Upload
buiduong
View
230
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
VISION & ROBOTICS
jaaRgaNg 6 | NummeR 2 | apRIl 2014
grijpertrends: de servobelofte
Duurzaam garnalen vissen met vision
Internet of Things eist degelijke beveiliging
Kansengrijpen
Inclusief Dossier
Lassen
02WWW.FANUC.EU
Stand 26Kom ons bezoeken op
+32 15 20 71 57 | [email protected]
De nieuwe FANUC 3D Area Sensor herkent niet-geordende producten 3-dimensioneel in een krat, bak of op een pallet en zorgt er voor dat de robot ze op de meest accurate manier kan opnemen. De 3D Area Sensor hangt op een vaste positie boven de plek waar twee camera’s de krat, bak of pallet scannen in de breedte, hoogte en diepte en creëren zo een dieptezicht. De sensor maakt ogenblikkelijk een 3D-beeld hiervan. Ideale oplossing voor het automatisch beladen van bewerkingsmachines en voor het depalletiseren.
The colour of automation
11-12 juni 2014
MAD-00687-RO-DU-iRVision_230x295.indd 1 31/03/2014 15:36:58
03
ColofonVision & Robotics is hét vakblad over automatise-
ringsoplossingen voor de maak-, agro-en foodindustrie
door specialisten in robotica en visionsystemen.
jaaRgaNg 6 | NummeR 2 | apRIl 2014
Vision & Robotics verschijnt zes maal per jaar. Toezending
geschiedt op abonnementbasis en controlled circulation.
uITgeVeR
Jos Raaphorst, FenceWorks BV
T: 06 34 73 54 24, E: [email protected]
Robbert Hoeffnagel, FenceWorks BV
T: 06 51 28 20 40, E: [email protected]
ReDaCTIe
Liam van Koert, The Text Factory
Ab Muilwijk, FenceWorks
T: 06 17 58 82 65, E: [email protected]
ReDaCTIeRaaD
Pieter Jonker, TU Eindhoven en TU Delft
Jaap van de Loosdrecht, Computer Vision Lab, NHL
Martin van der Have, RAB en ABB
Fred Bokhorst, RAB en Ferdar
Bas Wondergem, DVC
Hans Lenos, lenosonline.info
Wim Hoeks, NTS groep
VORmgeVINg
Laura Willemsen, Grafisch ontwerp
DRuK
Grafia Media Groep
pOSTaDReS ReDaCTIe
Beatrixstraat 2, 2712 CK Zoetermeer
aBONNemeNTeN
T: 079 - 500 05 59
aDVeRTeNTIe-explOITaTIe
Mike de Jong
T: 06 - 10 82 59 93
aaN D IT NummeR weRKTeN mee
Bart Driessen, Bert Stap,
Frans van der Geest, Teus Molenaar
Column
“Tegenwoordig hebben we al deze
technologische vooruitgang. Maar
waarom werkt het dan de helft
van de tijd niet?” Het is de default
uitspraak van mijn vrouw als de
dingen met computer, telefoon of
huishoudelijk apparaat niet zo
werken zoals gedacht. Vaak volgt van mijn zijde een vurige monoloog
over de toenemende complexiteit van technologie en breng ik in dat
hoewel fabrikanten de naam ‘plug & play’ wel degelijk eer aan probe-
ren te doen, dit de gebruiker niet van zijn verantwoordelijkheid ont-
slaat de handleiding te lezen en te volgen. Na de monoloog volgt
meestal een moment van stilte en reflectie. Ik realiseer me dat ik
geen broodje aap stond te verkopen, maar er wellicht ook andere
motieven waren voor mijn betoog? Natuurlijk mag niemand die niet
snapt hoe het werkt in een generaliserende uitspraak die mooie tech-
nologische pareltjes de schuld geven van zijn (of haar) eigen onkunde.
Technologie kan zichzelf niet verdedigen dus neem ik het in al mijn
nobelheid maar voor haar op. Of ligt het toch iets genuanceerder en
zou het feit dat ik in huiselijke kring verantwoordelijk was voor de
aanschaf van systeem A van merk B en van type C er iets mee te
maken hebben? Maakte ik de uitspraak daarmee tot verkapte kritische
noot ten aanzien van mijn eigen technologische vermogen de juiste
keuze te maken? Nog een moment van reflectie later, besluit ik de
waarheid in het midden neer te leggen. Wat mijn vrouw natuurlijk
probeerde te zeggen is dat het wel vreemd is dat ze op haar telefoon
zelf een andere netwerkprovider moet selecteren – dit na eerst door
diverse menu’s doorworsteld te zijn – voordat ze in het buitenland kan
bellen. De belfunctie, vroeger een belangrijke functie van een tele-
foon zoals u zich wellicht herinnert, is of niet geavanceerd genoeg zelf
een nieuwe operator te vinden en hier verbinding mee te maken, of
(wat ik waarschijnlijker acht) wil de gebruiker als default de keuze
geven zelf zijn nieuwe provider te kiezen. Wellicht uit kostenoverwe-
gingen? “Maar waarom wordt roaming dan niet standaard uitgezet als
je de grens over gaat?”werpt mijn vrouw tegen. “Ook uit kostenover-
wegingen?” Op dit moment schiet ook mijn logica te kort en kan ik
haar niet anders dan gelijk geven. “Het idee achter plug & play is ge-
weldig”, antwoord ik. “En default settings voor de gemiddelde gebrui-
ker ook. Er is dus maar een conclusie mogelijk: wij zijn maar een raar
en alles behalve gemiddeld stel met z’n tweeën.”
Default
WWW.FANUC.EU
Stand 26Kom ons bezoeken op
+32 15 20 71 57 | [email protected]
De nieuwe FANUC 3D Area Sensor herkent niet-geordende producten 3-dimensioneel in een krat, bak of op een pallet en zorgt er voor dat de robot ze op de meest accurate manier kan opnemen. De 3D Area Sensor hangt op een vaste positie boven de plek waar twee camera’s de krat, bak of pallet scannen in de breedte, hoogte en diepte en creëren zo een dieptezicht. De sensor maakt ogenblikkelijk een 3D-beeld hiervan. Ideale oplossing voor het automatisch beladen van bewerkingsmachines en voor het depalletiseren.
The colour of automation
11-12 juni 2014
MAD-00687-RO-DU-iRVision_230x295.indd 1 31/03/2014 15:36:58
lIam VaN KOeRT
In dit nummer
Grijpertrends: geen revolutie maar evolutie 08
Twee werelden, één gezamenlijk doel 12
Duurzaam garnalen vissen met vision 14
‘Vision hoeft niet ingewikkeld te zijn’ 18
Internet of Things eist degelijke beveiliging 28
Geheim van smid bewaard in dongle 32
Meer capaciteit, hogere betrouwbaarheid en
veiligheid bij bagageafhandeling 34
Rubrieken
Redactioneel 03
Colofon 03
Nieuws 06
Dossier Lassen 21
Branche Bulletin 30
Productnieuws 40
Inhoud 05
14
08
18
april 2014 | VISION & ROBOTICS
Nieuws06
Het project moet leiden tot een robot die zich
stabiel en flexibel kan bewegen over oneffen
terrein. Denk hierbij aan buitenaardse planeten,
waar het landschap doorgaans zeer onherberg-
zaam is. De onderzoekers achter Charlie stellen
dat een robot op twee benen hiervoor geschik-
ter is dan een robot op bijvoorbeeld wielen of
rupsbanden. De benen stellen de robot namelijk
in staat op gerichte punten kracht te zetten, wat
het behouden van evenwicht vereenvoudigt.
Charlie is uitgerust met een flexibele ‘iStruct’-
wervelkolom. Deze kan in zes verschillende rich-
tingen bewegen, wat de robotaap zeer flexibel
maakt. De wervelkolom is gebaseerd op die van
de mens en die van de chimpansee. Vervolgens
hebben de onderzoekers de wijze waarop bot-
ten, spieren en pezen samenwerken rond deze
wervelkolom geanalyseerd en vertaald naar een
technisch systeem. Ook de voet is in grote mate
op de mens en chimpansee gebaseerd. Het on-
derbeen van de robot is uitgerust met een ac-
tieve enkel en een adaptieve sensorvoet, waar-
door de voet van de robot op vergelijkbare wijze
als die van de mens kan bewegen. Deze voet
zorgt ervoor dat Charlie goede grip kan krijgen
op moeilijk terrein en stevig overeind kan staan.
eeN NIeuwe ROBOT VaN heT ROBOTICS INNOVaTION CeNTeR VaN heT DeuTSChe FOR-
SChuNgSzeNTRum FüR KüNSTlIChe INTellIgeNz (DFKI) IS IN STaaT TIjDeNS heT BalaNCe-
ReN SChOmmelINgeN Op Te VaNgeN eN Te COmpeNSeReN. De ROBOT KaN hIeRDOOR OOK
ONDeR mOeIlIjKe OmSTaNDIgheDeN zIjN eVeNwIChT BehOuDeN. De ROBOT heeT ChaRlIe
eN IS geBaSeeRD Op zOwel De meNS alS ChImpaNSee.
Robotische aap compenseert schommelingen
De nieuwe ARTruck is een modeltruck en kan met behulp van een augmented reality-databril wor-
den bestuurd. Een modelvoertuig dat door hetzelfde team wordt ontwikkeld is in staat dit voertuig
autonoom te volgen. De modeltruck is ontwikkeld door de faculteit elektrotechniek van de West-
sächsische Hochschule Zwickau (WHZ). Met behulp van een camera in de cabine van de truck kan
de bestuurder via de databril meekijken. De bestuurder heeft dus een vergelijkbaar beeld als in
een echte vrachtwagen. De modeltruck is uitgerust met supercondensatoren in plaats van batte-
rijen. Deze kunnen in een aanzienlijk kortere tijd worden
opgeladen dan standaard batterijen en hebben daarnaast
een langere levensduur. Tegelijkertijd werkt de faculteit
ook aan een modelvoertuig dat in staat is autonoom de
modeltruck te volgen. De modelwagen is uitgerust met
allerlei sensoren die de positie van de modeltruck nauw-
keurig in beeld brengen, waardoor dezelfde route gevolgd
kan worden.
Nieuwe truck volgt voorganger autonoom
Nieuws
De robot Cubestormer 3 heeft een
Rubiks kubus in slechts 3,24 secon-
den opgelost. Hierbij verbleekt het
vorige record van 5,27 seconden,
dat werd gevestigd door zijn voor-
ganger Cubestormer 2.
De Cubestormer 3 is een robot die
specifiek is ontwikkeld om een
Rubiks kubus in een zo’n kort mo-
gelijke tijd op te lossen. De robot
is gebouwd van Lego en voorzien
van een Galaxy S4. Deze smart-
phone analyseert via zijn camera
de verschillende blokjes op de ku-
bus en probeert de puzzel zo snel
mogelijk op te lossen. Vervolgens
stuurt de smartphone instructies
door naar de Cubestormer 3.
De robot is ontwikkeld door de
Britse techneuten David Gilday en
Mike Dobson die zich al lange tijd
met dit soort robots bezighouden.
De Cubestormer 3 is dan ook al-
weer de derde generatie van de
Cubestormer-robots. Ook de voor-
gaande presteerde goed. Het vori-
ge record voor het oplossen van de
Rubiks kubus stond op naam van
de voorloper Cubestormer 2.
07Nieuws
KuKa laat wereldkampioen Timo Boll tafeltennissen tegen een robotKUKA vierde op 11 maart de opening van zijn nieuwe productiefaciliteit voor ro-
bots in het Chinese Shanghai. KUKA’s nieuwe ambassadeur Timo Boll, meervoudig
Europees en Wereldkampioen tafeltennis, was bij de opening aanwezig. Tijdens
de opening ging een film in première waarin te zien is hoe Boll een wedstrijd
tafeltennis speelt tegen een robot. 350 medewerkers gaan in de nieuwe produc-
tiefaciliteit 3.000 tot 5.000 robots per jaar produceren. KUKA specialiseert zich in
industriële robots en automatiseringssystemen voor diverse industrieën, van de
auto tot de voedingsindustrie. Het Duitse bedrijf heeft 25 dochterondernemingen
verspreid over verschillende landen en is wereldwijd actief. De opening van de
nieuwe productiefaciliteit is een belangrijke stap voor KUKA, en werd daarom uit-
gebreid gevoerd. De aanwezigheid van Timo Boll speelde hierbij een belangrijke
rol. Bol neemt het in de film die tijdens de opening voor het eerst werd vertoond
op tegen de KUKA KR 6 R900 sixx, ook wel KR AGILUS genoemd.
Robot lost Rubiks kubus op in 3,24 seconden
De Amerikaanse zwaardschede is een in zee levend tweekleppig week-
dier. Het dier beschikt over een langwerpige schelp met zeer scherpe
randen, die wat weg hebben van een zwaard. De Amerikaanse zwaard-
schede is in staat zich in zeer korte tijd zeer goed in te graven, wat het
moeilijk maakt de weekdieren te vangen. Onderzoekers hebben deze
eigenschap als inspiratie genomen voor een nieuwe robot: de RoboClam.
De RoboClam kan razendsnel graven en hanteert hiervoor exact dezelfde
methode als de Amerikaanse zwaardschede. Door het gedrag van het
weekdier nauwkeurig te bestuderen ontdekte de wetenschappers dat de
zwaardschede zand vloeibaar maakt.
Dit doet het weekdier door zijn lichaam aan te spannen en water aan te
zuigen. Hierdoor ontstaat een soort vacuüm dat ervoor zorgt dat het zand
onstabiel wordt en in beweging komt. Door deze truc wordt het zand
gemengd met water, wat het voor het weekdier aanzienlijk eenvoudiger
maakt het zand opzij te schuiven en zich een weg door het zand te banen.
Op basis van deze informatie hebben de onderzoekers de RoboClam ont-
wikkeld, die dus net als de Amerikaanse zwaardschede zand vloeibaar
maakt en hierdoor sneller weg kan werken. Het prototype werkt volgens
de onderzoekers naar verwachting en is in staat aanzienlijk sneller te
graven dan iedere andere commerciële graafoplossing. De RoboClam kan
graafwerkzaamheden dan ook aanzienlijk versnellen.
De RoboClam kan onder andere worden ingezet voor het ingraven van
intercontinentale fiber-optische kabels. Dit werk wordt op dit moment
ook al uitgevoerd met robots, maar deze hebben doorgaans te weinig
energie beschikbaar om zich goed aan de grond te kunnen verankeren.
De robots worden hierdoor eenvoudig door de stroming weggespoeld,
wat veel tijd kost. De RoboClam zou met zijn efficiënte manier van graven
uitkomst kunnen bieden.
Robot op basis van amerikaanse zwaardschede kan zeer efficiënt graven
08
IN eeN TIjD waaR ROBOTS meeR eN meeR Op meNSeN lIjKeN, zOu je DeNKeN DaT gRIjpeRS STeeDS meeR
weg heBBeN VaN eeN meNSeNhaND. eN hOewel eR VaN DeRgelIjKe TOT De VeRBeelDINg SpReKeNDe
geNOeg VOORBeelDeN Te VINDeN zIjN, IS De RealITeIT TOCh waT mINDeR FuTuRISTISCh. heT OVeRgROTe
Deel VaN gRIjpeRS IN De INDuSTRIe IS NOg STeeDS geBaSeeRD Op BepROeFDe pRINCIpeS. BeTeKeNT DIT
DaT eR helemaal geeN TReNDS Te BeSpeuReN zIjN IN De ‘eChTe’ weRelD?
grijpertrends: geen revolutie maar evolutie
08 grijpertechnologie
Teks
t: L
iam
van
Koe
rt
meelIFTeN Op TeChNOlOgISChe ONTwIKKelINgeN
“Een goede grijper doet precies wat hij moet doen. Zo efficiënt moge-
lijk, tegen zo laag mogelijke kosten”, valt grijperspecialist Jeroen van den
Heuvel met een redelijk open deur in huis. De mede-eigenaar van ZVS
Techniek is al vele jaren actief in het succesvol adviseren van een zeer
divers klantenbestand over wat de beste grijper is voor hun toepassing.
In die jaren is een ding nog steeds niet veranderd: geen enkele applicatie
is dezelfde. En hoewel een enkele ervaren klant precies weet wat hij wil
en ook nodig heeft, loont het in de meeste gevallen de moeite eerst een
stapje terug te doen en een aantal belangrijke vragen te stellen: welk
product moet de grijper precies vastpakken, wat voor functie moet hij
vervullen en wat zijn de randvoorwaarden? Van den Heuvel: “We hebben
letterlijk honderden verschillende standaard grijpers in ons assortiment
en allemaal hebben ze hun eigen voor- en nadelen. Alleen wanneer we
alles goed in kaart hebben gebracht kunnen we een passend advies ge-
ven. Dingen die ik standaard vraag hebben bijvoorbeeld betrekking op
de eigenschappen van het te grijpen product. Welke vorm en afmeting
heeft deze, wat is de te grijpen massa, heb ik met een ruw, glad of poreus
onderdeel te maken, wat is de elasticiteit en is het product kwetsbaar? Is
er bovendien sprake van productvariaties en hoe groot zijn deze? Ook be-
langrijk om te weten is wat de functie is die de grijper moet vervullen. Is
dit puur een pick en place verhaal, of vinden er ook bewerkingen plaats?
Ook zaken als de te behalen cyclustijd en voor ogen staande levensduur
spelen hier een rol. En tot slot zijn er de omgevingsfactoren. Is er bijvoor-
beeld perslucht aanwezig? Wordt de grijper te werk gesteld in een clean-
room of juist een stoffige omgeving, blootgesteld aan hoge temperaturen
of zijn er eisen die betrekking hebben op hygiëne en voedselveiligheid?
Als er op al deze vragen een antwoord is kunnen we aan de slag. Door
de grote hoeveelheid grijpers waar we een beroep op kunnen doen,
kunnen we in veruit de meeste gevallen uit de voeten met standaard
componenten. Hierbij is het ook mogelijk standaard componenten als
zwenkeenheden, wisselaars of lineair modules toe te passen. Op deze
manier krijgt de klant een oplossing op maat, zonder dat er de hoofdprijs
van een klantspecifiek ontwerp voor hoeft te worden betaald.”
Sectortrends
Volgens Van den Heuvel zijn de trends en marktontwikkelingen in grij-
perland vooral een direct gevolg van trends die in een specifieke sector
spelen. “Als je naar de grijpermarkt kijkt dan merk je duidelijk dat de
automotive behoorlijk is aangetrokken. Wij doen erg veel in deze sector,
aangezien we in de Benelux de exclusieve distributeur zijn van het Duitse
Sommer Automatic - dat overigens Zimmer gaat heten - en dat in de
automobielindustrie zeer veel wordt toegepast. Ook merken we in onze
aanvragen dat de food nog steeds in de lift zit.” Voor wat betreft het soort
toepassingen noemt Van den Heuvel in het bijzonder de robotica. “Een
grijper zit natuurlijk in tal van machines, maar het lijkt alsof de mensen
niet meer zo bang zijn een beroep op robots te doen. Prijzen van robots
dalen en ze zijn natuurlijk ideaal voor kleine series en steeds gemak-
kelijker te bedienen. We krijgen dan ook steeds vaker aanvragen voor
robotapplicaties vanuit bijvoorbeeld de verspaningswereld, waar robots
de handling van de werkstukken en de tools verzorgen. Maar ook in
zware omgevingen waar bijvoorbeeld heel veel stof is of juist een hoge of
zeer lage temperatuur wint de robot – en daarmee ook onze grijpers - aan
terrein. Een robot kan op plekken werken waar een mens dat niet kan.
Bovendien kan je hem goed beschermen met een hoes, iets wat voor
complete machines toch een wat lastiger verhaal is.”
Meeliften
Naast sectorspecifieke ontwikkelingen profiteren de grijpers net als elk
ander systeem van de voortschrijdende inzichten en mijlpalen in de tech-
niek in het algemeen. Deze continue verbetering, die eigenlijk meer een
evolutionair proces is dan een revolutie, is volgens Van den Heuvel niet
zo spannend. “Een grijper heeft een levenscyclus die vergelijkbaar is met
een auto. Het duurt wel een aantal jaren voordat grijperfabrikanten met
hun nieuwe modellen uitkomen. Hierbij wordt dan uiteraard gebruikge-
maakt van de laatste stand der techniek, zodat de grijpers als het ware
meeliften op de beschikbaarheid van hoogwaardigere materialen, pre-
ciezere vervaardigingstechnieken en nieuwe inzichten. In theorie levert
dit nauwkeurigere grijpers op die hogere cyclustijden aankunnen en een
een robot kan op plekken werken waar een mens dat niet kan
09grijpertechnologie
meelIFTeN Op TeChNOlOgISChe ONTwIKKelINgeN
99 procent van de grijpers is nog steeds pneumatisch.
Met aanvullende componenten als zwenkeenheden is er voor
elke toepassig wel een grijper.
010
NEW & ONLY AT STEMMER IMAGINGEUROPE-WIDE
Mitsubishi Electric CIS KD seriesContact Image Sensors
Optical inspection with Contact Image Sensors (CIS)
FAST AND PRECISE, FLAT AND WIDE!
Patented, tri-linear CMOS colour sensor
Integrated white LED illumination
3 scan formats: A3, A1, A0
Resolution: 600 dpi
Scan rates: 960 mm/s and 44 μs/line
Data output: 8- or 10-bit through up to 3 CameraLink Medium interfaces
Phone +31 575 798888www.stemmer-imaging.nl
The KD series CIS from Mitsubishi Electric offers new possibilities for machine vision. Perfect for applications where flat or nearly flat objects and materials need to be inspected quickly, with high resolution and optimum colour quality.
Application areas: Print inspection, flaw detection on textiles, inspection of anti-counterfeit features, foils, holograms and other web-like materials, inspection of PCBs, wafers, solar cells or safety features, inspection of glass, metal and much more...
Imaging is our passion.
langere levensduur hebben. Maar ook deze ‘algemene trends’ zijn maar
relatief. In de food worden vacuüm cups al jaren in en silicone uitgevoerd
en dat gaat echt niet zo maar veranderen. En voor wat de nauwkeurigheid
betreft: deze is dankzij de hoogwaardige geleidingen bij mechanische
grijpers al zeer hoog. Een orde hoger dan die van de robot, dus dit nog
verder opkrikken heeft voor de gebruikelijke toepassingen weinig zin.”
Servobelofte
In een tijd waarin de Duitse overheid rept over de vierde industriële revo-
lutie en The internet of Things een IP adres belooft te geven aan alles wat
los en vast zit, moet er toch ook op grijpergebied het een en ander staan
te gebeuren. Staan er dan helemaal geen grijperrevoluties op stapel? Van
den Heuvel: “Uiteindelijk geloof ik wel dat elektrisch de toekomst heeft.
We hebben een elektromagnetische grijper die vier slagen per seconde
doet en 30 miljoen slagen onderhoudsvrij kan worden ingezet. Als je dat
ding ziet, is het net een mitrailleur die afgaat. Ook zie je dat er met ser-
vogrijpers een hele hoop mooie dingen mogelijk zijn doordat hij vrij pro-
grammeerbaar is. Vooral in de grote slag toepassingen is servo interes-
sant omdat je precies kan regelen hoever de grijper open of dicht gaat en
wat de klemkracht is. Maar zo’n multifunctionele heeft natuurlijk ook een
prijskaartje en is bovendien groter met een grotere massa. Dus hoewel de
servobelofte, die al twintig jaar gelden werd gedaan, in de fabriek van de
toekomst echt wel zijn plek en zijn IP-adres zal hebben, is 99 procent van
de grijpers nu nog gewoon pneumatisch. En ik verwacht niet dat dat van
de ene op de andere dag zal veranderen.”
Grijpersmaken op een rij
Je kunt een product pakken middels vacuüm, magneet en klemmen.
Vacuüm wordt bij voorkeur gebruikt om vlakke producten op te handelen
(kunststof, metaal, karton). Magneet is uiteraard alleen toepasbaar bij
metalen producten. Klemmen is het meest gebruikte principe om produc-
ten te handelen. De keuze voor klemmen of vacuüm is afhankelijk van
de fysieke eigenschappen van het product. Voor klemmen bestaan er 3
smaken voor wat betreft de aandrijving. Dit kan hydraulisch, elektrisch
en pneumatisch. Met hydraulisch zijn er grotere krachten mogelijk en
dit principe is geschikt voor zware industriële omgevingen. Elektrisch is
schoon, er is geen luchtverbruik, en elektrisch is regelbaar. Pneumatisch
wordt het meest toegepast, is eenvoudig, en er is een grote keuzevrij-
heid. Klemmen kan ook worden onderverdeeld in de grijpertypen hoek-
grijpers en parallelgrijpers. De keuze tussen een hoekgrijper of parallelle
grijper is afhankelijk van beschikbare ruimte, proces, producteigenschap-
pen en de voorkeur.
010 grijpertechnologie
In de grijpervingers kan je veel slimmigheidjes kwijt.
De automotive - een sector waar Sommer Automatic
geen onbekende is - zit weer in de lift.
NEW & ONLY AT STEMMER IMAGINGEUROPE-WIDE
Mitsubishi Electric CIS KD seriesContact Image Sensors
Optical inspection with Contact Image Sensors (CIS)
FAST AND PRECISE, FLAT AND WIDE!
Patented, tri-linear CMOS colour sensor
Integrated white LED illumination
3 scan formats: A3, A1, A0
Resolution: 600 dpi
Scan rates: 960 mm/s and 44 μs/line
Data output: 8- or 10-bit through up to 3 CameraLink Medium interfaces
Phone +31 575 798888www.stemmer-imaging.nl
The KD series CIS from Mitsubishi Electric offers new possibilities for machine vision. Perfect for applications where flat or nearly flat objects and materials need to be inspected quickly, with high resolution and optimum colour quality.
Application areas: Print inspection, flaw detection on textiles, inspection of anti-counterfeit features, foils, holograms and other web-like materials, inspection of PCBs, wafers, solar cells or safety features, inspection of glass, metal and much more...
Imaging is our passion.
012 Integratie
2013 waS heT jaaR waaRIN YaSKawa eN VIpa elKaaR De lIeFDe VeRKlaaRDeN. waNT hOewel heT
geeN FuSIe, maaR eeN OVeRName BeTROF VaN eeN NIeT geRINge DuITSe auTOmaTISeeRDeR DOOR eeN
japaNSe gIgaNT, STaaN alle lIChTeN Op BlauwgROeN Om gezameNlIjK mOOIe DINgeN Te gaaN DOeN.
In slechts enkele maanden waren
de resultaten van de samenwer-
king al te zien. Want tijdens een ge-
zamenlijk evenement in Veldhoven
werd een tipje van de sluier opge-
licht. Dit kersverse huwelijk maakt
het mogelijk om robots recht-
streeks aan te sturen vanuit de PLC.
Tijdens de SPS / IPC Drives werd de
demonstratie nog eens dunnetjes
over gedaan.
Yaskawa dagen
Het is eind oktober 2013 als in de
Koningshof in Veldhoven een eve-
nement plaatsvindt dat iets weg
heeft van Nederlands enige echte
robotbeurs Vision, Robotics & Me-
chatronics. Het zijn de Yaskawa da-
gen. Tijdens dit evenement laat de
Nederlandse vertegenwoordiging
van het Japanse concern samen
met partners zien wat zij in huis
hebben. Want sinds de aankondi-
ging (alweer vier jaar geleden) dat
het beroemde robotmerk ‘Moto-
man’ zich meer zou gaan profileren
als onderdeel van het grote auto-
matiseringsgeheel - Yaskawa ver-
koopt meer motion controllers, ser-
vomotoren en frequentieregelaars
dan robots – is er veel veranderd. Zo
sprak men voortaan met één mond
van Total Automation Solutions en
werd het Duitse Vipa ‘ingelijfd’, dat
naast mooie PLC’s en HMI’s nog een
derde begerenswaardige technolo-
gie binnen de muren had: Profichip.
Profichip
Profichip was in 2013 nog een vol-
le dochteronderneming van Vipa
GmbH. Met dezelfde roerganger
Wolfgang Steel maakt het bedrijf
ASIC’s, ofwel Application-Specific
Integrated Circuits. Chips dus, voor
de industriële automatisering. Het
maken van deze speciale chips is
geen onverdienstelijke bezigheid.
Naast een uitgebreid aantal chips
voor profibustoepassingen, ontwik-
kelde het bedrijf de zogenaamde
SliceBus technologie. Hiermee
worden diverse combinaties van
bustechnologieën en toepassingen
(SNAP+ voor Remote I/O, of de
zelf in te richten SMC1000 Chipset)
mogelijk. Meest beroemd is echter
de ‘Speed7’ technologie, die naar
eigen zeggen de snelste CPU ter
wereld is voor PLC’s. Deze is ver-
krijgbaar als een ‘single board’ PLC,
een embedded PLC module is voor
de STEP 7 technologie van Siemens
– of als micro PLC – een enkele chip
die eveneens native STEP7 onder-
steunt.
Kwestie van tijd
Hoewel er over de precieze plannen
meer gezwegen dan gezegd is, ligt
de reden voor het binnenhalen van
de Profichiptechnologie door Yas-
kawa redelijk voor de hand. Want
hoewel Yaskawa zelf ook control-
lers bouwt, beschikt het Japanse
bedrijf nu over de mogelijkheid
om deze controllers een ‘eigen
hoogwaardig brein’ te geven. Het
is waarschijnlijk dus een kwestie
van tijd voordat de eerste geïnte-
greerde Yaskawa producten op de
markt zullen verschijnen.
Robot koppelen aan PLC
Even afgezien van de deltarobots
die steeds vaker voor pick & place
toepassingen worden ingezet, lig- Teks
t: L
iam
van
Koe
rt
Twee werelden, één gezamenlijk doel
OVeR heT SameNgaaN VaN Twee BeDRIjVeN eN De geVOlgeN VOOR ROBOT eN plC
013013Integratie
OVeR heT SameNgaaN VaN Twee BeDRIjVeN eN De geVOlgeN VOOR ROBOT eN plC
gen de werelden van de ‘articu-
lated’ robotbesturing en de PLC
mijlenver uit elkaar. De besturing
van een robot is numeriek en heeft
zijn historie in het synchroon ‘in 3D’
aansturen van meerdere assen, iets
waar de PLC niet zo goed in is. Wat
dat betreft heeft de besturing van
dergelijke robots meer weg van
de eveneens numerieke besturin-
gen van meerassige bewerkings-
machines. Wel worden PLC’s in de
meeste gevallen als bovenliggende
‘master’ ingezet, al heeft Yaskawa
robotbesturingen in haar portfolio
die moeiteloos tot 72 assen aanstu-
ren, zodat naast meerdere robots
ook de periferie kan worden mee-
genomen.
MOTOsync
Maar omdat de periferie meer om-
vat dan alleen assen en de PLC toch
graag de baas blijft, komen Yas-
kawa en Vipa nu met wat nieuws:
MOTOsync. Waarschijnlijk als een
eerbetoon aan het rijke Motoman
verleden, kan dankzij MOTOsync de
robot nu in ‘real-time’ vanuit de PLC
worden aangestuurd. De robot con-
troller blijft verantwoordelijk voor
het 3D aansturen van 6 assen, zo-
dat de PLC programmeur de nood-
zaak tot een onvertoond 3D inzicht
blijft bespaard. De aansturing van
de grijper en oppak- en aflegposi-
ties worden door de PLC berekend.
Dit geldt ook voor de aansturing
van andere automatiseringson-
derdelen, zoals transportbanden,
trilvullers, of bijvoorbeeld het vei-
ligheidssysteem.
Kennis en herkenning
Ervaren robotprogrammeurs lig-
gen niet voor het oprapen. Maar
door de MOTOsync aanpak, waarbij
het programmeren van robots nu
ook naar het PLC-domein ontsloten
wordt, kunnen veel meer bedrijven
profiteren van de voordelen die het
automatiseren met robots voor een
groot aantal toepassingen heeft.
Ook voor de operator is er een be-
langrijk voordeel. De bediening kan
nu eveneens via de HMI van de
PLC verlopen, een onderdeel waar
vooral ook Vipa haar sporen heeft
verdiend. Hierdoor verandert er
voor de operator zo weinig moge-
lijk voor wat betreft de bediening.
Dubbele integratie
Tot slot een paar woorden over de
integratie van de bedrijfsactivi-
teiten van Yaskawa en Vipa. Want
wat heeft deze prille liefde in de
toekomst nog meer in petto? Hoe-
wel de laatste handtekeningen nog
moeten worden gezet, is de bood-
schap duidelijk: integrale oplossin-
gen aanbieden met drie divisies.
Concreet betekent dit dat Yaskawa
naast haar divisie Robotics en di-
visie Drives & Motion nu ook een
divisie PLC/HMI systemen rijker
is. Laatstgenoemde zal uiteraard
door Vipa worden ingevuld, dat
voorlopig nog gewoon zelfstandig
in de markt zal blijven opereren.
Wel zal het Total Automation Solu-
tions plaatje steeds verder worden
uitgewerkt. De drie divisies zijn al-
les behalve eilanden. Dat is goed
nieuws voor wat betreft de markt
en bestaande klanten van beide
bedrijven. Want als robot/PLC in-
tegratie met MOTOsync slechts een
tipje van de sluier was, dan staan
ons nog leuke dingen te wachten.
De boodschap is duidelijk: integrale oplossingenaanbieden met drie divisies
mODeRNe BeSTuRINgSTeChNIeK KaN eNORm BIjDRageN aaN DuuRzameR geBRuIK VaN NaTuuRlIjKe
ReSOuRCeS. eeN mOOI VOORBeelD DaaRVaN IS eeN NIeuwe gaRNaleNSORTeeRmaChINe; eeNTje DIe NIeT
alleeN gaRNaleN Op gROOTTe SORTeeRT, maaR OOK BIjVaNgST VaN KRaBBeTjeS eN jONge VISjeS heel
SNel TeRugVOeRT NaaR zee. De TeChNOlOgIe hIeRaChTeR BeSTaaT uIT eeN geSlaagDe COmBINaTIe VaN
Twee VISIONCameRa'S eN eeN BaChmaNN m1-plC. DOOR Deze INNOVaTIe ONTSTaaT eeN DuuRzame
gaRNaleNVISSeRIj; gOeD VOOR De TOTale VISSTaND éN De BeDRIjFSTaK.
Besturing voor visionsysteem in sorteermachine
DuuRzaam gaRNaleN VISSeN
is. Hierdoor kan de bijvangst levend overboord
worden gezet. En dan ook nog met een capaci-
teit van 300 kilo per uur.”
Oplossing met beeldverwerkingHoe werkt het? De garnalen worden door een
vacuümsysteem opgezogen en zo verenkeld op
een lopende band gelegd. De machine is door
Pliant uitgerust met twee IDS GigE-camera's.
Ondersteund door een effectieve belichting
maken deze camera's beelden van elk object
dat over de lopende band gaat. De door Pliant
ontwikkelde software voor de beeldverwerking
herkent alle goede garnalen en verdeelt deze
in drie verschillende maten. Via een Ethernet-
verbinding komt die beeldinformatie terecht bij
de Bachmann M1-PLC. De PLC bepaalt op welk
moment de garnaal in de verzamelbak komt.
Dat gebeurt door middel van korte luchtsto-
ten. De kleinste exemplaren vallen als eerste
in een verzamelbak waarna de volgende twee
maten in twee andere bakken terechtkomen.
Bijvangst wordt door het beeldverwerkings-
systeem genegeerd en blijft op de lopende
band liggen. De lopende band eindigt boven
een transportsysteem waarna de bijvangst di-
rect terug de zee in gaat.
De zorg om het behoud van onze planeet wordt
almaar dringender, maar tegelijk zijn er geluk-
kig steeds meer initiatieven van slimme ma-
chinebouwers die hier iets concreet aan doen.
Een daarvan is Melle de Boer, directeur van De
Boer RVS, die in het Friese Makkum nieuwe
machines ontwikkelt voor garnalenvissers.
Samen met Alex Heurkens, directeur van en-
gineeringsbureau Pliant uit Breda bedacht hij
het concept van de garnalensorteermachine op
basis van beeldherkenning. Waarom? Melle de
Boer: “Door de overbevissing en de schade aan
de natuurlijke biotoop komen er steeds meer
beperkingen voor de visserij. Steeds meer
visserijgronden worden tot verboden gebied
verklaard waardoor de visser alleen nog kan
kiezen tussen stoppen of nog verder de zee op
gaan. Het is duidelijk dat dit zo niet verder kan.
We kunnen er gewoon niet omheen: de visse-
rij heeft alleen nog toekomst als ze echt duur-
zaam gaat werken. Als machinebouwer kan ik
daar een bijdrage aan leveren. De garnalenvis-
serij is al jaren mijn werkterrein en ik ken die
sector door en door. Milieuorganisaties en over-
heidsinstanties dringen ook aan op de ontwik-
keling van duurzame technologie. Ook de Euro-
pese Unie ziet dat zo en heeft de ontwikkeling
van dit nieuwe sorteersysteem ondersteund.”
BijdrageWelke bijdrage levert de garnalensorteerma-
chine van De Boer? “Op dit moment werken
alle garnalenvissers nog met een ronddraaien-
de sorteertrommel. Het nadeel van deze tech-
niek is dat het grootste deel van de bijvangst
al dood is voordat die weer overboord wordt
gezet. Vanwege de schade aan de visstand zal
de staat over een paar jaar eisen dat de garna-
lenvissers alle bijvangst aan de wal zullen af-
voeren. Dit voorschrift geldt al voor de gewone
visserij vanaf 2016. Omdat bijvangst straks al-
leen maar verlies oplevert, wordt de visser op
die manier wel gedwongen zijn bijvangst dras-
tisch te reduceren. En dat kan met onze garna-
lensorteermachine. Deze werkt zo snel dat de
bijvangst niet langer dan 1 minuut aan boord
015Vision
teks
t: Ba
rt D
ries
sen
De Boer RVSDe Boer RVS in Makkum, Friesland, is gespe-
cialiseerd machinebouwer voor de garnalen-
visserij. Naast duurzaamheid focust dit bedrijf
op een hoge kwaliteit van het eindproduct.
www.deboerrvs.nl
016
Vision en besturingDe camera die wordt gebruikt is een 1.3 Me-
gapixel GigE UI-5240 RE. Deze camera is uit-
gevoerd in IP 67 vanwege de extreme om-
standigheden waarin zij wordt gebruikt. De
camera wordt door een encodersignaal via de
PLC getriggerd. De beelden worden vervolgens
doorgegeven aan een C# applicatie waar met
behulp van een Halcon-script de analyse plaats-
vindt. Afhankelijk van de bandsnelheid dient de
verwerkingstijd tussen de 10 en 20 beelden per
seconde te bedragen. Snellere verwerking is
mogelijk met snelle hardware. Een dere moge-
lijkheid is het algoritme te optimaliseren. Ook
de kwaliteit van de beelden dient optimaal te
zijn. Wanneer de beelden een te hoge resolutie
hebben levert dit teveel overhead op. En dat
verlengt de verwerkingstijd. Beelden met een
te geringe kwaliteit zullen daarentegen te wei-
nig detail bevatten wat weer afbreuk doet aan
de nauwkeurigheid.
De communicatie met de Bachmann M1 PLC
vindt plaats via M1Com.Net. Beeldanalyse
wordt afgehandeld in C# waar de objecten al
of niet een classificatie krijgen. De C# applicatie
geeft vervolgens weer door aan de PLC wat er
met de objecten (de garnalen) dient te gebeu-
ren. In de PLC heeft elk uitblaasstation een lijst
van objecten die voor haar bestemd zijn. Wan-
neer een object een bestemming heeft handelt
de PLC de aansturing van de hardware verder af.
waarom Bachmann?Alex Heurkens, directeur van Pliant: “Wij vinden
het heel belangrijk dat een bedrijf als Bach-
mann onze vragen serieus neemt en meedenkt
over oplossingen. Bachmann heeft goede spul-
len en ze reageren snel en flexibel op speciale
verzoeken. Bijvoorbeeld als het gaat om aan-
passingen van de besturing of extra aansluitin-
gen. Zo hebben ze ons voorzien van een com-
pacte PLC met ethernetsocket. De besturing in
deze applicatie wordt verzorgd door een M1
met een verwerkingssnelheid van 433 mhz. De
PLC kan deze taak gemakkelijk aan. Daarnaast
gebruiken we een nieuwe module, de DIO280;
een IO-module met 32 digitale en 32 analoge
uitgangen en 16 vrij configureerbare kanalen
met encoderingang. Het grote voordeel daar-
van is dat je geen extra encodermodules meer
nodig hebt en de aansluitingen allemaal ro-
buust zijn uitgevoerd. De besturingskast komt
straks in de machinekamer van het schip te
staan. Het bedienscherm monteren we op de
brug van het schip.”
“Wij vinden het heel belangrijk dat Bachmann
onze vragen serieus neemt en meedenkt over
oplossingen", aldus de directeur van Pliant.
ToekomstvisieHoe ziet de toekomst er uit voor de garnalen-
sorteermachine? Melle de Boer: “Ik ben zeer
positief over de toekomst. Tussen mei en juli
van dit jaar zullen we de machine in de praktijk
gaan testen. Daarna moet hij in de markt wor-
den geïntroduceerd. Zodra de machine perfect
werkt weet ik zeker dat we er in een jaar tijd
25 stuks van verkopen. De belangrijkste eisen
aan de machine zijn de betrouwbaarheid en de
eenvoud van de probleemoplossing. Ik weet
zeker dat we aan die eisen voldoen. In de loop
van dit jaar beschikken we ook over een eigen
garnalenkotter waarmee we onze machine op
zee kunnen demonstreren.”
pliantPliant, partner in technical solutions in Breda, is
actief in Agro & Food, Marine & Offshore, Recy-
ling en automotive met vision, machinebestu-
ring, applicatieontwikkeling en robotisering.
www.pliant.nu
Op de garnalenkotter van De Boer RVS in de haven van Makkum: Ronald Epskamp, manager Bachmann Benelux;
Alex Heurkens, directeur Pliant; Melle de Boer, directeur De Boer RVS
Visionsysteem met twee IDS GigE-camera's selecteert
goede garnalen in opbouw
Garnalensorteermachine scheidt in 1 minuut garnalen van bijvangst
Besturingskast met M1 PLC en DIO280 IO-module van
Bachmann tijdens montage
Vision
017
New exhibition sector: professional service robotics
New exhibition sector: professional service robotics
Connecting Global Competence
6th International Trade Fair for Automation and MechatronicsJune 3–6, 2014 | Messe München
www.automatica-munich.com
OPTIMIZE YOUR PRODUCTIONInformation: Van Ekeris Expo Service B.V. | HaarlemTel. +31 23 525 [email protected]
140002 Aut14_Anz_AV_230x295_VisionRobotics_E.indd 1 08.01.14 14:52
019019Vision
‘Vision hoeft niet ingewikkeld te zijn’
DaNKzIj paReTO NOg Veel gROeIKaNSeN IN lage eN mIDDeNSegmeNT
Dat vision als technologie al jaren in de lift zit
is geen geheim. Met een kleine dip in de crisis-
jaren groeit het aantal toepassingen en de bij-
behorende omzet gestaag. In Duitsland - een
van de kartrekkers als het gaat om machinevi-
sion - steeg de omzet in 2013 volgens de VDMA
met 5 procent naar 1,6 miljard euro. En hoewel
er voor de Benelux geen afzonderlijke cijfers
beschikbaar zijn, stelt de European Machine
Vision Association in haar onderzoek van 2012
dat er nergens in Europa een zo hoge dicht-
heid is van visioncompetenties - van productie
tot onderzoek in tal van sectoren - als in de
driehoek Eindhoven, Leuven, Antwerpen. Toch
is er in de Benelux nog een hoop werk aan de
winkel als het gaat om het voorlichten en en-
thousiasmeren van een grote groep bedrijven,
die met behulp van vision hun productiviteit
en kwaliteit een flinke boost zouden kunnen
geven.
VisionvoordelenEen van de grote voordelen van vision als ‘ogen
van de applicatie’ is dat de technologie zo ont-
zettend veelzijdig en daarmee flexibel is. Hij
kan worden ingezet als bewaker van de kwa-
liteit, als sorteerder op basis van kleur, grootte
of vorm, als positiebepaling voor handling ap-
plicaties (pick & place), of voor het bepalen van
afmetingen en volume, waaruit eventueel ook
een massa zou kunnen worden afgeleid. Het is
maar een kleine greep uit de gereedschapskist
die vision heet. En omdat ‘de ogen’ die de ap-
plicatie worden meegegeven niet alleen een
veel scherpere blik hebben dan de menselijke
variant, maar indien uitgerust met de juiste
beeldsensor ook nog eens een veel groter
spectrum kunnen waarnemen, lijken de mo-
gelijkheden onbegrensd. Tel
daarbij op dat veel van deze
toepassingen met dezelfde
hardware kunnen worden
gerealiseerd en dat aanpas-
singen aan bijvoorbeeld een
nieuw product voornamelijk een softwarema-
tige exercitie zijn en het wordt duidelijk dat vi-
sion flexibiliteitskampioen onder de sensoren
is, iets wat in een tijd met almaar kortere time-
to-market en kleinere productieruns best wel
aantrekkelijk is.
laag hangend fruit?Hoe komt het, gezien de hiervoor genoem-
de voordelen, dat vision niet massaal wordt
omarmd? Peter van der Bruggen, verkoop-
directeur van Vierpool heeft er een sterke me-
ning over. Deze heeft te maken met geld, maar
ook met het veel te ingewikkelde imago van
vision. “Ben je bekend met een verdeling vol-
gens Pareto?”, vraagt hij tijdens mijn bezoek
aan de vestiging in Maarsen. Even moet ik hem
het antwoord schuldig blijven, maar bij het
noemen van een 80-20 verhouding valt dan
toch het kwartje. “Wat je ziet is dat er altijd
veel aandacht is uitgegaan naar de bovenste
20 procent van de applicaties”, vervolgt hij.
“Hier zijn zondermeer sterke staaltjes vision
te bewonderen, maar ze kosten ook de nodige
centen: 80 procent van de het totale markt-
volume wordt daarin zo’n beetje omgezet.
eeN VISIONSYSTeem IS eeN COmplex SameNSpel TuSSeN lIChT, OpTIeKeN, SeNSORTeChNOlOgIe, BeelD-
VeRweRKINgSSOFTwaRe eN pROCeSBeSTuRINg. TOCh hOeFT VISION VOlgeNS peTeR VaN DeR BRuggeN
VaN VIeRpOOl helemaal NIeT INgewIKKelD Te zIjN. STeRKeR NOg: 80 pROCeNT VaN De TOepaSSINgeN IS
VOlgeNS hem geBaaT BIj eeN eeNVOuDIge aaNpaK. eN IN eeN TIjD waaRIN je heel waT meeR mega-
pIxelS, FRameS peR SeCONDe eN gIgaBYTeS VOOR eeN lageRe pRIjS KRIjgT, IS VOOR VISION De TIjD RIjp
De hIgh-eND TOp VaN De pIRamIDe Te VeRlaTeN eN zICh IN heT gROTeRe VOlume DOmeIN Te BegeVeN.
Teks
t: L
iam
van
Koe
rt
Vision is de flexibiliteitskampioen onder de sensoren
020
Bovendien zijn ze vaak complex, wat geza-
menlijk het beeld oproept dat vision duur en
ingewikkeld is. Dit wordt versterkt door de er-
varingen van enkele ‘early adaptors’ die veel
geld gespendeerd hebben aan een oplossing
met vision, die uiteindelijk toch niet bracht wat
ze er van verwachtten. De onderste 80 procent
van de piramide wordt hierdoor afgeschrikt,
wat helemaal niet zou hoeven. Je krijgt tegen-
woordig heel wat meer camera voor minder
geld dan 10 jaar geleden en er zijn steeds
meer oplossingen verkrijgbaar die ‘out of the
box’ gewoon goed werken.” Volgens Van der
Bruggen is het daarom belangrijk dat de vi-
sionbranche dit achterhaalde imago van zich
afschud en haar deuren opent voor het in tech-
nologisch opzicht lager hangende fruit. Wel zal
dit een verandering in verdienmodel met zich
meebrengen. “Net als in andere hightech toe-
passingen zijn de marges die visionbedrijven
in de top 20 procent van de piramide maken
veel groter. Wie zich ook in de lagere regio-
nen wil begeven, zal meer volume moeten
draaien. Maar gelukkig is ook het aantal po-
tentiële visiongebruikers per definitie vier keer
zo groot.”
SensorbenaderingVertrouwen komt te voet en gaat te paard. In de
negen jaar dat Vierpool visionproducten levert
bespeurt Van der Bruggen dat veel bedrijven
‘visionmoe’ zijn geworden, maar dat een veel
bredere benadering helpt machinebouwers en
eindgebruikers toch van de voordelen te laten
profiteren. “Omdat wij ons in veel bredere zin
met automatisering bezighouden, komen wij
vanuit een hele andere invalshoek bij de klant.
Deze heeft een probleem dat moet worden
opgelost en vision is een van de gereedschap-
pen waarmee dat zou kunnen. Maar wellicht is
een ander type sensor wel rendabeler en heb
je aan een eenvoudige fotocel wel genoeg.
Daarnaast is zelfredzaamheid voor ons belang-
rijk. Klanten moeten - na het opdoen van enige
basiskennis - zelf met vision kunnen werken,
zoals zij dat ook met hun andere sensoren
kunnen.” Volgens Van der Bruggen is dit geen
enkel probleem omdat het bedrijf zich niet
specifiek richt op high-end applicaties, maar op
toepassingen als het controleren van het lees-
baar zijn van houdbaarheidsdata op producten
of het kijken of gebakken koekjes wel heel zijn.
Geen ‘rocket sience’ dus, maar wel een flinke
doelgroep met een groot groeipotentieel.
80 procent portfolioOm het nog grotendeels onontgonnen gebied
aan de onderkant van de markt te bedienen
heeft Vierpool een belangrijke troef in handen
die ze graag aan een groter publiek laat zien.
Van der Bruggen: ”In 2012 heeft onze leveran-
cier Datalogic het Amerikaanse PPT Vision Inc.
overgenomen. Hierdoor is een zeer uitgebreid,
maar overzichtelijk visionportfolio ontstaan
waarmee momenteel tenminste 80 procent
van de markt bediend kan worden waarin wij
ons begeven.” Het visionaanbod van Vierpool
bestaat tegenwoordig uit diverse (smart)ca-
mera’s, beeldverwerkingsprocessoren, belich-
ting en een software suite met kant en klare
tools voor specifieke toepassingen.
geldboomTot slot vragen we Van der Bruggen of er nog
een speciale aanpak nodig is om als vision-
leverancier de markt vanuit de onderkant te
benaderen. Wederom komt Pareto om de hoek
kijken, dit keer voor wat betreft toegang tot de
‘geldboom’. “Veel potentiële gebruikers ma-
ken het zichzelf lastig door een vergelijkbare
hiërarchische denkfout. Ze ontdekken bijvoor-
beeld een probleem in de productie dat moet
worden opgelost. Het komt op het bordje van
de TD-man die naast het technische probleem
nog een ander probleem heeft. Omdat hij tot
de 80 procent van de piramide wordt gerekend
en niet tot de top 20 waarin zich bijvoorbeeld
R&D bevindt, wordt hij als kostenpost gezien.
Dit in tegenstelling tot diezelfde R&D, waar
vergelijkbare uitgaven als investering worden
gezien en er wordt gesproken in termen van
return-on-investment. Juist hier moet je klan-
ten een handje helpen, zodat de ‘geldboom’
ook voor de onderkant bereikbaar wordt. Stel
vragen als: wat kost het als je het probleem
houdt? En keep it simple. Neem een goede
lens, goede verlichting, een goede camera en
kies indien nodig (dit geldt, hoe kan het ook
anders, voor zo’n 20 procent van onze projec-
ten) een goede integrator, dan is vision hele-
maal niet ingewikkeld.”
wie zich ook in de lagere regionen wil begeven, zal meer volume
moeten draaien
Vision
VISION & ROBOTICS
Dossier lassen
grote én kleine series lassen met de robot
Terugblik Techni-Show 2014
022
Alpha Robotica is specialist in het programmeren en
integreren van diverse PLC-, Robotica- en Vision
systemen. Met meer dan 20 jaar ervaring in robotica
en machinebesturingen zijn wij voor zowel
gebruikers als systeemintegrators de perfecte partner
om u van A tot Z te ondersteunen bij uw projecten.
+31 (0)172 41 95 [email protected]
Software en support voor industriële automatisering
Vision
PLC
Robotica
023
OFFlINe pROgRammeReN VaN laSROBOTS heeFT alS VOORDeel DaT laSpROCeSSeN BuITeN De laSCel
KuNNeN wORDeN gepROgRammeeRD. IN SameNweRKINg meT paNaSONIC ONTwIKKelDe laSROBOT-
INTegRaTOR ValK welDINg pROgRammeeR- eN SImulaTIeSOFTwaRe waaRmee NIeuwe laSpROgRam-
ma’S zONDeR STIlSTaND VaN De pRODuCTIe KuNNeN wORDeN gepROgRammeeRD.
grote én kleine series lassen met de robot
OFFlINe pROgRammeReN VeRhOOgT laSCapaCITeIT
Veel productieprocessen worden geautoma-
tiseerd met behulp van robots. Deze robots
bewegen en besturen bovendien werktuigen
doordat code door de robotbesturing in pro-
grammastappen wordt omgezet. Bij productie
in grote series zoals in de automobielindustrie
worden de verschillende programmastappen
bij de ingebruikname eenmalig voor de be-
oogde toepassing gedefinieerd. Deze stappen
blijven ongewijzigd tijdens de productiefase.
Met het oog op de trend naar vele productva-
rianten en kleine aantallen speelt de tijd die
wordt besteed aan de programmering van de
robot een steeds grotere rol bij de kostenef-
ficiëntie van de productieprocessen. Dat geldt
zeker wanneer de robot met de teach pendant
wordt geprogrammeerd en dus tijdens het pro-
grammeerproces niet productief kan worden
ingezet. Offline programmeren biedt in dit ge-
val uitkomst, omdat de productie hiermee niet
wordt onderbroken voor de programmering.
Hierdoor neemt de productiviteit van robotsy-
stemen toe. Een ander pluspunt is dat de inzet
van lasrobots niet langer beperkt hoeft te blij-
ven tot grote series.
programmeer- en simulatiesoftwareValk Welding uit Alblasserdam is gespeciali-
seerd in het automatiseren van lasprocessen en
bracht met DTPS (DeskTop Programming and
Teks
t: L
iam
van
Koe
rt
Dossier lassen
024
Simulation System) al in 1996 een software-
systeem op de markt waarmee lasprogram-
ma's op een aparte computer konden worden
gemaakt. Uniek was dat het hierbij ging om
'Panasonic-eigen' software met identieke pro-
grammering, zowel op de computer als op de
robot. Zo kon de programmering onafhankelijk
van de lasproductie worden voorbereid, waar-
door de inschakelduur van de lasrobot flink kon
worden vergroot.
Nieuwe generatieNu heeft Valk Welding in nauwe samenwerking
met de softwarespecialisten van Panasonic
Welding Systems in Japan de software verder
geoptimaliseerd. Centraal bij de ontwikkeling
hiervan stonden de wensen en suggesties die
gebruikers aan de Nederlandse systeeminte-
grator hadden voorgelegd. Met de nieuwste
generatie DTPS G2 kan elk werkstuk compleet
met lasmal en de volledige lasrobotinstalla-
tie in 3D met Solids worden geprogrammeerd
en weergegeven. Alle mogelijkheden van de
booglasrobot van Panasonic zijn in de software
geïntegreerd.
Kleine series binnen handbereikIn de afgelopen vijftien jaar is veel geïnves-
teerd in specifieke softwareoplossingen om
middelgrote, kleine en enkelstuksproductie
mogelijk te maken met de lasrobot. Valk Wel-
Dossier lassen
025
35-jarig lasrobot jubileumIn maart 1979 installeerde Valk Welding (destijds nog
Las Verkoop Maatschappij) haar eerste booglasrobot
bij de Nederlandse firma Kemi B.V. in Riethoven. De
firma Kemi schafte destijds de eerste Unimation 2005
booglasrobot aan voor het geautomatiseerd lassen van
steigerdelen en plaatstalen onderstellen voor Bewo
handzaagmachines. De lasrobot was een 5-assige hy-
draulische Unimation booglasrobot en was uitgerust
met 2 draaitafels, aangestuurd door elektromotoren
met ieder 8 mechanisch vergrendelde posities. De
lasrobot werd destijds geprogrammeerd met een ‘pro-
grammeerpistool’ in de vorm van de robot, die door
bediening van drukknoppen op deze voorgevormde
robot zijn positie aannam. Lineaire en circulaire inter-
polatie tussen geprogrammeerde punten, was destijds
nog niet ontwikkeld en alle programmering geschiedde
dan ook met behulp van een programmeerlint, waarbij
de maximale afstand van één Inch (25,4 mm) tussen
2 punten kon worden vastgelegd. De geheugencapaci-
teit van de robot was uitermate beperkt en door middel
van een extern geheugen, konden 8 keer 128 posities
in het geheugen van de robot worden opgeslagen. De
ontwikkeling van de lasrobots hebben wereldwijd een
enorme vlucht genomen, maar het is mede dankzij
deze pioniers, zoals de firma Kemi in de metaalverwer-
kende (toelever)industrie, dat de huidige robottechno-
logie zich zo sterk heeft ontwikkeld. Ook de firma Kemi
heeft in dezen niet stil gezeten en gebruikt inmiddels
een 3e generatie booglasrobot, dat in 2005 nog werd
geleverd.
ding speelde hierbij in op de trend in de markt
om meer productvariaties in kleine aantallen
aan te bieden. Van doorslaggevende betekenis
in deze ontwikkeling waren DTPS en parame-
trisch programmeren.
zonder correcties direct op de lasrobotOm het proces van het programmeren van va-
rianten binnen een productfamilie te automa-
tiseren, ontwikkelt Valk Welding ook klantspe-
cifieke Custom Made Robot Software (CMRS).
Hierdoor wordt ook enkelstuksproductie op
lasrobots rendabel. Fabrikanten met eigen
producten, zoals roosters, lateibalken, hekwer-
ken, trapliften (Thyssen Krupp), laadplatforms
(Dhollandia) en vorkheftrucks, en vele andere,
zetten CMRS reeds in voor enkelstuksproductie.
Offline programma's moeten allereerst in de
praktijk worden gecontroleerd. Afwijkingen
in de posities moeten handmatig in het pro-
gramma worden gecorrigeerd, wat doorgaans
veel tijd kost. Uniek aan het DTPS-programma's
kunnen meestal zonder correcties op de lasro-
bots worden ingezet. Overige mogelijkheden
met offline programmeren met DTPS:
- volledige ondersteuning voor het importe-
ren van 2D- en 3D-CAD-bestanden
- krachtige tools voor het programmeren en
testen van opspansystemen
- actuele berekeningen van de cyclustijd
- converteren van bestaande programma's
naar nieuwe installaties of andere werksta-
tions
- 3D-simulatie met botsingsdetectie
- tools voor het plannen en beheren van de
lasproductie
- gegevensregistratie van het lasproces
- onbeperkte robotbesturing op verschillende
productie-installaties
- 100% opwaarts compatibel met alle gene-
raties controllers
- eenvoudig aan te passen aan de bestaande
robotprogramma's
automatisch programmeren met apgAPG (Automatic Path Generation) voor DTPS
is een door Valk Welding ontwikkelde toolkit
met opensourcesoftware, waarmee gebruikers
hun eigen robotsoftware kunnen creëren. APG
maakt gebruik van data uit ERP- en CAD-syste-
men, alsook uit Excel-tabellen om automatisch
complete programma's te genereren voor de
lasrobot. Deze programma's bevatten behalve
de positionering van de lastoorts, ook de juiste
toortshoek en de juiste lasparameters, zoals
stroomsterkte, spanning, pendel-, kratervul-
ling- en andere parameters. Met CMRS en APG
kunnen programma's worden gegenereerd die
volledig zijn gebaseerd op CAD-, ERP- of Excel-
data of op data uit andere systemen. CMRS en
APG zijn toolkits die Valk Welding ontwikkelt
voor gebruik als plug-in in DTPS.
Dossier lassen
026
Terugblik Techni-Show 2014
Gert Jan Braam, marktmanager
metaalindustrie bij organisator
VNU Exhibitions:“ Veel serieuze
gesprekken over concrete inves-
teringen op korte termijn hebben
geresulteerd in een opperbeste
stemming onder bezoekers en ex-
posanten en goede vooruitzichten
voor 2014.”
Kijkend naar de rapportcijfers en
het bezoekersaantal mag Techni-
Show 2014 zowel kwalitatief als
kwantitatief succesvol genoemd
worden. In totaal zijn 40.431 be-
zoekers naar de beurs gekomen.
39% van de bezoekers heeft één of
meer inhoudelijke activiteiten be-
zocht. Dat de wedstrijdvloer van de
Vakkanjers nog steeds erg geliefd
is, bleek wel uit het feit dat bijna
de helft van die 39% de Vakkanjers
heeft bezocht.
Feiten en cijfersDe interesse van de bezoekers
gaat vooral uit naar freesmachi-
nes (31%), draaimachines (30%),
gereedschappen (29%), werk-
plaatstechniek (28%) en bewer-
kingscentra (25%). Bijna 80% is
goed tot uitstekend tevreden met
het aanbod op de beurs. Meer dan
de helft is eind- of medebeslisser
als het gaat om het doen van in-
vesteringsaankopen. Meest voor-
komende functies van bezoekers
zijn directeur/algemeen manage-
ment, productiemedewerker en
engineer. Op de hoogte blijven
van nieuwe product- en branche-
ontwikkelingen, contact onder-
houden met bestaande relaties en
gericht informatie verzamelen over
(technische) eigenschappen van
producten of diensten, zijn de drie
belangrijkste redenen voor een be-
zoek aan Techni-Show. Dit blijkt uit
het bezoekersonderzoek van VNU
Exhibitions.
OpeningOp 11 maart werd de beurs ge-
opend door Peter Bongaerts, Direc-
teur Beleid FME-CWM en Jos Klei-
boer, Directeur Beleid Koninklijke
Metaalunie samen met olympisch
snowboarder Nicolien Sauerbreij.
De aftrap vond plaats in de Vakkan-
jers Arena, waar 30 aanstormende
De pOSITIeVe TReND IN De maaK- eN TOeleVeRINDuSTRIe waS OOK Op De BeuRSVlOeR VaN TeChNI-ShOw
gOeD VOelBaaR. aNDRé gaalmaN, VOORzITTeR SeCTIe VImag VaN De FeDeRaTIe pRODuCTIe TeChNOlOgIe:
“heT VeRTROuweN IS TeRug. eR IS weeR leF IN De maRKT Om Te INVeSTeReN eN TeChNI-ShOw BeVeSTIgT
DIT BeelD.” 86% VaN De BezOeKeRS gaF De SFeeR eN BeleVINg Op De BeuRS eeN gOeD TOT uITSTeKeND.
BezOeKeRS BeOORDeelDeN TeChNI-ShOw DaN OOK meT eeN 7,5. expOSaNTeN gaVeN eeN 7,2 alS RappORT-
CIjFeR. VaKBeuRS TeChNI-ShOw VOND plaaTS VaN 11 TOT eN meT 14 maaRT IN De jaaRBeuRS IN uTReChT.
027Dossier lassen
techniektalenten van ROC’s en be-
drijven tijdens de beurs streden
om de Nederlandse titel. Het ging
hierbij om de nationale finales in
de wedstrijdvakken CNC-draaien,
CNC-frezen, Robotica, Mechatronica
en CAD-tekenen. De winnaars wor-
den bekendgemaakt tijdens een
prijsuitreiking op 21 maart. Meer
informatie is te vinden via www.
techniektalent.nu.
Overhandiging INg rapport aan Sg CampsDirect na de opening werd het door
ING en ESEF Techni-Show opgezette
Rapport ‘My Industrie 2014-2018‘
overhandigd aan Secretaris-Gene-
raal Economische Zaken Maarten
Camps. Aansluitend volgde een
paneldiscussie met maakindustrie-
ondernemers over de bevindingen
van ING. Uit het rapport blijkt dat
de productiegroei van de Neder-
landse maakindustrie de laatste
tien jaar groter is dan die van de
meeste Europese landen. In een
vergelijking tussen negen Euro-
pese landen neemt Nederland na
Oostenrijk en Duitsland de derde
plaats in. In 2014 zal de Nederland-
se maakindustrie naar verwachting
met 3% groeien. Extra investe-
ringen zullen de komende jaren
vooral gericht zijn op onderzoek &
ontwikkeling en verkoop.
In de prijzen Aan het einde van de eerste beurs-
dag zijn de Techni-Show Innovatie
Awards bekend gemaakt. Wila
heeft met het E2M-systeem voor
afkantpersen de Platina Techni-
Show Innovatie Award 2014 ge-
wonnen. De Gouden Award ging
naar Trumpf voor de Brightline
Fiberlaser. En de Zilveren Award is
gewonnen door Cellro met de Xce-
lerate robotcel. Er was ook een pu-
blieksprijs en aanmoedigingsprijs
te vergeven. Het publiek kon stem-
men via de website en koos de
Resato Flexzone als publiekswin-
naar. De aanmoedigingsprijs ging
naar Morris Solutions. Nevat won
met het ‘Plantenmelk’-systeem de
Made in Holland Award 2014. Lees
hier meer over alle winnaars.
Andere ingrediënten
Naast de bijna 400 exposanten
met hun producten en innovaties
waren andere ingrediënten van
Techni-Show 2014: een uitgebreid
lezingenprogramma; guided tours
plaatwerk & verspaning; NEVI In-
koopseminars; themaroutes over
small series manufacturing, robot-
technologie, lasertoepassingen,
24/7 productie, 3D printen en
additive manufacturing; KIVI NI-
RIA Seminars & Young Engineers;
lezingen 'Innovatie & Strategie',
'Plaatbewerking 2020: meer dan
automatiseren en robotica’ en 'On-
vermoede toepassingen van laser-
lassen in de maakindustrie' en een
3D-Printing Symposium.
Techni-Show 2016
De volgende editie van Techni-
Show vindt plaats in 2016. Bijna
80% van de bezoekers geeft nu al
aan van plan te zijn om editie 2016
te bezoeken.
Techni-Show is de grootste vak-
beurs voor industriële productie-
technieken, verwerking en bewer-
king van metalen, kunststoffen,
toebehoren en hulpmiddelen
binnen de Benelux. Net als voor-
gaande keren vond Techni-Show
gelijktijdig plaats met ESEF in de
Jaarbeurs in Utrecht. ESEF is de
vakbeurs op het gebied van toe-
leveren, uitbesteden, productont-
wikkeling en engineering. Meer
informatie over beide beurzen is te
vinden via www.esef.nl en www.
technishow.nl
Volop lasvoorbeeldenMeer toevoegmateriaal in dezelfde tijd aanbrengen geeft een hoger
rendement. Normaal gesproken is voor het dubbeldraads lassen een
hoger vermogen vereist waarbij veel warmte wordt ingebracht. Dit
leidt vervolgens tot krimpscheuren. Dat het beter kan toonde Rolan
Robotics aan tijdens de Technishow, met het nieuwe cold tandem las-
sen van OTC. De voorste draad wordt hierbij conventioneel verlast met
een iets hogere vermogen dan met de enkeldraad instelling, terwijl
de volgdraad meer de functie heeft van vuldraad. Met het proces kan
meer materiaal worden aangebracht bij hetzelfde energie niveau in
vergelijking tot andere processen. Vervorming en warmtescheuren
worden hierdoor voorkomen.
Een groot voordeel is dat de tandem configuratie kan worden opge-
bouwd vanuit de nieuwe standaard Welbee lasmachine.
Ander lasnieuws was dat Rolan Robotics de vertegenwoordiging toe-
gewezen gekregen heeft van het Super-MIG lasproces. Dit lasproces
dat door PLT uit Israël is ontwikkeld bestaat uit een tandem proces
gevormd door een plasmaproces voor de inbranding en het migpro-
ces voor het toevoegen van materiaal. Een groot voordeel is de mo-
gelijkheid om vanuit één positie een doorlassing te kunnen maken
waardoor grote werkstukken vanaf één zijde gelast kunnen worden.
Doordat de plasmaboog de migboog stabiliseert ontstaat een strakke
en fraaie las.
028
Internet of Things eist degelijke beveiligingDe weRelD RaaKT meeR eN meeR VeRKNOOpT. DaT heeFT Veel VOORDeleN; OOK VOOR BeDRIjVeN DIe
INDuSTRIële auTOmaTISeRINg TOepaSSeN. waNT De aNalYSeS VaN gegeVeNS leIDeN TOT eFFICIëNTeRe
BeDRIjFSpROCeSSeN. maaR eR zIT OOK eeN uITDagINg aaN VaST: gOeDe BeSCheRmINg VaN DIe gegeVeNS.
ROCKwell auTOmaTION heeFT SameN meT CISCO eeN STRaTegIe ONTwIKKelD DIe De ‘CONNeCTeD
eNTeRpRISe’ IN VeIlIg VaaRwaTeR leIDT.
Teks
t: Te
us M
olen
aar
Security wordt in de industriële automatisering zwaar onderschat
Volledig mee eens, hier zit een groot
gevaar
31 stemmen
Mee eens, maar wij hebben geen budget
om speciale security-tools voor de
fabrieksomgeving aan te schaffen
17 stemmen
Zolang we een goede scheiding aanhouden
tussen de administratieve automatisering
op kantoor en de industriële automati-
sering in de fabrieksomgeving valt het
allemaal wel mee
9 stemmen
Op de website van Vision & Robotics
is gevraagd naar de visie op beveili-
ging van industriële netwerken. De
resultaten laten zien dat hier nog
een wereld is te winnen. Zo blijkt
een groot aantal mensen het er
volledig mee eens te zijn dat ‘secu-
rity in de industriële automatisering
zwaar wordt onderschat’. Zij geven
aan dat hier een groot gevaar in
schuilt.
Een andere groep geeft aan het
ermee eens te zijn, maar voegt
eraan toe dat er geen budget is
om speciale beveiligingstoepas-
singen voor de fabrieksomgeving
aan te schaffen. Denk daarbij aan
firewalls, beveiligingssoftware,
encryptiemogelijkheden en derge-
lijke. De kleinste groep meent dat
het allemaal wel meevalt, zolang
er maar een goede scheiding is
aangebracht en in stand wordt ge-
houden tussen de administratieve
automatisering op kantoor en de
industriële automatisering in de
fabriek.
gevarieerd beeldPatrick Blommaert, business ma-
nager bij Rockwell Automation
Benelux, herkent de reacties wel.
“Het is heel wisselend. Over het
algemeen constateer ik dat het
onderwerp beveiliging wel op de
agenda staat bij de industriële on-
dernemingen. Maar ik moet toch
ook vaststellen dat juist de grotere
bedrijven hier bewust mee bezig
zijn en hun maatregelen treffen;
of dat al hebben gedaan. Maar bij
de kleinere ondernemingen kan
wel wat meer gebeuren; daar ont-
breekt soms het urgentiegevoel.”
Hij vertelt dat Rockwell zelf dit
onderwerp regelmatig te berde
brengt bij zijn klanten: de OEM’s,
maar ook de organisaties die de
machines gebruiken. “Dan bren-
gen we de oplossing naar voren
die wij samen met Cisco hebben
ontwikkeld voor de connected en-
terprise.”
Internet of ThingsDe aandacht voor beveiliging van
geautomatiseerde systemen is
tegenwoordig des te prangender,
vanwege de opkomst van het In-
ternet of Things (IoT): een wereld
waarin heel veel apparaten via het
internet protocol aan elkaar zijn
gekoppeld. Zo kun je bijvoorbeeld
via een tablet of een smartphone
apparatuur in de fabriek regelen.
Maar ook de onderlinge verwe-
venheid tussen fabrikant, afne-
mer, toeleverancier neemt toe,
omdat ze van elkaars systemen
gebruikmaken. Zo kun je bijvoor-
beeld zelf de voorraden bij een
leverancier – of bij een klant – in
de gaten houden. We spreken dan
van de ‘connected enterprise’. Een
organisatie waarbij kantoor- en
industriële automatisering verwe-
ven zijn; en waarbij digitale ban-
den zijn gesmeed tussen bedrijven
die in dezelfde keten actief zijn. De
connected enterprise heeft onte-
genzeggelijk voordelen. Maar het
vereist een gedegen beveiliging,
zodat bijvoorbeeld niet iemand
‘van buiten’ het chloorgehalte in
het zwembad gaat regelen, zoals
vorig jaar in Nederland is gebeurd.
een uiSamen met routerfabrikant Cisco
heeft Rockwell Automation een
architectuur ontwikkeld die niet-
geautoriseerde toegang tot net-
werken en apparatuur verijdelt. De
grondgedachte is de opstelling van
een gelaagde beveiligingsstruc-
tuur: als een ui waarbij de rokken
de verschillende lagen van defen-
sie vormen.
Want beveiliging raakt het men-
selijk gedrag (niet overal zomaar
op klikken en niet elke usb-stick
zomaar in een computer stoppen;
sterke wachtwoorden gebruiken,
en dergelijke), de fysieke onderde-
len, het netwerk, de applicatie en
de beveiliging van een apparaat/
machine/robot zelf. Kwaadwil-
lenden gebruiken zwakheden in
software om ergens toegang toe
te krijgen. Zodra een softwarehuis
zo’n gat (een exploit) ontdekt, her-
stelt het de onvolkomenheden. De
‘stoplap’ wordt rondgestuurd naar
de klanten. Het is zaak om deze
patches gecontroleerd en tijdig
toe te passen. Gebruik in elk geval
beveiligingssoftware, whitelisting,
host intrusion-detection systemen
en andere oplossingen voor bevei-
liging van apparatuur. Verwijder
applicaties die niemand nog ge-
bruikt. Dat geldt ook voor protocol-
len en diensten. En zet alleen de
poorten open op routers en swit-
ches (de verkeersregelaars van
het netwerk) die nodig zijn voor
de bedrijfsvoering. Niet alleen de
kantoorcomputers zijn gevoelig
voor aanvallen van buitenaf; het
is net zo goed op industriële auto-
matisering van toepassing. De Fac-
toryTalk Security architectuur van
Rockwell Automation is erop ge-
richt alle net-
werkverkeer
te kanaliseren
en te beheersen.
Die zorgt er bijvoor-
beeld voor dat alleen bevoegden
toegang hebben tot applicaties;
en geeft een signaal als iets on-
oorbaars gebeurt. Het FactoryTalk
AssetCentre systeem maakt hier
onderdeel van uit en regelt veilig
gebruik van geautomatiseerde
fabrieksomgevingen. Het zorgt
bijvoorbeeld voor back-up en her-
stel van configuraties die van be-
lang zijn voor de processen binnen
het machinepark. Tegelijk heeft
Rockwell industriële switches en
routers in zijn portfolio opgeno-
men die geschikt gemaakt zijn
voor fabrieksomgevingen.
“Je moet niet te snel denken dat je
alles al goed hebt geregeld”, zegt
Blommaert. “Het is goed om na te
gaan welke risico’s je loopt en hoe
je die kunt afdekken.”
Security
In tien stappen naar veilige netwerken1. Bepaal wie netwerktoegang heeft. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld
directories die de toegang regelen en apparatuur die poorten kan
blokkeren.
2. Zorg voor robuuste en betrouwbare afhandeling van het netwerkver-
keer door toepassing van firewalls, en intrusion detection/prevention.
3. Gebruik antivirus software en whitelisting (hiermee is aan te geven
welke applicaties op computers mogen starten: alleen degene die
op de white list staan).
4. Creëer een bewustzijn binnen de organisatie dat patching (het
actualiseren van software nadat een fout is hersteld) nood zakelijk is
om over goed werkende software te beschikken.
5. Spreek met medewerkers beveiligingsprocedures af. Denk aan het
hanteren en beheren van sterke wachtwoorden, hoe je omgaat met
usb-sticks, en het gebruik van persoonlijke apparatuur (zoals smart
phones en tablets) in de zakelijke omgeving.
6. Blokkeer veranderingen aan de controller door hem in de Run modus
te zetten.
7. Controleer wie gerechtigd is om wát, waar te mogen doen in een
toepassing met de FactoryTalk Security architectuur.
8. Monitor wat er gebeurt in het systeem met de Controller Change
Detection en het FactoryTalk Asset Centre systeem.
9. Bescherm het intellectueel eigendom met Logix Source Protection.
10. Zorg ervoor dat alle Ethernet-apparatuur onderling verbonden is via
standaard protocollen.
029
Teks
t: Te
us M
olen
aar
030 Branche Bulletin
VaNDeRlaNDe INDuSTRIeS maaKT BeKeND FeRDaR auTOmaTION TeChNOlOgY OVeR Te
NemeN. FeRDaR IS eeN SYSTeem INTegRaTOR VaN ROBOTICa. De pORTFOlIO VaN FeRDaR
wORDT ONDeRgeBRaChT IN De pORTFOlIO VaN VaNDeRlaNDe INDuSTRIeS.
“We zijn zeer tevreden met deze
overname”, aldus Govert Hamers,
sinds 1 januari 2014 de nieuwe CEO
van Vanderlande Industries.“ Ferdar
is een waardevolle aanvulling op
ons productenportfolio en versterkt
ons profiel als hightech system in-
tegrator. Door de overname ver-
werven we per direct hoogwaar-
dige kennis en kunnen we onze
klanten nog beter bedienen.”
Vanderlande krijgt door de overna-
me van Ferdar ervaring en compe-
tentie op het gebied van toepassing
en ontwikkeling van zowel robotica
als technologie voor productbe-
handeling in handen. Vanderlande
ziet in logistieke automatisering
een groeiende rol weggelegd voor
robotica. Govert Hamers: Denk
aan oplossingen in de levensmid-
delendistributie of in onderdelen-
magazijnen. We beschikken met
deze overname over een comple-
ter productaanbod van hardware
en software.“ “De overname door
Vanderlande Industries maakt het
mogelijk onze technologie door te
ontwikkelen en te blijven groeien”,
geeft Fred Bokhorst aan, de ma-
naging director van Ferdar. “Daar-
door kunnen we onze ambities rea-
liseren in een groter verband.”
Sirris plaatst Baxter-robot in vernieuwde test- en ontwikkel ruimteSirris heeft in het Belgische Hasselt de deuren geopend van zijn ver-
nieuwde test- en ontwikkelruimte voor bedrijven. De nieuwe locatie is
onder andere uitgerust met een van de eerste Baxter-robots ter wereld.
De Baxter-robot is in staat menselijke handelingen te kopiëren, wat de
samenwerking tussen de mens en robots moet verbeteren. Het nieuwe
test- en ontwikkelcentrum is onderdeel van het Factory of the Future-pro-
ject, dat door Sirris en Agoria is opgezet. De organisaties willen bedrijven
helpen uit te groeien tot ‘fabrieken van de toekomst’, waardoor zij op de
internationale markt hun positie kunnen verstevigen.
Robotica speelt een belangrijke rol in het centrum. Van de 850.000
euro die Sirris in totaal in het centrum heeft geinvesteerd is ongeveer
100.000 euro besteed aan robotica. Het centrum is getest met behulp
van een groep geselecteerde gebruikers. Vijftien bedrijven onderwier-
pen de smart production-toepassingen, die bestaan uit robotica, aan tes-
ten. Vijfentwintig andere bedrijven namen de aanwezige machines voor
precisiebewerkingen op de korrel.
Vanderlande Industries neemt Ferdar automation Technologie over
Branche Bulletin
031Branche Bulletin
STemmeR ImagINg neemt parameter aB over
Industriële 3D-printopleidingen gebundeld
Door de overname is STEMMER IMAGING met zijn dochterbedrijven actief
in 11 verschillende landen in 19 regio’s. Voor de overname van Parameter
AB was STEMMER IMAGING actief in zeven landen. De twee bedrijven
werken al langere tijd samen. Parameter AB is distributeur geweest van
STEMMER IMAGING’s machine vision software library Common Vision Blox
(CVB). Michael Cohn, de voormalige eigenaar van Parameter AB, blijft bij
het bedrijf actief en is benoemd tot algemeen directeur. Cohn overziet de
overname van Parameter AB, dat voor 100 procent door STEMMER IMA-
GING is gekocht. “De overname door STEMMER IMAGING is een logische
voortzetting van ons werk in dit marktsegment en deze regio, waar wij
marktleider zijn geworden”, zegt Cohn. “Parameter brengt zijn activitei-
ten naar het volgende niveau en kan klanten volgen in markten buiten
Europa. Het bedrijf profiteert van de grote productreeks, grote voorraden
en hoge mate van competentie van STEMMER IMAGING. Onze bedrijfs-
culturen lijken veel op elkaar en we kennen elkaar inmiddels goed. Dit
versterkt de service die wij aan klanten kunnen leveren in Scandinavië,
Additive Manufacturing Academy (AM Academy) heeft de ambitie om het
kennisniveau van de Nederlandse industrie op het gebied van 3D printen
structureel en continu te ontwikkelen tot ‘World Class’. AM Academy ont-
wikkelt hiervoor een samenhangend palet aan opleidingen, trainingen,
workshops en master classes op het gebied van industrieel 3D printen en
Additive Manufacturing. Hierbij worden alle aspecten van 3D printen inte-
graal bekeken van 3D ontwerp en engineering via materiaalkeuze en het
daadwerkelijke printproces tot het nabewerken, testen en kwalificeren.
AM Academy is een ‘not for profit’ initiatief waarin initiatiefnemers Fontys
de Baltische staten en Polen. Deze klanten krijgen toegang tot de onder-
steuning en veiligheid die zij nodig hebben om hun visionapplicaties met
onze hulp verder te kunnen ontwikkelen”.
Hogescholen, Mikrocentrum en Additive Industries nauw samenwerken.
Fontys richt zich binnen haar Center of Expertise op hands-on trainingen
in haar nieuwe objeXlab. Additive Industries organiseert masterclasses
voor beslissers uit de (maak)industrie. Mikrocentrum breidt haar bestaan-
de portfolio in AM opleidingen sterk uit met nieuwe opleidingen voor
de industrie. “Door de krachten te bundelen en inzicht te krijgen in het
aanbod op alle niveaus kunnen we witte vlekken invullen en kan overlap
worden voorkomen”, aldus Arno Gramsma van KMWE 3DP die namens de
industrie betrokken is bij dit nieuwe initiatief.
STemmeR ImagINg NeemT paRameTeR aB OVeR. paRameTeR aB IS eeN leVeRaNCIeR VaN ImagINg eN
maChINe VISION SYSTemeN IN NOORD-euROpa eN pOleN. De OVeRName TReeDT meT TeRugweRKeNDe
KRaChT IN weRKINg VaNaF 1 jaNuaRI 2014.
FONTYS hOgeSChOleN, mIKROCeNTRum eN aDDITIVe INDuSTRIeS COöRDINeReN eDuCaTIe Op heT geBIeD
VaN aDDITIVe maNuFaCTuRINg. DIT INITIaTIeF mOeT eRVOOR zORgeN DaT eR meeR SameNhaNg KOmT
TuSSeN De OpleIDINgeN Op heT geBIeD VaN INDuSTRIeel 3D pRINTeN.
032
waaROm wIlleN SOmmIge meNSeN gRaag INBReKeN IN De BeSTuRINgSSYSTemeN VaN pRODuCTIema-
ChINeS? zIjN heT alleeN TeRRORISTeN meT DeSTRuCTIeVe plaNNeN? zIjN heT juIST De geheIme DIeN-
STeN zOalS De STuxNeT aFFaIRe ONS lIeT zIeN? OF IS eR SpRaKe VaN INDuSTRIële SpIONage? waT De
ReDeN OOK IS, ONDeR NORmale OmSTaNDIgheDeN heeFT NIemaND IN heT BeDRIjFSleVeN BaaT BIj INBRa-
KeN IN heT pRODuCTIeappaRaaT. De KaNSeN DaaROp zIjN eChTeR aaNzIeNlIjK TOegeNOmeN Nu Veel
BeSTuRINgSmODuleS VIa INTeRNeT aaN eeN NeTweRK haNgeN. BeVeIlIgINg VaN Ip, SOFTwaRe eN DaTa
IS eeN muST IN eeN geauTOmaTISeeRDe FaBRIeK.
Beveiligen machines voor-komt inbreken in broncode
geheIm VaN SmID BewaaRD IN DONgle
Microbesturingsmechanismen en elektronische
systemen treffen we overal aan: in elektrici-
teitscentrales, fabrieken en op het spoor. Nog
geen tien jaar geleden zagen de meeste bestu-
ringsmodules of Programmable Logical Control-
lers (PLC) eruit als onschadelijke zwarte kastjes
met daarin bedrijfseigen hardware en software,
compleet afgesloten van de buitenwereld. Wan-
neer een module niet meer functioneerde,
stuurde de leverancier een servicemonteur om
deze te repareren of het kastje simpelweg te
vervangen. Uit kostenoverweging zijn control-
lers steeds vaker aangesloten op het internet zo-
dat ze online zijn te monitoren en eventueel te
reactiveren. Servicemonteurs behoeven de deur
niet meer uit. Achter hun werkstations hebben
ze een veel groter bereik bij het afhandelen van
storingen. Gelijktijdig stellen we met die ’ge-
netwerkte’ controllers vitale productiesystemen
bloot aan de bedreigingen in cyberspace.
Servicemonteurs en onveilige laptopsIndustriële besturingssystemen zijn tegen-
woordig hoofdzakelijk gebaseerd op standaard
hardware, zoals industriële PC’s onder stan-
daard operating software als VxWorks, QNX,
Windows of Linux Embedded. Ook in de run-
time omgevingen wordt vaak een gedeelde
standaard toegepast, bijvoorbeeld CODESYS. De
verspreide netwerken zijn afzonderlijk bevei-
ligd via VPN’s en firewalls. Voor de controllers
is dat echter niet afdoende. Het is een bekend
verschijnsel dat servicemedewerkers de toe-
gangscodes voor de VPN’s van hun klanten
vastleggen op onvoldoende beveiligde laptops.
Krijgt een kwaadwillige via de zwakke plekken
in Firewall en VPN’s (te korte RSA encryptie
sleutels) toegang tot een netwerk, dan ligt de
weg open naar alle componenten daarbinnen,
waaronder de vitale controllers.
Het Duitse Wibu-Systems, dat ook in de Bene-
lux is vertegenwoordigd met een kantoor in
Hengelo, levert technologie voor het beveiligen
van software en data tegen oneigenlijk gebruik
(overtreden licentierechten, hacking, industrië-
le spionage, afscherming van cloudapplicaties).
Het bedrijf is 25 jaar geleden gestart met een
voorziening om digitale machine-instellingen
Security
Teks
t: Fr
ans
van
der G
eest
Beveiligen machines voor-komt inbreken in broncode
veilig te bewaren. Die ervaring in het beveili-
gen van embedded-systemen zorgde voor een
vruchtbare samenwerking met PLC-fabrikant
Rockwell Automation. Die levert met zijn soft-
ware ontwikkelomgeving (Studio 5000 Logix
Designer) het CodeMeter beveiligingssysteem
van Wibu mee. Daardoor worden toegangsco-
des niet langer onversleuteld opgeslagen in
een lokale controller, maar komen ze terecht in
een via encryptie beveiligde container. Die kan
bestaan uit een hardware sleutel voor een PC of
laptop (CmDongle) of een softwaresleutel in de
vorm van een bestand met een softwarelicen-
tie (CmActLicense). Via een applicatie aange-
duid als CodeMeter Source Protection Provider
(CSPP) laat zich eenvoudig een centrale admini-
stratie voor de toegangscodes inrichten. Alleen
geautoriseerde personen krijgen toegang tot
de broncode van de PLC.
VMI is de eerste gebruiker van het beveiligde
Studio 5000 product. Rockwell levert ruim de
helft van alle PLC’s die het in Epe gevestigde
bedrijf toepast in zijn banden productiemachi-
nes. Deze volautomaten, voorzien van vision-
en sensortechnologie, danken hun hoge graad
van perfectie aan de expertise die bij VMI in
tientallen jaren is ontwikkeld. En hoewel het
bedrijf opereert in een niche markt, is de vraag
in China, maar ook in Europa en Noord-Amerika
dusdanig groot, dat ook andere partijen het
vernuft van de Epenaren goed zouden kunnen
gebruiken. De kennis van specifieke berekenin-
gen en de machineprocessen, ondergebracht
in de PLC software, willen ze bij VMI voor zich-
zelf houden. De CodeMeter oplossing van Wibu
biedt het bedrijf de garantie dat de broncode is
afgesloten voor ongewenste partijen.
LVD, een Belgische producent van machines
voor de bewerking van metalen platen werkt al
meer dan 10 jaar tot volle tevredenheid met de
beveiligingsoplossing van Wibu-Systems. Voor
het afschermen van de Touch-L besturingslogi-
ca van de nieuwe generatie lasersnijmachines
kreeg de technologie van de Duitse firma we-
derom de voorkeur. De combinatie van hard-
ware binding met fysieke en softwarematige
sleutels sluit goed aan bij de efficiënte wijze
waarop LVD mondiaal service kan verlenen aan
zijn machinepark. Indien er storingen moeten
worden verholpen, kunnen specialisten dit vei-
lig op afstand via een internetverbinding uit-
voeren.
Security
Per jaar rollen wereldwijd letterlijk 1,2 miljard autobanden van
de productieband. Daarvan is 20 procent gemaakt met een
machine van het Nederlandse bedrijf VMI.
De CodeMeter dongle is leverbaar in diverse uitvoerin-
gen met een USB of (micro) SD of CD-card connector.
Wibu levert tevens de interface software (API) voor het
versleutelen van beveiligde berichten via 128 bits AES,
224 bits ECC of 1024 bits RSA versleutelingalgoritmen.
Biometrische encryptieVersleutelde beveiliging in samenhang met biometrische verificatie wordt toegepast door het Eind-
hovense bedrijf Genkey, dat o.a. apparaten voor stemverificatie levert aan Afrikaanse landen. Op de
stemlocatie wordt de vingerafdruk van de kiezer razendsnel gematched met de in databases opge-
slagen data van de vingerafdrukken van de miljoenen stemgerechtigden. De stabiele componenten
van die biometrische data is versleuteld, terwijl de variabele data (ruis) geen codering ondergaat.
Het matchingproces heeft beide data componenten nodig. Genkey gebruikt de CodeMeter technolo-
gie van Wibu voor het encrypten van de broncode in alle verificatieapparaten.
033
034034 logistiek
meer capaciteit, hogere betrouwbaarheid en veiligheid bij bagage-afhandeling Op eeN gROOT aaNTal luChThaVeNS IN De weRelD, waaRONDeR SChIphOl, heaThROw eN paRIjS zIjN De
BagageaFhaNDelINgSSYSTemeN VaN VaNDeRlaNDe INDuSTRIeS Te VINDeN, INCluSIeF De COmpleTe
aChTeRlIggeNDe lOgISTIeKe STROmeN. VaNDeRlaNDe IS DaN OOK De gROOTSTe leVeRaNCIeR VaN
BagageaFhaNDelINgSYSTemeN TeR weRelD. Om De VeRwaChTe gROeI IN heT aaNTal paSSagIeRS
weRelDwIjD OOK IN De TOeKOmST aaN Te KuNNeN, INVeSTeeRT heT VeghelSe BeDRIjF Veel IN gOeDe
lOgISTIeKe pReSTaTIeS, BeTROuwBaaRheID eN VeIlIgheID VaN huN SYSTemeN.
Teks
t: L
iam
van
Koe
rt
035035logistiek
In de enorme test- en demonstratiehal te Veg-
hel staan allerlei systemen met lopende ban-
den te draaien. Koffers in bakken op lopende
banden komen voorbij en verderop worden
consumentenproducten door het distributie-
systeem automatisch van hoge magazijnrek-
ken gehaald. “Dit is onze ‘speeltuin’, oftewel
het Vanderlande Innovation Centre”, legt Toine
Welten uit, “Hier kunnen we uitgebreid tes-
ten met de door ons ontworpen systemen.”
Vanderlande Industries ontwerpt niet alleen
logistieke systemen voor bagageafhandeling
maar ook voor distributiecentra en sorteer-
centra voor post en pakketten. Toine Welten
is Senior Controls Project Engineer bij
Vanderlande Industries. Hij stuurt de teams
aan die de bagageafhandelingsystemen ont-
werpen en hij houdt tijdens het ontwerp nauw
contact met de klanten. Vanderlande ontving
het afgelopen boekjaar 40% meer orders (713
miljoen euro). Dit is mede te danken aan de
snelle groei in e-commerce waardoor er een
toenemende vraag is naar geautomatiseerde
systemen om pakketjes te verzamelen en te
sorteren. Ook neemt het passagiersvervoer in
luchtvaart wereldwijd toe. Vanderlande ont-
ving tal van orders uit groeiregio's als Oost-Eu-
ropa, Azië, het Midden-Oosten, Afrika en Zuid-
Amerika. Een van de opdrachten is het leveren
van het bagageafhandelingsysteem voor ter-
minal 2 van het internationale vliegveld van
Rio de Janeiro. In aanloop naar het WK in 2014
en de Olympische Spelen in 2016 ondergaat
die luchthaven - Galeão - een stevige facelift.
De reis van een kofferHoe verloopt de reis van een koffer? Bij de
check-in krijgt de koffer een label met streep-
jescode en dan gaat de koffer het bagageaf-
handelingsysteem in via de lopende band.
De koffer komt eerst langs een machine die
de grootte en eventuele afwijkingen op stan-
daardmaten checkt om te voorkomen dat de
bagage ergens in de rest van het systeem
blijft hangen. Afwijkende (maten) bagage
wordt handmatig verwerkt. Normale bagage
gaat verder via de lopende band door de rönt-
genmachine die in de lijn is ingebouwd en de
inhoud controleert op explosieven en andere
verdachte inhoud. Wanneer de bagage geen
verdachte inhoud bevat, gaat deze naar de
sorteermachine. Deze stuurt vroege bagage
naar het opslagsysteem en bagage die op
tijd is gaat naar de kar of container die door
een medewerker naar het vliegtuig wordt ge-
bracht. Laat gearriveerde bagage wordt extra
snel verwerkt en naar een klaarstaande con-
tainer gestuurd.
Vanderlande is een systeemintegrator of an-
ders gezegd samenbouwer van verschillende
systemen en elementen tot een kant-en-klaar
totaal systeem. Toine Welten: “Van huis uit zijn
we machinefabrikant. Een aantal onderdelen
maken we (nog steeds) zelf zoals de trans-
portbanden en TUBTRAX (zie foto hieronder),
een nieuw door ons bedacht systeem waarbij
koffers in bakken worden vervoerd op lopende
banden. Een groot aantal onderdelen kopen
we in, zoals de PLC’s die de systemen aanstu-
ren, eventuele robots en de onderdelen om de
veiligheid te garanderen, zoals een Pilz veilig-
heidssysteem (veiligheids-PLC), toegangshek-
ken, noodstops, en safetybus netwerken etc.”
Als systeemintegrator draagt Vanderlande de
eindverantwoordelijkheid voor het goed func-
tioneren van het systeem en de veiligheid voor
de mensen die eraan werken. “Bij inkoop let-
ten we er dus nauwgezet op dat alle onder-
delen voldoen aan de veiligheidseisen volgens
de Europese richtlijnen, zoals de Machinericht-
lijn. Het totaal moet ook weer voldoen aan die
036036
richtlijnen en de controle daarop houden we
graag zelf in huis”, benadrukt Welten.
Van push naar pullVanderlande en Amsterdam Airport Schiphol
werken al 40 jaar samen en Vanderlande heeft
sinds het begin van de samenwerking de ont-
wikkeling en installatie van het bagageafhan-
delingsysteem voor z’n rekening genomen.
In 2010 installeerde Vanderlande in opdracht
van Schiphol het bagageafhandelingsysteem
in de nieuwe bagagehal Zuid. Schiphol heeft
samen met KLM gekozen voor een andere aan-
pak, van een ‘push’ naar een ‘pull’ concept.
Vanderlande heeft samen met IBM dit concept
op verzoek van beide partijen gerealiseerd.
Bij het push concept bepaalt het aanbod aan
koffers de snelheid van het proces. Bij het pull
concept worden koffers zoveel mogelijk op-
geslagen in een speciaal magazijn (early bag
store) voordat het systeem ze verder verwerkt.
Pas als de koffers nodig zijn, haalt het systeem
ze uit de opslag. Vervoer van de koffers naar
en in de opslag gaat met het eerdergenoemde
TUBTRAX systeem. De bagage is met een gro-
tere snelheid te vervoeren en kan ook gemak-
kelijker getraceerd worden via labels.
In Bagagehal Zuid op Schiphol halen robots de
opgevraagde (pulled) koffers van de lopende
band en laden ze in containers en karretjes die
uiteindelijk door medewerkers naar het vlieg-
tuig worden gebracht. Dit pull concept zorgt
voor een veel grotere capaciteit op een kleiner
oppervlak. Bagageafhandeling gaat hiermee
nog sneller en nauwkeuriger. “Vooral bij trans-
fers, waarbij passagiers overstappen op Schip-
hol van de ene naar de andere vlucht moet de
bagage natuurlijk op tijd en op de juiste plek
in de terminal voor de vertrekvlucht worden
afgeleverd. Voor luchthavens is het belangrijk
om als transferhaven aantrekkelijk te blijven
en dus zo veel mogelijk klanten te trekken”,
aldus Welten. “Op dit gebied wordt het nodige
geïnvesteerd. Schiphol is een voorloper op
het gebied van automatisering van bagage-
afhandeling, het blijft hierin investeren. Maar
ook andere luchthavens volgen: op Heathrow
installeerde Vanderlande een nieuw bagage-
afhandelingsysteem op de nieuwe terminal 5.”
BackboneMomenteel werkt Vanderlande voor Amster-
dam Airport Schiphol aan de afronding van
de installatie van een systeem, de ‘Backbone’
genaamd, om de vier verschillende bagageaf-
handelingsgebieden op Schiphol met elkaar
te verbinden. Het is onderdeel van het 70MB
programma dat in 2003 van start is gegaan en
eind 2012 grotendeels is afgerond.
Het doel van dit programma is om van de 50
miljoen bagagestuks die momenteel per jaar
worden verwerkt naar 70 miljoen per jaar te
gaan. De vier systemen op de B-C-pier (Zuid),
de D-pier, E-pier en de F-G-H-pier (West) zijn
nu met elkaar verbonden door twee hogesnel-
heids transportsystemen. Voor hogesnelheids-
transport heeft Vanderlande het high speed
TUBTRAX en het BAGTRAX systeem ontwikkeld.
Bij het BAGTRAX systeem wordt de bagage in
karren vervoerd over een transportsysteem;
logistiek
Plattegrond van Schiphol, met de B-C-pier (gates B-C), de D-pier (gate D), de E-pier (gate E) en F-G-H-pier
BAGTRAX transportsysteem
het lijkt wel op een achtbaan. De karren sui-
zen met grote snelheid over de rails naar hun
bestemming. “Het verbinden van de vier ba-
gageafhandelingsgebieden op Schiphol is nog
niet zo eenvoudig omdat deze uit verschillen-
de bouwjaren stammen”, vertelt Welten. “De
ontwikkelingen op dit gebied gaan heel erg
snel. Een bagageafhandelingsysteem van tien
jaar oud met bijbehorend besturingssysteem is
heel anders dan een nieuw systeem.” Voor het
nieuwe verbindingssysteem voor Schiphol zijn
honderden PLC’s ingezet en een 40-tal Pilz vei-
ligheids PLC’s. De PLC’s zorgen voor aansturing
van de bagage transportbanden, kranen, sor-
teermachines en DCV-systemen (Destination
Coded Vehicles: TUBTRAX en BAGTRAX). Func-
ties die er onder andere in moeten zitten, zijn:
het op tijd kunnen stoppen van het systeem,
het in de juiste richting transporteren van ba-
gage en het volgen van de bagage tijdens het
transport. Ook moet de hoeveelheid bagage
gecontroleerd worden per tijdseenheid en lo-
catie zodat er geen opstoppingen ontstaan. De
regiekamer op Schiphol houdt het bagageaf-
handelingsysteem in de gaten via computer-
schermen die onderdeel zijn van een SCADA-
systeem. De regisseurs letten er niet alleen op
dat alles nog loopt zoals het zou moeten, maar
ook of het met de veiligheid in orde is.
VeiligheidssysteemVoor de bewaking van de veiligheidsfuncties in
de bagageafhandelingsystemen, gebruikt Van-
derlande het Pilz Programmable Safety System
(PSS 3000).
Welten: “Onze bagageafhandelingsystemen
zijn steeds meer geautomatiseerd en dus is er
ook steeds minder menselijke interactie. Dat
betekent echter niet dat je overal een hek voor
kunt zetten en niets meer aan veiligheid hoeft
te doen. Er zijn genoeg plekken en momenten
waarbij mensen wel in contact komen met het
systeem of waar ingrijpen door medewerkers
noodzakelijk is.”
Bijvoorbeeld bij het inchecken van bagage en
het afhalen ervan bij de ‘bagage reclaim area’.
Er kunnen storingen optreden en dan moeten
medewerkers soms het bagageafhandeling-
systeem in om de storing te verhelpen. Daar-
naast is er regelmatig onderhoud en schoon-
maak nodig en dan moet het systeem veilig
stilgezet kunnen worden en blijven staan. Bij
het ontwerp van het veiligheidssysteem heeft
Vanderlande Pilz ingeschakeld. Welten: “Jaren
terug waren zij de enige die dit soort syste-
men leverde. Ondanks de komst van de nodige
concurrenten zijn we bij Pilz gebleven omdat
zij een toegevoegde waarde leveren qua ken-
nis en ondersteuning bij de installatie van de
systemen. Ze weten veel over machineveilig-
heid en bieden daarvoor zeer praktische on-
dersteuning naar onze engineers en klanten.
Je kunt ze voor die ondersteuning altijd (24/7)
bellen, een service die wij zelf overigens ook
bieden. Vooral voor de kleinere bedrijven is
die technische ondersteuning natuurlijk zeer
handig, want dan hoef je dat niet zelf in huis
te hebben. Inmiddels weten onze eigen engi-
neers ook aardig wat over machineveiligheid,
maar voor een compleet nieuw systeem gaan
we toch eerst weer overleggen met Pilz.”
VeiligheidszonesBij Vanderlande Industries hebben ze de ge-
bieden waar mensen in contact komen met
het bagageafhandelingsysteem onderverdeeld
in vier verschillende veiligheidszones: 0, 1, 2,
en 3 oplopend naar mate van gevaar. Zone 0
is bestemd voor iedereen (publiek), zone 1
voor werknemers die bagage van de banden
halen en de gevaren daarbij kennen, zone 2
voor technisch personeel en zone 3 voor de
onderhoudsmonteur. In zone 0 is alles zoveel
mogelijk afgeschermd en zijn er geen machi-
nes die gevaar opleveren, in zone 3 staan de
‘meer risico’ machines. Een voorbeeld van zo’n
machine is de door Vanderlande ontwikkelde
VERTISORTER. Deze sorteert bagage verticaal
van één transportband naar twee andere,
boven elkaar geplaatste transportbanden. De
VERTISORTER kan ook andersom worden ge-
bruikt, om twee banden samen te voegen tot
één band. Welten: “De lopende banden staan
dicht op elkaar en als ze in bedrijf zijn, zou je
ertussen kunnen komen. Het geheel is echter
afgeschermd door hekken die alleen door een
aanvraag in het systeem te openen zijn.” Alle
veiligheidsfuncties worden door het PSS 3000
systeem gecontroleerd.
PSS 3000 is een modulair besturingssysteem
op basis van SafetyBus P dat gemakkelijk is
aan te passen aan nieuwe situaties doordat de
input en output (I/O) vereisten programmeer-
baar zijn. “Dit systeem voldoet prima aan de
eisen die onze klanten stellen maar wellicht
dat we in de nabije toekomst overstappen op
PSS 4000.” Welten doelt op het veiligheidssy-
steem PSS 4000.
De PSS 4000 is de nieuwste veiligheids-PLC van
Pilz, waarbij het mogelijk is om het complete
PLC programma te verdelen over verschillende
PLC kopmodulen, waardoor je de functionali-
teit per locatie toe kunt wijzen. Daarnaast is
de PSS 4000 door middel van Structured Tekst
Languange (STL) te programmeren en kun je
tijdens de engineeringsfase al starten met
het schrijven van het programma, omdat het
programma werkt op basis van variabelen die
je in een later stadium toe kunt kennen aan
hardware in- en uitgangen. De PSS 4000 maakt
daarnaast gebruik van SafetyNet (Safety pro-
tocol over standaard Ethernet). “Wereldwijd
zijn onze systemen overal even veilig, of je nu
in India of in Nederland komt”, aldus Welten.
Meestal gebruiken we Europese richtlijnen en
normen om te voldoen aan veiligheid.”
“Doordat we inmiddels vele jaren ervaring
hebben met bagageafhandelingsystemen
kunnen we deze systemen tegenwoordig veel
sneller ontwikkelen inclusief het veiligheids-
systeem omdat veel programmeerwerk al
gedaan is. Het ontwikkelen van grote nieuwe
systemen is natuurlijk het spannendst”, vindt
Welten.
Gezien de goedgevulde orderportefeuille van
Vanderlande zal daar het nodige in te doen
zijn.
PSS 3000 van Pilz
037logistiek
038038
Trouwe lezers van mijn columns weten dat ik
regelmatig een positief signaal afgeef aan de
overheid om eens meer toezicht uit te oefenen
en meer controles te houden. Laat ik nu kort ge-
leden een publicatie van augustus 2013 tegen-
komen, waarin de inspectie van het Ministerie
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vertelt
dat door middel van markttoezicht onveilige of
anderszins schadelijke producten opgespoord
zijn en van de markt gehaald zijn of gehouden
worden. Daarbij wordt vermeld dat in 2011 en
2012 inspecties op arbeidsmiddelen uitgevoerd
zijn met als doel de veiligheid van arbeidsmid-
delen bij de bron te verhogen. Natuurlijk was
ik benieuwd of nu uiteindelijk mijn ongelijk
bewezen zou worden en dat er in Nederland
helemaal geen sprake is van veel roepen maar
weinig doen. Natuurlijk heb ik de betreffende
publicatie van voor naar achter gespeld, want
stel nu dat ik ongelijk zou hebben. Dan zou ik
geen kritische houding meer aan kunnen ne-
men en is gelijk heel veel toekomstige stof
voor nog een flink aantal columns verdwenen.
Maar gelukkig kon ik met een grote zucht van
opluchting lezen dat onze overheid hetzelfde
concludeert als wat ik al jaren roep. In hun con-
clusie staat letterlijk: ‘Uit de resultaten van de
inspecties en op basis van de ervaringen van
de inspecteurs blijkt dat veel marktdeelnemers
het proces voor het op de markt brengen van
veilige producten niet echt begrijpen. Men
weet wel dat een product aan iets moet vol-
doen, maar wat er exact moet gebeuren is hen
niet bekend’. Hier is geen woord Spaans bij. En
aan het eind van de publicatie wordt er dan
gesteld dat er in 2013 een communicatieplan
wordt opgesteld waar in uitgewerkt zal wor-
den hoe de kennis van de productwetgeving
bij zowel fabrikanten als importeurs op peil
gebracht kan worden om daarmee naleving
van de wetgeving te verbeteren. Eigenlijk zou
ik nu tevreden moeten zijn over het feit dat
ik als roepende in de woestijn ook door onze
overheid in het gelijk gesteld ben. Toch niet,
want de conclusie van onze overheid en dat
wat gesteld wordt over de kennis over de re-
gelgeving is eigenlijk te gek voor woorden en
voor mij onbegrijpelijk. Hier blijkt maar weer
dat gelijk hebben of krijgen ook nog eens pijn
kan doen. Zeker als je dan de getallen die men
in de publicatie gebruikt, ook nog eens goed
op je in laat werken. In de publicatie geeft de
overheid aan dat er door hen gecontroleerd
wordt, maar concludeert niet dat er misschien
wel meer gecontroleerd zou moeten worden.
Een communicatieplan opstellen om de kennis
van de productwetgeving bij bedrijven te sti-
muleren is een prachtig idee, maar zal zonder
duidelijk plan van aanpak een prachtig idee
blijven. Maar laten we eerst maar eens naar de
bevindingen van de inspectie kijken en daarna
eventueel commentaar toevoegen. De inspec-
tie heeft in 2012 geconstateerd dat ca. 1000
hefbruggen, die nieuw op de markt gebracht
werden, niet voldeden aan de essentiële vei-
ligheids- en gezondheidseisen. Daarnaast had
ca. 1/3 van gecontroleerde bedrijven hun docu-
mentatie zoals de EG-Verklaring van Overeen-
stemming en de gebruiksaanwijzing niet op
orde. Bij 16 van de 17 Nederlandse fabrikanten
en importeurs van stalschermen is naar aanlei-
ding van twee dodelijke ongevallen handha-
vend opgetreden omdat de door hen geleverde
stalschermen gebreken vertoonden en niet
voldeden. Na de dodelijke ongevallen werd in
2011 de handel stilgelegd en moesten er door
verschillende fabrikanten bij de door hen ge-
leverde schermen tijdelijke veiligheidsmaatre-
gelen genomen worden. Ongevallen en acties
zijn voor de branche aanleiding geworden om
samen met het Nederlands Normalisatie Insti-
tuut (NEN) een Nederlandse Technisch Afspraak
(NTA 8344) op te stellen. Deze is in mei 2012
gepubliceerd. Door het NEN is in Brussel een
voorstel ingediend om een geharmoniseerde
norm voor deze stalschermen op te stellen. Dit
voorstel is goedgekeurd en de norm is nu in het
ontwerpstadium. Fijn. Alleen moeten we ons
realiseren dat de dodelijke ongevallen in mei
2010 en mei 2011 twee kinderen waren.
Drie ernstige ongevallen met doekreinigers
van teeltdoeken voor gewassen waren aanlei-
ding om 12 van de 13 machines die door een
fabrikant geleverd waren uit voorzorg uit be-
drijf te nemen. Significant detail: de fabri-
kant van de doekenreinigers was ondertus-
sen failliet en door de inspectie is daarom op
grond van de Arbeidsomstandighedenwet
handhavend opgetreden richting gebrui-
038 (un)Safe
Toezicht op veilige arbeidsmiddelen
Teks
t: Be
rt S
tap
DIepeRe geDaChTeN VaN eeN Ce-CONSulTaNT
039(un)Safe 039
ker (lees in sommige gevallen werkgever).
Door de inspectie zijn naar aanleiding van
2 dodelijke ongevallen bij bowlingcentra in
Engeland en Denemarken 84 Nederlandse
bowlingcentra geïnspecteerd. Bij 70 bedrijven
was er sprake van oudere pinsettermachi-
nes met een groot aantal bewegende delen,
die allerlei beknellingsrisico’s met zich mee
brachten. Alle bedrijven zijn gesommeerd om
de veiligheidsrisico’s te inventariseren en een
plan van aanpak op te stellen. Ik weet niet welk
gevoel u krijgt bij het lezen van deze getallen,
maar ik krijg de aandrang om Rob Geus eens te
citeren: “Ik word hier niet vrolijk van”. Steeds
heb ik er op gewezen dat je als gebruiker niet
op de mooie blauwe ogen van de verkoper
kan en mag vertrouwen. Maar als we naar
deze getallen kijken, dan is het ruim 20 jaar
na de lancering van de Europese Nieuwe Aan-
pak Productrichtlijnen (1992) bedroevend hoe
het soms met de kennis van deze regelgeving
binnen bedrijven gesteld is. Het rapport con-
cludeert toch “men weet wel dat een product
aan iets moet voldoen, maar wat er exact moet
gebeuren is hen niet bekend”. Al eerder heb ik
in diverse columns er op gewezen dat er een
generatie technici opgroeit, die niet bekend ge-
maakt zijn met en daarom niet vertrouwd zijn
met de Europese richtlijnen. Ten aanzien van de
kennis van de Europese Richtlijnen slaat de ver-
grijzing toe. Ook in consultancy land is dit het
geval. Kijk maar eens naar de foto boven deze
column zou ik zeggen. De meeste consultants,
die op het gebied van de Europese Richtlijnen
werkzaam zijn, ken ik nog vanaf het eerste uur.
Velen waren er bij toen de Nederlandse Vereni-
ging voor CE consultants (NVCE) werd opgericht
(vereniging bestaat ondertussen niet meer). In
de loop van de jaren zijn er wel een aantal con-
sultants bijgekomen, maar ook daar zien we
dat dit bijzonder marginaal is. Het totale aantal
consultants is bijna niet gegroeid. Laat staan
dat we dan ook nog eens over het gebrek aan
kennis bij de medewerkers van de bedrijven
moeten spreken. Ook daar zijn de constructeurs
die de komst van de Europese richtlijnen heb-
ben meegemaakt en allerlei trainingen moch-
ten volgen al met pensioen of gaan op korte
termijn de bedrijven verlaten. Jammer genoeg
mis ik, zoals eerder al in deze column gesteld,
in de publicatie de conclusie dat meer controle
door de overheid niet alleen meer zaken aan
het licht zou kunnen brengen, maar ook een
betere naleving van de voorschriften door de
bedrijven zou bewerkstelligen. Laten we eerlijk
zijn; een hogere pakkans maakt ons Nederlan-
ders toch alerter. Al is dit tegenwoordig ook
maar weer de vraag want als we horen dat er in
de periode augustus tot eind september 2013
maar liefst 336.000 verkeersboetes uitgedeeld
werden na de ingebruikname van de traject-
controle op de A2, dan schijnen controles en
boetes ook hun uitwerking niet meer te heb-
ben. Mogelijke oorzaak is de onduidelijkheid
van de situatie op de A2 waardoor automobilis-
ten niet weten waar ze aan toe zijn. Nu is hier-
over al genoeg te doen geweest en wil ik mij er
dan ook niet aan wagen om ook eens een duit
in het zakje te doen. Nu ik het toch over ondui-
delijkheid heb, dan moet in deze column ook
vermeld worden dat veel fabrikanten zich nog
steeds proberen te verschuilen achter de bewe-
ring dat de regelgeving en normen onduidelijk
zijn en dat daardoor de naleving van de regel-
geving bemoeilijkt wordt. Natuurlijk is dit deels
waar, want anders hadden wij als CE consul-
tants geen bestaansrecht en konden we onze
bureau ’s wel sluiten. Maar dat bedrijven een
beroep doen op een CE consultant heeft soms
meer te maken met bepaalde complexere si-
tuaties waar meer kennis van de regelgeving
vereist is. Bijvoorbeeld bij productielijnen waar
meerdere partijen bij betrokken zijn. Maar de
onduidelijkheid, waarover het merendeel van
de fabrikanten spreekt, heeft meer te maken
met het feit dat men in de loop van de jaren
geweigerd heeft om te investeren in de ken-
nis over deze regelgeving en nu opeens tot
de ontdekking komt dat ze veel niet weten en
daardoor zaken verkeerd beoordelen of doen.
Nu is het toegeven dat je bepaalde zaken niet
weet geen schande. Vaak kun je daarvoor weer
een adviseur inhuren. Maar net doen of je het
wel weet en je ook zo verkopen aan je klant
grenst aan kwakzalverij en mag zeker bedrog
genoemd worden. Gebrek aan kennis van de
regelgeving, zoals geconcludeerd wordt in de
publicatie, kan absoluut niet verweten worden
aan onze overheid, maar is gewoon de schuld
en gemakzucht van de bedrijven. Bedrijven ho-
ren hier ook hun eigen verantwoordelijkheid te
onderkennen. De overheid is te verwijten dat
zij vergeten zijn dat je uitstekend en duidelijk
regelgeving en normen kan publiceren maar
dat er daarnaast ook controle op de naleving
zal moeten zijn. Om enige analogie te gebrui-
ken: je kan uitstekend lesmateriaal aanbieden
aan studenten, maar als je vergeet te toetsen of
te controleren of men het lesmateriaal ook be-
studeerd heeft, dan zal de drang bij de studen-
ten om te studeren waarschijnlijk niet zo groot
zijn. Ook hier kan ik uit eigen ervaring over
meespreken. Vreemd dat in een maatschappij
waarin we jaren geroepen hebben (sommige
gevochten hebben) om een terugtredende
overheid, meer eigen beslissingsrecht, vrijheid
en eigen verantwoordelijkheden, we de over-
heid gaan verwijten dat wij onze eigen verant-
woordelijkheid niet hebben genomen. Als we
naar de Machinerichtlijn kijken dan is het be-
drijfsleven op haar wenken bediend geweest.
Het merendeel van de machines (ca. 95%) valt
onder de zelfcertificering. Ik kan me nog herin-
neren dat de bedrijven in de negentiger jaren
hier heel blij mee waren. Gelukkig konden ze
alles zelf doen. Bij veel bedrijven mochten me-
dewerkers kennismaken met de Machinericht-
lijn. Wel zagen we in de loop van de negentiger
jaren een kentering komen en werd er, terwijl
er meer normen en voorschriften kwamen,
steeds minder geïnvesteerd in de kennis van
de mensen. Zeker de laatste jaren is die trend
nog duidelijker waarneembaar. Daarom beves-
tigt de publicatie nog een keer dat wij mensen
niet tegen dit soort vrijheden kunnen en dus
meer controle nodig hebben. Dus als afsluiting
nogmaals een oproep aan Den Haag om te ver-
anderen van een terugtredende naar een con-
trolerende overheid. Zeker op het gebied van
veiligheid. Want een oud gezegde stelt dat het
oog van de meester het paard vet maakt.
040
Imaging Development Systems
(IDS), leverancier van industriele
camera’s met USB-interface, intro-
duceert drie nieuwe camerafami-
lies die zijn uitgerust met de USB
3.0-interface. De industriële came-
ra’s zijn erg gebruiksvriendelijk en
kunnen eenvoudig in bestaande
systemen worden geïntegreerd. De
camera’s zijn voorzien van de inter-
faceonafhankelijke Software Suite
van IDS, die is gecombineerd met
het plug & play USB 3.0. De camera-
reeks is hierdoor zeer eenvoudig te
installeren en gebruiken.
De nieuwe USB 3.0-camera’s zijn
voorzien van gevoelige CMOS-sen-
soren van Aptina en e2V. De resolu-
ties van de camera’s verschillen per
model, varierend van 1,3 tot 5 me-
gapixel. De camera’s zijn per direct
beschikbaar.
Imaging Development Systems lanceert uSB 3.0 camera’s
Nieuws
De FXP vacuüm grijper van Schmalz is ontwikkeld voor het grijpen,
sorteren en (de)palletiseren van onder meer kartonnen dozen, zak-
ken, blikjes of kisten met slechts één grijper. Een benchmark heeft
aangetoond dat de serie een tot 86% hogere zuigkracht genereert.
Onder meer door toepassing van een vacuüm booster, lekvrije ven-
tielen en krachtige ejectoren. Afhankelijk van de uitvoering weegt de
vacuüm grijper tussen de 2,5 – 8,4 kg waarmee hij goed is te combi-
neren met een robot. De FXP is beschikbaar met een schuimplaat
voor het handelen van stijve producten of met zuignappen voor het
verplaatsen van flexibele verpakkingen zoals dunwandige kartonnen
dozen, zakken of folieverpakte producten. Toepassingen zijn te vin-
den in processen waarin de oppak positie van het product niet exact
is gedefinieerd of waar meervoudige producten op hetzelfde mo-
ment in één cyclus moeten worden gehandeld.
De unit is voorzien van een geïntegreerde vacuüm ejector waardoor
hij direct is aan te sluiten. Bovendien is hij eenvoudig te onderhouden
en snel uit te wisselen wanneer de applicatie condities wijzigen. Ver-
der is tijdens het ontwerpproces specifiek aandacht besteed aan een
energiezuinige werking. Dit heeft onder meer geleid tot een speciale
flow optimalisatie gedurende de vacuüm generatie.
De individuele zuignappen – met een diameter van 20 – 40 mm – zijn
middels de ‘push-in’ functie eenvoudig uit te wisselen. Daarbij zijn ze
geschikt voor toepassing in de voedingsmiddelenindustrie.
Vacuüm grijper
FULFILL YOUR NEED FOR SPEED WITH USB 3.0
www.ids-imaging.com/usb3
The extended uEye camera range:4 camera families, 43 models
Phaer_USB3_uEye_Cameras_Half_Page_2014.indd 1 28.03.2014 15:47:12
De volledig nieuw ontworpen Magic vacuümzuignap van
Vmeca – in Nederland vertegenwoordigd door Airtec – is uiter-
mate geschikt om folies en foliezakken in de meest uiteenlo-
pende toepassingen te handelen. Ook met vloeistof gevulde
zakken zijn met deze serie zuignappen te ‘grijpen’.
modulaire magic vacuümzuignap
Compact h-portaal voor montage kleine onderdelen Het compacte H-portaal EXCM van Festo is ontwikkeld voor het nauwkeu-
rig en snel positioneren van kleine onderdelen - bijvoorbeeld in de elek-
tronicaproductie. De systeemoplossing biedt zowel elektrische als pneu-
matische automatiseringstechniek waarmee iedere willekeurige positie
in de werkruimte is te bereiken.
De omlopende tandriemen bewegen de sleden in een tweedimensionale
ruimte (x-y as) en zijn gekoppeld aan vaststaande motoren. Door dit pa-
rallelkinematische aandrijfconcept blijven de te bewegen massa’s klein.
Verder is een eenvoudige inbedrijfname gerealiseerd door het bijbeho-
rende aandrijf- en besturingspakket gecombineerd met het interfacecon-
cept Ethernet, CANopen en I/O voor tot maximaal 64 posities.
Het inbouw gerede systeem maakt positioneerbewegingen mogelijk met
snelheden oplopend tot 500 mm/s; de herhalingsnauwkeurigheden lig-
gen daarbij in een bereik van ±0,05 mm. Binnen de elektronicaproductie
en de montage van kleine
onderdelen is het H-portaal
dan ook geschikt voor het
toevoeren en monteren van
kleine componenten, het
aanbrengen van lijm, het uit-
voeren van elektronische
testen en het flexibel positio-
neren van werkstukken en
bouwdelen.
042
Global solutions
+31 (0)297 285332 www.destaco.nl+31 (0)297 285332 www.destaco.com+31 (0)297 285332 www.destaco.com
Boa 200-camera van Teledyne kan beelden vier keer sneller verwerkenDe nieuwe Boa 200 intelligente camera van Teledyne is in staat tot vier
maal sneller beelden te verwerken dan standaard modellen. Het appa-
raat beschikt over een 1,2 GHz dualcore processor. De camera is leverbaar
via STEMMER IMAGING. De nieuwe camera biedt sensorresoluties van 640
x 480 x 1600 x 1200 pixels. Het apparaat is voorzien van een IP67-behui-
zing. De Boa 200 kan worden geïntegreerd in bestaande machines, in-
stallaties of systemen en is geschikt voor kleine inbouwruimtes. Ook is
het apparaat bestand tegen spatwater. De Boa 200-camera’s zijn net als
andere modellen in deze productreeks leverbaar met monochroom- en
kleurensensoren. Klanten kunnen kiezen uit drie geïntegreerde software-
versies: iNspect Express, IDR en Sherlock. iNspect Express-software is ge-
richt op flexibiliteit en bediencomfort, terwijl IDR juist specifiek voor
identificatie en volgen is ontwikkeld. Sherlock is bedoeld voor het uitvoe-
ren van geautomatiseerde inspecties.
ABB presenteert het integra-
ted vision systeem voor ca-
meragestuurde toepassing in
robots. Het slimme camera
systeem maakt het mogelijk
cameragestuurde robottoe-
passingen eenvoudiger en in
kortere tijd te implemente-
ren. Het integrated vision sy-
steem is volgens ABB binnen
slechts 25 procent van de tra-
ditionele installatietijd geïm-
plementeerd. Het systeem is
uitgerust met Cognex-came-
ra’s en meerdere geavanceer-
de imaging-technologieën.
Het integrated vision systeem
optimaliseert daarnaast de
productiecontrole, aangezien
robots beter zicht hebben op
werkzaamheden die zij uit-
voeren. Klanten kunnen het
integrated vision systeem ge-
bruiken om de doorvoersnel-
heid van hun productielijn te
verhogen, dubbel werk te
voorkomen en minder materi-
aal te verspillen. De produc-
tiekosten kunnen hierdoor
worden verlaagd.
aBB introduceert integrated vision systeem voor camera-gestuurde toepassing in robots
Nieuws
043
0348 433 466
>> Versnel uw productiviteit. Bezoek ni.com/embedded-platform
De combinatie van de NI LabVIEW systeemontwerpmethode en herconfigureerbare I/O (RIO)
hardware helpt kleine ontwerpteams met een brede expertise om veeleisende embedded
applicaties te ontwikkelen in kortere tijd. Met behulp van de grafische systeemontwerpmethode
kunt u gebruik maken van één geïntegreerd softwareplatform om zowel embedded processors
en FPGA’s te programmeren. Hiermee ontwikkelt u sneller applicaties voor toepassingen in de
energie, transport, productie of life sciences sectoren.
De LabVIEW ontwerpsoftware biedt ultieme flexibiliteit door het programmeren van FPGA, het vereenvoudigt het hergebruik van programmacode, en helpt u programmeren precies op de manier zoals u denkt: grafisch.
Smarter Embedded Designs,Faster Deployment
National Instruments Netherlands BV n Pompmolenlaan 10 n Postbus 124 n 3440 AC Woerden n Tel +31 348 433 466 n Fax +31 348 430 673Chamber of Commerce n # 301 168 13 n Utrecht
©2014 National Instruments. Alle rechten voorbehouden. LabVIEW, National Instruments, NI, en ni.com zijn handelsmerken vanNational Instruments. Andere vermelde producten en firmanamen zijn handelsmerken of handelsnamen van hun respectievelijke bedrijven. 15458
15485 Smarter Embedded Design Ad 230x295 Dutch.indd 1 17/01/2014 09:14
044
ABB levert standaard robotoplossingen voor de industrie. Deze zijn eenvoudig, snel, kostenbesparend en eenvoudig in bestaande of nieuwe productielijnen te integreren. ABB Robots zijn zeer gebruiksvriendelijk, betrouwbaar, efficiënt, onderhoudsarm, accuraat en werken 24/24/7 op topsnelheid. Kiest u een ABB Robot dan weet u wat u kiest! Bezoek ons op www.abb.com/robotics
Eenvoudiger produceren?Houd het standaard!
ABB adv Packaging 2000 A4.indd 1 08-08-13 08:43