33
TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ Geri Kazanım Banu SINMAZ Kâmil VARINCA

Geri Kazanım (24/05/2004)

Embed Size (px)

Citation preview

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 1/33

TMMOB

ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ 

Geri Kazanım 

Banu SINMAZKâmil VARINCA

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 2/33

TMMOB

ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ 

Niye Geri Kazanım? 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 3/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 

3

İnsan ve çevresi 

• Dünyamız, üzerindeyaşadığımız tek veyegane yaşam alanımız 

• Dünyada 6 Milyarinsanız, 

• İnsanların ihtiyaçları varve bu ihtiyaçların hepsi

Dünyanın doğalkaynakları kullanılarak karşılanır. 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 4/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 

4

Hayat Süreci

• İnsan ihtiyaçları  – Süreklidir – Değişkendir 

• Üretim – İhtiyacı karşılamalı 

• Tüketim – Hayat standardına bağlı 

•  Atıklar  – Tüketim maddelerine

bağlı 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 5/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 

5

Üretim-tüketim çizgisi

Hammadde İşlem  Üretim Ürün

Satış 

Kullanım 

 Atık  

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 6/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 

6

Katı Atıklar 

• Üreticisi tarafından atılmak istenen vetoplumun huzuru ile özellikle çevreninkorunması bakımından düzenli bir şekildebertaraf edilmesi gereken maddelerdir. (Katı

 Atıkların Kontrolü Yönetmeliği; 14.03.1991-20814)

• Yiyecek-içecek artıkları, ev, ofis ve bahçeatıkları vs. 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 7/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 7

Üretim-tüketim süreci

Hammadde İşlem  Üretim Ürün

Satış 

Kullanım 

 Atık  

 Yakma

Depolama

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 8/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 8

Sorunlar

Zaman

     M     i     k     t    a    r

• Doğal kaynaklarazalmakta,

• Nüfus artmakta,

• Katı atık miktarı vehacmi atmakta,

• Nasıl taşınacak? 

• Nereye depolanacak?• Her şey yanmıyor ki. 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 9/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 9

Üretim-tüketim döngüsü

Hammadde İşlem  Üretim Ürün

Satış 

Kullanım 

 Atık  

 Yakma

Depolama

Tekrar

Kullanma

Geri

Dönüşüm 

Geri

Kazanım 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 10/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 10

Tekrar Kullanım 

•  Atıkların toplama ve temizleme dışında hiçbir işleme tabitutulmadan aynı şekil ile ekonomik ömrü doluncaya kadardefalarca kullanılmasıdır. (Katı Atıkların Kontrolü

 Yönetmeliği; 14.03.1991-20814)• Cam şişelerin yıkanarak evlerde kullanılması tekrar

kullanmaya örnektir.

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 11/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 11

Geri Dönüşüm 

•  Atıkların bir üretimprosedürüne tabi tutularak orijinal amaçlı yada enerji gerikazanımı hariç olmak üzere

organik dönüşüm dahil diğeramaçlar için yenidenkullanılmasıdır. (Katı AtıklarınKontrolü Yönetmeliği;14.03.1991-20814)

• Kullanılmış beyaz kağıtlardangazete kağıdı üretilmesi geridönüşüme örnektir. 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 12/33

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 13/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 13

Geri Kazanma Felsefesi

• Doğal kaynakların kullanımını sadece bizim için değilbizden sonraki nesiller için de akıllıca ve tutumlu birşekilde yapmak, 

•  Alınan ürünlere iyi bakmak, bakımlarını yaptırmak veuzun süreler defalarca kullanmak,

• Ürünün faydalı ömrü dolduğunda geri kazanma yoludüşünmek ve uygulamak, 

• En az atık çıkarmaya çalışmak, 

• Hayat döngüsünün sürekliliğini sağlamak. 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 14/33

TMMOB

ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ 

Neyi Geri Kazanım? 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 15/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 15

Geri Kazanılabilen Maddeler 

Metal

Cam

Plastik

Kağıt 

Geri

Kazanım 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 16/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 16

Kağıt 

• Kağıt, ağaçların çeşitliişlemlerden geçirilmek suretiyle değişik 

alanlarda kullanımasunulan bir üründür.

• Her yıl Türkiye’de 2,5milyon ton, Dünya’daise 300 milyon ton kağıttüketilir.

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 17/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 17

Kağıt Geri Kazanımı 

Geri Kazanılan Kağıtlar 

• Gazeteler

• Diğer kağıtlar  – Ofis kağıtları  – Dergiler – Mektuplar-postalar

 – Kese Kağıtları  – Temiz yiyecek kutuları 

• Kartonlar

Geri KazanılamayanKağıtlar 

• Faks kağıtları • Besin bulaşmış veıslanmış kağıtlar 

•  Yağlı kağıtlar 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 18/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 18

Kağıt Geri Kazanımının Faydaları 

• Kullanılmış kağıtların geri kazanılmasıormanların korunmasına katkıda bulunur. 

•Bu sayede daha az ağaç kesilir, atmosferdekikarbondioksit gazı birikiminin önüne geçilmesisağlanarak sera etkisi ve iklim değişikliğindenkorunmaya katkı sağlar. 

• Diğer doğal kaynakların da korunmasına katkısağlar. 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 19/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 19

Unutmayalım! 

1 ton kullanılmış kağıt çöpe atılmayıp gerikazanıldığı ve kağıt üretiminde kullanıldığıtakdirde;

• 17 adet yetişkin çam ağacının kesilmesi, 

• 36 ton karbondioksitin atmosfere atılması, 

• 4100 kWh elektrik enerjisinin israf edilmesi,

• 85 metrekare ormanlık alanın tahrip

edilmesi,• 38,8 ton suyun israf edilmesi

önlenir.

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 20/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 20

Ne Yapmalı? 

• Hem yazı yazarken hem tıpkıçekim alırkenkağıtların arka sayfalarını da kullanmalıyız, 

• Gereksiz kağıt kullanımına gitmemeliyiz,

• Kağıtları diğer atıklarla karıştırmamalıyız, • Yiyecek-içecek ve yağ bulaştırmadan ayrı

olarak toplamalıyız, 

• Topladığımız kağıtları geri kazanım yapankurumlara vermeliyiz,• Çevremizdekilere de bu bilinci aşılamalıyız. 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 21/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 21

 Alüminyum

•  Alüminyum, yeryüzündesilisten sonra en bolbulunan metallerden

biridir.•  Alüminyum sert, hafif ve korozyona dayanaklıbir metal olması

sebebiyle çok çeşitlialanlardakullanılmaktadır. 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 22/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 22

 Alüminyum Geri Kazanımı 

• Paketlemede, ulaşımda, inşaatta, elektrik veelektrikli malzeme ekipmanlarında, mekanik 

malzeme ve ekipmanlarında kullanılır. • Tüm bu alanlarda kullanılan alüminyum gerikazanılabilir. 

• İçecek kutuları, alüminyum folyolar, kablolarörnek verilebilir.

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 23/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 23

 Alüminyum Geri Kazanımı 

Kullanılmış alüminyumun geri kazanılması ile • İlk üretime göre %95’lik enerji tasarrufu, • İlk üretime göre %99’lik kirletici gaz çıkışı

azaltılması, sağlanır. 

•  Yani kullanılmış alüminyumun geri kazanılması

demek daha az enerji ve hammadde tüketimi bunakarşılık daha az hava kirliliği ve asit yağmurudemektir.

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 24/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 24

Demir-Çelik 

• Demir-çelik gündelik hayatta en çok karşılaşılan metallerin başında gelir. 

• Türkiye’de yılda 3,5 milyon ton çelik üretilir. 

• Dayanıklı ev aletlerinin, mutfak araç-gereçlerinin yapımında, ulaşım, inşaat gibisektörlerde çokça kullanılan bir malzemedir. 

• Tüm bu alanlarda kullanılan demir-çelik malzeme geri kazanılabilir niteliktedir. 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 25/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 25

Unutmayalım! 

Demir-Çelik geri kazanılıp kullanılmış demir-çeliktendemir-çelik üretildiğinde 

• Enerjiden %74’lük bir tasarruf, 

• Hammaddeden %90’lık bir tasarruf, • Su tüketiminde %40’lık bir tasarruf, 

• Su kirliliğinde %76’lık bir azalma, 

• Hava kirliliğinde %86’lık bir azalma, • Maden atıklarında %97’lik bir azalma 

sağlanır. 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 26/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 26

Metal Geri Kazanımı 

• Alüminyum, demir-çelik gibi metal malzemeüç gurupta toplanır. Bunlar; 

• Tamamen demir içerikli olanlar

• İki veya daha çok metal içerenler • Sadece alüminyum içerenler

• Bu guruplar ayrı ayrı toplanarak ve tekrarüretime kazandırılabilirler. 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 27/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 27

Plastikler

• Plastikler petrol rafinerilerindenarta kalan maddelerdenyapılırlar. 

• Dünyada yılda 80 milyon ton

plastik kullanılmaktadır. • Plastikler hafif, dayanıklı, güçlüve kolayca kırılmaz olduklarındankumaş yapımı, paketleme,

oyuncaklar ve mobilya imalatı,şişe ve plastik levhalar gibi çeşitlimalzemelerin üretimindehammadde olarak kullanılırlar. 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 28/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 28

Plastik Geri Kazanımı 

Geri KazanılabilirPlastikler

• Numaralandırılmışbütün plastikler – PET – HDPE – PVC

 – LDPE – PP – PS

Geri KazanılamayanPlastikler

• Köpükler

• PVC pipetler• Oyuncaklar• Elektronik cihazlar

• Numaralandırılmamışplastikler

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 29/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 29

Plastik Geri Kazanımı 

•Her gurup ayrı ayrıtoplanarak gerikazanılır. 

• Plastikler geri

kazanıldığında  – Hammadde kaynakları

korunur,

 – Katı atık depolama

tesislerinin işletmeömürleri uzar,

 – Atıkların enerjiyedönüşümü artar. 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 30/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 30

Cam Geri Kazanımı 

• Camlar renklerine göreayrı ayrı toplanır. 

• Özellikleri – Kapaksız 

 – Temiz•  Ayrı toplanarak geri

kazanım tesisine gelencamlar kırılarak potaiçinde eritilerek erimişcam haline getirilmek suretiyle geri kazanılır. 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 31/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 

31

Geri Kazanılamayan Camlar 

•  Ampüller

•  Aynalar• Pencere camları 

• Seramikler

• Kristaller

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 32/33

TMMOB

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi  24 Mayıs 2004 Pazartesi 

32

Ne yapmalıyız? 

• Geri kazanmanın mantığını ve önemini kavramışolmalıyız, 

• Çevremizdekilere de bu bilinci aşılamalıyız, 

• Uzun ömürlü ve dayanıklı tüketim maddelerikullanmalıyız, • Tek kullanımlık ürünleri tercih etmemeliyiz, • En az atık çıkarmak için çaba sarf etmeliyiz, 

• Sadece kendimizi değil hem etrafımızdaki diğerinsanları hem de bizden sonra gelecek olan nesilleride düşünmeli ve ona göre davranmalıyız. 

8/2/2019 Geri Kazanım (24/05/2004)

http://slidepdf.com/reader/full/geri-kazanim-24052004 33/33

TMMOB

ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ 

Teşekkür ederiz 

Banu SINMAZKâmil VARINCA