If you can't read please download the document
Upload
vothien
View
220
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
LUN VN:
Gii php pht trin nn KTTT
nh hng XHCN Vit Nam
Li m u
Sau mt thi gian di duy tr kinh t k hoch ho tp trung vi m hnh kinh
t ny sau khi lm xong nhim v lch s ca n: tp trung sc mnh ca c nc v
s nghip gii phng dn tc, thng nht t nc. Khi hon thnh vai tr lch s ca
mnh, vic duy tr qu lu m hnh kinh t k hoch ho tp trung khi lc lng sn
xut cn cha pht trin dn n khng hong kinh t, trit tiu ngun lc pht
trin kinh t. Trc tnh hnh ng v Nh nc ta sm nhn ra sai lm ca mnh
a nn kinh t nc ta vn hnh theo c ch th trng c s qun l ca nh nc
theo nh hng x hi ch ngha (XHCN). Qu trnh i mi ny c tin hnh
dn dn tng bc. n nay sau 15 nm thc hin i mi chng ta thu c nhng
thnh tu ht sc quan trng. a nc ta ra khi khng hong, i vo th n nh
v tng trng: T ch phi nhp khu lng thc chng ta tin ti m bo
lng thc v cc vt cht sinh hot cho i sng v c tch ly cho ngn sch nh
nc. B mt t nc c rt nhiu thay i. Nhng nhn t th trng dn c
hnh thnh ng b v hot ng c hiu qu. S i mi ca ng v Nh nc v
phng thc lnh o v iu hnh to thnh mt c ch iu tit nn kinh t th
trng (KTTT) mt cch c hiu qu, pht huy ni lc kt hp ngoi lc a t
nc tin nhanh trn con ng cng nghip ho- hin i ho(CNH- HH).
Tuy nhin bn cnh nhng thnh tu t c nn KTTT nh hng
XHCN ca ta cn nhiu hn ch cn phi nghin cu tm cch gii quyt. Nhm mc
tiu xy dng nn KTTT nh hng XHCN to ng lc sc mnh cho s nghip
CNH- HH t nc, a nc ta thot khi cnh ngho nn, lc hu, thc hin dn
giu nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh.
Nhng mt hn ch ca nn KTTT nh hng XHCN Vit Nam hin nay
l:
Nn kinh t cn an xen nhng yu t ca nn kinh t chuyn i. Nhng yu
t th trng vn minh cn t hn l nhng yu t th trng s khai. Mt khc, trong
x hi cng xut hin mt s nhn t i qu xa vt qu gii hn ca nn KTTTnh
hng XHCN v d nh: Nhng nhn t ca nn kinh t, tnh trng thng mi
ha gio dc, nhn phm.
Trnh thp km cha t ti trnh hon chnh ca KTTT nc ta hin
nay biu hin ch: Gi c hng ho v dich v cn b bp mo, c quyn cn qa
ln, t gi cha phi do th trng quy nh; tin lng cha c tnh th trng
Quyn kinh doanh trn th trng cn hn ch nn mt kh nng cnh tranh.
Cc loi th trng cn thiu v cha ng b, trc ht l thiu th trng lao
ng, th trng tin t theo ng ngha ca n.
Cc th ch cho th trng cn qa thiu; khng t nhng th ch cha ph
hp, thm ch tri vi yu cu ca KTTT.
Sau s can thip ca nh nc vo th trng cn cha tht ph hp, thm ch
tri vi yu cu ca th trng, c tnh trng lin kt vi cc b phn thoi ha trong
b my nh nc vi nhng yu t tiu cc ca th trng gy ra nh tham nhng,
n nn chng cht.
Trc nhng hn ch v tn ti ni trn gii quyt c i hi chng ta
cn phi nm r bn cht, nhng c trng c bn ca nn KTTT nh hng XHCN
nc ta trong iu kin hin nay. Cn c vo tnh hnh thc t c nhng gii
php ng b thit thc hiu qu khc phc tnh trng trn.
n ny xin khng nh li tnh thit yu ca vic chuyn sang KTTT nh
hng XHCN nc ta, khng nh con ng pht trin kinh t ca ng v Nh
nc ta la chn l ng n. ng thi xin nu ra mt s
nhng c trng c bn ca nn KTTT nh hng XHCN Vit Nam hin nay trn
c s nh gi nhng thnh tu t c v nhng hn ch cn phi gii quyt
v cng xin xut mt s gii php khc phc nhng hn ch . Nhm t
c mc tiu CNH- HH t nc, x hi cng bng, dn ch, vn minh.
Tuy nhin trong phm vi ti ny xin c cp ti nhng vn c bn
nht v nn KTTT nh hng XHCN nc ta hin nay.
Ni dung
I) S cn thit phi chuyn sang nn KTTT nh hng XHCN Vit Nam
Thc trng ca nn kinh t Vit Nam trc khi chuyn sang nn KTTT nh
hng XHCN phn nh hu qu ca vic duy tr qu lu m hnh kinh t k hoch
ho tp trung khi lm xong vai tr lch s ca n l tp trung sc mnh ca dn
tc trong iu kin kh khn, thiu thn nh thng k th xm lc. ng thi cng
phn nh nhng sai lm ca ng v Nh nc ta trong vic ci to nn kinh t ngay
khi t nc thng nht.
Trc tnh hnh nn kinh t Vit Nam khng hong v suy thoi nghim trng
vo u nhng nm 80, ng v Nh nc ta quyt nh i mi nn kinh t, chuyn
dn nn kinh t Vit Nam t nn kinh t k hoch ha tp trung sang nn KTTT nh
hng XHCN.
1) Thc trng ca nn kinh t Vit Nam trc khi chuyn sang nn KTTT
nh hng XHCN.
Sau nm 1975, t nc thng nht, chng ta bc ra khi chin tranh vi t th ca
ngi chin thng. C nc bt tay vo xy dng XHCN, ng v Nh nc ta vn
duy tr m hnh kinh t k hoch ha tp trung trong giai on mi: kin thit t
nc trong ho bnh t nc, i ln ch ngha x hi t mt nn kinh t lc hu vi
c ch qun l thng nht, tp trung theo k hoch trn c s cng hu v t liu sn
xut.
Trc i mi kinh t (1986) tnh hnh nn kinh t nc ta vn trong tnh
trng yu km.
C s vt cht k thut vn d lc hu li cng lc hu thm do nhiu nm
khng c i mi. Kt cu h tng, dch v sn xut ngho nn lc hu.
Bc tranh nn kinh t Vit Nam 10 nm (1976-1985) trc i mi l: mc
tng trng thp (3. 7%/ nm), lm khng n v nh vo vin tr nc ngoi
ngy cng ln. Thu nhp quc dn trong nc ch p ng c 80%-90% thu nhp
quc dn s dng (Nm 1976:78. 5%, nm 1985:69. 8%).
n nm 1985 t trng thu t cc ngun vin tr cho vay t bn ngoi chim
10. 2% thu nhp quc dn s dng. Tnh chung 5 nm (1981-1985) ngun thu nc
ngoi chim 22. 4% thu ngn sch, 28. 9% thu trong nc v 18. 5% tng thu ngn
sch, n nc ngoi 8. 5 t rp v 1. 9 t USD. iu ng ch l n nn chng
cht nhng bi chi ngn sch vn rt ln v tng dn. Nm 1980 18. 1%, nm 1980
36. 6%, buc phi b p bng pht hnh tin.
Cng vo nm , nhng sai lm trong vic ci cch gi c, tin lng lm
cho nn kinh t ri vo khng hong nghim trng siu lm pht mc 774% nm
1986 ko theo gi leo thang v v phng kim sot.
C cu kinh t mt cn i v km hiu qu.
Trc i mi kinh t Vit Nam ch yu l nc nng nghip. Cng nghip
v dch v chim cha n 50% GDP.
u t vo cng nghip nng qu nhiu, cng nghip nh khng c quan
tm ng mc dn n hng ho phc v cho tiu dng tr nn khan him, gi c
tng vt lm cho mt trn lu thng ri ren.
u t ca Nh nc dn tri km hiu qa. Cc d n u t ca Nh nc
tp trung vo cc cng trnh cng nghip nng hoc vo nhng cng trnh xy dng
kt cu h tng quy m ln vt qu kh nng ca nn kinh t quc dn, trnh
khoa hc cn lc hu dn n cc cng trnh d dang ko di gy lng ph rt ln.
Cha c th trng theo ng ngha ca n.
Mt thi gian di nc ta tn ti quan im cho rng nhng t liu sn
xut lu chuyn trong ni b cc x nghip quc doanh l nhng hng ho c bit.
N khng c mua bn mt cch t do v s d nh vy v vai tr
c bit quan trng ca nhng t liu sn xut. Nu t liu sn xut ri vo tay t
nhn th n tr thnh phng tin n dch lao ng ca ngi khc. Sc lao ng,
tin vn cng c quan nim khng phi l hng haMt khc, do qun l theo
chiu dc, theo chc nng kinh doanh ca tng ngnh (cng nghip, nng nghip,
vn ti) mt cch my mc, cho nn dn ti cc hin tng ca quyn, ct t
mi lin h t nhin gia cc ngnh dn ti th trng b chia ct v manh mn.
Nng sut lao ng thp, thu nhp quc dn u ngi thp.
Do c s vt cht k thut lc hu, c ch qun l c lm trit tiu mt ng
lc sn xut. Kt cu h tng dch v km pht trin dn n nng sut lao ng thp
v thu nhp bnh qun u ngi ca nc nhng nm trc rt thp. i sng nhn
dn gp nhiu kh khn.
Trc tnh trng lc hu, khng hong, suy thoi ca nn kinh t Vit Nam
trn y vo nhng nm (1976 1985) i hi chng ta phi nhn nhn li m hnh
kinh t k hoch ho tp trung m chng ta ang p dng. nh gi mt cch xc
ng nhng tc dng v hn ch ca n t rt ra kt lun xem n cn ph hp vi
iu kin nc ta na hay khng. V nc ta thot khi tnh trng trn th cn
phi c nhng gii php g?
2) Kinh t k hoch ho tp trung v nhng hu qu ca n
nh gi nhng u im v khuyt tt ca m hnh kinh t k hoch ho
tp trung- m hnh kinh t c p dng cc nc XHCN trc y chng ta i
vo tm hiu n mt cch tng qut v nhng c trng c bn ca n.
2. 1) Kinh t k hoch ho tp trung l g?
Kinh t k hoch ha tp trung l kiu t chc kinh t x hi trong vic
iu tit v vn hnh nn kinh t ch yu thng qua cc quyt nh tp trung ca
Chnh ph.
2. 2) Cc c trng ca c ch k hoch ho tp trung.
C ch kinh t k hoch ha tp trung c ch c p dng trong mt thi
gian di nc ta trc i mi cng nh cc nc XHCN trc y mang nhng
c trng sau:
Mt l: Nh nc qun l nn kinh t bng mnh lnh hnh chnh l ch yu
vi mt h thng cc ch tiu php lnh chi tit t trn xung di. Cc nhim v
kinh t c chi tit ha thng qua h thng cc ch tiu, php lnh, k hoch thng
nht cc c quan trung ng trc khi n c giao cho cc b phn thc hin.
Cc b phn trong nn kinh t phi c thc hin ng nh k hoch c giao. Do
hot ng ca cc doanh nghip phi da vo cc ch tiu php lnh hoc cc quy
nh ca c quan qun l nh nc cp trn.
Trong c ch qun l ny vic la chn ba vn c bn: sn xut ra ci g?
sn xut nh th no? sn xut cho ai?, u do nh nc thc hin. Nh nc giao
ch tiu php lnh cho cc ngnh, cc a phng v c s sn xut kinh doanh. Nh
nc kim sot hu ht cc phng tin sn xut, thc hin c iu nh
nc tin hnh quc hu ha, tp th ha, xo b t nhn, kim sot gi, tin lng.
Nh nc cp pht vn v vt t cho cc ngnh, cc a phng v c s thc
hin nhim v. Sau khi hon thnh nhim v phi giao np sn phm v tch ly cho
Nh nc theo cc ch tiu php lnh. Da trn ngun sn phm c sn xut ra,
Nh nc tin hnh phn phi theo cc ch tiu c quy nh sn.
Nh vy tt c cc khu trong nn kinh t u c vch k hoch mt cch
thng nht v chi tit. Cc b phn trong nn kinh t c nh th m thc hin.
Hai l: Cc c quan hnh chnh kinh t can thip qu su vo hot ng sn
xut kinh doanh ca cc doanh nghip nhng khng chu trch nhim g v mt vt
cht i vi cc quyt nh ca mnh.
Cc c quan qun l nh nc lm thay chc nng qun l sn xut ca
cc doanh nghip cn cc doanh nghip va b tri buc va li vo cp trn. Sn
xut kinh doanh c tin hnh nh khu vc hnh chnh s nghip hay hu cn qun
i. Cc khu trong hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip, b my t
chc qun l u l thuc vo cc quyt nh ca c quan hnh chnh kinh t. Kt
qa hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip ra sao u c giao cho Nh
nc. Cc c quan ra quyt nh khng phi chu trch nhim g v vt cht i vi
cc quyt nh ca mnh.
Ba l: C ch kinh t k hoch ha tp trung b qua cc quan h hng ha tin
t v hiu qa kinh t, qun l nn kinh t v k hoch ho bng ch c cp pht v
giao np sn phm, quan h sn phm l ch yu. Do hoch ton kinh t ch l
hnh thc.
Ch bao cp c thc hin di nhiu hnh thc: bao cp qua gi, bao cp
qua tin lng hin vt (ch tem phiu) v bao cp qua cp pht vn ca ngn
sch Nh nc, m khng rng buc i vi ngi c cp pht vn.
Nh vy.
Nh nc thc hin ch phn phi bng hin vt cho cc c quan nh
nc, cng ch tem phiu phn phi cho ngi tiu dng. Do , ngi tiu dng
khng c quyn la chn, phi tiu dng ci m Nh nc c ch khng c tiu
dng ci m mnh cn.
Thc hin ch bao cp v gi tin hnh phn phi cho sn xut v tiu
dng lm xut hin nhngx nhu cu gi to, tha thiu hng ha v dch v
Bn l: Xut pht t ba c im trn dn n b my qun l Nh nc rt
cng knh, c nhiu cp trung gian v km nng ng, t sinh ra mt i ng cn
b km nng lc qun l, khng tho nghip v kinh doanh nhng phong cch th
quan liu, ca quyn.
m bo cho vic vch k hoch chi tit cho nn kinh t v m bo cho
cc ch tiu k hoch c thc hin mt cch thng nht cng nh tp trung mi
ngun lc u vo, u ra ca sn xut trong tay Nh nc i hi phi c mt b
my qun l khng l qua nhiu cp trung gian. Mt khc, n li hot ng theo c
ch mnh lnh cng nhc to ra mt sc ln, km nng ng v linh hot, to cho
ngi lm vic trong b my y mt phong cch quan liu, ca quyn, km nng
ng.
Bn cnh nhng u im nh: qun l c tp trung thng nht ton b nn
kinh t quc dn v gii quyt c cc nhu cu cng cng ca x hi, m bo phc
li x hi, gii quyt c vn an ninh v cc vn x hi, tp trung cc ngun
lc gii quyt cc cn i ln ca nn kinh t quc dn. C ch ny cng gp
phn tp trung sc mnh ca ton dn tc to ra mt ngun lc v cng to ln gip
cho dn tc ta ginh thng li trong hai cuc khng chin v i.
Mc du vy, c ch qun l k hoch ha tp trung cng li hu ht sc
ln, do cc nhc im vn c ca n sau khi lm xong vai tr lch s nc ta.
Hu qu ca n th hin nh sau:
Mt l: Cc quy lut kinh t khch quan b coi thng.
Do hot ng qun l nn kinh t u da trn h thng ch tiu, k hoch
c vch sn m khng da trn c s cc quy lut kinh t khach quan nh: quy
lut cung cu, cnh tranh, quy lut gi tr. Vic sn xut kinh doanh, gi c hng ho
v dch v c phn phi theo quy nh ca Nh nc m khng theo quy lut kinh
t khch quan tt yu s dn ti khng hong.
Hai l: Do quy lut kinh t khch quan b coi thng quan h hng ho tin t
b thay th bng quan h hin vt, gi c hng ho gn nh khng lin quan g n
gi tr cng nh tng quan cung cu, mi tnh ton u tr nn sai lch c. Do
m khng c tiu chun khch quan nh gi kt qu
hot ng sn xut kinh doanh.
Trong quan h phn phi v phn phi li, s phn phi thu nhp khng da trn cc
nhn t kch thch c xc nh thng qua th trng m da trn nh mc, quy
nh, nh gi s cng hin ca mi tp th v c nhn tng ng vi v tr quyn
lc ca n trong h thng phn phi v phn phi li. Do n lm trit tiu ng
lc ca s pht trin kinh t, thm ch cn gy ra tc ng nh khuyn khch s li,
da dm, li bing gy thit hi cho nhng ngi tch cc, to mi trng lng ph
tht thot ti sn quc gia. Cn tr i mi khoa hc k thut cho sn xut, lm trit
tiu tnh nng ng sng to ca cc n v kinh t.
Ba l: Km hm s pht trin kinh t, ng thi gy ra nhiu hin tng tiu
cc trong x hi.
Vic phn phi cc yu t u vo v u ra ca sn xut thng qua mnh lnh, ch
tiu k hoch m khng cn c vo yu cu ca th trng dn n s dng lng ph
cc ngun lc ca sn xut, km hm s pht trin kinh t. S iu tit kinh t bng
mnh lch c thc hin bi b my nh nc cng knh, km hiu qu, lm cho
nn kinh t ri vo khng hong mt tnh linh hot.
Trc hu qu ca c ch k hoch, tp trung i hi ng v Nh nc ta phi
nhanh chng tin hnh i mi kinh t a t nc ta ra khi khng hong.
T nhng phn tch trn, cho thy vic chuyn nn kinh t ra khi m hnh kinh t k
hoch ho tp trung l tt yu khch quan.
Mc tiu ca dn tc ta l xy dng ch ngha x hi phn u v mc tiu dn giu,
nc mnh, x hi cng bng dn ch, vn minh. xy dng c ch ngha x
hi chng ta phi xy dng c c s vt cht ca ch ngha x hi. Qu trnh ny
l mt qu trnh lu di rt kh khn v phc tp.
c bit, trong iu kin t nc ta phi qu ln ch ngha x hi b qua
ch ngha t bn. Mc tiu ca thi k qu l xy dng c s vt cht cho ch
ngha x hi thc hin cng nghip ho, hin i ho t nc, a t nc thot
khi tnh trng ngho nn, lc hu. thc hin mc tiu ny, trc y do sai lm,
ch quan, nng vi, chm i mi, chng ta ch trng pht trin kinh t theo m
hnh k hoch tp trung, xo b ht mi quan h sn xut phi XHCN khi chng vn
cn vai tr lch s l thc y s pht trin ca lc lng sn xut trong mt quc gia
cn lc hu nh nc ta. Chnh nhng sai lm km hm s pht trin ca kinh
t t nc.
Vn t ra l phi xem xt nh gi li qu trnh qu ln CNXH b qua ch
TBCN. Tm ra m hnh kinh t thch hp t c nhng mc tiu ca thi k qu
.
Chng ta nhn thy KTTT vi nhng tnh nng u vit v nhng khuyt tt
vn c ca n c th gip chng ta pht trin lc lng sn xut nh n lm vi
cc nc TBCN. Nhng mc tiu ca chng ta li l CNXH. Do chng ta cn
phi c s nhn thc ng n v n vn dng n mt cch hp l sao cho vn
t c mc tiu pht trin kinh t ng thi cng gi vng c nh hng
XHCN.
3) L lun chung v KTTT.
3. 1) Khi nim v KTTT.
KTTT l mt kiu t chc kinh t x hi m trong 3 vn kinh t c bn
l sn xut ci g ? nh th no ? v cho ai ? do th trng quyt nh. Trong nn
kinh t hng ho (KTHH) c mt lot nhng quy lut kinh t vn c ca n hot
ng nh quy lut gi tr, quy lut cung cu, cnh tranh v li nhun l ng lc
ch yu ca s vn ng ca n. Cc quy lut u biu hin tc ng ca mnh
thng qua th trng, thng qua s vn ng ca gi c th trng. Nh s vn ng
ca gi c th trng dn n s thch ng t pht gia khi lng v c cu nhu cu
ca x hi.
3. 2) Cc c trng ca KTTT.
Mt l:Tnh t ch ca cc ch th kinh t rt cao.
Cc ch th kinh t t b p nhng chi ph v t chu trch nhim vi kt
qu sn xut kinh doanh ca mnh. Cc ch th kinh t c t do lin kt, lin
doanh, t do t chc qu trnh sn xut theo lut nh. y l c trng rt quan
trng ca KTTT. c trng ny xut pht t nhng iu kin khch quan ca vic
tn ti kinh t hng ho. ng thi cng l biu hin v l yu cu ni ti ca nn
kinh t hng ho. KTHH khng bao dung hnh vi bao cp.
Cc vn c lin quan n vic phn b s dng cc ngun ti nguyn sn
xut khan him nh lao ng, vn, ti nguyn thin nhin v c bn c quyt nh
mt cch khch quan thng qua s hot ng ca cc quy lut kinh t c bit l quy
lut cung cu.
Hai l: Gi c c hnh thnh ngay trn th trng. Gi c th trng va l
s biu hin bng tin ca gi tr th trng, va chu tc ng ca quan h cnh
tranh v quan h cung cu hng ha v dch v. Gi c l s tha thun gia ngi
mua v ngi bn. c trng ny phn nh yu cu ca quy lut lu thng hang ho.
Trong qu trnh trao i mua bn hng ho, ngi bn lun mun bn vi gi cao,
ngi mua li lun mun mua vi gi thp. i vi ngi bn, gi c phi b p
c chi ph v c doanh li. Chi ph sn xut l di hn di, l phn cng ca gi
c, cn doanh li th cng nhiu cng tt. i vi ngi mua, gi c phi ph hp
vi ch li gii hn ca h. Gi c th trng dung ho c ch li ca c ngi mua
ln ngi bn.
Thng qua s hot ng ca cc quy lut kinh t, c bit l s linh hot ca h
thng gi c, nn KTTT lun duy tr c s cn bng gia sc cung v sc
cu ca tt c cc loi hng ho v dch v, t khi gy ra s thiu thn v khan
him hng ho.
Ba l: Th trng hng ho rt phong ph. Ngi ta t do mua bn hng ho.
H gp nhau gi c th trng. c trng ny phn nh tnh u vit hn hn ca
KTTT so vi kinh t t nhin. S a dng v phong ph v chng loi nhng hng
ho trn th trng, mt mt phn nh trnh cao ca nng sut lao ng x hi,
mt khc cng ni ln tc pht trin ca quan h trao i, trnh phn cng lao
ng x hi v s pht trin ca th trng. Nhng u th ca KTTT phn nh s
pht trin ca khoa hc- k thut v cng ngh, tu trung li phn nh trnh cao
ca lc lng sn xut x hi.
Bn l: Cnh tranh l mt yu t tt yu ca KTTT.
Cnh tranh l s ganh ua, knh ch gia cc nh sn xut kinh doanh trn th
trng cnh tranh ginh cng mt loi ti nguyn sn xut hoc cng mt loi khch
hng v pha mnh.
N tn ti trn c s nhng n v sn xut hng ho c lp khc nhau v li
ch kinh t. Theo yu cu ca quy lut gi tr, tt c cc n v sn xut v kinh
doanh trn c s hao ph lao ng x hi cn thit. Trong iu kin mun c nhiu
li nhun, cc n v phi ua nhau ci tin k thut, p dng nhiu k thut mi vo
sn xut nng cao nng sut lao ng c bit, gim chi ph lao ng c bit, nhm
thu li nhun siu ngch.
Trong nn KTTT cnh tranh din ra mt cch ph bin trong lnh vc sn
xut, trong lnh vc lu thng. Hnh thc v cc bin php ca cnh tranh c th rt
phong ph nhng ng lc v mc ch cui cng ca cnh tranh chnh l li nhun.
y l mt trong nhng nguyn tc c bn ca c ch th trng. N c vai
tr rt quan trng trong nn KTTT. Ngy nay hu nh tt c cc nc trn th gii
u tha nhn cnh tranh v coi cnh tranh khng nhng l ng lc ca s pht
trin m cn l yu t quan trng trong vic lm lnh mnh ho cc quan h x hi.
Nm l: KTTT l mt h thng kinh t m. N rt a dng v phc tp,c
iu hnh bi h thng tin t v h thng php lut ca Nh nc.
Trong nn KTTT,vic m rng th trng,m rng phm vi cnh tranh, m
rng mng li phn cng lao ng quc t v tng cng s hp tc,cnh tranh v
ph thuc ln nhau gia cc quc gia l mt tt yu khch quan. Tuy nhin, tu
thuc vo c im kinh t- chnh tr- x hi mi quc gia, m hnh KTTT m
quc gia la chn m KTTT c iu tit mi mc v cch thc khc nhau
thng qua h thng lut php v h thng cc cng c qun l v m ca Nh nc.
T vic phn tch nhng c trng tn ca KTTT ta thy KTTT c rt nhiu
a im,l m hnh tt nht pht trin kinh t hin nay. Tuy nhin KTTT khng
phi l cha kho vn nng ca s tng trng v pht trin kinh t. N vn cha
ng trong nhng khuyt tt nht nh.
3. 3) u im v khuyt tt ca KTTT.
3. 3. 1) KTTT c nhng u im sau y.
Trc ht,kch thch hot ng sn xut ca cc ch th kinh t v to iu
kin thun li cho s hot ng t do ca. Do lm cho nn kinh t pht trin nng
ng,huy ng c cc ngun lc ca x hi vo pht trin kinh t mt cch hiu
qu nht.
Hai l: C ch th trng kch thch i mi,y mnh s pht trin ca khoa
hc k thut,cng ngh,nng cao nng sut lao ng v cht lng sn phm, nng
cao trnh x hi ho sn xut.
KTTT ly li nhun siu nghch lm ng lc hot ng . ng lc ny i
hi cc doanh nghip phi thng xuyn h thp chi ph lao ng c bit xung thp
hn chi ph lao ng x hi cn thit. iu i hi phi nng cao nng sut lao
ng trn c s p dng nhng thnh tu khoa hc- cng ngh mi nht. Do c
ch th trng t ng kch thch s pht trin sn xut,tng trng kinh t c chiu
rng v chiu su. Tng cng chuyn mn ho sn xut.
Ba l: C ch th trng phn phi cc ngun lc mt cch ti u.
Cnh tranh l mt trong nhng c trng c bnca KTTT. C ch th trng ch th
hin y khi c s kim sot ca cnh tranh hon ho. Mt nn KTTT c kim
sot bi cnh tranh hon ho s dn ti s phn b v s dng hiu qa nht cc yu
t u vo ca sn xut v u ra.
Bn l:KTTT to iu kin tho mn nhu cu ngy cng phong ph a
dng ca x hi mt cch tt nht.
Trong nn KTTT, cc nh sn xut kinh doanh cn c vo nhu cu ca ngi tiu
dng trn th trng xc nh mt hng m mnh cn sn xut. S tc ng ca c
ch th trng a n s thch ng t pht gia khi lng v c cu ca sn xut
vi khi lng v c cu ca nhu cu x hi. Nh c th tho mn nhu cu tiu
dng ca c nhn v ca sn xut v hnh ngn,hng vn sn phm khc nhau.
Nm l: S iu tit ca c ch th trng mm do to kh nng thch nghi
cao cho nn kinh t. S d nh vy l,trong nn KTTT tn ta mt nguyn tc ai a
ra th trng mt hng ho mi v a ra sm nht s thu c nhiu li nhun nht.
iu tt yu i hi phi nng ng thng xuyn v i mi thng xuyn.
C ch th trng mm do hn Nh ncv c kh nng thch nghi cao hn
khi c nhng iu kin kinh t thay i.
Bn cnh nhng mt tch cc trn KTTT cha ng rt nhiu hn ch nhng
mt tiu cc.
3. 3. 2)KTTTc nhng khuyt tt nh:
Mt nn kinh t do th trng iu tit kh trnh khi nhng thng trm,
khng hong kinh t c tnh chu k.
Khng hong sn xut tha l cn bnh c hu ca cc nn KTTT pht trin.
y do mc cung hng ho vt qu mc cu c kh nng thanh ton, cho nn dn
ti tnh trng d tha hng ho.
Trong nn KTTT mc ch hot ng ca cc ch th kinh t l ti a ho li
nhun v chy theo li nhun, cc nh sn xut kinh doanh c th gy nhiu hu qu
xu: mi trng b nhim, lm dng ti nguyn, tnh trng cnh tranh khng lnh
mnh, ph sn tht nghip, phn ho x hi cao, li ch cng cng b coi nh, cc vn
cng bng x hi khng c m bo, t nn x hi gia tng, thm ch c ngi
lm n bt hp php, trn thu, lm hng gi. Cng v mc tiu li nhun, cc nh
sn xut kinh doanh khng chu lm nhng ngnh ngh t li nhun, s vn u t
ln, thu hi vn chm nhng li rt cn thit cho s pht trin ca kinh t -x hi.
KTTT lm cho con ngi tr nn nng ng, sng to nhng cng ra cho con
ngi tm l sng bi ng tin, chy theo li nhun v qun i nhng gi tr o
c, tnh cm tt p.
Qua s phn tch trn ta thy nn KTTT c kh nng tp hp t ng hnh
ng, tr tu v tim lc ca hng triu con ngi v hng n li ch chung ca x
hi: l thc y tng trng kinh t, tng nng sut lao ng v tng hiu qu sn
xut.
Pht trin KTTT c vai tr quan trng i vi nc ta mun chuyn t nn
kinh t cn km pht trin ln sn xut ln XHCN th khng cn con ng no khc
l phi pht trin KTTT. Pht trin KTTT c coi l chic n xeo xy dng ch
ngha x hi, l phng tin khch quan x hi ho XHCN nn sn xut.
Tuy vn t ra l phi c s can thip ca Chnh ph hn ch nhng tc
ng tiu cc ca c ch th trng.
Vic xy dng m hnh KTTT c s qun l v iu tit ca Nh nc c
p dng hu ht cc nc trn th gii hin nay. Tuy nhin mi nc
xy dng cho mnh mt m hnh ring ph thuc vo c im kinh t chnh tr -x
hi v mc tiu ca mi nc. Nh nc c c m hinh: KTTT hn hp, Trung
Quc c m hnh mang mu sc Trung QucS can thip ca Nh nc vo nn
KTTT mi m hnh nhng mc khc nhau v nhm vo nhng mc tiu
khng ging nhau.
M hnh kinh t l trng thi cu trc ca nn kinh t quc dn. N th hin
nhng c trng, tnh cht, mi quan h gia cc ngnh, cc vng, cc hnh thc
kinh t, gia quan h sn xut v lc lng sn xut ca t nc trong mt thi k
nht nh.
M hnh kinh t b chi phi bi cc yu t: bn cht ca ch x hi, bn sc
v truyn thng dn tc, chin lc pht trin kinh t- x hi ca t nc, li th so
snh quc gia, trnh hp tc quc t v xu th pht trin kinh t x hi ca thi
i.
Mc tiu ca ton ng, ton n ta l xy dng cnxh nc ta v mc tiu
dn giu nc mnh x hi cng bng, dn ch, vn minh. Chin lc pht trin kinh
t -x hi ca t nc ta l CNH- HH t nc xy dng c s vt cht ca
CNXH.
Chnh nhng nhn t trn quy nh tnh tt yu phi la chn v xy dng m
hnh KTTT nh hng XHCN VN.
Tong KTTT ch l con ng l phng tin thc cc mc tiu
caCNXH,CNXH khng ch phn u t mc pht trin cao v kinh t m iu
quan trng l thc hin cng bng x hi,hn na l bnh ng x hi.
3. 4) Cc ni dung c bn ca KTTTnh hng XHCN VN.
M hnh KTTTnh hng XHCN m chng ta ang xy dng c nhng ni
dung chnh sau:
Mt l: Cc hnh thc v phng php qun l nn KTTT c s dng nh
l mt cng c,phng tin t ti nn kinh t tng trng cao,bn vng n
nh,nhm mc tiu dn giu nc mnh x hi cng bng dn ch
vn minh. ng thi vi vic khai thc trit nhng mt tch cc,nhng li th
KTTT,chng ta khc phc ngn nga nhng hn ch,nhng mt tiu cc ca KTTT
mu thun vi bn cht ca CNXH saocho pht trin trong cng bng v bn vng.
Vn dng cc quy lut ca th trng kin tr thc hin cng bng x hi pht
trin ton din con ngi.
Hai l: pht trin kinh t hng ho nhiu thnh phn trong cc thnh phn
kinh t da trn s hu x hi v s hu tp th lm nn tng,lm cho kinh t nh
nc pht trin v cht nm vai tr ch o trong c cu kinh t nhiu thnh phn
vn hnh thao c ch th trng nh hng XHCN VN. y l nhn t quan trng
m bo nh hng XHCN cho nn kinh t.
Ba l: i vi vic pht trin lc lng sn xut,nn sn xut x hi c da
trn c s khoa hc cng ngh hin i,m bo c cu kinh t hp l gia cc
nghnh,cc vng trong c nc,c c cu kinh t hp l hi nhp vi nn kinh t
th gii v khu vc.
Bn l: Thc hin nhiu hnh thc phn phi. Trong hnh thc phn phi
theo kt qu lao ng v hiu qu kinh t l ch yu,i i vi chnh sch iu tit
thu nhp mt cch hp l,nhm thu hp khong cch giu ngho mt cch hp l,va
khuyn khch lao ng,va m bo phc li x hi c bn.
Nm l: m rng quan h kinh t quc t,bnh ng hp tc vi tt c cc
nc trn th gii,trn c s tn trng c lp ch quyn v ton vn lnh th,bnh
ng,cng c li .
Nn kinh t dt di s lnh o ca ng v Nh nc theo nh hng
XHCN nhm khc phc tt c nhng tht bi ca th trng. Nh nc phi l
mt Nh nc php quyn thc s ca dn do dn v v dn.
Nn KTTT nh hng XHCN nc ta c nhng c im ring bit b chi
phi bi iu kin kinh t - chnh tr -x hi ca nc ta.
i tm hiu nhng c trng gip chng ta pht trin nn KTTT nh
hng XHCN mt cch hp l ph hp vi iu kin ca t nc. m bo thc
hin cc mc tiu t ra.
II) Nhng c trng c bn ca nn KTTT nh hng XHCN VN.
1)Lc lng sn xut pht trin hn trc y nhng vn cn trnh km pht
trin.
Trc khi chuyn sang nn KTTT nh hng XHCN,nn kinh t nc ta
trong tnh trng khng hong trm trng. Qu trnh chuyn i ny em li bc
pht trin mi cho lc lng sn xut ca nc ta. Chng ta dn thot ra khi tnh
trng ngho nn lc hu,chuyn t sn xut nh sang sn xut ln. Quy m ca nn
KTQD tng ln ng k. C cu kinh t dn hp l hn, c s vt cht, c s
h tng c nng cao,khoa hc cng ngh cng c nhng bc tin mi. Nng sut
lao ng c nng cao,ngi lao ng cng dn xo b c tc phong nng
nghip hnh thnh tc phong cng nghip. T ch phi nhp khu go nm
1988,hin nay nc ta vn ln thnh nc xut khu go ng th hai trn th
gii. Trong 10 nm qua chng ta t c nhp tng trng kinh t trn 7%
mi nm. C cu kinh t c nhng bc chuyn dch ng ch ,t trng cng
nghip v xy dng nm 1990 l 22,6% tng ln 36,6% nm 2000.
Tuy vy lc lng sn xut ca nc ta cn ang trong tnh trng km pht
trin, c s vt cht, k thut,cng ngh cn trnh thp, lc hu. Tr mt s c
s c trang b k thut hin i, trong nhiu nghnh kinh t my mc c k cng
ngh lc hu. Hin nay theo nh gi ca nhiu nh chuyn mn my mc thit b
ca VN lc hu so vi th gii t 2- 3 th h thm ch t 4-5 th h, cng ngh hin
i ch chim khong 10%-15%.
Lao ng th cng vn chim t trng ln trong tng s lao ng. Nn kinh t
mi ch dng li mc khai thc ti nguyn v ngun lao ng di do, nhng
nghnh cng ngh cao, cng ngh mi nhn cn nh b. Kt cu
h tng cn km pht trin. Kt cu h tng nh ng giao thng, bn cng,
h thng thng tin lin lc cn km pht trin. Mt ng giao thng ca chng ta
bng 1% mc trung bnh ca th gii, tc truyn thng ca ta chm gp 30 ln so
vi th gii.
Do c s vt cht k thut cn trnh km pht trin nn phn cng lao
ng x hi cn km pht trin, s chuyn dch c cu kinh t cn chm,
nn kinh t vn cha thot khi nn kinh t nng nghip sn xut nh
Cng ngip VN c u t kh ln nhng hiu qu cn thp, nhiu x
nghip quc doanh lm thua l ko di nn phn ng gp ca n trong GDP cn
thp nng nghip cn chim t trng ln trong nn kinh t. C cu kinh t mi ch
thch ng vi giai on chun b i vo cng nghip ho.
Do c s vt cht, k thut lc hu, nng sut lao ng thp lm cho khi
lng sn phm lun chuyn trn th trng nh b, chng loi hng ho ngho nn
lc hu, cht lng thp, gi c cao, mc cnh tranh cn yu, c nhng mt hng b
mc cho hng nc ngoi chim lnh th trng nh in gia dng, ng c n
loi nh, tivi Do nng sut lao ng thp cho nn mc tiu dng ca x hi chim
phn ln GDP, do vy tch lu t ni b nn kinh t cn thp. Nm 2000 cao nht
nc t 27% GDP.
Lc lng lao ng ca nc ta c trnh tay ngh cn thp, c cu ngnh
ngh cha hp l. c bit i ng cn b, cc nh qun l gii cn qu t.
Trc tnh trng km pht trin ca lc lng sn xut trn i hi chng ta
phi c nhng gii php thch hp pht trin lc lng sn xut. y l mt trong
nhng ni dung quan trng ca vic xy dng nn KTTT nh hng XHCN.
2) Nn kinh t da trn c s c cu a dng v hnh thc s hu, trong s hu
Nh nc ng vai tr ch o.
Trong nn KTTT nc ta tn ti ba loi hnh thc s hu c bn: s hu
ton dn, s hu tp th, s hu t nhn. T ba loi hnh thc s hu c bn trn
hnh thnh nhiu thnh phn kinh t, nhiu hnh thc t chc sn xut kinh doanh.
Do yu cu ca quy lut khch quan ca pht trin kinh t i hi chng ta
phi pht trin mt nn kinh t hng ho nhiu thnh phn. Tc l phi a dng ho
cc hnh thc s hu.
Thc tin ca qu trnh i mi nc ta khng nh tnh ng n ca
chnh sch a dng ho cc hnh thc s hu do ng khi xng v lnh o.
Trong nn kinh t hng ho nhiu thnh phn vn ng theo c ch th trng
c s qun l ca Nh nc theo nh hng XHCN (gi tt l KTTT nh hng
XHCN). Cc hnh thc s hu v thnh phn kinh t u c nhng vai tr v ngha
nht nh i vi s pht trin kinh t- x hi. iu c th hin nh sau:
2. 1. 1) i vi s hu ton dn hay s hu nh nc.
S hu ton dn l hnh thc s hu chung ca ton x hi. i tng s hu
l ca chung ca ton x hi v mi ngi cng chim hu.
Ti sn thuc s hu ton dn bao gm: t ai, ni rng, sng h, ngun
nc, ti nguyn trong lng t, ngun li ca vng bin, thm lc a, vng tri,
phn vn v ti sn do Nh nc u t vo cc x nghip, cng trnh thuc cc
ngnh, lnh vc kinh t - vn ho- x hi, khoa hc- k thut, ngoi giao, quc phng
an ninh. Nh nc i din ca ch s hu, Chnh ph thng nht qun l v m
bo s dng ng mc ch v hiu qu, tit kim ti sn thuc s hu ton dn.
S hu ton dn nm vai tr ch o trong c cu s hu nc ta. N l c
s cho s hnh thnh kinh t Nh nc.
2. 1. 2) i vi s hu tp th.
L hnh thc s hu ca hp tc x do c nhn, h gia nh gp vn, gp sc
hp tc sn xut kinh doanh nhm thc hin mc ch chung c quy nh trong
iu l theo nguyn tc t nguyn, bnh ng, dn ch cng qun l v cng hng
li.
S hu tp th l c s cho s hnh thnh kinh t hp tc. Hp tc x l nhu
cu thit thn ca kinh t h gia nh, ca nn sn xut hng ho. Trong iu kin
ca nn kinh t hng ho, cc nhu cu kinh t v vn, cung ng vt t, tiu th sn
phmi hi cc h sn xut phi hp tc vi nhau mi c kh nng cnh tranh v
pht trin. Chnh nhu cu lin kt ngi lao ng li vi nhau v lm ny sinh
quan h s hu tp th.
2. 1. 3) i vi s hu t nhn.
L s hu ca c nhn i vi ti sn hp php ca mnh.
S hu t nhn bao gm:
- S hu c nhn.
- S hu tiu ch.
- S hu t bn t nhn.
S hu t nhn l c s cho s hnh thnh kinh t t nhn nh: kinh t c th
tiu ch, kinh t t bn t nhn.
Trong iu kin nn kinh t hng ho nhiu thnh phn, s hu t bn t nhn
bao gm c doanh nghip ca cc nh t sn v cc n v kinh t m phn ln vn
do mt vi, mt s t nhn gp vn li, thu lao ng, sn xut kinh doanh di hnh
thc x nghip t doanh hoc cng ty c phn t nhn.
N cng bao gm c hnh thc kinh t t bn t nhn nc ngoi u t 100% vn,
hoc nm gi t l vn khng ch.
Mc d cn mt s kin khc nhau nhng thc tin cho thy kh thay th
s hu t nhn bng mt ng lc khc c hiu qu hn hoc bng n trong pht
trin kinh t.
2. 1. 4) i vi s hu hn hp.
S hu hn hp l s hu i vi cc ti sn do cc ch s hu thuc cc
thnh phn kinh t khc nhau gp vn sn xut kinh doanh v thu li nhun.
S hu hn hp tn ti di cc hnh thc:
- Hn hp lin doanh gia kinh t Nh nc vi KTTB t nhn trong v ngoi
nc.
- Cc cng ty c phn vn Nh nc, doanh nghip t nhn, c nhn, nhn
dn gp vo.
Trong hnh thc s hu hn hp m nng ct l thnh phn KTTB Nh nc,
cn tn ti cc thnh phn kinh t t nhn t cp, t tc, kinh t c th tiu ch trong
cc khu vc kinh t cn lc hu, sn xut hng ho chm pht trin. Cc thnh phn
kinh t trong s hu hn hp c mi quan h ni ti v tc ng qua li vi nhau, n
l kt cu ca cng cuc ci to v xy dng kinh t theo nh hng XHCN.
Cc hnh thc s hu ny c mi quan h va cnh tranh va hp tc ln nhau
to nn c s kinh t ca KTTT, trong s vn ng qu pht trin theo nh
hng mc tiu dn giu, nc mnh v x hi cng bng, dn ch, vn minh
nc ta.
a dng ho ch s hu l mt ni dung trng yu ca qa trnh chuyn
i, n quyt nh mc hot ng ca KTTT nc ta.
Trn c s cc hnh thc s hu c bn hnh thnh nhiu thnh phn kinh
t vi nhng hnh thc t chc kinh doanh a dng.
i hi ng VIII xc nh nc ta c 5 thnh phn kinh t:Kinh t Nh
nc, kinh t t bn t nhn, kinh t t bn Nh nc, kinh t tp th, kinh t c th
tiu ch.
Xut pht t tnh hnh thc t nhng nm gn y, i hi ng IX quyt
nh b sung thm mt thnh phn kinh t na l kinh t u t nc ngoi.
Nh vy, hin nay nc ta c cc thnh phn kinh t nh sau: Kinh t Nh
nc, kinh t TBTN, kinh t t bn Nh nc, kinh t tp th, kinh t c th tiu ch,
kinh t c vn u t nc ngoi. Cc thnh phn kinh t ny c th c cc hnh
thc sn xut kinh doanh an xen, hn hp va hp tc va cnh tranh trong cng
mt nn kinh t quc dn thng nht. Tt c cc thnh phn kinh t u l b phn
cu thnh quan trng ca nn KTTT nh hng XHCN, trong kinh t Nh nc
gi vai tr ch o, kinh t tp th cng vi kinh t nh nc ngy cng tr thnh
nn tng vng chc.
L do b sung thm thnh phn kinh t c vn u t nc ngoi l v thc
t trong nhng nm gn y b phn u t kinh doanh ca nc ngoi chim t
trng ngy cng tng, c v tr quan trng trong nn kinh t nc ta.
Chng ta hay xem xt tng thnh phn kinh t v vai tr ca n trong nn
KTTT nh hng XHCN nc ta hin nay.
2. 2) Cc thnh phn kinh t v vai tr ca n trong nn KTTT nh hng XHCN
Vit Nam.
2. 2. 1) Thnh phn kinh t nh nc (KTNN).
Kinh t nh nc l thnh phn kinh t da trn s hu Nh nc v t liu
sn xut vic t chc sn xut kinh doanhc tin hnh theo ch hoch ton kinh
t, thc hin phn phi theo lao ng.
Kinh t Nh nc bao gm cc hnh thc:
- Cc doanh nghip Nh nc: Cc doanh nghip Nh nc 100% vn Nh
nc v cc doanh nghip c phn trong vn Nh nc chim t trng chi phi.
- Cc t chc kinh t ca Nh nc: H thng ngn sch, ngn hng, bo
him, lc lng d tr quc gia.
- Cc ti sn thuc s hu ton dn: t ai, ti nguyn m Nh nc nhn
c li ch kinh t do quyn s hu mang li.
Trong c cu nn kinh t nhiu thnh phn nc ta, kinh t nh nc gi vai
tr ch o v:mi ch x hi u da trn mt c s kinh t nht nh. Nn kinh
t nc ta pht trin theo nh hng XHCN. V vy KTNN phi gi vai tr ch o
to dn c s kinh t cho ch x hi mi. Bn cnh KTNN i din cho
phng thc sn xut tin tin.
Vai tr ch o ca KTNN th hin nhng mt sau:
Kinh t Nh nc nm gi nhng ngnh chim v tr trng yu trong nn kinh
t quc doanh nh: in lc, bu chnh vin thng, quc phng- anh ninh, giao
thng vn ti KTNN i u v nng sut, cht lng, hiu qu. Nh thc y
s tng trng kinh t nhanh v bn vng. Thnh phn KTNN h tr cc thnh phn
kinh t khc pht trin theo nh hng XHCN. i hi ng th VIII ch r: vai
tr ch o ca KTNN ch: Lm n by tng nhanh tng trng kinh t v gii
quyt nhng vn x hi, m ng hng dn h tr cho cc thnh phn kinh t
khc cng pht trin lm lc lng vt cht Nh nc thc hin chc nng v
nhim v iu tit qun l v m, to nn tng cho ch x hi mi KTNN v
kinh t hp tc dn tr thnh nn tng vng chc ca nn kinh t quc dn.
Tuy nhin, KTNN vn cha pht huy y tnh u vit, s ch o ca n
i vi nn kinh t quc dn khi tc ng n cc thnh phn kinh t khc. KTNN
va phi pht huy tnh hn hn ca mnh trong s nh hng, iu tit cc thnh
phn kinh t khc va khi dy tim nng ca tng thnh phn kinh t. Hin nay,
KTNN cha thc s lm u tu ko cc thnh phn kinh t khc cng pht trin,
mc du c xp sp v t chc li nhng hiu qu kinh t ca khu vc ny vn
cha tng xng vi vai tr v tim lc hin c ca n. Cc doanh nghip Nh nc
phn ln l quy m nh, cng ngh lc hu khng sc cnh tranh, hiu qu sn
xut khng tng xng vi vn u t: 85% ti sn c nh trong cng nghip, 100%
m khong sn, 83% cy cng nghip di ngy, 90% lc lng lao ng c o
to, v c c nhng a im kinh doanh thun li nht, trong khi mi
ch ng gp vo GDP 47% (1994), vn cn tn ti nhng DNNN phi b l do lm
n khng c hiu qu. Hin tng lng ph, tht thot ti sn ca Nh nc vn cn
tn ti.
V l ,cn phi i mi KTNN lm cho n thc s ng vai tr ch o
trong nn kinh t quc dn nhm bo m thc hin nh hng XHCN. khu vc
KTNN gi vai tr ch o ca nn kinh t quc dn, trong hn 10 nm i mi, Nh
nc thc hin vic sp xp li cc DNNN tng cng sc mnh ni lc cho
n. Hin nay, DNNN vn tip tc sp xp li theo nh hng khc phc nhng yu
km ca nhng doanh nghip ny v khi dy nhng yu t tch cc, sc mnh v
hiu qu sn xut kinh doanh ca cc doanh nghip lm n tt pht huy nh
hng ca KTNN i vi nn kinh t quc dn. Cng vi vic i mi cc thnh
phn kinh t ngoi quc doanh, vic ci to v i mi KTNN phi ht sc coi trng
u t v thng xuyn tng kt rt ra bi hc kinh nghim, b sung nhng tri
thc cp nhp nhm thc hin cho k c vai tr ch o v mc tiu nh hng
XHCN ca thnh phn kinh t ny.
2. 2. 2) Thnh phn kinh t hp tc.
Kinh t hp tc l thnh phn kinh t da trn s hu tp th. N bao gm
nhng n v kinh t do nhng ngi lao ng gp vn cng sn xut kinh doanh
theo nguyn tc t nguyn, bnh ng, qun l dn ch v cng c li.
Kinh t hp tc c pht trin di nhiu hnh thc a dng t thp n cao,
t t nhm hp tc x (HTX) n HTX l hnh thc ch yu ca kinh t hp tc.
Kinh t hp tc tn ti trong: Nng nghip, tiu th cng nghip, dch v
Hin nay, mt thc t t ra l nu khng pht trin v cng c HTX n
cng vi KTNN to thnh nn tng ca x hi th mc tiu pht trin kinh t nhiu
thnh phn theo nh hng XHCN l rt kh khn.
Phong tro hp tc ho nc ta xut hin t cui nhng nm 50. N
ng gp rt quan trng trong cuc khng chin chng M cu nc. Nhng HTX
vi m hnh c khi chuyn qua KTTT bc l nhiu nhc im. i mi kinh
t HTX nng nghip theo nh hng XHCN, Nh nc ta c ch trng i mi
theo tinh thn ch th 100 ca ban b th v ngh quyt 10 ca b chnh tr tin hnh
t khon khu n khon h. Thay i c tc dng to ln i vi s pht trin
nng nghip, trong khi li c tnh trng kinh t tp th dn yu i, thm ch khng
cn tc ng na.
i hi i biu ln VIII ra nhim v pht trin kinh t hp tc m
nng ct l HTX vi hnh thc lin kt t nguyn ca ngi lao ng nhm kt hp
sc mnh ca tng thnh vin vi sc mnh ca tp th gii quyt nhng vn
ca sn xut kinh doanh. Nh vy kinh t hp tc x phi pht trin vi nhiu hnh
thc a dng, t thp n cao, tun th nguyn tc t nguyn v bnh ng cng c
li, qun l dn ch. Ci mi hn trc y ca m hnh kinh t hp tc x nng
nghip l: HTX c t chc trn c s ng gp c phn, mi x vin c quyn
nh nhau i vi cng vic chung.
Nh vy v tr v vai tr ca kinh t hp tc m nng ct l HTX c
khng nh v ngy cng pht huy tc dng nh hng XHCN s pht trin kinh t
nht l kinh t HTX Nng nghip.
2. 2. 3) Kinh t t bn t nhn (KTTBTN).
L thnh phn kinh t da trn s hu t nhn TBCN v t liu sn xut v s
dng lao ng lm thu.
Thnh phn kinh t ny tn ti di cc hnh thc sau:
- Doanh nghip t nhn.
- Cng ty TNHH
- Cng ty c phn trong khng c vn ca Nh nc. . .
KTTBTN l thnh phn kinh t i din cho trnh pht trin cao v kinh t
vi trnh k thut, cng ngh, qun l tin b hn so vi nhiu thnh phn kinh t
khc.
Trong thi k qu KTTBTN vn l hnh thc kinh t c tc dng thc y
s pht trin ca lc lng sn xut, gp phn gii quyt cc vn x hi nh to
vic lm V vy cn khuyn khch KTTB t nhn pht trin trong nhng ngnh
ngh m lut php khng cm. Nh nc bo h quyn s hu v li ch hp php
ca h huy ng ht cc tim nng v cc ngun lc ca thnh phn kinh t ny cho
cng cuc xy dng t nc theo con ng XHCN. T nm 1991 sau khi c lut
doanh nghip t nhn ra i KTTBTN pht trin mnh ng gp tch cc vo vic
pht trin kinh t x hi.
Tuy nhin, hin nay nc ta t nhn cha sn sng u t vo sn xut v h
thiu lng tin v kin thc kinh doanh. Cho nn,mt mt cn phi to iu kin h
tip cn vi hot ng kinh doanh,sn sng n nhn ci may v chp nhn ci ri
trong kinh doanh. Cn khng nh nht qun ch trng pht trin KTTBTN, bnh
ng vi cc thnh phn kinh t khc, khuyn khch TBTN(t bn t nhn) u t
vo sn xut,bo v quyn s hu v li ch hp php,to iu kin v nim tin
cc nh t bn u t vo pht trin sn xut.
2. 2. 4) Thnh phn kinh t t bn nh nc (KTTBNN).
L thnh phn kinh t da trn hnh thc s hu hn hp gia Nh nc v
TBTN trong v ngoi nc,nhm s dng pht huy th mnh ca mi bn tham
gia,t di s kim sot v gip ca Nh nc .
KTTBNN c vai tr quan trng trong vic huy ng, s dng ngun vn, k
thut cng ngh, kinh nghim qun l ca cc nh t bn. L _nin ch r:trong mt
nc tiu nng phi xuyn qua CNTBNN,tin ln CNXH.
Tong thi k qu ln CNXH t mt nc nng nghip lc hu nh nc ta,
phi s dng CNTBNN v:
Do yu cu ca vic dng quan h sn xut phi ph hp vi tnh cht v trnh
ca lc lng sn xut. Do yu cu ca vic thu ht vn, k thut -cng ngh
nc ngoi nhanh chng pht trin lc lng sn xut. Do yu cu ca vic pht
trin nn kinh t theo ng nh hng XHCN.
Nh vy, trong thi k qu KTTBNN c v tr quan trng trong vic huy
ng v vn,k thut cng ngh hin i,kh nng t chc qun l ca cc nh t
bn v li ch c bn thn h cng nh ca cng cuc xy dng CNXH. KTTBNN
c coi l khu trung gian chuyn t sn xut nh ln sn xut ln nc ta, nn
s pht trin ca thnh phn ny c tm quan trng c bit. ng ta cng ch r
ra l:phi p dng rng ri cc hnh thc KTTBNN pht trin lc lng sn xut
theo nh hng XHCN.
T khi c lut u t nc ngoi, KTTBNN pht trin mnh, gp, phn khng
nh vo pht trin kinh t x hi nc ta. Tuy nhin trong qu trnh hnh thnh v
pht trin ny sinh nhiu vn thc tin cn phi gip quyt nh:vn v hon
thin mi trng u t, nng cao nng lc qun l v s dng c hiu qu vn u
t, bo v li ch ngi lao ng.
2. 2. 5)Kinh t c th tiu ch.
L thnh phn kinh t sn xut kinh doanh da trn t hu nh v t liu sn
xut v sc lao ng ca bn thn ngi s hu.
Kinh t c th tiu ch tn ti trong nhiu ngnh sn xut c thnh th v
nng thn. Hin nay, thnh phn kinh t ny tn ti di hnh thc kinh t h gia
nh.
Th mnh ca thnh phn kinh t ny l pht huy nhanh, c hiu qu tin vn
sc lao ng, tay ngh, sn phm truyn thng, to ra nhiu ca ci vt cht v gp
phn gii quyt vic lm. V th n c vai tr quan trng trong nn kinh t, c kh
nng ng gp vo pht trin kinh t -x hi, n cng c vai tr quan trng trong
vic pht trin kinh t trong thi k qu ln CNXH VN.
ng v Nh nc ch trng pht trin kinh t ch trng gip kinh t c
th tiu ch v vn, khoa hc- cng ngh, th trng tiu th sn phm Song kinh
t c th tiu ch cng c nhng hn ch vn c ca n khng ph hp vi kinh t
XHCN. V vy cn hng dn n i vo lm n mt cch hp tc t nguyn hoc
lm v tinh cho cc doanh nghip Nh nc v hp tc x
Nh vy nn kinh t hng ho trong thi k qu tn ti nhiu thnh phn
kinh t vi nhng kiu sn xut hng ho khng cng bn cht va mu thun va
thng nht vi nhau.
Cc thnh phn kinh t trong qu trnh hot ng khng bit lp m gn b
an xen xm nhp ln nhau thng qua cc mi lin h kinh t. Mi thnh phn kinh
t u c vai tr v chc nng ca n trong i sng kinh t x hi v u chu s
iu tit thng nht ca Nh nc. Cc thnh phn kinh t u l yu t iu tit
thng nht ca h thng cc quy lut kinh t ang tc ng trong thi k qu .
Bn cnh vic tn ti nhiu hnh thc s hu v nhiu thnh phn kinh t.
Trong nn KTTT nh hng XHCN VN cn thc hin nhiu hnh thc phn phi.
3) c trng v c ch phn phi trong nn KTTT nh hng XHCN VN.
Phn phi l mt khu khng th thiu c ca qu trnh ti sn xut. N ni
lin sn xut vi tiu dng, phc v thc y sn xut, phc v tiu dng. Mt khc,
quan h phn phi cn l mt yu t rt trng yu ca quan h sn xut, n phn nh
mi quan h gia li ch ca mi thnh vin vi li ch ca ton x hi.
Tnh cht ca quan h phn phi do tnh cht ca quan h s hu v t liu sn xut
quyt nh. Bn thn phn phi l sn phm ca nn sn xut khng ch v ni dung
m c v hnh thc, bi v phng thc tham gia vo sn xut ca con ngi quyt
nh hnh thc c th ca phn phi.
Khi ni v c s kinh t ca s phn phi, y bao hm ngha ni n vic phn
phi vt phm tiu dng cho c nhn mi thnh vin trong x hi. Nhng v s phn
phi bao gi cng gm c phn phi cho sn xut- xem l yu t ca sn xut, v
phn phi cho tiu dng xem l kt qu ca qu trnh sn xut, cho nn khng phi
ton b sn phm x hi to ra u c phn phi cho tiu dng c nhn. Trc ht,
x hi cn phi trch ra mt phn :
b p nhng t liu sn xut hao ph.
M rng sn xut.
Lp qu d phng khi tai ha bt ng.
Phn trch ny l mt tt yu v kinh t, v nu khng khi phc, m rng sn
xut th khng th p ng nhu cu ngy cng tng ca x hi.
Phn cn li ca tng sn phm x hi tiu dng. Nhng trc khi tin
hnh phn phi trc tip cho tiu dng c nhn cn phi trch mt phn : Chi ph
v qun l hnh chnh v t chc, bo v T quc. M rng cc s nghip phc li
cng cng v cu t x hi. Sau , phn vt phm cn li mi c trc tip phn
phi tiu dng c nhn ca nhng ngi lm vic trong nn sn xut x hi ph hp
vi s lng v ti sn m h ng gp vo qu trnh sn xut.
Trong thi k qu hin nay nc ta c mt s hnh thc phn phi sau y:
Mt l: Phn phi theo lao ng.
Hai l: Phn phi ngoi th lao lao ng, thng qua cc qu phc li x hi.
Ba l: Phn phi theo ti sn, vn v nhng ng gp khc.
Trong phn phi theo lao ng l hnh thc ch yu, phn phi ngoi th lao lao
ng v qua cc qu phc li x hi ngy cng tr nn quan trng.
Hai cch phn phi ny da vo nhau b sung cho nhau gp phn gii quyt
nhng yu cu chung ca x hi. ng thi phn phi theo ti sn, vn, v nhng
ng gp khc ngy nay cng tr thnh mt tt yu hp quy lut.
3. 1) Phn phi theo lao ng l hnh thc phn phi cn bn, l nguyn tc phn
phi ch yu thch hp nht vi cc thnh phn kinh t da trn ch s hu v t
liu sn xut. Trong thnh phn kinh t ny, tt c mi ngi u c quyn bnh ng
i t liu sn xut, th ch c th thc hin vic phn phi thng qua vic ly lao
ng lm thc o. i vi thnh phn ny vic phn phi theo lao ng l tt yu:
Do da c s ca ch cng hu v t liu sn xut m ch ngi bc lt ngi
b xo b. Quyn lm ch ca ngi lao ng v mt kinh t c xc lp. Lao ng
tr thnh c s quyt nh a v x hi v phc li vt cht ca mi ngi. V vy
m phn phi theo lao ng ph hp v quan h sn xut ca thnh phn kinh t
ny. Hin ti nc ta vn cn c s khc bit gia cc loi lao ng nh: lao ng
tr c, lao ng chn tay, lao ng phc tp, lao ng gin n Do m cn phi
da vo kt qu lao ng phn phi. Mt khc trong x hi nc ta hin nay vn
cn c nhng ngi mun trt b gnh nng lao ng cho ngi khc. Nn kinh t
nc ta vn cn trong tnh trng lc hu. Trong tnh hnh phn phi theo lao ng
l ph hp.
thc hin tt nguyn tc phn phi theo lao ng i vic tr cng phi
cn c vo s lng v cht lng lao ng ca mi ngi phi tr cng bng nhau
cho lao ng ngang nhau, tr cng khc nhau cho lao ng khc nhau vi tt c mi
ngi. Thc hin tt nguyn tc theo lao ng c tc dng to ln i vi x hi v
bn thn ngi lao ng:
Mt l: N p ng c nhng i hi cp bch ca s cng bng x hi
ang t ra nc ta, n kt hp cht ch gia li ch ca x hi vi li ch ca tng
c nhn ngi lao ng.
Hai l:N khuyn khch ngi lao ng i su vo ngh nghip chuyn
mn,lm cho i ng nhng ngi lao ng lnh ngh ngy cng ng o.
Ba l:To iu kin cho vic phn b v s dng ngun lc sc lao ng c
n nh trong c nc, m bo cho sn xut x hi pht trin cn i c k hoch.
Bn l: Gp phn gio dc v quan im,thi v k lut lao ng i vi
mi thnh vin trong x hi. N lm cho bn thn ngi lao ng v li ch ca bn
thn mnh m quan tm n kt qu lao ng ca mnh,t ra sc y mnh sn
xut.
3. 2) Phn phi theo ti sn hay ngun vn v nhng ng gp khc.
Mt c im kh r nt ca nn kinh t nc ta trong thi k qu l:xy
dng CNXH t mt nn sn xut nh trong tnh trng thiu vn v phn tn vn.
Mt phn tng i ln vn hin nay vn cn nm ri rc phn tn trong tay ngi
lao ng,t hu nh,t sn nh.
c th s dng c hiu qu ngun vn ny cho sn xut x hi chng ta
khng th p t cc chnh sch p t nh trng thu, trng mua hay ng gp c
phn mt cch bnh qun. Tt c cc cch lm u lm suy yu lc lng sn xut
vn c ca x hi.
nc ta xut hin mt s bin php huy ng vn nh: mt s n v
quc doanh v tp th huy ng vn di cc vay vn, hn vn gp c phn cch
lm nh vy c tc dng a ngun vn nhn ri vo chu chuyn. Qua kinh t
quc doanh v tp th nm gi ngun vn ln hn nhiu so vi vn t c.
Thch ng vi iu kin c th ca nc ta trong thi k qu ,xt trn mt
li ch kinh t,chnh tr v nhim v pht trin t nc,cn to cc iu kin php
l cc thnh phn kinh t,t nhn, c th,tt c thnh vin trong x hi yn tm v
mnh dn u t vo sn xut kinh doanh. Vi quan im ,cn phi xem vic phn
phi theo kt qu sn xut kinh doanh,theo vn v theo ti sn ca mi c nhn ng
gp vo qu trnh sn xut x hi di hnh thc li tc v li nhun l mt hnh
thc phn phi hp php.
3. 3) Phn phi ngoi th lao lao ng v thng qua cc qu phc li x hi.
Phn phi theo th lao lao ng v phn phi theo ti sn,vn u t l tt yu
khch quan. trong thi k qu , cc hnh thc phn phi thc y nn sn xut
x hi pht trin v to lp s cng bng gia cc thnh vin trong x hi.
Nhng trong iu kin c th ca nc ta hin nay,ngoi nhng ngi c sc
kho ang lm vicc tr cng theo lao ng,nhng ngi c vn v ti sn ng
gp vo qu trnh sn xut kinh doanh thu c li tc v li nhun th trong x
hi cn c nhng ngi v l ny hay l khc khng th tham gia vo lao ng
c tr cng ca x hi. i sng ca s ng ngi ny l do gia nh h hoc x
hi m bo. Mt khc,vi nhng cn b cng nhn vin chc Nh nc th mc
sng ca h cng da mt phn vo cc qu phc li cng cng ca Nh nc,ca
cc doanh nghip.
Vi c im , nc ta hin nay ngoi hai hnh thc phan phi trn cn p
dng hnh thc phn phi thng qua cc qu phc li x hi.
Hnh thc phn phi ny l mt s b sung cn thit v quan trng i vi
nguyn tc phn phi theo lao ng. N thch hp nht vi vic tho mn nhng nhu
cu cng cng ca x hi. N c li trc ht cho nhng gia nh m m th lao lao
ng tnh theo u ngi thp hn mc bnh thng ti thiu m cn c tc dng
kch thch lao ng sn xut,kch thch s pht trin ton din ca mi thnh vin
trong x hi.
Trong iu kin kinh t_chnh tr _ x hi nc ta hin nay vic p dng
hnh thc phn phi ny c coi l mc tiu v ng lc chnh ca s pht trin x
hi v cn ngi,khi dy mi tim nng ca mi c nhn v tp th. m bo s
thng nht gia cc chnh sch kinh t v cc chnh sch x hi.
Trong khi nng sut lao ng cn thp, ngun thu ca ngn sch cn hn ch,
cn phi x hi ho vic gii quyt cc vn chnh sch x hi, phi huy ng mi
kh nng ca Nh nc v nhn dn, trung ng v tng a phng cng lm.
Nh vy, nn KTTT nh hng XHCN nc ta gm nhiu thnh phn kinh
t thc hin nhiu hnh thc phn phi thu nhp. Ch c nh vy mi khai thc c
tim nng ca c cu kinh t thnh phn, huy ng c mi ngun lc ca t nc
vo vic pht trin kinh t.
4. C ch vn hnh nn KTTT nh hng x hi ch ngha Vit Nam.
4. 1 C ch vn hnh nn kinh t l c ch th trng c qun l ca Nh nc theo
XHCN. iu c ngha l nn KTTT nh hng XHCN nc ta cng vn ng
theo nhng quy lut ni ti ca nn kinh t th trng ni chung, th trng c vai tr
quyt nh i vi vic phn phi cc ngun lc kinh t. S qun l ca nh nc
nhm khc phc nhng tht bi ca th trng, thc hin cc mc tiu nhn o m
bn thn th trng khng th lm c.
C ch kinh t hin nay Vit Nam khc hn vi c ch tp trung quan liu
bao cp trc y. Trc ht, c ch ny c xy dng trn nn tng a thnh phn
kinh t v hn hp cc hnh thc s hu.
Th hai, Nh nc iu hnh nn kinh t khng phi bng h thng cc ch tiu
k hoch l ch yu m bng h thng php lut - h thng cc cng c qun l v
m cn c vo quan h cung cu trn th trng.
Th ba, v c bn cc doanh nghip hot ng theo nguyn tc hch ton y
, li n, l chu.
Th t, c ch ny c thit k theo hng dn a nn kinh t nc ta hi
nhp vi nn kinh t th gii.
C ch l pht huy vai tr iu tit ca th trng, hnh thnh bc u mt
th trng cnh tranh, lm cho hng ho c lu thng thng thng sut,cung cu
c cn i, thot khi khng hong thiu, gi c n nh dn lm pht c ngn
chn.
C ch th trng gp phn gii phng lc lng sn xut, pht huy tnh ch
ng sng to ca h kinh t v ch doanh nghip. Ngay phn ln cc doanh nghip
Nh nc cng c gii phng khi cc ch tiu, php lnh thch ng theo nhu
cu ca th trng. C ch ny cng lm o ln c h thng t duy v quan in
kinh t c nh: vn v s hu v thnh phn kinh t vi s nh gi cao vai tr
ca chnh sch kinh t nhiu thnh phn, ng thi cng xc nh nhng bin php
nng cao hiu qu kinh t ca khu vc kinh t quc doanh cho ph hp vi thc tin
nc ta.
C ch ti chnh, tin t, tn dng, gic tng bc c i mi, c bit gi v
t gi c hnh thnh thng qua th trng to bc ngot trong c ch kinh t.
Tuy nhin c ch th trng ca chng ta hin nay cn thiu ng b, mang
nhiu yu t t pht,ri lon.
Trc ht, th ch th trng cha to mi trng n nh v an ton cho sn
xut kinh doanh, c bit l nhng yu km trong th ch tn dng, ti chnh, tin t
ang l lc cn ca qu trnh chuyn i.
S hnh thnh v vn ng ca nn KTTT cn mang nhiu yu t t pht,c ch
vn hnh cn th s to iu kin cho kiu lm n bt chnh, c ch qun l di mi
thiu trit hnh thnh vng tranh ti, tranh sngl mnh t mu m ca t nn
tham nhng v nhng tiu cc trong x hi pht sinh v pht trin.
C ch th trng c s qun l ca Nh nc l vn hon ton mi m cha
c tin trong lch s, v khng c m hnh vch sn. Do vy khng th ngay t
u hnh dung c ton b cc chi tit ca m hnh, cng khng th vch ngay c
mt l trnh cng nhc ca bc chuynm phi va thc hin c ch th trng va
tng kt nhng kinh nghim tip tc hon thin m hnh KTTT m chng ta ang
xy dng cho phhp vi c im kinh t - chnh tr x hi nc ta. Cho n nay
chng ta c nhng yu t c bn ca c ch th trng mc d cha y v
hon thin. iu quan trng l c ch ny c nhn dn ng tnh v pht huy c
tc dng trong mi mt i sng KT.
T thc tin qu trnh i mi cng xut hin hng lot vn mi ng thi
cng pht trin thm nhn thc,khng nh thm cc quan im quan trng nh:
quan im v CNXH, quan im v vai tr ca Nh nc trong nn KTTT. M thiu
chng khng th c c s vn hnh nn kinh t mt cch ng n, ph hp vi
iu kin thc t nc ta. Mt khc chng ta khng th ph nh sch trn nhng
g t c trong m hnh kinh t c.
Trong c ch th trng c s qun l ca Nha nc theo nh hng XHCN vai
tr qun l ca nh nc l ht sc quan trng. S qun l ca Nh nc bo m
cho nn kinh t tng trng n nh, t hiu qu, c bit l m bo s cng bng
v tin b x hi. Khng c ai ngoi Nh nc li c th gim bt c chnh lch
gia giu v ngho, gia thnh th v nng thn, gia nng nghip v cng nghip,
gia cc vng trong ca c nc. Tuy vy cn nhn mnh rng s can thip ca Nh
nc vo kinh t phi sao cho tng hp vi th trng. V vy Nh nuc s dng
cc bin php kinh t l chnh iu tit nn kinh t.
4. 2)Mt trong nhng c trng na ca c ch th trng nc ta l vn hnh
theo xu hng m ca v hi nhp vi kinh t th gii v khu vc.
Thc ra y khng phi l c trng ring ca nn KTTT nh hng XHCN
m l xu th chung ca nn kinh t th gii hin nay ( y mun nhn mnh gia
nn kinh t ng, khp kn trc i mi vi nn kinh t hin nay).
Trong iu kin hin nay, ch c m ca kinh t, hi nhp vi nn kinh t th
gii v khu vc mi thu ht c vn, khoa hc - k thut v cng ngh hin i,
kinh nghim qun l tin tin khai thc ht tim nng v th mnh ca nc ta,
thc hin pht trin kinh t theo kiu rt ngn. Nhn thc c xu th tt yu ca
thi i nc ta ch trng m ca hi nhp vi nn kinh t th gii v khu vc.
Chng ta thc hin m ca kinh t theo hng a phng ho a, dng ho cc
hnh thc kinh t i ngoi, trn c s hp tc, t nguyn, bnh ng, cng c li.
Chnh vic m rng quan h kinh t i ngoi, m ca hi nhp vi nn kinh t
th gii to ra bc pht trin mi cho nn kinh t Vit Nam trong nhng nm
qua.
Bn cnh nhng thnh tu to ln m chng ta t c cn khng t nhng
mt yu km ca nn KTTT nh hng XHCN Vit Nam cn c nhng gii php
ng n, hp l trong thi gian ti.
III). Gii php pht trin nn KTTT nh hng XHCN Vit Nam.
pht trin nn KTTT nh hng XHCN t c cc mc tiut ra chng
ta cn thc hin nhng gii php sau:
1. Gi vng v tng cng bn cht ca Nh nc XHCN.
Mc tiu ca thi k qu l xy dng thnh cng c s vt cht ca CNXH,
tin ti dn giu nc mnh x hi cng bng dn ch vn minh. Xy dng mt Nh
nc XHCN vng mnh ca dn, do dn v v dn. Mt khc trong thi k qu -
thi k i mi su sc v ton din mi mt i sng kinh t- x hi. . Do vy m,
vic tng cng v gi vng bn cht XHCN ca ng, Nh nc ta, nhm xy
dng ng Nh nc thnh mt lc lng lnh o vng mnh sc lnh o nn
kinh t t nc pht trin theo nh hng XHCN.
Trong thi k qu chng ta thc hin ch trng pht trin KTTT nh hng
XHCN. Thc hin a dng ho cc thnh phn kinh t,cc hnh thc s hu,m rng
quan h kinh t quc t. Bn cnh nhng nhn t tch cc cn c nhiu mt tiu cc
cn phi hn ch lun e do s tn ta ca ch XHCN ca chng ta.
Chnh bi vy vic tng cng bn cht nh nc XHCN, cng c v nng cao
vai tr lnh o ca ng v Nh nc l v cng quan trng m bo cho qu trnh
pht trin ca ta khng i lch mc tiu t ra.
lm c vic chng ta cn c nhng bin php xy dng v chnh n
ng trong sch, vng mnh, tng cng vai tr lnh o ca ng trong mi mt
i sng kinh t. Ci cch b my hnh chnh nh nc theo hng gn nh hiu
qu. Nng cao nng lc qun l, thc trch nhim cho cc cn b hnh chnh nh
nc.
1. 1)Xy dng chnh n ng, nng cao nng lc lnh o v sc chin u ca
ng.
S lnh o v hot ng ca ng l mt trong nhng nhn t quyt nh to ra
nhng thnh tu mi. ng thi chnh trong qu trnh lnh o, i mi m ng
ngy cng trng thnh, nhn r hn nhng mt yu km ca mnh c bin php
khc phc.
Tuy nhin cng tc xy dng ng va qua cn nhiu khuyt im. Hin nay
ni bt nn nhng vn ln.
Trong iu kin ca nn kinh t th trng, m ca vi bn ngoi, cn b, ng
vin ang hng ngy hng gi chu tc ng ca nhng nhn t phc tp, k c
nhng nhn t chng ph ng, vn gi vng bn cht giai cp cng nhn ca
ng ng trc nhng th thch mi. Song ng thiu s chun b y cho
bc chuyn ny, cha ch ng mc vn gio dc,rn luyn phm cht chnh
tr v o dc cn b ng vin. Mt b phn khng nh cn b, ng vin b tha
hov o c, li sng. Mt s thoi ho v chnh tr, tuy rt t nhng hnh ng
ca h gy hu qu ht sc xu.
Bn cnh trnh kin thc, nng lc lnh o ca ng c mt cha theo
kp yu cu ca s nghip i mi. Cn nhiu vn l lun v thc tin cha c
lm sng t.
T chc c s ng nhiu ni cn yu km Mt s cn b v cp u cha tn
trng v thc hin ng nguyn tc tp trung, dn ch. Khng t ni cn b mt on
kt nghim trng.
1. 1. 1 Do vic gi vng v tng cng bn cht giai cp cng nhn ca ng
ta l mt trong nhng nhim v c ngha quan trng hng u. Trong iu kin
hin nay gi vng v tng cng bn cht giai cp cng nhn l phi:
Kin nh mc tiu c lp dn tc v CNXH. Trong bt k tnh hung no cng
khng dao ng, xa ri mc tiu .
Kin nh v vn dng sng to, gp phn pht trin ch ngha Mc-Lnin v t
tng H Ch Minh, xut pht y t thc tin Vit Nam, trn c s xy dng
cc ng li cc ch trng chnh sch ng n.
Gi vng nguyn tc tp trung dn ch thc hin tp th lnh o, c nhn ph
trch, thng xuyn t ph bnh v ph bnh gi vng s on kt thng nht trong
ng.
Thng xuyn gio dc, bi dng lp trng, quan im, thc cng nhn,
xy dng i ng cn b theo quan im ca giai cp cng nhn
Cng c mi quan h gn b mt thit vi nhn dn tng cng khi i on
kt ton dn. Chm lo i sng pht huy quyn lm ch ca nhn dn.
Trung thnh vi ch ngha quc t ca giai cp cng nhn, kt hp
sc mnh dn tc vi sc mnh thi i.
1. 1. 2. Gio dc t tng chnh tr rn luyn o c cch mng chng ch
ngha c nhn. Ton ng nghim tc hc tp CN Mac-Lnin v t tng HCM, tip
tc ph bnh v t ph bnh, vn ng nhn dn gp kin ph bnh cc b, ng
vin.
y mnh cuc du tranh chng tham nhng, quan liu, lm trong sch i ng
cn b, ng vin. Cc cp u t chc kim tra hng dn hc tp khng ngng nng
cao trnh chnh tr, hc vn, chuyn mn, nghip v, kin thc lnh o, qun l
v vn ng nhn dn, pht huy vai tr tin phong gng mu. Thi hnh k lut
nghim khc mi vi phm nguyn tc, nht l i vi nhng vn quan im
ng li ch trng v chnh sch ca ng.
y mnh tng kt thc tin v nghin cu l lun, tho lun dn ch, sm lm
r v kt lun nhng vn mi, bc xc ny sinh t thc tin ; tng bc c th
ho, b sung, pht trin ng li, chnh sch ca ng ; u tranh vi nhng
khuynh hng t tng sai tri.
1. 1. 3 Tip tc i mi cng tc cn b
Xy dng i ng cn b, trc ht l cn b lnh o v qun l cc cp
vng vng v chnh tr, gng mu v o c, trong sch v li sng, c tr tu,
kin thc v nng lc hot ng thc tin, gn b vi nhn dn. C c ch v chnh
sch pht hin, tuyn chn bi dng nhng ngi c c, c ti.
nh gi v s dng ng cn b trn c s tiu chun, ly hiu qu cng tc
thc t v s tn nhim ca nhn dn lm thc o ch yu. i mi tr ho i ng
cn b lnh o v qun l.
Thc hin ch trng lun chuyn i ng cn b lnh o v qun l theo quy
hoch cc ngnh v a phng.
Xy dng v chnh n h thng cc hc vin, trng, trung tm chnh tr, nng
cao cht lng v hiu qu o to, bi dng cn b trc ht i vi cn b lnh
o v qun l cc cp; chng biu hin tiu cc trong ging dy v hc tp.
1. 1. 4 Xy dng v cng c cc t chc, c s ng.
Cc cp u cp trn kp thi tp trung ch o cng c cc ng b, chi b yu
km, ni b mt on kt. Nng cao cht lng sinh hot cp u, chi b. Pht trin
ng vin theo ng tiu chun quy nh, ch nhng ngi u t trong nhn dn,
tr thc, lao ng thuc cc thnh phn kinh t, on vin on TNCSHCM, nhng
ni cn t hoc cha c ng vin
i mi vic phn tch, nh gi cht lng cc t chc c s ng v ng
vin.
1. 1. 5 Kin ton t chc v i mi phng thc lnh o ca ng
Pht huy dn ch trong sinh hot ng, t sinh hot chi b, sinh hot cp u c
s n ban chp hnh TW.
Tng ng b gi vng s on kt thng nht trong tp th lnh o.
Tng cng vai tr lnh o v tip tc i mi phng thc lnh o ca ng
i vi Nh nc. ng lnh ao Nh nc thng qua vic ra cc ch trng, cc
chnh sch ln, nh hng cho s pht trin v kim tra vic thc hin cc ng li
ch trng ca ng v hin php, php lut ca Nh nc.
Nh nc l lc lng trc tip chu s lnh o ca ng,l lc lng t chc
thc hin cc ch trng ngh quyt. . . ca ng. Mt khc Nh nc c vai tr v
cng quan trng trong nn KTTT inh hng XHCN, m bo cho nn kinh t pht
trin nhanh v bn vng theo ng nh hng XHCN
Mun lm tt c nhng nhim v ny chng ta cn phi c mt b my Nh
nc gn nh, nng ng, sng to hiu qu mang bn cht ca giai cp cng nhn.
Trc thcc trng v b my Nh nc hin nay chng ta cn phi c nhng gii
php ng n i mi v xy dng b my Nh nc p ng yu cu t ra ca
qu trng i mi.
1. 2) y mnh ci cch t chc v hot ng ca Nh nc,pht huydn ch tng
cng php ch XHCN.
1. 2. 1) Xy dng Nh nc php quyn XHCN di s lnh o ca ng.
m bo Nh nc l cng c ch yu thchin quyn lm ch ca nhn dn,
do dn v v dn. Quyn lc Nh nc l thng nht, c s phn cng v phi hp
gia cc c quan Nh nc trong vic thc hin cc quyn lp php, hnh php, t
php. Nh nc qun l x hi bng php lut.
1. 2. 2) Ci cch th ch v phng hot ng ca Nh nc.
Kin ton t chc, i mi phng thc lnh o v nng cao hiu qu hot
ng ca Quc hi, trng tm l tng cng cng tc lp php xy dng chng
trnh di hn v lp php, hon thin h h thng php, i mi quy trnh ban hnh
v hng dn thi hnh php lut.
Quc hi lm tt chc nng quyt nh cc vn quan trng ca t nc,
quyt nhv phn b ngn sch Nh nc, thc hin quyn gim st ti uvi ton
b hot ng ca Nh nc.
Xy dng mt nn hnh chnh Nh nc, dn ch,trong sch vng mnh, tng
bc hin i ho.
iu chnh chc nngci tin phng tc hot ng ca chnh ph theo hng
thng nht qun l v m.
Vic thc hin cc nhim v chnh tr, kinh t, vn ho, x hi,quc phng, an
ninh v i ngoi trong c nc bng h thng php lut, chnh sch hon chnh,
ng b.
Phn cng, phn cp nng tnh ch ng ca chnh quyn a phng, kt hp
cht ch qun l nghnh v qun l theo lnh th, thc hin ng nguyn tc tp
trung dn ch, t chc hp l hi ng nhn dn, kin ton cc c quan chuyn mn
ca UBND v b my chnh quyn cp x, phng th trn.
Thc hin tinh gim bin ch trong cc c quan Nh nc.
1. 2. 3)Pht huy dn ch, gi vng k cng v tng cng php ch.
Nng cht lng ca i biu quc hi, i biu HND hon thin quy, quy
nh v bu c, ng c, v c cu ca c i biu quc hi v HNDtrn c s thc
s pht huy dn ch. Thc hin tt quy ch dn ch, m rng dn ch trc tip c
s to iu kin nhn dn tham gia qun l x hi, tho lun v quyt nh cc vn
quan trng.
Chm lo con ngi bo v quyn v li ch hp php ca mi ngi.
Pht huy dn ch i di vi gi vng k cng tng cng php ch XHCN.
Thng xuyn gio dc i ng cn b ng vin v chnh tr o c cch
mng.
Thc hin tt nhng gii php trn gip chng ta khc phc c tnh trng
tham nhng, suy thoi v t tng, chnh tr, o c, li sng mt b phn nhng
cn b, ng vin. Tnh trng cng knh, trng lp, vi nhiu tng nc trung gian ca
b my hnh chnh Nh nc. Tnh trang yu km trong cng tc t chc t tng
l lun, cn b. Tnh trng k lut, k cng cha nghim cha thc hin tt ngh
quyt ch trng chnh sch ca ng v Nh nc. Xy dng thnh cng Nh
nc XHCN.
2)Thc hin nht qun chnh sch pht trin nn kinh t nhiu thnh phn.
2. 1 Vai tr ca chnh sch ny.
Mt trong nhng c trng ca nn KTTT nh hng x hi ch ngha m
chng ta ang xy dng l nn kinh t nhiu thnh phn kinh t
Vic tn ti nhiu thnh phn kinh t l mt tt yu khch quan.
Nn kinh t theo con ng CNXH nc ta la mt nn kinh t thng nht gm
nhiu thnh phn trong mi thnh phn u c v tr, vai tr ca n khng th
thiu c v c mi quan h mt thit vi nhau d rng trong c mu thun gia
cng hu v t hu, lao ng v bc lt, gia kinh doanh v cng ch v kinh doanh
v li nhun (khng nn hiu nhm mi kinh doanh v li nhun u l CNTB).
Cc thnh phn kinh t va thng nht va u tranh, cnh tranh ln nhau nhng
tt c u vn ng trong s phn cng lao ng x hi, chuyn mn ho v hp tc
ho ca qa trnh x hi ho sn xut, vi vai tr ch o ca kinh t Nh nc v
s qun l ca Nh nc XHCN theo c ch th trng nh hng XHCN.
Khng th ph nhn rng cc thnh phn kinh t c th v kinh t tiu ch vn
thuc phm tr CNTB. Kinh t c th, tiu ch ng nhin l hu qu ca CNTB,
hng ngy hng gi pht sinh ra CNTB nh nhn xt ca L Nin nhng trong xu
th thuc v CNXH v trn con ng i kn CNXH nc ta chng cng c xu th
tr thnh hu b qun ca CNXH i theo CNXH ch khng phi l hu b qun ca
CNTB. Khng c l do g m chng ta y chng vo qu o ca CNTB.
Cn thnh phn kinh t t bn nh nc v thnh phn kinh t t bn t nhn,
l CNTB nhng l CNTB phc v cho nhn dn do n khng cn l CNTB
na.
Mt khc thc tin trong 10 nm i mi va qua cho ta thy r tc ng to ln
ca nn kinh t thng nht nhiu thnh phn vi vai tr v tr ca tng thnh phn.
Nh vy cn khng nh li mt ln na nht thit phi s dng cc chnh sch
pht trin nn kinh t nhiu thnh phn vn ng theo c ch th trng nh hng
XHCN. ng ta xc nh chnh sch kinh t ngi thnh phn l mt vn chin
lc lu di ca CM Vit Nam i ln CNXH v mc ch cui cng l CNXH.
thc hin tt chnh sch ny cn phi:
2. 2 Th ch ho cc quan im ca ng thnh php lut chnh sch c th.
Khng nh s pht trin ca nn kinh t th trng nhiu thnh phn l mt chnh
sch lu di nht qun ca ng, Nh nc ta, to mi trng php l thun li
cho cc doanh nghip thuc cc thnh phn kinh t yn tm u t, lm n lu di.
2. 3 Thc hin nht qun chnh sch pht trin nn kinh t nhiu thnh phn.
Cc thnh phn kinh t l b phn cu thnh quan trng ca nn KTTT nh
hng XHCN, trong KTNN gi vai tr ch o; KTNN cng vi KT tp th ngy
cng tr thnh nn tng vng chc ca nn KTQD.
KTNN phi pht huy vai tr ch o trong nn kinh t l lc lng vt cht quan
trng v l cng c Nh nc nh hng v iu tit v m nn kinh t. Doanh
nghip nh nc gi nhng v tr then cht; i u ng dng tin b khoa hc v
cng ngh, nu gng v nng sut, cht lng, hiu qu KT-XH v chp hnh php
lut.
Hon thnh vic cng c, sp xp, iu chnh c cu. i mi v nng cao hiu
qu hot ng cc doanh nghip nh nc hin c, ng thi pht trin thm doanh
nghip m Nh nc u t 100% vn hoc c c phn chi phi mt s ngnh, lnh
vc then cht v a bn quan trng. Thc hin tt ch trng c phn ho v a
dng ho s hu i vi nhng doanh nghip nh nc m khng nm 100% vn;
giao, bn, khon, cho thu. . . cc doanh nghip loi nh Nh nc khng cn nm
gi; st nhp, gii th, cho ph sn nhng doanh nghip hot ng khng hiu qu.
Phn bit quyn ca ch s hu v quyn kinh doanh ca doanh nghip ; quy
nh r trch nhim v quyn hn ca cc c quan qun l Nh nc i vi doanh
nghip.
Tip tc i mi c ch chnh sch i vi doanh nghip nh nc to ng
lc pht trin v nng cao hiu qu theo hng xo bao cp; doanh nghip cnh tranh
bnh ng trn th trng, t chu trch nhim v sn xut, kinh doanh, np thu
v c li. Thc hin tt quy ch dn ch trong doanh nghip. C c ch ph hp v
kim tra kim sot, thanh tra ca Nh nc i vi doanh nghip.
i vi thnh phn kinh t tp th pht trin vi nhiu hnh thc hp tc a
dng, trong hp tc x l nng ct.
Cc hp tc x da trn s hu ca cc thnh vin,v s hu tp th lin kt
rng ri nhng ngi lao ng, cc h sn xut kinh doanh cc doanh nghip nh v
va, khng gii hn quy m a bn. Pht trin hp tc x kinh doanh tng hp a
nghnh hoc chuyn nghnh. Nh nc gip hp tc x o to cn b, ng dng cc
thnh tu khoa hc cng ngh, nm bt thng tin m rng th trng. Khuyn khch
vic tch lu, pht trin c hiu qu ngun vn trong hp tc x. Tng kt vic
chuyn i v pht trin hp tc x theo lut hp tc x.
i vi kinh c th tiu ch c nng thn v thnh th c v tr quan trng lu
di. Nh nc to iu kin gip pht trin ;khuyn khch cc hnh thc t
chc hp tc t nguyn, lm v tinh cho cc doanh ngip hoc pht trin ln hn.
i vi thnh phn kinh t t bn t nhn, khuyn khch pht trin sn xut kinh
doanh trong nhng ngnh ngh m php lut khng cm. To mi trng kinh doanh
thun li v chnh sch, php l KTTBTNpht trin trn nhng nh hng u
tin ca Nh nc, khuyn khch chuyn thnh doanh nghip c phn hoc bn c
phn cho ngi lao ng, lin doanh, lin kt vi nhau, vi kinh t tp th v kinh t
Nh nc.
i vi thnh phn kinh t t bn Nh nc, pht trin a dng di cc hnh
thc lin doanh lin kt gia kinh t t bn Nh nc vi kinh t t bn t nhn
trong v ngoi nc, mang li li ch thit thc cho cc bn u t kinh doanh.
i vi thnh phn kinh t c vn u t nc ngoi, to iu kin pht trin
thun li, hng vo xut khu, xy dng kt cu kinh t h tng gn vi thu ht
cng ngh hin i, to thm nhiu vic lm. Ci thin mi trng php l thu ht
mnh vn u t nc ngoi.
3. ) Pht trin kinh t, CNH-HH l nhim v trung tm.
Con ng CNH-HH ca va c th rt ngn thi gian va c nhng bc
tun t, va c nhng bc nhy vt. Pht huy nhng li th ca t nc, tn dng
mi kh nng t trnh tin tin, c bit l cng ngh thng tin v cng ngh
sinh hc, tranh th ng dng ngy cng nhiu hn, mc cao hn v ph bin hn
nhng thnh tu v khoa hc cng ngh, tng bc pht trin kinh t tri thc. Pht
huy ngun lc tr tu v sc mnh tinh thn ca ngi Vit Nam; pht trin gio dc
o to v khoa hc cng ngh l nn tng v l ng lc ca s nghip CNH-HH.
3. 1)Pht trin khoa hc v cng ngh.
Pht trin khoa hc cng ngh l nn tng v l ng lc y mnh CNH-HH
t nc.
i vi khoa hc x hi v nhn vn hng vo vic gii p cc vn l lun
v thc tin, d bo cc xu th pht trin, cung cp cc lun c khoa hc cho vic
hoch nh cc ng li ch trng, chin lc pht trin kinh t x hi, xy dng
con ngi.
i vi khoa hc t nhin hng vo gii quyt cc vn thc tin, xydng
c s khoa hc ca s pht trin cc lnh vc cng ngh trng im v khai thc
ngun ti nguyn thin nhin, bo v mi trng. . .
Khoa hc cng ngh hng vo vic nng cao nng sut lao ng, i mi sn
phm, nng cao nng lc cnh tranh ca hng ho trn th trng, ng dng mt cch
sng to cng ngh nhp khu, tng bc to ra cng ngh mi i nhanh vo mt
s nghnh, lnh vc s dng cng ngh hin i, cng ngh cao. Khuyn khch sng
to v gn ng dng khoa hc cng ngh vi i sng
Coi trng nghin cu c bn trong khoa hc cng ngh.
Tng cng ngun vn u t ngn sch v huyng cc ngun khc cho khoa
hc cng ngh.
y mnh hp tc quc t trong nghin cu khoa hc cng ngh. thc hin tt
chnh sch bo h s hu tr tu.
3. 2)y mnh cng nghip ho hin i ho t nc.
Pht trin kinh t nhanh, c hiu qu v bn vng, chuyn dch c cu kinh t,
c cu lao ng theo hng CNH-HH. Trc mt tp trung nng cao hiu qu sn
xut kinh doanh, nht l doanh nghip Nh nc, hiu qu u t, hiu qu s dng
vn. Chuyn dch c cu u t, c cu kinh t da trn c s pht huy cc th mnh
v cc li th so snh ca t nc, tng sc cnh tranh, gn th trng trong nc
vi th trng nc ngoi.
Tng cng s ch o v huy cc ngun lc cn thit y nhanh CNH-HH
nng nghip v nng thn. Tip tc pht trin a vo nng nghip, lm nghip, ng
nghip, ln mt trnh mi bng ng dng tin b khoa hc k thut, nht l cng
ngh sinh hc ;y mnh thu li ho, c gii ho,in kh ho ;quy hoch s dng
t hp l ;i mi c cu cy trng, vt nui ;gii quyt tt nhng vn v tiu th
nng sn hng ho. Ch trng cng nghip ch bin, c kh phc v nng nghip,
chuyn mt b phn lao ng nng nghip sang khu vc cng nghip v dch v, to
nhiu vic lm mi nng cao cht lng ngun nhn lc, ci thin i sng dn c
nng thn.
i vi cng nghip va pht trin cc nghnh s dng nhiu lao ng, va i
nhanh vo mt s nghnh lnh vc c cng ngh hin i cng ngh cao. Pht mnh
cng nghip ch bin nng sn, thu sn, may mc giy da, mt s sn phm c kh,
in t, cng nghip phn mm. . . Xy dng mt s c s cng nghip nng
quan trng sn xut t liu cn thit trang b cho cc ngnh kinh t v quc phng.
Khai thc c hiu qu cc ngun ti nguyn thin nhin. Xy dng mt s tp on
doanh nghip va v nh; xy dng mt s tp on doanh nghip ln i u trong
cnh tranh v hin i ho. Pht trin mnh v nng cao cht lng cc ngnh dch
v: thng mi, thng mi in t, bu chnh vin thng, ti chnh ngn hng, kim
ton, bo him.
Xy dng ng b v tng bc hin i ho h thng kt cu h tng. Pht trin
mng li th phn b hp l trn cc vng. Hin i ho dn cc thnh ph ln,
thc y qa trnh th ho nng thn.
4. )Tip tc to lp ng b cc yu t ca th trng; i mi v nng cao hiu lc
qun l kinh t ca Nh nc.
4. 1. i vi th trng hng ho tiu dng v dch v.
pht trin th trng hng ho tiu dng v dch v cn gii quyt tt 2 vn
c bn sau:
Mt l, phi tng quy m hng ho tiu dng v dch v vi chng loi ngy
cng phong ph v cht lng ngy cng nng cao. Nhu cu v hng ho tiu dng
v dch v ca th trng nc ta l rt ln. l sc p ln i vi sn xut. Mt
khc, nhu cu ln v hng tiu dng v dch v l ng lc pht trin kinh t. V vy,
vic pht trin th trng hng ho tiu dng v dch v i hi phi tng dung lng
th trng, tng khi lng hng ho tiu dng v dch v tho mn nhu cu ca
nhn dn.
Mun vy cn khai thc th mnh ca t nc. Pht trin tiu th cng, cng
nghip hng tiu dng, ch bin. ng thi, cng vi s lng phi ch ti chng
loi phong ph v nng cao cht lng p ng nhu cu ngy cng a dng v
cng cao.
Hai l, tng bc gim gi c hng ho tiu dng v dch v. lm c iu
cn phi la chn mt trong hai phng n sau:
Phng n th nht l gim chi ph sn xut lm c s cho vic gim gi.
Trong trng hp ny, gi c hng ho v chi ph u gim, nhng chi ph sn xut
phi gim nhiu hn, do li nhun vn m bo.
Phng n th hai l tng khi lng sn phm cung ng trn th trng
trong trng hp gim gi, li nhun ca mt n v hng ho bn ta t hn, nhng
tng s hng ho bn ra nhiu hn th tng li nhun vn m bo.
ng nhin cch tt nht l kt hp c hai phng n trn. Khi kt hp
c c yu cu ca ngi sn xut v ngi tiu dng.
4. 2 i vi th trng cc yu t sn xut.
Th trng cc yu t sn xut bao gm th trng vn, th trng sc lao ng
v th trng cc yu t iu kin vt cht khc cho qa trnh sn xut.
c bit quan tm pht trin nhng th trng hin cha c hoc cn s khai
nh: th trng lao ng, th trng chng khon, th trng bt ng sn, th trng
khoa hc v cng ngh.
M rng th trng lao ng trong nc, c s kim tra gim st ca Nh nc
bo v li ch ca ngi lao ng v ngi s dng sc lao ng, y mnh xut
khu lao ng c t chc v hiu qu. Hon thin h thng php lut v chnh sch
to c hi bnh ng v vic lm cho ngi lao ng, to iu kin thun li v
khuyn khch ngi lao ng t tm vic lm, nng cao trnh .
Khn trng t chc th trng khoa hc v cng ngh, thc hin tt bo h s
hu tr tu; y mnh pht trin cc dch v v thng tin, chuyn giao cng ngh.
Pht trin nhanh v bn vng th trng vn, nht l th trng vn di hn v
trung hn. T chc v vn hnh th trng chng khon, th trng bo him an ton,
hiu qu. Hnh thnh ng b th trng tin t; tng kh nng chuyn i ca ng
tin Vit Nam.
Hnh thnh v pht trin th trng bt ng sn, bao gm c quyn s dng t
theo quy nh ca php lut; tng bc m th trng bt ng sn cho ngi Vit
Nam nc ngoi v ngi nc ngoi tham gia u t.
4. 3 Trong 5 nm ti hnh thnh tng i ng b c ch qun l nn kinh t th
trng nh hng x hi ch ngha, khc phc nhng yu km, tho g nhng
vng mc.
i mi su rng c ch qun l kinh t, pht huy nhng yu t tch cc ca c
ch th trng, trit xa b bao cp trong kinh doanh, tng cng vai tr qun l
v iu tit v m ca Nh nc, u tranh c hiu qu chng cc hnh vi tham
nhng, lng ph, quan liu, sch nhiu gy phin h.
Nh nc to mi trng php l thun li, bnh ng cho cc doanh nghip
cnh tranh v hp tc pht trin; bng chin lc, quy hoch, k hoch v chnh
sch, kt hp vi s dng lc lng vt cht ca Nh nc nh hng pht trin
kinh t - x hi, khai thc hp l cc ngun lc ca t nc, m bo cn i v m
nn kinh t, iu tit thu nhp; kim tra, kim sot, thanh tra mi hot ng kinh
doanh theo quy nh ca php lut, chng bun lu, lm hng gi, gian ln thng
mi.
Thc y quan h a phng vi cc nc pht trin v cc t chc quc t. y
mnh hot ng cc din n a phng.
5. ) Tng cng ,qun l, ci thin cc cng c qun l v m ca Nh nc
5. 1 i mi hn na cng tc k hoch ho,nng cao cht lng cng tc xy dng
chin lc,quy hoch v k hoch pht trin kinh t x hi,tng cng thng tin
trong nc v quc t,cng tc k ton,thng k ng dng rng ri cc thnh tu
khoa hc cng ngh trong d bo,kim tra, tnh hnh thc hin c cp v m v vi
m.
5. 2 i mi chnh sch, cng c qun l v m p ng yu cu v quy lut vn
ng ca th trng,ng thi m bo s pht trin theo ng nh hng XHCN
cho nn kinh t.
Bo m tnh minh bch cng bng trong chi ngn sch Nh nc. Chuyn c
ch phn b ngun vn vay ca Nh nc mang tnh hnh chnh sang cho vay theo
c ch th trng,xo b bao cp thng qua tn dng,u t,pht trin cc qu h tr
pht trin, hon thin phng thc qun l u t xy dng c bn,ci cch cc th
tc trong thc hin d n u t. Hon thin c ch qun l n nc ngoi cho ph
hp vi tnh hnh mi. Tip tc ci cch thu ph hp vi tnh hnh t nc v cam
kt quc t,tng bc p dng h thng thu thng nht,khng phn bit u t trong
nc vi u t nc ngoi. Hin i ho cng tc qun l thu ca Nh nc.
Xy dng h thng ngn hng thng mi p ng nhu cu tn dng,cung ng
cc dch v ngn hng thun li cho x hi. Xo b s can thip hnh chnh ca c
quan Nh nc i vi hot ng cho vay ca cc ngn hng thng mi Nh nc.
Thc hin chnh sch t gi linh hot theo cung cu ngoi t,tng bc thc hin t
do ho t gi hi oi c s qun l v m ca Nh nc.
6)M ca v hi nhp kinh t quc t.
6. 1 Ch ng m ca hi nhp kinh t quc t v khu vc theo tinh thn pht huy
ti a ni lc,nng cao hiu qu hp tc quc t,bo m c lp t ch v nh
hng XHCN.
Chnh ph cng cc b, ngnh v cc doanh nghip khn trng xy dng v
thc hin k hoch hi nhp kinh t quc t vi l trnh hp l,v trng trnh hnh
ng c th,pht huy tnh ch ng ca cc cp,cc ngnh,cc doanh nghip ;y
mnh chuyn dch c cu kinh t v i mi c ch qun l kinh t _x hi. Thc
y quan h a phng vi cc nc,cc t chc quc t.
6. 2 Thc hin nht qun ng li i ngoi c lp t ch, a phng ho,a dng
ho cc quan h quc t. VN sn sng l bn l i tc tin cy ca cc nc trong
cng ng quc t phn u v ho bnh,c lp v pt trin
Nhim v i ngoi l tip tc gi vng mi trng ho bnh v to cc iu
kin quc t thun li y mnh pht trin kinh t x hi,CNH_HH t
nc,xy dng v bo v T quc,bo m c lp,t ch v nh hng XHCN.
M rng quan h nhiu mt,song phng,a phng vi cc nc v vng
lnh th,cc trung tm chnh tr,kinh t quc t ln,cc t chc quc t v khu
vc,theo nguyn tc tn trng lp ch quyn v ton vn lnh th,bnh ng v cng
c li.
Php cht ch hot ng ngoi giao ca Nh nc,hot ng i ngoi ca
ng v hot ng i ngoi ca nhn dn. Hon thin c ch qun l thng nht cc
hot ng i ngoi,to thnh sc mnh tng hp, thc hin c kt qu nhim v
cng tc i ngoi,lm cho th gii hiu r hn v t nc,con ngi,cng cuc i
mi ca VN,ng li chnh sch ca ng v Nh nc ta,tranh th s ng tnh
ng h v hp tc ngy cng rng ri ca nhn dn th gii.
7). Xy dng v hon thin h thng lut php ng b v ci cch nn hnh chnh
quc gia.
7. 1 Xy dng h thng php lut ng b v hon chnh.
Nn kinh t th trng ch c th hot ng bnh thng nu c h thng php
lut tng i hon chnh v ngy cng c hon thin. Trong iu kin nc ta
vn ny ang c t ra ht sc cp bch. Nhng nm i mi, Nh nc ta
tng bc tp trung xy dng h thng php lut. Tuy nhin, n nay h thng lut
php vn cn thiu v cha ng b. Trong nhng nm ti vic hon thin h thng
lut php ng b v hon chnh c th c coi nh l nhim v u tin m t
nc phi u t.
y mnh xy dng v hon thin h thng khung php lut ph hp vi kinh t
th trng nh hng x hi ch ngha. Nghin cu, sa i, b sung php lut hin
hnh ph hp vi yu cu thc tin chin lc kinh t - x hi v yu cu hi nhp
kinh t quc t, nht l cc lut: Lut thng mi, Lut ph sn doanh nghip, B
lut lao ng, Lut cc t chc tn dng, Lut ngn sch Nh nc, Lut t ai,. . .
Xy dng mt s lut mi nh: Lut doanh nghip trn c s thng nht lut doanh
nghip nh nc v lut doanh nghip hin hnh; Lut u t trn c s thng nht
Lut u t nc ngoi ti Vit Nam v Lut khuyn khch u t trong nc; Lut
khuyn khch cnh tranh v Kim sot c quyn trong kinh doanh, v. v. . i mi
v hon thin quy trnh xy dng lut, ban hnh v thc thi php lut, trong ch
trng vic tuyn truyn gio dc php lut v t chc thi hnh lut mt cch nghim
minh.
7. 2 ng thi cn thit phi y mnh ci cch nn hnh chnh quc gia, xy
dng b my Nh nc trong sch vng mnh.
7. 2. 1 i mi th ch
Hnh thnh v c bn v vn hnh thng sut, c hiu qu th ch kinh t th
trng nh hng x hi ch ngha. i mi th ch v th tc hnh chnh, tp
trung trc ht vo xa b nhng quy nh mang nng tnh hnh chnh quan liu, bao
cp, gy phin h, sch nhiu doanh nghip v nhn dn, km hm s pht trin lc
lng sn xut. Bo m cc vn bn php quy c ni dung ng n, nht qun, kh
thi. Ch o st t khu son tho, thng qua n ph bin, thc hin v tng kt.
i mi phng thc v quy trnh xy dng th ch, ci tin s phi hp gia
cc ngnh, cc cp c lin quan, coi trng s dng cc chuyn gia lin ngnh v dnh
vai tr rt quan trng cho ting ni ca nhn dn, ca doanh nghip. c bit tng
cng vic ch o, kim tra, nng cao k lut v hiu lc thi hnh php lut trong b
my Nh nc v trong x hi.
7. 2. 2 Kin ton hp l t chc b my Nh nc.
Trn c s tch chc nng qun l Nh nc vi hot ng ca kinh doanh, xc
tin vic i mi t chc b my, c ch hot ng v quy ch lm vic ca cc c
quan Nh nc. Thc hin mnh m vic phn cp trong h thng hnh chnh i i
vi nng cao tnh tp trung, thng nht trong vic ban hnh th ch. Quy nh r
trch nhim, quyn han ca tng cp, tng t chc, tng c nhn. cao trch nhim
c nhn, khen thng, k lut nghim minh.
Xc tin nhanh v c hiu qu vic hin i ha cng tc hnh chnh, c bit l
ng dng cng ngh thng tin. Kin ton b my v tinh gim bin ch mt cch c
bn.
7. 2. 3 Nng cao phm cht, nng lc ca i ng cn b, cng chc
y mnh o to, bi dng cn b, cng chc vi chng trnh, ni dung st
hp.
Thc hin tt quy ch dn ch, m rng dn ch trc tip c s, bo m cho
dn tip xc d dng cc c quan cng quyn, c iu kin kim tra cn b, cng
chc, nht l nhng ngi trc tip lm vic vi dn.
7. 2. 4 Ngn chn v y li tham nhng, quan liu.
Thc hin cc bin php ngn chn tham nhng, quan liu:
i mi v hon thin th ch, th tc hnh chnh, kin quyt chng t ca
quyn, sch nhiu, xin - cho v s tc trch, v k lut trong cng vic.
Tng cng qun l, kim tra, ngn chn lng ph, tham nhng tin t v ti sn
cng, nht l trong khu vc doanh nghip Nh nc.
Pht huy vai tr ca cc on th nhn dn v phng tin thng tin i chng.
Ci cch tin lng i i vi tng cng gio dc v kim tra vic thc hin
cng v ca cn b, cng chc.
Phn kt lun
n nay, sau hn 15 nm i mi nn kinh t,pht trin nn kinh t theo nh
hng XHCN nc ta c nhng bc vt bc. B mt t nc thc s i
thay, chng ta thot ra khi khng hong,tng bc i vo th pht trin n nh
v vng chc.
Trong qu trnh i mi ng ta tng kt nh gi thnh tu t c,pht hin
nhng sai lm,t sa cha,rt kinh nghim.
i hi ng VII nhn nh:Cng cuc i mi t c nhng thnh
tu bc u rt quan trng,nhng nc ta vn cha ra khi khng hong kinh t_ x
hi.
u nm 1988 c nn i nhiu vng v lm pht cn mc 393,8%,
nhng t nm 1989 tr i nc ta bt u xut khu c mi nm 1-1,5 triu tn
go ;lm pht gim dn,n nm 1990 cn 67,4%.
i hi ng VIII khng nh:Cng cuc i mi 10 nm qua thu c nhng
thnh tu to ln c ngha rt quan trng.
Tnh trng nh n trong sn xut ri ren trong lu thng c khc phc.
Kinh t tng trng nhanh,nhp tng sn phm trong nc GDP tng bnh qun
hng nm thi k 1991 1995 l 8,2%. Lm pht b y li t 774,7% nm 1986
xung cn 67,1% nm 1991, 12,7% nm 1995. Lng thc khng nhng n m
cn xut khu c khong 2triu tn go. Nhiu cng trnh c s h tng, v c s
cng nghip trng yu c xy dng to thm sc mnh vt cht v th cn i m
cho bc pht trin tip theo. n nh chnh tr c gi vng quc phng an ninh
c cng c.
i hi ng IX nhn nh k hoch 5 nm pht trin kinh t 1996-2000
thc hin ng thi 3 mc tiu kinh t x hi tng trng cao,bn vng v c hiu
qu ;n nh vng chc kinh t v m; chun b tin cho bc pht trin sau cao
hn.
*Nn kinh t vn gi c nhp tng trng kh ;c cu kinh t c s
chuyn dch ng tch cc.
_Nng nghip pht trin lin tc gp phn quan trng vo mc tng trng
chung v gi cng n nh kinh t x hi. Gi tr sn xut nng nghip, lm,ng
ngip tng 7%/nm. Nhiu vng sn xut nng sn tp trung gn vi cng nghip ch
bin bc u c hnh thnh; sn phm nng nghip a dng hn.
_Cng nghip v xy dng vt qua nhng kh khn, thch thc t c
nhiu thnh tu:nhp tng gi tr sn xut cng nghip hng nm t 13,5%,sn
lng mt s sn phm quan trng tng nhanh,c cu cc nghnh cng nghip c
s chuyn dch ng k hnh thnh mt
s sn phm cng nghip mi nhn,mt s khu cng nghip,khu ch xut vi nhiu
c s sn xut c cng ngh hin i. Ngnh xy dng tip nhn cng ngh xy
dng mi,trang b thm nhiu thit b hin i.
_Cc ngnh dch v tip tc pht trin,gp phn tch cc cho tng trng kinh
t phc v i sng nhn dn. Gi tr cc ngnh dch v tng 6,8%/nm.
_C cu kinh t c nhng bc chuyn dng ng tch cc.
C cu cc ngnh kinh t tng bc chuyn dch theo hng CNH_HH. C cu
cc thnh phn kinh t c s chuyn dch theo hng sp xp li v i mi khu
vc kinh t Nh nc,pht huy tim nng ca khu vc kinh t ngoi quc doanh.
*Cc cn i ch yu trong nn kinh t c iu chnh thch hp duy
tr kh nng tng trng kinh t v n nh i sng nhn dn.
_ ci thin mt bc quan h tch lu tiu dng theo hng tng tch lu
cho pht trin kinh t. T l tit kim so vi GDP t 18,2% nm 1995 tng ln 27%
nm 2000.
_Cc cn i ti chnh - tin t c tin b gp phn n nh kinh t v m v
khai thc cc ngun lc. Ngn sch Nh nc bt u c c cu li theo hng
hiu qu hn. Tng thu ngn sch Nh nc tng bnh qun hng nm trn 8,7%,chi
tiu ngn sch c c cu li.
c nhiu c gng trong vic huy ng cc ngun vn cho u t pht
trin,nht l cc ngun v trong nc. S cng trnh c a vo s dng nhiu
hn bt thi k no trc y ;nng lc ca hu ht cc nghnh sn xut,dch v, kt
cu h tng c nng ln r rt.
Tng ngun vn u t thc hin trong vng 5nm qua khong 440nghn t ng,tc