gezegenler (1).pdf

8/18/2019 gezegenler (1).pdf

1/48

GEZEGENLER VE YAPILARI


2/48

• Güneş Sistemi 8 gezegen içeriyor.• Bunlar; Güneş’e olan uzaklık sırasına

göre Merkür, Venüs, Dünya, Mars,Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün’dür.

MerkürVenüs

Mars

Dünya Jüpiter

Satürn

Uranüs

Cüce Gezegen: Plüto

Neptün


3/48

• Güneş Sistemi’ndeki

gezegenler , yapıları bakımından“karasal” ve “gaz

yapılı” olmak üzereikiye ayrılırlar.


4/48

Karasal Gezegenler

Merkür Venüs Dünya Mars


5/48

Dev Gaz Gezegenler

Jüpiter Satürn Uranüs Neptün


6/48

Güneş’e en yakın gezegendir(~57,9 milyon kilometre).

Ekvator düzlemi ile dolanmadüzlemi arasında 7º eğimvardır.

Merkür Güneş etraf ında 88gün, kendi ekseni etraf ında 58.6günde döner. Dünya’ya enyakın olduğunda aralarındakimesafe ~92 milyon kilometredir.

Yarıçapı 2439 km, kütlesi3,3x1023 kg (Dünya’nınkütlesinin 0,055 katı),

yoğunluğu Dünya’da denizseviyesindeki suyun 5,44 katı,yüzey çekim ivmesi 3,7 m/sn2dir.

MERKÜR

Ü


7/48

Merkür uydusu olmayaniki gezegenden biridir.

Dünya’da 50 kg ağırlığı olan bir cisim burada 19

kg ağırlığa sahiptir.

Merkür’den f ırlatılan birroketin, gezegenin çekimetkisinden kurtulabilmasiiçin hızı 4,3 km/s

olmalıdır.

MERKÜR

Ü


8/48

Güneş’e bakan yüzeyinindeğişmesiyle çok ısınır veya çoksoğur. Güneş’e bakan taraf ı 510ºC, ters taraf ı ise –210ºCsıcaklığa erişir.

MERKÜRYüzeyi silikat tozları ile kaplanmıştır.

Sahip olduğu çok ince atmosfertabakası Helyum ve Hidrojen içerir.

Ü


9/48

Merkür, Mart ve Nisan aylarında akşam yıldızı olarak, Eylülve Ekim aylarında sabah yıldızı olarak görülebilir.

MERKÜR

Ü


10/48

Venüs uydusuolmayan diğer

gezegendir. Güneş’euzaklığı bakımındanikinci sıradadır(~108,2 milyon

kilometre). Dünya’yaen yakın olduğuzaman ~ 42 milyonkilometre uzaklıktadır.

Yarıçapı ~ 6052 km,kütlesi ~ 4,87x1024 kgdir (Dünya’nınkütlesinin 0,815 katı),yoğunluğu Dünya’dadeniz seviyesindekisuyun 5,25 katıdır.

VENÜS

Ü


11/48

Ekvator düzlemi iledolanma düzlemi

arasında 3,4º eğimvardır.

Kendi ekseni

etraf ında dönmesini~ 243,16 günde,Güneş etraf ında

dolanması

nı

~ 224,7günde tamamlar.

Venüs’ü çevreleyen

kalın bulutlar seraetkisi yapar. Yüzeysıcaklığı 13ºC ile

202ºC arası

ndadeğişir.

VENÜS

ÜS


12/48

Dünya’da 50 kg ağırlığa

sahip bir cisim burada~ 46 kg ağırlığa sahiptir.

Venüs’ten atılan roket,gezegenin çekimetkisinden

kurtulabilmek için ~10,3km/s hıza sahipolmalıdır.

Atmosferi KarbonDioksit (%95), Azot veSülfirik Asit içerir.

VENÜS

VENÜS


13/48

Venüs, Güneş veAy’dan sonra

gökyüzünün enparlak cismidir.Bizim yarıküremizde

en iyi sonbaharsonlarındaözlenebilmektedir.

Çok parlakgörünmesinin nedeni

yansıtmasının %80civarında olmasıdır.Bu yüzden sabah

yıldızı veya akşamyıldızı olarak daadlandırılır.

Yansıtma; kabacaüzerine düşen ışığı

tekrar salma oranı olaraktanımlanabilir.

VENÜS

DÜNYA


14/48

• Karasal bir gezegen oaln Dünya, Güneş Sistemi’nde, üzerinde yaşamolan tek gezegendir.

• Dünya’nın atmosferi %78 Azot, %21 Oksijen içerir. Kalan tümelementlerin atmosferdeki miktarı sadece %1 dir.

• Dünya’nın ortalama yoğunluğu, deniz seviyesindeki suyunyoğunluğunun 5,52 katıdır.

DÜNYA

DÜNYA


15/48

Dünyamız Demir-Nikel karışımı bir çekirdeğe sahiptir.

Bu Dünya’nın dönmesiyle mıknatıslanmaya neden olurve Dünya’nın manyetik alanını oluşturur.

Bu manyetik alan Dünya etraf ında Van-Allen kuşakları

olarak bilinen kalkanlar oluşturur. Bu kalkanlar yüksekenerjili yüklü parçacıkların Yer atmosferine kadarulaşmasına engel olur.

DÜNYA

DÜNYA


16/48

• Dünya, yaklaşı

k olarak Güneş etraf ı

nda bir tam dolanı

mı

nı

365,2gün, kendi ekseni etraf ında dönmesini 23sa56dk sürede tamamlar.

• Dünya’nın ekvator düzlemi, Güneş etraf ında dolanma düzleminegöre 23,5º’lik bir eğime sahiptir. Mevsimlerin oluşmasında bu eğim

etkindir.

• Dünya’nın Güneş’e ortalama uzaklığı 150 milyon kilometredir.

• Dünya’dan atılan bir uydunun çekim etkisinden kurtulabilmesi için

sahip olması gereken kaçma hızı 11,2 km/saat olmalıdır.

DÜNYA

DÜNYA


17/48

• Dünya’nın bir tane uydusu vardır. Diğer gezegenler

düşünüldüğünde Dünya’nı

n, kendi kütlesine göre en büyükuyduya sahip olduğu görülür.

DÜNYA

DÜNYA


18/48

Dünya kutuplardoğrultusunda 6356 km,

ekvatorunda 6378 kmyarıçapa sahiptir.

Kütlesi ~6x1024 kg dırDünya üzerinde belli biryükseklikten serbest

düşen cisim 9,84 m/sn2 likivmeyle hareket eder.

DÜNYA

MARS


19/48

Mars Güneş’ten

227 milyonkilometre,Dünya’ya enyakın geçişlerinde55 - 72 milyonkilometreuzaktadır. 3398

km yarıçapasahiptir.

Ortalamayoğunluğu 3,93gr/cm3 olanMars’ın 6,46x1023

kg kütlesi vardır.

MARS

MARS


20/48

Mars’ın yüzeyi

Mars’ın Güney Kutbu

Mars’tan atılan bir roketin

gezegenin çekim kuvvetindenkaçabilmesi için sahip olması gereken minimum hız 5,1 km/s

olmalıdır.

Yer’de 50 kg ağı

rlı

ğa sahip bircisim, burada 19 kg ağırlıktaolur.

MARS

MARS


21/48

MARS

Mars’ın %95 oranında Karbon Dioksit’ten oluşan biratmosferi vardır.

Mars’ın yüzey sıcaklığı yaklaşık -187ºC’dir.

MARS


22/48

• Mars’ın Phobos ve Deimosisimli iki uydusu vardır.

• Çıplak gözle bakıldığında

Mars kı

rmı

zı

msı

bir renktegörünür.

• Mars Dünya’ya en yakınolduğunda en uzak olduğuzaman sahip olduğu

parlaklığın 50 katı birparlaklığa sahiptir.

Phobos ve Deimos

•Gggggg

Mars

Mars

MARS

JüpiterJÜPİTER


23/48

Güneş Sistemi’nin en büyük gezegeni olan Jüpiter Dünya’dan591 milyon km, Güneş’ten ise ~778,3 milyon km uzaktadır.

Dünya

J pJÜPİTER

JÜPİTER


24/48

Jüpiter ortalama 1,33 gr/cm3 yoğunluğa sahiptir. Kütlesi ise

2,02x1027 kg’dir.

JÜPİTER

JÜPİTER


25/48

Jüpiter’den atılan cismingezegenin çekimindenkurtulabilmesi için gerekliminimum hız 59,5 km/s’dir.

Yerde 50 kg ağırlığa sahip bircisim burada ~133 kg ağırlıktaolur.

JÜPİTER

JÜPİTER


26/48

• Atmosferi renkli toz, hidrojen, helyum, metan, su ve

amonyaktan oluşur.

• Ortalama yüzey sıcaklığı -148ºC’dir.

• Dev gaz gezegen Jüpiterde diferansiyel

dönme vardır. Katı bir cisim gibi hernoktasında aynı hızla dönmez.

JÜPİTER

JÜPİTER


27/48

9000 km

JÜPİTER

• Yüzeyindeki kırmızı leke,Dünya’dan daha büyük

boyutta bir bölgede etkinolan güçlü f ırtınalardankaynaklanmaktadır.

JÜPİTER


28/48

Ιo

Callisto

Ganymede Europa

JÜPİTER

Jüpiter’in şu anda bilinen 4 tanesi büyük (Io, Europa,Ganymede, Callisto) toplam 60’tan fazla uydusu vardır.Bu 4 büyük uyduyaGalilei uyduları da denir.Çünkü bunlar 1610yılında Galilei taraf ındankeşfedilmiştir.

Jüpiter’in kavuşum dönemiJÜPİTER


29/48

Jüpiter in kavuşum dönemiyaklaşık 13 aydır. Bunun 5

ayı

nda sabahları

, 5 ayı

ndaakşamları gözlenebilir.Kalan 3 ayda Güneşin diğertaraf ında kalır vegözlenemez.

Gök yüzünde Ay ve

Venüs’ten sonra en parlakgök cismidir.

Galileo uydularının Jüpiter

etraf ında dolanmadönemleri 2-17 gün arasındadeğiştiği için her gece farklı konumlarda gözlenirler.

JÜPİTER

SATÜRN


30/48

Satürn’ün yarıçapı

60398 km’dir.Dünya’ya en yakınolduğu zamanuzaklığı 591 milyonkm., Güneş’eortalama uzaklığı 778,3 milyon

km’dir.Ortalamayoğunluğu 0,69

gr/cm3, kütlesi6,34x1026 kg’dir.

SATÜRN

SATÜRN


31/48

Satürn üzerinden atılan bir

cisim gezegenin çekimindenkurtulabilmek için 35,4 km/shıza sahip olmalıdır.

Satürn’ün halkası

SATÜRN

SATÜRN


32/48

• Dünya’daki ağırlığı 50 kg olan cisimburada ~54 kg gelir.

SATÜRN

SATÜRN


33/48

Satürn’ün Hidrojen ve Helyum’danoluşan bir atmosferi vardır.

Yüzey sıcaklığı

-178ºC’dir.

SATÜRN

Rhea •lll

•gggg SATÜRN


34/48

Dione

Satürn’ün şu anda bilinen 30’dan fazla uydusu vardır, en iyibilinenleri Rhea, Dione, Titan ve Mimas’tır.

ll

Titan

Mimas

•gggg

•gggg

S

SATÜRN


35/48

Kavuşum dönemi yaklaşık 12,5 aydır. Buyüzden yılın büyük bölümündegökyüzündedir. Yörüngesinde çok yavaş ilerlediği için bir takım yıldızında 2 yıldanfazla kalır. Orta boy teleskoplar ancakTitan ve Rhea’yı gözleyebilir.

Uranüs’ün yarıçapı 25400km’dır Dünya’ya en yakınURANÜS


36/48

km dır. Dünya ya en yakınolduğunda ~2,6 milyon km,

Güneş’e 2,87 milyar kmuzaklıktadır.

Ortalama yoğunluğu 1,27gr/cm3, kütlesi 8,72x1025 kg’dır.

URANÜS


37/48

Uranüs üzerinden atılan bircisim gezegenin çekimindenkurtulabilmek için 22,5 km/shıza sahip olmalıdır.

-214ºC’lik yüzey sıcaklığına

sahiptir. Sıcaklık dağılımı hemenhemen homojendir.

Atmosferi Hidrojen, Helyum ve

Metan’dan oluşur.

Uranüs’ün karanlık lekeleri

URANÜS


38/48

Uranüs’ün şu anda

bilinen 27 tane uydusuvardır. En büyükleriAriel ve Miranda’dır.

Ariel

URANÜS


39/48

Uranüs asla 6. kadirdendaha parlak olamaz.

Dolayı

sı

yla çı

plak gözlegörülmesi çok zordur.Küçük teleskoplarla yeşilbir yuvarlak olarakgörülür, ayrıntı seçilmez.Güneş etraf ındadolanımını 84 yılda

tamamladığı için uzunsüre aynı takım yıldızındagözlenir.

NEPTÜN


40/48

Neptün 24300 kmyarıçapa sahiptir.Güneş’e 4497 milyon

km, Dünya’ya ise enyakın olduğunda 4288milyon km uzaktadır.

1,64 gr/cm3 ortalamayoğunluğa ve 9,85x1025

kg kütleye sahiptir.

Neptün üzerinden atılanNEPTÜN


41/48

pbir cisim gezegenin

çekimindenkurtulabilmek için 24,1km/s hıza sahip olmalıdır.

Yüzey sıcaklığı -214ºC olan Neptün’ünatmosferi Hidrojen, Helyum, Metan veAmonyak’tan oluşur.

NEPTÜN


42/48

Neptün’ün şu anda bilinen 13uydusu vardır. En önemlileriTriton, Thalassa, Despina,Galatea, Nereid’dir.

Despina

Triton

Thalassa

Galatea

Nereid

Neptün

NEPTÜN


43/48

Yaklaşık 8 kadir olanparlaklığı nedeniyle çıplak

gözle görülemez. Teleskoptayeşilimsi bir nokta olarakgörünür.

Neptün


44/48

Plüto Küme Düştü!

Plüto Artık Gezegen Değil!..


45/48

g ğ• Uluslararası Astronomi Birliği’nin 2006 yazındaki 26. toplantısında Güneş sistemindeki

“gezegen”lerin tanımı ele alındı. Son senelerde yeni bazı cisimlerin keşfedilmesi üzerinegündeme gelen değişikliği incelemek üzere toplanan birliğin önerilen teklifi kabul edeceği, bunagöre 2005’te keşfedilen 2003 UB313 ya da resmi olmayan adıyla Xena , Plüto’nun uydusu olarakvarlığını sürdüren Charon ve ilk keşfedilen asteroid olan Ceres’i gezegen olarak tanıyacağı bekleniyordu. Böylece gezegen sayısı 12’ye çıkacaktı. Ama böyle olmadı. Yeni bir tanımoluşturuldu ve Plüto gezegen sınıf ından çıkarıldı.

• Buna göre Güneş sisteminde bulunan “gezegen” ve diğer cisimler (uydular hariç) üç ayrı katogoriye ayrılır:

• 1- “Gezegen”• (a) Güneş’in etraf ında dolanan bir yörüngeye sahip,

• (b) Kendi kütle çekimi nedeniyle küresel yapı oluşturabiliecek kütleye sahip ve bundan ötürühidrostatik denge durumunda olan,• (c) Gezegen oluşma teorisine göre yörüngesini temizlemiş olan gök cismine denir.

• 2- “Cüce Gezegen”

• (a) Güneş’in etraf ında dolanan bir yörüngeye sahip,• (b) Kendi kütle çekimi nedeniyle küresel yapı oluşturabilecek kütleye sahip ve bundan ötürü

hidrostatik denge durumunda olan,• (c) Gezegen oluşma teorisine göre yörüngesini temizlememiş,

• (d) Uydu olmayan bir gök cismine denir.

• 3- Güneş etraf ında dolanan uydular hariç tüm diğer gök cisimlerine “Güneş Sistemin KüçükCisimleri” olarak isimlendirilir.


46/48

Peki Neden?

• Plüto Güneş etraf ında dolanıyordu, uydu değildi,küresel yapısını sağlayacak kütlesi de vardı ve

dolayısıyla hidrostatik dengedeydi. Ama kütlesiyörüngesini temizleyecek kadar büyük değildi. Zirayörüngesi Neptün’ün yörüngesi ile kesişiyordu.1930’dan beri gezegen olarak kabul edilen Plüto’nun

bu konumu zaten her zaman şaibeliydi. Kuiper Kuşağı

objesi olan ve bu kuşakta onunla benzer özelliklergösteren birçok gök cismi varken neden gezegensayıldığı hep tartışılan Plüto, bu yeni tanımla

gezegenliğe veda etti. Artı

k Plüto Cüce Gezegen olarakadlandırılan yeni bir sınıfta yer alıyor. Güneş sistemiartık 8 gezegenden oluşuyor.

PLÜTO’NUN YAPISIPLÜTO


47/48

• Yarıçapı ~1500 km olan Plüto,Güneş’e 5900 milyon km,

Dünya’ya en yakın olduğunda4272 milyon km uzaktadır.

• Ortalama yoğunluğu 1,41gr/cm3,kütlesi 2,47x1022 kg’dir.

• Plüto üzerinden atılan bir cisim bu cüce gezegenin

çekiminden kurtulabilmek için 1,1 km/s hı

za sahipolmalıdır.

PLÜTO


48/48

Atmosferi Metan’dan oluşur.Yüzey sıcaklığı –223ºC ile–233ºC arasındadır.

Plüto ve Charon

Plüto

Documents

gezegenler (1).pdf