Guía didáctica

TODO É PERCUSIÓN

Índice

O espectáculo: Todo é percusión ........................................................................................................ 3

Sinopse ............................................................................................................................................ 3

Memoria didáctica e de mediación .................................................................................................... 4

Xustificación e descripción da unidade didáctica ........................................................................... 4

Obxectivos ....................................................................................................................................... 5

Contidos do espectáculo relacionados co corrículo docente ......................................................... 6

Estratexia metodolóxica .................................................................................................................. 8

Actividades de aprendizaxe ............................................................................................................. 9

Imaxes do espectáculo ...................................................................................................................... 13

Enlaces de interés ............................................................................................................................. 16

O espectáculo: Todo é percusión

Duas, acompañada da compañía Exire, prepara para esta ocasión un

espectáculo centrado nos ritmos que xeramos día a día. Para asegurar un

bo contido didáctico fusiónanse obras de grandes e recoñecidos autores

como John Cage ou Steve Reich con obras compostas expresamente para

esta ocasión.

Sinopse

Todo é percusión é un espectáculo didáctico de aproximadamente 45

minutos de duración destinado ós alumnos que cursan 2º e 3º ciclo de

educación primaria así como ensinos de educación secundaria. O espectáculo

levarase a cabo polo dúo de percusión Duas e dúas bailarinas de arte

contemporáneo, que se identifican baixo o nome de Exire, co obxetivo

principal de chegar ó Arte Total a través da ligazón das distintas artes: música,

danza e teatro.

A vida queda reducida, en esencia, ó ritmo, que comezamos a considerar

música cando tomamos conciencia do mesmo. O punto de mira principal de

este concerto didáctico é precisamente iso, esaxerar os ritmos que atopamos

en todos e cada un dos nosos movementos diarios para crear música a partir

dos mesmos.

Abordase un argumento sinxelo, adecuado ó público seleccionado.

Recréase un día da vida cotidiana de catro rapazas, compañeiras de piso,

dende que soa o despertador ata que remata a xornada laboral nunha fábrica,

pasando por diversos episodios do día a día, como a realización das tareas

domésticas, a preparación do almorzo...

Memoria didáctica e de mediación

Xustificación e descripción da unidade didáctica

O espectáculo Todo é percusión foi creado dende a súa orixe con unha

finalidade puramente didáctica, onde preténdese ver a percusión como un

instrumento ó alcance de todos. Todo o mundo pode crear música a partir dos

obxectos cos que convivimos, só hai que tomar conciencia de este aspecto. O

proxecto nace con esta idea principal, e iso é precisamente o que se pretende

transmitir ós xovenes espectadores.

A presente guía didáctica ten como funcións básicas orientar e asesorar o

traballo de mediación na aula para poder acadar unha serie de obxectivos que

serán plantexados a continuación. Por un lado, trataremos de ofrecer toda a

información relevante acerca do tipo de espectáculo ao que se vai asistir, así

como das formacións encargadas da interpretación. Por outro lado proponse

a realización de obradoiros creativos nos que os nenos e as nenas

experimenten e creen coas suas mans de maneira que se sintan parte activa e

protagonista dentro do espectáculo ó que asistirán.

Obxectivos

Obxectivos xerais

a) Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender

a obrar de acordo con elas, prepararse para o exercicio activo da

cidadanía e respectar os dereitos humanos, así como o pluralismo

propio dunha sociedade democrática.

b) Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e

de responsabilidade no estudo, así como actitudes de confianza en si

mesmo/a, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e

creatividade na aprendizaxe, e espírito emprendedor.

c) Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e iniciarse

na construción de propostas visuais e audiovisuais

d) Posibilitar que as manifestacións artísticas teñan presenza constante

na vida do alumnado formando parte de múltiples aspectos da súa

socialización e da súa comunicación.

e) Fomentar no alumnado a interpretación e a análise crítica para

comprender que todas as formas de arte son expresión de ideas e

mesmo de sentimentos de persoas.

Obxectivos específicos.

1. Ofrecer recursos didácticos enfocados cara a percusión corporal e a

súa aplicación na aula.

2. Participar en actividades musicais con actitude aberta, interesada e

respectuosa, tomando conciencia como membro dentro dun grupo

valorando as contribucións de tódolos membros.

3. Coordinar o movemento e desenvolver as capacidades motrices

fundamentais.

4. Desenvolver a concentración.

5. Realizar un acercamento ós instrumentos de percusión así como á

súa construción.

6. - Proporcionar un acercamento ós compositores relacionados có

espectáculo.

7. Aumentar a conciencia dos ritmos diarios.

8. Axudar a disfrutar e valorar as diferentes manifestacións musicais.

9. Mostrar aplicacións prácticas de ritmos con obxectos diarios, así

como coñecer e probar as diferentes técnicas para extraer sons

agradables dos diferentes materiais: fregar, percutir, falar...

10. Ligar as diferentes artes: música, danza, teatro.

11. Aprender as normas de comportamento usuais para a asistencia a

un espectáculo de estas características.

Contidos do espectáculo relacionados co corrículo docente

Respecto ó apartado de contidos, traballaránse de maneira equitativa os

tres bloques de contidos establecidos no Decreto 105/2014, de 4 de

Setembro polo que se establece o currículo da Educación Primaria na

Comunidad Autónoma de Galicia e os establecidos no Decreto 86/2015, de

25 de Xuño, polo que se establece o currículo da educación secundaria

obrigatoria e do bacharelato na Cominidade Autónoma de Galicia.

Os diferentes contidos quedarán repartidos entre o traballo realizado na

aula previamente á asistencia ó concerto didáctico e na propia asistencia ó

concerto.

Contidos para os ensinos de educación primaria

▪ Bloque 1. A escoita. Procúrase que o alumnado tome conciencia dos

sons que do seu ámbito, así como das posibilidades sonoras dos materiais e

dos obxectos do seu contexto. Faise fincapé na audición activa de

manifestacións musicais de distintas orixes e no respecto no proceso da

audición.

▪ Bloque 2. A interpretación musical. O alumnado é protagonista

absoluto neste bloque, cuxo obxectivo é a creación de produtos musicais de

diferentes estilos, usando diversas técnicas compositivas e con finalidades

distintas. Centrámonos tamén en que o alumnado valore o traballo

colaborativo, o respecto cara ás demais persoas e a avaliación con intención

de mellorar.

▪ Bloque 3. A música, o movemento e a danza. Este derradeiro bloque

está destinado ao desenvolvemento da expresividade e a creatividade do

alumnado desde o coñecemento e a práctica da danza. Comézase pola

coordinación motriz e a conciencia do desprazamento no espazo, e chégase

finalmente ao nivel de creación e expresión de sentimentos co movemento.

Contidos para os ensinos de educación secundaria obrigatoria.

Os elementos do currículo básico da ensinanza secundaria obrigatoria

organizáronse en catro bloques, moi relacionados entre si, que comparten

múltiples elementos: "Interpretación e creación" integra a expresión

instrumental, vocal e corporal coa improvisación e a composición musical,

o que permitirá ao alumnado participar da música dunha forma activa;

"Escoita" pretende crear a primeira actitude fundamental cara a esta arte e

dotar o alumnado das ferramentas básicas para gozar dela a través da

audición e a comprensión do feito musical; "Contextos musicais e culturais"

relaciona a música coa cultura e a historia, dá a coñecer o valor do

patrimonio musical español e galego, e ensina a identificar o estilo e as

características distintivas da música que delimitan cada período histórico

básico; e finalmente, "Música e tecnoloxías" pretende abranguer o

coñecemento e a práctica da interacción entre música e novas tecnoloxías.

Todo é percusión céntrase sobretodo nos dous primeiros bloques:

“Interpretación e creación” e “Escoita”.

Preténdese así memo, desenvolver no alumnado as seguintes

competencias básicas:

- A competencia social e cidadá.

- A competencia cultural e artística.

- A competencia para aprender autonomía e iniciativa persoal.

Estratexia metodolóxica

Empregaráse no desenrolo da presente Unidade Didáctica unha

metodoloxía activa, sendo as persoas encargadas de levala a cabo có

alumnado meras mediadoras e coordinadores. O protagonismo absoluto

recae sobre o alumnado, sendo eles os que construirán o seu propio

coñecemento.

A continuación ofrécese unha serie de propostas didácticas acorde con esta

metodoloxía.

Actividades de aprendizaxe

Ofrecemos a continuación, unha serie de propostas didácticas,

enfocadas tanto ó mundo da percusión en xeral como ó espectáculo de

Todo é percusión en particular.

Algunhas das actividades propostas presentarán dous niveles de

dificultade. O nivel 1 está pensado para as ensinanzas de educación primaria

mentres que o nivel 2 está pensado para o secundaria. Non obstante,

poderase sempre empregar o nivel que se considere oportuno.

Todas as actividades propostas poden ser modificadas, ampliadas ou

reducidas en función das necesidades de cada centro, do tipo de alumnado

e do tempo destinado a esta actividade.

ACTIVIDADE 1 : COÑECER AS NORMAS DE ASISTENCIA A UN CONCERTO

Antes de asistir a un espectáculo de estas características débense

coñecer unha serie de normas básicas de comportamento.

Elaboraremos dúas listas. Baixo a cara feliz escribiremos as accións

que están permitidas durante un concerto e baixo a cara triste as

accións que poderían afectar a un bo desenvolvemento do

espectáculo.

ACTIVIDADE 2: OS NOMES PROPIOS DO ESPECTÁCULO. (Dous niveis de

dificultade)

Coñeceremos con esta actividade os nomes propios máis destacados

do espectáculo para que cando chegue o momento de asistir ó

concerto estemos familiarizados co nome dos compositores e dos

intérpretes que farán posible este espectáculo.

Nivel 1.

Atopa na seguinte sopa de letras estas palabras:

1.CASEY

2. JOHN

3. ED

4. CAGE

5. DUAS

6. ARGENZIANO

7. DRIADAS

8. REICH

9. CANGELOSI

10. STEVE

Relaciona cada nome co seu apelido.

J_ _ _ C _ _ _

C_ _ _ _ C_ _ _ _ _ _ _ _

E_ A_ _ _ _ _ _ _ _ _

S _ _ _ _ R_ _ _ _

Agora que xa coñecemos tódolos nomes ¿Podes unilos coa súa

imaxe correspondente?

(Xogo interactivo de quen é quen)

- Nivel 2.

Maior dificultade da sopa de letras.

Xogo interactivo con imaxes e vídeos de quen e quen .

Aproximación a algunha das obras máis destacadas dos

compositores anteriores.

ACTIVIDADE 3. OS INSTRUMENTOS DE PERCUSIÓN.

Os compositores da actividade 2 son compositores importantes para os

percusionistas. ¿Coñeces os instrumentos de percusión? Coa seguinte

actividade familiarizarémonos con algúns dos instrumentos máis

importantes desta familia.

- Dous niveis de dificultade relacionados coa identificación dos

instrumentos de percusión: Presentar debuxos de moitos

instrumentos para que coreen os de percusión. Nomealos.

ACTIVIDADE 4. OS INSTRUMENTOS EMPREGADOS NO ESPECTÁCULO TODO É

PERCUSIÓN.

Ademáis dos propios instrumentos de percusión, pódense empregar outros

obxectos para a producción de sons. A John Cage gustáballe esta idea , e

empregouna nalgunha das súas obras máis importantes como Living Room

Music.

En Todo é percusión, poderemos escoitar como soan algúns destes

obxectos sonoros convertidos en instrumentos de percusión.

- Encrucillado cos obxetos empregados como instrumentos de

percusión durante o espectáculo.

ACTIVIDADE 5. A CONSTRUÍR O NOSO PROPIO INSTRUMENTO DE

PERCUSIÓN.

¡¡¡ATENCIÓN!!! As intérpretes de Duas teñen unha petición especial.

Queren que levedes o voso propio instrumento ó espectáculo para poder

tocar con elas.

As persoas encargadas de levar a cabo a unidade didáctica realizarán este

obradoiro creativo co alumnado, facilitando as bases para a construcción

dos instrumentos que logo os alumnos deberán levar o día do concerto para

complementar a actividade cunha segunda parte o día do espectáculo.

Os instrumentos que podemos construír son tambores, maracas,

castañolas…

ACTIVIDADE 6: PERCUSIÓN CORPORAL

O corpo é un bo instrumento de percusión mediante o cal podemos

producir diferentes sons, en función das partes do corpo que percutamos e

da intensidade do golpe.

Acompañaremos as bases de percusión creadas con texto inventado polos

alumnos, co fin de coordinar a expresión corporal e da lingua.

Imaxes do espectáculo

Enlaces de interés

• INTÉPRETES E COMPOSITORES

http://www.caseycangelosi.com/perc.htm

http://www.stevereich.com/

http://johncage.org/

https://www.facebook.com/Duas-168785536808657/?fref=ts

www.asdriadas.blogspot.com

• VÍDEOS DAS OBRAS MUSICAIS EMPREGADAS NO ESPECTÁCULO o

Theatric Nº1 – Casey Cangelosi

https://www.youtube.com/watch?v=_kG7bmuMnoE

o Stinking Garbage – Ed Argenziano

https://www.youtube.com/watch?v=kpirlQY89Xg

o Living Room Music – Jonh Cage

https://www.youtube.com/watch?v=soHjrfr1Yvw

o Clapping music – Steve Reich

https://www.youtube.com/watch?v=hH1j06bMHDQ

o Music for pieces of Wood – Steve Reich

https://www.youtube.com/watch?v=Mv_8UaP_QRI

• LINK DO ESPECTÁCULO COMPLETO

https://www.youtube.com/watch?v=LU4WkmAcMXk