Gipuzkoa Informazioaren Gizartean azken hamarkadan

2000-2010

Gipuzkoa Informazioaren Gizartean azken hamarkadan

2020rako estrategiarantz

Gipuzkoa Informazioaren Gizartean azken hamarkadan, 2000-2010


Aurkibidea i

Gipuzkoa Informazioaren Gizartean azken hamarkadan, 2000-2010. 2020rako estrategiarantz

AURKIBIDEA

AURKEZPENA..................................................................................................................................................... 1

I. ATALA GIPUZKOA INFORMAZIOAREN GIZARTEAN AZKEN HAMARKADAN, 2000-2010. AURRERAPEN HAMARKADA BAT .........3

1. TESTUINGURU ESTRATEGIKO OROKORA ................................................................................................. 5 1.1. LEHEN URRATSAK: EEUROPE PLANAK: 2000, 2002 ETA 2005................................................................... 5 1.2. I2010 ESTRATEGIA ETA EUROPAKO AGENDA DIGITALA ......................................................................... 6 1.3. OINARRIZKO BESTE ERREFERENTZIA ESTRATEGIKO BATZUK..................................................................... 8

2. GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIAREN ESTRATEGIA: EGIPUZKOA-TIK I-GIPUZKOA 2010RA ................. 14 2.1. JATORRIA: EGIPUZKOA ............................................................................................................................. 14 2.2. I-GIPUZKOA 2010 ESTRATEGIA:................................................................................................................. 18 2.3. INFORMAZIOAREN GIZARTEAREKIN LOTUTAKO BESTE FORU-PLAN BATZUK....................................... 20

3. GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIAREN POLITIKAK ETA JARDUERAK ....................................................... 23 3.1. IKUSPEGI OROKORRA................................................................................................................................ 24 PERTSONAK ......................................................................................................................................................... 26 3.2. ENPRESAK.................................................................................................................................................... 29 3.3. EZAGUTZA ................................................................................................................................................... 32 3.4. ADMINISTRAZIOA ....................................................................................................................................... 36 3.5. LABURPEN MODUAN................................................................................................................................. 40

4. GIPUZKOA INFORMAZIOAREN GIZARTEAN, 2000-2010EKO EGOERA................................................ 44 4.1. HAMARKADA BAT AURRERA EGITEN: GIPUZKOA INFORMAZIOAREN GIZARTEAN SARTU

DA ............................................................................................................................................................... 44 4.2. PERTSONAK................................................................................................................................................. 50

4.2.1. Teknologiako eta komunikazioko ekipamenduak........................................................................50 4.2.2. Internet erabiltzen duten herritarrak ...............................................................................................53 4.2.3. Interneten erabileraren ezaugarriak ...............................................................................................55 4.2.4. Erosketa elektronikoak.......................................................................................................................60 4.2.5. On lineko partaidetza........................................................................................................................62

4.3. ENPRESAK.................................................................................................................................................... 65 4.3.1. Ekipamendu teknologikoak..............................................................................................................65 4.3.2. Interneten erabilera ...........................................................................................................................68 4.3.3. Web arloko presentzia.......................................................................................................................70 4.3.4. Merkataritza elektronikoa .................................................................................................................72 4.3.5. Segurtasuna ........................................................................................................................................73 4.3.6. Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiekin lotutako sektoreak .................................75

4.4. EZAGUTZA ................................................................................................................................................... 78 4.4.1. Teknologia eta komunikazio arloko ekipamenduak hezkuntza-zentroetan.............................78 4.4.2. Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiekin lotutako ikerketak...................................79 4.4.3. Pertsonen ikasketa .............................................................................................................................82 4.4.4. Enpresetako prestakuntza ................................................................................................................83

4.5. ADMINISTRAZIOA ....................................................................................................................................... 84 4.5.1. Pertsonak eta e-Administrazioa .......................................................................................................84



Aurkibidea ii

4.5.2. Enpresak eta e-Administrazioa.........................................................................................................85 4.5.3. Gipuzkoako administrazioa: 2.0 weba eta software librea.........................................................86 4.5.4. e-Administrazioa Gipuzkoan ............................................................................................................88

5. GIPUZKOA EUROPAKO INFORMAZIOAREN GIZARTEAN...................................................................... 99 5.1. IKUSPEGI OROKORRA................................................................................................................................ 99 5.2. PERTSONAK............................................................................................................................................... 101 5.3. ENPRESAK.................................................................................................................................................. 105 5.4. EZAGUTZA ................................................................................................................................................. 107 5.5. ADMINISTRAZIOA ..................................................................................................................................... 108

II. ATALA INFORMAZIOAREN GIZARTEAK 2020KO GIPUZKOAREN ERRONKETARAKO EGINGO DUEN EKARPENA ................................109

SARRERA ....................................................................................................................................................... 111 1. INFORMAZIOAREN GIZARTEAREN JOERAK ........................................................................................ 112

1.1. WEBGUNE SEMANTIKOA: 3.0 WEBA? .................................................................................................... 113 1.2. GAILU TEKNOLOGIKO BERRIAK: ERAMANGARRITASUN ETA INTERKONEXIO HANDIAGOA.......... 115 1.3. IKUS-ENTZUNEZKO EDUKIAREN NAGUSITASUNA .................................................................................. 116 1.4. SOFTWARE LIBREA ETA KODE IREKIKOA................................................................................................ 117 1.5. GAUZEN INTERNET ETA ERREALITATE AREAGOTUA.............................................................................. 119 1.6. NONAHIKOTASUNA ETA MUGIGARRITASUNA: BIRTUALIZAZIOA ....................................................... 121 1.7. PERTSONA-MAKINA INTERFAZEEN OPTIMIZAZIOA ............................................................................... 122 1.8. ON LINEKO NEGOZIO EREDU “BERRIAK-TRADIZIONALAK" SENDOTZEKO ZAILTASUNAK ................ 124 1.9. CLOUD COMPUTING IZENEKOA EDO “HODEIA” ................................................................................ 126 1.10. ADIMEN ARTIFIZIALA ................................................................................................................................ 128 1.11. E-ADMINISTRAZIO AURRERATUA ............................................................................................................ 129 1.12. SAREA GOBERNANTZA BERRIRAKO TRESNA GISA PARTE HARTZEAN, SEGURTASUNEAN

ETA NEUTRALITATEAN OINARRITUTA ..................................................................................................... 131 2. INFORMAZIOAREN GIZARTEAK 2020KO GIPUZKOAREN ERRONKETARAKO EGINGO DUEN

EKARPENA ............................................................................................................................................ 134 2.1. SARRERA.................................................................................................................................................... 134 2.2. ZAHARTZEN ARI DEN GIZARTEAREN BIZI KALITATEA HOBETZEN LAGUNTZEA.................................... 138 2.3. INGURUMEN IRAUNKORTASUNEAN LAGUNTZEA................................................................................. 143 2.4. AZPIEGITURAK ETA GARRAIO ETA MUGIKORTASUN SISTEMAK HOBETZEKO EKARPENA ................ 148 2.5. GIZARTEA ETA ENPRESAK IREKITZEN LAGUNTZEA................................................................................. 154

3. I-GIPUZKOA 2020 ESTRATEGIARANTZ ................................................................................................. 159 3.1. TESTUINGURU ESTRATEGIKOA................................................................................................................. 159 3.2. I-GIPUZKOA2020 ESTRATEGIARAKO ORIENTABIDEAK......................................................................... 163

3.2.1. PERTSONAK........................................................................................................................................164 3.2.2. ENPRESAK...........................................................................................................................................166 3.2.3. EZAGUTZA ETA IKERKETA ..................................................................................................................168 3.2.4. ADMINISTRAZIOA ..............................................................................................................................170 3.2.5. 2020 ERRONKAK ETA INFORMAZIOAREN GIZARTEA.....................................................................172

ERANSKIN ESTATISTIKOA ETA BIBLIOGRAFIA ..................................................177



Aurkezpena 1

AURKEZPENA Informazioaren Gizartea eta Teknologia Berriak garatzea izan da, duela hamarkada bat baino lehenagotik, Gipuzkoako Foru Aldundiaren jarduera-ardatz nagusietako bat. Epe horretan, Foru Aldundiaren helburua honako hau izan da: “Gipuzkoa Europako lurralde aurreratu bihurtzea Informazioaren Gizartearen garapenean eta horren onurak pertsona eta enpresa guztientzat eskuragarri izatea bermatzea”. Egindako ahaleginaren eta konpromisoaren erakusgarri dira azken hamar urteotan martxan jarritako ekimen, programa eta estrategia ugariak, baita departamendu arteko batzordea ere: eAdministrazioa, eGizartea, eGipuzkoa Behatokia, eGipuzkoa 2005 plana eta i-gipuzkoa2010 estrategia. Horrek guztiak, beste administrazio batzuekin, herritarrekin, Gipuzkoako enpresekin eta gizarte-eragileekin modu partekatuan garatutako lanarekin batera, Gipuzkoako Informazioaren Gizartean aurrerapen handiak egiteko aukera eman du. Hala ere, i-gipuzkoa Estrategiaren dokumentuak adierazten duen moduan, “oso bizkor aldatzen ari den eta Informazioaren Gizarteari dagokiona bezain elkarri lotutako ingurunean, egunera daitekeen, irekia den eta bertan proposatutako helburuak erdiestera zuzendutako ekintza berrietara molda daitekeen erreferentzia-testuingurutzat hartu behar da Estrategia”. Beraz, arlo horretan politika eta jarduera publikoak egiten hamarkada bat baino gehiago eman ostean, Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamenduak egokitzat jo du garatutako jardueren balantzea egitea, baita Gipuzkoako gizartean (herritarrak, enpresak, administrazioa...) hark izan duen eraginaren gaineko gogoeta egitea ere Teknologia Berrietan eta Informazioaren Gizartean oinarrituta. Egindako jardueren eta eskuratutako lorpenen ebaluazio gisa eta datozen urteotan garatu beharreko jarduerak zehazteko orientazio moduan. Beraz, Informazioaren Gizartea garatzeko funtsezkoak izanik, gure gizartearen erronken aurrean berrikusi eta egokitu beharreko arloak etorkizunera begira aztertzea da txosten honen helburua. Eta bigarrenik, Gipuzkoak azken hamarkadan Informazioaren Gizartean izan duen bilakaeraren ikuspegi orokorra eskaintzen du. Azken urteotan Informazioaren Gizartearekin lotutako arloetan gertatutako aldaketak handiak eta bizkorrak izan dira, eta egungo errealitatea, erabat aldakorra izanik, beste modu batera hartu behar dugu, lurralde aurreratua izaten jarraitzeko, etorkizunerako joerak lantzeko (horietako asko dagoeneko hemen daude). Hori dela eta, interesgarria iruditu zaigu aukera hau aprobetxatzea joera teknologiko nagusien gaineko azterketa-gogoeta bat egitea, zalantzarik gabe Informazioaren eta Komunikazioaren Gizartearen ikuspegi orokor berria osatuko baitute horiek. Azken hamar urteok lehen etapa izan dira, baina Informazioaren Gizarteak datozen hamar urteotan izango duen zeregina, zalantzarik gabe, erabakigarria izango da Gipuzkoak aurre egin beharko dien erronkak lantzeko.



Aurkezpena 2

Txosten hau, beraz, Informazioaren Gizartean Gipuzkoak azken hamar urteotan izan duen aurrerapenaren, eta bereziki, arlo horretako foru-jardueraren erakusgarri da, Eta era berean, Informazioaren Gizarteak planteatutako erronkak lantzeko eta gainditzeko eskaintzen dituen aukerak aprobetxatzeko eta Gipuzkoako herritar guztien ongizate-helburuak lortzen laguntzeko ezinbesteko beharrari buruzko gogoeta-ariketa izango da.

Anjel Irastorza Eizagirre Informazio Gizarterako Sistemen Zuzendari Nagusia

Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua Gipuzkoako Foru Aldundia

I. Atala GIPUZKOA INFORMAZIOAREN GIZARTEAN AZKEN HAMARKADAN, 2000-2010. AURRERAPEN HAMARKADA BAT

TESTUINGURU ESTRATEGIKO OROKORA



I. Atala: Gipuzkoa Informazioaren Gizartean azken hamarkadan, 2000-2010 5

1. TESTUINGURU ESTRATEGIKO OROKORA

1.1. LEHEN URRATSAK: eEUROPE PLANAK: 2000, 2002 ETA 2005

Europako Batzordeak 2000ko martxoan Lisboan egin zuen bileran ezarri zuen Europa mundu osoko ekonomiarik lehiakorren eta dinamikoen bihurtzeko asmo handiko helburua. Horretarako, ekonomia berriak eta, bereziki, Internetek eskaintzen zituen aukerak bizkor ustiatzeko Europak zuen premiazko beharra onartu zuten. Helburu hori erdiesteko, Europako Batzordeak eEurope ekimena jarri zuen abian. Ekimenaren helburua informazioaren gizarteak eskaintzen zituen onura guztiak europar guztien eskura jartzea zen. Hau da, Informazioaren Gizartearen garapena bizkortu nahi zuen Europan herritarrei, enpresei, prestakuntzako zentroei, administrazioei eta abarrei zuzenduta. Europar Batasunak informazioaren gizartea sortzen ari den aldaketen ahalik eta onura gehien lortzera zuzendutako Europa mailako lehen ekimen politikoa izan zen eEurope. Hasiera batean, eEuropek Europa mailan balioa erantsiko zuen jarduerako 10 esparru zehaztu zituen:

Europako gazteria aro digitalean sartzea.

Interneteko sarbidea merkatzea.

Merkataritza elektronikoaren ezarpena bizkortzea.

Ikerlarientzat eta ikasleentzat Interneteko sarbide bizkorra bultzatzea.

Aplikazio elektronikoetara sarbide segurua ahalbidetzeko txartel adimentsuak ezartzea.

Goi mailako teknologiako ETE-entzat arrisku-kapitaleko merkatua garatzea/bultzatzea.

Kultura elektronikoan desgaituen partaidetza bultzatzea.

Osasuna linean.

Garraio adimentsua.

Administrazio publikoa linean.




eEurope2002k lanean bi urte eman ostean (jarduerak batez ere konektagarritasuna handitzera eta herritarrak eta enpresak kontzientziatzera/prestatzera bideratuta zeuden), 2002. urtearen erdialdean, Europako Batzordeak eEurope2005 plana jarri zuen abian eta, hari esker, ordura arte indarrean egon zen estrategia gainditu zuen. eEurope2005 plan berriak hazkundea eta jarduera ekonomikoa sortzeari bultzada ematea azpimarratu zuen honako honi lehentasuna emanda:

Merkatu berriak sortu, kostuak gutxitu eta, azken buruan, ekonomia osoaren produktibitatea handituko duten zerbitzuak, aplikazioak eta edukiak suspertzea.

Edukiak, zerbitzuak eta aplikazioak garatzea eta mendeko azpiegitura instalatzea, batez ere, merkatuari dagokion lana dela uste du.

1.2. I2010 ESTRATEGIA ETA EUROPAKO AGENDA DIGITALA

2005eko ekainean, Lisboako estrategia berriro aktibatzeko asmoz, Europako Batzordeak ezagutza eta berrikuntza izendatu zituen Europako hazkunde iraunkorraren eragile. Horrekin lotuta, erabat integratzailea den informazioaren gizartea, informazioaren eta komunikazioaren teknologiak zerbitzu publikoetan, ETE-etan eta etxeetan orokortuta izatea oinarri zuena, eraikitzea ezinbestekoa zela zehaztu zuen. Helburu hori oinarritzat hartuta azaldu zuten honako hau: i2010 estrategia: Europako informazioaren gizartea hazkunderako eta enplegurako1. Aipatutako ekimena Informazioaren eta Ezagutzaren Gizartea garatzearekin lotuta Europar Batasuneko testuinguru estrategiko eta orientazio politiko berri bihurtu zen. Testuinguru estrategiko haren oinarria ekonomia digital irekia eta lehiakorra bultzatzea zen, gizarteratzea eta bizi-kalitatea bultzatzeko elementu direnez IKTak bereziki azpimarratuta. Horretarako, informazioaren gizartearekin eta komunikabideekin lotutako Europako politiketarako hiru lehentasun finkatu dituzte:

1 http://ec.europa.eu/information_society/eeurope/i2010/what_is_the_i2010/index_en.htm




berrikuntzan egindako ahalegina eta IKTekin lotutako ikerkuntzarako inbertsioa, hazkundea eta enplegu gehiago eta kalitate handiagokoak sortzea bultzatu ahal izateko;

hazkundea eta enplegua garapen iraunkorrarekiko modu koherentean bultzatzen dituen eta zerbitzu publikoak eta bizi-kalitatea hobetzeari lehentasuna ematen dion txertaketan oinarritutako informazioaren Europako gizartea lortzea.

Informazioaren Europako esparru bakarra eraikitzea. Horren helburua informazioaren gizarterako eta komunikabideetarako barneko merkatu irekia eta lehiakorra bultzatzea da.

Horren ondoren, 2008ko apirilean, Europako Batzordeak “Europako etorkizun digitala prestatzea” 2 izeneko komunikazio-lana argitaratu zuen ordura arte indarrean zegoen i2010 Estrategia berrikusteko prozesuari ekiteko eta hura berriro bideratzen hasteko. Horren helburua Europa mailan IKTak asimilatzeko prozesua eta lehiakortasuna are gehiago bultzatzea zen (Berrikusitako i2010 Estrategia). Mundu mailako krisi ekonomiko-finantzarioa hasi izanaren ondorioz, 2010eko lehen hiruhilekoan, Europako Batzordeak Europa 2020 Estrategia3. izenekoa jarri zuen abian. Europako plan berri haren helburua ekonomia eta finantza arloko krisiaren testuinguru orokorrari irtenbidea bilatzeko Europako estrategiaren orientazioa antolatzea zen. Era berean, hurrengo hamarkadako erronketan oinarrituta, Europar Batasuneko ekonomia prestatu nahi zuen. Estrategia horren baitan aurkeztu dute Europako Agenda Digitala4. Europa 2020 Estrategiak biltzen dituen zazpi ekimen enblematikoetako bat da. Horren helburua 2020. urtera arte Europako Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien erabilerak bete beharko duen oinarrizko gaitasunak emateko funtzioa zehaztea izango da. Europako Agenda Digitalaren xedea IKTen eta, bereziki, Internetek jarduera ekonomikoa eta soziala ahalbidetzeko oinarrizko euskarri gisa betetzen duen ahalmen ekonomikoa eta soziala maximizatzea erraztuko duen bidea ezartzea da: negozioak egiteko, lan egiteko, jolasteko, komunikatzeko eta askatasunez adierazteko. Europako Agenda Digitalak herritarrentzako eta enpresetarako eguneroko bizitzaren hobekuntza, hazkunde ekonomikoa eta berrikuntza sustatzen ditu.

2 http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2008:0199:FIN:ES:PDF 3 http://ec.europa.eu/europe2020/index_en.htm 4 http://ec.europa.eu/information_society/digital-agenda/index_en.htm




Europako Agenda Digitalak lehentasunezko 7 jarduera-eremu finkatu ditu:

Merkatu digital bakarraren sorrera

Elkarreragingarritasunaren hobekuntza

Interneteko konfiantza eta onlineko segurtasuna areagotzea

Interneterako sarrera lasterrari eta ultralasterrari lehentasuna ematea

IKTen ikerketa eta garapenerako inbertsioak areagotzea

Alfabetatzearen eta trebakuntza digitalaren sustapena eta e-inklusioa

IKTak aplikatzea gaur egun gizarteak aurre egin behar dien erronka berrietan: klima-aldaketa eta biztanleria zahartzea.

7 jarduera-eremu horiek garatzeko 100 laguntza-neurri5 aurrez ikusi ditu Agenda Digitalak; horietatik 31, legegintzakoak.

1.3. OINARRIZKO BESTE ERREFERENTZIA ESTRATEGIKO BATZUK

Testuinguru juridiko orokorra

Azken urteotan, Gipuzkoako Informazioaren Gizarterako erreferentziazkoa den testuinguru juridikoak eta estrategikoak aldaketa handiak jasan ditu. 2007. urtearen erdian, herritarrek Zerbitzu Publikoetara sarbide elektronikoa izateko Legea onartu zuten eta alderdi horrekin lotutako legegintzako berrikuntza nagusia bihurtu zen. Lege horrek herritar guztiek administrazio publikoekin modu elektronikoan harremanak izateko duten eskubidea xedatzen du. Era berean, eskubide hori bermatzeko herri-administrazioek duten betebeharra finkatzen du. Horrez gain, azken urteotan, Informazioaren Gizartea bultzatzeko eta arautzeko asmoz hainbat arau onartu dituzte: Informazioaren Gizartea Bultzatzeko Neurrien Legea, Jabetza Intelektualeko Lege berria eta Telekomunikazioen arloko presazko neurriak biltzen dituen Errege Dekretua-Legea.

5 http://ec.europa.eu/information_society/newsroom/cf/pillar.cfm?pillar_id=43&pillar=Digital%20Single%20Market




Zehazki, Gipuzkoako Informazioaren Gizarterako legegintza arloko erreferentzia nagusiak honako hauek izango dira:

Informazioaren Gizartea bultzatzeko neurrien legea (2007ko abenduaren 28ko 56/2007 Legea).

Sinadura Elektronikoaren Legea (2003ko abenduaren 19ko 59/2003 Legea).

Informazioaren eta Merkataritza Elektronikoaren Gizarteko Zerbitzuei buruzko Legea (2002ko uztailaren 11ko 34/2002 legea).

Izaera Pertsonaleko Datuak Babesteko Lege Organikoa (IPDB), (1999ko abenduaren 13ko 15/1999 Lege Organikoa).

Izaera Pertsonaleko Datuen Tratamendu Automatizatua Arautzeko (LORTAD) 5/1992 Lege Organikoa, 1992ko urriaren 29koa.

Jabetza Intelektualaren Legea (2006ko uztailaren 7ko 23/2006 Legea).

Telekomunikazio arloko premiazko arauak biltzen dituen Errege Dekretua-legea (2009ko otsailaren 23ko 1/2009 Errege Dekretua-legea).

Telekomunikazioen Lege Orokorra (2003ko azaroaren 3ko 32/2003 Legea).

Europako komunikazio elektronikoen sareak eta zerbitzuak arautzen dituen esparrua (Europako Parlamentuaren 2002/21/CE Direktiba).

Bestalde, hurrengo urteei dagokienez, Europako Informazioaren Gizartea arautzeko perspektibak honako hauetara zuzenduta daudela esan dezakegu:

Belaunaldiko berriko edo zuntz optikoko sareak arautzea.

Sare mugikorretan, akaberako tarifak gutxitzea.

Nazioarteko roaming-a arautzea.

4G telefonia mugikorrerako espektroko esleipen berriak.

Telekomunikazioen arloko Europako araudi mailako esparru berria.

Sare finkoei eta mugikorrei buruzko produktuak bateratzen dituzten zerbitzuak garatzea eta sareak bateratzea.

Sareen bereizketa funtzionala egitea lehia mailako arazoak konpontzeko.




Belaunaldi berriko sareen interkonexioa (NGN - Next Generation Networking).

Edukien erabilera zuzena bultzatzeko neurriak garatzea (batez ere, egile-eskubideak eta adingabeen babesa).

Herritar guztientzat banda zabaleko zerbitzu unibertsala garatzea.

Sarearen neutraltasuna arautzeko ekimenak garatzea (sareen kalitatea).

Doako haririk gabeko sareak.

Mugikorreko operadore autonomikoak.

GSMko maiztasuneko bandak berrantolatzea 3Gren moduko teknologia berriekin erabili ahal izateko.

UHFko bandako espektroaren zati bat operadore mugikorrei uztea.

…

Industria, Merkataritza eta Turismo Ministerioaren Avanza Plana

2006. urtean, Industria, Merkataritza eta Turismo Ministerioak 2006-2010 Plana jarri zuen abian Informazioaren Gizartea garatzeko eta Europarekin, eta komunitate eta hiri autonomikoen artean bat egiteko asmoarekin. Haren izena da Avanza Plana6. Dena den, sektoreak jasan dituen etengabeko aldaketak eta aurrean dituen erronka berriak direla eta, beharrezkoa zen berrikusketa egitea. Hori zela eta, 2009an planaren bigarren fasea aurkeztu zuten: Avanza2 Plana. Testuinguru horren baitan, Avanza2 Planaren erronka nagusia eskaintza dinamizatzea baino gehiago, eskaria bultzatzea eta sektore estrategikoetan espezializatuta eta ETE-etan buru-belarri sartuta dagoen berezko IKTen industria sendotzea da. Bigarren fase honetan, Avanza Planak enpresen garapenari emandako bultzada sendotu nahi du, bereziki, IKTen industriarako oinarrizkoak diren sektoreak azpimarratuta: etorkizuneko Internet eta eduki digitalak.

6 http://www.planavanza.es




Zehazki, Avanza2 Planaren baitako ekimenak bost jarduera-ardatzetan sailka ditzakegu: IKTen sektorea garatzea, IKTekin lotuta herritarrak eta enpresak gaitzea, zerbitzu publiko digitalen kalitatea hobetzea, Informazioaren Gizarteko azpiegiturak hobetzea eta IKTen inguruko segurtasuna eta konfiantza sendotzea.

Euskadi Plana Informazioaren Gizartean (EPIG) eta Administrazio eta Gobernu Elektronikoen Plan Estrategikoa (AGEPE)

Azken urteotan, Eusko Jaurlaritzak euskal gizartea Informazioaren Gizartean erabat sartzera bideratutako hainbat ekimen garatu ditu. Lehenengoa Euskadi 200Hiru ekimena izan zen; haren ondoren, Euskadi Plana Informazioaren Gizartean 2002-2005 izenekoa jarri zuten abian; eta, azkenik, Plan Euskadi Plana Informazioaren Gizartean 2010: Euskadiko Agenda Digitala7 zehaztu zuten. Azken horrek ikuspegi estrategikoan aldaketa eragin du; izan ere, horren helburua Informazioaren Gizartea sendotzea da, eta ondorioz, Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak (IKTak) erabiltzen dituen gizarte izatetik, hazkunde iraunkorra sortzen duen, elkarren erantzukizuneko kotak eta erabakiak hartzeko garaian partaidetza hiritarra hobetzen dituen eta, ezagutza oinarritzat hartuta, bizi-kalitatea lortzen laguntzen duen gizarte bihurtzera pasatzea. 2010. urtearen amaieran, Eusko Jaurlaritzak Euskadi Plana Informazioaren Gizartean izeneko egitasmo berria iragarri du abian, eta haren iraupena 2015era artekoa izango da. AD@15 edo Euskadiko Agenda Digitala 20158 da plan berri horrek izango duen izena eta hauexek dira haren bi jarduera-ildo nagusiak:

IKTak lehiakortasunaren zerbitzura.

IKTak ongizatearen eta bizi-kalitatearen zerbitzura.

7 http://www.euskadi.net/eeuskadi 8 http://www.euskadinnova.net/es/portada-euskadiinnova/politica-estrategia/agenda-digital-euskadi-2015/113.aspx




Oinarri beraren pean eta Administrazioaren arloan, Eusko Jaurlaritzak duela gutxi jarri du abian Administrazio eta Gobernu Elektronikoen Plan Estrategikoa, AGEPE II 2008-20109, izeneko egitasmoaren bigarren fasea. Planaren helburua Euskadiko administrazioek eskaintzen dituzten zerbitzuetan teknologia berrien aurrerapena eta ezarpena modu espezifikoan lortzera bideratutako ekintzak lantzea da. AGEPE II izenekoaren jarduera-ildoak, batez ere, oinarrizko lau programa hauetan finkatuta daude: digitalizazioa, zerbitzu publiko eragingarria lortzeko tresna gisa, Gobernua herritarren esanetara, Administrazioko lanaren antolaketa eta kultura berria eta beste administrazio batzuekin lankidetza (administrazioen arteko lankidetza eta administrazio elektronikoa bultzatzera zuzenduta).

9 www.jusap.ejgv.euskadi.net/r47-contbp2z/es/.../es_pl.../PEAGe2.pdf

GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIAREN ESTRATEGIA: Egipuzkoa-TIK, i-GIPUZKOA 2010ra




2. GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIAREN ESTRATEGIA: eGIPUZKOA-TIK i-GIPUZKOA 2010ra

2.1. JATORRIA: EGIPUZKOA

Ezagutzaren Gizartea garatzea izan da Gipuzkoako Foru Aldundiak azken hamarkadan landu duen jarduera-ardatzetako bat.

Gipuzkoako Foru Aldundiaren helburua honako hau izan da: “Gipuzkoa Europako lurralde aurreratu bihurtzea Informazioaren Gizartearen garapenean eta horren onurak pertsona eta enpresa guztientzat eskuragarri izatea bermatzea”.

Gauzak horrela, aurretiaz hainbat ekimen izan arren10, Informazioaren Gizartea Gipuzkoako Foru Aldundian 1996. urtetik aurrera garatzen hasi zela esan daiteke. Izan ere, urte horretan bertan Gipuzkoako foru Administrazioan urte batzuk lehenago abiatutako Informazio eta Komunikazio Teknologia berrien benetako ezarpenaren lehen emaitzak nabaritzen hasi ziren.

1996an Gipuzkoako administrazio osoari begirako (foralari zein tokikoari dagokiona) sare bakarraren, Gipuzkoako Foru Aldundiaren informazio korporatiboko sistemen ezarpenaren eta lurraldeko udalentzat metodologia, prozedura eta aplikazio komunen garapenaren lehen hedatzea osatutzat ematen da. 1996-2000 aldian burututako bestelako ekimen garrantzitsuen artean, Foru Aldundiko eta Udaletako Intranetak, eta IKHA11 y OSOA12 proiektuak eta ‘gipuzkoa.net’ Gipuzkoako atari instituzionalaren lehen bertsioa aipa daitezke.

Edonola ere, ekimen zehatz horien helburua administrazioa modernizatzea eta teknologiak ekar ditzakeen abantailez baliatzea bada ere, ez dira esplizituki inolako arlo estrategiko edo planetan definitu.

10 80ko hamarkada hasieran, IZFE informatika zerbitzuen foru elkartearen bidez, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Gipuzkoako udalerri guztiek hitzarmen bat egin zuten Lankidetza Informatikorako Plana izenekoa egituratzeko. Lankidetza honi esker, lurraldeko udalerri guztiak azpiegitura, sare eta aplikazio komunez hornitzen hasi ziren. 11 12 IKHA (Informazio eta Kudeaketa Hiritarren Alde) eta OSOA. Herritarrei zuzendutako Udal Kudeaketa eta Informazio Sistemaren oinarria osatzen zuten metodo eta produktuen multzoa (Intranet, espedienteen kudeaketa, web-orrialdea, udal kartografia eta hiri-arauak, prozedurak eta on line zerbitzuak). Urteetan zehar bi proiektuak garatzearen ondorioz, gaur egungo Udal Zerbitzuen Plataforma Telematikoa sortu zen.




1999. urtean, Gipuzkoako Foru Aldundiak enpresen eta lurraldeko gizartearen bizi-kalitatea handitzeko helburua bildu zuen gobernu-programan. Horretarako, Informazioaren Gizarteak eskaintzen dituen abantailez eta aukerez baliatu nahi zuen.

Zehazki, lehen fase horretan, administrazio publikoa zen komunikazioko teknologia berriak hedatzeko elementu aktibo nagusia. Hori dela eta, hasierako jarduerak foru-administrazioa Informazioaren Gizartean txertatzea ahalbidetzen duten jardueretara mugatu zituzten. Jarduera horiek guztiak programa honen baitan sartuta zeuden: eAdministrazioa13.

Hala ere, ikuspegi hori zabaldu egin zuten 2000ko ekainean. Orduan, eGipuzkoa: Gipuzkoa Informazioaren Gizartean ekimena jarri zuten abian eta haren helburua informazioaren eta komunikazioaren teknologia berriak erabiltzen Europa mailan aurreratuenak ziren alderdiekiko Gipuzkoako konbergentzia maila guztietan bultzatzea eta bizkortzea zen.

Ekimen beraren baitan eta diagnostikoa eta hausnarketa egiteko tresna egokiak edukitzeko beharraz jabetuta, Gipuzkoako Foru Aldundiak eGipuzkoa Behatokia jarri zuen abian. Gipuzkoak Informazioaren Gizartean bizi duen benetako egoerari buruzko hausnarketarako eta partaidetzarako prozesua abiarazteko, etorkizunean lortu beharreko helburuak finkatzeko eta lurraldetik jarduera publikoko ildo nagusiak ezartzeko beharrezko tresna zen.

Diagnostikoa eta prospektiba egiteko tresna zenez, eGipuzkoa Behatokiak, abian jarri zuten unetik, Foru Aldundiko ordezkari politikoez eta teknikariez gain, Gipuzkoako ordezkari ekonomiko eta sozial azpimarragarrien eta kanpoko adituen laguntza jaso zuen.

Horrez gain, Gipuzkoarako oinarrizkoak ziren bi esparrutan Foru Aldundiaren jarduera bideratzeko asmoz, babes-batzordeak eratu zituzten: Informazioaren Gizartea Administrazioan garatzea, eAdministrazioa (ordura arte abian zegoena), eta Informazioaren Gizartea eta teknologia berriak aprobetxatzea eta Gipuzkoako gizartearen bizi-kalitatea hobetzea (gizarte-zerbitzuak, kultura, euskara, hezkuntza eta prestakuntza, komunikabideak eta abar). Azken horretarako, eGizartea izeneko batzordea eratu zuten.

13 http://www.i-gipuzkoa.net/generico.php?idioma=es&seccion=documentos&cat=3




2002ko martxoan, eGipuzkoa Behatokiaren baitan garatutako hausnarketa-prozesuaren eta bi batzorde tematiko horien ondorioz, Gipuzkoako Foru Aldundiak Europar Batasunekoarekiko paraleloa zen beste prozesu bat onartu zuen: eGipuzkoa 2005 Plana14.

Helburua: pixkanaka, Europako herrialderik aurreratuenetako Informazioaren Gizartearen garapeneko eta txertaketako mailetara iristea eta horrek eskaintzen dituen onuretara pertsona guztiek sarbidea izango dutela bermatuta. Horretarako, sei helburu espezifiko zehaztu zituzten: abiadura handiko sarbidea bermatzea, prestakuntza digitala bultzatzea, enpresetako konektagarritasuna garatzea, lineako zerbitzu publikoak bultzatzea, benetan txertatzailea den Informazioaren Gizartea lortzea eta kalitatezko eduki digitalak sortzeari babesa ematea.

Indarrean egon zen lau urte haietan, eGipuzkoa 2005 Planak nabarmen lagundu zuen Gipuzkoak, herritarrek, enpresek, prestakuntza-zentroek eta Administrazioak Informazioaren Gizartean sartzeko prozesuan aurrera egiten.

Horrekin lotuta, adierazi beharrekoa da Planaren ekarpenek eta sei helburu espezifiko horietako bakoitza lortzeko garatutako lanak emaitza onak izan eta jarduera eta ekimen esanguratsu ugari bideratu zituztela.

Aldi berean, Foru Aldundiak Eusko Jaurlaritzarekin hitzarmena sinatu zuen Informazioaren Gizarteko Euskadi Plana eta eGipuzkoa 2005 Plana koordinatzeko. Hitzarmen horren harira, Eusko Jaurlaritzako eta Gipuzkoako Foru Aldundiko Sailen artean lan-batzordeak eratu ziren, plan horien helburuak eskuratzeko ekintzak koordinatzeko.

Era berean, Gipuzkoako Foru Aldundiak Euskadiko eremuan telekomunikazioen azpiegituren erakunde arteko Batzordean parte hartu zuen, Gipuzkoako udalerri guztiei banda zabala emateko asmoarekin.

14 http://i-gipuzkoa.net/generico.php?idioma=es&seccion=documentos&cat=3




Horrela, indarrean egon zen lau urte haietan, eGipuzkoa 2005 Planak

nabarmen lagundu zuen Gipuzkoak, herritarrek, enpresek, prestakuntza-

zentroek eta Administrazioak Informazioaren Gizartean sartzeko prozesuan

aurrera egiten.

Horrekin lotuta, adierazi beharrekoa da eGipuzkoa 2005 planaren ekarpenek eta Eusko Jaurlaritzarekin koordinatuta sei helburu espezifiko horietako bakoitza lortzeko garatutako lanak emaitza onak izan eta jarduera eta ekimen esanguratsu ugari bideratu zituztela.




2.2. I-GIPUZKOA 2010 ESTRATEGIA:

Dena den, Gipuzkoak Informazioaren Gizartearekin lotuta betetzen zituen rola eta estrategia berrikusi behar izan zituen erronka ekonomikoak eta sozialak, eta inguruneko araudi eta estrategia mailako testuinguruan gertatu ziren aldaketa garrantzitsuek eta joera teknologiko berriek eragindako bizkortze orokorra zirela eta. Hausnarketako eta berrikusketako prozesu horren ondorioz, 2006ko maiatzaren 2an, Gipuzkoako Foru Aldundiko Diputatuen Kontseiluak honako hau abian jartzea onartu zuen: i-gipuzkoa2010 Estrategia15. Epe ertainerako erreferentzia estrategikoko esparru berria biltzen du Gipuzkoa Informazioaren Gizartean bultzatzera zuzendutako jarduerak diseinatzeko. Horren bidez, ordura arte indarrean egon zen plana eguneratu eta, aldi berean, Informazioaren Gizarterako Europar Batasuneko estrategia-esparrua onartu zuten: i2010 izenekoa. Estrategia horrek modu esplizituagoan hartu zuen bere gain Gipuzkoa berritzailearen eta lehiakorraren erreferentzia-eredua, aberastasuna eta enplegua, ongizatea eta gizarte-kohesioa sortzearekiko konpromisoa duena. Oinarri horiek kontuan hartuta, eta indarrean egon den lau urteetan, i-gipuzkoa2010 Estrategiak esku hartzeko lau programa garatu ditu. Hauek izan dira programa horiek: Pertsonak, Enpresak, Ezagutza eta Administrazioa. Dena den, i-gipuzkoa2010 Estrategiaren dokumentuak adierazten duen moduan, “oso bizkor aldatzen ari den eta Informazioaren Gizarteari dagokiona bezain elkarri lotutako ingurunean, eguneratu daitekeen, irekia den eta bertan proposatutako helburuak erdiestera zuzendutako ekintza berrietara molda daitekeen erreferentzia-testuingurutzat hartu behar da Estrategia.

Pertsonak Informazioaren Gizartea bizi-kalitatea lortzeko, pertsona guztientzako eta gizarteratze lortzeko. Hau da, informazioaren gizarteak gizarteko bazterkeria jasateko arrisku handien duten pertsona -ezinduak, prestakuntza eskasagoa dutenak, adinekoak, langabetuak edo lan aktiboa ez dutenak eta kualifikaziorik gabeko etorkinak eta landa-inguruko biztanleak- IKTak eskuratzeko eta behar den bezala erabiltzeko aukera ziurtatu behar die.

15 http://www.i-gipuzkoa.net/




Enpresak Enpresa guztiak informazioaren gizartean sartzea, bakoitzak dituen ezaugarria keta behar lehiakorrak kontuan hartuta. Zentzu jorretan, enpresa ez-Interneten kasuan ekipamendua, Interneterako sarbidea eta oinarrizko erabilerak barne hartuko dira. Era berean, informazioaren gizartean sartutako enpresen kasuan, erabilera aurreratuak sustatuko dira, eta IKTak I+G+b esparruan barne hartuko dira.

Ezagutza Teknologia berriak ezagutzaren eta prestakuntzaren esparruetan ondo erabiltzea. Hau da, teknologi aberrien erabilera gizartearen ezagutza- eta ikaskuntza-prozesuan barne hartu behar da, talde desberdinetara egokitutako edukiak sortuz, bai eta horien arteko lankidetza erraztuz ere.

Administrazioa Foru-administrazio eta udal-administrazio gipuzkoarrak herritarren bizi-kalitatea hobetzeko eta lehiakortasuna eta enplegua hobetzeko eskaintzen dituen eduki eta zerbitzu digitalak.

Programa horietako bakoitzerako, i-gipuzkoa2010 estrategiak 2010 urtera arteko epean ezarritako helburuak eskuratzeko garatu beharreko neurriak eta jarduera-ildoak definitu zituen. Dena den, i-gipuzkoa2010 Estrategiaren dokumentuak adierazten duen moduan, indarrean izan den lau urte horietan, oso bizkor aldatzen ari den eta Informazioaren Gizarteari dagokiona bezain elkarri lotutako ingurunean, eguneratu daitekeen, irekia den eta bertan proposatutako helburuak erdiestera zuzendutako ekintza berrietara molda daitekeen erreferentzia-testuingurua izan da Estrategia.




2.3. INFORMAZIOAREN GIZARTEAREKIN LOTUTAKO BESTE FORU-PLAN BATZUK

Kudeaketa Publikoa Hobetzeko eta Modernizatzeko Foru Plana

2008 erdialdean, Lehendakaritzako eta Foru Administrazioko Departamentuak 2008-2011 Kudeaketa Publikoa Hobetzeko eta Modernizatzeko Foru Plana16 izenekoa aurkeztu zuen. Planaren helburua foru-erakundea herritarrengana hurbiltzea sustatzea izan zen, zerbitzuen amaierako jasotzaile eta arreta-gune diren neurrian. Hori dela eta, foru-planean Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak hurbilketa horretarako tresna eragile gisa definitu ziren: “…administrazio-prozesu eta -prozeduretan oinarritutako administrazioa izatetik zerbitzuak eskaintzen dizkien herritarretan oinarritutako administrazio izatera pasatzea; herritarrek zerbitzuetara eta izapidetzeei lotutako informaziora edozein ordutan, edozein egunetan eta hainbat bidetatik sarbidea izan dezakete, eta horretarako, teknologia berri horiek oro har aplikatu behar dira. Kudeaketa Publikoa Hobetzeko eta Modernizatzeko Foru Planean planteatutako helburuak gauzatzeko, guztira 63 jarduera ezarri ziren, lau ardatz estrategikotan bilduta: Kudeaketa- eta gobernu-tresnak modernizatzea, Gipuzkoako Foru Aldundiko pertsona guztien garapena eta inplikazioa, Barne eta kanpo ezagutzaren eta komunikazioaren kudeaketa, eta azkenik, Herritarren partaidetza sustatzea eta bultzatzea. Gipuzkoa 2.0

Gipuzkoako Foru Aldundiaren 2007-2011 Kudeaketa Planaren17 barruan, Euskara eta Kultura Departamentuak 2009an Gipuzkoa 2.018 programa aurkeztu zuen. Haren helburua hainbat IKT euskarriren bidez eduki digital kultural eta linguistikoak sortzen eta hedatzen laguntzea izan da. Helburu horrekin aurrera egiteko asmoz, Gipuzkoa 2.0 programan lau jarduera-eremu hauek ezarri ziren: Edukiak, Baliabide eta zerbitzuak, Baliabide ekonomikoak eta Lankidetza.

16 http://www.gipuzkoa.net/noticias/archivos/modernizazio_planac.pdf 17 http://www.gipuzkoaestrategia.net/pdf/es_plan20072011.pdf 18 http://www.gipuzkoa2.net




Gipuzkoa 2.0 programak edukietarako erabiltzaileek erabateko irisgarritasuna (teknikoa eta lege arlokoa) izatea aldarrikatu zuen helburu nagusien artean. Horrekin lotuta, Gipuzkoa 2.0 programa abian jarri zenetik, erraz sartzekoak izan daitezen edukiak egokitzea bultzatzen ari da, metadatuak estandaritzen, hiperlokalizatzen, Creative Commons lizentziak... Gainera, talde, erakunde edo administrazio publikoek kudea ditzaketen edukietarako sarbidea bermatzeko, hainbat ekimen babesten ditu, hala nola API publiko irekiak sortzea, edukiak berriz nahastea eta partekatzea errazten duten audio-indexazioak, OCR tresnak, ahots-sintesiak, baita kode irekia eta librea erabiltzea ere; horien bidez, weidget, baliabide berriak eta aplikazioak sortzea erraztu baitaiteke. Era berean, Gipuzkoa 2.0 ekimenak euskal kulturaren eragileekin lankidetza estuan lan egiteko beharra nabarmentzen du, edukien federazioaren bidez, haiek partekatuz eta haietarako sarbidea bermatuz. Gipuzkoa 2.0 programak ondare-jarrerak baztertu nahi ditu eta inplikatutako eragile guztien partaidetzaren alde egiten du: Industria kulturala, eragile kulturalak, sortzaileak, bloggerrak, erabiltzaileak...

GIPUZKOA FORU ALDUNDIAREN POLITIKAK ETA JARDUERAK




3. GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIAREN POLITIKAK ETA JARDUERAK

Atal honen helburua Gipuzkoako Foru Aldundiak lurraldean Informazioaren Gizartea bultzatzeko lanean aurrera egiteko asmoz azken hamar urteotan bideratu dituen plan eta estrategia foral ugariekin lotuta garatu dituen jardueren eta politiken ikuspegi orokorra eskaintzea da. Denbora-tarte horretan, Gipuzkoako Foru Aldundiko departamentuek, sozietate publikoek eta mendeko erakundeek Informazioaren Gizarteak eskaintzen dituen baliabideak garatzen eta erabiltzen aurrera egitea ahalbidetu diguten ekimenen eta jardueren bilduma heterogeneoa egin dute (helburu indibidual ugari zuten). Horrenbestez, kapitulu honen helburua Foru Aldundi honek eta haren mendeko organoek gure lurraldean egindako lanean lidergo gisa gauzatutako ahaleginaren azalpena egitea da (laburpen gisa); izan ere, Informazioaren eta Ezagutzaren Gizarte Berria garatzen eragile aurreratua izan da. Era berean, kapitulu honen beste helburuetako bat azken hamarkadan Gipuzkoan Foru Aldundiak abian jarri dituen tresna estrategiko eta plangintzako tresna bakoitzean zehaztutako helburuen eta jardueren betetze mailari buruzko informazioa ematea da. Jarduera eta ekimen horien guztien helburua Informazioaren eta Ezagutzaren Gizarteak eskaintzen dituen abantailak eta aukerak ahalik eta gehien aprobetxatzea izan da. Horretarako, denbora-tarte honetan garatutako jardueraren dimentsionamendu hobea lortu ahal izateko, azalpena Gipuzkoako Foru Aldundiak lurraldean Informazioaren Gizartea bultzatzen egin duen jarduera zuzendu duten lau jarduera-esparruak oinarritzat hartuta egitea erabaki dugu; hau da: Pertsonak, Enpresak, Ezagutza eta Administrazioa.




3.1. IKUSPEGI OROKORRA

egipuzkoa Plana eta haren ondoz ondoko berrikusketak, edo i-gipuzkoa2010 Estrategia Gipuzkoa Informazioaren Gizartean ekimenaren erreferentziako eta orientazioko esparrua ezartzeko erabili ditugun tresna estrategikoak dira. Dena den, tresna edota ideia-arau horietako bakoitzak zehaztutako helburuak erdiesteko eta sartutako eragile bakoitzaren jarduera espezifikoak zehazteko beharretik eratorritako bidea proiektu eta ekimen zehatzen arabera antolatu da. Proiektu eta jarduera horien garapenari esker (une bakoitzean indarrean zegoen estrategiak zehaztutako erreferentziako eta orientazioko esparruaren baitan aukeratutakoak), Informazioaren Gizarteak biltzen dituen aukerak eta abantailak garatzeko eta aprobetxatzeko lanean aurrera egin dugu. Gipuzkoako Foru Aldundiak bultzatutako jardueren eta proiektuen hautaketa, batez ere, irizpide hauen arabera egin dugu:

Foru mailako esparru estrategikoko helburuekin bat etortzea.

Proiektuak bultzatzeko gaitasuna.

Garatu beharreko jardueren eta/edo aplikazioen transakzionalitatea eta osagarritasuna.

Lurraldeko pertsonengan, enpresetan, administrazioetan eta abarretan duen eragina.

Proiektuen izaera berritzailea.

Foru-aldundien eta beste administrazio batzuen aurrekontu mailako inplikazioa.

Inbertsiogileen kapituluko partaide izatea.

Onartutakoan, Urteko Jarduera Planen helburua foru-departamentu ugariek garatu beharreko proiektuak beste batzuekin batera finantzatzea izan ohi da. Horretarako, 2000-2010 aldian, Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak aukeratutako proiektuentzat eskuragarri jarri du haiek garatzeko laguntza ekonomiko osagarria eta horri departamendu arduradunek egindako inbertsioa gehitu behar diogu.




Zehazki, azken urteotan, Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuaren zeregina izan da foru-departamentu ugariak bultzatzea aktibo manten daitezen eta haien eskuduntza-esparruen baitan Informazioaren Gizartea hedatzen lagun dezaten. Irizpide horien baitan, azken hamar urteotan (2000. urtetik), foru-departamentu ugariek 400 proiektu baino gehiago bultzatu dituzte eta Gipuzkoa Informazioaren Gizartean ekimeneko sustapeneko eta aurrerapeneko urteko planen bidez laguntza zehatza jaso dute. Horren guztiaren ardura Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua izan da eta metatutako guztizko inbertsioa 110,4 milioi euro baino gehiagokoa izan da. Proiektu multzo horren barruan, Gipuzkoako Foru Aldundiko departamentuek modu esklusiboan garatu dituzten jarduera batzuk daude. Aldiz, beste batzuk beste eragile batzuekin elkarlanean eta haien laguntzarekin bideratu dituzte: udalekin, hezkuntza-zentroekin, zentro teknologikoekin, enpresen elkarteekin, beste administrazio batzuekin (Eusko Jaurlaritza, Europako Batzordea)... Horrekin lotuta, Gipuzkoako Foru aldundiak azken hamar urteotan babestu dituen ekimenak, batez ere, honako esparruetakoak dira kopurua aintzat hartzen badugu: Administrazioa (% 56) eta Ezagutza (% 31). Bestalde, modu espezifikoagoan Pertsonei eta Enpresei zuzendutako jarduerek garrantzi gutxiago dute kopurua aintzat hartzen badugu (% 6 eta % 7 hurrenez hurren). Dena den, horien bolumen inbertsiogilea oso ezberdina da; izan ere, enpresen egiturari babesa emateko egindako inbertsio-ahalegina askoz ere handiagoa da. Enpresetan Informazioaren Gizartea bultzatzeko ekimenen kasuan, aztertutako aldi osoan sortutako guztizko inbertsioaren % 32 bildu dute; aldiz, modu espezifikoan Pertsonei zuzendutako jarduerek jaso duten finantzaketak milioi eta erdi euro baino apur bat gehiagoko inbertsioa sortu du; hau da, guztizkoaren % 3 eskas.




PERTSONAK

Gipuzkoan gizarte-bazterkeria jasateko arrisku gehien dutenek (ezinduak, prestakuntza baxua dutenak, adinduak eta abar) IKTak behar bezala erabiltzea eta haietara sarbidea izatea bultzatuko eta erraztuko duen Informazioaren Gizartea bultzatzeko asmoz, Gipuzkoako Foru Aldundiak, batez ere, jarduera-ildo hauek bereizi ditu:

Teknologia berrien erabilera bultzatzea aurrerapen gutxien duten kolektiboen artean.

Pertsonek IKTak modu egokian erabil ditzaten eta txertatze digitala lortzeko lankidetza eta laguntza.

Azpiegiturak, ekipamenduak eta zerbitzuak garatzea bizitza-kalitate eskaseneko pertsonentzat.

Teknologia berrietara sarbidea izateko beste plataforma teknologiko batzuen azterketa eta sustapena.

2000-2010 aldian, guztira, 25 proiektu (guztizkoarekiko % 6) bultzatu dituzte Gipuzkoan Informazioaren Gizartea bultzatzeko urteko programen baitan (egipuzkoa Plana, i-gipuzkoa2010:Pertsonak…); ekimen gehienak Sarera sartzeko plataforma teknologiko berriak bultzatzearekin eta herritarrak sustatzeko eta sentsibilizatzeko helburuekin lotuta daude. Horrekin lotuta, Kiroletako eta Kanpo Ekintzako Departamentua izan da esparru horretan proiektuen bultzatzaile nagusietako bat eta Gipuzkoa osoan kirol-komunikazioko eta -informazioko puntu ugari hedatu du. Mugikortasuna eta Lurralde Antolaketa Departamentuak ere lurralde historikoan Informazioaren eta Komunikazioaren teknologiak erabilita pertsonen joan-etorriak erraztera eta garraio publikoaren erabilera bultzatzera zuzendutako hamaika jarduera garatu du. Jarduera-esparru beraren baitan daude Gizarte Politikako Departamentuak ezintasunen bat duten pertsonen kolektiboei emandako laguntzak. Horien helburua pertsona horien bizi-kalitatea hobetzea da, baina ezin dugu era berean ahaztu Kultura eta Euskara Departamentuak Koldo Mitxelena Kulturunearen eraikin osoan Wi-Fi haririk gabeko sarea hedatzeko abian jarri duen proiektua.




Teknologia berriekin eta Informazioaren Gizartearekin lotuta Gipuzkoako herritarrak trebatzea eta sentsibilizatzea helburu duten jardueren bilduma osoa ere esparru honen baitan sartu behar dugu. Ekintza horietako gehienak Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak bultzatu eta garatu ditu (Enpresa Digitala izeneko jardunaldiak, on lineko prestakuntzarako ikastaroak, sariak eta onespenak...). Hala ere, foru-departamentu ugariek Pertsonak kapituluaren baitan egindako inbertsioaren zatirik handiena, batez ere, hardwarea edo ekipamendu teknologikoa erostera bideratu dute. Gipuzkoako Foru Aldundiak azken hamar urteotan Pertsonetara modu espezifikoan zuzendu eta garatu dituen jarduera guztien gastua 1,7 milioi euro bano gehiagokoa izan da eta zenbateko horrek, aldi berean, 3,8 milioi euroko metatutako guztizko inbertsioa ahalbidetu du.

Pertsonen arloan garatutako proiektu nagusiak 2000-2010

Gipuzkoarren sentsibilizazioa eta prestakuntza teknologia berriekin lotuta Azken urteotan Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak garatu dituen lanen artean, nabarmendu beharrekoa da Gipuzkoako herritarrak teknologia berrien eta, oro har, Informazioaren Gizartearen inguruan sentsibilizatzeko eta prestatzeko jarduerak antolatzen eta haiek babesten egin duen ahalegin handia. Azken urteotako ekimenik esanguratsuenen artean, hauek azpimarra ditzakegu: Bideotutorialak, sentsibilizazioko eta prestakuntzako jardunaldiak (Miramon Enpresa Digitalaren lankidetzarekin), multimedia-edukiaren inguruko sentsibilizazioko eta sorkuntzako kanpainak (Internet erabilgarria, Internet etxean, Ikasi Internet 90 segundotan... bildumak), on lineko ikastaroak (2.0 laneko inguruneak, Twitter, Buru Mapak...) eta Internet Eskola edo Internet Eguna ekimenak, adibidez. Era berean, lurraldeko beste erakunde batzuek bultzatutako jardunaldiak eta sariketak antolatzen ere lagundu dute: Gipuzkoa Teknologikoa, GipuzkoaEncounter, Buber sariak, EIKENbank, diariovasco.com sariak, erantzukizun sozial teknologikoari buruzko eRST topaketa...).

+ info




Internet Segurua, Interneteko segurtasunerako baliabideen plataforma Zerbitzu horren helburua gipuzkoarrei zuzenduta Interneten sarbidearekin eta erabilerarekin lotutako segurtasuna hobetzea da. Tresna hori 2010. urtean jarri zuen abian Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak eta horren helburu nagusia auditoriako sistema gisa funtzionatzea izan da ingurune segurua erraztuta eta segurtasuneko arriskuak ahalik eta gehien gutxituta. Internet Seguruaren bidez, ordenagailuko urrakortasunak zein diren aztertu eta ezagut dezakegu, detektatutako urrakortasun horiek zuzentzen lagunduta. Horrez gain, segurtasun arloan etorkizunean gerta daitezkeen gorabeherak prebenitu eta jakinarazten ditu. Baina, horrez gain, ekimen horren webgunearen bidez, beste tresna batzuetara ere sarbidea izan dezakegu: edukiak kontrolatzeko programa eta Internetekin eta segurtasuneko tresnekin lotutako alderdi nagusiei buruzko prestakuntzako eduki ugari (birusen kontrako programak, firewall izenekoak eta abar), gai horri buruzko ezagutzak ugaritu ahal izateko.

+ info

Gipuzkoako mugigarritasuneko web-tresnen kutxa: Mugipuzkoa Gipuzkoako Garraioaren Lurralde Agintaritzak eta Mugikortasuneko eta Lurralde Antolaketako Departamentuak garatutako web-atari berritzaile honek Gipuzkoan garraio publiko bidez egin nahi dituen bidaiak antolatzeko beharrezko informazio eguneratu osoa eskaintzen die erabiltzaileei. Baina mugipuzkoa web-ataria baino zerbait gehiago da. Operadore horien guztien informazioa lotzen duen sistemen, IKT tresnen eta komunikazioen multzoa da. Haiei esker, informazioa beti eguneratuta egon ohi da. Mugipuzkoak eskainitako zerbitzuen artean, hauek daude: planifikatzaile multimodala (Google Transit plataforman oinarritutakoa), ordutegi pertsonalizatuen sistema eta GipuzkoaTransit, mugimenduan dagoen erabiltzailera egokituko den eta une bakoitzean ibilbiderik onena iradoki eta atzerapenen eta abarren berri emango dion kaleko GPS planifikatzailea.

+ info

Gipuzkoako Telekomunikazioetako Azpiegituren eta Zerbitzuen mapa 2009. urtearen erdialdean, Gipuzkoako Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak Gipuzkoako Telekomunikazioetako Azpiegituren eta Zerbitzuen Mapa prestatu zuen. Horren bidez, lurraldean eskuragarri dauden telekomunikazio-zerbitzuen oraingo egoera eta aurreikuspena ezagut dezakegu. Mapa horren helburua herritarren eta enpresen ikuspegitik esanguratsuenak diren telekomunikazio-zerbitzuen egungo egoera eta epe laburrerako aurreikuspena jasotzea da. Horrez gain, lurralde baitan, zerbitzu horietako bakoitzean zerbitzu maila baxua duten biztanleriaren guneak detektatzea du xede.

+ info




3.2. ENPRESAK

Enpresen arloan, eta Informazioaren Gizartearekin duten loturari dagokionez, Gipuzkoako Foru Aldundiaren helburua beti izan da Gipuzkoako enpresak Informazioaren Gizartean erabat sartzea ahalbidetuko duten jarduerak garatzea. Horretarako, hiru jarduera-ildo nagusi bereiz ditzakegu:

Mikroenpresak sartzea.

Negozio elektronikoak bultzatzea.

IKT arloko berrikuntza estrategikoa, ikerketa eta garapena.

Lehen ildo horixe da (mikroenpresetan erabilera digital txikieneko zerbitzu-enpresetan IKTen eta Informazioaren Gizartearen erabilera bultzatu nahi duena) azken hamarkadako jarduera gehien bildu duena. Dena den, beste jarduera batzuk ere garatu dituzte, hala nola Gipuzkoako enpresetan zerbitzu telematikoen erabilera bultzatzea, kudeaketa elektronikoa hobetzea eta IKTen inguruko ikerketa eta berrikuntza estrategikoaren aldeko apustua egin duten beste jarduera batzuk. Horretarako, sinadura elektronikoa duten ziurtagiriak eskaini dituzte. Jarduera-esparru horren baitan, Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak bultzatu dituen ekimenak nabarmendu behar dira eta, bereziki, “i-gipuzkoa2010: Enpresak” 19 laguntzen lerroa. Horren helburua merkataritza elektronikoa garatzeko eta Gipuzkoako ETE-en enpresa arloko kudeaketa hobetzeko Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak oinarritzat dituzten aplikazioak eta prozesuak ezartzeko prozesua erraztea da. Urteko planen bidez Aldundiaren babesa jaso duten eta enpresei zuzendutako beste laguntza-lerro batzuk dira hauek: IKT produktuen garapena eta i-mikroETEak. Foru Aldundiko beste departamentu batzuek ere garatu dituzte horren inguruko jarduerak (Gizarte Politikako Departamentuak, eta Ogasun eta Finantza Departamentuak, adibidez). Besteak beste, lurraldeko enpresen artean ziurtagiri elektronikoaren hedapen intentsiboa edo Gipuzkoako jarduera sozialekin lotutako elkarteen eta erakundeen ekipamenduak eta prozesuak (barnekoak eta kanpokoak) “teknologizatu” zituzten.

19 http://www.i-gipuzkoa.net/generico.php?idioma=es&seccion=documentos&cat=10




Bultzatutako proiektuen tipologiari dagokionez, bultzatutako ekimenen erdia baino gehiago enpresen kudeaketarako softwarea eta aplikazioak garatzera zuzenduta dago. Bultzatutako ia 30 proiektuen (guztizkoen % 7) bidez 2000-2010 aldian eragindako inbertsioaren zenbatekoa 35 milioi euro baino gehiagokoa izan da.

Enpresen arloan garatutako proiektu nagusiak, 2000-2010

Gipuzkoako ETE-etan IKTen bidez merkataritza elektronikoa garatzeko eta enpresen kudeaketa hobetzeko laguntzen programa i-gipuzkoa:enpresak programaren xedea Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak euskarri dituzten prozesuak eta aplikazioak ezartzen laguntzea da, enpresa txikien eta ertainen merkataritza elektronikoa eta Gipuzkoako enpresako kudeaketa hobetu ahal izateko. Mikroenpresetan Informazioaren Teknologiak txertatzera zuzendutako inbertsioei emandako laguntzak dira. Hauek dira diruz lagunduko diren jarduerak: webguneen garapena, Intranet eta Extranetak; enpresak kudeatzeko software-produktuak eta lizentziak eskuratzea, eta horiek egokitzeko eta garatzeko lanak; Saas zerbitzuetan izena ematea enpresak kudeatzeko softwarea erabiltzeko; on lineko marketinerako aplikazioak; on lineko marketineko zerbitzuetan eta Back-up zerbitzuetan izena eman den lehen urtea, baita dagoeneko martxan dauden webguneetan multimedia-elementuak txertatzea ere (bideoak, infografiak...)

+ info IKT produktu berriak garatzeari emandako Aldundiaren laguntza i-gipuzkoa: IKT produktuen garapena izeneko laguntzen programaren helburua Gipuzkoako IKT sektoreko enpresa txikiak eta ertainak bultzatzea da haien posizio lehiakorra hobetu dezaten produktu eta/edo bertsio berriak garatuta edo kolektibo edo plataforma teknologiko ugarietara egokituta. Diru-laguntza horien helburua Gipuzkoako enpresetan Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak txertatu eta erabil daitezen bultzatzea da; horretarako, Gipuzkoako IKTen sektoreko enpresak sustatzea helburu duten inbertsioak egingo dira lehiakortasunean hobekuntzak lor ditzaten, eta hori lortzeko, produktu edota bertsio berriak garatuko dituzte edo plataforma teknologiko edo talde desberdinetara egokituko dira, mikroenpresetara bereziki.

+ info

GipuzkoaMarket, on lineko marketin-plataforma Gipuzkoako enpresetarako Gipuzkoako komertzioei eta profesionalei zuzenduta dagoen on lineko marketineko plataforma horrek produktuen eta zerbitzuen eskaintza erabat doan aurkezteko eta bezeroen eta bisitarien beharrei erantzuna ematea eskaintzen die. Gipuzkoako Bazkundea eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua dira proiektu horren sustatzaileak. GipuzkoaMarketek Interneten erabilera sustatzen du, marketineko eta bezeroekin harremana izateko tresna den heinean, betiere, hurbiltasuneko merkataritzara eta partikularrari zuzendutako negozioei begira. Negozio bakoitzak bere gunea du eta honelako elementuez dago osatuta: saltokiaren harremanetarako datuak, produktuen eta zerbitzuen deskribapena, irudiak, bideoak, albisteen eremua edo negozio-berrikuntzak, geolokalizazio-mapa, sustapenen edo eskaintzen eremua eta abar. Gainera, GipuzkoaMarketen bidez, erabiltzaileek beste erabiltzaileekin iritziak parteka ditzakete, eta merkatariekin eta profesionalekin harremanetan jar daitezke zuzenean.

+ info




GAIA Net Exchange, e-maila baino zerbait gehiago: erakundeen artean informazioan on line trukatzeko plataforma integrala Erakunde hori 2009an sortu zuten Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak, Euskal Autonomia Erkidegoko Elektronika eta Informazio Teknologien Industrien Klusterrak (GAIA) eta sektore horretako enpresa batzuek. Horren helburu soziala informazio-sistema heterogeneoen artean dokumentu elektronikoak trukatzeko irtenbideak aztertzea, ikertzea eta garatzea izan da, erakundeen artean informatika eta datuen komunikazioa garatzeko prozesua babestuta. Erakunde horren baitan egindako ikerketen ondorioz, 2010. urtearen amaieran, dokumentuak, datuak eta informazioa on line trukatzeko Estatu mailako lehen plataforma aurkeztu zuten. Proiektu hori enpresek zuzendu zuten eta interesa duten erakunde guztien partaidetzari irekita dago, haien jarduera-sektorea, kokapen geografikoa edo erabiltzen duten informazio-sistema edozein izanda ere. Gaur egun, GAIA Net Exchange 100 erakundek baino gehiagok erabiltzen du.

+ info

Fakturazio elektronikorako doako sistema Euskadiko enpresetarako: Ef4ktur Tresna hori Gipuzkoako, Arabako eta Bizkaiko foru-aldundiek bultzatu dute eta ETE-en, mikroeteen eta langile autonomoen eragiketa telematikoak eta fakturaziokoak kudeatzea du xede, fakturazio elektronikoa erraz eta modu soilean egin dezaten ezagutza aurreraturik izan beharrik gabe. Ef4ktur Europar Batasunaren V.1.1 (EUPL) Lizentzia Publikoa duen software libreko aplikazioa da . 2009. urtean abian jarri zutenetik, enpresei sistema txertatzeko prozesua errazteko asmoz, prestakuntzako mintegiak eman dituzte. Horrez gain, erabiltzaileei arreta emateko telefonoa ere badago.

+ info

Nekagip, abeltzaintzako sektorearen on lineko kudeaketak Internetez ere eskuragarri Nekagip plataformak Sarearen bidez administrazioko izapidetze eta kudeaketa batzuk egiteko aukera eskaintzen die Gipuzkoako baserritarrei eta abeltzainei: abeltzaintzako ustiategien kudeaketarekin lotutako izapidetzeak, arrakaden eskaera, animaliak garraiatzeko eskaerak eta ehizako parteak bidaltzeko aukera.

+ info




3.3. EZAGUTZA

Azken hamar urteotan, Gipuzkoako Foru Aldundiak teknologia berriak gizartearen, oro har, eta, bistakoa den moduan, Gipuzkoako gizartearen, zehazki, ezagutza- eta ikasketa-prozesuan txertatzeko bere gain hartu zuen konpromisoa erakutsi du. Horren ondorioz, foru-departamentu ugariek kolektibo ugarietara moldatutako eta haientzat egokiak diren edukiak sortzeari babesa emateko hainbat ekimen bultzatu dute. Ekimen haien garapenerako eta hedapenerako plataformak teknologia berriak izan dira. Horrekin lotuta, Aldundiak garatu duen jarduera honela sailka dezakegu:

Irakasleek eta irakaskuntzako komunitateak IKTak modu aurreratuan eta egokian erabiltzea.

Lankidetzako esparruak edo ikasketako komunitateak sortzea.

Unibertsitateetan ezagutzaren gizartea bultzatzea.

On lineko prestakuntza herritarrentzat eta ETE-entzat

Eduki kulturalak sortzea kultura eta hizkuntzalaritza arloko aniztasuna, txertaketa eta etengabeko ikasketa lortzeko

Zehazki, 2000. urtetik, ikasketa-prozesuan eta, batez ere, eduki digital egokiak eta kalitatezkoak sortu ahal izateko Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien erabilera bultzatzera zuzendutako 125 ekimen bultzatu dituzte. Horrekin lotuta, Gipuzkoako Foru Aldundiaren Kultura eta Euskara Departamentua izan da ekimen horien bultzatzaile nagusia eta, haren atzetik, Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua. Jarduera-esparru honen baitan bultzatutako ekimen gehienen helburua kultura eta prestakuntza arloko eduki digitalak sortzea izan da. Eduki horiek gizartean etengabeko ikasketa bultzatzen eta herritartasun aktiboagoa sustatzen lagundu dute. Ekimen horien artean, Gipuzkoako kultur ondarea mantentzearekin eta zabaltzearekin lotutakoak eta euskarazko kultur edukiak zabaltzeko proiektuak nabarmendu behar ditugu.




Honi dagokionez, aitzindari gisa, e-Gela programa nabarmentzekoa da. Gipuzkoan Informazioaren eta Jakintzaren Gizartea garatzeko funtsezko proiektua da, eta hezkuntza-sisteman20 IKTak txertatzeko benetako lehen urratsa da. Azken hamar urteotan Ezagutzaren esparruan babestutako eta garatutako ekimen guztien inbertsioa 34 milioi euro ingurukoa izan da.

Ezagutzaren arloan garatutako proiektu nagusiak, 2000-2010

e-Gela: IKTak Gipuzkoako hezkuntza-sisteman txertatzea bultzatzeko esperientzia aitzindaria Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak Eusko Jaurlaritzako

Hezkuntza eta Unibertsitate Sailarekin elkarlanean sustatutako esperientzia aitzindaria. Garapen eta ezarpen aldian zehar, IKTak Gipuzkoako bigarren hezkuntzako ikastetxeetan erabilera aktiboa izatea sustatu zuen e-Gelak, bai irakasleei begira eta baita ikasleei begira ere. Ikastetxe parte-hartzaileek beharrezko materialak jaso zituzten esperientziari behar bezalako eta ahalik eta etekin handiena ateratzeko: hardware (ordenagailuak, arbel digitalak, webcam-ak, DVD irakurgailuak...), software eta banda zabalaren bidezko konexioa Internetera. Azpiegitura hauei esker, ikastetxearen hezkuntza-prozesua “digitalizatzearekin” batera, ikastetxe parte-hartzaileek euren artean konektatzeko aukera izan zuten, elkarrekin proiektuak garatze aldera. 2001-2003 aldian guztizko inbertsioa 9,4 milioi euro izan zen; Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak, Eusko Jaurlaritzak, Europar Batasunak eta ikastetxeek zati bera jarriz finantzatu zen.

+info

Gipuzkoa 2.0, euskal kulturaren sozializazioa IKTen bidez Kultura eta Euskara Departamentuak 2010. urtetik bultzatzen duen programa honen helburua euskarazko eduki digitalak sortzea eta hedatzea, eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabilita kultur monografikoak argitaratzea da. Programako diru-laguntzen lerroaren baitan, honako hauek nabarmen ditzakegu: edukiekin elkarrekintza eta haietara sarbidea errazten duten tresna teknologikoen garapena, enpresetarako esklusiboak diren eta euskaraz dauden edukien hedapena IKTen bidez, eta IKTen bidez kultur edukiak hedatzeko proiektuei babesa ematea. Gipuzkoa 2.0 programaren baitan garatutako proiektuen artean daude hauek: GureGipuzkoa, GipuzkoSfera, Euskararen Zerbitzu Plataforma, GipuzkoaMatic, Liburutegia 2.0 eta Meta, Kultura eta Euskara Departamentuaren funts digitaletara sarbide librea eskaintzen duen bilduma.

+ info

20 Azken urteotan, plan horrek jarraipena izan du “Lankidetzaren Sustapena Gipuzkoan” laguntza-programaren bidez. Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak sustatu du eta ondorengo jarduerak diruz lagun daitezkeela jasotzen du: edukiak, web aplikazioak eta bideokonferentzia edo Internet sistemen erabilera kontuan hartzen duten ikastetxeen arteko lankidetza-proiektuen garapena, eta web 2.0 tresnen hedapena.




GureGipuzkoa, Gipuzkoako 2.0 album digitala GureGipuzkoa Gipuzkoako Foru Aldundiaren Kultura eta Euskara Departamentuaren ekimena da eta Gipuzkoa 2.0 proiektuaren baitan dago. 2009. urtearen erdialdean sortu zuten eta haren funtzio nagusia herritar partikularrek, argazkilariek, administrazio publikoek eta Gipuzkoako garai bateko zein orainaldiko elkarteek sortu dituzten gai hauekin lotutako argazkietarako erakusleiho eta artxibategi bihurtzea da: kultura, erlijioa, kirolak, gizartea... XIX. mendeko azken hondarrean sortutako argazkietatik hasi eta XXI. mendeko ingurune digitalean hartutakoetara arte. Baina batez ere, irudien edukitzaile izatearen funtzio soila baino gehiago du; izan ere, erabiltzaileen komunitatearen eta Kultura Departamentuaren arteko lankidetza-ingurunea sakondu eta lankidetzako giroa sortu nahi du Gipuzkoako iraganaren eta orainaldiaren inguruko irudi bizia sortzeko eta osatzeko.

+ info

gipuzkoa.tv, Gipuzkoako Internet bidezko telebista-plataforma Gipuzkoako Foru Aldundiak ikus-entzunezko dokumentuen eta bideoen bilduma zabala eskaintzen du gipuzkoa.tv plataformaren bidez. Gipuzkoako turismo-informazioarekin lotutako 1.300 bideo baino gehiago, lurraldean egindako konferentziak eta jardunaldiak, enpresetako testigantzak eta gazte ekintzaileenak topa ditzakegu, besteak beste. gipuzkoa.tv Gipuzkoako Foru Aldundiaren departamentu guztiei, Batzar Orokorrei eta Gipuzkoako Udalei irekita dago, eta beste erakunde eta administrazio batzuekin, edo herritarrekin eta enpresekin, oro har, partekatu nahi dituzten audio-artxiboak eta bideoak web plataformara igotzeko aukera eskaintzen die.

+info

Gipuzkoa Informazioaren Gizartean prozesuaren aurrerapenari buruzko edukiak sortzea Gipuzkoak Informazioaren Gizartean duen aurrerapenari buruzko jarraipena biltzen duten txostenak dira: Gipuzkoa Informazioaren Gizartean urteko txostena, Gipuzkoako gizartearen bizitza digitalaren estiloa edo Gipuzkoa berritzailearen Monitoring-a, adibidez. Lurrraldeko Informazioaren Gizarteari buruz argitaratutako beste txosten batzuk: Telekomunikazioen mapa Gipuzkoan, 2.0 weba Gipuzkoako administrazioan, edo Software librea eta iturri irekiak Gipuzkoan, adibidez. Horrez gain, i-gipuzkoa.net atariaren bidez, Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak Gipuzkoa Informazioaren Gizartean gaiaren inguruko aurrerapenak biltzen ditu: gaurkotasuneko albisteak, intereseko dokumentuak eta txostenak, jardunbide egokien behatokia... Web-atariak hilero 2.500 bisita inguru jasotzen ditu eta astero argitaratzen duten albisteen Zeberri? aldizkariak 1.200 harpidedun baino gehiago ditu.

+ info




Kosmodisea eta Hasi eta Hezi, GAZE… kultura ekintzailea IKTen bidez bultzatzeko ekimen arrakastatsuak Sormena, berrikuntza eta aldaketarako jarrera positiboa, autokonfidantza eta gizarte erantzukizuna, besteak beste, sustatzeko helburua izanda Gipuzkoako Foru Aldundiko Berrikuntzarako eta Jakintzaren Gizarterako Departamentuak hezkuntza arlorako baliagarri izango diren bi ekimen pedagogikoak aurkeztu ditu: "HASI ETA HAZI" eta "KOSMODISEA", hain zuzen ere. HASI ETA HEZI. Gelan egin beharreko lana. Edozein bizi-proiektu burutzeko behar diren giza eskumenak garatuko dituen proiektu hezitzaile bat da. Une honetan lehen hezkuntzarako (6-12 urte) materialak prestatu dira (irakasleentzako gida eta materiala ikasleentzat). Material horietan eszenatokiak proposatzen dira lan egiteko, betiere, irakasleen orientazioarekin eta gela bakoitzaren egoerara egokituta, ikasle bakoitzak, banaka edo taldeka, kultura ekintzaileari lotutako balioekin lan egin ahal izateko. Paperean eta CD-ROM euskarrian garatu dira material horiek. KOSMODISEA. Eskolarteko lan kooperatiboa. Web orri hau orokorrean hezkuntza sistemara bideratutako ekimena da, momentuz unibertsitate etapa alde batera utzita, eta hezkuntza etapa bakoitzari egokituta (hizkuntza, arazoak eta zailtasuna), eta eskola bakoitzean taldeko lana eginez, kultura ekintzaileari lotutako balioak kontuan hartzen dituen prozesu dinamiko bat konpartitu nahi da eskola, irakasle eta ikasleen artean. GAZE, Gazte Ekinzalea. Ekimen hau gobernantzaren baitan egiten da (gazteek lideratutakoak) Gipuzkaoko goi mailako hezkuntzako gazteen artean kultura ekintzailetzaren baloreak sustatzeko (ekimenaren arrazoia). Ekimena Gipuzkoa Berritzen, Mondragon Unibertsitatea, Euskal Herriko Unibertsitatea, Deustoko Unibertsitatea, Tknika eta Tecnun-en laguntzarekin aurrera eraman da. (info+)




3.4. ADMINISTRAZIOA

Gipuzkoako Foru Aldundiak ekimen ugari bultzatu du 2000-2010 aldian. Haien helburua Gipuzkoako administrazioko zerbitzu digitaletara sarbidea erraztea izan da herritarrei, enpresei eta Gipuzkoako gizarte osoari zuzenduta. Jarduera horietako gehienak Aldundiak esparru horren inguruan abian dituen bi jarduera-ildo nagusitan sailka ditzakegu:

On lineko zerbitzu gehiago eta hobeak

Kudeaketa eta antolaketa on lineko administraziorako

Horrekin lotuta, lehen aipatu dugun moduan, azken hamar urteotan Gipuzkoako Foru Aldundiak bultzatu dituen ekimenak, batez ere, jarduera horren baitan daude. Zehazki, 2000-2010 aldian, 227 ekimen babestu dituzte eta haien helburua herritarrei, enpresei eta Gipuzkoako gizarte osoari Gipuzkoako administrazioaren zerbitzu digitaletara sarbidea erraztea izan da. Jarduera horien erdiaren baino zertxobait gehiagoren helburua on lineko zerbitzuen eskaintza handitzea eta hobetzea izan da. Aldiz, gainerako proiektuak Gipuzkoako (Aldundikoa zein udaletakoa) administrazioaren barneko antolaketa eta kudeaketa hobetzera zuzendu dira. Jarduera horiek bultzatu dituzten eragileei dagokienez, ia foru-departamentu guztiek bideratu dute gai horrekin lotutako jardueraren bat. Dena den, bereziki nabarmendu beharrekoa da Administrazioa eta Finantza Departamentuak, eta Gizarte Politikako Departamentuak egindako ahalegina. Bultzatutako ekimen gehienak software erako produktuak garatzeko proiektuak izan dira: diru-laguntzak kudeatzeko aplikazioak, zerbitzu interaktiboen plataformak, Intranet sareen garapena eta abar.




2000. urtetik 2010. urtearen amaierara arte Gipuzkoako Foru Aldundiak herritarrei, enpresei eta Gipuzkoako gizarte osoari bideratutako zerbitzu digitalak garatzeko emandako finantzaketak sortu duen inbertsioa 38,4 milioi euro baino gehiagokoa izan da.

Administrazioaren arloan garatutako proiektu nagusiak, 2000-2010

gipuzkoa.net, Gipuzkoara sartzeko on line atea 90eko hamarkada amaieran martxan jarri zenetik, web atari hau Gipuzkoako erakundeetan modu birtualean sartzeko ate gisa egituratu da. Atariaren bidez lurralde-erakundeari buruzko informazioa eskura daiteke: Foru Departamentuetako informazio orokorra, enplegu publikoko eskaintzak, araudia, laguntzak, bekak eta diru-laguntzak, herritarrei, elkarteei eta enpresei nola gainerako departamentuetako web-orriei eta web-orri tematikoei zuzendutako zerbitzuak eta izapideak… Edukiak etengabe berritzen eta sartzen direnez, azken urteotan progresiboki handitu egin da foru-atariaren barruko web-orriek jasotako bisita-kopurua. Horrela, gipuzkoa.net atariaren baitako web-orriak hilero 15 milioi sarrera baino gehiago izatera iritsi dira. Era berean, martxan jarri zenetik eta denbora honetan barrena, gipuzkoa.net atariak albisteetara, dokumentuetara, beste web-orri batzuetara, eta abar lotura berriak gehitu ditu, eta gaur egun, 4.400 lotura baino gehiago daude eskuragarri. Web atariaren bidez Gipuzkoako Foru Aldundiaren jarduera zehatzei buruzko informazioaren, Gipuzkoari buruzko informazioaren, eta abarren inguruko eskaerak on line ere jasotzen dira. Zehazki, azken sei urtetan mota honetako 2.300 eskaera baino gehiago jaso dira. Jarduera honen ondorioz, 2010. urtearen amaieran, gipuzkoa.net ataria internauta gipuzkoarrek gehien bisitatu dituzten web-orri instituzionalen zerrendako lehen lekuan kokatu zen; bestalde, Gipuzkoako erabiltzaileek azken urtean gehien bisitatu dituzten web-orrien zerrendako zazpigarren postura iritsi zen.

(+info)




Gipuzkoako udaletako zerbitzu telematikoen plataforma IZFEk, Informatikako Zerbitzuen Foru Elkarteak, garatu du eta Gipuzkoako udal eta tokiko erakunde guztientzat eskuragarri dagoen udaletako zerbitzu telematikoen web-plataforma da. Pertsonalizatutako udal zerbitzu telematikoak erabiltzeko, identifikazio-sistema bat izan behar da. Gaur egun Gipuzkoako 80 udal inguruk erabiltzen du plataforma; horrela, udal-izaerako beste plataforma batzuek zerbitzua eskaintzen ez dien lurraldeko herritarren % 98ri zerbitzua ematen zaio. Zerbitzu telematikoen atariak erabiltzaileari bere jabetzako edo ordezkatzen dituenen 250 espediente tipologia kontsultatzeko aukera eskaintzen dio, eta espediente bakoitzerako egindako izapidetzeen eta harekin lotutako dokumentazioaren berri emango zaio. Horrez gain, eta udalen aldetik plataformak beste kanpoko zerbitzu batzuekin duen elkarreraginkortasuna hobetze aldera eta erabilera-erraztasuna hobetzeko, zerbitzu telematikoen atariak kanpoko beste aplikazio batzuekin estekatzeko aukera biltzen du.

+ info

e-udalak, lurraldeko tokiko Administrazio Digitala garatzeko tresna Gipuzkoako udaletan eta tokiko beste erakunde batzuetan Administrazio Digitala garatzeko laguntza ekonomikoak biltzen dituen programa. Programak diruz lagun ditzakeen jarduerak hauek dira: herritarrek erabiltzeko IKT ekipamenduak (ekipamendu informatikoak, informazio-kioskoak, pantailak eta antzeko beste batzuk, multimedia-aretoak...), webguneen irisgarritasuna hobetze, aplikazioak egokitzea, 2.0 web-aplikazioen ezarpena, WiFi konektagarritasuna garatzea, eduki digitalak sortzea, sinadura elektronikoa ezartzea, DBLOra egokitzea... Azken lau urteotan, babestutako proiektu kopurua 189koa izan da (67 udalerri) eta haiei emandako laguntza, guztira, 1,4 milioi eurokoa izan da. Babestutako inbertsioa, aldiz, 2,4 milioi eurokoa izan da.

+ info

IKUS, zerga arloko ikuskapena indartuko duen informatikako sistema Zerga arloko iruzurraren aurkako borrokako estrategiaren baitan, Gipuzkoako Foru Aldundiaren Ogasun eta Finantza Departamentuak 2009. urtearen hasieran aurkeztu zuen IKUS izeneko informatikako sistema berria. Haren zeregina zerga-ikuskapeneko foru-zerbitzuak sendotzea izango da. IKUSen helburua arrisku-profila duten zergadunen edo kolektiboen informazio integrala eta etengabekoa izatea, ikuskapeneko planak abian jartzeko prozesua arintzea eta espedienteen jarraipena eta ebaluazioa erraztea da. Hori guztia ikuskapeneko zerbitzuen gaitasuna handitzeko eta iruzurgileak inguratzeko helburuarekin egingo da.

+ info




Egoitza elektronikoa: Gipuzkoako Foru Aldundiaren 24 orduko on lineko leihatila Bulego birtual honen bidez, enpresek eta herritarrek elkarrekin harremanak izango dituzte Gipuzkoako Foru Aldundiarekin baliabide elektronikoen bidez ordutegi mailako mugarik, joan-etorririk edo itxaron beharrik izan gabe. Gipuzkoako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikoaren bidez egindako jarduera guztiek modu presentzialean egindakoek izan ohi dituzten ondorio juridiko berberak sortzen dituzte. Beste nolabait esanda, ez dute herritarren eskubideetan inolako murrizketarik eragiten. Hauek dira Gipuzkoako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikoak biltzen dituen zerbitzu nagusiak: Foru Administrazioaren izapidetzeei, prozedurei eta zerbitzuei buruzko informazioa, erregistro elektronikora sarbidea, Gipuzkoako Aldizkari Ofizialaren edizio elektronikoa, iragarkien ohol elektronikoa, kontsultak, kexak eta iradokizunak aurkezteko on lineko sistema eta jakinarazpen elektronikorako plataformara sarbidea.

+ info

Banda Zabala landa-eremuetara eta lurraldeko leku isolatuetara hedatzeko programa Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak, IZFErekin elkarlanean, urteak daramatza banda zabalerako sarbidea Gipuzkoako udal guztietara hedatzeko programa berezi bat garatzen. Zehazki, landa-eremuetako eta lurraldeko leku isolatuetako udalerrien eta kable-azpiegituren bidez zerbitzu hauek eskuratzeko aukera errealik ez duten udalerrien inguruko programa da. Kasu horietan, Foru Administrazioak eskainitako landa-eremuetan banda zabala hedatzeko programari esker, gaitasun handiko konexioak erabiliz, udalek banda zabaleko Internetera sartzeko zerbitzua eskaintzeko beharrezko azpiegitura hedatu da. Azken bi urteotan lurraldeko landa-eremuetan banda zabaleko telekomunikazio zerbitzuen estaldura eta kalitate maila hobetzera bideratuta egindako inbertsio-multzoa 863.000 eurokoa izan da. Horren haritik, guztira, 21 udalerriri banda zabalean sartzeko zerbitzua eskaintzea lortu du. Biztanleei dagokienez Gipuzkoako biztanleriaren % 2,3 besterik ordezkatzen ez badute ere, Gipuzkoako lurraldearen guztizko azaleraren % 16 betetzen dute.

+info




3.5. LABURPEN MODUAN

Denbora-tarte horretan, Gipuzkoako Foru Aldundiko departamentuek, sozietate publikoek eta mendeko erakundeek Informazioaren Gizarteak eskaintzen dituen baliabideak garatzen eta erabiltzen aurrera egitea ahalbidetu diguten ekimenen eta jardueren bilduma heterogeneoa egin dute (helburu indibidual ugari zuten). Lehen fasean Diputatu Nagusiaren Kabineteak eta, 2003. urtetik aurrera, Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak gainerako foru-departamentuei emandako laguntzari esker, guztira, 405 ekimen garatu dituzte. Ekimen horien erdia baino gehiago administrazioak Informazioaren Gizartean betetzen duen rolarekin lotutako jarduera-esparruan garatu dute: e-Administrazioa eta Administrazioaren barneko kudeaketa. Gipuzkoako foru- eta udal-administrazioak eskainitako zerbitzu digitalen zorroa handitzera eta hobetzera zuzendutako proiektuak dira. Gainera, ehun proiektu baino gehiago bultzatu dituzte. Horien helburua Interneten eta teknologia berrien erabilera bultzatzea da gizartearen ikasketa- eta ezagutza-prozesuaren baitan. Pertsonei eta enpresei modu espezifikoagoan zuzenduta garatutako ekimenen kopurua apur bat txikiagoa da, baina handia gastuari dagokionez. Foru-departamentu ugariek bideratutako proiektuak kontuan hartzen baditugu, Kultura eta Euskara Departamentua izan da aipatutako aldian ekimen jakinen kopururik handiena bultzatu duena. Horiei dagokienez, bereziki azpimarratu beharrekoak dira IKTen bidez Gipuzkoako kultur ondarea zaintzearekin eta hedatzearekin lotutakoak. Horrez gain, aipatu beharrekoak dira Ogasun eta Finantza Departamentua, Gizarte Politikako Departamentua eta Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua, jarduera ugari bideratu baitute. Proiektuen tipologiari dagokionez, denbora-tarte horretan babestutako ekimen gehienen helburua Gipuzkoako administrazioaren on lineko zerbitzuen eskaintza eta haren barneko kudeaketa handitzera eta hobetzera zuzendutako softwarea edo aplikazioak garatzea izan da.




Era berean, azpimarratu beharrekoak dira eduki digitalak sortzeko proiektuak eta, batez ere, kultura edo prestakuntza arlokoak. Horrekin lotuta, azken hamar urteotan Gipuzkoako ezagutza digitalizatzeko egin den prozesu esanguratsua nabarmendu beharrekoa da. Azkenik, aurretik azaldu dugun moduan, proiektu horiek guztiak garatzeko beharrezkoa izan da Gipuzkoan Informazioaren Gizartea bultzatzeko urteko planen laguntza. Urteko plan horien helburua foru-departamentu ugariek garatu beharreko proiektuak elkarren artean finantzatzea izan da. Plan horiek kudeatzeaz arduratu den Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak aukeratutako proiektuen esku laguntza ekonomiko osagarria jarri du haiek garatu ahal izateko. Laguntza horri proiektu bakoitzaren arduraduna izan den departamentuak egindako inbertsioa gehitu behar diogu. Ardatzen arabera, finantzaketa gehien jaso dutenak honako hauek izan dira proportzionalki: Administrazioa eta Ezagutza. Zehazki, 2000-2010 aldian bideratutako finantzaketaren % 36 eta % 33 jaso dute, hurrenez hurren. Horien ondoren, enpresei laguntza espezifikoa emateko ekimenak bildu behar ditugu. Zehazki, jarduera horiek jaso dute foru-administraziotik 2000-2010 aldian emandako finantzaketaren % 29. Bestalde, Pertsonen ardatzak Gipuzkoako Foru Aldundiak Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuaren urteko jarduera-planen bidez finantzatu duen guztizko kostuaren % 2,5 jaso du. Zenbateko guztiak kontuan hartuta, urteko jarduera-planen bidez babestutako proiektuen guztizko inbertsioa 110,4 milioi euro baino gehiagokoa izan da 2000-2010 aldian. Beste nolabait esanda, Gipuzkoan Informazioaren Gizartea bultzatzeko abian jarritako urteko jarduera-planek finantzatutako gastua baino % 40 gehiago.




3.1 taula Gipuzkoako Foru Aldundiak diruz lagundutako proiektuak. 2000-2010

Proiektuak (proiektu zenbatekoa)

Jarduera ardatzak 2000-03 2004 2005 2006 2007 2008 2009 201021 TOTAL

PERTSONAK 10 3 1 2 1 3 4 1 25 ENPRESAK 8 3 2 2 3 2 4 4 28 EZAGUTZA 4 24 28 22 15 14 17 1 125 ADMINISTRAZIOA 19 26 53 21 28 30 44 6 227

Proiektuak guztira 41 56 84 47 47 49 69 12 405

Gastua (milaka €)

Jarduera ardatzak 2000-03 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 TOTAL

PERTSONAK 611 128 25 53 33 234 271 396 1.751 ENPRESAK 6.743 1.573 2.050 2.189 2.265 2.400 1.067 1.857 20.144 EZAGUTZA 10.290 1.417 2.295 2.770 1.921 2.256 1.630 444 23.023 ADMINISTRAZIOA 6.145 2.205 2.999 2.728 3.091 3.700 2.946 1.163 24.977

Proiektuak guztira 23.789 5.324 7.369 7.740 7.311 8.591 5.914 3.860 69.898

Sortutako inbertsioa (milaka €)

Jarduera ardatzak 2000-03 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 TOTAL PERTSONAK 611 257 50 96,8 100 390 885 780 3.170 ENPRESAK 6.743 3147 4100 3949 3742 4100 2.787 6.487 35.055 EZAGUTZA 10.290 2835 4623 4617 3603 3877 3.322 634 33.801 ADMINISTRAZIOA 6.145 4260 5893 4577 5189 6161 4.632 1.502 38.359

Proiektuak guztira 23.789 10.499 14.666 13.240 12.634 14.528 11.628 9.403 110.387 Iturria: Berrikuntzaren eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua. Gipuzkoako Foru Aldundia

21 Oharra: datuak 2000-2009 aldian i-gipuzkoa urteko planetan onartutako ekimenei eta 2010 urtean zehar Berrikuntzako eta jakintzaren Gizarteko Departamentuak eta Kultura eta Euskarako Departamentuko Gipuzkoa 2.0 programak aurrera eramandako proiektuei dagozkie.

GIPUZKOA INFORMAZIOAREN GIZARTEAN, 2000-2010EKO EGOERA




4. GIPUZKOA INFORMAZIOAREN GIZARTEAN, 2000-2010EKO EGOERA

Atal honetan, azken hamar urteotan Gipuzkoa Informazioaren Gizartean txertatzeko prozesuan egindako aurrerapena azaltzen da. Azken hamarkadan Gipuzkoako gizarteak Informazioaren Gizartean sartzeko egin duen bidearen azterketa Aldundiaren jarduera zuzendu duten lau jarduera-esparrutan egituratu da: Pertsonak, Enpresak, Ezagutza eta Administrazioa.

4.1. HAMARKADA BAT AURRERA EGITEN: GIPUZKOA INFORMAZIOAREN GIZARTEAN SARTU DA

Azken hamarkadan, Gipuzkoako biztanleak Informazioaren Gizartean sartu dira pixkanaka eta modu bizian ekipamendu teknologiko berriak erosita, eta haiek pixkanaka eta gero eta modu aurreratuagoan erabiltzen hasita. Hamarkadaren hasieran, hiru etxetik batean zuten ordenagailua; handik hamar urtera, aldiz, proportzio hori bikoiztu egin da. Horrez gain, azken hamarkadan, biztanleriak beste ekipamendu batzuk ere gehitu ditu eta horien artea, hauek azpimarra ditzakegu: telefono mugikorra eta telebista digitala. Interneten erabilerari dagokionez, Interneterako sarbidea azken hamarkadan nabarmen ugaritu dela esan dezakegu. 2000. urtean, adibidez, bost pertsonatik bakarra sartu ohi zen Interneten. Handik hamar urtera, berriz, biztanleriaren erdiak baino gehiagok dio erabiltzailea dela, eta bi herenek sarbidea dute etxean. Erabileran gertatu den igoera horrez gain, konexioen kalitatea ere nabarmen hobetu da eta ohiko telefono-linea bidezko konexioak atzera geratu dira eta abiadura handiko konexioen aldeko aukeraketa egin dute. Erabileraren intentsitateak izan duen aurrerapenari, gainera, tresnek, edukiek eta zerbitzuek izan duten hedapen gorakorra gehitu behar diogu. Gainera, biztanleria digitalak trebetasun teknologikoetan hobekuntza izan du. Gipuzkoako biztanleria digitalaren erdiaren ustez, Internet eta, oro har, informazioaren eta komunikazioaren teknologiak oinarrizkoak dira laneko eta aisialdiko jarduerak egiteko. Dena den, adinez nagusiagoak direnak sartzeko garaian aurrerapena mugatua dela ikusi da. Batez ere prestakuntza maila baxuagoarekin eta laneko merkatuan ez-aktibo izatearekin lotuta dago datu hori.




Sarearen erabilera zehatzei dagokienez, ia gehiengoak adierazi du Internet informazioa eta albisteak lortzeko erabiltzen duela, eta posta elektronikoa komunikatzeko helburuetarako modu intentsiboan erabiltzen duela. Azken urteotan, aldiz, nabarmendu beharrekoa da gero eta handiagoa dela on lineko bankuko zerbitzuetarako eta turismoarekin, bidaiekin eta aisialdiarekin lotutako informazioa bilatzeko Internet erabiltzen dutenen kopurua. Azken urteotako gertaera azpimarragarri gisa, nabarmendu beharrekoa da 2.0 filosofia (2.0 Weba ere deitzen zaio) azaldu izana. Fenomeno berri hori hainbat web-ekimenek bideratu dute (Facebook, Tuenti, Twitter, MySpace, Wikipedia edo Youtube, adibidez) eta internautaren partaidetza ezinbesteko faktorea da Sarea eraikitzeko eta garatzeko. Sei internautatik batek hartzen du parte Sarean modu aktiboan bere edukia sortuta edo beste batzuek sortutakoa handituta. Interneteko sare sozial horiek zaletasunak, zalantzak... partekatzeko topaguneak eskaintzeaz gain, zalantzak, ezagutzak, interesak edo eskaera sozialak jakinarazteko aukera ere ematen dute.

4.1 taula Informazioaren Gizarteko Adierazle Nagusiak: Pertsonak

2000 2005 2010

PERTSONAK Interneteko erabiltzaileak (15 urte eta gehiagoko biztanleen %) 18,9 40,4 55,5

Interneteko sarbidea duten etxebizitzak (15 urte eta gehiagoko biztanleen %) 13,6 45,1 65,8

Ordenagailua duten etxebizitzak (etxebizitzen %) 34,4 51,0 62,8

Telefono mugikorra dute etxebizitzak (etxebizitzen %) 48,5 79,7 89,2

Bandaz abaleko konexioa duten etxebizitzak (etxebizitzen %) 20,0 52,0 92,0

Erosketa elektronikoak egiten dituen biztanleria (15 urte eta gehiagoko erabiltzaileen %) 11,0 22,2 30,2

Sare Sozialetan parte hertzen duten biztanleak (15 urte eta gehiagoko erabiltzaileen %) .. 14,61 16,12

.. Ez dago daturik, 1 2007ko datua, 2 2009ko datua Iturria: Eustat, Gipuzkoako Foru Aldundia eta bertan eginikoa




Enpresen arloan, Informazioaren eta Komunikazioaren Gizarteak izan duen aurrerapena pertsonekin eta etxeekin lotutakoa baino are bizkorragoa eta biziagoa izan da. Ukaezina da teknologia berriak txertatzeak Gipuzkoako enpresen lehiakortasuna handitzen eta, horrenbestez, ekonomiaren lehiakortasuna hobetzen lagundu duela. Horrez gain; ordea; teknologia horiek azaldu izanak merkatuaren eta lehiaren ezaugarriekin lotutako alderdi batzuk aldarazi ditu. Izan ere, teknologia berriek lehiatzaile berriak sartzeko garaian oztopoak desagerraraztea ahalbidetu dute, baina, era berean, enpresen produktuak eta zerbitzuak beste toki geografiko batzuetan eta beste bezero batzuei merkaturatzeko modu berriak garatzeko balio izan dute. Enpresen kudeaketak ere aldaketa jasan du teknologia txertatu izanari esker. Horrek, era berean, prestakuntzako behar berriak sortu ditu enpresetako langileentzat. 2000. urtean, Gipuzkoako bi enpresatik batek zuen ordenagailua, eta lautik batek, aldiz, Interneterako konexioa. Hamar urte geroago, ia enpresa guztiek dute ordenagailua eta hamar enpresatik zazpi sartzen dira Interneten. Horrez gain, sartzeko abiaduran hobekuntza nabarmena izan da. Enpresen presentziak izan duen igoera ere adierazgarria da. Horien artean, nabarmendu beharrekoak dira mikroenpresak; izan ere, hirutik batek du webgunea, nahiz eta eskaintzen dituzten zerbitzuak oraindik mugatuak diren. Merkataritza elektronikoari dagokionez, 2000. urtean salmentak Sarearen bidez egin zituela zioten saltokien % 2 eskas hartatik, hamar urte geroago, guztizkoen % 16ra pasatu gara. Merkataritza elektronikoa ezartzeko gehien aipatzen duten oztopoa honako hau da: enpresako eskaintza ez dagoela egokituta transakzio elektronikoen eskakizunetara.




4.2 taula Informazioaren Gizarteko Adierazle Nagusiak: Enpresak

2000 2005 2010

ENPRESAK Interneteko konexioa duten enpresak (enpresen %) 26,7 52,5 72,2

Interneteko konexioa duten enpresa txikiak (10 langile baino gutxiagoko enpresen %) 23,6 47,7 70,3

Banda zabaleko konexioa duten enpresak (enpresa erabiltzaileen %) 25,71 60,5 86,0

Webgunea duten enpresak (enpresen %) 6,2 19,6 34,1

Extraneta duten enpresak (10 langile eta gehiagoko enpresen %) 11,1 21,2 35,5

Merkataritza elektronikoa erabiltzen duten enpresak (10 langile eta gehiagoko enpresen %)

5,5 20,3 23,72

1 2001ko datua, 2 2009ko datua Iturria: Eustat eta bertan eginikoa

Ezagutza, hezkuntza eta prestakuntza arloetan, Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiek txertaketa handia izan dute eta ohiko prestakuntzako prozesu presentzialekin elkartu dira. Araututako prestakuntza-esparrua izan da Informazioaren Gizartearen onurarik gehien jaso duena (mesede nabarmenak sortu ditu) eta, seguru asko, etorkizunean ere hori gertatuko da ikasleei zuzendutako azpiegitura teknologikoen hedapenean eta irakasleek erabiltzeko eta haiek trebatzeko IKTen ekipamenduan oinarrituta. Biztanleei dagokienez, Interneten erabilera ikasketa ez-formaleko jardueretan oinarritu da batez ere (zaletasuna, abileziak eta ezagutza orokorra). Aldiz, enpresei dagokienez, e-prestakuntzara sarbidea izan dutenen proportzioa bikoiztu egin da azken hamarkadan eta horrek lotura zuzena du enpresen neurriarekin.




4.3 taula Informazioaren Gizarteko Adierazle Nagusiak: Ezagutza

2000 2005 2010

EZAGUTZA Formazio eta ikaskuntza lortzea helburu duten pertsona erabiltzaileak (15 urte eta gehiagoko erabiltzaileen %)

.. 32,42 40,43

e-prestakuntzako materialak erabiltzen dituzten enpresak (Internet erabiltzaileak diren enpresen %)

20,9 21,6 42,4

Ordenagailuak ikasleko (kopurua 1.000 ikasleko, lehen eta bigarren mailako hezkuntza)

.. 1341 233

.. Ez dago daturik, 1 2006ko datua, 2 2007ko datua, 3 2009ko datua Iturria: Eustat, Gipuzkoako Foru Aldundia eta Eusko Jaurlaritza

On lineko administrazioa, azterketako laugarren esparrua, bihurtu da aldi honetan teknologia berriak eta Internet erabiltzeko eta bultzatzeko elementu bultzatzaile nagusia. Horrekin lotuta, foru- eta udal-administrazioaren on lineko bultzada kultur eta prestakuntza mailako ekipamenduak, teknologiak eta edukiak hobetzen oinarritu da. Era berean, administrazioa ere teknologia eta lege mailako eskakizun horietara egokitu da. Azken hamar urteotan Gipuzkoako foru-administrazioak eta tokikoak eskainitako zerbitzu digitaletan gertatu den hobekuntza nabarmena izan da. Lurraldeko udal guztiek webgune ofiziala dute eta atari horien bidez eskainitako zerbitzuak gero eta ugariagoak eta konplexuagoak dira. Gipuzkoako Foru Aldundiak Internet bidez eskaintzen dituen zerbitzu digitalen kopuruak gora egiten jarraitzen du eta Gipuzkoako herritarrek eta enpresek gero eta gehiago erabiltzen dute.




Administrazioko informazioa (tokikoa, lurralde mailakoa edo beste administrazio batzuetakoa) lortzea da herritarrek Internet erabiltzeko oinarrizko hiru esparruetako bat. Haren atzetik, hauek aipa ditzakegu: prentsa tradizionaleko informazioa eta liderrak diren entitateetako banku-zerbitzuak. e-Administrazioak enpresetan izan duen txertaketa nabarmen dezakegu. Hain zuzen ere, hamar enpresatik seik dio azken urtean Sarearen bidez egin dituela zenbait administrazioko izapidetze-lan.

4.4 taula Informazioaren Gizarteko Adierazle Nagusiak: Administrazioa

2001 2005 2010

ADMINISTRAZIOA Administrazioarekin sarearen bidez harremanetan jartzen diren pertsonak (15 urte eta gehiagoko erabiltzaileen %)

.. 31,1 40,8

Administrazioaren sarearen bidez harremanetan jartzen diren enpresak (Internet erabiltzaileak diren enpresen %)

33,2 41,3 61,7

Iturria: Eustat




4.2. PERTSONAK

4.2.1. Teknologiako eta komunikazioko ekipamenduak

Gailu eta ekipamendu teknologikoak dira Informazioaren eta Komunikazioaren Gizartera sartzeko tresna. Informazioaren Gizartea txertatzeko eta garatzeko prozesuan aurrera egiteko nahi orokorraren ondorioz, gure etxeetan eta, nolabait, gure eguneroko bizitzan gertatu den pixkanakako “teknologizazioa” aipatu behar dugu. Gainera, ustez hobeak eta berriak diren zerbitzuetara sarbidea ematen diguten ekipamendu teknologiko berriak eta osoagoak etengabe ari dira garatzen, eta horren eraginez, erabiltzen ditugun gailuak etengabe eguneratu behar ditugu. Ondorioz, azken hamar urteotan, ekipamendu batzuk beste batzuekin ordezkatu eta desagertu egin dira prozesu jarraituaren ondorioz. Horrekin lotuta, Gipuzkoako etxeek eta biztanleek ekipamendu teknologikoak erosteko, sartzeko eta ordezkatzeko garaian izan duten bilakaera gainerako gizarte aurreratuetakoaren antzekoa da.

4.5 taula Etxebizitzen ekipamendua: Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak

2000 2005 2010

Telefono mugikorra 48,5 79,7 89,2

TB Digitala 0,0 1,1 73,2

Kable bidezko TB 1,6 19,3 28,3

Ordaindutako TB 13,0 10,5 13,2

Ordenagailua 34,4 51,0 62,8

Ordenagailu eramangarria 0,0 9,4 31,8

Internet 12,6 37,1 56,5

DVD 7,3 53,8 70,2

Argazki kamera digitala 0,0 39,3 67,0

GPS-a duten kotxeak 0,0 3,6 17,1

Ekipamenduen indizea (bataz bestekoa) 11,7 30,5 50,9 Iturria: Eustat. Etxebizitzen ehunekoa.




Hamarkadaren hasieran, etxe gehienetan zeuden gailu bakarrak hauek ziren: telebista arrunta, telefono finkoa eta bideoa. Gipuzkoan, Europako gainerako gizarte aurreratuetan gertatzen den moduan, duela hamarkada bat telebista zen etxeetako ekipamendu teknologiko nagusia. Hamar urteren buruan, eta oraindik ere etxeetako ekipamendu ohikoenaren hegemonia mantentzen duen arren (% 98), beste gailu baten presentzia izugarri areagotu da azken hamar urteotan etxeetan eta Gipuzkoako herritarren artean, ia telebistaren pareko sartze-tasak lortu arte: sakelako telefonoaz ari gara. Izan ere, izandako bilakaera eta gizarteratze azkarra kontuan hartuta (gizartean, oro har, eta Gipuzkoakoan, bereziki) nabarmentzen den ekipamenduren bat aipatzekotan, sakelako telefonoa aipatu behar dugu. Historiako harrera-tasa altuenak dituen gailu teknologikoa da, eta Gipuzkoa ez da salbuespena horretan.

Telefono mugikorra eta ordenagailua presente etxe gehienetan

Azken urteotan, bada txertaketa maila handitu duen beste ekipamendu bat: telefono mugikorra. Erabilera-tasa handiak lortu ditu eta etxeen % 89n topa dezakegu. Horrez gain, ordenagailua hiru etxetik bitan topa dezakegu (Informazioaren Gizartera sarbidea izateko ekipamendu teknologiko nagusia da). Hamarkadaren hasieran, Gipuzkoako etxeetan topa zitekeen ohiko ordenagailua mahai gainekoa edo finkoa zen. Azken urteotan, ordenagailu eramangarriak pixkanaka ordezkatu egin du ordenagailu mota hori. Etxeen herenak bakarrik du ekipamendu hori. Telebista digitala da etxeetako bilakaera teknologikoaren beste adibide bat eta lurralde mailako hedapenarekin lotuta dago. Horrez gain, azken hamarkadan, etxeetan beste ekipamendu teknologiko batzuk ere sartu dira: DVDak edo argazki-kamera digitalak, besteak beste. Interneten txertaketari dagokionez, aurreko hamarkadan, erabilera oso txikia zen eta, batez ere, unibertsitateko eta zientzia arloko esparruetan kokatuta zegoen. 2000. urtetik, Gipuzkoako herritarrek ordura arte izandako pixkanakako erabilera hazi egin zen eta, azken hamar urteotan, bilakaera jarraitua eta pixkanakakoa izan du. 2000. urtean, Gipuzkoako zortzi etxetik bakarrak zuen Sareko konexioa, baina hamar urte geroago, sarbidea hamar etxetik seik du.




Erabileran gertatu den igoera horrez gain, konexioen kalitatea hobetu egin da eta ohiko telefono-linea bidezko konexioak atzera geratu dira; izan ere, etxe gehienetan abiadura handiko konexioen aldeko aukeraketa egin dute. Gero eta ohikoagoak diren beste gailu teknologiko batzuk ere badaude: audioko erreproduzigailu eramangarriak, GPS nabigagailuak, PDAk edo poltsikoko ordenagailuak, liburu elektronikoak edo are berriagoak diren erabilera askoko terminal hauek: netbookak22, telefono adimendunak eta appliance edo tablet23 izenekoak.

22 Ordenagailu eramangarri mota bat. Ezaugarri nagusiak dira prezio baxua et atxikiagoa dela, beraz mugikortasun eta autonomia gehiago dauzka. Ohiko ordenagailu mugikorak baino ahalmen gutxiago daukate, beraz, Interneten nabidatzeko eta ofimatikako programekin lana egiteko erabiltzen dira. 23 Tabletak bezala ere ezagunak, TabletPC-a beste ordenagailu eramangarri mota bat da eta bere ezaugarri nagusia ukipen-pantaila da, teklatu edo arratoiaren beharrik ez dauka. Prozesadore mugikorrak erabiltzen dituenez energia gutxiago kontxumitzen du eta autonomia eta mugikortasuna irabazten ditu.




4.2.2. Internet erabiltzen duten herritarrak

Interneteko erabiltzaileen proportzioa hirukoiztu egin da hamarkada batean

Internet gero eta zerbitzu beharrezkoagoa eta ohikoa bilakatu da pertsonen eguneroko jardueran. Gipuzkoan, 15 urteko eta gehiagoko pertsonen % 56k erabiltzen du Internet. Kopuru horrek hirukoiztu egin du duela hamar urteko Sarearen txertaketa-tasa, % 19koa baitzen.

4.1 grafikoa Interneteko biztanleria erabiltzailea

1927 31 34 35

40 43 46 50 52 56

01020304050607080

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Iturria: Eustat. Azken hiru hilabeteotan Internet erabili duela dioten 15 urteko edo gehiagoko herritarrak (%)

Emakumeek gutxiago erabiltzen dute Internet eta gizonezkoekiko desberdintasuna handitu egin du horrek

Emakumezkoen proportzioa txikiagoa da gizonezkoena baino Interneten erabilerari dagokionez. Gizonezkoen % 61ek esan du Interneten konektatu dela azken hiru hilabeteetan, emakumezkoen kasuan, berriz, ehuneko hori % 51ra murrizten da. Alde hori, batez ere, pertsonen laneko egoerarekin eta heziketa mailarekin lotuta dago, eta handitu egin da azken urteotan. Hamarkadaren hasieran, sexuen arteko aldea txikixeagoa zen (% 6 ingurukoa). Adina da Internetera sartzeko garaian oinarrizko aldagaietako bat. 15 eta 24 urte arteko ia gazte guztiak dira, adibidez, Interneteko erabiltzaileak. Adina handitzen den neurrian, aldiz, erabilera gutxitu egiten da eta 55 eta 64 urte artekoen taldean herenera jaisten da, eta hamar pertsonatik batera baino gutxiagora, aldiz, zaharragoen kasuan.




4.6 taula Pertsona erabiltzaileak : sexua, adina, prestakuntza-maila eta lan egoera

(%)

2003 2005 2010

Sexua

Emakumezkoak 31 38 51

Gizonezkoak 37 43 61

Adina

15 - 24 urte 71 79 98

25 - 34 urte 52 62 85

35 - 44 urte 47 51 75

45 - 54 urte 29 43 64

55 - 64 urte 14 19 33

65 urte eta gehiago 2 4 8

Prestakuntza maila

Lehen mailako ikasketak 5 5 7

Bigarren mailako ikasketak 42 47 69

Goi mailako ikasketak 77 82 90

Lan egoera

Ikasleak 87 90 98

Landunak 43 53 75

Ez aktiboak edo langabetuak 9 11 24

Población Total 34 40 56

Iturria: Eustat. Talde bakoitzeko erabiltzaileak 15 urte eta gehiagoko biztanleriaren gainean(%). Hezkuntza mailarekin eta laneko egoerarekin lotutako arraila digitala oso esanguratsua da.

Interneten erabilera txikia da ez-aktiboen eta langabezian daudenen artean

Laneko jarduerari dagokionez, ikasten ari direnak dira Interneten erabilera mailarik handiena dutenak eta, haien jarrian, lanean ari direnak. Langabezian edo ez-aktibo daudenen kasuan, Interneten txertaketa-tasa lau pertsonatik batekoa bakarrik da. Horrek agerian uzten ditu kolektibo horrek laneko aukera berrietara sartzeko dituen zailtasunak. Prestakuntza mailari dagokionez, lehen mailako hezkuntzako ikasketak dituzten internauten ehunekoa oso txikia da; aldiz, hezkuntza maila handiagoa dutenen kasuan, ehunekoa % 90era artekoa da. Azken urteotan, alde digitalak handitu egin dira laneko egoera eta hezkuntza maila kontuan hartzen baditugu.




4.2.3. Interneten erabileraren ezaugarriak

Sarrera, batez ere, etxetik egiten da, baina espazio publikoetatik egindako haririk gabeko konexioa hazi egin da

Gizarteak gero eta gehiago eskatzen du Internetera sarbidea izateko aukera garraiobideetan, etxean, laneko zentroan edo espazio publiko irekietan. Gainera, gurearen moduko gizarte aurreratuetan Interneteko sarbidea zerbitzu unibertsal gisa hartzea eskatzen dutenak gero eta gehiago dira. Horrekin eta etxeetako sarbidearen eskuragarritasunarekin lotuta, 15 urteko eta gehiagoko bi herenek dute Interneteko sarbidea gaur egun. Zalantzarik gabe, egoera hori duela hamarkada batekotik oso urrun dago, etxebizitzan sarbidea zutenen proportzioa oso txikia baitzen. Erabiltzaileak ez direnen artean, horretarako argudiatutako arrazoi nagusia Interneten beharrik edo erabilgarritasunik ez izatea da. Txikiagoa da erabiltzeko beharrezko ezagutzarik ez dutelako edo Internetera beste nonbaitetik sartzeko aukera dutelako sarbiderik ez duten etxeen ehunekoa. Etxetik ez ezik, herritarrak laneko zentrotik sartzen dira eta, neurri txikiagoan, ikasketa-zentrotik edo beste nonbaitetik. Dena den, Internetera toki jakinetatik sartzeko aukerez gain, gero eta gehiago dira haririk gabeko sareen bidez Sarera sartzen direnak eremu publiko irekietatik. Horrekin lotuta, espazio publikoetatik Internetera haririk gabeko sarbidea izateko zerbitzuen eskaintza gero eta handiagoa da Gipuzkoan. Dena den, oraindik gehiago dira espazio publiko itxietan eskainitako zerbitzuak: liburutegiak, udaletxeak, kultura-etxeak...

4.7 taula Interneteko sarbidea duten etxebizitzak : Konexio mota

(%)

2003 2005 2010

Ohiko linea telefonikoa 79 47 2

ADSL-a 13 36 64

Kablea 7 16 28

Beste konexio motak 1 1 6

Iturria: Eustat. Sarbidea duten etxebizitzak (%).




ADSLaren edo kablearen bidezko konexioak ohiko telefono-linea ordezkatu du

Gaur egun, banda zabaleko lineak dira Internetera sartzeko Gipuzkoako etxeek gehien erabiltzen duten konexio mota, eta zehazki, DSL lineak dira nagusi kable-modem sareen aurrean (Internetera konexioa duten etxeen % 64, kable-modem sarea % 30ak duen bitartean). Orain dela hamar urte, Internetera konexioa egiteko orduan etxeek gehien erabiltzen zuten aukera oinarrizko sare telefonikoa (RTB) zen. Hala ere, urtez urte banda zabalak teknologia hau ordezkatu du, eta zehazkiago, ADSL konexioek eta berriki kable-modem sareak ere; gaur egun, ia-ia desagertu egin da (sarbidea duten etxeen artean, soilik % 4k erabiltzen dituzte RTB konexioak). Biak banda zabaleko konexioak izan arren, bakoitzak teknologia desberdina erabiltzen du. DSL (Digital Subscriber Line) konexioen kasuan, telefoniako linea arruntetik sartzen da Internetera. DSL mota ohikoena ADSL (Asimetric DSL) da, eta bere ezaugarria datuak igo eta jaisteko abiada desberdina izatea da. Aitzitik, kable-modem sarearen bidez instalatutako konexioek teknologia gisa kable bidezko telebistaren azpiegitura erabiltzen dute. Kasu honetan, azpiegitura horretatik soberan dagoen transmisio gaitasuna erabiltzen da. Nolanahi ere, bi teknologiei lotutako zerbitzuak eta prezioak antzekoak izan arren, edozein eremu geografikotan konexiorako teknologia bat edo bestea gehiago edo gutxiago hedatzea lurralde horretan eskuragarri dagoen eskaintzari estuki lotzen zaio, eta bereziki, lurralde horretan telekomunikazio-zerbitzuak merkaturatzen dituzten operadore eta enpresa desberdinek dituzten teknologia lehentasunen araberakoa da. Bestetik, nabarmentzekoa da sarbiderako beste modu batzuk ere badirela, eta biztanle gipuzkoarren artean oraindik gehiegi sartu ez diren arren, gero eta ohikoago bilakatzea aurreikusten da. Honako hauek dira: banda zabaleko telefonia mugikorra, UMTS, 3G edo satelite bidezko konexioak… lurraldean sarbidea duten etxeetako konexioen % 6 dira jada.




Helburu espezifikoak dituzten konexioak ugaritu egin dira

Azken urteotan, nabarmen hazi da Interneten erabileraren maiztasuna herritarren artean. Erabiltzaileen erdia baino gehiago egunero konektatu ohi da; aldiz, hamarkadaren hasieran, lau pertsonatik bakarra konektatu ohi zen egunero. Konexioen kopurua hazi izanari lotuta, gainera, konektatuta emandako guztizko denbora ere handitu egin dela esan dezakegu. Ia pertsona guztien erdia astean bost orduz baino gehiagoz konektatu ohi da. Aldiz, duela hamarkada bat, proportzio hori ez zen hamar pertsonatik bira iristen. Dena den, asteko egun guztietan iraupen oso laburreko konexioak ugaritu egin direla ikusi dugu. Konexio horiek helburu espezifikoak izan ohi dituzte: posta kontsultatzea, albisteak ikustea, banku elektronikoko zerbitzuak eta abar.

4.8 taula Pertsona erabiltzaileak : maiztasuna, iraupena eta egunak

(%)

2000 2005 2010

Erabilera maiztasuna

Egunera 26 48 57

Astero 38 38 37

Hilabetero 22 12 6

Maiztasun gutxiagoz 14 2 0

Iraupena (asteko orduak)

Ordu bete edo gutxiago 41 38 15

Ordu 1 eta 5 artean 43 37 41

5 ordu eta 10 artean 10 14 23

10 urte eta 20 artean 2 5 12

20 ordu baino gehiago 4 6 9

Sarrera gehieneko egunak

Astelehenetik ostiralera 58 58 45

Larunbat, igande eta jaiegunak 7 10 4

Edozein egunetan 35 32 51

Iturria: Eustat. 15 urte eta gehiagoko erabiltzaileak (%).




Sartzeko tokiari dagokionez, gehienak, ia hamarretik bederatzi, etxetik sartzen dira. Internetera sartzeko ohitura sendotzen den neurrian, internautak etxetik sartzeko erosotasuna aukeratu ohi du. Horri esker, gainera, Sarera edozein unetan eta nahi duen bitartean sar daiteke. Horrez gain, hamar pertsonatik lau laneko zentrotik sartu ohi da eta proportzio hori egonkor mantendu da hamarkada osoan. Nabigatzeko orduan internauta gipuzkoarrek hautatutako hizkuntzari dagokionez, nagusiki gaztelania hautatzen da; hala ere, egia da euskararen erabilera gero eta handiagoa dela. 2010. urtean, % 28koa izan zen. Izan ere, informazio- eta komunikazio-teknologietan euskararen presentzia sendotuz joan da azken hamar urteotan. Zehazkiago esanda, denbora honetan euskaraz24 nabigatzen duten pertsonen kopurua bikoiztu egin da (Euskadi osoan 100.000 erabiltzailetik 200.000 erabiltzailera), eta ingelesez sartzen diren nabigatzaile kopuruaren antzeko kuotak erdietsi dira. Euskaraz gero eta tresna teknologiko kopuru handiagoa (software librea25, interfazeen kokapena…), berriagoak eta aurreratuagoak izateari esker, eta euskarazko blogosferaren jarduerari esker, IKTekin duten harremanetan euskara hautatzen duten erabiltzaileen kopurua handitzea lortu da.

Informazio orokorra eta posta elektronikoa, Interneteko erabilera masiboak

Internet modu masiboan erabili ohi dute ondasunei eta zerbitzuei buruzko informazioa bilatzeko eta posta elektronikoa kontsultatzeko eta mezuak bidaltzeko. Jarraian, honako jarduera hauek aipatu behar ditugu: komunikabideak kontsultatzea, banku elektronikoko zerbitzuak, Administraziotik eratorritako informaziorako sarbidea eta aisialdi-zerbitzuak, hauek esaterako: on lineko jokoak, bideoak, musika jaistea... Bisita gehien jasotzen duten web-atariak26 komunikabideenak izan ohi dira: ‘diariovasco.com’, ‘marca.es’, ‘elpais.es’ eta ‘gara.net’. Horien ondoren, banku elektronikoko webguneak (‘kutxa.net’ eta ‘cajalaboral.es’) eta administrazioenak aipatu behar ditugu: Gipuzkoakoa (‘gipuzkoa.net’) eta Euskadikoa (‘euskadi.net’). Horrekin lotuta, azken urteotan, bisita gehien jasotzen duten atarien sailkapenean beste era bateko webguneak ere sartu direla ikusi dugu: 24 Euskararen egoera eta bilakaeraren adierazleak (Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikako sailburuordetza, Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Euskara Saila) 25 Euskarazko software librea (Berrikuntzako eta Jakintzako Departamentua. Gipuzkoako Foru Diputazioa) gipuzkoa.tv web-orrian: http://www.gipuzkoa.tv/play.php?vid=1010 26 Webguneen ranking aipamenen arabera, 2010 (Informazioaren Gizarteari buruzko Inkesta familietan. Eustat)




‘youtube.com’, ‘wikipedia.com’ edo ‘facebook.com’, adibidez; hau da, trukerako eta partaidetzarako on lineko plataforma gisa sortutako sare sozialen webguneak.

4.9 taula Internet : gehien erabiltzen diren zerbitzuak

15 urte eta gehiagoko erabiltzaileak(%)

2002 2005 2010

Produktu eta zerbitzuen informazioa 63 83 96

Posta elektronikoa 79 78 88

Hedabideak 74 69 64

Banku elektronikoa 31 45 48

Admisnitrazioari buruzko informazioa 38 31 41

Aisia (jokuak, musika,..) 24 29 38

Iturria: Eustat. Dena den, erabilera espezifikoaz harago, azken hamar urteotan Internet pertsona askoren bizitzak oinarrizko zati bihurtu da zeregin profesionaletarako, bizitza pertsonala kudeatzeko edo beste batzuekin harremanak izateko, adibidez. Biztanleriaren ia erdiak Internet eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiak lanerako, bizitza pertsonalerako eta harremanetarako funtsezkoak edo oso garrantzitsuak direla dio. Gutxi gorabehera hamar internautatik lauk uste dute erabilgarriak direla, eta ondorioz, erabili egiten dituzte, teknologia horiekiko jarrera edo jokabide neurrizkoa mantenduz. Biztanle gazteenak, tresna horiek erabiltzen ohituago daudenak, dira beren bizitzan haiek duten influentziarekiko jarrerarik gogotsuena dutenak. Hiru internautatik batek dio, gainera, Internetek haien bizitzan eragin nabarmena duela eta tresna hori arazorik gabe alboratzea zaila edo ezinezkoa egingo litzaiokeela. Horrekin lotuta, biztanleen ustez, arlo profesionalean jaso dute onurarik handiena.




4.2.4. Erosketa elektronikoak

Handitu egin da erosketa elektronikoak egiten dituztenen kopurua 2010ean

Merkataritza elektronikoarekin lotuta hasiera zeuden errezeloak pixkanaka desagertu eta horren aldeko hautua egin duten enpresentzako abantailak ekarri ditu. Dena den, onura horiek, batez ere, on lineko kontsumitzaileek jaso dituzte. Abantaila horien artean, bi nabarmendu behar ditugu: Sarean eskuragarri dagoen eskaintza osoa konparatzeko aukera (produktua, zerbitzuak, prezioak...) eta, bigarrenik, askotan bizitokian edo inguruan beste baliabide batzuen bidez erosi ezin ditugun zerbitzuetara edo produktuetara sarbidea izatea. Gipuzkoarren kasua, Internet bidez erosketak egiten dituztenen bilakaera pixkanaka handitu egin da eta joera egonkortu egin den aldiak izan dira. 2009. urtean eta, batez ere, 2010ean, itxuraz, merkataritza elektronikoak zabaltzea lortu du eta erabiltzaileen tasa % 30ekoa izan da. Kopuru absolututan, azken hamarkadan, Internet bidez zerbitzuren bat erosi edo kontratatu duten gipuzkoarren kopurua zortzi aldiz ugaritu da.

4.2 grafikoa Erosketak Internet bidez egiten dituen biztanleria

1116 16 18

22 22 23 21

30

23

0

10

20

30

40

2000 2001 2002-3 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Iturria: Eustat. Azken hiru hilabeteotan Internet bidez erosketak egin dituztela dioten 15 urteko eta gehiagoko Interneteko erabiltzaileak (2004. urtetik).

Gipuzkoako internauten gehiengo handi batentzat gutxienez, Internet ondasunak erosi edo zerbitzuak kontratatu aurreko fasean informaziorako bidea gehiago izan ohi da, erosketa edo kontratazio hori egiteko aukeratutako bidea baino.




Truke komertzialetan tratu pertsonalizatuagoa jasotzeko izan ohi den lehentasun kulturala eta transakzioetako segurtasunarekin lotutako mesfidantza (gero eta txikiagoa den arren) izan daitezken gertaera horren arrazoiak.

Arropa, kirol-materiala eta bidaiak dira erositako produktu nagusiak

Erositako ondasunak edo zerbitzuak, batez ere, aisialdiarekin lotuta egon ohi dira. Horien artean, bereziki nabarmendu beharrekoak dira bidaien eta oporretarako ostatu-zerbitzuen kontratazioa, eta kiroletako materialaren eta arroparen erosketa. Erosketa horiek egin ditu erabiltzaileen laurden batek gutxi gorabehera. Horrez gain, ohikoa da Sarea ikuskizunetarako eta ekimenetarako sarrerak erreserbatzeko eta erosteko, edo etxerako produktuak erosteko erabiltzea; erabiltzaileen bostenak egin ditu era horretako erosketak, gutxi gorabehera. Internet bidez erositako beste produktu batzuk ekipamendu elektronikoak, liburuak edo aldizkariak izan ohi dira. Amaitzeko, aipatu beharrekoa da azken hamar urteotan aldaketa eta berrikuntza handiak izan dituela Interneteko txikizkako salmentaren industriak. merkataritza elektronikoan eta telefonoan oinarritutako merkataritza elektronikoko sistemetatik on lineko salerosketarako plataforma sofistikatuagoetara bideratu dira eta azkenaldian, aldiz, on lineko salmenta gomendioen teknologia berriekin eta social media izenekoekin bateratzen dituzten denda birtualetara edo web-atarietara. Horrez gain, hurrengo urteotarako, eta telefono mugikorren merkatuak izan duen igoeraren ondorioz, merkataritza mugikorra edo m-commerce27 izenekoa zabaldu egingo dela aurrez ikusi dute. Kasu horretan, transakzio komertzialak telefono mugikorraren edo haririk gabeko beste gailu mugikor batzuen bidez egiten dira sartzeko bide gisa edo ordainketa egiteko.

27 Informazioaren Gizartearen Joerak (II ATALA - Informazioaren Gizartearen ekarpena Gipuzkoa 2020 erronkei atalean azaldutako gaia)




4.2.5. On lineko partaidetza

2.0 webgunearen eragina

Azken hamar urteotan Internet eraikitzeko eta erabiltzeko modua aldarazi duen gertaera izan da 2004. urtearen erdialdean Web 2.028 sortu izana Tim O'Reilly-ri29 esker. Horren arabera, Interneten hazkundearen oinarri nagusia Internet erabiltzaileen arteko partaidetza eta lankidetza handiagoa egotea izan ohi da eta, era berean, edukien eta ezagutzen partaidetza horrek erabiltzaileen parte-hartze handiagoa sustatzen du. 2.0 web hitzak Interneten ikusmoldean gertatu den aldaketa adierazten du. Izan ere, itxitako web-atarien batura izateari utzi eta erabiltzaileek elkarreragin ahal izateko on lineko zerbitzuak biltzen dituen sare bihurtu da. 2.0 webgunea erabiltzaileen arteko elkarrekintzan eta lankidetzan oinarritutako on lineko aplikazioak ulertzeko modu berria da. Interneten ikuskera parte-hartzaile berri horren adibideak (eta sustatzaileak) izan dira hauek: Facebook, Myspace, Wikipedia, Youtube... Horiek guztiak on lineko trukerako eta partaidetzarako plataformak dira, sare sozial30 moduan ezagunak. Web horien arrakasta sustatzen duten talde-sentimenduan eta partaidetzan datza batez ere. Ezagutza, lehentasunak eta zaletasunak parekatzeko, jende berria ezagutzeko edo lehendik ezagutzen ditugunekin dugun harremana sendotzeko balio duten plataformak dira.

28 La web 2.0 (Berrikuntza eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua. Gipuzkoako Foru Aldundia). gipuzkoa.tv-n: http://www.gipuzkoa.tv/play.php?vid=878 29 What Is Web 2.0. Design Patterns and Business Models for the Next Generation of Software. Tim 0’Reilly, 2004 (http://oreilly.com/web2/archive/what-is-web-20.html) 30 Sare Sozialaks (Berrikuntza eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua. Gipuzkoako Foru Aldundia). gipuzkoa.tv-n: http://www.gipuzkoa.tv/play.php?vid=902




Youtube, Facebook eta Tuenti dira sare sozial nagusiak

Gipuzkoan, erabiltzaileen % 16k dio (2009ko datua) nolabaiteko ohikotasunez hartzen duela parte komunitate birtual edo sare sozial horietan. Zehatzago, gehien bisitatutako 2.0 aplikazio espezifikoenei dagokienez, 2.0 inguruneetan gehien ibiltzen den internauten kolektiboko gehienek adierazi dute YouTube erabltzen dutela, Internet bidez bideoak partekatzeko web-plataforma. Internautari lagunekin, senideekin eta inguruko beste pertsonekin harremanetan jartzea ahalbidetzen dion Facebook sare soziala ere erabiltzen du kolektibo horrek. Tuenti, Facebook sarearen antzekoa, bestalde, nerabeei zuzenduta dago gehien bat, eta 2.0 inguruneetan ohikoak diren internauten % 38k erabiltzen du. Gipuzkoako herritarren artean garrantzia duten beste sare sozial batzuk dira hauek: Myspace, aurreko bien antzeko sarea; eta Flickr, irudiak eta argazkiak partekatzeko balio duena. Aurrez aipatutakoez gain, beste hainbat sare sozial daude, orokorrak nahiz espezializatuak: LinkedIn, profil profesionalak trukatzeko; del.icio.us, estekak trukatzeko; hi5, gai orokorrei buruzkoa; Twitter, mikro-blogging tresnaren adibidea eta abar. Gero eta gehiago erabiltzen dituzten arren, oraindik ere aurrekoek baino erabiltzaile kopuru txikiagoa dute. Horri dagokionez, azpimarratzekoa da tokiko31 izaera askoz ere handiagoa duten ekimenak sortu direla, eta Gipuzkoako biztanleen artean arrakasta handia izan dute. Horien artean, honako adibideak daude: Euskaltube (euskarazko bideoak partekatzeko web plataforma), Blogari.net eta Blogak.com (biak euskaraz blogak sortzeko plataformak), argazkiak.org (argazki biltzailea) eta ZutaGu.net eta zugaz.com sare sozialak. Horiek guztiek lortutako arrakastaren ezaugarri nagusia tokiko izaera, euskara eta 2.0 filosofia konbinatzean datza. Gainerako jarduera eta gaitasun teknologikoekin eta Internetekin lotura dutenekin gertatzen den moduan, hemen ere gazteak dira tresna mota horiek gehien erabiltzen dituztenak.

31Blogging eta web 2.0 Gipuzkoan (Berrikuntzako eta Jakintzako Departamentua. Gipuzkoako Foru Diputazioa) gipuzkoa.tv web-orrian: http://www.gipuzkoa.tv/play.php?vid=922




Hori dela eta, lagunekin, familiakoekin eta inguruneko beste pertsona batzuekin harremanetan modu jarraituagoan egoteko edo haien zaletasunez informazioa jasotzeko 2.0 tresnak (sare sozialak edo komunitate birtualak, esaterako) erabiltzen dituzten gazteen32 ehuneko altua nabarmentzen da. Gipuzkoako 25 urtetik beherakoen artean sare sozialen txertatze-maila % 25 arte igo da; aldiz, batez bestekoa % 16koa da.

4.10 taula Internet erabiltzaileak: gehien erabiltzen diren Sare Sozialak

(Sare Sozialetan parte hartu duten erabiltzaileen %)

Guztira 15 - 24 urte

25 - 34 urte

35 urte eta gehiago

Youtube 84 91 85 74

Facebook 41 33 77 21

Tuenti 38 70 12 28

Myspace 22 35 17 11

Flickr 15 3 39 8

Beste batzuk 21 25 9 29

Iturria: Gipuzkoako Foru Aldundia. Gipuzkoako Herritarren Bizimodu Digitala, 2009.

32 Sare Sozialak, nerabeak eta euskera (UdalTOP jardunaldia, 2010eko apirila) http://blip.tv/play/AYHf%2BVQC




4.3. ENPRESAK

4.3.1. Ekipamendu teknologikoak

Enpresen digitalizazio handia hamarkadan: neurriak baldintzatzen du informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabiltzea

Enpresetako informazioaren teknologien ezarpenak eta erabilerak nabarmen egin du aurrera azken hamarkadan. Enpresa gehienek erabiltzen dute Internet gaur egun, baina duela hamarkada bat gutxiengoak erabiltzen zuen. Dena den, eta nahiz eta enpresen “digitalizazio” handia jasan dugun, oraindik ere prozesu horrek aurrera nahikoa egin ez duen enpresen kolektiboak badaude, eta horrek lotura zuzena du negozio-ereduarekin, neurriarekin eta jarduera-sektorearekin. Enpresa handiak ondo ekipatuta daude teknologikoki eta prestatuta daude eredu ditugula onartzeko; aldiz, enpresa txikiagoek errezelo eta zailtasun gehiago izan ohi dute teknologia berriak sartzeko. Enpresa txikienek giza baliabideen eta ekonomiaren gaitasun txikiagoa dute eta, horrez gain, merkatuan lan egin ahal izateko tresna teknologikoek duten ahalmena gutxiago ezagutzen dute. Horiek guztiek zaildu egiten dute enpresa horietan teknologia horiek bizkorrago eta gehiago sartu ahal izatea.

4.11 taula Enpresen ekipamendua: Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak

(enpresen %)

2001 2005 2010

Posta elektronikoa 24,1 47,7 70,2

Internet 26,7 52,5 72,2

Red local o extendida 10,2 25,3 45,0

Haririk gabeko sareak (wireless) 0,0 3,7 19,4

Sare pribatu birtualak edo balio erantsidunak 0,0 6,3 18,1

Intranet 6,1 12,1 16,3

Extranet 1,5 4,6 11,4

Funtsen transferentzia elektronikoa 19,2 30,1 63,2

Datu informatizatuen trukea (EDI) 6,4 6,1 24,6 Ekipamendu indizea (bataz bestekoa) 10,3 20,9 37,8

Iturria: Eustat.




Dena den, enpresa txikienek (10 langile baino gutxiagokoak) duten txertaketaren aurrerapena aipagarria izan da azken urteotan. 2000. urtean, 10 langile baino gutxiagoko lau enpresatik bakarrak zuen Internet; aldiz, hamarkadaren amaieran, sarbidea % 70ek du. Industria-sektorea da txertaketa mailarik handiena duena eta, haren ondotik, zerbitzuena. Azken horien artean, bereziki aipatu beharrekoak dira ezagutzan intentsiboagoak direnak: bankuak eta aseguruak, hezkuntza eta enpresei zuzendutako zerbitzuak. Ekipamendurik aurreratuenen txertaketa maila txikiagoa da: informatikako sareak, funtsen transferentzia elektronikorako sistemak, intranetak, extranetak edo antzekoak. Dena den, azken urteotan teknologia mota horiek sartzeko garaian ikusi dugun aurrerapena oso handia izan da.

Funtsen transferentzia elektronikorako sistemak edo sareak oso erabiliak dira

Gaur egun, establezimenduen bi herenek funtsak elektronikoki transferitzeko sistemak erabiltzen ditu, hala nola datafonoak, ordainketarako terminal elektronikoak eta abar. Ia erdiak du sare informatikoren bat, sare lokalen bat (LAN) edo sare hedaturen bat (WAN). Aldiz, bostetik batek du sare pribatua (VPN) edo balio erantsikoa (VAN), eta haririk gabeko sareak (VAN) edo wireless izenekoak erabiltzen ditu. Horrekin lotuta, eta azken bi teknologia horiekin lotuta, nabarmendu beharrekoa da ia ez zirela existitzen hamarkadaren hasieran. Datuak Internet edo beste sare batzuen bidez (EDI, EDIFACT edo XML formatuetan) modu automatikoan trukatzeko aukera ematen duten teknologien txertaketak izan duen aurrerapena nabarmena izan da. Gipuzkoako sei establezimendutik batek du Intranet (barneko erabilerarako webgunea), eta hamarretik batek Extranet; hau da, kanpoko erabiltzaileentzako (hornitzaileak eta bezeroak) Intraneten luzapen babestua. Tresna horien txertaketa maila handiagoa da 10 langile baino gehiagoko enpresetan: neurri handiagoko bi enpresatik batek du Intranet eta hirutik batek, aldiz, zerbitzu hori enpresaren muga fisikoetatik harago handitu ohi du Extraneten bidez.




Azken hamarkadan gertatutako beste gertaera garrantzitsuetako bat software librearen kultura eta filosofia zabaldu izana da. Gainera, software mota horren ezarpena eta erabilera handitu egin dira enpresen munduan azken urteotan33.

Gero zeta enpresa gehiagok erabiltzen dituzte software libreko eragileak

Gutxi gorabehera, enpresen % 7k erabiltzen ditu doako sistema eragileak edo irekiak (Linux-en modukoak). Ehuneko hori, aldiz, % 19ra handitzen da neurri handiagoko enpresen kasuan.

33 Software librea enpresetan (Berrikuntza eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua. Gipuzkoako Foru Aldundia). gipuzkoa.tv-n: http://www.gipuzkoa.tv/play.php?vid=1005




4.3.2. Interneten erabilera

Internet duten enpresak: % 27tik %72ra azken hamarkadan

Enpresen % 72k erabiltzen zuen Internet hamarkadaren amaieran. Aldiz, hamarkadaren hasieran, lau enpresatik batek bakarrik (% 27) zuen Sareko konexioa. Ehuneko hori ia enpresa guztietara heltzen da tamaina handiko establezimenduen kasuan (% 97); 10 langile baino gutxiagoko establezimenduen kasuan, aldiz, txertaketa maila mugatuagoa da: % 70ekoa. Mikroenpresen kasuan, txertaketa maila baxuago hori azaltzeko argudioak ugari dira: behar txikiagoa ikusten dute, Interneten ahalmenak ez dituzte behar adina ezagutzen (erabilerarekin eta presentziarekin lotutakoak) enpresa mailako prozesuetan, eta baliabide pertsonalak eta ekonomikoak falta zaizkie.

4.3 grafikoa Internet duten enpresak

2736

43 47 53

72726963

56

0

20

40

60

80

100

2000 2001 02-03 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

<10 10 edo gehiago Guztira

Iturria: Eustat. Jarduera ekonomikoa eta Interneterako sarbidea duten establezimenduak

saltoki guztiak kontuan hartuta (%)




Abiadura handiko sarbidea duten enpresak

Internet hazi izanarekin batera, eskuragarri dagoen konexioen kalitatean ere aurrerapen handia gertatu da. Banda zabala da gehiengoak aukeratzen duen konexio mota. Zehazki, Internetera sarbidea duten Gipuzkoako enpresen % 86k du ADSL konexioa eta, eta % 23 kable edo zuntz optiko bidez sartzen da Sarera. Hamarkadaren hasieran, konexioak RTB modemaren (% 72), RDSI konexioen (% 27) eta beste batzuen (% 1) bidez egiten ziren. Handik hamar urtera, aldiz, egoera asko aldatu da. Azken urteotan, gainera, konexio mota ezberdinak azaldu dira. Hastapen moduan den arren, besteak beste, nabarmendu beharrekoak dira GSM, GPRS, UMTS... erako konexio mugikorrak. Gaur egun, Sarera sartzen diten enpresen % 21ek erabiltzen ditu.

Informazioa bilatzea, bankuko zerbitzuak eta Administrazioarekiko izapidetzeak dira erabilera nagusiak

Informazioa bilatzea da enpresek Internet erabiltzeko garaian izan ohi duten helburu nagusia. Neurri txikiagoan bada ere, aipatu beharrekoak dira banku elektronikoko zerbitzuak. Administrazio publikoarekin izapidetzeak egitea edo prestakuntzako materialetara sarbidea izatea dira azken hamar urteotan enpresetan ohiko bihurtu diren jardueretako batzuk.

4.12 taula Enpresak: erabilitako on-line zerbitzuak

(Interneteko sarbidea duten establezimenduen %)

2000 2005 2010

Informazio orokorra bilatu 82 91 97

Banku edo finantza informazioa lortu : 64 79

Banku eragiketak : 64 69

Administrazio Publikaorekin eragiketak 20 41 62

Prestakuntza: materiala eskuratu 12 22 42

Produktu digitalak lortu edo jeitsi : 35 36

Datu baseetara sarbidea (bezeroak…) 18 34 38

Lehiakiden analisia : 17 28

Salmenten ondorengo zerbitzuak lortu : 10 20

Pertsonen aukeraketa : 7 17

Erantzun anitzekoa. Iturria: Eustat. Guztizko establizimenduen gaineko establezimendu erabiltzaileak (%)




4.3.3. Web arloko presentzia

Enpresen herenak du webgunea

2010. urtearen amaieran, enpresen herenak du bere webgunea. Ehuneko hori % 76ra arte handitzen da neurri handieneko enpresen kasuan. Duela hamar urte, lurraldeko enpresen % 6k bakarri zuen webgunea. Neurri handienekoen kasuan, proportzioa % 37koa baino ez zen. Mikroenpresen kasuan, hamar urteko epean zazpi aldiz ugaritu da Sarean espazio birtuala duten enpresen ehunekoa.

4.4 grafikoa Webgunea duten enpresak

610 15 17 20 23 24

31 33 34

0

20

40

60

80

2000 2001 02-03 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

% d

e es

tabl

ecim

ient

os


Iturria: Eustat. Webgunea duten establezimenduak, saltoki guztiak kontuan hartuta (%).

Informazio orokorra eta produktuen katalogoa, web-zerbitzu nagusiak

Web-atarietako zerbitzuen eskaintzak ez du alde nabarmenik izan duela hamar urteko egoerarekin alderatzen badugu. Dena den, berrikuntza batzuk edo zerbitzu berriak izan dira. Enpresari buruzko informazio orokorraz eta produktu eta zerbitzuen katalogoaz gain, ohikoa da webgunean jasotako informazioaren pribatutasunari buruzko informazioa eta salmenta ondoko zerbitzuekin lotutako jarraibideak topatzea. Badaude horren ohikoak ez diren arren, gero eta maizago topa ditzakegun beste aukera batzuk ere: lanpostuei buruzko informazioa, eskarien jarraipen-sistemak eta transakzio digitalak, adibidez. Sartu dituzten berrikuntzen artean, nabarmendu beharrekoak dira ezinduentzako web-atarietako irisgarritasuna hobetzearekin lotutakoak edo ohiko erabiltzaileentzako edukiak pertsonalizatzeko aukera, adibidez.




Azken hamarkadan, gaztelania izan da web-atarietako hizkuntza nagusia. Euskararen kasuan, erabilera ia erdira handitu da, eta ingelesa, aldiz, enpresen laurdenak erabiltzen du.

4.13 taula Enpresak: webgunean eskaintzen diren zerbitzuak

(webgunea duten establezimenduen %)

2000 2005 2010

Enpresari buruzko informazioa orokorra 98 97 98

Produktu eta zerbitzuen zerrenda 92 84 67

Isilpeko datuen zerrenda 29 34 39

Salmenta ondorengo zerbitzua 25 18 20

Lan eskaintzen informazioa 17 14 18

Babestutako eragiketak 20 22 14

Minusbaliotasunen bat duten pertsonek erabiltzeko erraztasuna - - 14

Ohiko erabiltzaileentzat eduki pertsonalizatuak - - 12

Erosketen jarraipena 17 11 14

Erositako produktuen ordainketa zuzena 13 10 12

Produktu digitalen edo zerbitzuen banaketa zuzena 11 7 8

Pertsonalizazioa edo produktuen diseinua - - 4

Erantzun anitza. Iturria: Eustat




4.3.4. Merkataritza elektronikoa

Sei enpresatatik batek merkataritza elektronikoa erabiltzen du

Sei enpresatik batek erabiltzen du merkataritza elektronikoa (erosketak edota salmentak). Erabilera hori apur bat handiagoa da enpresarik handienen kasuan. Ia enpresa guztiek egiten dituzte erosketa elektronikoak; aldiz, salmenta elektronikoen presentzia txikia da, hogei enpresatik bakarrak bakarrik egiten baititu salmenta horiek.

4.5 grafikoa Enpresak: merkataritza elektronikoa

16171714

24

7 69

12

0

5

10

15

20

25

30

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009


Merkataritza elektronikoa erabiltzen duten enpresak, enpresa guztiak kontuan hartuta (%). Iturria: Eustat

Merkataritza elektronikoaren erabilera mugatzen du enpresen eskaintza egokituta ez egoteak

Aurrerapen mugatu horren kausa nagusien artean, enpresek, batez ere, ondasunak eta zerbitzuak transakzio elektronikoen ezaugarrietara eta eskakizunetara ez daudela egokituta aipatzen dute. Hauek dira beste faktore baldintzatzaile batzuk: bezeroak ez egotea prestatuta, legeekin lotutako ziurgabetasuna, entrega-epeak eta bermeak, eta on lineko salmentarako plataformak garatzeko eta mantentzeko kostu handia (ekonomikoa eta pertsonala).




4.14 taula Enpresak: salmenta eta erosketa elektronikoak

(establezimenduen %)

2001 2005 2009

Salmenta elektronikoak 1 2 4 Enpresak 1 2 4 10 langile eta gehiagoko enpresak 3 5 9

Erosketa elektronikoak 2 11 15 10 langile edo gutxiagoko enpresak 1 10 15 10 langile eta gehiagoko enpresak 7 18 19

Merkataritza elektronikoa 2 12 16 10 langile edo gutxiagoko enpresak 2 11 16 10 langile eta gehiagoko enpresak 9 20 24

Iturria: Eustat Merkataritza elektronikoa duten enpresen artean, hamarkadaren hasieran, erosketen % 8 biltzen zuten eta kopuru hori guztizkoaren % 27ra handitu zen 2009ko amaieran. Salmenten kasuan, bilakaera positiboagoa izan da: guztizko salmenten % 5etik % 36ra.

4.3.5. Segurtasuna

Hamarkada honetan, informazioaren teknologiak gure enpresetako eguneroko kudeaketan nola sartzen diren ikusi dugu. Teknologia horiek gure enpresen lehiakortasuna hobetzen eta merkatuko eta eskaintzako aukera berrietara sartzen laguntzen duten arren, arrisku eta zaurgarritasun batzuk ere badituzte. Interneten erabilera zabaltzeak, eraso informatikoko baliabideetara sarbidea izatea... baina, horiez gain, merkataritza elektronikoa hazi izanak eta sare sozialen bidez datu pertsonalen trukeak ere enpresen (eta baita banakoena ere) segurtasun teknologikorako mehatxuak eta arriskuak modu kezkagarrian handitzea eragin du. Testuinguru horren baitan dago garatuta IKT segurtasunaren kontzeptua; hau da, informazioaren eta teknologien sistemek legez kontrako ekintzei edo asmo txarrekoei, edo istripuei aurre egiteko duten gaitasuna da. Ekintza horiek sistema horien bidez bildutako edo jakinarazitako informazioaren eskuragarritasuna, egiazkotasuna, osotasuna eta isilpekotasuna arriskuan jar dezakete.




Gipuzkoaren kasuan, haien sistema teknologikoek jasaten dituzten arriskuez gero eta jakitunagoak diren eta informatikako segurtasuneko tresnak txertatzea erabakitzen duten enpresen kopurua34 pixkanaka hazten ari dela ikus dezakegu.

Birus kontrakoak, firewall-ak eta zerbitzu seguruak, dagoeneko ezarrita dauden segurtasun-neurriak

Horrekin lotuta, hamarkadaren amaieran, enpresen gehiengo handiak erabiltzen du birusak detektatzeko sistemaren bat, firewallak (edo suebakiak) instalatuta ditu, zerbitzari seguruak erabiltzen ditu eta segurtasuneko zerbitzuren bat du harpidetuta. Neurri txikiagoan bada ere, azken urteotan gero eta garrantzi gehiago lortu duten segurtasuneko beste mekanismo bat autentifikazioarena da. Prozesu horren bidez, informazioaren jatorria/helmuga berretsi eta solaskideak benetan nahi ditugun horiek direla egiazta daiteke. Sinadura elektronikoa da erabilitako autentifikazioko mekanismo nagusia.

4.15 taula Enpresak : informatikako segurtasun neurriak

(establezimenduen %)

2003 2005 2010

Birusak aurkitu edo antibirus software-a 47 54 73

Firewall-ak 8 22 61

Zerbitzari seguruak 14 17 56

Segurtasun zerbitzu batera harpidetu 22 38 54

Establezumendu kanpotik egiten diren backup-ak 9 21 43

Baimentze mekanismoak 11 19 40

Sinadura elektronikoa 7 12 34

Bestelako baimentze mekanismoak 10 14 35

Datuen enkriptazioa 5 12 29

Eskaera seguruak jasotzeko segurtasun protokoloak 0 0 15

Erantzun anitzekoa. Iturria: Eustat

34 Segurtasunaren gakoak Interneten (Berrikuntza eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua. Gipuzkoako Foru Aldundia). gipuzkoa.tv-n: http://www.gipuzkoa.tv/play.php?vid=594




4.3.6. Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiekin lotutako sektoreak

a) IKTen sektorea

IKTen sektoreak balio erantsi gordinaren % 3,5eko ekarpena egiten du

Azken hamarkadan Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien bidez lortutako erabilera masiboak eta haiek bat-batean sartu izanak teknologia horien ikerkuntzarekin, garapenarekin eta produkzioarekin lotutako sektore ekonomikoak eta zerbitzu osagarriak eskaintzen dituenak hazkunde nabarmena izatea bultzatu du. Manufaktura-industriako jarduerak eta ondasun eta zerbitzuen merkataritza, telekomunikazioen zerbitzuak eta softwareko eta informatikako zerbitzuak biltzen ditu. Gipuzkoan, IKTen sektoreak, eskuragarri dauden azken datuen arabera, 1.800 milioi euro inguruko negozio-zifra izan zuen 2008an. Era berean, 715 milioi euro baino gehiagoko Balio Erantsi Gordineko ekarpena egin zuen (guztizkoaren % 3,5ekoa) eta azken urteotan ekarpen erlatiboa bere horretan mantendu du. 4.16 taula IKT sektorea:

establezimenduak eta enplegua (zenbatekoa)

2003 2005 2010

Establezimeduak 1.025 1.122 1.285

Enplegua 7.702 8.182 10.948

Iturria: Eustat Establezimendu kopurua 1.285ekoa da eta 11.000 lagunek egiten dute han lan. Ekonomia osoa kontuan hartuta, sektoreak establezimenduen % 1,9ko ekarpena egiten du, eta enpleguari dagokionez, aldiz, % 3,5ekoa. Establezimenduen erdia IKT zerbitzuak eskaintzeaz arduratzen da; hau da, programa informatikoak editatzeko jarduerak, telekomunikazioak, aholkularitza informatikoa eta ekipamenduen konponketa-lanak egiten dituzte. IKT arloko ondasunak eta zerbitzuak merkaturatzeaz arduratzen dira hamar enpresatik lau; hamarretik bat, aldiz, industria-enpresak dira. Dena den, jarduera industrialek sortzen dituzte sektore horretako hamar lanpostutik lau.




4.6 grafikoa IKT sectores: jarduerak

(sektoreko establezimenduen guztizkoaren %)

11%

40%

49%

Manufaktura-industria

Ondasun eta zerbitzuen merkataritza

IKT zerbitzuak

Iturria: Eustat. Jarduera Ekonomikoen Gidazerrenda, 2010

b) Ikus-entzunezkoen sektorea

Ikus-entzunezkoen sektorea IKTen sektorearekin elkartu da

Azken urteotan, teknologia berrien garapenak bultzatu duen ikus-entzunezkoen agertoki berria sortzeko trantsizio-etapa gertatu da (satelite bidezko telebista digitala, LTDa, kable bidezko telebista, telebista interaktiboa, teknologia mugikorra...). Zehazki, Interneten garapenak ahalbidetu du egoera berria (erabiltzaileak sortutako edukiak hedatzeko plataformak, ikus-entzunezko edukiak editatzeko tresnak ugaritu dira, streaming bidezko bideo-kateak...). Testuinguru orokor horren baitan, ikus-entzunezkoen sektoreko enpresak IKTen sektorearekin elkartu dira. Ikus-entzunezkoen sektoreak berrikuntza teknologikoz betetako aldia bizi du azken urteetan, eta honek eszenatoki berri batera transizioa martxan jarri du. Gipuzkoan, ikus-entzunezkoen sektorea 567 establezimenduk osatzen dute eta 1.700 pertsona baino gehiago ari da horietan lanean. Azken bost urteetan sektoreak hedapen nabarmen aizan du establezimenduetan eta enpleguan, %49 eta %67, hurrenez hurren.




4.17 taula Ikus-entzunezko sektorea : establezimenduak eta enplegua

(zenbatekoa)

2003 2005 2010

Establezimenduak 367 380 567

Enplegua 940 1.026 1.716

Iturria: Eustat Azken bosturtekoan, sektoreak hedapen handia izan du eta igoera establezimenduen zein lanpostuen kopuruan gertatu da: % 49ko eta % 67ko igoerak, hurrenez hurren. Establezimendu horiek adarren arabera banatzen baditugu, Gipuzkoako ikus-entzunezkoen sektoreko establezimenduen herenak argazki jarduerak garatzen dituela ikusiko dugu: Ondoren, filmen ekoizpena eta musika grabaketa eta ekoizpenarekin lotutako jarduerak aurkitzen ditugu. Azkenik, filmen erakusketa eta irrati eta telebista arloko jarduerek, garrantzi erlatibo txikiagoa dute.

4.7 grafikoa Ikus-entzunezko sektorea: jarduerak

(sektoreko establezimenduen gaineko %)

28%

1%

6%

3%

2%22%

33%

Filmen ekoizpena Filmen banaketa

Fimen erakusketa Irrati jarduerak

Telebistako programen ekoizpena eta banaketa Telebistako programen emisioa

Musika grabaketa eta ekoizpena Argazki jarduerak

Iturria: Eustat. Jarduera ekonomikoen Gida-zarrenda, 2010




4.4. EZAGUTZA

4.4.1. Teknologia eta komunikazio arloko ekipamenduak hezkuntza-zentroetan

Informazioaren eta komunikazioaren teknologiekin lotutako hezkuntza arloko aldaketa handiak

Azken hamarkadan hezkuntza-esparruan informazioaren eta komunikazioaren teknologiak pixkanaka sartu izanak aldaketa esanguratsuak eragin ditu. Horiek txertatu izanari esker, ikasgeletan prestakuntzarako baliabide eta jarduera berriak sortu dira: informazioa eta dokumentazioa bilatzea, elkarlana, ikus-entzunezko materialetara sarrera... Eta gauza bera gertatu da ikasgeletatik kanpo ere: ikasleen-irakasleen, irakasleen-ikasleen arduradunen eta irakasleen arteko komunikaziorako bide berriak, laguntzarako materialen eskuragarritasun eta aniztasun handiagoa… Aurrera eramateak beharrezkoak diren azpiegitura teknologikoen hedapena bultzatu du eta baita ere ikaslegoaren eta irakaslegoaren ezaagutza digitalen sustapena. Honi dagokionez, aitzindari gisa, e-Gela programa nabarmentzekoa da. Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak sustatu du, Eusko Jaurlaritzaren, Europar Batasunaren eta Gipuzkoako ikastetxeen laguntzaz eta IKTak Gipuzkoako hezkuntza-sisteman txertatzeko benetako lehen adibide gisa jotzen da. Ekimen hau funtsezkoa da Gipuzkoan Informazioaren eta Jakintzaren Gizartearen garapena ulertu ahal izateko. Teknologia horien hedapena handia izan da: lehen eta bigarren hezkuntzako hezkuntza-zentro guztiek dute Interneteko sarbidea; horien artean, gainera, bi herenek ADSL konexioak erabiltzen ditu eta erdiak Frame Relay/ETTH konexioak ditu eskuragarri. 4.18 taula Ikastetxeetako ekipamendua:

Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak

2006 2010

Ordenagailuak ikasleko (kopurua, 1.000 ikasleko) 134 233

Ordenagailuak irakalseko (kopurua, 1.000 irakasleko) 326 3761

Ikasgelan ordanagailua erabiltzen dute irakasleak(%) 60 73

ADSL konexioa duten ikastetxeak (%) 90 66

ETTH konexioa duten ikastetxeak(%) .. 49

Webgunea duten ikastetxeak (%) 68 76

1 2009ko datua

Iturria: Euko Jaurlaritza. Lehen eta bigarren mailako hezkuntzako ikastetxeak.




Ekipamenduen eskuragarritasun handia

Ekipamenduen eskuragarritasuna hobetu egin da eta, gaur egun, lau ikasleko ordenagailu bat dago. Gainera, hiru irakasleko ordenagailu bat dute. Lau zentrotik hiruk dute webgune propioa. Gainera, ikasketako eta prestakuntzako prozesuetan, irakasleak eta ikasleak oso ohituta daude IKTak erabiltzen. Irakasle gehienek erabiltzen dute ordenagailua ikasgelako ikaskuntzarako. Izan ere, gaur egun, ikastetxeetako eta institutuetako irakasleek eta ikasleek IKTak erabili ohi dituzte eguneroko ikaskuntzako ekintzetarako eta haien alfabetizazio digitalaren maila nahiko altua da.

4.4.2. Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiekin lotutako ikerketak

3.621 pertsona ari dira IKTekin lotutako ikasketak egiten

Gure gizarteetan Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak gero eta gehiago ezarri izanak eta etengabe izan duten garapenak teknologia horiekin lotutako ikasketen eskaintza sortzea eta sendotzea eragin du. Informatikako, telekomunikazioetako edo elektronikako ingeniaritza teknikoak, eta elektrizitateko, komunikazioko, irudi eta soinuko, edo informatikako lanbide-heziketako erdi eta goi mailako ikasketak eta abar dira enpresek eta Administrazioak Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologia mota guztiak garatzen, kudeatzen eta mantentzen gero eta espezializatuagoak diren langileak izateko duten beharrarekin lotutako adarren eta ikasketa espezifikoen espezialitateetako batzuk. 2010. urtean, 3.621 lagunek egin dituzte Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiekin lotutako ikasketak. Kopuru hori gutxitu egin da azken urteotan, nahiz eta guztizko ikasleen kopuruari dagokionez proportzioa mantendu egin den.




4.19 taula Ikasleak: IKTekin zerikusia duten ikasketak

2003 2005 2010

Lehen zikloko unibertsitate ikasketak 1.424 2.085 1.044

Bigarren zikloko unibertsitate ikasketak 1.841 1.587 783

Erdi mailako lanbide heziketa 509 547 451

Goi mailako lanbide heziketa 1.894 1.622 1.343

Guztira 5.668 5.841 3.621

Iturria: Eusko Jaurlaritza eta bertan eginikoa. Urtea kurtso amaierako urteari dagokio. Unibertsitateek eta lanbide-heziketako zentroek ere lagundu dute ikasleen prestakuntza-prozesuan teknologien aplikazioa eta erabilera bultzatzen. Euskal Herriko Unibertsitateko Campus Birtuala35 da ikasleen prestakuntza-prozesuan IKTak erabiltzen direla egiaztatzeko adibideetako bat. Zerbitzu horretan 40.300 ikasle baino gehiago dago matrikulatuta eta unibertsitate horretako ikasketarekin eta irakaskuntzarekin lotutako alderdi guztiak kudeatzen eta garatzen dituzte modu telematikoan zerbitzuko plataforma horren bidez. Gainera, azken hamarkadan, Euskal Herriko Unibertsitateak beste IKT zerbitzu batzuk ere garatu ditu: webgune korporatiboa, on lineko telebista-plataforma, SMS bidez azterketetako kalifikazioen berri emateko zerbitzua edo Unibertsitatetik eta ikasleengandik bultzatutako blogetarako ostatatze-plataforma, adibidez.

Unibertsitateen ekimen berritzaileak

2008. urtean, unibertsitate horrek eta Deustuko Unibertsitateak bat egin zuten OpenCourseWare36 ekimena bideratzeko. Ekimen horren helburua hezkuntza-erakundeek eskainitako ikasgaietako edukietarako sarbide libre, erraz eta koherentea eskaintzea da, mundu guztiko ikasle eta irakasleek Interneteko plataformaren bidez aprobetxatu dezaten..

35 http://campusvirtual.ehu.es/ 36 http://www.ocwconsortium.org/




Deustuko Unibertsitateak horrekin lotutako ekimen batzuk ere garatu ditu. 2009an, adibidez, MyOpenDeusto37, izeneko tresna jarri zuen abian; taldeko lana bultzatzera eta ikasleei espazio digitaletan modu eragingarrian lan egiten laguntzera zuzenduta dagoen plataforma da. Mondragon Unibertsitateak (MU) bide berari jarraitu dio eta, azken urteotan, ikasleentzat eskuragarri jarri du on lineko baliabideen multzoa. Horien artean, hauek aipa ditzakegu: informazioa trukatzeko plataforma, MUdle38; Idazkaritza Birtuala39, eta blogen plataforma, MU 2.040. Halaber, gertaera garrantzitsu gisa, 2004ko apirilean Gipuzkoan41 ireki zen Nafarroako Unibertsitatearen bigarren egoitza aipatu behar da; kasu honetan, telekomunikazioen eta mikroeletronikaren inguruko ikerketan dihardu. Donostiako Miramon Teknologia-parkean kokatzen den eraikin berria, Nafarroako Unibertsitatearen eta CEITen (Gipuzkoako Ikasketa eta Ikerkuntza Teknikoen Zentroa) arteko lankidetzaren ondorioz sortu zen. Gaur egun, Unibertsitateko elektronika, komunikazioak, telematika, mikrosistemak, irratikomunikazioa eta kodifikazioaren teoriaren arloetako irakaskuntza- eta ikerketa-laborategiak daude bertan. Egoitzaren eraikuntzan, besteak beste, Gipuzkoako Foru Aldundiaren, Eusko Jaurlaritzaren eta Europar Batasunaren laguntza jaso zuen Nafarroako Unibertsitateak

37 http://www.opendeusto.es/ 38 http://mudle.mondragon.edu/mgep/ 39 http://idazkaritza.mondragon.edu/inicio.html 40 http://blogs.mondragon.edu/ 41 http://www.ceit.es




4.4.3. Pertsonen ikasketa

Azken hamarkadan, teknologia berriek eta Internetek, bereziki, ezagutzen eta edukien multzo handira sarbidea erraztu dute.

Gipuzkoako hamar internautatik lauk prestakuntza-helburuarekin erabiltzen dute Sarea

Internauten % 40k dio42 azken urtean prestakuntza-helbururen batekin sartu dela Sarean. Bistakoa denez, batik bat biztanleria gazteak jotzen du Sarera prestakuntza-helburuekin: Ikasketak garatzeko garaian dokumentazio osagarrira sarbidea izateko, on lineko ikastaroak egiteko edo ikerketak egiteko garaian erabilgarriak diren material osagarriak bilatzeko, adibidez.

4.20 taula Internet : formaziorako erabiltzen dutenak

(%)

Adina

15-24 urte 64

25-34 urte 40

35-44 urte 34

45-54 urte 35

55-64 urte 28

65 urte eta gehiago 18

Jarduerarekin erlazioa

Soldatako enplegua 33

Autonomoa 37

Langabezia 62

Ikaslea 70

Erretiratua 17

Etxeko lanak 24

Guztira 40

Iturria: Gipuzkoako Foru Aldundia. Gipuzkoako Herritarren Bizimodu Digitala 2009. Internet ikasteko erraminta bezala erabiltzen duten 15 urte edo gehiagoko erabiltzaileak (%).

42 Gipuzkoako biztanleriaren Bizimodu Digitala, 2009. Gipuzkoako Foru Aldundia




Sarera prestakuntza-helburuekin sartzen diren biztanleen bi herenek prestakuntzari buruzko informaziora sartzeko eta, batez ere, aisialdiarekin lotutako informazioa lortzeko asmoz egiten du. Hamarretik lau, aldiz, egiten ari den prestakuntza ofizialarekin edo arautuarekin lotutako informazioa edo materiala kontsultatzeko sartzen da. Txikiagoa da enplegu-aukerak hobetzeko edo hizkuntzak ikasteko lotutako ikastaro edo jardueraren bat egiteko Sarea erabiltzen dutenen ehunekoa.

4.4.4. Enpresetako prestakuntza

e-prestakuntza bikoiztu egin da hamarkadan

Hamarkada honetan, ugaritu egin da e-prestakuntzako materialak erabiltzea erabakitzen duten enpresen ehunekoa eta hamar enpresatik lauk erabiltzen ditu (hamarkadaren hasieran baino bi aldiz gehiagok). Hamarkadako emaitzek esaten dutenaren arabera, e-formazioako materialak erabiltzen dituzten enpresen ehunekoa handitu egin da eta hamarkadaren hasieran enpresen %21a erabiltzen bazuten sistema, gaur egun erdia izatera pasa dira. Internet prestakuntza-helburuekin erabiltzea zuzenean lotuta dago enpresen neurriarekin eta, neurri txikiagoan, enpresak lan egiten duen jarduera-sektorearekin.




4.5. ADMINISTRAZIOA

4.5.1. Pertsonak eta e-Administrazioa

Azken hamar urteotan barrena, on line administrazioa funtsezko arloetako batean bilakatu da, eta bereziki, Gipuzkoako gizartearen eta enpresa-ehunaren aldetik teknologia berriak eta Internet bultzatu eta erabiltzeko arlo bultzatzaile bilakatu da. Honi dagokionez, Gipuzkoako Foru eta Udal Administrazioaren bultzada ekipamenduak, teknologiak eta kultura eta prestakuntzari lotutako edukiak hobetzean oinarritu da azken urteotan. Horrekin batera, administrazioa bera teknologia eta legeen eskakizunetara egokitu da. Modu horretan, Gipuzkoako Foru eta Udal Administrazioak azken hamar urteotan eskainitako zerbitzu digitalen hobekuntza nabarmena izan da. Hamarkadaren bukaeran, Interneteko erabiltzaileen % 41k on line harremanak zituen Administrazioarekin, azken bost urtean portzentajezko hamar puntu handituz. Dena den, eskatutako izapidetzearen sofistikazio maila handitzen den neurrian, haren on lineko erabilera-tasa gutxitu egiten da. Hau da, transakzio motako jardueretan (Internet bidez betetako formularioak bidaltzea, adibidez), internauten arteko intzidentzia maila nabarmen txikiagoa da.

Aurrerapen esanguratsua gertatu da e-Administrazioko zerbitzuetan

e-administrazioko zerbitzuen segurtasuna bermatzeko asmoz Administrazioak hartu dituen neurriak ugari dira. Sinadura elektronikoaren bidez segurtasunez bermatuta geratzen da sinatzailearen nortasuna eta igorritako testuaren edo mezuaren segurtasuna. Ekimen honen adibide da azken urteetan Gipuzkoan zergen alorrari lotuta e-Administrazioko zerbitzuetan izandako aurrerapena. Gipuzkoataria izeneko zerbitzu telematikoen eta, zehazkiago, Ogasun eta Finantza Departamentuaren zerbitzu telematikoen eta Internet bidezko izapideen Ogasunataria43 atariaren bidez, herritar eta enpresa zergadunak zerbitzu telematikoen eskaintza zabalera sar daitezke ziurtagiri digitala erabilita.

43 Aurrerago Gipuzkoako Foru Aldundiaren Egoitza Elktronikoan aurkituko den Gipuzkoataria-n sartutako ataria. URL: https://www.gfaegoitza.net/eu/html/index.shtml




4.21 taula Pertsonak : Internet bidezko harreman mota Administrazioarekin

(%)

2000 2005 2010

Izapideak editen dituzten erabiltzaileak .. 31 41

PFEZ aitorpen telematikoak 39 47 511

1 Datua 2008 urteari dagokio Iturria: Eustat eta Gipuzkaoko Foru Aldundia. PFEZ aitorpenen erdia bide telematikoen bidez egiten dute herritarrek. Gainera, Foru Ogasunak bidalitako PFEZren autolikidaziorako proposamenen erdia baino zerbait gehiago Internet bidez onartu dituzte.

4.5.2. Enpresak eta e-Administrazioa

Administrazioarekiko onlineko harremana enpresaren neurriarekin lotuta dago

Hamar enpresatik seik izan ohi du onlineko harremana Administrazioarekin. Horretarako arrazoiak hauek izan ohi dira: administrazioko informazioa bilatzea, formularioak deskargatzea edo Administrazioari dokumentazio ofiziala bidaltzea. Izapidetzeen konplexutasuna handitzen den neurrian, erabilera-tasa ere gutxitu egiten da herritarrek zerbitzu horiek erabiltzen dituztenean gertatu ohi den moduan. Bestalde, enpresa-tamainari erreparatzen badiogu, teknologia berrietarako sarbidean gertatzen den moduan, tamainaz handiagoak diren enpresek erabiltzen dituzte gehien bat e-Administrazioko zerbitzuak. 10 langile eta gehiagoko saltokien % 85ek Administrazioaren on lineko zerbitzuak erabiltzen dituela adierazi du; aldiz, enpresa txikiagoen kasuan, ehuneko hori % 59 arte murrizten da.




4.22 taula Enpresak : Administrazioarekin on-lineko tramiteak

(%)

2002 2005 2010

Tamaina

10 langile arte 30 38 59

10 langile edo gehiagos 58 68 85

Jarduera sektoreak

Industria 40 47 63

Eraikuntza 20 30 63

Zerbitzuak 33 42 61

Guztira 34 41 62

Eustat: Eustat. Interneta erabiltzen duten establecimenduak.

4.5.3. Gipuzkoako administrazioa: 2.0 weba eta software librea

2.0 webgunea: erabilera oraindik ere txikia da, baina ona

2.0 webeko tresnak erabiltzeak (blogak, adibidez), sare sozialetan presentzia izateak edo wikiak argitaratzeak komunikatzeko eta parte hartzeko aukera berriak eskaintzen dizkie Administrazioari. Horiek guztiek parte-hartzaileagoa eta gardenagoa den gizarte-eredua sortzea ahalbidetzen dute. Gipuzkoako Administrazioaren kasuan, 2.0 tresna mota horien erabilera gero eta handiagoa den arren, oraindik mugatua da, baina asebetetze maila handiak ditu44. Tresna mota horiek erabiltzen dituzten Gipuzkoako administrazioen kasuan, hauek dira tresnarik edota aplikaziorik ohikoenak: web geolokalizatzaileak (kale-izendegiak, mapak...), Administrazioa-Herritarrak harremanetarako tresnak (foroak, posta-zerrendak), agendak (% 44), IP telefonia-zerbitzuak, edukien sindikazio-sistemak (RSS), hasierako orrialdeen pertsonalizazio-sistemak eta blogak. Erabileraren bigarren mailan daude Intraneterako espezifikoak diren tresnak, berehalako mezularitza, irudiak, bideoak eta dokumentuak trukatzeko aplikazioak eta oso maila baxuan linkak trukatzeko sistemak, sare sozial profesionaletan parte hartzea, eta aplikazio hibridoak sortzea 2.0 web-tresnak (mashupak45).

44 Gipuzkoako Foru Administrazioaren eta tokiko administrazioaren 2.0 web-tresnen erabilera. Gipuzkoako Foru Aldundiaren Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua, 2009. 45 Guztiz berria den edukia sortzeko iturri bat baino gehiagoko edukia konbinatzen dituzten aplikazio web hibridoak.




Software libreari eta kode irekikoari dagokionez, erabilera nabarmen hazi da Gipuzkoako Foru Administrazioan eta tokikoan, nahiz eta erabilera oraindik oso mugatua den. Software libreko46 eta kode irekiko irtenbideen erabilera maila aldatu egiten da softwarearen kategoriaren arabera. Zerbitzari gehienek aplikazio libreak erabiltzen dituzte Interneteko nabigatzaileen eta komunikazio-sistemen kasuan. Horien artean, nabarmendu beharrekoak dira zerbitzuaren oinarritzat irtenbide libreak dituzten web-zerbitzariak (Apaceh) eta spam aurkako zerbitzariak (zabor-postaren aurkakoak). IKT erako lanpostuetan eta lanpostu estandarretan, aldiz, software libreko Interneteko nabigatzaileak erabiltzeko garaian igoera nabarmena izan da. Horretan oso lagungarria izan da Mozilla Firefox nabigatzailearen erabilera handitu izana, baina txikiagoa da ofimatikako pakete libreen erabilera. Bestalde, kudeaketarako eta kontularitzarako irtenbideen esparruan, IZFEk Javan garatutako neurrira prestatutako aplikazioak daude eskuragarri. Horiek erabili nahi dituzten administrazio publikoentzat eskuragarri eta haien beharretara egokituta daude.

“Hodeian” dauden zerbitzuetarantz

Dena den, Gipuzkoako administrazioaren paradigma teknologikoan bilakaera gertatzen ari dela ondoriozta dezakegu. Izan ere, “jabea VS librea” dikotomiatik kanpo, “hodeian” erako zerbitzuen moduko softwarearekin lotutako gerturatze berria ari da sortzen. Filosofia hori dagoeneko erabiltzen du IZFEk, Gipuzkoako Foru Aldundiaren mende dagoen Informatikako Sozietate Publikoak. Aipatutako sozietatea 80ko hamarkadaren erdialdetik ari da Aldundiaren eta Batzar Nagusien kudeaketa-esparru guztietarako eta Gipuzkoako udalerrietarako plataforma komunetan aplikazioak eta zerbitzuak garatzen eta partekatzen. Erabiltzeko eta haietara sarbidea izateko errazak diren zerbitzu horiek sortzea (hodeian daudenak) izan daiteke Gipuzkoako Administrazioan FLOSSaren erabilerak bilakaera esanguratsuagoa ez izana justifikatzen duen arrazoietako bat. Izan ere, hodeian dauden zerbitzuek kudeaketako eta mantentze-lanetako kostuak gutxitzen dituzte eta instalatzeko, eguneratzeko, mantentzeko eta abarrerako konplexua den softwarearen garapenarekiko ezberdina da.

46 Software librea (Berrikuntza eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua. Gipuzkoako Foru Aldundia). gipuzkoa.tv-n: http://www.gipuzkoa.tv/play.php?vid=1101




4.5.4. e-Administrazioa Gipuzkoan

a) Udal-administrazioa on line

Tokiko e-Administrazioaren ezarpena

e-Administrazioa da tokiko administraziorako erronka nagusietako bat eta Gipuzkoako tokiko Administrazioak aurrerapen handia izan du azken hamar urteotan. Kasu gehienetan, garapen hori bereizita dauden bi fasetan gertatu da: lehenengo eta behin, tokiko organoaren kudeaketa hobetzera bereziki zuzenduta dauden Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologia berriak ezartzea eta barneko sailetan sistema eta aplikazio ugariak sartzea. Bigarren fasean, eta lehenengoaren bilakaera natural gisa, udala herritarrei eta enpresei zuzendutako e-administrazioko zerbitzuak eskaintzeko teknologia hori erabiltzen hasi da. Gipuzkoako udal guztiek dute webgune ofiziala47 eta atari horien bidez eskaintzen dituzten zerbitzuak gero eta ugariagoak eta aurreratuagoak dira. Dena den, udalerri batzuetan dauden zerbitzuak mugatuak dira eta beste batzuetakoak, aldiz, on lineko produktuen eta zerbitzuen aukera zabala biltzen dute. Hauexek dira gehien erabiltzen diren on lineko zerbitzuak: udalerriari buruzko informazio orokorra eta inprimakiak eta formularioak on line eskatzeko aukera. Zerbitzu horien atzetik datoz udaletxeari eta udalbatzari buruzko informazioa, aldez aurretik ordua eskatzeko sistemak, ordainagiri eta isunen ordainketa eta ikastaro eta jardunaldietarako izen-ematea. Proportzio txikiagoan aipatzen dira kexak eta iradokizunak aurkezteko sistemak.

47 http://gestorcontenidosim.gipuzkoa.net/udalweb/eu/html/index.shtml




4.8 grafikoa On-lineko tokiko Administrazioa: erabilitako zerbitzuak

(tokiko Admon-a erabiltzen dutenen %)

44

35

25

24

24

23

8

0 10 20 30 40 50

Udalerriko informazioa

Inprimakiak eskatu

Udaleko informazioa

Hitzordua eskatu

Ordainagiri eta isunak ordaindu

Ikastaro eta jardunaldietan izena eman

Kexa eta iradokizunak

Iturria: Gipuzkoako Herritarren Bizimodu Digitala 2009. Gipuzkoako Foru Aldundia. Horrekin lotuta, nabarmendu beharrekoa da lurraldearen Informazioaren Gizarteko tokiko administrazioa garatzen Gipuzkoako Foru aldundiak eragile inplikatu gisa bete duen rola. Zehazki, lau urtez baino gehiagoz, e-udalak programaren bidez (gero i-gipuzkoa:udalak izena jaso zuen), Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak 189 proiektu (67 udalerri) diruz lagundu ditu. Prozesu horieta 1,4 milioi eurotako diru laguntzak banatu dira eta 2,4 milioi eurotako inbertsioa sortu dute. Programak diruz lagun ditzakeen jarduerak hauek dira: herritarrek erabiltzeko IKT ekipamenduak (ekipamendu informatikoak, informazio-kioskoak, pantailak eta antzeko beste batzuk, multimedia-aretoak...), webguneen irisgarritasuna hobetze, aplikazioak egokitzea, 2.0 web-aplikazioen ezarpena, WiFi konektagarritasuna garatzea, eduki digitalak sortzea, sinadura elektronikoa ezartzea, DBLOra egokitzea... Horrez gain, Gipuzkoako udalerri bakoitzak azken urteotan garatu dituzten banakako ekimenez gain, ez dugu ahaztu behar duela hamar urte baino gehiago IZFEk, informatikako zerbitzuen foru-sozietateak, abian jarri zuen Gipuzkoako Zerbitzu Telematikoen Plataforma48. Gipuzkoako Zerbitzu Telematikoen Plataforma udal-administraziorako tresna da. Haren bidez, herritarrek eta enpresek Gipuzkoako udalek eskaintzen dituzten zerbitzuetara sarbidea izan dezakete: udal-erroldaren kontsulta, udaleko tasak eta zergak ordaintzea, udaleko ordainagiriak eta isunak kontsultatzea, udal-espedienteen kontsulta eta jarraipena...).

48 https://w390w.gipuzkoa.net/WAS/AYTO/USCServicioCiudadanoWEB/home.do




80 udalerri baino gehiagotan dago eskuragarri Zerbitzu Telematikoen Plataformak eskaintzen dituen zerbitzuetakoren bat. Gainera, 20 udalerrik baino gehiagok dagoeneko plataformaren erabilera aurreratuagoa egitea erabaki du eta espedienteen kudeaketa telematiko integralaren abantailez etekina ateratzen ari da.

4.9 grafikoa Gipuzkoako Zerbitzu Telematikoen Plataforma

Iturria: https://w390w.gipuzkoa.net/WAS/AYTO/USCServicioCiudadanoWEB/home.do

b) Gipuzkoako Foru Aldundia

Gipuzkoako Foru Aldundiak, azken hamar urteotan, rol bultzatzailea hartu du. Besteak beste, Gipuzkoako administrazio elektronikoa garatzera, kudeaketa publikoa hobetzera eta teknologia berrien bidez herritarrentzako kalitate handiagoko zerbitzu publikoak eskaintzera zuzendutako neurrien eta ekimenen bilduma zabala eta era askotakoa eskaintzeko proiektua babestu eta abian jarri du. Hauek dira horren adibide batzuk: aldizkari ofizialak digitalizatu ditu (Gipuzkoako Aldizkari Ofiziala49 edo foru-legeriko datu-basea50); aurretik aipatu dugun Zerbitzu Telematikoen Plataforma garatu du edo Gipuzkoako Foru Aldundiaren web-atari korporatiboa sortu du. Horrez gain, beste ekimen batzuk ere babestu ditu Foru Administrazioarekin lotura izateko herritarren eta enpresen nortasun digitala egiaztatzeko araudia.

49 https://ssl4.gipuzkoa.net/boletin/asp/index.asp 50 http://www.gipuzkoa.net/disposiciones/




Dena den, guztien artean, bere izaera integratzailearengatik eta Administrazio digitalaren praktika onaren adibide dela eta, ekimen bat nabarmentzen da:Foru Administrazioaren Egoitza Elektronikoa51,, Gipuzkoako Foru Aldundiaren 24 orduko on-lineko leihatila. 2010ean ofizialki aurkeztu zena, nahiz eta aurretik martxan egon (Egoitza elektronikoa dagoeneko eskuragarri zeuden foru zerbitzu telematikoak jasotzen ditu: laguntzen ataria, zerbitzuen zerrenda edo kontratatzailearen profila, besteak beste), biztanleria eta enpresak administrazioarekin ordutegi arazorik gabe, bulegoetara joan gabe, itxaron gabe eta bide elektronikoen bidez administrazioarekin harremanetan jartzeko Gipuzkoako Foru Aldundiaren bulego birtuala da.

4.23 taula Gipuzkoako Foru Aldundiaren egoitza elektronikoa Izapidetzeak eta zerbitzuak

BAIMENAK ETA LIZENTZIAK Eskola-kirola Arkeologiako jarduerak

ZIURTAGIRIAK

Zerga arloko ziurtagirien eta datuak egiaztatzeko datuen eskaera

ZERGEN KUDEAKETA

Era askotako zerga-eskaerak eta jakinarazpenak: Zatikatutako ordainketak helbideratzea, errolda-aitorpena, PFEZren aitorpena, notarioak...

Zerga arloko zorren ordainketa: zorren ordainketa atzeratzeko indarrean dauden espedienteak kontsultatzea, Ogasunarekin ditudan zorrak, zorren ordainketa atzeratzeko eskaera, autolikidazioen aurkezpena (BEZa, PFEZa, aseguruen arimak, tabakoa, alkohola, elektrizitatea...).

Likidatu beharreko aitorpenak aurkeztea: Europar Batasuneko kide diren estatuetan bizi diren zergadunentzako hautazko erregimena.

Informazioa emateko aitorpenak aurkeztea: aitorpenak zuzentzea.

INFORMAZIOA ETA LAGUNTZA

Aurkeztutako aitorpena kontsultatzea. Memoria arkeologikoak kontsultatzea. Itzulketen egoera kontsultatzea. KMK liburutegia, katalogo bidezko kontsultak.

ERREGISTROAK ETA ERROLDAK

Kirol-instalazioen errolda eguneratzea. Partaidetzarako Erakunde Herritarren Foru Erregistroan izena ematea.

Gipuzkoako Kirol Ekintzen Erregistroa GAOren argitalpen-sisteman erregistratzea (Sinaduren Erregistroa).

DIRU LAGUNTZAK, SARIAK ETA BEKAK Diputatu Nagusia Kirolen Zerbitzua Elkarrekintza, Giza Eskubideak eta Berdintasun arloko Zerbitzua.

Turismoa Bultzatzeko Unitatea Ingurumen Zerbitzua Inbertsioen, Ikuskapeneko eta Elkarrekintzako Zerbitzua Haurtzaroaren, Nerabezaroaren eta Gazteriaren Zerbitzua

Kultura eta Euskara Departamentua Euskararen Normalkuntza eta Sustapen Zerbitzua Ondare historiko-artistikoaren, Artxiboen eta Museoen Zerbitzua

Kultur Sustapenerako eta Hedapenerako Zerbitzu Orokorra

Liburutegiko eta Kultura Sustapen eta Hedapeneko Zerbitzua

Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua

Iturria: Gipuzkoako Foru Aldundia

Gipuzkoako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikoaren barrena egindako jarduketek aurrez aurre egindakoen ondorio juridiko berdinak sortuko dituzte eta ez dute herritarren eskubideen inolako gutxiespen edo murrizketarik ekarriko. 51 https://www.gfaegoitza.net/




Denbora-tarte honetan, gainera, neurri garrantzitsuak onartu dituzte: foru-erakundeak kudeatutako diru-laguntzak izapidetzeko baliabide elektronikoa erabiltzea derrigorrezko bihurtzen duena; eta gainerako Euskadiko administrazioekin elkarlanean, Administrazioari egin beharreko ordainketak modu seguruan eta erabat on line egiteko aukera eskaintzen duen ordainketa elektronikorako pasabidea gaitzea, adibidez, herritarrentzat eta enpresentzat. Ekimen horiez gain, Foru Aldundiak etengabe egin du lan departamentuen web-atariak aldian-aldian eguneratzen eta berritzen. Horrekin lotuta, ekimen berriak eta berritzaileak txertatu dituzte; hauek, adibidez: b5m – Gipuzkoako datu espazialen azpiegitura-ataria52; Internet bidezko telebistako plataforma-ataria, gipuzkoa.tv53; zerga arloko zerbitzu eta izapidetze guztiak bateratzen dituen atari korporatiboa, Ogasunataria54; edo GureGipuzkoa55, Kultura eta Euskara Departamentuak bultzatutako Gipuzkoako 2.0 argazkien albuma. Horiez gain, ugari dira azken urteotan argitaratutako web-atariak eta micrositeak. Horien artean, hauek aipa ditzakegu: Zure Herria56n, Gipuzkoa Parte Hartzen57, Gipuzkoako Bulego Estrategikoaren Webgunea58, Gipuzkoa Kirolak59 izeneko kirolen ataria, Gipuzkoako turismo arloko webgunea60 (Done Jakue bidea Gipuzkoan zehar61 webgunea eta Euskal Gastronomía62 barnean dago), Euskal Eurohiriaren web-ataria63 edo Gipuzkoako Foru Aldundiaren Argitalpen Zerbitzuaren64 webgunea eta Lanbide tradizionalak webgunea65. Ogasun eta Finantza Departamentuaren (ogasuna.info66) atari korporatibo berria ere argitaratu dute. Haren bidez, foru-departamentu honek eskaintzen dituen zerbitzu eta microsite tematiko guztietara sar gaitezke.

52 http://b5m.gipuzkoa.net/web5000/eu/ 53 http://www.gipuzkoa.tv 54 Aurrerago Gipuzkoako Foru Aldundiaren Egoitza Elktronikoan aurkituko den Gipuzkoataria-n sartutako ataria. URL: https://www.gfaegoitza.net/ 55 http://www.guregipuzkoa.net/index-int.php?lang=eu 56 http://www.zureherrian.net/ 57 http://www.gipuzkoapartehartzen.net/ 58 http://www.gipuzkoaestrategia.net/index.php?lang=eu 59 http://www.gipuzkoakirolak.net/ 60http://www.gipuzkoaturismo.net/WAS/CORP/DITPortalTurismoPublicoWEB/CambioIdioma.do?idioma=eu 61 http://www.caminosantiagogipuzkoa.com/Euskara.asp 62 http://gastronomiavasca.eu/ 63 http://www.eurocite.org/page.asp?IDPAGE=203 64https://w390w.gipuzkoa.net/WAS/CORP/DPBCatalogoPublicacionesWEB/idioma.do?idioma=eu 65 http://www.aintzinakolanbideak.net/eu/ 66 http://www.ogasuna.info/




Gainerako foru-departamentuen beste adibideetako batzuk dira hauek: lurraldeko errepideen webgunea67, Bidegi68 ataria (Gipuzkoako errepideen sarea kudeatzeko foru-sozietatea), Gipuzkoako Ingurumenaren ataria69 edo Gipuzkoako Hondartzen70 micrositea. Azken horren kasuan, gainera, lurraldeko hondartzetan instalatuta dauden web-kameratara sarbidea topatuko dugu. Azken urteotan, izaera espezifikoagoa edo tematikoa duten beste webgune batzuk ere aurkeztu dituzte: Bizikletaz Bizikletaz71, Gipuzkoako txirrindularientzako bideen sarea72; Etxeko Konposta73 egiteko webgunea; Gipuzkoako gazteriaren webgunea; Gipuzkoako mendiko bideei buruzko ataria, Hacia el caserío del futuro74; edo Gipuzkoa Mendiz Mendi mendez mende75 webgunea. Horiez gain, aipatu beharrekoak dira hauek: emozioak.net76 eta Gipuzkoa Ekintzailea77 webgunea. Horiek guztiak, beste batzuekin batera, azken urteotan foru-administrazioak egin duen web-jarduera handiaren adibideak dira. Webgune eta web-plataforma horiek guztiak Gipuzkoako erakunde mailako atariak eskaintzen duen azpiegituraren edo atari korporatiboaren baitan daude; hau da, gipuzkoa.neten78 barruan. Atari horren bidez, lurralde mailako erakundearekin lotutako informaziora sartuko gara: Foru-departamentuei buruzko informazio orokorra, enplegu publikoko eskaintzak, araudiak, laguntzak, bekak eta diru-laguntzak eta herritarrei, elkarteei, enpresei eta lehen aipatutako departamentuetako webguneei eta webgune espezifikoei zuzendutako zerbitzuak eta izapideak. Edukiak etengabe berritzearen eta sartzearen ondorioz, foru-atarian dauden webgune horiek guztiek azken urteotan jaso duten sarrera kopurua pixkanaka handitu egin da eta gipuzkoa.net atarian bildutako webgune guztiek hilero jasotzen duten sarrera kopurua 15 milioi baino gehiagokoa da. Horrez gain, abian jarri zutenetik, gipuzkoa.netek albisteetara, dokumentuetara, beste webgune batzuetara eta abarretara esteka berriak bildu ditu. Gaur egun eskuragarri dagoen esteka kopurua, adibidez, 4.400 baino gehiagokoa da.

67 http://ww.carreterasdegipuzkoa.net 68 http://www.bidegi.net/ 69 http://www.gipuzkoaingurumena.net/ 70 http://www4.gipuzkoa.net/MedioAmbiente/gipuzkoaingurumena/es/secciones/playas/intro_playa.asp 71 http://www.gipuzkoabizikletaz.net/ 72 http://w390w.gipuzkoa.net/WAS/CORP/DMBBidegorrisWEB/main-e.jsp 73 http://www4.gipuzkoa.net/medioambiente/compostaje/es/index.asp 74 http://www4.gipuzkoa.net/Corporac/agricultura/haciaelcaseriodelfuturo/index.html 75 http://www.gipuzkoamendizmendi.net/ 76 http://www.emozioak.net/ 77 http://www.gipuzkoaemprendedora.net 78 http://www.gipuzkoa.net




4.10 grafikoa gipuzkoa.net, Gipuzkoako atari instituzionala

Iturria: http://www.gipuzkoa.net

Web atariaren bidez Gipuzkoako Foru Aldundiak aurrera eraman dituen ekimen konkretuei buruzko, on-lineko informazio eskaerak ere jasotzen dira. Konkretuki, azken sei hilabeteetan 2.300 eskaera baino gehiago jaso dira. Eta jarduera honen ondorioz, gipuzko.net ataria gipuzkoarrek gehien bisitatzen dituzten webgune instituzionalen rankingean lehengo postuan aurkitzen da 2010 urte amaieran. Gipuzkoako erabiltzaileek bisitatzen dituten webgunen ranking globala kontutan hartzen bada, zazpigarren postuan aurkitzen da. Azken urteotan martxan jarri dituzten web-atariez eta on lineko zerbitzuez gain, Gipuzkoako Foru Aldundiak beste ekimen batzuk ere garatu ditu lurraldean Informazioaren eta Ezagutzaren Gizartea garatzeko lanean aurrera jarraitu ahal izateko. Horrekin lotuta, nabarmendu beharrekoa da Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak garatu duen rola, huraxe baita lurraldean berrikuntza eta lehiakortasuna garatzeko IKTen erabilera bultzatzearen arduradun zuzena. Informazioaren Gizartea Garatzeko Aldundiak abian jarri dituen plan eta estrategia ugarien definizioaren bidez egindako bultzadaz gain (eGipuzkoa, eGipuzkoa2005, i-gipuzkoa2010 estrategia...), foru-departamentuak beste ekimen batzuk ere jarri ditu abian Informazioaren Gizartean lurraldearen eta foru-erakundearen aurrerapena errazteko asmoz.




4.11 grafikoa i-gipuzkoa.net, Informazioaren Gizartea Gipuzkoan

Fuente: http://www.i-gipuzkoa.net




Pertsonak dinamizatzeko eta sentsibilizatzeko ekimenen artean, nabarmendu beharrekoa da teknologia berriak erabiltzearen onurak eta, oro har, Informazioaren Gizartearen inguruko informazioa hedatzeko eta horien inguruan sentsibilizatzeko jardunaldi ugari antolatu dutela. Horrez gain, hainbat ekimen antolatzen hartu du parte; esate baterako: Gipuzkoa Encounter79 edo IKTen Astea, Internet Eskola80 ekimena edo Herritartasun Digitala izeneko nazioarteko kongresua. Urteotan, Gipuzkoako Foru Aldundiak sari eta garaikur publikoen entrega babestu du: Buber sariak81, Diariovasco.com sariak82 edo EikenBank83 lehiaketa... Horiek guztiek teknologia berriekin eta Internetekin lotuta herritarrek, enpresek eta erakundeek egindako lana aitortzen dute. Era berean, aipatu beharrekoak dira Gipuzkoako Foru Aldundiak Informazioaren Gizartearekin lotutako irisgarritasuna eta segurtasuna hobetzeko garatutako beste ekimen batzuk: ikastaroak, sentsibilizazio-jardunaldia84, hezkuntza arloko materiala85 eta gipuzkoarrentzako gurasoen kontrolerako doako software-tresna86, adibidez. Eduki digitalak sortzea izan da azken urteotan Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak bultzatu duten beste jarduera-esparruetako bat. Horrekin lotuta egindako lanaren adibide batzuk dira hauek: ikus-entzunezko edukien ekoizpena87, IKT trebetasunak garatzeko on lineko ikastaroen eskaintza handitzeko apustua edo Gipuzkoak Informazioaren Gizartean izan duen aurrerapenari buruzko informazio-txostenak88 eta –aldizkariak prestatzea. Horrez gain, aipatu beharrekoa da Gipuzkoako Foru Aldundiak lurraldean IKT teknologiak garatzeko egin duen ahalegin inbertsiogilea89. Horrekin lotuta, azpimarragarria da lurraldeko udalei IKT azpiegiturak hedatzeko edo eskuratzeko eskaini zaien laguntza: multimediako aretoak, WiFi puntuak edo ekipamendu teknologiko berriak. Horrez gain, aipatu beharrekoa da IZFEri, informatikako foru-sozietateari, emandako laguntza ekipamendu teknologikoak erosteko eta berritzeko eta hainbat proiektu garatzeko. Horiek guztiak, ondoren, lurraldeko foru-departamentuen eta udalen esku jarri dituzte.

79 http://gipuzkoaencounter.org 80 http://www.ieskola.net/ 81 Internet&Euskadi erakundeak antolatuta http://buber.interneteuskadi.org/ 82 Digital Vasca SL-k antolatuta http://premios.diariovasco.com/ 83 EIKEN-en ekimena, Euskadiko Ikus-entzunezkoen Klusterra http://www.eikenbank.com/ 84 http://i-gipuzkoa.net/jornadas-seminarios.php?idioma=es&desde=0 85 http://www.igipuzkoa.net/es/html/4/214.shtml 86 https://w390w.gipuzkoa.net/WAS/CORP/DISInternetSeguraWEB/inicio.do?inicio=1 87 Sentzibilizazioa eta formazioa lortzeko Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuak ekoiztu dituen bideo bilduma desberdinak eskuragarri daude http://www.igipuzkoa.net/es/html/4/214.shtml 88 http://i-gipuzkoa.net/ze-berri.php?catZeb=1&idioma=es 89 http://www.igipuzkoa.net/es/html/4/203.shtml




Azkenik, aipatu beharrekoa da aldundiak lurraldeko enpresei espresuki eman dien laguntza Informazioaren Gizarteak eskaintzen dituen abantailak garatzeko eta aprobetxatzeko. Hamarkada osoan abian jarritako laguntzen programa ugarien bidez (i-micropymes, i-gipuzkoa:enpresak edo software-produktu berriak garatzeko helburua dutenak) eta 2009ko eta 2010eko Krisiaren aurkako Planaren90 baitan prestatutako laguntzen bidez (ekimen espezifikoagoak abian jarrita: GAIA Net Exchange91, enpresen artean dokumentuak transferitzeko plataforma, adibidez), foru-administrazioak Gipuzkoako enpresek Informazioaren Gizartean garapena izan dezaten azaldu duen inplikazioa aipatu beharrekoa da zalantzarik gabe.

90 http://www.plananticrisis2011.net/ 91 http://www.gaianetexchange.com

GIPUZKOA EUROPAKO INFORMAZIOAREN GIZARTEAN




5. GIPUZKOA EUROPAKO INFORMAZIOAREN GIZARTEAN

Atal honen helburua Gipuzkoak Europako Informazioaren Gizartean sartzen eta ekarpenak egiten 2000-2010 aldian izan duen maila aztertzea da. Horrekin lotuta, jarraian, Gipuzkoak Europar Batasun osoarekin (EB-27) eta herrialderik aurreratuenen taldearekin (EB5+)92 alderatuta Informazioaren Gizarteak eskaintzen dituen abantailen eta aukeren garapenean eta aprobetxamenduan izan duen bilakaeraren ebaluazioa landuko dugu (Suedia, Danimarka, Finlandia, Erresuma Batua eta Herbehereak).

5.1. IKUSPEGI OROKORRA

Lortutako emaitzak (jarraian azalduko ditugunak) ikusita, Gipuzkoako gizarteak, enpresek eta administrazioak ibilbide handia egin duten arren, oraindik ere Europako errealitate digitalarekin alderatuta dagoen arraila handia dela ondoriozta dezakegu. Zehazkiago, Pertsonen esparruan, Gipuzkoako internauten kolektiboa oraindik ere Europako batez bestekoan ikus dezakeguna baino baxuagoa da, eta nahiz eta distantzia txikitzea lortu duen, oraindik ere herrialderik aurreratuenetako errealitatetik urrun dago. Horrez gain, Interneterako sarbide-maiztasunaren eta merkataritza elektronikoaren erabileraren adierazleei jarraiki, Europako batez bestekoarekiko, eta herrialde aurreratuenekiko, Gipuzkoako distantzia are handiagoa da. Eta gauza bera gertatzen da etxeetako konektagarritasunari dagokionez. Kasu honetan, Europarekiko eta herrialderik aurreratuenekiko aldeak horren handiak ez diren arren, Gipuzkoa Europako batez bestekoaren azpitik dago eta, noski, herrialderik aurreratuenetako batez bestekotik urrun. Enpresen arloan, dena den, Gipuzkoak Europako errealitatearekin alderatuta duen egoera positiboagoa da. Gipuzkoako enpresek Interneten duten sarbidea Europako batez bestekoa baino handiagoa da eta, gainera, Europako herrialderik aurreratuenek lortutako mailak gainditzen ditu.

92 Suedia, Danimarka, Finlandia, Erresuma Batua eta Herbeerak.




Era berean, banda zabalaren bidezko konexioen eskuragarritasunari dagokionez, Gipuzkoa Europako batez bestekoa baino maila altuagoan dago nabarmen. Gauza bera gertatzen da IKT aplikazio aurreratuenen erabilerari dagokionez (Extranetaren kasuan, esate baterako). Gipuzkoako enpresek merkataritza elektronikoaz egiten duten erabilerari dagokionez, Europar Batasunarekin bateratasun-prozesua gertatu dela ikusi da (azken urtean izan ezik, horrekin lotutako atzerapen txikia gertatu baita), nahiz eta oraindik ere herrialde aurreratuenekin distantzia nabarmenak mantentzen diren. Ezagutzaren alorrean, nabarmendu beharrekoa da lurraldeko hezkuntza-zentroetako ekipamendu teknologikoko eta konektagarritasuneko hornikuntza asko hobetu dela. Europar Batasunaren antzeko mailak lortu dira, baina herrialde aurreratuenekin alderatuta oraindik ere apur bat baxuagoak dira. Gipuzkoako enpresak Europako batez bestekoaren oso gainetik kokatzen dira langileen prestakuntzarako e-learning aplikazioen erabileran. Azkenik, azken urteotan lurraldeko biztanleek e-Administrazioko zerbitzuak erabiltzeko garaian igoera gertatu den arren, oraindik ere Europako batez bestekoa baino txikiagoa da erabilera hori. Enpresen ingurunean, aldiz, e-Administrazioaren txertaketa-tasak Europar Batasuneko batez bestekoa baino handiagoak eta Europako herrialderik aurreratuenek lortutakoen oso antzekoak dira.




5.2. PERTSONAK

Biztanleria internauta: Gipuzkoaren egoera hobetu egin da, baina EBrekiko arrailak bere horretan jarraitzen du

Hamar europarretik zapi dira internauta. Proportzio hori hamar pertsonatik bederatzikoa da Suediak, Danimarkak, Finlandiak, Erresuma Batuak eta Herbehereek osatzen duten EB5+ taldean. Gipuzkoan, proportzio hori hamar pertsonatik seikoa da93.

Atxikitako grafikoan ikus daiteke Gipuzkoak izan duen aurrerapena: 2005 eta 2010 artean, Interneten txertaketa maila % 22 hazi da; aldiz, EBkoa eta EB5+ herrialdeetakoa % 18 eta % 13 hazi da. Azken urteko hobekuntza 4 puntukoa izan da eta bat dator Europako batez besteko emaitzarekin (% 65etik % 69ra), baina bikoiztu egin du EB5+ek lortutakoa (baliteke goreneko mugara iristear egotea).

5.1 grafikoa Erabiltzaileak

4047 51 55 58 62

51 5257 62 65

75 79 79 84 86 88

69

0

20

40

60

80

100

2005 2006 2007 2008 2009 2010

%

Gipuzkoa EB EB-5+

Iturria: Europako Batzordea eta Eustat. 16 eta 74 urte artean zzken hiru hilabeteetan

Interneta erabili dutena nadin horretako guztizko biztanleriaren ehunekoa (%). Bertan eginikoa.

Txertatze txikiago hori azaltzen duten faktoreetako bat etxeetatik egindako Interneterako sarbidearen eskuragarritasun txikiagoa da. 2010ean, Gipuzkoako etxeen % 57k du Sareko konexio hori. Ehuneko hori, aldiz, % 67koa da EBn, eta % 85ekoa, EB5+ taldean.

93 Aurreko urteetan bezalaxe, Gipuzkoako emaitzak EBkoekin parekatu ahal izateko, 16 eta 74 urte arteko gipuzkoarren gaineko emaitzak hartu dira kontuan. Enpresen kasuan, aldiz, 10 langile edo gehiago dituztenen taldea hartu da.




Interneterako sarbidea duten beste terminal batzuen hedapenak (telefono mugigarriak, tabletak) alde horien barreiadura neurri handian iragartzen duela dirudi.

5.2 grafikoa Internetko konexioa duten etxebizitzak

37 4045

51 54 575460

65 676873 75 79 83 85

48 49

0

20

40

60

80

100

2005 2006 2007 2008 2009 2010

%Gipuzkoa EB EB-5+

Iturria: Europako Batzordea eta Eustat. Interneta duten etxebizitzak, etxebizitza guztien gaineko portzentaia (%). Bertan eginikoa.

Gipuzkoak hobetu egin du banda zabalaren txertaketan, baina oraindik ere EBkoa baino txikiagoa da

Gaur egun, konexioen egoerak aldaketa handiak jasan ditu. Alde batetik, erabilera libreko espazioen eskaintza handitu egin da eta, bestetik, gauza bera gertatu da mugigarri bidezko sarreraren kalitatearekin eta zabalerarekin. Horren ondorioz, banda zabaleko sistemek duten garrantzi erlatiboa garrantzia galtzen joan daiteke Interneten txertaketarako erreferente gisa. Dena den, banda zabalaren txertaketa maila Gipuzkoako etxeetan (ADSL edo kable-modem bidez) Europar Batasunaren antzekoa da, baina herrialde aurreratuenekin alderatuta askoz ere baxuagoa. Jasotako datuak ikusita, Gipuzkoako etxeen % 53k banda zabaleko konexioa duela ondoriozta dezakegu. Ehuneko hori EBkoa baino apur bat txikiagoa da (% 61) eta EB5+ekoa baino nabarmen baxuagoa (% 80). Azken urtean, Gipuzkoako banda zabaleko atxikipenaren igoera % 3koa izan da; hau da, aurreko urteetakoa baino nabarmen txikiagoa (% 7koa, % 8koa eta % 10ekoa, hurrenez hurren). Gainera, baliteke krisiak zerbitzu hori kontratatzeko etxeen aukerari eragin izana.




5.3 grafikoa Bandaz abaleko konexioa duten etxebizitzek

1929

3744

50 53

2330

4249

56 61

4355

66 6975

80

0

20

40

60

80

100

2005 2006 2007 2008 2009 2010

%

Gipuzkoa EB EB-5+

Iturria: Europako Batzordea eta Eustat. Banda zabaleko konexioa duten etxebizitzak (%). Bertan eginikoa.

Erabilerari dagokionez, gutxienez bi gipuzkoarretik batek (% 55) dio astean behin gutxienez Internetera konektatzen dela. Igoera % 4koa izan da eta, horrenbestez, oraindik ere Batasuneko batez bestekoa baino apur bat baxuagoa da (% 65) eta herrialderik aurreratuenetakoetatik, EB5+etik, nabarmen aldenduta dago (% 85). Erabiltzaile iraunkorrei dagokienez (hau da, sarean egunero edo ia egunero konektatzen direnak), Gipuzkoa oraindik EBk eta herrialde aurreratuek lortutako mailatik urrun dago (biztanleria totalaren % 36, % 51 eta % 71, hurrenez hurren).

5.4 grafikoa Ohiko erabiltzaileak

3542 46

52 55 58

43 4551

56 6068 72 74 79 82 85

65

0

20

40

60

80

100

2005 2006 2007 2008 2009 2010

%

Gipuzkoa EB EB-5+

Iturria: Europako Batzordea eta Eustat. Azken astean Interneta erabili duten 16 eta 74 urte arteko pertsonak (%). Bertan eginikoa.




Horrez gain, merkataritza elektronikoa erabiltzen dutenen ratioa hobetu egin da, baina oraindik Europako batez bestekoa baino txikiagoa da

Merkataritza elektronikoaren erabilerari dagokionez, gipuzkoarren % 17k dio erabiltzailea dela. Gainera, ehuneko hori hobetu egiten da urtetik urtera. Dena den, txertaketa-ratioa EBkoa (% 31) baino txikiagoa eta herrialderik aurreratuenetakoaren erdia da (% 51). Azken urtean, erosketa elektronikoaren txertaketan gertatu den pixkanakako hobekuntza hiru tokietan gertatu da. Hiru eremu horietan, gainera, aurreko urtekoa baino % 3 handiagoa izan da.

5.5 grafikoa On-lineko erosketak egiten dituzten pertsonak

12 12 14 1723 24

2831

40 4248

51

0

20

40

60

2007 2008 2009 2010

%

Gipuzkoa EB EB-5+

Iturria: Europako Batzordea eta Eustat. Azkeneko hilabeteetan on-lineko erosketak egin dituzten pertsonak, erabiltzaileen gaineko ehunekoa (%). Bertan eginikoa.




5.3. ENPRESAK

Gipuzkoan, EBn eta EB5+en, ia enpresa guztiek (10 langile eta gehiagokoak) dute Internetera sarbidea.

5.6 grafikoa Interneteko konexioa duten enpresak

90 92 94 96 98 9791 92 93 93 9394 97 97 97 96 9694

0

20

40

60

80

100

2005 2006 2007 2008 2009 2010

%

Gipuzkoa EB EB-5+

Iturria: Europako Batzordea eta Eustat. Interneteko konexioa duten 10 langile eta gehiagoko

enpresak, tamaina horretako enpresen ehunekoa (%). Bertan eginikoa.

Beste urtebetez, Gipuzkoako enpresak, Europan baino gehiago eta hobeto konektatuta

Gainera, jasotako emaitzek agerian uzten dute Sareko konexioen kalitatea hobetzen ari dela. 2010ean, Gipuzkoako enpresen % 93k du banda zabaleko konexioa. Hori dela eta, Europako batez besteko kopurua gainditzen du oraindik ere (% 85), baita herrialderik aurreratuenetakoa ere (% 88).

5.7 grafikoa Banda zabaleko konexioa duten enpresak

7282 84

90 92 93

6273 77 81 8276

84 85 87 87 8885

0

20

40

60

80

100

2005 2006 2007 2008 2009 2010

%

Gipuzkoa EB EB-5+

Iturria: Europako Batzordea eta Eustat. Interneteko konexioa duten 10 langile edo gehiagoko

enpresak, tamaina horretako enpresen gaineko ehunekoa (%). Bertan eginikoa.




Bestalde, Gipuzkoak du aplikazio aurreratuenen (Extranet, adibidez) erabileran ehunekorik handiena. Txertaketa-ratioak (% 33) Europako enpresena (% 20) eta herrialderik aurreratuenetakoena (% 25) gainditzen du. 2010. urtean, ehuneko horiek hobetu egin dira aurreko urteetako datuekin alderatuta. Horrek agerian uzten du enpresek horri emandako garrantzia; izan ere, krisi-egoera bizi arren, esparru horrekin lotutako inbertsioak egiten jarraitu dute.

5.8 grafikoa Extranet-a duten enpresak

20 2327 27 30 33

15 16 16 16 1816 18 1923 23 25

20

0

10

20

30

40

50

2005 2006 2007 2008 2009 2010

%

Gipuzkoa EB EB-5+

Iturria: Europako Batzordea eta Eustat. Interneteko konexioa duten 10 langile edo gehiagoko

enpresak, tamaina horretako enpresen gaineko ehunekoa (%). Bertan eginikoa.

Merkataritza elektronikoaren erabilerak hobetzen jarraitzen du

Gipuzkoako enpresek merkataritza elektronikoaren erabilerarekin lotutako (% 24) datua Europakoena eta EB5+ herrialdeetakoena (% 42) baino apur bat txikiagoa da. 2010. urtean, 2009an lortutako emaitzak hobetu egin dituzte.

5.9 grafikoa Erosketa elektronikoak egiten dituzten enpresak

1421 20 23 23 2424

28 29 2823

3337 38 39

3442

29

0

10

20

30

40

50

2005 2006 2007 2008 2009 2010

Gipuzkoa EB EB-5+

Iturria: Europako Batzordea eta Eustat. Erosketa elektronikoak egiten dituzten 10 langile edo

gehiagoko enpresak, tamaina horretako enpresen gaineko ehunekoa (%). Bertan eginikoa.




5.4. EZAGUTZA

Gipuzkoak aurrera egin du on lineko hezkuntza-sarerantz

Hezkuntza-zentroetan IKT ekipamenduak hobetzen egindako ahalegina oso handia izan da. Horrekin lotuta, nabarmendu beharrekoa da ikasleei zuzendutako azpiegitura teknologikoetan eta irakasleek erabiltzeko eta haiek trebatzeko ekipamenduan hobekuntza nabarmena gertatu dela. Horrez gain, nabarmendu beharrekoa da hezkuntza-zentroetako konektagarritasunean etengabeko aurrerapena gertatu dela. Gipuzkoan, ia zentro guztietan dago Interneterako sarbidea eta, haietatik, % 66k ADSL konexioak erabiltzen ditu. % 49k, aldiz, ETTH konexioen bidez sarbidea izateko aukera du.

Gipuzkoako enpresak Europako batez bestekoaren oso gainetik e-learning aplikazioen erabileran

Bestalde, ia azken hiru urteotako krisi-egoerak baldintzatu egin du enpresek alboko jarduera horiek egiteko duten gaitasuna (ikaskuntzara zuzendutakoak, adibidez). 2010eko datuek oraindik ere agerian uzten dute dena den Gipuzkoako hamar enpresatik lauk Sarea tresna gisa erabilita ikaskuntzako jardueraren bat garatu dutela. Hau da, lurraldeko enpresen % 42k egin du e-learningeko sistemen aldeko apustua langileak trebatzeko. Proportzio hori Europako enpresetakoa baino (% 25) eta EB5+ekoa baino handiagoa da94.

5.10 grafikoa Sarea formazioareko erabiltzen duten enpresak

19

2831

4853

42

21 21 23 24 232025 26 27 28

35

25

0

20

40

60

2005 2006 2007 2008 2009 2010

%

Gipuzkoa EB EB-5+

Iturria: Europako Batzordea eta Eustat. Sarea formazioareko erabiltzen duten 10 langile edo

gehiagoko enpresak, Interneteko konexioa duten tamaina horretako enpresen gaineko ehunekoa (%). Bertan eginikoa.

94 Arretaz hartu behar dira emaitzak; izan ere, on lineko trebakuntza definitzean izandako alde metodologikoen edo sorrerako aldeen eraginez gerta daitezke.




5.5. ADMINISTRAZIOA

Gipuzkoako gizartean ugaritzen ari da administrazioarekin konektatzean sarea erabiltzeko ohitura. Horretan lagungarria izan da e-administrazioaren eskaintza gero eta handiagoa izatea. Gipuzkoarren % 41ek kontsultatzen ditu maiz Administrazioaren webguneak informazioa bilatzeko asmoz. Erabiltzaileen ehuneko hori EBkoa (% 30) baino nabarmen handiagoa da, baina ez dator guztiz bat herrialderik aurreratuenetakoarekin (% 52).

5.11 grafikoa Administrazioaren webguneak kontsultatzen dituzten pertsonak

20 21 2227 26 26

4641

48

0

10

20

30

40

50

60

2007 2008 2009

%

Gipuzkoa EB EB-5+

Iturria: Europako ABtzordea eta Eustat. Administrazioaren webguneak kontsultatzen dituenten 16 eta 74 urte arteko internautak (%). Bertan eginikoa.

Gipuzkoako enpresak e-Administrazioaren erabiltzaile argiak dira

Bistakoa denez, eta enpresek eskuragarri dituzten baliabide ugarien arabera, Gipuzkoaren e-administrazioko erabilera-tasa (% 85) Europar Batasuneko batez bestekoa (% 74) baino handiagoa da. Gainera, herrialderik aurreratuenetakoen maila oso antzekoak ditu (% 88).

5.12 grafikoa Administrazioarekin Internet bidez harremanetan jartzen diren enpresak

67 73 75 80 85 85

57 63 65 68 7071 76 79 82 84 8874

0

20

40

60

80

100

2005 2006 2007 2008 2009 2010

%

Gipuzkoa EB EB-5+

Iturria: Europako Batzordea eta Eustat. Administrazioaren zerbitzuetara sartzen diren 10 lagile

edo gehiago duten enpresak (%, konexioarekin). Bertan eginikoa.

II. Atala INFORMAZIOAREN GIZARTEAK 2020KO GIPUZKOAREN ERRONKETARAKO EGINGO DUEN EKARPENA

INFORMAZIOAREN GIZARTEAREN JOERAK



II. Atala: Informazioaren Gizarteak 2020ko Gipuzkoaren Erronketarako egingo duen Ekarpena 111

SARRERA

Informazioaren Gizartearekin lotuta, azken urteotan aldaketa handiak eta bizkorrak gertatu dira. Etengabeko bilakaera honen ondorioz, egungo errealitatea ikus dezakegu, baina batez ere, etorkizuneko joerak aurrez ikus daitezke; horietako asko egun ere baditugu, neurri handiagoan edo txikiagoan. Hurbileneko aurreikuspen historikotik begiratuta, baliteke aldaketa nabarmenenak dagoeneko aipatu ditugun teknologia- eta telekomunikazio-berrikuntzak izatea., Interneteko kontzeptua bera eta bere hedapena biztanleriaren artean, erreminta teknologiko berri eta aurreratuen sortzea. Horrekin batera dator, eta duela gutxi (2004an) internautek Sarearekin duten lotura-eredua bat-batean sartzea, hau da, oro har Web 2.0 deitu izan zaiona. Web 1.0 filosofiaren ordezkaria da eta Internet sortzen herritarren partaidetza bultzatu eta erabiltzaileen arteko lankidetza eta informazioaren trukea sustatzen du. Filosofia-aldaketa horren eraginez, negozio berriak, web-tresna berriak, eta Web 2.0ren aukerak ahalik eta gehien aprobetxatzen saiatzen diren gailu teknologiko berriak sortu dira. Halaber, nahiz eta aldaketa guzti hauek gertatu diren, adituen ustez Informazioaren Gizarteko garapen hasi besterik ez da egin batez ere, ematen dituen aukerak probetxu gehien ateratzeari dagokionez. Atal honen helburua da, beraz, joera nagusiak identifikatzea, Informazioaren Gizarteko esparruko adituen aurreikuspenen arabera errealitate bat bihurtuko direnak urte batzuk barru. Eta guzti hau etorkizun hurbilean Gipuzkoari gizarte bezala eta bertako enpresa eta biztanleei aurkezten zaizkigun erronkei aurre egiteko gida izateko helburuarekin.




1. INFORMAZIOAREN GIZARTEAREN JOERAK

Jarraian, erreferentzia orokor gisa, zenbait joera orokor aurkezten dira, eta gehienetan, onartuak izaten dira; Informazioaren Gizartearen bilakaera orokorrari buruzkoak dira. Egindako aukeraketak alderdi teknikoagoak edota gaur egungo erabileran aldaketak eragin dituzten edo eragingo dituzten alderdiak biltzen ditu. Baina, batez ere, lana errazten duten faktoreak txertatu dituzte; hau da, eragileen artean konektagarritasuna hobetzen laguntzen dutenak. Haietako bakoitzerako, Informazioaren Gizartearen egungo egoeran zer eragin duten eta oinarrizko alderdiak zein diren dago zehaztuta, gehiegi sakondu gabe.

Webgune semantikoa: 3.0 Weba?

Gailu teknologiko berriak: eramangarritasun eta interkonexio handiagoa

Ikus-entzunezko edukiaren nagusitasuna

Software librea eta kode irekikoa

Gauzen Internet eta Errealitate Areagotua

Nonahikotasuna eta mugigarritasuna: birtualizazioa

Pertsona-makina interfazeen optimizazioa

On lineko negozio-eredu “berriak-tradizionalak" sendotzeko zailtasunak

Cloud computing izenekoa edo “hodeia”

Adimen artifiziala

e-Administrazio aurreratua

Sarea Gobernantza Berrirako tresna gisa

Kontuan izan behar da identifikatutako joera bakoitzak berezko gaitasuna eta garapena duela. Hori dela-eta, ezin dira osagai bakar bati lotutako aldaketa-ildo gisa ulertu; etorkizuneko garapen gisa ulertu behar dira, eta guztiek teknologia desberdinak elkarren artean konektatuta ager daitezkeen eremu orokor bateko zatiak osatzen dituzte.




1.1. WEBGUNE SEMANTIKOA: 3.0 WEBA?

Kapitulu honen sarrerak iradokitzen duen moduan, azken hamar-hogei urteotan barrena Informazioaren Gizarteak izandako bilakaera ikuspegi historikotik begiratuta, Interneten sorreraren bilakaera gertaera nagusietako bat izan da, garrantzitsuena ez esatearren. Izan ere, hasiera batean web sarea nabigazioren bidez erabiltzaileak eskura zezakeen informazio-biltegi huts gisa sortu zen (web 1.0). Gaur egun, sareari buruzko ikuspuntuak bilakaera izan du, eta elkarlanerako, parte hartzeko eta informazioa trukatzeko plataforma gisa osatu da. Web 2.095 da sarearen ikusmolde eta ulertzeko modu berriaren izena, eta Internet eraikitzeko bide gisa erabiltzailearen parte-hartzea sustatzen du, erabiltzaileen arteko elkarlana informazio trukea bultzatzen du.

Webgunearen bilakaera naturala

Blogak, Facebook, Twitter eta YouTube bezalako Interneteko sare sozialak, edo Wikipedia bezalako 2.0 lankidetza-proiektuak… web 2.0-ren adibideak96 dira. Izan duen ondorio arrakastatsu nagusia gainerako pertsonekin Internet bidez harremanetan jartzeko modu berria erabat aldatzea izan da. Gainera, sarean jasotako informazioa nabarmen handitu da. Baina arrakasta horrek garapen potentziala mugatzen duten beste arazo batzuk ere sortu ditu: informazioaren gainkarga eta informazio-iturrien heterogeneotasuna, adibidez. Horren guztiaren ondorioz, elkarreragingarritasuneko arazoa sortu da. Testuinguru horren baitan, kontzeptu berri bat sortu da: 3.0 weba. Web 3.0-ak97 edo webgune semantikoak98 horiek konpontzen laguntzen du; adimen artifizialeko funtzioak txertatzen ditu Sarean Interneteko edukiei esanahiak gehitzeko eta, batez ere, erabiltzailearekin elkarrekintza egiteko helburuarekin

95 What Is Web 2.0. Design Patterns and Business Models for the Next Generation of Software. Tim 0’Reilly, 2004 (http://oreilly.com/web2/archive/what-is-web-20.html) 96 Web 2.0 hobeto ezagutzea (Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua. Gipuzkoako Foru Aldundia) gipuzkoa.tv web-orrian: http://igipuzkoa.net/es/html/4/207.shtml 97 Tim Berners-Leek, webgunearen eta URL, HTTP, HTML protokolo eta teknologien sortzailea kontsideratua, sortutako izena. Gaur egungo webgunea hontan oinarritzen da. 98 Semantika, webgunearen edukia metadatu semantikoekin betetzen dituelako, edukiaren deskribapena, esanahia eta Sareko gainontzeko informazioarekin duen erlazioa azaltzen duena.




Web 3.0-ak egungo webguneen edukia aldatzea proposatzen du, haietan bildutako informazioa prozesatzen duten makinek esanahia eta loturak uler ditzaten.

Metainformazioa: Web3.0-ak Web1.0 eta Web2.0-aren edukiei esanahia eman die

Erabilitako teknologia edozein izanda ere (mikroedukiak99, mikrodatuak…), Sarea “semantizatzeko” prozesuaren abiapuntua jatorrizko edukia izan ohi da eta hari, jarraian, etiketa bereziak gehitzen zaizkio. Etiketa horiek erabiltzaile arruntarentzat ikusezinak diren arren, informazioa prozesatzen duten makinetarako ulergarriak izaten dira eta argitaratutako eduki mota deskribatzen dute. Horren ondorioz, web semantikoa edo 3.0 weba egungo webaren bertsio luzatua dela esan dezakegu. Esanahi handiagoa du eta, horri esker, edozein erabiltzailek bere galderetarako erantzunak bizkorrago eta errazago topatuko ditu informazioa askoz hobeto zehaztuta dagoelako. Hau da, 2.0 webak izan duen arrakastatik eratorritako elkarreragingarritasuneko arazoak gaindituko ditu.

Bilaketetan, nabigazioan eta interoperatibitatean hobekuntzak

Web 3.0-a Etorkizuneko Internetari buruzko kontzeptu berri bat prestatzeko pauso bat da, eta noski, aukera asko aurkezten ditu: informazioa bilatzerako momentuan emaitza hobeak, nabigatzean hobekuntzak, interkonektazea hobetu, adimen artifizialaren100 sustatzea…

99 Esanahi semantikoa edukian barneratzea ahalbidetzen duen informatika lengoaia. W3C-ren definizioaren arabera, datu ireki eta sinpleen multzoa da, dagoeneko existitzen diren estandarren gainean garatuak, egokituak, XHTML (HTML eta XML) eta CSS. 100 “Adimen artifizialar” izenekoari buruzko informazio gehiago dago joeren atalean.




1.2. GAILU TEKNOLOGIKO BERRIAK: ERAMANGARRITASUN ETA INTERKONEXIO HANDIAGOA

Ez da erraza teknologia-berrikuntzetan epe ertainean aurrera egitea; izan ere, beste hainbat faktoreren artean, gailuen, elkarren arteko konektagarritasunen, edukien, eta erabiltzaileen beharren eta eskaeren artean dagoen eragina eta lotura kontuan hartu behar dira. IKT sektoreko aditu eta enpresa nagusiak bat datoz honako hau esateko garaian: PC ondorengo aro berriaren aurrean gaude. Aro berri hau mugigarritasunaren eta gailu eramangarrien inguruko fenomeno soziala eta teknologikoa dela esan dezakegu. Programazioko/nabigazioko esperientzia nonahikoagoa, ezustekoagoa, pertsonalagoa eta fisikoagoa bihurtzen da. Dena den, aldaketa hori errealitate bihur daiteke azken hamar edo hamabi urteotako bilakaera teknologikoari eta gaur egungo aurreikuspen teknologikoei esker.

Interneta duten telebistak, domotika aurreratua, tabletak, smatphone-ak…

Horrekin lotuta, adituek, besteak beste, epe ertainerako joera teknologiko hauek identifikatu dituzte: Interneteko konexioa duten telebistak, pakete domotiko aurreratuak, ordenagailu eramangarri ultra-arinak, tabletak, sakelako telefono adimentsuak (2.0 webgunea...), argazki- eta bideo-kamera hobetuak, GPS sistemetan (Interneteko sarbidea...) zerbitzu aurreratuak txertatzea, gailu desberdinen arteko guztizko konektagarritasunaren aldakortasun osoa...

Gailu mugikorrak, gehiengo nonahikotasuna

Nolabait, aurretik dagoen tresna baten bertsio hedatua edo hobetua direla esan dezakegu; prozesuaren edota prototipoen hobekuntzak biltzen dituzte. Hala eta guztiz ere, aurrez ikus dezakegun arrakasta horren kausa nagusia nonahikotasuna da. Gehienetan, edozein une eta tokitan edukiak sortzea eta kontsumitzea ahalbidetzen duten gailu mugikorrak dira. Eduki horiek kontsumitzeko modua ere eraldatzen ari dira.

Sinpletasuna, laguntasuna eta funtzio eskaintza zabalagoa

Enpresek eta adituek joera gisa beste bat nabarmendu dute: egungo konexio-modalitateek eskaintzen dituzten aukerak sakontzea eta gaur egungo gailuen sinplifikazioa (erraztea), adiskidetasuna (erakargarri izatea) eta osotasuna (funtzioen heina) garatuta. Produktuen gama honek duen aldakortasun horrek erabiltzaileen aukera gero eta gehiago handitzea ekarriko du, baina merkatua ere segmentutan banatuko du produktu-lineen eta erabiltzaileen tipologiaren arabera.




1.3. IKUS-ENTZUNEZKO EDUKIAREN NAGUSITASUNA

Ikus-entzunezkoen nagusitasuna

Egun, Internet ez da ulertzen ikus-entzunezko baliabideen erabilerarik gabe: bideoa, soinua eta irudia. Aurrerapen teknologikoak, hobekuntza konexioen kalitatean eta 2.0 webgunea dira Interneteko ikus-entzunezko baliabideen aurrerapenaren azalpen-arrazoi nagusiak. Sarea ikus-entzunezko baliabideen kokagune handi bihurtu da, hau da, informatu, komunikatu, partekatu edo informatu nahi duen edozein pertsona edo erakunderentzako “sine qua non” baldintza. Dena den, Sarean eskuragarri dauden ikus-entzunezko eduki gehienak komunikabide tradizionaletakoak dira. Sarearen gaitasunak aintzat hartuta beharrean, beste hedapen-bide batzuetan (telebista edo zinema, adibidez) prestatutako produktuak dira. Sarearekin lotura dutenean, on lineko aginduetara egokitu behar izaten dira formari eta edukiari dagokienez.

On-lineko bitartekoaren espezifikotasuna aprobetxatu

Horrekin lotuta, hurrengo urteotan fase berria ikusi beharko genuke. Kasu horretan, entretenimenduaren industriak on lineko ingurunearen espezifikotasunerako egokiagoak diren produktuak sortu eta garatu beharko ditu Interneten formatuek (mikrokontakizunak, ziberserieak, film laburrak, trailer digitalak...), erremintek eta plataformek Sareak eskaintzen dituen aukerak hobeto aprobetxa ditzaten (elkarrekintza, lankidetza, eduki berriak sortzea, iritzia...). Ingurune horrek eskaintzen dituen beste aukera batzuk ere aprobetxatu beharko lituzke: igorpena denbora errealean egitea (streaming izenekoa...), berehalakotasuna (Twitter, RSS...), partaidetza (2.0 sare sozialak) eta edukien pertsonalizazioa (neurrira egindako eredua). Bestalde, ezin dugu ahaztu Internet berezko edukiak hedatzeko plataforma erraldoi bihurtu dela. Ikus-entzunezko gailuak eta grabazioko eta edizioko aplikazioak zabaldu izanari, eta sare sozialek izan duten sarrerari esker, edonor bihur daiteke bere edukien sortzaile eta banatzaile. Horrek aldarazi egin du edukiak sortzeko sektorea eta ohiko komunikabideen presentzia-eredua eta, batez ere, negozio-eredua berriro diseinatzera behartu du.




1.4. SOFTWARE LIBREA ETA KODE IREKIKOA

“Software librea eta iturri edo kode irekikoa” izenekoari FLOSS (Free/Libre and Open Source Software, ingelesez) ere deitzen zaio. Lizentzia duen, baina erabiltzaileak iturburu-kodera sarbidea izan dezakeen softwarea da. Horren arabera, iturburua aztertu, aldatu eta haren diseinua hobetu dezake bere beharretara egokituta eta detektatutako akatsak konponduta. "Software librea eta kode irekikoa” 101 hitzak software librearen eta kode irekiko softwarearen kontzeptuak biltzen ditu. Antzeko garapen-ereduak dituzten arren, alderdi filosofikoetan ezberdintasunak dituztela esan dezakegu. Software librea erabiltzaileei eskaintzen zaizkien askatasun filosofikoekin lotuta dago. Aldiz, kode irekiko softwarea garapen-ereduaren abantailekin lotuta dago.

Erabateko erraztasun eskatzen duten gailuen hedapena

Hedapena nabarmen baldintzatu duten bi faktore aipatu behar dira: alde batetik, terminal jakin batzuetarako sarrera (ordenagailuak, telefonoak, tabletak eta abar) ahalik eta erraztasunik handieneko baldintza kontuan hartuta eskaini zaie erabiltzaileei. Hau da, IKT unibertsoaren erabateko hedapena erabiltzaileak prestakuntza espezifikorik beharrik izan gabe sar zitezkeelako gertatu da: lanak gehiago errazten dituzten produktu/tresnak ikasten eta txertatzen dituzte, baina ez da beharrezkoa produktu berriak eraikitzea. Bestalde, garapena negozio-lerro garrantzitsuekin lotuta dago; horiek softwarearen garapena (ordaindutakoa) bideratu dute, eta horrek, aldi berean, inplizituki harrapatuta zegoen erabiltzailea sortzen zuen. Horrez gain, onartu beharrekoa da erabiltzaileak modu masiboan sartu izanak pixkanakako ezarpenaren alde egin duten erabiltzaileak gero eta gehiago ugarituko direla. Gainera, eskaintzen dituen abantailak ikusita, gehiago hedatuko direla aurrez ikus dezakegu.

Elementu bereizle berria FLOSS teknologiak ekintzaile berrientzat aukera bikaina eta enpresetarako elementu bereizle garrantzitsua direla ikusi dugu: softwarearen industria-enpresetarako (posizionamendua, sinergiak, enpresen arteko lankidetza produktu berriak garatzeko...) edo softwarea erabiltzen duten gainerako enpresetarako (kostua, estandarrak, modernizazioa, hornitzailearen askatasuna...).

101Software librea eta kode irekikoa (Berrikuntza eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua. Gipuzkoako Foru Aldundia) gipuzkoa.tv-n: http://igipuzkoa.net/es/html/4/272.shtml




Gainera, azken urteotan, FLOSSek galdu egin du duela gutxira arte izan duen ezegonkortasuneko irudi faltsua eta beti etengabeko proba-prozesuetan egotearen irudia. Administrazioen ingurunean, software libreko edo kode irekiko tresna gehiago ez hedatzeko arrazoia alderdi ekonomikoa beharrean, teknikoa eta erakunde horien beharretara egokitzea da. Dena den, pixkanaka, tresna horiek gero eta gehiago eskuratzen dira eta, kasu batzuetan, gainera, ukaezina da Administrazioak rol garrantzitsua bete duela teknologia horiek lurraldeko gainerako erakundeetan eta erabiltzaileen artean hedatzeko prozesua bultzatzen.

Emaitza pertsonalizatuagoak

Horrek guztiak erabiltzailearentzat arrazoizkoagoa den eredurantz eramango gaitu pixkanaka; lizentzia-kostu txikiagoak ditu eta zerbitzuen prestazioa areagotu egiten da. Eredu horretan, nahiz eta irtenbideak gero eta sofistikatuagoak diren, gero eta pertsonalizatuagoak izan behar dute. Horrek guztiak industria-sektorerako eta lotutako zerbitzuetarako software libreak hurrengo urteotan eskain ditzakeen negoziorako aukera handien inguruan pentsatzera eramango gaitu eta horixe baieztatu dute Informazioaren Gizarteko eta teknologia berrien arloko aditu ugariek. Horrez gain, teknologia horien erabilerak berezko onurak ekarriko dizkie erabiltzaileei.

Software-a zerbitzu bezala

Dena den, horren inguruan aipatu beharrekoa da azken urteotan paradigma teknologikoaren bilakaera ikusi dugula. Izan ere, "jabea VS librea" dikotomiaz gain, softwarearekin lotutako beste gerturatze bat sortu da: "hodeian" dauden zerbitzuak dira. Software librerako eta kode irekirako aukera handiak ekar ditzake horrek. Horrekin lotuta, aipatu beharrekoa da Community cloud izeneko ereduak sortu direla. Antzeko kudeaketarako, segurtasunerako eta pribatutasunerako baldintzak betetzen dituzten erakundeek azpiegiturak partekatzen dituzte cloud computing102 kontzeptuaren eta software librearen edo iturburu irekien onura batzuk lortzeko.

102 “Cloud computing” izenekoari buruzko informazio gehiago dago joeren atalean.




1.5. GAUZEN INTERNET ETA ERREALITATE AREAGOTUA

Gauzen Interneta: ezagunak eta konektatzeko eta informazioa trukatzeko gai diren objektuak

“Gauzen Internet” 103 deitzen zaio erabiltzaileak modu naturalean eta ahaleginik gabe sistema ugariekin elkarrekintzarako esparruak sortzeari. Ekintza horren oinarria erabiltzailearentzako informazioaren eta komunikazioaren teknologiek eskaintzen duten ikusezintasuna da. Joera horrek agerian uzten du honako aldaketa hau gertatuko dela: Sareak, gaur egun ezagutzen dugun modukoa izateari utzi eta “objektuen unibertso” bihurtuko da. Objektu horiek ezagunak eta konektatzeko eta informazioa trukatzeko gai izango dira (inguruneko adimena). Sareak eguneroko objektuetan duen “ikusezintasun" hori errazago egin daiteke teknologia hauen bidez: RFID104, QR kodeak105, GPS teknologia edo sistema murgilduak106. Gaur egungo erabilerak eskaintzen duen aldakortasuna sistema horien mende dago neurri handi batean haien kostuaren, irismenaren eta aplikazioen arabera. Izan ere, maiztasun txikiagoa, kostu txikiagoa eta erabilerako distantzia txikiagoa eskatzen dute oro har:

Identifikazioa eta trazabilitatea. Liburutegietan, biltegietan aireko lineetan edo ospitaleetan produktuen jarraipena egiteko sistemei lotutakoak, lapurreten aurkako sistemekin (ibilgailuak, komertzioak...) lotutako modalitateak eta pertsonekin lotutakoak (historial klinikoak eta jarraipeneko kasuak, edo akreditazioak adibidez) nabarmendu behar dira.

RFID txipen erabilera edo QR kodeak erabiltzea honako hauetan: diru elektronikoa, ordainketa-txartelak eta bidaia-txartelak, ordainketakoak, giltza adimentsuak eta etiketatze adimentsua, eta inplantagarriak.

103 The Internet of Things, ingelesez, M2M sistemetan dauzke bere aurrekoak (Machine-to-Machine). 104 RFID teknologiak (Radio Frequency Identification) Auto ID izenekoen baitan (automatic identification edo identifikazio automatikoa) kokatuta daude. RFID etiketak eranskailu baten antzeko gailuak dira eta produktu bati erantsi edo gehitzeko aukera eskaintzen dute. Irrati-maiztasuneko igorleak edo hargailuak dituzte. Etiketa pasiboak (barneko elikadura elektrikorik gabeak) edo aktiboak izan daitezke. Gaur egun, RFID etiketa gehienak dira pasiboak; izan ere, fabrikatzeko askoz ere merkeagoak dira eta ez dute bateriarik behar. 105 QR (Quick Response Barcode) kodeak puntuen matrizean edo bi dimentsiotako barra-kodean informazioa biltegiratzeko balio duten sistemak dira. Ohiko barra-kodeak ez bezala, bideo- edo argazki-kamera bidez irakur daitezke. 106 Produktu elektronikoetan barneratutako sistema informatikoak, aplikazioaren edozein esparruan erabili ahal izateko funtzio bat edo gehiago egiteko diseinatuak. Sistema bakarra izan daiteke edo sare konplexu baten gailuetako bat izan daiteke.




Funtzio berezi bat edo batzuk egiteko aukera ematen duten sistema integratuak txertatu, objektuen funtzioa optimizatu eta objektua bere inguruarekin interkonektatzea erraztu.

Garapen berriek aukerak, neurri handi batean, biltegiratzeko gaitasunaren (informazioa) eta kostuaren arteko erlazioaren mende egoten dira eta, batez ere, geoposizionamenduarekin lotutako estrategien garapenaren mende (batez ere, marketinekoak).

Errealitate Areagotua: etapa pilotua gainditu eta gero aukera handiak

Era berean, aipatutako teknologiei lotuta (RFID, QR, GPS…), merkatu teknologiko berrienaren joera nagusietako bat aipatu beharra dago. Errealitate Areagotua da. Errealitatea Areagotua irudi errealen gainean informazio birtuala sortzeko gailu teknologikoak erabiltzean oinarritzen da, eta errealitate birtualarekin duen desberdintasuna errealitate fisikoa ez ordezkatzea da; datu informatikoak mundu errealaren gainean inprimatzen ditu. Hala ere, azaleko ekimenez eta adibide bitxiez haratago, errealitate areagotuaren ahalmenari benetako etekina ateratzeko orduan aurrera egiteko beharra azpimarratzen dute adituek: bai marketinean eta publizitatean, eta baita aisian eta entretenimenduan ere (bideo-jokoak, bidaiak…), garraioan (ITS sistemetan), edo irakaskuntzan, besteak beste. Nolanahi ere, horretarako beharrezkotzat jotzen da teknologia hauek behin betiko irtetea ahalbidetuko duten plataformen eta nabigatzaileen arteko estandarizazioa eta elkarreragingarritasuna bezalako gaietan aurrera egitea.




1.6. NONAHIKOTASUNA ETA MUGIGARRITASUNA: BIRTUALIZAZIOA

Gailu mugikorrak ugaritu izanak aldaketa berria sortu du Informazioaren eta Ezagutzaren Gizartearen garapenean. Gailu horiek izan duten hedapenerako arrakasta azaltzen duen arrazoi nagusia nonahikotasuna da: Sareko edukietara eta zerbitzuetara edozein une eta tokitatik sartzeko aukera.

Gailu mugikorren hedapena

Gailu teknologiko mugikor berri horiek izan duten aurrerapenari eta pixkanakako ezarpenari esker, nonahikotasunak eskaintzen dituen abantaila ugariak gero eta sendoagoak dira. Sareak eta, batez ere, gailuek gero eta gaitasun handiagoak dituztenez (aplikazioen hornikuntza, soiltasuna, erabiltzaileen gero eta expertise handiagoa...), nonahikotasunaren ezaugarria handitu egiten da potentzialtasunarekin lotuta. Horrekin lotuta, nonahikotasunaren eragina bikoitza dela esan dezakegu. Izan ere, erabiltzaileak konektagarritasun handiagoa eta hobea du behar dituen edukietara sarbidea izateko. Baina, horrez gain, honako hauekin lotutako informazioaren hartzaile gisa kokatzen du gero eta neurri handiagoan:

Marketin pertsonalizatuaren garapena. Sakelako telefonoetako publizitatea oraindik ere (salbuespenak salbu) nahiko esperimentala dela esan dezakegu, baina merkatua marketin finera irekitzen du, bezeroa/produktuaren oso nitxo zehatzetan oinarrituta.

e-administrazioa eta horrek eskaintzen dituen zerbitzuak. Horien bidez, administrazioen eta herritarren arteko konektagarritasuna errazten da.

Orain arte, nonahikotasunaren garapenaren indar bultzatzailea gailu mugikor berriak eta gero eta ahalmen handiagokoak azaldu izana da. Etorkizun laburrean, ordea, adituek iragarri dute nonahikotasunak babes handia izango duela lanpostuen birtualizazioaren eta “cloud computing”107 izenekoaren garapen intentsiboaren ondorioz. Horri “hodeian” egindakoa ere deitzen zaio eta gailu teknologiko ugariren bidez kanpoko ekipamendu/zerbitzari batean gordetako informazio eta aplikazio konplexuagoetara sartzea esan nahi du.

107 “Cloud computing” izenekoari buruzko informazio gehiago dago joeren atalean.




1.7. PERTSONA-MAKINA INTERFAZEEN OPTIMIZAZIOA

Kontuan hartu behar da aipatutako joerek potentzialtasun eta garapen propioa dutela. Baina ezin da osagai bakarrari lotutako aldaketa-ildo gisa hartu; aldaketa kontzeptu globalean gertatzen da: gailua-konektagarritasuna-ubikuotasuna.

Informazioaren Gizartetik at dauden zenbait kolektiboei teknologia berriak gerturatzeko bidea

Arlo horretan, pertsona-makina interfaze osagaia gailuari lotzen zaio. Faktore bideratzailea da, elkarrekintza errazagoa ahalbidetzen baitute, eta horrekin lotuta, gauzen Interneten edo inguruneko adimena izenekoaren garapena lortzeko, beharrezkoa da lotura hori hobetzea. Baina interfazeen adiskidetze hori hobetzea, era berean, teknologia berriak kolektibo jakin batzuetara gerturatzeko bidea da. Horren adibide praktikoak dira, besteak beste, bideo-jokoen kontsolen interfaze berri batzuk edo giza itxura duten roboten diseinua; azken horiek, batzuetan, erabiltzaileen hitzari jarraitzen diote. Baina baita beste teknologia ohikoago batzuei ere: ukipen-pantailak, ahotsa ezagutzeko sistemak edo 3D manipulazio-sistemak, esaterako. Ekimen horiek eremu jakin batean sortu dira (aisialdia, osasuna...) eta pixkanaka beste erabilera batzuetara bideratu dira, eta gero eta ugariago kolektibo jakinetarako espezifikoki diseinatutako kontsolako interfaze-modalitateetara bideratzen dira, esaterako, ezintasunak dituzten pertsonen ikaskuntza-prozesuetarako edo adineko pertsonentzako.

Interfazeen modalitatearen kualifikazio eta moldagarritasun gero eta handiagoa gora doa, konektatutako kolektiboen kopurua gero eta handiagoa baita (pixkanaka tablet, mugikor eta antzekoak dituzten erabiltzaile gehiago baitago), eta konexioa ere dibertsifikatuta baitago.

Nolabait, atzeraelikatzen den prozesua da, erraztasunak hobetzearekin batera (interfazeak, esaterako) erabiltzaileak ugaritzen baitira, eta horiek eragin argia dute gailuen hobekuntzan.

Azken urteotan, eta batez ere hurrengo urteetan, ikertzaileen esfortzua pertsona-makina interfaze are lagunkoi eta intuiziozkoagoak diseinatzera bideratuko da. Adituen arabera, etorkizunean arrakasta duten pertsona-makina interfazeek erabiltzailearen esperientzia integratuta izan beharko dute; hau da, arreta berezia jarri beharko diote hardwareari, softwareari, interfazearen erabilgarritasunari, elkarreragiteko diseinuari, irisgarritasunari, diseinu grafiko




eta bisualari eta edukien kalitateari, erabiltzailearen emozio eta sentimenduak ere kontuan hartuta. Gizakia-makina interfazeen garapenean etengabeko hobekuntza lehendik garatutako eta agian beste eremu batzuetan esperimentatutako software eta hardwarearen hobekuntzak eta egokitzapenak bultzatuko du. Hori dela eta, pertsona-makinen interfaze berrien etorkizuneko garapenaren giltzarrietako bat azken urteotan agertu diren gailu teknologiko eta software mailako teknologia berriak txertatzea eta gehiago aprobetxatzea izango da. Gailu horien interfazeak hobetzea (tabletak, ordenagailu eramangarriak, telefono adimentsuak, GPS nabigagailuak...), aukera berriak hartzen ditu. Interfaze berriak garatzeko kode irekiko irtenbideak etorkizunean erabiltzea da beste arlo garrantzitsu bat. Horrek aurretik garatutako funtzionalitateak gehiago aprobetxatzeko aukera emango du, eta aldi berean, garapen eskalagarria ahalbidetuko du, eta epe ertain/luzera, pertsona-makina askoz integralagoak izateko aukera eskainiko du.




1.8. ON LINEKO NEGOZIO EREDU “BERRIAK-TRADIZIONALAK" SENDOTZEKO ZAILTASUNAK

Interneten sorrerak bi eragin nagusi izan ditu negozio-lerroekin eta -ereduekin lotuta. Alde batetik, lehendik dagoen negozio batean (turismoa, prestakuntza, merkataritza, adibidez) erreminta edo erreminten panel oso boteretsua aplikatzea.

Sareko negozio berriak Eta, bestetik, Sarearen garapenarekin lotuta, negozio-nitxo berriak sortzea eragin du108. Horrekin lotuta, Internetek negozio-linea berriak sortzea ahalbidetu du: web-atarien garapenaz, Sarera bideratutako aplikazio informatikoen garapenaz, on lineko prestakuntzaz edo on lineko publizitate-sektoreaz (on lineko marketina) arduratzen direnak, besteak beste. Erabiltzaileen bolumenak, konektagarritasunak eta berehalakotasunak izan duten etengabeko igoera dela eta, ordura arte ohiko negozio-ereduetan nagusi ziren paradigmak modu dinamikoan birplanteatu dituzte. Teknologia berriak garatu izanak honako hauek ahalbidetu ditu: komunikabide berria eta botere handikoa sortzea (batez ere, web-atarien bidezkoa), negozioen barneko kudeaketa hobetzea (ekipamendu teknologikoa -ordenagailuak, sakelako telefonoak-, aplikazio eta plataforma berriak -intranetak-) eta kanpoko eragileekin dituzten harremanak hobetzea eragin du: bezeroekin, bitartekariekin, administrazioarekin eta lehiatzaileekin dituzten harremanak (extranetak, e-Administrazioko zerbitzuak, merkataritza elektronikoa...). Bereziki azpimarratu beharrekoa da on lineko publizitate-sektorea. Azken urteotan oso dinamikoa izan da eta etengabeko bilakaera eta berrasmaketa ari da jasaten. Gaur egungo krisi ekonomikoak, gainera, off lineko ohiko publizitatetik on lineko mundurako migrazioa katalizatu du. Horren ondorioz, sortzen ari den onuren bolumena gero eta handiagoa dela eta, sektore edo negozio-eredu berri oso interesgarria sendotu du. Eta, dirudienez, hurrengo urteetara begira, joera horrek hazten jarraituko du. Igoera hori bolumen ekonomikoari, formatu berriei (bideoko formatu berriak –Rich media-…), eta teknika berrien (retargeting109, sare sozialetako aplikazioa…) erabilerari lotuta gertatuko da.

108 Azken garapenak sare sozialen bidez edo haiekin batera sortutakoak dira. 109 Retargeting. Denda birtual bat bisitatu, baina ezer erosi ez zuten erabiltzaileei zuzenduta dagoen on lineko marketineko modalitatea da. Erabiltzaileak berriro denda horretara itzultzera bultzatzen ditu ondoren bisitatu dituen webguneetan segmentatutako publizitatearen bidez.




On lineko ohiko enpresako negozio-ereduei dagokienez, epe ertainera begira, teknologia berriek oro har eta Internetek zehazki, negozio-eredu berriak(?) sortzea eragin dute, baina, batez ere, tradizionalak eraldatzea. Gaur egun, publizitateaz gain, eredurik aipagarrienetako bat informazioaren salmentarena da: kalitatezko edukietatik hasi eta posta elektronikoko, telefonoetako eta abarretako datu-baseetara arte.

Sareko aukerak erreminta bezala aprobetxatzen dituzten negozio berriak

Nabarmendu beharreko bigarren negozio-eredua merkataritzan edo salmentan/erosketan oinarritutakoak dira: on lineko komertzioak, presentzia fisikoa duten saltokien denda birtualak, on lineko outleteko dendak, erosketako klub pribatuak, beherapen-kupoiak eskaintzen dituzten webguneak, liveshopping edo on lineko enkanteak... Horiek guztiek, seguru asko, datorren urteotan garapena izango dute duela gutxi elkarren artean egindako kontsumoarekin edo erosketekin gertatu den moduan. Etorkizunera begira, sare sozialek izan duten igoera ikusita, arrazoizkoa dirudi pentsatzea erreputazio bidezko ordainketan edo “hodeian” kokatutako zerbitzuen prestazioan (SaaS, PaaS110 edo APIen111 garapena) oinarritutako negozio-eredu berriak sortuko direla. Horrekin lotuta, ezin daiteke baztertu Sareko eta P2P bidezko lankidetzaz baliatzen direnak ere haz daitezkeela (besteak beste: crowdsourcing112, crowdfunding, crowdcreation, crowdtesting edo crowdwisdom). Hori guztia kontuan hartuta, adituen ustez, Internetek duen inpaktuak hazten jarraituko du eta etorkizunera begirako bilakaeraren oinarria edozein produktu edota zerbitzutako segmentuaren ohiko negozio-ereduak berrikustea izango da (gauza bera gertatu zen bidaien bitartekaritzako sektorearekin edo antzeko zerbait ari da gertatzen musika-industrian). Dena den, etorkizunera begira aurrez ikusi beharreko oinarrizko oztopoa Internetekin eta teknologia berriekin lotutako negozio-eredu “berriek-tradizionalek” finantza arloko sendotzea eta kontsolidazioa lortzeko izango dituzten zailtasun larriak izango dira oraindik ere.

110 “PaaS” izenekoari buruzko informazio gehiago dago joeren atalean) 111 Inglesetik, Application Programming Interface. Bete software edo aplikazio batek erabiltzeko liburutegi bezala eskaintzen diren funtzio eta prozedura multzoa. 112 Crowdsourcing-a, ingelesetik crowd (masa) eta sourcing (kanporatzea), pertsona talde haundi bati (masa) lanak kanporatzean datza deialdi ireki batean Internet bidez.




1.9. CLOUD COMPUTING IZENEKOA EDO “HODEIA”

“Cloud computing” edo “hodeian” egindakoa Internetek izan duen bilakaera naturala da. Ordenagailuetan instalatutako aplikazioekin kontrajarrita, on lineko aplikazioak erabiltzearen alde gertatu den joera dela esan dezakegu. Zehazki, "cloud computing"aren oinarria gailu ugaritan (ordenagailuak, PDA gailuak eta sakelakoak) dauden aplikazio txikien bidez informazio eta aplikazio konplexuagoetara sartzea da. Horiek, era berean, kanpoko ekipamendu/zerbitzari batean egoten dira gordeta. “Hodeia” izenekoan, aplikazioak, sareak, programazio-tresnak edo edukiak Internet bidez eskalan eskain daitezkeen zerbitzu bihurtzen dira modu lokalean funtzionatu beharrean (ordenagailu, telefono mugikor... bakoitzean). Horren bidez, aplikazioak eta edukiak urruneko data center handietan kudeatzen dira eta Internet bidez haietara sartzen diren bezero ugariei eskaintzen diete zerbitzua. Horri guztiari esker, erabiltzaileek duten biltegiratzeko gaitasuna nabarmen ugaritzen da.

Aukera berriak enpresa txikientzat

Horrenbestez, bistakoa dirudi etorkizunean “hodeia” oso aukera erakargarri bihurtuko dela pentsatzea, batez ere, neurri txikiagoko enpresetarako. Hodeian dauden zerbitzuak oraindik ere enpresa gutxik erabiltzen dituen arren, gero eta gehiago dira "hodeian” dauden zerbitzu horiek erabiltzen hastea aurrez ikusi duten enpresak. "Hodeiak” ez ditu inbertsio handiak eskatzen eta gaur egungo koiuntura ikusita (enpresek ez dute kapitalera sarbide errazik), hodeiak hasierako inbertsio gutxi eskatzea aukera bikaina da.

Software-a, zerbitzu bezala

Gainera, “hodeiak” badu enpresa txikienentzat beste abantaila bat ere: haien konplexutasuna dela eta, edo oso berritzaileak direlako, edo, besterik gabe, kostu handia dutelako, haietara sarbiderik izango ez luketen aplikazioak eta tresnak erabiltzeko aukera eskaintzen diete enpresei. Dena den, “hodeiak” beste aldaketa handi bat ere eskatzen du, batez ere, IKTen sektorerako: software-enpresen zerbitzu-eredua aldatzea. Horrekin lotuta, gero eta indar handiagoa dute SaaS113,IaaS114 edo Paas115 izenekoetan oinarritutako negozio-eredu berriek. Horietan, bezeroak software, azpiegitura edota garapeneko plataforma horren inguruan egiten duen erabilera mailaren arabera ordaindu behar izaten du.

113 SaaS, Software as a Service 114 Iaas, Infrastructure as a Service 115 PaaS, Platform as a Service




Azkenik, gehitu beharrekoa da “hodeia” teknologia iraunkorren eredu bihurtu dela; izan ere, horren kontsumo energetikoa eragingarriagoa da partekatutako prozesamenduko eta biltegiratzeko zentroak erabiltzen dituelako, enpresetako banakako zentroak erabili beharrean.




1.10. ADIMEN ARTIFIZIALA

Hurrengo urteetan, gero eta ikerketa gehiago gizakiek bezala pentsatzen duten, eta halaber, gizakien hausnarketa eta kontzientzia gaitasuna izango duten makina adimendunak eraikitzera bideratuko da. Honi Adimen Artifiziala esaten zaio. Adimen Artifizial gisa ulertzen da eragile arrazional bizigabeen garapenaz arduratzen den zientzia eta ikerketa informatikoaren arloa. Hau da, bizitza propiorik ez duten elementu materialez gaitasunak ematean oinarritzen da, esaterako, inguruneaz jabetzea, kanpoko datu-bilketa horretatik lortutako informazioa prozesatzea eta erabakiak hartzeko eta inguruan jarduteko gaitasuna izatea. Horren haritik, Informazioaren Gizartearen, eta zehazki teknologiaren garapenak funtsezko zeregina du gaur egun, eta etorkizunean zeregin hori areagotu egingo da. Gaur egun, ugariak dira Adimen Artifizialaren aplikazioak: hizkuntza naturalaren prozesamendua, datu-meatzaritza (Data Mining), osasuna eta medikuntza, fabrikazio-prozesuak, mundu birtualen sorkuntza, robotika, bideo-jokoak...

Ingurumen Adimena: donotika aurreratua Robotika “funtzionala”

Aplikazio horien artean, etxearen diseinu inteligentean teknologia integratzea, eta zehazki, domotika sartzea (Ingurune-adimen gisa ezagutzen da ere) bezalako arloetan Adimen Artifizialak epe motzean bere indarra garatu dezake. Garapen teknologikoari eta adimen artifizialari begirako potentzialtasunaz gain, etxebizitzetan domotika aplikatzeak onura handiak ekartzen dizkie pertsonei: segurtasuna, ongizatea, erosotasuna, eta baita energiaren kontsumoa aurreztea ere. Robotikaren arloan ere Adimen Artifizialak sekulako estrategia hedatzailea erakutsiko du hurrengo urteetan. Xurgatzaile automatikoetatik hasi eta gizaki itxurako robotetaraino, adineko pertsonei etengabeko komunikazioa izaten eta medikuarekin edo bere senideekin komunikatzen laguntzeko gai izango dira… Adimen Artifizialaren benetako aplikazioaren adibide batzuk besterik ez dira.




1.11. E-ADMINISTRAZIO AURRERATUA

Herritarrek zerbitzu publikoetara sarbide elektronikoa izateko Legea indarrean sartu izanari esker, herritar guztiek administrazio publikoekin modu elektronikoan harremanak eta horiek eskubide hori bermatzeko duten betebeharra bermatzen da.

Administrazioaren etorkizunak e-administrazioa dauka erreferentziazko puntu bezala

Ezarpen-prozesua oraindik ere mantsoa den arren, e-Administrazioa gero eta aukera errealagoa da off line egindako edozein administrazioko izapidetze-lanen kudeaketa tradizionalaren aurka. Horrekin lotuta, esan beharrekoa da dagoeneko esparru garrantzitsu batzuetan aplikatzen dutela: lizitazio/kontratazio elektronikoan, esate baterako. Epe laburrean eta ertainean, administrazio publikoko maila guztietatik eskainitako zerbitzuen zorroa nabarmen handituko dela aurrez ikusi dute. Helburu hori kontuan hartuta, autentifikazioko txartelak eta sinadura digitala hedatzeko ahalegin handia egiten ari dira. Horren bidez, e-Administrazioaren zerbitzu hobeak eta berriak garatu ahal izango dira. Horri guztiari esker, herritarrek eta enpresek e-Administraziora modu seguruan sartu ahal izateko gero eta baliabide tekniko gehiago dute: ziurtagiri digitalak, gako operatiboak, sartzeko kodeak...

Elkarreraginkortasuna

Hurrengo urteotako e-Administrazioaren joerei eta ezaugarri zehatzei dagokienez, adituen ustez, etorkizuneko Administrazio elektronikoaren ezaugarri nagusietako bat elkarreragingarritasuna izango da116. Herritarrek zerbitzu publikoetara sarbide elektronikoa izateko Legeak aipatzen duen alderdia da. Aipatutako Legeak elkarreragingarritasunaren protagonismoa aitortzen du eta hurrengo urteotarako oinarrizko gaietako bat izango dela zehazten du.

Datu publikoen irekiera Hurrengo urteotako administrazio elektronikoaz hitz egiteko garaian, oinarrizko beste alderdietako bat da datu publikoen irekiera eta berrerabilera. Sektore publikoko informazioa berrerabiltzeari buruzko legeak ezartzen du informazio hori berrerabiltzeko erregimen juridiko orokorra. Aipatutako Legeak erakunde publikoetatik sortutako informazioak duen garrantzia eta

116 Elkarreragingarritasuna informazio-sistemek eta haien euskarri diren prozedura-sistemek datuak partekatzeko eta haien artean ezagutza eta informazioa trukatzeko duten gaitasuna da. e-Administrazioaren garapenean, gaitasun hori beharrezkoa da administrazio publikoekin lankidetza, garapena eta integrazioa bideratzeko eta zerbitzu bateratuak eskaintzeko.




balioa aitortzen ditu enpresetarako eta, ondorioz, hazkunde ekonomikorako eta enplegua sortzeko duen interesa dela eta. Testuinguru legal hori oinarritzat hartuta, azken urteotan bizkortu egin da Administrazioak eskainitako datu publikoak irekitzeko erritmoa eta hurrengo urteotan joera horrek aurrera jarraituko duela aurrez ikus dezakegu (bizkorrago, gainera).

…eta software librea, 2.0 Webgunea, Webgune semantikoa, datuen kudeaketa adimentsurako IKT erremintak

Hurrengo urteotan, Administrazio elektronikoarekin lotuta ezarriko diren beste teknologia eta garapen batzuk hauek dira, adibidez: FLOSS irtenbideak edo kode irekikoak (Administraziorako onura estrategiko handiekin: neutraltasuna, irisgarritasuna, gardentasuna, elkarreragingarritasuna...), on lineko lankidetzako tresnak, edukiak kudeatzeko plataformak, web-atarietan web semantikoa eta on lineko edukiak aplikatzea, edo Business Intelligenceko eta Data miningeko (datu-meatzaritza) tresnak txertatzea barneko kudeaketan, besteak beste.




1.12. SAREA GOBERNANTZA BERRIRAKO TRESNA GISA PARTE HARTZEAN, SEGURTASUNEAN ETA NEUTRALITATEAN OINARRITUTA

Sareak mundu mailako gobernantzan duen boterea ukaezina da. Teknologia berrien eraginez, komunikabideen eraginez eta erabaki nagusien bilakaeran eragina izan dezakeen talde-kontzientzia nolabait hartzearen eraginez, gero eta garrantzi gehiago du Gobernantza Berria sortu izanaren ideiak. Horrekin lotuta, Internet bilakaera horretan boterea izan nahi duen edo haren aurka egin nahi duen edozein banakok, taldek, enpresak edo erakundek erabili beharreko funtsezko tresna bihurtu da.

Gobernantza berrirako erreminta

Dena den, Interneten garrantzia, gobernantzarako bide bihurtzea baino gehiago, boterearen harremanetan eta zentroetan sortu duen paradigmaren aldaketan topa dezakegu. e-Aktibismoa izenekoa edo Sarearen bidez iritzia sortzen duten elkarrizketarako komunitate eta talde garrantzitsuak egotea dira Internetek tresna eta gobernantzarako bide gisa gero eta garrantzi handiagoa duela erakusten duten adibide argiak. Bestalde, datuak ireki izana ere gizarte demokratikoetan ezagutzarako eta gardentasunerako eskubidea garatzen laguntzen duen tresna gisa Internetek egin duen ekarpenaren adibide argia da. Administrazio arloan sortutako informazioa herritarrekin eta enpresekin partekatzearen eta argitaratzearen balioa da, zalantzarik gabe, gobernantza berrirako beharrezko jardueretako bat. Horrenbestez, bistakoa denez, Internet komunikazio masiborako eta herritarrei ahalmena emateko tresna boteretsu bihurtu da. Horixe irakur dezakegu, gainera, Malmö-ko Ministerioaren Aitorpenean (2000ko maiatza). Aipatutako adierazpenak zehaztutako lehentasunetako bat herritarrei eta enpresei ahalmena ematea da partaidetza, gardentasuna eta lankidetza garatuta baliabide elektronikoen bidez. Gaur egun, Sarea herritarren partaidetzarako modurik berritzaile eta demokratikoenetariko bat da eta etorkizunean ere hala izango da zalantzarik gabe. Izaera demokratikoa eta oso parte-hartzailea dituenez, herritarrek Sarea komunikaziorako eta partaidetzarako bide gisa erabiltzeaz gain, antolaketarako eta ekintzarako modu gisa ere erabiltzen dute. Amaitzeko, nabarmendu beharrekoa da gobernantza berriaren eta, zehazki, Interneten gobernantzaren beste alderdi garrantzitsu bat aipatzea. Sarearen Neutraltasuna (ingelesez, net neutrality) izenekoa da. Gaur




egungo eta, batez ere, hurrengo urteotako Internetekin lotutako kontzepturik eztabaidagarrienetako117 bat da. Internetek izaera irekia bermatzeko beharrarekin lotuta dago: sarbide librea babestea eta erabiltzaileek Sarean eskuragarri dauden edukietara, aplikazioetara edo zerbitzuetara sarbide ez-baztertzailea izatea.

Segurtasuna eta neutraltasuna Sarean

Izan ere, Sarearen neutraltasun hori bermatzeko beharrarekin lotuta, eragile ugarik neurri erregulatzaileak, teknikoak eta ekonomikoak hartzea proposatu dute sareak kudeatzen dituzten operadoreek ez dezaten eskuragarri dauden edukietara, zerbitzuetara eta aplikazioetara sarbidea blokeatu, mugatu edo bereizi. Dena den, beste eragile batzuen ustez, Sarearen izaera neutral hori bermatzeak lehia bultzatzea eta lehiaren aurkako portaerak desagerraraztea esan nahi du Sarean nagusitasuneko posizioa duten eragileak dauden tokietan. Edozein modutan, argi dago gaia oso garrantzitsua den arren, oraindik konponbiderik ez duela. Dena den, gehienak honekin ados daude: “Sarean aurrera eta atzera dabiltzan datu-pakete guztiek beti trataera bera izan beharko lukete haien edukia, jatorria, helmuga edo protokoloa edozein izanda ere. Horrekin lotuta, ez litzateke inola ere trafikoa iragazi beharko orrialde edo zerbitzu jakin batzuetara sarbidea mugatzeko, eragozteko edo pribilegiatzeko”118.

117 http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/10/1482&format=HTML&aged=1&language=ES&guiLanguage=en 118 2010eko abenduaren 1ean, Senatuak gai horren inguruko Espainiako araudia aldaraz dezala Gobernuari eskatzea adostu zuen. Horren helburua Espainian lan egiten duten telekomunikazioetako hornitzaileek sarearen neutraltasun-printzipioa beteko dutela bermatzea da.

INFORMAZIOAREN GIZARTEAK 2020KO GIPUZKOAREN ERRONKETARAKO EGINGO DUEN EKARPENA




2. INFORMAZIOAREN GIZARTEAK 2020KO GIPUZKOAREN ERRONKETARAKO EGINGO DUEN EKARPENA

2.1. SARRERA

Gipuzkoa+20 estrategiak (G+20)119 Gipuzkoan epe ertain (2020) eta luzean (2030) egin beharreko bideak identifikatzen ditu, Gipuzkoa iraunkorra, ekonomikoki arrakastatsua, teknologikoki aurreratua eta mundu mailako ekonomian arrakastaz lehiatzeko gai dena bihur dadin. G+20 estrategiak datozen hamar-hogei urteotarako proposatutako Gipuzkoaren ikuspegia giltzarria da, besteak beste, Informazioaren eta Komunikazioaren Gizartearekin lotutako aukerak aprobetxatzeko. Horrekin lotuta, hainbat arlotan (aisialdia, trebakuntza, gaitasun berriak eskuratzea, garapen pertsonala, garapen profesionala, harremanetarako, partaidetzarako, mendekotasunaren arretarako eta abarrerako) biztanleen bizi-kalitatea hobetzeko teknologia berriek eskaintzen dituzten aukerez erabat jakitun den gizarte gisa hartzen du Gipuzkoa G+20 Estrategiak proposatutako ikuspegi horrek. Baina baita ekonomia moderno gisa, mundura konektatuta, teknologia aurreratuenak txertatuta, lehiakortasuna hobetu eta eraginkorragoa izatea eragiten baitute. Horrekin lotuta, dokumentu honetako I. zatian irakurri dugun moduan120, azken urteotan Informazioaren Gizarteak izan duen sarrerak eta garapenak aldarazi egin dituzte honako hauek: portaera-urrats asko, funtzionatzeko arauak, harremanak izateko moduak, ikasteko dugun modua, negozioak egiteko edo erosteko dugun modua... Informazioaren teknologiak trukeko eta trukerako tresna bihurtu dira bizitzako esparru ugaritan: harremanak izateko gure moduan, laneko metodoetan, joan-etorriak izateko moduan, gure aisialdian edo gure aztarna ekologikoan... zalantzarik gabe, gainera, etorkizunean ere hori gertatuko da. Horrez gain, erronka berriei aurre egiteko garaian (biztanleria zahartzea, mundu mailako beroketa, garraioaren pilaketa eta abar), eskaintzen dituen aukeren inguruko akordio orokorra dago.

119 Gipuzkoa 2020 estrategia, G+20. Gipuzkoako Foru Aldundia. 2010eko uztaila. http://www.estrategiag20.net/ 120 I ATALA – Hamarkada bat bete du Gipuzkoa Informazioaren Gizartean 2000-2010




Horregatik, herritarren, enpresen, Administrazioaren, trebakuntza-zentroen eta gainerako eragileen artean Informazioaren Gizartea bultzatzen jarraitu beharko luke Gipuzkoak; hura modu adimentsuan erabiltzeak eskaintzen dituen abantaila eta aukerak eskuratuta, betiere, gizarte mailan izango duen etorkizunari ahalik eta baldintza onenetan aurre egin ahal izateko. Gainerako gizarte aurreratuek bezalaxe, Gipuzkoak hainbat erronka du aurrean, baina baita berezitasunak ere: neurria, kokapen geografikoa, biztanleria, dentsitatea, kultura...). Horrekin lotuta, kontuan izan behar ditu Informazioaren Gizarteak elementu erabakigarri gisa eskain diezazkiokeen aukerak erronka horiei aurre egiteko garaian hobeto prestatuta egon dadin. Onarpen orokorraren arabera (Gipuzkoa+20 Estrategiak bere azalpenean ere berresten du), Gipuzkoak etorkizun laburrean aurre egin beharreko erronka nagusietako batzuk dira jarraian aztertuko ditugunak. izan ere, Informazioaren eta Komunikazioaren Gizartea modu adimentsuan aplikatzeak hobekuntza handiak ekar ditzake. Zehazki, hauek dira erronka horiek: Gipuzkoa se enfrenta, al igual que el resto de sociedades avanzadas, aunque con sus propias particularidades (tamaño, localización geográfica, población, densidad, cultura…), a un conjunto de retos. Y en ese sentido, debe ser consciente de las oportunidades que le puede ofrece la Sociedad de la Información como elemento determinante que le permita estar mejor preparada para enfrentarse a éstos. ... biztanleria pixkanaka zahartzeko prozesua Gipuzkoako biztanleria, horrenbestez, pixkanakako zahartze-prozesuan sartuta dago. 2010ean, Gipuzkoak 707.000 biztanle ditu eta horietatik % 19k 65 urte baino gehiago ditu. Gainera, 80 urte baino gehiagokoek osatzen dute biztanleriaren % 5,6 eta duela hamar urte ehuneko hori % 4 baino txikiagoa zen. Gipuzkoako bizitza-luzera handia da eta gizon zein emakumeen kasuan, haien batez besteko adinak 82 eta 77 urte baino gehiagokoak dira. Egungo profil demografikoa ikusita, proiekzio demografikoan adinez nagusienak direnen kolektiboak gero eta garrantzi handiagoa izango duela iragar dezakegu. Beste nolabait esanda, herritarren batez besteko adina handitu egingo da. Bilakaera demografiko horrek gizarterako eta Gipuzkoako ekonomiarako berebiziko erronkak ekarriko ditu.




Horrekin lotuta, beharrezkoa da hurrengo urteotan teknologia berriak erabiltzeak ekarriko dituen aukeren inguruko hausnarketa egitea Lurraldeko adinduen bizi-kalitatea hobetzen nabarmen lagun dezaketen elementu gisa eta, bereziki, bazterkeria digitala eta soziala jasateko arriskurik handiena duten pertsonei, adinez nagusienak direnei, mendeko pertsonei, etorkinei, langabetuei edo ez-aktibo daudenei eta abarrei lotuta. ... etorkizuneko belaunaldien ongizatea bermatuko duen ingurumeneko iraunkortasuneko eredu berria izateko beharra Azken urteotan mundu mailan ingurumen-iraunkortasunak hartu duen garrantzia gero eta handiagoa da, batez ere Europan, baina baita Gipuzkoan ere. Hori eta arlo horretan Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien aplikazioak duen potentzial handia hartu behar dira kontuan erronka hau kokatzeko garaian. Hori guztia dela eta, Informazioaren Gizartea aplikatzeak oro har eta, teknologia berriak, zehazki, gure Lurraldeko ingurumeneko iraunkortasuna hobetzen lagun dezaketen aukerak modu adimentsuagoan aprobetxatzearekin lotutako garrantzia sakondu beharra dago. ... pertsonen mugigarritasuna eta lurraldea zeharkatzen duten salgaien trafikoak modu adimentsuan kudeatzea ahalbidetuko duen eredua zehaztea. Teknologiaren aplikazioak merkantzien garraioaren sektorean, logistikan eta pertsonen mugikortasunean ekar ditzakeen aukerak aprobetxatzeak duen garrantziaren inguruko hausnarketa egitea; betiere, sektorean lan egiten duten enpresen lehiakortasuneko kokapena hobetzeko, lekualdatzeko erabiltzen duten pertsonen bizi-kalitatea hobetuz.




... enpresak eta Gipuzkoako gizartea kanpoan irekitzea garapen ekonomikoa eta ongizatea lortzeko “sine qua non” baldintza gisa Gaur egun bizi dugun mundu mailako krisi-egoera dela eta, enpresek (baina baita gipuzkoarrek ere) kanpoan duten presentzia areagotu behar dute garapen ekonomikoa eta ongizatea lortzeko "sine qua non" baldintza gisa. Gipuzkoako gizartea eta bertako enpresetako jarduera ekonomikoa nazio mailan eta nazioartean irekitzea bihurtu beharko litzateke foru-politika publikoen ardatz nagusi. Horrekin lotuta, teknologia berriak elementu erabakigarri ez bada, lortu beharreko irekiera hori lortzen lagungarri bihur daitezke. Horrenbestez, beharrezkoa da oro har Informazioaren Gizartea, eta zehazki Internet, aplikatzeak eskaintzen dituen aukerak aprobetxatzeak duen informazioaren inguruko hausnarketa egitea. Era berean, Gipuzkoako enpresak eta gizartea kanpoan irekitzeko prozesu hori lortzen teknologia horiek nola lagun dezaketen ere hausnartu behar da. Jarraian, Gizartearen Informazioaren eta teknologia berrien aplikazioak Gipuzkoari eskain diezazkiokeen aukerak aprobetxatzeak etorkizun laburrean aurre egin beharko dien erronketarako duen garrantziaren inguruko hausnarketa egingo dugu.




2.2. ZAHARTZEN ARI DEN GIZARTEAREN BIZI KALITATEA HOBETZEN LAGUNTZEA

a) Planteamendu orokorra

2010. urtean, 707.000 lagun bizi dira Gipuzkoan; % 14k 14 urte baino gutxiago ditu, eta % 19k, aldiz, 65 urte baino gehiago. Gainera, 80 urte baino gehiagokoak dira biztanleria osoaren % 5,6 (kopurua % 3,8koa zen 2000. urtean). Gipuzkoako bizitza-luzera handia da eta gizon zein emakumeen kasuan, haien batez besteko adinak 82 eta 77 urte baino gehiagokoak dira. Gipuzkoako biztanleria, horrenbestez, pixkanakako zahartze-prozesuan sartuta dago. Egungo profil demografikoa ikusita, proiekzio demografikoan adinez nagusienak direnen kolektiboak gero eta garrantzi handiagoa izango duela iragar dezakegu. Beste nolabait esanda, herritarren batez besteko adina handitu egingo da. Bilakaera demografiko horrek gizarterako eta Gipuzkoako ekonomiarako berebiziko erronkak ekarriko ditu. Egoera hori ikusita, IKTek rol garrantzitsua beteko dute. IKTen aplikazio adimentsuak adinez nagusiak direnei bizi-kalitate hobeaz gozatzen lagun diezaieke, denbora luzeagoz modu autonomoan bizitzea ahalbidetuta. Memoriako, ikusmeneko, entzumeneko eta mugigarritasuneko arazoei (horiexek dira adinarekin ohikoenak) aurre egiten laguntzen duten irtenbide berritzaileak sortzen ari dira. IKTek, gainera, beren lanpostuan edo komunitatean aktibo jarraitzea ahalbidetzen die adinduei. Gainera, adin nagusiko eta osasun-arazoak dituzten pertsonen kopurua handitzearen ondorioz, hazi egin da osasun eta gizarte arloko zerbitzuen eskaria ere eta horrek zerbitzu horien iraunkortasun ekonomikoan zuzeneko eragina du. IKTek osasun eta gizarte arloko laguntzaren kudeaketa eta prestazioaren eragingarritasuna hobetu dezakete. Horrez gain, komunitateko laguntza eta autolaguntza jasotzeko aukera handiagoak eskaintzen dituzte.




b) Informazioaren Gizartearen aplikazioa zahartzen ari den Gipuzkoako gizartearen bizi-kalitatea hobetzeko

Gipuzkoan azken urteotan hainbat ekimen garatzen ari dira pertsonen bizi-kalitatea hobetzeko teknologia berriak aplikatzeari dagokionez. Telelaguntza-zerbitzua izan daiteke ekimen mota horren adibide onena, bai izan duen ibilbideagatik, bai onuradun kopuruagatik. Zerbitzu horrek, gaur egun, Gipuzkoan 5.000 erabiltzaile baino gehiago ditu, herritarren eskura Gipuzkoako Udal guztiek jartzen duten udal-eskumeneko zerbitzua da. Telelaguntza-zerbitzua erabiltzailearen etxebizitzan instalatutako “esku libreko” igorle-hargailu baten eta botoi bat duen eskuturreko edo medailoi baten bidezko konexio automatikoa da; haren helburua oinarrizko helburua erabiltzaileen autonomia indartzea eta segurtasuna eskaintzea da; horri esker, larrialdi-egoeretan berehalako beharrezko laguntza bermatzen da, eta horrek lasaitasuna eskaintzen die pertsonei eta haien familiartekoei. Telelaguntza-zerbitzuari esker edozein larrialdi gertatuz gero laguntza azkar lor daiteke, SOS DEIAKekin urteko 365 egunetan eta eguneko 24 orduetan konexio automatikoa eskaintzen baitu. Aparteko aipamena merezi du Gizarte Teknologia Sustatzeko Elkartearen (APTES) lanak; izan ere, ezagutza zientifiko eta teknologiaren aplikazioarekin interesa duten eremu ugaritako diziplina anitzeko profesionalen sarea da, eta iraupeneko, osasuneko, hezkuntza, zahartzeari eta ezintasunari buruzko arazoak konpontzera bideratuta dago. Elkarteak garatutako proiektuen artean, herritarren bizi-kalitatearen hobekuntzan etorkizunerako potentzialtasuna eta inplikazioa dutelako nabarmentzekoak dira ondorengo hauek: Oncomed-Oncoweb eta Autonomia Pertsonalari Laguntzeko Teknologien Masterra. Lehenengoari dagokionez (Oncomed-Oncoweb), APTESeko bazkide den Letralan taldeak gidatzen du proiektua, eta bertan parte hartzen dute hauek: Audiconta, Gaia eta Donostia Ospitalea. Donostiako Ospitaleko paziente onkologikoentzako telemedikuntza-sistema bat da proiektua. Zerbitzuak web-plataformaren bidez ematen dira, eta bertara ordenagailu, PDF edo telefono mugikor bidez sartzen da.




Bestalde, Autonomia Pertsonalari Laguntzeko Teknologien Masterrari dagokionez, 2009an jarri zuten abian, Euskal Herriko Unibertsitatearekin lankidetzan. Master horren helburua gizarteratzeko ibilbidean mendeko pertsona horiek behar dituzten elementu teknologikoen inguruko aholkularitzako eta hautaketako lana egiteko gaitasuna izango duten adituak trebatzea da. Era berean, aipatzekoa da erantzukizun sozial teknologikoari buruzko topaketa-konferentzia egiten dela urtero Donostian: eRST. APTESek (Gizarte Teknologia Sustatzeko Elkartea), FTS Gizarte Teknologiaren Fundazioak eta Enpresa Digitalak antolatutako topaketa hori ezagutzak partekatzeko foroa da, eta batez ere, eremu teknologikoari lotutako erabiltzaile, sortzaile eta profesionalen artean sinergiak sortzeko balio du, baina aplikazio sozialaren ikuspegitik, betiere. Konferentzia horretara joandakoen artean daude zentro teknologikoen ikertzaileak, software- eta hardware-teknologien garatzaile eta diseinatzaileen komunitateak, bokazio teknologikoa duten unibertsitarioak, enpresa pribatuak, zerbitzu publiko eta pribatuen kudeatzaileak, ortopedak, teknologiekin lotutako erakunde sozialak eta abar. Kzguneak ere eskaintzen ditu adinekoei zuzendutako IKTen erabileran gaitzeko trebakuntza eta sentsibilizazio espezifikoko ikastaroak. Nagusiweb izenarekin, adinekoentzat zehazki prestatutako Internetera sartzeko ikastaroak dira, eta haien arazoak, interesak eta baldintza pedagogikoak hartzen ditu kontuan. Azkenik, ezin dugu ahaztu Gipuzkoako zentro teknologikoetan garatutako lana. Zentro horiek (oso aktiboak dira ikerketan eta eguneroko bizitzako arazoak konpontzeko teknologiaren aplikazio errealak garatzen) modu intentsiboan parte hartzen dute osasunarekin eta pertsonen bizi-kalitatearekin lotutako ikerketa-proiektuen garapenerako nazioarteko sareetan. Gainera, ekimen ugari egiten dira lankidetzan gaur egun zentro teknologikoekin, eta Gipuzkoako ospitaleek, modu pilotuan, telelaguntza medikoko eta pazienteeen tele-errehabilitazioko sistema berritzaileak probatzen ari dira.




c) Informazioaren Gizartea, zahartzen ari den Gipuzkoako gizartearen bizitza-kalitatea hobetzeko Joera Nagusiak.

Egokitutako teknologia Bizi-itxaropena handitzearen eraginez, mendekotasuna eta behar sozialak eta osasun-beharrak dituzten pertsonen ehunekoa areagotzen ari da. Hori ikusita, hainbat arrazoi direla eta (adina, ezintasun fisikoa, adimen-ezintasuna…) norbere kabuz ibiltzeko nahikoa autonomia-baliabide mailarik lortzen ez duten pertsonen bizi-kalitatea, gizarteratzea, osasuna, independentzia, autonomia pertsonala eta gizarteratzea lortzeko teknologia garatzea eta berrikuntza dakarren guztiarekin lotzen da egokitutako teknologia. Egokitutako teknologiaren kontzeptu horretan, hainbat laguntza-teknologia mota daude, exekuzio arloaren arabera. Hauek nabarmen daitezke: informazioa jasotzeko sistema alternatiboak (audiofonoak, braille-kartelak, ikonografia…) eta informatikara sarbidea izateko egokitutako teknologiak (hardware eta softwarean egindako egokitzapenak), komunikaziorako sistema alternatiboak (hizketaren simulagailuak), mugigarritasun pertsonalerako teknologiak (gurpildun aulkia, autorako egokitzapenak) eta ingurunea monitorizatzeko eta kontrolatzeko teknologiak (domotika), besteak beste. Beraz, datozen urteotarako hazkunde-potentzial handia duen sektorea da, eta gainera, pertsonen bizitzan eskain dezakeen hobekuntzak aukera interesgarriak eskaintzen ditu industria teknologikorako.

(informazio gehiago121)

121 http://www.tecnologiasocial.org/




Telemedikuntza Telemedikuntza gero eta ugariagoa eta bizi-itxaropen gero eta handiagoa duen (eta gero eta kronikotasun handiagoarekin) biztanleriaren medikuntzako tratamendurako irtenbide erreala dela dirudi. Informazioaren eta Komunikazioen Teknologien aplikazio bidez osasun-zerbitzuak ematea da telemedikuntza, eta agian, egokitutako teknologiarekin batera, pertsonen bizi-kalitatea hobetzeko Informazioaren Gizarteak eskaintzen dituen aukerak ondoen aprobetxatzearen adibideetako bat da. Datozen urteotan telemedikuntzako sistemak zabalduta, medikuntzako zerbitzua nabarmen hobetuko dela aurrez ikusi da, baina baita, osasun-sistema bera ere. Telemedikuntzari esker, pazienteak etxetik bertatik egin ditzake medikuntzako parametro garrantzitsuen jarraipenak, alferrikako lekualdaketak egin beharrik gabe, eta osasun-laguntza iristea zaila den eremu isolatuetan tratamendu espezializatuak jasotzeko aukera hobetzen du horrek. Gainera, osasun-sistema hobetzen laguntzen du, itxaron zerrendak murrizten laguntzen baitu, eta langile mediko espezialisten lankidetzarekin lana errazten baitu, edozein kokapen geografiko izanda ere. Egokitutako teknologiarekin bezalaxe, telemedikuntza ere datozen urteotan asko hazteko potentziala duen espezializazio eremua da, eta gainera, osasun-sistemaren funtzionamendua hobetzen du, industria teknologikorako aukera garrantzitsuak eskaintzeaz gain.

(informazio gehiago122)

122 http://www.euskadi.net/contenidos/nota_prensa/prensasanidad214/es_ps214/adjuntos/Presentaci%C3%B3n%20Osarean%20%20Medios%2019-01-2011.pdf




2.3. INGURUMEN IRAUNKORTASUNEAN LAGUNTZEA


Azken urteotan mundu mailan ingurumen-iraunkortasunaren garrantzia gero eta handiagoa da, batez ere Europan, baina baita Gipuzkoan ere. Horrek eta arlo horretan Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien aplikazioak duen potentzial handia izateak justifikatzen dute Gipuzkoak datozen hamar urteotan aurre egin beharko dien erronketan ingurumen-osagaia sartu behar izatea. Garapen iraunkorra funtsezkoa da gure bizi-kalitatea mantentzeko. Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiek, ahal duten neurrian, ingurumen arloko inpaktu oro murrizten lagundu behar dute. Hazkunde iraunkor hori lortzeko, baliabide natural guztiak hobeto kudeatu behar dira, bai energia, bai ura. Horrekin lotuta, Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien erabilerak lagun dezake baliabidea naturalak hobeto kudeatzen, baita energia-kontsumo eragingarriagoa egiten ere, eta horrek, zalantzarik gabe, ingurumen-babesa hobetzen lagunduko du, Gipuzkoaren garapen ekonomikoa eta lehiakorra geldiarazi gabe. Hala eta guztiz ere, ingurumen-kudeaketa hobea eskuratzeko beharrezko ekimenak aurretik dauden tresna eta aplikazio jakinak berriz diseinatzearekin lotuago daude, eta pertsonek ingurumen arloko jokabide eta ohiturak aldatzearekin, eta ez hainbeste teknologia berriak garatze soilarekin. Ingurumen-zaintza guztiok ardura da: Herritarrak, enpresak, Administrazioa, IKT sektorea… beraz, guztiok hartu behar dugu gure gain ingurumen-erantzukizuneko maila bat, gure ongizate mailak etorkizuneko belaunaldiek ere izan ditzaten nahi badugu. IKTen aplikazio adimentsuak, beraz, aukera bat dira horretarako, eta aprobetxa ditzakegu.




b) Informazioaren Gizartearen aplikazioa Gipuzkoako ingurumen-iraunkortasuna hobetzeko

Azken urteotan Gipuzkoan hainbat ekimen egin dira eta horiekin Informazioaren Gizartea lurraldeko ingurumen-iraunkortasuna hobetzeko aplikatzea lortu nahi izan da. Hori dela eta, orain arte Gipuzkoan egindako esfortzu handiena (ez guztia), eta GIpuzkoako herritarren oihartzun handiena jaso duena, ingurumen-iraunkortasuneko gaietan sentsibilizazio eta komunikazio helburu esklusiboarekin informazioaren teknologiak erabiltzea izan da. Hedapeneko eta sentsibilizaziorako plataforma gisa IKTak erabiltzea, ordea, ingurumen-iraunkortasunerako IKTen aplikazioarekin egin daitekeen aprobetxamendu “azalekoena" da, aurrerago ikusiko dugun moduan. Baina, zalantzarik gabe, beharrezkoa ere bada, nahiz eta, aprobetxamendu optimoa izan ez. Hala eta guztiz ere, eta Gipuzkoatik ildo horretan bultzatutako ekimenekin lotuta, aipatzekoa da azken urteotan martxan jarritako web atarien multzo handia; horien helburua ingurumen-jokabide iraunkorren jardunbide zuzenen gaineko informazioa ematea eta hori zabaltzea izan da eta da. Hona hemen garatutako webgune nagusietako batzuk (bisita ugari jaso dituzte, gainera): Gipuzkoako Ingurumen Ataria, Bizikletaz, Gipuzkoako etxean konposta egiteko ataria eta Gipuzkoako ibai eta urtegien informazio hidrologiko eguneratua biltzen duen ataria. Aparteko aipamena merezi du Autoa Partekatu ekimenak, Gipuzkoan Euskal Herriko Unibertsitateak (EHU) eta Gipuzkoako Eskualdeko Garapen Agentzia batzuek sustatuta. Horren asmoa, web-plataformaren bidez, lurraldean autoaren erabilera arrazionalagoa sustatzea da. Autoa partekatzeko web-zerbitzuak ibilgailu pribatua partekatzeko interesa duten pertsonak elkarrekin harremanetan jartzea ahalbidetzen du. Hala eta guztiz ere, Internetek partekatzeko, harremanetan jartzeko eta ezagutzak zabaltzeko plataforma den neurrian eskaintzen dituen abantailak kontuan hartuta soilik egiten da IKTen aprobetxamendua, eta ikus-entzunezko baliabideen erabilera intentsiboa egiten da (eta sare sozialena), bideoak, infografiak, irudiak eta abar, adibidez.




Dena den, ekimen horiez gain, Gipuzkoan beste proiektu batzuk ere badaude ingurumen-hedapenerako eta -sentsibilizaziorako IKTen abantailak aprobetxatze soila egiten ez dutenak, eta egiazki, Lurraldeko ingurumen-iraunkortasunerako Informazio eta Komunikazio Gizartearen aplikatze adimentsuaren adibide errealak dira.

Tokiko Agenda 21en testuinguruan abian jarritako udalerrietako eta eskualdeetako energia-optimizaziorako planak adibidez. Plan horiek laguntza ekonomikoak dituzte eraikin publikoen azpiegitura teknologiko termikoa energetikoki berriztatzeko, instalazio termikoen eta barruko argiztapenaren eraginkortasun energetikoa hobetzeko, horretarako eraginkortasun handiko teknologia erabiltzen duten elementuen instalazio eta ekipoak ordezkatuta (domotika-sistemak…). Plan horiek kanpoko argiteria publikoa berriztatzea ere biltzen dute, kontsumo baxuko lanpara eta luminariak jarrita edo egungo semaforoetako bonbillak led teknologiadunekin ordezkatuta.Es el caso de los planes de optimización energética de municipios y comarcas puestos en marcha en el marco de la Agenda Local 21. iSare da Gipuzkoako Foru Aldundiak sustatutako beste proiektuetako bat. Ingurumen-iraunkortasunerako teknologia berrien aplikazioaren beste adibide bat da. Helburua: Gipuzkoan esperimentuzko mikrosare bat sortzea produktu eta ekipo berrien ebaluazio-plataforma gisa, lurraldeko enpresek energia garbi eta berriztagarriak sortzeko, kargatzeko, biltegiratzeko eta banatzeko sistema propioak baliozkotu ditzaten. Sareak honako hauek izan ditu: Sistema elektromekanikoak (transformadoreak; behe tentsioko eta tentsio ertaineko babesak), biltegiratzeko sistemak (bateriak, inertzia-bolanteak eta superkondentsadoreak), sorkuntza-sistemak (eolikoak, fotovoltaikoak, kogenerazio-taldea, diesel sorgailua eta erregai-pila) eta mikrosare arkitektura bat. Sarearen Adimena da proiektuen arlo garrantzitsuetako beste bat. Hau da, behar duen energia kopuru zehatza kudeatzen eta kontsumitzen du. Erlea izeneko proiektua da Gipuzkoako Foru Aldundiaren azken apustuetako bat. Ingurumen-baliabideen kudeaketa hobea egiteko IKTen aplikazioaren beste adibide bat da. Kasu honetan, Irun-Hondarribiko Txingudiko Zerbitzuak sustatuta, eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren lankidetzarekin, proiektuaren asmoa uraren ziklo osoa modu eraginkorrean kudeatzea da, horretarako, sarean kontagailuen denbora errealeko funtzionamendua zehatz-mehatz ezagutuko dugu. Hori egiteko, azpiegitura teknologikoak garatu behar dira, eta horien artean, Informazio Geografikoaren Sistema bat (GIS), sare finko eta egonkorra datuak




transmititzeko eta uraren kontagailuak irrati bidez irakurtzeko sistema bat egokitu behar da. Gipuzkoako Foru Aldundiak estrategikotzat hartzen du proiektu hori, etorkizunerako haren aplikazio teknologiko eta garapenak uraren kudeaketa hobetzen eta lurralde osoko hondakinen bilketak izan dezakeen ekarpena dela eta. gipuzkoatruke.org beste ekimen bat da; hondakinak sortzearen prebentzioa eta teknologia berriak konbinatzen ditu. Gipuzkoako Foru Aldundiko Garapen Iraunkorreko Departamenduko Ingurumeneko Zuzendaritza Nagusiak sustatuta, erabiltzaileen artean trukea, dohaintza eta salmenta sustatzen duen web-atari bat sortzea izan da proiektuaren muina, bigarren eskuko on lineko merkatu baten modura.

c) Informazioaren Gizartearen aplikazioaren joerak ingurumen-iraunkortasuna hobetzeko

Teknologia berdeak (Green IT) Ingurumen-iraunkortasunaren eremuko joera teknologiko nagusia (askotan, dagoeneko errealitate teknologiko bihurtua) ingurumena errespetatzen eta zaintzen duten teknologiak erabiltzea sustatzen duena da, alegia, Green IT edo Teknologia berdeak, euskaraz. Teknologia Berdeen kontzeptuak baliabide teknologikoen erabilera eraginkorrari egiten dio erreferentzia, ingurumen-iraunkortasun orokorraren mesedetan eta edonola ere ingurumenean duten eragina bera minimizatuta. Joera, beraz, ez da energia kontsumitzen duten eta ingurumen-hondakin kaltegarriak sortzen dituzten teknologia nagusiak identifikatzea soilik, baita teknologien eta eraikinen, ibilgailuen, enpresen, hirien eta eskualdeen igorpenak eta energia-errendimendua ebaluatzeko aukera ematen duten sistema teknologikoen ikerketa eta garapena sustatuko dutenak, eta kontsumo energetiko txikiagoa lortzera bideratutakoak ere.

(informazio gehiago)123

123 http://ec.europa.eu/information_society/digital-agenda/publications/index_en.htm ; http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2009:0111:FIN:ES:PDF




Sistemak birtualizatzea Teknologia berdeen barruko teknologia izateaz gain, etorkizuneko potentzial garrantzitsua eta zeharkakotasuna kontuan hartuta, oinarria duen joeratzat hartzen da, eta banakako azterketa eskatzen du. Birtualizazioak ekipo kopurua murriztea ahalbidetzen du, baita haien potentzia ere, eta horrek aldi berean, bertan makina birtual ugari jasotzen dituen makina fisiko bakarra erabiltzeko aukera ematen du. Hardware/softwarea osagaietako ekipamendu sinple batekin (bezero arina ere izenez ezagutzen da) terminal bat erabiltzeko aukera ematen du eta erakundeko bertako urruneko zerbitzari batean edo “hodeian” dagoen eduki edo aplikazio batera sarbidea izatea ahalbidetzen du. Birtualizazioarekin azpiegitura teknologiko guztien erabilera eraginkorragoa lortzen da; baina aukera ekologikoagoa ere bada, ekipo fisiko gutxiago erabiltzen baitira, eta ondorioz, kontsumo elektriko txikiagoa egiten du, bai zerbitzariei dagokienez, bai hozte-makinei dagokienez, eta beraz, atmosferara CO2 gutxiago igortzen du. Horrez gain, enpresentzat, aukera honek batez ere ordenagailu pertsonalen erosketako, mantentzeko eta berriztatzeko kostuak murrizteko aukera ematen du. Gainera, sareko ekipamenduak murrizten dira, baita ekipoen arteko konexioak egiteko beharrezko kableak ere.

(informazio gehiago)124

124 http://ec.europa.eu/information_society/digital-agenda/publications/index_en.htm




2.4. AZPIEGITURAK ETA GARRAIO ETA MUGIKORTASUN SISTEMAK HOBETZEKO EKARPENA


Gipuzkoako ekonomian pertsonen mugikortasunak, logistikak eta merkantzien garraioak duen nagusitasuna nabarmena da lurraldean sortzen duen balio erantsi gordina (% 7 ingurukoa) eta enplegatutako lagun eta establezimendu kopurua ikusita. Dena den, eta sortzen dituen onurez gain, gastu energetiko handiak sortzen ditu eta ingurumenean eragin zuzena du. Gipuzkoaren kasuan, gainera, Gipuzkoako bide nagusien egungo pilaketa mailek eragin kaltegarri handia dute merkantzien garraioan, herritarren mugikortasunean bertan, eta ondorioz, lurraldeko ekonomian. Testuinguru horretan, teknologia aplikatuta irtenbideren batzuk atera daitezke, baita etekin ekonomiko eta sozialak ere. Garraio eta mugikortasunaren sektoreari teknologia berriak aplikatuta, eta zehatzago, Garraio Sistema Adimentsuak (ITS) erabilita, merkantzien garraioaren, sistema logistikoen eta pertsonen mugikortasunaren eraginkortasuna, azkartasuna eta segurtasuna hobetu dezake; eta horri esker, sektorearen lehiakortasuna hobetzen lagundu. Beraz, nabarmena da garraio-sektorera IKTak aplikatzea aprobetxamendu logistikoen irtenbide adimentsuak garatzera bideratu behar dela, energia-kontsumoaren eraginkortasuna eta komunikazio-azpiegituren egoerari buruzko informazio-horniketa landuta, bai errepidez, bai trenbidez, bai aire-espazioan, bai itsas-eremuan.




b) Informazioaren Gizartearen aplikazioa Gipuzkoako azpiegiturak eta garraio- eta mugikortasun-sistemak hobetzeko.

Arlo honetan, Gipuzkoan orain arten garatutako lanari dagokionez, azken urteotan ekimen interesgarri batzuk ari dira garatzen. Dena den, gehienetan ekimenak hasi berritzat har daitezke, haien eragina eta etorkizunerako potentzialtasuna kontuan hartuta ibilbide luzeko proiektuak direla ikus daiteke, eta lurraldean pasatu beharreko merkantzien zirkulazioaren eta pertsonen mugikortasunaren kudeaketa adimentsua ahalbidetuko duen eredua zehazteko Gipuzkoak duen erronkari aurre egiten modu erabakigarrian eta ziurtasunez lagunduko dutela esan daiteke.

Aurkezpen ofiziala orain gutxi izan den arren, Gipuzkoako Mobility Lab da garraio eta mugikortasun-sareen segurtasuna eta eragingarritasuna hobetzeko irtenbide teknologikoetan ikertzeko, diseinatzeko eta aplikatzeko sistema bat artikulatu behar dela Gipuzkoa konbentzitu izanaren adibide praktikoenetakoa.

Gipuzkoako Mobility Lab garraioari aplikatutako teknologia berriak merkatuan behin betiko erabili eta ezarri aurretik testatzeko plataforma gisa planeatuta dago. Gipuzkoaren kasuan, gainera, jauzi kualitatiboa gertatu da, mugikortasun-kudeaketako sistema berean txertatu baita lurraldean aurretik ezarrita dauden hainbat garraio-sistemaren geolokalizazioaren bidez eskuratutako informazioa eta irtenbide horiek txertatuko diren Garraio Sistema Adimentsuen (ITS) arkitekturaren ondorengo definizioa.

Mobility Laben helburua, beraz, txertaketa lortzea eta existitzen diren teknologiak osatzea da, Gipuzkoa pertsonen eta merkantzien mugikortasunari teknologia berriak aplikatzearen laborategi integrala bihur dadin.

Mobility Laben jarduera giltzarrietako bat, lehen aipatu dugun moduan, gaur egun dagoeneko badauden irtenbide, sistema eta gailuak aztertzea da. Horien artean, duten izaera eta ibilbidea kontuan hartuta, bi nabarmentzen dira: Lurraldebus, Gipuzkoako garraio publikorako txartel bakarraren sistema, eta Ibilnet, Gipuzkoako Ibilgailuen Fluxuaren Kudeaketa eta Monitorizazio Sistema.




Lurraldebus Gipuzkoan garraio-txartel bakarra kudeatzen duen Gipuzkoako Foru Aldundiaren sozietatea da. Lurraldebusen teknologia berrien aplikazioa intentsiboa da, haren funtzionamenduak azken belaunaldiko plataforma teknologiko integrala erabiltzen baitu (SAE + GPRS komunikazioekin integratutako txartel-sistema), hauek osatuta: Kudeaketa Zentro Globala, Lurraldebus Gunea eta Lurraldeko garraio-zerbitzuaren enpresa operadore bakoitzeko urruneko 11 kontrol-zentro. Plataforma ahaltsu eta berritzaile horrek euskarri teknologiko aparta eskaintzen du Gipuzkoako txartel bakarraren eragiketarako. Euskarria kontakturik gabeko txartelean oinarrituta dago, eta garraio publikoko hainbat modutan interoperatzen du. Txartel horri esker, Gipuzkoako herritarrek ordainketa-bide bera erabil dezakete Gipuzkoan hiri artean eta hiri barruan autobusez, trenez eta taxiz garraio publikoko zerbitzu guztietarako. Gipuzkoako Mobility Laben txertatutako bigarren ekimena ibilnet da. Gipuzkoa Aurrerak sustatutako ekimena da, GAIArekin eta Berrikuntza eta Zientzia Ministerioarekin lankidetzan, Gipuzkoako errepideetako ibilgailuen kudeaketaren etengabeko hobekuntzarako. Ibilneten oinarria ibilgailuetan instalatutako sentsore sare bat da, eta elkarren artean komunikatutako Gipuzkoako errepideetan, zirkulazioaren kudeaketa-zentroei errepideetako egoerari buruz denbora errealeko informazioa bidaliz, eta hala, komunikazio-sarea sortuz, bai gidariei, bai zirkulazio-kudeatzaileei zirkulazioari eta azpiegiturei buruzko informazio eguneratua emanez, haien aprobetxamendu hobea ahalbidetzeko. Ibilnet ezarrita, besteak beste, helburu hauek lortu nahi dira: Gipuzkoako errepideen egoera arintzea, bide-sareak eskainitako aukera guztiak aprobetxatuz, istripuak murrizteko zirkulazio-dentsitate handieneko puntuak kontrolatzea, gerta daitezkeen gorabeherei aurre hartzea. Horrez gain, lekualdaketen denborak murriztea, gidarientzat ere kostu ekonomikoak murriztea, lekualdaketen errendimendua areagotzea eta ingurumen-eragina minimizatzea lortu nahi da. Bi ekimen horiez gain, eta azken urteetan ibilbide luzearekin, Gipuzkoako Foru Aldundia eta Eusko Jaurlaritza, hainbat laguntza-programaren bidez, Gipuzkoan eta Euskadi osoan euskal Administrazioaren kasuan, bidaiarien eta merkantzien errepide bidezko garraiorako floten kudeaketa-zerbitzuak eta teknologia berrien sistemak aplikatzen ari dira.




Lurraldeko komunikazio-azpiegituren egoerari buruzko informazioa eskuratzeko aukera emango duten sistemak egokitzea da mugikortasunaren eta garraioaren sektoreari Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien aplikazioaren aukerak aprobetxatzeko Gipuzkoak egindako esfortzuen beste arloetako bat. Orain arte garatutako jarduera nagusiei dagokienez, besteak beste, hauek sartu behar dira: pantaila aldagarriak eta erabiltzaileari informazioa emateko sistemak instalatzea Lurraldeko errepide nagusietan, baita kontroleko eta segurtasuneko kamerak ere, edo Gipuzkoako Errepideen Kudeaketa Zentroa sortzea. Zentro hori koordinazio- eta komunikazio-zentroen funtzioak egiteaz, Gipuzkoako errepideetan gorabeherak izanez gero erantzuteaz eta tuneletako segurtasuna kontrolatzeaz arduratzen da. Era berean, azken urteotan Gipuzkoako Foru Errepide Sarean Garraio Sistema Adimentsuak (ITS) zabaltzen hasi da. Sistema horiek datozen urteotan abian jartzea aurrez ikusita dago, eta horien helburua bide-segurtasuna eta zerbitzua hobetzea da lurraldeko errepideetako erabiltzaileentzat, teknologia berriek eskaintzen dituzten aukerak txertatuta. Lurraldeko komunikazio-azpiegituren egoerari buruz erabiltzaileari informazioa emateari dagokionez, nabarmentzekoa da Lurraldebus garraio-sarean TFT pantailak egokitzea, jarduera interesgarria izan da. Pantaila horiek, garraio publikoko geltoki ugarietan banatuta, informazio garrantzitsua eskaintzen diote erabiltzaileari, bai garraio-zerbitzuari dagokionez (ordutegiak, ibilbideak...), bai erakunde mailari dagokionez. Lurraldebusek autobusen gutxi gorabeherako iriste-denborei buruzko SMS bidezko informazio-zerbitzua eskaintzen du, baita lineei eta ordutegiei buruzko informazio eguneratua ere bere web korporatiboan. Horri dagokionez, beste ekimen interesgarri bat aipatu behar da; 2010. urtearen erdialdean esperientzia pilotu gisa garatu zen markesina adimendunak esperientzia. ETIC125 Teknologia Integratuen Berrikuntza Zentroak garatu zituen, eta sistema integratuak txertatzeari esker, autobus-geltokietako markesinei bidaiarien presentzia antzemateko gaitasuna ematen die; modu horretan, orduroko albiste-txostenak, musika eta argia ematen dute.

125 Microsoftek bultzatutako ETIC (Embebbed Technologies Innovation Center) teknologia integratuen berrikuntza-zentroa . Mondragon Korporazioaren, Gipuzkoako Aldundiko Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentuaren, GAIAren, Ikerlanen eta Mondragon eta Deustuko Unibertsitateen laguntza du.




Asmo berarekin, aipatzekoa da mugipuzkoa web-ataria ere. Gipuzkoako Garraioaren Lurralde Agintaritzak abian jarritako web-atariaren bidez, Lurraldean garraio publikoan bidaiak antolatzeko informazio beharrezkoa eta eguneratua eskaintzen zaio erabiltzaileari. Baina, gainera, mugipuzkoa operadore horien guztien informazioa lotzen duen sistemen, IKT tresnen eta komunikazioen multzoa ere bada. Haiei esker, informazioa beti eguneratuta egon ohi da. Tresna horien artean nabarmentzekoa da GipuzkoaTransit, kalean bertan jarritako GPS planifikatzaile berritzailea, mugimenduan erabiltzaileari egokitzen zaio eta une oro ibilbiderik onena iradokitzen dio, atzerapenen berri emanez eta abar. GipuzkoaTransitek erabiltzailearen GPS kokapena identifikatzen du eta helmugarako ibilbide onena adierazten dio.

c) Informazioaren GIzartea garraioari eta mugikortasunari aplikatzearen joerak

Hiri barruko garraio publikoaren sare adimentsurantz Gure hirietatik ibiltzeko eremua, bai oinez, bai ibilgailu batekin, urria denez, balio handiko baliabide bihurtu da, eta horren erabilera optimizatu beharra dago. Hori dela eta, hiri barruko garraio-sare adimentsua eraiki behar da ITSn oinarrituta (Garraio Sistema Adimentsuak). Sistema adimentsu horiek teknologiak erabiltzen dituzte, GPS posizionamendua, esaterako, datuen komunikazio mugigarriak, informazio geografikoaren tresnak eta abar. Garraio-sare publikoa kudeatzeko eta planifikatzeko ezinbesteko tresna bihurtu behar dute ITS horiek. Bidaiarien, ibilgailuen eta azpiegituren artean informazioa partekatuta, ITSei esker garraio-sareei etekin handiagoa aterako diegu, eta horri esker, segurtasun, konfiantza eta erosotasun maila handitu egingo da, eta ondorioz, ingurumen-eragin txikiagoa lortuko dugu. Gainera, garraio publikoa erakargarriagoa izanez gero, erabiltzeko joera handitzea sustatuko dugu.

(informazio gehiago)




IKTen aplikazio intentsiboa ibilgailuetan IKTak gero eta gehiago dira ibilgailuetan instalatutako sistemen zati integral. Sistema horietako batzuk dagoeneko erabiltzen ari dira (ABS, ESC, bidaia-kontrola, automatikoki egokitzen diren argiak…), beste batzuk garatzen ari dira edo merkatuan sartzen ari dira. IKTak ibilgailura aplikatzearen helburua beharrezkotzat jotzen da segurtasuna eta eragingarritasuna hobetzeko. Teknologia altuko sistema horiek potentzial handia dute hauetarako: Zirkulazio-istripuak saihesteko edo prebenitzeko gidariei laguntzeko, istripuak gertatzean haien ondorioak arintzeko, gidariei errepide-sareetako zirkulazioari buruz denbora errealeko informazioa emateko, bidaia bakoitzerako eta motorraren funtzionamendua optimizatzeko errepide komenigarrienak topatzeko, hala energia-eragingarritasun orokorra hobetuz. Dena den, sistema horiek, askotan, beste ibilgailu batzuekin, eta batez ere, azpiegiturekin elkarreragitea behar dute. Hori dela eta, garraio-azpiegitura adimentsu berriak zabaldu behar dira.

(informazio gehiago) Garraiorako azpiegitura berriak eta adimentsuagoak zabaltzea Azpiegiturak orain ez dira garraioaren euskarri pasiboa, IKTei esker, prestazioak nabarmen hobe ditzakete. Hain zuzen ere, sistema adimentsuen potentzialtasunaren aprobetxamendu optimoa lortzeko, garraio-azpiegiturek ere teknologia aurreratua txertatu beharko dute, eta horiek, hasiera batean, bi funtzio bete behar dituzte:

1) komunikazio-euskarri izatea eta ibilgailu bakoitzari transmititzea azpiegituraren beraren informazioa, ibilgailurako garrantzitsua baldin bada: egoera, zirkulazioa, aurreikuspen meteorologikoak…

Eta 2) optimizazioko testuinguruan txertaketa ahalbidetzea, hau da, azpiegitura erabiltzen ari diren ibilgailu guztietatik jasotako informazioa erantsi ahal izatea, eta horri esker, erabiltzaileari erabakiak hartzea, gero erabiltzaileari jakinarazteko.

(informazio gehiago)




2.5. GIZARTEA ETA ENPRESAK IREKITZEN LAGUNTZEA


Gaur egungo testuinguru orokorrean, Gipuzkoako enpresak eta gizarteak kanpoaldeko presentzia handitu behar dute, etorkizuneko ongizaterako eta garapen ekonomikorako sine qua non baldintza gisa. Gipuzkoako gizartea nazio mailan eta nazioartean zabaltzeak, eta enpresen jarduera ekonomikoa zabaltzeak izan beharko du foru-politika publikoen ardatz nagusi. Gipuzkoa nazioartean islatzea (herritarrak eta enpresak) tokian tokiko eragileen arteko konexio eta errotzearekin konbinatu behar da, Gipuzkoako eragileen sarea sortuz kanpoko presentziarako, lehendik dauden loturak eta esperientzia aprobetxatuta enpresetatik eta lurraldeko beste eragile batzuekin. Horrekin lotuta, Teknologia Berriak tresna egokia eta ezinbestekoa (?) dira pertsonen arteko lotura gisa (sare sozialak…), baita Gipuzkoako enpresen kanpoalderako leiho/erakusleiho gisa ere (e-commerce, e-zerbitzuak…). Beharrezkoa da, beraz, IKTen aplikazioak Gipuzkoako (herritarren eta enpresen) nazioartekotze-hasierako estrategian ekar ditzakeen aukerak aprobetxatzea.




b) Informazioaren Gizartea gizarterako eta enpresak irekitzeko aplikatzea

Teknologia berriek aukera eskaintzen dute Gipuzkoako presentzia aprobetxatzeko eta bistarazteko muga geografikoetatik kanpo.

Lurraldearen enpresa-ehunduraren kasuan, Internet benetako leiho bihurtu da: mundurako benetako leiho. Hori dela eta, Gipuzkoako hamar enpresatik hiruk, 2010 amaieran, webgune propioa zuten126, eta proportzio hori % 76 arte igo zen neurri handiagoko enpresen kasuan.

Duela hamar urte, lurraldeko enpresen % 6k soilik zuten webgunea. Beraz, esan daiteke azken hamar urteotan lortutako emaitzak ikusita, Gipuzkoako enpresek egindako esfortzua handia izan dela.

Gaztelania izan da, azken hamarkada honetan, Gipuzkoako enpresetatik sustatutako web atarien lehentasunezko hizkuntza.

Hala ere, web-atari batekin Interneten presentzia izatea ez da nahikoa kanpora zabaltzeko. Erabilitako hizkuntza funtsezkoa da kanpoko merkatuetako bezeroak bildu nahi badira. Gipuzkoako enpresen kasuan, badirudi arlo hori ez dela asko zaindu, webguneen % 28k soilik eskaintzen baitu informazioa ingelesez, eta % 16k, beste hizkuntza batzuetan.

Gure enpresak merkataritzara zabaltzeko Interneten beste inplikazioetako bat merkataritza elektronikoaren aukera da. 2010ean, Gipuzkoako saltokien % 17k erosketak edo salmentak egin ditu teknologia berrien bidez. Eta enpresaren neurriari begiratuz gero, 10 langile baino gehiagoko Gipuzkoako lau enpresatik ia batek onartu du eragiketa komertzialetarako Internet erabili duela. Neurri txikiagoko enpresen kasuan, % 16 arte murrizten da ehunekoa.

Hori dela eta, eta merkataritza elektronikoaren praktikara enpresen segmentua txertatzeko asmoz, eta web 2.0 aukerak aprobetxatzeko, Gipuzkoako Bazkundeak 2009 amaieran Gipuzkoa Market127 plataforma jarri zuen abian.

126 Gipuzkoa Informazioaren Gizartean (Berrikuntza eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua. Gipuzkoako Foru Aldundia) http://www.i-gipuzkoa.net/generico.php?idioma=es&seccion=documentos&cat=13 127 http://www.gipuzkoamarket.com/




Partikularrari produktuak edo zerbitzuak eskaintzen dizkien Gipuzkoako enpresen segmentuak IKTetara txertatzea da webgune horren helburua, eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren lankidetza du. 2.0 ereduarekin, negozio bakoitzak webgunean dituen edukiak kudeatzen ditu, irudiak igo, bideoak, testuak, baita sustapenak eta berrikuntzak argitaratu ere. Bisitariek Gipuzkoa Marketen 2.200 negozio eta profesional baino gehiago topa ditzakete, eta saltokira joan aurretik edo erosi aurretik informazioa lor dezakete, bideoak eta argazkiak ikusi, on line harremanetan jarri eta sustapenak eta eskaintzak topatu, etxetik edo lantokitik, Interneti esker. Pertsonei dagokienez, gaur egun Gipuzkoatik kanpo jatorri gipuzkoarra duten herritar ugari dago, eta batzuetan kokapen profesional garrantzitsuetan. Horiek "enbaxadore" gisa jardun dezakete, laguntza, aholkua edo babesa eskain dezakete gainerako herritarrentzat, enpresentzat edo administrazioarentzat. Dena den, ez dago ezagutza formalizaturik pertsona-sare horri dagokionez. Informazioaren Gizartea, eta bereziki Internet eta 2.0 tresnak, benetako aukera dira arlo horretan, harremanetarako eta elkar ezagutzeko “plaza birtualak” sor baititzakete. Horri dagokionez, dagoeneko badauden ekimenen adibide batzuk interesgarriak dira, “amateur” gisa sortuta, Interneteko sare sozial ezagunenak aprobetxatzen baitituzte Gipuzkoako pertsonen taldeak edo Gipuzkoarekiko loturaren bat duten eta kanpoan bizi diren pertsonen taldeak sortzeko. Besteak beste, Facebooken eta beste sare sozial batzuetan dauden honelako taldeak dira: “gipuzkoarrak munduan128”, “donostiarrak munduan129”.

128 http://www.facebook.com/group.php?gid=154537464571368 129 http://www.facebook.com/donostiarrasporelmundo




c) Informazioaren Gizartea gizartera eta enpresak irekitzeko aplikatzeko joerak

Sare sozial espezializatuenak Sare Sozialak gaur egun erabat ezarrita eta onartuta dauden lankidetza digitaleko komunikazio-kanalak dira. Facebook, LinkedIn, Twitter, YouTube eta Tuenti, besteak beste, banakoek erabat erabiltzen dituzten tresnak dira, baina baita enpresek, erakundeek eta Administrazioek ere. Sare Sozialen abantaila handienetakoa ezagutza, iritziak, zaletasunak eta abar partekatzeko gaitasun handia da, eta hori sarbide oso erraz eta ia berehalakoa duelako gertatzen da. Gainera, bide bikoitzeko kanala izanik, feedbacka edo erabiltzaileen erantzuna ere berehalakoa da. Pertsonentzat sare sozialak batez ere interesak partekatzen dituzten pertsonen topaleku dira (zaletasunak, jatorria, beldurrak, gustuak...). Hori dela eta, datozen urteotan sare sozialak are gehiago pertsonalizatuko direla aurrez ikusten da. Orain sare sozial bertikal deitzen zaienak dira. Sare sozial horiek publiko objektiboa sakonago segmentatzeko aukera ematen dute, eta errazago leialtzekoa, erabiltzaileak sare horietako kide izatea bultzatzen duen interesa edo arreta kontuan hartuta landutako gaiarekiko interesa agertuko baitu. Enpresek sare sozialak erabiltzeak ere aukera handiak eskaintzen ditu, bezeroekin duen harremana kudeatzeko kanal gisa hartzen baitute, baina horrez gain, produktuen salmenta errazten du eta marka sortzen laguntzen du. Bezero izan daitezkeenen intereseko gaiak identifikatzeko aukera ere eskaintzen du, baita ase gabeko beharrak detektatzeko ere. Aukera horiek guztiak areagotuta agertuko dira sare sozial bertikalak kaleratzean, bezero objektiboa segmentatuago baitago.

ORIENTACIONES PARA UNA NUEVA ESTRATEGIA DE GIPUZKOA EN LA SOCIEDAD DE LA INFORMACIÓN




3. i-GIPUZKOA 2020 ESTRATEGIARANTZ

3.1. TESTUINGURU ESTRATEGIKOA

G+20 estrategia, Gipuzkoa 2020-2030

Gipuzkoa+20 estrategiak (G+20)130 Gipuzkoan epe ertain (2020) eta luzean (2030) egin beharreko bideak identifikatzen ditu, Gipuzkoa iraunkorra, ekonomikoki arrakastatsua, teknologikoki aurreratua eta mundu mailako ekonomian arrakastaz lehiatzeko gai dena bihur dadin. G+20 estrategiak datozen hamar-hogei urteotarako proposatutako Gipuzkoaren ikuspegia giltzarria da, besteak beste, teknologia berriekin lotutako aukerak aprobetxatzeko. Horrekin lotuta, hainbat arlotan (aisialdia, trebakuntza, gaitasun berriak eskuratzea, garapen pertsonala, garapen profesionala, harremanetarako, partaidetzarako, mendekotasunaren arretarako eta abarrerako) biztanleen bizi-kalitatea hobetzeko teknologia berriek eskaintzen dituzten aukerez erabat jakitun den gizarte gisa hartzen du Gipuzkoa proposamenaren ikuspegi horrek. Baina baita ekonomia moderno gisa ere, mundura konektatuta, teknologia aurreratuenak txertatuta, lehiakortasuna hobetu eta eraginkorragoa izatea eragiten baitute. G+20 estrategiak Informazioaren Gizartearen aldeko apustua egiten du, eguneroko bizitzako hainbat eremutan aldaketa egiteko tresna nagusi dela ulertuta, eta lurraldearen etorkizuneko erronkei aurre egiteko erabat baliozkoa den tresna gisa hartuta. Era berean, herritarren, enpresen, Administrazioaren, trebakuntza-zentroen eta gainerako eragileen artean Informazioaren Gizartea sustatzen duen Gipuzkoaren ideia indartzen du; hura modu adimentsuan erabiltzeak eskaintzen dituen abantaila eta aukerak eskuratuta, betiere, Gipuzkoako gizarte mailan izango duen etorkizunari ahalik eta baldintza onenetan aurre egin ahal izateko.

130 Gipuzkoa 2020 estrategia, G+20. Gipuzkoako Foru Aldundia. 2010eko uztaila. http://www.estrategiag20.net/




Eta ikuspegi hori eskuratzeko, G+20 estrategiak hainbat eraldaketa ekonomiko, sozial, ingurumeneko, hezkuntza arloko, lurraldeko, erakunde mailako egitea planteatzen du (guztira 6). Horien artean, nabarmentzekoak dira ondorengo hauek, Informazioaren eta Komunikazioaren Gizartea eta berrikuntza sustatzearekin eta garatzearekin lotura zuzena baitute:

Eraldaketa Ekonomikoa, ekonomia irekia, lehiakorra, iraunkorra, berrikuntzan eta ezagutzan oinarritutakoa izan dadin.

Ikaskuntza eta Ezagutza mailako Eraldaketa, ‘Gipuzkoa, ikasten duen lurraldea’ asmoa errealitate egiteko.

Espazio publiko-politikoaren Eraldaketa, Administrazioa erabat modernizatzeko eta erakunde mailako sistema arrazionalagoa izan dadin lan eginez.

Europa2020 estrategia eta Europako Agenda Digitala

2010eko martxoaren 3an, Europako Batzordeak Europa2020131 estrategia jarri zuen abian. Estrategia horren helburua ibilbide-orria izatea da, egungo krisi ekonomikotik ateratzen laguntzeko eta Europako ekonomia hurrengo hamarkadarako prestatzen hasteko. Helburu hori lortzeko, Europa2020 estrategiak hiru giltzarri identifikatzen ditu:

Hazkunde adimentsua

Hazkunde iraunkorra

Hazkunde integratzailea.

131 http://ec.europa.eu/europe2020/index_es.htm




Hazkunde adimentsuari dagokionez, Europako etorkizunerako hazkundea sustatzeko oinarri gisa ezagutza eta berrikuntza finkatu behar dira. Horretarako, aldi berean, hezkuntza mailako kalitatea hobetu behar da, ikerketa-lan ugariren emaitzak finkatu behar dira, Europako ezagutzaren transferentzia eta berrikuntza sustatu behar dira. Europa2020 estrategiaren arabera, hazkunde iraunkorra ondorengo ezaugarri hauek dituen ekonomia bat eraikitzea izango da: baliabideak eraginkortasunez aprobetxatuko dituena, iraunkorra eta lehiakorra izango dena, prozesu eta teknologia berriak garatzeko lasterketan lidergoa aprobetxatuko duena, teknologia berdeei eta garraio- eta energia-azpiegitura adimentsuei arreta berezia eskainita. Bestalde, kohesio soziala eta lurralde mailako kohesioa izango duen enplegu maila altua duen ekonomia sustatzea lehentasunezkoa da hazkunde integratzailea eskuratzeko. Europa2020 estrategiaren asmoa IKTak ahalik eta gehien ustiatzea da, ideia berritzaileak produktu eta zerbitzu berri bihurtu ahal izan daitezen, eta horiek kalitateko enpleguak eta hazkunde sor dezaten. Hori dela eta, estrategia horren testuinguruan, Europako Batzordearen Komunikazioa, ‘Europarako Agenda Digitala’132, i2010 estrategiaren ostean, testuinguru estrategiko berria da Informazioaren eta Komunikazioaren Gizartearen eremu zehatzean, baita Europa2020 estrategiaren ekimen “enblematikoetako” bat ere. Europako Agenda Digitalaren asmoa gida izatea da, datozen hamar urteotan Europan Informazioaren eta Komunikazioaren Gizartearen bultzadan, horrek Europar Batasuneko hazkuntza ekonomikoan nabarmen lagun dezan eta gizarteko sektore guztietan onurak aprobetxatzeko aukera eskain dezan.

132 Europarako Agenda Digitala. Europako Parlamentuari, Europako Kontseiluari eta Europako eskualdeetako Batzordeei, Batzorde Ekonomiko eta Sozialei Batzordeak egindako jakinarazpena. 2010eko maiatza. http://www.i-gipuzkoa.net/upload/documentos/descargas/es/European_Digital_Agenda.pdf




Europako Agenda Digitalak lehentasunezko zazpi jarduera-eremu finkatu ditu:

Merkatu digital bakarraren sorrera

Elkarreragingarritasunaren hobekuntza

Interneteko konfiantza eta on lineko segurtasuna areagotzea

Interneterako sarrera lasterrari eta ultralasterrari lehentasuna ematea

IKTen ikerketa eta garapenerako inbertsioak areagotzea

Alfabetatzearen eta trebakuntza digitalaren sustapena eta e-inklusioa

IKTak aplikatzea gaur egun gizarteak aurre egin behar dien erronka berrietan: klima-aldaketa eta biztanleria zahartzea, batez ere.

Zazpi jarduera-eremu horiek garatzeko, hainbat laguntza-neurri aurrez ikusi ditu Europako Agenda Digitalak, epe labur, ertain (2015) eta luzean (2020) egiteko.




3.2. i-GIPUZKOA2020 ESTRATEGIARAKO ORIENTABIDEAK

Proposatutako orientabideen asmoa Informazioaren eta Komunikazioaren Gizartearen abantailak eta potentzialtasunak hobeto aprobetxatzea da, Gipuzkoan etorkizunean izango diren erronka berrien aurrean horiek sendotzeko. Eta eremu hauetan egituratuko dira:

Pertsonak

Enpresak

Ezagutza eta ikerketa

Administrazioa

Gipuzkoa 2020 erronkak

Biztanleria zahartzea

Garraioa – Mugikortasuna

Ingurumen iraunkortasuna

Gizartea nazioartekotzea

Horrela, Gipuzkoan etorkizunean sor daitezkeen erronka berrietara Informazioaren Gizartearen abantailak aplikatzeko jarrera proaktiboa sustatuko da, hala nola herritarrak pixkanaka zahartzea, ingurumen-iraunkortasuna, mugikortasuna hobetzea, gizartearen nazioartekotzea eta garraioa.

2020 Erronkak

Lehiakortasunaeta Enplegua

Bizi Kalitatea etaInklusio Soziala

EZAGUTZA ETAIKERKETA

PERTSONAK ADMINISTRAZIOA

ZAHARTZEA,INGURUMENA,

MUGIKORTASUNANAZIOARTEKOTZEA

EMPRESAK




3.2.1. PERTSONAK

Helburuak

Informazioaren eta Komunikazioaren Gizartearen aurrerapena sustatzea Gipuzkoako herritarren artean. Eta teknologien erabilera adimentsuak eta seguruak eskaintzen dituen abantaila eta aukerak eskuratzea ahalbidetuta. Teknologiaren bidez pertsonen bizi-kalitatea hobetzea, eta bereziki bazterketa digital eta sozialeko arrisku handienekoekin (mendekoak, adinez nagusiak, etorkinak, langabetuak edo ez-aktiboak eta abar). Orientabide orokorrak

IKTen erabilera bultzatzea digitalki baztertuta dauden kolektiboen artean

Azpiegiturak, ekipamenduak eta zerbitzuak zabaltzea, pertsonen bizi-kalitatea hobetzeko.

Sarearen erabileran segurtasuna eta konfidentzialtasuna hobetzea

Herritarren gaitasun eta trebezia teknologikoak eskuratzea eta hobetzea.

Bestalde, arlo hauetan ere aurrera egiten jarraitu behar da:

Herritarrek IKTak behar bezala erabiltzeko lankidetza eta kolaborazioa

Beste sarbide-plataforma teknologiko batzuk sustatzea, ordenagailuaz gain

Teknologien eta edukien erabilgarritasuna sustatzea

Merkataritza elektronikoan erabiltzaileen konfiantza hobetzeko neurriak eta tresnak zabaltzea

Herritarren aldetik edukiak sortzea sustatzea




Ekintzarako orientabideak

IKTen erabilera handiagoa eta hobea lortzeko herritarrak sentsibilizatzea eta haietara zabaltzea

Digitalki salbuetsitako kolektiboak txertatzen laguntzea

Herritarrek pixkanaka gaitasun teknologiko berriak har ditzaten eta alfabetatze digitala eskura dezaten sustatzea

Herritarrek Interneterako sarbidean eta erabileran segurtasuneko hobekuntzarako tresnekiko sentsibilizazioa jasotzea, haietara hedatzea eta/edo sortzea.

Osasunean IKTek izan ditzaketen erabilera-abantailak aztertzea

Bizi-kalitatea hobetuko duten IKT tresnen erabilera intentsiboa sustatzea, baita adinez nagusiko eta mendeko pertsonen bizimodu autonomoa ere (egokitutako teknologia, telealarma-sistemak, teleasistentzia, protesi adimentsuak, eOsasun-irtenbideak...)

Etorkizuneko etxebizitza diseinatzeko teknologia berriak aplikatzen laguntzea (irtenbide domotikoak: segurtasuna, energia-eragingarritasuna, erosotasuna...)

Beste plataforma eta interfaze batzuen (mugikorra, LTD...) bidez sartzeko edukiak garatzea/egokitzea.




3.2.2. ENPRESAK

Helburuak Gipuzkoako enpresen artean, eta bereziki neurri handienekoen artean, Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien erabilera aurreratua eta segurua zabaltzea lortzea ezaugarri eta beharren arabera, eta lehiakortasuna eta produktibitatea hobetzeko asmoz. Industria-sektoreko eta Gipuzkoako Ikus-entzunezko eta IKT zerbitzuen lehiakortasuna hobetzen laguntzea, ikerketa eta berrikuntza sustatuz. Orientabide orokorrak

ETE-ek IKTen erabilera aurreratua hedatzea, sentsibilizatzea eta bultzatzea (kudeaketa eta negozio elektronikoak)

IKT aplikazio espezifikoetarako sarrera eta haiek hartzea, mikroeteetara egokituta

IKTen erabileran segurtasuna eta konfidentzialtasuna hobetzea

IKT eta Ikus-entzunezko sektoreen lehiakortasuna sustatzea

Europako estrategiaren testuinguruan Gipuzkoako enpresetan IKTen ikerketa eta berrikuntza sustatzea

IKT zerbitzu eta produktuak sortzea bultzatzea Baita hauek ere:

Guztientzako diseinuari laguntzea (teknologia sozial arduratsua)

Egungo produktuetara balio erantsiko tresnak txertatzea sustatzea

Banaketa-eredu berriak garatzea bultzatzea (SaaS...)

Sare sozial orokor eta bertikalen aprobetxamendua, negozio aukera berrien ardatza bezala.





Enpresek, eta bereziki ETE-ek, IKTak hobeto erabiltzeko, erabilera eraginkor eta aurreratuagoa egiteko hedapena eta sentsibilizazioa.

Enpresek beren ezaugarrietara egokitutako IKT aplikazio espezifikoak har ditzaten laguntzea.

Negozio elektronikoko jardunbideak sustatzea, elkarreragingarritasuna, elkartrukeetan konfidentzialtasuna, segurtasuna areagotuko duten tresnak sustatuz (ordainketa-pasabideak, konfiantza-zigiluak, faktura elektronikoa, sinadura elektronikoa...)

IKTen ikerketa- eta berrikuntza-jarduerei laguntzea (I+G+b, Open Innovation prozesuak...)

IKT zerbitzuen eta industria arloko sektoreari babesa ematea, OTEBetan arreta berezia jarrita133 jarduera-sektore berrietara bideratuta (bioteknologia, energia, osasun-laguntza, aisialdia/turismoa…)

Produktu berritzaileen garapenean Gipuzkoako ikus-entzunezko sektorea babestea

133 OTEBak, Oinarri Teknologikoko Enpresa Berriak




3.2.3. EZAGUTZA ETA IKERKETA

Helburuak Gipuzkoako gizartearen ikaskuntza- eta ezagutza-prozesuetan teknologia berrien erabilera bultzatzea, horretarako kolektibo ugarietara egokitutako edukiak sortuta. Teknologiaren erabilera eraginkorragoa eta partekatua izateko gaitasun eta trebeziak eskuratzea eta haien hobekuntza sustatzea. Mundu mailan Gipuzkoaren lehiakortasuneko kokapena hobetuko duten ikerketa, garapen eta berrikuntzako jardueretan egindako esfortzua sustatzea eta haiek babestea. Orientabide orokorrak

Irakasleek eta irakaskuntzako komunitateak egindako erabilera aurreratua eta egokia. Hezkuntza arloko eduki eta plataformen garapena babestea

Kultur arloko edukiak kultura eta hizkuntzalaritza arloko aniztasuna, txertaketa eta etengabeko ikasketa lortzeko

Zientzia eta teknologian ikerketa-jarduerak eta azpiegiturak babestea

Baita hauek ere:

Ikaskuntza-komunitate edo lankidetza-eremuak sortzea eta abian jartzea sustatzea

Unibertsitateetan Ezagutzaren Gizartea sustatzea

On-lineko prestakuntza indartzea herritarrentzat eta ETE-entzat





Ikaskuntza-prozesuetan eta ezagutzan teknologiaren erabilerari buruzko sentsibilizazioa eta hedapena

Hezkuntza-komunitateak lankidetzazko edukiak eta eremuak sortzeko teknologiaren erabilera aurreratua babestea

Gaitasun eta trebezia teknologikoak eskuratzen eta hobetzen laguntzea

Eduki kulturalak sortzen laguntzea

Zientzia eta teknologian ikerketa-jarduerak eta azpiegiturak bultzatzea




3.2.4. ADMINISTRAZIOA

Helburuak Gipuzkoako Administrazioaren aurrerapena bultzatzea (lurralde eta udalerri mailakoa) Informazioaren Gizartean herritarrei eta enpresei zuzendutako zerbitzu berriak eta hobeak garatzeko eta barneko kudeaketa eragingarriagoa lortzeko. Herritarren partaidetza, administrazioaren gardentasuna eta bazterketa-arriskuan dauden kolektiboei ahalmena ematea bultzatzea, teknologia berriak modu adimentsuan aplikatuta. Orientabide orokorrak

On line erabat irisgarriak diren transakzioko zerbitzuak sortzea.

On lineko herritarren partaidetzarako eta ahalmena emateko tresnak bultzatzea.

Udal guztien on lineko edukien eskaintza hobetzea.

Administrazio digitaleko zerbitzuetara sarbidea bermatzea.

Egoitza elektronikoaren garapena. Horrez gain,

Administrazioan neutraltasun teknologikoaren aldeko apustua egitea.

On lineko administraziorako kudeaketa- eta antolaketa-ereduak normalizatzea, egokitzea eta txertatzea (administrazioen arteko elkarreragingarritasuna).




Ekintzarako orientabideak Hauek dira proposatutako jarduera-lerroen garapena babestuko duten neurriak:

Gipuzkoako Foru Aldunditik on lineko zerbitzuak garatzen laguntzea

Gipuzkoako udaletatik on lineko zerbitzuak garatzen laguntzea, baita beharrezko ekipamendu teknologikoak hedatzea ere.

e-Administrazio zerbitzuen eskaintzaren sentsibilizazioa eta hedapena

Teknologia berrien bidez bazterketa-arriskuan dauden kolektiboei ahalmena emateko eta herritarren partaidetzarako ekimenak babestea.

Gipuzkoako Foru Aldundiko egoitza elektronikoaren garapenean laguntzea




3.2.5. 2020 ERRONKAK ETA INFORMAZIOAREN GIZARTEA

Gipuzkoako etorkizunerako erronka giltzarri gisa planteatzen dira hurrengo hauek:

Zahartzen ari den gizartearen bizi-kalitatea hobetzeko IKTek egin dezaketen ekarpena134

Ingurumen Iraunkortasunerako IKTen ekarpena (energia-eraginkortasuna, klima-aldaketa...)

Azpiegiturak eta garraio- eta mugikortasun-sistemak hobetzen IKTek egin dezaketen ekarpena

IKTen ekarpena Gipuzkoako gizartearen eta enpresa ehunaren irekieran

Ingurumen iraunkortasuna Azken urteotan mundu mailan ingurumen-iraunkortasunak hartu duen garrantzia gero eta handiagoa da, batez ere Europan, baina baita Gipuzkoan ere. Hori eta arlo horretan Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien aplikazioak duen potentzial handia hartu behar dira kontuan erronka hau kokatzeko garaian. Helburua Oro har informazioaren Gizartearen aplikazio adimentsuak eskaintzen dituen aukerak aprobetxatzea eta, zehazki, teknologiek eskaintzen dituztenak, ingurumena hobetzeko eta haren iraunkortasunerako baliagarriak izan baitaitezke. Planteamendu orokorra Pertsonen bizi-kalitatea hobetzeko esfortzuak eta gure enpresek hazkunde ekonomikoa eta lehiakortasuna areagotzeko bultzatutako erabaki eta jardunbideak ezin dira argudio izan ingurumen-baliabideen erabilera arduragabea egiteko. Hazkunde iraunkorra, beraz, bi arloen arteko oreka egokia topatzea da, herritar guztien bizi-kalitatea hobetzea bermatuz eta enpresa-lehiakortasuna hobetuz, etorkizuneko belaunaldientzat ingurumena kaltetu gabe.

134 Pertsonen ardatzean dagoeneko kontuan hartuta.




Hazkunde iraunkor hori lortzeko, baliabide natural guztiak hobeto kudeatu behar dira, bai energia, bai ura. Horrekin lotuta, Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien erabilerak lagun dezake baliabidea naturalak hobeto kudeatzen, baita energia-kontsumo eragingarriagoa egiten ere, eta horrek, zalantzarik gabe, ingurumen-babesa hobetzen lagunduko du, Gipuzkoaren garapen ekonomikoa eta lehiakorra geldiarazi gabe. Hala eta guztiz ere, ingurumen-kudeaketa hobea eskuratzeko beharrezko ekimenak aurretik dauden tresna eta aplikazio jakinak berriz diseinatzearekin lotuago daude, eta pertsonek ingurumen arloko jokabide eta ohiturak aldatzearekin, eta ez hainbeste teknologia berriak garatze soilarekin. Orientabide orokorrak

Hondamendi naturalak eta fenomeno meteorologikoak prebenitzeko azpiegitura teknologikoak zabaltzea

IKTak erabilita, herritarrek ingurumen-ohitura iraunkorrak hartzea ahalbidetzea eta sentsibilizatzea.

Enpresen artean ingurumen-kudeaketa eraginkorragoa izateko IKT mekanismoak txertatzea sustatzea

Iraunkorrak diren ingurumen arloko IKT produktuen merkatuak sortzea eta sustatzea

Energia-eraginkortasunerako IKTen eremuan ikerketa-jarduerak sustatzea




Garraioa eta mugigarritasuna Gaur egungo globalizazio-prozesuak gero eta lekualdaketa gehiago eragiten ditu bai pertsonetan, bai merkantzietan, eta gainera, distantzia luzeagokoak eta abiadura handiagokoak. Hala ere, pertsonen eta merkantzien mugimendu hori guztia ez da kosturik gabea: airearen kutsadura, klima-aldaketa, paisaiaren degradazioa, hotsa, kostu ekonomikoak, istripuak, baita trafiko-istripuetan milaka bizitza galtzea ere trafiko-istripuetan. Helburua Teknologiaren aplikazioak merkantzien garraioaren sektorean, logistikan eta pertsonen mugikortasunean ekar ditzakeen aukerak aprobetxatzea; betiere, sektorean lan egiten duten enpresen lehiakortasuneko kokapena hobetzeko, lekualdatzeko erabiltzen duten pertsonen bizi-kalitatea hobetuz. Planteamendu orokorra Gipuzkoako ekonomian pertsonen mugikortasunak, logistikak eta merkantzien garraioak duen nagusitasuna nabarmena da lurraldean sortzen duen balio erantsi gordina (% 7 ingurukoa135) eta enplegatutako lagun eta establezimendu kopurua ikusita. Hala ere, Gipuzkoako bide nagusien egungo pilaketa mailak eragin kaltegarri handia dute merkantzien garraioan (lekualdatzeko beharrezko denbora handitzea, kolapsoak eta istripuak...), baita herritarren mugikortasunean ere (lekualdatzeko beharrezko denbora handitzea, istripuak, estresa...) eta ondorioz, Gipuzkoako ekonomian. Dena den, sektorerako etorkizunerako ikuspegiek, zalantzarik gabe, hainbat erronka proposatzen dituzte, eta horiek eragingo dute sektoreak gaur egun dituen funtzionamendu eta ezaugarriak goitik behera aldatzea. Horien artean, ingurumen-kutsadura nahitaez murrizteaz gain (hotsa, gas-igorpenak, erregaien gehiegizko kontsumoa...), zirkulazio-pilaketak (batzuetan erabateko gelditzeak) aipatu behar dira, eta horrek, aldi berean, horniketa-kateetan eraginkortasunik ezak sortuko ditu, eta horrek ekonomia moteltzea eta baita atzeratzea ere eragin dezake.

135 Euskadiko Garraioaren Ikuspegia, 2009. Etxebizitza, Obra Publikoak eta Garraio Saila, Eusko Jaurlaritza.




Testuinguru horretan, teknologia aplikatuta irtenbideren batzuk atera daitezke, baita etekin ekonomiko eta sozialak ere. Garraio eta mugikortasunaren sektoreari teknologia berriak aplikatuta, eta zehatzago, Garraio Sistema Adimentsuak (ITS, Intelligent Transport Systems) erabilita, merkantzien garraioaren, sistema logistikoen eta pertsonen mugikortasunaren eraginkortasuna, azkartasuna eta segurtasuna hobetu dezake; eta horri esker, sektorearen lehiakortasuna hobetzen lagundu. Beraz, nabarmena da garraio-sektorera IKTak aplikatzea aprobetxamendu logistikoen irtenbide adimentsuak garatzera bideratu behar dela, energia-kontsumoaren eraginkortasuna eta komunikazio-azpiegituren egoerari buruzko informazio-horniketa landuta, bai errepidez, bai trenbidez, bai aire-espazioan, bai itsas-eremuan. Orientabide orokorrak

Luraldeko garraioaren, mugikortasunaren eta logistikaren (barnekoa eta kanpokoa) kudeaketa eraginkorrerako azpiegitura teknologikoak hedatzea (ITS sistemak...).

Enpresen artean (IKT sektores eta garraio sektorea) ingurumen-kudeaketa eraginkorragoa izateko IKT mekanismoak txertatzea sustatzea.




Gipuzkoako gizartearen eta enpresa-ehunaren irekitzea Xedea Teknologiaren aplikazioak Gipuzkoako gizartearen eta enpresa-ehunaren irekitzeari ekar diezazkiokeen aukerak baliatzea, kokapen lehiakorra hobetzeko xedearekin. Planteamendu orokorra Gipuzkoa nazioartera irekitzea, bai herritarrak eta baita enpresa-ehuna ere, tokiko eragileen arteko finkatze eta konexioarekin konbinatu behar da. Horrela, kanpoko presentzia izateko eragile gipuzkoarren sareak sortu behar dira, eta lurraldeko enpresetan eta bestelako eragileetan jada badiren esperientziak eta loturak baliatu behar dira. Horren haritik, etorkizunari begira, Informazioaren Gizartea tresna egoki eta ezinbestekotzat eta pertsonen arteko harreman-lotura gisa jotzen da. Enpresen kasuan, Internet da munduari begirako leiho edo erakusleihoa, eta munduaren aurrean modu errazean eta merkean aurkezteko aukera eskaintzen die, e-commerce, e-zerbitzuak... bezalako jarduerak lagunduz. Horrenbestez, oro har, Informazioaren Gizartearen, eta zehazki, IKTen aplikazioak Gipuzkoaren irekitzeko eta kanpoko presentzia izateko ereduari ekar diezazkiokeen aukera aprobetxatzea beharrezkoa da. Orientazio nagusiak

Kanpora irekitzeko, herritarrak IKTak eskura ditzaten sentsibilizatzea eta laguntzea

Nazioarteko bihurtzeari begira, enpresak IKTak eskura ditzaten sentsibilizatzea eta laguntzea

ERANSKIN ESTATISTIKOA ETA BIBLIOGRAFIA



Eranskin Estatistikoa eta Bibliografia 178

ERANSKIN ESTATISTIKOA PERTSONAK

(%)

Jarduera ardatzak 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Pertsona erabiltzaileak (15 urte eta gehiagoko biztanleen %) 26,6 30,6 34,1 35,1 40,4 42,6 46,4 50,1 51,7 55,5 58,8 Ohiko Internet erabiltzaileak (15 urte eta gehiagoko biztanleen %) .. .. .. .. .. .. 41,8 47,2 49,0 51,7 .. Sexua Gizonezkoa .. .. 36,9 37,2 43,4 44,9 49,3 53,0 55,5 60,5 61,3 Emakumezkoa .. .. 31,4 32,2 37,7 40,4 43,6 47,3 48,2 50,8 56,3

Interneterako sarbide potentziala duten etxebizitzak 22,5 29,2 33,1 35,9 37,1 40,1 45,0 51,1 53,9 56,5 .. Konexio mota etxean (sarbidea duten etxebizitzen %) Ohiko linea telefonikoa .. .. 78,9 61,7 48,7 30,2 17,7 8,8 6,1 4,3 .. ADSL .. .. 12,6 15,2 35,6 44,6 53,3 59,0 56,4 63,6 .. RDSI .. .. 1,6 22,7 15,6 0,9 0,3 0,0 0,1 0,3 .. Kablea .. .. 6,9 0,4 0,1 25,2 28,5 30,7 36,4 29,7 .. Beste konexio motak .. .. 0,0 0,0 0,0 0,2 0,7 1,7 1,3 5,6 ..

Erabilera maiztasuna Egunero (gutxienez astean 5 aldiz) / 31,8 32,4 39,6 45,6 48,0 49,6 49,0 48,5 52,0 56,8 57,5 Astero 39,3 43,0 46,3 44,8 37,8 40,4 40,5 45,7 42,7 36,4 35,8 Hilero 20,4 19,0 12,3 8,2 11,9 8,6 9,2 5,4 4,0 6,4 5,6 Maiztasun gutxiagoz 8,4 5,5 1,8 1,4 2,3 1,4 1,3 0,5 1,3 0,4 1,0

Sarrera tokiak Etxean 59,7 67,0 71,3 72,9 69,4 72,0 76,1 80,0 81,3 87,8 90,0 Lantokian 40,1 43,2 45,2 45,1 45,3 45,9 45,9 41,6 40,6 41,4 38,3 Ikasketa zentroan 25,9 23,5 18,0 18,0 14,4 14,4 13,9 12,8 11,0 9,6 9,6 Beste lekuren batean 13,7 15,6 10,4 10,6 13,4 8,5 7,4 6,0 5,5 3,6 5,0

Konexioaren helburu nagusia Profesionala 34,3 30,9 38,8 33,1 46,7 39,2 37,8 34,6 33,8 30,8 28,7 Akademikoa 14,9 7,8 14,4 7,9 11,3 8,6 6,1 5,1 4,2 3,2 3,5 Pertsonala 49,4 60,8 46,1 58,5 41,4 52,0 56,1 60,2 62,1 65,1 67,3 Beselakoak 1,5 0,5 0,8 0,5 0,5 0,3 0,1 0,2 0,0 0,8 0,5

Interneteko azken konexioaren batez besteko iraupena (minutuak, erabiltzaileen gainean) 59,9 57,6 45,1 34,6 28,9 30,0 31,0 35,1

Iturria: ZB Monitoring. Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua. Gipuzkoako Foru Aldundia




ENPRESAK (establezimenduen guztizkoaren %)

Jarduera ardatzak 2000 2001 2002/03 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Interneteko konexioa duten establezimenduak 26,7 36,1 43,2 46,8 52,5 56,1 63,3 68,9 71,6 72,2 10 langile baino gutxiagoko enpresak 23,6 32,9 40,0 43,7 49,7 53,5 61,0 66,9 69,8 70,3 10 eta langile gehiagoko enpresak 76,1 82,8 88,2 89,0 90,6 93,4 94,4 95,7 96,9 97,2

ADSL konexioa duten establezimenduak : 25,7 39,6 52,4 60,5 71,2 80,6 84,5 84,6 86,0 10 langile baino gutxiagoko enpresak : 24,3 37,2 49,6 58,0 69,3 79,7 83,8 83,8 85,3 10 eta langile gehiagoko enpresak : 34,1 55,2 70,4 79,1 87,1 87,9 91,4 92,2 92,6

Kable (fibra optikoa) konexioa duten establezimenduak : : : : : : : 13,4 15,8 22,5 10 langile baino gutxiagoko enpresak : : : : : : : 13,3 15,4 22,2 10 eta langile gehiagoko enpresak : : : : : : : 14,1 19,7 25,9

Konexio mugikorra duten establezimenduak : : : : : : : 9,2 15,7 21,1 10 langile baino gutxiagoko enpresak : : : : : : : 8,1 14,5 19,2 10 eta langile gehiagoko enpresak : : : : : : : 19,7 27,8 39,3

Banda zabaleko mugikorren bidez konexio mugikorra duten establezimenduak : : : : : : : : : 12,5 10 langile baino gutxiagoko enpresak : : : : : : : : : 11,0 10 eta langile gehiagoko enpresak : : : : : : : : : 26,9

Bandaz abaleko moden bidezko konexioa duten establezimenduak : : : : : : : : : 11,0 10 langile baino gutxiagoko enpresak : : : : : : : : : 9,7 10 eta langile gehiagoko enpresak : : : : : : : : : 22,9

Intranet 6,1 9,1 10,7 11,8 12,1 14,3 17,5 14,7 17,0 16,3 10 langile baino gutxiagoko enpresak 4,4 7,0 8,5 9,4 9,2 11,8 15,2 12,5 14,9 13,8 10 eta langile gehiagoko enpresak 34,1 39,6 41,6 44,3 50,9 48,6 50,2 45,2 45,4 49,5

Extranet 1,5 4,2 4,6 4,1 4,6 6,3 7,5 8,5 11,6 11,4 10 langile baino gutxiagoko enpresak 0,9 3,2 3,6 3,1 3,4 4,9 5,9 7,0 10,2 9,6 10 eta langile gehiagoko enpresak 11,1 19,2 19,0 17,0 21,2 25,4 29,1 28,5 30,3 35,5

Sistema operatiboak doakoak edo irekiak (linux…) : : : : : : : : : 6,8 10 langile baino gutxiagoko enpresak : : : : : : : : : 5,9 10 eta langile gehiagoko enpresak : : : : : : : : : 19,1

Erosketak (establezimenduen guztizkoaren %) 1,8 3,5 5,9 5,2 7,7 10,8 12,5 15,6 15,6 15,1 10 langile baino gutxiagoko enpresak 1,5 3,4 5,4 4,8 7,3 10,3 12,0 15,1 15,3 14,8 10 eta langile gehiagoko enpresak 7,0 4,8 12,6 11,0 12,9 18,4 18,6 21,7 19,3 19,3

Salmentak (establezimenduen guztizkoaren %) 0,9 0,5 1,9 1,7 1,9 2,2 3,2 3,9 3,9 3,9 10 langile baino gutxiagoko enpresak 0,7 0,4 1,8 1,4 1,7 2,0 3,0 3,5 3,5 3,5 10 eta langile gehiagoko enpresak 3,0 1,0 3,5 4,7 4,3 5,1 6,7 9,0 9,9 8,9

Merkataritza Elektronikoa (establ. guztizkoaren %) 2,3 3,8 6,8 6,0 8,7 11,8 14,2 17,0 16,7 16,4 10 langile baino gutxiagoko enpresak 1,9 3,7 6,3 5,4 8,1 11,2 13,6 16,4 16,2 15,9 10 eta langile gehiagoko enpresak 8,6 5,5 14,3 13,8 15,9 20,3 21,7 25,1 23,6 23,7

Webgunea duten establezimenduak 6,2 9,7 15,1 16,7 19,6 22,5 23,6 30,6 32,6 34,1 10 langile baino gutxiagoko enpresak 4,2 7,6 12,6 13,7 16,4 19,4 20,5 27,8 29,7 30,9 10 eta langile gehiagoko enpresak / De 10 y mas empleos 37,3 39,3 51,3 56,8 63,5 66,1 65,9 68,4 73,0 76,1





EZAGUTZA

Jarduera ardatzak 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Helburutzat prestakuntza eta ikaskuntza duten pertsonak .. .. 38,6 32,4 44,8 40,4 .. .. Interneteko konexioaren helburua Hezkuntza jarduera ofiziala 9,3 11,7 15,4 4,8 1,7 1,0 1,0 2,5 Enplegua lortzeko aukerekin erlazionaturiko ikastaroak .. .. 8,6 2,6 0,8 0,6 0,3 1,4 Bestelako ikastaroak .. .. 9,5 5,6 4,8 4,3 4,2 7,2 Matrikulazioak eta bestelako kontsultak .. .. 12,8 8,0 9,0 6,7 7,3 8,1

IKT ekipamendua ikastetxeetan Ikasleak eta irakasleak Ordenagailuak ikasleko (kopurua, 1.000 ikasleko) 88 104 111 134 137 144 153 233 Ordenagailuak irakasleko (kopurua, 1.000 irakasleko) 200 250 270 326 365 368 376 .. Ordenagailu bakoitzeko ikasleak .. .. .. .. .. .. 6,52 4,30 Ordenagailu bakoitzeko irakasleak .. .. .. .. .. .. 2,66 2,25 Ikasgelan ordenagailua erabiltzen duten irakasleak (%) 41,8 45,5 50,0 60,0 61,0 63,3 66,7 72,6

Ikastetxeetako ekipamendu mota Mahai gaineko ordenagailua .. .. .. .. .. .. .. 65,0 Ordenagailu eramangarria .. .. .. .. .. .. .. 8,7 Netbook-a .. .. .. .. .. .. .. 26,1 Tablet PC- a .. .. .. .. .. .. .. 0,2

Ikastetxeetako Ineternetko konexio mota ADSL konexioa duten ikastetxeak (%) 65,7 84,4 89,5 89,7 86,0 76,4 64,1 66,3 ETTH konexioa duten ikastetxeak (%) .. .. .. .. .. 30,0 48,2 49,3 WiFi-a .. .. .. .. .. .. .. 73,9

Interneten duen presentzia Webgunea duten ikastetxeak (%) 40,9 56,6 55,3 68,0 70,7 73,8 75,4 76,1

IKT ikasleria 5.668 6.120 5.841 5.452 4.888 4.427 3.909 3.621 Unibertsitateko ikasketak (Lehen zikloa) 1.424 2.140 2.085 1.919 1.750 1.544 1.256 1.044 Unibertsitateko ikasketak (Bigarren zikloa) 1.841 1.664 1.587 1.492 1.311 1.155 941 783 Lanbide heziketa (Erdi mailakoa) 509 435 547 567 522 499 495 451 Lanbide heziketa (Goi mailakoa) 1.894 1.881 1.622 1.474 1.305 1.229 1.217 1.343

e-prestakuntzako materiala erabiltzen duten enpresak 15,9 13,6 21,6 25,7 28,3 44,7 51,5 42,4 10 langile baino gutxiagoko enpresak 15,0 12,5 20,7 24,4 27,0 43,6 51,1 40,7 10 eta langile gehiagoko enpresak 21,3 20,8 28,6 36,2 39,6 54,8 55,6 58,5





ADMINISTRAZIOA (15 urte edo gehiagoko erabiltzaileen %)

Jarduera ardatzak 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Administrazioarekin sarearen bidez harremanetan jartzen diren pertsonak .. .. .. .. 31,1 32,0 38,4 38,3 36,4 40,8 Internet bidezko harreman mota Administrazioarekin Administrazioari buruzko informazioa .. .. .. .. 30,7 30,1 38,4 38,3 36,4 40,8 Administrazioko inprimakiak eskuratzea .. .. .. .. 18,9 15,3 18,4 14,7 12,4 15,4 Administrazioari formularioak igortzea .. .. .. .. 14,3 12,5 9,0 7,4 6,7 10,0

Administrazioarekin sarearen bidez harremanetan jartzen diren pertsonak 33,2 34,2 36,7 41,3 42,5 45,3 52,0 61,5 61,7 10 langile baino gutxiagoko enpresak 29,3 30,4 33,0 37,7 38,6 41,7 49,2 59,1 59,3 10 eta langile gehiagoko enpresak 55,8 58,4 61,8 68,4 73,8 76,7 79,6 85,1 85,2

Internet bidezko harreman mota Administrazioarekin Administrazioari buruzko informazioa .. .. .. .. .. .. .. .. 54,4 Administrazioko inprimakiak lortzea .. .. .. .. .. .. .. .. 54,7 Administrazioari formularioak bueltatzea .. .. .. .. .. .. .. .. 47,9 Prozedura administrazioak modu erabat elektronikoan izapidetzeko .. .. .. .. .. .. .. .. 46,2 Lizitazio elektronikoko sistema batean proposamenak aurkezteko (e-

procurement) .. .. .. .. .. .. .. .. 7,3

FLOSS irtenbideen erabilpen maila Sistema eragileak Zerbitzarietan 44 IKT lanpostuetan 21 Lanpostu estandarretan 0 85

Internet nabigatzaileak eta komunikazioak 2 Zerbitzarietan 94 2 IKT lanpostuetan 46 Lanpostu estandarretan 25 85

Bulegitika aplikazioak 87 Zerbitzarietan 0 87 IKT lanpostuetan 46 Lanpostu estandarretan 21 64

Bestelako aplikazioak 55 Zerbitzarietan 0 32 IKT lanpostuetan 44 Lanpostu estandarretan 23 4





IKT ETA IKUSENTZUNEZKOEN SEKTOREAK

Jarduera ardatzak 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Establezimendu kopurua 528 550 1.025 1.064 1.122 1.147 1.289 1.333 1.352 1.285 Urte arteko aldakuntza tasa (%) 1,9 4,2 86,4 3,8 5,5 2,2 12,4 3,4 1,4 -5,0

Manufaktura-industria 22,2 20,5 10,6 10,8 10,6 11,6 10,9 11,0 10,7 10,9 Informatika, elektronika eta optikako produktuen ekoizpena .. .. .. .. .. .. .. 6,1 5,9 6,7 Ekipo eta material elektrikoen ekoizpena .. .. .. .. .. .. .. 5,0 4,7 4,2

Ondasun eta zerbitzuen merkataritza 12,7 11,8 50,1 48,6 46,3 45,1 42,7 41,4 41,7 39,9 Inform. eta telekomunikazio ekipo eta progr. hand. merka. .. .. .. .. .. .. .. 10,4 11,4 10,9 Etxetresna elektrikoen handizkako merkataritza .. .. .. .. .. .. .. 4,1 4,4 3,3 Makinaria eta bulegoko ekipoen handizkako ekoizpena .. .. .. .. .. .. .. 26,9 26,0 25,7

Servicios TIC 65,2 67,6 39,2 40,6 43,0 43,3 46,4 47,6 47,6 49,2 Informatika programen ekoizpena .. .. .. .. .. .. .. 2,0 1,2 1,6 Telekomunikazioak 8,9 8,9 10,0 4,5 5,5 6,8 6,8 6,1 6,0 6,6 Program., aholku. eta informati. zerikusia duten jarduerak .. .. .. .. .. .. .. 27,8 28,8 27,6 Webgune, dato prozesa., hosting eta erlazionatutako jarduerak .. .. .. .. .. .. .. 3,8 3,0 3,0 Ordenagailu eta komunikazio ekipoen konponketa .. .. .. .. .. .. .. 7,9 8,6 10,4

Negozio zifra (milaka €) 1.164.270 1.258.394 1.337.081 1.414.801 1.571.533 1.598.220 1.779.261 Urte arteko aldakuntza tasa (%) .. 8,1 6,3 5,8 11,1 1,7 11,3

Balio Erantsi Gordina (milaka €) 518.231 542.751 574.367 601.605 669.720 690.425 715.498 Urte arteko aldakuntza tasa (%) .. 4,7 5,8 4,7 11,3 3,1 3,6 Gipuzkoako Balio Erantsi Gordinaren gaineko % 3,7 3,7 3,7 3,6 3,7 3,5 3,5

Kanpo-merkataritza (milaka €) Esportazioak 71.981 145.615 74.886 72.451 90.843 114.867 118.506 Urte arteko aldakuntza tasa (%) .. 102,3 -48,6 -3,3 25,4 26,4 3,2

Establezimendu kopurua 328 349 367 374 380 397 453 538 586 567 Urte arteko aldakuntza tasa (%) 4,1 6,4 5,2 1,9 1,6 4,5 14,1 18,8 8,9 -3,2

Jarduera azpisektorea (%) Filmen ekoizpena 25,9 25,2 26,7 27,3 25,5 27,2 29,1 24,5 25,4 27,5 Filmen banaketa 2,1 2,6 2,5 2,4 2,6 2,5 2,4 1,9 1,5 1,4 Filmen erakusketa 9,8 9,2 8,2 8,0 7,9 8,1 7,9 5,9 5,8 5,5 Irrati jarduerak 5,8 6,3 6,3 6,7 7,1 6,8 6,2 5,0 4,3 4,8 Telebistako programen ekoizpen eta banaketa 2,7 3,7 3,5 3,2 3,2 3,5 3,3 3,5 3,2 2,8 Telebistako programen emisioa 1,5 1,4 1,4 1,9 1,8 1,8 1,8 2,2 1,9 1,9 Musika grabaketa eta ekoizpena 3,7 4,3 5,2 5,1 5,5 5,8 6,6 19,9 24,6 21,9 Argazki jarduerak 48,5 46,4 46,3 45,5 46,3 44,3 42,6 37,0 33,3 34,2





BIBLIOGRAFIA EUROPA

Agenda Digitala Europarentzat (Batzordeak Europako Parlamentura, Europako Kontseilura eta Europako Ekonomi, Gizarte eta Eskualdeetako Batzordeetara bidalitako komunikatua. 2010eko maiatza) http://www.i-gipuzkoa.net/upload/documentos/descargas/es/European_Digital_Agenda.pdf

Preparing Europe’s digital future i2010 Mid-Term Review (Europako Batzordea. 2009) http://ec.europa.eu/information_society/eeurope/i2010/docs/annual_report/2008/i2010_mid-term_review_en.pdf

eAdministrazioari buruzko Malmö-ren erakunde deklarazioa (Europako Batzordea. 2009ko azaroa) http://www.csi.map.es/csi/pdf/2009%20Malm%C3%B6%20Version%20Final%20-%20Ministerial%20Declaration%20Final%20version_ES_version%20final.pdf

Benchmarking Digital Europe 2011-2015, i2010 - High Level Group (Europako Batzordea. 2009ko urria) http://ec.europa.eu/information_society/eeurope/i2010/docs/benchmarking/benchmarking_digital_europe_2011-2015.pdf

Informazioaren Gizartea Europan urtekaria (Europako Batzordea. 2008) http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2007:0146:FIN:ES:PDF

Green Knowledge Society. An ICT policy agenda to 2015 for Europe’s future knowledge society (Europako Batzordea. 200ko martxoa) http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2009:0111:FIN:ES:PDF

i2010, Europako informazioaren gizartea hazkunderako eta enplegurako (Europako Batzordea. 2005ko maiatza) http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2005:0229:FIN:ES:PDF

EUSKADI

Euskadi Informazio Gizartean Plana 2010. Euskadiko Agenda Digitala (Eusko Jaurlaritza, 2008) http://www.euskadi.net/eeuskadi/new/eu/adjuntos/EIGP2010e.pdf

Euskadi Informazio Gizartean Plana 2002-2005 (Eusko Jaurlaritza, 2002) http://www.euskadi.net/eeuskadi/new/eu/adjuntos/plana.pdf

PEAGE, Plan Estratégico de Administración y Gobierno Electrónicos 2008-2010 (Eusko Jaurlaritza, 2008) http://www.euskadi.net/r33-2732/es/contenidos/informacion/peage_02/es_peage01/adjuntos/PEAGe2.pdf

ESPAINIA

Avanza2 Plana (Industria, Turismo eta Merkataritza Ministerioa. 2009) http://www.planavanza.es/NR/rdonlyres/D4859D04-74FF-4B92-9C60-0FCF36708658/0/UltimaversionPlanAvanza2.pdf

Avanza Plana (Industria, Turismo eta Merkataritza Ministerioa. 2006) http://www.planavanza.es/NR/rdonlyres/F3D2C27A-FE8E-4BFF-ABFA-B3F8D02F4F39/14383/plan_avanza_documento_completo.pdf

Informazioaren Gizartea Espainian (Avanza Plana. (Industria, Turismo eta Merkataritza Ministerioa. 2009) http://www.planavanza.es/NR/rdonlyres/A38D435F-CEC9-455B-9B01-7E47C385FDF1/0/SIenEspa%C3%B1a.pdf

Ekonomia Iraunkorraren Lege Proiektua (Ekonomia eta Ogasun Ministerioa. 2009) http://www.economiasostenible.gob.es/wp-content/uploads/2010/03/01_proyecto_ley_economia_sostenible.pdf




GIPUZKOA

i-gipuzkoa 2010 Estrategia (Berrikuntza eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua. Gipuzkoako Foru Aldundia. 2006) http://www.i-gipuzkoa.net/generico.php?idioma=eu&seccion=documentos&cat=3

Gipuzkoako Herritarren Bizimodu Digitala (Berrikuntza eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua. Gipuzkoako Foru Aldundia) http://www.i-gipuzkoa.net/generico.php?idioma=eu&seccion=documentos&cat=17

Gipuzkoa Informazioaren Gizartean. Urteko txostena. Urte asko (Berrikuntza eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua. Gipuzkoako Foru Aldundia) http://www.i-gipuzkoa.net/generico.php?idioma=eu&seccion=documentos&cat=13

Gipuzkoa2020 Estrategia (G+20) http://www.estrategiag20.net/index.php?idioma=eu

Plan de cooperación informática con los ayuntamientos del territorio histórico de Gipuzkoa http://www.blanes.net/onta2001.nsf/8466b30d7033adb2c12567c1002f28e6/f6e36f485963e3e0c1256a7200282d73!OpenDocument

El desarrollo de la Sociedad de la Información en Euskadi: Una aproximación preliminar a las iniciativas para su promoción en el ámbito local ( RamiloAraujo, M.C.) http://www.ivap.euskadi.net/r61-2347/eu/contenidos/informacion/Admin_internet/eu_3813/adjuntos/ELDESARROLLODELASIENEUSKADI.pdf

Kudeaketa Publikoaren Modernizazioaren eta Hobenkuntzaren Foru Plana (Lehendakar-tzako eta Foru Administrazioko Departamentua .Gipuzkoako Foru Aldundia) http://www.gipuzkoa.net/noticias/archivos/modernizazio_planae.pdf



185

FITXA TEKNIKOA

GIPUZKOA INFORMAZIOAREN GIZARTEAN AZKEN HAMARKADAN, 2000-2010 2020rako ESTRATEGIARANTZ

Txostenaren zuzendaritza Gipuzkoako Foru Aldundia Berrikuntza eta Jakintzaren Gizarteko Departamentua Anjel Irastorza, Informazio Gizarterako Sistemen Zuzendari Nagusia Angel Martín, Informazio eta Komunikazio Teknologia Berrien Sustapeneko Zerbitzuburua Talde egilea IKEI Research&Consultancy, SA Argitalpen data 2011ko maiatza Txosten honen bertsio digitala Gipuzkoako Informazioaren Gizartearen garapenerako i-gipuzkoa Estrategiaren webgunean dago eskuragarri: http://www.i-gipuzkoa.net/index.php?idioma=eu&= Halaber, txostenari buruzko informazio gehiago eskuratu dezakezu @zeberri eta @zbmonitoring Twitter-eko bi profiletan eta #gipuzkoaSI2020 hashtag-aren bidez.

Documents

Gipuzkoa Informazioaren Gizartean azken hamarkadan