Global History y Glossary English Dutch Glossar · Holocaust Holocaust Holy Land Heilig Land human rights mensenrechten humanism humanisme humanitarian filantroop, humanitair hunters

Glossary

High School Level

Global History Glossary

English | Dutch

Translation of Global History terms based on the Coursework for Global History Grades 9 to 12.

Updated: October 2018

THE STATE EDUCATION DEPARTMENT / THE UNIVERSITY OF THE STATE OF NEW YORK / ALBANY, NY 12234

This glossary is to PROVIDE PERMITTED TESTING ACCOMMODATIONS of ELL/MLL students. It should also be used for INSTRUCTION during the

school year. The glossary may be downloaded, printed and disseminated to educators, parents and ELLs/MLLs.

Please click here for the New York State Office of Bilingual Education and World Languages Webpage on "Assessment and Testing Accommodations"

http://www.nysed.gov/bilingual-ed/english-language-learnermultilingual-learner-assessment-testing-accommodations

NYS LANGUAGE RBE‐RN AT NYU PAGE 1 2012

GLOSSARY ENGLISH LANGUAGE ARTS ENGLISH ‐ SPANISH

THE STATE EDUCATION DEPARTMENT / THE UNIVERSITY OF THE STATE OF NEW YORK / ALBANY, NY 12234

P‐16 Office of Elementary, Middle, Secondary and Continuing Education and Office of Higher Education

Office of Bilingual Education and Foreign Language Studies http://www.emsc.nysed.gov/biling/

THE UNIVERSITY OF THE STATE OF NEW YORK Regents of the University

BETTY A. ROSA, Chancellor, B.A., M.S. in Ed., M.S. in Ed., M.Ed., Ed.D. ............ Bronx T. ANDREW BROWN, Vice Chancellor, B.A., J.D. ………………......................................... Syracuse NAN EILEEN MEAD, B.A. ………….................................................................................. Manhattan JOSEPHINE VICTORIA FINN, B.A., J.D. ……………………................................................... Albany BEVERLY L. OUDERKIRK, B.S., M.S. ............................................................................. Saratoga ELIZABETH. S. HAKANSON ……………........................................................................ Onondaga CATHERINE COLLINS, B.S., M.S., Ph.D. ....................................................................... West New York JAMES R. TALLON, R., B.A., M.A. ................................................................................. Binghamton ROGER TILLES, B.A., J.D.................................................................................................. Great Neck JUDITH JOHNSON, B.A., M.A., Ed.D. ............................................................................ Mid-Hudson

LUIS O. REYES, B.A., M.A., Ph.D. ................................................................................. New York LESTER W. YOUNG, JR., B.S., M.S., Ed. D. ..................................................................... Oakland Gardens CHRISTINE D. CEA, B.A., M.A., Ph.D. .......................................................................... Staten Island WADE S. NORWOOD, B.A. .............................................................................................. Rochester JUDITH CHIN, B.S., M.S., ............................................................................................... Queens KATHLEEN M. CASHIN, B.S., M.S., Ed.D...................................................................... Brooklyn JAMES E. COTTRELL, B.S., M.D....................................................................................... New York

Commissioner of Education President of The University of the State of New York MARYELLEN ELIA

Executive Deputy Commissioner ELIZABETH BERLIN

The State Education Department does not discriminate on the basis of age, color, religion, creed, disability, marital status, veteran status, national origin, race, gender, genetic predisposition or carrier status, or sexual orientation in its educational programs, services and activities. Portions of this publication can be made available in a variety of formats, including Braille, large print or audio tape, upon request. Inquiries concerning this policy of nondiscrimination should be directed to the Department’s Office for Diversity, Ethics, and Access, Room 530, Education Building, Albany, NY 12234. Requests for additional copies of this publication may be made by contacting the Publications Sales Desk, Room 319, Education Building, Albany, NY 12234.

GLOBAL HISTORY GLOSSARY – HIGH SCHOOL LEVEL

1 NYS Statewide Language RBERN

ENGLISH / ENGELS DUTCH/ NEDERLANDS

A A A.D n.Chr. aboriginal inboorling, aboriginal absolutism absolutisme African civilization Afrikaanse beschaving Age of Reason Verlichting, Eeuw van de Rede agrarian agrarisch AIDS/HIV AIDS/HIV allegiance trouw alliance alliantie allies bondsgenoten amnesty amnestie ancestry voorgeschiedenis, afstamming animism animisme annex uitbreiding, bijlage anthropology antropologie anti‐Semitic antisemitisch apartheid apartheid appeasement verzoening, bevrediging Arab League Arabische Liga archeology archeologie aristocracy aristocratie art kunst artifacts artefacten Asia Azië assimilate assimileren, opgenomen worden atlas atlas autocracy autocratie autonomy autonomie, autonome gemeenschap

B B B.C. v.Chr. backgrounds achtergronden Balance of Power Machtsevenwicht Balkans Balkan battle (veld)slag Belief systems Geloofssystemen belligerent strijdlustig Berlin Airlift Berlijnse luchtbrug Berlin Wall Berlijnse Muur bible bijbel Black Death Zwarte Dood blockade blokkade Bolshevik Revolution Bolsjewistische revolutie boundaries grenzen bourgeoisie bourgeoisie, bezittende klasse Boxer Rebellion Bokseropstand



ENGLISH / ENGELS DUTCH/ NEDERLANDS Bronze Age bronstijd bubonic plague builenpest Buddhism boeddhisme Bushido Bushido Byzantine Byzantijn

C C Capital hoofdstad capitalism kapitalisme Caribbean Caraïben cartel kartel cash crop handelsgewas caste system kastesysteem Catholicism Katholicisme cause oorzaak, veroorzaken censorship censuur Central America Centraal‐Amerika century eeuw change wijzigen charter oorkonde, charter, octrooi, chartercontract,

bevrachtingscontract child labor kinderarbeid China China Chinese Chinees Christianity Christelijkheid chronological order chronologische volgorde church kerk circumnavigate varen rond (de wereld) citizen burger city‐state stadstaat civil disobedience burgerlijke ongehoorzaamheid civil war burgeroorlog civilizations beschavingen clan clan, stam classical civilizations klassieke beschavingen clergy clerus, geestelijken climate klimaat coalition coalitie, eenwording Cold War Koude Oorlog collective collectief, gemeenschappelijk, gemeenschap collective security collectieve beveiliging colonialism kolonialisme colony kolonie command economy geleide economie commercial revolution commerciële revolutie common good gemeenschappelijk belang common law algemene wet, gemeen recht communication communicatie



ENGLISH / ENGELS DUTCH/ NEDERLANDS communism communisme communist Party communistische partij community gemeenschap concentration camp concentratiekamp concept concept conclusion besluit, conclusie conflict conflict Confucianism confucianisme Congress of Vienna Congres van Wenen conquest verovering, overwinning conquistadores conquistadores, veroveraars consent toestemming conservation of resources behoud van (natuurlijke) bronnen conservative conservatief constitution constitutie, grondwet constitutional monarchy constitutionele monarchie consumption consumptie containment beheersing, indamming, inperking contemporary issues hedendaagse kwesties continent continent, werelddeel contribution contributie, bijdrage controversial events controversiële gebeurtenissen costs kosten Counter Reformation Contrareformatie country land coup d’état staatsgreep Creoles creolen crisis crisis Crusades kruistochten Cuban missile crisis Cubacrisis cultural diffusion cultuurspreiding Cultural Revolution Culturele Revolutie culture cultuur customs gebruiken, gewoonten, douane Czar tsaar

D D Dark Ages donkere middeleeuwen debt schuld decline achteruitgaan deforestation ontbossing democracy democratie demographic patterns demografische patronen desertification woestijnvorming despot despoot, alleenheerser despotism despotisme, alleenheersing, tirannie detente ontspanning developing country ontwikkelingsland



ENGLISH / ENGELS DUTCH/ NEDERLANDS diaspora diaspora, verstrooiing dictatorship dictatorschap diplomacy diplomatie direct democracy directe democratie discrimination discriminatie discuss discussiëren, bespreken diseases ziekten displaced persons ontheemde personen dissident dissident, afvallige distance afstand distribution distributie, verdeling diversity diversiteit divine right goddelijk recht drug trafficking drugshandel, drugsmokkel dynasty dynastie

E E earth aarde Eastern Hemisphere oostelijk halfrond economic growth economische groei education opleiding effect effect Egypt Egypte election verkiezing embargo embargo emigrate emigreren emperor keizer empire keizerrijk, imperium encomienda system encomiendasysteem encounter ontmoeten, ontmoeting, krachtmeting,

confrontatie endangered species bedreigde soorten enforce opleggen ENGLISH ENGELS English Bill of Rights Engelse Bill of Rights, Engelse grondwettelijke

verklaring van burgerrechten enlightenment verlichting environment milieu, omgeving epidemic epidemie, epidemisch equal gelijk era era, tijdperk Estates‐General Staten‐Generaal (Frankrijk) ethnic cleansing etnische zuivering ethnic conflict etnisch conflict ethnic groups etnische groepen ethnic tension etnische spanning ethnocentrism etnocentrisme Eurasia Eurazië



ENGLISH / ENGELS DUTCH/ NEDERLANDS Eurodollar Eurodollar European Union Europese Unie events gebeurtenissen excommunication excommunicatie expansion expansie, uitbreiding exploitation exploitatie, uitbating exploration exploratie, verkenning export export extraterritoriality extraterritorialiteit

F F fact feit factors factoren famine hongersnood Fascism Fascisme Fascist Party fascistische partij federation federatie Fertile Crescent Vruchtbare Sikkel feudalism feodalisme fiefdom leeneigendom folklore folklore foreign vreemd foreign aid buitenlandse hulp, buitenlandse steun foreign policy buitenlands beleid free trade vrije handel French Revolution Franse revolutie fundamentalism fundamentalisme

G G gender geslacht generations generaties ENGLISH ENGELS genocide genocide geographic factors geografische factoren geography geografie, aardrijkskunde ghetto getto glasnost glasnost global economy globale economie, wereldeconomie global history wereldgeschiedenis global market globale markt, wereldmarkt global migration globale migratie, wereldwijde migratie global trade globale handel, wereldhandel global village werelddorp globalization globalisering, mondialisering globe wereldbol, aarde Glorious Revolution Roemrijke omwenteling, Glorieuze overtocht goals doelen gothic gotiek, gotisch



ENGLISH / ENGELS DUTCH/ NEDERLANDS government overheid groups groepen guerrilla warfare guerrillaoorlog

H H Hammurabi Code Codex Hammurabi Hellenistic hellenistisch heretic ketter Hinduism hindoeïsme Holocaust Holocaust Holy Land Heilig Land human rights mensenrechten humanism humanisme humanitarian filantroop, humanitair hunters and gatherers jagers en verzamelaars

I I ideas ideeën immigration immigratie imperialism imperialisme import import, invoer income inkomen Indian Empires Indiase rijken indulgences uitspattingen Indus Valley Indus‐vallei Industrial Revolution Industriële Revolutie industrialism industrialisatie inflation inflatie ENGLISH ENGELS infrastructure infrastructuur inquisition inquisitie interdependence onderlinge afhankelijkheid interpretation interpretatie, uitleg invasion invasie, inval, inbreuk invention uitvinding Iron Curtain IJzeren Gordijn irrigation irrigatie, bewatering Islam islam isolationism isolationisme

J J jihad jihad Judaism judaïsme justice justitie, gerechtigheid

K K knowledge kennis Koran koran




L L laissez‐faire laten begaan land grants landsubsidie land reform landhervorming language taal Latin America Latijns‐Amerika latitude latitude, geografische breedte, klimaatgordel legend legende, legenda legislature legislatuur, wetgevende macht liberal liberaal liberty vrijheid Life expectancy levensverwachting literacy geletterdheid location locatie longitude longitude, geografische lengte

M M Magna Carta Magna Charta (grote oorkonde) maize maïs majority meerderheid Mandate of Heaven Hemels Mandaat manor manor, landhuis maps kaarten ENGLISH ENGELS Marshall Plan Marshallplan Marxism Marxisme massacre bloedbad Mecca Mekka medieval middeleeuwer, middeleeuws Meiji Restoration Meiji‐restauratie mercantilism mercantilisme meridian meridiaan Mesoamerica Meso‐Amerika Mesopotamia Mesopotamië mestizos mesties, kleurlingen Mexican Revolution Mexicaanse Revolutie Middle Ages middeleeuwen Middle East Midden‐Oosten migrant migrant migration migratie militarism militarisme millennium millennium minority minoriteit missionary missionaris modern modern, hedendaags



ENGLISH / ENGELS DUTCH/ NEDERLANDS monarchy monarchie Mongol Mongool monotheism monotheïsme monsoon moesson, passaatwind mosque moskee Mothers of the Plaza De Mayo Dwaze Moeders, Vereniging van Moeders van het

Meiplein mountains bergen multicultural multicultureel

N N Napoleonic Code Code Napoléon nation state natiestaat nationalism nationalisme natural resources natuurlijke bronnen Nazism nazisme negotiate onderhandelen Neolithic neolithisch neutrality neutraliteit New Imperialism Modern‐imperialisme Ninety Five theses 95 stellingen (Martin Luther) Nobel Peace Prize Nobelprijs voor de Vrede nobility adel nomads nomaden ENGLISH ENGELS nonalignment ongebondenheid non‐violence geweldloosheid North America Noord‐Amerika North America Free Trade Agreement (NAFTA) Noord‐Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst

(NAFTA) North Atlantic Treaty Organization (NATO) Noord‐Atlantische Verdragsorganisatie (NATO) nuclear age nucleair tijdperk Nuremberg Trials Processen van Neurenberg

O O oceans oceanen official officieel Old Imperialism Imperialisme oligarchy oligarchie Olmec civilization Olmeekse beschaving opinion opinie, mening Opium War Opiumoorlog opposition oppositie, verzet oral tradition mondelinge traditie Organization of American States (OAS) Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) Organization of Petroleum Exporting Countries (OPEC)

Organisatie van olie‐exporterende landen (OPEC)

organizations organisaties



ENGLISH / ENGELS DUTCH/ NEDERLANDS origin oorsprong Orthodox Christian Church orthodox‐christelijke kerk Ottoman Ottomaans overpopulation overbevolking overthrow omverwerping

P P Paleolithic paleolithicum, paleolithisch Palestinian Liberation Organization (PLO) Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) Panama Canal Panamakanaal parallel parallel parliamentary system parlementair stelsel partition partitie, scheiding passive resistance passief verzet patrician patriciër, patricisch Pax Romana Pax Romana Pearl Harbor Pearl Harbor peasants pachtboeren per capita income inkomen per hoofd perestroika perestrojka persecution persecutie, vervolging ENGLISH ENGELS Persian Gulf War Perzische Golfoorlog perspective perspectief pharaoh farao philosophy filosofie photograph foto, fotograferen physical map fysieke kaart pilgrimage pelgrimstocht, bedevaart plague plaag, pest plebeian plebejer plebiscite volksraadpleging, referendum pluralism pluralisme poem gedicht pogroms pogroms point of view standpunt political map politieke kaart political party politieke partij political systems politieke systemen politics politiek pollution pollutie, vervuiling polytheism polytheïsme population populatie, bevolking post‐Cold War na de Koude Oorlog poverty armoede power macht Pre‐Columbian civilizations precolumbiaanse beschavingen pre‐history prehistorie, voorgeschiedenis



ENGLISH / ENGELS DUTCH/ NEDERLANDS prejudice vooroordeel, vooringenomenheid president president primary source primaire bron prime minister premier, eerste minister privatization privatisering productivity productiviteit proletariat proletariaat propaganda propaganda protectionism protectionisme protectorate protectoraat Protestantism protestantisme public publiek, openbaar public opinion publieke opinie, openbare mening Puritan Revolution Puriteinse Revolutie pyramids piramiden

Q Q queen koningin quota quota ENGLISH ENGELS R R racism racisme rain forest regenwoud raw materials grondstoffen rebellion opstand Red Guards Rode Wacht reform hervormen reformation hervorming refugee vluchteling, asielzoeker regionalism regionalisme Reign of Terror Schrikbewind, De Terreur reincarnation reïncarnatie, wedergeboorte relationship relatie religion religie, geloof religion belief geloofsovertuiging religion group religieuze groep Renaissance Renaissance representative democracy representatieve democratie republic republiek resources hulpbronnen, (hulp)middelen restoration restauratie, herstel revolution revolutie Revolutionary War Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog river valley civilizations riviervallei‐beschavingen rivers rivieren Roman Empire Romijns Rijk rural ruraal, landelijk Russian Revolution Russische Revolutie



ENGLISH / ENGELS DUTCH/ NEDERLANDS Russification

Russificatie

S S samurai samoerai satellite nation satellietland scarcity schaarsheid scientific method wetenschappelijke methode secondary source secundaire bron secular seculier, wereldlijk geestelijke, leek segregation afzondering, scheiding, segregatie self‐determination de vrije wil, zelfbeschikking(srecht) self‐government zelfbestuur senate senaat separation of church and state scheiding van kerk en staat Sepoy Mutiny Opstand van Sepoy serf lijfeigene, horige Shintoism Shintoïsme shogun shogun Silk Road Zijderoute slash and burn farming brandlandbouw, hakken en branden slave trade slavenhandel slavery slavernij social sociaal social class sociale klasse Social Darwinism Sociaal darwinisme socialism socialisme socialist socialist solidarity solidariteit, saamhorigheidsgevoel South America Zuid‐Amerika sovereignty soevereine staat, soevereiniteit, onafhankelijkheid Soviet Union Sovjet‐Unie sphere of influence invloedssfeer stability stabiliteit standard of living levensstandaard state staat status status, stand van zaken, toestand steamboat stoomboot stereotype stereotype, stereotiep beeld stratification stratificatie, gelaagdheid, laagvorming structure structuur subcontinent subcontinent Sub‐Saharan Africa sub‐Saharisch Afrika superpowers supermachten, grootmachten Supply and demand vraag en aanbod symbols symbolen




T T Taiping Rebellion Taiping‐opstand Taoism taoïsme technology technologie terrorism terrorisme theory theorie Third World derde wereld Tiananmen Square Plein van de Hemelse Vrede, Tiananmen‐plein timeline tijdslijn Torah Thora totalitarianism totalitarisme trade imbalance handelsonbalans traditions tradities treaties verdragen Treaty of Versailles Verdrag van Versailles tribal group tribale groep, stamgroep tribalism tribalisme tribunal tribunaal, rechtbank, gerecht Triple Alliance Drievoudige Alliantie Triple Entente Triple Entente truce wapenstilstand Twelve Tables Twaalftafelenwet tyranny tirannie

U U United Nations Verenigde Naties uprising opstand urban stedelijk urbanization verstedelijking, urbanisatie utopian reform utopische hervorming

V V value waarde vassal vazal, onderdaan, slaaf Vedas Veda’s viceroy onderkoning vote stem, stemmen

W W war oorlog Warsaw Pact Warschaupact weapons wapens Weimer Republic Weimarrepubliek Western Hemisphere westelijk halfrond Westernization verwesterlijking White Man’s Burden De last van de blanke world wereld



ENGLISH / ENGELS DUTCH/ NEDERLANDS World Bank Wereldbank World War I Eerste Wereldoorlog World War II Tweede Wereldoorlog writing system schrijfsysteem

Z Z Zionism zionisme Zulu Zoeloe

Documents

Global History y Glossary English Dutch Glossar · Holocaust Holocaust Holy Land Heilig Land human rights mensenrechten humanism humanisme humanitarian filantroop, humanitair hunters