81
Gãy xương chày ở trẻ em

Gay xuong chay tre em

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Gay xuong chay tre em

Gãy xương chày ở trẻ em

Page 2: Gay xuong chay tre em

Gãy xương chày chia thành ba vùng khác nhau

như thế nào?

1. Gãy hành xương đầu trên xương chày

2. Gãy thân xương chày

3. Gãy hành xương đầu dưới xương chày

Page 3: Gay xuong chay tre em

Đặc điểm của vùng hành xương

đầu trên xương chày?• Cấu trúc xương?– Xương mỏng

• Mạch máu nuôi?– Dồi dào

• Cơ che phủ?– Cơ dày

• Khả năng lành xương?– Tự điều chỉnh mạnh

– Lành xương nhanh

Page 4: Gay xuong chay tre em

Bạn điều trị gãy hành xương này ra sao?

Nắn kín

Chấp nhận được?

Nói cách khác, bạn cần điều trị ca này tích cực hơn!!

Page 5: Gay xuong chay tre em

Cách điều trị này có phù hợp cho ca gãy này?

Bạn có biết tình trạng đứa trẻ sau 6 tháng?

Đây là ca gãy đơn giản,

không di lệch

Tất cả những gì cần làm chỉ là bó bột đùi bàn

chân

Page 6: Gay xuong chay tre em

6 tháng sauBs không nắn thẳng

xương!!!!

Tôi đã quên báo cho bà rằng loại gãy này có thể khiến xương

chày phát triển nhanh hơn,

khiến chân cong

Bác sĩ nói vậy chỉ vì bác sĩ đã không

nắn xương đúng!!!

Bạn có thể tiên đoán phản ứng của mẹ bệnh nhân?

Giải thích hiện tượng sinh học này TRƯỚC KHI

bạn bắt đầu điều trị. Điều đó sẽ giúp bạn rất nhiều!!

Page 7: Gay xuong chay tre em

Đây là loại gãy cần được chú ý cẩn thận

Không đơn giản như hình X quang ban đầu

Page 8: Gay xuong chay tre em

Có hai nhóm yếu tố quan trọng dẫn đến biến dạng valgus?

1. Do thầy thuốc gây ra

Có thể tránh được

Do “Bề Trên” quyết định

2. Do sinh học

Page 9: Gay xuong chay tre em

Có thể do thầy thuốc gây ra?

6 tháng sau

Gập góc vẫn còn

Sau nắn

Có phải do nắn chưa hoàn chỉnh?Acceptable??KHÔNG.Chưa sửa hết

gập góc

Page 10: Gay xuong chay tre em

Yếu tố sinh học quan trọng là gì?

Đối xứng?

Thật sự cả hai cùng xảy ra!!

Xương chày tăng phát triển

Như thế nào?

Không đối xứng?

Page 11: Gay xuong chay tre em

TĂNG PHÁT TRIỂN Sớm

Bên gãy Bên lành

X. chày gãy > X. chày bình thường

Nhưng tương đối cân xứng

Page 12: Gay xuong chay tre em

Dần dần, tăng trưởng trở nên

MẤT CÂN ĐỐI

Page 13: Gay xuong chay tre em

Trong > Ngoài

5 tháng16 tháng

Page 14: Gay xuong chay tre em

TĂNG PHÁT TRIỂNTại sao???

Các giả thuyết

MẤT CÂN ĐỐI

Page 15: Gay xuong chay tre em

Do xương mác kìm hãm?

Xương chày thẳng trụcXương mác gãy hoàn toàn

Dù vậy, vẫn xảy ra biến dạng valgus

1 năm sau

Page 16: Gay xuong chay tre em

Thuyết tăng phát triển Mạch máu phía trong

dồi dào hơn (Ogden)

<

Page 17: Gay xuong chay tre em

Khả năng tăng phát triển kéo dài bao lâu?

Năm 1

Năm 2

< gập góc

Tối đa

Tăng phát triển: trung bình 1 cm.

Page 18: Gay xuong chay tre em

ĐiỀU TRỊ

Nắn càng hoàn chỉnh càng tốt

Phòng ngừa cả hai nhóm yếu tố

Cần đạt những gì?

1. Do thầy thuốc?

Page 19: Gay xuong chay tre em

Nắn hoàn chỉnh

Tạo lực varus mạnh bẻ vào trong

Page 20: Gay xuong chay tre em

Duy trì kết quả nắn

Độn gòn cẩn thận các vùng chịu lực

tì đè

Page 21: Gay xuong chay tre em

Giữ kết quả nắn

Thuôn bột và giữ cho bột cứng

ở tư thế varus

Page 22: Gay xuong chay tre em

Dù nắn hoàn chỉnh

1 năm sau

Vẫn xảy ra biến dạng valgus

Page 23: Gay xuong chay tre em

Rõ ràng, lâm sàng cẳng chân congCó cần chỉnh cho thẳng?

Page 24: Gay xuong chay tre em

Nếu bạn cắt xương sửa trục

Thẳng trục

Khởi đầu, kết quả tốt

Originalgrowth arrest

line

Mẹ bệnh nhân rất vuiBác sĩ giỏi quá. Chân cháu

thẳng lại rồi!!

Page 25: Gay xuong chay tre em

Có thể xảy ra điều gì?

1 năm sau Valgus tái diễn Đường tăng trưởng mới

không cân đốiBs đã mổ

không đúng!!

Mẹ bệnh nhân không còn vui nữa

Page 26: Gay xuong chay tre em

Tốt nhất, nên chờ đợi

2 ½ năm sau

15 năm sau

Xương chày hình chữ S

Sửa ở các vùng sụn tiếp hợp

Bây giờ, mẹ bệnh nhân vui trở lại

Bs đã đúng khi khuyên nên chờ đợi

Page 27: Gay xuong chay tre em

Nếu vẫn còn biến dạng

Valgus sau cắt xương sửa trục Điều trị bằng kềm sụn tiếp hợp

Page 28: Gay xuong chay tre em

Điều này sẽ xảy ra dù nắn chỉnh

thật tốt

Bạn nên nói gì ngay từ đầu Xương chày sẽ phát triển

nhanh hơn, khiến cong cẳng

chân

Page 29: Gay xuong chay tre em

Gãy thân xương chày

Page 30: Gay xuong chay tre em

Ba loại gãy thân xương chày

1. Gãy thân xương chày đơn thuần

2. Gãy cả hai thân xương: chày và mác Hai nhóm

b. Gãy chéo

3. Gãy do mỏi

a. Gãy ngang

Các loại gãy này không bị ảnh hưởng bởi các lực cơ kéo

Page 31: Gay xuong chay tre em

Cần biết những gì trước khi bắt đầu điều trị các loại gãy này?

1. Các lực cơ kéo

2. Các giới hạn về sự chấp nhận

3. Các nguyên tắc điều trị cho từng loại gãy

Page 32: Gay xuong chay tre em

1. Lực cơ kéo

Các ảnh hưởng của cơ tùy thuộc vào tình trạng

nguyên vẹn của xương

Page 33: Gay xuong chay tre em

1. Gãy riêng thân

xương chày

Nghiêng về đâu?

V

a

rus

Các lực cơ nào đã kéo?

Page 34: Gay xuong chay tre em

Phức hợp cơ sinh đôi – dép

tạo lực kéo gây chồng ngắn

1. Gãy riêng thân

xương chày

Thường chấn thương xoay đi kèm với kiểu gãy chéo

Varus

Xương mác còn nguyên sẽ ngăn di lệch chồng ngắn ở phía ngoài Chuyển lực cơ kéo thành lực xoay

Page 35: Gay xuong chay tre em

Đường gãy ngang

Gãy cả hai thân xương: chày và mác

Nghiêng về đâu?

ValgusCác lực cơ gì

đã kéo?

Page 36: Gay xuong chay tre em

Lệch tâm

Gây ra lực kéo valgus

Đường gãy ngang Phía trước, cơ duỗi

Gãy cả hai thân xương chày và mác

Page 37: Gay xuong chay tre em

Đặc điểm của kiểu gãy này?

3 mm.

Đường gãy cả hai thân xương chày

và mác đều chéo

Page 38: Gay xuong chay tre em

Bệnh nhân này được bó bột đùi – bàn chân với gỗi duỗi

3 mm.15 mm.

Lực kéo của các cơ

bụng chân – dép gây chồng ngắn

đáng kể

1 tuần Dự kiến sẽ xảy ra điều gì?

Các lực cơ nào đang hoạt động?

Page 39: Gay xuong chay tre em

2. Các giới hạn của chấp nhận

Cần xem xét các mức giới hạn nào?

1. Chiều dài?

2. Gập góc?

3. X

o ay

Page 40: Gay xuong chay tre em

2. Các giới hạn của sự chấp nhận

1. Chiều dài?

Chồng ngắn bao nhiêu thì chấp nhận được?

Chấp nhận chồng ngắn đến 1 cm.

Page 41: Gay xuong chay tre em

Có thể hy vọng hiện tượng tăng trưởng đến mức nào?

2 năm sau

Xương chày tăng trưởng quá mức rất ít

Gần như bằng nhau

5 mm.tăng trưởng

quá mức

Page 42: Gay xuong chay tre em

< 8 tuổi > 8 tuổi

Chấp nhận

* Heinrich S D. Chapter 24: FRACTURES OF THE SHAFT OF THE TIBIA AND FIBULA

Fractures in Children Vol III Lippincott-Raven 2001

gập góc đến mức nào?

Valgus ? 5 0 5 0

Varus ? 10 0 5 0

Gập góc mở ra sau ? 10 0 5 0

Gập góc mở ra trước? 5 0 0 0

Page 43: Gay xuong chay tre em

< 8 tuổi > 8 tuổi

Chấp nhận

* Heinrich S D. Chapter 24: FRACTURES OF THE SHAFT OF THE TIBIA AND FIBULA

Fractures in Children Vol III Lippincott-Raven 2001

chồngngắn

đến mức nào?

10 mm. 5 mm.

Page 44: Gay xuong chay tre em

< 8 tuổi > 8 tuổi

Chấp nhận

* Heinrich S D. Chapter 24: FRACTURES OF THE SHAFT OF THE TIBIA AND FIBULA

Fractures in Children Vol III Lippincott-Raven 2001

đến mức nào?

5 0 5 0

3. X

o ay

Page 45: Gay xuong chay tre em

sang bên

Chấp nhận

đến mức nào?

< 10 tuổi? > 50 %

>10 tuổi? < 50 %

Page 46: Gay xuong chay tre em

Sang Bên

2 months

OK miễn là da không bị tổn hại

Thường tự điều chỉnh

Page 47: Gay xuong chay tre em

Bảo tồn

3. Điều trị các loại gãy

Phần lớn các ca gãy thân xương chày ở trẻ em được điều trị như thế nào?

Page 48: Gay xuong chay tre em

1. Gãy thân xương chày đơn thuần Phần lớn các ca gãy này được điều trị bảo tồn

Thực tế, khó kiểm soát xương chày nếu không mổ

Sau nắn 2 tuần 100 gập góc varus

3 thángKhông biến dạng lâm sàng

Page 49: Gay xuong chay tre em

Khám lâm sàng một cách căn bản?

Page 50: Gay xuong chay tre em

Biến dạng tạo hình của xương mác gây ra di lệch gập góc và xoay

Page 51: Gay xuong chay tre em

Xương mác biến dạng tạo hình

X quang không cung cấp tất cả các thông tin

Không phải lúc nào cũng chỉ tập trung chú ý xương chày

Yếu tố gây biến dạng có thể nằm ở xương mác

Cần đối chiếu X quang với biến dạng lâm sàng

Page 52: Gay xuong chay tre em

Tạo ra

Lực đè trên một điểm tựa

2 phút

Liên tục

Điều trị ca này như thế nào?Nắn cong tạo hình cần lực mạnh mẽ và liên tục

Page 53: Gay xuong chay tre em

2. Gãy cả hai thân xương chày và mác – gãy ngang

Có khuynh hướng bị kéo thành valgus

Do vậy, cần đặt lực thuôn bột

kiểu varus

Page 54: Gay xuong chay tre em

Trước bóThuôn bột varus

Xẻ múi cam

Cần lót gòn cẩn thận ở các mắt cá

2. Cả hai thân xương chày và mác- gãy ngang Nhưng nếu có di lệch valgus?

Page 55: Gay xuong chay tre em

2. Gãy cả hai thân xương chày và mác – gãy chéo

Cần trung hòa lực kéo của khối cơ

bụng chân – dép

Page 56: Gay xuong chay tre em

Phòng ngừa:

Tư thế chân khi bó bột:

Gối gập

Cổ chân gập lòng

Làm chùng khối cơ bụng chân – dép

Và theo dõi sát với phim X quang, phát hiện chồng ngắn

Page 57: Gay xuong chay tre em

Các phương pháp phẫu thuật (theo thứ tự từ xâm lấn ít đến nhiều)

1. Nắn kín, xuyên kim qua da

2. Bất động ngoài

3. Mổ nắn – Kết hợp xương bên trong

Page 58: Gay xuong chay tre em

1. Nắn kín, xuyên kim qua da

• Dễ xuyên, dễ rút

• Hữu ích cho trường hợp gãy vùng hành xương

• Tỉ lệ nhiễm trùng hơi cao

• Kém vững

Xuyên kim chéo

Page 59: Gay xuong chay tre em

Kim chéo 2 tuổi, chấn thương bẻ mạnh

Sưng phần mềm nhiều và gãy xương

Khiến không thể bó bột

Xuyên kim chéo qua da,

Tạo ra cố định vững tạm thời

Page 60: Gay xuong chay tre em

Khó xuyên kim chéo khi gãy thân xương

Sau khi nắn và cắt lọc

Không phải là cấu trúc rất vững

Gãy hở độ I

Page 61: Gay xuong chay tre em

2 ½ tuổi, có gãy thân xương đùi cùng bênKhó giữ được ổ gãy này với bột bụng - đùi - bàn chân

Page 62: Gay xuong chay tre em

Giữ vững ổ gãy nhờ đinh nội tủy

Page 63: Gay xuong chay tre em

10 tuổi, sưng nhiều và nổi bóng nước Kiểu gãy: cả hai thân xương với đường gãy chéo

Cảm giác là ca gãy này sẽ có nhiều nguy cơ chồng ngắn

Page 64: Gay xuong chay tre em

Đinh nội tủy lớn và cứng, lấp đầy lòng tủy, giảm nguy cơ chồng ngắn

Page 65: Gay xuong chay tre em

8 tuổi, tổn thương lột găng kèm gãy thân xương

Cần cắt lọc rộng Dự kiến cần các phẫu thuật che phủ rộng lớn trong tương lai

Page 66: Gay xuong chay tre em

Làm thế nào để có thể cố định ổ gãy mà không gây khó khăn cho các phẫu thuật

che phủ phần mềm trong tương lai?

Đinh dẻo nội tủy cho phép giữ vững ổ gãy đồng thời cho phép tiến hành

các phẫu thuật che phủ phần mềm

Cách kết hợp xương này được dùng trước khi các đinh dẻo ra đời

6 tháng sau mổ

Lỗi kỹ thuật nào khi dùng đinh nội tủy?Đinh nội tủy nên đưa vào XUÔI DÒNG!!

Page 67: Gay xuong chay tre em

Bất động ngoài Chỉ định lý tưởng

Gãy hở kèm chèn ép khoangGiữ vững ổ gãy trong khi tiến hành che phủ phần mềm

Page 68: Gay xuong chay tre em

Tốt cho việc khôi phục chiều dài

3 mm.

Do bó bột đùi – bàn chân với gối duỗi

15 mm.

Lực kéo của cơ bụng chân – dép gây chồng ngắn

đáng kể

1 tuần

Gãy cả hai thân xương với đường gãy chéo

Page 69: Gay xuong chay tre em

Khôi phục chiều dài với khung bất động ngoài

Giải pháp

Page 70: Gay xuong chay tre em

4 tuổi, cha lái xe

cắt cỏ cán lên chân bé

Mất 1 giờ để lấy sạch cỏ

khỏi vết thương

Thích hợp cho mục tiêu bất động tạm đến khi sửa chữa xong mô mềm

Page 71: Gay xuong chay tre em

Dùng khung bất động ngoài bắc cầu qua khớp gối

Page 72: Gay xuong chay tre em

Gãy nát phía dưới có thể cần khung bất động ngoài lai

Sáu tuổi, cha lùi xe vô tình cán chân bé

Đinh 1 bên

Vòng

Page 73: Gay xuong chay tre em

Đinh 1 bên

Nối xuống bàn chân

Vòng

Page 74: Gay xuong chay tre em

Lý tưởng cho

Trường hợp mất xương xương

Page 75: Gay xuong chay tre em

15 tuổi Gãy hở độ II Sau cắt lọc

Khung cố định ngoài

Page 76: Gay xuong chay tre em

Mảnh xương đâu rồi?

Hãy quay lại hiện trường

tai nạn

Mất thứ gì đó

Page 77: Gay xuong chay tre em

Hiện trường tai nạn

Mảnh xương bị bỏ lại trên đường

Page 78: Gay xuong chay tre em

Kéo dài can đoạn gần

Ép nơi mất xương

Chỉ định lý tưởng cho:DI CHUYỂN KHỐI XƯƠNG

Page 79: Gay xuong chay tre em

Nẹp vít

1. Hiếm khi dùng

2. Cần phẫu tích rộng để tháo nẹp vít

3. Lý tưởng cho trường hợp có chèn ép khoang

4. Hữu ích cho bệnh nhân hemophilia, vốn cần kết hợp xương vững chắc

Page 80: Gay xuong chay tre em

Nẹp vít

Cần phẫu tích rộng rãi

Để lại hốc trống lớn trên xương

Cần bất động sau tháo nẹp vít

Page 81: Gay xuong chay tre em

Cám ơn