqis totali mitlub ma jistax jaqbeΩ l-€20,000. IΩda f’kaΩ li dak it-tnaqqis ma jkunx jista’ jittie˙ed kollu kontra d-d˙ul g˙as-sena li fiha tkun saret l-ispiΩa, dan g˙andu ji©i trasferit ’il quddiem u jinqata’ kontra d-d˙ul g˙as-snin sussegwenti wara xulxin.
L-ispejjeΩ li jikkwalifikaw jinkludu spejjeΩ ta’ natura kapitali (eΩ; installazzjoni ta’ lift) u spiΩa mag˙mula fit-ta˙ri© ta’
impjegati b’diΩabilità g˙all-fini tat-twettiq tax-xog˙ol tag˙hom.
Biex wie˙ed jikkwalifika g˙al dan it-tnaqqis irid l-approvazzjoni tal-Kum-missjoni Nazzjonali Persuni b’DiΩabilità wara li ssir applikazzjoni u jkun me˙tie© li jimla l-formola RA 12. L-ispiΩa mitluba hekk kif ikkalkulata f’din il-formola tkun trid ti©i inkluΩa fir-rendikont tal-Profit and Loss li g˙andu jintbag˙at mal-formola tat-taxxa.
Tnaqqis ta’ spiΩa g˙all-façilitajiet ta’ childcare fuqil-post tax-xog˙ol
Fejn min i˙addem jag˙mel spiΩa biex ikun ipprovdut servizz ta’ childcare g˙at-tfal tal-impjegati tieg˙u fuq il-post tax-xog˙ol jista’ jitlob tnaqqis ta’ spiΩa sa massimu ta’ €20,000. Fil-kaΩ li dak it-tnaqqis ma jkunx jista’ jittie˙ed kollu kontra d-d˙ul ta’ dak l-individwu jew tal-konju©i, dan g˙andu ji©i trasferit ’il quddiem u jinqata’ kontra d-d˙ul g˙as-snin sussegwenti wara xulxin.
L-ispejjeΩ li jikkwalifikaw iridu jkunu ta’ natura kapitali u jkunu jikkonsistu (a) bini ta’ façilità ta’ childcare fuq il-post tax-xog˙ol jew tibdil fl-istruttura li di©a teΩisti fuq il-post tax-xog˙ol u/jew (b) akkwist ta’ tag˙mir ta’ childcare g˙all-uΩu fil-façilità ta’ childcare fuq il-post tax-xog˙ol. Il-persuna li qed titlob dan it-tnaqqis trid tissottometti lill-Kummissarju, (flimkien mal-formola tat-
10
taxxa), il-formola RA 13 li tista’ tinkiseb minn fuq il-websajt tad-dipartiment
Tnaqqis ta’ donazzjonijiet mog˙tija lill-University Research, Innovation and Development Trust
Ara sezzjoni 20 g˙al aktar dettalji fuq dan it-tnaqqis.
Kreditu ta’ taxxa lil intrapriΩi Ωg˙ar (MicroInvest)
Dan l-inçentiv hu miftu˙ g˙al persuni self-employed illi jissodisfaw il-kriterji stabbiliti mill-Malta Enterprise. Il-Malta Enterprise tista’ tapprova kreditu ta’ taxxa ekwivalenti g˙al 40% tal-ispiΩa eli©ibbli. Bonus addizzjonali ta’ 20% (total ta’ 60% kreditu ta’ taxxa) japplika g˙al intrapriΩi G˙awdxin. Il-massimu tal-kreditu ta’ taxxa permissibbli huwa ta’ mhux aktar minn €25,000 g˙al perjodu ta’ dan l-inçentiv. G˙al aktar informazzjoni fuq din l-iskema wie˙ed jista’ jΩur il-websajt tal-Malta Enterprise – maltaenterprise.com.mt. Il-kreditu ta’ taxxa mitlub g˙andu jsir permez tal-formola RA 15.
Kreditu ta’ taxxa lil intrapriΩi kreattivi
L-iskop ta’ dan l-inçentiv ta’ taxxa huwa biex ji©i meg˙jun in-negozju kreattiv fejn l-aspett ekonomiku huwa direttament marbut mat-talent kreattiv tal-individwu/i involuti fl-intrapriΩa.
Persuni self-employed li ja˙dmu fil qasam tal-industrija kreattiva jistg˙u jibbenefikaw minn dan l-inçentiv li jinkiseb ta˙t forma ta’ kreditu ta’ taxxa. L-g˙ajnuna ti©i kkalkulata b˙ala persenta©© tal-ispiΩa eli©ibbli mag˙mula fl-iΩvilupp tal-prodott kreattiv. G˙al aktar tag˙rif fuq din l-iskema tista’ ΩΩur il-websajt tal-Malta Enterprise – maltaenterprise.com.mt, fit-taqsima Incentive Guidelines.
Inçentiv lil Persuni li jkollhom Kwalifiki G˙olja
Persuni barranin li jirçievu d-d˙ul pagabbli ta˙t forma ta ‘”kuntratt ta’ impjieg kwalifikanti” fir-rigward ta’ attivitajiet imwettqa f’Malta, jistg˙u jag˙Ωlu li jkunu su©©etti g˙at-taxxa fuq dak l-income b’rata fissa ta’ 15%, bil-kundizzjoni li d-d˙ul jammonta g˙al mill-anqas €75,000, a©©ustat annwalment skont l-Indiçi tal-Prezzijiet bl-Imnut. Ir-rata fissa ta’ 15% hi applikabbli sa d˙ul massimu ta’ €5,000,000 u l-eççess huwa eΩenti mit-taxxa.
Sabiex benefiçjarju jkun jista’ jik-kwalifika g˙ar-rata mnaqqsa ta’ taxxa, irid ikun f’impjieg li jikkostitwixxi ‘kariga eli©ibbli’.
Il-“kariga eli©ibbli” tikkonsisti f’poΩizzjoni g˙olja ta’ impjieg speçifikata ma ‘kumpaniji liçenzjati u/jew rikonoxxuti mill-Awtorità dwar is-Servizzi Finanzjarji (MFSA), l-Awtorità dwar il-Lotteriji u l-Log˙ob u l-Awtorità tat-Trasport.
11
L-impjiegi eli©ibbli jidhru fl-iskedi rispettivi fl-AvviΩi Legali 106, 428 tal-2011 u 306 tal-2012.
L-applikazzjoni g˙andha ssir lill-MFSA fuq formola RA17 li tista titniΩΩel mill-website tal-IRD u/jew tal-MFSA. Il-formola mimlija g˙andha ti©i mehmuΩa mal-prospett tat-taxxa u ppreΩentata sat-30 ta’ Ìunju 2013.
3. Pensjonijiet u Benefiççji ta’ Sigurtà Soçjali
Dan jg˙odd anki fil-kaΩ li l-pensjoni tkun ©ejja minn barra. G˙andek tniΩΩel in-numru tal-PE (jew xi numru ie˙or ta’ riferenza) ta’ min ˙allsek il-pensjoni u d-d˙ul gross li rçevejt minn kull pensjoni lokali jew barranija. Ólief g˙all-pensjoni tas-Sigurtà Soçjali, g˙andu jkollok FS3 jew xi statement simili g˙al kull ammont ta’ d˙ul minn pensjoni li tiddikjara hawnhekk. Dawn g˙andek tehmiΩhom ma’ pa©na 3 tal-formola tat-taxxa. Pensjonanti li jirçievu Pensjoni tas-Sigurtà Soçjali m’g˙andhomx jehmΩu statements tal-pensjoni tas-Sigurtà Soçjali mal-formola tat-taxxa.
Benefiççji ta’ Sigurtà Soçjali, b˙all-benefiççju g˙all-qg˙ad jew bene fiççju g˙all-mard huma taxxabbli u g˙andhom ji©u ddikjarati wkoll fil-kaxxa numru 3.
War Pensions u çerti allowances jew benefiççji m˙allsin ta˙t l-Att tas-Sigurtà Soçjali li huma eΩenti mit-taxxa m’g˙andhomx ji©u ddikjarati.
Jekk trid tie˙u lura t-taxxa li tnaqqsitlek bl-FSS minn xi pensjoni lokali, dan tista’ tag˙mlu aktar ’l isfel, fin-numru 35.
4. Impjieg barra minn malta
F’din il-kaxxa g˙andek tiddikjara l-am-mont gross ta’ emolumenti li rçevejt matul is-sena skont kuntratt ta’ impjieg li g˙alih kien me˙tie© li jsir xog˙ol jew dmirijiet prinçipalment barra minn Malta. NiΩΩel fil-kaxxa li hemm apposta n-numru tal-PE (jekk ikun il-kaΩ) ta’ min i˙addmek. Dwar kull impjieg barra minn Malta ehmeΩ ma’ pa©na 3 tal-formola statement separat li jinkludi d-dettalji li ©ejjin:
• il-pajjiΩ fejn wettaqt id-dmirijiet;
• l-isem u n-numru tal-PE ta’ min i˙addmek;
• it-tul ta’ Ωmien tal-kuntratt; u
• l-ammont ta’ income gross (ewro).
Ag˙mel sinjal fil-kaxxa jekk (inti jew il-konju©i tieg˙ek, jekk miΩΩewwe©) tissodisfa l-kundizzjonijiet ta’ impjieg barra minn Malta u tixtieq li dan id-d˙ul ji©i ntaxxat bil-15%.
Importanti li tkun taf li d-d˙ul minn im-pjieg barrani ji©i ntaxxat b˙ala l-ewwel parti tad-d˙ul. Ara pa©na 26 dwar kif tikkalkula t-taxxa f’kaΩ ta’ impjieg bar-rani.
5. Sub-Total
G˙odd il-kaxex 1 sa 4 u niΩΩel it-totali fil-kaxex 5a u 5b.
12
6. Tnaqqis minn Impjieg jew Kariga
F’din il-kaxxa tista’ tnaqqas xi spejjeΩ li g˙andhom x’jaqsmu direttament mad-d˙ul li ddikjarajt fil-kaxex 1 (d˙ul minn im-pjieg jew kariga) u 4 (d˙ul minn impjieg barra minn Malta). It-tnaqqis ma jistax ikun og˙la mid-d˙ul li g˙alih ikun jir-referi. Ji©ifieri ma tistax tiddikjara telf fuq id-d˙ul ta’ income mill-impjieg tieg˙ek. M’g˙andekx tnaqqas il-kontribuzzjonijiet tas-Sigurtà Soçjali m˙allsin minnek g˙al impjieg li ddikjarajt fil-kaxxa numru 1.
Taxxa li tnaqqsitlek bl-FSS fuq d˙ul minn impjieg g˙andha ti©i ddikjarata fil-kaxxa 35.
7. EΩenzjonijiet
F’din il-taqsima tista’ tnaqqas xi d˙ul li ddikjarajt fil-kaxex 1, 2 u 3 li huwa eΩenti mit-taxxa.
EΩenzjonijiet fuq Royalties li jirriΩultaw minn privattivi
Royalties u d˙ul ie˙or li ©ej minn privattivi fuq invenzjonijiet huma eΩenti mit-taxxa tad-d˙ul.
Dan l-inçentiv ma jillimitax l-eΩenzjoni g˙al privattivi re©istrati f’Malta u/jew li r-riçerka u l-iΩvilupp tag˙hom saret f’Malta. Madankollu individwu ma jkunx intitolat li jkollu eΩenzjoni mit-taxxa fuq xi ammont ta’ income li jirriΩulta lilu jekk dan l-individwu ma jkunx wettaq (wa˙du jew ma’ xi persuni o˙ra), riçerka, ippjanar, ipproçessar, ittestjar, ˙olqien,
iddisinjar, Ωvilupp jew attivita o˙ra simili li twassal g˙all-invenzjoni li hija s-su©©ett tal-privattiva kwalifikanti.
L-eΩenzjoni tista’ tinkiseb fuq appro-vazzjoni tal-Malta Enterprise wara li tkun saret l-applikazzjoni. Il-Malta Enterprise tista’ titlob l-applikant kull dokumentazzjoni u informazzjoni rilevanti biex tasal g˙ad-deçiΩjoni.
8. Total tad-D˙ul minn Emolumenti u Negozju
Naqqas il-kaxex 6a u 7a mill-kaxxa 5a u ikteb ir-riΩultat f’kaxxa 8a. Jekk il-formola qed timtela minn koppja miΩΩew©a naqqas ukoll il-kaxex 6b u 7b mill-kaxxa 5b u ikteb ir-riΩultat fil-kaxxa 8b.
Il-kaxxa 8a (kif ukoll il-kaxxa 8b fil-kaΩ ta’ koppja miΩΩew©a) qatt m’g˙andha tit˙alla vojta. F’kaΩ li m’g˙andek x’tikteb xejn allura niΩΩel “0”. Jekk l-ammonti fil-kaxex 8a jew 8b huma negattivi ji©ifieri jkun sar telf minn xi seng˙a jew negozju) indika dawn l-ammonti permezz ta’ parentesi (brackets).
DÓuL mINN INVESTImENTI, QLIGÓ KAPITALI u DÓuL IEÓor
9. D˙ul minn Investimenti Lokali
Dividendi Lokali
M’g˙andekx tiddikjara d-dividendi lokali ˙lief meta se titlob lura t-taxxa li tnaqqset minn ras il-g˙ajn (tax at source).
13
NiΩΩel it-total tal-ammont gross tad-dividendi lokali fil-kaxxa 9a. Naqqas it-taxxa minn ras il-g˙ajn li tkun inΩammet mid-dividendi fil-kaxxa 38. Tinsiex li d˙ul minn Local Development.
Registered Stocks huwa img˙ax mhux dividendi u g˙alhekk g˙andu jitniΩΩel fil-kaxxa 9b.
Img˙ax Lokali
Fil-kaxxa 9b g˙andek tiddikjara dawk l-img˙axijiet kollha (inkluΩi foreign cur-rency accounts miΩmuma lokalment) li minnhom ma tkun tnaqqset l-ebda taxxa. Dan id-d˙ul ji©i ntaxxat bir-rati normali tat-taxxa. M’g˙andekx tiddikjara d-d˙ul mill-img˙axijiet mill-banek jekk di©à tnaqqset minnhom it-taxxa bil-15%. Jekk inti tixtieq titlob lura t-taxxa di©à m˙allsa ta’ 15%, tista’ tag˙mel dan billi timla kaxxa numru 40 f’pa©na 4 tal-formola tat-taxxa. F’dan il-kaΩ l-img˙ax gross relatat ma’ din it-taxxa g˙andu jitniΩΩel f’kaxxa 9b. Min mhux residenti f’Malta g˙andu jinnota li d-d˙ul minn img˙axijiet lokali huwa eΩenti mill-income tax.
10. D˙ul minn Investimenti Barranin
Hawn g˙andek tiddikjara l-ammont gross tad-d˙ul minn dividendi u img˙axijiet barranin. Jekk inti domiçiljat u ordinarjament residenti f’Malta g˙andek tiddikjara d-d˙ul kollu mid-dividendi u mill-img˙axijiet barranin.
It-taxpayers l-o˙rajn kollha (ji©ifieri dawk
li mhumiex domiçiljati jew mhumiex ordinar jament res ident i f ’Mal ta) g˙andhom jiddikjaraw biss dawk id-dividendi u l-img˙axijiet barranin li ©ew riçevuti f’Malta.
Dividendi Barranin
Fil-kaxxa 10a g˙andek tiddikjara t-total tad-dividendi barranin li rçevejt f’ewro.
Img˙axijiet Barranin
Fil-kaxxa 10b niΩΩel it-total tal-img˙axijiet barranin li rçevejt f’ewro minbarra:
• img˙ax barrani li minnu nΩammet taxxa ta’ 15% ;
• img˙ax barrani li dwaru jsir arran©a-ment ma’ intermedjarju finanzjarju awtorizzat, sa mhux aktar tard mit-30 ta’ Ìunju, 2013, biex tit˙allas taxxa fuqu b’rata fissa ta’ 15%. It-taxxa ta’ 15% hija finali u ma tistax tintalab lura fil-formola tat-taxxa.
Foreign currency accounts miΩmuma lokalment ma jitniΩΩlux hawn iΩda ta˙t img˙ax lokali (kaxxa 9b).
Ikteb l-ammont ta’ kreditu tat-taxxa g˙all-˙elsien mit-taxxa doppja fil-kaxxa 33. Ara numru 33 aktar ’il isfel g˙al aktar dettalji dwar kif tikkalkola l-ammont tal-kreditu.
11. D˙ul minn Kera
Fil-kaxxa 11a g˙andek tiddikjara t-total tad-d˙ul mill-kirjiet li rçevejt, premiums,
14
lawdemji u kull d˙ul gross ie˙or minn proprjetà. Fil-kaxxa 11b g˙andek tiddikjara t-total tad-d˙ul minn çnus li rçevejt.
Tnaqqis konness mad-d˙ul iddikjarat f’kaxxa 11a g˙andu jsir fil-kaxxa 16 aktar ’l isfel. Id-d˙ul u t-tnaqqis li jirreferu g˙al xi attività ta’ negozju minn kiri ta’ proprjetà (eΩ. short lets ta’ appartamenti) g˙andu jid˙ol fit-taqsima 2 aktar ’il fuq, u mhux hawnhekk.
Kirjiet riçevuti ming˙and l-Awtorità tad-Djar li ©ew intaxxati bir-rata ta’ 5% tad-d˙ul gross m’g˙andhomx ji©u ddikjarati fil-formola tat-taxxa.
12. D˙ul minn Qlig˙ Kapitali
Hawn iddikjara l-ammont nett ta’ qlig˙ kapitali taxxabbli li kellek matul l-2012. Qlig˙ kapitali taxxabbli jsir minn trasferiment ta’ proprjetà jew uΩufrutt ta’, jew mill-assenjament jew çessjoni ta’ kull jedd fuq proprjetà immobiljari, titoli, avvjament ta’ negozju (goodwill), drittijiet tal-awtur (copyright), privattivi (patents), trade marks u l-ismijiet ta’ ditti kummerçjali (trade names).
Trasferimenti ta’ proprjetà li fuqhom t˙allset taxxa finali ta’ 12% m’g˙andhomx ji©u ddikjarati fil-formola tat-taxxa.
M’g˙andekx tiddikjara lanqas il-qlig˙ minn trasferiment ta’ proprjetà immobbli li tkun ©iet f’idejk minn wirt qabel il-25 ta’ Novembru, 1992, jekk dan it-trasferiment kien su©©ett g˙al taxxa finali
ma˙duma b˙ala perçentwal tal-valur tat-trasferiment.
F’kull kaΩ ie˙or, minkejja li n-nutar di©à Ωammlek taxxa provviΩorja ta’ 7% xorta wa˙da g˙andek tiddikjara l-qlig˙ kapitali fuq il-formola tat-taxxa. Il-˙las ta’ 7% huwa taxxa provviΩorja, g˙alhekk jista’ ma jkunx biΩΩejjed biex ikopri t-taxxa kollha, u jista’ min-na˙a l-o˙ra jkun t˙allas Ωejjed. G˙alhekk ikun hemm bΩonn li l-qlig˙ kapitali ji©i ddikjarat fuq il-formola tat-taxxa.
Meta f’xi sena partikolari jirriΩulta telf kapitali, dan l-ammont ma jistax jinqata’ kontra d-d˙ul l-ie˙or li kellek. Ikun jista’ jinqata’ biss kontra xi qlig˙ kapitali li jista’ jkollok fil-futur. G˙andek iΩΩomm nota ta’ xi telf kapitali b˙al dan biex tkun tista’ taqtg˙u kontra l-qlig˙ kapitali li jista’ jkol-lok f’xi sena li ti©i wara (jekk ikollok).
Jekk it-trasferiment ta’ proprjetà immobbli jirriΩulta f’telf kapitali g˙andek tniΩΩel “0” f’kaxxa 12. Jekk t˙alli din il-kaxxa vojta ma ting˙atax kreditu g˙al taxxa provviΩorja fuq qlig˙ kapitali. Id-determinazzjoni tal-qlig˙ kapitali g˙andha ssir fuq il-formola RA 2. Din il-formola trid timtela g˙al kull trasferiment ta’ proprjetà li kien su©©ett g˙al qlig˙ kapitali u ti©i mehmuΩa ma’ pa©na 3 tal-formola.
Jekk ittrasferejt xi proprjetà li ma kinitx su©©etta g˙al taxxa finali u ma rçevejtx il-formola RA 2, tista’ titlob kopja mit-Taxpayer Service tad-Dipartiment; jew billi çempel lill-Call Centre fuq 2296 2296.
15
Jekk it-trasferiment tal-proprjetà ma kienx su©©ett g˙al taxxa finali u int g˙amilt dan it-trasferiment b˙ala NEGOZJU u mhux b˙ala QLIGÓ KAPITALI, allura g˙andek tiddikjara d-d˙ul f’taqsima numru 2 tal-formola tat-taxxa u tehmeΩ rendikont ta’ kif wasalt g˙al dak il-qlig˙.
13. D˙ul minn manteniment
Jekk irçevejt xi ˙las ming˙and il-konju©i l-ie˙or b˙ala manteniment fir-rigward tieg˙ek, dan id-d˙ul huwa taxxabbli u g˙andu jitniΩΩel fil-kaxxa numru 13. Jekk matul is-sena 2012 irçevejt xi ˙las ming˙and il-konju©i b˙ala manteniment fir-rigward tat-tfal, dan id-d˙ul mhuwiex taxxabbli u m’g˙andux ji©i ddikjarat.
14. D˙ul ie˙or
Fin-numru 14 g˙andek tniΩΩel kull d˙ul ie˙or li g˙andu ji©i ddikjarat u li g˙adu ma da˙al imkien fuq il-formola.
Ma’ pa©na 3 tal-formola ehmeΩ id-dokumenti rilevanti g˙al kull d˙ul ie˙or li qed tiddikjara.
15. Total
G˙odd l-ammonti li hemm fil-kaxex 9a sa 14 u niΩΩel it-total fil-kaxxa 15.
TNAQQIS
16. Tnaqqis mill-Kera
Hawnhekk naqqas dawk l-ispejjeΩ konnessi mal-kera li ddikjarajt fin-numru
16
11. Kontra d-d˙ul iddikjarat fil-kaxxa 11a tista’ tnaqqas:
• çnus pagabbli; u
• tnaqqis ie˙or ta’ 20% (fuq l-ammont li jibqa’ mid-d˙ul mill-kirja wara li jitnaqqas iç-çens).
NiΩΩel l-ammont ta’ çnus pagabbli fil-kaxxa 16a. It-tnaqqis ie˙or ta’ 20% g˙andu jitniΩΩel fil-kaxxa 16b. It-tnaqqis ie˙or ta’ 20% jing˙ata xorta wa˙da, ukoll jekk l-ispejjeΩ fil-fatt ma jkunux saru. Dan it-tnaqqis jammonta g˙al wie˙ed minn kull ˙amsa tal-kera li tkun irçevejt (ji©ifieri 1/5 tal-ammont gross tal-kirja) wara li jitnaqqas iç-çens.
EΩempju:
Kera Gross ................................€400Naqqas çens (€40) ...................€36020% ta’ €360 = €360 diviΩ b’5 = €72
L-ammont ta’ €72, g˙andek tniΩΩlu fil-kaxxa 16b. Kontra d-d˙ul iddikjarat fil-kaxxa 11b tista’ tnaqqas biss l-ammont ta’ çnus pagabbli kontra ç-çnus li rçevejt. It-tnaqqis ie˙or ta’ 20% ma jing˙atax fuq iç-çnus li tirçievi. L-ammont totali tat-tnaqqis li jista’ jinkiteb fil-kaxex 16a u 16b rigward kull fond separat m’g˙andu qatt ikun akbar mid-d˙ul li tkun iddikjarajt f’kaxxa 11 minn dik il-proprjetà.
17. Tnaqqis g˙al Img˙ax Pagabbli fuq Kapital
Dan hu l-img˙ax li jkun t˙allas fuq flus mislufa li tkun uΩajt biex takkwista l-income.
(3) €2,300 jew l-ammont ta’ ˙las li sar matul is-sena jekk huwa inqas, g˙al kull wild li jkun attenda skola f’livell sekondarju.
Il-©enituri jkunu jridu j©ibu çertifikat g˙al kull wild ming˙and il-kap tal-iskola/kin-dergarten li jiççertifika li t-tifel/tifla jkun attenda l-iskola jew il-kindergarten matul is-sena 2012. Dan iç-çertifikat g˙andu ji©i mehmuΩ mal-formola tat-taxxa. Ara lista tal-iskejjel f’pa©na 36.
19b. miΩati m˙allsa g˙al servizz ta’ facilitator
Ìenituri li bl-approvazzjoni tal-Istate-menting Moderating Panel ˙allsu miΩati lill-iskejjel privati indipendenti g˙al servizz ta’ facilitator g˙al wild bi bΩonnijiet speçjali huma eli©ibbli g˙al tnaqqis ta’ €9320 jew l-ammont ta’ miΩati m˙allsa, jekk huwa anqas.
Biex jitolbu din id-deduzzjoni ©enituri eli©ibbli g˙andhom jimlew il-formola RA3 li flimkien mad-dokumenti neçessarji, g˙andhom ji©u mehmuΩa ma’ pa©na 3 tal-formola tat-taxxa.
Jekk ta˙seb li inti eli©ibbli g˙al din id-deduzzjoni u ma rçevejtx il-formola RA3 tista’ takkwista kopja mit-Taxpayer Service tad-Dipartiment.
19ç. miΩati m˙allsa g˙al servizzi ta’ child-care
Ìenituri li ˙allsu miΩati g˙al servizzi ta’ child-care lil çentri approvati mid-Dipartiment g˙all-iStandards fil-Óarsien
17
Ma jsir l-ebda tnaqqis g˙al img˙axijiet li jkunu t˙allsu g˙al skopijiet personali jew privati. NiΩΩel in-numru tal-kaxxa fejn iddikjarajt id-d˙ul li kontrih qed titlob dan it-tnaqqis.
Jekk qed titlob dan it-tnaqqis kontra ak-tar minn sors wie˙ed ta’ d˙ul, ehmeΩ lista ta’ dawn is-sorsi mal-formola tieg˙ek.
18. Ólas g˙all-manteniment
Hawn tista’ tnaqqas dak l-ammont ta’ ˙lasijiet g˙all-manteniment, kif ©ie stabbilit mill-Qrati jew kif miftiehem b’att pubbliku ta’ separazzjoni personali ta˙t l-awtorita tal-Qrati, im˙allsin lill-konju©i li ma jkunx baqa’ jg˙ix mieg˙ek. L-ebda tnaqqis ma jsir g˙al manteniment li jit˙allas rigward it-tfal.
19. Tnaqqis g˙al miΩati m˙allsa
19a. Ólas ta’ miΩati ta’ skejjel privati indipendenti
Ìenituri li t-tfal tag˙hom attendew skola jew kindergarten privat indipendenti bi ˙las matul is-sena huma eli©ibbli g˙al tnaqqis ta’:
(1) €1,300 jew l-ammont ta’ ˙las li sar matul is-sena jekk huwa inqas, g˙al kull wild li jkun attenda çentru ta’ kindergarten.
(2) €1,600 jew l-ammont ta’ ˙las li sar matul is-sena jekk huwa inqas, g˙al kull wild li jkun attenda skola f’livell primarju jew
Soçjali jew mid-Direttorat g˙al Kwalità u Standards fl-Edukazzjoni jew huwa servizz ipprovdut mill-Fondazzjoni g˙al Servizzi Edukattivi rigward uliedhom li g˙andhom anqas minn 12-il sena huma eli©ibbli g˙al tnaqqis ta’ €1,300 g˙al kull wild, jew l-ammont ta’ ̇ las li sar g˙al kull wild matul is-sena jekk huwa inqas. Il-©enituri jkunu jridu j©ibu dokument g˙al kull wild ming˙and il-persuna li tmexxi ç-çentru taç-child-care li juri l-ammont ta’ miΩati m˙allsa. Dan id-dokument g˙andu ji©i mehmuΩ ma’ pa©na 3 tal-formola tat-taxxa. Ara lista taç-Çentri ta’ Child Care f’pa©ni 33 u 34.
19d. miΩati m˙allsa g˙al attivitajiet sportivi
Individwu li ˙allas miΩati, rigward it-tfal tieg˙u li ma jkunux g˙alqu s-sittax-il sena u li attendew attivitajiet sportivi approvati mill-Kunsill Malti tal-Isport huwa eli©ibbli g˙al tnaqqis ta’ €100 g˙al kull tifel jew tifla, jew l-ammont ta’ ˙las li sar matul is-sena jekk huwa inqas. Dan it-tnaqqis jing˙ata biss jekk il-pagament u d-dettalji tal-individwu li jag˙mel it-talba ji©u çertifikati b’dokument miç-çentru sportiv fejn issir l-attività sportiva.
19e. miΩati m˙allsa g˙al residenza f’dar g˙all-anzjani
Individwu li ˙allas miΩati g˙alih innifsu jew f’isem membru tal-familja tieg˙u rigward residenza f’dar privata g˙all anzjani huwa eli©ibbli g˙al tnaqqis ta’ €2500, jew l-ammont ta’ ˙las li sar matul is-sena jekk huwa inqas. Dan it-
tnaqqis jing˙ata biss jekk il-pagament u d-dettalji tal-individwu li jag˙mel it-talba ji©u çertifikati b’dokument mill-persuna li tmexxi d-dar privata g˙all-anzjani. Ara il-lista ta’ Djar Residenzjali f’pa©na 35.
19f. miΩati m˙allsa g˙al studji f’edukazzjoni terzjarja
Meta individwu jkun ˙allas miΩati g˙al studji f’istituzzjoni terzjarja edukattiva approvata, jing˙ata tnaqqis mid-d˙ul tieg˙u ta’ dawn il-miΩati. It-tnaqqis permess ikun l-ammont ta’ miΩati attwalment im˙allas jew €10,000, liema minnhom ikun l-inqas, u jittie˙du kontra d-d˙ul tieg˙u g˙as-sena li fiha huwa jkun spiçça b’suççess l-istudji tieg˙u.
Jekk it-tnaqqis ma jkunx jista’ jittie˙ed kollu kontra d-d˙ul tal-individwu jew tal-konju©i, g˙as-sena msemmija, g˙andu ji©i ttrasferit u jinqata’ kontra d-d˙ul g˙as-snin sussegwenti wara xulxin. It-tnaqqis jista’ jsir biss fejn l-individwu ma jkunx irçieva jew mhux ser jirçievi xi forma ta’ kumpens fir-rigward tal-miΩati m˙allsa g˙all-imsemmija studji mill-Gvern jew minn xi entità o˙ra tal-Gvern jew privata.
L-individwu li jag˙mel it-talba jrid jibg˙at fl-ewwel sena tat-talba, çertifikat li juri li huwa temm l-istudji tieg˙u u li jkun ma˙ru© mill-istituzzjoni relattiva. Iç -çer t i f i ka t , ma˙ru© mi l l -Mal ta Qualifications Recognition Information Centre, irid jikkonferma li l-individwu huwa ta’ livell ta’ edukazzjoni terzjarja u jrid jintbag˙at mal-formola tat-taxxa.
18
Dan it-tnaqqis jista’ jintalab fuq il-formola RA 14 li wie˙ed jista’ jniΩΩel mill-websajt tad-dipartiment.
19g. miΩati m˙allsa g˙al korsijiet kreattivi u kulturali
Mill-1 ta’ Jannar 2012 individwi li jkunu ˙allsu miΩati, li jirrigwardaw it-tfal tag˙hom li ma jkunux g˙adhom g˙alqu is-sittax-il sena, g˙all-attendenza g˙al korsijiet kreattivi jew kulturali organizzati minn istituzzjonijiet jew persuni liçenzjati jew akkreditati mill-Kunsill Malti g˙all-Kultura u l-Arti, g˙andhom, g˙al kull tifel jew tifla, jing˙ataw tnaqqis fir-rigward tal-income tieg˙u li jkun l-inqas minn dawn l-ammonti –
(a) l-ammont attwalment im˙allas;
(b) mitt euro (€100):
IΩda t-tnaqqis g˙andu jkun permess biss jekk il-˙las u d-dettalji tal-individwu li jkun qed jag˙mel it-talba ji©u kkon fermati bl-informazzjoni provduta mill-persuna jew istituzzjoni liçenzjata jew akkreditata permezz tal-Kunsill Malti g˙all-Kultura u l-Arti.
20. Tnaqqis ie˙or
Naqqas dawk l-ammonti permessi mil-li©i mid-d˙ul li tkun iddikjarajt fil-kaxex 9 sa 14. Jekk tag˙mel tnaqqis li m’g˙andekx dritt g˙alih te˙el multi (taxxa addizzjonali) skont l-Atti dwar it-Taxxa, (AvviΩ Legali 98/2012).
F’kaΩ li tkun fid-dubju dwar jekk xi tnaqqis partikolari jkunx skont il-li©i jew
le g˙andek tiççekkja, billi jew tmur it-Taxpayer Service jew iççempel lill-Call Centre tad-Dipartiment fuq 2296 2296. Importanti li fl-ispazju pprovdut tniΩΩel in-numru tal-kaxxa fejn iddikjarajt id-d˙ul li kontrih qed titlob dan it-tnaqqis. Jekk qed titlob dan it-tnaqqis kontra aktar minn sors wie˙ed ta’ d˙ul ehmeΩ lista ta’ dawn is-sorsi mal-formola tieg˙ek.
Talbiet g˙al tnaqqis g˙al donazzjonijiet mog˙ti ja l i l l -University Research, Innovation and Development Trust iridu wkoll ji©u inkluΩi hawn. G˙aldaqstant, donazzjonijiet ta’ bejn €150 u €50,000 mog˙tija lil din it-Trust jistg˙u jintalbu b˙ala tnaqqis mid-d˙ul. G˙al dan il-g˙an it-Trust g˙andha to˙ro© çertifikat lid-donatur li juri l-valur tad-donazzjoni u li l-iskop tag˙ha kien g˙al wie˙ed ta’ riçerka u zvilupp. Dan iç-çertifikat irid ji©i mehmuΩ mal-formola tat-taxxa.
21. Telf min-negozju fis-snin ta’ qabel
F’din il-kaxxa g˙andek tniΩΩel it-telf min-negozju fis-snin ta’ qabel u li jista’ jinqata’ kontra d-d˙ul taxxabbli ta’ din is-sena. Oqg˙od attent li dan it-telf ma tkunx naqqastu wkoll mid-d˙ul li ddikjarajt fuq pa©na 2 tal-formola tat-taxxa. NiΩΩel fil-kaxxa indikata in-numru tal-VAT tan-negozju li minnu ©arrabt it-telf tas-sena ta’ qabel.
22. Total ta’ tnaqqis
G˙odd l-ammonti fil-kaxex 16a sa 21 u niΩΩel it-total fil-kaxxa 22.
19
23. Total wara t-tnaqqis
Naqqas l-ammont li hemm fil-kaxxa 22 minn dak fil-kaxxa 15 u niΩΩel ir-riΩultat fil-kaxxa 23. Jekk m’g˙andek xejn x’tikteb, niΩΩel “0”. Jekk l-ammont fil-kaxxa 23 huwa fin-negattiv indika dan permezz ta’ parentesi (brackets).
KomPuTAzzJoNI TAT-TAXXA
F’din it-taqsima g˙andek issib kemm kien id-d˙ul taxxabbli tieg˙ek (taqsima 24 u 25) u tikkalkola t-taxxa dovuta fuq dak id-d˙ul (taqsima 26).
24. D˙ul Taxxabbli
Hawnhekk g˙andek tasal g˙all-ammont ta’ d˙ul taxxabbli skont it-tax status tieg˙ek billi tag˙mel wie˙ed minn dawn il-kalkoli:
Persuna Wa˙idha
Jekk it-tax status tieg˙ek kien “persuna wa˙idha” ikkonçentra fuq in-numri 24a, 25a, 26a u 27. Il-kaxex l-o˙rajn kollha f’din il-parti tal-formola ma jg˙oddux g˙alik. Dan japplika wkoll fil-kaΩ li l-istatus tieg˙ek huwa “Persuna Wa˙ida” u tikk-walifika g˙all-Komputazzjoni Ìenitur.
EΩempju 1
Jekk int g˙andek €12,000 fil-kaxxa 8a (Total tad-D˙ul minn Emolumenti jew Negozju) u €500 fil-kaxxa 23, ag˙mel kif ©ej:
24aG˙odd l-ammonti li g˙andek fil-kaxex 8a (€12,000) u 23 (€500).
25aIkkopja mill-kaxxa 24a. Dan huwa t-Total tad-D˙ul Taxxabbli tieg˙ek li fuqu trid tikkalkola t-taxxa. Ara numru 26 biex tara kif tikkalkola t-taxxa.
miΩΩew©in li jg˙ixu flimkien
EΩempju 2
Nie˙du l-eΩempju fejn:
• fil-kaxxa 8a, it-total tad-d˙ul minn emolumenti u negozju tal-konju©i responsabbli kien €15,000;
• fil-kaxxa 8b, dak tal-konju©i l-ie˙or kien €13,500;
• fil-kaxxa 23 hemm ammont ta’ €900.
24bIkkopja l-ammont li hemm fil-kaxxa 8a (€15,000).
24çIkkopja l-ammont li hemm fil-kaxxa 8b (€13,500).
24e u 24fIkkopja l-ammont minn kaxxa 23 u niΩΩlu f’kaxxa 24e (jekk 24b hija daqs jew og˙la minn 24ç) jew f’kaxxa 24f (jekk 24ç hija og˙la minn 24b).
Koppji miΩΩew©in li jikkalkolaw it-
20
taxxa bil-komputazzjoni separata jew komputazzjoni Ìenitur g˙andhom jinnutaw li d-d˙ul minn investimenti, qlig˙ kapitali u d˙ul ie˙or ikun taxxabbli f’idejn dak il-konju©i li jkollu l-og˙la d˙ul minn emolumenti, negozju u pensjoni.
Jekk l-ammont fil-kaxxa 24b huwa akbar minn jew daqs dak fil-kaxxa 24c (b˙al fil-kaΩ tag˙na);
• ikkopja l-ammont li hemm fil-kaxxa 23 (€900) fil-kaxxa 24e;
• ikteb “0” fil-kaxxa 24f;
• g˙odd il-kaxex 24b (€15,000) u 24e (€900) u niΩΩel it-total (€15,900) fil-kaxxa 25b;
• g˙odd il-kaxex 24ç (€13,500) u 24f (€0) u niΩΩel it-total (€13,500) fil-kaxxa 25ç.
Ara numru 26 biex tara kif tikkalkola t-taxxa.
EΩempju 3
Nie˙du l-eΩempju fejn:
• fil-kaxxa 8a, it-total tad-d˙ul minn emolumenti u negozju tal-konju©i responsabbli kien €13,500;
• fil-kaxxa 8b, dak tal-konju©i l-ie˙or kien €15,000;
• fil-kaxxa 23 l-ammont kien €900.
24bIkkopja l-ammont li hemm fil-kaxxa 8a (€13,500) fil-kaxxa 24b;
24çIkkopja l-ammont li hemm fil-kaxxa 8b (€15,000);
24e u 24fDin id-darba l-ammont fil-kaxxa 24ç huwa akbar minn 24b. F’dan il-kaΩ it-total fil-kaxxa 23 se jing˙add mal-kaxxa 24ç u mhux mal-kaxxa 24b.
G˙alhekk:
• ikkopja l-ammont li hemm fil-kaxxa 23 (€900), fil-kaxxa 24f;
• ikteb “0” fil-kaxxa 24e;
• g˙odd il-kaxex 24b (€13,500) u 24e (€0), u niΩΩel it-total (€13,500) fil-kaxxa 25b;
• g˙odd il-kaxex 24ç (€15,000) u 24f (€900) u niΩΩel it-total (€15,900) fil-kaxxa 25ç.
Ara numru 26 biex tara kif tikkalkola t-taxxa.
Baqg˙alna nag˙mlu kalkolu ie˙or biex niddeçiedu jekk na˙dmux it-taxxa tag˙na b’komputazzjoni separata/Ìenitur jew komuni.
EΩempju 4
Ner©g˙u nie˙du l-figuri li uΩajna fl-eΩempju 2 fejn:
• fil-kaxxa 8a, it-total tad-d˙ul minn emolumenti u negozju tal-konju©i responsabbli kien €15,000;
• fil-kaxxa 8b, dak tal-konju©i l-ie˙or kien €13,500;
21
• Fil-kaxxa 23 hemm ammont ta’ €900.
24dG˙odd l-ammonti li hemm fil-kaxex 8a (€15,000), 8b (€13,500) u 23 (€900) u niΩΩel ir-riΩultat fil-kaxxa 24d. F’dan il-kaΩ it-total huwa €29,400.
Ikkopja t-total ta’ kaxxa 24d fil-kaxxa 25d. Ara numru 26 biex tara kif tikkalkola t-taxxa fuq it-total tad-d˙ul taxxabbli tieg˙ek.
Ìenitur Wie˙ed (Single Parent):
Jekk int tikkwalifika b˙ala ©enitur wie˙ed m’g˙andekx g˙alfejn toqg˙od tag˙mel dawn il-kalkoli kollha. Kull ma g˙andek tag˙mel f’din il-parti hu li tikkonçentra fuq il-kaxxa 24d.
25. Total tad-D˙ul Taxxabbli
Persuna Wa˙idha(ibbaΩat fuq eΩempju numru 1)
25aNiΩΩel fil-kaxxa 25a it-total tal-ammonti li hemm fil-kaxex 24a (€12,500). Dan huwa t-Total tad-D˙ul Taxxabbli tieg˙ek li fuqu trid tikkalkola t-taxxa. Ara l-kaxxa 26 biex tara kif tikkalkola t-taxxa tieg˙ek.
miΩΩew©in – Komputazzjoni Separata/Ìenitur (ibbaΩat fuq eΩempju numru 2)
25bG˙odd il-kaxex 24b (€15,000) u 24e
(€900) u niΩΩel it-total (€15,900) fil-kaxxa 25b.
25çG˙odd il-kaxex 24ç (€13,500) u 24f (€0) u niΩΩel it-total (€13,500) fil-kaxxa 25ç.
miΩΩew©in – Komputazzjoni Komuni
25dÓu l-ammont li hemm fil-kaxxa 24d (€29,400) u kkupjah fil-kaxxa 25d.
Ìenitur Wie˙ed
25dÓu l-ammont li hemm fil-kaxxa 24d u kkupjah fil-kaxxa 25d.
26. Taxxa fuq id-D˙ul Taxxabbli
Hawnhekk g˙andek tikkalkola t-taxxa fuq id-d˙ul taxxabbli tieg˙ek. L-eΩempji aktar ’l isfel juruk kif tikkalkola t-taxxa. Ir-rati tat-taxxa tista’ ssibhom fuq wara ta’ dan il-ktejjeb.
EΩempju 1
Tax status: Persuna Wa˙idha
F’dan l-eΩempju t-taxpayer huwa persuna wa˙idha u g˙andu Total tad-D˙ul Taxxabbli fil-kaxxa 25a ta’ €12,750.
It-taxxa fuq id-D˙ul Taxxabbli (€12,750) hija kkalkolata kif ©ej:
1. Ara f’liema linja tid˙ol il-figura tad-
22
D˙ul Taxxabbli (f’dan il-kaΩ €12,750 tid˙ol bejn it-€8,501 u l-€14,500).
2. Immultiplika d-D˙ul Taxxabbli bir-rata li tapplika g˙al dik il-linja (f’dan il-kaΩ 0.15) u naqqas il-figura li hemm fit-tielet kolonna (f’dan il-kaΩ €1,275) ji©ifieri (€12,750 x 0.15) – €1,275 = €637.
€637 jitniΩΩlu fil-kaxxa 26a
EΩempju 2
Tax Status:Persuna Wa˙idha li tikkwalifika g˙all-komputazzjoni Ìenitur
(Ara pa©na 4 tal-ktejjeb g˙al aktar informazzjoni).
F’dan l-eΩempju it-taxpayer hija persuna wa˙idha li tmanti wild ta’ ˙ames snin u li g˙andha Total tad-D˙ul Taxxabbli fil-kaxxa 25a ta’ €18,500.
It-taxxa fuq id-D˙ul Taxxabbli (€18,500) ikkalkolata bil-komputazzjoni Ìenitur hija kif ©ej:
1. Ara f’liema linja tid˙ol il-figura tad-D˙ul Taxxabbli (f’dan il-kaΩ €18,500 tid˙ol bejn l-€15,801 u €21,200).
2. Immultiplika d-d˙ul Taxxabbli bir-rata li tapplika g˙al dik il-linja (f’dan il-kaΩ 0.25) u naqqas il-figura li hemm fit-tielet kolonna (f’dan il-kaΩ €2,975) ji©ifieri (€18,500 x 0.25) – €2,975 – €1,650.
€1,650 jitniΩΩlu fil-kaxxa 26a
EΩempju 3
Tax status:miΩΩew©in u ng˙ixu flimkien
F’dan l-eΩempju
• It-Total tad-D˙ul Taxxabbli tat-tax payer huwa €15,900 (fil-kaxxa 25b);
• Dak tal-konju©i huwa €13,500 (fil-kaxxa 25ç).
F’dan il-kaΩ l-ewwel se tin˙adem it-taxxa bil-KOMPUTAZZJONI SEPARATA u mbag˙ad bil-kom putazzjoni komuni. Il-koppja g˙andha dritt tag˙Ωel l-aktar wa˙da vanta©©uΩa g˙aliha.
Biex tin˙adem il-komputazzjoni separata, it-taxxa trid ti©i kkalkolata f’Ωew© stadji:
Stadju 1Il-Konju©i responsabbli
It-taxxa fuq id-D˙ul Taxxabbli tal-konju©i responsabbli (€15,900) hija kkalkolata billi jintuΩaw ir-rati ta’ taxxa ta’ persuna wa˙idha, kif ©ej:
1. Ara f’liema linja tid˙ol il-figura tad-D˙ul Taxxabbli (f’dan il-kaΩ €15,900 jid˙ol bejn l-€14,501 u €19,500).
2. Immultiplika d-D˙ul Taxxabbli bir-rata li tapplika g˙al dik il-linja (f’dan il-kaΩ 0.25) u naqqas il-figura li hemm fit-tielet kolonna (f’dan il-kaΩ €2,725) ji©ifieri (€15,900 x 0.25) – €2,725 = €1250.
€1250 jitniΩΩlu fil-kaxxa 26b
23
Stadju 2Il-Konju©i l-Ie˙or
It-taxxa fuq id-D˙ul Taxxabbli tal-konju©i l-ie˙or (€13,500) hija kkalkolata billi jintuΩaw ir-rati ta’ taxxa ta’ persuna wa˙idha, kif ©ej:
1. Ara f’liema linja tid˙ol il-figura tad-D˙ul Taxxabbli (f’dan il-kaΩ €13,500 jid˙ol bejn it-€8,501 u l-€14,500).
2. Immultiplika d-D˙ul Taxxabbli bir-rata li tapplika g˙al dik il-linja (f’dan il-kaΩ 0.15) u naqqas il-figura li hemm fit-tielet kolonna (f’dan il-kaΩ €1,275) ji©ifieri (€13,500 x 0.15) – €1,275 = €750.
€750 jitniΩΩlu fil-kaxxa 26c
Nota:It-taxxa totali g˙al din il-koppja miΩ-Ωew©a, ma˙duma bil-kom putazzjoni separata, hija €2,000 (ji©ifieri €1,250 + €750).
Issa se ner©g˙u nie˙du l- istess eΩempju – bid-differenza li t-taxxa se tkun ma˙duma bil-KOMPUTAZZJONI KOMUNI biex inkunu nistg˙u naraw liema komputazzjoni hija l-aktar vanta©©uΩa g˙al din il-koppja.
It-Total tad-D˙ul Taxxabbli ta’ din il-koppja huwa €29,400 (kaxxa 25d). It-taxxa fuq id-D˙ul Taxxabbli (€29,400) hija kkalkolata billi jintuΩaw ir-rati ta’ taxxa ta’ miΩΩewwe©, kif ©ej:
1. Ara f’liema linja tid˙ol il-figura tad-D˙ul Taxxabbli (f’dan il-kaΩ €29,400
jid˙ol fl-a˙˙ar linja, ji©ifieri bi dritt “28,701 u aktar”).
2. Immultiplika d-D˙ul Taxxabbli bir-rata li tapplika g˙al dik il-linja (f’dan il-kaΩ 0.35) u naqqas il-figura li hemm fit-tielet colonna (f’dan il-kaΩ €6,775) ji©ifieri (€29,400 x 0.35) – €6,775 = €3,515.
€3,515 jitniΩΩlu fil-kaxxa 26d
Nota: G˙al din il-koppja miΩΩew©a t-taxxa totali, ma˙duma bil-komputazzjoni komuni, hija €3,515. It-taxxa totali fuq l-istess ammont ta’ d˙ul u ma˙duma bil-komputazzjoni separata hija €2,000 (ji©ifieri €1,250 + €750).
G˙alhekk, din il-koppja miΩΩew©a jaqbl i lha tag˙Ωel komputazzjoni separata.
EΩempju 4
Tax Status: miΩΩew©in u ng˙ixu flimkien
Il-koppja g˙andhom wild ta’ 19-il sena li huwa student universitarju u g˙andu d˙ul ta’ mhux aktar minn €2,400.
(Ara pa©na 4 ta’ dan il-ktejjeb g˙al aktar informazzjoni).
B˙al fl-eΩempju 3 id-d˙ul taxxabbli tat-taxpayer huwa €15,900 u dak tal-konju©i huwa ta’ €13,500.
Il-kalkolazzjoni tat-taxxa bil-Kompu-
24
tazzjoni Ìenitur trid tin˙adem f’Ωew© stadji:
Stadju 1Il-Konju©i responsabbli
It-taxxa fuq id-D˙ul Taxxabbli tal-konju©i responsabbli (€15,900) hija kkalkolata bir-rati ta’ Ìenitur kif ©ej:
1. Ara f’liema linja tid˙ol il-figura tad-D˙ul Taxxabbli (f’dan il-kaΩ €15,900 tid˙ol bejn l-€15,801 u €21,200).
2. Immultiplika d-d˙ul Taxxabbli bir-rata li tapplika g˙al dik il-linja (f’dan il-kaΩ 0.25) u naqqas il-figura li hemm fit-tielet kolonna (f’dan il-kaΩ €2,975) ji©ifieri (€15,900 x 0.25) – €2,975 – €1,000.
€1,000 jitniΩΩlu fil-kaxxa 26b
Stadju 2Il-Konju©i l-ie˙or
It-taxxa fuq id-D˙ul Taxxabbli tal-konju©i l-ie˙or (€13,500) hija kkalkolata billi jintuΩaw ir-rati ta’ taxxa ta’ Ìenitur, kif ©ej:
1. Ara f’liema linja tid˙ol il-figura tad-D˙ul Taxxabbli (f’dan il-kaΩ €13,500 jid˙ol bejn €9,301 u l-€15,800).
2. Immultiplika d-D˙ul Taxxabbli bir-rata li tapplika g˙al dik il-linja (f’dan il-kaΩ 0.15) u naqqas il-figura li hemm fit-tielet kolonna (f’dan il-kaΩ €1,395) ji©ifieri (€13,500 x 0.15) – €1,395 – €630.
€630 jitniΩΩlu fil-kaxxa 26ç
Nota:It-taxxa totali g˙al din il-kop pja miΩΩew©a, ma˙duma bil-komputaz-zjoni Ìenitur, hija €1,630 (ji©ifieri €1,000 + €630). Kif rajna aktar ’il fuq it-taxxa bil-komputazzjoni Komuni fuq id-d˙ul ta’ din il-koppja huwa €3,515. G˙aldaqstant f’dan il-kaΩ il-koppja miΩΩew©a jaqbillha tag˙Ωel komputazzjoni Ìenitur.
EΩempju 5
Tax status: Ìenitur Wie˙ed
F’dan l-eΩempju t-taxpayer huwa ©enitur wie˙ed u g˙andu Total tad-D˙ul Taxxabbli fil-kaxxa 25d ta’ €14,800.
F’kaΩ ta’ ©enitur wie˙ed it-taxxa fuq id-D˙ul Taxxabbli ti©i kkalkolata eΩattament b˙al fil-kaΩ ta’ miΩΩew©in b’komputazzjoni komuni.
1. Ara f’liema linja tid˙ol il-figura tad-D˙ul Taxxabbli (f’dan il-kaΩ €14,800 jid˙lu bejn l-€11,901 u t-€21,200).
2. Immultiplika d-D˙ul Taxxabbli bir-rata li tapplika g˙al dik il-linja (f’dan il-kaΩ 0.15) u naqqas il-figura li hemm fit-tielet colonna (f’dan il-kaΩ €1,785) ji©ifieri (€14,800 x 0.15) – €1,785 = €435.
€435 jitniΩΩlu fil-kaxxa 26d
27. Total tat-Taxxa fuq id-D˙ul Taxxabbli
Jekk qieg˙ed titlob il-kreditu li jing˙ata lil nisa li jirritornaw g˙al impjieg,
25
Individwi mhux residenti f’malta jew barranin li jg˙ixu f’malta
Individwi li mhumiex residenti f’Malta jew barranin li jg˙ixu f’Malta jistg˙u jitolbu l-g˙ajnuna ta’ uffiçjali fid-Dipartiment fi Blokk 1 biex jaslu g˙all-figura eΩatta tat-taxxa.
Impjieg barra minn malta
Taxpayers li jissodisfaw il-kun dizzjonijiet ta’ impjieg barra minn Malta jistg˙u jag˙Ωlu li dan id-d˙ul ji©i ntaxxat jew bir-rati normali tat-taxxa jew b’rata fissa ta’ 15%. Importanti illi d-d˙ul minn impjieg barrani ji©i ntaxxat b˙ala l-ewwel parti tad-d˙ul tieg˙ek. Biex tara liema g˙aΩla hija l-a˙jar g˙alik trid tikkalkula t-taxxa dovuta minnek fi tliet stadji:
Stadju 1
• A˙dem it-taxxa dovuta fuq id-d˙ul taxx-abbli kollu (inkluΩ id-d˙ul mill-impjieg barra minn Malta) billi tuΩa r-rati normali tat-taxxa li japplikaw g˙alik (‘persuna wa˙idha’, ‘miΩΩew©in’ jew ‘Ìenitur’).
Stadju 2
(a) a˙dem it-taxxa fuq l-impjieg ta’ barra minn Malta billi tuΩa r-rati normali tat-taxxa li japplikaw g˙alik (‘persuna wa˙idha’ jew ‘miΩΩew©in’);
(b) naqqas it-taxxa fuq l-impjieg ta’ barra minn Malta hekk kif jirriΩulta 27 minn (a) mit-taxxa dovuta fuq id-d˙ul taxxabbli kollu hekk kif ma˙duma fi Stadju 1;
26
importanti li timla l-formola RA 4, RA 7 jew RA 9 qabel tkompli timla din il-parti tal-formola tat-taxxa. B’hekk tkun çert li tag˙Ωel l-aktar komputazzjoni vanta©©uΩa g˙alik.
Hawn g˙andek tikkopja l-ammont li kkalkolajt fin-numru 26, kif muri hawn ta˙t:
• jekk int “persuna wa˙idha” ˙u l-ammont ta’ taxxa li kkalkulajt fil-kaxxa 26a u kkupjah fil-kaxxa 27.
• jekk intom “MiΩΩew©in u ng˙ixu flimkien” u t-total tal-kaxex 26b u 26ç huwa og˙la minn dak fil-kaxxa 26d, ˙u l-ammonti fil-kaxxa 26d u kkupjah fil-kaxxa 27.
• jekk it-tax status tieg˙ek huwa “MiΩΩew©in u ng˙ixu flimkien” u t-total tal-kaxex 26b u 26c huwa inqas minn dak fil-kaxxa 26d, g˙odd l-ammonti li hemm fil-kaxex 26b u 26ç u niΩΩel it-total fil-kaxxa 27. Fil-kaΩ li semmejna aktar ’il fuq g˙odd €1,250 (26b) ma’ €750 (26c) u niΩΩel €2,000 fil-kaxxa 27.
• jekk int “Ìenitur wie˙ed” ̇ u l-ammont ta’ taxxa li kkalkulajt fil-kaxxa 26d u kkupjah fil-kaxxa 27.
• jekk m’hemm l-ebda taxxa dovuta ikteb “0” fil-kaxxa 27.
F’din it-taqsima huwa importanti li tindika jekk g˙aΩiltx r-rati ta’ taxxa ta’ “Ìenitur” billi timmarka l-kaxxa.
(ç) a˙dem it-taxxa bir-rata ta’ 15% fuq l-impjieg ta’ barra minn Malta u g˙oddu mat-taxxa li rriΩultat fit-taqsima (b) hawn fuq.
Stadju 3
Qabbel ir-riΩultat ta’ stadju 1 ma stadju 2
EΩempju 1:
Persuna wa˙idha, f’kaxxa 1a (Impjieg jew kariga) kellha €10,000; u fil-kaxxa 4a kellha €25,000 b˙ala d˙ul minn impjieg barra minn Malta.
Il-komputazzjoni tin˙adem hekk:
Stadju 1
It-taxxa dovuta fuq id-d˙ul totali kollu (€35,000) bir-rati ta’ taxxa ta’ persuna wa˙idha hija €7,575.
Stadju 2
(a) It-taxxa fuq id-d˙ul minn impjieg barra minn Malta meta tuΩa r-rati normali hija €4,075.
(b) Naqqas it-taxxa bir-rati normali fuq l-impjieg barra minn Malta (€4,075) mit-taxxa bir-rati normali fuq id-d˙ul taxxabbli kollu (€7,575). Dan g˙andu jirriΩulta f’taxxa ta €3,500.
(ç) G˙odd it-taxxa kkalkulata bir-rata ta’ 15% fuq l-impjieg barra minn Malta (€3,750) mat-taxxa riΩultanti f’sezzjoni (b) hawn fuq (€3,500).
It-total tat-taxxa f’dan il-kaΩ huwa €7,250.
Stadju 3:
Qabbel liema komputazzjoni tat-taxxa bejn Stadju 1 u Stadju 2 hija l-aktar vanta©©uΩa g˙alik u niΩΩel l-ammont f’sezzjoni 26.
Fl-eΩempju ta’ hawn fuq jidher li huwa aktar vanta©©uΩ li t-taxpayer jag˙Ωel li d-d˙ul minn impjieg barra minn Malta ji©i ntaxxat bil-15%.
G˙al aktar informazzjoni ta’ kif ti©i ma˙duma t-taxxa fuq l-impjieg ta’ barra minn Malta, tista’ tuΩa s-servizz tat-Tax Payer Service.
KrEDITI TAT-TAXXA
28. Kreditu g˙an-nisa li jirritornaw g˙all-impjieg
Irreferi g˙all-fuljett li jitqassam mal-formola RA 4, RA 7 u RA 9 biex jg˙inek timla sew din il-parti.
29. Bejg˙ ta’ Prodotti tal-Biedja
Irreferi g˙all-fuljett li jitqassam mal-formola RA 1.
30. Krediti o˙ra ta’ Taxxa
Hawnhekk tista’ tnaqqas xi ammonti o˙ra li jikkwalifikaw b˙ala kreditu ta’ taxxa b˙al:
a) Kreditu ta’ taxxa g˙al kwalifiki speçifiçi skont ir-regoli tal-2005 dwar Tnaqqis u Krediti ta’ Taxxa (Kwalifiki
27
Ìenerali u Speçifiçi) (Formola RA 5) u r-Regoli tal-2012 dwar Tnaqqis u Krediti ta’ Taxxa (Kwalifiki Rilevanti g˙all-Industrija) (Formola RA 10);
b) Kreditu ta’ taxxa g˙all-investiment mill-©did ta˙t ir-Regolamenti tal-2003 dwar il-Kreditu ta’ Taxxa g˙all-Investiment mill-©did u r-Regoli tal-2005 dwar il-Kreditu ta’ Taxxa g˙all-Investiment mill-©did;
ç) Kreditu ta’ taxxa fuq investimenti ta˙t l-Att dwar il-Promozzjoni tan-Negozju (Reg 5);
d) Kreditu ta’ taxxa fuq MicroInvest u
e) Kreditu ta’ taxxa ta˙t l-iskema CreatE (ara aktar l-isfel).
Importanti li fl-ispazju provdut tniΩΩel ta˙t liema Att jew regolamenti qieg˙ed titlob il-kreditu. Jekk ma tindikax l-att fl-ispazju pprovdut, il-kreditu mitlub ma ji©ix meqjus. Dawn il-krediti ta’ taxxa g˙andhom isiru fuq formoli apposta pprovduti mid-Dipartiment. Il-formoli mimlija, flimkien mad-dokumenti neçessarji, g˙andhom ji©u mehmuΩa ma’ pa©na 3 tal-formola tat-taxxa.
G˙al aktar informazzjoni kkuntattja lit-Taqsima tal-Kumpanniji tad-Dipartiment tat-Taxxi Interni fuq 2296 2107 jew 2296 2123.
31. Total tal-Krediti tat-Taxxa
G˙odd l-ammonti li hemm fil-kaxex 28 sa 30 u niΩΩel dan it-total fil-kaxxa 31.
Jekk m’intix se tnaqqas xi krediti ta’ taxxa, niΩΩel “0”.
28
32. Taxxa Dovuta wara t-Tnaqqis tal-Krediti tat-Taxxa
Naqqas l-ammont li hemm fil-kaxxa 31 minn dak fil-kaxxa 27 u niΩΩel irriΩultat f’kaxxa 32.
Importanti li wie˙ed jinnota li l-ammont totali tal-krediti tat-taxxa mniΩΩla fil-kaxex 28 sa 30 ma jistg˙ux jeççedu t-taxxa fuq id-d˙ul taxxabbli. G˙alhekk, jekk ir-riΩultat ta’ din il-kalkolazzjoni hu fin-negattiv, niΩΩel “0” fil-kaxxa 32.
33. Óelsien minn Taxxa Doppja
Biex il-kreditu g˙all-˙elsien minn taxxa doppja jin˙adem b’mod korrett, wie˙ed irid ikollu f’idejh din l-informazzjoni:
• l-income minn barra li ©ie ntaxxat doppju (pereΩempju img˙ax barrani ta’ €1,200);
• it-taxxa li nΩammet barra minn Malta (per eΩempju €180);
• it-total tal-income intaxxat f’Malta – inkluΩ l-img˙ax barrani (pereΩempju €15,600);
• it-taxxa li nΩammet f’Malta fuq it-total tal-income (f’dan il-kaΩ, €1,175).
Meta tiddividi l-ammont ta’ taxxa miΩmuma barra (€180) bl-ammont ta’ income minn barra (€1,200) issib li l-income barrani jkun ©ie ntaxxat bir-rata ta’ 15%. Ir-rata ta’ taxxa effettiva ta’ Malta ssibha billi tiddividi t-taxxa f’Malta (€1,175) bit-total tal-income (€15,600).
Fil-fatt ir-rata effettiva ta’ Malta kienet 7.5%. Ir-rata ta’ Malta kienet inqas minn dik ta’ barra. Fil-fatt hija din l-inqas rata li trid tintuΩa biex jin˙adem il-kreditu tat-taxxa fin-numru 33.
G˙alhekk dan l-individwu g˙andu dritt g˙al ˙elsien mit-taxxa doppja ta’ €90 (ji©ifieri €1,200 multiplikati bl-inqas rata, 7.5%).
Dan l-individwu, li fil-kaxxa 27 kellu taxxa totali ta’ €1,277, ikun irid iniΩΩel €90 fil-kaxxa 33. B’hekk it-taxxa tieg˙u hija €1,175 – €90 = €1,085.
Fil-qosor dan nistg˙u niktbuh hekk:
• Fuqu we˙el taxxa ta’ €525 (ji©ifieri bir-rata ta’ 15%).
• It-total tal-income tieg˙u (inkluΩ l-income minn barra) kien €24,500.
• It-taxxa totali f’Malta kienet €3,900.
Ir-rata tat-taxxa barranija kienet 15% (€525 diviΩ b’€3,500). Dik effettiva f’Malta kienet 15.9% (€3,900 diviΩ b’€24,500). Ir-rata ta’ barra kienet inqas minn dik ta’ Malta. Hija din l-inqas rata li trid tintuΩa biex jin˙adem il-kreditu tat-taxxa fin-numru 33.
Il-kreditu li dan l-individwu g˙andu dritt g˙alih b˙ala ˙elsien mit-taxxa doppja ji©i kkalkolat billi timmultiplika €3,500 bl-inqas rata, ji©ifieri 15%. G˙alhekk fil-kaxxa 33 g˙andu jitniΩΩel €525.
It-taxxa ta’ dan l-individwu hija €3,900 – €525 = €3,375.
Fil-qosor dan nistg˙u niktbuh hekk:
29
D˙ul barrani Rata Effettivaintaxxat 1,200 Barranija doppju = 180/1,200 =15%
Taxxa barranija 180
Total tad-D˙ul Rata Effettivaintaxxat 15,600 f’Malta =f’Malta 1,175/15,600 =7.5%
Taxxa f’Malta 1,175
D˙ul barrani Rata Effettivaintaxxat 3,500 Barranija doppju = 525/3,500 =15%
Taxxa barranija 525
Total tad-D˙ul Rata Effettivaintaxxat 24,500 f’Malta =f’Malta 3,900/24,500 =15.9%
Taxxa f’Malta 3,900
F’dan il-kaΩ g˙andha tintuΩa l-inqas rata biex jin˙adem l-ammont ta’ ˙elsien, ji©ifieri: €1,200 x 7.5% = €90.
EΩempju ie˙or:
• Armel kellu income minn barra ta’ €3,500.
F’dan il-kaΩ l-ammont ta’ ˙elsien mit-taxxa doppja huwa: €3,500 x 15% (l-inqas rata) = €525.
Jekk issib xi diffikulta biex tikkalkola dan it-tip ta’ kreditu, tista’ titlob l-g˙ajnuna ta’ uffiçjali tad-Dipartiment.
34. Taxxa Dovuta wara l-Óelsien minn Taxxa Doppja
Naqqas il-kaxxa 33 mill-kaxxa 32 u ikteb ir-riΩultat f’kaxxa 34. Il-˙elsien minn taxxa doppja m’g˙andux jirriΩulta f’refund. G˙alhekk, jekk ir-riΩultat ta’ din il-kalkolazzjoni hu fin-negattiv, niΩΩel “0” fil-kaxxa 34.
PAGAmENTI TA’ TAXXA
Ólas ta’ taxxa matul l-2012
Biex tkun tista’ tag˙mel is-self-assess-ment se jkollok bΩonn tkun taf kemm ˙allast u kemm baqg˙alek tag˙ti.
It-total tat-taxxa provviΩorja (jekk kellek) huwa stampat fil-kaxxa numru 36, u t-total ta’ ˙las ta’ taxxa provviΩorja g˙al qlig˙ kapitali huwa stampat fil-kaxxa 37. Dawn it-totali m’g˙andhomx jinkludu xi ˙las ta’ arretrati ta’ taxxa g˙al snin li ji©u qabel l-2012.
35. Taxxa mnaqqsa bl-FSS
Hawn ikteb l-ammont ta’ taxxa li tnaqqsitlek bl-FSS mill-impjieg jew mill-pensjoni lokali matul is-sena. Dan l-ammont issibu fuq l-FS3 li jkun tak min
˙addmek jew ˙allsek il-pensjoni. G˙al kull ammont separat ta’ tnaqqis li sar bl-FSS g˙andek tniΩΩel in-numru tal-PE u l-ammont tat-taxxa mnaqqsa matul is-sena. Jekk fin-numru 35 trid tnaqqas xi taxxa li matul l-2012 tnaqqsitlek bil-15% mill-part-time g˙andek tiddikjara l-income tieg˙ek mill-part-time fil-kaxxa numru 1. Dan g˙andek tag˙mlu biss jekk tid˙ol fir-rati ta’ taxxa anqas minn 15%.
Fil-kaxxa numru 35 m’g˙andekx tinkludi ˙las ta’ arretrati ta’ taxxa g˙al snin li ji©u qabel l-2012.
Fil-fatt fl-ebda parti tal-formola tat-taxxa m’g˙andek tinkludi ˙las ta’ arretrati ta’ taxxa, sew jekk dan ikun sar permezz ta’ tnaqqis mill-emolumenti u sew jekk permezz ta’ ˙lasijiet diretti o˙ra li stajt g˙amilt g˙all-arretrati. Dawn l-ammonti bl-ebda mod m’huma se jaffettwaw it-taxxa g˙all-2012.
36. Ólas ta’ Taxxa ProvviΩorja
F’din il-kaxxa g˙andek issib stampat it-total tal-˙lasijiet ta’ taxxa provviΩorja li g˙amilt g˙all-2012 (jekk kien hemm). Iççekkja li huma korretti. Dan it-total m’g˙andux jinkludi ammonti ta’ taxxa m˙allsa dwar arretrati ta’ taxxa, jigifieri taxxa dwar snin li ji©u qabel l-2012.
37. Taxxa ProvviΩorja m˙allsa fuq Qlig˙ Kapitali
F’din il-kaxxa g˙andek issib stampat it-total tat-taxxa li ˙allast fuq trasferimenti
30
31
ta’ proprjetà li fuqhom ma nΩammitx taxxa finali. Tista’ tnaqqas dan l-ammont biss jekk tkun iddikjarajt xi qlig˙ kapitali fil-kaxxa numru 12 aktar ’il fuq.
38. Taxxa miΩmuma fuq Dividendi Lokali
Hawn niΩΩel biss dik it-taxxa li tkun tnaqqsitlek minn dawk id-dividendi lokali li tkun iddikjarajt fil-kaxxa 9a.
39. Taxxa miΩmuma fuq Bejg˙ ta’ Prodotti tal-Biedja
Irreferi g˙all-fuljett li jitqassam mal-formola RA 1.
40. Pagamenti o˙ra ta’ Taxxa
Naqqas xi pagamenti o˙ra ta’ taxxa li jirreferu g˙at-taxxa tas-sena 2012 u li ma da˙lu mkien aktar fil-formola.
41. Total ta’ Pagamenti tat-Taxxa
G˙odd l-ammonti li hemm fil-kaxex 35a sa 40 u niΩΩel dan it-total fil-kaxxa 41.
Jekk m’intix se tnaqqas xi pagamenti tat-taxxa niΩΩel “0”.
TAXXA mÓALLSA NIEQSA JEW ÛEJDA
Óares lejn il-kaxex 34 u 41: Jekk l-ammont fil-kaxxa 34 huwa og˙la minn dak fil-kaxxa 41, niΩΩel id-differenza fil-kaxxa 42a.
D A N I F I S S E R L I I N T I G Ó A D BAQAGÓLEK TÓALLAS XI TAXXA. DAN IRID JITÓALLAS SAT-30 TA’ ÌUNJU, 2013.
Tista’ tibg˙at il-pagament permezz ta’ çekk fl-invilopp li qed nibag˙tulek. Iç-çekk irid ikun indirizzat lid-Direttur Ìenerali (Taxxi Interni). Tista’ t˙allas ukoll online minn fuq il-website www.ird.gov.mt jew permezz tas-servizzi tal-Internet Banking offruti mill-Bank APS, mill-HSBC, 24x7 Services tal-Bank of Valletta jew mill-Banif@st Service tal-Bank Banif. In-numru tal-Payment reference tista’ issibu fuq l-avviΩ tal-pagament f’pa©na 4 tal-formola tat-taxxa.
Jekk tonqos li t˙allas sat-30 ta’ Ìunju, 2013 inti te˙el img˙ax ta’ 0.75% fix-xahar (9% fis-sena) fuq l-ammont li ma tkunx ˙allast sa dakinhar.
Jekk l-ammont fil-kaxxa 34 huwa inqas minn dak fil-kaxxa 41 niΩΩel id-differenza fil-kaxxa 42b.
DAN IFISSER LI INTI GÓANDEK TIEÓU REFUND MINÓABBA LI ÓALLAST TAXXA ÛEJDA.
Id-Dipartiment se j˙allsek ir-refund fi Ωmien sitt xhur mit-30 ta’ Ìunju (ji©ifieri sa l-a˙˙ar ta’ Diçembru, 2013). Jekk ma j˙allsekx sa dik id-data d-Dipartiment huwa obbligat bil-li©i li j˙allsek img˙ax bir-rata ta’ 0.75% fix-xahar (9% fis-sena) fuq l-ammont dovut lilek. L-img˙ax jibda jg˙odd mill-1 ta’ Jannar tas-sena 2014. Madanakollu, ir-refund ma jing˙atax
32
kemm-il darba inti ma tkunx bg˙att il-prospetti tat-taxxa tad-d˙ul u tal-VAT, fejn dan ikun applikabbli.
Jekk l-ammont fil-kaxxa 34 huwa daqs dak fil-kaxxa 41 niΩΩel ‘0’ fil-kaxex 42a u 42b.
NoTI
33
LISTA TA’ ÇENTrI TA’ CHILDCARE
ISEm TAÇ-ÇENTru
ABC CHILDCARE SERVICEALL C’EES CHILD CARE CENTREB KIDS SUMMER CLUBBARNEY’S PLAYSCHOOL & DAY CARE CENTREBRIGHT SPARKSCHILD JESUS EDU-CARE CENTRECHISWICK HOUSE SCHOOLCREATIVE ENERGYFLEURETTE SCHOOL OF MONTESSORIFLUTTERBYFRA DIEGO DAY CARE CENTREFUN LAND SUMMER KIDSFUN LEARN CENTREGARENDONGIGGLESHAPPY DAYS CHILDCARE CENTREHAPPY KIDZHI KIDS SUMMER ENCOUTER – ÓAMRUN/ÛEJTUNID-DENFIL CHILD CARE CENTREIL-BEBBUXU SMARTKIDS DAY CARE & FAMILY SUPPORT CENTREIL-BEJTA CHILD CARE CENTREIL-MERILL CHILDCARE CENTREIL-PASSJU (E.T.C.)IL-PESPUS SMART KIDS DAY CARE AND FAMILY SUPPORT CENTREIT-TAJRA CHILDCARE FACILITYIT-TBISSIMA SMART KIDS DAY CARE AND FAMILY SUPPORT CENTREIT-TGHANNIQA SMART KIDS DAY CARE AND FAMILY SUPPORT CENTREJACK & JILLS DAY CARE – BURMARRAD/B’KARAJOLLY JUMPERS NURSERY AND CHILDCAREKAELL’S CHILD CARE CENTREKID’S HAVEN CENTREKIDSTART CHILDCARE AND DEVELOPMENT CENTREKLABB 3-16 – B’KARA/ FGURA/M’SCALA/QORMI/MOSTA/SAN ÌWANN/ ST. PAUL’S BAY/ ZURRIEQKLABB SAJFLEARN AND PLAY SUMMER KIDS CLUBLELLUXA CHILDCARE CENTRELITTLE THUNDERZLITTLE TOTS
34
LISTA TA’ ÇENTrI TA’ CHILDCARE
LITTLE EINSTEINS SUMMER CLUB – GUDJA/ST. VENERAMAGIC WONDERSMARIA ÌUÛEPPINA CURMI DAY CARE CENTREME2 SUMMER SCHOOLMICKEY’S CHILD CARE DAY CENTRE – ÓAMRUN/ÛEJTUNNANNA KOLA CHILDCARE CENTRENEMO CHILDCARE CENTRENEVERLANDNIKI’S NURSERY SCHOOLNODDY’S KINDERGARTENPARTYTRAP SUMMER CLUBPEPPRINA CHILDCARE CENTREPLANET KIDSSAN ANDREA SCHOOLSAN ANTON DAY CARE CENTRESHARON’S NURSERYSMARTKIDS – QAWRASMARTKIDS DAY CENTRE AND FAMILY SUPPORT – BIRGU/B’KARASPORTS 4 KIDSST CECILIA’S KINDERGARTEN – ATTARD/TARXIENST JOAN ANTIDE SCHOOLST JOSEPH DAY CARE CENTREST MARTIN’S COLLEGEST MICHAEL SCHOOLST PAULA CHILDCARE/PLAYCENTREST PAUL MARSALFORN SUMMER SCHOOLSTEPPING STONES CHILD DAY CENTRESTEPPING STONES CHILD CARE & EARLY CENTRESUMMER ACTIVE KIDZSUMMER CLUB 2012TEDDIES CHILDCARE CENTRETENDER LOVING CARE CHILDCARE CENTRE –FGURA/M’SCALATHE DAYCARE CENTRE & NURSERY SCHOOLTHE INSPIRE FOUNDATIONTHI LAKIN SCHOOLTINY TOTSTODDLER’S TIMEVICTORIA NURSERY SCHOOLZOO SUMMER CLUB
35
LISTA TA’ DJAr rESIDENzJALI TAL-ANzJANI
ISEm TAr-rESIDENzA INDIrIzz LoKALITÀ
Dar tal-Kleru .............................................. An©lu Grima Street ..............................Fleur de Lys
Dar San Guzepp ....................................... Hospital Square ...................................ÓaΩ-Ûebbug
Dar Sant’Anna ........................................... Cornelio Dingli Street ...........................Senglea
Dar Saura .................................................. Nikolo Sarria Street ..............................Rabat
Dar Sagra Familja ..................................... Marquis Scicluna Street .......................Naxxar
Casa Leone XIII......................................... Sacred Heart Avenue ...........................San Ìiljan
Dar Hanin Samaritan ................................ Il-Palazz l-A˙mar Street .......................Santa Venera
St. Catherine’s Home ............................... Il-Pitkali Street ......................................Attard
Dar San Pietru .......................................... Sir Ugo Mifsud Street ..........................Óal-Lija
Dar Trionfi.................................................. Sant’Ursola Street ................................Rabat
St. Domenic Home ................................... Enrico Mizzi Street ...............................Victoria
Apap Institute ............................................ St. Joseph Institute Rd. .......................Santa Venera
St. Paul’s Home ........................................ Little Sisters of the Poor ......................Óamrun
St. Theresa ................................................ Castle Hill .............................................Victoria
Pax et Bonum ........................................... Gerolamo Cassar Str. ..........................Mosta
Porziuncola Home .................................... Father Edgar Street .............................M©arr
Dar Madre Margerita ................................. Main Street ...........................................Qormi
Marina Palace Home ................................ Msida Seafront .....................................Msida
Medina Home ............................................ Labour Avenue .....................................Rabat
Age Concern ............................................. Independence Ave ...............................Mosta
Casa Antonia ............................................. Pope Alexander VII Junction ...............Balzan
Casa Serena ............................................. Sir Luigi Preziosi Sqr. ..........................Bu©ibba
Casa Arkati ................................................ Constitution Street ...............................Mosta
Villa Messina ............................................. St.Dominic Sqr. ....................................Rabat
Sa Maison ................................................. Marina Street ........................................Pietà
Villa Robinich ............................................ Il-Kulvert Street .....................................Fgura
Charella Residential Homes ..................... The Strand ............................................Sliema
Long Term Care and Capua Geriatric Ward Hospital ......................... Borg Olivier Street ...............................Sliema
St Mark’s Residential Home ..................... Clarence Street ....................................Msida
The Charian Residence ............................ Salini Street ..........................................Marsaskala
Roseville .................................................... 85, St Anthony Street ..........................Attard
Villa San Lawrenz ..................................... Ta’ Çangura Street ...............................San Lawrenz – G˙awdex
36
LISTA TA’ SKEJJEL PrIVATI INDIPENDENTI
ISEm IL-FAÇILITÀ LoKALITÀ
Chiswick House ................................................................................... Kappara
Fleurette School of Montessori ........................................................... Kappara
Garendon ............................................................................................. Ûebbu©
Kidstart Childcare and Development Centre ...................................... Santa Venera
Mariam Al Batool School .................................................................... Paola
Newark Kindergarten ........................................................................... Sliema
Newark Junior School ......................................................................... Gzira
Niki’s Nursery ...................................................................................... Sliema
Noddy’s Kinder .................................................................................... Sliema
QSI International School of Malta ....................................................... Mosta
San Andrea School ............................................................................. L/O Ûebbieg˙
San Anton School ............................................................................... L/O Ûebbieg˙
San Jose Secondary School .............................................................. Birkirkara
St Edwards .......................................................................................... Birgu
St Martin’s College .............................................................................. Swatar
St Michael’s ......................................................................................... Pembroke
St Michael’s Foundation...................................................................... San Ìwann
St Catherine’s School.......................................................................... Pembroke
St Cecilia’s Day Care Centre .............................................................. Tarxien
St Cecilia’s Day Care Centre .............................................................. Attard
St Paula Early Education Centre ........................................................ Ûebbu©
Thi Lakin .............................................................................................. Attard
Verdala International ............................................................................ Pembroke
Victoria Nursery ................................................................................... Naxxar
37
Id-Dipartiment tat-Taxxi Interni se jipprovdi g˙ajnuna fil-mili tal-formoli tat-taxxa. G˙al dan il-g˙an, uffiçjali tad-Dipartiment se jattendu f’g˙add ta’ skejjel tal-Gvern fid-dati, postijiet u ˙inijiet kif jidhru hawn ta˙t.
Minbarra l-iskejjel tal-Gvern imsemmija, it-Taxpayer Service tad-Dipartiment (Floriana u G˙awdex) se jkunu miftu˙a wkoll g˙all-pubbliku matul l-istess Ωew© Sibtijiet.
It-taxpayers li jag˙mlu uΩu minn dan is-servizz g˙andhom flimkien mal-formola tat-taxxa g˙as-sena ta’ stima 2013, i©ibu mag˙hom dawn id-dokumenti: karta tal-identità; FS3 dwar l-impieg jew pensjoni; statement tal-pensjoni; rendikont ta’ d˙ul u ˙ru©; dividend warrants (ori©inali); çertifikati tal-Bank tal-img˙ax (ori©inali); Rendikont dwar Qlig˙ Kapitali.
mILI TA’ FormoLI TAT-TAXXA FL-ISKEJJEL
IS-SIBT 15 TA’ ÌuNJu 2013 – mit-8.00am sas-1.00pm
B’KARA ‘A’ ...................................................................................................TRIQ BRARED
QORMI (SAN BASTJAN) .................................................................... MISRAÓ NARBONA
SLIEMA ....................................................................................................... TRIQ ISOUARD
ÛABBAR ‘B’ .......................................................................................TRIQ TUMAS DINGLI
DIPARTIMENT TAT-TAXXI INTERNI, FLORIANA, BLK 4 ....................... TRIQ V. DIMECH
DIPARTIMENT TAT-TAXXI INTERNI, RABAT, GÓAWDEX ................TRIQ ENRICO MIZZI
IS-SIBT 22 TA’ ÌuNJu 2013 – mit-8.00am sas-1.00pm
BORMLA ‘Ç’ .......................................................................................... TRIQ ALEXANDER
ÓAMRUN ‘Ç’ ......................................................................................... TRIQ ÌUÛÈ PACE
PAOLA ‘A’ .......................................................................................TRIQ ÌUÛÈ D’AMATO
MOSTA ‘A’ ................................................................................................ TRIQ GROGNET
DIPARTIMENT TAT-TAXXI INTERNI, FLORIANA, BLK 4 ....................... TRIQ V. DIMECH
DIPARTIMENT TAT-TAXXI INTERNI, RABAT, GÓAWDEX ................TRIQ ENRICO MIZZI
rATI TAT-TAXXA
PErSuNA WAÓIDHA
D˙ul Taxxabbli Immultiplika Naqqas
0 – 8,500 0 08,501 – 14,500 0.15 1,27514,501 – 19,500 0.25 2,72519,501 u aktar 0.35 4,675
mIÛÛEWÌIN
D˙ul Taxxabbli Immultiplika Naqqas
0 – 11,900 0 011,901 – 21,200 0.15 1,78521,201 – 28,700 0.25 3,90528,701 u aktar 0.35 6,775
ÌENITur
D˙ul Taxxabbli Immultiplika Naqqas
0 – 9,300 0 09,301 – 15,800 0.15 1,39515,801 – 21,200 0.25 2,97521,201 u aktar 0.35 5,095
L-income ta’ persuna mhux residenti f’malta ji©i ntaxxat b’rati differenti.Tista’ tikseb kopja ta’ dawn ir-rati mit-Taxpayer Service tad-dipartiment
(Blokk 4) jew minn fuq il-Websajt tad-dipartiment.
Fil-kaΩ ta’ koppja miΩΩew©a dawn jikkwalifikaw g˙ar-rati tat-taxxa ta’miΩΩew©in biss kemm-il darba huma t-tnejn residenti f’malta.