Η ενασχόλησή μας με το θέμα « Ελληνικές αρχαιότητες σε μουσεία του κόσμου», προέκυψε από το ενδιαφέρον μας να βρούμε απαντήσεις σε ερωτήματα που μας γεννήθηκαν πολλές φορές κατά τη διάρκεια των μαθητικών μας χρόνων. Ξεφυλλίζοντας τα βιβλία της Ιστορίας και άλλων μαθημάτων, βλέπαμε εικόνες από ελληνικές αρχαιότητες, με τη σημείωση ότι βρίσκονται σε κάποιο μουσείο εκτός Ελλάδας. Αυτό μας δημιουργούσε ερωτηματικά για το λόγο έκθεσής τους εκεί, και όχι στο φυσικό τους περιβάλλον, τον τόπο κατασκευής και αρχικής χρήσης τους. Αποφασίσαμε ότι άξιζε τον κόπο να ερευνήσουμε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες βρέθηκαν ή και μεταφέρθηκαν οι ελληνικές αρχαιότητες σε μουσεία του κόσμου και να τις γνωρίσουμε από κοντά. Επιδιώξαμε να έρθουμε σε επαφή με τους δημιουργούς τους, την εποχή στην οποία δημιουργήθηκαν, τη χρήση και τη διαχρονική αξία τους.

ΟΜΑΔΕΣ ΑΜΑΖΟΝΕΣ : ΔογραμματζήΚωνσταντίνα, Ναβροζίδου Ελένη, Πουρτουλίδου Δέσποινα, Τρικίδου Χριστίνα, Τερζιάν Φωτεινή- Ιορδάνα

ΚΑΡΥΑΤΙΔΕΣ : Ευαγγέλου Στεφανία, Ιωσηφίδου Χριστίνα, Καραχάλιου Σοφία, Τσαχουργιαννίδου Μαρία, Χατζηγεωργίου Αφροδίτη

ΚΟΥΡΟΙ : Σαμαράς Κωνσταντίνος, Σαχινίδης Ανδρέας, Σερταρίδης Γιώργος, Παπαϊωάννου Αριστείδης, Ρούτλετζ Ιωάννης-

Κωνσταντίνος

ΤΙΤΑΝΕΣ : Ανδρεάδης Χαράλαμπος, Βρένας Κωνσταντίνος Βρύζας Δευκαλίων, Γαλανάκης Δημήτριος, Γαλανάκης Σαμουήλ Συντονισμός και καθοδήγηση από την καθηγήτρια Μερόπη Κουμπή

ΜΕΘΟΔΟΣ

Ακολουθήσαμε τη μέθοδο project. Χωριστήκαμε σε ομάδες των

πέντε ατόμων και κάθε ομάδα πήρε ένα όνομα:

1) Αμαζόνες 2) Καρυάτιδες 3) Κούροι 4) Τιτάνες

Κάθε ομάδα ανέλαβε να ερευνήσει δυο ως τέσσερα μουσεία και να ανακαλύψει τις ελληνικές αρχαιότητες που φιλοξενούνται εκεί. Το διαδίκτυο και οι δημόσιες και ιδιωτικές βιβλιοθήκες, ήταν οι πηγές πληροφόρησής μας. Συμφωνήσαμε στα ερωτήματα που θα θέταμε μπροστά σε κάθε έκθεμα: Ποιος το δημιούργησε; Ποια εποχή κατασκευάστηκε; Ποια ήταν η αρχική του χρήση; Πού βρέθηκε; Ποιος το φυγάδευσε από την Ελλάδα και γιατί; Σε ποιο χώρο εκτίθεται σήμερα; Είναι πολλοί οι επισκέπτες που το θαυμάζουν; Υπάρχει δυνατότητα επαναπατρισμού κάποιων από αυτά;

Η έκπληξή μας μεγάλωνε σε κάθε συνάντησή μας, όταν ανακαλύπταμε το πλήθος των εκθεμάτων ελληνικών αρχαιοτήτων στα ξένα μουσεία, αριθμός που διαρκώς πολλαπλασιαζόταν. Χαρά και λύπη, περιέργεια, προβληματισμός και περηφάνια, ήταν τα συναισθήματά μας σε κάθε νέο έκθεμα που βρίσκαμε. Χαρά για την ανακάλυψη αριστουργημάτων που δημιούργησαν οι πρόγονοί μας. Λύπη γιατί είναι ξενιτεμένα. Περιέργεια να μάθουμε την ιστορία τους. Προβληματισμός για το μέλλον τους. Περηφάνια για τις διαχρονικές ελληνικές αξίες και ιδεώδη που μεταλαμπαδεύουν στα πέρατα του κόσμου, ακόμη και σε ανθρώπους που δε θα επισκεφθούν ποτέ την Ελλάδα. Τα μουσεία που ερευνήσαμε είναι πολλά. Σας παρουσιάζουμε ένα μικρό δείγμα των ευρημάτων μας.

Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τα μαρμάρινα αγάλματα λευκά. Ήταν όμως πάντα έτσι; Μήπως είχαν χρώματα, τα οποία με το πέρασμα των αιώνων χάθηκαν; Ερευνώντας ανακαλύψαμε πως τα αρχαία ελληνικά αγάλματα, οι μετώπες, τα αετώματα, ήταν πράγματι χρωματισμένα.

Οι πρόγονοί μας, λοιπόν, τα θαύμαζαν βλέποντάς τα έγχρωμα. Πολλοί συντηρητές έργων τέχνης, Έλληνες και μη, έδωσαν χρώμα και τα ζωντάνεψαν. Κάποια έργα, είχαν ακόμη επάνω τους υπολείμματα βαφής και έτσι, μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το χρωματισμό τους. Στο εθνικό αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας, παρουσιάστηκε το 2007, η έκθεση «Πολύχρωμοι θεοί».

Στην Έκθεση παρουσιάστηκαν 21 εκμαγεία κάποια από τα οποία παρουσιάζουμε

Επιτύμβια στήλη. Μάρμαρο πεντελικό. Βρέθηκε στη Βελανιδέζα Αττικής. Αττικό έργο, γύρω στα 510 π.Χ.

ΕΤΣΙ ΤΟ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΣΗΜΕΡΑ ΕΤΣΙ ΤΟ ΕΒΛΕΠΑΝ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ

Η σαρκοφάγος της Σιδώνας - Γνωστή ως Σαρκοφάγος του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Εκμαγείο της “Πεπλοφόρου” σε απόδοση του αγάλματος στη θεά Αθηνά

ΚΕΦΑΛΗ ΠΟΛΕΜΙΣΤΗ

ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΔΙΑΚΡΙΝΟΥΜΕ ΤΟ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ

Μουσείο του Λούβρου

Το μουσείο του Λούβρου (γαλλικά Musée du Louvre) είναι ένα από τα μεγαλύτερα και παλαιότερα μουσεία τέχνης στον κόσμο. Βρίσκεται στο κέντρο του Παρισιού, στις όχθες του Σηκουάνα και εκθέτει 35.000 έργα τέχνης - το 8% των αποκτημάτων του, που υπολογίζονται στα 445.000 κομμάτια. Οι μόνιμες συλλογές του μουσείου καταλαμβάνουν συνολικά έκταση 60.600 τετραγωνικών μέτρων και ανάμεσα σε αυτές είναι και οι ελληνικές, που καλύπτουν αίθουσες ή χώρους. Κάθε χρόνο το επισκέπτονται 8 ,5 εκατομμύρια τουρίστες. Την ιστορία της αρχαίας Μακεδονίας από τους μυκηναϊκούς χρόνους έως την ύστερη αρχαιότητα, σε εννέα θεματικές ενότητες, παρουσίασε η έκθεση «Αρχαία Μακεδονία: Στο βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου», που φιλοξενήθηκε από τις 13 Οκτωβρίου2011 μέχρι τις 16 Ιανουαρίου 2012, στο Λούβρο. Η έκθεση, η οποία περιλαμβάνει περίπου 500 αριστουργήματα, αποτέλεσμα συνεργασίας Ελλήνων και Γάλλων ειδικών, είχε πρωταρχικό στόχο να συστήσει στο κοινό του μεγαλύτερου μουσείου του κόσμου, τον αρχαιολογικό πλούτο του ελληνικού Βορρά, εν πολλοίς άγνωστο ακόμη, λόγω των αλλεπάλληλων σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων και ανακαλύψεων των τελευταίων 30 χρόνων στη Μακεδονία. Η έκθεση αυτή προσέλκυσε το θαυμασμό 6.000 επισκεπτών ημερησίως!

Μικροτεχνία

Γλυπτική-Αγγειοπλαστική

Η Αφροδίτη της Μήλου • Η Αφροδίτη της Μήλου είναι ένα πολύ γνωστό

μαρμάρινο άγαλμα, της ελληνιστικής εποχής, το οποίο βρέθηκε την άνοιξη του 1820 σε αγροτική περιοχή της Μήλου, σε θέση αρχαίου οικισμού, από έναν αγρότη που λεγόταν κατά πάσα πιθανότητα Θεόδωρος ή Γεώργιος Κεντρωτάς. Εκείνες τις μέρες βρισκόταν στο λιμάνι της Μήλου μια κορβέτα του γαλλικού πολεμικού ναυτικού, στη οποία υπηρετούσε ο Ολιβιέ Βουτιέ, γνωστός φιλέλληνας, που έτυχε να παρευρίσκεται στο σημείο εκείνο και ήταν ο πρώτος που αντίκρισε την Αφροδίτη να βγαίνει από το χώμα της Μήλου, κατάλαβε ότι επρόκειτο για έργο μεγάλης αξίας και ειδοποίησε τον Γάλλο πρόξενο στη Μήλο. Ο Γάλλος πρέσβης στην Υψηλή Πύλη μαρκήσιος Ντε Ριβιέρ, αγόρασε το έργο. Το άγαλμα προσφέρθηκε τελικά στον βασιλιά Λουδοβίκο ΙΗ’, ο οποίος το δώρισε στο Λούβρο το 1821. Το άγαλμα, βρέθηκε σε πάνω από 6 χωριστά κομμάτια. Στο μουσείο της Μήλου υπάρχει ένα πιστό αντίγραφό του, το οποίο έστειλε αργότερα ως δωρεά το Λούβρο. Το άγαλμα είναι φιλοτεχνημένο από μικρασιάτη γλύπτη πιθανόν από τις Τράλλεις (100 π.Χ). Έχει κατασκευαστεί από μάρμαρο Πάρου. Το ύψος του είναι 2,05μ. ενώ ζυγίζει 900κ.

Η Νίκη της Σαμοθράκης Η Νίκη της Σαμοθράκης είναι μαρμάρινο

γλυπτό αγνώστου καλλιτέχνη της ελληνιστικής εποχής που βρέθηκε στο ναό των «Μεγάλων Θεών» ή Καβείρων στη Σαμοθράκη. το 1863, κατακερμα-τισμένη, από το Γάλλο πρόξενο στην Αδριανούπολη Σαρλ Σαμπουαζό και μεταφέρθηκε στο Λούβρο. Κορυφαίο ίσως έργο της συλλογής ελληνικών αρχαιοτήτων του Λούβρου, η Νίκη, ίσως κρατούσε στα χέρια της σάλπιγγα με την οποία ανακοίνωσε τον θρίαμβο στη ναυμαχία της Σίδης. Παριστάνει φτερωτή τη θεά Νίκη. και εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου, από το 1884, όπου δεσπόζει μεγαλοπρεπής στην κορυφή της σκάλας η οποία συνδέει τη Στοά του Απόλλωνα με την τετράγωνη Αίθουσα.

• Το άγαλμα έχει ύψος 3,28 μ (με τα φτερά) και 5,58 με την πλώρη του πλοίου πάνω στην οποία είναι τοποθετημένο σήμερα. Φιλοτεχνήθηκε σε λευκό παριανό μάρμαρο .Χρονολογείται μεταξύ και 220 και 190 π.Χ .

Η Άρτεμις των Βερσαλλιών

• Απεικονίζεται η θεά του κυνηγιού με κοντό χιτώνα και σανδάλια, χλαμύδα δεμένη στη μέση και με διάδημα. Η θεά φαίνεται να κινείται με δύναμη προς τα μπροστά δίπλα σε ένα ελάφι. Με το δεξί χέρι κρατούσε το τόξο, ενώ με το αριστερό ετοιμαζόταν να βγάλει ένα βέλος από τη φαρέτρα που είχε κρεμασμένη στην πλάτη. Το άγαλμα είναι ένα ρωμαϊκό αντίγραφο που βασίστηκε στα αθηναϊκά πρότυπα, τα οποία υπηρέτησε πιστά η γλυπτική τέχνη του Λεωχάρους. Το πρωτότυπο γλυπτό της μεγαλόπρεπης θέας συσχετίζεται με τον Απόλλωνα του Belvedere, που είχε φιλοξενηθεί παλαιότερα στο Λούβρο. Οι δύο θεότητες αποτελούσαν σύνολο αγαλμάτων το οποίο απεικόνιζε την τιμωρία των Νιοβίδων.

Μουσείο Ερμιτάζ

• Το Ερμιτάζ αποτελεί το μεγαλύτερο και ένα από τα παλαιότερα μουσεία στον κόσμο, καθώς και ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Αγίας Πετρούπολης. Αποτελείται από έξι κτήρια και ανάμεσα στα σημαντικά εκθέματα του μουσείου, περιλαμβάνεται η συλλογή έργων δυτικοευρωπαϊκής τέχνης, εκθέματα από την Αρχαία Ελλάδα, την Αίγυπτο και τη Ρώμη, καθώς και μεγάλες συλλογές ειδών κοσμηματοποιίας. Ο συνολικός αριθμός των έργων που ανήκουν στις συλλογές του Ερμιτάζ ξεπερνούν τα 3.000.000.Η λέξη ερμιτάζ (hermitage) είναι γαλλική, εκ παραφθοράς της ελληνικής λέξης ερημητήριο. Με τον όρο αυτό αποκαλούσαν οι Γάλλοι οποιαδήποτε εξοχική ή απόκεντρη κατοικία κυρίως για ανάπαυση ή αναψυχή..

Μικροτεχνία

Γλυπτική-Αγγειοπλαστική

Η Αφροδίτη της Ταυρίδας • Το άγαλμα αυτό κατασκευάστηκε τον 3ο ή 2ο

π.Χ. αιώνα και είναι αντίγραφο, αλλά όχι πιστό, ενός από τα πιο περίφημα έργα του 4ου π.Χ αιώνα του Πραξιτέλη, της Κνιδίας Αφροδίτης. Με το εκφραστικό πρόσωπο και το καλλίγραμμο κορμί, προκάλεσε θαυμασμό που έφτανε ενίοτε στο πάθος, σε σημείο, που πολλοί ταξίδευαν στην Κνίδο για να τη δουν. Κατά τους Ελληνιστικούς και ΡωμαΪκούς χρόνους, αντιγράφηκε περισσότερο από κάθε άλλο γλυπτό. Η Αφροδίτη του Ερμιτάζ είναι το πρώτο έργο αρχαίας τέχνης που έφτασε στην Αγία Πετρούπολη, ο Μέγας Πέτρος την απέκτησε ύστερα από μακρές διαπραγματεύσεις με τον πάπα. Αρχικά, τοποθετήθηκε στους θερινούς Κήπους του τσάρου, ενώ υπήρχε ένας φύλακας συνεχώς στο πλάι της για να την προστατεύει από τις επιθέσεις όσων έκριναν τη γύμνια της απρεπή. Αργότερα, μεταφέρθηκε στο Ανάκτορο της Ταυρίδας και έτσι πήρε το προσωνύμιο με το οποίο είναι σήμερα γνωστή.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΒΙΕΝΝΗΣ

Το Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης της Βιέννης βρίσκεται στο κέντρο της αυστριακής πρωτεύουσας. Τα σχέδια για την κατασκευή του ανέλαβε ο βιεννέζος αρχιτέκτονας Καρλ φον Χάζεναουερ και η ιδέα αναδιέργησης την συνέλλαβε ο Φραγκίσκος Ιωσήφ. Τα θεμέλια τοποθετήθηκαν το 1871 και η κατασκευή ολοκληρώθηκε το 1880. Το 1891 άνοιξαν οι πόρτες του για το κοινό, ταυτόχρονα με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Ο αριθμός των επισκεπτών τού ανέρχεται στις 550.000 ετησίως. Οι αίθουσες του μουσείου που φιλοξενούν τις ελληνικές, αλλά και άλλες αρχαιότητες, χωρίζονται από γρανιτένιους κίονες με επίχρυσο μπρούτζο. Στον πρώτο όροφο βρίσκονται οι 38 αίθουσες της Πινακοθήκης και στο δεύτερο όροφο η Συλλογή Νομισμάτων. Το μουσείο περιλαμβάνει συλλογές νομισμάτων, αρχαίας τέχνης (αιγυπτιακών, κυπριακών, σλαβικών, ελληνικών). Οι ελληνικές αρχαιότητες του μουσείου προέρχονται από την Πρωτογεωμετρική, την Γεωμετρική, την Αρχαϊκή, την Ύστερη Κλασσική περίοδο.

ΑΝΑΓΛΥΦΗ ΠΛΗΓΩΜΕΝΗ ΑΜΑΖΟΝΑ

Το ανάγλυφο αυτό βρέθηκε στις ανασκαφές τις αρχαίας Εφέσου το 1900 και χρονολογείται τον 4o π.Χ. αιώνα. Απεικονίζει μία πληγωμένη αμαζόνα που φέρνει το χέρι της πάνω από το κεφάλι της, φορώντας ιμάτιο δεμένο μ’ ένα δέρμα από χαλινάρι αλόγου, το οποίο λόγω πάλης έχει τραβηχτεί, αφήνοντας ακάλυπτα τα δυο της στήθη, με αποτέλεσμα ο πόνος της μορφής της να συναγωνίζεται το πάθος που την διακατέχει.

ΚΕΦΑΛΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Καλοδιατηρημένο δημιούργημα της

ρωμαϊκής εποχής που χρονολογείται γύρω στο 320 π.Χ. και έχει διασωθεί σε 20 περίπου αντίγραφα, γεγονός που υποδηλώνει την μεγάλη φήμη του αρχαίου Έλληνα φιλόσοφου Αριστοτέλη. Οι βαθιές ρυτίδες στο μέτωπο υποδηλώνουν ότι ο εικονιζόμενος είναι ένας άνθρωπος με σκέψη, ενώ τα τονισμένα ζυγωματικά δηλώνουν θεληματικότητα και αποφασιστικότητα.

ΔΟΡΥΦΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΚΛΕΙΤΟΥ

Αντίγραφο της ρωμαϊκής εποχής ενός από τα διασημότερα χάλκινα αγάλματα της κλασσικής, αφού έχουν ανακαλυφθεί πάνω από 50 παρόμοια αγάλματα. Αγοράστηκε από το Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης της Βιέννης το 1824, φέροντας ίχνη αρχαίας παρέμβασης. Παριστάνει έναν άνδρα με δόρυ στο αριστερό του χέρι, πιθανόν έτοιμο να βαδίσει. Το άγαλμα ισορροπεί ανάμεσα στην κίνηση και στην ακινησία, δεν είναι ούτε δυνατός, ούτε υπέρβαρος, το κορμί του είναι γυμνασμένο, αλλά όχι υπερβολικά.

ΤΤΟ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟΟ ΒΡΕ Ο

ΜΟΥΣΕΙΟ

ΤΑ ΕΛΓΙΝΕΙΑ ΜΑΡΜΑΡΑ

• Τα Γλυπτά του Παρθενώνα, γνωστά και ως Ελγίνεια Μάρμαρα, είναι μεγάλη συλλογή από μαρμάρινα γλυπτά που μεταφέρθηκαν στην Βρετανία το 1806 από τον Τόμας Μπρους Ζ‘, Κόμη του Έλγιν, πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από το 1799 μέχρι το 1803 . Εκμεταλλευόμενος την Οθωμανική ηγεμονία στην ελληνική επικράτεια, κατάφερε και απέκτησε φιρμάνι από τον Οθωμανό Σουλτάνο για την αποκαθήλωσή τους από τον Παρθενώνα με σκοπό την μέτρηση και την αποτύπωσή τους σε σχέδια, και στη συνέχεια προχώρησε στην αφαίρεση και φυγάδευσή τους. Τα γλυπτά αυτά αποθηκεύτηκαν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου το 1816 και το 1936 τοποθετήθηκαν στην έκθεση Duveen που δημιουργήθηκε για αυτό το σκοπό. Είναι γνωστός ο αγώνας που έδωσε η Μελίνα Μερκούρη και πολλοί άλλοι Έλληνες για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα.

• Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Βρετανικό Μουσείο τον Απρίλιο του 2007, αναφέρεται ότι δεν προτίθεται να παραχωρήσει την κυριότητα των Γλυπτών του Παρθενώνα σε ελληνικό μουσείο. Νεότερη ανακοίνωση του Βρετανικού Μουσείου (2009) ανέφερε πως, με την ευκαιρία των εγκαινίων του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, θα ήταν διατεθειμένο να δανείσει τα Ελγίνεια, αρκεί η Ελληνική Κυβέρνηση να αναγνωρίσει το δικαίωμα ιδιοκτησίας τους στο Μουσείο. Η Ελληνική Κυβέρνηση απέρριψε την πρόταση.

• Το πιο διάσημο, ίσως , από τα Ελγίνεια, είναι η Καρυάτιδα , που βρισκόταν μαζί με άλλες πέντε, στο Ερέχθειο, στην Ακρόπολη των Αθηνών.

• Λέγεται ότι ο Ικτίνος εμπνεύστηκε τις Καρυάτιδες όταν παρακολούθησε ένα λατρευτικό χορό Παρθένων που γινόταν στα Καρυάτια , μια ιδιότυπη γιορτή των Καρυών της Λακωνίας, που ήταν αφιερωμένη στη θεά Άρτεμη. Φορούν ιωνικό χιτώνα και φέρουν στο κεφάλι τους ένα κάνιστρο, που παίζει το ρόλο κιονόκρανου.

ΕΚΘΕΜΑΤΑ ΣΤΟ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

ΚΑΡΥΑΤΙΔΕΣ

Το τραγούδι που ακολουθεί ,

το εμπνεύστηκε

η μαθήτρια Στεφανία Ευαγγέλου

κατά τη διάρκεια της εργασίας,

γράφοντας τους στίχους και τη μουσική

και το τραγούδησε στην παρουσίαση

που έγινε στο σχολείο μας.

Σ’ ένα περίφημο, όμορφο ναό

στην κορυφή των Αθηνών

Ερέχθειο ήταν τ’ όνομά του

κι’ έδειχνε τη δόξα των θεών.

Οι Καρυάτιδες ήταν κολώνες

στο μαρμάρινο Ερέχθειο

Οι πέντε βρίσκονται

στην Αθήνα

κι’ άλλη μια στο Βρετανικό.

Τ’ όνομά τους πήρανε

όταν κατασκευαστήκανε

από το γλύπτη Μνησικλή

που τους έδωσε Καρυάτιδας μορφή.

Να την επιστρέψουν

πίσω εύχομαι

στην Ελλάδα

και προσεύχομαι

να τους φωτίσει ο Θεός μας

για να δουν

σε ποιον ανήκουν τα

κειμήλια που κρατούν.

ΜΟΥΣΕΙΑ ΒΑΤΙΚΑΝΟΥ ΚΑΠΙΤΩΛΙΟΥ

ΕΚΘΕΜΑΤΑ

ΔΙΣΚΟΒΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΥΡΩΝΑ

Το άγαλμα τοποθετείται στυλιστικά στο τέλος του αυστηρού ρυθμού, πριν από την έλευση της όψιμης κλασσικής τέχνης. Απεικονίζει ένα γυμνό αθλητή της δισκοβολίας, ο οποίος λυγίζει τα γόνατά του και γέρνει έντονα προς τα εμπρός, στρέφοντας τον κορμό και το κεφάλι του προς τα δεξιά. Το δεξιό του πόδι πατάει σταθερά στο έδαφος, ενώ το αριστερό μόλις που στηρίζεται στα ακροδάχτυλα, τη στιγμή ακριβώς πριν συστραφεί γύρω από τον άξονά του για να εκσφενδονίσει το δίσκο που κρατάει στο χέρι του. Παρά την ένταση που αποτυπώνεται στο κορμί του, το πρόσωπό του διατηρεί μία γαλήνια εσωστρέφεια.

Η ΤΙΜΩΡΙΑ ΤΟΥ ΑΤΛΑΝΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΡΟΜΗΘΕΑ

Η κύλικα με τον Άτλαντα και τον Προμηθέα θεωρείται ένα από τα καλύτερα δείγματα της λακωνικής κεραμικής με την παράσταση προσαρμοσμένη επιτυχώς στο σχήμα της κύλικας. Εν τούτοις είναι ορατές οι αδυναμίες της. Απουσιάζει η διάκριση των επιπέδων που προσδίδει την αίσθηση του βάθους. Η παράσταση είναι μεν ζωντανή, αλλά αρκετή απλοϊκή με τον Προμηθέα αδέξια δεμένο σε μία μικρή κολώνα και το αίμα του να μαζεύεται στο δάπεδο, ενώ και η απόδοση του σώματος του Άτλαντα δεν είναι ρεαλιστική

ΠΑΛΑΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ

ΑΓΟΡΙ ΠΟΥ ΠΡΟΣΕΥΧΕΤΑΙ

Χάλκινο άγαλμα από τη Ρόδο στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. Το άγαλμα σώθηκε ολόκληρο, εκτός από τα χέρια, τα οποία έχουν συμπληρωθεί σε νεότερους χρόνους. Το χάλκινο αγόρι στηρίζεται στο αριστερό του πόδι, λυγίζει το δεξιό και εκτείνει τα χέρια ψηλά, σε μια κίνηση δέησης. Έργο του γλύπτη Τεισικράτη μαθητή του γιου του Λυσίππου Ευθυκράτη του σπουδαίου γλύπτη από τη Σικυώνα

300 π.Χ Ύψος 1,28 μ. Χαλκός

ΚΟΡΗ ΠΟΥ ΚΡΑΤΑ ΠΕΡΔΙΚΑ

Η κόρη του Βερολίνου από τη Μίλητο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αρχαϊκών γλυπτών της Ιωνίας οι οποίοι έδιναν ιδιαίτερη προσοχή στα ενδύματα των μορφών. Η νεαρή κόρη απεικονίζεται σε όρθια μετωπική στάση να κρατά στο στήθος μια πέρδικα προσφορά προς τη θεά. Φορά μακρύ χιτώνα που οι πτυχώσεις του πέφτουν ίσιες και βαριές σκεπάζοντας το σώμα. Αντιθέτως το ιμάτιο σχηματίζει ακανόνιστες λεπτές πτυχές που τονίζουν την πλαστικότητα του στήθους . Η κεφαλή της κόρης , που λείπει μπορεί να αποκατασταθεί με βάση τα σωζόμενα από την Ιωνία σφαιρικά κεφάλια με τα χαρακτηριστικά στενόμακρα μάτια .

570-560 π.Χ Ύψος 1,43μ. Μάρμαρο

ΑΦΡΟΔΙΤΗ HEYL Το αγαλματίδιο θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα του Παλαιού Μουσείου και είναι γνωστό με το όνομα Αφροδίτη Heyl,γιατί αγοράστηκε το 1930 από τη συλλογή του βαρόνου Heyl. Βρέθηκε στη Μύρινα και απεικονίζει τη θεά Αφροδίτη, ενώ λείπουν τα χέρια και το ένα πόδι. Από παραστάσεις σε αγγειογραφίες η θεά πρέπει να κρατούσε στο χέρι καθρέφτη, ενώ στα δεξιά της βρισκόταν ο γιος της, ο Έρωτας, προς τον οποίο έστρεφε τρυφερά το βλέμμα. Παρά το μικρό της μέγεθος, η μορφή διακρίνεται για την εξαιρετική απόδοση της κίνησης, που τονίζεται από τη συστροφή του σώματος και από τις πτυχώσεις στο αριστερό πόδι.

Μέσα 2ου αιώνα π.Χ ,Ύψος 37,6εκ. , Πηλός

ΓΛΥΠΤΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ

ΑΘΗΝΑ VELLETRI Η Αθηνά της Γλυπτοθήκης του Μονάχου βρέθηκε περίπου το 1770 σε μια βίλα στο Αρχαίο Τούσκουλον 24χλμ. Νοτιοανατολικά της Ρώμης. Είναι αντίγραφο του 2ου αιώνα μ.Χ. και ονομάστηκε Αθηνά Velletri από την αρχαία πόλη Vellitres . Η θεά φορά κοντή αιγίδα που καλύπτει την πλάτη και κορινθιακό κράνος. Η έκφραση του προσώπου της είναι σοβαρή.

ΜΕΔΟΥΣΑ RONDANINI

Το υπερφυσικού μεγέθους κεφάλι μέδουσας αποκτήθηκε από τον βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκο Α’. Αρχικά η μέδουσα βρισκόταν στο ανάκτορο Rondanini στην Ρώμη. Το έργο που βρίσκεται στην Γλυπτοθήκη του Μονάχου πιθανότατα είναι ρωμαϊκό αντίγραφο ενός κλασσικού έργου του 5ου αιώνα του Φειδία. Θεωρείται η πρώτη απεικόνιση της μέδουσας στην ελληνική τέχνη ως ωραίας γυναίκας με φτερά στα μαλλιά και φίδια γύρω από το πρόσωπο.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

• Συνοψίζοντας τα αποτελέσματα της έρευνάς μας, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι ανακαλύψαμε ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής μυθολογίας, της καθημερινής ζωής και της θρησκείας, μέσα από την ελληνική τέχνη. Διαπιστώσαμε επίσης πως πολλά έργα τέχνης έχουν αντιγραφεί πολλές φορές, από την αρχαιότητα ακόμη, γεγονός που δείχνει την αναγνώριση της διαχρονικής αξίας τους. Στα μουσεία που ερευνήσαμε βρήκαμε πολλά πρωτότυπα έργα, αλλά και πολλά αντίγραφα.

• Τα εκθέματα «ταξίδεψαν» στον κόσμο είτε από εμπορία κατά την αρχαιότητα, είτε ως ρωμαϊκά αντίγραφα φημισμένων ελληνικών έργων, είτε ως τοπικές παραγωγές των εκτός Ελλάδας εστιών του αρχαίου Ελληνισμού (Μεγάλη Ελλάδα, Μικρά Ασία), είτε κατόπιν λεηλασίας των ελληνικών αρχαιολογικών χώρων, είτε ως προϊόν αρχαιοκαπηλίας ή αγοραπωλησίας κατά τους νεότερους χρόνους.

Τα αγάλματα, τα αγγεία, τα γλυπτά, τα κοσμήματα, όλα εκφράζουν το λαμπρό ελληνικό πνεύμα, τα ιδεώδη και τις ανυπέρβλητες αξίες του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Η δημοκρατία, η αλληλεγγύη, η αυτοθυσία για ένα σκοπό, μπορούν να μας ενώσουν με τους προγόνους μας. Ας μας εμπνέουν και σήμερα, θυμίζοντάς μας πως όλοι μαζί αν εργαστούμε, μπορούμε να δημιουργούμε θαύματα.

ΚΛΕΙΝΟΥΜΕ ΜΕ ΕΝΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ

«Είχα δυο αγάλματα περίφημα, μια γυναίκα κι ένα

βασιλόπουλο, ατόφια - φαίνονταν οι φλέβες, τόση εντέλειαν είχαν. Όταν χάλασαν τον Πόρο, τα ’χαν πάρει κάτι στρατιώτες, και στ’ Άργος θα τα πουλούσαν κάτι Ευρωπαίων• χίλια τάλαρα γύρευαν ... Πήρα τους στρατιώτες, τους μίλησα: Αυτά, και δέκα χιλιάδες τάλαρα να σας δώσουνε, να μην το καταδεχτείτε να βγουν από την πατρίδα μας. Γι’ αυτά πολεμήσαμε»

(Μακρυγιάννη, Απομνημονεύματα)

ΠΕΘΑΙΝΩ ΝΑ ΣΑΣ ΔΩ

Το τραγούδι που ακολουθεί

είναι αποτέλεσμα

της κοινής μας προσπάθειας,

που εμπνευστήκαμε κατά τη διάρκεια

της εργασίας μας.

Συνέχεια μας κατηγορούν, μας δίνουν διαταγές μας λένε «δεν αξίζετε», τι θέλετε Έλληνες; Να ζήσετε σε βάρος μας, να βγάζετε λεφτά, χωρίς να το αξίζετε, να είσαστε καλά; Στο Λούβρο ονειρεύτηκα πως ήμουνα μια μέρα κι’ εκεί η Νίκη με κοιτά με τα φτερά απλωμένα μα κι’ Αφροδίτη, Άρτεμη, Απόλλων κι’ Αθηνά, απόρησα πώς ήτανε όλοι μια συντροφιά.

Φαντάζομαι να ξαναρθείτε

στο φως εδώ για να λουστείτε

σας λαχταρώ,

πεθαίνω να σας δω.

Μαζί σας θα μας φέρετε

αυτό που τώρα λείπει

Τη δύναμη, το όνειρο, τη δίψα για ζωή, την όρεξη να χτίσουμε τα πάντα απ’ την αρχή Αφού εσείς μπορέσατε να ζείτε τόσα χρόνια κι’ εμείς θα το παλέψουμε με νύχια και με δόντια. Καθένας για την πάρτη του θέλει να κανονίζει για το κοινό μας το καλό καθόλου δεν πασχίζει Για να σας δώσουνε πνοή πολλοί είχαν κοπιάσει η δόξα της πατρίδας μας να πάει σ’ όλη την πλάση Τα μάρμαρα που έλαμπαν πάνω στον Παρθενώνα τον θάμπωσαν τον Έλγιν ευθύς μη μείνει ούτε κολώνα προσπάθησε και φόρτωσε καράβια στα κρυφά να έχει και η χώρα του βαριά κληρονομιά.

Φαντάζομαι να ξαναρθείτε

στο φως εδώ για να λουστείτε

σας λαχταρώ,

πεθαίνω να σας δω.

Μαζί σας θα μας φέρετε

αυτό που τώρα λείπει

Πάτα γερά,

το μέλλον μας καλεί,

βγάλε φτερά,

η Νίκη αδημονεί

νοιώσε χαρά,

μπορούμε όλοι μαζί

Αξίες και ιδανικά τάχουμε πια ξεχάσει καθένας θέλει τον παρά και ό,τι βρει ν’ αρπάξει Να ενωθούμε όλοι μαζί, να γίνουμε γροθιά, να μην ξανατολμήσουνε τέτοια ξεδιαντροπιά, της Μήλου την κυρία μας που είν’ ξενιτεμένη, να τη «στολίζουν» με βρισιές, πού νάξερε η καημένη το μέλλον τι της φύλαγε, μπορεί να περιμένει χωρίς λαλιά, χωρίς φωνή, πόσο να υπομένει;

Φαντάζομαι να ξαναρθείτε

στο φως εδώ για να λουστείτε

σας λαχταρώ,

πεθαίνω να σας δω.

Μαζί σας θα μας φέρετε

αυτό που τώρα λείπει

Αφού εσείς μπορέσατε

να ζείτε τόσα χρόνια,

κι’ εμείς θα το παλέψουμε

με νύχια και με δόντια

Να είσαστε περήφανοι

για μας αποζητούμε

και την Ελλάδα

ολόλαμπρη

μια μέρα να τη δούμε

και άξιοι απόγονοι

δικοί σας θ’ αποβούμε,

στη γη ξανά θα λάμψουμε,

αστέρια θα γενούμε !