8
meni iddialar›na karfl› ç›kanlar› cezaland›rma yasas›" dedi¤im, onlar›n ise "Ermeni Soyk›r›m›n› ‹nkâr edenleri cezaland›rma yasas›" ad›n› verdikleri tasar›y› Frans›z politi- kac›lar daha önce 2006 y›l›nda günde- 62 me getirmifllerdi. Ancak tasar› Parla- mento gündeminde uzun süre kald›k- tan sonra kadük olmufl, yani düflmüfltü. Her seçim öncesi Ermeni as›ll› 500 bin civar›nda Frans›z vatandafl›n›n oyuna göz diken siyasetçiler yeni bir EVRENSEL BAKIfi AÇISI Gürbüz Evren Gizli Belgelerde Fransa’n›n Gerçek Yüzü Fransa’n›n Ermeni sevdas› yeni yasa tasar›lar› ile devam ediyor. 18 Ocak 2001’de, Ulusal Meclis’te 51 milletvekilinin oyu ile kabul edilen ve "Fransa Ermeni soyk›r›m›n› tan›r" ifadesinden oluflan yasa, Frans›z siyasetçilere yetmedi.. E

Gizli Belgelerde Fransa’nın Gerçek Yüzü Gürbüz Evren

Embed Size (px)

DESCRIPTION

 

Citation preview

Page 1: Gizli Belgelerde Fransa’nın Gerçek Yüzü Gürbüz Evren

meni iddialar›na karfl› ç›kanlar›cezaland›rma yasas›" dedi¤im,onlar›n ise "Ermeni Soyk›r›m›n›

‹nkâr edenleri cezaland›rma yasas›"ad›n› verdikleri tasar›y› Frans›z politi-kac›lar daha önce 2006 y›l›nda günde-62

me getirmifllerdi. Ancak tasar› Parla-mento gündeminde uzun süre kald›k-tan sonra kadük olmufl, yani düflmüfltü.Her seçim öncesi Ermeni as›ll› 500bin civar›nda Frans›z vatandafl›n›noyuna göz diken siyasetçiler yeni bir

EVRENSEL BAKIfi AÇISIGürbüz Evren

Gizli BelgelerdeFransa’n›n Gerçek Yüzü

Fransa’n›n Ermeni sevdas› yeni yasa tasar›lar› ile devamediyor. 18 Ocak 2001’de, Ulusal Meclis’te 51 milletvekilininoyu ile kabul edilen ve "Fransa Ermeni soyk›r›m›n› tan›r"ifadesinden oluflan yasa, Frans›z siyasetçilere yetmedi..

E

Page 2: Gizli Belgelerde Fransa’nın Gerçek Yüzü Gürbüz Evren

tasar›yla ortaya ç›-karlar. Haziran2012’de yap›lacakseçimler öncesin-de de ayn› senaryobir kez daha gün-deme geldi. Budefa Fransa Cum-hurbaflkan› Nico-las Sarkozy’ninöncülük etti¤i yenitasar›, "‹nkâr Ya-sas›" ad›yla ikti-dardaki Halk Ha-reketi Birli¤i (UM-P) taraf›ndan, Ulu-sal Meclis’e sunuldu. 22 Aral›k’ta,oturuma kat›lan az say›daki milletve-kilinin oylar›yla kabul edilen yasa,Ermeni iddialar›n› reddedenler için 1y›l hapis ve 45 bin Euro para cezas›öngörüyor. Yasa, Mecliste kabulününard›ndan Senato’da da onayland›. Ar-d›ndan da, yasay› Ana-yasa Konseyi’ne götür-mek için harekete geçil-di. ‹tiraz için 60 parla-menterin imzas› gereki-yordu. Senato’dan 72,Meclisten ise 65 üyesorumluluk örne¤i ser-gileyerek yasaya itiraziçin imza verdi.

Siz bu yaz›y› okur-ken, "Akil" adamlardan kuruluAnayasa Konseyi karar›n› aç›klam›flolacak. Fransa’da, anaokullar›ndanbafllayarak okullar›n, tüm resmi kurumve kurulufllar›n d›fl cephesinde, "Li-berté, Egalité, Fraternité" yani "Öz-

gürlük, Eflitlik ve Kardefllik" yazar.‹flte bu üç kelime Fransa’y› özetler.Bu üç kelime, Frans›z Ulusal Meclisi(Assamblée Nationale) ve Senato (Se-nat) binalar›n›n cephesinde de iri harf-lerle yaz›l›d›r.

fiimdi soral›m, "Ermeni ‹ddiala-r›na karfl› ç›kanlar› ce-zaland›rma yasas›" ileFrans›z siyasetçiler,Fransa’y› Fransa yapanbu 3 de¤eri inkâr etmiflolmuyorlar m›?Bu yasa, ifade özgür-lü¤ünü engelleyerek,"Liberté" yani "Öz-gürlük" ilkesini inkâretmiyor mu?Bu yasa, karfl› tezi sus-

turarak, "Egalité" yani "Eflitlik"ilkesini inkâr etmiyor mu?

Bu yasa, taraflar› birbirine düflmank›larak, "Fraternité" yani "Kardefllik"ilkesini inkâr etmiyor mu?

Ermeni ‹ddialar›na karfl› ç›kanlar›

63

BD MART 2012

Frans›z Senatosu

Bu yasa,karfl› tezi

susturarak,"Egalité" yani

"Eflitlik"ilkesini inkâretmiyor mu?

Page 3: Gizli Belgelerde Fransa’nın Gerçek Yüzü Gürbüz Evren

64

cezaland›rma yasas› asl›nda Fransa’y›inkâr etmektir. Bu durumda Frans›zsiyasetçilerin bir de, "Fransa’y› ‹nkârEdenleri Cezaland›rma Yasas›" ç›kar-malar› gerekmiyor mu?

u de¤erlendirmemin Frans›z-cas›n›, tüm Frans›z parlamen-terlere gönderdim ve 96 parla-

menterden olumlu yan›t ald›m. Yasay›Anayasaya Konseyi’ne götürmeye birkatk›m olduysa ne mutlu bana.

fiimdi Fransa’n›n Ermeni sevdas›-n›n nereden kaynakland›¤›n› irdele-yelim.

Frans›z sömürgecilik tarihininutanç dolu sayfalar›ndan kimileri de,Ermenilerin Osmanl› Devletine karfl›

kullan›lmas›n› içermektedir. Frans›zgizli belgelerinde bu politika aç›kçayer almaktad›r.

Anadolu’da, 1890-96 y›llar›ndakiErmeni isyanlar› (en büyükleri Erzu-rum, Zeytun, Van) ‹ngiliz, Frans›z,Alman, Avusturyal›, Amerikan diplo-matlar taraf›ndan sadece ba¤l› olduk-lar› bakanl›klara de¤il ülkelerinde ya-y›mlanan gazetelere de duyurulunca,Avrupa’da dayan›flma komiteleri ku-

ruldu. Bunlardan biri de 1896’da Pa-ris’te, kurulan "Ermeni Dayan›flmaKomitesi"dir. Bu komitenin üyeleriaras›nda Georges Clemenceau, Ana-tole France, Jean Jaurés ve Francis dePressensé gibi dünyaca tan›nm›fl isim-ler vard›. Komite, Pro-Arménien (Er-meni Taraftar›) adl› bir gazete de ç›-kard›. Komitedeki kamuoyu oluflturmagücü yüksek isimlerin çal›flmalar› sa-yesinde, birkaç y›l içinde Fransa’dabüyük bir Ermeni lobisi ortaya ç›kt›.Paris, Ermeni davas›n›n önde gelenisimlerinin buluflma noktas› oldu.Frans›z bas›n› ise Ermenilerle ilgiligeliflmeleri Türk karfl›t› bir anlay›fllahaberlefltirmeye bafllad›. Ermeni Da-yan›flma Komitesi’nde yer alan isim-

lere bak›ld›¤›nda ço¤unun siyasetçive devlet adam› oldu¤u görülecektir.Bu da Ermenileri kullanma anlay›fl›n›nbir devlet politikas› olarak belirlendi-¤inin göstergesidir.

O döneme kadar resmi belgele-rinde Ermeniler için "Pis Ermeni" ifa-desini kullanan Fransa, neden böylebir politikaya yöneldi sorusunun yan›t›ise ekonomik ç›karlarda gizlidir.

1890’l› y›llardan itibaren Avrupa’-

BD MART 2012

B

GeorgesClemenceau

AnatoleFrance

JeanJaurés

Francis dePressensé

Page 4: Gizli Belgelerde Fransa’nın Gerçek Yüzü Gürbüz Evren

da tekstil endüstrisi büyük bir geliflmeiçine girmifl, ama bu sektörün ham-maddesi olan pamu¤a eriflim konusun-da sorunlar bafllam›flt›r. Tekstil endüs-trisinde ‹ngiltere, Fransa ve Almanyaaras›nda ise büyük rekabet vard›. ‹n-giltere, sektörün hammaddesi olanpamu¤un yetiflti¤i alanlar›n ço¤unukontrolü alt›nda tutuyordu. Hindistanve M›s›r, dönemin pamuk depolar›olarak ‹ngiltere’nin sömürgeleri ara-s›ndayd›. Fransa isepamu¤u ‹ngiltere’-den almak zorun-dayd›. Bu da, ‹ngi-lizlerin yüksek sat›flfiyatlar› uygulayarakFransa’n›n rekabetgücünü k›rmas›naneden oluyordu.Ama pamuk deposuolarak bilinen birbaflka bölge dahavard›. Çukurova ileSuriye’yi kapsayanve büyük bir Ermenitoplulu¤unun yafla-d›¤› Kilikya adl› bubölge Osmanl› top-raklar›ndayd›. Kendi pamu¤una sahipolmak ve ‹ngiltere ile rekabet etmekisteyen Fransa için bölgeye ulaflman›nyolu, buradaki Ermeni nüfusu kullan-maktan geçiyordu.

Tabii ki tek neden bu de¤ildi. Fran-s›zlar da di¤er Avrupal› sömürgecidevletler gibi Osmanl›’n›n y›k›lmaküzere oldu¤unu görüyordu. Çat›rdayanimparatorlu¤un genifl topraklar›ndaki,baflta petrol olmak üzere birçok zen-ginli¤inden pay almay› Frans›zlar da

istiyordu. Bunun için de gayrimüslimve Türk olmayan topluluklara yönel-diler. En önemli topluluk ise Ermeni-lerdi.

Fransa’n›n, Çukurova pamu¤unaulaflmak için Ermenilerle iliflki kurdu-¤unu kan›tlayan belgeler, Frans›zlar›ngerçek yüzünü sergilemektedir.

Frans›z belgeleri aras›nda bulunan21 Kas›m 1914 tarihli gizli mektup,Fransa’n›n M›s›r’daki elçisi Defran-

ce’dan Fransa D›fliflleriBakan› Delacassé’ye bafl-l›¤›n› tafl›yor ve Ermeni-lerin Frans›zlara hizmetetmek istediklerini flucümlelerle ortaya koyu-yordu: "Ermeni liderlerdenBogos Nubar Pafla benigörmeye geldi. Adana veMersin’de nüfusun yüzde40’n› Ermenilerin olufl-turdu¤unu, ‹skenderiyebölgesinden yap›lacakbir sald›r›da, Ermenilerin‹tilaf devletlerine yard›m-c› olabileceklerini söyle-di…"

Bulgaristan’›n baflkenti Sofya’dakiFrans›z Büyükelçisi’nin, Fransa D›flifl-leri Bakan› Delacassé’ye gönderdi¤i3 Mart 1915 tarihli rapor da, Ermeni-lerin Fransa’ya hizmet etmeye canatt›klar›n› ortaya koymaktad›r.

"Rus meslektafl›m›n iste¤i üzerine,Ermeni komitelerinin temsilcisi Var-tanyan ile görüfltüm. Kendisi, mütte-fiklerin Anadolu’ya ç›kartma yapmas›durumunda Ermenilerin iflbirli¤iniönermek için beni görmeye gelmifl…

65

BD MART 2012

O döneme kadarresmi belgelerindeErmeniler için "PisErmeni" ifadesinikullanan Fransa,neden böyle bir

politikaya yöneldisorusunun yan›t›ekonomikç›karlarda

gizlidir.

Page 5: Gizli Belgelerde Fransa’nın Gerçek Yüzü Gürbüz Evren

66

‹ngiliz ve Frans›z hükümetleri Adanaya da ‹skenderun Körfezine ç›kartmayapmaya karar verirlerse, bölgeninkurtar›lmas›na Ermeni kardeflleriminde kat›lmas›na izin verilmesinden mut-luluk duyar›m dedi. Vartanyan’a göre,20 000 Ermeni savaflmaya haz›rd›r.K›br›s’ta toplanarak, gerekli askerie¤itimi alabilirler. Silahlar› ‹ngiltereve Fransa temin etmelidir. Vartanyan,benzeri bir giriflim de ‹ngiliz Büyükel-çisi nezdinde yapt›."

uraya kadar aktard›¤›m belge-lerin, 27 May›s 1915 tarihindeal›nan "Tehcir", yani Ermeni-

lerin "Zorunlu Göç ve ‹skân›" ile ilgilikarar›n öncesinde oldu¤una özellikledikkatinizi çekmek isterim.

Tehcir karar›n›n hemen ard›ndanParis’teki Ermeni komitesi yöneticisiArflag Çobanyan’›n, Frans›z D›fliflleriBakan› Delacassé’ye gönderdi¤i 13Haziran 1915 tarihli mektup da, Erme-nilerin Fransa’n›n hizmetine girmekistediklerinin bir baflka kan›t›d›r.

"Fransa’n›n, Kilikya’da ç›karlar›vard›r ve onlar› korumak ister. Bu ç›-karlara sayg› göstermeyecek kadarak›ls›z bir Ermeni olabilir mi? Kilik-ya’da barbar ve cahil Müslümanlarakarfl›l›k, entelektüel, tüccar ve sanayiciunsurlardan oluflan 400 binden fazlaErmeni vard›r. Frans›z ve Amerikanokullar›na öncelikle Ermeniler gider-ler. Say›n Bakan, size bu ça¤r›y› ya-parken, dikkatinizi Adana Ovas›’n›nzenginliklerine çekmek istedi¤imisanmay›n."

Çukurova’daki pamu¤a ulaflmakisteyen Fransa, bölgenin iflgali için

bir lejyon birli¤i kurmaktad›r. Erme-niler de, Frans›z üniformas› alt›ndabu lejyonda görev almak istemekte-dirler. M›s›r ‹skenderiye’deki Erme-nilerden, Frans›z diplomatlar›yla ilifl-kileri yürüten Ermeni Milli Delegas-yonu Baflkan› Bogos Nubar Pafla’yagönderilen18 Ekim 1917 tarihli gizlidosya, lejyon konusunu aç›kça ortayakoymaktad›r.

"Do¤u lejyonunun oluflturulmas›-n›n nedeni küçük bir Ermeni ordusukurmak ve Kilikya topraklar›nda çar-p›flmakt›r. Kafkasya’da oluflturulangönüllü Ermeni alaylar› Büyük Erme-nistan’› kurmak için çarp›fl›rken, hede-fimiz Küçük ve Büyük Ermenistan’›nkurulmas›d›r."

fiimdi tekrar 27 May›s 1915, yaniTehcir karar› öncesine dönüp Frans›z-lar›n Ermenilerle ‹zmir ve ‹stanbul’daisyan ç›karma, önde gelen Osmanl›yöneticilerine suikast düzenleme plan-lar›n› anlatan gizli belgelere bakal›m.

BD MART 2012

B

Bogos Nubar Pafla

Page 6: Gizli Belgelerde Fransa’nın Gerçek Yüzü Gürbüz Evren

Rusya’n›n Paris Büyükelçili¤i’n-den Fransa D›fliflleri Bakanl›¤›’na gön-derilen 27 fiubat 1915 tarihli gizli ya-z›, ‹stanbul’da ç›kar›lmas› planlananisyan› anlatmaktad›r.

"Gülbenkyan ad›nda, Londra’daoturan varl›kl› bir Ermeni, Paris finansçevrelerinin de deste¤inde Jön TürkPartisi’nin birkaç üyesini sat›n alabile-ceklerini ve ‹stanbul’da bir isyan ç›ka-rabileceklerini söylüyor…"

Fransa D›fliflleri Bakan› Delcassé’-ye, Frans›z diplomat Berthelot tara-f›ndan gönderilen 8 Mart 1915 tarihlitelgraf da, isyan plan›yla ilgili geliflme-leri aktarmaktad›r.

"‹stanbul ve ‹zmir’de isyan ç›kar›l-mas› için yap›lan propaganda yak›ndaeyleme dönüfltürülecektir."

Tehcir öncesi taraflar aras›ndakiiflbirli¤inin bir örne¤i de, Fransa va-tandafl› bir Ermeni ile Frans›z diplo-matlar›n Atina’da yapt›klar› görüflme-yi özetleyen 18 May›s 1915 tarihli

gizli belgedir."‹stanbul flimdilik Jön Türklerin

elindedir. Bir isyan imkâns›z görün-mektedir. Enver Pafla ile Talat Beyekarfl› bir suikast istenirse kolayl›klagerçekleflebilir."

ehcir öncesi, Ermenilerin, Os-manl› ordusuna sald›rarak,Ruslar›n iflini kolaylaflt›rmay›

amaçlayan çabalar› da Frans›z gizlibelgelerinde anlat›lmaktad›r. Ermeni-lerin, Frans›zlardan silah istediklerinigösteren ve Rusya’n›n Paris Büyükel-çili¤i’nden Fransa D›fliflleri Bakanl›-¤›’na gönderilmifl 23 fiubat 1915 ta-rihli gizli yaz› flöyle:

"Zeytunlu (fiimdi Kahramanma-rafl’a ba¤l› Süleymanl› ilçesi) Erme-nilerin temsilcisi Kafkasya Rus Ordu-su Karargâh›’na giderek 15 Bin Erme-ni’nin Türklerin ulafl›m flebekesinesald›rmak için bekledi¤ini, ancak ye-terli cephanelerinin olmad›¤›n› söyle-di… Ermeni temsilci Zeytun’un, Er-zurum Ordusu ulafl›m hatt› üzerindeolmas› nedeniyle ‹skenderiye liman›n-dan kolayl›kla yeterli silah ve cepha-nenin kendilerine ulaflabilece¤ini bil-dirdi. Zeytun Ermenilerinin bu giriflimiitilaf devletlerinin ç›kar›nad›r. Frans›zve ‹ngiliz hükümetleri bu silah ve cep-haneyi ‹skenderiye liman›ndan soka-bilir."

Frans›zlar, Ermenilerin Anadolu’-daki propaganda çal›flmalar›na destekvermektedir. D›fliflleri Bakanl›¤›’ndanM›s›r’daki Fransa Büyükelçili¤i’negönderilen 9 Eylül 1915 tarihli gizliyaz›, Frans›z diplomatlar›n yo¤un ça-l›flmalar›n›n bir örne¤idir.

67

BD MART 2012

Kalust Sarkis Gülbenkyan

T

Page 7: Gizli Belgelerde Fransa’nın Gerçek Yüzü Gürbüz Evren

68

"Bu mektup eski Midilli valisi,Ermeni Katolik Eram taraf›ndan sizesunulacakt›r. Kendisine Do¤u’da pro-paganda yapma görevini verdim. Ana-dolu’da da¤›t›lmak üzere planlananilan›n bask›s›n› yapmak amac›yla ‹s-kenderiye’ye gidebilmesi ve çal›flma-lar›nda yard›mc› olunmas› için gere¤i-nin yap›lmas›n› istiyoruz.”

ransa, tehcir öncesi sadece Er-menilerle de¤il Kürtlerle de giz-li iliflkiler yü-

rütmektedir. Frans›zdiplomat Jung’danFransa D›fliflleri Ba-kanl›¤›’na gönderilen12 Aral›k 1914 tarihlidosya, Frans›z-Kürt-Ermeni iflbirli¤iniaç›klamas› bak›m›n-dan önemlidir.

"Kürt fierif Pafla,Kürtlerin destek sa¤-layabilece¤ini, bin-lerce silahl› adam›n›itilaf devletlerininemrine verebilece-¤ini, Ermenilerle anlaflt›klar›n›, Kürt-lerin bu bölgeyi boflaltacaklar›n›, Er-menilerin de ayn› fleyi Kürdistan içinyapaca¤›n› söyledi… Kürt fierif Pafla,Kürdistan’›n otonomisinin garantiedilmesi karfl›l›¤›nda Basra’ya Kürtsüvarilerini getirmeyi de önerdi. "

Birinci Dünya Savafl›’n›n bafllan-g›c›nda Frans›zlar bir yandan Erme-nilere yönelik politikalar›n› hayatageçirirken di¤er yandan da Osmanl›sonras›n›n hesaplar›n› yapmaktad›r.Frans›z diplomat Jung’un Fransa D›fl-

iflleri Bakanl›¤›’na gönderdi¤i ‘çokgizli’ ibareli 21 Ocak 1915 tarihli ra-por, söz konusu hesaplar› flöyle özetle-mektedir:

“Savafl›n ard›ndan Osmanl› top-raklar›n›n paylafl›m› için taleplerimizflunlar olmal›d›r.1- Halifelik Türklerden al›n›p Peygam-ber sülalesinden birine verilmelidir.2- Arap devletinin ba¤›ms›zl›¤› ilanedilmeli, co¤rafi ve etnik yap› nedeniile tek devlet olmal›d›r. Böylece Arap-

Türk kopmas› ve çat›fl-mas› yaflanacakt›r.3- Rusya’n›n kontro-lünde Ermenistan’›nba¤›ms›zl›¤› sa¤lanma-l›d›r.4- Otonom bir Kürdis-tan kurulmal›d›r.5- Yemen ve Kuveyt’-in bafl›na ‹mam Mah-mut geçmelidir.6- Anadolu’ya özel birstatü tan›nmal›d›r.”

Fransa’n›n D›fliflle-ri Bakanl›¤›, Sömürge-cilik Bakanl›¤› ve Kara

Kuvvetleri Komutanl›¤› arflivleri Fran-s›z-Ermeni iflbirli¤ini kan›tlayan gizlibelgelerle doludur. Sömürgeci geçmifl-lerindeki insanl›k suçu say›labilecekolaylar› gizleme telafl›na düflen Fran-sa’n›n, ifade özgürlü¤ünü tümden yokeden yasalar ç›karma çabalar›, Erme-nileri, sömürgeci ç›karlar› için kulla-n›rken yapt›¤› hatalar› ve iflledi¤i suç-lar› saklama amaçl›d›r. Dikkatleri Tür-kiye’ye yönelterek, Ermeni politikala-r›ndaki yanl›fllar›n›n konuflulmamas›n›hedefleyen Fransa, baflar›l› olmufltur.

BD MART 2012

Fransa’n›n D›fliflleriBakanl›¤›, Sömür-gecilik Bakanl›¤› veKara Kuvvetleri

Komutanl›¤›arflivleri Frans›z-Ermeni iflbirli-¤ini kan›tlayangizli belgelerle

doludur.

F

Page 8: Gizli Belgelerde Fransa’nın Gerçek Yüzü Gürbüz Evren

Türkiye, yukarda s›ralad›¤›m›z belge-leri ve daha nicelerini, Fransa bafltaolmak üzere Bat› kamuoyuna anlata-bilseydi, her yeni yasan›n peflindekoflmak zorunda kalmaz, zor durum-lara düflmezdik. Temel sorunumuzhakl›l›¤›m›z› dünyaya anlatabilecekpolitikalardan yoksun oluflumuzdur.

Yönetici koltu¤una oturanlar, "Bumakama geldi¤ime göre her fleyi benbilirim" düflüncesine kap›larak, Türki-ye’nin hakk›n›, hukukunu savunacakuzmanlar› yok saymaya devam ettik-çe, ülkemiz daha nice haks›zl›klarlakarfl› karfl›ya kalacakt›r. •

[email protected]

69

BD MART 2012

"Biz bar›fl istiyoruz" dedi¤imiz zaman "tam ba¤›ms›zl›k istiyoruz"dedi¤imizi herkesin bilmesi lâz›md›r. Bunu istemeye hakk›m›z ve kudretimizvard›r. On sene, yirmi sene sonra afla¤›laflarak ölmekten ise flimdiden flerefve haysiyetle ölmeyi üstün tutmal›y›z.

Yabanc› bir devletin himaye ve deste¤ini kabul etmek, insanl›közelliklerinden mahrumiyeti, beceriksizlik ve miskinli¤i itiraftan baflka bir fleyde¤ildir. Gerçekten bu afla¤› dereceye düflmemifl olanlar›n isteyerek bafllar›nabir yabanc› efendi getirmelerine asla ihtimal verilemez.

Halbuki Türk'ün haysiyet ve izzetinefis ve kabiliyeti çok yüksek vebüyüktür. Böyle bir millet esir yaflamaktansa yok olsun daha iyidir.

Ne kadar zengin ve müreffeh olursa olsun, ba¤›ms›zl›ktan mahrumbir millet, medenî insanl›k karfl›s›nda uflak olmak mevkiinden yüksek birmuameleye liyakat kazanamaz.

Halbuki Türk'ün haysiyet ve izzetinefis ve kabiliyeti çok yüksek vebüyüktür. Böyle bir millet esir yaflamaktansa yok olsun daha iyidir.

Bundan ötürü, ya ba¤›ms›zl›k, ya ölüm!...

Atatürk’ünBa¤›ms›zl›k Üzerine Sözleri