1 1 duinyAno ArMB phelo idvs-kAz ArMBm deve AkAz ne p]¢vIn sjRn kyuRM 2 p]¢vI KAlI ne in˘Rv htI jmIn pr kzj n ht smuŒ pr MDkAr CvAyelo hto ne devno .¸m. pA,I pr GUmto hto 3 ¸yAre deve kH/ "kAz gwofi ne kAz gwyo 4 deve kAzne ¡eyo ne tem,e ¡²yuM ke e sA¶M Ce ¸yAre deve kAzne MDkArTI judo pAfyo 5 deve kAzn nAm "idvsfi ne MDkArnuM nAm "rAtfi rAy sj pfI ne pCI svAr T e phelo idvs hto bI¡e idvs-AkAz 6 pCI deve kH/ "pA,Ine be BAgm jud pAfvA mAwe vce Mtir› TAofi 7 ewle deve Mtir› bnAˆy ne pA,Ine jud pAfy kewluMk pA,I Mtir›nI pr ht ne kewlk pA,I Mtir›nI nIce ht 8 deve Mtir›ne "AkAzfi kH pCI sj pfI ne svAr T te bI¡e idvs hto ™I¡e idvs-sUkI DrtI ne vn§pit s]i 9 pCI deve kH/ "p]¢vI prn pA,I ek j'yAe Beg TAo jeTI sUkI jmIn njre pfefi ne e j mA,e Ty 10 deve sUkI jmInne "p]¢vIfi khI ne je pA,I Beg Tyel ht te pA,Ine "sAgrfi kHo deve ¡ey ke A sA¶M Ce 11 pCI deve kH/ "p]¢vI vn§pit pedA kro nAj ApnAr Cof ne P\ ApnAr v]›o pedA kro ¸yekm potpotAnI ¡tn bIj TAo . k.rnA Cof p]¢vI pr ped. T.ofi ne e mA,e Ty 12 p]¢vIe nAj ¸pN krnAr GAs ne Cof gAfyA ne ev v]›o ne Cof gAfy jen P\onI Mdr bIj hoy Ce ¸yek CofvAe potpotAnI ¡tn bIj pedA kyAR ne deve ¡ey ke A sA¶M Ce 13 pCI sj pfI ne svAr T e ™I¡e idvs hto coTo idvs-sUyR/cMŒ ne tArA 14 pCI deve kH/ "AkAzm jyoito TAo A jyoito idvsone rAtoTI judA pAfze A jyoitono ¸piY ivzex ichno pe pyog Tze ne ivzex sBAo Are z¶ Tze te dzARvze ne teno pyog tuo/ idvso ne vxoRno smy inÆXt krvAm Tze 15 ne teo p]¢vI pr kAz pATrvA mAwe AkAzm ƧTr TAofi ne em j Ty 16 pCI deve be mowI jyoito bnAvI deve temnI mowI jyoitne idvs pr ml krvA bnAvI ne nAnI jyoitne rAt pr ml krvA bnAvI deve tArAo p, bnAˆy 17 deve A jyoitone AkAzm ewlA mAwe rAKI ke te p]¢vI pr cmke 18 deve A jyoitone AkAzm ewl mAwe rAKI ke jeTI te idvs ne rAt pr ml clAve A jyoitoe kAzne MDkArTI judo pAfyo ne deve ¡ey ke A sA¶M Ce 19 ¸yAre sj Tne svAr T A coTo idvs hto pcmo idvs-mAClIo ne p›Io 20 pCI deve kH/ "pA,I nek j\croTI ‹BrA ¡o ne p›Io p]¢vI pr ne AkAzm ‹fofi 21 eTI deve smuŒm rA›§™I j\cr A,I bnAˆy deve smuŒm rhenAr bD s˘v A,Io bnAˆy smuŒm judI judI ¡itn ˘vjMtu hoy Ce deve A bDnI s]i rcI deve AkAzmAM fnAr drek ¡tn p›Io p, bnAˆy deve ¡eyuM ke A sA¶M Ce 22 pCI deve te A,Ione AzIvARd A„yA ne kH/ "¡o/ G, bD bc pedA kro ne sAgrn pA,Ine BrI do ne p›Io p, bhu j vDI ¡ofi 23 pCI sj T ne svAr T e pcmo idvs hto Cªo idvs-BUcr ˘vjMtu ne mnu¯y 24 pCI deve kH/ "p]¢vI bDI ¡tn A,Io pedA kro ’¸yek ¡tn For/ pewe cAlnAr A,Io ne mow jMglI A,Iofi ne A A,Io potpotAnI ¡it mA,e vDAre A,Io ¸pN krefi ne A bDM Ty 25 te pCI deve ¸yek ¡itn A,Io bnAˆy deve jMglI A,Io/ pA\I zkAy tev A,Io/ ne pewe cAlnAr A,Io bnAˆy ne deve ¡ey ke A sA¶M Ce
1. 1 piY dinyAno ArB u M ivzex ichno pe pyog Tze ne ivzex sBAo
phlo idvs-kAz e Are z Tze te dzARvze ne teno pyog tuo/ 2 151 ArMBm
deve AkAz ne p]vIn sjRn kyuRM p]vI KAlI ne inRv htI jmIn pr kzj n
htsmu pr MDkAr CvAyelo hto ne devno .m. pA,I idvso ne vxoRno smy
inXt krvAm Tze ne teo p]vI pr kAz pATrvA mAwe AkAzm Tr TAo ne em j
Ty 3 16pr GUmto hto yAre deve kH/ "kAz gwo ne kAz pCI deve be mowI
jyoito bnAvI deve temnI 4gwyo deve kAzne eyo ne tem,ee yuM ke e sAM
mowI jyoitne idvs pr ml krvA bnAvI ne nAnI 5Ce yAre deve kAzne
MDkArTI judo pAfyo deve kAzn jyoitne rAt pr ml krvA bnAvI deve
tArAo p, 17nAm "idvs ne MDkArnuM nAm "rAt rAy bnAy deve A jyoitone
AkAzm ewlA mAwe 18 sj pfI ne pCI svAr T e phelo idvs hto rAKI ke te
p]vI pr cmke deve A jyoitone AkAzm ewl mAwe rAKI ke jeTI te idvs ne
rAt pr ml bIe idvs-AkAz clAve A jyoitoe kAzne MDkArTI judo pAfyo 6
pCI deve kH/ "pA,Ine be BAgm jud pAfvA mAwe ne deve ey ke A sAM Ce
7 19vce Mtir- TAo ewle deve Mtir- bnAy ne yAre sj Tne svAr T A coTo
idvs htopA,Ine jud pAfy kewluMk pA,I Mtir-nI pr ht 8ne kewlk pA,I
Mtir-nI nIce ht deve Mtir-ne pcmo idvs-mAClIo ne p-Io 20"AkAz kH
pCI sj pfI ne svAr T te bIe pCI dve kH/ "pA,I nk jcroTI BrA o e e
21idvs hto ne p-Io p]vI pr ne AkAzm fo eTI deve smum rA-I jcr A,I
bnAy deve smum Ie idvs-skI DrtI ne vnpit si U ] rhenAr bD sv A,Io
bnAy smum judI judI 9 pCI deve kH/ "p]vI prn pA,I ek jyAe Beg itn
vjMtu hoy Ce deve A bDnI s]i rcI deveTAo jeTI sUkI jmIn njre pfe ne
e j mA,e AkAzmAM fnAr drek tn p-Io p, bnAy deve 10Ty deve sUkI
jmInne "p]vI khI ne je pA,I Beg eyuM ke A sAM Ce 22Tyel ht te
pA,Ine "sAgr kHo deve ey ke A sAM pCI deve te A,Ione AzIvARd AyA ne
kH/Ce "o/ G, bD bc pedA kro ne sAgrn pA,Ine 11 pCI deve kH/ "p]vI
vnpit pedA kro nAj BrI do ne p-Io p, bhu j vDI o 23ApnAr Cof ne P
ApnAr v]-o pedA kro yekm pCI sj T ne svAr T e pcmo idvspotpotAnI tn
bIj TAo . k.rnA Cof p]vI hto 12pr ped. T.o ne e mA,e Ty p]vIe nAjpN
krnAr GAs ne Cof gAfyA ne ev v]-o Co idvs-Bcr vjtu ne mny U M u
24ne Cof gAfy jen PonI Mdr bIj hoy Ce pCI deve kH/ "p]vI bDI tn
A,Io pedA kroyek CofvAe potpotAnI tn bIj pedA kyAR ne yek tn For/
pewe cAlnAr A,Io ne mow jMglI 13deve ey ke A sAM Ce pCI sj pfI ne
svAr T A,Io ne A A,Io potpotAnI it mA,ee Ie idvs hto vDAre A,Io pN
kre ne A bDM Ty 25 te pCI deve yek itn A,Io bnAy deve coTo
idvs-sy/c ne tArA U R M jMglI A,Io/ pAI zkAy tev A,Io/ ne 14 pCI
deve kH/ "AkAzm jyoito TAo A pewe cAlnAr A,Io bnAy ne deve ey ke
Ajyoito idvsone rAtoTI judA pAfze A jyoitono sAM Ce
2. piY 1:26-3:1 2 26 10 pCI deve kH/ "hve Ap,e mnuy bnAvIe/ je
ednm Tne ek ndI vhetI htI ne te bAgneAp,I itmAp ne Ap,ne mto Avto
hoy; je pA,I sctI htI A ndI Ag jt cAr nAnI ndIo 11smumn mACl pr/ ne
AkAzmn p-Io pr T g phelI ndIn nAm pIzon Ce te hvIlAhnA 12zAsn kre
te p]vInAM bD A,Io ne nAn pewe AKA deznI Prte vhe Ce :A dezmAM son
Ce necAlnAr vo pr zAsn kre te son sAM Ce yAM bdol.K ne kIk p, me Ce
27 13 ATI deve potAnI itmAp mnuy pedA kyoR te,e bI ndIn nAm gIhon
Ce; e kUznA AKA deznI 28 14mA,so ewle I ne pux bnAy deve teone PrtI
vhe Ce I ndIn nAm hIdekl Ce/ je .zUrnI eAzIvARd AyA deve teone kH/
"G, sMtAno At pUvRm vhe Ce/ ne coTI ndI te .t Ce 15kro/ p]vIne BrI
do ne ten inyM, kro sAgrn yhovA deve te mA,sne ednnA bgIcAne
KefvAmCl pr ne AkAznA p-Io pr zAsn kro p]vI tTA ten r-, krvA y.M
mUkyo ten kAm bAgm v]-o 16prn yek v pr zAsn kro ne Cofv gAfvAn ht
yhovA deve mnuyne AA 29 17 deve kH/ "juo/ m tmne jmInm gnAr/ bDI
krI ke "tAre bAgmn kop, v]-n Po KAv prMtuj tn nAj pedA krnArA Cof
ne yek tn tme sArAnrsAnI smj ApnAr v]-n P tAre KAvbIvAA Pn v]-o Ay
Ce e tmne sQne KAvAnA nih/ e t e v]-n P KAz to tAM m]yu vy te
30kAmm Avz e p] vI prn y e k A,In e n e j idvse TzeAkAzmnA yek
p-Ine tTA p]vI pr pewe cAlnAryek vne KAvA mAwe m lIlMu GAs ne Cof
AyA phlI I e 18Ce ne emj Ty yAre yhovA deve kH/ "h smj C ke mA,sn
eklA 31 deve potAnA ArA tqyAr TyelI yek vtuo e rhev e sAM nTI/ h
tene mAwe ek yoy mdd krnArne deve ey ke yek vtu G,Ij sArI Ce bnAvIz
19 sj pfI ne svAr T te Co idvs hto teTI yhovA deve BUimnI mwImTI
bDI tn jMglI A,Io ne bDI tn A!Azn p-Io bnAy sAtmo idvs-ivZAm yhovA
deve bDj A,Ione mnuynI sAme lAy ne 202 A rIte p]vI/ AkAz ne temnI
bDIj 2 vtuon sjRn pUM Ty dev pote je kAm krtAhtA te tem,e pUM kyuRM
teTI sAtmA idvse deve potAn kAm mnuye te bDn nAm pAfy mnuye pAI
zkAy tev A,Io/ AkAzn bDj p-Io ne jMgln bDj A,Ion nAm pAfy; mnuye
nek A,I ne 3bMD rAy deve sAtmA idvsne AzIvARd AyA ne p-I ey prMtu
mnuy potAne yoy mdd krnAr mevI 21tene piv bnAyo kemke e idvse teo
sMsArn sjRn zkyo nih teTI yhovA deve mnuyne gAF nAmkrtI vKte je kAm
krI rHA htA te bDj kAyoR bMD n.Myo ne jyAre te MGto hto yAre tenA
zrIrmTI 22ky ek psI kAFIne tenI jyAe ms ByuRM yhovA deve mnuynI
psImTI InI rcnA krI ne te Ine 23 mAnv itno ArB M mnuynI pAse lAyA
ne mnuye kH 4 A Ce AkAz ne p]vIn sjRnno ithAs jyAre "brAbr mArA
jevI ek yikt tenA hAfkA mArA 5deve p]vI ne AkAz bnAy te vKte p]vI
pr ko hAfkAmTI ne ten mAMs mAr msmAMTI Ty Cev]- ke Cof n htA ne
Ketrom k j gt n ht te,I nArI khevAze/ kAr, tene nrmTI levAvAmkAr,
ke yhovA deve p]vI pr vrsAd vrsAyo n hto AvI Ce 24ne v]-o ne
CofvonI sMBA rAKnAr ko mnuy A j kAr,e pux potAnA mAtAiptAne CofI y
Ce 6p, n hto prMtu p]vI prTI Dums ce cFt ht ne potAnI pnI sATe
rhIne te bMNe ek deh bnI 25ne p]vInI bDIj jmInne te,e BjvI htI y Ce
mnuy ne tenI pnI bMNe nvo hovA 7 yAre yhovA deve BUim prTI mAwI
lIDI ne mnuyn Ct zrmAt nhotAsjRn kyu ne tenA nskorAm A, PMkyo teTI
mnuym MR U 8v Ayo pCI yhovA deve pUvR idzAm ednm ek mAnvIn
ptn-pApno ArB MbAg bnAyo ne tem,e je mnuyn sjRn kyuR ht tene 9te
bAgm mUkyo yhovA deve A bAgm drek tnv]-o gAfy/ je deKAvm sdr hoy ne
jen P 3 yhovA dev ArA bnAvel ko p, jMglI A,I krt sAp vDAre kpwI hto
:te Ine dgo krvA Cto hto sApe Ine kH/ "he I/ tmne deve KreKrKAvAm
sAr hoy bAgm vce vnnuM v]- ne em kH Ce ke tmAre bAgn kop, v]-n P
KAvsArABfAnI smjn v]- p, gAfy nih
3. 3 piY 3:2-4:4 2 17 Ie sApne kH/ "nA/ deve ev kH nTI me pCI
yhovA deve mnuyne kH "m tne AA krI 3bAgn v]-on P KA zkIe CIe p, ek
v]- Ce htI ke t A iviz v]-n P KAz nih/ prMtu tjen P me KA zkt nTI
deve mne kH Ce ke tArI pnInI vAt mAnI ne te v]-n P KAD ewlebAgnI
vcovc je v]- Ce ten P tmAre KAv nih/ tAre lIDe A BUim ZAipt T Ce
vnpyRMt pirZmtemj tene fv p, nih/ nih to m]yu pAmzo krIz yAre t
emTI KAvA pAmIz 4 5 18 prMtu sApe Ine kH/ "tme mrzo nih devne Kbr .
BUim kwA ne JKr g.fze t KetrmM. gt.Ce ke/ "e tme loko e v]-n Po
KAzo to tmne jMglI CofvAM KAz 19KrAKowAnI smj pfze ne tme dev jevA
T jzo tAre tArA potAn Bojn mAwe KUb pirZm krvo 6 Ie ey ke v]- suMdr
Ce ne ten P p, KAvA pfze jy suDI prsevo n TAy y suDI t pirZmmAwe
sAr Ce ne v]- tene buizAI bnAvze pCI krIz jy suDI tAM m]yu n TAy y
suDI t sKtIe te v]-n P lIDuM ne KAD teno pit p, tenI pirZm krIz te
smye t PrIvAr mAwI T jzsATe hto teTI te,Ie Tof P tene p, Ay ne
jyAre m tne bnAyo yAre mAwImTI j bnAyo htote,e p, te KAD ne jyAre t
m]yu pAmIz yAre e j mAwIm pACo 7 pCI pux ne I bMNe bdlA gy ne teonI
mI jz 20Ko GfI g teoee ey ke teo vShIn Ce; Adme potAnI pnIn nAm hvA
pAfy kAr, ke/ teewle tem,e Mrn pdf Beg IvIne potAnA Mg svR mAnvvonI
jnetA htI 21Fky pCI yhovA deve Adm ne tenI pnI mAwe pzuon 8 pCI
pelA pux ne Ie idvsnA WMfA phorm cAmfn vSo bnAy ne temne pherAyA
22bAgm yhovA devnA PrvAno vAj sAB%o teo yhovA deve kH/ "juo/ hve
mA,s mArA jevo T 9bAgnA v]-om CupA gy yhovA deve bUm mArIne gyo Ce;
mnuyne sArAnrsAnI smj AvI Ce ne hvemnuyne pUCy/ "t ky Ce pux vnnA
v]-n P p, l zke Ce e pux te 10 puxe kH/ "bAgm tmAro pgrv sBIne h
frI Pne KAze to te sdA mr T jze 23gyo/ h vShIn hto/ ewle sMtA gyo
ATI yhovA deve puxne ednnA bAgne CofvA 11 yhov. deve puxne pUCy /
"tne ko,e kH ke t vShIn mAwe mjbUr kyoRM/ je mAwImTI Adm pedA Tyo
hto te 24Ce t zA kAr,e zrmAyo je JAfn P KAvAnI m j p]vI pr Admne
sKt pirZm krvo po yhov.mnA krI htI te JAfn P t KAD to nTI ne deve
Admne bAgnI bhAr kAFI mUkyo ne pCI deve 12 puxe kH/ "tme je I mArA
mAwe bnAvI/ te,e mne bAgnA drvAnI cokI krvA mAwe vgRnA dUtone
mUkyAe v]-n P Ay ne m KAD yhov. deve y ek imy stt vJAtI tlvAr p, 13
pCI yhovA deve Ine kH/ " t Am zA mAwe kyuRM mUkI/ je tlvAr vnnA
v]-nA mAgRnI cokI krtI Ie kH/ "sApe mArI sATe bnAvw krI/ te,e mne
cArebAjue cmktI htImUKR bnAvI ne m P KAD 14 pCI yhovA deve spRne kH
"t A G, KrAb kAm kyuRM Ce teTI tAM KowuMj Tze phlo pirvAr ebI jMgln
A,Io krt tAM Bf vDAre Tze tArevn pyRMt pew GsfIne cAlv pfze/ ne DU
PAkInerhev pfze 4 Adm ne tenI pnI hvA vce ity sMbMD Tyo ne te
gBRvtI T ne ek bAkne jm Ayo jen nAm teoe kAn rAy hvAe kH/ 15 h tArI
ne A InI vce ne tAr bAko ne "yhovAnI shAyTI mne pu m%o Ce 2en bAko
vce dumnAvw rKAvIz eno vMz tAM e pCI hvAe bI bAkne jm Ayo te
bAkmATuM kcrze ne tM enA pgne krfIz kAnno BA hAbel hto hAbel BrvAf
byo ne 16 pCI yhovA deve Ine kH/ kAn KefUt byo "tAre gBARvTA dryAn
BAre vednA veWvI pfe em hkrIz t jyAre bAkne jm ApIz yAre tne sH Tm
hyA 3-4vednA Tze t tArA pitne KUb CIz p, te tArA pr pAknA smye kAn
yhovA pAse ek Bew lAyo/rAj krze potAnI jmInm pedA krelA nAjmAMTI
Tof nAj te lAyo prMtu hAbel potAn GewA ne bkrAnA smUhmTI Tof. A,Io
lAyo hAbel potAnA sQTI ZeW Gewt krze TvA t tArA pitne CIz prMt te
tArA pr rAjkrze A ihu BAxAm ptI nA jev C ne bkrn phel bc temnI crbI
sATe lAyo
4. piY 4:5-5:8 4 5 19 yhovAe hAbel ne tenA pR,ono vIkAr kyoR
prMtu lAmeKe be Io sATe l kyAR ek pnIn nAm 20yhov.e kAn tTA tenI
Bewno vIkAr kyoR teTI AdAh ne bIn nAm islAh ht AdAhe yAb.lne Mu
6kAn KUb guse Tyo ne duKI Tyo yhovAe kAnne jm Ayo jeo tMbuom rhe Ce
ne pzupAln kre 21pUCy/ "t kem roxe BrAyo Ce tAM mF trel kem Ce
teonA te iptA htA AdAhno bIe pu yUbAl 7deKAy Ce e t sAr kAm krIz to
mArI njrm t p, hto yUbAl yAbAlno BA hto vI,A ne vsI 22 -yoy WrIz ne
pCI h tAro vIkAr krIz prMtu e t vgAfnArAono te iptA hto islAhe
tUb.l kAnneKrAb kAm krIz to te pAp tAr. vnm rheze tAr jm Ayo te ksn
ne loKMfn bDIj tn -pApo tne tenA vzm rAKvA Cze prMtu tAre tAr oro
bnAvnArAono iptA hto tUb.l kAnnIpApone tArA potAnA vzm rAKvA pfze
bhennuM nAm nAmAh ht 8 23 kAne potAnA BA hAbelne kH/ "cAlo/ Ap,e
lAmeKe potAnI pnIone kHbhAr medAnm je teTI kAn ne hAbel medAnmgyA
ne pCI kAne potAnA BA pr humlo kyoR ne "AdAh ne islAh/ mArI vAt
sAMBo o lAmeKnItenI hyA krI pnIo mAre je khev pfe Ce te kApUvRk sBo
9 pCI yhovAe kAnne pUCy/ "tAro BA hAbel mne duK phc.fnAr ek
mA,sne/m m.rI n.yo Ceky Ce mne mArt ek Cokr.ne m mArI nAyo Ce 24
kAne jvAb Ayo/ "h nTI ,to/ z e mAM kAm kAnnI hy.no dMf G,o BAre hto
teTI mArICe ke h mArA BAnI cokI kM ne sMBA rAK hyAno dMf p, tenATI
vDAre ne vDAre BAre hze e 10 pCI yhovAe kH/ "t A z kyuRM tArA BAn
kAnn ver sAtg, levAze to lAmeKn jr isYoterg, 11lohI DrtImTI mne
pokAr AptA vAj jev C tMe levAzetArA potAnA BAnI hyA krI Ce ne hve
tArA BAnuMrkt tArA hATTI levAne je DrtIe potAn m Koy CeteTI hve h A
BUimne KrAb krvAvAI vtuo h Adm ne hvAno nvo p u 12 25pN krIz
BUtkAmAM tMe vAv,I krI htI ne te Adme hvA sATe PrIvAr ity sMbMD byo
nemowA mA,m gI htI prMtu hve t e jmInne KefIz hvAe bI ek pune jm
Ayo teoe te bAknyAre e tne pAk nih Ape; tAre p]vI pr rJt nAm zeT
pAfy hvAe kH/ "deve mne bIe pu AyorKft Prv pfze Ce kAne hAbelne
mArI nAyo prMtu hve zeT mArI 13 yAre kAne kH/ "A s shn krvI te mArA
g pAse Ce 14 26bhArnI Ce tme mne Aje jmInne KefvAmTI hkI zeTne p,
ek pu hto en nAm noz ht tekAFyo Ce ewle mAre tmArI AgTI sMtAtA Prv
pfze/ smye/ lokoe yhovAne ATRnA krvAn z kymAre A BUim pr rJtA rKft
Prv pfze ne p]vIpr mAro ivnAz Tze ne e ko mnuy mne mze tote mne
mArI nAKze AdmnA pirvArno ithAs 15 yAre yhovAe kAnne kH/ "h em TvA
dznih e ko tne mArze to h te mA,sne kfk iz-AkrIz pCI yhovAe kAn pr
ek inzAn bnAy 5 A kr, AdmnA pirv.rno A ithAs Ce deve 2 mnuyne
potAnA vpm j bnAyo deve ek pux ne ek Ine bnAy je idvse deve emnee
inzAn em dzARvt ht ke kAnne ko mAre nih bnAyA yAre teone AzIvARd
AyA ne emn nAm Adm rAy 3 kAnno pirvAr jyAre Adm 130 vxRno Tyo yAre
te ek bI 16 pCI kAn yhovA pAseTI cAyo gyo ne ednnI bAkno iptA byo
te pu brAbr Adm jevo j 4pUvRm AvelA nodnI BUimm rhevA lAyo deKAto
hto Adme te pun nAm zeT pAfy zeTnA 17 kAne potAnI pnI sATe zArIirk
sMbMD kyoR jeTI jm pCI Adm 800 vxR suDI yo te smy dryAn 5te gBRvtI
T ne te,e hnoK nAmnA bAkne jm tene bI pu ne puIo TyAM Am/ Adm
ekMdreAyo kAne ek zher vsAy ne potAnA punA 930 vxR yo/ ne pCI m]yu
pAyo 6nAm prTI ten nAm hnoK pAfy jyAre zeT 105 vxRno Tyo/ yAre tene
y nozno 18 7 hnoKTI rAd jyo ne rAdTI mhUyAel jm Tyo noznA jm pCI
zeT 807 vxR yo 8jyo mhUyAelTI mTUzAel ne mTUzAelTI ne tene bI
pupuIo Ty Am/ zeTn ekMdrelAmeK jyo Ayuy 912 vxRn ht pCI ten mr,
Ty
5. 5 piY 5:9-6:20 9 noz jyAre 90 vxRno Tyo yAre tene yAM knAn
AcInkAnA ivyAt nAyko htA yAre yhovAe kH/ 10jyo knAnnA jm pCI noz
815 vxR yo "mArA AmAne h kAym mAwe mnuyo ArA duKI nhI 11ne tene bI
pupuI Ty Am/ nozn ekMdre TvA dM/ kAr,ke teo AKre to mnuyoj Ce
teonAyuy 905 vxRn ht pCI ten mr, Ty Ayuy 120 vxRn Tze 12 5 jyAre
knAn 70 vxRno Tyo yAre tene y mhlAlel deve ey ke p]vI prnA loko
bhuj duw Ce yhovAe 13 6jyo mhlAlelnA jm pCI kenAn 840 vxR ey ke stt
mnuy mA vAto j ivcAre Ce yAre p]vI 14yo/ ne tene bI pupuI Ty Am/
kenAnn pr mnuyone pN krvA mAwe temne KUb duK Ty 7kul Ayuy 910
vxRnuM ht yArbAd ten mr, Ty ne ptAvo Tyo ATI yhovAe kH/ "meM bnAvel
15 jyAre mhlAleel 65 vxRno Tyo yAre tene y p]vInA bDAMj lokono h
ivnAz krIz h yek yikt 16yAredno jm Tyo yArednA jm pCI mhlAlel A,I
ne p]vI pr pewe cAlvAvAA yek A,Iono 17830 vxR yo/ ne tene bI pupuI
Ty Am/ nAz krIz h AkAzm fnAr p-Iono p, nAzmhlAleln kul Ayuy 895
vxRn ht yArbAd ten krIz kAr, ke mne e bAbtn duK Ce ke m A bD zAmr,
TyuM mAwe bnAy 18 8 jyAre yAred 162 vxRno Tyo yAre tene y ek prMtu
p]vI pr yhovAne sN krvAvAI ek yikt 19hnoK nAmno bAk jyo hnoKnA jm
pCI htI ne ten nAm nUh ht yAred 800 vxR yo ne tene bI pupuI Ty20
Am/yAred kul 962 vxR yo ne pCI mr, pAyo nh ne jly U21 9 jyAre hnoK
65 vxRno Tyo yAre tene y mTUzlAhno e nUhnA pirvArnI A kTA Ce AK vn
nUh devnejm Tyo nusy ten. smym nUh ek mA,Ik m.,s hto 22 10 mTzlAhnA
jm pCI 300 vxR suDI hnoK devnI U e nUhne , puo htA zem/ hAm ne
yAPeT 23 11-12sATe sATe cAyo/ ne tene bI pupuI Ty Am/ deve p]vI pr
njr krI ne tem,e ey ke lokoe 24hnoK kul 365 vxR yo ek idvs hnoK
devnI p]vIne w krI dIDI Ce yek jyAe pAt deKAtosATe cAlI rHo hto
yAre te ekdm y T gyo hto loko pApI ne durAcArI T gyA htA ne teoekem
ke deve tene l lIDo p]vI pr potAn vn nw krI nAy ht 25 13 jyAre
mTUzelAh 187 vxRno Tyo yAre tene y ATI deve nUhne kH "bD mA,soe
p]vIne oD 26lAmeKno jm Tyo lAmeKnA jm pCI mTUzelAh ne hsATI BrI
dIDI Ce teTI h bDj ivt A,Iono 27 14782 vxR yo/ ne tene bI< pupuI
Ty Am/ nAz krIz h teone p]vI prTI dUr krIz t tArAmTUzelAh kul 969
vxR yA pCI mr, pAyo mAwe devdArnA lAkfAn ek vhA, bnAvje; tem orfIo
28 jyAre lAmeK 182 vxRno Tyo yAre te ek puno bnAvje ne tenI Mdr ne
bhAr fAmr copfje 29 15iptA byo lAmeKnA pun nAm nUh rAy lAmeKe "h je
vhA, bnAvfAvvA C C ten mAp/ lMbAkH/ "me KefUt loko G,I sKt mhent
krIe CIe 300 hAT/ phoA 50 hAT ne McA 30 hAT rAKje 16kAr, ke deve
BUimne ZAp Ayo Ce prMtu nUh mne vhA,mTI 18 Mc nIce ek bArI rAKje/
ne vhA,nIlokone mhentmTI rAht Apze ek bAjue bAr, rAKje vhA,m , mA
rAKje 30 nUhnA jm pCI lAmeK 595 vxR yo ne tene nIclo/ vclo ne plo
31 17bI pupuI Ty Am/ lAmeKn kul Ayuy 777 "h tne je khI rHo C te t
smj h AkAzvxRn ht yAr pCI ten mr, Ty nIcen bDj A,Iono ne vono nAz
krvA mAwe 32 Aree nUh 500 vxRno Tyo yAre tene y zem/ hAm p]vI pr
jly lAvnAr C AkAznI nIcenA tmAmne yAPeTno jm Tyo vono h nAz krIz
p]vI prn bDAMj vo mrI 18 jze p, h tArI sATe ek iviz kr.r krIz tArA
loko dw T gyA u puo/ tArI pnI/ ne tArA puonI pnIo p, tArI 196 p]vI
pr mnuyonI vstI vDtI g ne temne y puIo jmI jyAre devn. dIkr.oe ey
keA kyAo sdr Ce ewle teoe temnI CA mA,e sATe vh.,mM. Avze vI tArI
sATe drek tn A,IomTI bbene t vhA,m lne Avje ek nr ne ek mAdA jeTI
teo tArI sATe vt rhe p]vI 20 2 4teonI sATe l kyAR - ne A Ioe bAkone
prnA drek tnA p-IonA efA p, zAeDo ne drekjm AyA te smy dryAn ne te
pCI p, p]vI tn pzuomTI tTA pewe cAlnAr yek ef.Mne p,pr neiPilmo
vstA htA teo devnA puo ne mAnvonI zoDo p]vI prnA yek kArnA A,IonA
efAm nrpu IonA ity sM b M D TI jyA htA te o ne mAdA tmArI sATe hze
vhA,m teone vt
6. piY 6:21-8:16 6 21 19rAKv p]vI prnA tmAm kArn KorAkne p,
vh., pA,I pr trvA lAy pA,I p]vI pr ewlAvhA,m lAvje e KorAk tmne ne
y A,Ione bD cFyAM ke AkAz nIcenA bDj McA pvRto FMkA 20KAvA cAlze
gyA ne pA,I vDIne McAm McA pvRtoTI pr 20 22 nUhe A bD j kyuRM nUhe
devnI bDIj AAon PUw cFI gy ht 21-22pAln kyuRM p]vI prnA bDAMj vo
mrI gyA drek pux ne I mrI gyA bDj p-Io ne bDIj tn 23 jlyno ArBM
A,Io p, mrI gy A rIte deve p]vI prnA bDMAj7 pCI yhovAe nUhne kH/ "m
ey Ce ke A smye pApI lokom t j ek Ym yikt Ce ewle ttArA pirvArne
Bego kr ne tme bDA vhA,m cfI ivt/ mnuy/ bDj A,I/ bDAMj pewe cAlnAr
vo ne bDj p-Iono nAz kyoRM e bDAMj p]vI prTI BUMsA gy mA nUh ne
tenI sATe vh.,m jeo 2 24o yek piv A,IonI sAt sAt ef :sAt ht teo j
byA ne 150 idvs suDI jmIn lgAtArnr ne sAt mAdA sATe l lo ne p]vInA
bI pA,ITI FMkAyelI rhIzu A,IonI ek ek ef jem ek nr ne ek 3mAdA hoy
te l lo hvAm fnAr bDj p-IonI jlyno t MsAt ef :sAt nr ne sAt mAdA l
Avo ATIA bDj A,Io p]vI pr vtA rheze jyAre bI 4A,Io nAz pAmze hve h
sAt idvs pCI 40 idvs 8 prMtu dev nUhne BUyA nih deve nUh ne vhA,m
tenI sATe rhenAr bDj pzuo ne A,Ione yAd rAyA deve p]vI pr pvn vheto
kyoR ne pA,Ine 40 rAt p]vI pr vrsAd vrsAvIz ne m pN trI gy 2krel ek
ek vne h p]vI prTI BMUI nAKIz AkAzmMATI vrsto vrsAd bMD T gyo ne5
ne nUhe yhovAnI bDIj vAto vIkArI ne yhovAnI jmInmTI nIceTI vhet
pA,I p, bMD T gy 3AA mA,e kyuRM p]vIne fUbAfnAr pA,I p, brAbr pACA
hWv lAy 6 p]vI pr jly Tyo yAre nUhne 600 vxR Ty 150 idvs pCI pA,I
osrI gy ne vhA, pAC 7 4ht nUh ne teno pirvAr jlyTI bcvA mAwe jmIn
pr AvI gy sAtmA mihnAnA sYrm idvse 5vhA,m cAyA gy nUhnI pnI/ tenA
puo ne vh., rArAwnA pvto pr Tr T gy dsmA mihnA R 8-9pvDo tmnI sATe
ht devnI nUhne AA mA,e/ u U e suDI pA,I osrt gy ne dsmA mihnAnA
phelAzuD A,Io ne zuD A,Io ne p-Io tT. idvse pvRton izKro deKAvA lAy
6pewe c.ln.r. .,Ioe drek mTI be nr ne be mAdA vhA,m bnAvelI bArIo
nUhe 40 idvs pCI GAfI 10 7vhA,mM. nUh sATe cFI gy sAt idvs pCI lyn
ne nUhe ek kAgfAne bhAr fAfI mUkyo te kAgfopA,I p]vI pr PrI v%MA
DrtI pr vxAR T jmIn pUrI n sukA y suDI Av krto rHo 11-13 8 bI
mihnAnA sYrm idvse jyAre nUh 600 yArpCI nUhe p]vI prTI pA,I trI gy
Ce ke kem tevxRnI mrno hto/ jmInmAMTI pAtAnA Jr,o PUwI evA mAwe ek
kbUtrne moky 9nIk%MA ne jmInmTI pA,I vhevA mfyuM te idvse kbUtrne
kyy ArAm krvAnI jy. mI nih kAr,kep]vI pr BAre vxAR T ,e ke AkAznI
bArIo GfI p]vI pr hju pA,I pTrAyel htuM teTI te nUhnI pAseg 40 idvs
ne 40 rAt suDI p]vI pr vrsAd vrsto vhA,m fIne pAC PyuRM nUhe hAT
lMbAyo tene pkfyrHo brAbr te j idvse nUh tenI pnI/ tenA puo/ zem/
ne vhA,m pAC lAyo 10hAm/ ne yAPeT ne temnI pnIo vhA,m cFI te,e sAt
idvs pCI PrITI pelA kbUtrne vhA,nI 14 11gy teo temj drek tn p]vI
prn A,Io bhAr moky te idvse bpore te kbUtr tenI pAse pACuMvhA,m
ht.M drek tnA pzu/ drek tn pewe cAlnAr Ay yAre tenI ccm jqtUnnuM
tAju pdf ht ewleA,Io ne drek tn p-I temj pKvAA vo nUh sm gyo ke
pA,I p]vI prTI osrI gyAM Ce 15 12vhA,m cFI gy ht te bDAMj A,Io
nUhnI s.Te nUhe sAt idvs pCI PrIvAr kbutrne bhAr moky/vhA,m cFI gy
htA/ drek kArnA ivt nvron p, te pAC Ay nih 16 13te f ht devnI AA
mA,e bDj A,Io efImM. e te pCI nUhe vh.,nA drvA GAfyA ne ey kevhA,m
cFI gyA teonA vhA,m AvI gyA bAd DrtI korI htI nUhnA AyuynA 601 vxRm
phelAyhovAe tenI pACno drvAe bMD krI dIDA mihnAnI phelI tArIKe p]vI
prTI pA,I sukA gy 17 14 cAIs idvs suDI p]vI pr jly cAlu rHo bI
mihnAnI 27mI tArIKe p]vI korI T g 15 16pA,I vDt gy ne vhA, p]vITI
Dr MckAvA yAre deve nUhne kH "hve/ vhA,ne Cofo t/ tArI 18lAy pA,I
cFt j gy ne KUb vDI gy/ ne pnI/ tArA CokrAo ne tArA CokrAonI
pnIo
7. 7 piY 8:17-10:3 17 13sATe vhA,mTI bh.r nIko tArI sATe je bDI
tnA m vAdom meGDnuy bnAyuM Ce ne te mArI ne 14vo/ pMKIo ne pzuo tTA
p]vI pr pewe cAlnAr p]vI vce Tyel krArnI eMDA,I bnI rheze jyAre
hA,Io Ce te bDne p, tArI sATe bhAr l Av p]vI pr vAd lAvIz ne te
vAdom meGDnuy 15jeTI teo temno vMz vDAre ne p]vI pr vi] pAme deKAze
ewle mArI ne tmArI tTA bDI tn A,Io 18 teTI nUh/ potAnA puo/ pnI/
puvDUo vgerenI vce je krAr Tyo Ce tenI mne yAd Avze ne pA,I 19sATe
bhAr Ayo bDj A,Io/ bDAj pwe cAlnArA M e kdI lyn p DAr, krI bDA vono
ivnAz nih kre 16vo ne bDAMj p-Io vhA, CofI bhAr Ay jyAre h yAnTI
vAdom meGDnuyne ez yArebDj A,Io nr ne mAdAn efmj bhAr Ay mne mArI
ne p]vI prnA bDA vo vceno kAymno20 pCI nUhe yhovA mAwe ek vedI bDI
te,e kewlk krAr yAd Avze 17piv p-Io ne kewlk piv A,IomTI muk A rIte
yhovAe nUhne kH/ "mArI ne p]vI prnAmuk lne vedI pr Ahuit ApI bDA vo
vce m je krAr kyoR Ce/ tenI A eMDA,I Ce 21 yhovA bilnI suvAsTI sN
TyA te mnomnbolI WyA ke/ "mnuyo nAnp,TIj duw hoy Ce/ teTI smyAono
pnArB u M 18h kdI mnuyne kAr,e DrtIne ZAp ApIz nih/ ne h nUhnA puo
temnI sATe vhA,mTI bhAr AyAkdI p, bDA vono yAre kyoR tevo nAz krIz
nihM temn nAm zem/ hAm ne yAPeT htA :hAm to knAnno22 19 jy suDI A
p]vI rheze y suDI vAv,I ne l,,I/ iptA hto e ,ey nUhnA puo htA ne
duinyAnAWMfI ne grmI/ nAo ne izyAo ne idvs ne bDAj loko A ,TI j
pedA TyA :vMzvelAmTI 20 21rAt cAlu j rheze nUh pote KefUt byo te,e
A-nI vAfI vAvI nUhe temTI A-Ars bnAyo ne te pIDo pCI te CAkwo nvo
ArB M bnI gyo ne potAn vS kAFI nKI potAnA tMbUm 229 pCI deve nUh ne
tenA puone AzIvARd AyA ne temne kH bAko pedA kro/ ne tm.rA lokoTI
2p]vIne BrI do p]vI prnA bDA A,Io/ AkAzm vShIn pfyo rHo knAnnA bAp
hAme potAnA bApne vShIn eyo ewle te,e bhAr jne potAnA be BAone 23
kH; yArpCI zem ne yAPeTe ek cAdr l KBAft bD pMKIo/ jmIn pr pewe
cAlnArA vo ne prTI pIW pAC pkfI pACle pge cAltA tMbUm jsmumAMnI bDI
mClIo tmAr. t.b.m.M rheze ne vShIn iptAne oFAfI dIDI temne vShIn n
evAtm.r.TI bIze m te bDAne tmArA hATm sy Ce pfe eewlA mAwe m
PervIne gy. ht.3 24 BtkAm m tmne jm bDI lIlotrI KAvA mAwe ApI U e
pCI nUh MGIne Wyo te A-Arsne kAr,e sUhtI/ tem bDA vo p, Ap C; ekeek
v tmAro rHo hto jyAre nzo trI gyo yAre tene Kbr pfI ke 4 25KorAk
bnze h tmne jy suDI te A,Im v :lohI nAnA CokrAe z kyuRM ht te,e kH;
5hoy y suDI tene n KAvA AA kM CuM e ko "knAnne mATe ZAp tro ? te
potAnA BAonotmAro A, leze to h teno A, lz pCI e pzu hoy gulAm Tne
rheze 26ke mnuy hoy; drek mnuy pAse h tenA mAnvbMDunA nUhe em p,
kH/ "zemnA dev yhovAnA gu,gAnA,no ihsAb mAMgIz TAo? knAn zemno
gulAm bnze 6 27 "deve mnuyne potAnA vpm bnAyo Ce teTI e dev yAPeTne
vDAre jmIn Apo dev zemn mMfpmko mA,sn lohI refze to ten lohI mA,s
refze rhe ne knAn teno cAkr bnze 7 28 29 "ne hve tme sMtit ped.
kro/ vMzvelo vDAro ne jly pCI nUh 350 vxR vto rHo nep]vI pr puk
sMtAn pedA kro/ v]i pAmo nUh pUr 950 vxRnI mre vsAn pAyo 8 9 pCI
deve nUh ne tenA puone kH; "hve huM tne 10ne tmArA vMzene vcn Ap C
h tmArI sATe rAono ivkAs ne sAr ne tmArA vMze sATe/ ne tmArI sATenA
bDA vo - -sATe p-Io/ Foro ne jMglI A,Io je bDA tmArIsATe vhA,mTI
bhAr Ay Ce te bDAnI sATe krAr 10 nhnA po zm/ hAm ne yAPT htA jly U
u e e pCI e ,e j, G,A puonA iptA TyA h ,ey nA puonI yAdI ApvAmAM
AvI Ce 11kM C h tmne vcn ApuM C ke/ hve pCI kdAip bDAvono jlyTI nAz
nih TAy ne hve pCI kdAip yAPTnA vze e M 2jly AvIne p]vIno nAz nih
kre yAPeTnA puo htA gomer/ mAgog/ mAdAy/ yAvAn/ 12 ne deve kH/
"tmArI tTA tmArI sATenA bDA vonI tubAl/ mezeK ne tIrAs 3sATe huM je
krAr kAym mAwe kM CuM tenI A eMDA,I Ce gomernA puo htA kunAj/ rIPAT
ne togAmARh
8. piY 10:4-11:10 8 4 26 yAvAnnA puo htA eilzA/ tAzIRz/ ikYIm/
ne yokw.nn. dIkrAo .modAd/ zeleP/ hs.mARveT/ 5 - 27 28dodAnIm BUmy
smunI cAre bAju ne tenA kWA y e r Ah ht. hdorAm/ JAl/ idklAh obAl/
29dezm ne wApuom rhenArA loko yAPeTnA vMze j bImAel/ zbA/ oPIr/
hvIlAd/ ne yobAb/ e 30htA yek pune potAnI BUim htI bDA pirvArono
nAme oKAtI onA pUvRe htA temno dezivkAs Tyo ne judA rAwo bnI gy.M
yek rAwne mezATI pUvnA phAfI dezm AvelA sPAr suDI ivtrelo R
31potAnI BAxA htI hto A TyA zemnA vMze/ jeonA pirvAr BAxA/ dez ne
rAnA ekmom yvTt htA 32 hAmnA vze M emn. r.oa mA,e/ nUhmTI trI AvelA
A 6 hAmnA puo htA kUz/ imsrAm/ pUw ne knAn loko Ce ivnAzk jly pCI
p]vInI bDI o 7 kUznA puo htA sbA/ hvIlAh/ s.t.h/ rAmAh nUhnA
vMzemTI trI AvelI Cene sAtek. rAmAhnA puo htA zbA ne ddAn8 kUzne
inod nAme ek pu hto inod p]vI pr phelo ssArnMu ivBAjn M 9mhAn yoo
hto te yhovAnI k]pATI ek mowo izkArIp, hto ne teTI j loko khe Ce/
"dev tmne inodjevA mowA izkArI bnAvo 11 jly pCI AKI p]vI pr ek j
BAxA bolAtI htI bDA loko ek srKA j zd 2 smhono pyog krtA htA loko
pUvmTI Ag vyA U R - 10 iznArnA dezm AvelA bAibl/ ereK/ ALAd ne
iznArnA medAnm AvI phoyA ne y j 11ne k.nehm inodnA rAjynI zAt T
inod WrIWAm TyA 3.zUrm p, gyo y te,e innveh/ rhoboTr/ kAlAh U
lokoee ek bIne kH/ "cAlo/ Ap,e Mwo bnAvIe 12ne resen ngro vsAy
resen e innveh ne ne BAm pkvIe Am/ loko potAnA Gr bnAvvAmhAngrI
kAlAh vce Avel Ce mAwe pTronI jyAe wono pyog krvA lAyA tTA 13-14
imsrmTI lu d Io/ nAmIo/ lhAbIm/ ConI jyAe fAmr vAprvA lAyA
4nPtuhIm/ pATIm/ k.luhIm ne kAPtorIm trI pCI lokoe kH/ "cAlo/ Ap,e
Ap,A mAwe ekAvelA Ce ne kAPtorImmTI piltIo trI AvelA ngr bnAvIe ne
ek ggncbI mArt BI krIeCe pCI Ap,e loko nAmnA mevIz e Ap,e loko Am
15 knAnne be pu TyA sQTI mowo isdon ne bIe krIz to p]vI pr kdI
verivKer TzuM nih ne ek jheT/ teo e nAme oKAtI onA pUvRe htA jyAe
ek sATe rhIz16 5 knAnnA bI vM z e ybU Io/ morIo/ ggncbI mArt ne ngr
evA mAwe yhovA nIce 17 18 6iggzIo/ ihvI/ ArkIo/ InIo/ Arv.dIo/ trI
AyA yhovAe lokone A bD bDtA eyAsmArIo ne hmATIo pCI knAnIonI
judIjudI teTI tem,e kH/ "A bDA loko ek Ce/ ne teonIito PelAvA lAgI
BAxA p, ek j Ce h e C ke temnI yojnAo 19 knAnIonI B U i m Yrm. M
isdonTI di-,m mujb krv. m.we teo BegA Ty. Ce A to Pkt
teoger.r/piXmm.M g.J.TI pUvRm.M sdom ne gmorAh ne zMu krI zke Ce
tenI zAt Ce ne hve teo je kM.dmAh ne sbomTI l.z. suDI ivtrelI htI
krvA mge Ce te krt emne ko rokI zkze nih 20 7 A bDA htA hAmnA vMze
A bDA pirvAronI ewlA mAwe/ cAlo Ap,e nIce je ne emnIpotpotAnI BAxAo
ne potpotAnA dezo htA te bDA BAxAne gcvI nAKIe/ jeTI teo ekbInI
BAxAjudA judA rAo T gyA sm n zke 8 ATI yhovAe te lokone te jyAeTI
AKI p]vI zmnA vze e M pr ivKerI nAyA/ ne te lokoe zher bDvAn CofI
21 9 yAPeTno mowo BA zem hto zemno ek vMzj dID te e jyA htI jy
yhovAe AKI p]vInIheber ihU lokono iptA hto BAxAne gcvI nAKI htI ATI
A jyAn nAm bAibl 22 zemnA puo htA elAm/ .zur/ ApARkz.d/ lUd pfy ne
hTI j yhov.e e lokone AKI p]vIne rAm pr ivKerI nAyA htA 23 rAmnA
puo htA s/ hUl/ geTer ne mAz 24 .pARkz.dne y zel.h jyo ne zel.hne y
zmnA pirvArnI kTA e 25 10heber heberne be puo htA/ ekn nAm peleg
ht/ A zemnA pirv.rnI kTA Ce ivn.zk jlykAr, enA smym duinyAnA lokom
BAglA pfyA pCInA bI vxeR zem .re 100 vxRno hto yAre/ teneenA BAn
nAm yokwAn ht y .pARkz.dno jm Tyo hto .pARkz.dnA jm
9. 9 piY 11:11-12:15 11 - 2pCI zem 500 vxR yo ne tene bI pu
puIo h tne AzIRvAidt krIz h tne ek mhAn rA 12Ty. Ap.RkzAd .re 35
vxRno hto y.re tene y.M bAnAvIz h tArA nAmne isD krIz loko tArA n.m
13zel.hno jm Tyo ApARkz.d 403 vxR vto rHo ArA bIne .zIv.Rd Apze 3ne
te rsAm tene bI pupuIo Ty je loko tAM Bl krze te lokone h AzIvARd
ApIz 14 jyAre zelAh 30 vxRno hto yAre tene y heberno prMtu jeo tne
Z.p .pze teone h zAp dz p]vI 15jm Tyo hebernA jm pCI zelAh 403 vxR
yo/ prnA bDA mnuyone AzIvARd ApvA mAwe h tArone tene bI pupuIo Ty
pyog krIz 16 jyAre hebr 34 vxRno hto yAre tene y pelegno 17jm Tyo
pelegnA jm pCI heber 430 vxR vto .mn knAn gmn 4rHo ne tene bI
pupuIo Ty .me yhov.nI AAno vIkAr kyoR te,e hArAn 18 jyAre peleg 30
vxRno Tyo yAre tene y re no Cofy ne lot tenI sATe gyo te smye .m 75
19 5jm Tyo renA jm pCI peleg 209 vxR yo/ vxRno hto Ame jyAre hArAn
Cofy yAre te eklone tene bI pupuIo Ty htA n hto Ame potAnI pnI
sArAyne ne potAnA BAnA 20 jyAre re 32 vxRno Tyo yAre tene y sgno
dIkrA lotne hArAnm htA yAre tem,e BegI krelI bDI 21jm Tyo sgnA jm
pCI re 207 vxR yo sMpiYne tTA tem,e rAKelA bDA nokrone sATe lID ne
6ne tene bI pupuIo Ty teo knAn dez jvA nIk%MA ne y phoMy Ame 22
jyAre sg 30 vxRno hto yAre tene y nAhor kn.nn. dezm.M Tne zKem ngr
suDI yAA krI 23jyo nAhornA jm pCI sg 200 vrs yo ne morehnA mowA v]-
suDI gyo e smye e dezmne tene bI pupuIo Ty knAnI loko vst. htA 24 7
jyAre nAhor 29vxRno Tyo yAre tenA pu terAhno yhovAe Amne dzRn ApIne
kH ke/ "h A dez 25jm Tyo terAhnA jm pCI nAhor 119 vxR yo tArA
vMzene ApIzne tene bI pupuIo Ty ATI yhovA Am sAme je jyAe gw Tyo te
26 jyAre terA 70vxRno Tyo yAre tene y .m/ nAhor jyAe Ame yhovAnI
pAsnA mAwe ek vedI bMDAvI 8ne hArAnno jm Tyo te pCI Ame te jyA CofI
ne te beTelnI pUvRm AvelA phAfI dezm gyo ne y TAyI Tyo trAhnA
pirvArnI kTA e piXmm beTel zher ne pUvRm.M .y zher htu/ ne 27 A
terAhnA pirvArnI kTA Ce terAhne y .m/ y.M te,e yhovAne mAwe bI ek
vedI bMDAvI ne 9nAhor ne hArAn jyA htMA hArAn lotno iptA Ame
yhovAnI pAsnA krI yTI .me PrI yAAno 28hto hArAn tenI jmBUim k.dIonA
r ngrmAM ArMB kyoR ne negeb trP Ag vyom]yu pAyo jyAre hArAn m]yu
pAyo yAre teno iptA 29terAh vto hto .m ne nAhor bMNee l Am imsrm
10kyAR .mnI pnInuM nAm sArAy ht ne nAhornI te idvso dryAn dezm duk.
hto vrsAd pftopnIn nAm imkAh ht imkAh hArAnnI puI htI n hto ne kop,
tn nAj gt n ht teTI 30hArAnne iykAd nAme bIe ek pu hto sArAy vJ,I
.m vto rhevA mAwe TofA smy mAwe imsr gyo 11htI ene ko sMtAn nhot
.me ey ke tenI pnI sArAy deKAvm pAI htI/ 31 trAhe potAnA pirvArne
sATe lIDo ne k.dIonA e teTI imsrm vez krt phelA .me sArAyne kH/ 12r
ngrne CofI dID teoe knAn yAA krvAnI CA "h , C ke t deKAvm bhu pAI
Ce imsrnAdizRt krI terAhe potAnA pu .m/ potAno pQ loko tne eze ewle
kheze ke/ A I tenI pnI Celot :hAr.nno pu potAnI puvDU :.mnI pnI ne
pCI mne teo mArI nAKze ne tne vtI rAKze 13sArAyne sATe lIDA teoe
h.rAn suDInI yAA to krI kAr,ke to tne mvvA Cz ewlA mAwe t lokone e
e e 32ne y j rhevAnuM nLI kyuRM terA 205 vxR yo kheje kee t mArI
bhen Ce teTI te loko mne mArze nhpCI hArAnm vsAn pAyo teo mArA pr
dyA krze kAr,ke te lokoe smjze ke h tAro BA C jeTI tArA kAr,e e
loko mArI sATe sAro dve .mne bolAyo e yvhAr rAKze A rIte t mAro v
bcAvI zkIz 1412 yhovAe .mne kH/ "t tAro dez/ tArA sgsMbMDI/ ne tArA
iptAnA pirvArne CofIde ne h btAv te dezm cAyo A rIte .m imsr phoMyo
imsrvAIoe 15 ey ke sArAy ek KUb pAI I Ce imsrnA kewlAk iDkArIoe p,
tene e te iDkArIo te Ine
10. piY 12:16-14:9 10PAnnA Grm l gyA ne ten vKA, kyAR ke te I
hto yA G,Muj pA,I ht te imsr jevo sAro dez 16KUb pAI Ce PAn .m ye
dy.u hto kAr, ke hto yhovAe sdom ne gmorAhno nAz kyoR te phelA M
11te sArAyno BA Ce em te,e BA%u ht ne e Ine te Avo hto teTI lote
potAne rhevA mAwe ydRnKI,nokAr,e PAn .m sATe sAM vyoR ne tene Gew/
bkr/ dez psMd kyoR Am bMNe ekbITI judA pfyA 12ForFKr/ gDefAo/
gulAmo ne wo Ay ne lote pUvR trP yA, kyuRM .m knAn dezm 17 PAne .m
nI pnIne rAKI teTI yhovAe PAn rHo ne lot ydRnKI,nA ngrom vsvA lAyo/
te,e 13ne tenA pirvArnA m.,so pr Kr.b ibm.rIo sdomnI di-,e mukAm
kyoRM sdomnA loko G,A du 18Pel.vI teTI PAne .mne bolAvIne kH/ "t
mArI htA; teo hMmzA yhovAnI ivD ByMkr pApo AcrtA esATe bhuj Kow
kyuRM Ce t mne kem kH nih ke sArAy ht 19 14tArI pnI Ce t em zA mAwe
kHuM ke/ e mArI bhen jyAre lot cAyo gyo yAre yhovAe .mne kH/Ce m
ene ewlA mAwe rAKI ke te mArI pnI Tze prMtu "tArI cAre bAju e/ t jy
Bo Ce yTI Yrm ne 15hve h tne tArI pnI pACI Ap C tene l ne di-,m/
pUvRm ne piXmm njr kr A bDI jrte pf BUim/ jene t jue Ce/ te h tne
ne tArA pCI tArA 20 pCI PAne potAnA puxone AA krI ke .mne vMzene
sdAne mAwe ApuM C A dez hmezne mAwe hve 16imsrnI bhAr phcAfI do Am/
.m ne tenI tmAro Ce h tArA vMzenI sMyA p]vInI rj jewlIpnIe te jyA
CofI ne je vtuo potAnI htI te sMy bnAvI dz e ko yikt p]vInI rjne
17potAnI sATe l gyA g,I zke to j tArA vMzene g,I zke ewlA mAwe W/
tArA dezm ek CefeTI bI CefA suDI PrI v/ .m knAn pACo PyoR kAr, ke h
e dez tne ApI denAr C 1813 .me imsr Cofyu te potAnI pnI ne pot.no M
bDo sAmAn sATe lne imsrTI negeb trP 2pACo gyo lot p, tenI sATe hto
te smye .m teTI .me potAno tMbU Kseo ne te heonm AvelA m.mren ivz.
v]-o pAse rhevA gyo y .me yhovA mAwe ek vedI bDIG,o DnvAn hto tenI
pAse G,MA pzuo/ puk ptTA sonu ht lotnM u pkfA jv - .mnI shAy 3 .m
bDI bAju vAs krto rHo te negbTI mjl 4 ekrt krt beTel nk/ je Te em,e
zAtmbeTel ne Ay vce mukAm kyoR hto e e j jyA 14 ..P e l iznArno rA
hto Ayo R K elAsArno rA hto kdorl.omer elAmno rA hto ne itdAl gomno
rA hto A bD 2htI jy .me phel vedI bDI htI y suDI teo cAr rAo sdomnA
rA berA/ gmorAhnA rA ibzAR/gyA ne y tem,e yhovAnI pAsnA krI AdmAhnA
rA iznAb/ sbomnA rA zemebre ne belAnA/ r. :bel.ne sor p, khe Ce 3 3
.m ne lot jdA TyA u ewle ke soArnA rA sATe yue cfyMA A pc 5 te smy
dryAn lot p, .m sATe vAs krI rAoe isImnI KI,m :TARt KArA smum 4rHo
hto lot pAse p, mowI sMyAm ForFKr Gew.Mbkr.M senAo BegI krI em,e
bAr vxR suDI kdorl.omernI 6tT. tMbUo ht. .m ne lotnI p.se ewl. bD.M
sevA krI htI prMtu termAM vxeR te bDA tenI ivD T 5ForF.MKr htAM ke
te BUim ek sATe te bDAne GAscAro gyA teTI cQdm vxeR kdorl.omer bI
rAo sATepUro pAfI zke nih/ e dez evo hto ke te bMNe ek temnI ivD
lfvA mAwe Ayo tem,e rPIom lokoe 7 -sATe rhIne guro n krI zke .m ne
lotnA govAo .troT k.rn.m/ JuJI lokone hAmm/ emI lokone 6vce Mdro
Mdr JgfA cAltA htA te idvso dryAn zAveh ikyARTAmm/ ne srn pvtIy
dzm. rht. e R e M eknAnIo ne pirJIo e dezm rhetA htMA horI lokone
elp.r.nmM. :je r,nI nk Ce hkI 8 7 - .me lotne kH/ "mArI ne tArI vce
tem j kAFy yArpCI rA kdolivmer pACo PyoR ne enmArA govA ne tArA
govA vce Jgf. TvA ee imp.w ewle ke kAdez AvIne tem,e mAlekIonA sm
9nh Ap,e bDA BAo CIe Ap,e judA T jv dezne tTA hAssontAmArm rhetA
morIone p,ee tArI Ag AKo dez pfelo Ce t e fAbI tAbe kyARM 8bAju jz
to h jm,I bAju jz TvA e t jm,I te smy pCI sdomno rA/ gmorAno
rA/bAju jz to h fAbI bAju jz .dmAhno rA/ sbomno rA ne belAno ewle
ke 10 lote Are njr PervI tene deKAyu ke ydRn KI,TI soArno rA bDA
BegA mIne potAnA zuo sAme 9so.r suDIno sm dez yhovAnA bgIcA jevo
lAgto lfvA mAwe gyA teo isdImnI KI,m elAmnA rA
11. 11 piY 14:10-15:13 22kdorl.omer gomnA rA itdAl iznArnA r.
prMtu .me sdomnA rAne kH/ "m p]vI ne..Pel ne elAsArnA rA AyoRK sAme
yue cfvA AkAznA sjRnhAr yhovA/ pr.pr dev sm- sm lIDA 23tqyAr TyA
cAr rAo sAme pc rAo lfI rHA Ce ke je tmArI vtuo Ce temTI kM p, lz
nihhtA tAro ek tAMt,o ke efAnI vADrI suMA nh l h e 10 isImnI KI,m
fAmrTI BrelA nek KAfAo nTI Cto ke t m khe ke m .mne DnvAn bnAyo e
24htA ne sdom ne gmorAhnA rAo BAgtA htA Ce h to Pkt e j Bojnno
vIkAr krIz je m.r.yAre e KAfAom pfI gyA ne b.kIn. fgrAom juvAnoe
KAD Ce prMtu tme bI lokone teno BAgnAI gy Apo Ap,I lfAm telI vtuo
tme l lo 11 sdom ne gmorAhnI pAse je kM ht tene tenA ne temTI TofIk
Aner ekol ne m.mrene Apozuoe l lID teoe temno AKo NBMfAr A lokoe
lfAm mne mdd krI htI 12ne mAlimlkt l lID ne cAyA gyA .mnABAno pu
lot sdommAM rheto hto/ tene zuoe dvno .m sATno krAr e epkfI lIDo
tenI pAse je k ht tene p, dumno 13lne cAyA gyA pCI k n pkfAylA
mA,se .m e eje ihU hto tene A bDAno hevAl Ayo yAre .m 15 A bDI
Gwn.o T gyA pCI ek dzRnm .mne yhovAnI vA,I sMBA/ deve kH/ ".m/ frIz
nih .m/ h tArI FAl C h tAM r-,morI m.mrenAM ivz. v]-o pAse rheto
hto m.mre krIz ne h tne ek mowo purkAr ApIz 2ekol ne .nerno BA Tto
hto teoe Amne prMtu .me kH/ "he yhovA dev/ ev kz j nTI/ jemdd krvA
ek sMiD krI t mne Apze ne te mne sN krze kAr, ke mAre pu nTI h to .
viJyAmhe, lne M C ne mAro .m lotne mdd kre Ce dAs lIeJer dmkno Ce
te mArA vsAn bAd mAro 14 3 .re .mne Kbr pfI ke potAnA BAne pkfI
vArsdAr Tze ne tene j mAM bD mze .me kH/gyA C/ yAre t,e potAnA
pirvArnA nIvflA 318 mA,sone e e e "t j ene/ t mne kM sMtAn Ay nTI
ewle mArA 15lne dAn suDI te lokono pICo pkfyo te ne tenA Grm jmelo
ko gulAm mAro vArsdAr Tze 4loko woIom vhcA gyA/ dumn pr r.e humlo
pCI yhovAe .m sATe vAto krI deve kH/ "tmArIkyoR/ temne hrAyA ne
dmknI Yre Avel hobAh mAlimlkt tmAro A dAs nh meve tne ek pu 16sDI
tmno pICo kyo ne .m dumno ArA corAyelI u e R Tze ne te j tArI
mAliml!t At krze 5bDI vtuo pACI lAyA ne potAnA kuwbI lotne pCI dev
.mne bhAr l gyA deve kH/ "AkAznetTA tenI mAlmYA ne Io temj bAkInA
lokone e/ sMy tArAone e/ e ewlA bDA Ce ke t g,Ip, te pACA l AyA zke
nih Bivym tAM kuwb Awl mow Tze 17 6 kdorl.omerne ne tenI sATenA
rAone hrAvIne .me dev pr ivAs kyoR ne deve ene tenA 7.m p.Co Ayo
yAre sdomno rA tene mvA mAwe pUy trIke vIkAyuRM deve .mne kH/ "h j
e yhovAzAvehnI KI,m/ ewle ke rAnI KI,m sAmo gyo C je tne A BUimno
mAilk bnAvvA mAwe KAdIonA r zhermTI l Ayo C 8 mKIsdkno AzIvAd e R
prMtu .me kH/ "he yhovA/ mArA mAilk mAre kevI 18 zAlemno rA mKIsdek
p, .mne mvA gyo rIte ivAs krvo ke A dez mne j mze 9mKIsdek prApr
devno yAjk hto mKIsdek rowlI pCI deve .mne kH/ "Ap,e ek krAr krIzne
A-Ars lne Ayo hto ne te,e .mne mArI Ag ek , vxRnI bkrI/ ek ,
vxRnIAzIvARd Apt kH g.y/ ek , vxRno Gewo/ ek holo ne ek kbUtrnuM 19
"p]vI ne AkAznA sjRnhAr pr.pr devnA bc l Av 10AzIvARd .m pr tro .m
e bDI vtuo devnI pAse lAyo ne 20 tmne tmArA dumnone hr.vIne pkfv.
m.we mdd .me te A,Ione mArI nAy ne dreknA vceTIkrn.r prApr devnI
p,e tuit krIe kApIne te,e bbe wukfA kyAR ne wukfAo sAmsAme 11 ne
.me yu dry.n lIDelI bDI vtuomTI goWyA; prMtu p-Ione te,e kAyA nh
TofA smy 21tene dzmo BAg Ayo pCI sdomnA rAe kH/ pCI e msAhArI p-Io
vedI pr cFAvelA m]t A,Ione"tme A bDI vtuo potAnI pAse rAKI zko Co
Pkt KAvA mAwe tUwI pfyA p, .me temne fAfI mUky 12mArA je mA,sone
dumno pkfIne l gyA htA te mne pCI sUrj ATmtI vKte .m Br MGm pfyo
13sut kro GnGor MDkAr ene cArebAjuTI GerI v%o yAre
12. piY 15:14-17:5 12yhovAe Amne kH/ "tAre e bAbto ,I levI
hAgArno p mAl u e 7ee tArA vMze ivdezI bnI jze ne teo evA r,dezm
zUrne rte AvelA Jr,A pAse hAgArne 8dezm jze je emno nh hoy teo yMA
gulAm bnze yhovAno dt m%o dUte kH/ "hAgAr/ t sArAynI dAI U 14400
vxR suDI temnA pr BAre yAcAro Tze h te Ce t h kyTI t ky j rhI
CerAno yAy krIz ne temne s krIz ne pACTI hAgAre kH/ "h mArI zeWA,I
sArAy pAseTI BAgIneteo G,I mAlimlkt lne yTI bhAr nIkze AvI C 15 9
"t G, lbu Ayuy BogvIz t zitTI m]yu yhovAnA dUte te,Ine kH/ "t tArI
zeWA,I pAse pACIpAmIz ne tne tArA pUvRenI sATe dPnAvvAm Ayo / ne
tenI .. m.n 16 10hze cAr peFIo pCI tArA vMze A dezm pACA yhovAnA
dUte tene e p, kH/ "h tAro vMzveloAvze te smye tmArA loko morIone
hrAvze h wlo bDo vDArIz ke tnI g,trI p, T zkze nih e e 11rhenArA
morIone s krvA mAwe h tmArA lokono j yhov.n. dUte em p, kH/ "t yAre
gBRvtI Ce/pyog krIz A GwnA Bivym bnze kAr, ke ne t ek pu j,Iz ne
ten nAm mAel rAKIzmorIonA pApno Gfo hju BrAyo nTI kAr, ke yhovAe
sB%uM Ce ke t.rI s.Te Kr.b vt.Rv 17 jyAre syAt Tyo ne gAF DkAr
AjbAju bDy U R M u e Tyo Ce/ ne te t.rI mdd krze 12CvA gyo yAre p,
m]t A,Io jmIn pr pfel mAel jMglI ne AJAd Tze te ek jMglIht te yek
A,I be wukfAom kpAyelA ht te vKte gDefA jevo Tze te ek WekA,eTI
bIje WekA,e jze te bDAek DumAf.no tMB ne innI mzAl A,IonA be
mA,sono ivroD krze ne bDA mA,so teno ivroDBAg vce Tne psAr T krze
te ek jyAeTI bI jyAe jze te tenA 18 A rIte te j idvse yhovAe .m
sATe krAr kyoR BAonI pAse teno pfAv nAKze prMtu te temnI ivruDke/
"h imsrnI ndITI mhA ndI At suDIno AKo Tze ne sAme T judo rheze - 19
13dez ewle ke kenIo/ kinJIo/ k.dmonIo/ pCI yhovAe hAgAr sATe vAto
krI te,e potAnI20 21 ihYIo/ pirJIo/ rPAo/ morIo/ knAnIo/ sATe vAt
krnAr devne ek nvA nAmTI pokAyoRM te,eiggARzIo ne ybUIono dez tArA
vMzene Ap kH/ "tme te yhovA Coe je mne juo Ce "KreKr mne 14C Am/
yhovAe Amne kH devnA dzRn TyA pCI h vtI rhI CuM? teTI e kUvo ber
lAhAy rono kUvo khevAyo e kUvo kAdez ne - - dAI hAgAr ne mAl e
berednI vcm Avelo Ce 1516 2 .mnI pnI sArAyne ko b.k n htuM sArAynI
pAse hAgAr nAme ek imsrI dAIhtI sArAye .mne kH/ "juo/ yhovAe mne ko
pCI hAgAre .mTI ek pune jm Ayo/ ne .me hAgArTI jmelA pun nAm mAel
rAy 16 jyAre .mTI hAgAre mAelne jm Ayo yArebAk Ay nTI teTI tme mArI
dAIne rAKI lo h .mnI Mmr 86 vxRnI htIten bAkne Ap, bAk mAnIz 3 .me
potAnI pnIn kH mAnI lID wle .mnI e sNt krArnI inzAnIp upnI sArAye
potAnI dAI hAgArne potAnA pit .mnepnI trIke ApI te vKte .mne
knAnmAM rhet 10vxR Ty ht 17 jyAre .m 99 vxRno Tyo yAre yhovAe tene
dzRn ApIne kH/ "h svRsmTR dev CuM mArA mAwe A kAm kr mArI AA mATe
cfAvI ko p, 4 2 hAgAr .mTI gBRvtI T jyAre tene Kbr pfI doxm pfyA
ivnA cAl e t Am krIz to h tArIke te gBRvtI htI/ yAre te potAnI tne
te,InI zeWA,I ne mArI vce krAr krIz h tmArA lokonuM ek mowsArAy krt
vDAre sArI mAnvA lAgI ne teno itrkAr rA bnAvvAn vcn ApIz 5 3krvA
l.gI prMtu sArAye .mne kH/ "mArI dAI Ame potAnuM mtk jmIn trP nmAy/
sAgmne nPrt kre Ce ne te mAwe huM tmne doixt mAn C m dMfvt ,Am kyAR
yAre deve tenI sATe vAtcIt krI ne 4mArI dAI tmne ApI ne te,Ine
jyAre Kbr pfI ke kH/ "e/ h tArI sATe A krAr kM C; t nek ono 5te,I
gBRvtI Ce/ te mne itrkArvA l.gI mArA bem iptA Tz hveTI tAM nAm .m
nh rhe tAM nAmko, sAc Ce eno yAy yhovAe krvo eee 6 prMtu .me
sArAyne kH/ "tuM hAgArnI zeWA,I Ce t t m.n zdonusAr "te,Ie tArA pr
je kwo tAyAR te shntne WIk lAge tem enI sATe krI zke Ce teTI sArAye
krhAgAr sATe sKtA krvA mfI/ teTI tenI dAI nAI br-lAhAy-ro mU mA,e
"je sBe Ce ne jue Ce teno eg kUo A Ce
13. 13 piY 17:6-18:10Aihm rheze/ kAr, m tne nek dezno rAwiptA
Avte vxeR A smye sArA shAkne jm Apze tenI 6bnAyo Ce h t.r. vMze KUb
KUb vD.rIz/ t.r. sATe krIz 22vMzem.MTI h on inmAR, krIz ne tArA
vMzm deve jyAre Aihm sATe vAt krvAnI bMD krI yAre 7 -rAo Tze h mArI
ne tArI vce tTA peFI drpeFI te eklo j rHo kAr, ke dev tenI pAseTI
AkAz trP 23tArA vMze vce k.ymno kr.r. krIz ke t.ro ne t.r. cAyA gyA
deve kHuM ht ke t tArA kuwbnA bDA puonI 8pCI t.r. bDA vMzeno h dev
Tz ne h tne ne tTA puxonI suNt krAvje teTI Aihme mAeltArA vMzene je
BUimm tMu v.s krI rHo Ce te kn.nnI tTA potAnA Grm jmel bDA tTA
pqsATI KrIdelABUim kAymne mAwe ApIz ne h tmAro dev rhIz bDA
gulAmone ek sATe bolAyA ne bDA gulAmonI 9 deve Aihmne kH/ "t ne
tArA pCI tArA vMze devnA kHA mA,e suNt krAvI - 10 24peFI drpeFI
mAro A krAr pAzo mArI ne tArI AihmnI suNt T yAre tenI Mmr 99 vxRnI
25vcno tTA tArA pCI tArA vze sATno tmAre pAvAno e M e T htI ne tenA
pu mAelnI suNt T yAre 11 26krAr A Ce tmArAmnA eke ek yiktnI suNt t
e 13 vxRno Tyo hto Aihm tTA tenA pu 27krvI tmAre tmArI iynI cAmfInI
suNt krvI mAelnI suNt ek j idvse T htI te j12 - jyAre bAk 8 idvsn
TAy yAre tenI suNt krAvvI idvse AihmnA GrnA tmAm puxonI suNt
krvAmpCI te tmArA Grm jmelo hoy ke ko prdezI pAseTI .vI htI tenA
Grm.M jmel. ne prdezIo p.seTIpqsA ApIne KrIdelo gulAm hoy tenI suNt
vy pqs. ApIne KrIdel. GrnA bDA gulAmonI suNt p, 13krvAnI rheze
tmArA Grm jmelo gulAm hoy tenI tenI sATe krvAm AvI htItemj pqsATI
jene KrIdvAm Ayo hoy tenI bMNenIsuNt krAvvI j ee A rIte tmArA rAwm
yek , itiT 14bAknI suNt Tze A mAro inym Ce ne te mArAne tmArA vce
Ce je konI suNt TyelI nA hoyteno smAjmMATI bihkAr krvo/ kAr,/ te,e
mArA krArno 18 pCI PrITI yhovA Aihm Ag m.mrenA okn.v]-o pAse gw TyA
te idvse bpore/ Aihm tenA tMbUnA vezAr Ag beWo hto 2BMg kyoR Ce
Aihme K McI krIne ey to potAnI sAme , mA,sone BelA eyA te temnI
pAse dofto dofto gyo 3 itAno p shAk u ne teone ,Am kyAR Aihme kH/
"mArA vAmI/ 15 deve Aihmne kH/ "sArAy je tArI pnI Ce ene e mArA pr
ApnI k]pAi hoy to A sevknI sATe 16 4h nAm ApIz ten nAm sArA rheze h
tene AzIvARd TofIvAr BA rho h tmArA lokonA cr,o DovA mAwe 5ApIz h
tene pu ApIz ne t iptA bnIz te G,I pA,I lAv C tme pelA v]- nIce
ArAm kro h tmArAnvI dezitonI mAtA Tze ene pewe onA rA loko mAwe Tof
Bojn lAv C ApnI CA hoy tewljm DAr, krze Ap KAo/ tA TAo ne pCI tme
loko AgnI 17 pCI Aihme sAwg nmkAr krIne devnI Bikt yAAno ArMB
krodzARvI ne hyo te mnomn ivcArvA lAyo/ "h to ,ee kH/ "hA/ e G, sAM
Ce t jem khe Ce tem100 vxRno v] C h pu kevI rIte pN krI zk ne Ble
kr 6sArA 90 vxRnI v]A Ce te bAkne jm ApI zke nih Aihm tAvo tAvo
tMbUm gyo ne sArAne 18 pCI Aihme devne tenA khevAno hetu pUCyo/ "z
kH/ "Jwpw , mAipy JI,o low lne gdIne rowlI 7mAel vto rhe ne tArI
sevA kre bnAvI nAK pCI Aihm Forn. D, trP dofto 19 deve kH/ "nA/ m
kH ne ke tArI pnI sArAne tArATI dofto gyo ne ek tAem.e vACrfo
lAvIne te,eek pu jr vtrze ne tAre ten nAm shAk nokrone Ayo ne kH/
"tme A vACrfAne vDerI Bojn 8pAfv h tenI sATe mAro krAr krIz ne te
tenA vMze tqyAr kro pCI Aihm e ,ey ne Bojn mAwemAwe p, kAymno rheze
ms Ay ne dUD dh p, pIry/ jy suDI e 20 "te mne mAelnI bAbtm pUCy/ ne
m tArI ,e j, KAt rH y suDI Aihm temnI pAse v]-vAt sBI h tene
AzIvARd ApIz tene G, sMtAno nIce Bo rHo 9Tze te mowA bAr srdArono
iptA Tze ne h tenATI te yiktoe Aihmne kH/ "tArI pnI sArA ky 21ek
mowI n inmAR, krIz prMtu huM mAro krAr to Ce Aihme kH/ "te tMbUm Ce
10 yAre yhovAe kH/ "h vsMtm AvtA vrse pACo AvIz te smye tArI pnI
sArA ek bAkne jmje Bimm tMu v.s krI rHo Ce zdonusAr "jem t , Uyi!t
trIke rhIz Apze
14. piY 18:11-19:3 14 26 sArA tMbm bAr,A pAse BI rhIne A vAto
sBtI U yAre yhovAe kH/ "e mne sdom ngrm 50 11htI Aihm ne sArA G,A
v] T gyA htA sArA loko mze to h AKA ngrne bcAvI lz 12 27sArAno to
IDmR p, bMD T gyo hto ewle sArA yAre Aihme kH/ "he yhovA/ tmArI
sAme to hmnomn hI tene potAnA kAno pr ivAs n rHo/ rAK ne DU brAbr C
prMt t mne Tof vDAre k 28te,e potAnI tne kH/ "h ne mAro pit bMNe v]
ApvAnI tk Ap ne mne e pUCvA de DAro keCIe huM bAkne jm ApvA mAwenI
mr vwAvI sAr. mA,so pUrA 45 nA hoy/ ne 5 oCA hoy to ecUkI C pcne
kAr,e tme AKA zherno nAz krzo 13 yhovAe Aihmne kH/ "sArA hIne kem
bolI yAre yhovAe kH/ "e mne y 45mze to p, h 14ke/ mne b.k jmze KM h
to GrfI T C ? z nAz nh kM 29yhovAne mAwe kz sMBv Ce nih/ h PrI
vsMtmAM .ihme PrITI yhovAne kH/ "DAro ke kdAc tmnenLI krelA smye
AvtA vxeR tAre y jr AvIz 40sAr. mA,so me to z tme ngrno nAz krzone
tArI pnI sArAnA KoAmAM pu rmto hze j yhovAe kH/ "e mne 40 sArA
mA,so mze to p, 15 prMtu sArAe kH/ "h hI nhotI :e,e em h ngrno nAz
krIz nh 30kH/ kAr,ke te frI g htI prMtu yhovAe kHuM/ "nA/ yAre
Aihme kH/ "he yhov/ k]pA krIne mArA prh , C ke tAM khev sAc nTI t
sAcej hI htI nArAj nA Tzo mne em pUCvA do/ DAro ke ngrm mA 16 pCI
te puxo jvA mAwe WyA/ teoe sdom trP 30sArA loko m%A to tme z ngrno
nAz krzonjr krI ne te trP cAlI nIk% Aihm teone yhovAe kH/ "e mne 30
sArA mA,so mze to p,ivdAy ApvA mAwe Tofe dUr suDI temnI sATe gyo h
te ngrno nAz nh kM 31 yAre Aihme kHMu/ "he yhovA/ h tmne PrIvAr
dvnI sATe Aihmno sodo e tklIP ApIne pUC CuM ke DAro ke y 20 j sArA
loko 17 yhovAe ivcAyuRM/ "je h hm,A krvAno C te z hoy to 18Aihmne
khI dM AihmmTI ek mhAn ne yhovAe Yr Ayo/ "e mne 20 sArA m.,so
mzeziktzAI pN TnAr C ne ne kAr,e pvInI e e ] to p, h ngrno nAz nh
kM 19 32bDI o AzIvARd pAmze m j ene psMd kyoR Ce yAre Aihme kH/ "he
yhovA/ e tme guse nAke jeTI e potAn sMtAnone ne potAnA pCInA vMzene
TAv to A CelI vAr pUCuM C/ DAro ke y ds j sArADmR ne yAyn Acr,
krIne yhov.ne mAgeR vvAnI mA,so me to tme z krzoAA kre/ ne e rIte
Aihmne Apel vcn h pAI yhovAe kH/ "e mne ngrm mA 10 sArA mA,sozk mze
to p, h ngrno nAz krIz nh 20 33 pCI yhovAe kH/ "m D,I vKt sB%uM Ce
ke yhovAe Aihm sATe bolvAn bMD krI dID/sdom ne gmorAhnA loko G,j
KrAb Ce/ t e ewle yhovA cAyA gyA ne Aihm potAne Ger pACojy.eTI Avt
.tRn.d n k.r, teo Ce temn PyoR 21pAp G,A gMBIr Ce ewlA mAwee h y jz
neez ke m sAMB%uM Ce tewlI KrAb hAlt Ce pCI mne lotnA itiTbrAbr Kbr
pfze 22 pCI te loko yTI nIkIne sdom trP gyA prMtuAihm hju p,
yhov.nI sAme Bo rHo pCI 23 19 temnA be devdUto sje sdom ngrm Ay
yAre lot sdomnA drvAm beWo hto te,e devdUtone eyA lote ivcAyuRM ke
A loko ngrmTI yAAAihme yhovAne kH/ "he yhovA? tme du lokonI sATe
krI rH. Ce/ teTI teoene mvA Bo Tyo ne temnI 24 2sArA lokono p, nAz
krvAn KreKr ivcAro Co e pAse jne sAg nmkAr krIne boyo/ te,e kHuM
"mArAte ngrm 50 s.r. mA,so hoy to p, tme e ngrno vAmIo/ k]pA krIne
mAre Ger pDAro h tmArI sevAnAz krzo e 50 sArA mA,sone mAwe tme
ngrne bcAvI krIz tmArA cr, Duo ne rAt ivZAm kro/ pCI 25nh lo duonI
sATe sArA mA,sone p, mArI nAKzo AvtIkAle tmArI yAA z kree to tmne
nA zoBe? to to sArA mA,sonI dzA p, devdUtoe kH "nA/ me r.mn. cokm.M
rAt ivtAvIz 3duonA jevI j TAy? e tmne zoBe nh h ,M C prMtu lot
potAne Gre pDArv. vArMvAr Ah krtoAKI p]vIno yAy krnAr sAco yAy krze
hto ewle teo lotne Ger jvA tqyAr TyA ne jyAre teo lotne Ger phoyAM
yAre lote pIvA mAwe kk Ay ne temnA mAwe KmIr vgrnI rowlI bnAvIm Ce
.lokono .tRn.d Ce jeo te jy.n. du lokoAr..iht Ty. ht. devdUtoee te
KAD
15. 15 piY 19:4-30 4 16 te sje sUvAnA smy phelA j ngrnA tmAm
prMtu lot mUJv,m hto teTI ngr CofvAnI te,eToeTI loko lotnA Ger AyA
sdomnA mA,soe tAv n krI p, enA pr devnI mherbAnI htI 5lotnA Grne
GerI lID ne teoe kH/ "Aje rAe je ewle pelA mA,so tene/ tenI pnIne
ne tenI bebe mA,so tAre Ger AyA/ te ky Ce te mA,sone bhAr puIone
hAT pkfIne zhernI bhAr l AyA 17kAF ne mne sut kr me emnI s.Te sMBog
bMNee lot ne tenA pirvArne ngrnI bhArkrv. mAgIe CIe phoMcAfyA jyAre
teo bhAr AvI gyA yAre bMNemnA 6 lote bhAr nIkIne potAnI pACTI bAr,
bMD eke kH/ "tmAro v bcAvvA BAgo/ pAC vIne ezo 7krI dID lote lokone
kH/ "nA/ mArA BAo/ h ivnMtI nih/ ne A ndIkWAnA dezm kyy BA rhezo
8kM C ke tme A KrAb kAm nA kro juo/ mAre be nih pvRto n Ave y suDI
dofo ne pvRto pACpuIo Ce/ te kvArI Ce h mArI be puIone tmArI cAyA o
nih to tme htA n ht T jzo 18Ag lAv CuM tenI sATe tme loko je krv
hoy te kro/ yAre lote bMNene kH/ "nA/ nA/ mArA vAmI? k]pA 19p, A
lokne kz krzo nh e loko mAre Gre AyA krIne AwlA dUr dofvA mAwe mne
mjbUr n kro tmeCe ne h vy temnuM r-, krIz A mArA sevk pr dyA krI Ce
ne dyA krIne Ape mAro 9 GrnI AjubAjunA lokoe kH/ "rtAmTI KI v
bcAyAe Ce prMtu h pvRto suDI dofI zk tem nTI/ yAre te lokoe
ivcAyuRM "A mA,s lot ne e h jr krtA DIme dofIz to te -em Tyel.
20mArA ngrm.M itiT trIke Ayo Ce ne hve mne ivn.zm.M h m.y jz prMtu
juo/ h nkmzIKve Ce ke me loko z krIe? yAre lokoe lotne ek bhu nAnuM
ngr Ce/ mne e ngr suDI dofvA do/ 21kH/ "me loko e mA,so krt y tArA
BUMfA hAl to mAro v bcI jze devdUte lotne kH/ "sAM/krIz teTI e
lokoe lotne GerI vIne tenI nk h tmne ev krvA dz/ jy tme j rHA Co e
22AvvAn z kyuRM te bAr, tofIne Mdr vezvA CtA ngrno nAz h krIz nh
prMtu te jyA suDI JfpTIhtA dofo/ jy suDI tme e ngrm suri-t phcI nh
10 prMtu lotnI sATe rhelA mA,soe drvAe GAfyo o yMA suDI h sdomno
nAz nih krI zku : tene lotne GrnI Mdr KcI lIDo ne pCI bAr, zhern
nAm soAr pfy k.r, ke te n.n g.m Ce 11bMD krI dID bMNe j,e drvAnI
bhArnA mA,soneDA bnAvI dIDA ne Grm GUsvA vAA jvAn ne sdom ne
gmorAhno ivnAz 23v] bDAMj DA T gyA teo bAr, zoDI zoDIne lot jyAre
soArm phoyo yAre p]vI pr sUrj 24TAkI gyA gto hto A vKte yhovAe sdom
ne gmorAhno nAz krvAno ArMB kyoR te,e AkAzmTI sgtA gMDk 25 sdommTI
bcI jvMu ne Ag vrsAyA A rIte yhovAe te dezno/ 12 bMNe j,e lotne kH/
"z A ngrmAM ko evo ndIkWAnA sm d e z no/ zh e r omnA bDAmA,s tmArA
pirvArno Ce z tmArA jmA/ tmArI invAIono ne jmIn pr je k y ht tepuIo
ke y ko tmArA pirvArno mA,s Ce svRno n.z kyoR 26e ko bIe mA,s tmArA
pirvArno A ngrm jyAre teo BAgI rHA htA yAre lotnI pnIerheto hoy to
tene hm, j A ngr CofI jvA khI pAC vIne ey ne te mIWAno TBlo T g
13