Global Business Global Rights MVO Platform bijeenkomst, De Balie, 11 november 2010

Stand Up For Your Rights Corporate Law and Human Rights

Jan van de Venis Jan@JustLaw.nl

Advocaat, JustLaw - Corporate Law and Human Rights Voorzitter, Stand Up For Your Rights

Global Business = Global Rights?Helaas niet...

Business is 'Global'.

Mensenrechten gelden formeel wel 'Global', maar worden lokaal 'vergeten' en moeten vaak juist daar (lokaal) worden ingeroepen.

Het recht – met name normen die individuen beschermen – loopt vaak achter business en economie aan.

Mensenrechten, Milieu en 'Business'?

• Groeiend bewustzijn en linken van milieu en vervuiling (land, lucht, water) en mensenrechten (vanaf jaren '70)

• Opkomst Duurzame Ontwikkeling en MDGs

• Inzicht rol 'Business' tav Mensenrechten / Milieu → NGOs

• Ontwikkeling groepsrechten en nieuwe Mensenrechten als 'Water en Sanitatie' en 'Gezond en Schoon Milieu'

• Opkomst MVO en 'eigen' normkaders van Business zoals OESO, VN Global Compact en (recent) ISO 26000

Wie het meest worden geraakt: Ver van je bed? Allemaal mensen!

• Mensen in Ontwikkelingslanden / “Het Zuiden”

• Vrouwen en Kinderen

• Inheemse Volken

• Meer Vluchtelingen en meer Veiligheidsissues

• 'Business' zelf (in ontwikkelingslanden)

VN Special Representative John Ruggie

Harvard Prof. Ruggie benoemt Protect, Respect, Remedies:

• Protect: Verplichting Staat mensenrechten te beschermen

• Respect: Verantwoordelijkheid Bedrijven mensenrechten te respecteren (met daarbij oa due diligence in keten)

• Remedies: Voldoende middelen om 'dat wat ongewenst is' te verbeteren (ook buiten rechte, bijv. klachtenprocedure)

Nederland: Rapport Castermans

Prof. Castermans benoemt:

* Geen duidelijke wettelijke aansprakelijkheid voor schendingfundamentele normen

* Belemmeringen voor remedies / toegang tot recht(er):– Middelen (kosten om te kunnen gaan procederen)– Bewijs– Proceskostenveroordeling

Ik voeg graag toe: – Procedure en tenuitvoerlegging in buitenland

Nederland (oa Castermans en Van Dam)

In theorie kan de onderneming aansprakelijk zijn op grond van onrechtmatige daad, indien:

1. Hebben de activiteiten impact op een (door het recht) beschermd belang? (bijv. erkend mensenrecht of andere fundamentele norm)

2. Wist de onderneming van risico schending ofbehoorde zij dat te weten? (denk aan 'due diligence')

3. Voldoende voorzorgsmaatregelen genomen?(om norm schending te voorkomen)

4. Draagt de onzorgvuldigheid van de onderneming bij aan de schade van het slachtoffer?

Waarom zou 'Business' dit zelf oppakken?

• MVO perspectief en Stakeholder vs. Shareholder

• Naming and Shaming – Reputatieschade

• Corporate Governance: Meer rechtszaken te zien en verwacht

Art. 1 UVRM: “All human beings are born free and

equal in dignity and rights.

They are endowed with reason and conscience and should act towards one

another in a spirit of brotherhood.”

'Business' kan – meer dan nu – een positieve bijdrage leveren aan meer mensenrechten en een gezonde planeet