11
9/25/2012 1 1 โครงการจัดตั้งสายวิชาเคมี คณะศิลปศาสตร์และวิทยาศาสตร์ .เกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกําแพงแสน Most Abundant Elements 2 Most Abundant Elements 3 Applications 4 ตารางธาตุ s-block p-block d-block f-block 5 โลหะ อโลหะ และ กึ่งโลหะ Metal Semi-metal Non-metal 6

GC55-representativechem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-01403117-CH11-REPRESENTATIVE.pdf · การสกดลหะออกจากสนแร ย่างแร่ถลุงแร่ใช้ตัวทําละลาย

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: GC55-representativechem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-01403117-CH11-REPRESENTATIVE.pdf · การสกดลหะออกจากสนแร ย่างแร่ถลุงแร่ใช้ตัวทําละลาย

9/25/2012

1

1

โครงการจดตงสายวชาเคมคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร

ม.เกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

Most Abundant Elements2

Most Abundant Elements3

Applications4

ตารางธาตs-blockp-blockd-blockf-block

5

โลหะ อโลหะ และ กงโลหะMetal Semi-metal Non-metal

6

Page 2: GC55-representativechem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-01403117-CH11-REPRESENTATIVE.pdf · การสกดลหะออกจากสนแร ย่างแร่ถลุงแร่ใช้ตัวทําละลาย

9/25/2012

2

โลหะ อโลหะ และ กงโลหะโลหะ อโลหะ กงโลหะ

ของแขง* มนวาว ตเปนแผนหรอเสนได (ยกเวน Hg)

แกส ของเหลว หรอของแขงทไมมนวาว เปราะ

มสมบตระหวางโลหะและอโลหะมจดหลอมเหลว*และความหนาแนน( C G )

จดหลอมเหลวและความหนาแนนตา

7

สง (ยกเวน Cs และ Ga)

IE และ EA มคาตา IE และ EA มคาสง

นาความรอน-ไฟฟา ไดด นาความรอนไมด ไมนาไฟฟา นาไฟฟาไดบาง

ออกไซดมสมบตเปนเบส ออกไซดมสมบตเปนกรด ออกไซดเปนแอมโฟเทอรก

มเลขออกซเดชนเปนบวกในสารประกอบไอออนก

มเลขออกซเดชนเปนลบในสารประกอบไอออนก แตอาจเปนไดทงบวกและลบในสารประกอบโควาเลนซ

มเลขออกซเดชนเปนลบในสารประกอบไอออนกกบโลหะมเลขออกซเดชนเปนบวกในสารประกอบโควาเลนซกบอโลหะ

โลหะ (Metal) ไมเกดพนธะโควาเลนซ มเลขออกซเดชนเปนบวกไดหลายคา ปฏกรยากบกรดไดเกลอและแกสไฮโดรเจน

Mg(s) + 2HCl(aq) → MgCl2(aq) + H2(g)

8

ออกไซดละลายนาไดโลหะออกไซด Na2O(s) + H2O(l) → 2NaOH(aq)

ออกไซดทาปฏกรยากบกรดไดเกลอและนาCaO(s) + 2HCl(l) → CaCl2(aq) + H2O(l)

ไอออนของโลหะใหเปลวไฟเปนสเฉพาะตวLi (แดง) Na(เหลอง) Ba(เขยวออน) Cu(เขยว) K(มวงออน)

อโลหะ (Non-Metal) เกดพนธะโควาเลนซ มเลขออกซเดชนไดทงบวกและลบ ในสารประกอบตวทม EN

สงกวาจะมเลขออกซเดชนเปนลบ ออกไซดละลายนาไดกรด

9

CO2(g) + H2O(l) → H2CO3(aq) ออกไซดทาปฏกรยากบเบสไดเกลอและนา

SO3(g) + 2KOH(aq) → K2SO4(aq) + H2O(l)

กงโลหะ (Semi-Metal) ม 6 ธาต B, Si, Ge, As, Sb, Te มสมบตระหวางโลหะและอโลหะ มเลขออกซเดชนเปนไดทงบวกและลบ มสมบตเปนสารกงตวนา

10

ออกไซดเปนไดทงกรดและเบสแตจะแสดงสมบตเปนกรด

การสกดโลหะจากแหลงแร เตรยมสนแร (ore)

ตวอยางสนแร เชน โดโลไมต (CaCO3.MgCO3) ฟลออไรต (CaF2) ไครโอไลต (Na3AlF6) แมกนไทต (Fe3O4) กาลนา (PbS) ไพไรต (FeS2) ยปซม (CaSO4.2H2O)

11

การสกดโลหะออกจากสนแรยางแร ถลงแร ใชตวทาละลาย วธทางไฟฟา(อเลกโตรไลซส)การทาใหโลหะบรสทธ

กลนลาดบสวน อเลกโตรไลซส โซนรไฟนง

ธาตเรพรเซนเททฟธาตเรพรเซนเททฟ คอ ธาตทอยในหม IA-VIIIA หรอธาตทม

เวเลนซอเลกตรอนบรรจใน s หรอ p ออรบทล โดยทไมมอเลกตรอนใน d และ f ออรบทลหรออาจมแตบรรจอยเตมแลว

12

Page 3: GC55-representativechem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-01403117-CH11-REPRESENTATIVE.pdf · การสกดลหะออกจากสนแร ย่างแร่ถลุงแร่ใช้ตัวทําละลาย

9/25/2012

3

ธาตเรพรเซนเททฟ13

รศมของอะตอม14

หม IA (Alkaline Metal)หม IA ม 7 ธาต เปนโลหะอลคาไลน 6 ธาต (H เปนอโลหะ) ลกษณะทวไปNa, K มมาก Li, Rb, Cs มนอย Fr เปนธาตกมมนตภาพรงส นาไฟฟาและความรอนไดด มนวาว จดเดอด/จดหลอมเหลวตา

15

ความหนาแนนนอย ออนนม การจดเรยงอเลกตรอนตวสดทายเปน ns1

มเลขออกซเดชนไดคาเดยวคอ +1 เปนโลหะทวองไวในการทาปฏกรยามาก

ไมพบเปนธาตอสระ หรอ ออกไซดใน ธรรมชาต เปนโลหะทมสารประกอบออกไซดเปนเบส เกลอละลายนาไดด

สมบตทางกายภาพ

หม IA (Alkaline Metal)16

สมบตทางเคม ทาปฏกรยารนแรงกบนา 2Na(s) + H2O(l) → 2Na+(aq)+ 2OH-(aq)+ H2(g)

รดวซแกสออกซเจนได oxide, peroxide, superoxide 4 Li( ) O ( ) → 2 Li O( )

หม IA (Alkaline Metal)17

4 Li(s) + O2(g) → 2 Li2O(s) 2 Na(s) + O2(g) → Na2O2(s) Cs(s) + O2(g) → CsO2(s)

รดวซแกสไฮโดรเจนไดโลหะไฮไดรด 2Li(s) + H2(g) → 2 LiH(s)

ทาปฏกรยากบธาตฮาโลเจน 2K(s) + Cl2(g) → 2 KCl(s)

ละลายในแอมโมเนยไดสารละลายทนาไฟฟา M(s) + 2nNH3 → M+(NH3)n + e-(NH3)n

ออกไซดของโลหะอลคาไลมฤทธเปนเบส เมอละลายนาใหสารประกอบโลหะไฮดรอกไซด

( ) (l) ( )

หม IA (Alkaline Metal)18

2 Li2O(s) + H2O(l) → 2 LiOH(aq) 2 NaO(s) + H2O(l) → 2 NaOH(aq) Na2O(s)+2H2O(l) → 2 NaOH(aq)+ H2O2(aq) 2KO2(s) + 2H2O(l) → 2KOH(aq) + O2(g) +H2O2(aq)

Page 4: GC55-representativechem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-01403117-CH11-REPRESENTATIVE.pdf · การสกดลหะออกจากสนแร ย่างแร่ถลุงแร่ใช้ตัวทําละลาย

9/25/2012

4

ประโยชนNa ทาลวดนาไฟฟา Rb Cs ใชทาโฟโตเซลลNaCl ใชบรโภคหรอเปนวตถดบในการผลตสารอนนทรย

หม IA (Alkaline Metal)19

KNO3 เปนสวนผสมของดนปนNaOH KOH เปนเบสเขมขน ใชทาสบ สารซกฟอก สารฟอกขาว K2SO4 ใชทาปย

การเตรยม เตรยมจากสนแรในดนและนาทะเลโดยวธอเลกโทรลซสเกลอ

หลอมเหลว เชน NaCl, CaCl2, CsCl2

หม IA (Alkaline Metal)20

HydrogenH2 เปนธาตทพบมากสดในจกรวาล แตพบนอยในบรรยากาศ

โลกและเปนธาตทพบมากสดอนดบ 3 ในรางกายมนษย ลกษณะทวไป ไมมนวตรอน (ยกเวน 2H และ 3H)

21

เปนแกสไมมส ไมมกลน นาหนกเบามาก ตดไฟไดด การเตรยม CH4(g) + H2O(g) → CO(g) + 3H2(g) (ท 700 ˚C) เปนผลพลอยไดจากกระบวนการผลตนามนเชอเพลง

ประโยชน ใชผลต NH3, HCl, CH3OH ในกระบวนการอตสาหกรรม

สารประกอบไฮไดรด Ionic Hydrides

สารประกอบไฮโดรเจนและโลหะหม IA, IIA ทาปฏกรยารนแรงกบนา

22

Covalent Hydridesสารประกอบไฮโดรเจนและอโลหะ เชน HCl, NH3, H2O, CH4

Metallic Hydridesสารประกอบระหวางไฮโดรเจนและโลหะทรานซชน เปนสารละลายทมโลหะเปนตวทาละลายและไฮโดรเจนเปนตวถกละลาย เมอใหความรอน H2 จะถกปลอยออกมา

หม IIA (Alkaline Earth Metal)หม IIA ม 6 ธาตลกษณะทวไป เปนโลหะทมสารประกอบออกไซดเปนเบสซงเปนสวนประกอบ

ของดน โดยเฉพาะ Mg และ Ca

23

เปนโลหะทวองไวในการทาปฏกรยา รองจากหม IA มกพบเปนสารประกอบคารบอเนต ซลเฟต และคลอไรด

จดหลอมเหลว/จดเดอด ตาแตสงกวาหม IA แตมความหนาแนนมากกวาหม IA

นาไฟฟาและความรอนไดด เปนมนวาว สารประกอบสวนใหญเปนไอออนก ยกเวน Be ซงเปนโควาเลนซ เกลอละลายนาไดนอย เชน CaCO3 MgO

สมบตทางกายภาพ

หม IIA (Alkaline Earth Metal)24

Page 5: GC55-representativechem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-01403117-CH11-REPRESENTATIVE.pdf · การสกดลหะออกจากสนแร ย่างแร่ถลุงแร่ใช้ตัวทําละลาย

9/25/2012

5

สมบตทางเคม โลหะขนาดใหญรดวซนาไดแกสไฮโดรเจน

M(s) + 2H2O → M2+ (aq) + 2OH-(aq) + H2(g) รดวซออกซเจนไดโลหะออกไซด

Mg(s) + O2(g) → MgO(s)

หม IIA (Alkaline Earth Metal)25

g 2 g g รดวซไฮโดรเจนไดโลหะไฮไดรด

Ca(s) + H2(g) → CaH2(s) ทาปฏกรยากบฮาโลเจนและอโลหะ

Mg(s) + Cl2(g) → MgCl2(s)3 Mg(s) + N2(g) → Mg3N2

ละลายในแอมโมเนยไดสารละลายนาเงนเขมCa(s) + 2NH3(g) → Ca(NH2)2(s) + H2(g)

ออกไซดเปนเบสแก ยกเวน BeO (แอมโฟเทอรก) MO(s) + H2O(l) → M2+(aq) + 2OH-(aq)

ประโยชนMg เปนสวนประกอบโลหะผสมใชทาตวถง เปนตวรดวซ Be ใชทาโลหะผสม (Cu+Be) ทาสปรงMgO ทาวสดทนไฟ

หม IIA (Alkaline Earth Metal)26

CaCl2 เปนสารดดความชน CaCO3 หนปน หนออน ชอลก ทาปนขาว CaSO4.2H2O ยปซม ใชผสมกบซเมนต

การเตรยม วธอเลกโตรไลซสเกลอคลอไรดหลอมเหลว การรดกชนเกลอออกไซดหรอเกลอแฮไลด

หม IIA (Alkaline Earth Metal)27

หม IIIA (Boron family)หม IIIA ม 5 ธาต เปนโลหะยกเวน B เปนกงโลหะลกษณะทวไป เปนโลหะทคอนขางวองไวในการทาปฏกรยา ไมพบเปนธาตอสระ Boron เปนธาตกงโลหะ เปนของแขงสดา แขงเทาเพชร

28

Al Ga In Tl เปนโลหะ ความเปนโลหะเพมขนตามลาดบ เปนของแขง ยกเวน Ga เปนของเหลวทอณหภม 30 ˚C Al เปนธาตทมมากเปนอนดบสาม เปนโลหะทมมากสดบนผวโลก มเลขออกซเดชนไดมากกวา 1 คา

สมบตทางกายภาพ

หม IIIA (Boron family)29

ปฏกรยาเคม (เกดปฏกรยาคลายหม IA และ IIA แตชากวามาก) ทาปฏกรยากบออกซเจนทอณหภมสงไดออกไซด

4Al(s) + 3O2(g) → 2Al2O3(s) (อะลมนา) ทาปฏกรยากบกาซฮาโลเจน ไดเกลอเฮไลด

หม IIIA (Boron family)30

2Al(s) + 3Cl2(g) → 2AlCl3(s) ทาปฏกรยากบแกสไฮโดรเจน ไดโลหะไฮไดรด

2B(s) + 3H2(g) → 2BH3 ทาปฏกรยากบ N2(g) ใหโลหะไนไตรด

2Al (s) + N2(g) → 2AlN

Page 6: GC55-representativechem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-01403117-CH11-REPRESENTATIVE.pdf · การสกดลหะออกจากสนแร ย่างแร่ถลุงแร่ใช้ตัวทําละลาย

9/25/2012

6

ทาปฏกรยากบกรด ได H22Tl(s) + 2H+(aq) → 2Tl+(aq) + H2(g)

ทาปฏกรยากบเบส ใหโลหะไฮดรอกไซด และ H22 Al(s) + 2OH-(g)+ 6H2O → 2Al(OH)4

- + 3 H2(g) ป

หม IIIA (Boron family)31

ทาปฏกรยากบนา2Ga(s) + 6H2O → 2Ga3+(aq) + 6OH-(aq) + 3H2(g)กรณ Al เมอเกดปฏกรยากบนาแลวจะเกดชนบาง ๆ ของ Al2O3 เคลอบผวของโลหะ ทาใหไมเกดปฏกรยาตอ

ประโยชน โบรอน ผลตทรานซสเตอร แทงควบคมในเครองปฏกรณนวเคลยร อลมเนยม ใชเปนสวนประกอบของเครองบน เครองครว B(OH)3 กรดโบรก ใชเปนยาฆาเชอ ยาหยอดตา

หม IIIA (Boron family)32

Al2O3 อลมนา เปนวสดขด วสดทนไฟNa2B4O7.10H2O บอแรกซ ใชแกนากระดาง ทาแกว เครองเคลอบ KAl(SO4)2.12H2O สารสมโพแทส ใชทาใหนาตกตะกอน Al2(SO4)3.18H2O อลมเนยมซลเฟต ใชฟอกหนง ทากาว

การเตรยม โบรอน อเลกโทรลซส B2O3 หรอใช Mg เปนตวรดวซ อลมเนยม รดวซ Al2O3 (บอกไซด) ดวย C

หม IIIA (Boron family)33

หม IVA (Carbon family) มทงโลหะ กงโลหะและอโลหะลกษณะทวไป มวาเลนซอเลกตรอน 4 ตว แตไมเกดไอออน +4

ไอออน -4 เกดเฉพาะคารบอน

34

คารบอนพบใน 2 อญรป คอ แกรไฟต และ เพชร และเปนองคประกอบทสาคญของสารอนทรย และปโตรเลยม

ดบกและตะกวเปนโลหะออนมจดหลอมเหลวตา

สมบตทางกายภาพ

หม IVA (Carbon family)35

สมบตทางเคม ทาปฏกรยากบออกซเจนทอณหภมสง

2Pb(s) + O2(g) → 2PbO(s) ความเปนเบสของออกไซด CO2 <SiO2 < GeO2 < SnO2 < PbO

ป โ ไ โ ไ

หม IVA (Carbon family)36

ทาปฏกรยากบฮาโลเจนไดโลหะเฮไลดE (s) + 2X2(g) → EX4(s) E= C, Si, GeE(s) + X2(g) → EX2(s) E= Sn, Pb

ปฏกรยากบกรด/เบสE(s) + 2H+ → E2+(aq) + H2(g)E(s) + OH-(aq) + 2H2O(l) → E(OH)3 (aq) + H2(g)

Page 7: GC55-representativechem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-01403117-CH11-REPRESENTATIVE.pdf · การสกดลหะออกจากสนแร ย่างแร่ถลุงแร่ใช้ตัวทําละลาย

9/25/2012

7

ประโยชน C เพชรใชเปนวสดบดตด กราไฟตใชเปนขวไฟฟา ถาน/ถานหน

เปนเชอเพลง Si,Ge ใชเปนสารกงตวนาในอปกรณอเลกทรอนกส S Pb ใ โ โ

หม IVA (Carbon family)37

Sn,Pb ใชชบโลหะ ทาโลหะเจอ PbO2 เปนตวออกซไดซทรนแรงในกรด ใชในแบตเตอรรถยนต CO2 ใชในกระบวนการสงเคราะหแสงของพช SiO2 ทราย ควอทซ แกว ซลโคน (โพลเมอรของ (CH3)2SiO) สารยดหยน ทนความรอน ไม

ตดไฟ

การเตรยม/แหลงกาเนด ซลกอน พบในแรซลเกท ซลกา แยกโดยการรดวซดวย C ท T สง เจอรมาเนยม พบในแรเจอรมาไนตปนกบถานหนและสงกะส ดบก พบในแรคาสซเทอไรต (Cassiterite, SnO2)

หม IVA (Carbon family)38

ตะกว พบในแรกาลนา (Galena, PbS) แยกโดยการเผา และรดวซดวย C

หม IVA (Carbon family)39

หม VA (Nitrogen family) มทงอโลหะ กงโลหะ และ อโลหะลกษณะทวไป ธาตอโลหะ: ไนโตรเจน(N) มเลขออกซเดชนไดถง 9 คา และ

ฟอสฟอรส(P) มเลขออกซเดชน -3, +3, +5

40

ธาตกงโลหะ: สารหน (As) และ พลวง (Sb) อยในอญรปทไมเสถยร คอ As4 และ Sb4 มเลขออกซเดชน -3, +3, +5

โลหะ: บสมท (Bi) เปนโลหะทนาความรอนและนาไฟฟาไดนอย เกดเปนสารประกอบบสมทซลไฟด มเลขออกซเดชน +3

ไนโตรเจนเปนองคประกอบหลกของอากาศ (78%)

สมบตทางกายภาพ

หม VA (Nitrogen family)41

N มเลขออกซเดชนไดหลายคา เชนNH3 (-3) N2H4 (-2) NH2OH (-1) N2 (0)

N2O (+1) NO (+2) N2O3 (+3) NO2 (+4) N2O5 (+5) P As และ Sb มหลายอญรป เชน

หม VA (Nitrogen family)42

P4(white) ออนนม ตดไฟไดเอง ระเหยงาย เปนพษ P4(red) ไมระเหย ไมเปนพษ เสถยร P(black) เปนของแขง นาไฟฟา/ความรอนได โครงสรางเปนแผน

คลายแกรไฟต ไมวองไว

Page 8: GC55-representativechem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-01403117-CH11-REPRESENTATIVE.pdf · การสกดลหะออกจากสนแร ย่างแร่ถลุงแร่ใช้ตัวทําละลาย

9/25/2012

8

สมบตทางเคม ทาปฏกรยากบ H2 ไดสารประกอบไฮไดรด

N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g) ทาปฏกรยากบฮาโลเจนไดสารประกอบแฮไลด

หม VA (Nitrogen family)43

2M(s) + 3X2 → 2MX3 M คอหม 5 ยกเวน N สารประกอบแฮไลดทาปฏกรยากบนา ไดกรดออกโซ

MX3 + 3H2O(l) → H3MO3(aq) + 3HX(aq)

ประโยชนN เปนธาตองคประกอบในสงมชวต P เปนธาตทจาเปนตอสงมชวต อยในฟนและกระดกN2O แกสหวเราะใชเปนยาชา/ยาสลบ

หม VA (Nitrogen family)44

HNO3 กรดไนตรก ใชเปนตวออซไดสNH3 เปนเบส ใชเปนวตถดบในอตสาหกรรม

การเตรยมN2 อยในอากาศ เตรยมโดยกลนลาดบสวนอากาศเหลว P เตรยมโดยการเผาแรหนฟอสเฟต Ca3(PO4)2 As, Sb, Bi เตรยมโดยการยางแร ออรพเมนต สตบไนต และ บสท

มไนต แลวรดวซดวย C

หม VA (Nitrogen family)45

หม VIA (Oxygen family) มทงอโลหะ กงโลหะ และโลหะ มเลขออกซเดชนไดหลายคาลกษณะทวไป ออกซเจนและซลเฟอร เปนอโลหะ ซลเนยมและเทลลเรยม เปนกงโลหะ

46

พอโลเนยม เปนธาตกมมนตรงสทเปนโลหะ ออกซเจนเปนธาตทมมากสดบนผวโลก (46%) ในอากาศมอย

ประมาณ 21% โดยปรมาตร ม 2 อญรปคอ แกสออกซเจนและแกสโอโชน

ซลเฟอรเปนธาตทมอญรปมากสดกวา 10 อญรป

สมบตทางกายภาพ

หม VIA (Oxygen family)47

สมบตทางเคม ทาปฏกรยากบ H2

E(s) + H2(g) → H2E ทาปฏกรยากบฮาโลเจนไดสารประกอบแฮไลด

หม VIA (Oxygen family)48

E(s) + X2(g) → สารประกอบแฮไลด เกดปฏกรยากบออกซเจนไดสารประกอบออกไซด

E(s) + O2(g) → EO2 ทาปฏกรยากบโลหะ

xE(s) + yM(s) → MyEx

Page 9: GC55-representativechem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-01403117-CH11-REPRESENTATIVE.pdf · การสกดลหะออกจากสนแร ย่างแร่ถลุงแร่ใช้ตัวทําละลาย

9/25/2012

9

ประโยชนO2 หายใจ O3 ดดกลน UV, ฆาเชอโรค ฟอกส S กระบวนการวลคาไนเซชน

หม VIA (Oxygen family)49

H2SO4 Se มสมบตนาไฟฟาทไวตอแสง เซลลสรยะ เครองถายเอกสาร Te ใชผสมในโลหะเพอเพมความตานทานไฟฟา ทนความรอน การ

กดกรอน

O (สารประกอบออกไซด เพอรออกไซด ซเพอรออกไซด) ออกไซด (O2-) เชน Li2O, CaO, NO2 ของโลหะ(IA,IIA) ของแขงจดหลอมเหลวสง ละลายนาเปนเบส เชน

MgO ของกงโลหะ ละลายนาเปนแอมโฟเทอรก เชน Al O

หม VIA (Oxygen family)50

ของกงโลหะ ละลายนาเปนแอมโฟเทอรก เชน Al2O3 ของอโลหะ ละลายนาเปนกรด เชน CO2

เพอรออกไซด (O-) เชน Na2O2, CaO2, H2O2 ซเพอรออกไซด (O2-) มนอย เชน KO2, CsO2, CaO4

S (สารประกอบออกไซด และกรดออกโซ) ออกไซด ม 2 ชนดคอ SO2 และ SO3 กรดออกโซ ทสาคญไดแก H2SO4 ใชเปนกรด สารดดนา ทาปย ใช

เปนตวออกซไดซโลหะไ ไ

หม VIA (Oxygen family)51

สารประกอบไฮไดรดH2O จาเปนตอสงมชวต H2S, H2Se, H2Te เปนแกสพษไมมส

การเตรยม

หม VIA (Oxygen family)52

หม VIIA (Halogen) เปนอโลหะลกษณะทวไป มเลขออกซเดชนไดหลายคา คอ -1, +1, +3, +5, +7

ยกเวน F และ At มคาเดยวคอ -1

53

ธาตในหมนทพบมากทสดบนผวโลกคอ F (950 ppm) F, Cl เปนแกส Br เปนของเหลว และ I เปนของแขง At เปนธาตกมมนตภาพรงสทมครงชวตสน วองไวในการเกดปฏกรยา จงไมพบโมเลกลอสระในธรรมชาต

สมบตทางกายภาพ

หม VIIA (Halogen)54

Page 10: GC55-representativechem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-01403117-CH11-REPRESENTATIVE.pdf · การสกดลหะออกจากสนแร ย่างแร่ถลุงแร่ใช้ตัวทําละลาย

9/25/2012

10

สมบตทางเคม ทาปฏกรยากบ H ไดแฮไลด

X2(g) + H2(g) → 2HX (g) ทาปฏกรยากบฮาโลเจนตางชนด ไดสารประกอบอนเตอรฮาโลเจน

หม VIIA (Halogen)55

X2(g) + nX’2(g) → 2XX’n ทาปฏกรยากบธาตหม VA

3X2(g) + 2P(s) → 2PX3(g) P คอ ธาตหม VA ยกเวน N ทาปฏกรยากบ H2S

X2(g) + H2S(g) → S(s) + 2HX(g) ทาปฏกรยากบ H2O เกดปฏกรยา Dispropernation

X2(g) + H2O(l) → HX(aq) + HXO(aq) X คอ Cl, Br, I

ประโยชน F ใชเตมในสารประกอบอนทรยไดสารประกอบทเสถยรไมตดไฟ

เชน CCl2F2, เทฟลอน ยาฆาแมลง(NaF) Cl เปนธาตสาคญในอตสาหกรรม เชนพลาสตกโพลไวนลคลอไรด

ใ โ ใ

หม VIIA (Halogen)56

(PVC) สารฟอกขาว(NaClO) ใชฆาเชอโรคในนาประปา ยาฆาแมลง(DDT)

Br ใชผลตแวนตาทไวตอแสง ฟลมถายรป I ใชเปนยาฆาเชอ และจาเปนตอระบบการเจรญเตบโตของ

สงมชวต

Hydrogen Halide : HF, HCl, HBr, HI เปนแกสไมมส ละลายนาไดกรดแก (ยกเวน HF เปนกรดออน)Oxide : เปนตวออกซไดสและเปนกรดเมอละลายนา เชน OF2,

Cl2O, ClO2, Cl2O7 Br2O, BrO2, I2O5

หม VIIA (Halogen)57

กรดออกโซ : ความแรงของกรดเพมขนตามเลขออกซเดชนของอะตอมกลาง กรดทแรงทสดคอ HClO4 กรดไฮโปแฮลส, HXO (+1) HFO, HClO, HBrO, HIO กรดแฮลส, HXO2 (+3) : HClO2 กรดแฮลก, HXO3 (+5) : HClO3, HBrO3, HIO3 กรดเพอรแฮลก, HXO4 (+7) : HClO4, HBrO4, HIO4

Interhalogen, Halogenhalide ธาตทมคา EN มากกวาจะมเลขออกซเดชนเปน -1 ธาตทมคา EN ตากวาจะมเลขออกซเดชนเปนบวก (1,3,5,7) เชน ClF, ClF3, BrCl, BrF3, IF, IF3

หม VIIA (Halogen)58

ละลายนาได แฮไลดและไฮโปแฮไลตClF(g) + H2O → ClO-(aq) + F-(aq) +2H+(aq)

การเตรยม

หม VIIA (Halogen)59

หม VIIIA (Noble gas) ม 6 ธาต เปนแกสมสกล (Noble gas)ลกษณะทวไป มปรมาณนอยมากบนผวโลกหรอในบรรยากาศHe เปนธาตทมมากทสดอนดบ 2 ในจกรวาล (รองจาก H)

60

เตรยมจากการกลนลาดบสวนของอากาศ เปนแกส ไมมส ไมมกลน ไมมรส ละลายนาไดนอย

Page 11: GC55-representativechem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-01403117-CH11-REPRESENTATIVE.pdf · การสกดลหะออกจากสนแร ย่างแร่ถลุงแร่ใช้ตัวทําละลาย

9/25/2012

11

สมบตทางกายภาพ

หม VIIIA (Noble gas)61

สมบตทางเคม มสารประกอบนอย สวนใหญเปน Xe กบธาตทม EN สง เชน

XeF2, XeF4, XeO3, XeO3F2 ซงเปนของแขง สารประกอบฟลออไรดของ Xe ทาปฏกรยากบนาไดกรด HF

หม VIIIA (Noble gas)62

2XeF2(s) + 2H2O(l) → 2Xe(g) + O2(g) + 4HF(aq) XeO3 ละลายในนาไดกรด

2XeO3(s) + 2OH-(aq) → 2HXeO4-(aq)

ประโยชนHe ใชเปนสารทาความเยน ใชบรรจบอลลน ใชเชอมโลหะทถก

ออกซไดสงาย Ne ใชทาหลอดไฟใหแสงสสมแดง

หม VIIIA (Noble gas)63

Ar ใชทาหลอดไฟใหแสงสมวง ใชตดเชอมโลหะ Xe ทาหลอดไฟแฟลช Rn ใชรกษามะเรง

หม VIIIA (Noble gas)64