20
Temmuz 2020 GSYİH, Enflasyon ve Döviz ile ilgili Tahminler IV Pandemi ara dönem 4. çalışma raporu Ekonomik Planlama Dairesi Devlet Planlama Örgütü KKTC BAŞBAKANLIK, LEFKOŞA

GSYİH, Enflasyon ve Döviz ile ilgili Tahminler IV · 2021. 1. 19. · Mart 78.5 milyon 57.5 milyon -21.0 milyon Nisan 98.2 milyon 55.5 milyon -42.7 milyon Mayıs 89.8 milyon 81.1

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • Temmuz 2020

    GSYİH, Enflasyon ve Döviz ile ilgili Tahminler IV Pandemi ara dönem 4. çalışma raporu

    Ekonomik Planlama Dairesi Devlet Planlama Örgütü KKTC BAŞBAKANLIK, LEFKOŞA

  • 1

    A. Giriş

    Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde ve

    dünyada yaşanan Corona salgınının ülkemiz

    ekonomisine etkilerinin incelendiği

    dördüncü rapor olan Temmuz ayı GSYİH,

    Enflasyon ve Döviz ile ilgili Tahminleri bu

    amaçla hazırlanan sonuncu rapordur.

    Dünyada salgınının henüz bitmemiş olması

    hem sağlık/sosyal hem de ekonomik

    koşullarda ciddi zararlar meydana getirmeye

    devam etmektedir. Kuzey Kıbrıs Türk

    Cumhuriyetinde 2020 yılının Mart ayında ilk

    vaka ile kendini gösteren Corona virüsüne

    bağlı Corona vakaları ve salgın ülke sosyal

    yapısını ve buna bağlı olarak ekonomisini

    takip eden haftalarda ciddi şekilde

    etkilemiştir. Vakaların bitmesi neticesinde

    Mayıs ayından itibaren başlayan kısmi

    açılma ve öncesinde alınan bazı önlemler ile

    ekonomiyi yeniden canlandırma çalışmaları

    ile Temmuz ayında ülke sınırlarının da

    açılması bazı olumlu sonuçlar görülmeye

    başlamıştır. Temmuz ayında yurtdışı sınır

    kapılarının açılması ile ithal Corona vakaları

    da görülmeye başlanmıştır. Bu raporda

    Devlet Planlama Örgütü ülke ekonomisinin

    nasıl etkileneceğine yönelik ön çalışmalara

    ve ileride yapılması planlanan önlemlere

    yönelik olarak ekonominin durumuna ışık

    tutması amacı ile çeşitli bulguları sunmuştur.

    İşbu raporun dördüncüsünü bu şartlar altında

    elde edebildiği Mart-Temmuz 2020 aylarına

    ait verilere dayandırarak hazırlamıştır.

  • I. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Corona Salgını

    1. Salgının seyri

    KKTC’de ilk Corona vakasının 10 Mart 2020 tarihinde görülmesinin ardından toplam 108 vaka sayısına ulaşılırken ilk vakadan sonra geçen 63 gün sonunda aktif vaka sayısı sıfıra düşmüştür. En son 17 Nisan tarihinde Corona vakası görülen KKTC’de 1 Temmuz 2020 tarihine kadar yeni vaka görülmemişti. Temmuz’dan itibaren yeni Corona vakaları görülmeye başlanmıştır

    Grafik 1. Bazı ülkelerdeki her 100,000 nüfusa düşen Corona toplam vaka sayısı

    Grafik 2. Mart- Temmuz 2020 Günlük Yeni Corona Vaka Sayısı1 KKTC-GKRY-Türkiye

    1 10 Mart 2020-20 Temmuz 2020 arası yeni vaka sayılarıdır

    21/02

    /2020

    13/03

    /2020

    03/04

    /2020

    24/04

    /2020

    15/05

    /2020

    05/06

    /2020

    26/06

    /2020

    17/07

    /2020

    07/08

    /2020

    0

    50

    100

    150

    200

    250

    300265

    119

    30.8

    Her

    100

    bin

    kiş

    iye

    düşe

    n va

    ka s

    ayıs

    ı

    Turkiye GKRY KKTC

    25/02

    /2020

    25/03

    /2020

    25/04

    /2020

    25/05

    /2020

    25/06

    /2020

    25/07

    /2020

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    60

    25/02

    /2020

    25/03

    /2020

    25/04

    /2020

    25/05

    /2020

    25/06

    /2020

    25/07

    /2020

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    60

    KKTC

    GKR

    Y

    25/02

    /2020

    25/03

    /2020

    25/04

    /2020

    25/05

    /2020

    25/06

    /2020

    25/07

    /2020

    0

    2000

    4000

    6000

    Türk

    iye

  • 1

    2. Salgının KKTC Ekonomisi Üzerine İlk Etkileri

    Corona salgınının KKTC ekonomisi üzerindeki ilk şok etkisi Mayıs ayı itibari ile görece azalmış ve Haziran ayında da iyileşme devam etmiştir. Uzun dönemli etkisinin incelenmesi zamanla görülebilecek bir olgu olduğundan kısa dönemli değişimler üzerine yapılan yorumların sadece yakın dönem için olduğu dikkate alınmalıdır. Öncelikle KKTC devlet bütçesine olan etkilerinin ölçülmesi için Mart ve Haziran aylarına ait devlet yerel gelirleri ve Uluslararası ticaretten elde edilen gelirler Maliye Bakanlığından elde edilmiş hali ile aşağıdaki grafikte verilmiştir.

    Grafik 3. KKTC devleti yerel gelirler USD2 ve TL cinsinden aylık

    2 KKTCMB’ye ait Aylık ortalama ABD doları kullanılmıştır

  • 2

    KKTC Maliye Bakanlığı’ndan alınan verilere göre son üç yılın (2017-2019) ortalama yerel gelirleri dikkate alındığında Amerikan Doları cinsinden 2020 yılında Mart-Haziran arası 82.1 milyon dolar gelir kaybı yaşandığı söylenebilir. Bunun yanında TL cinsinden sözkonusu rakamlara bakıldığında Mart-Haziran arası 265.3 milyon TL gelir artışı elde edilmiştir.

    Tablo 1. KKTC Maliye bakanlığı Yerel Gelirlerdeki değişim ve karşılaştırması

    Ay Son 3 sene ortalama gelir (USD) 2020 geliri (USD) Fark (USD) Mart 78.5 milyon 57.5 milyon -21.0 milyon Nisan 98.2 milyon 55.5 milyon -42.7 milyon Mayıs 89.8 milyon 81.1 milyon - 8.7 milyon Haziran 87.7 milyon 78.0 milyon - 9.7 milyon

    Ay Son 3 sene ortalama gelir (TL) 2020 geliri (TL) Fark (TL) Mart 342.5 milyon 381.3 milyon + 38.8 milyon Nisan 436.1 milyon 388.0 milyon - 48.1 milyon Mayıs 416.7 milyon 553.3 milyon +136.6 milyon Haziran 396.2 milyon 534.2 milyon +138.0 milyon

    KKTC devletinin Uluslararası ticaret ve muamele gelirlerine bakıldığında dolar bazında azalışlar gözlemlenmiştir. Ülkeler arası ticaretin dünya genelinde “lock-down (kapanma)”nedeni ile nerede ise durması ve ülkemizde de yaşanan bu süreci dış ticareti ve dolayısı ile Uluslararası ticaret ve muamele gelirlerini de etkilemiştir. Tahminen yaşanan gelir kaybı 29.9 milyon Amerikan Doları olacağı öngörülmektedir. Bunun yanında TL cinsinden sözkonusu rakamlara bakıldığında Mart-Haziran arası 68.3 milyon TL gelir artışı elde edilmiştir.

  • 3

    Grafik 4. KKTC devleti uluslararası ticaret ve muamele gelirleri USD ve TL cinsinden aylık

  • 4

    Tablo 2. KKTC Maliye bakanlığı Uluslararası Ticaret ve Muamele Gelirindeki değişim

    Ay Son 3 sene ortalama gelir (USD) 2020 geliri (USD) Fark (USD) Mart 14.8 milyon 10.7 milyon - 4.1 milyon Nisan 16.3 milyon 5.0 milyon -11.3 milyon Mayıs 17.5 milyon 8.5 milyon - 9.0 milyon Haziran 17.1 milyon 11.6 milyon - 5.5 milyon

    Ay Son 3 sene ortalama gelir (TL) 2020 geliri (TL) Fark (TL) Mart 64.1 milyon 70.9 milyon + 6.5 milyon Nisan 72.1 milyon 34.8 milyon +37.3 milyon Mayıs 79.3 milyon 57.8 milyon +21.5 milyon Haziran 76.5 milyon 79.5 milyon + 3.0 milyon

    Dahilde alınan KDV gelirlerinin (Grafik 5) Mart ayındaki sert düşüşün ardından Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında yaklaşık iki kat artarak aylık ortalama 5.5 milyon USD civarına çıktığı görülmektedir. Türk lirası bazında ise ilgili dönemlerde ortalama 38 milyon TL olduğu görülmektedir. Bu gelir türünün ülkedeki tüketim miktarının bir öncü göstergesi olabileceği düşünülmektedir. İlerleyen aylarda tüketimde yukarı yönlü iyileşme beklenmektedir.

    Grafik 5. KKTC devleti dahilde alınan KDV gelirleri USD ve TL cinsinden aylık

  • 5

    Diğer bir öncü gösterge ise ekonominin geleceğine ilişkin beklentileri yansıtabilecek olan yeni araç kayıt rakamlarıdır (Grafik 6). Mart ayındaki salgına bağlı kapanma neticesinde düşen yeni araç kayıtları Nisan ayında en düşük seviyesine ulaşarak 63 yeni kayıt gerçekleşmesi ile tamamlanmıştır. Mayıs ayında görülen toparlanma ile Haziran ayının KDV indirimi için son ay olmasının yarattığı fazladan katalizör etkisi Haziran ayı iyi rakamlarla tamamlanmış, Temmuz ayı ise geçen senenin aynı dönemine göre %50 civarı artış ile biteceği tahmin edilmektedir. Taşıt araçları satış rakamlarında iyileşme geçen yıla göre devam etmektedir.

  • 6

    Grafik 6. KKTC yeni kayıt araç sayıları Ocak 2017-Temmuz 20203

    3 Temmuz 2020 rakamı tahminidir

  • 7

    3. Enerji tüketimi ile ilgili göstergeler

    KKTC’de enerji tüketimi ile ilgili KIBTEK ve Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Akaryakıt biriminden elde edilen veriler akaryakıt tüketiminde ciddi azalış görülmek ile beraber elektrik tüketiminde ayrıntılı Haziran ayı verisi olmaması nedeni ile sadece Mayıs ayındaki tüketimdeki değişim ölçülmeye çalışılmıştır.

    Grafik 7. KKTC Benzin tüketimi lt cinsinden 2015-2020 Haziran arası

    Nisan ayında 3.5 milyon LT satış rakamına kadar düşen 95 ve 97 oktan benzin satışları Haziran ayı sonunda 10.3 milyon litre seviyesine kadar çıkmıştır. Bu seviyelerin ileriki aylarda devam edeceği tahmin edilmektedir.

    Tablo 3. KKTC 95 Oktan benzin satışları EUR cinsinden 2017-2019 ortalama ve 2020 yılı farkı

    Ay Son 3 sene ortalama satış (EUR) 2020 satış (EUR) Fark (EUR) Mart 9.1 milyon 5.2 milyon - 3.9 milyon Nisan 9.9 milyon 2.3 milyon - 7.3 milyon Mayıs 9.5 milyon 5.2 milyon - 4.3 milyon Haziran 9.8 milyon 6.5 milyon - 3.2 milyon

  • 8

    Tablo 3’teki verilerin 95 Oktan benzin tüketimi için yapılan hesaplamaları içermesi dışında Euro dizel tüketiminde de benzer miktarlarda azalış olduğu öngörülmektedir. 2017-2019 yılları arası Euro-dizel ortalama satışları 12.8 milyon litre iken Mart-Haziran 2020 arası ortalama 8.2 milyon litreye düşmüştür.

    Grafik 8. KKTC Elektrik tüketimi KwH cinsinden Ocak 2003-Haziran 2020 arası

    Grafik 9. KKTC Elektrik tüketimi Trend değişim Ocak 2015-Haziran 2020 arası

    Mevsimsel etkilerin arındırılması neticesinde alınan sonuç Nisan ayında elektrik tüketiminde ciddi bir değişim olduğunu göstermiştir (Grafik 8). Elektrik tüketiminde trend değişimi analizi sonucunda Mart 2020’de negatif yönde trend değişimi olduğu görülmüştür. Haziran ve Temmuz ayları ise iyi bir toparlanmaya ait işaretler göstermiştir (Grafik 9).

    Trend

    2003-07 2004-07 2005-07 2006-07 2007-07 2008-07 2009-07 2010-07 2011-07 2012-07 2013-07 2014-07 2015-07 2016-07 2017-07 2018-07 2019-07 2020-07 2021-07

    50,000

    55,000

    60,000

    65,000

    70,000

    75,000

    80,000

    85,000

    90,000

    95,000

    100,000

    105,000

    110,000

    115,000

    120,000

    125,000

    130,000

    135,000

    140,000

    145,000

    150,000

    155,000

    160,000

    165,000

    Mevsimsellikten arınmış seriSeri Kısa dönem tahmin

    Mart 2020 trend değişimi

  • 9

    Sene sonuna kadar elektrik üretiminde normalleşme beklentisi ile geçen seneye göre %12.5 civarı azalacağı öngörülmektedir.

    4. Dış Ticaret ve Turizm

    Dış Ticaret ve Turizm verilerinin Temmuz ayında yayınlanması neticesinde ülke ekonomisinin Corona sürecinde nasıl etkilendiği ilgili daha açıklayıcı veriler elde edilmiş olundu.

    Grafik 10. KKTC İthalat USD cinsinden trend ve mevsimsellikten arınmış aylık miktar Ocak 2003-Mayıs 2020 arası

    KKTC dış ticaretinde Corona pandemi süreci ciddi daralma getirmiş gibi görünmektedir. 2003 yılından itibaren derlenen aylık verilere göre 2020 yılı Nisan ayı ithalat rakamı USD cinsinden en düşük ithalat rakamı olmuştur. Mevsimsellikten arındırılmış Nisan 2020 ithalat rakamı 7.6 milyon USD olarak ölçülmüştür. İleriki aylarda normalleşme ile birlikte toparlanma beklenmektedir.

    Trend

    2003-07 2004-07 2005-07 2006-07 2007-07 2008-07 2009-07 2010-07 2011-07 2012-07 2013-07 2014-07 2015-07 2016-07 2017-07 2018-07 2019-07 2020-07 2021-07

    10,000,000

    20,000,000

    30,000,000

    40,000,000

    50,000,000

    60,000,000

    70,000,000

    80,000,000

    90,000,000

    100,000,000

    110,000,000

    120,000,000

    130,000,000

    140,000,000

    150,000,000

    160,000,000

    170,000,000

    180,000,000

    Mevsimsellikten arınmış seri

  • 10

    Grafik 11. KKTC gelen yabancı kişi aylık sayısı Ocak 1997-Haziran 2020 arası

    Grafik 12. KKTC devleti yerel gelirleri ve gelen yabancı kişi aylık sayısı Ocak 2011-Haziran 2020 arası

    2000-07 2005-07 2010-07 2015-07 2020-070

    20,000

    40,000

    60,000

    80,000

    100,000

    120,000

    140,000

    160,000

    180,000

    Mevsimsellikten arınmış seriGelen Yabancı Trend

    -

    50,000

    100,000

    150,000

    200,000

    250,000

    -

    100,000,000

    200,000,000

    300,000,000

    400,000,000

    500,000,000

    600,000,000

    700,000,000

    800,000,000

    900,000,000

    Yerel Gelirler Turist Sayısı

  • 11

    KKTC devleti yerel gelirleri TL cinsinden 2018 yılından itibaren artış trendine girmiş iken Mart 2020’de yaşanan Corona süreci sözkonusu trendi olumsuz yönde etkilemiştir. KKTC’ye gelen yabancı kişi sayısı ile yerel gelirlerin değişimi karşılaştırıldığında iki değişken arasında kısa zamanda belirgin bir ilişki bulunmamıştır. Yerel gelirlerde Haziran ayındaki rakamı geçen senenin aynı ayındaki seviyelere yakın gerçekleşmesi turizm sektörünün dışa kapalı olmasına rağmen doğrudan devlet gelirleri üzerinde büyük bir etkisi olmadığı sonucu çıkmaktadır.

    Grafik 13. KKTC ve Güney Kıbrıs’a gelen yabancı kişi aylık sayısı Ocak 2010-Haziran 2020 arası

    Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ve KKTC turist sayıları karşılaştırmasında GKRY’nin büyük oranda turist kaybı yaşadığı görülmüştür. KKTC’yi ziyaret eden kişi sayısının Temmuz’dan itibaren yavaş bir şekilde belli bir seviyeye ulaşıp bu seviyede gideceği öngörülüyor.

    -

    100,000

    200,000

    300,000

    400,000

    500,000

    600,000

    01/2

    010

    06/2

    010

    11/20

    10

    04/2

    011

    09/2

    011

    02/2

    012

    07/2

    012

    12/2

    012

    05/2

    013

    10/2

    013

    03/2

    014

    08/2

    014

    01/2

    015

    06/2

    015

    11/20

    15

    04/2

    016

    09/2

    016

    02/2

    017

    07/2

    017

    12/2

    017

    05/2

    018

    10/2

    018

    03/2

    019

    08/2

    019

    01/2

    020

    06/2

    020

    KKTCturist GKRYturist

  • 12

    II. GSYİH Modellemeleri ve Tahmini Corona salgının etkilerini ölçmek için özellikle ekonomi üzerindeki değişimlere ait verilere ulaşmak gerektiği, mevcut verilerin kısıtlı olduğu ve salgının etkilerinin ne kadar süreceğinin henüz belli olmaması neticesinde daha önceki aylarda iki farklı senaryo kullanmanın uygun olacağına karar verilmiş ve buna göre modelleme için varsayımlar oluşturulmuştur. Kapanma sürecinin 3 ay veya 6 ay süreceği varsayımı ile yapılan iki senaryonun sınırların ve ekonominin büyük oranda açılması neticesinde 6 aylık senaryo ve 3 aylık senaryolar geçerliliğini kaybettiği için modellemede tek senaryo ile devam edilmesine karar verilmiştir.

    Bu varsayımların kullanıldığı durum için tahmin modeli sonuçları aşağıdaki tabloda ve grafiklerde verilmiştir

    Tablo 1. GSYİH Tahmin modeli sonuçları tablosu

    Bağımlı Değişken: LOG(GDP77) Method: ARCH - Normal dağılım (OPG - BHHH / Marquardt adımlar) Örneklem (ayarlanmış): 1984 2019 GARCH = C(7) + C(8)*RESID(-1)^2 + C(9)*GARCH(-1)

    R-squared 0.996150 Mean dependent var 9.211620

    Adjusted R-squared 0.995508 S.D. dependent var 0.428960 S.E. of regression 0.028749 Akaike info criterion -3.880048

    Inverted AR Roots .92 .04

    Grafik 14. GSYİH Tahmin modeli sonuç rezidual ve uygunluk grafiği

    Rezidual Gerçek Uygun

  • 13

    1. Senaryo

    KKTC Gayrisafi yurt içi hasıla tahmini için kullanılan veriler ve varsayımları.

    • Elektrik tüketimi %12.5 düşecek • İthalat reel olarak %30 azalacak • Ülke nüfusu 2020 KKTC istatistik kurumu projeksiyonundan %4 aşağıda olacak.

    Bu varsayımlara göre GSYİH %11.04 reel olarak azalacak (GSYİH: 16535.91 +/-733)

    Grafik 15. GSYİH iyi senaryo model çıktısı ve tahmin grafiği (1977 sabit TL fiyatları ile)

    Sözkonusu senaryonun tahmin edilen yıllar için gerçekleşmesi durumunda 424.9 milyon ABD dolarlık küçülme beklenmektedir.

    0

    5000

    10000

    15000

    20000

    25000

    1977 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019

    1977 sabit fiyatları ile KKTC Reel GSYİH (1977-2018) ve 2019-2020 tahmini

  • 14

    III. Enflasyon Tahmini 2019 ve 2020 yıllarında “Ulaştırma” ve “Konut, Su, Elektrik, Gaz, ve Diğer Yakıtlar” gruplarında bazı hizmet ve mallarda yapılan önemli indirimlerden geçtiğimiz günlerde vazgeçilmesi ve bazı diğer indirimlerden de 2020 yılı içinde yine vazgeçileceği beklendiğinden dolayı 2020 yılsonu enflasyon tahmini rakamında geçen ay yapılan yukarı yönlü değişiklik Temmuz ayı içinde tekrar hesaplanarak tahmin yapılmıştır. Yılsonu Tüketici Fiyatları Enflasyonu tahmini için Maximum Likelihood ARDL modeli kullanılmış ve sene sonu enflasyonu % 12.9 (%95 alt güven: %8.95, üst güven: %16.86) şeklinde olacağı öngörülmüştür.

    Tablo 3. KKTC Tüketici Fiyatları Endeksi 2020 Değişim Tahmini

    2020 Yıl Sonu Enflasyonu nokta tahmin

    %95 alt güven %95 üst güven

    %12.9 %8.95 %16.86

    Grafik 16. KKTC 2003-Mayıs 2020 TÜFE Yıldan Yıla değişim (%) ve 2020 tahmini ve %95 güven aralıkları

    IV. Döviz Kuru Tahminleri 2020 Ortalama döviz kuru tahmini için Haziran 2020 sonu itibari ile Forward rate ve Spot piyasa kurları kullanılmış ve aşağıdaki tahminler yapılmıştır.

    -5

    0

    5

    10

    15

    20

    25

    30

    35

    40

    45

    01/2

    003

    08/2

    003

    03/2

    004

    10/2

    004

    05/2

    005

    12/2

    005

    07/2

    006

    02/2

    007

    09/2

    007

    04/2

    008

    11/2

    008

    06/2

    009

    01/2

    010

    08/2

    010

    03/2

    011

    10/2

    011

    05/2

    012

    12/2

    012

    07/2

    013

    02/2

    014

    09/2

    014

    04/2

    015

    11/2

    015

    06/2

    016

    01/2

    017

    08/2

    017

    03/2

    018

    10/2

    018

    05/2

    019

    12/2

    019

    07/2

    020

  • 15

    Tablo 4. Döviz Kurlarının Türk lirasına karşı 2020 Ortalama Kur Tahmini

    Döviz 2020 Ortalama TL USDTL 6.72 EURTL 7.47 GBPTL 8.44

    Grafik 17. Bazı Döviz kurlarının 2003-Temmuz 2020 arası Türk Lirasına karşı değer değişimi

    V. Değerlendirme Temmuz ayı raporunun hazırlanmasında kullanılan veriler daha önceki dönem raporlarında belirtilen varsayımlar üzerinden ekonomik durgunluk ve kötüleşmeyi tespit etmede şu ana kadar yetersiz miktarda kalmakla beraber yeni gelen verilerle bazı konular daha netleşmiştir. Bu durum dikkate alınarak yapılan tahmin ve öngörülerin diğer yollar ile sağlamasının yapılması geçtiğimiz aylara göre Haziran ve Temmuz ayları daha verimli olmuş ve veri çeşitliliği artmıştır. Ülke ekonomisinin ana sektörlerinden olan Turizm ve Eğitimin adaya dışarıdan gelişlerin Temmuz ayından itibaren açılan sınırlar ile başlaması neticesinde bu kaynaklardan gelecek olan verilerle gelecekte nasıl bir seyir izleyeceği belirginleşecektir. Salgının durumu (bitmesi veya tekrarlaması) tahminlerimizin esas varsayımıdır. Gayrisafi yurtiçi hasıla rakamlarında beklenen değişimler üzerinde ülkeye para girişinden çok ekonomik aktivitede görülen azalmaya bağlı paranın el

    0.00

    1.00

    2.00

    3.00

    4.00

    5.00

    6.00

    7.00

    8.00

    9.00

    10.00

    USDTL EURTL GBPTL

  • 16

    değiştirme hızında yaşanan düşüş etkili olacak gibi görünmektedir. İşyerlerinin salgın sürecinin başlarında kapalı kalmasının ekonomik aktiviteyi ciddi miktarda düşmesine ve buna bağlı olarak ekonomik daralmanın baş nedeni olarak öne sürülebilineceği düşünülmektedir. Enflasyon ile ilgili beklentiler Corona öncesi ve sürecinde yapılan bazı ciddi fiyat/vergi indirimlerin bitirilmesi özellikle akaryakıt ve elektrikte ve baz etkisinin ortadan kalkması neticesinde yukarı yönlü revize edilmiştir. Devlet Planlama Örgütü’nün bu konudaki Aylık raporları salgının durumuna göre düzenli bir şekilde yayınlanmaya devam edecektir.

  • 17

    B. Mart ve Temmuz 2020 Pandemi Raporları Özeti IMF’nin 2020 Gayrisafi Yurt içi Hasıla Değişim Tahminleri4

    KKTC GSYİH tahminleri Mart ve Temmuz raporlarından

    Mart İyi Senaryo Temmuz Senaryo Mart Kötü Senaryo

    -7.10% -%11 (±0.443) -%15.80

    KKTC Enflasyon tahminleri Mart ve Temmuz raporlarından

    Yılsonu Nokta Tahmin %80 alt güven %80 üst güven

    Mart Raporu %12.79 %5.04 %20.55

    Temmuz Raporu5 %12.90 %8.9 %16.8

    USD, EUR ve GBP 2020 ortalama kur tahminleri Mart ve Tem. raporlarından

    Dönem USDTL ort. EUR ort. GBP ort.

    Mart Raporu 7.17 7.96 8.82

    Temmuz Raporu 6.72 7.47 8.44

    4 KKTC Temmuz raporu tahmini, GKRY tahmini AB komisyonu “Yaz raporu”’ndan alınmıştır. 5 Haziran ayı için %95 güven aralıkları verilmiştir

    Ülke

    -13.0 -12.5 -12.0 -11.5 -11.0 -10.5 -10.0 -9.5 -9.0 -8.5 -8.0 -7.5 -7.0 -6.5 -6.0 -5.5 -5.0 -4.5 -4.0 -3.5 -3.0 -2.5 -2.0 -1.5 -1.0 -0.5 0.0

    GSYİH 2020 değ. (%)

    Türkiye

    Japonya

    GKRY

    Almanya

    ABD

    Yunanistan

    İngiltere

    Euro bölgesi

    KKTC

    Fransa

    İtalya

    İspanya

    Haziran IMF 2020 Reel GSYİH Tahmini

    I. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Corona SalgınıII. GSYİH Modellemeleri ve TahminiIII. Enflasyon TahminiIV. Döviz Kuru TahminleriV. Değerlendirme