Upload
tyler-mejia
View
68
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Güncel Tıpta Uzmanlık Eğitimi. Dr.İskender Sayek Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi 9 Ocak 2013. Neler aktaracağım?. Tıpta uzmanlık eğitimine genel bakış Uzmanlık eğitiminde sorunlar Uzmanlık eğitiminde yeterlikler - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Güncel Tıpta Uzmanlık Eğitimi
Dr.İskender Sayek
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Emekli Öğretim Üyesi
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi
9 Ocak 2013
• Tıpta uzmanlık eğitimine genel bakış• Uzmanlık eğitiminde sorunlar• Uzmanlık eğitiminde yeterlikler• Güncel tıpta uzmanlık eğitimi
Neler aktaracağım?
Tıp eğitimi tıp fakültesine girişle başlayan ve emekliliğe
kadar süren yaşam boyu bir eğitimdir
Amacı toplum sağlığını en yüksek düzeyde tutacak “iyi hekim” yetiştirmektir
TIP EĞİTİMİ
• MEZUNİYET ÖNCESİ TIP EĞİTİMİ
• MEZUNİYET SONRASI TIP EĞİTİMİ (UZMANLIK EĞİTİMİ)
• SÜREKLİ TIP EĞİTİMİ :
SÜREKLİ MESLEKİ GELİŞİM“Triology”
Tıpta Uzmanlık Eğitimi: Tanım
Bir uzmanlık eğitimi programı;
asistana rehberlik edilen,
asistanın uygun gözetim altında çalışmasını,
mesleki ve kişisel gelişimini sağlayan,
bu süreçte hastaların güvenli ve uygun sağlık
hizmeti almalarını garanti altına alan ,
organizasyondur
Terzi, C
Tıpta Uzmanlık Eğitimi: Tarihçe
• 20. yüzyılın ilk kısımlarında uzmanlık eğitimi “usta-çırak” eğitimi özelliğinde ve eğitilenler hastanelerde yaşıyor
• Tıp fakülteleri daha sonra eğitim ile ilişkilendirilmiştir (Flexner Raporu?)
• 20. yüzyılın sonlarında “rotasyonlu” internlik kavramı / piramid sistemi mevcut
Richardson JD Amer J Surg 2006: 191:296-300
• 1916 ilk ABD yeterlik kurulu (Board) ve sertifikasyon kavramı gündeme geliyor
• 1970’ler piramid sistemi kaldırılıyor ve “rotasyonlu” internlük yerine “düz (alana özgül) ” internlük başlatılıyor
• ACGME / Eğitim Programlarının Değerlendirilmesi
Richardson JD Amer J Surg 2006: 191:296-300
MEZUNİYET SONRASI TIP EĞİTİMİ
BİLGİ
BECERİDAVRANIŞ
YÖNETİM
Sürekli Mesleki Gelişim
Uzmanlık Eğitiminde Bileşenler
EĞİTİLEN EĞİTİCİ
KURUM
toplum
• Eğitim Kurumu: – Eğitime kaynak
sağlanması– Altyapının geliştirilmesi– Program geliştirme– Programın
uygulanması– Eğitimin standardının/
niteliğinin, sağlanması
sürdürülmesi
• Eğitici: – Danışmanlık/Rehberlik
(Mentorluk)
– Gözetim
– İzlem
– Geribildirim verme
• Eğitilen:– Mesleki gelişim
– İş/Görev temelli öğrenme
– Bireysel gelişim
Uzmanlık Eğitiminde Bileşenlerin Sorumlulukları
Uzmanlık Eğitimi
Yapı Süreç Sonuç
Yasa
Yönetmelikler
Eğitim ortamı/ProgramıGözetim
Rehberlik
Değerlendirme
Danışma
Geri bildirim
Belgelendirme-Yeniden Belgelendirme
YeterlikYetkinlik
Performans
Terzi,C
Tıpta uzmanlık eğitimi
veren kurumların
belli özellikleri olmalıdır.
• Alt yapı olanaklarına sahip olmalı (Tam teşekküllü hastane/laboratuvar)
• Belli yatak kapasitesi olmalı• Belli hasta sayısı (Yatan / Poliklinik)• Belli girişim sayısı (Ameliyat / Uygulama)• Dengeli Eğitim / Araştırma / Hizmet hedefi olmalı• Yeterli insangücüne sahip olmalı• İlgili dallarda eğitim programı olmalı
– Çekirdek eğitim programı olmalı
Eğitim Kurumlarının Özellikleri
Uzmanlık eğitim
programları
denetlemelidir.
Eşyetkilendirme (Akreditasyon)
Eşyetkilendirme
• Eşyetkilendirme yapan kuruluş–Ulusal / Uluslar arası – İç / Dış Akreditasyon
• Eşyetkilendirme alan kişi veya kuruluş–Bireysel / Üniter / Kurumsal
Eşyetkilendirme
• ABD: Amerikan Tabipler Birliği önderliğinde sivil bir yapılanma– Uzmanlık eğitimi : ACGME
• Avrupa’da “ Ulusal Otorite”• AB’de UEMS• Türkiye’de Sağlık Bakanlıığı
– Tıpta Uzmanlık Kurulu
• YÖK ???• Ulusal Yeterlik Kurulları
Tıpta Uzmanlık Eğitiminde Sorunlar
• Eğitim kaynaklarında sınırlamalar,
• Eğitim kademeleri arasında kopukluk
• Sağlık hizmetlerindeki değişim,
• Tıp bilgisinin sürekli artması,
– Aşırı uzmanlaşma : Eğitimin daha spesifik bir ortamda yürütülmesi (Dördüncü basamak düzey)
Toyota BD Surg Neurol 2005; 64:383
Tıpta Uzmanlık Eğitiminde Sorunlar
• Avrupa Çalışma Zamanı Direktifi ile haftalık çalışma süresinin düşürülmesi
• Eğiticilerin seçimi ve eğitimi ile ilgili nitelik sorunları
• Performans ve çıktıların değerlendirilmesi
Harden RM Emerg Med J 2006, 23:798-802
• Uzmanlık eğitiminde verilmesi gereken ile verilen arasında gelişen açığın önlenmesi için yeni bir paradigmaya gereksinim vardır.
Harden RM Emerg Med J 2006, 23:798-802
Tıp Eğitiminde Kullanılan Modeller
Geleneksel• Disiplin temelli eğitim• Sistem temelli eğitim• Probleme dayalı eğitim• Yeterliliğe dayalı eğitim• Topluma dayalı eğitim• Çıktı temelli eğitim
Güncel
Tıp Eğitiminde Kullanılan Modeller
Geleneksel• Disiplin temelli eğitim• Sistem temelli eğitim• Probleme dayalı eğitim• Yeterliliğe dayalı eğitim• Topluma dayalı eğitim• Çıktı temelli eğitim
Güncel
Tıpta Uzmanlık Eğitiminde Yeni Eğilimler
• Mezuniyet sonrası eğitim müfredatı
• Yeni teknolojinin eğitimde kullanımı
• Yeterliliğin değerlendirilmesi
• Tıp eğitiminde profesyonelizm
Güncel Tıpta Uzmanlık Eğitimi
• Yapılandırılmış bir müfredat• Formal olan ve olmayan kısımlar içeren gelişim
içinde olan yönelim• Tanımlanmış eğitici ve eğitim ünitesi• Yakın izlem (supervision)• Klinik görevler ile eğitsel etkinlikler arasında
denge: Görev yaparken öğrenme• Eğitim için ayrılmış zaman• Tanımlanmış çıktılar: Çıktı temelli eğitim
Çıktı Temelli Eğitim
Yeterliliğe dayalı eğitim Kriter tanımlı eğitim
Tam öğrenme Değerlendirme /
disiplinler arası çıktılar
Çıktı Temelli Eğitim
Yeni teknolojilerin eğitimde kullanımı
• Simülatörlerin kullanımı : – Pilot eğitimi
– Klinik beceri eğitiminde kullanımı
– Yararları: etkili geribildirim alınması, tekrarlanabilir olması, güçlüğünün ayarlanabilmesi, çoklu öğrenim stratejilerinin kullanımı, değişik klinik durumların kullanımı, kontrollü eğitim ortamı, kişisel öğrenme
• E- öğrenme : bilişim ve iletişim araçlarının kullanımı– Web ortamlı eğitim
Harden RM Emerg Med J 2006, 23:798-802
Yeterliliğin değerlendirilmesi
• Geleneksel değerlendirme: Sınavlar (sözlü, uygulama, yazılı)
• Güncel– Yeterliliğe ve performansa dayalı değerlendirme
• Nesnel yapılandırılmış (örgün) klinik sınavlar ( OSCE)
– Çok kaynaklı değerlendirme: Uzman/hasta değerlendirmesi, portfolyo ve kendi-kendini değerlendirme
– Simulasyonların kullanımıHarden RM Emerg Med J 2006, 23:798-802
Parker MG Amer J Kid Dis 2010:56;132
Uzmanlık eğitim programının kapsamı artık tek başına bir eğitim nitelik belirteci değildir
Eğitim programları bugün yapı ve kaynakları ile eğitilenin sürekli değerlendirilmesi / geri
bildirimlerle gelişimini sağlayacak özellikleri ile değerlendirilmektedir
Parker MG Amer J Kid Dis 2010:56;132
Uzmanlık eğitiminde tıp eğiticilerinin görevi mesleğini bağımsız (tek başına) ve
yetkin bir şekilde uygulayacak uzman yetiştirmek olmalıdır.
Parker MG Amer J Kid Dis 2010:56;132
Yetkinlik / YeterlikYetkinlik kişinin sadece daha önce tanımlanmış tıbbi bilgiye
sahip olmayı kapsamamaktadır
Tıbbi bilginin tamlığı (Tam öğrenme) Uygun sağlık hizmet sunumu Tıp alanında iletişim kurabilme
Yeni sorunlara özenli/gayretli yaklaşım
İnterdisipliner hasta hizmet sunumunda etkin işlev Prosfesyonel davranış
Kendini değerlendirme
Parker MG Amer J Kid Dis 2010:56;132
Uzmanlık Eğitiminde Yeterlilikler / Öğrenim çıktıları
1. Tıbbi bilgi
2. Hasta hizmeti
3. Hizmet temelli öğrenme ve gelişme
4. Sistem temelli hizmet
5. İletişim becerileri
6. Profesyonellik
ACGME
TTB-UDEK Ulusal Tıpta Uzmanlık Eğitimi Standartları
Alt Başlık TS GS
1. Amaç ve hedefler 3 5 4
2. Eğitim süreci 5 9 6
3. Uzmanlık öğrencileri 5 12 5
4. Uzmanlık öğrencilerinin değerlendirilmesi 3 5 4
5. Eğitim- öğretim kadrosu 4 4 4
6. Eğitim ortamları ve eğitsel kaynaklar 7 15 8
7. Eğitim programının değerlendirilmesi süreci 5 5 5
8. Yönetim ve yöneticilik 3 7 4
9. Sürekli yenilenme 1 1 1
Toplam 40 63 40
TTB-UDEK Tıpta Uzmanlık Eğitimi Temel Yetkinlikleri
• Ekip çalışması• Sağlık hizmet sunumu• Tıbbi bilgi• Danışman/Yönlendirici• Bilimsellik (Eleştirel bakış, Karar vericilik)• Sağlık savunuculuğu• Mesleki değerler/sorumluluklar• İletişim• Yöneticilik
Uzmanlık Eğitiminde Yeterlilikler / Öğrenim çıktıları
1. Tıbbi bilgi
2. Hasta bakımı
3. Hizmet temelli öğrenme ve gelişme
4. Sistem temelli hizmet
5. İletişim becerileri
6. Profesyonellik
ACGME
Bilgi, beceri ve tutum olarak kazanılması gereken yeterlilikler
bu alt temel yetkinlikler başlığında detaylandırılmalıdır.
Uzmanlık Eğitimi
Usta-Çırak eğitimi Çıktı temelli eğitim
Eğitim temelinde klinik/laboratuvar çalışması
Yeterliliğe dayalı eğitim
Uzmanlık Eğitimi
Apprenticeship
Clinical work based learning
• Eğitim süresi odaklı• Görev sırasında
öğrenme• Yapılandırılmış eğitim
programı yok• Eğiticilerin
tanımlanmamış katılımı• Eğitilenin eğitim
gereksinimlerine dikkat edilmemesi
• Çıktı/performans odaklı• Yapılandırılmış eğitim
programı• Tanımlanmış öğrenim
çıktıları• Eğitim yöntemleri,
değerlendirme süreçleri ve eğitim ortamı öğrenim çıktıları ile uyumlu
Uzmanlık Eğitimi: Değerlendirme
Geleneksel
• Uzmanlık sınavları• Derneğe üyelik ya da yeterlik belgesi almaya yönelik ödüllendirme•Formal yazılı, sözlü veya klinik sınavlar
Güncel
•Yeterliliğe ve performansa dayalı değerlendirme•Portfolyo ve kişisel değerlendirme
Harden RM Emerg Med J 2006, 23:798-802
Neler aktardım?
• Bugün tıpta uzmanlık eğitiminde yeni bir paradigmaya gereksinim vardır
• Evrensel olarak değişim ‘Çıktı temelli eğitim’e doğru gelişmektedir
• Yetkinlik/yeterlilik /profesyonelizm kavramı uzmanlık eğitimine entegre edilmelidir
• Güncel değerlendirme yöntemleri uzmanlık eğitiminde kullanılmalıdır.
Teşekkür ederim ....