Guatr (Tiromegali)

İhsan ESENFırat Üniversitesi Tıp FakültesiÇocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Guatr Evrelemesi (DSÖ)

• Evre O : Guatr yok

• Evre 1a : Palpasyonla var, boyun ekstansiyonda

bile görülmüyor

• Evre 1b : Palpasyonla var; boyun ekstansyonda• Evre 1b : Palpasyonla var; boyun ekstansyonda

görülüyor

• Evre 2 : Boynun normal pozisyonunda

görülüyor

• Evre 3 : Uzaktan fark edilen büyük guatr

Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Hasta Arşivi

Guatr = HipotiroidiGuatr ≠ Hipo�roidi

Guatr

Hipotiroidi HipertiroidiÖtiroidisT4 düşük sT4 normal sT4 yükseksT4 düşük

TSH yükseksT4 normalTSH normal

sT4 yüksekTSH düşük

SubklinikHipotiroidi

SubklinikHipertiroidi

sT4 normalTSH düşük

sT4 normalTSH yüksek

Guatr nedenleri

1. Enflamatuar nedenler (Tiroiditler)

Kronik otoimmün tiroidit (Hashimoto) SubakuttiroiditAkut süpüratif tiroidit

2. Kolloid guatr

3. İyot eksikliğine bağlı guatr

4. Guatrojenlere bağlı guatr İyotLityum, amiodaron v.b ilaçlarGuatrojen madde içeren yiyecekler

5. Toksik guatr Graves hastalığı5. Toksik guatr Graves hastalığıOtonom fonksiyon gösteren tiroid adenomları

6. Nodüler guatr Soliter veya multinodüler

7. Tiroid tümörler Adenomlar veya karsinomlar

8. Uygunsuz TSH salgısı TSH salgılayan adenomHipofizer tiroid hormon direnci

8. Tiroidin infiltratif hastalıkları Histiyositozis, Sistinozis

Tiroiditler

• Otoimmün tiroiditler

– Kronik lenfositik tiroidit (Hashimoto)

– Graves Hastalığı

• Ağrısız tiroiditler• Ağrısız tiroiditler

– Sporadik

– Postpartum

• Subakut ağrılı tiroidit (deQuervain hastalığı)

• Riedel tiroiditi

Graves Hastalığı

Çevresel guatrojenler

• İyot eksikliği

• Yiyecekler

• İçme suyuna karışan birtakım kimyasallar

• İlaçlar

– Thionamidler, Lityum, Amiodaron

– İyot

• özellik kistik fibrozlu çocuklarda iyot içeren ekspektoranların

fazla kullanımı

İyot eksikliği

Guatrojenler

•Siyanoglukosidler

•Tiyoglukosidler

•Brokoli

•Brüksel lahanası

•Lahana

Guatrojenler

•Lahana

•Karnabahar

•Kıvırcık lahana

•Yer lahanası

•Hardal

•Turp

Ailesel guatr

• Dishormonogenez

– TSH reseptörü

– Sodyum iyot simporter

– Tiroid peroksidaz– Tiroid peroksidaz

– Tiroglobülin

• Pendrin (Pendred sendromu)

Konjenital nörosensörial işitme kaybı, guatr

Uygunsuz TSH salgısı

• TSH salgılayan hipofiz tümörü

• Hipofizer tiroid hormon direnci

Tiroid Bozuklukları Bulgular (1)

Süt çocukluğu

– Büyümede yavaşlama

– Gelişme basamaklarında

Hipotiroidi

Çocukluk ve ergenlik dönemi

– Büyüme geriliği

– Halsizlik, yorgunluk – Gelişme basamaklarında

gecikme veya duraklama

– Kabızlık

– Cilt kuruluğu

– Halsizlik, yorgunluk

– Kabızlık

– Cilt kuruluğu

– Cansız saçlar

– Soğuk intoleransı

Tiroid Bozuklukları Bulgular (2)

• Sinirlilik

• Hiperaktivite

• Uykusuzluk

• Egzersiz intoleransı ve merdiven

çıkmada güçlük (Proksimal kas

güçsüzlüğü)

Hipertiroidi

• Uykusuzluk

• İshal

• İştah artışına rağmen

tartı kaybı

• Duygulanım bozukluğu

• Okul performansında azalma

• Sıcak intoleransı

• Çarpıntı hissi

Laboratuar inceleme

• TSH, serbest T4

• Tiroid otoantikorları (Anti TPO-Anti Tg)

• TSH reseptör antikoru (TRABS)

• İdrar iyot atılımı

• Tiroid USG

• Tiroid sintigrafisi (hipertiroidi varlığında)

Tedavi

• Tiroid hormonu

• Cerrahi • Cerrahi

• Radyoaktif iyot

Soru ve katkılar lütfenSoru ve katkılar lütfen

Dr. İhsan ESEN

Fırat Üniversitesi Hastanesi

Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

http://kisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/

Edinsel hipotiroidi

Tersiyer - Sekonder Primer

• Kronik lenfositik tiroidit (Hashimoto tiroiditi)

– Bazı kromozom bozukluklarında sık (Trizomi 21 ve Turner sendromu)

– Otoimmün poliglandüler sendrom tip 1 (APECED sendromu) ve tip 2

Edinsel primer hipotiroidi nedenleri-1

• İyot eksikliği

• Ablasyon sonrası

– Cerrahi

– Radyoaktif iyot

Edinsel primer hipotiroidi nedenleri-2

• İlaçlar

– Thionamidler• (PPU, metimazol)

– Lityum

• Geç başlangıçlı konjenital

hipotiroidi

– Tiroid disgenezi

– Tiroid metabolizma – Lityum

– Antikonvülzanlar

• Fenitoin,

• Fenobarbital

• Valproik asit

– Fazla iyot alımı

• Amiodaron

• Besin takviyeleri

• Öksürük şurupları

– Tiroid metabolizma

bozuklukları

(dishormonogenezis)

Edinsel primer hipotiroidi nedenleri-2

• Sistemik infiltratif hastalıklar

– Sistinozis

– Langerhans hücreli histiositoz

• Tüketim hipotiroidisi• Tüketim hipotiroidisi

– Büyük hemanjiomlar (artmış tip 3 deiodinaz aktivitesi)

• Kranjiofaringeoma ve diğer hipotalamus ve hipofizi

etkileyen tümörler

• Beyin cerrahisi sonrası

Edinsel santral hipotiroidi nedenleri

• Beyin cerrahisi sonrası

• Kranial radyasyon

• Kafa travması

• Meningoensefalit

Belirti ve bulgular

• Halsizlik

• Soğuk intoleransı

• Proksimal kas güçsüzlüğü

� Kaba sert deri

� Vücut tüylerinde artış

� Guatr• Proksimal kas güçsüzlüğü

• Kabızlık

• Büyüme gecikmesi

• Kilolu olma

• Solukluk

Guatr

� Bradikardi

� Adet düzensizliği

� Gecikmiş puberte

� Nadiren erken puberte

Laboratuvar

SANTRAL HİPOTİROİDİPRİMER HİPOTİROİDİ

• TSH N - ↓

• Serbest T4 ↓↓

� TSH ↑↑

� Serbest T4 ↓↓

LaboratuvarPrimer hipotiroidi

• Tiroid otoantikorları

– Anti TPO

– Anti Tg

• İdrar iyot düzeyi

GörüntülemePrimer hipotiroidi

• Tiroid USG

LaboratuvarSantral hipotiroidi

• Diğer hipofizer hormonlar

– IGF-1 (Somatomedin-C)

– ACTH – Kortizol

– FSH, LH, TT/E2

GörüntülemeSantral hipotiroidi

• Magnetik rezonans (MR)

GörüntülemeSantral hipotiroidi

• Magnetik rezonans (MR)

Tedavi

• Levotiroksin (Levotiron® tb – Euthyrox® tb )

•• DozDoz

• 6-12 ay 5-8 µg/kg/gün • 6-12 ay 5-8 µg/kg/gün

• 1-3 yaş 4-6 µg/kg/gün

• 3-10 yaş 3-5 µg/kg/gün

• 10-18 yaş 2-4 µg/kg/gün

İzlem

• Tanıdan 1 ay sonra

• 3-6 ayda bir

Soru ve katkılar lütfenSoru ve katkılar lütfen

Dr. İhsan ESEN

Fırat Üniversitesi Hastanesi

Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

http://kisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/

Guatr nedenleri

• Diffuz Guatr

– Tiroiditler

– Çevresel guatrojenler

• Nodüler Guatr

– Tiroid nodülü

• Hipo/Hiper fonksiyone– Çevresel guatrojenler

– Ailevi guatr

– Uygunsuz TSH salgısı

– İdiyopatik

• Hipo/Hiper fonksiyone

– Supüratif tiroidit (abse

ile veya değil)